GIDA TAKVİYELERİ VE MİNERALLER. Prof.Dr.Fatih DURMUŞOĞLU

Transkript

1 GIDA TAKVİYELERİ VE MİNERALLER Prof.Dr.Fatih DURMUŞOĞLU

2

3 Organogenesis

4 İLAÇ - Fonksiyonları düzeltici etki gösterir. - Tedavi edici veya hastalıkları önleyicidir. - Tıbbi teşhis amacıyla kullanılır - Sağlık Bakanlığı ndan onaylı - Sağlık Bakanlığı fiyatlandırma reg tabii - Reçeteli/reçetesiz satılır. - Kullanma talimatı bulundurur. - Karekod içerir. - Yan etki profilleri TÜFAM tarafından takip edilir. TAKVİYE EDİCİ GIDA - Fonksiyonları düzeltici etkisi yoktur. - Tedavi edici nitelikte değildir.. - Teşhis amaçlı kullanımı söz konusu değil. - Yalnızca normal beslenmeyi desteklemek amacıyla yardımcı olarak kullanılır. - Tarım Bakanlığı ndan onaylı - OTC kategorisinde reçetesiz satılır. - Kullanma talimatı bulundurmaz. - Karekod içermez. - Yan etki izlemi yoktur. Yan etki profilleri ilaçlara göre daha düşük olarak bilinir.

5 Usage of TCAM in Developing and Developed Countries Developing Country Uganda 60% Tanzania 60 % Rwanda 70% India 70% Usage of CAM Benin 80% Ethiopia 90% Developed Country Belgium 31% USA 42% Australia 48% France 49% Canada 70% Usage of CAM Source: WHO Traditional Medicine Strategy , World Health, Organization, Geneva

6 nedir? Doğal destek ürünüdür. Gebelikte ve emzirme döneminde artan besin ihtiyacını karşılar. Omega-3, vitamin ve mineral içerir. 6

7 OMEGA YAĞLAR Yağlar yağ asitlerinden meydana gelir. Yağ asitleri kimyasal yapılarına göre doymuş ve doymamış yağlar olarak 2 ana grupta toplanır. Vücutta bulunan yağlar; gıdalarla dışarıdan alınır ya da karaciğerde endojen olarak yapılır. Omega-3 ve Omega-6 yağ asitleri insan vücudunda sentezlenmedikleri için dışarıdan zorunlu olarak alınmalıdırlar. Bu yağlara ESANSİYEL YAĞLAR denilmektedir. 7

8 OMEGA YAĞLAR Omega-3 yağı kaynakları: Deniz mahsülleridir (soğuk sularda yaşayan yağlı balıklar) Tohumlar (keten tohumu, çörek otu vb), yeşil yapraklı sebzeler, zeytin yağı, fasulye ve kabuklu yemişlerde (ceviz, fındık, badem vb.) omega-3 kaynağıdır. Omega 6 ise, ayçiçeği, mısır, süt ürünleri... Bu iki essansial yağ asidi vücudumuzda rekabet halindedir...vücudun ana fonksiyonlarını sağlıklı yürütebilmesi için bu yağları dengeli bir şekilde tüketmemiz gerekiyor. Günümüz beslenme alışkanlıklarında bu yağları dengeli alamıyoruz 8

9 OMEGA-3 Metabolik süreçte ALA, EPA ve DHA ya dönüştürülür. Ancak bu genellikle yavaş ve çok düşük oranda olur. Bu dönüşüm özellikle de infantlarda daha düşük düzeyde gerçekleşmektedir.

10 OMEGA-3 Fosfolipidlerden zengin,uzun zincir omega-3 polyunsaturate esansiyel yağ asitleri(pufa) içerir. Bunlar başlıca eicosapentaenoic acid (EPA), docosahexaenoic acid (DHA) İçerdiği EPA ve DHA serum trigliserid ve LDL seviyelerini azaltarak kardiyovasküler sistem hastalık riskini azaltmaktadır.

