RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ

Transkript

1 01 YÖNETİM SİSTEMLERİ I İLGİLİ MEVZUAT II RİSKİN MANTIĞI III TEHLİKELER VE TESPİTİ IV TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ V RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ VI RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ ÖN BİLGİLENDİRME (7 Hİ - 28 S ) VİZE SINAVI ( 6 Hİ-18 S ) FİNAL SINAVI İşyeri Hekimi Telefonu Acil durum Telefonu Nİ

2 RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve YÖNETİMİ KONULARIN AMAÇLARI Kazaların önlenmesinde, mevzuattan 0 YÖNETİM SİSTEMLERİ I- İLGİLİ MEVZUAT II -RİSKİN MANTIĞI III -TEHLİKE ÇEŞİTLERİ IV -TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ VI- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ Entegre yönetim Sistemleri ve İş Sağlığı Güvenliği ile İlgili çıkarılan standartlar ve 4.0 Endüstri, hakkında İşyerlerinde bilgilendirme oluşan tehlikelerin Neden Risk analizi ve çeşitleri boyutları FTA Hata ağacı hakkında analizi, yönetimi? Kazayı önlemede bilgilendirme, Risk analizi ETA önemi, Olay ağacı alınan analizi, Tehlike önlemlerin boyutları devamının ve önlemleri sağlanmasında hakkında Tehlike PHA bilgilendirme, tespiti Ön Tehlike ve Analizi, Risk PRA hesaplamasında Birincil Risk risk analizi, MGBF yönetiminin L tipi, ve uyarı sistematiği sembolleri Neden sonuç analizi, FMEA ve SWOT Analizi, Gıda Finezincirinde Kinney HCCP, Kimya Risk endüstrisinde analiz PARETO yöntemlerinin Analizi HAZOP, Neden örnekler sonuç ile analizinde risk hesaplanması CCA Olursa ne olur analiz.what IF kaynaklanan sorumluluklar, görevler ve yetkilerimiz hakkında ilgilendirme ve bilinçlendirme Nİ

3 VI-TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ FTA Hata ağacı analizi, ETA Olay ağacı 3 Nİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve YÖNETİMİ KDS 01 YÖNETM SİSTEMLERİ Entegre yönetim Sistemleri ve İş Sağlığı Güvenliği ile İlgili çıkarılan standartlar ve 4.0 Endüstri, hakkında bilgilendirme, I- İLGİLİ MEVZUAT Kazaların önlenmesinde, mevzuattan kaynaklanan sorumluluklar, görevler ve yetkilerimiz hakkında ilgilendirme ve bilinçlendirme, II- RİSKİN MANTIĞI Neden Risk analizi ve yönetimi? Kazayı önlemede Risk analizi önemi, alınan önlemlerin devamının sağlanmasında Risk yönetiminin sistematiği, III-TEHLİKE ÇEŞİTLERİ İşyerlerinde oluşan tehlikelerin çeşitleri boyutları hakkında bilgilendirme, Tehlike boyutları ve önlemleri hakkında bilgilendirme, IV- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FTA Hata ağacı analizi, ETA Olay ağacı analizi, PHA Ön Tehlike Analizi, PRA Birincil risk analizi, Neden sonuç analizi, V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ Tehlike tespiti ve Risk hesaplamasında Ltipi, FMEA ve Fine Kinney Risk analiz yöntemlerinin örnekler ile risk hesaplanması, analizi, PHA Ön Tehlike Analizi, PRA Birincil risk analizi, KAZA Oran hesaplamaları, VII- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ Gıda zincirinde HCCP, Kimya endüstrisi HAZOP, Neden sonuç analizinde CCA Olursa ne olur analizi WHAT IF,

4 12 45 Slayt 0/6 İSG 201-RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ AMAÇ: İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili çıkarılan standartların kapsamları, kullanım sahaları ve faydaları ile geleceğin 4.0 Endüstrisi hakkında bilgilendirme Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİ 2017 Bahar dönemi Nurdoğan İNCİ Elektrik Mühendisi İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanı ve GEDİK ÜNİVERSİTESİ Öğretim görevlisi nurdoganinci@gmail.com 4

5 Nİ ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİLERİ

6 ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ Her bir kurum için düşünülen ve uygulamaya konulan entegre yönetim sistemi o kurumun ihtiyaçları (hammadde den ürüne, üründen satışa) baz alınarak hazırlanmaktadır. Nİ

7 Nİ GÜVENLİK İGU KALİTE ÇEVRE

8 Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ ISO (İnternational Organization of Standardization : 1947 ) Yayın tarihlerine göre aşağıda sıralanmış ilgili standartlar

9 Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ ISO Çevre Yönetim Sistemi (2004) ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi (2004) ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi (HACCP) (2005) ISO Kalite Yönetim Sistemi (2008) ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi (2013) İş Sağlığı ve Güvenliği OHSAS İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (2004) ISO Risk Yönetimi Sistemi (2009) ISO İSG yönetimine giden yolu tanımlar. (Ekim 2016)

10 Nİ ISO Çevre Yönetim Sistemi ISO 14001'in kuruluşlardan talebi; çevre politikasında taahhüt edilen yasalara uyum ve sürekli gelişimdir. Kuruluşun çevresel faaliyetlerinde "Planla Uygula - Kontrol Et Önlem al" modeline dayandırır. Kuruluşun çevre ile etkileşime giren noktalarını belirlemek ve bu noktaları kontrol altında tutabilmek için gerekli prosedür ve ölçümleri oluşturmaktır.

11 ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi ISO Müşteri memnuniyeti (2004) (International Standardization of Organization) Faydaları Müşterilerden gelen geri bildirimler doğrultusunda nasıl bir yol izleneceğini gösterir. Müşteri şikâyetleri konusunda çalışanların bilinç ve dikkatlerini geliştirir. Müşterinin önemsendiğini gösterir. Müşteri memnuniyeti sağlar. Şikâyetlerin tekrarını engelleyerek çözüm olanakları sunar. Kuruluşun itibarını arttırır. Müşterileri elde tutma maliyetlerini azaltır. Nİ

12 Nİ ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Dünya çapında güvenli gıda üretim zinciri oluşturmak amacıyla 1 Eylül 2005 te yayınlanan uluslararası bir standarttır. HACCP planı kapsamında alınan önlemler çerçevesinde alınan önlemleri, Organizasyon Güvenlik Politikaları ile kontrol edilir, Program tarafından kontrol edilen gıda güvenliği tehlikeleri Kontrol önlemleri, Düzeltmeler ve düzeltici faaliyetler ve İzleme kayıtlarında Yetkilendirme ve sorumlulukları dağıtma,

13 ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında A) Kuruluşlar, 1. Çiftçiler, 2. Hasatçılar, 3. Yem üreticileri, 4. Gıda bileşeni üreticileri, 5. Gıda üreticileri, 6. Gıda satıcıları, 7. Gıda servisleri, 8. Hazır yemek firmaları, 9. Temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar, 10. Taşıyıcılar, depolama ve dağıtım kuruluşları vb. Nİ

14 Nİ ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında B) Dolaylı olan kuruluşlar 1. Ekipman sağlayan kuruluşlar, 2. Temizlik ve sanitasyon ajanları, 3. Ambalaj malzemeleri 4. Operasyonel ön gereksinim programlarının oluşturulması

15 Nİ ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Rekabet ortamında, Sanayi ve teknolojide ayakta kalabilmek için müşteri ihtiyaç ve beklentileri karşılanmalıdır. Bu da satın alma, tasarım, üretim, kalite, pazarlama ve satış sonrası hizmetlerde Sürekli gelişmeyi hedefleyen Kalite Yönetim Sisteminin uygulanmasıyla mümkün olabilmektedir.

16 Nİ ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından düzenlenen ve yayınlanan bir yönetim sistemi standardıdır. Sistemi Kurmanın Yararları Bilgi varlıklarının farkına varma, Sahip olduğu bilgi varlıklarını koruyabilme için, Kuracağı sistem ile koruma metotlarını belirler, Felaket halinde, işe devam etme yeterliliğine sahip olur.

17 Nİ ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Sistemi Kurmanın Yararları (devam) Başta tedarikçileri olmak üzere, Bilgileri korunacağı gili tarafların güvenini kazanır. Bilgiyi bir sistem sayesinde korur, tesadüfe bırakmaz. Müşterileri rakiplerine göre daha iyi değerlendirir, Çalışanların motivasyonunu arttırır. Yasal takipleri önler. Yüksek prestij sağlar.

18 Nİ OHSAS İSG Yönetim Sistemi Bu standart; diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiş olmakla beraber bir ISO standardı değildir. İşyerlerinde tüm birimleri etkileyen İSG konularında OHSAS İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi uygulanması zorunlu hale gelmiştir.

19 Nİ OHSAS İSG Yönetim Sistemi İşyerlerinin tüm Üretim ve yönetim birimlerinde, Kurulan İSGYS, Kanunlara adaptasyonun sağlanması Şirketi kazalardan korunması, Mahkeme, maddi ve manevi kayıpların azaltılması, iş gücü ve zaman kaybı riskinin azaltılması, verimliliğin artıran bir yönetim sistemidir.

20 Nİ ISO Risk Yönetimi Bu sistem ile Kuruluşların karşı karşıya kalabilecekleri, Riskleri belirler, analiz eder, Risk derecelendirir, Riskin değiştirip/değiştirmeyeceklerini değerlendirir, Kuruluş faaliyetlerindeki değişimleri kontrol eder, Paydaşlarıyla iletişim kurar, onlara danışırlar. Mevcut riskleri değiştiren faktörleri kontrol ederek riski izler ve gözden geçirirler. ISO 31000, bu sistematik süreci ayrıntısıyla açıklar.

21 Nİ Faydaları, ISO Risk Yönetimi Zaman tasarrufu sağlar, Kaynak israfını önler, İş sürekliliği sağlar ve verimi arttırır, Hedefleri gerçekleştirme ihtimalini artırır, Fırsatlar ve tehditlerin analizini sağlar, İlgili yasal mevzuat şartlarına ve uluslararası normlara uyum sağlamaya yardımcı olur,

22 Nİ TS EN Temmuz Bu standart, ISO için destekleyici bir standarttır ve risk değerlendirmelerinde kullanılmak üzere sistematik tekniklerin seçimi ve uygulanması için kılavuzluk bilgilerini kapsar.

23 Nİ ISO İSG Yönetim Sistemi Diğer tüm ISO standartları gibi, ISO Annex SL şablonuna dayanılarak hazırlanmıştır. ISO 45001, diğer tüm ISO standartları ile aynı yapıda olacaktır.

24 Nİ ISO İSG Yönetim Sistemi ISO 45001, özellikle küçük işletmelerde, İSG ve çevre konularından yalnızca bir kişinin sorumlu tutulabilmesi imkânı veriyor. OHSAS de 4 ana başlık, ISO de 10 ana başlık bulunmaktadır.

25 ISO İSG Yönetimi sistemi Nİ

26 ISO İSG Yönetimi sistemi Nİ

27 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi

28 Tarıma geçilen bölgeleri ve tarımın yayılma hatlarını gösterir harita. Bereketli Hilal (günümüzden 11 bin yıl önce), Yangzi Nehri ve Sarı Nehir (günümüzden 9 bin yıl önce) and the Yeni Gine (9-6 bin yıl önce), Meksika (5-4 bin yıl önce), Amerika (5-4 bin yıl önce), Sahra altı Afrika (5-4 bin yıl önce), ABD doğu bölgeleri (4-3 bin yıl önce). [3 Nİ

29 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi MÖ 2 Milyon yıl önce insanımsı varlıklar, MÖ 200 Bin yıl önce insanlar, Avcı ve toplayıcı Tarım Çağı MÖ MÖ Bakır Tunç Çağı MÖ MÖ Demir Çağı MÖ MÖ Demir Tunç kullanımı MÖ MÖ 300 Maden ile alet ekipman MÖ 300 sonrası

30 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi 16. ve 17. yüzyılda Kimya, astronomi gibi bilimlerin gelişmesi Yeni deniz yollarının açılması Endüstri Devrimi ile başlaması sonucu, 3 farklı Endüstri Devrimi'nden söz etmek mümkün.

31 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Birinci Endüstri Devrimi arasındaki Endüstri Devrimi İngiltere'deki dokuma tezgâhları mekanikleşmesi Odunun yerine maden kömürü kullanılması, Buharın kullanılması sonucu hareket gücünün artırılması, Makineleşme ve üretimin fabrikalara taşınmasını Eski model aile şirketleri ve küçük imalathaneler, yerini büyük fabrikalara geçilmesi.

32 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi İkinci Endüstri Devrimi 20. (1970) yüzyılın başlarına petrol tabanlı içten yanmalı motorların kullanımı, Henry Ford'un otomotivde seri üretim bandı sistemi, Fabrikaların elektrikle çalışır hale gelmesi Demirin yerine çelik üretiminin gelişmesi,

33 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi İkinci Endüstri Devrimi Demir yolu taşımacılığının ticareti hızlandırması, Telefon, radyo, daktilo kullanılması, Ucuz gazete kağıdı üretiminin yapılması, Diğer yeni gelişmelerle haberleşme ve iletişimin kolay hale gelmesi Ekonomiyi global hale getirdi.

34 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Üçüncü Endüstri Devrimi Birinci Endüstri Devrimi üretimin makineleşmesi, ikinci Endüstri Devrimi üretimin serileşmesi, Üçüncü Endüstri Devrimi ise üretimin otomasyon ve sayısallaşması olarak tanımlandı. Bilgisayar, mikro elektronik gelişmesi,

35 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Üçüncü Endüstri Devrimi Fiberoptik, lazer gibi teknolojilerin kullanılması, Telekomünikasyon, nükleer enerji, Biyotarım ve biyogenetik gibi bilimlerin gelişimi, Üretimin yönünü ve biçimini etkiledi. İletişim ve ulaşımdaki gelişmelerle, ticaret ve endüstriyi globalleştirdi.

36 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Özellikle emek-yoğun üretim süreçlerinde iş gücü maliyetinin önemi, ABD ve Avrupa'daki üreticiler Tayvan ve Güney Kore gibi noktalarda fason üretim yaptırması,

37 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Endüstri 4.0 tabanlı üretim süreçleri, sistemlerin çeşitli ara yüzler üzerinden farklı ağlara bağlanıp farklı servislerle iletişim kurmasını esas alıyor. Endüstri 4.0 da Siber-Fiziksel Dünyalar arasındaki iletişimi makinelere yansıtıyor.

38 Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Bunun en belirgin örneği ise "Akıllı Fabrikalar, Siber-Fiziksel Sistemler, sadece üretimde değil, Ar-Ge, tasarım ve pazarlama süreçlerinde de önemli farklar yaratabiliyor. Örneğin, bir fabrika fiziksel olarak kurulmadan önce simülasyon yoluyla kurulup gerekli bütün fizibilite çalışmaları bu simülasyon üzerinden yapılabiliyor. Nİ

39 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Nesnelerin interneti nden, yani cihazların başka cihazlarla iletişim kurarak hayatı kolaylaştırabiliyor, Buzdolabınız, eksik malzemeleri belirleyip cep telefonunuza mesaj gönderiyorsa, bunu Nesnelerin interneti sayesinde yapabiliyor.

40 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Objektif analiz kapasiteleri sayesinde insan kaynaklı hataları en aza indirmeleri beklenen robotlar, Robot teknolojilerinin gelişmesi Robotlara uzaktan kumanda ile el işleri yaptırılabiliyor.

41 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Olmazsa Olmaz: Daha Ucuza Üretim Endüstri 4.0 çerçevesinde fabrika sanal ortamda kuruluyor, çalıştırılıyor ve analiz ediliyor. Sadece fabrika geneli değil, tek tek tüm üretim süreçleri ya da makineler de incelenip detaylandırılabiliyor. Kaska takılacak göz ile sahanın dolaşılması ve yönlendirme ile tehlikelerin birlikte gözlenmesi.

42 Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi Objektif analiz kapasiteleri sayesinde insan kaynaklı hataları en aza indirmeleri beklenen robotlar, Robot teknolojileri, 4. Endüstri Devrimi'nin, yani Endüstri 4.0'ın etkisini de artırmak açısından gelecek vaat ediyor. Robotlar birbirleri ile haberleşme programları yazılıyor. Nİ

43 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi İSG de Açık platformlar OSGB ile işyeri ortak platformlar kurulabilir, Telekonferanslar yapılabilir. Tasarruf edilen zamanlarda kendi işiniz ile ilgili araştırmalar yapılabilir. Bakılan iş yerlerindeki İSG partnerlerden yeni gelişmeler beklenebilir.

44 Nİ Geleceğin 4.0 Endüstrisi Dördüncü Endüstri Devrimi İSG de Açık platformlar Partnerler ile bu gelişmeleri paylaşarak ortak inovatif çözümler bulunabilir. Bulunulacak yeniliklerle yeterince fayda sağlayamayan yöntemlere karşı ezber bozmak Böylece daha az zaman harcama ile bir çok kontrolünü partner ile yapabilmek

45 Nİ GELECEK DERS I. Konu RİSK İLE İLGİLİ MEVZUAT