SÜRDÜRÜLEBİLİR TASARIM ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA YEŞİL OFİS BİNALARININ ANALİZ VE KARŞILAŞTIRMASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SÜRDÜRÜLEBİLİR TASARIM ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA YEŞİL OFİS BİNALARININ ANALİZ VE KARŞILAŞTIRMASI"

Transkript

1 T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI ANA BİLİM DALI İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI BİLİM DALI SÜRDÜRÜLEBİLİR TASARIM ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA YEŞİL OFİS BİNALARININ ANALİZ VE KARŞILAŞTIRMASI Merve GÜLER YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Doç. Dr. E. Nur OZANÖZGÜ Konya 2016

2 1

3 2 T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI ANA BİLİM DALI İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI BİLİM DALI SÜRDÜRÜLEBİLİR TASARIM ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA YEŞİL OFİS BİNALARININ ANALİZ VE KARŞILAŞTIRMASI Merve GÜLER YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Doç. Dr. E. Nur OZANÖZGÜ Konya 2016

4 i

5 ii

6 iii Önsöz Tez çalışmamın hazırlık sürecinde çalışmamı yönlendiren ve katkıda bulunan, değerli hocam Sayın Doç. Dr. E. Nur OZANÖZGÜ ye, katkılarından dolayı hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Rabia KÖSE DOĞAN a ve her zaman yanımda olan sevgili aileme ve eşim Sedat GÜLER e tüm desteği ve anlayışı için teşekkür ederim. Merve GÜLER KONYA 2016

7 iv ÖZET Enerji kaynaklarının giderek tükendiği günümüz koşullarında Dünya da nüfus artışından kaynaklanan yapı gereksinimi ile oluşan yapılaşma artışı çevre sorunlarını beraberinde getirmektedir. Doğal kaynakların önemli bir bölümünü kullanarak çevre kirliliğine sebep olan yapı sektöründe, hammaddelerin çıkarılması aşamasından başlayarak yapım, kullanım ve yıkım aşamalarında büyük bir enerji kullanılmaktadır. Enerji kaynaklarının büyük bir kısmının binalar tarafından kullanıldığı gerçeği ise yeşil bina ve sürdürülebilirlik kavramlarını ön plana çıkarmaktadır. Doğanın ve doğal kaynakların, gelecek nesillere aktarılmasına olanak sağlayan yeşil bina anlayışı giderek yaygınlaşmakta ve geliştirilmektedir. Konut, ofis, alışveriş merkezi gibi her türlü yapıda uygulanan yeşil bina kriterleriyle enerji tasarrufu sağlanmakta ve yapılar kendi enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Bu çalışmada, ofis binalarında ekoloji ve sürdürülebilirliğin bina yapım aşamasından kullanımına kadarki süreçte etkisini incelemek amaçlanmıştır. Yapı tasarımı kapsamında ekolojik bina kavramı sorgulanmış ve Türkiye de yeşil bina olma kriterlerine sahip farklı ofis yapı örnekleri analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ekoloji, Ekolojik Ofis, Yeşil Bina, Sürdürülebilirlik.

8 v SUMMARY Caused by construction requirem entsresulting from population growth in the world in today's conditions is increasingly depleted of energy resources increased construction raises environmental concerns.in construction industry which cause environmental pollution by using a great deal of natural sources,there is a high usage of energy from the removal of the raw material to construction,usage and to destruction.the fact that most of the energy sources is used by the buildings puts the concept of green building and sustainability to foreground.concept of green building which helps nature and natural resources to be passed onto next generations is getting more common and developed.with the green building criterias which are being used in every type of construction like residence,office,mall,energy savings are provided and structures are able to supply their own energy needs.effects of ecology and sustainability of the office buildings from building phase to usage are aimed to be studied.ecological building concept is being examined in the scope of structural design and different office structures in Turkey which posses green building criterias are analyzed. Keywords : Ecology, Ecological Office, GreenBuilding, Sustainability.

9 vi İÇİNDEKİLER ÖZET... iv SUMMARY... v İÇİNDEKİLER... vi KISALTMALAR VE SİMGELER... ix TABLOLAR LİSTESİ... x ŞEKİLLER LİSTESİ... xi GİRİŞ Çevre, Ekoloji Ve Sürdürülebilirlik Kavramları Çevre Kavramı ve Çevre Sorunları Yapı Çevre İlişkisi Ekoloji ve Ekolojik Mimarlık Kavramları Sürdürülebilirlik Sürdürülebilir Yapı Bölüm Sonucu YEŞİL BİNALARA KAVRAMSAL YAKLAŞIMLAR Yeşil Bina Tanımı Yeşil Bina Kavramının Tarihsel Gelişimi Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Breeam Sertifikası Leed Sertifikası SBTool Sertifikası Casbee Sertifikası Green Star Sertifikası Bölüm Sonucu OFİS YAPILARI Ofis Yapılarının Tarihçesi Ofis Yapılarının Sınıflandırılması Hücre Düzenli (Geleneksel) Plan Tipi Grup Düzenli Plan Tipi Açık Düzenli Plan Tipi... 40

10 vii Serbest Düzenli Plan Tipi Karma Düzenli Plan Tipi Ofis Tasarımında Güncel Kavramlar Temalı Trendler Komşuluk Birimleri Mobil Çalışma Ev-Ofis Uydu-Ofis Hazır (Kiralanabilir) Ofis Bölüm Sonucu YEŞİL OFİS Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Teknik Ölçütler Enerji ve Atmosfer Su Verimliliği İç Mekân Yaşam Kalitesi Estetik Ölçütler Sürdürülebilir Arazi Malzeme ve kaynaklar Psikolojik Ölçütler Ekonomik Ölçütler Bölüm Sonucu ÖRNEK ANALİZİ Örnek Grubu Seçme ve Değerlendirme Kriterleri Avea Maçka Binasının İncelenmesi Avea Maçka Binasına Genel Bakış Konum ve Ulaşım Bilgileri Proje ile İlgili Genel Bilgi Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi... 62

11 viii 5.3. Palladium Tower Binasının İncelenmesi Palladium Tower Binasına Genel Bakış Konum ve Ulaşım Bilgileri Proje ile İlgili Genel Bilgi Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Via Green Ofis Binasının İncelenmesi Via Green Ofis Binasına Genel Bakış Konum ve Ulaşım Bilgileri Proje ile İlgili Genel Bilgi SONUÇ KAYNAKÇA ÖZGEÇMİŞ... 99

12 ix KISALTMALAR VE SİMGELER LEED BREAM CASBEE SBTool GBTool IISBE DGNB WGBC ÇEDBİK HCFCs EPA USGBC ULI GSA SEEB-TR : Leadership in Energyand Environmental Design : Building Research Establishment Environmental Assessment Method : Comprehensive Assessmentfor Building Environmental Efficiency : Sustainable Building Tool : Gren Building Tool : International Initiative for Sustainable Built Environment : Deutsche Gesellschaftfur Nachhaltiges Bauen : World Gren Building Council : Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği : Hidrokloro Floro Karbon : United States Environmental Protection Agency : Amerika Yeşil Bina Konseyi : Urban Land Institute : The United States General Services Administrative : Sürdürülebilir Enerji Etkin Binalar

13 x TABLOLAR LİSTESİ Tablo-2.1. :Sertifikasyon Sistemleri Tablo-2.2: Türkiye deki Sertifikasyon Sistem Çalışmaları Tablo-2.3: Breeam Değerlendirme Ölçütleri Tablo-2.4: Green Star Puanlaması Tablo-5.1: Avea Maçka Binası Leed Sertifikası Kredi Dağılımları Tablo-5.2: Avea Maçka Binası Su Armatür Değerleri Tablo-6.1: Teknik Ölçütler Uygulama Dağılımları Tablo-6.2: Estetik Ölçütler Uygulama Dağılımları

14 xi ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil-1.1: Sürdürülebilirlik Açısından Çevresel, Sosyal ve Ekonomik Bileşenlerin İlişkilendirilmesi.. 8 Şekil-2.1: Breeam Değerlendirme Yapısı Şekil-2.2: LEED Performans Kategorileri Dağılım Oranları Şekil-2.3:SBTool performans kategorileri ve dağılım oranları Şekil-2.4: Casbee Performans Kategorilerinin Sınıflandırılması ve Çevresel Etkinliğin Belirlenme Yöntemi Şekil-2.5: Bina Yaşam Döngüsü Şekil-2.6:Green Star Değerlendirme Sistemi Şekil-3.1:Palazzo Degli Uffizi Binası Şekil-3.2: Larkin İdari Binası Şekil-3.3: 4. Vakıf Han Binası Şekil-3.4: 4. Vakıf Han Binası Şekil-3.5: Hücresel Büro Plan Tipi Şekil-3.6: Grup Düzenli Plan Tipi Şekil-3.7: Açık Düzenli Plan Tipi Şekil-3.8:Serbest Düzenli Plan Tipi Şekil-3.9:Karma Düzenli Plan Tipi Şekil-3.10: Reebok Binası Şekil-3.11: Studio O+A, San Francisco Şekil-3.12:Rapt Studio, San Francisco Şekil-3.13: Ev-Ofis, Portico Tasarım Şekil-3.14: Gezici-Karavan Ofis Tasarımı Şekil-3.15: Hazır Ofis Tasarımı Şekil-5.1: Avea Maçka Genel Müdürlük Binası Şekil-5.2: Avea Maçka Binası Konumu Şekil-5.3: Leed Gold Sertifika Simgesi Şekil-5.4: Avea Maçka Binası Ofis Alanı Şekil-5.5: Avea Maçka Binası Aydınlatma Tasarruf Göstergesi... 64

15 xii Şekil-5.6: Yeşil Etiketli Rüzgâr Enerjisi Şekil-5.7: Avea Maçka Binası Peyzaj Düzenlemesi Şekil-5.8: Avea Maçka Binası Gri Su Sistemi Şekil-5.9: Avea Maçka Binası Sayaçlama Sistemi Şekil-5.10: Avea Maçka Binası Kumaş Kanal Uygulaması Şekil-5.11: Avea Maçka Binası Sigara İçme Alanı Şekil-5.12: Avea Maçka Binası Yeşil Alan Şekil-5.13: Avea Maçka Binası Dış Aydınlatma Seçimi Şekil-5.14: Palladium Tower Genel Görünüş Şekil-5.15: Palladium Tower Konum Şekil-5.16: Palladium Tower Genel Görünüş Şekil-5.17: Palladium Tower Sıhhi Tesisat Sistemi Şekil-5.18: Palladium Tower Vaziyet Planı Şekil-5.19: Palladium Tower İç Mekân Şekil-5.20: Palladium Tower İç Mekân Şekil-5.21: Palladium Tower Kat Bahçeleri Şekil-5.22: Palladium Tower İç Mekân Görünümü Şekil-5.23:Via Green Genel Görünüş Şekil-5.24:Via Green Konum Şekil-5.25:Via Green Genel Görünüş Şekil-5.26: Via Green İç Mekân Şekil-5.27:Via Green Vaziyet Planı Şekil-5.28:Via Green İç Mekân Şekil-5.29:Via Green Kat Bahçeleri-Yeşil Teraslar Şekil-5.30:Via Green İç Mekân Görünümü... 88

16 xiii

17 1 GİRİŞ Doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı, çevre tahribatı, susuzluk ve küresel ısınma insanoğlunun doğal düzene verdiği zararın en acı sonucudur. Küresel değişimin doğal çevreye getirdiği olumsuz etkilerle beraber ekolojik yapılara olan ihtiyaç artmıştır. Eko-yapı anlayışı ile oluşan çevre dostu yapıların artması ile beraber yeşil bina kavramı ortaya çıkmıştır. Yeşil binalar, yapım aşamaları sertifika sistemleri doğrultusunda değerlendirilerek oluşturulmaktadır. Bu sayede tasarım, yapım ve kullanım sürecine kadar enerji tasarruflu, ekolojik ve mekan konforu sağlayan yapı sektörü oluşmuştur. Yeşil binalar; yapının arazi seçiminden başlayarak yaşam döngüsü çerçevesinde değerlendirilerek, bütüncül bir anlayışla ve sosyal & çevresel sorumluluk anlayışıyla tasarlanan, iklim verilerine ve o yere özgü koşullara uygun, ihtiyacı kadar tüketen, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmiş, doğal ve atık üretmeyen malzemelerin kullanıldığı katılımı teşvik eden, ekosistemlere duyarlı, sürdürülebilir yapılar olarak tanımlanmaktadırlar (Sur, 2012).Yeşil binalar sağlamış oldukları optimum mekan konforu ile bina kullanıcılarının yaşam standartlarını yükseltmekte ve sağlığını korumaktadır. Yeşil yapıların inşa sürecinde çevreye olan zarar minimize edilmekte olup kullanım ve yıkım aşamasında doğal düzeni bozmadan geri dönüşümü sağlanabilmektedir. Yapı sektörü, Dünya üzerinde enerji tüketimi en yüksek olan sektördür. Bina yapım malzemelerinin üretimi ve bina yaşam döngüsü içindeki iklimlendirme, aydınlatma gibi ihtiyaçların karşılanması için harcanan enerji, dünya üzerinde tüketilen enerji içerisinde ortalama %70lik dilimi kapsamaktadır. Bu nedenle sürdürülebilir tasarım anlayışı özellikle yapı sektöründe büyük önem taşımaktadır. Yapıların yapım, kullanım, yıkım aşaması ve sonrasında doğal çevreye olan zararını minimize etmek adına yeşil binalara olan ihtiyaç hızla artmaktadır. Tez çalışması kapsamında; enerji tüketimi yüksek olan ofis yapıları ele alınmıştır. Kullanıcı yoğunluğu fazla, buna bağlı olarak enerji ihtiyacı da yüksek yapılardır. Bu bağlamda sürdürülebilir tasarım anlayışı ile tasarlanan ve Leed- Gold sertifikası alan, üç farklı ofis yapısı ele alınmıştır. Bu ofisler; Leed, Breeam, Casbee,

18 2 Sbtool ve Greenstar gibi tüm dünyada uygulanan yeşil bina sertifika sistemleri doğrultusunda oluşturulan ölçütlerle teknik yönden incelenmiştir. Bütün bu nedenlerden dolayı sürdürülebilir yapı anlayışı çok fazla önem taşımaktadır. Binaların yapım aşamasından başlayarak kullanımını da kapsayan süreç içerisinde enerji, maliyet, zaman, verimlilik gibi konularda önemli etkiye sahiptir. Doğanın ve doğal kaynakların, gelecek nesillere aktarılmasına olanak sağlayan yeşil bina anlayışı giderek yaygınlaşmakta ve geliştirilmektedir. Çevreye karşı sorumluluk bilinci yüksek olan ülkelerde sürdürülebilir yapı tasarımı uygulamaları giderek artmaktadır. 1. Çevre, Ekoloji ve Sürdürülebilirlik Kavramları 1.1. Çevre Kavramı ve Çevre Sorunları Çevre kavramı; var oldukları günden bugüne yeryüzündeki bütün canlıların iç içe yaşadıkları doğal düzen içinde etkileşim içinde bulundukları ortamdır. Bir başka ifade ile çevre: İnsan faaliyetleri ve canlı varlıklar üzerinde hemen ya da süre içinde dolaylı ya da dolaysız bir etkide bulunabilecek fiziksel, kimyasal, biyolojik ve toplumsal etkenlerin belirli bir zamandaki toplamıdır. Böyle bir açıdan bakılırsa çevrenin kapsamadığı hiçbir alan ve süreç kalmamaktadır. Kavramı belirgin kılmak için bu tanımı açıklamak gerekirse, şu temel ögelerin altı çizilebilir: - İnsanla birlikte tüm canlı varlıklar, - Cansız varlıklar, - Canlı varlıkların eylemlerini etkileyen ya da etkileyebilecek fiziksel, kimyasal, biyolojik ve toplumsal nitelikteki tüm etkenler. Bu öğeler göz önünde tutulursa çevre, canlı ve cansız varlıkların karşılıklı etkileşimlerinin bütünüdür. Çevrenin canlı (biyotik) ögeleri; nüfus türleri yani insanlar, bitki örtüsü, hayvan topluluğu ve mikro organizmalardan oluşur. Cansız (abiyotik) ögeler ise; iklim, hava, su ve yeryuvarın yapısıdır. Tanım daha da açılacak olursa, çevre: insanın diğer insanlarla olan karşılıklı ilişkilerini, insanın bu ilişkiler sürecinde birbirlerini etkilemesini, insanın kendi dışında kalan tüm canlı varlıklarla, yani bitki ve hayvan türleriyle olan karşılıklı

19 3 ilişkilerini ve etkileşimini, insanın canlılar dünyası dışında kalan ama canlıların yaşamlarını sürdürdükleri ortamdaki tüm cansızlarla yani hava, su, toprak, yer altı zenginlikleri ve iklimle olan karşılıklı ilişkilerini ve bu ilişkiler çerçevesindeki etkileşimini anlatır. (Hamamcı ve Keleş, 1993) Tüm canlıların ortak yaşam alanı olan doğal çevre, insan ve hayvanlar tarafından yapılan tahribatlara karşı kendisini yenileyebilmekte iken insanoğlunun hızla çoğalması ve yaptığı araçlar ile doğal düzene zarar vermesi sonucu bu denge bozulmuştur. Yıpranan, yıkıma uğrayan doğa kendini yenileyemez hale gelmiştir. İnsanoğlu yaptığı araçlarla içinde bulunduğu doğal dengeye zarar vermeye ve sömürmeye başlamıştır. Üretimin ve dolayısıyla çevre sorunlarının en çok artış gösterdiği dönem sanayi devrimi olmuştur. Sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıkan enerji ihtiyacı ve atık miktarındaki artış çevreyi olumsuz yönde etkilemiştir. Sanayileşme ile başlayan çevre kirliğinin bölgesel olduğu düşünülüp önlemler de sadece sanayi bölgelerine yönelik yapılmıştır li yıllarda yaşanan enerji krizi ve petrol fiyatlarının bir gecede yüksek miktarda artması ile başlayan ve çevre kirliliğinin nedenleri üzerine yapılan incelemeler, çevre kirliliğinin en önemli nedenin fosil enerji kaynakları olduğunu ortaya çıkarmıştır. Böylece yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim konusu gündeme gelmiştir, ancak teknolojinin insana sağladığı imkânlar, bu konu ile ilgili kalıcı değişikler yapılmasına engel olmuştur (Tercan ve Dengiz, 1998). Çevre sorunlarının insanlık üzerindeki olumsuz etkileri son çeyrek yüzyıllık süreçte daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır. Eskiden sanayi alanlarında daha yoğun görülen hava kirliliği ve doğal su kaynaklarının kirletilmesi, iklim değişikliklerine, canlı çeşitliliğini yok ederek doğadaki biyolojik zenginliğin yok olmasına, kimyasal atıklara, deniz ve okyanusların kirlenmesine, ozon tabakasının incelmesine kadar uzandığı görülmüştür. Dünyamız hassas bir ekosisteme sahip olup, küresel çevre sorunlarından tüm canlılar olduğu kadar insanlar da etkilenmektedir. Bu sebeple, bu sorunlar yalnızca oluştuğu bölgedeki yaşamı değil tüm bir ekosistemle birlikte insan sağlığını da tehdit etmektedir. Çevre kirliliğine neden olan fosil enerji kaynakları özellikle şehirlerde yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Enerji

20 4 kaynaklarının ve doğanın bilinçsizce kullanımı, dünyanın doğal dengesinin bozulmasına yol açmaktadır (Göksu, 1999). Dünya nüfusundaki hızlı artışa paralel olarak, tüketim ihtiyaçları ve sanayideki üretim faaliyetleri de artış göstermektedir. Bu ihtiyaç-üretim-tüketim döngüsü doğal çevreyi bozmakta ve büyük tehlikelere yol açmaktadır. İnsanoğlu içinde bulunduğu doğal düzeni bozmakta bu düzenin kendini yenilemesine fırsat vermeden doğal kaynakları kirletmekte ve tüketmektedir. Yapılan tahribatlarla, gelecek nesillerin sağlıklı bir çevrede yaşayabilme ve dünyamızda bulunan doğal güzellikleri görebilme imkânları gittikçe azalmaktadır. Çevre sorunlarına çözüm arama ihtiyacı ile beraber bu konudaki politik yaklaşımlar artmıştır. Çevre sorunlarının giderek artması önlenemez hale gelmesi insanoğlunun yaşamını tehdit eder duruma gelmiştir. Bu nedenle doğal kaynakların tahribatı, küresel ısınma, kimyasal atıklar, hava kirliliği gibi sorunlara çözüm arama ihtiyacı doğmuştur. Bu yaklaşımların odak noktasında yer alan en önemli etkenlerden birisi de yapılardır. Hızla artan nüfus ve sanayileşme ile birlikte yapılarda ve çevreye olan olumsuz etkilerinde de artış görülmektedir Yapı - Çevre İlişkisi Yapılar yaşam döngüleri boyunca doğa ile etkileşim halindedirler. Yapıda kullanılacak malzemenin hammaddesinin üretilmesinden yapı atıklarının yok edilmesine kadar, tüm aşamalarda doğal kaynakların kullanılması ve doğanın zarar görmesi kaçınılmazdır. Dünya ekonomisi her gün, binalar, fabrikalar ve tarım faaliyetleri aracılığıyla, gezegenimizin yılda depoladığı enerjiyi tüketmektedir. Dünya genelinde tüketilen enerjinin %50 si, suyun %42 si bina yapım ya da kullanım süreçlerinde harcanmakta, sera gazlarının %50 si, içme suyundaki kirlenmenin %40 ı, hava kirliliğinin %24 ü, hidroklorofloro karbon [HCFCs] emisyonlarının %50 si yapılarla ilişkili faaliyetlerden kaynaklanmaktadır (Eryıldız, 2003). Makro düzeyde kentsel tasarımda ulaşım, enerji verimliliği ve karbon emisyonu gibi konular çözüm gerektirir. Mikro düzeyde yapı tasarımında ise,

21 5 yenilenebilir malzemelerin kullanıldığı, doğru tasarımlar ile çevreye olan olumsuz etkilerin minimuma indirilmesi mümkündür. Türkiye de ve Dünya da binaların enerji tüketimi toplam tüketim içinde büyük pay almaktadır. Binaların iklimlendirme, aydınlatma gibi ihtiyaçları ve kullanılan malzemelerin üretimi için harcanan enerji yüksek oranlara ulaşmaktadır. Sürdürülebilir tasarım yaklaşımı ile bina oluşum sürecinde kullanılan malzemelerden, bina kullanım sürecine ve sonrasında yeniden işlevlendirilmesinde kullanılan enerji ihtiyacı minimize edilebilmektedir. Yapılar, ekonomi alanında fazla ömürlü olması, ciddi oranda enerji ihtiyacına sahip olması, geniş hizmet aralığı, ürün kapsaması sebebi ile enerji verimliliğinin artırılması ve küresel ısınmaya bağlı alanlarda öncelikli çalışma alanı olarak değerlendirilmektedir. Avrupa Birliğinde ve gelişmiş ülkelerde çevre sorunlarının önlenmesine ilişkin çalışmaların başında yapı sektöründe enerji verimliliğinin arttırılması gelmektedir. Yapım aşamalarından kullanım sürecini de kapsayan bina ömrü içerisinde çevreye olan olumsuz etkilerinin en aza indirgendiği, kullanılan malzemelerin yenilenebilir ve doğal kaynaklı olan, kendi enerjisini üretebilen ve yapım sürecinde minimum karbon salınımı yapılan yapı tasarımları tercih edilmektedir. Bu noktada ihtiyaç duyulan çevreci yaklaşımı sağlamak için ekoloji ve ekolojik mimarlık anlayışı ortaya çıkmaktadır Ekoloji ve Ekolojik Mimarlık Kavramları İlk kez 1866 yılında Alman biyolog Ernest Haeckel tarafından kullanıldığı kabul edilen ekoloji kavramı, canlı varlıkların ortamları ile olan ilişkilerinin incelenmesi olarak tanımlanmıştır. Ekoloji sözcüğü, Yunanca yaşanılan yer, yurt anlamına gelen oikos ile bilim ya da söylem anlamlarına gelen logia sözcüklerinden türetilmiştir. Ekoloji, etimolojik olarak yerleşme bilimi ya da yurt söylemi anlamlarını içermektedir. Hayvan ya da bitkilerin çevreleri ile olan bütün ilişkileri ekolojinin nesnesini oluşturmuştur. (Hamamcı ve Keleş,1993) Dünya nın var oluşundan bu yana insanlık ve çevre sürekli etkileşim içindedir. Ekosistem içerisindeki döngüye maksimum etki yapan elbette ki insanoğludur. Tüm dünyada görülmekte olan nüfus artışının hızı ve bunun sonucunda

22 6 artan ekonomik faaliyetler doğal kaynaklara büyük zarar vermektedir. Nüfus artışıyla beraber gıda, su, konaklama ve giyim gibi ihtiyaçlar başta olmak üzere birçok hizmete olan talep artmaktadır. İnsanoğlu bu ihtiyaçlarını karşılayabilmek için doğal kaynakları kullanmaktadır. Doğal kaynaklara olan bu talep ile birlikte hem kaynaklarımız hızla tükenmekte hem de çevre kirliliği yaşanmaktadır. Sanayi devrimi ile birlikte endüstri ürünleri kullanımında, fabrika yapımındaki büyük artış çevre kirliliğini de arttırmıştır. Endüstrileşmiş ülkeler doğal kaynakları, yer altı sularını, denizleri ve gölleri; sanayi atıkları, plastikler, radyoaktif maddeler gibi doğaya büyük zarar ve uzun süre yok olmayan maddeler ile kirletmektedir. Sanayi atıklarının yanı sıra binaların da inşasında ve kullanımında doğal çevreye zarar verilmektedir. İnşaat atıkları, iş makineleri için tüketilen enerji miktarı, yapı malzemelerinin sanayide üretimi gibi başlıca etkenler düşünüldüğünde yapı ömrü doğal çevrenin ömründen büyük pay çalmaktadır. Bunların dışında yapıların düzensiz şekilde inşa edilmesi sonucunda çarpık kentleşme, görsel kirlilik ve alt yapı sorunları ortaya çıkmaktadır. Bir mimari yapının tasarım sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birisidir bu; yapı içinde bulunduğu çevre ile uyumlu, görsel kirlilikten uzak olmalı. Bulunduğu çevreye zararı minimuma indirilmeli. Aksi takdirde görsel kirlilikten çok daha önemli olan ve bulunduğu çevrenin dışında bütün dünyayı ve ortak yaşam alanına sahip olan tüm canlıları etkileyen; çevre kirliliği ve doğal kaynak tüketimi gibi geri dönüşümü olmayan zararlar vermesi kaçınılmazdır. Bu noktada mimari ve inşaat sektörüne yeni bir bakış açısı kazandıran ekolojik mimarlık kavramı ortaya çıkmıştır. Ekolojik mimarlık, yapının ihtiyaç duyduğu enerji oranını minimize etmek için tasarlanmasıdır. Tasarımda kullanılan malzemeler ve sistemler sayesinde yapının ihtiyaç duyduğu enerjinin karşılanmasına katkı sağlanmaktadır. Ekolojik mimarlık anlayışı ile daha az enerji tüketen ve daha az kirleten, doğaya saygılı yapılar yapılmaya başlanmıştır. Bulunduğu bölgeye ve çevre koşullarına göre yapıların ihtiyaçları değişmektedir. Mekan organizasyonun bu yönde gerçekleşmesi yapıların enerji ihtiyaçlarının verimli bir şekilde karşılanmasını sağlamaktadır. Ekoloji anlayışı ile tek düze yapıların inşasının yerine iklime ve çevre koşullarına göre tasarlanmış farklı mimari çözümler görülmektedir. Bu mimari

