6. ÇOBAN VE YOLCU: Mehtapsız Bir Gece, Yolcu, Dur, Çoban, Kuşlar,Çoban, Yollar, Bir Çoban

Transkript

1 Bir Gemi Yelken Açtı, Ali Mümtaz, 1926, İstanbul, 208 s. BÖLÜMLERİ 1. BİR GEMİ YELKEN AÇTI: Bir Gemi Yelken Açtı, 2. SESSİZCE: Saz, Gül, Sonbahar, Gül ve Bülbül, Tahassür, Bu Akşam, Hanımelleri, Ademe Çıkan Yol, Adem Yolcuları, Hayal İklimleri, Fani türküler, Korudaki Meydan, Oyun Kâğıtları, Haykırmak İstiyorum 3. TUNÇ MADALYA: Tunç Madalya, Cem, Barbaros, Turgut, Tiryaki Hasan Paşa, 4. GÖNÜL BAHÇESİ: Bahara Hasret, Zambaklar, Güller, Leylaklar, Laleler. 5. DAMLA DAMLA: Damla Damla, Yaz Gecesi, Gitar, Dört Genç, Romans, Kalpler, Sekiz Mısra, Leylekler, Kargalar, Dağlarda, Ret ve Davet, Akşamın Ufkunda, Kaval, Şiir, Şiir ve Tabiat. 6. ÇOBAN VE YOLCU: Mehtapsız Bir Gece, Yolcu, Dur, Çoban, Kuşlar,Çoban, Yollar, Bir Çoban 7. SULARIN DERDİ: Pınar (Ahmet Hamdi ye), Çağlayan, Sükut, Havuz, Büyükdere de Bir Yaz Akşamı, Fırtınada Martılar (Mustafa Nihat a), Kumlara Çizdiğim Hatlar, Denize Atılan Taşlar, Bendler, Sonbahar, Üç Çeşme, Teselli, 8. DALGALARLA BERABER: Başlangıç, 1, 2, 3, 4, MEHTABIN ŞİİRİ: Gölde Gezinti, Yaz Mehtabı, Mehtapta Hülya, Gözyaşları, Ay Doğarken, Bekleyen, Delinin Mehtabı, Katilin Mehtabı, Yakut Saray, Ayın Ondördü Sultan, Fıskiye, Vadiden Geçen Atlılar, Mehtap Balıklar ve Hayal Balıkçıları, Nilüfer, Koyda Mehtap, Sularla Gönlüm. 10. GÖLDE GECELER: Başlamadan Evvel, 1, 2, 3, 4, 5, 6, BİR GEMİ YELKEN AÇTI Bir gemi yelken açtı hayal iklimlerine, Civarından çığlıkla yorgun martılar kaçtı; 1 / 14

2 Rüzgâr sürüklenirken derinlerden derine Hayal iklimlerine bir gemi yelken açtı. Beyaz yelkenlerinde ölgün bir kızıllığın Titrek son akisleri dalgalandı belirsiz; Toplanırken göklerde bulutlar yığın yığın Hırçın bir fırtınayı düşünüyordu deniz. Ufuklarda solarken altın şafak gülleri Yabancı âlemlerden saadetler, emeller, İhtiraslar bekleyen kimsesiz gönülleri Gizlice sıkıyordu kızgın demirden eller. En katı yüreklinin bile bu sabah iki, Üç damla yaş kurudu solgun yanaklarında; Açılan yolcuların hepsi hissetmişti ki Bu gün de erişilmez o diyara, yarın da Mademki o iklime erişmeye imkân yok, Neden böyle vakitsiz enginlere çıkışlar? Bulutlar toplanıyor, ufukta dalgalar çok, Kış geliyor, yelkenler emin bir yerde kışlar! Yolcular diyorlar ki:- Erişmek ümidi az; 2 / 14

3 Biliriz dalgaların her biri bir mezarlık. Belki de içimizden hiçbiri ayak basmaz, Lakin yolunda ölmek, bu da bir bahtiyarlık! 2. BAHARA HASRET Bahara hasrettir hep sözlerimiz; Görmeden bakar ve gözlermiz Maziye daldıkça yaşlarla dolar. Bahardır hasreti ihtiyarların Bilmem kalır mıydı zevki baharın Olsaydı her geçen günümüz bahar? 3. ZAMBAKLAR Safvet bahçelerinin çiçekleri, zambaklar, Ruhunuz hiç solmayan beyaz bir iffet saklar; Sizler andırırsınız açmayan rüyaları. Ne kalp ihtirasları, ne de aşk hülyaları.. Hissinizde kapanmaz, doldurulmaz bir boşluk; Sarmış benliğinizi ayılmaz bir sarhoşluk: Sarhoşsunuz iffetten, sarhoşsunuz gururdan. 3 / 14

4 4. HANIMELLERİ Her gece rüyasız geçen uykumda Şikâyet ediyor gönlüm kederden, Sevmekten yorulmuş harap ruhumda Bahçemde güllerden, yaseminlerden. Şikâyet ediyor gönlüm kederden: Hayâle sığmayan elemler pek çok! Bahçemde güllerden, yaseminlerden, Hanımellerinden başka bir şey yok. Hayâle sığmayan elemler pek çok Her gece rüyasız geçen uykumda Hanımellerinden başka bir şey yok Sevmekten yorulmuş harap ruhumda. 5. BARBAROS Gözleri ufuksuz engine dalmış, Dehre baş eğmeyen kameti dimdik. İsminden titriyor Nemçe, Venedik; Bir günde, alınmaz zaferler almış. 4 / 14

5 Kavgada geçirmiş bütün salıyı, Çarşamba düşmanlar çekilmiş sudan. Ufku inletince toplar, korkudan Şarlken bırakmış Fransalı yı. 6. TURGUT Önünde korkudan büküldü dizler, İsmini anarken soldu benizler; Bir muhasarada can verdi korsan, Şimdi mor dalgalar ruhunu gizler. Artık Turgut öldü!... Desek de bizler Yadıyla köpürür coşkun denizler. Ey yolcu, hürmetle tarih okursan Görürsün yolunda şereften izler. 7. TİRYAKİ HASAN PAŞA Hâli hünkârlardan daha vakarlı; Yüzü durgun, lakin gönlünde hıncı, Paşa Kanije den söz verir: Karlı Yolda ne bir tatar, ne bir akıncı 5 / 14

6 Akşam, ufukları kaplayan kanın Renginde bir mana ararken Paşa, Der ki: - Orduları kâfiristanın Hep gelse çıkamaz bizimle başa! 8. LALELER Laleler, bakışlarda arzu yakan laleler, Damarlardaki ateş, kalplerdeki kan laleler Laleler, yoksulluğun ihtişama hasreti, Ruhumun başka ruhu, etimin başka eti; Şeytanın gözlerinde harelenen kızıl şevk, Dudaklardan dudağa, tenden tene sızan zevk Laleler, sefahatin tahtında doğan sırlar, Laleler, kadehlere boşaltılmış asırlar, Laleler, gönlümüzde çırpınan büyülü kuş Laleler, son gününde bahara âşık olmuş Bir hükümdarın gergin asabına sarılan 6 / 14

7 Ejder: Bir başı şehvet, bir başı ölüm yılan Laleler, kadın için kanlı akan nehirler, Düşen başlar, sönen hak, alevlenen şehirler 9. GİTAR Kalbinde bin hicran, Bin hasret, bin gam, Gün battığı zaman Ağlar her akşam. Ağla, damla damla Düşsün gözyaşın, Dinmeyen bir gamla Eğilsin başın. Ağla mavi gökler Solduğu zaman; Ağla, belki diner Derdin ağlarsan. Benliğinde sönen 7 / 14

8 En son çerağla Gurbetlerden dönen Yollarda ağla! Kalbinde bin hasret, Bin hicran, bin gam, Derdinden şikâyet Eyle her akşam. 10. LEYLEKLER Bu akşam sonbahar ne kadar serin; Geceyi hasretle bekliyor zaman. Üstünde ipekten leylekler uçan Beyaz perdeleri indiriverin! Masamda düşünen eski lambayı Yakmayın, odamız karanlık dursun; Gecenin ufkunda yükselen ayı Görelim, perdemiz üstüne vursun. Perdemiz üstünde uçan leylekler Şimdi ay vurunca, yabancı, uzak, Mavi bir iklimde kanat çırparak 8 / 14

9 Geçen leyleklere benzeyecekler. O zaman unutup aşkı, hevesi, Neşeyle çarparken yorgun kalbimiz Göğsümüzden kopan bu coşkun sesi Kanat seslerine benzeteceğiz. 11. KARGALAR Yaşlı ağaçların yaşlı kuşları, Kargalar, bakınız nasıl geliyor: Göklere vahşi bir ses yükseliyor Doldurup bir anda ufku, rüzgârı. Sesleri, renkleri kadar karanlık; Bir ölüm havası siner göklere. Çekilen güneşten değil, her yere Onların şeklinden basar karanlık. Rabbim, cehennemde yanan serseri, Melûn ruhlar mıdır kara kargalar Ki böyle sönerken her akşam rüzgâr Gelip ürkütürler servilikleri? 9 / 14

10 Ve ben uyurken en son uykumu Karacaahmet te veya Eyüp te Yine bu simsiyah kuşlar gelip de Ürkütecekler mi yorgun ruhumu? 12. KAVAL Bir dereden kopardım Bu incecik kamışı Ve bir bıçakla yardım. Pek solgunsa da dışı, Sessinde gizli berrak Pınarların akışı: Dinle, ne şakrıyor, bak! 13. PINAR Ahmet Hamdi ye- Gün olur yolları kaplar bir heves, Duyulur derinden şakırdayan bir ses; Gün olur yayılır içli bir nefes Sular türkü söyler pınar başında: 10 / 14

11 Ey civar yollardan geçen yolcular, Serin kanımızdan için yolcular, Bizlerde bir emel seçen yolcular, Pınarlar dertlidir bahar yaşında. Dertliyiz coşsak da, uyusak da biz; Kalbimiz tertemiz,yalnız, kimsesiz; Hıçkırır, göz yaşı döker, inleriz Pınar perisinin mezar taşında 14. DENİZE ATILAN TAŞLAR Durgun bir denize atılan taşlar Suların yüzünde, dibe inerken, Yuvarlak hareler çizmeğe başlar. Bu izler genişler, genişler, derken, Gittikçe kaybedip intizamını, Silinir incecik hatlarla birden. Atınca hayatın bitmez gamını, Ne kadar kudretli olsa da insan Zaman yavaş yavaş siler namını. 11 / 14

12 İlk önce derler ki: - Çok şeref, çok şan Kazanmış bu fani, yalan dünyada Yanılıp bir müddet sonra sorarsak: İsmini kimseler getirmez yada. 15. FISKİYE Mehtap on beşindedir. Havuzdaki fıskiye, Belki tutarım diye, Mehtabın peşindedir. Bahçenin loşluğunda Biriken sessizliği Pırıltılar deliyor, Gecenin boşluğunda Fıskiye yükseliyor. Sonra birden vurulmuş Gibi, renksiz, durulmuş Sulara inci inci 12 / 14

13 Düşerek can veriyor: Her sevdanın sevinci, Her sevincin hayali Göz kırpılması kadar; Sonunda suya düşmek, Rüzgârda dağılmak var. 16. NİLÜFER Gecenin sularında Mehtap bir nilüferdir, Açılmış bir kederdir Gecenin sularında. Benzi uçuk, kalbi saf, Teni elmastan şeffaf Mehtap bir nilüferdir Gecenin sularında. Rengi kış, bakışı yaz Sevgililerden beyaz, Açılmış bir kederdir Gecenin sularında. 13 / 14

14 Powered by TCPDF ( O.Ö. 100 Temel Eser Gecenin sularında Mehtap bir nilüferdir, Açılmış bir kederdir Gönlümün sularında. (Bir Gemi Yelken Açtı, Ali Mümtaz, 1926, İstanbul, 208 s.) ALİ MÜMTAZ AROLAT ( ). Galatasaray öğrenciyken 1. Dünya Savaşına katılır de ticaret lisesi mezunudur. Bankalarda memur olarak çalışır. Dergilerde sade dille küçük duygu ve eşyaları şiirleştirir. ŞİİR: Bir Gemi Yelken Açtı, Hayal İkliminden Dönen diyor ki. 14 / 14