rritabl Barsak Sendromu
|
|
- Gözde Şakir
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TEMEL KONU - GÜNCELLEME & Hastal klar Dergisi rritabl Barsak Sendromu Irritable Bowel Syndrome SEZA LEVENTO LU, B. BÜLENT MENTEfi Gazi Üniversitesi T p Fakültesi, Genel Cerrahi AD, Ankara ÖZET rritabl barsak sendromu ( BS) özellikle flehir insan nda giderek daha s k rastlanan bir entidedir. Tedavisinin cerrahi olmamas na karfl n, genifl semptom spektrumu nedeniyle ay r c tan da cerrahlar ve gastroenterologlar taraf ndan iyi bilinmesi gereklidir. Bu temel konu yaz s kapsam nda, BS'nin özellikle klinik aç dan irdelenmesi amaçlanm flt r. ABSTRACT Irritable bowel syndrome (IBS) is an increasing frequent disease entity in city life. Although its treatment is not surgical, IBS needs to be well understood by surgeons and gastroenterologists for differential diagnosis. In this article, we aimed to discuss IBS, especially its clinical features. Baflvuru Tarihi: , Kabul Tarihi: Dr. Sezai Levento lu Gazi Üniv. Tıp Fak. Genel Cerrahi AD Ankara - Türkiye Tel: sleventoglu@gazi.edu.tr Kolon Rektum Hast Derg 2010;20:1-6
2 Vol. 20, No.1 RR TABL BARSAK SENDROMU 2 rritabl barsak sendromu ( BS) bireyin yaflam kalitesini bozan, s k görülen ve maliyetli bir kronik rahats zl kt r. Prevalans %7-15, kad n erkek oran da 2-2.5:1 olarak bildirilmifltir. 1,2 S kl kla 50 yafl alt grupta ve düflük sosyoekonomik gelir seviyesindeki bireylerde rastlan lmaktad r. 3 Gastroenterologlara baflvuran tüm hastalar n %25-50 sini BS ve onun formlar oluflturmaktad r. 3 Amerika Birleflik Devletlerinde BS'nin ekonomiye y ll k direkt etkisinin 1.5 milyon dolar, dolayl etkisinin ise en az 200 milyon dolar oldu u bildirilmifltir. 4 BS'nin kesin olarak patofizyolojisi bilinmemektedir. Ailesel ve çevresel faktörler önemli rol almaktad r. 5 Çal flmalar n pek ço unda anormal gastrointestinal motilite, visseral hipersensitivite, psikolojik bozukluklar ve emosyonel stres suçlanm flt r. 6 Motilite de erlendirildi inde BS hastalar nda barsak kontraksiyonlar dakikada 3 iken, normal bireylerde 6/dak. olarak bulunmufltur. Yine gastrokolonik refleks de erlendirilmesinde normal bireylere göre rektosigmoid motor aktivitesinin BS li bireylerde belirgin olarak uzad görülmüfltür. Psikolojik problemleri olan bireylerde artm fl kolonik duyarl l a ba l olarak kar n a r s, acil defekasyon ve fliflkinlik hissi ortaya ç kmaktad r. Artm fl serebral kortikal aktivite durumlar nda ise hastalarda rektal distansiyon hissi gözlemlenmektedir. 6 fiiflkinlik ve afl r gaz hissi olan bireylerde gastrointestinal sistemdeki gaz miktar normal bireylerdeki ile ayn yken, sadece gaz n ç kar lmas nda BS li hastalarda bozulma oldu u tespit edilmifltir. 7 BS nin fizyopatolojisinde visseral hipersensitivite ve intestinal motilitenin önemli rol oynad na inan lmaktad r. 8 fiiflkinli in varl ya da fliddeti visseral duyarl l n direkt belirtecidir. ntestinal gaz ile fliflkinlik aras nda s k bir korelasyon bulunmaktad r. 8 ntestinal gaz, barsak geçifl zaman ve visseral sensitivite aras ndaki iliflkiler y llarca çal fl lm flt r. ntestinal motilitenin azalmas ile gaz geçiflini azald ve bunun sonucunda fliflkinlik, distansiyon semptomlar n n ortaya ç kt gösterilmifltir. BS tan s konulan hastalar n %50sinde somatizasyon, anksiyete, posttravmatik stres bozukluklar, fobi ve paranoya gibi psikolojik bozukluklar tespit edilmifltir. Benzer flekilde panik ataklar bu bireylerde yüksek prevelansda görülmektedir. 8 Luminal faktörler de BS yi fliddetlendirebilmektedir. Dietle al nan laktoz, fruktoz gibi emilmeyen flekerler, k za zincirli ya asitleri, safra tuzlar bu faktörleri oluflturmaktad r. 8 rritable barsak sendromlu hastalar s kl kla kronik kar n a r s ndan ve barsak al flkanl klar nda de iflikliklerden yak nmaktad r. 6,9 Ancak bunlar sadece BS li hastalarda ortaya ç kmamaktad r. Kar n a r s s kl kla farkl fliddetlerde ve kramp tarz nda olmakta, periodik alevlenmeler göstermektedir. A r genellikle alt kadranlarda, özellikle de sol alt kadranda lokalizedir. A r n n fliddeti ise hafiften hastay k vrand racak tarza kadar de iflmektedir. Emosyonel stres, yemek yeme a r y tetikleyip, fliddetlendirebilmektedir. Hastalar s kl kla d flk lama ile rahatlad klar n ifade etmektedir. Anoreksi, malnütrisyon ve kilo kayb olan ya da progresif seyreden, uykudan uyand ran ve uyutmayan kar n a r lar nda organik neden araflt r lmas gerekmektedir. 