Ankara (Ayaş) Koşullarında Organik Çilek Yetiştiriciliği*

Transkript

1 TRIM İLİMLERİ DERGİSİ 2008, 14 (3) NKR ÜNİVERSİTESİ ZİRT FKÜLTESİ nkr (yş) Koşullrınd Orgnik Çilek Yetiştiriiliği* Mehmet POLT 1 Menşure ÇELİK 2 Geliş Trihi: Kul Trihi: Öz: Son yıllrd tüketii ilinçlenmesindeki gelişmeler ile orgnik trımın önemi rtmktdır. u çlışmd değişik orgnik uygulmlrın Cmros ve Fern çilek çeşitlerinde verim ve zı klite kriterlerine etkileri inelenmiştir. u rştırm 2002 yıllrınd nkr Üniversitesi Zirt Fkültesi yş hçe itkileri rştırm ve Uygulm İstsyonu nd yürütülmüştür. Cmros ve Fern çeşitlerine it frigo fideler temmuz yınd dikilmiştir. Frklı orgnik uygulmlr ypıln prsellerde yetiştirilen itkilerin verim ve zı klite kriterleri elirlenmiştir. En yüksek verim değeri yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsındn elde edilmiştir (Fern: 177,07 g/itki, Cmros: 133,9 g/itki). Sonuç olrk nkr ekolojik koşullrınd orgnik çilek yetiştiriilerine yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı önerileilir. nhtr Kelimeler: Çilek, orgnik trım, nkr Orgni Strwerry Growing in nkr (yş) strt: Importne of orgni griulture hs een inresed y developing of onsumer s onsious in reent yers. In this study, the effets of different orgni pplitions on yield nd some qulity prmeters of Cmros nd Fern strwerry ultivrs were investigted. This reserh ws onduted t nkr University Fulty of griulture yş Hortiulturl Reserh Centre during yers. Frigo seedlings of Cmros nd Fern strwerry ultivrs were plnted in July. Yield nd some qulity prmeters of plnts grown under different orgni pplitions performed in different plots were determined. The highest yield vlues were otined from Green mnure+frmyrd mnure+humi id+folir fertilizer pplition (Fern: 177,07 g/plnt, Cmros: 133,9 g/plnt). s result, Green mnure+frmyrd mnure+humi id+folir fertilizer pplition n e suggested to orgni strwerry growers in nkr eologil onditions. Key Words: Strwerry, orgni griulture, nkr Giriş Trım, yüzyıllr oyun insnoğlu ile irlikte değişime uğrmıştır. vrup Topluluğu nun kurulmsı ve uyguldığı trımsl destekleme politiklrı ile, pestisitlerin ve kimysl gürelerin kullnımının önem kznmsı u gelişmeye ktkıd ulunmuştur. Özellikle hızlı nüfus rtışı ile irlikte, li yıllrd trımd meydn gelen değişimde sdee verim rtışı hedeflenmiş, sentetik, kimysl trım ilçlrı ve minerl gürelerin kullnımı rtmıştır (nonim 2005) nk u girdilerin çlık sorunun çözüm getirmediği, ksine doğl dengeyi ve insn sğlığını ozduğu görüldüğünde, konvnsiyonel trım yöntemine lterntif ryışlr şltılmış ve u süreçte ekolojik trım gündeme gelmiştir. lterntif ir trım sistemi oln ekolojik trım, ülkemizde de , yıllrınd ithltçı firmlrın istekleri doğrultusund ihrt yönelik olrk şlmış ve gittikçe önem kznmıştır (ksoy ve ltındişli 1998). Öneleri ithltçı ülkelerin u konudki mevzutın uygun olrk ypıln üretim ve ihrt, 1991 yılındn sonr vrup Topluluğunun Yönetmeliği doğrultusund devm edilmiştir (nonim 2005). Son olrk trihinde kul edilen Orgnik Trım Knunu, trih ve syılı resmi gzetede yyınlnrk yürürlüğe girmiştir. Ülkemizde giderek rtn çilek yetiştiriiliği ile yılı verilerine göre ton çilek üretilmektedir (nonim 2005). Yüksek fiyttn pzrlnilmesi nedeniyle çilek yetiştiriiliğinde irim lndn elde edilen kznç, diğer ürünlerin irçoğun göre dh yüksek olmktdır (ğoğlu 1986). *Doktor tezinden hzırlnmıştır. 1 Süleymn Demirel Üniv. Zirt Fk. hçe itkileri ölümü-isprt 2 nkr Üniv. Zirt Fk. hçe itkileri ölümü-nkr

2 204 TRIM İLİMLERİ DERGİSİ 2008, Cilt 14, Syı 3 Ypıln ıslh çlışmlrı syesinde, pek çok ölge koşullrın dpte olilen çilek, lterntif ürün olrk giderek dh fzl önem kznmktdır. ununl irlikte ekolojik yöntemlerle ypıln yetiştiriiliği, geleneksel yetiştiriiliğe ornl dh msrflı ve zhmetli ir uygulm olrk ifde edilmektedir. Genel olrk orgnik uygulmlrl elde edilen ürün, klite ve miktr kımındn geleneksel çilek yetiştiriiliğinin seviyesine ulşmmktdır. Çileğin orgnik yetiştiriiliğinde, üretim mliyetlerine eklenen msrflr, mliyetleri rtırmktdır (Güleryüz ve rk. 2001). Ekolojik yöntemlerle çilek yetiştiriiliğine ilgi gün geçtikçe rtrken, pzr pyı d üyümektedir (nonim 1999). Dünyd toplm çilek üretiminin thminen % 4.8 i ekolojik yöntemlerle yetiştirilmektedir (nonim 1999). Dünyd orgnik çilek yetiştiriiliğiyle ilgili irçok rştırm ypılmıştır. u rştırmlrd değişik mlç uygulmlrının etkileri, ürün rotsyonu ve yeşil gürelerin toprğ etkileri inelenmiş ve frklı çilek üretim sistemlerinin orgnik çilek yetiştiriiliğine dpte edileileeği vurgulnmıştır. Örneğin, ynı ot kontrolünde kullnıln orgnik mlç sistemleri, orgnik trımd kullnımın izin verilmiş oln plstik mlç kullnımı vey meknik kontrol sistemleri orgnik çilek yetiştiriiliğinde kullnılmktdır. Ürün rotsyonu orgnik üretimde önemli ir strtejidir. u syede zrrlılr krşı müdelede de önemli yrrlr sğlmktdır. Orgnik üretimde ir diğer önemli konu d yeşil gürelerdir. u mçl fiğ, kruğdy, soy ve örüle kullnılilmektedir. Yeşil gürelemenin 2 3 yıld ir tekrrlnmsı gerekir. Yeşil gürelemeden sonr toprk iyolojik olrk dh ktif hle gelmekte ve geniş ir esin elementi rezervine ship olmktdır (nonim 2006). Finlndiy d yürütülen ir rştırmd denemenin kurulmsındn öneki 4 yıld yulf trımı ypılmış ve 1999 yılınd 2 frklı tur uygulmsı ve 8 frklı çilek üretim sistemi denenmiştir. Tur uygulmlrı ve yeşil güre uygulmlrının toprğın elektrik iletkenliği ve orgnik C miktrını etkilediği ve ürün miktrını kontrole göre %5,4 ile %6,3 ornınd rtırdığı sptnmıştır (Kukkonen ve rk. ). u çlışm ile insn eslenmesinde önemli ir yeri oln ve ülkemizin hemen her yöresinde şrı ile yetiştirilen ir meyve türü oln çilek için orgnik yetiştiriiliğin nkr (yş) koşullrınd uygulnmsı olnklrı ve değişik güre kominsyonlrının etkileri rştırılmıştır. Mteryl ve Yöntem itkisel mteryl olrk Cmros ve Fern çilek çeşitleri kullnılmış ve frigo fideler ile 2 yıl temmuz yı şınd yz dikimi ypılmıştır. rştırmd kullnıln rzi orgnik trım için uygun olup son üç yıl içerisinde herhngi ir güreleme ypılmmış ve üretim mçlı kullnılmmıştır. Denemede şğıdki uygulmlr yer verilmiştir; U-I :Kontrol (Hiçir uygulm ypılmmıştır) U-II :Konvnsiyonel yetiştiriilik (300 ppm monyum nitrt /itki) Orgnik güre uygulmlrı U-III :Yeşil güre (16 kg/d)+çiftlik güresi (3 t/h)+humik sit (%12)(%0.2)+Yprk güresi (60ml/d) U-IV :Çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi U-V :Humik sit+yprk güresi U-VI :Çiftlik güresi+yeşil güre Frigo fideler 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 30 fide olk şekilde, tesdüf prselleri deneme desenine göre, 60 m genişliğindeki msurlr 25 m sır üzeri, 30 m sır rsı rlıklrl dikilmişlerdir. Msurlrın üzeri irini yıl plstik mlç ile kptılmıştır. Çilek itkilerinde şğıd elirtilen gelişme, verim ile meyvelerdeki zı klite kriterleri 2 yıl süre ile inelenmiştir. 1. Gövde syısı (det/itki) 2. Yprk syısı (det/itki) 3. Çiçek syısı (det/itki) 4. itki şın verim (g/itki). 5. Meyve ğırlığı (g) Elde edilen sonuçlr isttistik olrk Minit pket progrmınd değerlendirilmiş ve frklılıklrın hngi gruplr rsınd önemli olduğu Dunn çoklu krşılştırm testi ile elirlenmiştir. ulgulr ve Trtışm Gövde syısı (det/itki): Her iki yıld d temmuz yınd dikilen fidelerde gövde syılrı Çizelge 1 ve Çizelge 2 de verilmiştir. Çilekte verimle gövde ve yprk syısı ile yprk iriliği rsınd pozitif ir ilişki ulunmktdır (ğoğlu 1986, Kşk vd. 1986, Önl ve Tnrısever 1992). Uygun olmyn kım koşullrı ynınd dikim zmnının geikmesiyle gövde syısınd zlmnın olduğu d ifde edilmektedir (Çelik ve Kurnz 1992). kdeniz ölgesinde ypıln çlışmlr göre (Özgüven ve Yılmz 2003), nkr koşullrınd gövde syısının dh z olduğu görülmektedir. nk Srıoğlu (1994), Yöntem (1996) ve vşr (1996) ın nkr koşullrınd gerçekleştirdikleri çlışmlrd d çeşitlere göre değişmekle irlikte, ilk ürün yılınd gövde syısının 1 4 det rsınd değiştiği ve 2. ürün yılınd gövde

3 POLT, M. ve M. ÇELİK, nkr (yş) koşullrınd orgnik çilek yetiştiriiliği 205 Çizelge 1. Cmros ve Fern çeşitlerinde 1. yıl dikiminde gövde syılrı (det/itki) Cmros 2003 y** ** x Fern 2003 y x m Uyg X Yıl ort Uyg X Yıl ort ORT. * *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) Çizelge 2. Cmros ve Fern çeşitlerinde 2. yıl dikiminde gövde syılrı (det/itki) Cmros ** Fern ORT * *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) syısınd rtışın olduğu ifde edilmektedir. Örneğin Yöntem (1996) e göre, Tufts çeşidinde ilk dikim yılınd 2.1 det/itki oln gövde syısı, 2. ürün yılınd det/itki olrk sptnmıştır. yş koşullrınd gerçekleştirilen u çlışmd uygulmlrın olumlu etkileri sptnmış ve yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı ile zotlu güre uygulmsı gövde syısını özellikle ikini yıl dikimlerinde isttistik önemde rtırmıştır. Gövde syısı u uygulmlrd sırsıyl 3.60 det/itki ve 3.40 det/itki olrk sptnmıştır (Çizelge 2). Yöntem (1996) in ulgulrın prlel olrk her iki çeşitte de 2. ürün yılınd gövde syılrı 1. ürün yılındn yüksek olmuştur (6.03 det/itki ve 5.82 det/itki). nk rştırıının ildirdiği değerlere (11.67 det/itki) ulşılmmıştır. ilindiği gii gövde syısı ir çeşit özelliği olmkl erer çileğin yetiştirildiği dönemdeki ekolojik koşullr ve toprkt ulunn su ve esin elementi miktrlrı d etkili olmktdır. u nedenle rştırmmızd ekolojik koşullr ve toprk koşullrın ğlı olrk enzer çlışmlr göre frklı syıd gövde oluşturduklrı düşünülmektedir. Yprk syısı (det/itki): itki şın elirlenen yprk syılrı Çizelge 3 ve Çizelge 4 de verilmiştir. Çilekte çiçek tomuruklrı yprk koltuklrınd meydn gelmektedir (ğoğlu 1986). u nedenle yprk syısı, gövde syısın ğlı olrk slkım syısı potnsiyelinin ir göstergesidir (Dn 1980, Srıoğlu 1994). Çlışmmızd her iki yıld d uygulmlrın yprk syısın etkileri önemli ulunmuş ve irini yıl dikiminde yeşil güre+çiftlik güresi (51.04 det/itki), ikini yıl dikiminde ise yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı (36.07 det/itki) en yüksek yprk syısın ulşmsın neden olmuştur (Çizelge 3 ve 4). Yprk syılrı, ynı çeşitler olms d Yöntem (1996) e göre dh yüksek olrk sptnmıştır. rştırıı en fzl yprk syısını 1. dikim zmnınd (Temmuz yı) elirlemiş ve örneğin liso çeşidinde yprk syısını 15.2 det/itki olrk sptmıştır. rştırmmızd yprk syısının dh fzl çıkmsı dh z syıd oluşn gövdelerde dh fzl vegettif gelişme meydn gelerek yprk syısını rtırdığı şeklinde çıklnilir. şk ir ifde ile itkilerde vegettif gelişme yeni gövde oluşturm şeklinde değil de oluşn gövdelerin sürekli yeni yprklr meydn getirmesi şeklinde devm etmiştir. Çiçek syısı (det/itki): Ortlm çiçek syılrı Çizelge 5 ve Çizelge 6 d verilmiştir. Çilek çeşitlerinde çiçek syılrının, verimin thmin edilmesinde dikkte lınileek önemli ir kriter olduğu rştırıılr ifde edilmektedir (Strik nd Prtor 1988). Uygulmlrın çiçek syısı üzerine etkileri çeşitlere

4 206 TRIM İLİMLERİ DERGİSİ 2008, Cilt 14, Syı 3 Çizelge 3. Cmros ve Fern çeşitlerinde 1. yıl dikiminde yprk syılrı (det/itki) Cmros y** ** X y Fern X m Uyg X Yıl ort Uyg X Yıl ort ORT * *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) Çizelge 4. Cmros ve Fern çeşitlerinde 2. yıl dikiminde yprk syılrı (det/itki) Cmros ** Fern ORT * *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) Çizelge 5. Cmros ve Fern çeşitlerinde 1. yıl dikiminde çiçek syılrı (det/itki) Cmros x*** Fern Uyg X Yıl ort y ** ** ** ** ** ** * Uyg X Yıl ort * ORT *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) ***: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) 44.06

5 POLT, M. ve M. ÇELİK, nkr (yş) koşullrınd orgnik çilek yetiştiriiliği 207 Çizelge 6. Cmros ve Fern çeşitlerinde 2. yıl dikiminde çiçek syılrı (det/itki) Cmros Fern ** ** ** ** ** ** * * ORT *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) göre değişmekle erer isttistik olrk önemli ulunmuş ve zotlu güre uygulmsı ile yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı en yüksek değerleri oluşturmuştur. nk çiçek syılrı Yöntem (1996) in ulgulrın göre oldukç z syıd gerçekleşmiştir. Örneğin Yöntem (1996), en z çiçek syısını det/itki olrk liso çeşidinde sptmıştır. ulgulrımız göre her iki çeşitte de çiçek syısı hiçir uygulmd u syıy ulşmmıştır. unun muhtemel seeinin her iki çeşitte de gövde syısının z olmsındn kynklndığı düşünülmektedir. itki şın verim (g/itki): itki şın ortlm verim değerleri Çizelge 7 ve Çizelge 8 de verilmiştir. irini yıl dikiminde Cmros çeşidi Fern çeşidinden dh yüksek verim değeri gösterse de çeşitler rsındki frk isttistik çıdn önemli çıkmmıştır. Cmros çeşidinde zotlu güre uygulmsı ve yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı verim çısındn ilk iki sıryı lırken, hiçir gürelemenin ypılmdığı uygulm son sırd yer lmıştır. Fern çeşidinde ise uygulmlr rsındki frklr önemli ulunmmıştır. İkini yıl dikiminde uygulmlr rsındki frklr önemli ulunmuş ve zotlu güre uygulmsı ile yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı en yüksek verim değerlerine ship olmuştur. unlrı yeşil güre-çiftlik güresi uygulmsı izlemiş, son sırd yine güreleme ypılmyn uygulm yer lmıştır. Diğer ütün uygulmlrd her iki çeşitte ynı grup içerisinde yer lırken zotlu güre uygulmsı ve yeşil güre+çiftlik güresi-humik sit+yprk güresi uygulmsınd çeşitler rsındki frk isttistik çıdn önemli olmuştur. Fern çeşidi (sırsıyl g/itki ve g/itki) Cmros çeşidine (sırsıyl g/itki ve g/itki) göre dh fzl ürün vermiştir. rştırm ulgulrı, itki şın verim değerlerinin kdeniz ölgesinde ypıln çlışmlrdn elde edilen değerlerden dh düşük olduğunu göstermektedir (Özgüven ve rk. 1996). nk, nkr koşullrınd, dh yüksek oln ikini yıl dikimi verim değerlerinin Srıoğlu (1994) ve Yöntem (1996) trfındn ypıln çlışmlrdn elde edilen sonuçlr ykın değerlerde olduğu görülmektedir. Orgnik üretimde verim değerlerinin konvnsiyonel üretime göre dh düşük çıkmsı norml ir sonuçtur. u durum rştırmmızd elde edilen verim değerlerinin enzer rştırmlrd ildirilen (Srıoğlu (1994), Yöntem (1996) ve Özgüven ve rk. (1996)) değerlerden dh düşük çıkmsı sonuunu doğurmuştur. Meyve ğırlığı (g): Meyve ğırlıklrı Çizelge 9 ve 10 d verilmiştir. Meyve iriliği diğer meyve türlerinde olduğu gii çilekte de ir çeşit özelliği olmkl irlikte, Kşk ve rk. (1986) yptıklrı çlışmd, yz dikiminde 10.5 g ğırlığın ship meyveleri iri meyve olrk nitelendirmişlerdir. Çlışmmızd irini yıl dikiminde yılxçeşit interksiyonu, ikini yıl dikiminde ise uygulmlr ve çeşitler rsındki frklr isttistik çıdn önemli ulunmuştur. 2. yıl dikimlerinde meyve ğırlığı irini yıl göre dh yüksek değerde gerçekleşmiş ve Cmros çeşidi dh iri meyveli ir çeşit olrk sptnmıştır (Çizelge 10). Uygulmlr rsınd meyve ğırlığı kımındn sptnn frklılıklr 2. yıl dikimlerinde isttistik olrk önemli ulunmuş ve zotlu güre uygulmsı (10.31 g) ilk sırd yer lmıştır. Cmros çeşidinde zotlu güre uygulmsı ile meyve ğırlığı g ulşmıştır. u uygulmyı yine yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı izlemiştir (ikini yıl 9.31 g). irini yıl dikimlerinde yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsı (5.97 g) zotlu güre uygulmsın (5.20 g) göre dh iri meyve oluşturs d isttistik çıdn önemsiz çıkmış, hiçir gürelemenin ypılmdığı uygulm ise son sırd yer lmıştır (Çizelge 9). Srıoğlu (1994) nkr koşullrınd ortlm meyve ğırlığını Dougls çeşidinde 8,71g ve Tufst çeşidinde 5,39g olrk ildirirken, vşr (1996) ise Dougls çeşidinde 6,9g ve Vist çeşidinde 5,3g olrk ildirmiştir. Kşk ve rk. (1986) ise yz dikimlerinde Cruz çeşidinde 10,55g ve iko çeşidinde 10,19g olrk ildirmektedir. Cmros ve Fern çilek çeşitlerinde ortlm meyve ğırlığı değerleri nkr koşullrınd

6 208 TRIM İLİMLERİ DERGİSİ 2008, Cilt 14, Syı 3 Çizelge 7. Cmros ve Fern çeşitlerinde 1. yıl dikiminde verim (g/itki) Cmros 2003 ** ** ** ** ** ** * Y** Y** X** Y** Y** Y** * X X X X X X Fern * x** x** x** x** x** x** m n n m m m * y y y y y y Uyg X Yıl ort Uyg X Yıl ort ORT *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) Çizelge 8. Cmros ve Fern çeşitlerinde 2. yıl dikiminde verim (g/itki) Cmros Fern ** ** ** ** ** ** * * ORT *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05) Çizelge 9. Cmros ve Fern çeşitlerinde 1. yıl dikiminde meyve ğırlığı (g) Cmros 2003 * m* Fern * M* m N Uyg X Yıl ort Uyg X Yıl ort ORT *: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.05)

7 POLT, M. ve M. ÇELİK, nkr (yş) koşullrınd orgnik çilek yetiştiriiliği 209 Çizelge 10. Cmros ve Fern çeşitlerinde 2. yıl dikiminde meyve ğırlığı (g) Cmros ** Fern ORT * *: ynı stırd frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) **: ynı sütund frklı hrf ile gösterilen ortlmlr rsındki frklr isttistik olrk önemlidir (p<0.01) yürütülmüş diğer çlışmlrd elde edilen (Srıoğlu (1994), Yöntem (1996) ve vşr (1996)) ulgulr ile enzerlik göstermektedir. nk dn ekolojik koşullrınd ypıln çlışmlrdn dh düşük çıkmıştır. ununl irlikte zotlu güre uygulmsındn elde edilen (10.31g) değer, meyve iriliğinin orgnik uygulmlrdn etkilendiğini göstermektedir. u durum gerek çeşit özelliği gerekse toprğ orgnik uygulmlrl kzndırıln esin elementi miktrlrının konvnsiyonel üretime göre nispeten dh z oluşunun yol çtığı düşünülmektedir. Sonuç rştırm ulgulrın göre, zotlu güre uygulmsının ilk sırd yer ldığı, unu yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsının izlediği (U-III), kontrolün ise son sırd ulunduğu görülmektedir. zotlu güre uygulmsı ile itkisel özellikler ve un ğlı olrk verim değerinde rtışlr gerçekleşmektedir. nk, u çlışmnın mı oln orgnik yetiştiriilik çısındn, yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsının zotlu güre uygulmsındn sonr geldiği elirlenmiştir. u nedenle, son yıllrd hızl rtn syıdki orgnik trım ypn üretiilere, nkr (yş) koşullrınd, orgnik güre olrk yeşil güre+çiftlik güresi+humik sit+yprk güresi uygulmsının önerileileeği görülmektedir. Kynklr ğoğlu, Y.S Üzümsü Meyveler. nkr Üniversitesi Zirt Fkültesi Yyınlrı: 984, 377 s, nkr. ksoy, U. ve. ltındişli Ekolojik (Orgnik, iyolojik) Trım. Ekolojik Trım Orgnizsyonu Derneği, 125 s, İzmir. nonim Siene News riefs Septemer 25. p nonim ETO we syfsı. nonim Trım knlığı we syfsı. nonim Growing Orgni Strwerries. ontrio/o0206.pdf vşr, S nkr koşullrınd çilekte yz dikiminin yıllr göre verim ve klite üzerine etkileri. Yüksek Lisns Tezi, 76 s, nkr. Çelik, H. ve Ş Kurnz Smsun ekolojik koşullrınd çileklerde yz dikim zmnının elirlenmesi üzerine ir rştırm. Türkiye I. Ulusl hçe itkileri Kongresi, , ornov, İzmir. Dn, M.N The strwerry plnt nd its environment. Pro III, Strwerry Shool, p Güleryüz, M., Y. Ertürk ve L. Pırlk Çilek yetiştiriiliğinde orgnik uygulmlr ve ekolojik çilek yetiştiriiliği. Türkiye 2. Ekolojik Trım Sempozyumu, , ntly. Kşk, N.,.I. Yıldız, S. Pydş, M. içii, N. Türemiş ve. Küden Türkiye için yeni zı çilek çeşitlerinin dn d yz ve kış dikim sistemleriyle örtü ltınd yetiştiriiliğinin verim, klite ve erkenilik üzerine etkileri. Doğ, Türk Trım ve Ormnılık Dergisi 10 (1): Kukkonen, S.,. Plojrvi, M. Rkkolinen nd M. Vesterg.. Pet mendment nd prodution of different rop plnts ffets Erthworm popultions in field soil. Soil iology nd iohemistry 36: Önl, M.K. ve. Tnrısever Çileklerde zı vegettif ve genertif özellikler rsındki koreltif ilişkiler üzerine rştırmlr. Türkiye I. Ulusl hçe itkileri Kongresi, , ornov, İzmir. Özgüven,.I. ve C. Yılmz dn ekolojik koşullrınd zı Kliforniy çilek çeşitlerinin dptsyonu. II. Ulusl Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Ordu. Srıoğlu, K zı çilek çeşitlerinin nkr koşullrın dptsyonu. Yüksek Lisns Tezi. nkr Üniversitesi Zirt Fkültesi hçe itkileri ölümü, nkr. Strik,.C. nd J.T.. Prtor Yield omponent nlysis of strwerry genotypes differing in produtivity. J. mer. So. Hort. Si. 113(1): Yöntem, N.G zı çilek çeşitlerinde yz dikim zmnlrının verim ve kliteye etkisi. nkr Üniversitesi Zirt Fkültesi Yüksek Lisns Tezi, nkr. İletişim İletişim dresi: dresi: Yrd. Doç.Dr. Yrd. Doç.Dr. Mehmet Mehmet POLT POLT Süleymn Süleymn Demirel Demirel Üniv. Zirt Üniversitesi, Fk. hçe Zirt itkileri Fkültesi, ölümü- hçe Isprt itkileri ölümü, 32260, Isprt E-post: Emil: polt@zirt.sdu.edu.tr

8

9