23 7 anlayışta öncelikle yapıların kendi enerjisini üretebilmesi, doğal aydınlatmanın sağlanması, ısı kazancının oluşturulması için güneşe göre konumları belirlenmektedir. Bina kabuğunda şeffaf yüzeyler kullanılarak, geniş açıklıklı pencereler veya çatı camları gibi yöntemleriyle gün ışığından maksimum fayda sağlanması hedeflenmiştir. Yüksek teknolojinin kullanıldığı high tech akımından da yararlanılarak konumu güneşe göre değişebilen yapılar da inşa edilmiştir Sürdürülebilirlik Dünyada yaşanan nüfus artışı, enerji tüketimi, küreselleşme gibi etkilerle doğal kaynaklar hızla azalmakta insanın yaşam hakkı olan sağlıklı çevre koşulları tahrip olmaktadır. Yenilenemeyen enerji kaynaklarının hızla azalmasına karşın sadece günümüzün değil gelecek nesillerin ihtiyaçlarını da göz önünde bulunduran sürdürülebilirlik anlayışı doğmuştur. İnsanoğlunun enerji ihtiyaçlarının karşılanması adına petrol, kömür, doğal gaz gibi yenilenemeyen enerji kaynaklarından enerji üretirken doğal kaynaklara zarar vermekte, tahrip etmektedir. Bunun sonucunda ise doğada yaşayan diğer canlılar ve insan türü büyük hasar görmektedir. Enerji tüketimi ile çevreye verilen zararlar sonucu hava kirliliği, asit yağmurları ve küresel ısınma meydana gelmektedir. İnsanoğlunun talepleri ve ihtiyaçları sonucunda oluşan bu doğal tahribatlar yine insanoğlunun sağlığını, yaşam koşullarını ve gelecek nesillerini tehlike altına atmaktadır. İnsanlığın varlığından bu yana doğayla olan çevresel etkileşimin sonuçları günümüzde etkisini daha fazla göstermektedir. Kaynakların tükenmesi, çevre kirliliği ve atıklarla yapılan tahribatlar sonucu doğal döngü bozulmuş küresel ısınma başlamıştır. Yenilenemeyen enerji kaynaklarının tükenmesi, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin sonucunda alternatif enerji kaynaklarının önemi vurgulanmaya başlanmıştır. Enerji ihtiyacı ve fiyatı ülkelerin kalkınma politikaları içerisinde büyük önem taşımaktadır. Dünya üzerindeki enerji kaynaklarının eşit dağılamaması sebebiyle toplumlar enerji kaynağı arayışı içine girmiş ve ellerinde bulunan kaynakların önemini daha iyi anlamıştır. Enerji teknolojileri alanındaki gelişmelerle alternatif enerji kaynaklarının kullanımına ilişkin projeler ve tasarım fikirleri ortaya konmaya başlanmış, sürdürülebilirlik anlayışına olan duyarlılık artmıştır. Küresel

24 8 enerji üretim miktarını düzenleyen firmalar bünyelerinde bulunan enerji kaynaklarını muhafaza etmek adına savaşların çıkmasına sebep olabilmektedirler. Son yıllarda bilimsel çevrelerde sıkça rastlanan sürdürülebilirlik kelimesi ilk olarak 1980 li yıllarda Bruntland Raporunda yer almış olup var olan kaynaklarımızı gelecek nesillere yetecek biçimde kullanımını ifade etmektedir (Koç,2008). Sürdürülebilirlik, sahip olduğumuz değerlerin ve kaynakların bugünden gelecek kuşaklara aktarılması eylemidir. Bu yaklaşımın gerçekleşebilmesi için sorumluluk ve bilinç sahibi toplumlar haline gelmeliyiz ve küresel dayanışma ile çevresel sorunlara ortak çözümler getirilmelidir. Sahip olduğumuz dünya hepimizin, bu nedenle her toplum her vatandaş içinde bulunduğu çevreye karşı sorumludur. Sürdürülebilir kavramından söz edilmesi için sosyal, çevresel ve ekonomik bileşenlerin birbirleri ile uyum içerisinde olmaları gerekmektedir. Bu kavramlar sürdürülebilirliğin temel bileşenleri olarak görülmektedir. Şekil 2.1 de söz konusu bileşenlerin etkileşimleri gösterilmiştir. Teorik olarak, sürdürülebilir kalkınma anlayışında bu üç bileşenin eşit olarak etki ettiği bir dağılımı uygun görünse de ekonomik kaygılar, sosyal koşullardaki yerel farklılıklar ve çevre konusunun ne ölçüde dikkat alınması gerekliliği gibi konular üzerindeki tartışmalar devam etmekte ve henüz üzerinde fikir birliğine varılmış bir model ortaya atılmamıştır. Üzerinde tartışılan bu üç bileşeni Adams (2006), aşağıdaki gibi tanımlamıştır(sırkıntı,2012). Şekil-1.1: Sürdürülebilirlik Açısından Çevresel, Sosyal ve Ekonomik Bileşenlerin İlişkilendirilmesi Kaynak:Url-1.

25 9 Endüstri üretimi devam ettiği sürece doğal dengenin bozulması da kaçınılmazdır. Sürdürülebilirlik anlayışı ile bu bozulmaların tamamen kaldırılması mümkün olamasa da çevrenin kaldırabileceği en uygun seviyeye indirilmesi hedeflenmektedir. Bu uygun seviye insanlığın bugünkü durumu ve şartları için değil; gelecek nesillerin ve doğayı paylaşan diğer canlıların ihtiyaçlarına göre değerlendirilmelidir. Sürdürülebilir kalkınmanın eyleme geçmesi beraberinde mali yükü de getirir. Bu yüzden çevresel ve sosyal bileşenlerin üst sınırları ekonomik bileşenler tarafından belirlenir. Ekonomik bileşenlerin sınırları ise ülkelerin gelişmişlik düzeyiyle büyük ölçüde ilintilidir. Öyle ki sürdürülebilir kalkınma hareketinin hayata geçirilmesi bazı uluslararası kuruluşların teknik ve finansal desteği ile sağlanabilmiştir. Bu desteğin önemi sürdürülebilir yaklaşımın uluslararası alanda gerçekleşebilmesinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Sürdürülebilirlik anlayışının uygulanması ve devamının sağlanması adına ulusal düzeyde düzenlemelerin devamına ve geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır (Mutlu, 2007). Küresel boyutlarda yaşanmakta olan doğal hayata ve doğal kaynaklara yönelik sömürünün azaltılması için günümüz yaşam şeklinin yeni bir anlayış ile değiştirilme zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir yaşam ilkesi benimsenerek toplumun bu yönde bilinçlendirilmesi, ileri teknolojinin bu yönde geliştirilmesine yönelik çalışmalar büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmalar kapsamında en büyük görev insan ve çevre üzerinde önemli etkiye sahip olan mimarlık anlayışına düşmektedir Sürdürülebilir Yapı Sürdürülebilir Yapı kavramı 1992 yılında Avrupa Topluluğu tarafından imzalanan Maastricht Antlaşması nda; Enerji ve kaynakların korunumunu sağlayan, Kullanılan ürünlerle yeniden kullanıma olanak sağlayan, yaşam döngüsü boyunca en az düzeyde toksik madde yayan, İklimsel, kültürel, çevresel koşullarla uyumlu,

26 10 İnsan yaşamının sürdürülmesinde kaliteyi artıran, aynı zamanda da ekosisteme gerek makro gerekse mikro düzeyde zarar vermeyen yapılar olarak tanımlanmaktadır. J.J. Kim ise sürdürülebilir bir yapı tasarımının nasıl gerçekleştirileceğini Kaynak Ekonomisi, Yasam Döngüsü Tasarımı ve İnsan İçin Tasarım olarak üç grupta incelemiştir. Kaynak Ekonomisi; kaynakların korunması ilkesi ile enerjinin korunması, suyun korunması ve malzemenin korunması ilkelerini hedeflemektedir. Yasam Döngüsü Tasarımı; yapının ömrünü ve çevre üzerindeki etkilerini değerlendirir. Yapının yapım öncesi, yapım dönemini ve yapım sonrası dönemi kapsamaktadır. İnsan için Tasarım; insan-çevre ilişkisini irdeleyerek doğal ve kültürel değerlerin korunması, şantiye planlaması ve kent tasarımının yanı sıra konforlu bina tasarımı kriterlerini içermektedir. Kohler in ve J.J. Kim in ilkeleri günümüz sürdürülebilir yapılarının temel dayanağını oluşturmaktadır (Özyol, 2006). Sürdürülebilirlik anlayışı ile tasarlanan yapılarda ve endüstri üretiminde sürdürülebilirlik ilkeleri benimsenmiştir. Tüm üretim süreçlerinde, doğal kaynak kullanımında verimlilik sağlanması amacı ile 5R (Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Recover) yaklaşımı göz önünde tutulmaktadır. Gerçekleştirilen 5R iyileştirmeleri: Refuse (Reddet) Recycle (Dönüştür) Reduce (Azalt) Reuse (Tekrar kullan) Recover (Enerji Değerini Geri kazan) Enerji verimliliğine duyarlı, yalıtımı etkinleştirilmiş, enerjisini sürdürülebilir kaynaklardan sağlayarak karbon salınımı en aza indirmiş ve olabildiğince geri dönüştürülebilir malzemeler kullanılarak imal edilmiş mimari tasarım biçimi seklinde tanımlanabilecek olan ekolojik mimarlık yaklaşımı, yaşam ortamlarının korunmasına ve geliştirilebilmesine olanak tanıyan bir yapıdadır. Yapılar, içinde yer aldıkları ekolojik çevreyi doğrudan etkilemektedirler. Bu bakımdan yapı tasarımcılarının ekolojik dengeyi bozucu unsurları ortadan kaldırmaya yönelik bir çaba içinde olmaları kaçınılmazdır. Bu nedenle ekolojik mimarlık, bu yöndeki tasarımları bir stil olarak değil bir düşünce sistematiği olarak görmek zorundadır (Akbaş, 2010).

27 11 Sürdürülebilirlik anlayışı içerisinde tasarlanan yapılarda kullanılacak olan malzemeler bilinçli seçilmeli, ekolojik değerlerin korunmasına ve doğal dengenin kaybolmamasına özen gösterilmelidir. Yapının kullanımından, yıkımına kadar ki süreçte doğaya zarar vermesi önlenmelidir. Bu sayede hem yapıların çevreye zarar vermesi önlenmiş olur hem de doğal olanaklardan yararlanılabilmektedir. Yapılar tasarımlarının bulunduğu coğrafyanın şartlarına göre olması, mekan bağlantılarının bu yönde gerçekleşmesi, mevcut ekolojik düzene etkilerin minimum olmasını sağlayacaktır Bölüm Sonucu Sürdürülebilirlik kapsamında ofis yapılarının incelenmesini ele alan bu çalışmada öncelikle çevre, ekoloji ve sürdürülebilirlik kavramlarının tanımı yapılmış ve genel özellikleri ele alınmıştır. Çevresel yaklaşımlar üç bölümde sınıflandırılarak yapı tasarımı ile bağlantısı kurulmuştur. Çevre kavramı ile beraber çevre sorunları üzerinde yapıların etkisi, bunun sonucu doğan ekolojik yaklaşımlar ve sürdürülebilirlik kavramlarına değinilmiştir. Küresel ısınmanın etkisiyle insanoğlu doğal kaynakları tüketmekte ve yenilebilir enerji arayışı içine girmektedir. Yapı çevre ilişkisi kapsamında; yapıların çevreye verdiği zararları minimize etmek ve ihtiyaç duyduğu enerji için doğaya yönelmesi sonucu ortaya çıkan sürdürülebilir yapı anlayışından bahsedilmiştir. Bu bölümde sürdürülebilirlik çevre ve mimarlık arasında bağlantı kurularak sürdürülebilir yapıların önemine değinilmiştir. Binaların çevreye vermiş olduğu zarar ve tükettiği enerji doğal dengeye saygılı ve uyumlu yapı ve yaşam ihtiyacını gerekli kılmıştır.

28 12 2. YEŞİL BİNALARA KAVRAMSAL YAKLAŞIMLAR Bu bölümde yeşil bina kavramı incelenmiş; Dünya çapında geçerliliği olan yeşil bina sertifikalandırma yöntemlerinden LEED, BREAM, GREENSTAR, CASBEE, ISBTool sertifika sistemleri alt başlıklar halinde açıklanmıştır Yeşil Bina Tanımı Dünyamızın karşı karşıya kaldığı çevresel tehditler, susuzluk, hava kirliliği ve küresel ısınma barınma ihtiyacı olan biz insanların bu ihtiyacımızı çevreye olan zararı minimum düzeye indirerek gidermemizi gerektirmektedir. Bu yaklaşımlar sonucu ekolojik bina ve yeşil bina kavramları oluşmuştur. Yeşil bina kavramı ile beraber çevre dostu, doğaya saygılı ve enerji ihtiyacını karşılayabilen yapılar ortaya çıkmıştır. Bu yapılar belirli sistemler ve standartlar doğrultusunda sertifikalandırılmaktadır. Binaların yeşil olarak tanımlanabilmesi için, sürdürülebilir arazi planlaması, su ve enerji, ekolojik malzeme kullanımı, iç ortam hava kalitesi, kullanıcı sağlığı ve konforu, ulaşım ve atıkların kontrolü, akustik ve kirlilik gibi alanlarda belli standartları karşılaması gerekir. Bu konular altında kaynakların verimli kullanılması, binanın tasarım ve inşaat sürecinde çevreye etkisinin azaltılması amaçlanır (Erten, 2011). Geleneksel Binalarda; İnşaat ve kullanım süreçlerinde dünyadaki tatlı su kaynaklarının yaklaşık 16% sını, Ağaç kaynaklarının 25% ini, malzeme kaynaklarının 30% unu, Enerji kaynaklarının 40% ını tüketmektedir. Küresel ısınmaya neden olan CO2 in 35% i inşaat kaynaklıdır. Toprak israfının 40% inşaat süreci ve devamında açığa çıkan atıkların depolanması sonucu meydana gelir. Stratosferdeki ozon tabakasında azalmaya neden olan kimyasalların 50% si geleneksel bina sektörü tarafından üretilir (Kıncay, 2009).

29 13 Yeşil binalar da ise tüm bu olumsuz etkiler minimize edilerek doğaya saygılı, teknoloji ve ekoloji kavramlarını ortak paydada birleştiren tasarım anlayışı uygulanmaktadır. Binaların yapımında harcanan enerji, kullanılan malzemelerin türevi ve doğaya verilen zararlar düşünüldüğünde sürdürülebilirlik anlayışı sayesinde tüm bu olumsuz etkiler minimize edilerek bulunduğu çevreye saygılı, kendi enerjisini üretebilen, yenilenebilir enerji kaynaklarını tercih eden, sağlıklı bir iç mekân sunan yeşil binalar ortaya çıkmıştır. Yeşil binalar; insanların çevreyle en uyumlu şekilde yaşamasını sağlamak, enerji kaynaklarını verimli kullanmak, iç mekan kalitesini artırarak sağlıklı bir yaşam alanı sunmak ve çevresel tahribatı en aza indirmek amacı ile inşa edilmektedir. Yeşil binaların başlıca avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir: Binalardan kaynaklı karbondioksit salınımını azaltması İnşaat aşamasında çevre tahribatını en aza indirgemesi İşletme masraflarının azalması Yenilenebilir enerjinin kullanımını ve geliştirilmesini sağlaması Hafriyat ile ortaya çıkan atık malzemenin değerlendirmeye alınması Yeşil çatı uygulaması ile yağmur sularının biriktirilip kullanılması Doğal ışıktan yararlanma Enerji tasarrufu sağlaması İzolasyon sistemleri ile ısıtma soğutma maliyetlerinin azaltılması Binanın değerini artırması Kullanıcılara daha sağlıklı ve verimli ortamın sunulması Kentsel yaşam alanlarına değer katması (Erdede ve Bektaş, 2014). Yeşil binalar; yapının arazi seçiminden başlayarak yaşam döngüsü çerçevesinde değerlendirilerek, bütüncül bir anlayışla ve sosyal &çevresel sorumluluk anlayışıyla tasarlanan, iklim verilerine ve o yere özgü koşullara uygun, ihtiyacı kadar tüketen, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmiş, doğal ve atık

30 14 üretmeyen malzemelerin kullanıldığı katılımı teşvik eden, ekosistemlere duyarlı, sürdürülebilir yapılar olarak tanımlanmaktadırlar. Bir binanın yeşil olması için tasarım aşamasından inşaat bitimine kadar binanın çevresel etkileri değerlendirilerek bu etkilerin azaltılması için önlemler alınmaktadır. Yeşil bina kavramı konuttan alışveriş merkezine, ofisten hastaneye, okuldan endüstriyel binaya kadar her tür yapı için uygulanabilmektedir (Sur, 2012). Yeşil binaların tasarım ilkeleri; yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, inşaat atıklarının minimize edilmesi, doğaya verilen zararın en aza indirgenmesi, güneş, rüzgar ve su gibi doğal kaynakları kullanarak enerji üretimini sağlaması, doğal ışık ve havalandırma kullanılması, atık suların ve yağmur sularının revize edilerek kullanılması ve karbondioksit salınımını azaltması gibi bina değerini arttıran ve sağlıklı yaşam alanları sunan tasarım anlayışıdır. Yeşil yapılar doğal ışık ve iyi bir iç mekân hava kalitesiyle kullanıcıların sağlığını ve üretkenliğini korur ve geliştirirken, yapım ve kullanım sırasında doğal kaynakların tüketimine duyarlı olup, çevre kirliliğine neden olmayan, yıkımından sonra diğer yapılar için kaynak oluşturan ya da çevreye zarar vermeden doğadaki yerine geri dönen yapılardır (Sev, 2009) Yeşil Bina Kavramının Tarihsel Gelişimi Yeşil Bina olma kriterlerinin en başında gelen sürdürülebilirlik kavramı 1970 li yıllarda dünyada meydana gelen enerji krizinden sonra giderek önem kazanan bir kavram haline gelmiştir. Bu tarihten itibaren gerek küresel gerekse ulusal ve yerel düzeyde enerji verimliliği, enerjinin korunumu, yenilenebilir enerji üzerine birçok bilimsel araştırma yapılmış ve konferans düzenlenmiştir. Aynı yıllarda Beyaz Saray ve Amerikan Hükümeti artan temiz hava, su ve toprak talebi doğrultusunda United States Environmental Protection Agency (EPA) yı kurmuştur. Bu kuruluşun amacı doğal çevreye verilen zararların düzeltilmesi ile daha temiz bir çevre için yeni kriterler oluşturarak topluma yol göstermektedir (Şenol, 2009). Sürdürülebilir gelişmenin sağlanmasında önem taşıyan tarihler şöyledir: 1972 İnsan ve Çevre Konferansı,

31 yılında yayımlanan Birleşmiş Milletler Çevre Koruma Programı ve Dünya Koruma Stratejisi, 1987 tarihli Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu nca hazırlanan Ortak Geleceğimiz (Brundtland Raporu), 1992 yılında gerçekleştirilen ve Gündem 21 Eylem Plan ın kabul edildiği Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı (Rio De Janeiro), 1992 yılında gerçekleştirilen Avrupa Birliği 5. Eylem Programı, 1993 yılında Birleşmiş Milletler şartnamesinin ve Konferans ta Gündem 21 in hükmü üzerine oluşturulan Sürdürülebilir Gelişme Komisyonu, Konferansı, 1995 yılında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Nüfus ve Kalkınma 1996 yılında İstanbul da gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı-Habitat II, 1997 yılında Japonya da imzalanan Kyoto Protokolü tarihsel süreçteki önemli çalışmalardır (Şimşek, 2012). Ayrıca 1997 yılında Rio + 5 Forumu ve 2002 yılında gerçekleştirilen Sürdürülebilir Gelişme Konferansı diğer bir önemli adımdır. Bu tarihten sonra da sürdürülebilir gelişme ile ilgili birçok çalışma ve araştırma yapılmıştır. Sürdürülebilirlik kavramı ile ilgili olarak güncel durumu ve sektörel gelişmeleri anlatan bilgilendirme toplantıları, yeşil binalarda kullanılan sertifika sistemleri ile ilgili konferanslar devam etmekte olup, sürdürülebilirlik ve yeşil bina kavramları özellikle bölgesel ve kentsel gelişim, yapı sektörü, gayrimenkul sektörü ile ilgili konferanslarda sıklıkla yer almaktadır (Şimşek, 2012) yılında İstanbul da gerçekleştirilen Habitat II Konferansının sürdürülebilir gelişmenin tarihsel sürecinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Gerek Habitat II de kabul edilen İstanbul Bildirgesi ve gerekse Habitat Gündem inde sürdürülebilir gelişme kavramı ile insan yerleşimleri arasında sıkı ilişkiye oldukça ayrıntılı olarak değinilmiştir. Habitat Gündem inde sürdürülebilir gelişme ile ilgili olarak İnsan yerleşimleri ve sürdürülebilir gelişme süreci birbirini destekleyici ve

32 16 karşılıklı bağımlılık içinde olacaktır. İnsan yerleşimleri planlı, sürdürülebilir gelişmenin sorumluluğunu üstlenecek biçimde geliştirilmiş ve iyileştirilmiş olmalıdır ifadesi yer almaktadır (Şenol, 2009) tarihinde Green Buildings and Sustainable Development: Making the Business Case adında bir forum düzenlenmiştir. Forumun amacı yeşil bina gelişiminin önündeki engellerin tartışılması ve etkili yeşil bina gelişiminin nasıl sağlanabileceği (olabilirlik incelemesi) ile ilgili teşviklerin yapılması olmuştur. Bu amaçla Amerika Yeşil Bina Konseyi (USGBC) ve ULI gibi sürdürülebilir gelişimi savunan organizasyonlar sunumlar yapmıştır (Şenol, 2009). Yapı tasarımı alanında yeşil binaların önemi her geçen yıl artmaktadır. Gayrimenkul geliştirme sürecinde yeşil binalara ayrılan pay büyümekte bu konuda daha bilinçli uygulamalar yapılmaktadır. Yeşil bina anlayışı tek tip yapılarda değil, ofis, konut, alışveriş merkezi, otel gibi her türlü yapıda ve kamu binalarında da uygulanmaktadır. Bu binalar çevreye duyarlı, doğa ile uyumlu, doğal kaynakların kullanımında hassas yaklaşılarak planlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri nde en büyük arazi sahibi olan The United States General Services Administrative (GSA) kamu yapılarının yüksek kaliteli olmasını ve kullanıcı beklentisini karşılamasını sağlamaktadır. Bu amaçla GSA Amerika Birleşik Devletleri Yeşil Bina Konseyine (USGBC) bütün kamu binaları projelerinde LEEDTM derecelendirme sistemini uygulaması için yetki verilmesini talep etmektedir. Bu uygulamayı izleyen ve kamusal alanların geliştirilmesi için federal fon alan birçok devlet yönetimi de aynı derecelendirme sistemini talep etmektedir. Bu talebin devlet birimlerinde giderek artması yakın zamanda özel sektördeki projelerde de benzer uygulamaların gerekli olacağını göstermektedir (Şimşek, 2012). Dünyada birçok ülke sürdürülebilir gelişmeyi desteklemek adına vergi avantajları sağlamakta, düzenlenen organizasyon ve yarışmalar ile sürdürülebilir gelişim süreci desteklenmektedir. Bu konunun özellikle yasalarca da destekleniyor olması ve halkın katılımı süreci hızlandırmaktadır. Yapılan uygulamalardan birçoğu mevcutta kullanılan enerjinin azaltılmasına yöneliktir. Örnek olarak Avrupa Yatırım Bankası nın sürdürülebilir gelişme için toplu taşıma projelerine ek kredi vermesi ve

33 17 enerji, çevre, altyapı gibi konularda yapılan çalışmalara teşvik vermesi gösterilebilir (Şenol, 2009). Türkiye de sürdürülebilirlik kavramı çevresel sorunlarının ve enerjiye duyulan ihtiyacın artması sonucu ortaya çıkmıştır. Gayrimenkul geliştirme sürecinde sürdürülebilirlik ve yeşil bina kavramlarına ilişkin uygulamalar 2008 yılında başlamıştır. Enerji verimliliği hususunda kalkınma planları ve yasal düzenlemeler yapılmıştır. Avrupa Birliği uyum sürecinde, yapı sektöründe yalıtım, atık kontrolü, enerji tasarrufu ve zemin etüdü gibi alanlarda ciddi ilerleme kaydedilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda Enerji Bakanlığı Faaliyet Raporları doğrultusunda 1998 yılında hazırlanan ve 2000 yılında Isı Yalıtım Yönetmeliği olarak kabul edilen yasa ilk örnekler arasında sayılabilmektedir Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Yeşil binalarında uygulama denetçisi olarak kullanılan bina sertifika sistemleri, yapının çevreye olan etkilerini, yenilikçe sistemlerini ve enerji ihtiyaçları ile doğal kaynaklara olan etkisini incelemekte ve buna göre derecelendirmektedir. Yeşil binaların incelenmesinde sertifika sistemlerinin rolü büyüktür. Binalarda görülen uygulamaların hangi alanda ve oranda yapıldığını tespit ederek puanlama sistemi sayesinde derecelendirebilmektedir. Bu sayede yeşil binalar kavram olarak değil uygulamalı sistem olarak sektörde yer almaktadır. Başlıca yeşil bina sertifika sistemleri; BREEAM GREENSTAR DGNB HK-BEAM SBAT LEED CASBEESBTOOL CEPAS Dünyada yeşil bina kavramını hayata geçirip, kendilerine ait yeşil standartlar ve bina değerlendirme sertifikası oluşturan veya yeşil bina sertifikalarından birini adapte eden birçok ülke bulunuyor. Amerika, İngiltere, Avustralya ve Almanya bu ülkeler arasında yer almaktadır. Dünyadaki yeşil bina sertifika sistemlerinin başlıcaları, 1990 da İngiltere de ortaya çıkan BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), 1998 de Amerika Birleşik

34 18 Devletleri nde ortaya çıkan LEED (Leadership in Energyand Environmental Design), 1998 de gelişmiş ülkelerin bir araya gelmesiyle kurulan IISBE (International Initiative for Sustainable Built Environment), 2003 de BREEAM den uyarlanarak Avustralya da oluşturulan Greenstar, 2004 de Japonya da ortaya çıkan CASBEE (Comprehensive Assessment for Building Environmental Efficiency) ve 2009 da Almanya da ortaya çıkan DGNB (Deutsche Gesellschaftfur Nachhaltiges Bauen) dir. Dünyada Aralık 2010 itibariyle 6 binden fazla bina LEED sertifikası sahibi, 20 binden fazla da sertifika almaya aday bina bulunuyor. Dünyada yeşil bina projeleri hızla artarken, ülkeler kendi şartlarına uygun değerlendirme sistemleri oluşturarak ve yeşil bina ölçütlerini yönetmeliklere dahil ederek bu kavramın yaygınlaşması konusunda çalışmalarını sürdürüyor (Erten, 2011). Ekolojik mimarlık anlayışı ile beraber kullanılmaya başlayan sertifika sistemleri tüm dünyada yaygınlık göstermektedir. Başlıca sertifikalar, Breeam, Leed, Sbtool, Green Star ve Casbee gibi birçok ülkede kullanılan sertifika sistemleridir. Bu sistemlerin kullanılmasında ilk hedef ortaya çıktıkları ülkenin özellikleri, iklimi, bölgesel standartları doğrultusunda her ülkenin kendine özgü değerlendirme sisteminin bulunmasıydı. Ancak yeşil bina konusunda bilinçlenmenin artması ve politikalar geliştirilmesi sonucu bu sistemler yerel olmaktan çıkıp uluslararası alanda kullanılmaya başlanmıştır. İlk olarak Leed ve Breeam sertifikaları global kimlik kazansalar da günümüzde bir çok sertifika sistemi dünya çapında kullanılmaktadır. Türkiye de mevcutta yeşil bina olarak adlandırılan yapılar; ağırlıklı olarak LEED ve BREEAM sertifikası almış projelerdir. Türkiye nin henüz kendine özgü bir yeşil bina sertifikalandırma sistemi mevcut değildir. Fakat Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği bu konuyla ilgili çalışmalarını sürdürmektedir (Sur, 2012). Yeşil bina sertifikalandırma sistemi adına Türkiye de, Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği tarafından çalışmalar yürütülmektedir. Yapılan araştırmalar incelemeler sonucu Türkiye nin iklimi ve yaşam koşulları göz önüne alınarak bir sertifikalandırma sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. Bu bağlamda yapılan çalışmalarda mevcut bulunan ve uluslararası alanda kullanılan sertifika sistemlerinin Türkiye ye uyarlanması yer almaktadır. Tablo-2.1. de sertifika sistemleri ve değerlendirme kriterleri hakkında bilgi verilmektedir.

35 19 Tablo-2.1. :Sertifikasyon Sistemleri Değerlendirme Sistemi BREEAM LEED SBTOOL CASBEE GREEN STAR Oluşturulduğu Tarih Ülke İngiltere Amerika Kanada Japonya Avustralya Kriterler -Yönetim -Enerji -Su -Ulaşım -Sağlık ve Konfor -Atık -Malzemeler -Arazi Kullanımı ve Ekoloji -Kirlilik -Yenilik -Yenilik ve Tasarım -İç Mekân Hava Kalitesi -Malzeme ve Kaynaklar -Sürdürülebilir Arsalar -Su Etkinliği -Enerji ve Atmosfer -İç Mekân Hava Kalitesi -Enerji ve Kaynak Tüketimi - Çevresel Yükler -Sosyal ve Ekonomik Esaslar -Kültürel ve Algısal Esaslar -Arsa Seçimi, Proje Planlama ve Geliştirme -İç Mekân Çevresi -Servis Kalitesi -Arsada Dış Mekân Çevresi -Enerji Kaynaklar ve -Malzemeler -Arsa Dışındaki Çevre -Enerji -Malzeme -İç Mekân -Çevre Kalitesi -Ulaşım -Yönetim -Su -Arazi Kullanımı ve -Ekoloji -Kirlilik -Yenilik Sertifika Düzeyleri -Geçer (1 Yıldız) -İyi (2Yıldız) -Çok İyi (3 Yıldız) -Mükemmel (4 Yıldız) -Olağanüstü (5 Yıldız) Sertifika (40-49 puan) Gümüş (50-59 puan) Altın (60-79 puan) Platin (80 puan ve üstü) Kaynak: Erdede ve Bektaş, (olumsuz) 0 (Kabul Edilebilir) 3 (İyi Uygulama) 5 (En İyi Uygulama) S,A,B+,B-,C 4 Yıldız (45-59 puan) 5 Yıldız (60-74 puan) 6 Yıldız ( puan) Sertifika sistemleri, mevcut binanın, yapı projesinin veya yenilenen binanın yeşil bina olabilmesi için sertifika kriterleri doğrultusunda uygulamalarda bulunması gerekmektedir. Bu ölçütlerin her birinin bina sistemindeki önemine göre puanlama ve derecelendirmesi mevcuttur. Sertifika sistemleri, yapının ölçütlerine göre değerlendirilmesi ve puanlama sistemi ile oluşmaktadır. Toplam puanlarına göre yapıların yeşil bina olma dereceleri belirlenmektedir. Pek çok ülke gibi Türkiye de bu sistemleri baz alarak kendi sistemini oluşturmaya çalışmaktadır. Ülkemizde henüz yasal olarak geçerli olmamakla beraber, farklı alanlardan insanların katılımıyla ortak olarak oluşturulan iki tane sistem vardır. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK), 2007 yılında yapı sektörünün sürdürülebilir ilkeler ışığında gelişmesine katkı sağlamak amacıyla kurulmuştur. ÇEDBİK in hazırlamış olduğu sistem, LEED ve BREEAM örnek

36 20 alınarak Türkiye için Ulusal Yeşil Bina Sertifikası alınmasına yönelik hazırlanmıştır. Bir diğer sertifika sistemi olan Sürdürülebilir Enerji Etkin Binalar (SEEB-TR), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) bünyesinde çalışmalarına başlamıştır. Her iki sistem de diğer ülkelerde yapılan çalışmaları detaylı olarak incelemiş, ülkemizin yerel şartlarına uygun olacak şekilde yeni bir sertifika sistemi oluşturmuştur. Sistemlerin uyguladığı kriterler ve sertifika düzeyleri Tablo-2.2. de gösterilmiştir (Erdede ve Bektaş,2014). Tablo-2.2: Türkiye deki Sertifikasyon Sistem Çalışmaları Değerlendirme YEŞİL KONUT (ÇEDBİK) SEEB-TR (MSGSÜ) Sistemi Oluşturulduğu Tarih Kriterler Yönetimi Kullanımı Kullanımı rım Sertifika Düzeyleri Kaynak: Erdede ve Bektaş, Breeam Sertifikası (1990) - İngiltere Breeam sertifika sistemi 1990 yılında İngiltere de ortaya çıkmıştır. Devlet tarafından kurulan bu sistem daha sonra oluşturulan tüm değerlendirme sistemlerine öncülük etmiştir. Breeam sertifika sistemi, 1997 yılında özel araştırma vakfı ile birleşmiştir yılından itibaren ise tüm dünyada kullanılan yeşil bina sertifika sistemi halini almıştır.

37 21 Breeam sertifika sisteminin kullanılması ile; binaların doğaya saygılı olarak tanınmaları, sürdürülebilir tasarım anlayışının arttırılması ve bu konuda bilinçlenme sağlamak hedeflenmektedir. Bu sistem sayesinde, yapıların çevresel zararı minimuma indirilmesi, doğaya saygılı yapıların tanınması, modern teknolojilerin kullanımı ile yenilikçi tasarımlara yöneltmek, ekolojik yapılar hakkında bilinçlenmeyi sağlamak amaçlanmıştır. Sistemin kullanımı; yeni binalar, mevcut yapılar, proje sürecindeki yapılar veya ek yapılar gibi birçok alanı kapsamaktadır. Tasarım aşamasında olan yapılar için ön değerlendirme yapılır ve daha sonra bina inşası bitince genel değerlendirme ile beraber sertifikalandırma işlemi yapılır. Şekil-2.1: Breeam Değerlendirme Yapısı Kaynak: Anbarcı vd.,2012. Breeam sertifika sistemi ile değerlendirilen yapılar türlerine göre; ofis, konut, kamu yapıları, eğitim yapıları, satış binaları ve sanayi yapıları olarak değerlendirilmektedir. Belirtilen yapı türleri dışında kalanlar ise özel imalat kılavuzu ile incelenmektedir. Her bir yapı türü için farklı ölçütler oluşturulmuştur. Oluşturulan bu ölçütler; yönetim, sağlık ve konfor, enerji, ulaşım, su, malzeme, atıkları, arazi kullanımı ve ekoloji, kirlilik ve yenilikçilik olmak üzere 10 başlık altında yer almaktadır.

38 22 i. Yönetim İşletmeye alma, müteahhitlerin çevresel ve sosyal iş kuralları, inşaat sahası etkileri, yaşam döngüsü maliyet analizi bulunmaktadır. Binaların oluşum safhası ve sonrası için yönetiminde önemli etken olan ölçütler konulmaktadır. ii. Sağlık ve Konfor Günışığı, görüş alanı, kamaşma kontrolü, yüksek frekanslı aydınlatma, iç ve dış aydınlatma düzeyleri, aydınlatma bölgeleri ve kontrolleri, doğal havalandırma imkânı, iç mekan hava kalitesi, uçucu organik bileşenler, ısıl konfor, ısı bölgeleri, mikrobiyal kirlenme, akustik performansı olmak üzere insan sağlığını ve konforunu esas alan maddeler altında değerlendirme yapılmaktadır. iii. Enerji Enerji verimliliği, süzme sayaçlar, yüksek enerji yükü, dış ortam aydınlatması, bina kabuğu performansı ve hava sızdırmazlık, soğuk depolar, asansörler, yürüyen merdivenler ve yollar, düşük veya sıfır karbon teknolojileri bulunmaktadır. Bu ölçütler sayesinde bina enerji tüketimlerinin minimuma indirilmesi hedeflenmektedir. iv. Ulaşım Toplu ulaşım imkânının sağlanması, kentsel donatılara yakınlık, ulaşım alternatifleri, yaya ve bisikletlilerin güvenliği, azami otopark kapasitesi, ulaşım bilgi noktası, dağıtım ve manevra alt başlıkları yer almaktadır. Belirlenen alt başlıklar ve ölçütler sayesinde toplu taşıma araçlarının ve bisiklet kullanımının arttırılması amaçlanmıştır. Bu sayede karbon ayak izi azaltılmış olacaktır. v. Su Su tüketimi, su sayacı, ana su kaçaklarının tespiti, sıhhi tesisat suyunun kesilmesi, sulama sistemleri, araç yıkama, yerinde su arıtma maddeleri bulunmaktadır. Su tasarrufunu amaçlayan yenilikçi yöntemler sunulmakta ve değerlendirmeler bu doğrultuda yapılmaktadır.

39 23 vi. Malzeme Malzeme şartnameleri, sert peyzaj ve çevre duvarları, cephenin yeniden kullanımı, taşıyıcı sistemin yeniden kullanımı, malzemelerin sorumlu kaynaklardan edinilmesi, yalıtım, dayanıklılık-süreklilik için tasarlamak alt başlıkları yer almaktadır. Kullanılan malzemelerin üretiminde doğal kaynaklara minimum zararı olan, iç mekân kalitesini arttıran düşük salınımlı malzeme kullanımına teşvik edilmektedir. vii. Atık İnşaat alanı atık yönetimi, geri dönüştürülmüş agregalar, geri dönüştürülmüş atıkların depolanması, atık sıkıştırma/balyalama presi, kompost, zemin kaplamaları alt başlıkları bulunmaktadır. Bu ölçütler sayesinde yapıların inşasından yıkıma kadar olan süreçte oluşturdukları atıkların kontörlünün sağlanması ve minimize edilmesi hedeflenmiştir. viii. Arazi kullanımı ve Ekoloji Arazinin yeniden kullanımı, bulaşıcılarla kirletilmiş arazi, arazinin ekolojik değeri ve ekolojik özelliklerinin korunması, yapılaşmanın ekolojiye etkilerinin azaltılması, yapılaşmanın biyo çeşitlilik üzerinde uzun dönem etkilerinin azaltılması alt başlıkları yer almaktadır. Bu kriterler doğrultusunda tarım arazilerinin ve biyolojik çeşitliliğin korunması hedeflenmiştir. ix. Kirlilik Binalarda kullanılan soğutucu akışkanların küresel sınmaya etkileri, soğutucu akışkan sızıntılarının önlenmesi, soğuk hava depolarında kullanılan akışkanların küresel ısınma potansiyeli, ısı kaynaklarının NOx salınımları, su yatağı kirliliğinin azaltılması, taşkın riski, gece ışık kirliliğinin azaltılması, gürültü azaltımı alt başlıkları bulunmaktadır. Yapılarda kullanılan zararlı akışkanların kullanımını azaltmak, ışık ve gürültü kirliliğini önleyen, doğal kaynaklara toprağa ve suya verilen zararı önleyen tasarımlara teşvik edilmiştir.

40 24 x. Yenilikçilik Bu başlık, sürdürülebilir tasarım anlayışı ile yapılan yenilikçi yapı uygulamalarını üstün performans olarak değerlendirmektedir. Tablo-2.3: Breeam Değerlendirme Ölçütleri YÖNETİM İşletmeye alma Müteahhitlerin çevresel ve sosyal iş kuralları İnşaat sahası etkileri Yaşam döngüsü maliyet analizi SAĞLIK KONFOR VE Gün ışığı Görüş alanı Kamaşma kontrolü Yüksek frekanslı aydınlatma İç ve dış aydınlatma düzeyleri Aydınlatma düzeyleri ve kontrolleri Doğal havalandırma imkânı İç mekân hava kalitesi Uçucu organik bileşenler Isıl konfor Isı Bölgeleri Mikrobiyal kirlenme Akustik performans ENERJİ Enerji verimliliği Süzme sayaçlar Yüksek enerji yükü Dış ortam aydınlatması Bina kabuğu performansı ve hava sızdırmazlık Soğuk depolar Asansörler Yürüyen merdivenler ve yollar Düşük veya sıfır karbon teknolojileri ULAŞIM SU MALZEME ATIK ARAZİ KULLANIMI VE EKOLOJİ KİRLİLİK YENİLİKÇİLİK Toplu ulaşım imkânının sağlanması Azami otopark kapasitesi Kentsel donatılara yakınlık Ulaşım bilgi noktası Ulaşım alternatifleri Dağıtım ve manevra Yaya ve bisikletlerin güvenliği Su tüketimi Sulama sistemleri Su sayacı Araç yıkama Ana su kaçaklarının tespiti Yerinde su arıtma Sıhhi tesisat suyunun kesilmesi Malzeme şartnameleri Malzemelerin sorumlu kaynaklardan edinilmesi Sert peyzaj ve çevre duvarları Yalıtım Cephenin yeniden kullanımı Dayanıklılık-süreklilik için tasarlamak Taşıyıcı sistemin yeniden kullanımı İnşaat alanı atık yönetimi Atık sıkıştırma/balyalama presi Geri dönüştürülmüş agregalar Kompost Geri dönüştürülmüş atıkların depolanması Zemin kaplamaları Arazinin yeniden kullanımı Bulaşıcılarla kirletilmiş arazi Arazinin ekolojik değeri ve ekolojik özelliklerinin korunması Yapılaşmanın ekolojiye etkilerinin azaltılması Yapılaşmanın biyoçeşitlilik üzerinde uzun dönem etkilerinin azaltılması Binalarda kullanılan soğutucu akışkanların küresel ısınmaya etkileri Soğutucu akışkan sızıntılarının önlenmesi Soğuk hava depolarında kullanılan akışkanların küresel ısınma potansiyeli Isı kaynaklarında NOx salımları Su yatağı kirliliğinin azaltılması Taşkın riski Gece ışık kirliliğinin azaltılması Gürültü azaltımı

41 Leed Sertifikası (1998)- Amerika Leed sertifika sistemi, 1998 yılında USGBC tarafından, binaların sürdürülebilirlik anlayışı ile geliştirilmesi ve bu yapı türlerine teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Yapı sektörünün doğal çevreye olan zararını minimuma indirmek, bu alanda yapılar arası rekabeti sağlamak ve yeşil bina oluşumunu arttırmak hedeflenmiştir. Leed sertifika sistemi, sürdürülebilir arazi, su verimi, enerji verimliliği, malzeme ve kaynaklar ve iç mekân kalitesi olmak üzere 5 ana başlık altında değerlendirme yapmaktadır. Leed sertifikası, yapıları bu başlıklar altında incelemekte ve puanlama sistemi kullanmaktadır. Bu puanlama sistemi doğrultusunda ise ulaşılan puan değerine göre binalara; puan arasına sertifika, puan arasına Gümüş sertifika, puan arasına Altın sertifika ve 80 puan ve üzeri için Platin sertifika verilmektedir ( Erdede ve Bektaş,2014). Leed sertifikalandırma sistemi ile yapı sektöründe sürdürülebilirlik alanında yapılan çalışmaların arttırılması ve bu alanda yeni çalışmalar yapılarak yeşil bina oluşum sistemlerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Leed sertifikası başta Amerika olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde kullanılmaktadır. Bu sistemle ortalama den fazla yeşil bina projesi sertifikalandırılmıştır. Bu sistemle projenin incelenmesi, puanlama yapılması ve belgelendirilmesi şeklinde işlemektedir (Sev ve Canbay,2009). Bugün uluslararası düzeyde en çok kullanılan değerlendirme sistemlerinden bir tanesi Leed Sertifika Sistemi dir.türkiye de en çok kullanılan sertifika sistemi olan Leed, uygulanan ve projelendirilen yapıları sürdürülebilir tasarım ölçütlerine uygunluğu, çevre dostu olması ve doğaya saygılı yapılar olması açısından sertifikasyon sistemi yapmaktadır. Bir binanın yeşil olabilmesi için Leed beş adet koşulun yönetimi büyük önem taşımaktadır. Bunlar sırasıyla; Enerji

42 26 İç hava kalitesi Malzemeler Kurulu alan Su belirtilebilir. Leed sertifikası ile onaylanmış binaların genel özellikleri aşağıdaki şekilde Sağlıklı Konforlu Uzun süre dayanıklı Enerji verimli Çevreye karşı duyarlı (Heperkan vd.,2009). Leed sertifika sistemi, yapıları 8 farklı kategoriye göre değerlendirmektedir. Bunlar; 1) Yeni yapılar 2) Büyük onarımlar 3) Mevcut yapılar 4) Ticari iç mekânlar 5) Okullar 6) Mahalle kalkındırma projeleri 7) Konutlar 8) Alışveriş Merkezleri dir.

43 27 Şekil-2.2: LEED Performans Kategorileri Dağılım Oranları Kaynak: Sev ve Canbay, SBTool Sertifikası (1998) - Kanada SBTool, 1998 yılında GBC (GreenBuilding Challenge) tarafından Gbtool adında geliştirilen, GBC nin tüm süreçleri Kanada Tabii Kaynakları tarafından devir alınınca, tüm sorumluluk IISBE ye geçmiştir. Gbtool, Mart 2008 de ise SBTool isminde Microsoft Excel programında geliştirilmiş, her çeşit yerel koşula ve bina türüne uyarlanabilecek, çevresel değerlendirme aracı olmuştur (Anbarcı vd., 2012). Sbtool sertifika sistemi, yapıları doğrudan değerlendirmeyen genel olarak inceleyen ve istenilen koşullara uyarlanabilen bir sistemdir. Sistem kapsamında yapılar, 1. Arsa seçimi, proje planlama ve geliştirme, 2. Enerji ve kaynak tüketimi, 3. Çevresel yükler, 4. İç mekân çevre kalitesi, 5. Servis kalitesi, 6. Sosyal ve ekonomik esaslar, 7. Kültürel ve algısal esaslar olmak üzere 7 başlık altında incelenmektedir.

44 28 Sbtool sertifika sisteminde de diğer sertifika sistemlerinde olduğu gibi ana başlıklar altında birçok alt başlıkla yapılar incelenmektedir. Sistemin kullanılmak istenilen bölgeye göre uyarlaması yapılabilmektedir. Uyarlamayı yapan kurul akademisyenlerden ve yerel kuruluş üyelerinden oluşmaktadır. Bu kurul iki aşamalı ağırlık katsayı uygulaması yaparak yapı performansını değerlendirmektedir. Değerlendirme sisteminde puanlar -1 ile 5 arasında olmaktadır.-1 puan olumsuz performans, 0 puan kabul edilebilir düzey, 3 puan iyi uygulama, 5 puan ise en iyi uygulama olarak değerlendirilmektedir (Sev ve Canbay, 2009). Sbtool sistemi ilk versiyonu olan Gbtool sistemine göre daha kolay anlaşılabilir ve uygulanabilir bir değerlendirme sistemi halini almıştır. Ana hedefi olan uygulanacağa bölgeye göre uyarlanabilmesi, kullanıcılara ve uyarlamayı yapan ekibe esneklik imkânı sağlamaktadır(sev ve Canbay, 2009). Şekil-2.3:SBTool performans kategorileri ve dağılım oranları Kaynak: Sev ve Canbay, SBTool, bina ve projelerin sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesi için genel bir çerçevedir. Aynı zamanda yerel organizasyonların derecelendirme sistemlerini geliştirmesine yardımcı olan, kendi yerel koşullarını ekleyebilecekleri kendi dillerinde kullanabilecekleri bir araçtır. Yerel koşullar

45 29 sisteme dahil edilene kadar, bu sistem bir değerlendirme aracı haline gelmez (Anbarcı vd.,2012) Casbee Sertifikası (2001) - Japonya Casbee sertifika sistemi, 2001 yılında Japonya da ortaya çıkmıştır. JSBC ve JaGBC tarafından geliştirilerek Asya kıtasında bulunan ülkelerin bölgesel değerleri göz önüne alınarak sürdürülebilirlik kapsamında kullanılabilme olanağı sağlanmıştır. Casbee sertifika sisteminde yapılar bulundukları yapım aşamalara göre değerlendirilmektedir (Sert, 2010). Sistem doğrultusunda, tasarım, yeni yapılar, mevcut yapılar ve yenileme aşamaları farklı kriter kullanılarak değerlendirilmektedir. Geçici yapılar ve sergi alanları, müstakil konutlar, ısı adası etkisi, kentsel kalkınma projeleri ve binaların kentsel alan içindeki performansları olmak üzere beş farklı sistemde değerlendirme yapılmaktadır (Sev ve Canbay, 2009). CASBEE değerlendirme süreci diğer sistemlerden oldukça farklı bir yaklaşımla yürütülmekte olup, iki esasa dayalıdır. Bunlardan ilki yapının çevresel kalitesi ve performansı ( Q olarak ifade edilir), diğeri yapının çevresel yükleridir ( L olarak ifade edilir). Q/L değeri yapının çevresel etkinliğini (BEE) ifade etmektedir. Q ; 46 yapının (1) İç Mekân Çevresi (Indoor Environment), (2) Servis Kalitesi (Service Quality) ve (3) Arsada Dış Mekân Çevresi (Outdoor Environment on Site) kategorilerinde sağladığı puan toplamıdır. L değeri de (1) Enerji (Energy); (2) Kaynaklar ve Malzemeler (Resourcesand Materials); (3) Arsa Dışındaki Çevre (Off-site Environment) kategorilerinden kazandığı puanı ifade eder. Bunlar şekil te görsel olarak ifade edilmiştir. Q ve L değerleri CASBEE nin internet sitesinden temin edilen Excel çalışma tablolarına gerekli performans değerlerin girilmesi sonucunda, otomatik olarak hesaplanır (Sert, 2010).

46 30 Şekil-2.4: Casbee Performans Kategorilerinin Sınıflandırılması ve Çevresel Etkinliğin Belirlenme Yöntemi Kaynak: Sev ve Canbay, Casbee sertifika sistemi; 1) Tasarım öncesi için Casbee 2) Yeni binalar için Casbee 3) Renovasyon için Casbee 4) Mevcut binalar için Casbee olmak üzere dört farklı değerlendirme alanı için kullanılmaktadır. Bu sistemin bütününe Casbee Ailesi adı verilmiştir. Şekil 2.5, Casbee araçlarını ve bina yaşam döngüsünü göstermektedir (Anbarcı vd.,2012). Şekil-2.5: Bina Yaşam Döngüsü Kaynak:Anbarcı vd.,2012.

47 Green Star Sertifikası (2003) - Avustralya Green Star sertifika sistemi, 2003 yılında Avustralya Yeşil Bina Konseyi tarafından oluşturulmuş bir yeşil bina değerlendirme sistemidir. Green Star, incelenen yapıyı inşa edilmesi, tasarımı ve yönetimi açısından incelemektedir. Diğer sertifika sistemleri gibi Green Star da yeşil bina uygulamalarının artması, bu konuda bilinçlenmenin sağlanması ve sürdürülebilirlik anlayışının yapı sektöründe daha yaygın kullanılmasını hedeflemektedir. Değerlendirme sisteminde yapıları; enerji, salınım, malzeme, yönetim, iç mekan çevre kalitesi, arazi kullanımı ve ekoloji, su, ulaşım başlıkları altında incelemekte ve puanlama sistemi kullanmaktadır. Bu puanlama sonucuna yapının bulunduğu çevrenin şartları göz önüne alınarak ağırlık katsayıları ile çarpılmaktadır. Elde edilen sonucun üzerine inovasyon puanın da eklenmesi ile değerlendirme tamamlanmış olur ve toplam puana ulaşılır (Anbarcı vd.,2012). Green Star sertifika sistemi, Breeam sertifika sistemi ile benzerlik göstermektedir. Her iki sistemde de binaların yaşam döngüsü etkilerini incelemeyi hedeflemektedir. Green Star değerlendirme sistemi ilk olarak ofis yapıları için kullanılması amaçlanmıştır. Ofisleri, tasarım, iç mekan kalitesi ve mevcut yapı durumlarına göre değerlendirmekte idi. Sertifika sistemi geliştirilerek zamanla endüstri yapıları, alışveriş merkezleri ve eğitim yapıları da değerlendirilebilmektedir (Sert, 2010). Tablo-2.4: Green Star Puanlaması Yıldızı Puanı Durumu Düşük Ortalama İyi Çok iyi Avustralya nın en iyisi Dünyanın en iyisi

48 32 Green Star sertifika sisteminde yapılar, Tablo-2.4. te gösterildiği üzere 1 ile 6 yıldız aralığında puanlama sistemi ile incelenmektedir. Şekil-2.6:Green Star Değerlendirme Sistemi Kaynak: Anbarcı vd.,2012. Green Star sertifika sisteminde, Leed ve Breeam sistemlerindeki gibi enerji, su tüketimi, iç mekân yaşam kalitesi ve malzeme ve kaynaklar ana başlıklarının değerlendirmede büyük pay sahibi olduğu görülmektedir. Green Star sertifikası ile ortalama 150 yapı sertifika sahibi olmuştur. Sertifikalandırılan bu yapılarda bölgesel farklılıklar göz önüne alınarak ağırlık katsayıları çarpılmıştır. Bu sayede sistem birçok bölgede kullanılabilmektedir. Yapıların sistem kapsamında değerlendirilmesi sonucu yeşil bina olarak adlandırılabilmeleri için minimum dört yıldız almaları gerekmektedir (Sev ve Canbay,2009) Bölüm Sonucu İklim değişikliği, küresel ısınmanın neden olduğu negatif etkiler ve insanoğlunun bu konuda farkındalık kazanması birçok sektörü olduğu gibi inşaat sektörünü de yaratıcı çözümler üretmeye itmektedir. Bu bağlamda inşaat sektörü de tasarım ölçütlerini çevresel standartlara göre değerlendirmektedir. Bu çevresel standartların belirlenmesinde yeşil bina sertifika sistemleri kullanılmaktadır.

49 33 Dünyada birçok yeşil bina sertifika sistemi kullanılmaktadır. Bees, Breeam, Casbee, Greenstar, Lcaid, Leed, Sbtool ve DGNB gibi birçok sertifika sistemi bulunmaktadır. Casbee sertifika sisteminde diğer sistemlerden farklı olarak depreme dayanıklılık esas alınmıştır. Sosyal ve ekonomik faktörlerin de değerlendirildiği DGNB sertifika sisteminde en düşün seviye Bronz sertifika, Leed Altın ve Breeamçok iyi sertifika seviyelerine denk gelmektedir. Sertifika sistemleri içinde dünya ülkelerinde en yaygın olarak kullanılan sistemler. Breeam ve Leed sertifikalarıdır. Türkiye de ise yeşil binalar LEED ve BREEAM sertifikaları kullanmaktadır. Türkiye ye ait bir sertifika sistemi henüz bulunmamaktadır. ÇEDBİK in araştırmalarıyla Türkiye ye özgü sertifikalandırma sistemi oluşturulmaya çalışılmaktadır. Türkiye de yapı sektörü toplam enerji tüketimi alanında en fazla orana sahiptir ve doğaya bıraktığı negatif etkiler gittikçe artmaktadır. Bu bağlamda sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesi için yeşil bina tasarımlarının teşvik edilmesi ve uygulanması Türkiye ekonomisi için büyük öneme sahiptir.

50 34 3. OFİS YAPILARI Ofis kelimesinin, Fransız 'büro' ya da Arapça 'mektep' gibi birçok anlamı bulunmaktadır. 'Büro ve ofis kelimelerinin sözlük anlamına bakıldığında, Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre ''büro'' kelimesinin 1.anlamı; çalışma odası, yazıhane, 2.anlamı; danışma ve yazı işlerinin yürütüldüğü iş yeri, 3.anlamı; bölüm şube, 4.anlamı; yazı masası olarak tanımlanmaktadır. Kökeni Fransızca Bureau'dur. Ofis kelimesinin anlamı ise yine Fransızca kökenli Office kelimesinden gelmekte olup, işyeri, daire, büro anlamına gelmektedir. Dilimizde ise büro ve ofis kelimeleri eş anlamlı olarak kullanılmaktadırlar. Ofis sözcüğünün anlamı öncelikli olarak bir hizmettir. Bundan sonra, bu hizmeti yerine getiren organizasyon ve hizmetin yapıldığı oda ya da bina gelir. Bu nedenle ofisin esas anlamını bir yer olarak kabul etmek yanlıştır. Yine de genellikle bir hizmeti yerine getirmek, doğal unsurlardan korunmayı, oturacak bir yeri ve depolama alanını, yani ofis gerektirmektedir (Dirim, 2010) Ofis Yapılarının Tarihçesi 19.yy a kadar atölye niteliğindeki ofisler ile evler aynı mahallede hatta aynı binada bulunuyordu. İşler genellikle küçük çaplı ve aile bireyleri tarafından sürdürülüyordu. İletişim alanındaki gelişmeler sonucu atölyeler ve işyerleri sadece aynı mahalleye ve çevreye hizmet etmeyi bırakıp, dışarıya açılıp iş çaplarını genişlettiler ve sonuçta kendi kendine yeten çevre ve bu değişime bağlı olarak mekânlar değişmek zorunda kalmışlardır. Bugünkü anlamdaki ilk ofisler 19.yy sonunda Amerika'da biçimlenmeye başlamıştır. Mevcut iletişim sistemlerini değiştiren buluşlar iş yöntemlerini de değişime zorlamıştır. Çalışma ortamında kullanılmaya başlanan telgraf, telefon ve daktilo gibi donatı elemanları çalışma ofislerde birçok yeniliği de beraberinde getirmiştir. İlk olarak 1844'de yaygın olarak kullanıma giren telgraf ile insanlar önce şehirden şehre, daha sonra da ülkeden ülkeye iletişim kurmuşlardır. Telgraf sayesinde şirketler atölye niteliğindeki ofislerin de imalat ve yönetimi birbirinden ayırıp dünyanın dört bir yanında şubeler açmaya başladılar. Böylelikle ofis sayısında önemli artışlar olmuştur. Telgraftan yaklaşık 30 yıl sonra Alexander Graham Bell tarafından icat edilen telefon, ofislerin birer bilgi alışveriş merkezi haline dönüştürdü. Telefon uzak mesafeler arasında iletişimi

51 35 sağlamasının yanı sıra aynı binada çalışanların da birbiriyle olan iletişimini kolaylaştırmış, iletişim için harcanan zaman kısalmıştır. İletişimin, telefonun icadı ile birlikte kolaylaşması firmaların başka şehirlerde ve ülkelerde ofisler açmalarına olanak sağlamıştır (Arredamento,1991). Latham Shöles (1866) tarafından icat edilen, Remington and Son firmasının imal ettiği daktilo; ofis çalışmasının niteliğini, temposunu planlamasını ve mobilya tasarımlarını değiştirmiştir. Bu icatlar iş hacmini arttırdığı gibi doküman sayılarında da büyük artışa ve depolama sıkıntısına sebep olmuştur. Böylece ofis binalarında depolama amaçlı yeni mekânlar ve donatı elemanları yer almaya başlamıştır. Bütün bu buluşlar beraberinde ofis malzemelerinde ve mobilyalarında standardı da getirmişlerdir (Anonim,1991). Floransa daki Palazzo Degli Uffizi (Şekil 3.1) ve İngiltere Bankası ilk ofis yapıları olarak örnek verilebilir. İlk ticari ofisler ise, 19. yy da Amerika Birleşik Devletlerinin kuzeyinde yer alan endüstri kentlerinde inşa edilmeye başlanılmış olup, Amerika nın batı yakasında bulunan Chicago da çelik çerçeve sisteminin yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanması ve asansör kullanımının sağlanması ile beraber, çok daha yüksek ofis yapılarının inşa edilmesine olanak tanınmıştır (Karslı, 2008). Şekil-3.1:Palazzo Degli Uffizi Binası Kaynak: Karslı, yy, ticari iç mimari tasarımının ihtisas olarak yeni ortaya çıkmasıylabirlikte, ofislerdeki ve fonksiyon özelliklerindeki gerçek gelişmeyi

52 36 görmüştür. Endüstriler, imalat işçileriyle doldukça, şirketler için olan ofislerin sayısı da artmıştır. Larkin İdari Binasıyla (1904) Frank Lyod Wright, ofis planlarını açmaya başlayıncaya kadar, ofislerdeki kapalı planlar 20. yüzyılın erken dönemlerine kadar devam etmiştir (Dalga, 2007). Şekil-3.2: Larkin İdari Binası Kaynak: Url-2 Asansörün kullanılması ve sanayi devrimi sonucunda demir çelik endüstrisinin hızla gelişmeye başlaması ile dünyanın gelişmiş ülkeleri teknolojide ön sıralarda yer almak ve ticarette ön planda olmak amacı ile ofis yapılarına verdikleri değeri daha çok artmıştır. Çeliğin betonarmeye nazaran sunduğu esnek tasarımlar, asansör ile istenebilen yüksekliğe çıkılabilmesi tasarımcıları daha yüksek binalar yapılmasına teşvik etmiş ve bu teşvik ülkelerin birbirlerini geçme hırsı büyük ölçüde etkili olmuştur (Saka, 2011). Türkiye de ilk büro yapıları, İstanbul da, 20.yüzyılın ilk zamanlarında görülmeye başlanmıştır. Özellikle ulaştırma sistemlerinin kesiştiği yerlerde yoğunlaşmışlardır. Mimar Kemalettin tarafından yapılan, 1.Ulusal döneme ait 4.Vakıf Han Binası buna örnek olarak gösterilebilir. Eski kent merkezinin giderek binalarla dolması sonucunda arsalar azalmaktadır. Bu durum, yeni binaların yapımını engellediği kadar mevcut binaların genişlemesini de önlemiştir. Böylece kent merkezinde yer almış olan işletme organizasyonlarının fiziksel genişlemesi kısıtlanmıştır (Köse Doğan, 2008).

53 37 Şekil-3.3: 4. Vakıf Han Binası Kaynak: Url-10 Şekil-3.4: 4. Vakıf Han Binası Kaynak: Url-10 Türkiye, dünyada oluşan çağdaş büro olgusuyla, yarım yüzyılı aşkın bir gecikmeden sonra tanışmıştır den sonrasında, ekonomideki hızlı gelişmeler, büro yapılarının önemli bir konu olarak ele alınmasını sağlamıştır li yıllara kadar küçük ölçekli şahıs firmaları iş hanları olarak bilinen yapıların bir odasında veya bir dükkânında, bir veya iki memuruyla faaliyet göstermişlerdir. O zamana kadar, kamu yapıları ve tek aile konutlarına ağırlık verilirken, 50 li, 60 lı yıllardan sonra toplu konutlar, oteller, fabrikalar, bankalar ve büro yapıları ön plana geçmiştir (Gürkan, 1996).

54 38 Türkiye deki dış ticaret ilişkilerinin gelişmesi,ekonomik yeniden yapılanma ve iletişim ve teknoloji alanındaki yenilikler nedeniyle, yeni iş merkezi odaklarında çok daha modern büro yapıları sayısal ve nitelik olarak artmıştır yılından sonra Türkiye de hizmet sektöründeki büyük patlama ile artık 1000 in üzerinde memurun rahatça çalışabildiği 50 kata varabilen, teknolojinin ağırlık kazandığı, çağdaş büro kavramına uygun büro yapıları yapılmaya başlanmıştır (Doğan,2008). Çağdaş hayatın başlaması ile birlikte ofis ihtiyacı başlamıştır. Ofisler, çalışma ortamı ihtiyacından doğmuştur. Bu ihtiyaç, önceleri konutun bir bölümünde karşılanıyorken, iş imkânlarının ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte, daha geniş ve ayrı mekânlara ihtiyaç duymaya başlamıştır. Ekonomiler ve endüstrilerin büyümesi ofisleri resmileştirmiştir. Uzmanlaşmış ofis işi, işin etkinliğini ve karlılığını arttırmak için geliştirilmiştir. Bu süreçte pek çok farklı çözümler oluşmuştur. Esas olan, insanların, çalışma hayatlarında harcadıkları zamanın büyük bir kısmının ofislerde geçmesi nedeniyle, en verimli olabilecekleri ortamları yaratabilmektir. Modern ofislerin tanımına bakabilmek için, ilk önce ofislerin ne için olduğu, içlerinde neler yapıldığı ve neden var oldukları bilinmelidir (Dirim, 2010). Ofis kelimesinin esas anlamı öncelikli olarak, hizmet iken günümüzde hizmetin sunulduğu mekan olarak kullanılmaktadır. Ofis kavramı, işin veya hizmetin yapıldığı yerden ziyade yapılan görevi temsil etmektedir. Yine de, ofislerin, mekân olarak bir kullanımları olduğu kabul edilmelidir. Ofisi olmayan bir firmanın (ya da kişinin) durumu göz önüne alındığında, tabi ki iş yapılabilmektedir. Örneğin bir sıhhi tesisat müteahhidine bakıldığında, esasında sahada çalışır, gerekli parçalar dükkânında depolanmıştır. Fakat işi yaparken, birçok kaçınılmaz gelişmeyle yüz yüze gelecektir. Mesajlar gelecektir, bunlar notlar, telefonlar hatta ziyaretler bile olabilmektedir. Daha sonra çalışma ekibinin ödemelerinin yapılması gerekecektir. İstihdam edilen kişilerin şartları kaydedilmiş olmalı, çekler yazılmalı ve yapılan iş için hesaplar tutulmalıdır. Bu durumda, aslında, bir ofis ortaya çıkmaya başlayacaktır, muhtemelen bu ilk olarak bir ceketin cebi olacaktır. Kısa bir süre sonra bu küçük bir kutu veya masa ve daha sonra bir çalışma masası işgal etmek için genişleyecektir. Eğer iş büyürse, daha çok masa ve daha çok dosya dolabı, daktilo, hesap makinesi, telefon santrali, daha fazla bölüm, bir bekleme odası ve hatta eğer

55 39 firma gerçekten iyi giderse hepsi için özel bir bina gerekebilecektir ve böylece yeni bir ofis projesi çıkmış olacaktır (Dalga, 2007) Ofis Yapılarının Sınıflandırılması Teknolojiye bağlı olarak iş dünyasında ortaya çıkan değişim ve gelişim sonucunda, ofislerde kullanıcı profilinde ve yapıda strüktürel ve fonksiyonel anlamda değişiklikler meydana geldiği açıkça görülmektedir. Fonksiyonel kapsamda meydana gelen bu değişiklikler doğrultusunda gelişen ofis planlama yaklaşımları, Hücre düzenli (geleneksel) plan tipi Grup düzenli plan tipi Açık düzenli plan tipi Karma düzenli plan tipi Şeklinde sıralanabilmekte olup bu ofis planlarının arasındaki en büyük farklılık çekirdek, koridor gibi planlama elemanlarının değişik biçimlerde düzenlenmesidir (Karslı, 2008) Hücre Düzenli (Geleneksel) Plan Tipi Yapımı 1950 li yıllardan öncesine dayanan hücresel düzenli plan tipinde mekânlar doğal aydınlatmaya bağlı oldukları için mekân derinliği m. ile sınırlı olup çalışma odaları bu derinliği sağlamanın gerekliliğinden ötürü yalnızca tek yönde büyüme özelliğine sahiptir. Bu ofis tipinde mekânın boyutları, içerideki çalışan sayısına, işletmenin hiyerarşik yapısına ve çalışma düzenine göre değişim göstermektedir (Karslı,2008).

56 40 Şekil-3.5: Hücresel Büro Plan Tipi Kaynak: Çete, Grup Düzenli Plan Tipi Hücre düzenli plan tipi ile açık düzenli plan tipi arasında bir geçiş niteliğinde olan grup düzenli plan tipinde bulunan çalışma alanları m² arasında değişmekte olup derinlik pencere düzleminden itibaren 6-10 m. arasında alınmaktadır. Hücresel düzenli plan tipinde bulunan sabit duvarların kaldırılarak koridora dâhil edilmesi ile elde edilen grup düzenli plan tipi ofislerde bir katta 5-10 kişilik 2 ya da 3 grup bulunmaktadır (Karslı, 2008). Şekil-3.6: Grup Düzenli Plan Tipi Kaynak: Karslı, Açık Düzenli Plan Tipi Hücresel düzenli plan tipinden koridor ile çalışma alanları arasındaki sabit duvarların kaldırılması ile elde edilen grup düzenli plan tipinden sonra iletişim araçlarının ve kullanımlarının hızla gelişmesi neticesinde ofisler iletişim

57 41 gereksinimlerinden dolayı hücre duvarlarından sıyrılarak açık planda konumlandırılmaya başlamıştır (Çete, 2004). Şekil-3.7: Açık Düzenli Plan Tipi Kaynak: Çete, Serbest Düzenli Plan Tipi 1960 da, Almanya da planlama, yönetim ve işletme danışmanlığı olan Quickborner ekibinin büro tefrişi, organizasyonu, evrak akımı etütleri, dosyalama sistemleri ve iletişim konularında yapmış oldukları çalışmalar sonucunda geliştirilen serbest düzenli plan tipi ofisler açık düzenli plan tipinin aksine, çalışma alanlarının serbestçe hatta dağınık olarak konumlandırıldığı plan tipidir (Karslı, 2008). Şekil-3.8:Serbest Düzenli Plan Tipi Kaynak: Çete, 2004.

58 Karma Düzenli Plan Tipi Hücresel, açık düzenli ve serbest düzenli plan tiplerinin bir araya gelmesi ile karma düzenli plan tipi ortaya çıkmış olup projelendirme sürecinde esas olarak alınan bu üç plan tipi dışında, ihtiyaç doğrultusunda mahalde bölüntüler yapılmakta veya koridorlu biçimde ayrı hücreler düzenlenebilmektedir (Karslı, 2008). Şekil-3.9:Karma Düzenli Plan Tipi Kaynak: Karslı, Ofis Tasarımında Güncel Kavramlar 21.yy mobiliteye dayanan, ileri teknoloji ürünü iletişim altyapısı ve yeni ofis kültürü ile çalışma yaşamının tasarımında yeni kavramlar ve yaklaşımlar yarattı. 20.yy ofislerinde en fazla eleştirilen tasarım özellikleri; görünüş bakımından birbirine benzer ve sıradan olma, işlevsel anlamda statik, esneklikten uzak ve yere bağımlı olma, katılımcı olmama şeklinde özetlenebilir. 21.yy son on yılında ve yirmi birinci yüzyılın başında yaratılan çalışma ortamlarına yaklaşım kavramları ise; temalı trendler, kesişme noktası olma, komşuluk birimleri ve mobil çalışma biçimleridir (Soyak, 2009) Temalı Trendler Bu trendler, birbirine çok benzeyen malzeme ve yaklaşımlarla üretilmiş, kimliği öne çıkmayan, sıradanlaşmış ofislere tepki olarak gelişmiştir. Bu tür ofislerin tasarımlarında kuruluş veya iş ile ilgili bir hikâye anlatılmakta, bazen eğlenceli ve

59 43 şaşırtmalı şekilde, kurum temel özelliği ön planda tutularak motivasyon arttırılmaktadır. Reebok binasını boydan boya kat eden koşu parkurunda koşan çalışanlar, nefes alırken adeta şirket kültürünü solumaktadırlar (Soyak, 2009). Şekil-3.10: Reebok Binası Kaynak: Url Komşuluk Birimleri Geçmişte çalışma zevk alınacak bir şey olmak yerine, tamamlanması gereken bir görev olarak algılanıyordu. Çalışanların sosyal ilişkilerde bulunması yararsız görülüyor, hatta konuşmaları dahi hoş karşılanmıyordu. Günümüzde ise sosyal katılımcılık, verimliliği arttıran bir etken olarak teşvik görmektedir. Komşuluk birimleri modelinde tasarlanan ofisler, çalışanları aynı amaç çerçevesinde bir araya getirmektedir. Kent ya da kulüp metaforunun kullanıldığı ofislerde kent veya semt meydanları, sokakları, sessiz bölgeleri, canlı kafe veya barları bulunmaktadır. Kentin renkli ve canlı atmosferinde sosyal ilişkilerin yeşertilmesi, şans eseri karşılaşmaların gerçekleşmesi kolaylaşmakta; bir bakıma iş ortamı zevk alınacak bir yer haline gelmektedir. Bazı örneklerde ise daha küçük ölçekte, evin mutfak masasındaki ailenin bir araya gelişinden yola çıkılarak; yine paylaşımcı, eşitlikçi ve güven içinde üretmeyi başaran bir atmosfer yaratılmaktadır (Soyak, 2009).

60 44 Şekil-3.11: Studio O+A, San Francisco Kaynak: Url Mobil Çalışma Geçmişin ofislerinde statik bir yaklaşım söz konusu idi. Çalışanlar sabit yerlerde oturarak, üstlerinin kontrolü altında işlerini yapıyorlardı. Yönetimsel anlayış ve teknolojik olanaklar bu durumu gerekli kılıyordu; sonuçta kişiler birbirine, masalara sabitlenmiş telefonlar ile bağlanıyordu. Günümüz ofislerinde, teknik olanakların da yardımıyla, bina içinde hareketli çalışma biçimleri etkin hale gelmiştir. Ofis yerleşim planları ve yeni kullanım yöntemleri bu perspektifle tasarlanmaktadır (Soyak, 2009). Şekil-3.12:Rapt Studio, San Francisco Kaynak: Url-4.

61 Ev-Ofis Postmodernizm, toplumun pek çok alanında olduğu gibi emek piyasasında da önemli değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Bu anlamda yaşanan en önemli değişikliklerden biri geleneksel iş ve işyeri tanımlamalarının yerine gerek mekânsal gerek zamansal bakımlardan değişkenlik gösteren ve klasik çalışma anlayışlarının ötesine uzanan bir emek piyasasının oluşmasıdır. Enformasyon teknolojilerin gelişmesi çalışan ve işyeri arasındaki bağın dolaylı yoldan kurulabileceği bir emek piyasasını doğurmuştur. Bu dönemde endüstriyel döneme damgasını vuran fotoğrafın değiştiğini görmekteyiz. Artık evlerinden fabrikalara ya da işyerlerine akın eden bireylerin yerine, emek piyasasına katılımlarını kendi evlerinde gerçekleştiren bireyler geçmiştir. Elbette bu durum tüm ülkeler için genellenemez ancak göreceli olarak gelişmiş bir enformasyon teknolojisine sahip olan ülkelerde bu tip bir piyasanın varlığından bahsedebiliriz (Erdoğan, 2012). Şekil-3.13: Ev-Ofis, Portico Tasarım Kaynak: Url Uydu-Ofis Uydu Ofis kavramını ilk kullanan 1960 lı yıllarda James Martin ve R.D. Norman dır. İlerideki yıllarda şirketlerin bürolara ihtiyaç duymayacağı fikri, 60 lı yıllarda sadece teori aşamasında iken, 70 li yılların sonlarına doğru, bu teorinin dayanakları iletişim teknolojilerindeki gelişmeler sonucu yerini bulmaya başlamıştır. Melvin Webber tarihte ilk defa, çalışma hayatı ve tüm diğer sosyal aktivitelerden kopmadan bilişim teknolojileri sayesinde, bir dağın tepesinde bile yaşayabilmenin imkânlı hale gelebildiğini savunmaktadır. Bilişim teknolojilerinin ücra bir bölgeyi

62 46 metropoliten bir şehir pozisyonuna taşıması, iletişim teknolojilerindeki gelişmeyi en iyi açıklayan değişim olduğu kabul edilebilir. Uydu Ofisler (Satellite Office) ancak bilişim teknolojilerinin kullanımının söz konusu olduğu yönetimler için geçerlidir. Bilişim teknolojileri, Gezen ve Uçan Ofis kavramlarını da desteklemektedir. Örneğin uçakta, lap-top kullanarak gideceğiniz yere sizden önce teklif göndermek ve ofisinizle iletişiminizi sürdürebilmek gibi (Köse Doğan, 2008). Şekil-3.14: Gezici-Karavan Ofis Tasarımı Kaynak: Köse Doğan, Hazır (Kiralanabilir) Ofis Hazır ofis sisteminde kullanıcılar için teknik donanımı, sekretarya hizmeti, mutfak ve temizlik hizmeti ve modern tasarımlara sahip ofis alanları kiralanmak üzere hizmete sunulmaktadır. Modern çalışma hayatında zaman ve mekân kavramlarının öneminin artmasıyla farklı şehirlerde çalışma alanlarına ihtiyaç duyanlar veya yeni iş kuranlar için hazırlanmış bu sistem sayesinde geçici süreli çalışma alanına sahip olabilmektedir.

63 47 Şekil-3.15: Hazır Ofis Tasarımı Kaynak: Url Bölüm Sonucu Ofis yapılarını anlatan bu bölümde; ofis kavramının ortaya çıkış tarihçesinden ve günümüze kadar devam eden süreçten bahsedilmiştir. Bu süreçte ofis yapılarının ihtiyaca ve bulunduğu konuma göre sınıflandırılması yapılmıştır. Hücre düzenli, grup düzenli, açık düzenli, serbest düzenli ve karma düzenli plan tipleri olmak üzere 5 alt başlıkta açıklanmıştır. Günümüze gelindiğinde ise çalışma alanlarındaki değişiklik ofis yapılarına farklı bir boyut kazandırmıştır. Çalışma kültüründe meydana gelen farklılaşma ve yenilik ofis alanlarında; temalı trendler, komşuluk birimleri, mobil çalışma ve ev ofis kavramlarını doğurmuştur. Bu kavramlar iş hayatını pozitif yönde etkileyerek bireylerin kendilerine özgü tercihleri ile yaratıcı ve verimli çalışma ortamları oluşmaktadır. Tez çalışması kapsamında yeşil ofis binaları incelemesine, ofislerin ortaya çıkış tarihçesinden günümüz modern çalışma alanlarına kadar ki sürecin araştırılması ile başlanmıştır. Yapılardaki enerji tüketimi artışının alternatif kaynaklara yönelmeyi sağlaması ofis yapılarını da bu yönde yenilik yapma arayışına sokmuştur. Bu bağlamda ortaya çıkan yeşil ofis binaları, alternatif enerji kaynaklarının kullanıma yönelerek doğal dengeye verilen zararı minimuma indirmek adına sürdürülebilir anlayış ile tasarlanmaktadır.

64 48 4. YEŞİL OFİS Günümüzde yapı sektörü karbon ayak izi artışında diğer sektörlerin önüne geçmiştir. Doğal kaynakların üçte birini kullanan bu sektör taze suyun %12 sini kullanırken, toplam katı atığın %40 ından sorumludur. Yeşil binalar, yapılı çevrenin insan sağlığı ve doğal çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek şekilde tasarlanır, işletilir ve sonlandırılır. Bu da, enerjinin, suyun ve diğer kaynakların etkin kullanımı; kullanıcıların sağlığının korunması ve çalışanların verimliliğinin arttırılması; atık, kirlilik ve çevresel bozulmanın azaltılması anlamına gelir (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,2011). Enerji tüketimi ve kullanıcı oranı değerlendirildiğinde ofis yapıları sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşımaktadır. Geleneksel ofis yapılarında gün içerisinde duyulan elektrik enerjisi, su ihtiyacı, ısıtma sistemleri, havalandırma ve atık kontrolü doğal enerji kaynaklarının kullanılması ile karşılanmaktadır. Ofis yapılarının ve çalışanların oranları düşünüldüğünde ciddi bir enerji tüketimi görülmektedir. Araştırmamızda doğal enerji kaynaklarının kullanımının önemi ofis yapısı örnekleri tercih edilerek incelenmiştir. Binaların çevresel etkilerinin azaltılması ve yeşil binaların tasarlanması için bu tür binaların detaylı tanımlarının yapılması gerekir. Ancak bu şekilde ortalama bina ve daha yüksek performanslı binalardan bahsedilebilir ve binaların performanslarının daha da yükseltilebilmesi için izlenmesi gereken yol haritası oluşturulabilir (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2011) Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Araştırma konusunda yeşil ofisler sürdürülebilirlik kapsamında; teknik, estetik, psikolojik ve ekonomik ölçütler olmak üzere 4 ana başlık altında incelenmiştir. Bu ölçütler yeşil bina değerlendirme sertifikalarının kriterleri doğrultusunda oluşturulmuştur.

65 Teknik Ölçütler Yeşil binaların sağlamış olduğu etkilerin başlıcaları; karbondioksit salınımının azaltılması, doğal tahribatın minimuma indirilmesi, enerji tüketim kontrolü ve tasarrufu sağlaması, geri dönüşümlü malzeme kullanımına teşvik edilmesi ve atıkların dönüştürülebilmesi, gri su sistemi ve yeşil çatı uygulaması ile su tüketim kontrolü ve tasarrufu sağlanması, gelişmiş yalıtım sistemlerinin kullanılması, kullanıcı sağlığı ve konforunun arttırılması ve bina yaşam ömrünü uzatarak değerini arttırmasıdır (Sur, 2012). Yeşil binalarda tüm bu olumlu etkilerin sağlanabilmesi için yapılan uygulamalar teknik ölçütler başlığı altında incelenmiştir Enerji ve Atmosfer Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ile doğaya verilen zarar önlenmektedir. Yeşil bina tasarımı ile bina enerji ihtiyacı minimum seviyeye indirilerek kendi enerji ihtiyacını karşılayan veya alternatif kaynakları kullanan enerji performansı yüksek yapılar oluşmaktadır. a. Bina Enerji Sistemlerini Devreye Alma; Bu kriterinde ön koşul olarak proje kapsamı içindeki enerji harcayan sistemlerin teknik kapasite ve işleyiş olarak şartname ve standartlara uygunluğunun denetlenmesi; Commissioning için profesyonel hizmet alınması gerekliliğini belirtir. Bu kavram bir çeşit teminat altına alma sürecidir. Sistemlerin (genellikle HVAC) uygun tasarlanması, uygulanması, fonksiyonel olarak test edilmesi, işletilmesi ve bakımının yapılması süreçlerinin proje sahiplerinin istekleri ile uyumlu olarak gerçekleştirilmesidir. Bu hizmet; binanın ilgili enerji sistemlerinin proje sahibince talep edilen, tasarımcılar ve mühendisler tarafından projede ve şartnamede belirtilen şekilde uygulanıp uygulanmadığını ve performanslarını denetlemeyi kapsar (USGBC, 2005). Minimum denetlenmesi gereken sistemler; iklimlendirme sistemleri (klimalar, kaloriferler, kazanlar, pompalar vb.), aydınlatma sistemleri, sıcak su sistemleri, yenilenebilir enerji sistemleri, binaya özel diğer mekanik, elektrik ve otomasyon sistemleri olarak ön koşulda belirtilmiştir. Ön koşul olarak belirtilen

66 50 temel sistemsel devreye alma dışında bina işletim süresi boyunca geliştirilmiş kontrol hizmeti alınırsa ek puan kazanılır (Şimşek, 2012). b. Minimum Enerji Performansı; ASHRAE 90/ e göre; iklimlendirme, aydınlatma, yalıtım, sıcak su ve asansör gibi elektrik kullanan cihazlarda minimum enerji performansı ve maliyeti çıkarılmaktadır. Kriterde ön koşul olarak istenen; proje kapsamı içindeki enerji harcayan sistemlerin, ASHRAE/IESNA standardına ya da daha kapsamlı oldukları ispatlanmak şartıyla yerel standartlara uygun bir şekilde tasarlanmasıdır. Binanın yönü, gün ışığının doğru kullanılması, cihaz, sistem ve malzeme seçimi bir bütündür (Kıncay, 2010). c. Temel Soğutma Sistemleri Yönetimi; Değerlendirme aşamasındaki projede kullanılan klima sistemleri içinde kloroflorokarbon gazının bulunmaması şartı aranmaktadır. Mevcut yapıların değerlendirilmesi yapılıyor ise mutlaka sistem yenilenmesi gerekmektedir. d. Enerji Performansı Optimizasyonu; Mekân ölçüleri belirlenen metrekarelerden küçük olan ofis yapıları için ASHRAE-Küçük Ofis Binaları için Enerji Tasarım Rehberi dikkate alınmalı ve tasarımlar bu doğrultuda geliştirilmelidir. Bu düzenlemenin getireceği puan 1-3 puandır. e. Yerinde Yenilenebilir Enerji Kullanımı; Bu madde ile yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımının arttırılması amaçlanmaktadır. Binaların ihtiyaç duyduğu enerjinin minimum %1 inin yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması ile 1-3 puan arasında puan kazanabilmektedir. Fotovoltaik sistemler, rüzgar, güneş, hidro ve biyolojik yakıtlardan üretilen enerjiler ve jeotermal enerji sistemleri bu kriterde uygun sistemler olarak belirtilmiştir (Çelik, 2009). Güneş, rüzgar, toprak, dalga enerjisi, baraj yapmadan biriktirmeksizin hidroelektrik enerji üretimi, jeotermal kaynak kullanımıdır. Bina kendi enerji tüketiminin bir kısmını kendi üretebilir veya yeşil enerji üreten bir yerden satın alabilir (Kıncay, 2010).

67 51 f. Gelişmiş Ölçme ve Doğrulama Sistemlerinin Kurulması; Binanın zaman içindeki enerji tüketiminin ölçülebilmesi için; bina faaliyetlerinin ve kiracıların enerji tüketiminin ölçülebilmesinin sağlanması ve IPMVP sistemine uygun bir ölçme ve değerlendirme planının oluşturulmasını kapsamaktadır (USGBC, 2005). g. Gelişmiş Soğutma Yönetimi; Global ısınmayı ve ozon incelmesini azaltma amaçlı; soğutucu sistem kullanmamak veya soğutucu akışkan olarak doğal soğutucuları kullanmak veya ozona zarar veren, küresel ısınmaya yol açan akışkan kullanımı belirlenen limitlerin altında sistemleri kullanmak gerekmektedir (Çelik, 2009). h. Yeşil Güç; Binanın en az iki yıl boyunca kullanacağı elektriğin en az %35 inin yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak giderilmesi şartı aranmaktadır. Green-e6 nin teknik standartlarına uyan yenilenebilir enerji sertifikaları, yeşil etiketli enerji sistemleri kullanılabilmektedir (USGBC, 2005) Su Verimliliği Ana kriterlerden biri olan bu kriter; bina içi ekipmanları su tasarruflu seçilmesi, bina yaşam döngüsü boyunca bakım, sulama vb. için kullanılacak suyun minimumda tutulması, içme suyunun sulama ve tuvaletlerde kullanılmaması, gri suyun arıtılması ve yeniden kullanılması gibi kriterler gözetilerek suyun verimli kullanılmasını esas alır. Toprağa düşen yağışın %54 ünü insanlar tarafından kullanılmaktadır. Yapı sistemlerinde su tüketim kontrolü sağlanarak su tasarrufu ve atık su azaltımı yapılmalıdır (Kıncay, 2010). a. Su Verimli Peyzaj Düzenlemeleri; Bu maddede peyzaj sulama suyu kullanımında şebeke suyu kullanımının azaltılması ve gri su veya yağmur suyu toplama sistemleri ile su tasarrufu sağlanması gerekmektedir. Peyzaj düzenlemesinde kullanılan bitkilerin de bölgenin iklimsel özelliklerine uyumlu yerel ve adapte olmuş bitkiler kullanılmalıdır (Kıncay, 2010). b. Yenilikçi Atık Su Değerlendirme Teknolojileri; Bu madde altında yapı sistemlerinde su tüketiminin azaltılması ve kontrol edilmesi şartı aranmaktadır. Peyzaj sulama suyunda biriktirilen yağmur sularının veya gri sulama sistemi ile atık suyun arıtılarak kullanılması sağlanabilir. Bu sayede şebeke suyu kullanımı

68 52 azaltılmış ve su tasarrufu sağlanmış olacaktır. Ayrıca su tasarruf modelli armatürler de tercih tasarruf yapılabilir (Kıncay, 2010). c. Su Kullanımını Azaltmak; Bu madde altında yapıda kullanılan şebeke suyunun kullanıcı sayısına göre hesap edilmesi ve belirlenen oranın standartlardan %20 - %30 daha az olması gerekmektedir (Çelik, 2009) İç Mekân Yaşam Kalitesi Bu başlık altında ise yapı sistemlerinde kullanıcı sağlığını düşünülerek yapılan tasarımlar aranmaktadır. Bu tasarımların başında iç mekân hava kalitesi, insan sağlığına zararı olmayan düşük salınımlı malzemelerin kullanılması ve temizlik malzemelerinde yeşil politikanın izlenmesi gibi şartlar aranmaktadır. Tüm bu maddelerin sağlanabilmesi ile kalite iç mekân, ısı konforu ve kullanıcı sağlığı göz önünde bulundurulmuş olacaktır (Kıncay, 2010). a. Minimum İç Hava Kalitesi Performansı; Binanın iç mekan yaşam kalitesinin ASHRAE standartlarında belirtildiği üzere taze hava miktarının sağlanması gerekmektedir. İç mekânların havalandırılması şartı aranmaktadır. Taze hava miktarının arttırılması ile puan kazandırmaktadır (Kıncay, 2010). b. Sigara Dumanı Kontrolü; Bu madde ile yapı sistemleri içinde sigara kullanımı yasaklanmalı ve bina hava girişlerinden minimum 8 m uzaklıkta sigara içme alanı oluşturulmalıdır (Şimşek, 2012). c. Temiz Hava Girişinin İzlenmesi; Bu kriterde; iç mekandaki hava kalitesinin tasarlandığı oranlarda tutulmasını sağlamak için gerekli yerlere izleme ve alarm sistemleri yerleştirilmesi istenmektedir. Mekanik olarak havalandırılan alanlar için; yoğunluğun belirtilen değerlerden fazla olduğu yerlere CO2 sensörleri takılmalı ve sensörden gelen bilgi sayesinde otomatik taze hava takviyesi yapılmalı, diğer mekanik olarak havalandırılan alanlar için; taze hava miktarını ölçen ve ön görülen seviyeden en fazla %15 sapma içinde çalışan cihazlar takılmalı, doğal havalandırılan alanlar için ise alarmlı CO2 sensörleri takılmalıdır (USGBC, 2005). d. Artırılmış Havalandırma; Bu kriterde, havalandırma sistemlerinde ASHRAE standartlarına uygun olarak havalandırılan alanlarda belirtilen orandan %30 daha fazla taze hava girişi sağlanması durumunda ek puan

69 53 alınabilmektedir. Doğal havalandırma ile havalandırılan alanlar için sistem tasarlanmalı ve belgelenmelidir (Çelik, 2009). e. İç Mekân Hava Kalitesi Yönetimi; Bu kriter ile inşaat aşamasındaki yapıların oluşturduğu hava kirliliğinden kullanıcıların minimum şekilde etkilenmesi için önlemler alınması gerekmektedir. İnşaat çalışmasının bitmesi ile kirli hava ve kimyasalların arındırılması için yapının temiz hava ile yıkanması şartı aranmaktadır (Kıncay, 2010). f. Düşük Salınımlı Malzemeler; Bu kriterde, yapı sisteminde kullanılan boya, vernik, tutkal, macun, halı, lamine gibi malzemelerde kullanılan uçucu madde oranının belirtilen değerlerin altında olması gerekmektedir. İnsan sağlığını olumsuz etkileyen bütün kullanımların en aza indirilmesi gerekmektedir (Kıncay, 2010). g. İç Mekânda Kimyasal Ve Kirletici Kaynak Kontrolü; Bu kriterde yaşanılan mekânlara insan sağlığına zararlı partiküllerin girmesini engelleyecek önlemler alınması istenmektedir. Bu kritere göre kiralanan alanın ana girişlerine kalıcı pislik tutucu sistemler konulmalı, insan sağlığına zararlı maddelerin bulunması halinde (temizlik malzemeleri, fotokopi makineleri vb.) bu alanlar tavana kadar duvarlar ile diğer alanlardan ayrılmalı ve oda içinde negatif hava basıncı uygulanarak hava sirkülasyonu sağlanmalı, havalandırma sistemlerinde filtreler kullanılmalıdır (Çelik, 2009). h. İklimlendirme Sistemlerinin Kontrol Edilebilirliği; Bu kriter çalışanların en az yarısının iç mekan havasının sıcaklık, sirkülasyon hızı, taze hava miktarı, nem oranı özelliklerinden en az birini kontrol edebilmesini ön koşul olarak istemektedir. Bunun dışında ASHRAE standartlarına uygun bir ısıl konfor sağlanması, ısı ve nem kontrolü sağlayan iklimlendirme sistemleri kullanılması durumunda ek puan alınmaktadır (Şimşek, 2012). ı. Gün Işığı ve Manzara; Bu kritere göre, mekân kullanıcılarının gün ışığından faydalanabilmeleri sağlanmalıdır. Mekân içinde çalışma alanlarının %75 ila %90 ınında minimum %2 güneş ışığı kullanımı sağlanmalı ve ölçümleme yapılarak kontrolü sağlanmalıdır. Gün ışığından kaynaklı kamaşmayı önleyici sistemler

70 54 kullanılmalıdır. Ayrıca bina kullanıcılarının en az %90 ının çalışma alanlarından dış mekânı görebilmeleri sağlanmalıdır (Şimşek, 2012). i. Yeni Fikirler ve Tasarım Süreci; Bu kritere göre, yapı sistemlerinde yeşil tasarım ilkelerine uygun olarak doğal çevreye uygun tasarımlar geliştirilmesi hedeflenmektedir. Yapılan her yeni uygulama ek puanı getirmektedir. Kriterlerde tanımlanmamış iki önemli puan alıcı unsur; Tasarımda Yeşil bina yapısına uygun bir yenilik getirmek, Proje ekibinde LEED AP (Acredite Professional) bir kişinin bulunmasıdır (Kıncay, 2010) Estetik Ölçütler Yapı tasarımında en önemli etkenlerden biri olan estetik kavramı arazi seçiminden yapı inşaasına ve iç mekân kurgusuna kadar geniş alanda yer almaktadır. Sürdürülebilirlik bağlamında estetik anlayışı ise yapının çevresi ile olan uyumu, malzeme seçimi ve tasarımı noktasında önem taşımaktadır Sürdürülebilir Arazi Bu kritere göre, yeni yapılan yapıların tarım arazilerine ve doğal çevreye zarar vermemesi şartı aranmaktadır. Yeni yerleşimlerin mevcut yerleşim bölgelerine yakın konumda olması kentsel alt yapıya ve ulaşım sistemlerine yakınlığı değerlendirilmektedir. a. İnşaat Faaliyeti Kirliliğinin Önlenmesi; İnşaat faaliyetleri esnasında ortaya çıkan toprağın yağmur suyu şebekesine karışmasının engellenmesi, bu amaçla uygun bir erozyon ve sedimantasyon planının yapılması ve uygulanması ön koşul olarak belirtilmiştir. Geçici ve kalıcı tohumlama, malç uygulama, toprak hendekler, silt bariyerleri ve sedimantasyon çukurları yapılması önerilmiştir (Şimşek, 2012). b. Arazi Seçimi; Arazi seçiminin peyzaj mimarları, çevre mühendisleri, yerel profesyoneller, ekolojistler, belediye görevlileri ve çeşitli uzmanlarla birlikte karar verilmesi gereken bir konu olduğu belirtilmektedir. Master plan kararları ve yerel belediye tarafından oluşturulmuş zonlamalara uyarak fizibilite çalışmaları yapılması gerekmektedir. Yeşil alan, nehir, göl havzaları, doğal yaşam koruma

71 55 sahası, tarım arazisi gibi verimli ve ekolojik önemi olan araziler proje alanı olarak seçilmemelidir. Bina oturumunun minimuma indirilmesine çalışılmalıdır. İlgili kurumlardan arazinin tanımlanmış özel alanlardan herhangi birinin özelliklerine sahip olmadığı kanıtlandığında bu kategoriden puan alınabilmektedir (USGBC, 2005). c. Gelişim Yoğunluğu ve Yerleşim Alanı Bağlantısı; Bu kritere göre, yapıların kentsel yerleşim alanları içinde olmasına öncelik verilmelidir. Yapıların yerleşim alanlarına ve sağladıkları imkânlara yakın olması okul, hastane, market, anaokulu, eczane, hastane gibi alanlardan minimum 10 tanesinin en az yarım mil uzaklıkta olması gerekmektedir (USGBC, 2005). d. Atık, Zehirli, Terk Edilmiş Alanların Islahı Ve Tekrar Kullanımı; Bu kritere göre, endüstriyel atıklar kullanılarak kirletilmiş, yıkıntı ve harabelerin olduğu terk edilmiş arazilerin yeniden kullanılarak kentsel düzene katkı sağlanması ve bu alanların iyileştirilmesine teşvik edilmektedir (Kıncay, 2010). e. Alternatif Ulaşıma Uygunluk ve Toplu Taşımaya Erişim; Bu kritere göre, araç kullanımına bağlı olarak oluşan çevre kirliliğini azaltılması için ulaşım ağlarına yakınlık aranmaktadır. Tren veya metro duraklarına yarım mil otobüs durağına ise çeyrek mil yürüme mesafesindeki alanlar tercih edilmelidir (USGBC, 2005). f. Alternatif Ulaşım; Bisiklet Park Yeri ve Soyunma Odaları; Bu kritere göre, bisiklet gibi alternatif araçların kullanılmasına teşvik ederek otomobil kullanımının ve dolayısıyla karbon salınımının azaltılması hedeflenmektedir. Yapının kullanıcı yoğunluğuna göre bisiklet park alanı ve ekipmanlarını sağlaması şartı aranmaktadır. g. Alternatif Ulaşım; Alternatif Yakıt Kullanan ve Yakıt Verimli Araçlar; Alternatif yakıt kullanan araçlara öncelikli park yeri sağlayarak kullanımın teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Alternatif yakıt kullanan ve yakıt verimli araçlar için kolay ulaşılabilir ve yeterli sayıda park yeri bulundurmak ve güvenliği sağlanmak koşulu ile alternatif yakıt istasyonu kurmak puan kazandırmaktadır (USGBC, 2005).

72 56 h. Alternatif Ulaşım; Park Kapasitesi ve Servis Araçlarının Ulaşılabilirliği; Bu kritere göre, araç kullanımını azaltmak, tek kişinin otomobil kullanmasına sınır getirmek ve bina kullanıcılarına göre otopark sayısının düzenlenmesi sağlanmaktadır. Kullanıcı sayısının dışında fazladan otopark alanı oluşumu önlenmek, servis ve toplu kullanılan araçlara ait otopark alanlarının bina ulaşımına kolay konumda yer alması gerekmektedir (USGBC, 2005). ı. Arazi Geliştirme; Doğal Yaşamı Koruma ve Geliştirme; Bu kritere göre; binanın doğal çevreye olan zararını minimuma indirmek, tarım arazilerini ve doğal yaşam alanlarını korumak amaçlanmıştır. Koruma altındaki doğal alanlara olan yapı inşa etkisini minimuma indirmek ve düzenlenen ölçüm kurallarını aşmamak şartı aranmaktadır. Terk edilmiş ve zarar görmüş doğal alanların restore edilmesi ve yerel adapte olmuş bitkilerin kullanılarak yeşil alan uygulaması yapılması gerekmektedir (USGBC, 2005). i. Arazi Geliştirme; Açık Alanı Maksimize Etme; Biyolojik çeşitliliği arttırmak amacıyla açık alanların maksimize edilmesi ve yerel bitkilerle yeşillendirilmesi önerilir. Yerel yönetmelik ve imar planlarında belirtilen açık alanın %25 arttırılması, herhangi bir zorunluluk yoksa yeşillendirilmiş açık alanın bina oturum alanına eşit olması veya arazi alanının minimum %20 sine eşit olması istenmektedir. Strüktür açısından değerlendirmek ve uygun detayları kullanmak şartıyla yeşil çatı yapılması önerilmiştir. Yeşil çatılar da yeşil alan metrekaresine dahil edilebilmektedir (USGBC, 2005). j. Yağmur Suyu Yönetimi; Miktar ve Kalite Kontrolü; Bu kritere göre, yağmur sularının toplanması ve yeşil alanlarda kullanılmasına teşvik edilmiştir. Yağmur sularının şebeke sularına karışmasına önlemek amacıyla uygulamalar yapılmalı ve suyun toprağa karışması sağlanmalıdır. k. Isı Adalarını Azaltma; Bu kriterde; mikroklimayı korumak için özellikle kentsel alanlarda yoğunluktan oluşan ısı adalarını azaltmak amaçlanmıştır. Materyaller güneş ışığı yansıtma katsayısı (SRI) ve salım gücü yüksek özelliklere sahip olmalıdır. Arazideki sert zeminlerin %50 sinde SRI değeri minimum 29 olan malzemeler kullanmak, ağaçlı ve gölgeli alanlar yaratmak ve boşluklu malzemeler

73 57 kullanmak ya da otopark alanının minimum %50 sini yeraltında ya da çatısı SRI değeri uygun bir malzeme ile kaplı olarak yapmak puan kazandırmaktadır. Çatılarda ısı etkisini azaltarak da puan alınabilmektedir. Çatı alanını %75 ini kaplayan malzemenin SRI değeri eğimli çatılarda minimum 29, düşük eğimli ve düz çatılarda minimum 78 ya da çatı alanının %50 si yeşil çatı olmalıdır. İki sistemin kombinasyonu da uygulanabilmektedir (USGBC, 2005). l. Işık kirliliğini azaltma; Işık kirliliğini azaltma alt kriterinde; ışık geçişini minimize etmek, gece görülebilirliği parlamayı azaltarak sağlamak ve gece oluşan ekosisteme zarar vermemek amaçlanmıştır. İç aydınlatmada acil durum aydınlatması dışındaki bütün aydınlatma gücü, mesai saatleri dışında en az %50 azaltılmalı veya ışık geçişini engellemek amacıyla bina kabuğu üzerinde bütün şeffaf açıklıklar otomasyon sistemiyle mesai saatleri dışında kapatılmalıdır. Bunun dışında dış mekanlarda sadece güvenlik ve konfor amacıyla zorunlu bölgeler aydınlatılmalı, dış alanlarda ASHRAE te belirlenmiş standartların % 80 i, bina cephesinde ise aynı standartın % 50 si aşılmamalıdır (USGBC, 2005). m. Kiracılar İçin Sürdürülebilir Tasarım ve İnşaat Rehberi; Bu kritere göre; yapı kullanıcısı kiracılar için sürdürülebilir tasarım alanında bilgilendirme sağlanması amacı ile açıklayıcı rehber hazırlanması puan kazandırmaktadır (Şimşek, 2012) Malzeme ve kaynaklar Bu başlık altında yapıda kullanılan her türlü malzemenin sürdürülebilirlik ilkelerine göre geri dönüşümlü ve yerel kaynaklardan kullanılması puan kazandırmaktadır (Şimşek, 2012). a. Geri Dönüştürülebilir Atıkların Depolanması ve Toplanması; Bu kritere göre; yapı sistemlerinin inşasından kullanım sürecine kadar kullanılan geri dönüşümlü malzemelerin toplanması ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bina ölçüm kurallarına göre belirtilen minimum oranlarda geri dönüşümlü atıkların depolanabileceği alanlar oluşturulmalıdır. Bina kullanıcıları bu konuda bilinçlendirilmelidir(şimşek, 2012).

