Sabit yatırım tutarlarını düşürdük

Transkript

1 Sabit yatırım tutarlarını düşürdük Haziran 19, :32:40 Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ''Yüksek Katma Değerli İhracata Doğru Yeni Teşvik Sistemi'' konulu basın toplantısında teşvik sisteminde öne çıkan yenilikleri anlattı. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ''Yeni teşvik sistemini dün Bakanlar Kurulu imzaladı. Cumhurbaşkanı gece itibariyle Bakanlar Kurulu kararını onayladı ve bu sabah itibariyle yeni teşvik sistemi yürürlüğe girdi. Bugün Başbakanlığa gönderdiğimiz tebliğin yarın itibariyle yürürlüğe girmesiyle bu iş fiilen başlamıştır'' dedi. Başbakan Erdoğan tarafından 5 Nisan'da açıklanan yeni teşvik sisteminin aradan geçen süre içinde içinde yasal her türlü mevzuatı hazırladıklarını ifade eden Çağlayan, ellerinde 2023 hedeflerine ve ustalık dönemine yakışan, örtüşen yeni bir teşvik sisteminin bulunduğunu kaydetti. Cari açık konusunda Türkiye'nin kaydettiği mesafeye dikkati çeken Çağlayan, ilk çeyrekte cari açığın yüzde 27,5 azaldığını, ihracatın daha fazla artması, dış ticaret açığının azalması, dolayısıyla ithalatın düşmesi, petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelerle bunun sağlandığını söyledi. Çağlayan, ''Cari açık artık Türkiye'nin gündeminden düşmüştür ama bizim gündemimizden düşmeyecektir. Hükümet olarak, Ekonomi Bakanlığı olarak cari açıkla mücadeleyi etkin bir şekilde, belini kırıncaya kadar devam ettireceğiz'' dedi. Cari açığın bu noktaya düşmesinden ihracatın en önemli faktör olarak yer aldığını, mal ve hizmet ihracatını artırmak için çok yeni çalışmaları olduğunu, önlerinde bu hafta veya önümüzdeki hafta üzerinde yoğun şekilde çalıştıkları, sağlık, eğitim, dizi film, sinema, yazılım gibi sektörlerde çok yeni bir anlayışa geçtiklerini, bununla ilgili düzenlemelerin bittiğini, Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra paylaşacaklarını söyledi. ''Stratejik yatırımlar konsepti cari açığı nakavt edecektir'' Cari açığı orta ve uzun vadede kalıcı şekilde azaltma noktasında önemli çalışmalar yaptıklarını ifade

2 eden Çağlayan, ''Yeni teşvik sistemi ve bilhassa stratejik yatırımlar konsepti cari açığı hakikaten nakavt edecektir. Buna Türkiye'nin ihtiyacı var. İnşallah bir daha minderden kalkamaz hale getiririz diye ümit ediyorum'' diye konuştu. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ''Yeni teşvik sistemini dün Bakanlar Kurulu imzaladı. Cumhurbaşkanı gece itibariyle Bakanlar Kurulu kararını onayladı ve bu sabah itibariyle yeni teşvik sistemi yürürlüğe girdi. Bugün Başbakanlığa gönderdiğimiz tebliğin yarın itibariyle yürürlüğe girmesiyle bu iş fiilen başlamıştır. Bizim bir yıla yakın süredir yaptığımız çalışmaların sonucu nihayet ortaya çıkmıştır'' dedi. Yeni teşvik sistemindeki yenilikleri anlatan Çağlayan, bölgesel teşvik sisteminin yeni baştan yeni bir anlayışla ilk defa uygulanan bir sistemle devreye girdiğini ifade eden Çağlayan, 4 bölgeli sistem yerini il bazında yenilenen ve SEGE-2011'i esas alan 6 bölgeli sisteme bıraktığını kaydetti. Çağlayan, illerde desteklenecek sektörlerin yeniden belirlendiğini ve bölgesel teşvik sistemi kapsamında sağlanan destek oran ve sürelerini artırdıklarını söyledi. 5. ve 6. bölge destekleri Bölgesel destekler bazında giyim eşyası imalatını 1. ve 2. bölgede desteklemezken, 5. ve 6. bölgede 500 bin TL üzeri hazır giyim yatırımlarını destekleyeceklerini belirten Çağlayan, şu bilgileri verdi: ''Artık her yatırım her yerde desteklenmeyecek. Selektif bir yatırım teşvik modeli getirdik. Bu çerçevede ülkemizde kurulu kapasitesi yüksek, buna karşın kapasite kullanım oranı düşük olan un, yem, kütlü pamuk işleme gibi yatırımları ise hiçbir sistem kapsamında desteklemiyoruz. Bunun yanında bazı yatırım konularında ise belirli kapasite ve yatırım tutarı şartı arıyoruz. Örneğin, soğuk hava deposu, entegre hayvancılık, hazır beton gibi yatırım konularında asgari kapasite şartı arıyoruz. Artık Türkiye'nin ihtiyaçlarını ön planda tutan bir teşvik sistemimiz var. Bölgesel teşviklerden yararlanmak için sağlanması gereken asgari sabit yatırım tutarlarını düşürdük. İstisnalar olmakla birlikte daha önce 5 ila 1 milyon lira arasında kademelendirilen asgari sabit yatırım tutarlarını 4 milyon ila 500 bin TL arasında kademelendirdik. Gıda, hayvancılık, seracılık, su ürünleri, deri işleme, eğitim, sağlık, turizm gibi yatırımlarda bu limitlere uyulmaksızın 500 bin ve 1 milyon TL asgari yatırım tutarına erişen yatırımları destekleyeceğiz. Diğer taraftan, atık geri kazanım ve bertaraf tesisleri, sondaj yatırımları, yer altı doğalgaz depolama yatırımları ile büyük ölçekli yatırımlar için belirlediğimiz limitlerin altında kalan demiryolu ve tramvay lokomotifleri, hava taşıtları, liman ve liman hizmetleri yatırımlarını bölgesel teşvik uygulamaları kapsamına aldık.'' Yatırım indirimi Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, sadece işletme değil, yatırım döneminde de vergi indirimi (Yatırım İndirimi) konusunda en fazla talep aldıklarını, vergi indirimi yeni teşvik sistemine kadar sadece teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilen kazanca uygulanabilen bir destek iken, yeni teşvik sistemiyle birlikte vergi indirimi destek unsurunun 1. Bölge hariç olmak üzere belirli bir bölümünün yatırım döneminde ve tüm faaliyetlerden doğan kazanca uygulanabilmesini sağladıklarını bildirdi. Yatırımcı Türkiye'nin neresinde olursa olsun yatırıma karar verdiği anda şirketin tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazanca uygulanacak birinci bölge hariç olmak üzere diğer bölgelerde yüzde 10'dan yüzde

3 80'e kadar olan kısımların yatırım döneminde değerlendirileceğini ve yatırımcı kazma kürek vurup yatırıma başladığında yatırım indirimini kullanmaya başlayacağını, geri kalan kısmını da işletme döneminde değerlendirebileceğini anlatan Çağlayan, bunun yatırımcılar açısından son derece önemli olacağını söyledi. Stratejik yatırımlar Yeni teşvik sistemi ile getirdikleri ''stratejik yatırımlar'' için oldukça cazip teşvikler sağladıklarını üstelik, bu yatırımları nerede yapılırsa yapılsın, aynı oranlar ve sürelerde desteklediklerini anlatan Çağlayan, şu bilgileri verdi: ''Bu yatırımlarda bölgesel ayrıma gitmiyoruz. Hangi bölgede yapılırsa yapılsın aynı oranlarda desteklenecek sadece 6. bölgede biraz daha yüksek olacak. Peki, hangi yatırımlar stratejik yatırım- Bunun bir listesi yok ve olmayacak. Çok basit bir mantık üzerine kurulu bu tanıma göre yatırım tutarı 50 milyon lira üzerinde olan ve yüzde 40'tan fazla katma değer yaratan imalat sektörü yatırımlarını 'stratejik yatırım' olarak kabul ediyoruz. Katma Değeri de şöyle hesaplıyoruz; yatırım kapsamında ürettiğimiz ürünün toplam satış tutarından bu ürün için kullandığımız girdi maliyetlerini çıkarıyoruz ve sonucu toplam ürün girdi maliyetine bölüyoruz, sonucun yüzde 40'ın üzerinde olması durumunda söz konusu kriterin sağlanmış olduğunu kabul ediyoruz.'' Çağlayan, neden bu yatırımları desteklediklerine ilişkin de ''Büyüme potansiyeli olan sektörlerimizin ara malı ithalat bağımlılığını azaltmak ve yüksek katma değerli yatırımları yükseltmek için bunu yapıyoruz. 2011'de 1,46 dolar olan ortalama ihracat kilogram fiyatımızı dolara çıkarabilmek için, ithalatımızı azaltıp cari açığı aşağı çekmek için bunu yapıyoruz'' dedi. Ayrıca, ''stratejik yatırım'' ile üretilecek ürüne yönelik yurt içi talebin yarısından fazlasının ithalat yoluyla karşılanması ve bu ürün ile ilgili toplam ithalat değerinin son bir yıl itibarıyla en az 50 milyon dolar olması gerektiğini dile getiren Çağlayan, bu şartları sağlayan yatırımlara sağlayacakları desteklere ilişkin şu bilgileri verdi: ''KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, yatırımın yüzde 50'sine kadar vergi indirimi, 7 yıl sigorta primi işveren hissesi desteği (6. Bölgede 10 Yıl), 50 milyon liraya kadar faiz desteği (sabit yatırımın yüzde 5'ine kadar), yatırım yeri tahsisi, inşaat harcamaları için KDV iadesi (500 milyon lira üzerindeki stratejik yatırımlar için), 6. Bölgedeki yatırımlar için sigorta primi işçi hissesi desteği ve gelir vergisi stopajı desteği. Böylece Teşvik tarihinde ilk kez KDV iadesi desteğini uygulayacağız.'' Çağlayan, yeni teşviklere öncelikli yatırım kavramını entegre ettiklerini belirtti. Çağlayan, Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen belirli yatırım konuları, hangi bölgede yapılırsa yapılsın 5. Bölgeye sağlanan destek oran ve sürelerinden faydalanacağını söyledi. Bunları öncelikli yatırım olarak ifade ettiklerini belirten Çağlayan, şöyle konuştu: ''Öncelikli yatırımların başında Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları geliyor. Bunu madencilik, demiryolu ve denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar izliyor. Belirli ilaç ve savunma sanayi yatırımları, test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar ki özellikle otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar yeni teşvik

4 sisteminden faydalanacak. Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek ilk, orta ve lise eğitim yatırımları destek kapsamına girdi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar da destelenecek. Asgari kapalı alanı 50 bin metrekare olan uluslararası fuar yatırımlarını Türkiye'nin hangi ilinde yapılırsa yapılsın, 5. bölge desteklerinden yararlandıracağız.'' "Yeni Teşvik Sisteminin yıldızları 6. Bölgedeki 15 İl'' Çağlayan, Yeni Teşvik Sisteminin yıldızlarının 6. Bölgedeki 15 İl olduğunu vurgulayarak, ülkenin batısından doğusuna hareket eden bir yatırımcının, her ilerlemesinde yeni bir avantaj, yeni bir fırsatla karşılaşacağını söyledi. Bakan Çağlayan, 6. Bölgede desteklenecek yatırımları belirlerken diğer 5 bölgede olduğu gibi selektif davranmadıklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: ''6. Bölgedeki yatırımlar için, başta istihdam destekleri olmak üzere sağlanan tüm destekleri en yüksek oranlarda uyguluyoruz. Ayrıca, enerji ve kamu yatırımları hariç olmak üzere bu bölgede yapılacak tüm yatırımlar doğrudan Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirilecek. Yeni teşvik sistemi, 6. Bölgedeki istihdamı artırmak için asgari ücretin işveren üzerindeki yükünü neredeyse sıfırlıyor. 6. Bölgedeki yatırımlara, 12 yıla kadar sigorta primi işveren hissesi desteği ve 10 yıl süresince de Gelir Vergisi Stopajı Desteği ile Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği sağlıyoruz. Bugün bir asgari ücretli için TL ödeyen bir işveren, bu desteklerden faydalandığı zaman 677 TL ödeyecek. Yani bugünün kuruyla 370 dolar. Artık 6. bölgemiz işçilik maliyetleri açısından Çin'le rekabet edecek bir durumda. Geçen hafta bir özel uçakla 150 işadamı ile Muş'a gittik. 6. Bölgedeki 15 ilimizin valileri, sanayi ve ticaret odaları başkanları ile bir araya geldik. 6. Bölge için yatırım ve istihdam seferberliğinin startını Muş'tan verdik. Bu tür toplantılara önümüzdeki günlerde Şanlıurfa, Mardin, Van, Adıyaman ve Diyarbakır ile devam edeceğim. Bu bölgede vergi indirimini yatırımın yüzde 55'ine kadar uyguluyoruz. Ayrıca bunun yüzde 80'ini yatırım döneminde tüm faaliyetlerden elde edilecek kazanca uygulanması imkanını da getirdik. Bu şu anlama geliyor: 1. Bölgede faaliyet gösteren bir firma, 6. Bölgeye yatırım yaptığı takdirde yatırımın harcamasının yüzde 44'üne kadarını yatırımı devam ederken ödediği kurumlar vergisinden indirebilecek. Bu muazzam bir destek.'' Çağlayan, diğer hiçbir bölgede bölgesel bazda desteklemedikleri komple yeni hazır giyim yatırımlarıyla çağrı merkezi ve plastik gibi istihdam yoğun yatırımları sadece 6. Bölgede bölgesel sistemden destekleyeceklerini söyledi. Ayrıca 6. Bölgede yatırımcıların yatırımlarında kullanacakları krediler için 900 bin TL'ye kadar faiz desteğinden de faydalanabileceklerini vurgulayan Çağlayan, şunları kaydetti: ''6. Bölgemizde yatırımları kredilendirmede ve sigortalamada yaşanan zorlukların da farkındayım. Bu nedenle geçtiğimiz haftalarda Bankalar Birliği ve Sigorta-Reasürans Şirketleri Birliği ile bir araya gelip bu sorunları görüştük. 6. Bölgemiz için ellerinden gelen her türlü kolaylığı sağlamalarını talep ettim. Organize Sanayi Bölgesi'nde yapılacak yatırımlar sigorta primi işveren hissesi desteği ve vergi indirimi açısından bir alt bölgeye sağlanan destek oran ve sürelerden faydalanabilecektir. Aynı şekilde asgari 5 firmanın bir araya gelmesiyle yapılacak yatırımlar da bu kapsamda destekleniyor.''

5 Demir çelik sektöründe AB'nin KOBİ tanımı esas alınacak Çağlayan, demir çelik sektöründe yatırımlar için AB'nin KOBİ tanımını esas alacaklarını dile getirerek, ''Yani 250 kişiden az çalışan sayısının yanı sıra yıllık net satış hasılatı 50 milyon avro veya mali bilanço değeri 43 milyon avroyu aşmayan işletmeleri baz alacağız. Böylece daha fazla demir çelik yatırımcımızı ve ihracatçımızı genel teşvik uygulaması kapsamında destekleyeceğiz'' dedi. Yeni sistemde enerji maliyetlerinin doğrudan desteklenmesine yönelik bir unsura yer vermediklerini kaydeden Çağlayan, onun yerine düşük kalorili kömür istihracı ve diğer madencilik faaliyetlerini 5. Bölge destekleriyle destekleyeceklerini söyledi. Çağlayan, enerji yatırımlarını genel teşvik sisteminden desteklediklerini vurgulayarak, şöyle konuştu: Doğalgaza dayalı enerji yatırımlarını ise desteklemeyeceğiz. Stratejik yatırımın kendi ihtiyacında kullanılacak enerjiye yönelik yapılacak yatırımlar da stratejik yatırım gibi desteklenecek. Doğalgaza dayalı yatırımları burada da desteklemiyoruz. Büyük ölçekli yatırımlar eski sistemde de destekleniyordu yeni sistemde ise destek almak için gereken asgari yatırım tutarlarını kimyasal madde ve ürünleri imalatı, motorlu kara taşıtları imalatı, liman ve liman hizmetleri yatırımları, elektronik sanayi yatırımları ve ilaç üretimi yatırımları için düşürdük.'' Çağlayan, son 9 yılda 115 milyar dolara yaklaşan uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin artmasını beklediklerine dikkati çekerek, ''Bu konuya ilişkin olarak geçtiğimiz haftalarda ülkemizdeki en büyük danışmanlık ve denetim firmaları ile bir araya geldim. Bu firmalardan yabancı yatırımları ülkemize kanalize etmek için global ağlarını ve tüm imkanlarını kullanmalarını istedim'' dedi. Yatırıma bir an önce başlayanlara ekstra destek Çağlayan, teşviklerin bugün yürürlüğe girdiğini, yatırıma bir an önce başlayanlara ekstra destek vereceklerini ifade ederek, ''Ancak bu sizi yanıltmasın. Çünkü 1 Ocak 2012 tarihinden sonra müracaat edilerek teşvik belgesine bağlanan yatırımlar da yeni sistem kapsamında desteklenecek. Mevcut destek oran ve sürelerinden yararlanabilmek için girişimcilerin ellerini çabuk tutması gerekiyor. Çünkü, 31 Aralık 2013 tarihine kadar teşvik belgesi alıp yatırıma başlayan yatırımcılarımız daha yüksek destek yoğunluklarından yararlanacaklar. Peki 31 Aralık 2013 tarihine kadar yatırıma başlandığını nasıl belirleyeceğiz- Bunun için belgede kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde 10'u kadar yatırım yapıldığının belgelenmesi yeterli olacak'' diye konuştu. Yatırımcılara yerinde hizmet vermek ve bürokrasiyi azaltmak için sanayi odalarının yanında Kalkınma Ajanslarını da sisteme dahil ettiklerine vurgu yapan Çağlayan, ''Ajanslarımızla teşvik belgesinin düzenlenmesinden yatırımların izlenmesine ve tamamlanma vizesinin yapılmasına kadar geçen süreçte işbirliği yapacağız'' dedi. Çağlayan, otomobil sektöründeki yeni teşvik sistemine değinerek, şunları kaydetti: ''Yılda en az 100 bin adet kapasiteli otomobil yatırımlarında ya da mevcut kapasitesini yıllık en az 100 bin adet artıran otomobil yatırımlarında, yatırımcılara kapasitelerinin yüzde 15'i kadar A, B ve C segmentlerinden gümrük vergisinden muaf olarak araç ithal etme hakkı vereceğiz. Ayrıca bu yatırımlarda motor üretimi de yapılması halinde ilave olarak yüzde 15 daha gümrükten muaf araç ithal etme hakkı tanıyacağız. Mevcut yatırımını genişletecek, modernize edecek yatırımcıyı da unutmadık. Yeni sistemle getirdiğimiz destekleri, yeni yatırım yapacak yatırımcılarımızın yanında mevcut yatırımını genişletip modernize edecek yatırımcılarımıza da sunuyoruz. Yeni sistemde Van'ı da unutmadık. Geçen yıl 23 Ekim'de yaşanan deprem dolayısıyla yatırımlarını tamamlayamayan yatırımcılarımıza süre uzatımı hakkı getirdik.''

6 Çağlayan, 1 Ocak 2012 tarihinden sonra müracaat edilerek teşvik belgesine bağlanan yatırımların yeni sistem kapsamında destekleneceğini vurgulayarak, ''Nasıl ki Boğaziçi Köprüsü iki kıtayı birbirine bağlıyorsa, biz de tüm bölgelerimizi teşvik köprüsü ile yatırım havuzuna bağlıyoruz hedeflerine bizi taşımasını umduğumuz bu teşvik sisteminin ülkemize ve ekonomimize hayırlı olmasını diliyorum'' dedi.