11 Omega -3 yağ asitleri tanıyalım Bağışıklık mekanizması Ekosanoid metabolizm Gene regulasyonu Hücresel sinyalizasyon ve membran organizasyonu Omega 3 yağ asitleri enflamasyonu baskılar Omega 6 yağ asitleri prostaglandin E3 serisini uyarırlar.enflamasyonu tetikler.

12 Omega-3 nerelerde bulunur? Çok az yiyecek omega 3 içerir Somon,sardalye ve Alabalık gibi yağlı balıklar da Bazı süt, meyve suyu ve yoğurt gibi yiyeceklere yararları nedeni ile karıştırılmaktadır. Okyanus ve bazı deniz balıkları çevre kirlenmesi nedeni ile fazla miktarda Cıva içermektedir.bu balıkların bebek ve çocuklara yedirilmesi beyin gelişimi açısından zararlı olabilir.

13 Omega 3 yağ asitleri Trigliserit ve kolesterol düşer,ateroskleroz ve buna bağlı kalp hastalıkları ve inme azalır Bağışıklık sistemi güçlenir Kansere karşı koruma sağlanır. Beyin retina sperm cilt hücrelerinde güçlenmeyi sağlar. Kan şekeri düzenlenmesinde,insulin hassasiyetini artırarak yardımcı olur. Kanın akışkanlığını artırarak,pıhtılaşma patolojilerini azaltır. Antienflamatuvar etkisi nedeni ile romatizmal hastalıklarda koruyucu etkisi vardır.

14 PUFA (OMEGA-3) EPA ve DHA serum trigliserid ve VLDL seviyelerini düşürmektedir. Antienflamatuvar etkileri ile damar endotel hasarlarını minimalize etmektedir. Bu şekilde damar tıkanıklığı ve inme oranlarını azaltmakta veya koruyucu etki göstermektedir.

15 Omega-3 ve Omega-6 farkı?

16 Omega 3 ve Omega 6 oranlarının önemi Civilizasyon öncesi dönemlerde bu oranın 1:1 veya 1:2 şeklinde olduğu düşünülmektedir. Modern yaşamın getirdiği yiyecek alışkanlıkları bu oranı 1:10 seviyelerine getirmiştir. Omega 6 oranlarının omega 3 oranlarının üstüne çıkması bir çok kronik enflamasyonla seyreden patalojinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

17 Araşidonik asit AA Oran: ω-3 /ω-6 Eikosapantaenoikasit EPA Prostonoidler Lökotrienler 2 serisi 4 serisi 1:2 yada 1:4 Prostonoidler Lökotrienler 3 serisi 5 serisi Antienflamatuar İmmunomodülatör

18 Lipid raft organizasyonunu RESEPTÖR HÜCRE

19 Omega 3 koruyucu alanları

20 Omega yağ asitleri ve gebelik Gebelik ve emzirme döneminde önemli yapı taşlarıdır. En önemli 2 omega yağ asitleri; DHA ve EPA Gebeliğin ilk aylarında bebeğin göz ve beyin gelişmesi açısından önem taşımaktadır Doğum sonu gelişecek olan astma ve allerjik patalojilerinden koruyucu etkisi vardır. Lohusalık döneminde oluşan postpartum depresyon riskini azaltıcı etkisi rapor edilmektedir

21 GEBELİK / OMEGA-3 TAKVİYESİ Hamilelikte esansiyel yağ asitlerin anneden fetusa geçişi annenin yağ asidi durumuna bağlıdır, öz. DHA plasentadan geçişi ve etkisi olan bir kimyasaldır, yağ asidlerin düzeyi hamilelik boyunca giderek azalmaktadır, özellikle de çoğul gebeliklerde. Bu azalma laktasyon döneminde de devam etmektedir. 21

22 Gebelikte ne kadar Omega gereksinimi vardır. Gebe ve emziren anne gereksinimi mg omega-3 günde gereklidir. İşlenmiş gıda ve kızartmalardan uzak durmak,omega yağ asitlerinden daha fazla yararlanmanızı sağlayacaktır. Balık karaciğerinden temin edilen yağlar gebelikte kesinlikle kullanılmamalıdır. Yüksek oran da A vitamini zarar verebilir.

23 Beslenme bozukluğu ve Gebelik patalojileri Modern beslenme ile beraber ortaya çıkan total yağlarda, doymuş yağlarda ve linoleik asit artışı proenflamatuvar ortam oluşmasına neden olmuştur. Enflamasyon bir çok gebelik sorunlarının ortaya çıkmasına nedendir; Erken doğum Erken suların gelmesi Koriyoamniyoitis Serebral palsi Gebelik ve postpartum dönem de depresyon

24 GEBELİK / OMEGA-3 TAKVİYESİ Modern beslenme ile beraber ortaya çıkan total yağlarda, doymuş yağlarda ve linoleik asit artışı pro-inflamatuvar ortam oluşmasına neden olmuştur. İnflamasyon bir çok gebelik sorunlarının ortaya çıkmasına nedendir; Gebelik ve postpartum dönemde depresyon, 23 ülkede yapılan klinik çalışmalarda, Anne sütünde yeterli konsantrasyonda DHA bulunması postpartum depresyonun görülme insidansını azalttığı raporlanmıştır. Gebelik ve preeklampsia, Yapılan bir çalışmada, yetersiz omega 3 yağ asitleri içeren olguların 7.6 misli daha fazla preeklamptik tanı aldıkları ortaya konmuş Blackwell Publishing Ltd Maternal and Child Nutrition (2011), 7 (Suppl. 3), pp

25 Anneler ve Bebekler FDA 2002 ylında yeni doğan beslenmesinde omega 3 ve omega 6 katkı olarak verilmesini uygun görmüştür. Her iki Omega yağ asitlerinin fötal beyin ve retina hücreleri gelişimi için önemli bulmuştur Gebelik süresi günde 2.7 gm balık yağı kullananlarda ortalama 8,5 gün uzama göstermiştir.doğum süresinin artışı. Araşidonik asid inhibisyonu doğum sancılarının başlamasını engellemektedir. Özellikle yeni doğanlarda ilk 4 ayda ek olarak verilmesi görme fonksiyonlarında belirgin yarar görülmektedir. Postpartum depresyonda azalma ve koruyucu etki.

26 Omega-3 ve erken doğum eyleminde koruyucu etki Haftada 3 öğün balık tüketimi 23 hafta öncesi başlanırsa ERKEN DOĞUM koruyucu etki.

27 Hipertansiyon ve preeklampsia 22 preeklamptik ve 40 kontrol olgularında yapılan bir çalışmada, omega 3 yağ asitleri yetersiz içeren olguların 7.6 misli daha fazla preeklamptik tanı aldıkları ortaya konmuş. Omega yağ asitlerinin TXA2 inhibisyonu yaptıkları ve aynı zamanda vazodilatasyon yaparak ve lökosit reaktivitesini,trombosit agresyonunu azaltarak etkilerini oluşturdukları düşünülmektedir.

28 Fötal gelişme ve Omega 3 Fötal gelişme esnasında beyin ve santral sinir sistemi için omega yağ asitleri ve DHA (docosahexaenoic acid) vazgeçilmez temel taşlarıdır. DHA plasentadan geçişi ve etkisi olan bir kimyasaldır. Bu plasental transfer annede DHA eksikliğine neden olmaktadır. Anne de oluşan DHA eksikliği perinatal depresyon nedeni olmaktadır

29 FETAL & NEONATAL GELİŞİMDE OMEGA-3 YAĞLARININ ÖNEMİ Hamilelik döneminde alınan omega 3 yağ asidleri, fetusun gelişimii ve doğum ağırlığıyla bağlantılı olduğu gösterilmiştir. Gebelik süresince Omega-3 takviyesi alan annelerin çocuklarında; Kognitif fonksiyonlar; algı; hatırlama; düşünme; muhakeme; yargılama.. Psikomotor faaliyetlerin gelişiminde artış, Görsel hafıza ve sözel zeka üzerine anlamlı olumlu etkiler, Alerji riskinde düşüş (Atopik hast., Astım... ) ayrıca; Erken doğum riski doğumlarda doğum ağırlığında artış, Preterm ve rekürrent preterm doğum oranlarında azalma (%33 den %21 e gerileme), 4-6 güne kadar uzayan gestasyonel dönem, 29

30 DHA ve EPA / Beyin DHA ve EPA beyinde enflamasyona karşı koruyucu etki göstermekte Nörodejenerasyonda koruyucu etki DHA ve EPA içeren formulasyon kullanan annelerin bebekleri intrauterin hayatta veya doğum esnasında iskemi ve asfiksiye maruz kaldığında, bebek beyinleri daha az etkilenmekte olduğu görülmüştür. Doğum esnasında kordon kanında yüksek DHA seviyeleri tespit olursa,okul çağında hafıza fonksiyonları yüksek bulunmuştur.

31 KILAVUZLAR NE KADAR ÖNERİYOR? Gıda ve tarım örgütü (FAO) ve WHO klavuzlarında; Optimal maternal ve fetal gelişimi için omega 3 tüketimini; 0.3 g/ Gün (300 mg/gün) olup ve bunun en azından 0.2 gr/ Gün DHA (200 mg/gün) şeklinde önermektedir DHA mg EPA- 500 mg GÜVENLİ 31

32 Omega 3 eve götür mesajları Antilipidemik etki, Antienflamatuvar etki Antineoplastik etki Erken doğum ve düşük ağırlıklı bebek koruyucu etki Ağrılı adette koruyucu etki Beyin ve sinir sistemi üzerinde koruyucu ve yenileyeci etki Göz sağlığında yararlı etki

33

34 VİTAMİNLER

35 FOLİK ASİT (VİT.B9 ) 35

36 FOLİK ASİT (VİT.B9 ) Folat olarak ta adlandırılan folik asit bir B vitaminidir (Vit B9). Folik asit yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, fındık ceviz, ıspanak ve narenciye de doğal olarak bulunur. Vücudun tüm biyolojik olaylarında yer alan DNA, RNA ve kan hücrelerinden alyuvar oluşumu, aminoasit metabolizması, hücre büyüme ve yenilenmesi, kas yapılması için dışarıdan vücuda alınması gereken essansiyel bir vitaminidir. (Folik asit özellikle fötal dönemde; Hücrenin bölünme, gelişme ve farklılaşma evrelerinde önemli rol oynamaktadır) 36

37 FOLİK ASİT/ GEBELİK Folik asid kullanılması NTD i engellemektedir, İngilterede yapılan çok merkezli, çok uluslu çift kör randomize çalişmada, Folik asidin tek başına kullanımı NTD vakalarını % 71 oranda azalttiği gösterilmiştir. Yapılan randomize çift kör ve kohort kontrollü çalışmalarda pre-konsepsiyonel folik asit ve multivitamin kombinasyn kullanımı; Nöral tüp defektlerinde (NTD) %90, Konjenital defektlerde %50 azalma sağlamaktadır. Bu gebelerde bulantı ve kusma gibi gebelik komplikasyonları daha az oranda görülmektedir Gebelik öncesi folik asid ve multivitamin kullananlarda, o Menstrüel sikluslar daha düzgün, o Konsepsiyona kadar geçen süre daha kısa, o Konsepsiyon oranı %7 artmaktadır. Am J Clin Nutr 2005;81(suppl):1206S 12S. Printed in USA American Society for Clinical Nutrition 37

38 KILAVUZLAR NE KADAR ÖNERİYOR? Besinle alınan Folik asidin %50 az oranda absorbe olurken, gıda takviyesi olarak alınan Folik asid ise %85 fazla absorbe olmaktadır. (1mcg besin FA= O.6 mcg FA supp.) The Institute of Medicine (IOM); 14 yaş üstü erkek ve kadınlara, Hamilelik öncesi ve hamilelikte günlük 400 mcg FA önermektedir. *United Kingdom National Institute for Health and Clinical Excellence; Günlük 400 mcg, gebeliğin 12. haftasına kadar *İngiltere Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü 38

39 REGENESİS MAX &VİTAMİNLER B2 Vitamini Hücre enerji sistemini hızlandırmaktadır Sinir sistemi yapılanması ve yenilenmesinde önemli rol oynamaktadır. B6 Vitamini Gebelerde hipertansiyon ve preeklampsinin engellenmesinde rol oynadıgı düsünülmektedir Gebeligin ilk 3 ayında görülen bulantı ve kusmada azaltıcı etki saglamıstır kullanılmaktadır. B12 Vitamini Vitamin B12 Folik asit ile beraber alınması nöral tüp defektleri ve hidrosefali gibi yeni dogan problemlerini azaltmakta tek basına folik asit almaktan daha etkin oldugu ileri sürülmektedir. B5 Vitamini Koenzim A ve proteinlerin sentezinde temel yapı elemanı olarak kullanılır. B7 Vitamini Lipid ve protein metabolizmasın da ve glukoz çevriminde önemli rol oynar. Deri, mukoza ve saç dokusu sağlığı için önemlidi C Vitamini Çok güçlü bir antioksidan Kolajen sentezi, Fötal kas, kıkırdak,kemik ve tendon gelişimi için gerekli ve önemli Yara iyileşmesi aneminin önlenmesi E Vitamini Güçlü bir antioksidandır. Lipidlerin sindirimi ve emiliminde görev alır. Demir emilimi için önemli Regenesis Max Gerekli Tüm Vitaminleri En Uygun Miktarda İçerir 39

40 REGENESİS MAX &MİNERALLER İyot İyot bebeğin beyin gelişiminde önemlidir Tiroit hormon sentezinde çok önemli temel maddedir Yenidoganın ilk 1 yıl günde mcg iyot alması önerilir. Laktasyonda çok önemlidir. Demir Bebeğin büyümesi ve sinir sistemi gelisiminde çok önemlidir. Takviyesi gebelikte sık görülen demir eksikligi anemisini engeller. Düsük dogum agırlıklı bebek oranlarında %19 oranında azalmaya neden olur. Gebelikte ve emzirmede günde 10 mg ve üstü dozlar tavsiye edilmektedir Çinko Bebeğin ilk aylarda gelisimi açısından önemli olan protein metabolizmasında önemli rol oynar Düşük doğum ağırlıklı ve büyüme geriliği olan bebeklerde hastalıklardan koruyucu ve mortalite düsürücü etki saglamıstır. Eksikliginde sindirim sistemi ve emilim bozuklukları görülür. Regenesis Max Gerekli Tüm Vitaminleri En Uygun Miktarda İçerir 40

41 REGENESİS MAX &MİNERALLER Bakır Immünstimülan özelligiyle gebelik döneminde bağışıklığı desteklemek amacıyla kullanılır. Antibakteriyel etki Manganez Organizmada bir çok fonksiyonda yer alan enzimatik yolaklarda kofaktör olarak rol oynamaktadır. Serbest radikallerin detoksifiye edilmesinde önemlidi Selenyum İyot ve E vitamini metabolizmasının saglıklı çalısması için gereklidir Regenesis Max Gerekli Tüm Vitaminleri En Uygun Miktarda İçerir 41

42 30 adet yumuşak kapsül, Günde 1 kez yumuşak soft jel kapsül alınır Planlı gebelik ise 3 ay öncesinden başlanarak gebelik ve emzirme süresince kullanılabilir. Üretim yeri : Liconsa-İspanya 42

43 SABRINIZ VE İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER FD Prof. Dr. Fatih DURMUŞOĞLU