74 58 b. Bina Yeniden Kullanımı; Bu kritere göre; mevcut yapıların tavan, duvar ve döşemelerinin yeniden kullanılması sağlanmalıdır. Bu sayede malzemeden ve enerjiden tasarruf sağlanarak ek puanlar kazanılmaktadır (Kıncay, 2010). c. İnşaat Atığı Geri Dönüşümü; Bu kriterde inşaat sırasında ortaya çıkan atıkların minimum %50 si veya %75 inin geri dönüşüm için toplanması ve bina içinde tekrar kullanılması belirtilmektedir, kullanım yüzdesine göre puan alınmaktadır (Şimşek, 2012). d. Malzemelerin Yeniden Kullanımı; Bu kritere göre; yapı sistemlerinin malzeme kullanımına ayırdığı bütçeninminimum %1 i oranındaki kısmının daha önceden kullanılmış olması istenmektedir (Şimşek, 2012). Ayçiçeği, buğday, bambu kamışından yapılmış suntalar gibi hızlı üretilip kullanılabilen yenilenebilir malzemeler önerilmektedir. Örneğin yün de iyi bir yalıtım malzemesi olarak kullanılmaktadır (Kıncay, 2010). e. Geri Dönüştürülebilir İçerikli Malzeme Kullanımı; Bu kritere göre proje kapsamındaki mobilyalar dahil tüm malzemelerin en az %10 veya %20 sinin ISO 14021E belirtildiği üzere geri dönüşüm imkanı sağlamalıdır ve bu orana göre ek puan kazanmaktadır (Çelik, 2009). f. Yerel Malzeme Kullanımı; Bu kritere göre; yapı sistemlerinin inşasında kullanılan malzemelerin imalat ve temin yerlerinin yapı çevresinden maksimum 800km mesafede olması gerekmektedir. Bu sayede yerel malzeme kullanımı arttırılmış ve taşımadan kaynaklı karbon salınımı azaltılmış olacaktır. Enerjiden tasarruf edilerek sürdürülebilir tasarım desteklenmektedir (Çelik, 2009). g. Sertifikalı Ahşap Kullanımı; Bu kritere göre; yapıda kalıcı olarak kullanılan ahşap kaynaklı malzemelerin minimum %50 sinin Orman Yönetim Konseyi nin belirttiği değerlere uygun olarak sertifikalandırılmış olması gerekmektedir(çelik, 2009) Psikolojik Ölçütler Psiko-sosyal kullanıcı gereksinmeleri, mekân içerisinde kullanıcıların günlük eylemleri sırasında herhangi bir psikolojik rahatsızlığın duyulmaması için uygun

75 59 şartların sağlanması olarak tanımlanmaktadır. Bunlar işitsel ve görsel mahremiyet, toplumsal çevrenin, insan davranışlarına ilişkin özellikleri ile insanın içinde yer aldığı mekâna ait form, renk, doku gibi estetik koşullardır. Psiko-sosyal gereksinimler kullanıcının kültür grubuna bağlı olarak değişen, kişisel istek ve arzulara ilişkin özelliklerdir. Çalışma mekânı kişisel mekân, mahremiyet ve sosyal ilişkileri kapsayan karmaşık bir sosyal sistemdir (Doğan,2008). Yapı tasarımında sürdürülebilirliğin yer alması ile beraber yeşil tasarımın kullanıcı üzerine etkisi incelenmektedir. Ofis yapılarında çalışanların performansı ve kullanıcı yaklaşımı değerlendirilmiştir Ekonomik Ölçütler Ofis yapılarının sürdürülebilir tasarım ölçütlerine uygun olarak tasarlanması ile elde edilen ekonomik verim incelenmiştir Bölüm Sonucu Bu bölümde yeşil ofis kavramının ortaya çıkış nedeninden bahsedilerek ve sürdürülebilirlik kapsamında değerlendirilme ölçütleri anlatılmıştır. Bu ölçütler 3. Bölümde açıklanan yeşil bina sertifika sistemlerden yararlanılarak oluşturulmuştur. Sertifika sistemlerinde bulunan değerlendirme ölçütleri, teknik, estetik, sosyopsikolojik ve ekonomik olmak üzere 4 ana başlık altına yerleştirilmiştir. Çalışması kapsamında, yeşil bina sertifikalandırma kriterlerinin ofis yapılarını üzerinde etkisini incelemek adına değerlendirme kriterlerinden bahsedilmiştir. Teknolojik ve ekolojik yaklaşımın bir arada kullanıldığı ofis yapıları, verimlilik düzeylerini belirlenmesi adına enerji verimliliği, mekan yaşam kalitesi, fonksiyonellik yönleriyle ele alınmıştır.

76 60 5. Örnek Analizi Bu bölümde, uygulama çalışması olarak; Avea Maçka Binası, Palladium Tower Binası ve Via Green Ofis Binası incelenmiş ve 2. bölümde açıklanan, yeşil bina değerlendirme sertifikalarının kriterleri doğrultusunda oluşturulan; teknik, estetik, psikolojik ve ekonomik ölçütler altında değerlendirilmiştir Örnek Grubu Seçme ve Değerlendirme Kriterleri Sürdürebilir yapılar, artan üretim-tüketim döngüsünün doğal düzene olan etkilerini minimuma indirmek açısından ciddi bir ihtiyaçtır. Bu bağlamda, ekoloji ve teknolojiye en çok ihtiyaç duyulan yapı türleri olarak özellikle ofis yapıları ele alınmıştır. Ofis yapıları enerji ihtiyacı ve kullanıcı yoğunluğu fazla olması sebebiyle çalışma kapsamında incelenmiştir. Bu yapılar sürdürülebilirlik anlayışı ile tasarlandıkları zaman enerji tüketimi ve doğal dengeye olan olumsuz etkileri minimize edilebilmektedir. Bu bağlamda Türkiye de çalışan nüfusun ve ofis yapılarının en yoğun olduğu metropollerden İstanbul ve Ankara da bulunan ofis binaları tercih edilmiştir. İstanbul-Avea Maçka Binası, İstanbul- Palladium Tower ve Ankara-ViaGreen Ofis Binası sürdürülebilir tasarım ölçütleri bağlamında incelenmiştir. Seçilen yapıların her birinin Leed Gold sertifikası bulunmaktadır Avea Maçka Binasının İncelenmesi Bu bölümde, 2. bölümde açıklanan ölçütlerin Avea Maçka Binası na uygulanarak, binanın incelenmesi yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Şekil-5.1: Avea Maçka Genel Müdürlük Binası Kaynak: Güler, 2015.

77 Avea Maçka Binasına Genel Bakış Avea teknoloji firmasının genel müdürlük binası olarak kullanılan yapı, İstanbul Maçka da yer almaktadır metrekare kapalı alanı ile yaklaşık 950 kişilik çalışan nüfusuna sahiptir. Bina bünyesindeki ofis alanları, idari birimler, kafeterya, ıslak hacimler ve teknik odalar 7 katlı bir kurgu içerisinde planlanmıştır Konum ve Ulaşım Bilgileri Şekil-5.2: Avea Maçka Binası Konumu Kaynak: Google maps. Avea Genel Müdürlük Binası, İstanbul da konumu gereği birçok ofis ve şirket binasının yer aldığı Maçka semtindedir. Şehrin ulaşım ağı içerisinde bulunmaktadır Proje İle İlgili Genel Bilgi Genel Müdürlük binası olarak kullanılan Maçka Binası sürdürülebilir tasarım uygulamaları ile enerji tasarrufu ve doğal hayata saygılı anlayış olan yeşil bina sertifika sistemlerinden Amerikan LEED Gold Sertifikasını almıştır.

78 62 Şekil-5.3: Leed Gold Sertifika Simgesi Kaynak: Url-8. Leed sertifikasyon sistemi; şirketlerin operasyonlarını gerçekleştirdiği binaları sürdürülebilir arazi, su verimliliği, enerji ve atmosfer, malzeme ve kaynaklar, iç mekân yaşam kalitesi, inovasyon, yerel öncelik olmak üzere toplam 7 kategoride ele alıyor. Sistem böylelikle şirket binalarını enerji tasarrufları, su verimliliği, co 2 salımları, iç ortam yaşam kalitesi, kaynakların kullanımındaki hassasiyet ve bunun etkilerini hesaplama yöntemleri ile değerlendiriyor (Url-8). Proje kapsamında, yapının sürdürülebilir tasarıma uygun hale getirilmesi için aydınlatma ve su armatürleri değiştirilmiş, aydınlatma sistemlerinde kullanılan lambaların içeriğinde bulunan cıva oranları belgelenmiş, alternatif enerji kaynağı olan rüzgâr enerji kullanımı sağlanmış ve yapının çevreye verdiği zararlar minimuma indirilerek karbon salınım oranı düşürülmüştür. Yapılan uygulamalara ek olarak, gri sulama sistemi sayesinde atık sular arıtılarak depolanmış ve peyzaj sulamasında kullanılarak tasarruf sağlanmıştır. Kullanılan yerel ve adapte olmuş bitkilerle enerji ve su tasarrufu sağlanmıştır. İç mekânda kullanılan boyalarda, temizlik malzemelerinde, havalandırma sistemlerinde ve sürdürülebilir yaklaşımla yapılan tüm uygulamalarda Leed sertifika sistemini uygunluk sağlanmıştır Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Avea Maçka Binası, sürdürülebilir tasarım anlayışı ile revize edilerek Existing Buildings: Operation & Maintenance (Mevcut Binalar)kategorisinde 70

79 63 puan alarak,13 Ocak2014 tarihinde yeşil bina sertifikalarından LEED Gold Sertifikası almaya hak kazanmış ve çevre dostu yeşil bina olarak tasdiklenmiştir. Tablo-5.1: Avea Maçka Binası Leed Sertifikası Kredi Dağılımları Bu tez kapsamında projenin mevcut durumu teknik, estetik, psikolojik ve ekonomik ölçütler doğrultusunda analiz edilmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Bu ölçütler yeşil bina değerlendirme sertifikalarının kriterleri doğrultusunda oluşturulmuştur. a. Teknik Ölçütler Avea Maçka Binası mevcut durumu revize edilerek yeşil bina sertifika sistemi doğrultusunda yenilikler yapılmıştır. Bina iç ve dış aydınlatma armatürleri enerji verimli olarak değiştirilerek enerji tasarrufu sağlanmış, havalandırma, ısıtma, soğutma sistemlerine yalıtım ve izolasyon uygulanmış, gri su geri kazanım sistemi sayesinde su tasarrufu sağlanmış, bina değeri arttırılarak kullanıcılara daha sağlıklı verimli çalışma ortamı sunulmuştur. Enerji ve Atmosfer; Maçka Binası enerji performansı yükseltilerek işletim maliyeti azaltılmıştır. Detaylı enerji verimliliği etüdü yapılmış ve binadaki enerji tasarruf odakları; ısıtma sistemi, soğutma sistemi, havalandırma sistemi, kullanım sıcak suyu sistemi, aydınlatma sistemi ve elektriksel altyapı(trafo, kompanzasyon, vs.) olarak belirlenmiştir. Enerji verimliliğini arttıran sistemler kullanılarak tüketim kontörlü sağlanmıştır. Bina Enerji Sistemlerini Devreye Alma; Yıllık elektrik ve doğal gaz tüketimleri incelendikten sonra belirlenen enerji tasarruf odaklarına göre bir aksiyon

80 64 planı oluşturulup bütçe ve uygulama kriterlerine göre gerekli aksiyonlar aşamalı olarak devreye alınmıştır. Minimum Enerji Performansı; Bina enerji tüketimini minimuma düşürmek için doğal ışığın yetersiz kaldığı alanlarda daha düşük tüketim sağlayan enerji verimli led aydınlatmaya dönüşüm ve günışığı - aydınlatma otomasyonunun tesis edilmiştir. Şekil-5.4: Avea Maçka Binası Ofis Alanı Kaynak: Güler, Şekil-5.5: Avea Maçka Binası Aydınlatma Tasarruf Göstergesi Kaynak: Güler, Temel Soğutma Sistemleri Yönetimi; Verimi düşük olan split klimalar, inverterli klimalarla değiştirilerek ofislerde klimadan kaynaklanan enerji tüketiminin yüzde 20 düşürülmesi sağlanmıştır.binalarda kullanılan soğutma ekipmanlarının ozonla dost soğutucu gaz kullanımının sağlanması için envanter çıkarılmış ve soğutucu gazların çevre dostu soğutucu gazlar olması temin edilmiştir.

81 65 Yerinde Yenilenebilir Enerji Kullanımı; Avea Maçka binasının elektrik enerjisi rüzgar enerjisi ile yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üreten tedarikçilerden temin edilmiştir. Böylelikle elektrik tüketiminden kaynaklı karbon ayak izi sıfırlanmıştır. Gelişmiş Ölçme ve Doğrulama Sistemlerinin Kurulması; Maçka binasında kullanılan sayaçlama sistemi sayesinde soğutma, klima, kafeterya, aydınlatma, asansör gibi enerji tüketimi sağlayan birim göstergeleri alt sayaçlama ile ayrı ayrı takip edilmektedir. Yeşil Güç; Binanın kullandığı elektriğin en az %35 i rüzgâr enerjisinden sağlanmaktadır. Yeşil etiketli enerji sistemleri kullanılmaktadır. Şekil-5.6: Yeşil Etiketli Rüzgâr Enerjisi Kaynak: Url-1. Su Verimliliği; Bina içerisinde bulunan musluk, klozet, pisuar, duş vb. su armatürlerinin su tüketimi IPC (International Plumbing Code) standartlarıyla karşılaştırılarak, perlatör ve armatür değişimi ile belirlenmiş sınır değerlerin altında olması sağlanmıştır.

82 66 Tablo-5.2: Avea Maçka Binası Su Armatür Değerleri Su Verimli Peyzaj Düzenlemeleri ; Peyzaj alanlarının sulanmasında yağmur suyunun depolanarak kullanılması ve gri su sistemi ile atık suların değerlendirilmesi sağlanmıştır. Peyzaj sulaması için şebeke suyu kullanımının azaltılması ve kaynakların korunması amaçlı olarak az su isteyen yerel veya adapte olmuş bitki tipleri tercih edilmiştir. Böylelikle peyzaj sulaması için harcanacak sudan %90 oranında tasarruf edilmiştir. Şekil-5.7: Avea Maçka Binası Peyzaj Düzenlemesi Kaynak: Güler, Yenilikçi Atık Su Değerlendirme Teknolojileri; Gri su geri kazanımı sistemlerinin tesis edilerek, lavabo, evye ve duşlardan gelen atık su geri kazanılarak klozet, pisuvar ve bahçe sulama kullanımlarına aktarılmıştır. Böylelikle önemli seviyede su tasarrufu sağlanmaktadır. Bina su tüketimlerinin fonksiyona göre alt sayaçlamaları yapılmış (peyzaj sulama, bina normal su harcamaları, vb) ve su tüketimlerinin takibi yapılmaktadır.

83 67 Şekil-5.8: Avea Maçka Binası Gri Su Sistemi Şekil-5.9: Avea Maçka Binası Sayaçlama Sistemi Kaynak: Güler, Su Kullanımını Azaltmak ; Ofis Binasında kullanılan musluklara perlatör kullanımına geçilerek su sarfiyatında azalma sağlanmıştır. İç Mekân Yaşam Kalitesi; İç mekan yaşam kalitesinin LEED in istediği asgari şartları sağlaması için binalardaki taze hava oranlarının mahal mahal ölçülmüş ve neticesinde aksiyon alınması gereken yerlerin tespit edilmiştir.binaya ilave taze hava sağlamak için yeni bir klima santrali tesis edilmiştir.ofis katlarında

84 68 taze havanın homojen bir şekilde dağılımını sağlamak ve hava sirkülasyonunun insanların konforunu olumsuz yönde etkilememesi için kumaş kanallar kullanılmıştır. Şekil-5.10: Avea Maçka Binası Kumaş Kanal Uygulaması Kaynak: Güler, Sigara Dumanı Kontrolü; Bina dışı sigara içme alanlarının bina girişlerinden LEED in istediği şartlara göre 8 metre uzaklaştırılmış ve yerlerinin belirlenerek bina sakinleri iletişimi yapılmıştır. Şekil-5.11: Avea Maçka Binası Sigara İçme Alanı Kaynak: Güler, İç Mekânda Kimyasal Ve Kirletici Kaynak Kontrolü; Yeşil temizlik politikasının kabul edilmiş ve insan sağlığına zarar vermeyecek ve iç mekân

85 69 yaşam kalitesini olumsuz olarak etkilemeyecek temizlik maddelerinin kullanılmaya başlanmıştır. b. Estetik Ölçütler Sürdürülebilir Arazi ; Bina arazisinin (bina taban alanı hariç) en az % 25inde yerel ve adapte olmuş bitkiler kullanılarak yeşil alanlar oluşturulmuştur. Şekil-5.12: Avea Maçka Binası Yeşil Alan Kaynak: Güler, Alternatif Ulaşıma Uygunluk ve Toplu Taşımaya Erişim; Şirket bünyesinde yapılan anket sonucunda çalışanların %80 i servis kullanmaktadır. Işık kirliliğini azaltma; Bina arazisindeki dış aydınlatma armatürlerinin aydınlatma kirliliğine yol açmayacak enerji verimli tipler ile değiştirilmiştir. Şekil-5.13: Avea Maçka Binası Dış Aydınlatma Seçimi Malzemelerin Yeniden Kullanımı; Bina ve arsa için yapılan sarf malzemesi ve dayanıklı malların satın almasında çevre dostu özellikleri ön planda

86 70 sürdürülebilir satın alma politikası geliştirilmiş ve adapte edilmiştir. Elektronik ekipmanlarda Energy Star logolu ekipmanlar, temizlik ürünlerinde yeşil temizlik logolarına sahip ürünler, sarf malzemelerinde yerel malzeme veya FSC sertifikalı kâğıt ve tadilatlarda kullanılacak yapı malzemelerinin çevre dostu ürünlerden tercih edilmiştir. Binalarda kullanılan lambaların envanterinin çıkarılmış ve gelecekte alınacak lambalar için satın alma planının lambaların içeriğindeki cıva oranına göre yeniden çevreye en az zararlı olacak şekilde düzenlenmiştir. Geri Dönüştürülebilir İçerikli Malzeme Kullanımı; Bina ve arsası nedeniyle ortaya çıkan katı atıklar için çevre dostu yönetim politikası geliştirilmiş ve adapte edilmiştir. Katı atıkların ayrıştırılması ve belediye çöp dolum sahalarına göndermek yerine geri dönüşüm, tekrar kullanım ya da hurdaya verilmesi gibi alternatif yöntemlerin değerlendirilmesi için katı atık yönetim planı yapılmıştır. c. Sosyo-Psikolojik Ölçütler Sürdürülebilirlik anlayışı ile revize edilmiş Avea Maçka Binası, kullanıcılarına doğaya saygılı, ekolojik ve sağlıklı çalışma ortamı sunmaktadır. Doğal düzene saygılı bu yapılar kullanıcıları üzerinde pozitif etki bırakmakta ve sürdürülebilirlik konusundaki farkındalığı arttırmaktadır. Ofis ortamın insan psikolojisi mekânın motivasyonuna ihtiyaç duymaktadır. Renk, ısı, ses, malzeme ve tasarım mekân konforunu etkileyen en önemli etmenlerdir. Avea Maçka Binasında kullanıcı konforu ve çalışan psikoloji adına düzenlemeler yapılmıştır. Açık ofis sistemi ile çalışanlar arasında iletişim kolaylığı sağlanması ve motivasyon arttırılması hedeflenmiştir. Ofis alanlarında kullanılan sıcak renkler ile canlı ve güven veren çalışma ortamı oluşturulmuş. Turuncu rengin kullanımı ile konsantre olma kabiliyetinin güçlenmesi ve uyum, teşvik etme yeteneğinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Isı kontrolü mekân konforu ve psikolojisi açısından ciddi önem taşımaktadır. İhtiyaca uygun ısıtılamamış veya soğutulamamış mekân huzur vermez ve rahatsız eder. Özellikle ofis ortamında verimli çalışma hedeflenmişse uygun şartların sağlanmış olması aranmaktadır. Bu bağlamda Avea binasında kullanılan kumaş

87 71 kanallı klima sistemleri sayesinde iklimlendirme konforu sağlanmıştır. Çalışanların ihtiyacına göre homojen dağılımlı havalandırma yapılmıştır. İç mekân düzenlemesinde;ahşap, metal, kumaş, cam, gibi soğuk ve sıcak malzemeler bir arada kullanılarak dengeli ve konforlu alanlar oluşturulmuştur. Ses yalıtımlı camlar kullanılarak dış mekân gürültüsü önlenmiştir. Günümüz teknolojisine uygun tasarımlar yapılarak ve güncel formlar tercih edilerek kullanım amacına göre canlı, dinamik ve ferah ortamlar tasarlanmıştır. d. Ekonomik Ölçütler Avea'nın Maçka'da yer alan Genel Müdürlük binasında, bir ay süreyle ısıtma, soğutma, havalandırma, kullanım sıcak suyu, aydınlatma ve elektrik sistemlerinin yanı sıra elektrik kalitesine ilişkin etüt çalışmaları sonucunda bir rapor hazırlanmış ve enerji tasarruf miktarının hesaplanmıştır. Raporda geçen ve tüm işletme ekibine sunulan enerji tasarruf odaklarının değerlendirilmesi neticesinde ortaya çıkan toplam enerji tasarrufu potansiyeli yıllık 50 bin lira olarak belirlenmiştir. Bu potansiyelin ortaya çıkarılabilmesi için gereken yatırım miktarı yaklaşık 290 bin lira olarak belirlenmiştir. Ortalama geri ödeme süresi ise yaklaşık 6 yıl olarak hesaplanmıştır (Url-8) Palladium Tower Binasının İncelenmesi Bu bölümde, 5. bölümde açıklanan ölçütler Palladium Tower Binası na uygulanarak, binanın incelenmesi yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Şekil-5.14: Palladium Tower Genel Görünüş Kaynak: Kuran,2014.

88 Palladium Tower Binasına Genel Bakış Palladium Tower projesi, teknik müteahhitliğini AE Arma-Elektropanç firmasının, ana müteahhitliğini Nida İnşaatın işveren olarak da Tahincioğlu Holding Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım ın üstlendiği bir ofis projesidir. Binanın mimari projesi uluslararası mimarlık firması olan Swanke Hayden Connel Architects tarafından yapılmıştır. Zemin, lobby ve kiralık alanlar ile zemin üzeri 43 kat, toplam 55 bin m2 kiralanabilir ofis alanları, zemin altı 4 kat otopark, depo alanları ve sosyal hizmet bölümleriyle birlikte işletme ve idari ofisler, güvenlik merkezi, 43. kat panoramik İstanbul manzaralı özel ofisler, tüm kullanıcılara açık olan 9 adet toplantı salonu, seminer etkinlikleri için uygun salon, yemek salonları, kapalı restoran ve kafeler, mutfak, yemekhane, 1012 araç kapasiteli kapalı otopark, bisiklet park alanları, vale park hizmeti, spor merkezi, kuru temizleme, kuaför, lostra, kırtasiye hizmetleri, depolama alanları ve ATM hizmetleri binanın genel yapısını belirlemektedir. 1. bodrum Kat arası hizmet veren 8 adet ve zemin - 4. bodrum arası hizmet veren 3 adet yolcu ile 4. bodrum kat arası hizmet veren, yük ve yangın rejiminde kullanılabilen asansörler bulunmaktadır. Çevreye duyarlılık hedefi, Leed Gold sertifikasıdır (Kuran,2014) Konum Ve Ulaşım Bilgileri Palladium Tower binası, Ataşehir, Küçükbakkalköy mevkiinde Palladium Avm karşısında inşa edilmiştir. Konumu gereği kent ulaşım ağı içerisinde yer almaktadır.

89 73 Şekil-5.15: Palladium Tower Konum Kaynak: Url Proje İle İlgili Genel Bilgi Palladium Tower Binası Ekim 2014 te hizmete açılmıştır. Bina metrekare üzerinde 42 ofis katından oluşmaktadır. 8 adet yolcu 1 adet yük ve 3 adet otopark asansörü bulunmaktadır. Kapalı otopark araç kapasitesi 1012'dir. Leed değerlendirme sisteminin üst seviyelerinden Gold a uygun tasarlanıp inşa edilen ve yaklaşık 100 bin metrekare kapalı alana sahip Palladium Tower ın enerji modellemesi ve Leed danışmanlık hizmetleri Altensis firması tarafından verilmiştir. Projede otopark alanlarının yer altında olması ve çatı alanlarında açık renk kaplama malzemelerinin kullanımı ile ısı adası etkisi minimuma indirildi; bisiklet parkları ve elektrikli araç şarj istasyonlarının sağlanması ile ulaşım kaynaklı emisyon oluşumu en aza indirgenmeye çalışılmıştır (Url-4).

90 74 Şekil-5.16: Palladium Tower Genel Görünüş Kaynak: Kuran, Binaya uygulanan bilgisayar simülasyonuna dayalı enerji modellemesi hizmeti ile binanı aylık enerji harcamalarının ne kadar olacağı, daha binanın tasarım aşamasında ortaya çıkıyor. Bu sayede yeni veya var olan binalardaki enerji tasarruf imkânları analiz edilerek en uygun çözümler seçilebiliyor. Binanın bulunduğu yerdeki iklim şartları, binaya ait elektro-mekanik sistemler, binanın fonksiyonu, bina kabuk performansı, bina sakinlerinin sayısı gibi birçok parametre kullanılarak uygulanan bilgisayar simülasyonu sayesinde binanın üzerinde yapılacak değişiklikler öncesinde sonuçları görmek mümkün olmaktadır (Url-4) Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Palladium Tower binası, Tahincioğlu Gayrimenkul tarafından İstanbul Ataşehir de yapılmıştır. Proje sürdürülebilirlik alanında yeşil bina unvanı ile Leed Core&Shell kategorisinde Gold sertifika almıştır. Bu tez kapsamında projenin mevcut durumu teknik, estetik, psikolojik ve ekonomik ölçütler doğrultusunda analiz edilmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Bu ölçütler yeşil bina değerlendirme sertifikalarının kriterleri doğrultusunda oluşturulmuştur.

91 75 a. Teknik Ölçütler Palladium Tower ofis binası, Leed Gold sertifikasını uygun tasarlanıp inşa edilmiştir. Proje kapsamında simülasyona dayalı enerji modellemesi kullanılmış, standartlara uygun iç mekan hava kalitesi oluşturulmuş, yağmur suları depolanarak rezervuar ve peyzaj sulamada kullanılmış, ulaşım kaynaklı emisyon oluşumu minimize edilmiş bu sayede kullanıcılara sağlıklı ve verimli çalışma alanı oluşturulmuştur. Enerji ve Atmosfer; Yapının enerji tüketim kontrolünün sağlanması için enerji otomasyon sistemi kullanılmıştır. Bu sayede enerji tasarrufu sağlanmıştır. Sistem geneli I/O kapasitesine sahip bilgisayar sistemi ile kontrol edilmekte ve izlenmektedir. Minimum Enerji Performansı; Aydınlatmada, genel ve sosyal alanlarda led armatürler kullanılmıştır. Aydınlatmadan kaynaklı enerji tüketimini minimuma indirmek ve tüketim kontrolü sağlamak amacı ile otomasyon sistemi kullanılmaktadır. Proje kapsamında kullanılan sistemde tüm mahaller tek bir kontrol noktasında toplanmaktadır. Alanların yoğunluğuna ve kullanım şemasına göre otomasyon anahtarı ve hareket algılayıcı sensörler kullanılmıştır. Temel Soğutma Sistemleri Yönetimi; Binada soğutma işlemi, yazın 3 adet 1650 KW lık su soğutmalı chiller tarafından, kışın ise 2 adet 1100KW lık free-coolinge sanjorleri vasıtasıyla yapılmaktadır. Sistemde soğutulan su pompalar vasıtası ile 1. bodrum - 22.kat (alçak basınç zonu) ve yüksek basınç esanjorlerine gönderilir. Yüksek basınç esanjorlerinden ise katlar arası (yüksek basınç zonu) ofis içlerinde bulunan dört borulu FCU ler ve santral dairelerindeki santrallere gönderilir. Kışın ve geçiş aylarında binanın soğutulması, free-coolinge sanjorleri ile açık tip soğutma kulesi ile yapılmaktadır. Ayrıca kışın freecooling kapasite olarak yetmediği yerlerde yedekli iki adet chillerde devreye girmektedir (Kuran,2014). Gelişmiş Ölçme ve Doğrulama Sistemlerinin Kurulması; Palladium Tower ofis projesinde enerji tüketim kontörlü sağlamak amacı ile bilgisayar simülasyonuna dayalı enerji modellemesi uygulanmıştır. Bu sayede enerji tüketim oranı belirlenerek tasarruf imkanları analiz edilebilmektedir.

92 76 Su Verimliliği; Proje kapsamında yapı genelinde kullanılan armatürler su tasarruf ve kontrolünü sağlamak amacı ile verimli armatürler seçilmiştir. İlk 12 katta pisuar ve gömme rezervuarlarda ve bahçe sulama hattında kullanılmak üzere, bina yağmur suyunu değerlendirmek amacı ile kurulmuş gri su sistemi mevcuttur. 430 m3 lük yağmur suyu tankına gelen su, buradan kum filtresinden geçirildikten sonra 60 m3 lük ham su deposuna gönderilir. Buradan da hidroforlarla birlikte kullanma yerlerine basılır (Kuran,2014). Şekil-5.17: Palladium Tower Sıhhi Tesisat Sistemi Kaynak: Kuran,2014. Su Verimli Peyzaj Düzenlemeleri; Palladium Tower peyzaj düzenlenmesinde yerel ve adapte olmuş bitkiler Feng Shui kurallarına uyumlu kullanılmıştır. Gri sulama sistemi ile bahçe sulaması yapılmaktadır. Şekil-5.18: Palladium Tower Vaziyet Planı Kaynak:Url-6.

93 77 Su Kullanımını Azaltmak; Proje kapsamında musluklarda perlatör kullanılarak kontrollü su kullanımı sağlanmıştır. İç Mekân Yaşam Kalitesi; ASHRAE 62.1 standartlarına uygun olarak iç mekan yaşam kalitesi sağlanmış ve taze hava oranı arttırılmıştır. Bu oran yüksek tutularak bina kullanıcılarının daha sağlıklı ve konforlu ortamlarda çalışmaları sağlanmıştır. Şekil-5.19: Palladium Tower İç Mekân Kaynak: Url-6. Sigara Dumanı Kontrolü; Bina içerisinde sigara yasağı uygulaması yapılmaktadır. Düşük Salınımlı Malzemeler; Proje kapsamında kullanılan boya, yapıştırıcı gibi kimyasal maddelerdeki uçucuların içeriğindeki bileşenlerin oranları belirtilen değerlerin altında tercih edilmiştir. Bu sayede kullanıcı sağlığı korunmuş ve iç mekan yaşam kalitesi arttırılmıştır. Şekil-5.20: Palladium Tower İç Mekân Kaynak: Url-6.

94 78 b. Estetik Ölçütler Palladium Tower binasını tasarımında çevre-yapı uyumuna maksimum önem verilmiştir. Bina gün ışığı ile aydınlatılan yüksek tavanları ile 180 metre yüksekliğe sahiptir. Cephe yönü ve açıklığı, iç mekân kurgusu gibi estetik ölçütler doğrultusunda uygulama yapılmıştır. Palladium Tower projesinin inşasında modern yapı teknikleri ve elektronik alarm sistemleri kullanılarak doğal afetlere karşı güvenli, korunaklı olması sağlanmıştır. Sürdürülebilir Arazi; Sürdürülebilir arazi kriterlerine göz önüne alınarak tarım alanları ve doğal habitata zarar vermeden inşa edilen Palladium Tower binası, ulaşım ağına, yerleşim bölgelerine ve kentsel alt yapılara yakın olması sebebi ile sürdürülebilir arazi seçimi ölçütlerine uygunluk göstermektedir. Gelişim Yoğunluğu ve Yerleşim Alanı Bağlantısı; Binanın bulunduğu bölge yerleşim yoğunluğu yüksek ve yakın çevresinde sağlık, eğitim, alışveriş ve eğlence gibi günlük yaşamda ihtiyaç duyulan toplumsal hizmetlerin karşılanabileceği birimler bulunmaktadır. Alternatif Ulaşıma Uygunluk ve Toplu Taşımaya Erişim; Metro durağına 500m, metrobüse 3km, deniz otobüsü vapur iskelesine 4km uzaklıkta bulunması ile mevcut trafik yüküne olabildiğince az yük getirmesi hedeflenmiştir. Otomobil kullanımından doğan kirlilik ve alan kullanımının azaltılması amacı ile toplu taşıma araçlarına teşvik edilmiştir. Alternatif Ulaşım; Bisiklet Park Yeri ve Soyunma Odaları; Proje kapsamında elektrikli araç şarj istasyonları ve bisiklet park alanlarının bulundurulması ile alternatif ulaşım araçlarına teşvik edilmiş ve ulaşımdan kaynaklı karbon salınımlarını azaltmak hedeflenmiştir. Arazi Geliştirme; Doğal Yaşamı Koruma ve Geliştirme; Palladium Tower projesinde yer alan kat bahçeleri uygulaması ile doğal yaşam ofis ortamına indirgenmiştir. Kullanılan bitkiler yerel bitkilerdir. Görsel ve psikolojik açıdan kullanıcılar için pozitif etki sağlamaktadır.

95 79 Şekil-5.21: Palladium Tower Kat Bahçeleri Kaynak: Url-6. Isı Adalarını Azaltma; Proje bünyesinde ısı adası etkisi, otopark alanlarının yer altında kullanılması ile ve yapı çatı örtüsünde açık renklerin kullanımı ile minimuma indirilmiştir. Geri Dönüştürülebilir Atıkların Depolanması ve Toplanması; Palladium Tower binasında, geri dönüştürülebilir atıkları için depolama sistemi bulunmaktadır. Her bir atık türüne göre depolanmakta ve belirli aralıklarla dönüşüm merkezlerine teslim edilmektedir. c. Sosyo-Psikolojik Ölçütler Doğaya saygı ve ekoloji anlayışı ile tasarlanmış yapılar çalışanlar üzerinde pozitif etki bırakarak sürdürülebilirlik konusunda bilinçlenmeyi sağlamaktadır. Bu kapsamında incelediğimiz Palladium Tower binası, çalışanlarına; doğayla iç içe, maksimum konfor ve sağlıklı çalışma ortamı sunmak adına tasarlanmıştır. Öncelikle bina cephesinden başlarsak, kat bahçeleri uygulaması ve cam cephe kaplaması ile bina kullanıcılarına gün içerisinde faydalanabilecekleri rekreasyon alanı sağlanmıştır. Ofislerin bulunduğu cephede ışık kontrolü sağlanarak manzara yönünde konumlandırılmıştır. Açık ofis sisteminin yer aldığı tasarımda bir yönde manzara bulunurken iç avlu alanına yerleştirilen bilardo masası sıkıcı ofis mantığını yıkarak eğlenceli çalışma ortamı sunmaktadır.

96 80 Şekil-5.22: Palladium Tower İç Mekân Görünümü Kaynak: Url-6. Kullanıcı odaklı mekân tasarımı ile bulunan personelin yeme-içme, spor ve eğlence gibi sosyal gereksinimleri karşılanmaktadır. Sürdürülebilir tasarım anlayışı müşteri yaklaşımını da pozitif yönde etkilemiştir Mekân psikolojisi kullanıcıları estetik, konfor ve işlevsellik açısından etkilemektedir. Bu kriterler doğrultusunda Palladium Tower da estetik değerler göz önüne alınarak günümüz modern çizgileri ihtiyaca uygun ofis tasarımları ile kombine edilmiştir. Isı ve ses yalıtımı ile mekan konforu sağlanmıştır. d. Ekonomik Ölçütler Palladium Tower Ofis Binası yapımında harcanan enerji ve kullanılan malzeme kalitesine göre maliyeti, geleneksel ofis binalarına kıyasla yüksek olsa da uzun vadede yeşil binalar alternatif enerji kullanımı sayesinde bu açığı kapatabilmektedir. Sürdürülebilir yapı tasarımında alternatif enerji kaynaklarının kullanılması ve geri dönüştürülmüş malzeme seçimi çevreye olan sorumluluğu yerine getirmedeki temel faktörlerdir. Özellikle ofis binaları, kamu kurumları gibi enerji ihtiyacı yüksek ve kullanıcı potansiyeli yoğun olan yapılarda enerji tasarrufu sağlayan tasarımlar öncelikli tercih olmalıdır. Ancak yeşil bina ölçütlerine uygun tasarımların yapım

97 81 aşamasında maliyeti geleneksel bina tasarımına göre oldukça fazla olması sebebiyle çok fazla uygulanmamaktadır Via Green Ofis Binasının İncelenmesi Bu bölümde, 5. bölümde açıklanan ölçütler Via Green Ofis Binası na uygulanarak, binanın incelenmesi yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir Via Green Ofis Binasına Genel Bakış 2014 yılında Bayraktar İnşaat tarafından yapılan, Ankara da Eskişehir yolu üzerinde bulunan Via Green Ofis Binası LEED Core& Shell (Çekirdek ve Kabuk) kategorisinde Altın seviyesinde sertifikaya hak kazanmıştır. İş merkezlerinin alışılagelmiş çok katlı plaza mantığından farklı olarak, 2 farklı yatay ve alçak katlı bloğun birleşiminden oluşan Via Green de, iki farklı bloğun bir bütün olarak algılanmasını sağlayan zemin katlardaki büyük mağazalar, küçük metrekareli kafeler, restoranlar, kat aralarında bulunan özel peyzajla dizayn edilmiş kat bahçeleri ve ofis çalışanlarının tüm günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanımların yer alabileceği mekânlar bulunmaktadır (Url-4). Şekil-5.23:Via Green Genel Görünüş Kaynak: Url-4. Kullanıcılarının Eskişehir Yolunun gürültüsünden ve karmaşasından uzak ancak ODTÜ ormanının sakinliğine yakın bir ortamda yaşamalarını sağlamak amacı

98 82 ile yüzünü ormana dönmüş, ancak Bulvardan da kaçan bir tavır içerisinde şekillenmiş olan kütle, iç bükey yapısı ile dikkat çekmektedir. Bu iç bükey yapı ile oluşturduğu kamusal alan ile bina, şehre de katkı sunmaktadır. Böylelikle kullanıcılar yoğun bir aks üzerinde aktif iş ve şehir hayatının içinde ve aynı zamanda sakin bir çalışma ortamında bulunma şansı yakalamış olacaklardır. Gerek iki yapı bloğunun arasında bulunan boşluklarla ve gerekse de cephelerin tamamına yayılmış irili ufaklı oyuklarla bina, insan ölçeğine yaklaşırken aynı zamanda da kullanıcılarına, yeşil ile iç içe olabilecekleri, nefes alabilecekleri yarı açık hacimler sunmaktadır (Url-9). Proje bünyesindeki ofis alanlarında modüler çalışma alanı oluşturulmuştur. İç mekânda sağlanan boşluklar ve galerilerle ferah bir ortam oluşturulmuştur Konum Ve Ulaşım Bilgileri Via Green merkezi bölgede yer alması ve ulaşım ağına yakın olması sebebi ile ulaşımdan kaynaklı karbon emisyonun azalmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca metro ve otobüs duraklarına yürüme mesafesinde bulunan Via Green toplu taşıma araçlarının kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Şekil-5.24:Via Green Konum Kaynak: Url Proje İle İlgili Genel Bilgi Via Green Ofis Projesinde, bilinen çok katlı plaza anlayışın dışına çıkılarak farklı bir tasarım getirilmiştir. İki ayrı yatay ve az katlı yapı bloğunun birleşimi ile

99 83 oluşturulan yapıda birçok mağaza, kafeterya ve ofis alanları bulunmaktadır. Yapı kullanıcılarının günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri alanlar yapı bünyesinde oluşturulmuştur. Kat aralarında bulunan bahçeler sayesinde kullanıcıların dış mekanla bağlantıları sağlanmakta ve gün içinde ihtiyaç duydukları rekreasyon alanları bulunmaktadır. Via Gren projesi, m² üzerinde m² lik inşaat alanına sahiptir. Ankara nın hızla gelişen güzergâhı olan Eskişehir yolu üzerinde bulunmaktadır. Proje,90m2 ile 340m2 arasında değişen 122 ofis, 9 dükkân ve 3 mağazadan oluşmaktadır. Şekil-5.25:Via Green Genel Görünüş Kaynak: Url-9. Via Green, Leed Gold sertifikasının yanı sıra Türkiye nin En Başarılı Emlak Yatırımları Araştırması nda, kategori olarak Akıllı Bina alanında üçüncülük ödülü almıştır. Proje kapsamında cephe uygulaması, mekanik sistemler, mekân tasarımı ve aydınlatma sistemlerinde günümüz modern teknolojileri ve doğa dostu malzemeler kullanılarak enerji tasarrufu yapılması hedeflenmiştir.

100 Sürdürülebilirlik Kapsamında Değerlendirilmesi Ankara da bulunan, Bayraktar Kardeşler İnşaat firmasının proje sahipliğini yaptığı, Via Green Ofis Binası, Altensis firmasının danışmanlığı ile LEED Core&Shell kategorisinde GOLD sertifikası almıştır. Bu tez kapsamında projenin mevcut durumu teknik, estetik, psikolojik ve ekonomik ölçütler doğrultusunda analiz edilmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Bu ölçütler yeşil bina değerlendirme sertifikalarının kriterleri doğrultusunda oluşturulmuştur. a. Teknik Ölçütler Via Green, doğaya ve çevreye duyarlı birçok ekolojik çözümle yeşil bina kriterlerine uygun tasarlanmış ve uygulaması yapılmıştır. Yalıtım uygulamaları ile enerji tasarrufu sağlayan, maliyet oranı düşük, doğal yaşam alanlarının ve kullanıcı sağlığının korunduğu, sürdürülebilir tasarım anlayışı temel alan sağlıklı ve kaliteli ofis alanları oluşturulmuştur. Enerji ve Atmosfer; Via Green cephesinden çatısına, aydınlatmasından mekanik sistemlerine kadar son teknoloji kullanılarak maksimum enerji verimli bir şekilde tasarlanmıştır. Benzer nitelikte binalara göre en az %40 enerji tasarrufu sağlamaktadır (Url-9). Minimum Enerji Performansı; Aydınlatmada, led armatürler kullanılmıştır. Otomasyon sistemi kullanılarak enerji tüketim kontrollü sağlanmıştır. Şekil-5.26: Via Green İç Mekân Kaynak: Url-9.

101 85 Su Verimliliği; Via Green ofis binasında su tüketimini minimuma indirmek amacı ile atık su arıtma sistemleri kullanılmıştır. Bu sayede arıtılmış olan sular peyzaj sulamasında kullanılmaktadır. Su verimli armatür kullanımı ile su tüketim kontörlü sağlanarak tasarruf desteklenmektedir. Su Verimli Peyzaj Düzenlemeleri; Via Green peyzaj düzenlenmesinde yerel ve adapte olmuş bitkiler kullanılarak gri sulama sistemi ile bahçe sulaması yapılmaktadır. Şekil-5.27:Via Green Vaziyet Planı Kaynak: Url-9. Su Kullanımını Azaltmak; Proje kapsamında su verimli armatör kullanılarak su tasarrufu sağlanmıştır. İç Mekân Yaşam Kalitesi; Proje kapsamında kullanılan sistemler sayesinde iç mekan taze hava miktarı maksimum seviyede tutulmaktadır. Açılabilir pencere sistemleri ile doğal havalandırma ve iklimlendirme sağlanabilmektedir. Kullanılan klima sistemleri ile bina iklimlendirme konforu sağlanmaktadır. Gün ışığı ve temiz hava kullanımı sayesinde kullanıcı sağlığı düşünülerek kaliteli iç mekân yaşam alanı sunulmuştur.

102 86 Şekil-5.28:Via Green İç Mekân Kaynak: Url-9. Sigara Dumanı Kontrolü; Bina içerisinde sigara yasağı uygulaması yapılmaktadır. Düşük Salınımlı Malzemeler; İç mekânda kullanılan boya, yapıştırıcı gibi kimyasal maddelerde insan sağlığına zarar vermeyen organik bileşenli ürünler tercih edilmiştir. b. Estetik Ölçütler Via Green ofis binası tasarımında alışılmış ofis yapısından farklı, iki yapı bloğunun arasında bulunan boşluklarla ve cephelerin tamamına yayılmış irili ufaklı oyuklarla bina, insan ölçeğine yaklaşırken aynı zamanda da kullanıcılarına, yeşil ile iç içe olabilecekleri, nefes alabilecekleri yarı açık hacimler sunmaktadır. Ofis alanlarında bina içinde tasarlanmış boşluklar ve galerilerle ferah bir çalışma ortamı oluşturmakla beraber modüler mekân organizasyonuyla kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir mekân yapısına sahiptir (Url-9). Sürdürülebilir Arazi; Via Green projesi inşasında tarım alanları ve doğal habitata zarar verilmemiştir. Sürdürülebilir arazi seçimi ölçütlerine göre kentsel alt yapılara ve ulaşım ağına yakın konumda yer almaktadır. Gelişim Yoğunluğu ve Yerleşim Alanı Bağlantısı; Proje kapsamında oluşturulmuş olan kafeterya, eczane, market gibi imkânların bulunduğu alanlar sayesinde kullanıcılar günlük ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Binadan

103 87 ayrılmadan ve araç kullanmadan bu ihtiyaçların giderilebilmesi ile ulaşımdan kaynaklı karbondioksit salınımı önlenmiş olmaktadır. Alternatif Ulaşıma Uygunluk ve Toplu Taşımaya Erişim; Metro ve otobüs duraklarına yakınlığı ile mevcut trafik yüküne olabildiğince az yük getirmesi hedeflenmiştir. Otomobil kullanımından doğan kirlilik ve alan kullanımının azaltılması amacı ile toplu taşıma araçlarına teşvik edilmiştir. Arazi Geliştirme; Doğal Yaşamı Koruma ve Geliştirme; Via Green projesinde yer alan teras alanları, kat arası bahçeler ve geniş bahçe alanları ile oksijen kaynağı oluşturulmuş ve biyo çeşitlilik arttırılmıştır. Yerel bitkiler kullanılmıştır. Bina kullanıcıları için gün içinde faydalanabilecekleri rekreasyon alanları oluşturulmuştur. Şekil-5.29:Via Green Kat Bahçeleri-Yeşil Teraslar Kaynak: Url-9. Isı Adalarını Azaltma; Proje bünyesinde ısı adası etkisi, otopark alanlarının yer altında kullanılması ile ve yapı çatı örtüsünde açık renklerin kullanımı ile minimuma indirilmiştir. Geri Dönüştürülebilir Atıkların Depolanması ve Toplanması; Via Green ofis binasında, geri dönüştürülebilir atıkları için depolama sistemi bulunmaktadır. Her bir atık türüne göre depolanmakta ve belirli aralıklarla dönüşüm merkezlerine ve belediyelere gönderilmektedir.

104 88 c. Sosyo-Psikolojik Ölçütler Via Green, sürdürülebilir yapı tasarımı ile sağlıklı ve konforlu çalışma alanları oluşturmayı hedeflemiştir. Özellikle ofis kullanıcıları gün içinde dinlenme ve motive olma ihtiyacı duymaktadır. Şeffaf cephe tasarımı ve kat bahçeleri, yeşil terasları ile kullanıcı üzerinde pozitif etki yaratan huzurlu ve motive edici mekânlar tasarlanmıştır. Açılabilir pencereler ile iç mekândaki taze hava kalitesi arttırılmıştır. Projelerde kullanılan aydınlatma sistemlerinin görsel etkilerinin yanı sıra kullanıcı konforu açısından biyolojik ve psikolojik etkileri bulunmaktadır. Çalışma ortamlarında mümkün olduğunca gün ışığından faydalanmak gerekir. Gün ışığının yetersiz geldiği durumlarda yapay aydınlatmalarla desteklenme yapılmalıdır. Ofis alanları için 500 lüks değerinde aydınlatma ihtiyacı gün ışığı veya yapay aydınlatma desteği ile mutlaka sağlanmalıdır. Şekil-5.30:Via Green İç Mekân Görünümü Kaynak: Url-9. Modüler ofis tasarımı ile kullanıcıların ihtiyaçlarına göre şekillendirebilecekleri, verimli, rahat ve konforlu mekânlar oluşturulmuştur. Kullanıcı psikolojisi ve ihtiyacı temel alınmıştır. Mekân psikolojisine göre insan, düzenden ve düzen içinde sadelikten yanadır. Karmaşık tasarımlar gözü, bedeni ve zihni yormaktadır. Bu da özellikle ofis mekânlarında yorgun ve verimsiz çalışanlar demektir. Via Green ofis mekânlarında

ENERJİ TASARRUFU VE ENERJİ ETKİNLİKLERİ YEŞİL BİNALAR M.ERDİNÇ VARLIBAŞ / CEO FORUM İSTANBUL 2023 E DOĞRU-IX / SWISSOTEL 21 MAYIS 2010

ENERJİ TASARRUFU VE ENERJİ ETKİNLİKLERİ YEŞİL BİNALAR M.ERDİNÇ VARLIBAŞ / CEO FORUM İSTANBUL 2023 E DOĞRU-IX / SWISSOTEL 21 MAYIS 2010 ENERJİ TASARRUFU VE ENERJİ ETKİNLİKLERİ YEŞİL BİNALAR M.ERDİNÇ VARLIBAŞ / CEO FORUM İSTANBUL 2023 E DOĞRU-IX / SWISSOTEL 21 MAYIS 2010 Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini

Detaylı

ÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1

ÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1 Uymanız gereken zorunluluklar ÇEVRE KORUMA Dr. Semih EDİŞ Uymanız gereken zorunluluklar Neden bu dersteyiz? Orman Mühendisi adayı olarak çevre konusunda bilgi sahibi olmak Merak etmek Mezun olmak için

Detaylı

BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI

BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI Ekonomik çevresel ve toplumsal gereksinmelerin, gelecek kuşakların yaşam koşullarına zarar vermeden karşılanmasını hedefleyen bir dünya görüşü.

Detaylı

MULTIPLAN Sürdürülebilir Sistemler Serisi LEED Sertifikasyonu

MULTIPLAN Sürdürülebilir Sistemler Serisi LEED Sertifikasyonu MULTIPLAN Sürdürülebilir Sistemler Serisi LEED Sertifikasyonu LEED-NC: Yeni Binalar LEED-EB: Mevcut Binalar LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) USGBC tarafından geliştirilen LEED ( Leadership

Detaylı

Editör Doç.Dr.Hasan Genç ÇEVRE EĞİTİMİ

Editör Doç.Dr.Hasan Genç ÇEVRE EĞİTİMİ Editör Doç.Dr.Hasan Genç ÇEVRE EĞİTİMİ Yazarlar Doç.Dr.Hasan Genç Doç.Dr.İbrahim Aydın Doç.Dr.M. Pınar Demirci Güler Dr. H. Gamze Hastürk Yrd.Doç.Dr. Suat Yapalak Yrd.Doç.Dr. Şule Dönertaş Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

ÇEVRE SORUNLARININ TOPLUMLARIN GÜNDEMİNE YERLEŞMESİ

ÇEVRE SORUNLARININ TOPLUMLARIN GÜNDEMİNE YERLEŞMESİ ÇEVRE SORUNLARININ TOPLUMLARIN GÜNDEMİNE YERLEŞMESİ 1970 yılında Roma Kulübü, insanlığın ikilemi adlı projesinde dünya bağlamında Nüfus artışı, Gıda üretimi, Endüstrileşme Doğal kaynakların tüketilmesi

Detaylı

Ekolojik Tasarımlar ve Sanat

Ekolojik Tasarımlar ve Sanat Ekolojik Tasarımlar ve Sanat Çevre, çok geniş kapsama sahip olan bir kavram olduğu için, tek bir tanım yerine bu konuda yapılmış araştırmalarda kullanılan çeşitli tanımları bulunmaktadır. Çevre: İnsanın

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında

Detaylı

ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş.

ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş. ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş. Sağlıklı Fiziki Çevreler için Sürdürülebilirlik Esasları Binanın güneşe göre konumlandırılması ve şekillenmesi,

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde

Detaylı

Küresel Isınma ile Mücadelede Kentlerin Rolü: Ulaşım ve Yapı Sektöründen Uluslararası Örnekler 12 Eylül 2014

Küresel Isınma ile Mücadelede Kentlerin Rolü: Ulaşım ve Yapı Sektöründen Uluslararası Örnekler 12 Eylül 2014 TÜRKİYE SAĞLIKLI KENTLER BİRLİĞİ 10. Yıl Kırşehir Konferansı Küresel Isınma ve Kentlerimizin Geleceği 10-11-12 Eylül 2014 Küresel Isınma ile Mücadelede Kentlerin Rolü: Ulaşım ve Yapı Sektöründen Uluslararası

Detaylı

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen

Detaylı

Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012

Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012 Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme 30 Mayıs 2012 Sürdürülebilir Kalkınma gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma

Detaylı

REKOR SATIŞ. Denizli 2 MİLYAR 878 MİLYON TL LİK İSTAN UL UN KAMPANYADAN BİNLERCE KİŞİ YARARLANDI RESTİ Lİ KONUTLARINDA SATIŞLAR DE AM EDİYOR

REKOR SATIŞ. Denizli 2 MİLYAR 878 MİLYON TL LİK İSTAN UL UN KAMPANYADAN BİNLERCE KİŞİ YARARLANDI RESTİ Lİ KONUTLARINDA SATIŞLAR DE AM EDİYOR emlak&konut S N S N S TÜRK E İSLAM ESERLERİ MÜ ESİ TÜRK İSLAM TARİ İNE IŞIK TUTUYOR KAMPANYADAN BİNLERCE KİŞİ YARARLANDI 2 MİLYAR 878 MİLYON TL LİK REKOR SATIŞ E E NİN TURİ M ENNETİ Denizli İSTAN UL UN

Detaylı

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür

Detaylı

SAĞLIK YAPILARI ve LEED SERTİFİKASYONU

SAĞLIK YAPILARI ve LEED SERTİFİKASYONU SAĞLIKTA SAĞLIK YAPILARI PANELİ SAĞLIK YAPILARI ve LEED SERTİFİKASYONU YARD. DOÇ. DR. GÖKÇE TUNA TAYGUN YTÜ MIMARLIK FAKÜLTESI MIMARLIK BÖLÜMÜ 28 KASIM 2013 Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Cem i Demiroğlu Oditoryumu

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE Dr. Mustafa ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı 2. ULUSLARARASI İNŞAATTA KALİTE ZİRVESİ 2 Kasım 2010, istanbul SUNUM İÇERİĞİ İklim değişikliği AB Süreci Çevre Yönetimi AB

Detaylı

Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ DOĞAL ÇEVRİMLER Enerji Girdisi Atık yok Isı kaybı Yerkabuğun dan sağlanan malzeme Yerkabuğun a bırakılan

Detaylı

13. HAFTA MICROSOFT OFFICE POWERPOINT UYGULAMALARI -2

13. HAFTA MICROSOFT OFFICE POWERPOINT UYGULAMALARI -2 ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAYRİMENKUL GELİŞTİRME VE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ GGY 109 - BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE KULLANIMI DERSİ (DOÇ.DR. ARZUHAN BURCU GÜLTEKİN) 13. HAFTA MICROSOFT OFFICE POWERPOINT UYGULAMALARI -2 Dersin

Detaylı

ĞİŞİKLİĞİ. Yeni Mücadele ile Yüzleşmek. Kasım 2006

ĞİŞİKLİĞİ. Yeni Mücadele ile Yüzleşmek. Kasım 2006 İKLİM M DEĞİŞİ ĞİŞİKLİĞİ Yeni Mücadele ile Yüzleşmek Kasım 2006 WWF Kimdir? WWF 5 kıtada, 50 den fazla ülkede temsilciliği bulunan dünyanın en büyük ve saygın doğa kuruluşlarındandır. 100 den fazla ülkede

Detaylı

Mustafa BARAN Ankara Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı

Mustafa BARAN Ankara Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa BARAN Ankara Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Enerji verimliliği / Sanayide enerji verimliliği Türkiye de enerji yoğunluğu Enerji tüketim verileri Türkiye de enerji verimliliği projeleri

Detaylı

TÜRKİYE DE YEŞİL BİNA KAVRAMI ÖRNEK : GAZİANTEP EKOLOJİK BİNA

TÜRKİYE DE YEŞİL BİNA KAVRAMI ÖRNEK : GAZİANTEP EKOLOJİK BİNA TÜRKİYE DE YEŞİL BİNA KAVRAMI ÖRNEK : GAZİANTEP EKOLOJİK BİNA Seda MÜFTÜOĞLU GÜLEÇ Y.Mimar Yeşil Bina Uzmanı Ekolojik Kent Tasarım Şube Müdürü GAZİANTEP EKOLOJİK BİNA Proje Başlangıç Tarihi: 2012 Temmuz

Detaylı

1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA

1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA 11 1.1. Giriş 12 1.2. İnsan- Çevre İlişkilerinin Tarihi Arka Planı 12 1.2.1.Teknoloji, Tüketim ve Çevre 13 1.2.2.İnsan-

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI 3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri

Detaylı

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre Çevre Yüzyılı Çevre; canlıların yaşamı boyunca ilişkilerini sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su ve toprak bu çevrenin fizikî unsurlarını; insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise, biyolojik unsurlarını

Detaylı

Çevre Dostu Binalar ve Yeşil Bina Sertifika Sistemleri

Çevre Dostu Binalar ve Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Çevre Dostu Binalar ve Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Melike DOĞAN 1*, Destan SEÇME 1, Doç. Dr. Murat AKTEN 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Isparta

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL BİNALAR VE SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL BİNALAR VE SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL BİNALAR VE SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ S. Bilge ERDEDE 1, Burç ERDEDE 2, Sebahattin BEKTAŞ 3 1 Tapu ve Kadastro X. Böl. Müd., 55100,Samsun, bilgeerdede@gmail.com 2 Sahra

Detaylı

En Ucuz Enerji, Tasarruf Edilen Ve Verimli Kullanılan Enerjidir.

En Ucuz Enerji, Tasarruf Edilen Ve Verimli Kullanılan Enerjidir. 2011 Dünya alarm veriyor Fosil kaynaklarının tükenmesi, alternatif kaynakların henüz ekonomik olmaması nedeniyle, kullanılan enerjinin tamamının faydaya dönüştürülmesi ile daha temiz çevre sağlanabilecektir.

Detaylı

ATLAS INTERNATIONAL REFERRED JOURNAL ON SOCIAL SCIENCES ISSN: X

ATLAS INTERNATIONAL REFERRED JOURNAL ON SOCIAL SCIENCES ISSN: X ATLAS INTERNATIONAL REFERRED JOURNAL ON SOCIAL SCIENCES ISSN:2619-936X Article Arrival Date: 08.05.2018 Published Date:27.07.2018 2018 / July Vol 4, Issue:10 Pp:656-661 Disciplines: Areas of Social Studies

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE İngilizce. Lisans. Kısıtlı Seçmeli. Yard. Doç. Dr. Özgür Köylüoğlu DERS BİLGİLERİ

SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE İngilizce. Lisans. Kısıtlı Seçmeli. Yard. Doç. Dr. Özgür Köylüoğlu DERS BİLGİLERİ DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U+L Saat Kredi AKTS SÜRDÜRÜLEBİLİR İNŞAAT CE 496 8 3+0+0 3 5 Ön KoĢul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Kısıtlı Seçmeli Dersin Koordinatörü

Detaylı

TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür

TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR Osman İYİMAYA Genel Müdür Enerji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak başta sanayi, teknoloji,

Detaylı

Yeniden Yapılanma Süreci Dönüşüm Süreci

Yeniden Yapılanma Süreci Dönüşüm Süreci Yeniden Yapılanma Süreci 2010-2025 Dönüşüm Süreci 2025-2050 2025'te olmazsa olmazlar Geçiş dönemi kilit meseleleri Dönüşüm zamanının Başarı Dönüşüm ölçütleri zamanının Vizyon Herkese fırsat eşitliği sağlanarak

Detaylı

DENEYİM. Yenilik, Tekfen deneyimi ile birleşiyor.

DENEYİM. Yenilik, Tekfen deneyimi ile birleşiyor. DENEYİM. Yenilik, Tekfen deneyimi ile birleşiyor. Uluslararası standartlarda, sıra dışı ofis projelerine imza atan Tekfen Emlak Geliştirme, sektörün saygın ve güvenilir markalarından biri. Yatırım kararlarını

Detaylı

Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar

Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar Prof.Dr. Göksel N. Demirer Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Temiz Gelecek Gençlerle Gelecek Projesi

Detaylı

Enerji ve İklim Haritası

Enerji ve İklim Haritası 2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

KENTSEL DÖNÜŞÜM ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK. Emre Ilıcalı

KENTSEL DÖNÜŞÜM ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK. Emre Ilıcalı KENTSEL DÖNÜŞÜM ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Emre Ilıcalı ALTENSİS HAKKINDA Sürdürülebilirlik Yönetimi Kurumsal Sürdürülebilirlik Ürün Sürdürülebilirliği Çevre Dostu / Yeşil Binalar Enerji Yeşil Bina Sertifika

Detaylı

Türkiye de Ulusal Politikalar ve Endüstriyel Simbiyoz

Türkiye de Ulusal Politikalar ve Endüstriyel Simbiyoz Türkiye de Ulusal Politikalar ve Endüstriyel Simbiyoz Ferda Ulutaş Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı KALKINMA AJANSLARI VE BÖLGE PLANLARI İÇİN ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ ÇALIŞTAYI 31 Ocak 1 Şubat 2013 CK Farabi

Detaylı

ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI

ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI Çevre ile ilgili temel kavramlar Çevre sorunlarının nedenleri Tarımsal faaliyetin neden olduğu çevre sorunları Sürdürülebilir tarım ve tarımsal kalkınma.hafta Çevreye

Detaylı

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri

Detaylı

RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler. Tolga YAKAR UNDP Turkey

RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler. Tolga YAKAR UNDP Turkey RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler Tolga YAKAR UNDP Turkey Billion people 10 World 8 6 4 2 Africa Asia Europe Latin America and Caribbean Northern America 2050 yılında dünya nüfusunun

Detaylı

Doğa, Çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik

Doğa, Çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik TEMEL KAVRAMLAR Doğa, çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik Kavramları Yabanıl Alan, Yabanıllık ve Yaban Hayatı Kavramları Doğa Koruma Kavramı ve Kapsamı Doğal Kaynak Yönetiminin Genel Kapsamı Doğa,

Detaylı

ürün SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİMİZ

ürün SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİMİZ ürün SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİMİZ 1 YEŞİL BİNA DANIŞMANLIĞI Yeşil Bina Danışmanlığı ile Yeşil Bina Danışmanlığı ile hizmet kapsamını genişletti. hizmet kapsamını genişletti. 2007 2011 2009

Detaylı

Bina Sektörü. Teknik Uzmanlar Dr. Özge Yılmaz Emre Yöntem ve Duygu Başoğlu

Bina Sektörü. Teknik Uzmanlar Dr. Özge Yılmaz Emre Yöntem ve Duygu Başoğlu Bina Sektörü Teknik Uzmanlar Dr. Özge Yılmaz Emre Yöntem ve Duygu Başoğlu İçerik 1. Bina sektörü mevcut durum 2. Bina sektöründen kaynaklanan sera gazı salımları 3. İklim değişikliği üzerine AB politka

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji

Detaylı

http://www.cizgidisigirisim.com.tr/danismanlik.aspx?main=ekolojiktasarimv erestorasyondanismanligi

http://www.cizgidisigirisim.com.tr/danismanlik.aspx?main=ekolojiktasarimv erestorasyondanismanligi http://www.cizgidisigirisim.com.tr/danismanlik.aspx?main=ekolojiktasarimv erestorasyondanismanligi KENTSEL VE KURUMSAL KARBON YÖNETİMİ DANIŞMANLIĞI Kentsel ve Kurumsal Karbon Yönetimi Danışmanlığı kapsamında,

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇEVRECİ ŞEHİRLERE DOĞRU Kadir DEMİRBOLAT İklim Değişikliği Dairesi Başkanı 7 Temmuz 2012, Gaziantep Çevreci Şehircilik; Yaşam kalitesi yüksek, Çevreye duyarlı, Tarihi ve kültürel

Detaylı

Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi:

Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi: Özlem İkinci Dr, Bilimsel Programlar Başuzmanı, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi: Ekolojik Köyler Büyük şehirlerde yaşayan pek çok kişinin hayalidir köy yaşamı. Gürültüden

Detaylı

TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM

TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM Prof.Dr. Şule ALTUN, Bursa Teknik Üniversitesi B U T E K O M S E M I N E R L E R I, 2 9. 0 9. 2 0 1 4, B U R S A İklim değişikliği Küresel iklim değişikliği Küresel Isınma

Detaylı

TTGV Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Destekleri

TTGV Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Destekleri TTGV Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Destekleri Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliğinin Finansmanı Bilgilendirme Toplantısı Ferda Ulutaş Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Odakule-İstanbul,

Detaylı

TTGV ÇEVRE PROJE FAALİYETLERİ VE İŞBİRLİĞİ AĞLARI OLUŞTURULMASI PROJESİ

TTGV ÇEVRE PROJE FAALİYETLERİ VE İŞBİRLİĞİ AĞLARI OLUŞTURULMASI PROJESİ TTGV ÇEVRE PROJE FAALİYETLERİ VE İŞBİRLİĞİ AĞLARI OLUŞTURULMASI PROJESİ ÇİMENTO SEKTÖRÜ ÇEVRE GRUBU MESLEKTAŞLAR TOPLANTISI Emrah Alkaya Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı 12 Ekim 2012 Türkiye Çimento

Detaylı

BİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2

BİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2 BİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2 Bir doğal alanın toplam ekonomik ve toplumsal değeri kullanım (aktif kullanım) ve kullanım dışı (pasif kullanım) değerlerinin toplamına eşittir.

Detaylı

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin.

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin. İklim Değişikliği ile Mücadelede Başrol Kentlerin. Kentler dünya nüfusunun % 54 ünü barındırmaktadır. 2050 yılı itibariyle bu oranın % 66 ya ulaşacağı hesaplanmıştır. Tüm dünyada kentler enerji tüketiminin

Detaylı

Ekodenge Mimarlık. Sürdürülebilirlik Vizyonunda Doğal Ortağınız ...

Ekodenge Mimarlık. Sürdürülebilirlik Vizyonunda Doğal Ortağınız ... Ekodenge Mimarlık... Sürdürülebilirlik Vizyonunda Doğal Ortağınız... Disiplinlerarası ekibi ve bütüncül yaklaşımıyla, masterplan, peyzaj tasarımı, mimari tasarım, iç mimari ve mobilya tasarımı gibi geniş

Detaylı

BAYINDIRLIK VE ĠSKAN BAKANLIĞI VE ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ. Sefer AKKAYA. Genel Müdür Yapı ĠĢleri Genel Müdürlüğü

BAYINDIRLIK VE ĠSKAN BAKANLIĞI VE ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ. Sefer AKKAYA. Genel Müdür Yapı ĠĢleri Genel Müdürlüğü BAYINDIRLIK ĠSKAN BAKANLIĞI Sefer AKKAYA Genel Müdür Yapı ĠĢleri Genel Müdürlüğü BAYINDIRLIK ĠSKAN BAKANLIĞI Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık %35 i binalarda kullanılmaktadır. Enerji Verimliliği

Detaylı

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan

Detaylı

BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BIM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Salih Ofluoğlu * ÖZET: Bu çalışma, kavramsal tasarımda sürdürülebilir mimari ilkeleri çerçevesinde, yapım öncesi, çevre ve kullanıcı konforu açısından bina performansını, BIM veri

Detaylı

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) : Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak

Detaylı

Dersin Amaçları Dersin İçeriği. Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Hafta Konu Ön Hazırlık Öğretme Metodu

Dersin Amaçları Dersin İçeriği. Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Hafta Konu Ön Hazırlık Öğretme Metodu Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : YAPI BİLGİSİNE GİRİŞ Ders No : 0010120012 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü - Seçiniz - Öğretim

Detaylı

ĐÇĐNDEKĐLER. Yeşil Binaların Amacı. Yeşil Binaların Avantajları. Sertifika Sistemleri. Jotun ve Yeşil. Jotun Yeşil Ürünler. Jotun Boya / Yeşil

ĐÇĐNDEKĐLER. Yeşil Binaların Amacı. Yeşil Binaların Avantajları. Sertifika Sistemleri. Jotun ve Yeşil. Jotun Yeşil Ürünler. Jotun Boya / Yeşil ĐÇĐNDEKĐLER Yeşil Binaların Amacı Yeşil Binaların Avantajları Sertifika Sistemleri Jotun ve Yeşil Jotun Yeşil Ürünler Yeşil Binalar da amaç nedir? Ticari binalar toplam tüketilen enerjinin %35 ini, elektrik

Detaylı

İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XXI

İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XXI İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XXI BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRENİN KORUNMASI, ÇEVRE HAKKI 1. ÇEVRENİN KORUNMASI...1 I. Çevre Kavramı...1 Çevresel

Detaylı

Biliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan

Biliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan Biliyor musunuz? Enerji İklim Değişikliği İle Mücadelede En Kritik Alan Enerji üretimi için kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı sanayileşme devriminden beri artarak devam etmektedir.

Detaylı

TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM. Prof.Dr. Şule ALTUN, Bursa Teknik Üniversitesi

TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM. Prof.Dr. Şule ALTUN, Bursa Teknik Üniversitesi TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM Prof.Dr. Şule ALTUN, Bursa Teknik Üniversitesi İklim değişikliği Küresel iklim değişikliği Küresel Isınma Sera gazları 1. Karbon Dioksit (CO 2 ) 2. Metan (CH 4 ) 3. Diazot

Detaylı

İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine Yönelik Çalışmalarımız

İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine Yönelik Çalışmalarımız İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine Yönelik Çalışmalarımız Özlem DURMUŞ Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Döngüsel Ekonomi Kongresi 5-6 Ekim 2017, İstanbul Kavramsal Çerçeve Döngüsel Ekonomi:

Detaylı

İçindekiler Temiz Üretim: Küresel Çevre Sorunları İçin Önlem Almak ------------------------------------------------------- 1 Temiz Üretim: Çevreye

İçindekiler Temiz Üretim: Küresel Çevre Sorunları İçin Önlem Almak ------------------------------------------------------- 1 Temiz Üretim: Çevreye TEMİZ ÜRETİM İçindekiler Temiz Üretim: Küresel Çevre Sorunları İçin Önlem Almak ------------------------------------------------------- 1 Temiz Üretim: Çevreye Daha Duyarlı İşletmeler --------------------------------------------------------------------

Detaylı

Sürdürülebilir Kalkınma ve Tarım. DR. TAYLAN KıYMAZ KALKıNMA BAKANLıĞı

Sürdürülebilir Kalkınma ve Tarım. DR. TAYLAN KıYMAZ KALKıNMA BAKANLıĞı Sürdürülebilir Kalkınma ve Tarım DR. TAYLAN KıYMAZ KALKıNMA BAKANLıĞı Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma Kalkınmanın amacı; ekonomik büyüme olmayıp, temel olarak insan yaşam kalitesinin arttırılmasıdır.

Detaylı

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Sürdürülebilir Kalkınma & Çevre Yönetimi

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Sürdürülebilir Kalkınma & Çevre Yönetimi ÇEV 219 Biyoçeşitlilik Sürdürülebilir Kalkınma & Çevre Yönetimi Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Birleşmiş Milletler ve Çevre Faaliyetleri 1 Birleşmiş Milletler (BM) Birleşmiş Milletler

Detaylı

Sürdürülebilir kent yönetimi, Yeşil İstihdam, Teknoloji yenileme, Emisyon kontrolü, İklim dostu teknoloji üretimi, Temiz ürün tasarımı ve Düşük

Sürdürülebilir kent yönetimi, Yeşil İstihdam, Teknoloji yenileme, Emisyon kontrolü, İklim dostu teknoloji üretimi, Temiz ürün tasarımı ve Düşük Sürdürülebilir kent yönetimi, Yeşil İstihdam, Teknoloji yenileme, Emisyon kontrolü, İklim dostu teknoloji üretimi, Temiz ürün tasarımı ve Düşük karbonlu ekonomi Kurumsal ve teknik kapasitenin geliştirilerek,

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ

ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ Enerji Yönetimi A.B.D Lisansüstü Programı Tezsiz Yüksek Lisans programına kabul edilen öğrenciler zorunlu dersleri tamamlamak

Detaylı

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.

Detaylı

vizyon escarus hakkında misyon hakkında Escarus un misyonu, müşterilerine sürdürülebilirlik çözümleri sunan öncü bir şirket olmaktır.

vizyon escarus hakkında misyon hakkında Escarus un misyonu, müşterilerine sürdürülebilirlik çözümleri sunan öncü bir şirket olmaktır. escarus hakkında Nisan 2011 de faaliyetine başlayan Escarus Sürdürülebilir Danışmanlık A.Ş., deneyimli ve profesyonel kadrosuyla sürdürülebilirlik çözümleri geliştirerek, danışmanlık hizmetleri vermek

Detaylı

Ayşe Hasol ERKTİN Yeşil Projelerin Yönetimi 11 Nisan 2009, İstanbul

Ayşe Hasol ERKTİN Yeşil Projelerin Yönetimi 11 Nisan 2009, İstanbul Ayşe Hasol ERKTİN Yeşil Projelerin Yönetimi 11 Nisan 2009, İstanbul Yeşil Tasarım Buzdağı ğının n Tepesi Yeşil Projelerin YönetimiY Yeşil Tasarım Buzdağı ğının n Tepesi Buzdağının Tepesi: Yeşil Tasarım

Detaylı

Enerji Verimliliği ve İklim Değişikliği

Enerji Verimliliği ve İklim Değişikliği Enerji Verimliliği ve İklim Değişikliği Her geçen gün artan ve kentleşen küresel nüfus ve değişen tüketim alışkanlıkları, beraberinde getirdiği enerji ihtiyacı artışı ile birlikte iklim ve gezegenimiz

Detaylı

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ 2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ Ay EKİM Hafta Ders Saati Biyoçeşitlilik Biyoçeşitlilik Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı

Detaylı

İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar

İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar Yazar Dr. Nihal Arda Akyıldız ISBN: 978-605-9247-62-7 Ağustos, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 234 Web: grafikeryayin.com Kapak ve Sayfa

Detaylı

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi Prof. Dr. Murat Türkeş (Fiziki Coğrafya ve Jeoloji Klimatoloji ve Meteoroloji) Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi

Detaylı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL

Detaylı

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Selenium Retro... Yeni Ataköy de Selenium Yaşam ve Ofis Kalitesi... A T A K Ö Y Selenium kalite algısında, yenilikçi

Detaylı

Tarih Boyunca Kent, Ticaret, Mekan (MMR 446) Ders Detayları

Tarih Boyunca Kent, Ticaret, Mekan (MMR 446) Ders Detayları Tarih Boyunca Kent, Ticaret, Mekan (MMR 446) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Tarih Boyunca Kent, Ticaret, Mekan MMR 446 Seçmeli 2 0 0 2 3

Detaylı

Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi

Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Bu sunum Greener and Smarter, ICTs, the Environment and Climate Change başlıklı Eylül 2010 tarihli OECD raporundan uyarlanmıştır.

Detaylı

Binaların Enerji Etkinliğinin Teşviki Erzurum İlinde Uygulama Projesi

Binaların Enerji Etkinliğinin Teşviki Erzurum İlinde Uygulama Projesi Binaların Enerji Etkinliğinin Teşviki Erzurum İlinde Uygulama Projesi Erzurum İli Karbon Yönetimi ve Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı Ön Çalışması Proje Kapanış Toplantısı Bülent CİNDİL, Makina Mühendisi

Detaylı

Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi

Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Aslı İşler, Enerji Ekonomisi Derneği Filiz Karaosmanoğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi 29 Mayıs 2013 İÇERİK Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Doğalgaz ve

Detaylı

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com

Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Ataköy 7-8-9-10 Mah. 26A/1 Bakırköy, İstanbul T: +90 (212) 661 01 16 www.seleniumretro.com Selenium Retro... Yeni Ataköy de Selenium Yaşam ve Ofis Kalitesi... A T A K Ö Y Selenium kalite algısında, yenilikçi

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

11. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

11. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders Saati KAZANIMLAR KONULAR 1 3 Biyoçeşitlilik A.11.1. Biyoçeşitliliğin oluşumunda ve azalmasında etkili olan faktörleri sorgular. Test No Test Adı 1 Biyoçeşitlilik 2 3 Canlıların

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve ÇEVRE Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB ve Çevre- Temel ilkeler AB ve İklim Değişikliği AB ve Su Kalitesi AB ve Atık Geri Dönüşümü Müzakere sürecinde

Detaylı

Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı. Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 07.10.2015

Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı. Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 07.10.2015 Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 07.10.2015 KOBİ lere Yönelik Destekler -Kalkınma Ajansları -KOSGEB -TÜBİTAK -Bilim Sanayi

Detaylı

C M Y CM MY CY CMY K TEMİZ ÜRETİM

C M Y CM MY CY CMY K TEMİZ ÜRETİM C M Y CM MY CY CMY K TEMİZ ÜRETİM İçindekiler Temiz Üretim: Küresel Çevre Sorunları İçin Önlem Almak ------------------------------------------------------- 1 Temiz Üretim: Çevreye Daha Duyarlı İşletmeler

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında

Detaylı

4/5 6 7 8 9 10/14 15 İÇİNDEKİLER YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN AMAÇLARI BİNALARIN ÇEVRESEL ETKİSİ LEED/BREEAM KRİTERLERİ

4/5 6 7 8 9 10/14 15 İÇİNDEKİLER YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN AMAÇLARI BİNALARIN ÇEVRESEL ETKİSİ LEED/BREEAM KRİTERLERİ 4/5 6 7 8 9 10/14 15 İÇİNDEKİLER YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ SERTİFİKA SİSTEMLERİNİN AMAÇLARI BİNALARIN ÇEVRESEL ETKİSİ LEED/BREEAM KRİTERLERİ ÇEVRE DOSTU ÜRÜN TALEBİ CEVREDOSTU.COM HAKKINDA CEVREDOSTU.COM

Detaylı

AB Müzakere Süreçlerinde Tesisat Mühendisliğinin Durumu

AB Müzakere Süreçlerinde Tesisat Mühendisliğinin Durumu AB Müzakere Süreçlerinde Tesisat Mühendisliğinin Durumu Teskon 2005 kapsamında gerçekleştirilen Makina Mühendisleri Odası Başkanı Emin KORAMAZ tarafından yönetilen "AB Müzakere Süreçlerinde Tesisat Mühendisliğinin

Detaylı

Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar

Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 2012 15-16 17 Şubat 2012 Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar Prof. Dr. Sermin ONAYGİL İTÜ Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi ve A.B.D. onaygil@itu.edu.tr İTÜ Elektrik

Detaylı

SERBEST BÖLGELER, YURTDIŞI YATIRIM VE HİZMETLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SERBEST BÖLGELER, YURTDIŞI YATIRIM VE HİZMETLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI SERBEST BÖLGELER, YURTDIŞI YATIRIM VE HİZMETLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Mehmet ÇETİK Dış Ticaret Uzmanı 17 Serbest Bölgeler, İthalat Yurtdışı Genel Yatırım Müdürlüğü ve Hizmetler Genel Müdürlüğü

Detaylı

BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖN ETÜDÜ

BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖN ETÜDÜ BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖN ETÜDÜ Murat BAYRAM Binalarda Enerji Verimliliği Şubesi Şube Müd.V. bayram.bay@gmail.com Enerji Nedir? İş yapabilme kabiliyetidir. Enerji Yönetimi Nedir? Yaşam için gerekli

Detaylı

Daha İyi Bir Gelecek İçin Enerji Verimliliği

Daha İyi Bir Gelecek İçin Enerji Verimliliği Daha İyi Bir Gelecek İçin Enerji Verimliliği www.knaufinsulation.com.tr Daha İyi Bir Gelecek İçin... Hepimiz biliyoruz ki, üzerinde yaşamımızı sürdürebileceğimiz tek bir dünya var. Ancak, dünyamızı, dolayısıyla

Detaylı

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı