HAFTALIK RAPOR 19 Ağustos 2013

Transkript

1 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Oca.11 Kas.11 Nis.12 Eyl.12 Şub.13 HAFTALIK RAPOR 19 Ağustos 213 Haziran sanayi üretimi ikinci çeyrek büyüme beklentilerini destekledi Haziran ayında arındırılmamış verilere göre beklentilerin üzerinde %3. oranında artan sanayi üretimi, böylece ikinci çeyrekte %3.2 arttı. İlk çeyrekte %1.3 artan sanayi üretiminde gözlenen bu canlanma %3.7 seviyesindeki ikinci çeyrek büyüme beklentimizi desteklemektedir Kaynak: TÜİK Takvim Etk. Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %, sağ eksen) Sanayi üretimi Haziran ayında 212 yılının aynı ayına göre arındırılmamış verilere göre %2.3 düzeyindeki beklentimizin ve piyasa beklentisinin üzerinde %3. oranında arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise Mayıs ayındaki %1. oranındaki sınırlı yıllık artışın ardından Haziran da geçen yılın aynı ayına göre %4.2 arttı (beklentimiz: %1.2, piyasa beklentisi: %2.7). Sanayi üretim endeksi Nisan ayında %4.7 oranındaki yıllık artışın ardından Mayıs ayında esas olarak baz etkisiyle %1.9 oranında görece sınırlı bir artış kaydetmişti. Haziran ayında söz konusu baz etkisinin ortadan kalkmasının sanayi üretimi artışına olumlu yansıdığı görülüyor. Gün sayısında yaşanan azalışın yol açtığı olumsuz takvim etkisinden arındırıldığında endeksin Haziran ayındaki %4.2 oranındaki artışının Şubat ayının ardından en hızlı yükseliş olduğu dikkat çekiyor. Sanayi üretiminin aylık bazda değişimleri incelendiğinde arındırılmamış verilere göre Haziran ayında Mayıs ayına göre %.4 düşüş, takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise %.4 artış yaşadığı göze çarpıyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık bazda %1.4 arttı. Sanayi üretim endeksi alt sektörler bazında incelendiğinde enerji hariç tüm ana sektörlerde üretimin arttığı göze çarpıyor. Bu artış ara malı ve dayanıklı tüketim malı üretiminde %2 nin altında kaldı. Dayanıksız tüketim malı üretimi yıllık bazda %3.6, Mayıs ayında gerileyen sermaye üretimi ise Kasım 212 den bu yana en yüksek artışı sergileyerek %1 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış veriler de benzer bir tablo ortaya koydu. Haziran ayında dayanıklı tüketim malı üretimi geçen yılın Nisan ayından beri en hızlı artışı sergileyerek %4. oranında, dayanıksız tüketim malı üretimi Şubat ayından sonra bu yılın en hızlı artışını kaydederek %6. oranında ve sermaye malı üretimi 211 yılının Kasım ayından bu yana en yüksek artışı olan %13.8 oranında arttı. Ancak, alt sektörlerin sanayi üretimindeki ağırlığı dikkate alındığında görece yüksek ağırlığa sahip olan tüketim mallarının Haziran ayı üretim artışında belirleyici olduğu görülüyor. Madencilik sektörü üretimi yıllık bazda %2.1 gerilerken, imalat sanayi yıllık üretim artışı ise %.4 e ulaştı. Böylece, imalat sanayiinde takvim etkisinden arındırılmış verilere göre Şubat ayından sonraki en hızlı üretim artışı yaşanmış oldu. Bu veriler ile Haziran ayında sanayi üretim endeksinin artışını sınırlayan sektör gruplarının enerji ve madencilik olduğu söylenebilir. İmalat sanayi rakamları alt gruplar bazında incelendiğinde, tütün imalatının %.3, içecek imalatının ise %2.7 azalarak yıllık bazda en olumsuz performansı sergileyen sektörler olduğu görüldü. En yüksek yıllık artışın yaşandığı grup ise %36 artan bilgisayar, elektronik ve optik ürünler imalatı oldu

2 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 211Q1 211Q3 212Q1 212Q3 213Q1 Sanayi üretim endeksi arındırılmamış ve takvim etkisinden arındırılmış veriler itibarıyla ekonomik aktivitenin Haziran ayında öncül göstergelerin yansıttığından daha iyimser bir görünüm ortaya koydu. Haziran ayında artış eğilimini koruyarak %7.3 e yükselen kapasite kullanım oranı söz konusu öncül veriler içinde sanayi üretimindeki artışa işaret eden başlıca veri oldu. PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) imalat sanayi aktivite endeksinin ılımlı seyri ve reel kesim güven endeksindeki hafif gerileme Haziran ayı için yüksek bir sanayi üretim artış beklentisine işaret etmezken, bankacılık sektörü kredilerindeki devam eden artış üretim faaliyetleri açısından olumlu sinyal oluşturdu. Elektrik ve beyaz eşya üretimindeki hafif gerilemeye karşın, otomobil üretiminde Haziran ayında, Ekim 21 dan bu yana en hızlı yıllık artışın gerçekleşmesi sanayi üretiminin beklentilerin üzerinde artmasına önemli ölçüde katkıda bulundu Büyüme Oranı (1998 fiyatlarıyla, %, ç-ç) Sanayi Üretimi (Çeyrek Dönemlik Yıllık Artış Ortalamaları, %) Kaynak: TÜİK, TCMB Sanayi üretim endeksinin Haziran ayında yıllık bazda beklenenden iyi bir performans göstererek %3 artması, ikinci çeyrek için yıllık artışların ortalamasının %3.2 olarak gerçekleşmesini sağladı. Sanayi üretiminin ikinci çeyrekte %3.2 arttığını gösteren bu durum, birinci çeyrekteki %1.3 oranındaki artışın ardından ikinci çeyrekte sanayi üretiminde yukarı yönlü bir ivme oluştuğunu gösterdi. Bu durum %3. seviyesinde gerçekleşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüme oranının ardından Türkiye ekonomisinin büyüme performansının arttığını göstermektedir. İkinci çeyrek sanayi üretimi artışı %3.7 oranındaki ikinci çeyrek büyüme beklentimizi desteklemektedir. Piyasalardaki dalgalanmaların, faiz oranlarındaki ve döviz kurundaki yükselişin yılın üçüncü çeyreğinde büyüme performansı üzerindeki olası negatif etkileri büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler yaratabilir. 213 ün son çeyreğinde ABD Merkez Bankası Fed in para politikasında yapacağı olası değişimin küresel piyasalara etkisi ekonomik aktivite üzerinde de gözlenebilir. Ayrıca, geçen yılın ikinci yarısından gelen olumlu baz etkisi büyüme performansına destek olacaktır. Temmuz ayı değerleri şu ana kadar yayınlanmış olan dört öncül gösterge içinde sanayi üretimindeki artışın devam edeceğine işaret eden veriler tüketici güveni ve kapasite kullanım oranıdır. Reel kesim güven endeksinin Haziran ayında olduğu gibi Temmuz da da gerilemesi ve PMI imalat endeksinin 1.2 den 49.8 e gerileyerek eşik değerinin altına inmesi Temmuz ayında sanayi üretiminin daha ılımlı hale gelebileceğine işaret ediyor. Küresel likiditenin azalacağı beklentisi doğrultusunda gelişmekte olan ülke piyasalarından yaşanan sermaye çıkışlarına paralel olarak döviz kuru ve yurtiçi faiz oranlarında yaşanan yükselişin, Temmuz ayından itibaren sipariş ve sözleşmelere daha çok yansıyacağı düşünülüyor. Üretim hacmini olumsuz etkileyebilecek bu gelişmeler, ABD Merkez Bankası Fed in varlık alımlarını yılsonuna kadar azaltmaya başlayacağı beklentisiyle yakından ilişkili. Temmuz ayında bir miktar stabilize olan yurt içi piyasaların, Fed in varlık alımlarını azaltma kararını Aralık ayı ve sonrasına ertelemesi durumunda, küresel risk iştahının tekrar artmasıyla birlikte üretim imkanlarını olumlu etkilemesi mümkün. Ancak piyasalarda bu yönde henüz ciddi bir beklenti bulunmuyor. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

3 Haziran ayında beklentilerin üzerinde artan sanayi üretiminin mevcut öncül veriler ışığında Temmuz ayında daha ılımlı bir görünüm çizdiği görülüyor. İhracat ve ithalatta Haziran ayındaki düşüş eğilimin devam etmesi, sermaye ihracatında Ekim 212 den bu yana görülen küçülmenin, yavaşlamaya devam ederek sona ermesi, özellikle tüketim mallarında ihracatın artması sanayi üretimine olumlu katkıda bulunacaktır. Döviz kurundaki yükselişin ihracata olumlu katkıda bulunma olasılığına karşın dış talebin zayıf görünümünü sürdürmesi yurt içi üretimi sınırlayabilecektir. Halen en büyük dış ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi ekonomisinde toparlanmaya ilişkin olumlu beklentiler son günlerde artmaya başladı. Çin de açıklanan bazı verilerin beklenenden iyimser bir görünüme işaret etmesi de son dönemde küresel büyüme beklentileri açısından olumlu algılanıyor. Bu durum, dış talep koşullarının önümüzdeki dönemde yurt içi üretim dinamiklerini olumlu etkileyebileceğine işaret ediyor. Öte yandan Temmuz ayında üretimin geçtiğimiz yıl olduğu gibi Ramazan ayı nedeniyle sonraki aylara ertelenmiş olma ihtimali sanayi üretimi artışının söz konusu ayda beklentilerin altında kalmasına yol açabilir. Ağustos ayında da Bayram tatili ile oluşan takvim etkisi nedeniyle üretimin aksaması mümkün. Temmuz ve Ağustos aylarına ilişkin bu öngörülerin, üçüncü çeyrek büyüme performansı üzerinde daha önce belirttiğimiz aşağı yönlü risklere ek bir olumsuzluk yarattığı dikkate alınmalı. Haziran ayında cari işlemler açığı 4.4 milyar dolar ile beklentilerin altında geldi. TCMB tarafından açıklanan cari işlemler dengesi Haziran ayında -.1 milyar dolar olan piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Cari işlemler açığındaki bu toparlanmada dış ticaret açığındaki azalışın yanında hizmetler dengesindeki olumlu görünüm de etkili oldu Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar dolar) Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Haziran ayı cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %12.4 artarak 4.4 milyar dolar ile.7 milyar dolar olan beklentimizin altında gerçekleşti. (Piyasa beklentisi:.1 milyar dolar). Böylece 3.1 milyar dolar seviyesinde olan Mayıs ayı yıllık cari işlemler açığı Haziran ayında 3.6 milyar dolar seviyesine yükseliş göstermiş oldu. Cari işlemler açığında beklentilerdeki bu sapmada hizmetler dengesinin güçlü görünümü etkili oldu. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

4 Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Kas.12 Nis Cari İşlemler Dengesi (milyar $) Cari İşlemler Dengesi Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi Son dönemlerde yaşanan altın ithalatındaki artış dış ticaret açığı üzerinde etkili olan önemli faktörlerden biri olmaya devam ederken; enerji ithalatı Haziran ayı dış ticaret rakamlarında önemli bir etki yaratmıştı. Mayıs ayında -4.3 milyar dolar seviyesinde olan enerji dış ticaretinin Haziran ayında -3.7 milyar dolara gerilemesi ithalat kanalı ile dış ticaret açığının gerilemesinde etkili olduğu görüldü. Dış ticaret rakamlarını etkileyen bu önemli iki faktörün cari işlemler açığına olan etkisini dışladığımızda ham verilere paralel olarak bir toparlanma görüyoruz. Özellikle de 212 yılının Aralık ayından bu yana açık vermeye devam eden enerji ve altın hariç cari işlemler açığının ilk kez Haziran ayında 1 milyar dolarlık fazla verdiği dikkat çekiyor. Böylelikle Haziran ayında 4.4 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesinden enerji ve altın ticaretini hariç tuttuğumuzda 1 milyar dolarlık cari işlemler fazlası verdiğimizi görüyoruz. 4 3 Gelir Hesabı (yıllık, milyar $) 2 2 Yabancı yatırımcıların Türkiye deki mevcut doğrudan yatırımlar kanalı ile elde ettikleri karları transfer etmeleri Mayıs ayında cari işlemler açığındaki sapmada önemli rol 2 1 oynamıştı. Haziran ayında ise hizmetler hesabında dikkat çekici gelişmeler 1 1 gözümüze çarpıyor. Söz konusu hesap içerisinde özellikle taşımacılık sektörünün güçlü görünümünü arttırarak devam -1 ettirdiğini ve önemli ölçüde döviz girişine -2 aracılık ettiğini görüyoruz. Turizm Taşımacılık Turizm (sağ eksen) sektöründeki net döviz girişinin Haziran ayında 2.7 milyar dolara ulaşırken yıllık bazda söz konusu sektördeki döviz girişi 23.7 milyar dolara yükseldi. Sonuç olarak, cari işlemler açığı üzerinde temel belirleyici olan dış ticaret açığının olumlu seyrine ek olarak hizmetler hesabındaki güçlü görünüm cari işlemler açığındaki toparlanmaya destek veriyor. 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

5 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Eki.11 Şub.12 Eki.12 Şub Yurtdışı Bankaların Yurtiçi Bankalar Nezdinde Tutukları Mevduat (yıllık, milyar $) Rezerv Değişimi (yıllık milyar $) ABD de varlık alım programının azaltılmaya başlatılacağı yönündeki tartışmaların artması gelişmekte olan ülkelere fon akışlarında tersine dönüşe neden olurken cari işlemler açığının finansman tarafında da kendini gösteriyor. Özellikle Türkiye nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesinin ardından yabancı yatırımcıların hisse senedi ve DİBS alımları finansman tarafında önemli bir paya ulaştı. Ayrıca borçlanma maliyetlerindeki düşüş ile gerek bankalar gerekse reel sektör firmaları yurtdışı borçlanmalarına ağırlık verdiler. Son dönemde yaşanan FED in çıkış stratejine başlayacağı tartışmalarının ödemeler bilançosunun finansman tarafındaki etkilerini Haziran ayındaki rakamlarda da net olarak görmeye devam ettik. Söz konusu ayda yabancı yatırımcılar net olarak hisse senedi piyasasında 1 milyar dolarlık satış gerçekleştirirken, 212 yılının son çeyreğinden itibaren yüksek tutarda girişlerin etkili olduğu kamu borçlanma kağıtlarında 34 milyon dolarlık çıkış yaptılar. Diğer yatırımlar tarafında, bankalar net 1.6 milyar dolarlık dış borçlanma gerçekleştirirken, reel sektör net borç ödeyici oldu. Haziran ayında diğer yatırımlar açısından dikkat çekici gelişme yurtdışı bankaların yurtiçi bankalar nezdinde tuttukları mevduattaki yükseliş oldu. Haziran ayındaki cari işlemler açığı ve finansman gelişmeleri sonucunda rezervlerdeki düşüş devam etti ve rezerv varlıklar söz konusu ayda 3.3 milyar dolar geriledi. Bu durum yurtdışından uzun vadeli kaynak bulabilen bankalara Fed tartışmaları sonrasında bu görünümdeki bozulmayı daha kısa vadeli kaynaklarla kompanse ettiklerine bir işaret olabilir. Sonuç olarak Haziran ayı cari işlemler açığı verileri bizim ve piyasanın beklentilerinin altında gerçekleşti. Dış ticaret açığındaki olumlu tabloya ek olarak, hizmetler hesabındaki güçlü görünüm cari işlemler açığındaki toparlanmada etkili oldu. Cari işlemler açığındaki temel eğilimi görmek için enerji ve son dönemde dış ticaret üzerinde etkili olan altını dışladığımızda cari işlemler açığında Aralık 212 den sonra Haziran ayında ilk defa gördüğümüz fazla, düzelme işareti olarak önemli. Söz konusu görünüm diğer öncül büyüme göstergelerine paralel olarak iç talep koşullarında yılın ikinci yarısında bir miktar yavaşlama görebileceğimiz beklentilerini de destekler nitelikte geldi. Mayıs ayından itibaren FED in çıkış stratejisine ilişkin tartışmalar ve bu eksende gelişmekte olan ülkelere sermeye girişinde ortaya çıkan oynaklık ödemeler bilançosunun finansman tarafında da kendisini gösteriyor. FED in tahvil alımlarında azaltmaya Eylül ayında başlayabileceği yönünde güçlenen beklentiler ile yabancı yatırımcıların gelişmekte olan ülkelere ilgisinde bir düşüşe neden oldu. Bu durum yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi ve DİBS piyasasında net satıcı konumda olmaları ile net olarak finansman tarafına da yansımış görünüyor. Yılın geri kalan bölümünde petrol fiyatlarındaki olası yüksek seyir cari işlemler açığı üzerinde bir baskı unsuru olarak görünse de gerek büyüme üzerindeki aşağı yönlü riskler gerekse TL deki değer kaybının dış ticaret üzerindeki olumlu etkisi cari işlemler açığında toparlanmanın devam etmesine neden olabilir. Bu paralelde cari işlemler açığının 213 yılında 4.6 milyar dolar; GSYH ya oranının ise %6. olacağını düşünüyoruz. Ancak, cari işlemler açığındaki son yaşanan hızlı toparlanma söz konusu oran üzerindeki aşağı yönlü riskleri artırıyor. Yılın kalan bölümünde Fed in çıkış stratejisinin piyasalarda fiyatlanmasının sona ermesi ve gelişmekte olan ülkelere yeniden yoğun bir talebin oluşması cari işlemler açığında önümüzdeki dönemde bir miktar bozulmaya sebep olabilir. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

6 Haftalık Veri Takvimi (19-23 Ağustos 213) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti Türkiye PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Ağustos) Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku (Temmuz) 1.2 milyar TL -- ABD Chicago FED İmalat Endeksi (Temmuz) Almanya ÜFE (Temmuz, y-y) %.6 % ABD İkinci El Konut Satışları (Temmuz).8 milyon.16 milyon Haftalık Mortgage Verileri ABD Merkez Bankası (Fed) Toplantı Tutanakları Japonya Tankan Güven Endeksi (Ağustos) ABD PMI İmalat Endeksi (Ağustos, öncül) Öncül Göstergeler Endeksi (Temmuz) %. %. Haftalık İşsizlik Başvuruları 32 bin 33 bin Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Ağustos, öncül).3.8 PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos, öncül) Almanya PMI İmalat Endeksi (Ağustos, öncül) PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos, öncül) Fransa PMI İmalat Endeksi (Ağustos, öncül) PMI Hizmetler Endeksi (Ağustos, öncül) ABD Yeni Konut Satışları (Temmuz).497 milyon.48 milyon Euro Bölgesi Tüketici Güveni (Ağustos) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

7 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çeyrek) 212 I. Çeyrek 212 II. Çeyrek 212 III. Çeyrek 212 IV. Çeyrek 213 I.Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Otel.veLokantalar Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi-Süb GSYH Kaynak: TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK 7

8 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Ağu.11 Eki.11 Şub.12 Nis.12 Ağu.12 Eki.12 Şub.13 Nis.13 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çey.) 212 I. Çey. 212 II. Çey. 212 III. Çey. 212 IV. Çey. 213 I. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har Dev. Nihai Tük. Har Gay. Safi Ser. Oluş Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İthalatı GSYH Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) Kaynak: TÜİK 8

9 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Haz.1 Ara.1 Haz.2 Ara.2 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Haziran Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Kaynak:TÜİK Giyim Kaynak: TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 14.6 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 9

10 Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) 9 8 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 49.8 Kaynak:Reuters 1

11 Tem.6 Kas.6 Mar.7 Tem.7 Kas.7 Mar.8 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 Mar.13 Tem.13 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) ÜFE (y-y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Ev Eşyası Giyim ve Ayakkabı Lokanta ve Oteller Alkollü İçecekler ve Tütün Ulaştırma Konut Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Tarım Sanayi İmalat Sanayi BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 11

12 Tem.8 Kas.8 Mar.9 Tem.9 Kas.9 Mar.1 Tem.1 Kas.1 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 Mar.13 Tem.13 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 89.3 Kaynak: TÜİK Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE Bazlı (23=1)

13 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) , 29, 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (21=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, İş Arayanların Sayısı (kişi) Sanayi İstihdam Endeksi 13 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

14 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: TOBB Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 14

15 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat* İthalat İmalat (y-y, %) Madencilik (y-y, %) Tarım (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır. Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 1

16 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi Krediler (y-y, %) Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) Kaynak: BDDK 16

17 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17

18 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Ocak 24 Temmuz 4 Ocak Temmuz Ocak 6 Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12 Aralık 12 Haziran 13 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) Kaynak:TCMB 18

19 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD ** Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan *** Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan ** Brezilya G.Afrika **. 1. Türkiye **** Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 212 verileridir. **: 211 verisi, ***: 21 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması Beklentiler 213-IMF Beklentisi (Temmuz 213) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

20 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 213 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (213, 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) (213, 1Ç) 3.7 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) (Haziran 213) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) (Temmuz 213) -- İşsizlik Oranı (%) (Mayıs 213) 9. Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) (Temmuz 213) 6.8 ÜFE (y-y. %) (Temmuz 213) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 148,4 167,44 191,44 ( ) -- M2 66, ,77 816,47 ( ) -- M3 7, ,61 88,216 ( ) -- Emisyon 49,347 4,6 68,84 ( ) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,33 1,32 17,832 ( ) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma).. 3. ( ) -- TRLIBOR O/N ( ) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 7,92 47,476 4,44 (Haziran 213) 4,6 İthalat 24, ,4 21,8 (Haziran 213) -- İhracat 134,97 12,37 12,438 (Haziran 213) -- Dış Ticaret Açığı 1,93 84,8 8,7 (Haziran 213) 91, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Haziran 213) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Haziran 213) -- Kamu Net Borç Stoku (213, 1Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 211 Haziran 212 Haziran Bütçe Gelirleri 26,686 24,84 31,44 (Haziran 213) -- Bütçe Giderleri 23,97 31,74 32,63 (Haziran 213) -- Bütçe Dengesi 3,89-6,27-1,199 (Haziran 213) -- Faiz Dışı Denge 4,6-4, (Haziran 213) -- 2

21 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Cem Eroğlu Müdür Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr