A dan Z ye FOREX. Invest-AZ 2014

Transkript

1

2

3 A da Z ye FOREX Ivest-AZ 2014 Adres Telefo Url : Büyükdere Caddesi, Özseze ş Merkezi, C Blok No:126 Esetepe, Şişli, stabul : (Pbx) : bilgi@ivestaz.com.tr : Yap m : bzd Yay ve letişim Hizmetleri Düzelti : Ese Güray Düzeleme : Selim Talay Kapak tasar m : INVESTAZ Birici bas m : 2007 kici bas m : Mart 2014, stabul ISBN : Bas k ve cilt : Tor Ofset Sa. Tic. Ltd. Şti. Sertifika o. : Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Eseyurt - STANBUL Tel:

4 ÖNSÖZ Ülke ekoomileri arasıdaki bağımlılığıı artması fiasal piyasaları global ölçekte takip edilmesi zorululuğuu getirdi. Bu edele yatırımcılar kedi ülkelerideki hisse seetleriyle sıırlı yatırım alayışıı dışıa çıkarak işlem yapacakları yei piyasaları arayışıa girdi. Geleeksel yatırım stratejilerii yüksek getiriler sağlayamadığı bu döemde yatırımcıı yei ve sıra dışı yatırım alaı arayışıa FOREX piyasaları cevap verdi. Bu edele FOREX i, yai döviz piyasalarıı alamak krizleri fırsata döüştürmek isteyeler içi kaçıılmaz bir zorululuk halie geldi. Her geçe gü işlem hacmi hızla arta FOREX piyasaları düyaı e büyük hacimli piyasaları olarak dikkat çekmektedir. Bu edele birçok ülke bu piyasaları düzeleme ihtiyacı hissetmiştir. Bu hızlı gelişim sürecii bir soucu olarak yatırımcıları biliçli işlem ihtiyacı güdeme gelmiştir. Bize iletile soruları da gösterdiği gibi, yatırımcılar artık FO- REX edir? sorusuu geride bırakarak Nasıl biliçli işlem yapabilirim? oktasıa gelmiştir. Bu oktada ister kousuda uzma bir aracı kurum çalışaı, ister orta ölçekli bir yatırımcı, isterseiz de sadece bu piyasaı asıl işlediğii merak ede bir araştırmacı olu, eliizdeki bu kitap; merak ettiğiiz e temel kavramları, aklıızı bir köşeside buludurmaız gereke stratejileri ve metotları yalı ve alaşılır bir dille size sumayı ve FOREX piyasasıdaki yö göstericiiz olmayı amaçlıyor. FOREX piyasasıı A da Z ye ele aldığımız bu kitabı FOREX düyasıdaki yolculuğuuzu yol haritası olarak kullamaızı ve bu yolculukta başarılı stratejiler geliştirmeizi umut ediyorum. Elşe Guliyev

5 İÇİNDEKİLER FOREX PİYASALARI FOREX PİYASALARI İKİYE AYRILIR...11 FOREX PİYASASI KALDIRAÇLI İŞLEM DÖVİZ KURLARI FOREX İN GELİŞİM TARİHİ TEMEL ANALİZ ANALİZ YÖNTEMLERİ FOREX İ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER MERKEZ BANKALARI TOPLANTILARI ÜLKELERARASI İLİŞKİLER FON ENDEKSLERİ MERKEZ BANKALARI VE PİYASA ETKİLERİ TEKNİK ANALİZ TEKNİK ANALİZ GRAFİK ANALİZ YÖNTEMİ TREND ÇEŞİTLERİ GRAFİK ÇEŞİTLERİ MATEMATİK ANALİZ YÖNTEMİ OSİLATÖRLER... 77

6 ELLIOT ANALİZİ ELLIOT DALGA TEORİSİ DALGA ÇEŞİTLERİ DİAGONAL ÜÇGENLER ZİGZAGLAR DÜZELTME KOMBİNASYONLARI DALGA ÖZELLİKLERİ FIBONACCI SAYILARI FIBONACCI GEOMETRİSİ DALGALAR ARASINDA ORANSAL İLİŞKİ PİYASADA FIBONACCI ORANLARI TEKNİK VE TEMEL ANALİZ ELLIOT DALGA PRENSİPLERİ PARA YÖNETİMİ YATIRIM YÖNETİMİ FX İŞLEMLERİNİN PSİKOLOJİK YÖNLERİ Hayal ve gerçekler Çoğuluğu iadığı Masallar Yatırım Stratejisi üretmek içi pratik tavsiyeler İŞLEM STRATEJİLERİ

7 FOREX PİYASALARI

8

9 FİNANS PİYASALARI İKİYE AYRILIR 1. Sermaye (Fo) Piyasaları Hisse seetleri Boo seetleri Şirket ve hazie tahvilleri Hisse seedi yatırımıı cazip kıla edeler: Hissede alıa kâr payları Şirket yöetimie katılım imkâı Spekülatif kazaç fırsatları 2. Para Piyasaları Uluslararası Bakacılık Ağıa Kote Döviz Kuru Fiyatları (Forex) Repo-ters repo işlemleri Forex işlemlerii cazip kıla edeler: 5/24 piyasa erişimi Elektroik işlem platformu Çift yölü işlem imkâı Kaldıraçlı avatajı ile küçük temiatlarla yüksek hacimli işlem yapma fırsatı Düşük maliyet

10 FOREX PİYASASI FX Piyasası; (Foreig Exchage Market veya Forex) bakalarda aracı kurumlara, fias kuruluşlarıda bireysel yatırımcılara kadar piyasadaki birçok katılımcı tarafıda öcede belirlemiş şartlarda (fiyat, zama, hacim) gerçekleştirile döviz alım-satım işlemlerii toplamıı ifade eder. FX piyasasıı geel katılımcıları arasıda özel bakalar, merkez bakaları, döviz borsaları, uluslararası ticaret yapa şirketler ve yatırım foları buluur. Forex piyasasıda gerçekleştirile işlemlerde e çok kullaıla para birimlerii başıda ABD Doları (USD), Euro (EUR), Japo Yei (JPY), İsviçre Fragı (CHF) ve İgiliz Sterlii (GBP) gelmektedir yılıda trilyo ABD Dolarıa ulaşa küresel döviz alım-satım işlemleri, yai Forex piyasasıı gülük işlem hacmi güümüzde 4 trilyo dolara kadar çıkmıştır. E büyük işlem hacimleri İgiltere, ABD ve Almaya piyasalarıda gerçekleşmektedir. Toplam işlemleri %70 i ABD Doları ile yapılmaktadır. Güümüzde toplam FX işlemlerii %11 i elektroik ortamda verile aracı kurum hizmetleriyle gerçekleştirilmektedir. Forex, 4 bölgesel piyasayı birleştirir; Asya, Avrupa, Amerika ve Avustralya. FX işlemleri hafta içi her iş güü, güü 24 saati boyuca gerçekleştirilir. Farklı saat dilimlerideki bölgelerde işlem yapa yatırımcılar sayeside, FX piyasası emirlerii gerçekleştirmeye hazır yatırımcılar her zama buluur. Forex piyasasıda ispete düşük hacim sadece gece saat ve arasıda görülür. Bu durguluk akşam TSİ (Türkiye saati ile) saat te New York borsasıda seası kapaışı ve TSİ te itibare Tokyo borsasıda işlemleri başlamasıyla ilgilidir. FX piyasası katılımcıları; merkez bakaları, döviz borsaları, yatırım foları, uluslararası ticaret şirketleri, aracı kurumlar ve özel şahıslardır.

11 ANALİZLER UYGULAMALAR STRATEJİLER 13 Forex piyasası karakteristiği yüzüde hem piyasaya yei gire, hem de profesyoel yatırımcılar içi caziptir. Forex likit bir piyasadır. Piyasada gülük toplam işlem hacmi çok büyüktür ve bu sayede yüklü hacimlerde işlem yapabilirsiiz. Forex tüm yatırımcıları katılabileceği bir piyasadır. Bu piyasada güü 24 saati boyuca istediğiiz zama işlem yapabilirsiiz ve piyasada oluşa herhagi bir gelişmeye heme tepki göstermek zoruda değilsiiz. Piyasaya olie katılabilir ve hesabıızı yöetebilirsiiz. FX piyasalarıda işlemler iteret üzeride bilgisayar, telefo ve tablet kullaılarak gerçekleştirilebilir. FX işlemleri geleceğe yöelik belirli bir vade ve fiyat üzeride gerçekleştirilebilir, bu da Forex katılımcılarıa işlemlerii öcede plalayabilme imkâı verir. Uygu yatırım miktarıyla işlem yapılır. Forex piyasasıda kaldıraç kullaarak yatırdığıız aapara miktarıda birkaç kat büyük hacimde işlemler gerçekleştirebilirsiiz. Üstelik bu işlemleri size tek maliyeti döviz kuruu alış/satış fiyatları arasıdaki fark olacaktır. Döviz fiyatları her yerde ayıdır. Piyasaı yüksek likidite özelliği sayeside ayı ada düyaı farklı yerleride FX işlemleri tek fiyatla gerçekleştirilir. Halbuki vadeli işlem (futures) borsaları ve bua bezer birçok piyasada ayı fiyatla sadece sıırlı miktarlarda alım-satım yapabilirsiiz. Fiyat hareketleri tahmi edilebilir. Döviz fiyatlarıdaki değişimler zama içide belirli bir tred çizer ve bu tred değişimlerii isteile zama aralıklarıda iceleyebilirsiiz. Her döviz kuruu farklı faktörler etkiler, bu yüzde her döviz grafiği kedie özel bir çizgi izler. Buda yararlaarak, yatırımcılar, farklı döviz kurlarıı fiyat değişimie göre kâr etme fırsatı yakalayabilirler. Deutsche Bak, Barclays Bak, Uio Bak of Switzerlad, City Bak, Chase Mahatta Bak, Stadard Chartered Bak gibi dev bakalar bu piyasada milyarlarca dolarlık işlemler gerçekleştirir. Spot piyasa işlemleri doğruda döviz alım-satım işlemleridir ve bu çeşit işlemlerde teslimat (valör) tarihi işlemi yapıldığı tarihte bir soraki işgüüdür yılı verilerie göre Forex te gerçekleştirile tüm FX işlemlerii %40 ı spot piyasalarda hayata geçirilmiştir.

12 14 A da Z ye FOREX Bakalar arasıda FX işlemleri geel olarak büyük hacimlerle yapılır. Ama daha az yatırım imkâıa sahip Forex katılımcıları da kaldıraç etkisii kullaarak FX piyasasıdaki fırsatlarda yararlaabilir. Kaldıraçlı işlem imkâıyla hizmet vere aracı kurum müşteride FX işlemlerii temiatı olarak belli miktarda yatırım yapmalarıı ister ve buu karşılığıda müşteri yatırım miktarıda hatta baze 100 kat daha fazla hacimlerde işlem gerçekleştirme fırsatı yakalar. Bu çeşit işlemlerde tüm risk müşterii yatırdığı parayla karşılaır, dolayısıyla müşterii işleme yatırdığı para, aracı kurumu kaldıraç işlemi içi sigorta temiatıdır. FX piyasalarıyla ilgili haber kayakları, döviz fiyatlarıyla ilgili gerçek zamalı bilgi vere işlem platformları; Reuters, Dow Joes, CQG, Bloomberg, Tefore vb. haber ajaslarıdır.

13 ANALİZLER UYGULAMALAR STRATEJİLER 15 KALDIRAÇLI İŞLEM Aracı kurumları aracılık faaliyetleri sayeside küçük ve orta hacimde yatırıma sahip olaları da Forex piyasasıa katılabilmesi mümkü olmuştur. Düyaı birçok yeride 2-3 bi dolarlık yatırımla girile FX piyasasıda aracı kurumları aracılığıyla bu miktarı birkaç katı hacmide işlem yapılabilir. Öreği: dolarlık yatırım miktarıa uygulaa 1:100 lük kaldıraç oraı 1 milyo dolara kadar işlem yapma imkâı taır. Diğer bir ifadeyle, müşteri toplam işlem hacmii sadece %1 i ile FX işlemii gerçekleştirebilir. Aracı kurumları aracılık faaliyetleri kapsamıda kaldıraç ekleerek gerçekleştirile FX işlemleri kaldıraçlı işlem (margi tradig) olarak adladırılır. Kaldıraçlı işlem; aracı kurumları uyguladığı ve müşterii FX işlemi içi verdiği emirlere uygu şekilde gerçekleştirile işlemlerde oluşabilecek herhagi bir risk ihtimalii karşılamayı amaçlar. Bu sistem, olası risklere karşı temiat olarak tutula aa yatırım miktarıı kimi zama 20, kimi zama 100 katı kadar yüksek hacimde işlem yapılmasıa imkâ taır. Müşteri kaldıraç kullaarak yatırdığı temiat sayeside hesapta bulua miktarı üzeride işlem yapabilme hakkı kazaır. Aracı kurumla sözleşme imzaladıkta sora müşteri kaldıraç kullaarak işlem yapabilir. Müşterii yaptığı işlemlerde doğabilecek zarara karşı aracı kurum müşteri hesabıda bir miktar parayı temiat olarak ayırır. Temiat olarak ayrıla para miktarı müşteriye suula kaldıraç oraıa ve yapıla işlem hacmie bağlıdır.

14 16 A da Z ye FOREX Öreği: Müşteri dolarlık FX işlemi yapmayı düşüüyorsa 1:100 kaldıraç kullaarak FX hesabıda işlem temiatı olarak sadece /100 = 5000 dolar ayırmalıdır. Eğer müşteri 1:50 kaldıraç kullaıyorsa o zama FX hesabıda işlem temiatı olarak /50 = dolar ayırmalıdır. Döviz alım-satım soucuda müşteri zarara uğrarsa toplam zarar müşterii temiat olarak ayırdığı miktarda düşer. Tersie, işlemde kâr sağlamışsa toplam kâr müşterii hesabıa geçer. Kaldıraçlı işlem sistemii öemli şartlarıda biri zarar ede pozisyoları zamaıda kapatabilmektir. FX piyasasıda herhagi bir para birimii diğer para birimleri karşısıda fiyatıı %2 de fazla kaybetmesi adire görülür. Bu edele eğer işlemler aaliz edilerek yapılırsa, yatırım miktarıı tamamıda zarar edilmesi pratik olarak mümkü değildir. Yapıla işlemlerde oluşabilecek zarar müşterii hesap miktarıı aşıyorsa, aracı kurum müşteriye ek uyarı yapmada pozisyou zararda olsa bile kapatabilir. FX piyasasıda uygulaa kaldıraçlı işlem sistemi hem büyük yatırımcılar, hem de küçük yatırım miktarıyla çalışalar içi cazip şartlar sağlar. Diğer fias piyasalarıda yatırım fırsatları bu kadar kolay değildir. Öreği: ABD Hazie Tahvilleri çok güveli ve sabit kazaç sağlaya (yıllık ortalama %6) bir yatırım aracı olmasıa rağme bu piyasada yatırım yapabilmek içi çok yüksek bir alt sıır belirlemiştir ve yatırımı uzu vadeli plalaması gerekir. Şirketlere ait hisse seetlerie yapıla yatırımları kâr oraı da bu şirketleri yıllık bilaçoları ve diğer yatırımcıları bu şirketleri hisse seetlerie gösterdiği taleple bağlatılıdır. FX piyasasıdaysa yukarıda alattığımız kısıtlamalar yoktur. Dolayısıyla herkes düyaı her yeride piyasaya katılabilir, döviz fiyat hareketleri tahmilerie göre serbest olarak alım-satım yapabilir ve e öemlisi işlem hacmii sadece %1-3 hacmide parayı hesabıda temiat olarak ayırabilir.

15 ANALİZLER UYGULAMALAR STRATEJİLER 17 DÖVİZ KURLARI Döviz kuru iki ülkei para birimlerii birbirlerie karşı değerlerii ifade eder. Herhagi bir döviz türüü fiyatı, o dövize ola arz ve talep seviyesie uygu olarak serbest şekilde veya söz kousu dövizi ait olduğu ülkei merkez bakasıı piyasada para satı alarak ya da yie piyasaya para satarak yaptığı müdahaleler çerçeveside belirleebilir. Uluslararası piyasalarda her para birimii geel kabul görmüş bir sembolü vardır. Bazı para birimlerii sembolleri aşağıda belirtilmiştir: Para Birimi Sembol Para Birimi Sembol Amerika Doları USD Türk Lirası TRY Euro EUR Kaada Doları CAD İgiliz Sterlii (Poud) GBP İsviçre Fragı CHF Japo Yei JPY Avustralya Doları AUD Bu sembollerde yola çıkarak her döviz kuruu ayrıca bir sembolü oluşur. Her döviz kuru sembolü 6 karakter içerir. İlk üç karakter döviz çiftii birii, diğer üç karakter döviz çiftii diğerii ifade eder. Öreği Euro u Amerika Doları a oraı EUR/USD (veya EURUSD) olarak adladırılır. Döviz Kuru Çeşitleri Döviz Kuru. Ulusal paraı yabacı para birimi karşısıda değerii ifade eder. Başka bir deyişle, Düz Döviz kur sistemi 1 birim ulusal paraı e kadar ABD Doları a eşit olduğuu gösterir. GBP/USD paritesiwww.ivestaz.com.tr