9 Barsak al flkanl klar nda de ifliklik flikayeti BS li hastalarda s k olarak görülmektedir. D flk lama miktar nda, s kl nda ve d flk içeri inde (görünümünde) de iflikli in ortaya ç kmas önemlidir. S kl kla hastalar kab zl ktan, ishalden ya da ara ara ishal/kab z ataklar ndan flikayet etmekte, bunlar n d fl nda da normal d flk lama al flkanl klar n n ya kab zl k ya da ishal yönünde de iflti ini bildirmektedir. 9 shal s kl kla yemekten hemen sonra ya da sabah kalkar kalkmaz, az miktarda ve yumuflak, sulu d flk lama fleklinde ortaya ç kmaktad r. Kar n alt kadranlar nda kramp tarz nda a r y takiben patlay c flekilde d flk lama gerçeklefltirilmektedir. Bunlara yetersiz d flk lama hissi de efllik edebilmektedir. Mukuslu d flk lama da BS li hastalarda s kl kla görülmektedir. Kab zl k, günler ve aylarca sürebilmekte, ara dönemlerde ishal ya da normal d flk lama ortaya ç kabilmektedir. Kab zl olan hastalarda, gaita oldukça sert ve topak fleklindedir. Yine bu hastalarda rektum bofl olmas na ra men hasta yetersiz boflalma hissine sahiptir. Hastalarda s kl kla k narak d flk lama, tuvalette geçirdikleri zamanda uzama ve uygunsuz lavman, laksatif kullanma öyküsü bulunmaktad r. BS li hastalarda gastroözofagial reflü, disfaji, çabuk doyma hissi, aral kl dispepsi, bulant, kardiak olmayan gö üs a r s gibi üst gastrointestinal semptomlar da yayg n olarak görülmektedir. Seksüel disfonksiyon, dismenore, disparoni, idrar s kl nda artma, acil idrar yapma iste i, hipertansiyon, romatolojik bozukluklar, fibromyalji gibi intestinal sistem d fl ndaki bulgular da BS de tespit edilebilmektedir. 10 Tan için belli bir biolojik marker bulunmad için
3 3 LEVENTO LU ve MENTEfi Kolon Rektum Hast Derg, Mart 2010 semptom kökenli tan önemlidir. Tan organik nedenlerin d fllanmas ndan sonra ve Roma kriterlerinin varl nda konulabilmektedir. Bu kriterler 1989 y l nda gastroenterologlar taraf ndan oluflturularak, 2006 y l nda tekrar de erlendirilip yenilenerek Roma III kriterleri olarak deklare edilmifltir. 11 Roma III kriterlerine göre son 6 ay içinde en az 3 ay süre ile kar nda huzursuzluk veya a r flikayetlerine ek olarak afla daki bulgulardan en az iki tanesinin efllik etmesi gerekir: 11 Bulgular n d flk lama ile geçmesi D flk lama al flkanl klar nda düzensizlik, s kl nda de ifliklik D flk fleklinde ve yap s ndaki de ifliklikler Bunlara ilaveten d flk lama say s nda de ifliklik (günde 3 den fazla haftada 3 den az), d flk fleklinde fazlal k (parça parça sert, yumuflak sulu d flk ), d flk lama ifllevinde bozulma (afl r k nma, acil d flk lama, tam boflaltamama hissi), mukuslu ak nt olmas, kar nda gerginlik, fliflkinlik hissinin varl nda BS akla gelmelidir. 11 BS kab zl n bask n oldu u BS-konstipasyon formu (d flk laman n %25 inden fazlas nda parça parça sert ve %25 inden az nda yumuflak sulu gaita yap lmas ), diarenin bask n oldu u BS-diyare (d flk laman n %25 inden fazlas nda yumuflak sulu ve %25 inden az nda parça parça sert gaita yap lmas ) ya da mixed- BS (d flk laman n %25 inden fazlas nda parça parça sert ve %25 inden fazlas nda yumuflak sulu gaita yap lmas ) olmak üzere üç forma ayr lmaktad r. 9,11 BS-diyare ve mixed- BS, BS-konstipasyon formundan daha s k olarak görülmektedir. Hastalar n en çok yak nd semptom fliflkinlik hissidir. fiiflkinlik (bloating), subjektif distansiyon hissinin yan s ra kar n duvar nda barsak hareketlerinin görülmesi ile de karekterizedir. BS hastalar n n %73-76 s nda bu semptom mevcuttur. BSkonstipasyon formunda fliflkinlik hissi daha s k olarak görülmektedir. Reprodüktif dönemdeki kad nlarda luteal fazda ve premenstrual dönemde bu flikayet belirgin olarak artmaktad r. fiiflkinlik hissi hastalarda s k olarak görülmesine ra men Roma III kriterlerinde temel kriterlerden de ildir. Hastan n yaflam kalitesini belirgin oranda bozmas ve bu nedenle baflvurulan merkezlerde yap lan ileri tetkikler sa l k ve ekonomi bütçesine a r yükler getirmektedir. Amerika Birleflik Devletlerinde BS'nin ekonomiye y ll k direkt etkisinin 1.5 milyon dolar, dolayl etkisinin ise en az 200 milyon dolar oldu u bildirilmifltir. 4,9 Bu durum maalesef ülkemizde de farkl de ildir. Bu nedenle yap lan ileri tetkikler ve yaz lan gere inden fazla medikasyonlar bunun en önemli sebebidir. Dolay s yla BS'nin ne kadar tetkik edilmesi gerekti i konusunda da baz rehber basamaklar 2009 y l nda Amerikan Gastroenterologlar Birli i (AGC) taraf ndan belirlenerek, önerilmifltir. 2 Hastadan iyi bir hikaye al nmas, iyi bir muayene ve çok basit baz testler ile hastalar n %95'inde kesin tan ya ulaflmak mümkün olmaktad r. 2 BS'nin do ru tan ve tedavisinde asl nda önemli olan uzmanl k bilgisidir. Aksi takdirde ya savsaklanacakt r ya da amac n aflan baz tetkiklere ve ayr nt lara hasta sürüklenecektir ki iki ekstrem de yanl flt r. BS nin temel kriterlerinin varl nda hastada anemi, kilo kayb, ailede kolorektal kanser, inflamatuar barsak hastal ve celiac sprue hikayesi yoksa hastan n ileri tetkik edilmesine ve organik neden araflt r lmas na gerek yoktur. Tipik BS semptomlar olan bireylerde rutin olarak tam kan say m, biyokimya, tiroid fonkiyon testleri, gaitada parazit taramas ve abdominal görüntüleme tetkiklerine ihtiyaç duyulmamaktad r. 12 Ancak BS-diyare formunda parazitik infeksiyonlar n d fllanabilmesi için ard fl k olarak üç gün taze gaitada parazit ve yumurtas araflt rlmal d r. Yine 50 yafl n üzerindeki bireylerde kolorektal kanser taramas çerçevesinde gaitada gizli kan bak lmal, kolonoskopi uygulan yorsa kolondan rastgele biopsiler al narak mikroskopik kolit ekarte edilmelidir. Cost efektif olmamas na ra men ileri derecede anksiyöz hastalar n rahatlat lmas na yard mc olmak amaçl fleksibl sigmoidoskopi uygulanabilir. 13 BS-diyare ve mikst tipte celiac sprue hastal n n d fllanabilmesi için serolojik testlerin ve laktoz nefes testinin rutin olarak uygulanmas önerilmektedir. BS'nin tedavisinde hasta-hekim iliflkisi çok önem arz etmektedir. Tedavinin uzun soluklu olaca, arada iyileflmeler ve kötüleflmelerin olabilece i hekim taraf ndan hastaya önceden bildirilmesi flartt r. Bu sayede hastan n hastal ile bar flmas sa lanacak ve iyileflmesi, gerekli önerileri yerine getirmesi daha kolay olacakt r. Öncelikle mevcut flikayetlerin kötü huylu bir hastal ktan yani kanser vb. gibi durumlardan kaynaklanmad tespit edilir ve hasta bu konuda rahatlat l r. Hastan n kafas ndaki "Acaba, ben kanser miyim?" sorusu ekarte edilmelidir. BSli hastalar n önemli bir ço unlu unda altta yatan önemli bir patoloji saptanmamaktad r. Bireyin psikososyal durumu bu hastal n geliflmesinde en önemli etkendir. Günlük yaflamdaki bireysel, iflsel veya ailevi stresler
4 Vol. 20, No.1 RR TABL BARSAK SENDROMU 4 öncelikle gastrointestinal sisteme yans maktad r. Strese neden olan durum ile hastan n flikayetleri aras nda yak n bir iliflki söz konusudur. Stres azald kça hasta flikayetleri azalmakta, stres artt kça hastan n flikayetleri fliddetlenmektedir. Diet IBS hastalar n n %65 inden fazlas nda yedikleri g dalara ba l olarak flikayetlerinin artt görülmüfltür. Özellikle g da intolerans olan bireylerde süt, bu day, yumurta, f nd k, kabuklu deniz ürünleri (midye, karides) ve soya fasulyesi gibi g dalar n al nmas flikayetlerin bafllamas na ve de artmas na yol açmaktad r. 14 Burada dikkat edilmesi gereken husus laktoz intolerans ile BS nin semptomlar n n kar flabilece i durumdur. Ay r c tan da laktozsuz diet uygulanmas flikayetlerin belirgin oranda gerilemesi ile konulabilmektedir. 15 Semptomlara yönelik farmakolojik tedaviler Konstipasyon... BS nin bafllang ç tedavisinde hastaya d flk hacmini artt r c (fisilyum, metilselüloz, polikarbofil) ajanlar verilmektedir. 16 Bu sayede hastalar n önemli bir k sm nda kar n a r s ve fliflkinlik flikayetlerinin azald görülmüfltür. Ancak bunlar n dozu yavafl yavafl artt r lmal d r. Aksi takdirde hastan n semptomlar n, özellikle fliflkinlik, gaz flikayetlerini artt r c yan etkiler ortaya ç kabilmektedir. Serotonin agonistleri (tegaseroid) gastrointestinal sistem motilitesi ve peristaltizmini artt rarak etki yapar. Özellikle kad nlarda kar n a r s, huzursuzluk, fliflkinlik ve kab zl k flikayetlerini azaltt na dair çal flmalar mevcuttur. 17,18 Ancak ciddi kardiyovasküler yan etkilerinin olmas üzerine 2007 y l nda kullan m yasaklanm flt r. 19 Osmotik laksatifler (laktuloz, magnezyum sütleri, polietilen glikol) barsak içine su çekilimini artt rarak barsak hareketlerinin artmas na, d flk n n yumuflamas na ve ç k fl n n rahat olmas na yard mc olmaktad r. 20 Hâlihaz rda araflt r lan linacotide, opioid antagonistleri (Alvimopam), prucalopride gibi ilaçlar n BS üzerine faz III çal flmalar yap lmakta ve sonuçlar beklenmektedir. 21 Kar n a r s, discomfort (kar nda rahats zl k hissi)... Antispazmodikler (nane ya (peppermint oil), pinaverium bromid (Dicetel) mebeverin, hiyosin barsak düz kas kontraksiyonlar n direkt olarak bloke etmektedir. 22 Özellikle yemek sonras abdominal flikayetleri azaltmaktad r. Düflük doz trisiklik antidepresanlar (amitriptilin, imipramin, nortriptilin) da kar n a r s ve rahats zl k hissini azaltmaktad r. Kullan m olarak mg yatarken al nmas tavsiye edilmektedir. 21 Selektif seratonin reuptake inhibitörü (SSRI) fluoxetine (Prozac vb) ve paroxetine (Seroxat vb) gibi ajanlar da BS için denenmifl, ancak BS de kullan m için FDA onay al nmam flt r. 21 Yap lan küçük ölçekli çal flmalarda hastalar n barsak aktivitelerini artt rarak global flikayetlerini azaltt, kar n semptomlar n rahatlatt bildirilmifltir. fiiflkinlik, gaz... BS hastalar nda fliflkinlik prevelans %64 olarak bildirilmifltir. 23 Bu nedenle tedavideki ajanlarda öncelikle bu semptomlar gidermeye yönelik olarak tercih edilmektedir. Probiyotikler barsak motilitesine artt r c ve mukozal bariyerin korunmas n sa lamaktad r. Yap lan çal flmalarda kar n a r s /diskomfort, fliflkinlik/distansiyon ve d flk lama zorlu u flikayetlerinin belirgin oranda azald tespit edilmifltir. 24 Farmakolojik olmayan tedaviler Psikokolojik ve biliflsel davran fl tedavisi... BS hastalar n n büyük ço unlu unda altta yatan
5 5 LEVENTO LU ve MENTEfi Kolon Rektum Hast Derg, Mart 2010 psikolojik problemler (ailesel, iflsel ve günlük yaflam n stresi vb.) oldu u bilindi inden bunlara yönelik tedavilerinin sonucu da iyi olacakt r. Biliflsel davran fl tedavisi tek bafl na uygulanabildi i gibi ilaçlarla da kombine edilebilmektedir. 25 Pskoterapinin bir formu olan biliflsel davran fl tedavisi bireyin stresle mücadelesini artt rmakta, altta yatan pskolojik problemlerin çözümlenmesine yard mc olmaktad r. Do ru nefes tekniklerinin ö retilmesi, vücudun tam olarak gevflemesi, stres yönetimi konular n içeren bir tedavi biçimidir. 12 haftal k tedavinin uyguland bireylerde BS semptomlar n n belirgin olarak geriledi i ya da düzeldi i randomize kontrollü çal flmalarda gösterilmifltir. 25 Bir baflka yöntem hipnoterapi olup özellikle do rudan barsak ile iliflkili hipnoterapi (gut-directed hypnotherapy) barsak sa l n ve emosyonel durumu düzeltmede oldukça etkili yöntemlerdendir. 5-7 hafta uygulan m sonras bireylerin yaflam kalitesinde %87'nin üzerinde bir art fl tespit edilmifltir. 26 Ayr ca psikoterapi yöntemlerinin di er medikasyonlardan farkl olarak herhangi bir yan etkisinin olmamas en önemli avantaj n oluflturmaktad r. Akupunktur... Geleneksel Çin t bb nda s kl kla uygulanan bir yöntemdir. Visseral refleks aktivitesi, mide boflalmas ve asit sekresyonu üzerine olumlu etkileri oldu u gösterilmifltir. 21 Psikoterapiye akupunkturun ilave edilmesinin sadece psikoterapi uygulanmas ndan ve de bitki kökenli ilaçlardan daha etkili oldu u bildirilmifltir. Bitkisel ilaçlar... Geleneksel Çin t bb nda pek çok bitki ve bunlar n kar fl m BS için kullan lm flt r. Bunlardan en bilineni Tong Xie yao fang (TXYF) olup, pratikte de s k kullan lmaktad r. 27 Çin kökenli çal flmalarda bu preparat n plasebolara göre daha etkili oldu u gösterilmifltir. Bir baflka Tibetiyan bitkisel ilaç Padma Lax olup on y llar boyunca Avrupa da da kullan lm flt r. 27 Plasebolara göre üstünlü ü ve özellikle konstipe BS li hastalarda %75-80 oran nda etkili oldu u tespit edilmifltir. Sonuç olarak BS semptomlar n gidermede mevcut farmakolojik ajanlar n tam olarak baflar l olmamas bireyleri alternatif ve tamamlay c t bba yönlendirmektedir. Psikoterapi, akupunktur ve bitkisel ilaçlar n ve özellikle Çin t bb n n bu hastal kla mücadelede önemi büyüktür. Bireylerin stres yönetimini, do ru nefes ve gevfleme tekniklerini ö renmesi mevcut BS flikayetleri ile bafla ç kmada önem arz etmektedir. "Tek bafl na farmakolojik tedavi ile BS ile mücadele etmek kazan lmas güç olan bir savafl olarak karfl m za ç kmaktad r. Ça n vebas olarak niteleyebilece imiz bu hastal k için ruhun dinginli ine, do an n yard m na ihtiyac m z oldu u bilinmesi gereken gerçeklerdendir." Kaynaklar 1. Hungin AP, Whorwell PJ, Tack J, Mearin F. The prevalence, patterns and impact of irritable bowel syndrome: an international survey of subjects. Aliment Pharmacol Ther 2003;17: American College of Gastroenterology Task Force of Irritable Bowel Syndrome. An evidence-based position statement on the management of irritable bowel syndrome. Am J Gastroenterol 2009;104Suppl 1:S1. 3. Everhart JE, Renault PF. Irritable bowel syndrome in office based practice in the United States. Gastroenterology 1991;100: Sandler RS, Everhart JE, Donowitz M, et al. The burden of selected digestive diseases in the United States. Gastroenterology 2002;122: Levy RL, Jones KR, Whitehead WE, et al. Irritable bowel syndrome in twins: Heredity and social learning both contribute to etiology. Gastroenterology 2001;121:799.
6 Vol. 20, No.1 RR TABL BARSAK SENDROMU 6 6. Chun AB, Wald A. Pathophysiology of irritable bowel syndrome Serra J, Azpiroz F, Malagelada JR. Impaired transit and tolerance of intestinal gas in the irritable bowel syndrome. Gut 2001;48: Camilleri M, Heading RC, Thompson WG. Aliment Clinical perspectives, mechanisms, diagnosis and management of irritable bowel syndrome. Pharmacol Ther. 2002;16: Longstreth GF, Thompson WG, Chey WD, et al. Functional bowel disorders. Gastroenterology 2006;130: Hershfield NB. Nongastrointestinal symptoms of irritable bowel syndrome: an office-based clinical survey. Can J Gastroenterol 2005;19: Drossman DA. The functional gastrointestinal disorders and the Rome III process. Gastroenterology 2006;130: Chun AB, Wald A. Clinical manifestations and diagnosis of irritable bowel syndrome Cash BD, Schoenfeld P, Chey WD. The utility of diagnostic tests in irritable bowel syndrome patients: a systematic review. Am J Gastroenterol 2002;97: Atkinson, W, Sheldon, TA, Shaath, N, Whorwell, PJ. Food elimination based on IgG antibodies in irritable bowel syndrome: a randomised controlled trial. Gut 2004; 53: Bohmer, CJ, Tuynman, HA. The effect of a lactoserestricted diet in patients with a positive lactose tolerance test, earlier diagnosed as irritable bowel syndrome: A 5-year follow-up study. Eur J Gastroenterol Hepatol 2001;13: Quartero AO, Meineche-Schmidt V, Muris J, Rubin G, de Wit N. Bulking agents, antispasmodic and antidepressant medication for the treatment of irritable bowel syndrome. Cochrane Database Syst.Rev. 2005CD Chey WD, Pare P, Viegas A, Ligozio G, Shetzline MA. Tegaserod for female patients suffering from IBS with mixed bowel habits or constipation: a randomized controlled trial. Am J Gastroenterol 2008;103: Layer P, Keller J, Loeffler H, Kreiss A. Tegaserod in the treatment of irritable bowel syndrome (IBS) with constipation as the prime symptom. Ther. Clin. Risk Manag 2007;3: US FDA public health advisory tegaserod maleate (marketed Zelnorm(tm)). [Accessed July 2008] Klaschik E, Nauck F, Ostgathe C. Constipation - modern laxative therapy. Support. Care Cancer 2003;11: Adeyemo MA, Chang L. New treatments for irritable bowel syndrome in women. Womens Health (Lond Engl) 2008;4: Brandt LJ, Bjorkman D, Fennerty MB, et al. Systematic review on the management of irritable bowel syndrome in North America. Am J Gastroenterol 2002;97:S7-S Tuteja AK, Talley NJ, Joos SK, Tolman KG, Hickam DH. Abdominal bloating in employed adults: prevalence, risk factors, and association with other bowel disorders. Am J Gastroenterol 2008;103: Whorwell PJ, Altringer L, Morel J, et al. Efficacy of an encapsulated probiotic Bifidobacterium infantis in women with irritable bowel syndrome. Am J Gastroenterol 2006;101: Drossman DA, Toner BB, Whitehead WE, et al. Cognitive-behavioral therapy versus education and desipramine versus placebo for moderate to severe functional bowel disorders. Gastroenterology 2003;125: Whorwell PJ. Review article: the history of hypnotherapy and its role in the irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther 2005;22: Sung JJ, Leung WK, Ching JY, et al. Agreements among traditional Chinese medicine practitioners in the diagnosis and treatment of irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther 2004;20:
İrritabl Barsak Sendromu
güncel gastroenteroloji 16/3 İrritabl Barsak Sendromu Hakan Ümit ÜNAL Başkent Üniversitesi İstanbul Uygulama ve Araştırma Merkezi, Gastroenteroloji Kliniği, İstanbul * İrritabl barsak sendromu (İBS) nedir?
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıDeomed Medikal Yay nc l k
Deomed Medikal Yay nc l k Schiltenwolf / Henningsen Muskuloskeletal A r lar Biyopsikososyal Yaklafl mla Tan ve Tedavi Türkçe Editörü / M. Sar do an Çeviri / A. Kasabal gil 16.5 x 24 cm, XVI + 320 Sayfa
DetaylıBEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıKanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can
Kanserde Erken Tan Prof.Dr. Adnan Ayd ner Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can KANSERDE ERKEN TANI Ço u insan kanseri düflünmek bile istemez. Ancak unutmay n ki, kanser ne kadar erken saptan rsa onu yenme flans n
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıEOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA
EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA 1. vaka S.P ERKEK 1982 DOĞUMLU YUTMA GÜÇLÜĞÜ ŞİKAYETİ MEVCUT DIŞ MERKEZDE YAPILAN ÖGD SONUCU SQUAMOZ HÜCRELİ CA TANISI ALMIŞ TEKRARLANAN
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
Detaylı4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI
4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıKadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ
Kadın İdrar İnkontinansı Dr. M.NURİ BODAKÇİ Genel populasyonun çoğunda özellikle kadınlarda ve yaşlılarda mesane disfonksiyonu vardır. ICS üriner inkontinansı; objektif olarak gösterilebilen ve sosyal
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
DetaylıAkut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir.
İSHAL Diare; Enterit; Bir gün içinde üç den fazla sulu yumuşak dışkılama ya ishal denir. Vücuttan su ve tuz kaybı olur. İshal; bebekler, çocuklar ve yaşlılar için çok tehlikeli ve ölümcül olabilir. İshaller:
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıYeni Anket Verisi Girişi
Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje
DetaylıSizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler
Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.
DetaylıKabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK
Kabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK Tanım: Rome-II Tanı Kriterleri Son 6 ay içerisinde en az 3 ay (aralıklı veya sürekli) aşağıdaki semptomlardan 2 veya daha fazlasının olmasıdır. **Haftada 2
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada
DetaylıKalp Damar Hastal klar
Kalp Damar Hastal klar Kalp damar hastal klar (kardiyovasküler hastal klar) dünyada en fazla ölüme sebep olan hastal klar n bafl nda gelmektedir. 2005 y l nda ölen her üç kifliden birinin hayat n kalp
DetaylıTarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıTASN F. G R fi. Mustafa GÜLfiEN
Güncel Gastroenteroloji rritabl Ba rsak Sendromu Mustafa GÜLfiEN GATA, Gastroenteroloji Bilim Dal, Ankara G R fi BS; toplumda oldukça s k rastlan lan, hayat tehdit etmeyen fakat yaflam kalitesini bozan,
DetaylıUygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler
Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI CASODEX 150 mg film tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: 150 mg bikalutamid Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat, magnezyum stearat, polividon, sodyum nişasta glikolat, hipromelloz,
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıÇocuklarda fonksiyonel barsak hastalığı. Functional bowel disease in infancy and childhood
Çocuklarda fonksiyonel barsak hastalığı Functional bowel disease in infancy and childhood Yaşar Doğan*, Sabahat Çakmak**, Tülay Erkan***, Fügen Çullu Çokuğraş****, Tufan Kutlu**** (*) İstanbul Üniversitesi
DetaylıKONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri
DetaylıTürkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi
Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu
Detaylı25 y ld r iddetli migren a lar ya ayan anne, diyetinden sadece 2 g day ç kararak sa kl hayat na sonunda geri döndü.
DailyMail July 25th 2016 Share 25 y ld r iddetli migren a lar ya ayan anne, diyetinden sadece 2 g day ç kararak sa kl hayat na sonunda geri döndü. 46 ya ndaki Lincolnshire l anne 25 y l migrenle u ra.
DetaylıİLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI
İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI İnflamatuar barsak hastalıkları; İBH; Kron; Crohn s; Ülseratif kolit İltihabi bağırsak hastalıkları bağırsağın iltihaplanması ile seyreden bir gurup hastalıktır. Bu hastalıklarda
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.
KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,
DetaylıHasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,
DetaylıTarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,
DetaylıİKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ
İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik
DetaylıBUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM)
BUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM) Buğday rüşeymi buğday başağının alt kısmında bulunan embriyodur. Buğdayın 1 tonundan sadece 1 kilogram rüşeym elde edilebilmektedir. Rüşeym özel yöntemlerle elde edilmediği
DetaylıVOB- MKB 30-100 ENDEKS FARKI VADEL filem SÖZLEfiMES
VOB- MKB 30-100 ENDEKS FARKI VOB- MKB 30-100 ENDEKS FARKI VADEL filem SÖZLEfiMES VOB- MKB 30-100 ENDEKS FARKI VADEL filem SÖZLEfiMES Copyright Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas A.fi. Aral k 2010 çindekiler
DetaylıTarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 142
DetaylıSağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu
Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan
DetaylıKent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!
Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana
DetaylıKULLANMA TALİMATI. ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır.
KULLANMA TALİMATI ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ml çözelti 2 mg ondansetron baza eşdeğer miktarda ondansetron hidroklorür dihidrat
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m
Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas
DetaylıSelülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze. www.ortadoguas.com
Be Selülit ile mücadelede son nokta Cellulaze www.ortadoguas.com Cellulite Laser Workstation Sadece tek bir uygulamadan sonra etkinli i kan tlanm fl, baflar l sonuçlar Cellulaze minimal invaziv bir selülit
DetaylıGENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıÖğr. Gör. Süleyman GÖKMEN
Öğr. Gör. Süleyman GÖKMEN GİRİŞ Fonksiyonel Gıda Tanımı Et Ürünlerine Tedbirli Yaklaşım Et ürünlerine Konjuge Linoleik asit ilavesi Et ürünlerine Diyet Lifi İlavesi Et ürünlerine Probiyotik İlavesi Et
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:
YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıKULLANMA TALİMATI. 35, 50 ve 100 gramlık alüminyum tüplerde, uygulayıcısı ve kullanma talimatı ile birlikte karton kutuda kullanıma sunulmaktadır.
ESTRIOL Vajinal Krem, 1 mg Vajinal yolla veya haricen uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 1 gramında 1 mg östriol bulunur. Yardımcı maddeler: Dekalinyum klorür, Parfüm yağı, Dokusat sodyum, Propilen
DetaylıÇölyak Hastalığı Serolojik Tanısı DR. BURÇİN ŞENER
Çölyak Hastalığı Serolojik Tanısı DR. BURÇİN ŞENER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD 1 Glutene duyarlı enteropati Çölyak hastalığı Gluten-intoleransı 2 Çölyak hastalığı nedir?
DetaylıSeramik. nerelerde kullan l r. Konutlar. alfabesi 16
Seramik in alfabesi 16 Seramik nerelerde kullan l r Konutlar Banyo, tuvalet ve mutfaklar. Islak alanlar dedi imiz bu mekanlar n hem zemininde, hem de duvarlar nda seramik kullan l r. Bu noktada Türkiye
DetaylıNevrotik iştahsızlık; Yeme bozukluğu; Anoreksi;
ANOREKSİYA NERVOSA Nevrotik iştahsızlık; Yeme bozukluğu; Anoreksi; Anoreksi bir yeme bozukluğudur. Kişilerin aşırı kilolu olduklarına yönelik takıntıları sonucu ortaya çıkan iştahsızlık ve egzersiz yapma
DetaylıISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler
ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen
Detaylıİrritabl Barsak Sendromu
güncel gastroenteroloji 20/4 İrritabl Barsak Sendromu Filiz AKYÜZ İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı, İstanbul GİRİŞ İrritabl barsak sendromu (İBS) organik neden
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıÇocuk ve Tüberküloz (Verem)
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne
DetaylıCO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.
CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki
DetaylıBipolar afektif bozukluk nedir?
Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluğu pek çok kişi farklı şekillerde yaşar. Bazıları şiddetli mutsuzluk ve sadece hafif taşkınlık atakları deneyimlerken, diğerleri son derece şiddetli
DetaylıGEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama
GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a
DetaylıSpastik kolon; irritable barsak sendromu; IBS; İrritable kolon:
SPASTİK KOLİT Spastik kolon; irritable barsak sendromu; IBS; İrritable kolon: Spastik kolit sık görülen bir barsak hastalığıdır. Kadınlarda erkeklerden 2 kat daha sık görülür, hastalık erişkin yaşların
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıEndokrin Testler Cep K lavuzu
Deomed Medikal Yay nc l k Endokrin Testler Cep K lavuzu Prof. Dr. fiazi mamo lu Prof. Dr. Canan Özyard mc Ersoy Uzm. Dr. Sinem K y c Uzm. Dr. Metin Güçlü Uzm. Dr. Özen Öz Gül Uzm. Dr. Soner Cander Uzm.
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 3. FARMASÖTİK FORMU Film tablet Beyaz ile beyazımsı renkte, yuvarlak, konkav film tabletlerdir.
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MENOCTYL 40 mg Film Tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Otilonyum bromür 40 mg Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat 28 mg Yardımcı maddeler
DetaylıKULLANMA TALİMATI FERICOSE
KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit
DetaylıÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM
ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,
DetaylıYÖNET M KURULU RAPORU
YÖNET M KURULU RAPORU De erli Ortaklar m z, fiirketimizin 37. Ortaklar Genel Kurulu na hofl geldiniz. Hepinizi sayg ve sevgi ile selaml yorum. Yaflad m z geliflmeler ile, ülkemiz 2004 y l nda s k s k dünyan
DetaylıCPAP TEDAVİSİ. Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. www.uykubozuklugu.com
CPAP TEDAVİSİ Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi www.uykubozuklugu.com UZUN DÖNEMDE Hipertansiyon Felç Aritmiler İnfarktüs KISA DÖNEMDE Yaşam Kalitesinde kötüleşme
DetaylıAdet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;
AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına
DetaylıHepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları
HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
DetaylıNORMAL EKMEK ANKARA HALK EKMEK
NORMAL EKMEK ANKARA HALK EKMEK NORMALEKMEK ekmek k vam nda sofralar n gözdesi Normal ekmek; un, su, tuz, maya ve gerekli durumlarda katk maddesi ilave edilerek üretilmektedir. nsan beslenmesi aç s ndan
DetaylıYENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ
YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ Dr Nur Kır İstanbul Tıp Fakültesi 1. RETİNA GÜNLERİ İSTANBUL 2013 AREDS I Çalışması (2001) Amaç: Farklı evrelerdeki YBMD hastalarında yüksek doz antioksidan ve minerallerin
DetaylıUnited Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri
United Technologies Corporation Tedarikçilerden fl Hediyeleri Girifl UTC, malzeme ve hizmetleri bunlar n de erine bakarak sat n al r ve bu süreç içinde hem en iyi de er sa layan fiyat, hem de tedarikçilerle
DetaylıAÇIKLAMALAR VE UYGULAMALAR
SEÇ LM fi TÜRK YE F NANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI AÇIKLAMALAR VE UYGULAMALAR Prof. Dr. Cemal B fi (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Yakup SELV ( stanbul Üniversitesi) Doç. Dr. Fatih YILMAZ ( stanbul Üniversitesi)
DetaylıG ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl
220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)
DetaylıYönetici tarafından yazıldı Perşembe, 08 Ekim 2009 05:19 - Son Güncelleme Perşembe, 08 Ekim 2009 05:22
Çocuğumun Sık Sık Başı Ağrıyor Ne Yapabilirim? Başağrısı toplumun büyük kesiminde görülebilen ve insanların büyük çoğunluğunun hayatlarının değişik dönemlerinde karşılaştığı ve çare aradığı bir problemdir.
DetaylıTarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir.
1 Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu 1 Günümüzde anksiyete
DetaylıDünya Çavdar ve Yulaf Pazarı
Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya
Detaylıİş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?
İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların
Detaylı4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari
4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm
DetaylıSAN 2009 DÖNEM 2009 YILI N SAN AYI BÜTÇE AÇI I GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 12 ORANINDA B R AZALMA GÖSTEREREK 947 M LYON TL YE NM R.
SAN 2009 DÖNEM 2009 YILI N SAN AYI BÜTÇE AÇI I GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 12 ORANINDA B R AZALMA GÖSTEREREK 947 M LYON TL YE NM R. 2009 YILI N SAN AYINDA BÜTÇE G DERLER GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE
Detaylıİrritable Barsak Sendromu
İrritable Barsak Sendromu Fonksiyonel Gastrointestinal (Gİ) Hastalıklar Alt Gİ kanal Üst Gİ kanal Disfaji Kardiyak olmayan kalp ağrısı Retrosternal yanma Gastroözofageal reflü Hastalığı (GÖRH) Dr.Ömer
DetaylıDÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi
DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun
DetaylıVERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM
VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI TİSİNON 10 mg kapsül Ağızdan alınır. Her kapsül; Etkin madde: 10 mg nitisinon Yardımcı maddeler: Prejelatinize nişasta ve opak beyaz gövde / opak lacivert kapak No:3 sert jelatin kapsül
DetaylıAvrupa Adelet Divanı
Avrupa Adelet Divanı Avrupa Adalet Divanı Çev: Alpay HEKİMLER * Karar Tarihi : 22.11.2012 Sayısı : C-385/12 Kısmi süreli çalışan işçilerin diğer işçilere oranla daha uzun süreli emeklilik sigortasına prim
DetaylıOTİZM NEDİR? becerilerinin oluşmasını etkileyen gelişim bozukluğudur.
OTİZM NEDİR? Otizm, sosyal ve iletişim Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen gelişim bozukluğudur. GÖRÜLME SIKLIĞI Son verilere göre 110 çocuktan birini etkilediği kabul edilmektedir
DetaylıF Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42
F Z BASINÇ ÖRNE : ÇÖZÜ : Özdefl iki tu lan n I, II, III konumlar ndayken yere uygulad klar toplam bas nç kuvvetleri, iki tu lan n a rl klar toplamlar na eflittir. Bu nedenle F = F = F olur. yer I II III
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıNeden MGB Tercih Ediyorum? DR. HALİL COŞKUN İSTANBUL
Neden MGB Tercih Ediyorum? DR. HALİL COŞKUN İSTANBUL İdeal Bariatrik Cerrahi Kriterleri Ne Olmalıdır? 1. Düşük komplikasyon riski olmalı 2. Etkili kilo kaybı olmalı 3. Teknik olarak kolay uygulanabilmeli
DetaylıBAfiA RILI HASTANIN DE ERLEND R LMES
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Bafl A r lar - Bafl Dönmeleri Sempozyumu 10-11 Aral k 1998, stanbul, s. 15-20 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
DetaylıDr. Mustafa Melih Çulha
Dr. Mustafa Melih Çulha ED li hastanın değerlendirilmesinde hem organik hem de psikojenik etkenlerin ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastanın etyolojisini hızlı ve etkin bir şekilde ortaya
DetaylıTam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber
Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Sağlıklı, güçlü kuvvetli bir erkeksiniz ama çocuğunuz olmuyorsa bu önemli sorunun sebebi yediklerinizle ilgili olabilir. Erkekler üzerinde yapılan bilimsel
Detaylı