ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES

Transkript

1 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ AND PSYCHOLOGICAL Mayıs / Temmuz / Ağustos 205 Sayı: 03 Cilt: 02 İlkbahar Yaz May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) ( Marka Patent Trademark Patent) (205/ GE-8968)

2 DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu yayınlanabilir yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya hak kazanan Etik Kurul Raporu bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur. Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar) a aittir. Dergimizin hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi kurul ve üyeleri yetkilileri Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu durumu peşinen kabul etmiştir. 2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında adresinden edinilebilir. 3. Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın Nisan Ağustos Aralık aylarının son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser makale ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır. 4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) kalite belgeleriyle ve (205/ GE-8968) Marka patent ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır. 5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: ve Online ISSN NO: numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir. II

3 6. Dergimizde apa sistemi uygulanmaktadır. Metin içinde (Yılmaz, 205: ) veya (Yılmaz ve diğ., 205:) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (205). Çalışanlarda Ödüllendirmenin İş ve Performans Üzerine Etkisi, UHPPD Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı:, Cilt:, ss.-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur. 7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır. 8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır. 9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı makale formatında olmak zorundadır türünde yayınlara yer verilmektedir. 0. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar. Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar) a aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder. III

4 GENERAL INFORMATION ABOUT UHPPD. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two referees who are field experts. The articles not reported as issuable positively by two field referees aren t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the authorities in our journal are responsible for financial and emotional damage. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s) have accepted this situation beforehand. 2. Author(s) cannot make a demand for the journal s procedure concerning the academicians in journal s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren t given any information, system process cannot be changed. All kinds of information about our journal can be obtained from the website of the journal 3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months April August December. All readers can download the articles from the journal s web system and the relevant paper article can be used on condition that our journal is cited. Readers can download all volumes of our journal for free. 4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO Doc. No: 2879 & ISO Doc. No: 2880) and trademark patent (205/ GE-8968). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi information. IV

5 5. Our journal has both printed and online version. All kinds of information about our journal can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: and Online ISSN NO: APA system is used in our journal. Reference within the text should be (Yılmaz, 205: ) or (Yılmaz et al. 205:), in the reference part YILMAZ, M., (205). It is indicated as Effect of Rewarding in Employees on Job and Performance, UHPPD International Journal of Psychiatry and Psychological Researches, Issue:, Volume:, pp.-2. All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers. 7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the journal should be taken into account by all authors. 8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in our journal are sent to relevant indices via by the publication date of the journal. 9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction have to be in an article format and these publications are also included. 0. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn t be previously published, not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line with the T.R. Law. V

6 İÇİNDEKİLER ARAŞTIRMA VE UYGULAMA ÇOCUK İSTİSMARI VE CİNSEL İSTİSMARIN ÖNLENMESİNDE MEDYANIN ROLÜNÜN İNCELENMESİ -32 Murat KORKMAZ, Selvinaz SAÇAN, Ali Serdar YÜCEL, Ayça GÜRKAN, Ali Murat KIRIK AİLE İŞLETMELERİNDE NEPOTİZMİN ÖRGÜTSEL ADALET VE İŞ PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Murat BURUCUOĞLU, Onur ÇAPKULAÇ, Hasan GÜL SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBBİNG: KAMU VE ÖZEL SAĞLIK KURUM ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞTIRMALI TÜRKİYE ÖRNEĞİ Murat SAĞBAŞ, Mehmet Naci EFE, Cem KARABAL YAŞAM MEMNUNİYETİ ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN SOSYODEMOGRAFİK BİLEŞENLER ÜZERİNE BİR ANALİZ 78- Murat KORKMAZ, Hatice Nur GERMİR, Ali Serdar YÜCEL, Ayça GÜRKAN ROMANTİK İLİŞKİLERDE ALGILANAN DEĞİŞİM ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI 2-22 Ahmet AKIN, Melek SÜLER, Halime EKER, Gazanfer ANLI HAYRANLIK ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI 23-3 Ahmet AKIN, Abdullah YALNIZ, Gazanfer ANLI, Halime EKER VI

7 BAŞ EDİTÖRLER Tanju SÜRMELİ Ayça GÜRKAN BAŞ EDİTÖR YARDIMCISI Murat KORKMAZ GENEL YAYIN YÖNETMENİ Ali Serdar YÜCEL DERGİ İLETİŞİM VE SEKRETERYA Ali Murat KIRIK TÜRKÇE DİL EDİTÖRLERİ Gülsemin HAZER Yakup POYRAZ İNGİLİZCE DİL EDİTÖRLERİ Gökşen ARAS Feryal ÇUBUKÇU PSİKOMOTOR Gülten HERGÜNER Serdar TOK Yener ÖZEN GELİŞİM PSİKOLOJİSİ VE OKUL ÖNCESİ Adalet KANDIR Nezahat GÜÇLÜ Fatma TEZEL ŞAHİN Arzu ÖZYÜREK Neylan ZİYALAR Yücel GELİŞLİ Mustafa USLU Nurhayat ÇELEBİ Dilek GÖKTÜRK CARY Mustafa TALAS MEDYA, TEKNOLOJİ, ŞİDDET VE KADIN Emine DEMİRAY Murat KORKMAZ SPOR PSİKOLOJİSİ VE SPORDA ŞİDDET Yavuz TAŞKIRAN Aylin ZEKİOĞLU Fatih ÇATIKKAŞ Kemal GÖRAL Elif KARAGÜN OBEZİTE VE PSİKOLOJİ Aslı UÇAR Çetin YAMAN Eduardo HENRIWUE DE ROSE Camila Risso DE BARROS ANNE VE ÇOCUK İLİŞKİSİ Ümran SEVİL Emre YANIKKEREM Sezer ER GÜNERİ Yücel GELİŞLİ Robert CROSNOE Adale KANDIR Rajendra KARKEET Charlotte NITARDY TÜKETİM PSİKOLOJİSİ Yelda ŞENER Sefer GÜMÜŞ PARA PSİKOLOJİSİ Ayhan AYTAÇ Nur DİLBAZ ALACAHAN Yasemin KESKİN BENLİ İSTATİSTİK Saliha ALTIPARMAK Filiz KARAMAN Davit P. HARRINGTON S.C. Samuel KOU Carl N. MORRIS Fatma NOYAN Müjgan TEZ Joseph K. BLITZSTEIN Stehpen BLYTH Gülay BAŞARIR Nalan CİNEMRE Gülay KIROĞLU ÇOCUK PSİKOLOJİSİ Şeyda DÜLGELLER Ayça GÜRKAN Robert MYERS Tracy PACKIAM ALLOWAY Bert DE SMEDT İNTERNET VE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI Michael KUYUCU Ali Murat KIRIK PSİKİYATRİ İsmet KIRKPINAR Tanju SÜRMELİ Nevzat TARHAN Başak YÜCEL Ümit TURAL Nesrin DİLBAZ Bülent KAYAHAN Zeki YÜNCÜ Zubin BHAGWAGAR Phil COWEN Beata GODLEWSKA Mark JENKINSON Jon BROOKS Stephen SMITH Kurt D. ACKERMAN Susanne E. AHMARİ Howard J. AIZENSTEIN Carmen ANDREESCU Steve LIESKE Beverly LEHR PSİKOLOJİ Melek GÖREGENLİ Nuryıl YILMAZ Fatma Gül CİRHİNLİOĞLU Meral KELLİCİ Ercan ŞAHBUDAK Hülya ASLANTAŞ Hakan COŞKUNOL Hale BOLAK Metehan IRAK Tevfik ALICI Handan CAN Laura CARSTENSEN Herbert CLARK Geofrey COHEN Dweck CAROL Anne FERNALD Kendra CHERRY Natalia ARIAS Anthony DICKINSON Barry J. EVERITT Mark P. HAGGARD SOSYOLOJİ & KİŞİSEL PSİKOLOJİ & SOSYAL PSİKOLOJİ Şengül HABLEMİTOĞLU UYUŞTURUCU VE MADDE BAĞIMLILIĞI & KAYGI VE KORKU & KLİNİK PSİKOLOJİ Tanju SÜRMELİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Emre DÜNDER Sercan ALMALI Saliha ALTIPARMAK YAYIN VE DANIŞMA KURULU Adalet KANDIR Yasemin KESKİN BENLİ Yelda ŞENER Arzu ÖZYÜREK Ayhan AYTAÇ Ali Murat KIRIK Ali Serdar YÜCEL Bülent KILIÇ Çetin YAMAN Dilek GÖKTÜRK CARY Emine DEMİRAY Fatma TEZEL ŞAHİN Gülten HERGÜNER Gökşen ARAS Gülsemin HAZER Emre YANIKKEREM Mustafa USLU Murat KORKMAZ Mustafa TALAS Michael KUYUCU Nurhayat ÇELEBİ Nurullah KARTA Şengül HABLEMİTOĞLU Nur DİLBAZ ALACAHAN Tanju SÜRMELİ Sezer ER GÜNERİ Serdar TOK Saliha ALTIPARMAK Ümran SEVİL Yücel GELİŞLİ Yavuz TAŞKIRAN Şeyda DÜLGELLER Ayça GÜRKAN Nezahat GÜÇLÜ İsmet KIRKPINAR Işık BAYRAKTAR Gökhan DELİCEOĞLU VII

8 YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI ³ ³ Çocuk Psikiyatri ³ ³ Çocuk Psikolojisi ³ ³ Deneysel Psikoloji ³ ³ Fizyolojik Psikoloji ³ ³ Gelişim Psikolojisi ³ ³ Kadın ve Şiddet ³ ³ Kaygı ve Korku ³ ³ Klinik Psikoloji ³ ³ Medya Teknoloji ³ ³ Obezite ve Psikoloji ³ ³ Para Psikoloji ³ ³ Psikiyatri ³ ³ Psikoloji ³ ³ Psikomotor ³ ³ Sosyal Psikoloji ³ ³ Sosyoloji ³ ³ Spor Psikolojisi ³ ³ Tüketim Psikolojisi ³ ³ Uyuşturucu ve Madde Bağımlılığı ³ ³ İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılığı ³ ³ Zihinsel Anatomi ³ ³ Şiddet Türleri VIII

9 DISCIPLINES ³ ³ Child Psychiatry ³ ³ Child Psychology ³ ³ ExperimentalPsychology ³ ³ PhysiologicalPsychology ³ ³ DevelopmentalPsychology ³ ³ WomenandViolence ³ ³ AnxietyandFear ³ ³ ClinicalPsychology ³ ³ Media Technology ³ ³ ObesityandPsychology ³ ³ Psychology of money ³ ³ Psychiatry ³ ³ Psychology ³ ³ Psychomotor ³ ³ SocialPsychology ³ ³ Sociology ³ ³ Sports Psychology ³ ³ Consumer Psychology ³ ³ DrugsandDrugAddiction ³ ³ Internet andsocial Media Addiction ³ ³ MentalAnatomy ³ ³ Types of Violence IX

10 DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER X

11 DİĞER DERGİLERİMİZ BESLENME ARAŞTIRMALARI KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI HEMŞİRELİK MİMARLIK VE TASARIM MÜZİK VE SAHNE SANATLARI EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI XI

12 Uzm. Dr. Tanju SÜRMELİ Baş Editör Değerli Bilim İnsanları., Bu sayımızda yine bir birinden değerli toplam 6 uygulama ve araştırma çalışmasına yer vermiş bulunmaktayız. Her sayımızda olduğu gibi yine farklı alan ve disiplinden oluşan çalışmaların sayı içinde yer almasına önem gösterdik. Bu sayımızda eserlerin değerlendirilmesinde büyük emek ve katkı sağlayan hakem, bilim, danışma ve editörler kurulumuza yürekten sevgi ve şükranlarımızı sunuyoruz. Nisan ayı itibariyle uluslararası yayınları da kabul etmeye başlamış bulunmaktayız. Farklı dünya ülkelerinden gelen çalışmalar sistem tarafından incelenerek sürece dahil edilmeye başlamıştır. Yaklaşık 70 farklı dünya ülkesinde bulunan dergimizin kabul ettiği disiplinler içerisinde yer alan konulara ilişkin çalışan değerli akademisyen ve araştırmacıya toplu iletişim mailleri gönderilmeye başlanmış ve şuana kadar toplam akademisyene mail bilgilerimiz ve dergimizle ilgili bilgiler gönderilmiştir. Yine bu sayımızda görüleceği üzere editörler kurulu ve hakem kurulunda farklılıklara gidilmiş ve özellikle hakem kurulumuza yeni katılımlar gerçekleştirilmiştir. Aramıza katılan değerli bilim insanlarına teşekkür ediyoruz. Onlarında destekleriyle dergimizin kalitesi ve yazarlara yönelik dönüş hızımın daha etkin olacaktır. Bu nedenle her türlü katkıyı sağlayan değerli dost ve arkadaşlarımıza ayrıca teşekkür ediyoruz. Dergimizin ilk aşamasından şuanki aşamasına kadar bizlere her türlü desteği sağlayan değerli büyüğümüz sayın Gülten HERGÜNER hocamız Nisan 205 itibariyle doç. dr. olmuştur. Kendisine yeni unvanında başarılar dileriz. Bir sonraki sayımız Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarını içine alacak şekilde sistemdeki yerini alacaktır. Tüm okur ve takipçilerimize esenlikler ve sağlıklı günler dileriz. Saygılarımızla (Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir). Basın Yayın Kanunun 587 gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar m-3-4 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu XII

13 yü kümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur. XIII

14 Distinguished scientists, We have included a total of 6 valuable application and research studies in this volume. We have paid attention to publishing the studies from different fields and disciplines as in each volume. We extend deepest regards and thanks to referee, science, advisory and editorial boards for their great efforts and contributions in evaluation of these studies. We have started to accept international papers as of April. Studies coming from different world countries are analyzed by the system and involved in the process. Mass s have been sent to esteemed academicians and researches from 70 world countries regarding the fields within the disciplines accepted by our journal, and a total of academicians have been sent information about our contact and journal until now. As you can see, some changes have been made in editorial board and referee board in this volume, new colleagues have participated in referee board. We thank the distinguished scientists who have joined us. The quality of our journal and replies to authors will be more effective with their support. Therefore, we extend thanks to our esteemed friends who didn t hesitate to support us in all ways. Our distinguished professor Gülten HERGÜNER who supported us from the beginning up until now has gained the title Assoc.Prof.Dr as of April 205. We wish her success in her new title. Our next volume will be uploaded to the system in September, October, November and December. We wish all our readers and followers wealth and healthy days. Best regards. (In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)). As per the 587 of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-3-4 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal s management and other boards don t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication. XIV

15 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ ÇOCUK TOPLUMSAL İSTİSMARI CİNSİYET VE CİNSEL EŞİTSİZLİĞİNDE İSTİSMARIN MEDYANIN ÖNLENMESİNDE ROLÜ MEDYANIN ROLÜNÜN İNCELENMESİ THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY ANALYSIS THE ROLE MEDIA IN PREVENTION CHILD ABUSE AND SEXUAL ABUSE Ali Murat KIRIK, Murat KORKMAZ Murat KORKMAZ Marmara Üniversitesi, Selvinaz İletişim SAÇAN Fakültesi 2, Ali Radyo Serdar Televizyon YÜCEL ve Sinema 3, Ayça Bölümü GÜRKAN 4, Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Ali Murat KIRIK 5 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni İstanbul / Türkiye 2 Adnan Menderes Üniversitesi Söke Sağlık Yüksek Okulu Çocuk Gelişimi A.D. Aydın / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, 3 Fırat Üniversitesi farklı coğrafyalarında Spor Bilimleri Abstract: Fakültesi Roles Elazığ and / responsibilities Türkiye socially attributed farklı kültürlerde 4 Ege Üniversitesi kadınlara ve Hemşirelik erkeklere toplumsal Fakültesi Psikiyatri to women Hemşireliği and men A.D. in different İzmir / Türkiye periods of history, olarak yüklenen 5 Marmara rol ve sorumluluklar Üniversitesi kısaca İletişim toplumsal Fakültesi Radyo different Televizyon geographies A.D. İstanbul and different / Türkiye cultures are expressed as gender in short. Gender appears since the cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini individual is born and human affairs differ. However, Öz: göstermekte Son yıllarda ve çocuklara insani yönelik ilişkiler artan de cinsel farklılaşmaktadır. istismar konusu Abstract: women The are subject pushed of into increasing the background sexual abuse towards both socially children yazılı ve görsel basında sıkça gündeme gelen konular arasındadır. in recent years is among the frequently discussed matters in press Günümüzde Ancak günümüzde bilgilendirme, gerek haber toplumsal verme, eğitme, gerekse etkileme de siyasal ve and and media. politically The perspective and they of media are forced having the to power live under of informing, shadow notifying, of educating, men. Gender affecting inequality and creating is a public reflected opinion to the kamuoyu açıdan oluşturma kadın ikinci gücüne plana sahip olan atılmakta medyanın ve da erkeklerin bu konuya bakışı önem arz etmektedir. Bu araştırma çocuk istismarı ve önlenmesinde medyanın rolü ve yapılması gerekenlerin uygulamalı study is to make an applied analysis as to the role of media and concerning this matter is highly important. The purpose of this gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadın-erkek incelenmesi eşitsizliği amacıyla medyanın yapılmıştır. Uygulamalı farklı alanlarına olarak yapılan da things-to-do ingly puts in inequality prevention of on child a solid abuse. This basis. applied While research women was different fields of media and this condition increas- olarak bu yansımakta araştırma İstanbul, ve bu Ankara, durum İzmir, eşitsizliği Eskişehir, giderek Aydın, somut Bursa, conducted and men in have the provinces the same of rights İstanbul, and Ankara, responsibilities İzmir, Eskişehir, in Diyarbakır, Erzurum ve Samsun illerinde gerçekleştirilmiştir. Aydın, Bursa, Diyarbakır, Erzurum and Samsun. Simple Random Araştırmada bir düzene Basit oturtmaktadır. Rassal Yöntem Teoride uygulanmış kadın ve ve katılımcıların erkekler Sampling theory, it was is applied clearly in understood the research and from all participants the programs (N=3050) and tamamı aynı hak (N=3050) ve yükümlülüklere rastgele yöntemle seçilmiştir. sahipken, Araştırmada uygulama 5 li were contents randomly presented selected. in 5-point media likert that scale the and situation a questionnaire is the likert ölçek ve katılımcıların demografik özelliklerini belirlenmesine directed to determining the demographic characteristics of participants right were opposite used in in the practice. research. Data In this obtained study, from the research role of yönelik noktasında bir anket durumun kullanılmıştır. bu şekilde Araştırmadan olmadığı elde edilen medyada veriler SPSS yer alan 8 istatistik programlardan programı ile analiz ve sunulan edilmiştir. içeriklerden Cronbach s Alpha de were media analyzed in gender with SPSS inequality 8 statistics emphasized program. The and value some of kat sayısı olarak 0.87 değeri elde edilmiştir. Verilerin analizinde 0.87 was found as the Cronbach s Alpha coefficient. The research Korelâsyon, açıkça anlaşılmaktadır. Anova, Faktör analizi, Bu çalışmada Man Whitney toplumsal U, Ki-Kare cinsiyet teknikleri eşitsizliğinde uygulanarak medyanın araştırma genişletilmiştir. rolü irdelenmiş Araştırma ve sonunda, kadının Whitney media. U, Following Chi-square the techniques research, in the it analysis has been of data. indicated Follow- was conclusions extended by have using been Correlation, made on Anova, positioning Factor analysis, women Man in ebeveynin cinsel taciz konusunda bilgi sahibi olmasının cinsellik ing the research, a significant relation has been found between the medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda that women are used as a sexual object in media and konusunda çocuğunu bilgilendirmesiyle, ebeveynin cinsel taciz fact that if parents have knowledge about sexual abuse, they can konusunda bulunulmuştur. çocuğunun Araştırma nasıl davranması neticesinde gerektiği kadının konusunda medyada cinsel bir ile çocuğun obje olarak sahip olduğu kullanıldığı arkadaşlarını ve erkeklerin tanıma ve their have children been supported regarding how with to behave examples. in case of sexual abuse; enlighten they fall their behind children men. about Moreover, sexuality and findings that parents obtained inform bilgilendirmesi çocuğun yaşadığı bir istismar olayını paylaşması arasında anlamlı between child s recognition of their friends and child s sharing an ilişki gerisinde bulunmuştur. yer aldığı Katılımcılara ortaya ait çıkmıştır. bazı değişkenlerin Bununla (yaş, birlikte cinsiyet, abuse experienced. It has been found that some variables of the eğitim elde edilen durumu) bulgular farklı boyutlarda örneklerle etkili olduğu desteklenmiştir. bulunmuştur. Ayrıca participants Key Words: (age, Gender, sex, educational Gender background) Inequality, are Male effective Hegemony, Media, dimensions. Positive Besides, Discrimination it has been concluded Ethics that In Media child s in çocuğun cinsiyetinin günlük televizyon izleme süresinden bağımsız different olduğu, fakat cinsel istismar yaşamasından bağımsız olmadığı, sex is independent from the daily hours of watching TV; however, ebeveyn Anahtar cinsiyetinin, Kelimeler: çocuğun Toplumsal cinsel istismardan Cinsiyet, nasıl Kadın-Erkek Eşitsizliği, konusunda Erkek bilgilendirme, Hegemonyası, sosyal paylaşımlarını Medya, Pozitif takip sex results in differences regarding informing child about how to korunması it is not independent from experiencing sexual abuse, and parents gerektiği etme ve elektronik cihazları kullanma davranışına sınır getirme protect from sexual abuse, following social shares and bringing Ayrımcılık, Medyada Etik konularında farklılığa neden olduğu tespit edilmiştir. limitations to use of electronic devices. Anahtar Kelimeler: İstismar, Çocuk, Medya, Cinsel Taciz, Ebeveyn Key Words: Abuse, Child, Media, Sexual Abuse, Parent Doi: /UHPPD () Sorumlu Yazar: Selvinaz SAÇAN, Adnan Menderes Üniversitesi Söke Sağlık Yüksek Okulu Çocuk Gelişimi A.D. Aydın / Türkiye skuzucu@gmail.com Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee

16 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) GİRİŞ nedeniyle tanılanması ve tedavi edilmesi en zor ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI olan travma şeklidir (Johnson, 2000, Dubowitz, Dünya Sağlık Örgütü tarafından ADMINISTRATIVE çocuk istismarı, SOLUTIONS TO DISPUTES OVER 2002, Yılmaz ve ark., 2003, Akbaş ve ark., 2009, çocuğun sağlığını, fiziksel gelişimini olumsuz CUSTOM DUTIES Uğur ve ark., 202). Ortaya çıkarılan vaka sayısı yönde etkileyen, bir yetişkin, toplum veya ülkesi Selin KILINÇ 2, Hatice kadar YURTSEVER bildirilmemiş, 3 kayıtlara geçmemiş çok sayıda tarafından bilerek veya bilmeyerek yapılan davranışlar olarak tanımlamaktadır. 3 Celal Dünya Bayar Üniversitesi Sağlık Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali vaka Hukuk olduğu Programı da Yüksek tahmin Lisans Öğrencisi edilmektedir. Örgütü nün verilerine göre dünyada -4 yaş Saldırganın çoğu zaman tanıdık ve güven duyulan, from the aileden movement ya of commercial da yakın commodities çevreden bir yetişkin grubundaki 40 milyon eşyanın yer çocuk değiştirmesi istismar nedeniyle, veya ihmale bu eşyanın uğramakta, desteğe sosyal ihtiyaç ve mali fonksiyonlarının duymaktadır yanında (Şimşek önemli bir olması commodities quantity nedeniyle and sevgisinin value. It are ve a kind güveninin of kötüye ve ark., 2004). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kullanılması instrument in addition çocukta to its economic, güven social duygusunu and derinden kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir etkilemektedir. regular basis like income Yaşadıklarını tax and corporate anlattığında, tax, as çocuğa Ülkemizde istismar vergi türü ve olmadığından, ihmalin araştırıldığı dış ticarete konu lise olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus inanılmaması are collected only once ve when suçlayıcı commodities bir subject tavır alınması da öğrencileri ile yapılan olmak üzere bir alınmaktadır. çalışmada Gümrük ihmalin vergileri, en Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu çocuğun the second yalnızlaşmasına item of tax procedural law, ve custom güven duygusu ile sık (%6,5) karşılaşılan kanun kapsamı durum dışında olduğu tutulmuştur. belirlenmiştir. Bunu sırasıyla; sayılı Gümrük duygusal Kanunu nda (%5,9), düzenlenmiştir. fiziksel Bu kanun regulated by customs law numbered Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 adalet procedures duygusunun and practises of zedelenmesine custom duties are neden olabilmektedir Through this (Uğur law, a ve systematization ark., 202). has been ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük (%3,5), cinsel Bölgesine (ensest girişinden dahil) başlayıp, (%0,7) eşyaya istismar uygulanacak created beginning with commodities subject to vakaları izlemiştir oluşturulmuştur. (Zoroğlu Diğer ve tüm ark. vergilerde 200). olduğu Tahiroğlu ve arkadaşları (2008) tarafından yapılan dikkat eksikliği, düşük benlik algısı, arkadaşlık gibi İstismar Turkey and çocukta continuing oluşabilecek with operation sequence. korku, depresyon, bir çalışmada adli Gümrükler Bu başvuruların çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar % 8,3 ünü Üniversitesi cinsel tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler kurmada Enstitüsü Customs Maliye ve devam and Economy Anabilim Ministry Dalı ettirmede Mali according Hukuk sorun, başkalarına to Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden istismar vakaların disputes over Gümrük türetilmiģtir. oluşturduğu saptanmıştır. güvenmeme, kendine zarar verme, alkol ve uyuşturucu process kullanımı, of other taxes. riskli Customs davranışlar duty disputes gösterme gibi vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Cinsel istismara yapıya kızların sahiptir. erkeklere Gümrük vergisi göre uyuşmazlıkları daha have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. fiziksel place. However, psikolojik in the case of zararların disputes not yanı being sıra, erişkinlik fazla maruz kaldığı Ancak bildirilmektedir idari aşamada (Dubowitz çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. döneminde de bazı etkilere neden olabilmektedir. 2002, Bilginer ve ark.,203). Barth ve arkadaşları Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Bunlar; Disputes gelişimsel bozukluklar, uyku bozuklukları, (203) tarafından Gümrük Uyuşmazlıkları yılları arasında çocuk yeme bozuklukları, alkol veya ilaç bağımlılığı, istismarı ile ilgili 24 ülkede yapılan 55 çalışma depresyon, anksiyete, panik bozukluğu, suç işleme ve şiddet davranışında artış, kendine zarar değerlendirilmiş ve benzer şekilde kızların erkeklere göre daha fazla istismara maruz kaldığı verme ve intihara eğilim, kendi çocuklarına da bulunmuştur. Çocuk istismarı, tekrarlanabilir aynı yöntemleri kullanma eğilimi olarak sayılabilir olması ve çocuğa genellikle en yakınları tarafından (Diaz ve ark., 2002, Gershoof, 2002). yapılıyor olması ve çocuğun yaşamının ilerleyen yıllarını da etkileyecek uzun süre etkilerinin olması ( 2

17 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Çocukların, ana-babalarının ya da başkalarının ile ek protokolün uygulanması için gerekli bazı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI bakımında iken bedensel ve zihinsel şiddetin her düzenlemeler de yapılmıştır. 2 türünden korunmaları gerektiği, ülkemizin de Beş duyu organı yenidoğan bebeğin çevreyi CUSTOM DUTIES taraf olduğu Çocuk Haklarına dair Sözleşme de tanıma ve uyum sağlama adına dünyaya açılan Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER yer almıştır. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları 3 pencereleridir. Yaşamın ilk yılından itibaren ne 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Sözleşmesi nin 9, 32, 34 ve 35, 3 Celal 37, Bayar 38. maddeleri Üniversitesi Salihli MYO, kadar DıĢ çok Ticaret görsel, Bölümü işitsel, dokunsal, tatlar ve kokularla tanışırsa duyuları da o kadar gelişmektedir. uyarınca taraf devletler, çocuğu her türlü ihmal, istismar ve sömürüye karşı koruma güvencesi Yaşadığımız çağda edindiğimiz görsel ve işitsel verirler. Bu amaçla; özellikle çocukların yasa verilerin büyük oranı medya kaynaklıdır. Pek dışı veya psikolojik olarak zararlı herhangi bir çok çocuk ailesi dışındaki dünyayı, kavramları, varlıkları medya aracılığı ile öğrenmektedir. cinsel etkinliğe özendirilmelerini veya zorlanmalarını, ticari amaçlı cinsel sömürüde ve Çocuğun yaşantısına medya, neredeyse doğar cinsel Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu doğmaz the second girmektedir. item of tax procedural law, custom Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first istismarla ilgili işitsel veya görsel materyallerde kullanılmalarını önlemek amacıyla her türlü tedbiri almakla yükümlüdürler. Sözleşmeye ek olarak Türkiye, Çocuk Satışı, Çocuk Fuhuşu ve Çocuk Pornografisi ile İlgili Ek Protokol ü, CEDAW I, Palermo Protokolü nü, İnsan Ticaretine Karşı Eyleme İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ni ve Sanal Ortamda İşlenen Suçlara İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ni imzalamış ve onaylamıştır. Lanzarote Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi Sözleşmesi ni de 20 tarihinde onaylamış ve 202 yılında yürürlüğe sokmuştur; 2005 yılında kabul edilen Çocuk Koruma Kanunu, Çocuk Hakları Sözleşmesi nde yer alan ilkelerin çoğunu kısıtlı da olsa kapsamaktadır sayılı Türk Ceza Kanunu ve 527 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Dünyada çocuğun değerinin artması başta anne-baba olmak üzere tüm yetişkinlerin ilgisinin daha fazla çocuk üzerine yoğunlaşmasına neden olmuştur. Buna paralel olarak medyada yer alan çocuk programları ve reklamları da giderek artış göstermiştir. Bebeklikten itibaren tüm çocuklara yönelik birçok TV programları, DVD seçenekleri ve video oyunları vardır. Son yıllarda çocukların yaşamlarının doğdukları andan itibaren ekran önünde geçtiği söylenebilir (Wartella ve Robb, 20). Araştırmalar, 2 yaşın altındaki çocukların üçte ikisinin TV izlediği, %38 inin video izlemek, oyun oynamak için bir akıllı telefon, tablet veya benzeri cihaz kullandığı bildirilmiştir. Televizyon karşısında geçirilen sürelere bakıldığında; 2 yaşın altındaki çocukların günde yaklaşık bir saat, 2 ( 3

18 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) 2-4 yaş arası çocukların -2 saat, 5-8 yaş arası 200). Ayrıca internet; web günlüğü, Facebook, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI çocukların ise 2-2,5 saatlerini ekran karşısında Twitter gibi sosyal medya ortamlarında paylaşımda geçirdikleri bildirilmiştir. Ayrıca son yıllarda bulunma amaçlı yaygın olarak kullanılmaktadır ekran karşısında geçirilen sürenin azaldığı CUSTOM buna DUTIES (TÜİK, 20). Radyo ve Televizyon Üst Kurulu karşılık mobil iletişim araçlarını kullanımının Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER (RTUK), Yayın 3 Araştırmaları ve Ölçme Dairesi arttığına da dikkat 2 Celal çekilmiştir Bayar Üniversitesi (Common Sosyal Bilimler Sense Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, tarafından DıĢ Ticaret 25 Bölümü Nisan- 3 Mayıs 2006 tarihleri arasında 7 ilde 7-4 yaşları arasında ve Media, 203). ilköğretim Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları (RTÜK, have to be 2006). resolved administratively in the first Arkadaşlık ilişkilerinin yoğunluk kazandığı ve kimlik gelişimi döneminde olan ergenlerin kendilerini ifade etmelerinde kolaylık sağlayan medyaya daha fazla ilgi gösterdikleri belirtilmiştir (Greenhow, Robelia ve Hughes, 2009). Ayrıca cinsellik hakkındaki bilgilerin ve değerlerin edinildiği bu dönemde ergenlerin cinsel sosyalleşmesinde medya önemli bir araç olarak kabul edilmektedir (Ward, 2003). 25 Avrupa ülkesinde, internet kullanan 9-6 yaş grubu 25,42 çocuk ve ebeveynleri ile yüz yüze görüşmelerle yapılan araştırmada; çocukların %93 ünün en az haftada bir kez, %60 ının her gün çevrimiçi olduğu, 9-0 yaşındakilerin %26 sı, -2 yaşındakilerin %49 u, 3-4 yaşındakilerin %73 ü ve 5-6 yaşındakilerin %82 sinin internette bir profile sahip olduğu bulunmuştur. Sosyal paylaşım sitesi kullanıcısı çocukların %26 sının herkese açık profile sahip olduğu, %29 unun arkadaş listesinde 00 den fazla kişi bulunduğu bildirilmiştir (AÇÇP, 200). Türkiye de 9-6 yaş grubu çocukların % 60 ının interneti her gün kullandığı belirtilmiştir (AÇÇP, okullarına devam eden toplam 79 kız ve erkek öğrencinin televizyon izleme alışkanlıklarını belirlemek amacıyla yapılan araştırmada, İlköğretim çağındaki öğrencilerin boş zamanlarını; % 64,9 unun kitap okuyarak, % 64,6 sının televizyon izleyerek geçirdikleri bildirilmiştir (RTÜK, 2006). Ülkemizde çocukları televizyon yayınlarının olumsuz etkilerinden korumak için hem ulusal, hem de uluslararası düzeyde çeşitli düzenlemeler yapan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu başta Akıllı İşaretler Uyarıcı Sembol Sistemi olmak üzere, Medya Okuryazarlığı Projesini başlatmıştır Eğitim ve Öğretim yılında ilköğretim müfredatına seçmeli Medya Okuryazarlığı dersi eklenmiştir. 202 yılında MEB, RTÜK ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı işbirliği ile Medya Okuryazarlığı Çalıştayı yapılmış ve çalıştay sonucunda Medya Okuryazarlığı eğitiminin okulöncesinden itibaren tüm eğitim kademelerinde diğer derslerle ilişkilendirilerek verilmesi vurgulanmıştır (RTÜK, 202). 4

19 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Türkiye de 6 7 yaşları arasındaki çocuk ve ve tüketimini etkilediği, bu ürünleri almaları konusunda ebeveynlerini zorladıkları bilinmektedir. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI gençlerin günde ortalama 3 4 saat televizyon izledikleri ve okul dışındaki birinci etkinliklerinin televizyon izlemek olduğu belirtilmektedir CUSTOM DUTIES obeziteye yol açabileceği değerlendirilmektedir. Bu durumun yetersiz ve dengesiz beslenmeye ve ( Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Birçok sosyal medya ağında 3 yaşından küçük program.pdf). 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, çocukların DıĢ Ticaret kendi Bölümü başlarına hesap açmalarına izin Çocuk-televizyon etkileşimini belirleyen kurum verilmese de çocuklar yaşlarını büyük göstererek temelde ailedir. Ailenin televizyon izleme bilinci kendilerine ait sayfa oluşturmaktadırlar. Yapılan ve alışkanlığı çocuğa doğrudan etki etmektedir. araştırmada, 9-2 yaş aralığı çocukların % 38 nin Nitekim çocuk, televizyonda sadece çocuk programlarını değil, yetişkinlerin izlediği her şeyi 200). Sosyal ağda iletişime geçtikleri diğer bir sosyal ağda profili bulunmaktadır (AÇÇP, izleme eğilimi göstermektedir (Şirin, 998). Bu kişilerinde yaşlarını ve diğer kişisel özelliklerini nedenle ebeveyn veya çocuğun bakımını üstlenen doğru göstermeyebilecekleri konusunda çocukları kişilerin tercihleri çocukların tercihlerini ciddi şekilde etkilemektedir. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 bilinçlendirmek procedures and practises önemlidir. of custom duties are Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Medya created beginning Şiddet with ve commodities Korku subject to Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Reklamlar, özellikle televizyonda çocukları etkileyen önemli bir konudur. Reklamların çocukların daha çok ilgisini çekecek şekilde sunulması, çocuğun gün boyu aynı reklamla sıklıkla karşılaşması ve reklam dilinin ritmik ve/veya tekerlemeler içermesi nedenleriyle çocuklar tarafından kolayca etkisi altında kalınmakta, taklit edilmekte ve çocuklar reklamı diline dolayabilmektedir. Düşünce, dil ve kavramların kazanıldığı çocukluk yıllarında reklamların etkisi ile koşullanma çocukların düşünme becerilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Çocuklar için reklamları yapılan gıda ve içeceklerin besin değerleri düşük (Stitt ve Kunkel, 2008), kalori değeri ise yüksektir. Medyadaki pazarlama tekniklerinin çocukların gıda tercihlerini Medyada şiddetin sıradan bir olaymış gibi yayınlanması ve çocuğun bu şekilde izlemesi davranışlarını etkilemekte, saldırgan davranışlarını arttırabilmekte, içinde yaşadığı dünyaya karşı korku ve kaygı oluşturabilmektedir. Bunun yanında sıradan sunulan şiddet olayları çocuğun da şiddeti sıradanlaştırarak duyarsızlaşmasına ve çatışmaları çözmek için şiddeti kullanmasına yol açabilmektedir. Çocukların davranışına yön vermede etkili araçlardan biri taklittir. Çocukların bir başkasını taklit eğilimleri nedeniyle bir kişiyi saldırgan davranırken görürse bu davranışları kopya edebilir ve sözle saldırmayı, bağırmayı, eleştirmeyi, şiddete 5

20 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) başvurmayı, taş atmayı öğrenebilir. Çocuklar hem suz duyarlılığın çocuğun yaşına, cinsiyetine ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI önemli, güçlü, başarılı ve sevilen kişileri hem ekrandaki karakterlerle ne ölçüde özdeşleştiğine de en çok gördükleri kişileri taklit etmektedirler bağlı olduğunu bulmuştur. (Freedman ve ark, 2003). Bu nedenle çocukların televizyon programlarında izledikleri Selin KILINÇ alkol, 2, Hatice YURTSEVER 3 CUSTOM DUTIES İlköğretim okulu 5. sınıf öğrencilerin TV izleme ve bilgisayar kullanmanın okuma alışkanlıklarına sigara ve madde kullanımı, 2 Celal Bayar Üniversitesi her türlü Sosyal ayırımcılık, Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, etkisi DıĢ üzerine Ticaret Bölümü yapılan çalışmada, TV izleme ve suç davranışları, kaba ve küfürlü konuşmalar; bilgisayar kullanımı ile kitap okuma arasında ters özellikle çocuk ve gençlerin önem verdikleri ve orantılı bir ilişki olduğu bildirilmiş ve bu konuda beğendikleri karakterler tarafından sergileniyorsa özel ve devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler taklit edilme oranları artmaktadır. arasında fark bulunmamıştır (Aksaçlıoğlu, 2005). sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun olabileceğini regulated by customs bildirmişlerdir. law numbered Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir çeşitli process fırsatlar of other taxes. sunduğu Customs açıktır. duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Huesmann ve arkadaşları (2003), çocukların şiddet içerikli video oyunları oynama veya TV izlemenin saldırgan davranışlarla ilişkili olduğunu ve ilerleyen yıllarda da saldırgan davranışlara yol açabileceğini belirtmektedir. Wilson (2008), medyanın çocukların duygusal beceri gelişimlerine uzun dönem etkileri üzerine araştırmaların sınırlı olmasına rağmen, medyanın çocuklarda korku ve endişe yaratabildiği, şiddet içeren televizyon programlarının çocukların saldırgan davranışlarını arttırdığını, şiddet içeren video oyunları oynamanın da benzer etkiye neden olduğunu bildirmiştir. Medya Çocuk ve Eğitim Medya bilgilendirici, eğlendirici ve ilgi çekici özelliği ile çocuklara keşfetme, kendi kişisel güçlerinin farkına varma ve kaynakları doğru ve etkin kullanmaya yönelik bir rehber olabilir. Wilson (2008), medyaya karşı olumlu ve olum- Christakis ve Zimmermann (2007), çocuklarda TV ve video oyunları ile geçirilen zamanın Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile ilişkili İnternet, çocuklardan yaşlılara tüm bireylerin kolaylıkla ulaşabildiği ve kullanabildiği bir bilişim teknolojisi ürünüdür. İnternetin çocuk ve gençlere eğitim, eğlence ve gelişimi destekleme anlamında Çocukların algılarının geliştiği en önemli evre olan 0-6 yaş döneminde televizyonun sunduğu görsel ve işitsel uyarıcıların çocuğun gelişiminde büyük önemi vardır. Özellikle alt sosyo-ekonomik çevrede büyüyen çocukların uyarıcı yoksunluğuna bağlı olarak gelişimlerinin sekteye uğramamasına katkıda bulunur. Çünkü hangi gelir grubunda olursa olsun televizyonun olmadığı ev yoktur. Medya çocuklara günlük konuşmalar, öyküler, şarkılar, matematiksel işlemler konusunda bilgi 6

21 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) kazandırır ve sanatsal faaliyetler ile çocuk ve ve Kolucki, 203). Benzer şekilde Zuckerman ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ebeveynine model olarak çocukların hem bilişsel ve Khandekar (200), çocuk ile ona bakan kişi hem de motor gelişimlerine katkıda bulunur. arasındaki bağı güçlendirdiği, çocukların öğrenme Erken çocukluk dönemini hedef alan başarılı CUSTOM DUTIES isteğini arttırdığı, dil becerilerini geliştirdiği ve medya programları vardır. Bu anlamda Selin medyada KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER okula hazırladığını 3 belirtmişlerdir. çocukların yoğun 2 Celal olarak Bayar televizyon Üniversitesi Sosyal izledikleri Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü saatte eğitici, uyarıcı programların yayınlanması Medyanın Çocuklar Üzerindeki Güven Duygusu son derece önemlidir. Medya televizyondan başlayarak yeni medya Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Alt sosyoekonomik düzeyde okulöncesi çocuğa sahip Meksika kökenli annelerin televizyon izleme ile ilgili ebeveyn davranışları hakkında yapılan çalışmada, anneler belirli programların eğitimsel değerine vurgu yapmış, ailece televizyon izleme ve ev içi sorumluluklarının yerine getirilmesinde televizyonun rolü konusunda olumlu görüş bildirmişlerdir (Thompson, Polk, Cheah, Vandewater, Johnson, Chrismer ve Tschann, 205). Televizyonun, dil gelişimini hızlandırmak, söz dağarcığını artırmak, bilgi düzeyini yükseltmek gibi olumlu etkileri de vardır (Yörükoğlu, 985). İlköğretim öğrencileri televizyon izlemenin faydaları konusunda ağırlıklı olarak bilgilendiriyor % 59.9, % 3.6 sı eğlendiriyor ve % 6.7 ile hayal dünyamı geliştiriyor cevabını vermişlerdir (RTÜK, 2006). Doğru medyaya ulaşmış çocukların ulaşmayanlara göre yaşadıkları bölge, dünya ve farklı kültürler hakkında daha fazla bilgiye sahip oldukları, dil ve beyin gelişimlerinin desteklendiği ve okula daha hazır bir şekilde başladıkları bildirilmiştir (Lemish araçları olan cep telefonları, ipad ler ve sosyal medya aracılığı ile çocukların yaşamlarında güçlü bir etkiye sahiptir. Çocuk ve gençler için televizyon hala birinci sırada olmasına rağmen diğer yeni teknoloji ürünleri giderek daha popüler olmaktadır. Amerikan Pediatri Akademisi, medya mesajlarının potansiyel zararlı etkileri konusunda ki endişenin hala devam ettiğini fakat, medya kullanımının önemli pozitif ve olumlu sosyal etkilerinin de kabul edilmesi gerektiğini belirtmektedir (American Academy of Pediatrics, 203). Yardımlaşma, bağışta bulunma ya da paylaşmayı gösteren programları izleyen çocukların bu davranışları gösterme olasılıkları artabilmektedir. Nitekim youtube da bağışta bulunmanın önemi ve olumlu katkılarını gösteren kısa filmi izleyen çocukların evlerinde aileleri ile birlikte bağış kutusu oluşturdukları, ailenin her bireyinin haftalık harçlığından bağış kutusuna bir miktar para koydukları ve biriken parayı ihtiyacı olan kişi veya kurumlara verdikleri gözlenmiştir. 7

22 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Medya programları, çocuk ve gençlere yaşadıkları Medya da özel gereksinimli, korunma altında, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI toplumda hangi değerlerin ve kimlerin değerli travma yaşamış, farklı etnik kökenli ve farklı sayıldığını yansıtması nedeniyle oldukça büyük inançlara sahip çocukların tümü iletişim türlerinde önem taşımaktadır. Toplumsal cinsiyete CUSTOM ilişkin DUTIES temsil edilirse çocuk kendini yaşadığı topluma ait rollerin medyada eşitlikçi bir şekilde yansıması çocuklarda güven duygusunu pekiştirir, olumlu Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü cinsel kimlik kazanmalarına yardım eder. Irk, etnik köken, engel durumu, sahip olduğu dini Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first inanç, yaşadığı coğrafi bölge, yaş gibi özelliklerin eşit bir şekilde temsil edilmesi, bir grubun aşağılanmaması, kendileri ve başkalarını algılama biçimini olumlu şekilde etkileyecektir. Çocuklar medya aracılığı ile doğru iletişim yöntemleri konusunda da bilgi edinebilmektedirler. Doğru iletişimde duyguları tanıma ve doğru bir şekilde ifade etme son derece önemlidir. Bu açıdan hem çocuklar hem de ebeveynleri medya aracılığı ile duygularını daha iyi tanıyıp ifade etmeyi öğrenebilecek fırsatlara da sahip olabilmektedir. Eski Türk filmlerine baktığımızda birçoğunda paylaşmanın, cömertliğin, yardımseverliğin, samimiyetin vurgulandığı; film senaryosunda daima iyilerin kazandığı, kötülerin mutlaka cezalandırıldığı görülmektedir. Oysa şimdi çocukların en çok televizyon izledikleri saatlerde yayınlanan dizilerin hırslı olma, sadece kazanmaya odaklı olma, kazanmak için her yola başvurma, manevi değerlerden ziyade maddi değerlere önem verme davranışlarının büyük oranda yer aldığı görülmektedir. hisseder. Çocukların kendilerini medyada olumlu görmeye ve duymaya ihtiyaçları vardır. Günümüzde çocuklar medya ile etkileşim kurmakta, sosyal ve duygusal davranış modellerini yansıtmaktadır. Çocuklar medyada başkalarının nasıl davrandığını, hangi davranışları nedeniyle cezalandırıldıklarını ve ödüllendirildiklerini gördüklerinde, hangi davranışların toplumda kabul edildiğini, hangilerinin kabul edilmediğini öğrenirler. Çocuk üzerinde medyanın etkisi seçilen programa ve programın içeriğine bağlı olarak değişmektedir. Wilson (2008), çocukların televizyon karakterlerine bağlandıklarını ve bu karakterlerin duygusal durumlarını sıklıkla yansıttıkları belirtmiş ve çocukların televizyonda en çok sevdikleri karakterleri izleyerek empati ve sempatiyi öğrenebileceklerini savunmuştur. Çocukların %20 si televizyon, radyo, gazete ya da dergi gibi geleneksel medya türlerinden, % 2 si de web sitelerinden güvenlik tavsiyeleri aldıkları bildirilmektedir. Çocuklar, geleneksel medya türlerinden (%20) (televizyon, radyo, gazete ya da dergi gibi) edindikleri bilgileri en az kullanırken bunu çevrimiçi (çocukların %2 si web sitelerinden güvenlik tavsiyeleri almaktadır) kaynaklar takip etmektedir. Diğer yandan, ergen 8

23 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) çocukların ve düşük sosyo-ekonomik düzeyde 9-6 yaş arasındaki çocukların %2 si İnternet te ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI aileye sahip çocukların ebeveynlerinden daha karşılaştığı bir durumun onları üzdüğünü veya çok öğretmenlerinden bilgi aldıkları ortaya çıkmıştır. İlginç bir şekilde, çocuklar diğer rahatsız ettiğini belirtmiştir. %4 ü geçen 2 CUSTOM yakınlarından (%47) (örn. ağabey,abla, teyze, DUTIES ay içinde açıkça cinsel içerikli çevrimiçi Selin amca, KILINÇ 2, Hatice görüntüler YURTSEVER gördüğünü, 3 tüm medya türlerine 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi büyükanne-baba gibi) arkadaşları kadar internet bakıldığında, İnternet aracılığı ile çocukların 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü güvenliği hakkında bilgi almaktadır. Çocukların %23 ü cinsel veya pornografik içerik gördüğünü %44 ü İnternet in güvenli kullanımı konusundaki bildirmiştir. -6 yaşındaki çocukların %5 i bilgileri arkadaşlarından edindiğini ve %35 i de arkadaşlarından cinsel içerikli mesajlar veya arkadaşlarına bu konuda tavsiyede bulunduğunu fotoğraflar aldığını ve %3 ü de buna benzer mesajları gönderdiklerini ifade etmiştir. -6 ifade etmiştir. İnternet güvenliği hakkında bilgi yaşındakilerin %2 i kullanıcı tarafından oluşturulmuş potansiyel zararlı bir veya daha fazla kaynakları karşılaştırıldığında, çocukların en çok ebeveyn (%63), daha sonra öğretmen (%58) ve türdeki içeriğe maruz kalmıştır: nefret söylemi daha sonra arkadaş (%44) tavsiyesine başvurduğu (%2), anoreksiya (%0), kendine zarar verme gözlenmiştir (AÇÇP, 200). (%7), ilaç kullanımı (%7), intihar (%5) 9-6 Ebeveynler, internet güvenliği hakkındaki bilgileri; yaş arası çocukların %30 u yüz yüze daha önce ailelerinden ve arkadaşlarından (%48), geleneksel tanışmadıkları kişilerle iletişimde bulunduğunu medyadan (%32) çocuğunun okulundan (%27), ve bunu riskli ama eğlenceli bir aktivite olarak İnternet servis sağlayıcılarından (%22) ve web gördüğünü belirtmiştir (AÇÇP, 200). Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first sitelerinden (%2) öğrendiklerini bildirmişlerdir (AÇÇP, 200). Medya ve İstismar Her yıl Amerika da on binlerce çocuk ciddi ve kalıcı etkileri olan cinsel istismarla karşılaşmaktadır. Bu kadar yaygın olan bu sorun karşısında halkın çoğu bilgi sahibi değildir. Hatta politikacılar da dahil olmak üzere insanların çoğu çocuk cinsel istismarını haberlerden anlamaya çalışmaktadır (Mejia, Cheyne ve Dorfman, 202). Teknolojik gelişmeler sonucunda ulaşılması ve kullanımı kolaylaşmış olan medya araçları artık neredeyse her eve girmiştir. Özellikle internet kullanımı çocuk ve ergenlerde oldukça yaygındır. Bu denli yaygınlık kazanmış olması ve her tür içeriğine isteyen herkesin sansürsüz ulaşabileceği yapısıyla medya çocuğun veya gencin psikolojik, fiziksel, sosyal vb. hazırlıkları olmadan birtakım bilgilere muhatap olmasına, uyum ve hazmetme problemleri yaşamasına neden olabilmektedir. Deneysel araştırmalar medyada cinsel içeriğe maruz 9

24 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) kalmanın cinsel davranışların erken başlamasına lardan istatistiksel olarak bilgi sağlanarak ve ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI (Brown ve ark., 2006) ve cinsel açıdan riskli nüfus yoğunluğu ve suç oran boyutları dikkate davranışlara neden olabileceği bildirilmektedir alınarak İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, (Peter ve Valkenburg, 20). CUSTOM DUTIES Aydın, Bursa, Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Selin KILINÇ 2, Hatice illerinde YURTSEVER uygulanmıştır. 3 Araştırmada verilerin elde ABD de yapılan bir araştırmada, spor, haber ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali edilmesinde Hukuk Programı Yüksek 5 li likert Lisans Öğrencisi ölçek ve katılımcıların çocuk programları hariç televizyondaki 3 Celal Bayar Üniversitesi diğer üç Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü demografik özelliklerini belirlenmesine yönelik programdan ikisinin cinsel içerikli olduğu ve bu Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari bir Abstract: anket Custom formundan duty is a kind faydalanılmıştır. of tariff arising Örneklemin programlardan eşyanın sadece yer % değiştirmesi nin cinsel nedeniyle, sorumlu bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, belirlenmesinde subject to customs which rastgele is based yöntem on those kullanılmış ve davranış ve riskler sosyal konusunu ve mali fonksiyonlarının vurguladığı yanında bulunmuştur (Kunkel türüdür. ve ark., Aynı 2007). zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi toplam tariff that (N=3050) is a foreign trade birey and economic çalışmaya policy dahil edilmiştir. dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Araştırmada fiscal functions. Since Basit they Rassal are not collected Yöntem on uygulanmıştır. an Seçilen indirect tariff katılımcılara on expenditures, custom ait hiçbir duties kimlik bilgisi İnterneti aşırı kullanan vergi türü olmadığından, gençlerin dış eğitim, ticarete konu aile, olan uyku bozukluğu, olmak depresyon, üzere alınmaktadır. fazla Gümrük internet vergileri, harcamalarından dolayı kanun kapsamı ekonomik dışında sorunlar, tutulmuştur. madde Bu nedenle, tutulmuştur. duties are excluded Araştırma from this law. süresi Therefore, ise yaklaşık 37 ay Vergi anket to foreign formlarına trade arrive at the çalışmaya custom. According yansıtılmamış to gizli kullanımı ve sanal sayılı zorbalık Gümrük Kanunu nda gibi alanlarda düzenlenmiştir. sorunlar Bu kanun sürmüştür. regulated by customs law numbered yaşadıkları bulunmuştur Bölgesine girişinden (Subrahmanyam başlayıp, eşyaya uygulanacak ve created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik Verilerin international trade Analizi entering customs territories of Smahel, 20). tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Araştırmadan assessment, accrual elde and collecting edilen veriler are regulated SPSS 8 istatistik Ortaöğretim öğrencileri Bakanlığı na ile bağlı yapılan ayrı bir bir kuruluş çalışmada niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler programı Enstitüsü Customs Maliye and ile Economy analiz Anabilim Ministry edilmiş, Dalı Mali according Hukuk güvenirlilik to geçerlilik internet kullanım Kanunu Programı oranın hükümlerine Yüksek artmasının Lisans uygun Öğrencisi öğrencilerin olarak yürütülmektedir. Gümrük türetilmiģtir. sağlanmıştır. Cronbach s Alpha kat sayısı olarak vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the madde kullanım durumlarını etkilediği görülmüştür 0.87 değeri elde edilmiştir. Bu değerden dolayı (Sezer ve Sağay, yapıya 204). sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 50 place. faktörün However, in çok the case yüksek of disputes güvenilirlik not being düzeyinde AMAÇ, KAPSAM uyuşmazlıklarda VE YÖNTEM yargı yoluna başvurulabilmektedir. olduğunu söyleyebiliriz. Korelâsyon, Anova, Faktör Disputes analizi, Man Whitney U, Ki-Kare teknikleri Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Günümüzde sıkça Gümrük duyduğumuz Uyuşmazlıkları ve üzerinde uygulanarak araştırma genişletilmiştir. tartışılan ve çözüm yolları bulmaya çalışılan çocuk istismarı konusunda etkin bir rol oynayan Araştırmanın Hipotezleri: medyanın öneminin ve çocuk istismarının önlenmesinde yapılması gerekenlerin uygulamalı H0: Çocuk cinsel istismarı ile eğitimi arasında ilişki yoktur. olarak incelenmesi çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu araştırma uygulamalı bir H0: Cinsel istismarda medyanın rolü faktörleri araştırmadır. Yapılan bu araştırma farklı kurum- cinsiyet değişkeninden bağımsızdır. 0

25 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) H0: Cinsel istismarda medyanın rolü faktörleri H0: Çocuk cinsiyeti ile çocuğa cinsel eğitim ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI yaş değişkeninden bağımsızdır. verme bağımsızdır. H0: Cinsel istismarda medyanın rolü faktörleri CUSTOM DUTIES H0: Çocuk cinsiyeti ile çocuğun cinsel istismar eğitim durumu değişkeninden bağımsızdır. yaşaması bağımsızdır. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 H0: Çocuk cinsiyeti ile günlük televizyon izleme süresi bağımsızdır. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü H0: Çocuk cinsel eğitimi, ebeveynin cinsiyetinden bağımsızdır. miktarı veya Tablo değeri. üzerinden Katılımcılara alınan, ekonomik, İlişkin subject Demografik to customs Analizler which is based on those F % Cinsiyet dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Erkek Since they are not collected 828 on 60% vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff Kadın on expenditures, custom duties % Yaş olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade 8-25 arrive at the custom. According to 502 6% kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded 26-30from this law. Therefore, 74 38% sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by 3-35 customs law numbered % Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to 30 0% oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing 4-50 with operation sequence % gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other 5+ taxes, compalsive levels such as 23 8% Eğitim Durumu Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Maliye İlköğretim of Customs as a part of Anabilim Dalı Mali Hukuk 294 0% Customs and Economy Ministry according to Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Lise Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over % süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other Yüksekokul taxes. Customs duty disputes % yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, Üniversite in the case of disputes not being % Yükseklisans ve % Key words: üstü Custom, Custom Duties, Custom Gelir durumu % % % % % % Medeni Durumu Evli % Bekar %

26 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Çocuğunuz Var Mı? ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Evet % Hayır 503 6% Kaç Tane Çoğunuz Var 45 5% CUSTOM DUTIES % Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER % % 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü % Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom 5+ duty is a kind of tariff arising 4 0% Kaç Yıldır İş Hayatındasınız miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs -5 yıl which is based on those 334 % dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign 6-0 yıl trade and economic policy % dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. -5 Since they yıl are not collected on % vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff 5-20 on expenditures, yıl custom duties 550 8% 20 yıl ve üstü 278 9% Çalıştığınız Kurumun Usul Kanunu Faaliyet (VUK) nun Konusu ikinci Nedir maddesine göre bu the second item Üretim of tax procedural law, custom 93 63% gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and Hizmet practises of custom duties are 9 37% Kurumdaki Konumuzun ile dış ticarete Nedir konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, Vasıfsız a systematization işçi has been 85 27% işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade İşçi entering customs territories 37 of 37% gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other Memur taxes, compalsive levels such as 485 6% Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate Yetkiliof Customs as a part of 238 8% Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Amir-Yönetici Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden 65 5% disputes over Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties İşyeri has a sahibi different form from the 20 7% Çocuğunuz Günde yapıya Kaç sahiptir. Saat Televizyon Gümrük vergisi İzler uyuşmazlıkları have to be resolved saat administratively in the first 288 9% Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively,.5 saat legal action can be taken % Key words: Custom, 2 saat Custom Duties, Custom % 2.5 saat % 3 saat % Çocuğunuzun cinsiyeti nedir? Erkek 78 58% Çocuğunuzla cinsellik konusunda görüşüp onu bilgilendirir misiniz? Çocuğunuzun cinsel istismara uğramaması konusunda kendiniz bir eğitim aldınız mı? Kız % Evet % Hayır 6 38% Evet % Hayır % 2

27 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Çocuğunuza yönelik dış dünyadan ĠDARĠ cinsel AġAMADA taciz yönünde ÇÖZÜM bir sorun YOLLARI Evet % oluştuğunda nasıl davranacağınız konusunda bir bilgiye sahip Hayır misiniz? 953 3% Sizce eğitim kurumlarında çocuklara cinsel eğitim CUSTOM ve taciz DUTIES İyi 543 5% konusunda bilgi verilerek eğitilmesini nasıl karşılıyorsunuz? Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Kötü % Gereksiz 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 654 2% Çocuğunuzla birlikte cinsellik ve 3 Celal bu konulara Bayar Üniversitesi ilişkin Salihli bir arada MYO, DıĢ Ticaret Evet Bölümü % bulunarak konuşma ve bilgilendirme yapıyor musunuz? Hayır % Çocuğunuza dış eşyanın dünyadan yer bir değiştirmesi cinsel taciz nedeniyle, uygulandığında bu eşyanın nasıl from the movement Evetof commercial commodities % davranması gerektiğini sosyal ve öğretiyor mali fonksiyonlarının musunuz? yanında önemli bir commodities quantity Hayırand value. It is are a kind 668 of 55% Çocuğunuzun çevresinde türüdür. Aynı bulunan zamanda harcamalar arkadaşları üzerinden ve farklı alınan bir instrument in addition Evet to its economic, social and % arada olduğu kişileri tanıyor ve onlarla ilgili bilgi sahibi oluyor kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like Hayır income tax and corporate tax, as musunuz? % Şuana kadar cinsel olmak istismar üzere alınmaktadır. konusunda Gümrük çocuğunuz vergileri, bir Vergi sorun to yaşadı foreign trade Evet arrive at the custom. According 499 to 49% mı yaşadı ise sizinle Usul Kanunu bunu paylaştı (VUK) nun mı? ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded Hayırfrom this law. Therefore, 55 5% İnternet ve diğer taşınabilir telefon, tablet gibi teknolojik Evet 978 7% cihazları kullanması ile dış konusunda ticarete çocuğunuza olan eşyanın Türkiye kısıtlamalar Gümrük getiriyor Through this law, Hayır a systematization has been musunuz? % Çocuğunuzun herhangi oluşturulmuştur. bir sosyal Diğer medyada tüm vergilerde Facebook olduğu gibi ve Tiwiter Turkey and continuing Evet with operation sequence % gibi sitelerde bir tahakkuk sayfası ve var tahsil mı varsa aşamaları bu Gümrük sayfalarda ve Ticaret paylaşımlarını assessment, accrual Hayır and collecting are regulated takip ediyor musunuz? Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part 728 of 57% Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Çocuğunuza cinsel Kanunu Programı istismar hükümlerine Yüksek ya da Lisans uygun şiddet Öğrencisi olarak konusunda yürütülmektedir. Selin KILINÇ bir müdahalede tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Evet Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over 852 6% bulunulduğunda nasıl davranması gerektiği konusunda bilgi süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process of other Hayır taxes. Customs duty disputes veriyor musunuz? 98 39% yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Televizyon, internet Ancak ve diğer idari yayın aşamada organlarında çözümlenemeyen cinsellik içerikli solved administratively, Evet legal action can be taken % program ya da farklı uyuşmazlıklarda cinsel konularda yargı yoluna başvurulabilmektedir. çocuğunuzun uzak kalması Key words: Hayır Custom, Custom Duties, Custom konusunda bir uygulama Anahtar Kelimeler: yapıyor musunuz? % Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes Faktör Analizi 2. Medya çocuk ve eğitim 50 Madde ile yapılan faktör analizi sonucunda toplam 4 faktör belirlenmiştir. Bu faktörler sırasıyla aşağıdaki gibidir;. Medya şiddet ve korku 3. Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu 4. Medya ve istismar boyutu 3

28 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 2. Dönüştürülmüş Faktör Yükleri Değerleri (Rotated Component Matrixa) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Component CUSTOM DUTIES Medya şiddet ve korku Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3,76 Medya şiddet ve korku -,656 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Medya şiddet ve korku,62 Medya şiddet ve Özet: korku Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty,607 is a kind of tariff arising Medya şiddet ve miktarı korku veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which,58 is based on those Medya şiddet ve dış korku ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign -,525 trade and economic policy Medya şiddet ve dolaylı korku bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since -,408 they are not collected on Medya şiddet ve vergi korku türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on -,299 expenditures, custom duties Medya şiddet ve olmak korku üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive,276 at the custom. According to Medya çocuk ve kanun eğitim kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law.,257 Therefore, Medya çocuk ve sayılı eğitim Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered, Medya çocuk ve Bölgesine eğitim girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities,622 subject to Medya çocuk ve oluşturulmuştur. eğitim Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation,62 sequence. Medya çocuk ve eğitim -,464 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Medya çocuk ve Kanunu Programı eğitim hükümlerine Yüksek Lisans uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans -,444 of Tezinden disputes over Medya çocuk ve eğitim,439 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Medya çocuk ve öncelikle eğitim idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes,40 not being Medya çocuk ve uyuşmazlıklarda eğitim yargı yoluna başvurulabilmektedir. -,394 Medyanın çocuklar Anahtar üzerindeki Kelimeler: güven Gümrük, duygusu Gümrük boyutu Vergisi, Disputes,04 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu,62 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu -,57 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu -,35 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu,659 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu,608 Medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu,479 4

29 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Medya ve istismar boyutu ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI,469 Medya ve istismar boyutu -,459 Medya ve istismar boyutu Medya ve istismar boyutu CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 -,459 -,443 Medya ve istismar boyutu -,49 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Medya ve istismar boyutu -,24 Medya ve istismar Özet: boyutu Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising,23 Medya ve istismar miktarı boyutu veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those -,02 Medya ve istismar dış boyutu ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy,640 Medya ve istismar dolaylı boyutu bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on -,436 Medya ve istismar vergi boyutu türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties,48 Medya ve istismar olmak boyutu üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to -,376 Medya ve istismar kanun boyutu kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, -,374 Medya ve istismar sayılı boyutu Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered ,373 Medya ve istismar Bölgesine boyutu girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to -,328 Medya ve istismar oluşturulmuştur. boyutu Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. -,325 Medya ve istismar tahakkuk boyutu ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated,322 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk Medya ve istismar boyutu to,29 Gümrük türetilmiģtir. Medya ve istismar boyutu vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the,29 Medya ve istismar yapıya boyutu sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first -,255 Medya ve istismar Ancak boyutu idari aşamada çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken.,240 Medya ve istismar boyutu,225 Medya ve istismar Gümrük boyutu Uyuşmazlıkları -,22 Medya ve istismar boyutu -,58 Medya ve istismar boyutu,45 Korelâsyon Analizi H0: Çocuk cinsel istismarı ile eğitimi arasında ilişki yoktur. İkili Korelâsyon analizi ile aşağıdaki maddeler arasında istatistiksel farklılık yaratacak ilişki bulunduğu belirlenmiştir. 5

30 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968). Çocuğunuzla cinsellik konusunda görüşüp onu Tiwiter gibi sitelerde bir sayfası var mı varsa bu sayfalarda paylaşımlarını takip ediyor ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI bilgilendirir misiniz İle Çocuğunuza yönelik dış dünyadan cinsel taciz yönünde bir sorun musunuz? oluştuğunda nasıl davranacağınız konusunda CUSTOM DUTIES 6. Çocuğunuza dış dünyadan bir cinsel taciz bir bilgiye sahip misiniz? Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 uygulandığında nasıl davranması gerektiğini 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 2. Çocuğunuza dış dünyadan 3 Celal bir Bayar cinsel Üniversitesi taciz Salihli MYO, öğretiyor DıĢ Ticaret Bölümü musunuz ile Televizyon, internet uygulandığında nasıl davranması gerektiğini ve diğer yayın organlarında cinsellik içerikli öğretiyor musunuz ile Çocuğunuzun çevresinde program ya da farklı cinsel konularda çocuğu- bulunan arkadaşları ve farklı bir arada nuzun uzak kalması konusunda bir uygulama olduğu kişileri tanıyor ve onlarla ilgili bilgi sahibi oluyor musunuz? 7. Çocuğunuzun herhangi bir sosyal medyada 3. Çocuğunuza dış dünyadan bir cinsel taciz Facebook ve Tiwiter gibi sitelerde bir sayfası uygulandığında nasıl davranması gerektiğini var mı varsa bu sayfalarda paylaşımlarını öğretiyor musunuz ile Şuana kadar cinsel istismar takip ediyor musunuz ile Televizyon, internet konusunda çocuğunuz bir sorun yaşadı ve diğer yayın organlarında cinsellik içerikli mı yaşadı ise sizinle bunu paylaştı mı? program ya da farklı cinsel konularda çocuğunuzun 4. Çocuğunuzun çevresinde bulunan arkadaşları uzak kalması konusunda bir uygulama ve farklı bir arada olduğu kişileri tanıyor ve onlarla ilgili bilgi sahibi oluyor musunuz ile 8. Çocuğunuza cinsel istismar ya da şiddet konusunda Şuana kadar cinsel istismar konusunda çocuğunuz bir müdahalede bulunulduğunda nasıl bir sorun yaşadı mı yaşadı ise sizinle davranması gerektiği konusunda bilgi veriyor bunu paylaştı mı? musunuz ile Televizyon, internet ve diğer türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument yapıyor in addition musunuz? to its economic, social and Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by yapıyor General Directorate musunuz? of Customs as a part of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 5. Çocuğunuzla birlikte cinsellik ve bu konulara ilişkin bir arada bulunarak konuşma ve bilgilendirme yapıyor musunuz ile Çocuğunuzun herhangi bir sosyal medyada Facebook ve yayın organlarında cinsellik içerikli program ya da farklı cinsel konularda çocuğunuzun uzak kalması konusunda bir uygulama yapıyor musunuz? 6

31 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 3. Katılımcıların Bazı Maddelere İlişkin Görüşlerinin Korelasyon Analizleri ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 3.Çocuğunuzla cinsellik konusunda görüşüp onu bilgilendirir misiniz? 4.Çocuğunuzun cinsel istismara uğramaması konusunda kendiniz bir eğitim aldınız mı? 5.Çocuğunuza yönelik dış dünyadan cinsel taciz yönünde bir sorun oluştuğunda nasıl davranacağınız konusunda bir bilgiye sahip misiniz? 6. Sizce eğitim kurumlarında çocuklara cinsel eğitim ve taciz konusunda bilgi verilerek eğitilmesini nasıl karşılıyorsunuz? 7.Çocuğunuzla birlikte cinsellik ve bu konulara ilişkin bir arada bulunarak konuşma ve bilgilendirme yapıyor musunuz? 8.Çocuğunuza dış dünyadan bir cinsel taciz uygulandığında nasıl davranması gerektiğini öğretiyor musunuz? 9.Çocuğunuzun çevresinde bulunan arkadaşları ve farklı bir arada olduğu kişileri tanıyor ve onlarla ilgili bilgi sahibi oluyor musunuz? 20. Şuana kadar cinsel istismar konusunda çocuğunuz bir sorun yaşadı mı yaşadı ise sizinle bunu paylaştı mı? 3.Çocuğunuzla cinsellik konusunda görüşüp onu bilgilendirir misiniz? 4.Çocuğunuzun cinsel istismara Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 bu konulara dünyadan bir ve farklı bir 2 Celal Bayar Üniversitesi ranacağınız Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 nusunda bilgi bulunarak ğında nasıl tanıyor bir sorun Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü uğramaması konusunda kendiniz bir eğitim aldınız mı? 5.Çocuğunuza yönelik dış dünyadan cinsel taciz yönünde bir sorun oluştuğunda nasıl dav- konusunda bir bilgiye sahip misiniz? 6. Sizce eğitim kurumlarında çocuklara cinsel eğitim ve taciz ko- verilerek eğitilmesini nasıl karşılıyorsunuz? CUSTOM 7.Çocuğu- DUTIES nuzla birlikte cinsellik ve ilişkin bir arada konuşma ve bilgilendirme yapıyor musunuz? Özet: - Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir -,48 - dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir,239 -,06 - vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu kanun -,090 kapsamı,02dışında -,042 tutulmuştur. - Bu nedenle, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak,037 -,3,064,06 - işlemlerin sırasına göre bir sistematik oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,,078,082,072 -,035,02 - Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to süreci, -,059 diğer vergilerde,048 -,085 oluşan süreçten -,03 farklı -,092 bir process -,254 of other - taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 8.Çocuğunuza dış cinsel taciz uygulandı- davranması gerektiğini öğretiyor musunuz? arada olduğu kişileri ve onlarla ilgili bilgi sahibi oluyor musunuz? 20. Şuana kadar cinsel istismar konusunda çocuğunuz yaşadı mı yaşadı ise sizinle bunu paylaştı mı? 2. İnternet ve diğer taşınabilir telefon, tablet gibi teknolojik cihazları kullanması konusunda çocuğunuza kısıtlamalar getiriyor musunuz? 9.Çocuğunuzun çevresinde bulunan arkadaşları 22.Çocuğunuzun herhangi bir sosyal medyada Facebook ve Tiwiter gibi sitelerde bir sayfası var mı varsa bu sayfalarda paylaşımlarını takip ediyor musunuz? Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising from the movement of commercial commodities subject to customs which is based on those commodities quantity and value. It is are a kind of tariff that is a foreign trade and economic policy instrument in addition to its economic, social and fiscal functions. Since they are not collected on regular basis like income tax and corporate tax, as an indirect tariff on expenditures, custom duties are collected only once when commodities subject to foreign trade arrive at the custom. According to the second item of tax procedural law, custom duties are excluded from this law. Therefore, procedures and practises of custom duties are regulated by customs law numbered Through this law, a systematization has been created beginning with commodities subject to international trade entering customs territories of Turkey and continuing with operation sequence. Like all other taxes, compalsive levels such as,032,03,098 -,009,039,395 -,269 - Disputes 23.Çocuğunuza cinsel istismar ya da şiddet konusunda bir müdahalede bulunulduğunda nasıl davranması gerektiği konusunda bilgi veriyor musunuz? 24.Televizyon, internet ve diğer yayın organlarında cinsellik içerikli program ya da farklı cinsel konularda çocuğunuzun uzak kalması konusunda bir uygulama yapıyor musunuz? 2. İnternet ve diğer taşınabilir telefon, tablet gibi teknolojik cihazları kullanması konusunda çocuğunuza kısıtlamalar getiriyor musunuz? 22.Çocuğunuzun herhangi bir sosyal medyada Facebook ve Tiwiter gibi sitelerde bir sayfası var mı varsa bu sayfalarda paylaşımlarını takip ediyor musunuz? -,025,08,006,073,090,024 -,57,94 -,070,092,096 -,062 -,304,088 -,46,34,096-7

32 23.Çocuğunuza cinsel istismar ya da şiddet konusunda bir müdahalede bulunulduğunda nasıl davranması gerektiği konusunda bilgi veriyor musunuz? 24. Televizyon, internet ve diğer yayın organlarında cinsellik içerikli program ya da farklı cinsel konularda çocuğunuzun uzak kalması konusunda bir uygulama yapıyor musunuz? Anova Analizi UHPPD Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) -,70 -,058 -,00,65 -,09 -,087,048 -,048,36 -,03 - ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI,092,084,096 -,097,040,26 -,82,285,036,236 -,32 - CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Tablo 4. Katılımcıların vergi türü olmadığından, Faktörlere dış ticarete İlişkin konu olan Görüşlerinin an indirect tariff Cinsiyet on expenditures, Değişkenine custom duties Göre Anova olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Analizleri Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları Sum 4458 of procedures and practises Mean of custom duties are sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu Squares kanun regulated dfby customs Square law numbered F Sig. Medya şiddet ve Bölgesine korku girişinden Between başlayıp, Groups eşyaya uygulanacak 3,544 created beginning with commodities 3,544 subject 3,547 to,060 işlemlerin sırasına Within Groups göre bir sistematik 3045,456 international 3048 trade entering customs,999 territories of Total 3049, Medya çocuk ve tahakkuk eğitim ve tahsil Between aşamaları Groups Gümrük ve Ticaret 40,26 assessment, accrual and collecting 40,26 are regulated 40,648,000 Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Gümrükler Bu çalıģma, Within Genel Celal Müdürlüğü Bayar Groups Üniversitesi tarafından, Sosyal 3008,874 by General Gümrük Bilimler Enstitüsü 3048 Directorate of Customs Maliye Anabilim Dalı,987 as a part of Customs and Economy Ministry Mali according Hukuk to Kanunu Programı hükümlerine Yüksek Total Lisans uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ 3049,000 tarafından Customs hazırlanan 3049 Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over Gümrük türetilmiģtir. Medyanın çocuklar vergisinden Between doğan Groups uyuşmazlıkların çözüm 6,995 customs duties has a different 6,995form from 7,085 the üzerindeki güven yapıya sahiptir. Within Gümrük Groups vergisi uyuşmazlıkları 3032,005 have to 3048 be resolved administratively,995 in the first duygusu boyutu öncelikle idari Total aşamada çözümlenmek zorundadır. 3049,000 place. However, 3049 in the case of disputes not being,000 Medya ve istismar Between Groups 3,036 3,036 3,039,08 boyutu Anahtar Kelimeler: Within Gümrük, GroupsGümrük Vergisi, 3045,964 Disputes 3048,999 Total 3049, H0: Cinsel istismarda medyanın rolü faktörleri cinsiyet değişkeninden bağımsızdır. Yapılan Anova testi sonuçlarına göre; cinsiyet, medya şiddet ve korku ile medya ve istismar boyutu değişkenlerinde farklılığa sebep olmazken medya çocuk ve eğitim ile medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu değişkenlerinde farklılığa sebep olabilmektedir. H0: Cinsel istismarda medyanın rolü faktörleri yaş değişkeninden bağımsızdır. Yapılan Anova testi sonuçlarına göre; yaş, medya çocuk ve eğitim değişkenlerinde farklılığa sebep olmazken ile medya şiddet ve korku, medya ve istismar boyutu ile medyanın çocuklar üzerindeki güven duygusu boyutu değişkenlerinde farklılığa sebep olabilmektedir. 8

33 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 5. Katılımcıların Faktörlere İlişkin Görüşlerinin Yaş Değişkenine Göre Anova Analizleri ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Sum of Mean Squares df Square F Sig. Medya şiddet ve korku Between CUSTOM Groups DUTIES 9, ,808 3,825,002 Within Groups Selin KILINÇ ,962, Hatice YURTSEVER ,995 Total 3049, Medya çocuk ve eğitim 2 Celal Bayar Üniversitesi Between Sosyal Bilimler Groups Ens. Mali Hukuk 4,264 Programı Yüksek 5Lisans Öğrencisi 2,853 2,862,04 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Within Groups 3034, ,997 Total 3049, Medyanın çocuklar eşyanın üzerindeki yer değiştirmesi nedeniyle, Between bu Groups eşyanın from the 34,90 movement of commercial 5 6,982 commodities 7,05,000 güven duygusu boyutu miktarı veya değeri üzerinden Within alınan, Groups ekonomik, subject 304,090 to customs 3044 which is based,990 on those dış ticaret ve ekonomi politikası Total aracı olan bir vergi tariff 3049,000 that is a foreign 3049 trade and economic policy Medya ve istismar türüdür. boyutu Aynı zamanda harcamalar Between üzerinden Groups alınan instrument 27,3 in addition to its 5 economic, 5,423 social and 5,462,000 dolaylı bir vergi türü olan gümrük Within vergisi, Groups gelir ve fiscal 302,887 functions. Since 3044 they are not collected,993 on vergi türü olmadığından, dış Total ticarete konu olan an indirect 3049,000 tariff on 3049 expenditures, custom duties H0: Cinsel istismarda Usul Kanunu medyanın (VUK) nun ikinci rolü maddesine faktörleri göre bu medya the second ve item istismar of tax procedural boyutu ile law, medyanın custom çocuklar eğitim durumu değişkeninden gümrük vergilerinin usul bağımsızdır. ve uygulama esasları 4458 üzerindeki procedures and güven practises duygusu of custom boyutu duties are değişkenlerinde farklılığa sebep olabilmektedir. Yapılan Anova testi sonuçlarına göre; eğitim; medya çocuk ve işlemlerin eğitim, medya sırasına şiddet göre bir ve korku, sistematik international trade entering customs territories of Tablo 6. Katılımcıların tahakkuk ve tahsil Faktörlere aşamaları Gümrük İlişkin ve Ticaret Görüşlerinin assessment, Eğitim accrual and Durumu collecting are Değişkenine regulated Göre Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk Anova Analizleri to süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process Sum of of other taxes. Customs Mean duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have Squares to be resolved administratively df Square in the first F Sig. Medya şiddet ve Ancak korku idari aşamada Between çözümlenemeyen Groups solved administratively, 39,23 legal 5action can 7,825 be taken. 7,93,000 Within Groups 3009, ,989 Total 3049, Medya çocuk ve Gümrük eğitim Uyuşmazlıkları Between Groups 28, ,72 5,766,000 Within Groups 3020, ,992 Total 3049, Medyanın çocuklar üzerindeki Between Groups 2,66 5 4,323 4,347,00 güven duygusu boyutu Within Groups 3027, ,995 Total 3049, Medya ve istismar boyutu Between Groups 26, ,295 5,333,000 Within Groups 3022, ,993 Total 3049,

34 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Ki-Kare Analizi Yapılan analizler sonucunda, Chi-Square kuyruk ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI olasılığı değerinin 0,05 ten büyük olması sebebiyle, çocuk cinsiyeti ile günlük televizyon izleme H0: Çocuk cinsiyeti ile ADMINISTRATIVE günlük televizyon izleme SOLUTIONS TO DISPUTES OVER süresi bağımsızdır. CUSTOM DUTIES süresinin bağımsız olduğu belirlenmiştir. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Tablo 7. Katılımcıların Çocuk Cinsiyeti ile Günlük Televizyon İzleme Süresine İlişkin 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Ki-Kare Salihli Analizi MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi Value olan ticari Abstract: df Custom Asymp. duty is a Sig. kind of (2-sided) tariff arising Pearson miktarı veya Chi-Square değeri üzerinden alınan, ekonomik, 2,736 a subject 4 to customs which is based on,603 those Likelihood Ratio 2,740 4,602 Linear-by-Linear türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden,34 alınan instrument in addition to its economic, social,74 and Association N of Valid Cases 3050 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten Ki-Kare farklı bir Analizi process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. Asymp. However, Sig. in the case Exact of disputes Sig. not being uyuşmazlıklarda yargı yoluna Value başvurulabilmektedir. df (2-sided) (2-sided) Pearson Chi-Square 2,784 a,095 Continuity Correction b 2,659,03 H0: Çocuk cinsiyeti ile çocuğa cinsel eğitim verme bağımsızdır. Yapılan analizler sonucunda, Chi-Square kuyruk olasılığı değerinin 0,05 ten büyük olması sebebiyle, çocuk cinsiyeti ile çocuğa cinsel eğitim verme bağımsız olduğu belirlenmiştir. Tablo 8. Katılımcıların Çocuk Cinsiyeti ile Çocuğa Cinsel Eğitim Verilmesine İlişkin Likelihood Ratio 2,789,095 Exact Sig. (-sided) Fisher s Exact Test,096,05 Linear-by-Linear Association N of Valid Cases ,783,095 20

35 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) H0: Çocuk cinsiyeti ile çocuğun cinsel istismar kuyruk olasılığı değerinin 0,05 ten ufak olması ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI yaşaması bağımsızdır. sebebiyle, çocuk cinsiyeti ile çocuğun cinsel istismar yaşamasının bağımsız olmadığı belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, Chi-Square CUSTOM DUTIES Tablo 9. Katılımcıların Çocuk Cinsiyeti Selin KILINÇ ile 2, Çocuğun Hatice YURTSEVER Cinsel İstismar 3 Yaşamasına İlişkin Ki-Kare Analizi 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Asymp. Sig. Exact Sig. Exact Sig. eşyanın yer değiştirmesi Value nedeniyle, bu dfeşyanın from (2-sided) the movement of commercial (2-sided) commodities (-sided) Pearson Chi-Square sosyal ve mali fonksiyonlarının 9,883 a yanında önemli bir commodities quantity,000 and value. It is are a kind of Continuity Correction türüdür. Aynı zamanda 9,557 harcamalar üzerinden alınan instrument,000 in addition to its economic, social and Likelihood Ratio kurumlar vergisi gibi belirli 9,94 aralıklarla alınan bir regular basis,000 like income tax and corporate tax, as Fisher s Exact eşyanın Test gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities,000 subject,000 Linear-by-Linear Usul Kanunu (VUK) nun 9,877 ikinci maddesine göre bu the second,000 item of tax procedural law, custom Association N of Valid Cases 3050 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first farklılığa neden olmaktadır. Man Whıtney U Analizi H0: Çocuk cinsel eğitimi, ebeveynin cinsiyetinden bağımsızdır. Yapılan Man Whitney U testi sonuçlarına göre; ebeveynin cinsiyeti, çocuğun cinsel istismar durumunda paylaşmasında farklılığa sebep olmazken, çocuğun cinsel istismar durumunda kendini nasıl korunması gerektiği konusunda bilgilendirme, çocuğun sosyal paylaşımlarını takip etme ve çocuğa elektronik cihazları kullanma konusunda kısıtlar getirme konularında 2

36 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 0. Çocukların Cinsel Eğitimi ve Ebeveynin Cinsiyetine İlişkin Man Whıtney U Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ADMINISTRATIVE SOLUTIONS Çocuğunuzun TO DISPUTES OVER Çocuğunuza cinsel istismar ya da CUSTOM yal medyada DUTIES Fağer taşınabilir herhangi bir sos- İnternet ve di- şiddet konusunda Selin KILINÇ cebook 2, ve Hatice Tiwiter YURTSEVER telefon, 3 tablet Şuana kadar gibi sitelerde gibi teknolojik cinsel istismar 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi bir müdahalede bulunulduğunda 3 Celal Bayar Üniversitesi bir sayfası Salihli MYO, var mı DıĢ Ticaret cihazları Bölümü kullanması konusunda çocu- nasıl davranması varsa bu sayfalarda konusunda ğunuz bir sorun olan paylaşımlarını ticari Abstract: Custom çocuğunuza duty is a kind kısıt- of tariff arising yaşadımı yaşadı Özet: Gümrük gerektiği vergisi, konusunda gümrüğe tabi eşyanın yer değiştirmesi bilgi veriyormusunuz? fonksiyonlarının yanında önemli sunuz? bir commodities quantity musunuz? and value. It is are a kind of paylaştımı? nedeniyle, bu takip eşyanın ediyormu- from the movement lamalar of commercial getiriyor-commodities ise sizinle bunu sosyal ve mali Mann-Whitney türüdür. U Aynı zamanda 03955,000 harcamalar üzerinden alınan ,000 instrument in addition ,000 to its economic, social and 0389,000 Wilcoxon W kurumlar vergisi ,000 gibi belirli aralıklarla alınan 87903,000 bir regular basis like income ,000 tax and corporate tax, as ,000 Z eşyanın gümrüğe geldiği -3,857 anda bir defaya mahsus -2,26 are collected only once when -3,565 commodities subject -,634 Asymp. Sig. Usul Kanunu (VUK) nun ikinci,000 maddesine göre bu the,024 second item of tax procedural,000 law, custom,526 (2-tailed) TARTIŞMA VE oluşturulmuştur. SONUÇ Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey tanıma and ve continuing çocuğun with operation yaşadığı sequence. bir istismar olayını paylaşması arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Çalışmada özet olarak; Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından - Ebeveynin Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek çocuğun process Lisans of Tezinden sosyal medyada (Facebook, duties Twitter, has a different vb) sahip form from olduğu the sayfalardaki - Faktör analizi disputes over Gümrük türetilmiģtir. sonucunda 4 faktör belirlenmiştir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs Bunlar sırasıyla; süreci, Medya diğer vergilerde şiddet oluşan ve korku, süreçten medya farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have paylaşımları to be resolved takip administratively etmesi in ile the first çocukla cinsellik çocuk ve eğitim, öncelikle medyanın idari aşamada çocuklar çözümlenmek üzerindeki zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen solved hakkında administratively, konuşma legal action ve televizyon, can be taken. internet gibi güven boyutu uyuşmazlıklarda ve medya yargı ve istismar yoluna başvurulabilmektedir. boyutudur. Key medya words: organlarında Custom, Custom yayınlanan Duties, Custom cinsel içerikli - Ebeveynin cinsel Gümrük taciz Uyuşmazlıkları konusunda bilgi sahibi olma durumu ile cinsellik konusunda çocuğu bilgilendirme arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. - Ebeveynin cinsel taciz konusunda çocuğunun nasıl davranması gerektiği konusunda bilgilendirmesi ile çocuğun sahip olduğu arkadaşlarını programlardan uzak kalması konusunda yapılan uygulamalar arasında anlamlı ilişki belirlenmiştir. - Ebeveynin çocuğun cinsel istismar veya şiddete uğradığında nasıl davranması gerektiğini konusunda bilgi verme durumu ile medya yayın organlarında yayınlanan cinsellik içerikli programlardan çocuğun uzak kalmasına 22

37 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) yönelik uygulamalar arasında anlamlı ilişki dışı cinsel dokunma ile ilgili deneyimler de ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI belirlenmiştir. eklendiğinde bu oranların kadınlarda %. e, erkeklerde % 5.3 e yükseldiği bulunmuştur. Cinsel - Cinsiyet, medya çocuk ve eğitim ile medyanın CUSTOM DUTIES istismarın ergenlik öncesi dönemde başladığı ve çocuklar üzerindeki güven boyutunda etkili Selin KILINÇ 2, Hatice ergenlik YURTSEVER döneminde 3 zirve yaptığı, 6 yaşına kadar olduğu belirlenmiştir. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali biyolojik Hukuk Programı ailesi Yüksek yanında Lisans Öğrencisi büyümeyen çocuklarda 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü - Yaş, medya şiddet ve korku, medya ve istismar ile medyanın çocuklar üzerindeki güven istismar ile etnik köken ve sosyal sınıf arasında cinsel istismar olasılığının ikiye katlandığı ve cinsel boyutu üzerinde etkili bir değişken olduğu bir ilişki olmadığı saptanmıştır (Bebbington, Jonas, Brugha, Meltzer, Jenkins, Cooper, King belirlenmiştir. ve dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve McManus, fiscal functions. 20). Since they are not collected on Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first - Eğitimin medya çocuk ve eğitim, medya şiddet ve korku, medya ve istismar ile medyanın çocuklar üzerindeki güven boyutu üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. - Çocuk cinsiyetinin günlük televizyon izleme süresinden bağımsız olduğu, fakat cinsel istismar yaşamasından bağımsız olmadığı belirlenmiştir. - Ebeveyn cinsiyeti, çocuğun cinsel istismar durumunu paylaşması konusunda bir farklılığa sebep olmazken, çocuğun cinsel istismardan nasıl korunması gerektiği konusunda bilgilendirme, sosyal paylaşımlarını takip etme ve elektronik cihazları kullanma konusunda sınır getirme konularında farklılığa neden olmaktadır. Çocuk cinsel istismarının (CSA) majör psikiyatrik etkilerinden dolayı genel popülasyonda sosyo demografik dağılımını belirlemeye yönelik yapılan araştırmada, kadınların % 2.9 u ve erkeklerinde % 0.8 i cinsel istismara maruz kaldıklarını, rıza yılları arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniği ne müracaat etmiş 8 cinsel istismar vakası incelenmiştir. İstismar sonucu çocuklarda yaşanan psikiyatrik sorunlara bakıldığında; 4-6 yaş grubunda en sık konulan tanının travma sonrası stres bozukluğu olduğu, 7- yaş grubunda bunun yerini anksiyete bozukluğunun aldığı ve en çok vakanın yer aldığı 2 yaş ve üstü yaş grubunda ise en sık konulan tanının, majör depresif bozukluk olduğu ve bu grup da madde kullanımının gözlendiği saptanmıştır (Bilginer ve ark., 203). Pekin de 36 okulöncesi çocuk ve ebeveynleri ile yapılan araştırmada, çocukların yarısından azının cinsel istismarda bulunanın sadece yabancılar olmadığını bildiği, çocukların % 6 sı gizli dokunmaların bildirilmesi gerektiğini düşündüğü, % 30 dan azının uygunsuz dokunmaya sözel cevap vererek reddetmenin, %20 den azının ise kendi- 23

38 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) lerini kötü durumlara karşı koruma konusunda maruz bıraktıklarında ise şiddetin 3.9 yaşta, seksin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI farkındalıklarının olduğu bulunmuştur. Ayrıca ise 4 yaşta başladığı belirtilmiştir. Ebeveynler çocuk cinsel istismarı konusunda çocuk-ebeveyn çocuklarının yaşları büyüdükçe filmleri izlemeleri konusunda daha izin verici konuşmaları ve ebeveynin eğitim düzeyinin CUSTOM ço- DUTIES davrandıklarını cukların kendilerini cinsel istismardan koruma Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü becerileri için önemli faktörler olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuk cinsel istismarı ile ilgili kavramlar hakkında bilgi sahibi vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ve an Jamieson, indirect tariff on 204). expenditures, custom duties Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first olması ve cinsel istismarın önlenmesi konusunda çocuklarıyla iletişim kurmaya teşvik edilmeleri gerektiği bildirilmiştir (Zhang, Chen, Feng, Li, Zhao ve Luo, 203). Çocuk cinsel istismarının ciddi sonuçlarının olması ve yüksek prevalans göstermesi nedeniyle son yıllarda çeşitli önleyici çalışmalar geliştirilmiştir. Bu çalışmalardan bir tanesi de yeni geliştirilmiş Sakin ve Güvenli adlı web tabanlı eğitimdir. Konu üzerine yapılan bir çalışmada cinsel istismarla ilgili bilgilerin web tabanlı eğitim yolu ile başarılı bir şekilde öğretilebileceği ve önleme konusunda güvenli davranış becerilerinin geliştirilebileceği ve farklı hedef gruplarına (çocuk, ebeveyn, profesyoneller ve potansiyel suçlular) yönelik kullanılabileceğini göstermiştir (Müller, Röder, Fingerle, 204). 6-7 yaş aralığında en az bir çocukla birlikte yaşayan 000 ebeveynle yapılan araştırmada, ebeveynlerin çocuklarını uygun yaşta kliplere maruz bıraktıklarında şiddetin 6.9 yaşta, seksin 7.2 yaşta başladığı, ancak daha erken yaşlarda belirtmişlerdir. Hem insan hem de insan olmayan mağdurlara yönelik yapılan şiddete karşı ebeveyn ve çocukların duyarsızlaştığı gözlenmiştir. Ayrıca ebeveynlerin zamanla filmlerde yer alan şiddet ve seksi kabul etme oranlarının arttığı ve her ikisine karşı duyarsızlaştıkları bildirilmiştir (Romer, Jamieson, Bushman, Bleakley, Wang, Langleben Türkiye de televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyini araştıran bir çalışmada; hafta içi 6:00-2:30, hafta sonu 09:00-2:30 saatleri arasında beş özel televizyon kanalında yayınlanan 80 filmin izlenmesi sonucunda, filmlerdeki fiziksel şiddetin (vurma, yaralama, öldürme) % 3.8, sözel şiddetin (bağırma, tehdit etme, aşağılama) % 0.9 ve psikolojik şiddetin % 8.4 olmak üzere toplamda % 33. olduğu belirlenmiştir (Ayrancı, Köşgeroğlu ve Günay, 2004). Doğan ve Kandemir in (2005) yaptıkları %7 si 0-6 yaş arası % 83 ü ise 7-2 yaş arası çocuktan oluşan toplam 780 çocuğun ebeveynlerini kapsayan araştırmalarında çocukların yarısına yakınının günde 2-3 saat televizyon izlediği bildirilmiştir. TÜİK 203 yılı verilerine göre çocukların bilgisayar kullanmaya ortalama başlama yaşı 8, inter- 24

39 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) gösteren görüntüler (% 69.3) olduğunu belirt- kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, mişlerdir duties are (RTÜK, excluded from 2006). this law. Therefore, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Medyada ki şiddetten hayal ile gerçeği tam ayrıt edemeyen küçük çocuklar daha fazla etkilenmektedir. Şiddet içerikli sahneleri izleyen çocuklarda korku ve kaygı gelişebilmekte ve bunun sonucu, sık sık ağlama, uyku bozuklukları, kekemelik, tuvalet alışkanlıklarının bozulması, güven sorunları görülme sıklığı artmakta ya da tam tersi çocuk daha saldırgan davranışlar geliştirebilmektedir. Okul dönemi çocuklarda, başarma duygusu ve rekabetin öne geçtiği, rekabet ederken birbirlerinin kusurlarıyla alay etme davranışına sık rastlandığı bir dönem olması nedeniyle şiddet eğilimi geliştirme açısından riskli bir dönemdir. Şiddet içerikli programları izleyen, yayınlanan programın gerçek dünyayı yansıttığına inanan ve programda ki kahramanı kendisine rol model seçen çocuklarda saldırgan davranışlarda artma görülebilmektedir. İlköğretim çağını tamamlamış bir çocuk yaklaşık olarak kadar şiddet sahnesi ve ( net kullanmaya başlama yaşı 9 ve cep telefonu ölüm ya da öldürülme sahnesi izlemiş olmaktadır. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kullanmaya başlama yaşının ise 0 olduğu tespit Ülkemizde yaklaşık 5 çocuktan birinin odasında edilmiştir. Aynı yaş grubu çocukların bilgisayar TV bulunmakta ya da çocuklar TV nin bulunduğu kullanım oranları % 60.5, internet kullanım CUSTOM oranları DUTIES odada yatmaktadır (Öktem ve ark., 2006). % 50.8 ve cep telefonu kullanım oranları Selin KILINÇ ise % 2, Hatice YURTSEVER tür. Bu çocukların 2 Celal Bayar haftalık Üniversitesi internet Sosyal kullanım Bilimler Ens. Mali İlköğretim Hukuk Programı çağındaki Yüksek Lisans öğrenciler Öğrencisi TV izleme alışkanlığının genel olarak kendilerini olumsuz yönde 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sürelerine bakıldığında ise; % 38.2 si iki saate kadar, % 47.4 ü üç ile on saat arası, %.8 i on bir ile etkilemediğini düşündükleri fakat aynı zamanda yirmi dört saat arası ve % 2.6 sının ise yirmi dört televizyonda izlemekten en rahatsız oldukları saatin üzerinde kullandığı bulunmuştur. 3 görüntülerin; açık saçık ve çıplaklık içeren görüntüler (% 82.7), kavga-şiddet görüntüleri (% 7.) ile insanların üzüldüğünü ağladığını Medya, çocukların bilgi edinme ve ifade etme hakları açısından oldukça önemlidir. Fakat medyanın çocuğun yüksek yararını gözeterek yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarını gözetmesi gerekir. Çocuk Hakları Sözleşmesinin 7. Maddesine göre devlet, çocuğun bilgi edinme hakkını gerçekleştirmeye yönelik olarak medya araçlarının çocuklar açısından sosyal ve kültürel yarar sağlayacak bilgiler yaymasını teşvik etmek ve çocukları zararlı yayınlardan korumakla görevlidir. Ayrıca çocuk haklarıyla ilgili ihlalleri izleme, çocuğun onuruna saygı gösterme, çocuk haklarıyla uyumlu bir çocuk imajı oluşturmalı, iyi ve etkin bir yetişkin olabilmesi yolunda kendi kimliğine, kendi dili ve değerleri ile başkalarının kültürel kimliklerine saygıyı geliştirmelidir. 25

40 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Medyada cömertlik, paylaşma, samimiyet, sorumluluk gibi sağlıklı ve insanca davranışlar firmaların bu cihazların kullanım kolaylıklarını sosyal ağda takip edebilmelerine yönelik üretici ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI hakkında destekleyici mesajların yer alması ve rol arttırmaları sağlanmalıdır. modelleriyle bunun gösterilmesi çocuğun CUSTOM içinde DUTIES - Okullarda verilen medya okuryazarlığı derslerinin daha amaca yönelik olarak geliştiril- yaşadığı dünyada kendini güvende hissetmesi Selin KILINÇ ile 2, Hatice YURTSEVER 3 cesaret, umut ve iyimserlik 2 Celal Bayar Üniversitesi modelleri Sosyal sağlamak Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü açısından yararlıdır. Yapılan araştırmada, çocukların mesi gerekmektedir. Ayrıca paralel şekilde barışsever olma, farklılıkları olan kişilere saygı ebeveynlerin de bu kapsamda neler yapıldığı gösterme, yaşamdan zevk alma duyguları doğru konusunda okullar tarafından bilgilendirilmesi medya mesajları ile sağlanabildiği ve geleceğe daha umutla baktıkları bildirilmiştir (Lemish ve - Çalışmalar çoğunlukla istismara maruz kalan Kolucki, 203). bireye yönelik müdahalelere ve bu bireyin dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff sağlanabilir. that is a foreign trade and economic policy Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have gerekmektedir. to be resolved administratively in the first Sonuç olarak televizyon ve popülerliği giderek artan cep telefonlarını çocukların ebeveyn denetiminden uzak ve sınırsız süre kullanmaları birçok şiddet ve cinsel içerikli programları sansürsüz izlemelerine neden olmakta ve çocukta şiddeti arttırabilmektedir. Ancak doğru kullanıldığında, çocuğun bilgi edinme, eğlenerek öğrenme, keşfetme ve prososyal davranışları model alma konusunda önemli etkilerinin olduğu kabul edilmektedir. ÖNERİLER Yaptığımız bu araştırma sonucunda elde ettiğimiz bulgular ve saptanan bazı sorunlar doğrultusunda; - Öncelikle ailelerin medyayı doğru kullanmaları ve çocuklarını bu konuda takip etmelerine yönelik eğitimler planlanmalıdır. desteklenmesine yoğunlaşmaktadır. İstismar uygulayanın da rehabilite edilmesi şiddetin önlenmesi için son derece önemli ve gereklidir. - Erken çocukluk döneminden itibaren çocukların takip edilerek gerekli eğitimlerin verilmesi ve özellikle risk altında olan çocuklara yönelik erken müdahale programları yaygınlaştırılması - Çocukları istismardan korumak için multidisipliner çalışmalar yapmak son derece önemlidir. Bu anlamda; çocuklar-gençler, aileler, eğitimciler, sağlık çalışanları, kamu kurumları, sivil toplum örgütleri, kolluk güçleri, akademisyenler, bürokratlar ve medya ortak çalışmalıdır. - Ebeveynlerin teknik araçları kullanma becerilerinin düşük olması nedeniyle çocuklarını - Geniş anlamda toplumda hassasiyet yaratacak eğitim kampanyaları nın başlatılmalı ve 26

41 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) bu kampanyaların özellikle reytingi yüksek BART, J., BERMETZ, L., HEIM, E., TRELLE, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI programlarda duyurulması sağlanmalıdır. S., (203). The Current Prevalence of Child Sexual Abuse Worldwide a Systematic Review and Meta-analysis. J Public Health. 58: KAYNAKLAR CUSTOM DUTIES AKBAŞ, S., TURLA, A., KARABEKİROĞ- Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER , Doi: /s LU, K., SENSES, A., KARAKURT, M.N., 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü TAŞDEMİR, G.N., BÖKE, Ö., (2009). Adli Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü /dajpn Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Makamlarca Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Gönderilen Cinsel İstismara Uğramış Çocukların, İstismar Şekilleri, Ruhsal Ve Fiziksel Muayene Özellikleri. Adli Bilimler Dergisi, 8: AMERİCAN ACADEMY PEDIATRICS (203). Children, Adolescents and the Media. Pediatrics, 32: Doi: 0.542/ peds AYRANCI, Ü., KÖŞGEROĞLU, N., GÜNAY, Y., (2004). Televizyonda Çocukların En Çok Seyrettikleri Saatlerde Gösterilen Filmlerdeki Şiddet Düzeyi (Determining the Violence Rating in the Movies Displayed at the Time the Children Watch Television most), Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5: AKSAÇLIOĞLU, A.G., (2005). Öğrencilerin Televizyon İzleme ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara BEBBINGTON, P.E., JONAS, S., BRUGHA, T., MELTZER, H., JENKINS, R., COOPER, C., KING, M., McMANUS, S., (20). Child Sexual Abuse Reported by an English National Sample: Characteristics and Demography. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 46: , Doi: 0.007/s BİLGİNER, Ç., HESAPÇIOĞLU, S.T., KANDİL, S., (203). Çocukluk Çağı Cinsel İstismarı: Mağdur ve Sanık Açısından Çok Yönlü Bakış. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences. 26: 55-64, Doi: BROWN, J.D., L ENGLE, K.L., PARDUN, C.J., GUO, G., KENNEAVY, K., JACKSON, C., (2006). Sexy Media Matter: Exposure to Sexual Content in Music, Movies, Television and Magazines Predicts Black and White Adolescent s Sexual Behavior. Pediatrics, 7 (4): , Doi:0.542/peds COMMON SENSE MEDIA (203). Zero to Eight: Children s Media Use in America CHRISTAKIS, D.A., ZIMMERMANN, F.J., (2007). Violent Television Viewing During 27

42 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Preschool is Associated with Antisocial Behavior During School Age. Pediatrics, 20 vizyon İzleme Sıklığı, Alışkanlığı ve Tercih- DOĞAN, K.N., KANDEMİR, C., (2005). Tele- ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI (5): , Doi: 0.542/peds lerin Çocuğun Sosyalleşme Süreci Üzerine CUSTOM DUTIES Etkileri, 2. Uluslararası Çocuk ve İletişim DIAZ, A., SIMANTOV, E., RICKERT, Selin KILINÇ V.I., 2, Hatice YURTSEVER Kongresi Bildiri 3 Kitapçığı, ss (2002). Effect 2 Celal of Bayar Abuse Üniversitesi on Health. Sosyal Bilimler Arch, Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Pediatr Adolesc Med, 56: 8-87 KUNKEL, D., FARRAR, K.M., EYAL, K., BI- ELY, E., DONNERSTEIN, E., RIDEOUT, DUBOWITZ, H., (2002). Preventing Child V., (2007). Sexual Socialization Messages on Neglect And Physical Abuse. Pediatr Rev, Entertainment Television: Comparing Content 23: 9-96 Trends Media Psychology. 9 (3): FREEDMAN, J.L., SEARS, D.O., CARLSMITH, Doi: 0.080/ J.M., (2003). (Çev. Ali Dönmez). Sosyal LEMISH, D., KOLUCKI, B., (203). Handbook Psikoloji. İmge Kitabevi, Ankara of Early Childhood Development Research and Its Impact on Global Society (Ed. Britto, GERSHO, E.T., (2002). Corporal Punishment P. R., Engle, P.L., Super, C.M.) Oxford by Parents and Associated Child Behaviors and Experiences: A Meta Analytic and Theoretical MEJIA, P., CHEYNE, A., DORFMAN, L., Review, Psychol Bull, 28: (202). News Coverage of Child Sexual Abuse and Prevention, Journal HUESMANN, L.R., MOISE-TITUS, J., PODOLS- of Child Sexual Abuse. 2: , Doi: KI, C.L., ERON, L.D., (2003). Longitudinal 0.080/ Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Relations Between Children s Exposure to TV Violence and Their Aggressive and Violent Behavior in Young Adulthood Development Psychology. 39 (2): 20-22, Doi: 0.037/ JOHNSON, C.F., (2000). Abuse and Neglect of Children. (Behrman, R.E., Kliegman, R.M., Arvin, A.M. (eds)., Nelson Textbook of Pediatrics, 6th ed., WB Saunders, Philadelphia MULLER, A.R., RODER, M., FINGERLE, M., (204). Child Sexual Abuse Prevention Goes Online: Introducing Cool And Safe And Its Effects. Computers & Education. 78: 60-65, ÖKTEM, F., SAYIL, M., ÇELENK, ÖZEN, S., (2006). Kodlayıcı Eğitim Kitapçığı, RTÜK yayını, Ankara 28

43 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ROMER, D., JAMIESON, P.E., BUSHMAN, 3(): dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal İz functions. Yayınları, Since they İstanbul are not collected on ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through Dergisi this law, 9: a -7 systematization has been Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first B.J., BLEAKLEY, A., WANG, A., LANG- LEBEN, D., JAMIESON, K.H., (204). Parental Desensitization to Violence and Sex in Movies. Pediatrics. 34: , Doi: 0.542/peds RTÜK., (2006). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması, Ankara. erişim: rtuk.org.tr. RTÜK., (202). Yaşam Boyu Medya Okuryazarlığı Çalıştayı, Ankara. erişim: medyaokuryazarligi.org.tr SEZER, F., SAĞAY, F., (204). Bilgisayar Ve Televizyon Kullanımının Lise Gençliği Üzerine Etkisi, ACED Uluslararası Hakemli Aile Çocuk Ve Eğitim Dergisi, 2 (3): 63-75, doi: /aced STITT, C., KUNKEL, D., (2008). Food Advertising During Children s Television Programming on Broadcast Andcable Channels. Health Communication, 23 (6): , doi: 0.080/ PETER, J., Valkenburg, P.M., (20). The Use SUBRAHMANYAM, K., SMAHEL, D., (20). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI of Sexually Explicit Internet Material and Its Digital Youth: The Role of Media in Development. Advancing Responsible Adolescent Antecedents: A Longitudinal Comparison of Adolescents and Adults. Archives of CUSTOM Sexual DUTIES Development. New York. Springer Publishing Behavior. 40: , Doi: Selin 0.007/ KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 ŞİMŞEK, F., ULUKOL, B., BİNGÖLER, B., 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi s x 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, (2004). DıĢ Ticaret Çocuk Bölümü İstismarına Disiplin Penceresinden Bakış, Adli Bilimler Dergisi, ŞİRİN, M.R., (998). Televizyon, Çocuk ve Aile, TAHİROĞLU, A.Y., AVCI, A., ÇEKİN, N., (2008). Çocuk İstismarı, Ruh Sağlığı Ve Adli Bildirim Zorunluluğu, Anadolu Psikiyatri THOMPSON, D.A., POLK, S., CHEAH, C.S.L., VANDEWATER, E.A., JOHNSON, S.L., CHRİSMER, M.C., TSCHANN, J.M., (205). Maternal Beliefs and Parenting Practices Regarding Their Preschool Child s Television Viewing: An Exploration in a Sample of Low-Income Mexican-Origin Mothers. Clinical Pediatrics 9, Doi: 0.77/ cpj.sagepub. com. Erişim Tarihi: TÜİK., (20). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. TÜİK., (203). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya Araştırması 29

44 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) UĞUR, Ç., ŞİRELİ, Ö., ESENKAYA, Z., YAY- ZHANG, W., CHEN, J., FENG, Y., LI, J., ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI LALI, H., SADAY, DUMAN, N., GÜL, ZHAO, X., LUO, X., (203). Neglect Young B., GÜNAY, M., KILIÇ, H.T., GÜL, H., Children s Knowledge and Skills Related GÜRKAN, C.K., KILIÇ, B.G., (202). CUSTOM DUTIES to Sexual Abuse Prevention: A pilot Study Cinsel İstismar Mağdurlarının Psikiyatrik Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 in Beijing, China. Child Abuse & Neglect, Değerlendirmesi 2 Celal ve Bayar İzlemi: Üniversitesi Son Sosyal Dört Bilimler Yıllık Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, 37: DıĢ Ticaret 623 Bölümü 630, Deneyim. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı chiabu Dergisi, 9 (2): 8-86 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs Psikiyatri hazırlanan Law. Resolution Yüksek Dergisi process Lisans 2: of Tezinden disputes 69-78over yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları İNTERNET have to be resolved KAYNAKLARI administratively in the first WARD, L.M., (2003). Understanding The Role of Entertainment Media in the Sexual Socialization of American Youth: A Review of Empirical Research. Development Review. 23 (3): , Doi: 0.06/S (03) WARTELLA, E., ROBB, M., (20). Historical and Recurring Concerns About Children s Use of the Mass Media. (Ed: Calvert, S.L., Wilson, B.J.) The Handbook of Children, Media and Development. Wiley Blackwell Publishing, England WILSON, B.J., (2008). Media and Children s Aggression, Fear and Altruism. Future of Children. 8 (): 87-8 YILMAZ, G., İŞİTEN, N., ERTAN, Ü., ÖNER, A., (2003). Bir Çocuk İstismarı Vakası, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46: YÖRÜKOĞLU, A., (985). Televizyon, Çocuk ve Saldırganlık Kitle İletişim Araçları ve Şiddet, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul ZUCKERMAN, B., KHANDEKAR, A., (200). Reach Out and Read: Evidence Based Approach to Promoting Early Child Development. 544, doi: 0.097/MOP.0b03e32833a4673 ZOROĞLU, S.S., TÜZÜN, U., ŞAR, V., ÖZTÜRK, M., KORA, M.E., ALYANAK, B., (200). Çocukluk Döneminde İhmal Ve İstismarın Olası Sonuçlarının İncelenmesi, Anadolu do?id=6054, Erişim Tarihi: Current Opinion In Pediatrics, 22 (4): karsi-korunmasi-lanzarote-sozlesmesi.html, Erişim Tarihi: program.pdf, Erişim Tarihi:

45 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED CUSTOM ABSTRACT DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Significance and Importance: The subject of increasing sexual abuse towards children in recent years is among the frequently discussed matters in press and media. It is a clear fact that sexual abuse experienced eşyanın by yer a değiştirmesi child in childhood nedeniyle, bu eşyanın period which from the we movement can of call commercial as a commodities shallow period in the sense of sexual sosyal development mali fonksiyonlarının and education yanında önemli will bir cause commodities quantity a severe destruction and value. It is are on a kind child s of little body and world. It is türüdür. important Aynı zamanda for every harcamalar part üzerinden of the alınan society instrument to adopt in addition a sensitive to its economic, manner social and regarding this topic. The perspective kurumlar vergisi of media gibi belirli having aralıklarla the alınan power bir of regular informing, basis like income notifying, tax and corporate educating, tax, as affecting and creating a public eşyanın opinion gümrüğe concerning geldiği anda bir this defaya matter mahsus is highly are collected important. only once when Purpose: commodities The subject purpose of this study is to make Usul an Kanunu applied (VUK) nun analysis ikinci as maddesine to the göre role bu of the media second and item things-to-do of tax procedural law, in prevention custom of child abuse. Scope: This gümrük research vergilerinin usul was ve conducted uygulama esasları in 4458 the provinces procedures and of practises İstanbul, of custom Ankara, duties İzmir, are Eskişehir, Aydın, Bursa, Diyarbakır, ile dış ticarete konu Erzurum olan eşyanın and Türkiye Samsun Gümrük by collecting Through this statistical law, a systematization information has been from different institutions and işlemlerin taking into sırasına account göre the bir population sistematik density international and trade the entering dimensions customs territories of crime of rates. The research lasted gümrük for 37 vergisinde months. de zorunlu Limitations: aşamalar olan As tarh, the Like research all other required taxes, compalsive high levels cost such and as time, it was limited to 9 provinces Bakanlığı na by bağlı collecting ayrı bir kuruluş statistical niteliği information olan by General from Directorate different of Customs institutions as a part of and taking into Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to account the population Kanunu Programı hükümlerine Yüksek density Lisans and uygun Öğrencisi the dimensions olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ tarafından of crime Customs hazırlanan rates. Law. Resolution Yüksek Method: process Lisans of Tezinden 5-point likert scale and disputes over a questionnaire directed to determining the demographic characteristics of participants were used in the research. yapıya All participants sahiptir. Gümrük were vergisi randomly uyuşmazlıkları selected. have to Simple be resolved Random administratively Sampling the first was applied in the research. A Ancak total of idari (N=3050) aşamada individuals çözümlenemeyen participated solved administratively, the research. legal action Data can be taken. obtained from the research were analyzed with SPSS 8 statistics program, Key words: reliability Custom, and Custom validity Duties, Custom were ensured. The value of 0.87 was Gümrük found Uyuşmazlıkları as the Cronbach s Alpha coefficient. The research was extended by using Correlation, Anova, Factor analysis, Man Whitney U, Chi-square techniques in the analysis of data obtained from the research. Findings: A significant relation has been found between the fact that if parents have knowledge about sexual abuse, they can enlighten their children about sexuality and that parents inform their children regarding how to behave in case of sexual abuse; between child s recognition of their friends and child s sharing an abuse experienced. A significant relation has also been found between parents following the shares of their children on social media (Facebook, Twitter etc.) and talking to child about sexuality and the practices on preventing the child from sexually 3

46 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:20 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) explicit programs on media organs. Conclusion: Following the study, it has been found that some ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI variables of the participants (age, sex, educational background) are effective in different dimensions (Media violence and fear, media child and education, feeling of trust owned by media on children, media and abuse). Besides, it has been concluded CUSTOM that DUTIES child s sex is independent from the daily hours of watching TV; however, it is not independent Selin KILINÇ 2, from Hatice experiencing YURTSEVER 3 sexual abuse, and parents sex results in differences 2 Celal regarding Bayar Üniversitesi informing Sosyal Bilimler child Ens. about Mali Hukuk how Programı to protect Yüksek from Lisans Öğrencisi sexual abuse, following 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü social shares and bringing limitations to use of electronic devices. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 32

47 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ AİLE TOPLUMSAL İŞLETMELERİNDE CİNSİYET NEPOTİZMİN EŞİTSİZLİĞİNDE ÖRGÜTSEL MEDYANIN ADALET ROLÜ VE İŞ PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY A RESEARCH ABOUT EFFECTS NEPOTISM ON ORGANISATIONAL JUSTICE AND JOB PERFORMANCE PERCEPTION IN FAMILY Ali Murat BUSINESSES KIRIK, Murat KORKMAZ Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Güven Grup Murat BURUCUOĞLU A.Ş. Finans Yönetmeni, Onur ÇAPKULAÇ 2, Hasan GÜL 3 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Alaçam MYO Samsun / Türkiye 2 Amasya Üniversitesi, Merzifon MYO Amasya / Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, 3 Ondokuz farklı coğrafyalarında Mayıs Üniversitesi, Abstract: İİBF Samsun Roles / and Türkiye responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are expressed as gender in short. Gender appears since the cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya Öz: geldiği Ülke andan ekonomileri itibaren içinde toplumsal önemli yere cinsiyet ve paya kendisini sahip Abstract: individual Nepotism born and is one human of the major affairs problem differ. However, of Family olan göstermekte aile işletmelerinin ve insani en ilişkiler önemli sorunlarının de farklılaşmaktadır. başında nepotizm gelmektedir. Bu çalışmanın amacı aile isletmelerinde economies. The aim of this study is defining nepotism Businesses women are which pushed have into important the background place and role both at Country socially Ancak günümüzde gerek toplumsal gerekse de siyasal and politically and they are forced to live under the çalışanların nepotizm ile ilgili algı düzeylerini belirlemek perception of employees working for family businesses ve açıdan nepotizmin kadın çalışanların ikinci plana örgütsel atılmakta adalet algıları ve erkeklerin ile iş performansları gölgesinde üzerindeki yaşamaya etkilerini mecbur belirlemektir. bırakılmaktadır. Bu amaçla, Ka- Organisational different fields Justice of media and Job and Performance this condition Perception. increas- and shadow determining of men. the Gender effects of inequality nepotism is on reflected employees to Merzifon dın-erkek Organize eşitsizliği Sanayi medyanın Bölgesindeki farklı 7 işletmede alanlarına görev da For ingly this puts purpose, inequality questionnaire a solid study basis. While carried women on yapan yansımakta çalışan ve bu üzerinde durum bir eşitsizliği anket çalışması giderek gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nepotizm boyutlarından işe alma Merzifon Organised Industrial Site. In this research, it is somut employees and men have working the same on family rights businesses and responsibilities operating in bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler theory, it is clearly understood from the programs and sürecinde kayırmacılık ile prosedürel adalet arasında anlamlı found that there is a significant and negative relationship ve aynı ters hak yönlü ve bir yükümlülüklere ilişkinin olduğu, buna sahipken, karşın diğer uygulama nepotizm between contents favoritism presented at in hiring media process that the which situation is one of is the the boyutları noktasında ile prosedürel durumun adalet bu şekilde arasında olmadığı herhangi medyada bir ilişki sub right dimension opposite of in nepotism practice. and In procedural this study, justice. the In role spide of bulunmadığı yer alan programlardan bulgusuna ulaşılmıştır. ve sunulan Benzer içeriklerden bir şekilde işe de of media that there in gender is no significant inequality relationship is emphasized is found and between some alma açıkça süreci anlaşılmaktadır. ile etkileşimsel Bu adalet çalışmada arasında toplumsal anlamlı cinsiyet ve ters prosedural conclusions justice have and been the made rest on of positioning nepotism dimensions. women in yönlü eşitsizliğinde bir ilişki bulunmuştur. medyanın Çalışanların rolü irdelenmiş nepotizm ve algılarının kadının Likewise, media. Following it is found the that research, there is significant it has been and indicated negative en fazla etkiye sahip oldukları örgütsel adalet boyutunun relationship between hiring process and transactional justice. medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda that women are used as a sexual object in media and dağıtımsal adalet olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nepotizm It is found that Employees nepotism perception is mostly alt bulunulmuştur. boyutlarından Araştırma hem terfide neticesinde kayırmacılığın kadının hem de medyada sürecinde cinsel bir kayırmacılığın obje olarak kullanıldığı dağıtımsal adalet ve erkeklerin üzerinde justice. have been Two supported of the nepotism with sub-dimensions examples. are favorit- işe effects they fall allocative behind justice men. sub-dimension Moreover, findings of organisational obtained alma anlamlı gerisinde ve yer ters aldığı yönde ortaya bir etkiye çıkmıştır. sahip olduğu Bununla görülmüştür. elde Çalışmada edilen bulgular ayrıca nepotizm örneklerle boyutlarının desteklenmiştir. hiçbiri ile iş significant Key Words: and Gender, negative Gender effect on Inequality, allocative Male justice. Hege- Also birlikte ism at promotion and favoritism at hiring process have performansı arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. it mony, is found Media, that there Positive is no Discrimination significant relationship Ethics In between Media job performance and any of nepotism dimensions. Anahtar Anahtar Kelimeler: Kelimeler: Aile Toplumsal İşletmeleri, Cinsiyet, Nepotizm, Kadın-Erkek Eşitsizliği, İş Performansı Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif Key Words: Family Businesses, Nepotism, Organisational Örgütsel Adalet, Ayrımcılık, Medyada Etik Justice, Job Performance Doi: /UHPPD () Sorumlu Yazar: Murat BURUCUOĞLU, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Alaçam Meslek Yüksek, Samsun/Türkiye murat.burucuoglu@omu.edu.tr Türkiye Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee 33

48 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) GİRİŞ etkiler meydana getirmektedir (Düz, 202: 5; ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Büte, 20: 89-90). Nepotizm, özellikle örgütsel Aile işletmeleri, bulundukları ADMINISTRATIVE bölgenin ve ülkenin SOLUTIONS TO DISPUTES OVER adalet ve örgütsel adalet boyutlarından işletme ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadırlar CUSTOM (Yücel DUTIES çıktılarının paylaşımı ile ilgili olan dağıtımsal ve Özkalan, 202: 248). Aile işletmelerinin ülke Selin KILINÇ 2, Hatice adalet YURTSEVER boyutunda 3 olumsuz değerlendirmelere yol ekonomisi içindeki yeri ve öneminin güç geçtikçe 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali açabilmektedir Hukuk Programı Yüksek (Karacaoğlu Lisans Öğrencisi ve Yörük, 202: 46). artıyor olması hem işletme sahip 3 Celal ve Bayar yöneticilerini Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü hem de araştırmacıları aile işletmeleri ve sorunları Bu araştırmada, aile işletmelerinde çalışanların üzerindeki konularda çalışmaya yönlendirmektedir. nepotizm algılarının örgütsel adalet ve iş perfor- Aile işletmelerinin sahiplik, aile ve yönetim mansı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, boyutlarından oluşan üçlü yapısı, bu işletmelerin aile işletmesi, örgütsel adalet, iş performansı varlıklarını devam ettirmelerinin önüne geçecek kavramları ve bu kavramlar arasındaki ilişkileri problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır ortaya koyan bir kavramsal çerçeve ile Merzifon (Aykan, 2008: 38). Aile işletmelerinde ortaya Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilen çalışmanın çıkan yönetimsel sorunlar, aile işletmelerinin sonuçları ile tamamlanmıştır. Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak AİLE created İŞLETMESİ beginning with commodities KAVRAMI subject to Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyetlerini ve nesilden nesile devamını olumsuz etkilemekte aynı zamanda aile üyesi olmayan çalışanlar, toplum ve ülke ekonomisi için de olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir (Karabulut, 2008: 644). Aile işletmelerinin yaşadığı sorunların başında gelen nepotizm, işin niteliklerini taşımayan kişilerin işletmedeki pozisyonları işgal etmesine, işletmenin verimliliğini arttıracak çalışanların başka işletmelere yönelmesine neden olmaktadır. Aynı zamanda nepotizm algısı yüksek olan çalışanlar, ücret, prim, teşvik, terfi gibi konularda adil davranılmadığını düşündüklerinden dolayı işlerinden soğumakta ve motivasyonları da azalmaktadır. Nepotizm, aile üyesi olmayan çalışanlar üzerinde olumsuz sonuçlara yol açarken, aile üyelerinde olumlu Aile işletmeleri, küçük ve orta ölçekteki işletmelerin önemli bir grubudur ve dünyadaki büyük girişimlerin birçoğu aile işletmelerdir. Aile işletmelerinin dünya genelinde tamamını gösteren istatistiksel veriler bulunmamasına rağmen, çeşitli ülkelerde ulusal ekonomiler içerisinde bu işletmelerin ağırlıklarını belirlemeye yönelik çalışmalar yürütülmektedir (Duh, 202: 209). Aile işletmelerinin toplam işletmeler içerisindeki oranlarına bakıldığında, İngiltere de % 70, İsveç te % 79, Finlandiya da % 80, Fransa da % 60, Almanya da % 83, Hollanda da % 75, İspanya da % 76 ve Portekiz de % 70 olduğu görülmektedir. Ülkemizde aile işletmelerinin toplam işletmeler içerisindeki oranı ise % 95 tir (Güney, 2007: 05). Görüldüğü 34

49 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) gibi hem dünya genelinde hem de ülkemizde aile jenerasyonun kurumda çalıştığı işletme olarak ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI işletmelerin toplam işletmeler içerisindeki payı ifade edilmektedir (Karpuzoğlu, 2004: 43). oldukça önemlidir. CUSTOM DUTIES Günver (2004) aile işletmesinin özelliklerini; Aile işletmesini kavramına ilişkin üzerinde fikir Selin KILINÇ 2, Hatice Aile YURTSEVER bağları öteki 3 faktörler yanında yönetimden biriliğine varılmış bir tanımlama bulunmamaktadır 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk kimin Programı sorumlu Yüksek Lisans olacağını Öğrencisi belirler. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (Benavides-Velasco, Quintana-Garcia and Guzman-Parra, 203: 4). Aile işletmesi kavramına İşletmenin ünü ailenin ünüyle birlikte gelişir. yönetimde görev alır. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like (Günver, all other taxes, 2004: compalsive 7). levels such as Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ilişkin yapılan tanımlara baktığımızda; Hulsoff (200) aile işletmesini, aile hayatı ve işin birleşiminden oluşan aile üyelerinin katılımı ile oluşan bir işletme türü olarak tanımlamaktadır (Hulsoff, 200: 5). Morris ve diğerleri (996) aile işletmesini, hem sahiplik hem de politika belirlemede duygusal akrabalık grubunun üyeleri tarafından yürütülen bir işletme türü olarak tanımlamaktadır (Morris, Williams and Nel, 996: 68). Aile işletmesi, organizasyonun yönetim ve kontrolünün ailenin altında olduğu ve iki veya daha fazla aile üyesinin yönetime katıldığı girişimler (Çuhadar ve Özmen, 2008: 23) ve iş, aile, kuruculuk ve yönetim kurulu ile organizasyonla bağlantıları içeren bir sistem olarak tanımlanmaktadır (Chua, Chrisman and Sharma, 999: 20). Daha kapsamlı bir tanımlamada ise aile işletmesi, ailenin geçimini sağlamak ve/veya mirasın dağılmasını önlemek amacıyla kurulan, ailenin geçimini sağlayan kişi tarafından yönetilen, yönetim kademelerinin önemli bir kısmında aile üyelerinin istihdam edildiği, kararların alınmasında büyük ölçüde aile üyelerinin etkili olduğu ve aileden en az iki Şimdiki ve daha önceki yöneticinin çocukları Aileye mensup birinin işletmedeki statüsü onun aile içindeki konumunu belirler. Aile ile işletmenin değerleri özdeştir. Aile politikası ile işletmenin politikaları arasında bağ sağlanır şeklinde sıralamıştır Aile işletmelerinin güçlü ve zayıf yönlerine bakıldığında, uzun dönemli bakış açısı, aile kültürü, daha fazla esneklik, daha hızlı karar alma, iş bilgisi aile işletmelerinin güçlü yönleri arasında yer almaktadır. Sermaye piyasalarına sınırlı erişim, karmaşık örgüt yapısı, nepotizm, aile içi çatışma, otokratik kurallar, finansal zorluklar ise aile işletmelerinin zayıf yönleri arasında yer almaktadır (Yolaç ve Doğan, 20: 86). NEPOTİZM KAVRAMI Nepotizm kavramı yeğen veya torun anlamına gelen Latince kökenli nepos kelimesine 35

50 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) dayanmaktadır (Kiechel, 984: 43). Bellow ise üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır (Büte ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kelimenin kökenini İtalyanca aile üyesi herhangi ve Tekarslan, 200: 4). Aile işletmelerinde aile bir kadın veya erkeği ifade eden nipote kelimesinden geldiğini ifade etmektedir. Nepotizm CUSTOM DUTIES önüne geçmekte ve birçok aile işletmesi; yete- öncelikleri, genellikle işletmecilik kurallarının kelimesinin kökeni 4. yy veya 5. Selin yy dayanmaktadır ve papaların 2 Celal Bayar işlere Üniversitesi akrabaları Sosyal Bilimler veya Ens. Mali KILINÇ 2, Hatice nek, YURTSEVER beceri ve deneyime 3 önem vermeden işletme içindeki Hukuk Programı pozisyonlara Yüksek Lisans ile Öğrencisi üyelerinden birini getirebilmektedir (İşçi, Taştan ve Kozal, 203: 62). 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yasa dışı çocukları atamalarını ifade etmek için kullanılmıştır (Ciulla, Özet: Gümrük 2005: vergisi, 55). gümrüğe İş hayatında tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Böyle bir durum, aile üyesi olmayan çalışanlar profesyonel olmayan miktarı veya uygulamalar değeri üzerinden arasında alınan, ekonomik, yer subject to customs which is based on those için rahatsız edici olmakta ve ortaya çıkan güven alan nepotizm günümüzde dış ticaret ve ekonomi de politikası olumsuz aracı olan olarak bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy eksikliği çalışanların, iş tatmini, motivasyon ve algılanmakta ve dolaylı varlığını bir vergi devam türü olan gümrük ettirmektedir vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on performanslarını etkilemektedir (Günel, 2005: (Büte, 20: 386). vergi Nepotizm, türü olmadığından, özellikle dış ticarete geleneksel bağların yoğun olmak olarak üzere alınmaktadır. yaşandığı Gümrük az gelişmiş vergileri, Vergi konu olan 3-32). an indirect Nepotizm, tariff on expenditures, aile işletmelerinin custom duties başarısını olumsuz to foreign trade etkilemektedir. arrive at the custom. Aile According üyesi to olduğu için bir ülkelerde daha yaygın kanun kapsamı bir şekilde dışında tutulmuştur. görülmektedir Bu nedenle, işletmede duties are excluded çalışmaya from this başlayıp law. Therefore, yöneticilik pozisyonuna regulated gelen by kişilerin customs law işin numbered gerektirdiği mesleki bilgi, (Özsemerci, 2003: sayılı Gümrük 20). Kanunu nda Nepotizm düzenlenmiştir. kavramı, Bu kanun yeğenler veya diğer Bölgesine akrabaların girişinden başlayıp, liyakat eşyaya yerine uygulanacak beceri created ve beginning yeteneklere with commodities sahip subject olmaması, to işletmenin akrabalık ilişkilerinden oluşturulmuştur. dolayı Diğer pazı tüm vergilerde pozisyonlara olduğu gibi yanlış Turkey and kararlar continuing almasına, with operation karlılığının sequence. düşmesine getirilmesini ifade tahakkuk etmektedir ve tahsil (Hayajenh, aşamaları Gümrük Maghrabi ve Ticaret ve assessment, işletmenin accrual devamlılığının and collecting are regulated sağlanamamasına ve Dabbagh, 994: Gümrükler Bu çalıģma, 60). Genel Nepotizm Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi kavramı tarafından, Sosyal Gümrük ile Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk neden olmaktadır (İyiişleroğlu, 2006: to 45). ilgili yapılan bir başka Gümrük türetilmiģtir. tanımlamada ise nepotizm vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the bir kimsenin beceri, süreci, diğer kabiliyet, vergilerde başarı oluşan süreçten ve eğitim farklı bir ÖRGÜTSEL process of other taxes. ADALET Customs duty VE disputes ÖRGÜTSEL yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first düzeyi vb. faktörler öncelikle dikkate idari aşamada alınmaksızın çözümlenmek zorundadır. veya ADALETİN place. However, in the BOYUTLARI case of disputes not being işin gerektirdiği niteliklere uyuşmazlıklarda sahip yargı yoluna olmayan başvurulabilmektedir. kişilerin Adalet, Key words: kişiler Custom, arası Custom ilişkileri Duties, Custom etkileyen önemli sadece akrabalık Anahtar ilişkileri Kelimeler: esas alınarak Gümrük, Gümrük istihdam Vergisi, Disputes bir unsur olduğundan dolayı bireylerin hem toplumsal hem de örgütsel yaşamını etkilemektedir edilmesi ve terfi ettirilmesi olarak tanımlanmıştır (Özler, Özler ve Gümüştekin, 2007: 438). (Yılmaz, 200: 58). Disiplinler arası bir kavram İş hayatında nepotizmin çalışanlar üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Şüphesiz nepotizmin aile üyesi çalışan ve yöneticiler üzerinde olumlu etkileri bulunurken, aileden olmayan yönetici ve diğer çalışanlar olan adalet, Eski Yunan düşünürlerinden Aristo ve Plato dan modern düşünürler Nozik ve Rawls a kadar birçok farklı düşünür tarafından üzerinde çalışılmış ve farklı disiplinler tarafından incelenmiştir (Greenberg ve Bies, 992: 433). Örgütsel 36

51 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) adalet kavramı ise işyerinde adaleti tanımlamak kendisine adil davranılıp davranılmadığı ile ilgili ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI için kullanılmaktadır (Özer ve Günlük, 200: 462). algılamasını oluşturmaktadır (Özdevecioğlu, Örgütsel yaşamda çalışanlar önemli kararların 2004: 85). merkezinde bulunmaktadır (Colquitt, 200: CUSTOM 386). DUTIES Örgütsel adalet en genel ifade ile çalışanların Çalışanların adalet algıları, organizasyonda, Selin KILINÇ iş 2, Hatice YURTSEVER 3 örgüte ilişkin adalet algısıdır (Polat ve Ceep, tatmini, çalışan devir 2 Celal Bayar hızı, Üniversitesi liderlik, Sosyal örgütsel Bilimler vatandaşlık, organizasyonel katılım, güven, müşteri Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, 2008: DıĢ 309). Ticaret Bölümü Örgütsel adalet kavramına ilişkin tanımlamalara bakıldığında, örgütteki ödül ve tatmini, iş performansı, Özet: Gümrük hırsızlık, vergisi, gümrüğe yabancılaşma tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın cezaların from the movement nasıl of dağıtılacağına commercial commodities ilişkin konmuş gibi birçok konu miktarı ile veya ilgilidir değeri (Bakhshi, üzerinden alınan, Kumar ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir kurallar commodities quantity (Taş, 200: and value. 22); It is are a örgütlerde kind of çalışanlar instrument arasında in addition adaletli to its economic, bir ortamın social and oluşturulması and Rani, 2009: dış 45). ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Organizasyonlarda kurumlar adalet, vergisi Homans gibi belirli (96), aralıklarla Adams alınan bir (Kutanis regular basis ve like income Mesci, tax and 200: corporate 529); tax, as çalışanların, (965) ve Walster, eşyanın Berscheid gümrüğe geldiği ve Walster in anda bir defaya (973) mahsus örgütteki are collected only dağıtım, once when işlem, commodities işleyiş subject ve etkileşime çalışmaları ile Usul kavramsallaşmaya Kanunu (VUK) nun ikinci başlamıştır maddesine göre bu ilişkin the second algısı item of (Altınkurt tax procedural ve law, Yılmaz, custom 200: 466) (Greenberg, 987: gümrük 9). vergilerinin Örgütsel usul adalet ve uygulama kavramı, esasları 4458 olarak procedures tanımlandığı and practises of görülmektedir. custom duties are Cropanzano Adams ın Eşitlik ile dış Kuramına ticarete konu olan dayanmaktadır. eşyanın Türkiye Gümrük ve Through Greenberg this law, a tarafından systematization yapılan has been tanımlamada Adams ın eşitlik işlemlerin kuramına sırasına göre, göre işgörenlerin bir sistematik örgütsel international adalet, trade entering organizasyonel customs territories uygulamalar of ve başarıları ve işlerine gümrük vergisinde karşı memnuniyet de zorunlu aşamalar dereceleri, iş ortamına olan tarh, ilgili Like all süreçler other taxes, ve compalsive sonuçların levels such uyumluluğuna as yönelik Bakanlığı na ilişkin bağlı algıladıkları ayrı bir kuruluş eşitlik niteliği ve olan by General değerlendirme Directorate of Customs ve algılamalar as a part of olarak ifade Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to eşitsizliklerle ilgilidir Kanunu Programı (Bal, hükümlerine Yüksek 204: Lisans uygun Öğrencisi 2). Adams ın olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ tarafından edilmektedir Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek (İnce process Lisans ve Gül, of Tezinden 20: 35). Örgütsel disputes over Eşitlik Kuramı, çalışanların örgütün girdilerine adalet kavramı üzerinde çalışan araştırmacılar genellikle, eğitimi veya çabasıyla yapıya sahiptir. sağladığı Gümrük katkı vergisi oranındaki uyuşmazlıkları have to be örgütteki resolved administratively adaleti değerlendirirken in the first çıktılar, karşılığını örgütün Ancak çıktılarından idari aşamada alması çözümlenemeyen temeline süreçler solved administratively, kişiler legal arası action etkileşimler can be taken. konularına dayanmaktadır (Yavuz, 200: ). Teoride, odaklanmışlardır Key words: Custom, Custom (Sjahruddin Duties, Custom vd., 203: 34). çalışanların örgütte Gümrük sarf Uyuşmazlıkları ettikleri çaba sonucunda Örgütsel adalet, dağıtımsal adalet, prosedürel (işlemsel) adalet ve etkileşimsel adalet olmak üzere üç boyutta incelenmektedir (Demirel ve Seçkin, 20: 0). elde ettiği çıktıları/faydaları karşılaştırması esas alınmaktadır (Tutar, 2007: 99). Çalışanlar yaptıkları karşılaştırma sonucunda örgütüyle, yöneticileriyle ve işi ile ilgili tutumlar geliştirmektedir. Bu tutumların arkasında çalışanların yapmış olduğu karşılaştırmalar sonucundaki algılamaları yer almaktadır. Bu algılama ise çalışanların örgütte Dağıtımsal Adalet; sosyal psikologlar tarafından örgütsel adaletin incelenen ilk boyutunu oluşturmaktadır. Adams (965) in çalışmaları üzerine inşa 37

52 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) edilen dağıtımsal adalet; bir sosyal değişim veya yüksekliği ile ilişkili olduğunu ifade etmektedirler ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI etkileşim sonucu alınan çıktıların hakkaniyetinin (Saunders ve Thornhill, 2003: 362). algılanması olarak tanımlanmıştır (Nowakowski CUSTOM DUTIES Etkileşimsel adalet; örgütsel uygulamaların insan ve Conlon, 2005: 5). Folger ve Cropanzano ya yönünü içeren prosedürel adaletin bir uzantısı göre dağıtımsal adalet, çıktıların veya Selin bireyin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 şeklindedir (Cohen-Charash ve Spector, 200: aldığı payı adaletli 2 Celal olarak Bayar Üniversitesi algılamasıdır Sosyal Bilimler (Chan, Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, 28). DıĢ Etkileşimsel Ticaret Bölümü adalet, çalışanlarla yöneticiler 2000: 72). Dağıtımsal adalet, çalışanları elde (kaynak dağıtıcılar) arasındaki etkileşimdeki adalet ettikleri ücret, ödül, terfi, ceza gibi çıktıların adil algılaması ile ilgilidir. İşgörenler, yöneticilerin olup olmadığına ilişkin algısıdır. Çalışanlar performansları sonucunda bir beklenti oluşturmakta tüm çalışanlarla aynı şekilde iletişim kurmalarını bu beklenti karşılanmadığında ise organizasyonu beklerler. İletişim sürecinde meydana gelen adaletsizlikler kaynak dağıtıcıların adaletsiz olarak adaletsiz olarak değerlendirmektedirler (Tarkan ve Tepeci, 2006: 4). algılanmasına neden olabilmektedir (Özdeveci- Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu oğlu, the second 2003: item 79). of tax procedural law, custom sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun İŞ regulated PERFORMANSI by customs law numbered Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Prosedürel adalet; Thibaut ve Walker 970 lerden önce prosedürel adalet teorisini geliştirmişlerdir (Greenberg, 990: 402). Thibaut ve Walker, prosedürel adaletin, çalışanın bir süreç esnasında dile getirme yeteneği olan süreç kontrolü ve çıktıları etkileme yeteneği olan karar kontrolü olmak üzere iki kriteri olduğunu ifade etmektedir (Colquitt, 200: 388). Prosedürel adalet en genel ifade ile organizasyondaki karar verme süreçlerinde kullanılan prosedürlerin adil olup olmadığına ilişkin algıyı ifade etmektedir (Gilliland, 993: 696). Folger ve Cropanzano prosedürel adaleti, yöntemler, mekanizmalar ve süreçlerle ilgili konularda çıktıların adil olup olmaması ile ilgili bir kavram olarak tanımlamaktadır (Chan, 2000: 73). Brockner ve Siegel çalışanların süreç ve prosedürel adalete yönelik olumlu algılamalarının yöneticiye ve örgüte duyulan güven seviyesinin Performans, belirli bir amacın, görevin veya fonksiyonun yürütülmesi ya da gerçekleştirilmesi ile ilgili bir kavramdır (Turunç, 200: 253). Performans kavramı ile ilgili yapılan tanımlamalara bakıldığında performans, bir çalışanın belirli bir zaman dilimi içerisinde kendisine verilen görevi yerine getirmek suretiyle elde ettiği sonuçlar (Bingöl, 200: 379); çalışanın kendine eş diğer çalışanlara kıyasla iş ile ilgili davranış ve çıktıların verimlilik düzeyi (Akkoç, Çalışkan ve Turunç, 202: 08); amacın gerçekleştirilme derecesi (Çöl, 2008: 38) şeklinde tanımlanmaktadır. İş performansı hem işletme yöneticileri hem de çalışanlar için önemli bir kavramdır. İşletmeler kurumsal hedeflere ulaşma ve rekabet gücü ka- 38

53 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Tekarslan, an indirect tariff 200: on expenditures, 3-4). custom duties Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerin ekonomilerinde önemli bir yere sahip olan aile işletmelerinin kurumsallaşamama, istikrarlı bir şekilde faaliyetlerini devam ettirememe gibi sorunları bulunmaktadır. Aile işletmelerindeki en önemli sorunlardan birisi de nepotizm yani akraba kayırmacılığıdır (Büte ve Tekarslan, 200: 2). Aile işletmelerinde çoğu zaman aile ilişkileri profesyonel ve kurumsallaşmış yönetim anlayış, ilke ve uygulamalarının önüne geçmektedir. İnsan kaynağının istihdamı ve terfisinde değerleme yöntemlerinin evrensel, objektif ve etik değer ve kurallara aykırı bir şekilde sadece aile ilişkileri dikkate alınarak yapılması birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Adil olmayan, hakkaniyete dayanmayan politikalar çalışanlarda yönetime karşı güven zafiyeti oluşturmaktadır. Neticede çalışanlar tatminsizlik, motivasyonsuzluk ve düşük sarmalına girmekte ve neticede işten ayrılma eğilimi artış göstermektedir (Yıldız, Tutar. Yılmazer, 202: 20). zanabilmek için çalışanlarının yaptıkları işlerde Büte ve Tekarslan tarafından Trabzon da faaliyet ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI yüksek performans göstermelerine ihtiyaçları gösteren en az 50 kişi çalıştıran 8 işletmedeki vardır. Başarı, iş tatmini, gelir, kariyer, sosyal 30 yönetici ve çalışan üzerinde yapılan bir itibar gibi birçok konu da iş performansı ile CUSTOM ilgili DUTIES araştırmada nepotizmin çalışanlarda iş stresi olduğu için çalışanlar için önem arz etmektedir Selin KILINÇ 2, Hatice meydana YURTSEVER getirdiği 3 ve nepotizmin boyutlarından 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi (Yelboğa, 2006: 200). terfi ve işlem kayırmacılığının işverene güveni, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü işlem adaletini ve iş tatminini azalttığı bulgusuna NEPOTİZM, ÖRGÜTSEL ADALET VE ulaşılmıştır. Zikredilen çalışmada nepotizm algısı PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİLER sonucunda çalışanların stresi arttığında işten ayrılma eğiliminin artış ve bireysel performansın azalış gösterdiği sonucu elde edilmiştir (Büte ve Erdem, Ceylan ve Saylan tarafından 202 yılında Kütahya da faaliyet gösteren aile işletmesi niteliğindeki dört otel işletmesinde 99 çalışan üzerinde yapılan bir araştırmada terfi ve işe alma kayırmacılığının duygusal, devamlılık ve normatif bağlılığı ile anlamlı ve negatif ilişki içinde oldukları belirlenmiştir. İşlem kayırmacılığının ise duygusal ve normatif bağlılıkla anlamlı ve negatif ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İşlem kayırmacılığı ile devamlılık bağlılığı arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır (Erdem, Ceylan ve Saylan, 203: 86-87). İşçi, Bal Taştan ve Kozal ın (203: 6-83) İstanbul da faaliyet gösteren A sınıfı 2 hastanede toplam 299 çalışan üzerinde yapmış oldukları çalışmada kurumsallaşma düzeyinin nepotizm üzerinde negatif yönde ancak zayıf bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. 39

54 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Arslaner, Erol ve Boylu tarafından Eskişehir il ve nicelikte yeterli çalışmanın yapılmadığı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI merkezinde faaliyet gösteren aile işletmesi şeklindeki konaklama işletmelerinde görev yapan 90 işletmeleri çalışan ve yöneticilerinin nepotizm görülmektedir. Bu bağlamda, bu araştırma aile çalışan üzerinde yapılan bir araştırmada CUSTOM genel DUTIES (akraba kayırmacılığı) ile ilgili algı düzeylerini olarak nepotizm ile örgütsel adalet algısı arasında bir ilişki bulunamamıştır (Arslaner, Erol ve Boylu, Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 204: 62-77). Karacaoğlu ve Yörük tarafından Orta Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren bir aile H3: Nepotizm boyutları çalışanların iş per- eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus algı are collected düzeyleri only once yüksektir. when commodities subject kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun adalet regulated algılarını by customs azaltmaktadır. law numbered işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, formanslarını Like all other taxes, azaltmaktadır. compalsive levels such as Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first işletmesinin 29 mavi yakalı çalışanları üzerinde yapılan bir çalışmada çalışanların nepotizm ve örgütsel adalet algılamaları arasında ters yönlü zayıf bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Örgütsel adalet algısı üzerinde nepotizm boyutlarından terfide kayırmacılık ve işe alma sürecinde kayırmacılık boyutlarının etkili olduğu tespit edilmiştir (Karacaoğlu ve Yörük, 202: 43-64). ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ Araştırmanın Amacı ve Önemi Aile işletmelerinin geleneksel ve evrensel sorunlarının başında nepotizm gelmektedir. Nepotizm aile işletmelerinin kurumsallaşmasını ve istikrarlı bir yapıya kavuşmasını engellemektedir. Aile işletmelerinin kendilerinden beklenilen etkinlik ve verimliliğe ulaşıp varlıklarını devam ettirebilmeleri nepotizme karşı gerekli önlemleri alabilmelerine bağlı bulunmaktadır (İyiişleroğlu, 2006: 2). Son 0 yıl içerisinde yerli literatürde aile işletmeleri ve nepotizm konusuna olan ilginin artış kaydetmesine rağmen, henüz istenilen nitelikte belirlemeyi amaçlamaktadır. Söz konusu amacın yanı sıra akraba kayırmacılığı ile ilgili algının örgütsel adalet ve iş performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymak da çalışmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında aşağıdaki hipotezler test edilecektir: H: Çalışanların nepotizm boyutları ile ilgili H2: Nepotizm boyutları çalışanların örgütsel Araştırmanın Örneklemi ve Kullanılan Ölçek Araştırmanın evrenini Merzifon Organize Sanayi Bölgesinde aile işletmesi olarak faaliyet gösteren 4 aile işletmesi oluşturmaktadır. Bu işletmelerde görev yapmakta olan toplam personel sayısı 73 tür. Yüzyüze yapılan görüşmelerden sonra bu işletmelerden 7 tanesi anket formunu işletmesinde uygulamayı kabul etmiştir. Dağıtılan 200 anket formunun i geri dönmüş ve değerlendirilmeye alınmıştır. Araştırma verileri anket tekniği ile toplanmıştır. Anket formu dört bölümden meydana gelmek- 40

55 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) tedir. Birinci bölüm katılımcıların yaş, cinsiyet, katılmıyorum (2), fikrim yok (3), katılıyorum ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI medeni durum, gelir durumu gibi demografik (4) ve kesinlikle katılıyorum (5) şeklinde oluşan özelliklerini belirlemeye yöneliktir. beşli Likert tarzında sorulardan oluşmaktadır. İş CUSTOM DUTIES Performansı Ölçeği ise yetersiz (), geliştirilmesi Nepotizmi ölçmeye yönelik ikinci bölümde yer Selin KILINÇ 2, Hatice gerekli YURTSEVER (2), yeterli 3 (3), iyi (4) ve mükemmel (5) alan sorular Asunakutlu ve Avcı nın 200 yılında 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali şeklindeki Hukuk Programı yargılardan Yüksek Lisans Öğrencisi oluşmaktadır. Araştırma yayınladıkları Aile İşletmelerinde 3 Celal Bayar Nepotizm Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü verileri SPSS for Windows 7.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Algısı ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma başlıklı makalelerinde kullanılan ifadelerden tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (yüzde, ortalama, oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan Nepotizm standart sapma), faktör, güvenilirlik, korelasyon Ölçeği 4 sorudan oluşmaktadır. Üç alt boyuttan ve regresyon analizleri kullanılmıştır. oluşan ölçeğin beş sorusu terfide kayırmacılık, altı sorusu işlem kayırmacılığı ve üçü de işe alma sürecinde kayırmacılıkla ilgilidir. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Bulgular are collected only once when commodities subject kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Demografik duties are excluded Analizler from this law. Therefore, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Çalışmada çalışanların örgütsel adalet algılarını ölçmek üzere 25 ifadeden oluşan Örgütsel Adalet Ölçeği kullanılmıştır. Üç alt boyuttan oluşan ölçeğin ilk 7 ifadesi prosedürel adalet, sonraki 0 ifade etkileşimsel adalet ve son 8 ifade ise dağıtımsal adalet ile ilgilidir (Yürür, 2005: 80). Anket formunun son bölümünde ise 2 ifadeden oluşan İş Performansı Ölçeği kullanılmıştır (Gürkanlar, 200; Çapkulaç, 203). Nepotizm ve Örgütsel Adalet Ölçekleri kesinlikle katılmıyorum (), Araştırmaya katılanların demografik özellikleri Tablo de gösterilmektedir. Tablo incelendiğinde, katılımcıların 97 si gibi önemli bir bölümünün (% 88,2 sinin) baylardan ve sadece 2 sinin (% 0,9 unun) bayanlardan oluştuğu görülmektedir. Yaş grupları açısından bakıldığında katılımcıların yaklaşık yarısının (% 45,5) 3-40 yaş dilimine giren orta yaştaki çalışanlardan oluştuğu anlaşılmaktadır. Çalışanların 70 i (% 63,6 sı) evli ve 3 i (% 28,2 si) bekârlardan oluşmaktadır. 4

56 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo. Katılımcıların Demografik Özellikleri ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Kişisel Özellikler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES Sıklık OVER Yüzde Cinsiyet Bay 97 88,2 CUSTOM DUTIES Bayan 2 0,9 Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 20 ve altı 2,8 2 Celal Bayar Üniversitesi 2-25 Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı 7Yüksek Lisans Öğrencisi 5,5 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ,2 Yaş ,0 eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement 7 of commercial commodities 5, ,6 dış ticaret ve ekonomi 46 politikası ve üzeri aracı olan bir vergi tariff that is a foreign 3 trade and economic 2,7 policy dolaylı bir vergi türü Bekâr olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. 3 Since they are not collected 28,2on Evli 70 63,6 Medeni vergi Durum türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği Dulanda bir defaya mahsus are collected only once when commodities,9 subject olmak üzere alınmaktadır. Boşanmış Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According,9 to kanun kapsamı dışında İlköğretim tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded 26 from this law. Therefore, 23,6 sayılı Gümrük Kanunu nda Ortaöğretim düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by 60 customs law numbered 54, Eğitim ile Düzeyi dış ticarete konu olan Ön eşyanın LisansTürkiye Gümrük Through this law, 0 a systematization has 9,been işlemlerin sırasına Lisans göre bir sistematik international trade 8 entering customs territories 7,3 of oluşturulmuştur. Diğer Yüksek tüm vergilerde Lisans olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence.,9 tahakkuk ve tahsil aşamaları yıldan Gümrük az ve Ticaret assessment, accrual 2 and collecting are regulated 9, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar -5 yıl Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy 39Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk 35,5 to Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden 6-0 yıl 30 disputes 27,3over Çalışma Gümrük türetilmiģtir. Süresi vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde -5 oluşan yılsüreçten farklı bir process of other 5taxes. Customs duty 3,6 disputes yapıya sahiptir. Gümrük 6-20 vergisi yıl uyuşmazlıkları have to be resolved 2 administratively in the,8first Ancak idari aşamada 2 yı ve çözümlenemeyen üzeri solved administratively, legal action can be,9 taken TL Key words: Custom, Custom Duties, 0,0 Custom Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük TL Vergisi, Disputes 65 59, Gelir Durumu TL 20 8, TL 6 5,5 50 TL ve üzeri 4 3,6 Tablo eğitim değişkeni açısından incelendiğinde çalışanların büyük bir bölümünün orta ve ilköğretim mezunu oldukları görülmektedir. Katılımcıların yarısından fazlasının 0 yıldan az çalışma süresine (kıdeme) sahip oldukları ve asgari ücret seviyesinde ücret aldıkları anlaşılmaktadır. 42

57 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Faktör ve Güvenilirlik Analizleri bu suretle ölçeğin anlamlı ve faktör analizine ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI uygun olup olmadığı belirlenmiştir. Aşağıdaki Araştırma kapsamında ADMINISTRATIVE kullanılan ölçeklerin SOLUTIONS her TO DISPUTES OVER Tablo 2 de görüldüğü üzere nepotizm ölçeğinin biri ayrı ayrı faktör analizine tabi tutularak ölçeklerin alt boyutları ve faktör yükleri belirlenmeye CUSTOM DUTIES KMO değeri,883 ve Bartlett testi sonucunda Selin KILINÇ 2, Hatice p değeri YURTSEVER,000 olarak 3 bulunmuştur. Dolayısıyla çalışılmıştır. Faktör analizine geçmeden önce 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali ölçeğin Hukuk Programı faktör Yüksek analizi Lisans yapmak Öğrencisi için uygun olduğu ölçeklerin KMO ve Bartlett 3 Celal testleri Bayar yapılmış, Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sonucuna varılmıştır. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 43

58 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Terfide Kayırmacılık İşlem Kayırmacılığı İşe Alma Sürecinde Kayırmacılık Tablo 2. Nepotizm Ölçeğinin Faktör Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ADMINISTRATIVE Maddeler SOLUTIONS TO DISPUTES OVER F F2 F3 Bu işletmede çalışanların terfi etmesinde CUSTOM bilgi, DUTIES beceri ve kabiliyetler ikinci planda kalmaktadır. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Bu işletmede ne kadar başarılı olursam olayım, işletme yöneticilerinin tanıdıklarının önüne geçemem. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bu işletmede çalışanların terfi ettirilmesinde akrabalık ve yakınlık ilişkileri öncelikli eşyanın yer sırda değiştirmesi yer alır. nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff,89arising Bu işletmede sosyal ve mali işletme fonksiyonlarının yöneticilerinin yanında önemli tanıdıklarının bir commodities quantity terfi ettirilmesinin and value. ko-ilay olduğunu düşünüyorum. is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic,97 policy Bu işletmede dolaylı bir vergi çalışanların türü olan gümrük terfi ettirilmesinde, vergisi, gelir ve işin fiscal gerektirdiği functions. Since nitelikler they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate,844tax, as dışındaki vergi faktörler türü olmadığından, ön planda dış tutulmaktadır. ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties Bu işletmenin olmak üzere yönetim alınmaktadır. kadrosunda Gümrük vergileri, tanıdığı Vergi olan çalışanlar to foreign trade diğer arrive kişilerden at the custom. According to,878 itibar görmektedir. Bu işletmedeki alt ve orta kademe yöneticiler, tanıdığı olan çalışanlara,879 daha farklı ile dış ticarete davranmaktadır. konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been Bu işletmede işlemlerin yöneticilerin sırasına göre tanıdıklarını bir sistematik işten çıkarmanın international veya trade onlara entering ceza customs territories of,837 vermenin oldukça zor olduğunu düşünüyorum. Bu işletmede tanıdığı olanlar işletmenin kaynaklarından daha kolay yararlanmaktadır. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to,832 Bu işletmede Gümrük türetilmiģtir. vergisinden yetki öncelikle doğan uyuşmazlıkların tanıdıklara çözüm devredilmektedir. customs duties has a different form from the,859 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Bu işletmeye eleman alımında tanıdıklara öncelik verilmektedir.,668 Bu işletmeye uyuşmazlıklarda eleman yargı yoluna alımında başvurulabilmektedir. tanıdığı olanlar seçim sürecinde zorlanmazlar.,689 Bu işletmeye eleman alımında yönetim kadrosunda yer alan kişilerin referansı oldukça,624 önemlidir.,798,800 Açıklanan Toplam Varyans 73,662 KMO ve Bartlett Testi,883 ve,000 Cronbach Alfa Katsayısı (genel,953),928,9,895 44

59 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Yapılan faktör analizi sonucunda ölçeğin açıklanan toplam varyansı 73,662 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenilirliğini ölçmek üzere Cronbach ulaşamadığı gerekçesiyle ölçek dışı bırakılmıştır. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Dolayısıyla ölçeği oluşturan soruların nepotizm Alfa Katsayılarına bakılmıştır. Bir soru elenerek algısını % 73 düzeyinde ifade ettiği anlaşılmaktadır. Ölçeğin faktör yükleri,624 ile,97 Selin arasında KILINÇ 2, Hatice nin alfa YURTSEVER katsayısı 3,953 tür. Terfide kayırmacılık CUSTOM DUTIES geriye kalan 3 sorudan oluşan ölçeğin geneli- değişmektedir. 4 2 Celal sorudan Bayar Üniversitesi oluşan ölçekten Sosyal Bilimler Bu Ens. Mali alt Hukuk boyutunun Programı Yüksek Cronbach Lisans Öğrencisi Alfa değeri,928; işlem 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü işletmede yöneticilerin tanıdığı olan kişilerden kayırmacılığının ki,9 ve işe alma sürecinde çekinirim ifadesi yeterli faktör yüküne (,499) kayırmacılığının ki ise,895 olarak bulunmuştur. Prosedürel Adalet Etkileşimsel Adalet sosyal ve mali Tablo fonksiyonlarının 3. Örgütsel yanında Adalet önemli bir Ölçeğinin commodities quantity Faktör and Analizi value. It is are a kind of dolaylı bir vergi türü olan gümrük Maddeler vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected Fon F2 F3 Kurumumuzdaki kurumlar vergisi karar gibi alma belirli sistemi aralıklarla karar alınan alabilmek bir regular için doğru basis like bilgileri income tax sağlar. and corporate tax,,603 as Kurumumuzdaki eşyanın gümrüğe mevcut geldiği karar anda alma bir defaya sistemi mahsus çalışanların are collected kararlarını only once sorgulamasına fırsat verir. when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According,750to Kurumumuzdaki kanun kapsamı mevcut dışında karar tutulmuştur. alma sistemi Bu nedenle, karardan duties etkilenecek are excluded olan from herkesin this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties,783 are dikkate alınmasını sayılı Gümrük sağlar. Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered Kurumumuzdaki ile dış ticarete mevcut konu karar olan eşyanın alma Türkiye sistemi Gümrük kararların Through tutarlı this bir law, şekilde a systematization alınabilmesi için işlemlerin gerekli standartlara sırasına göre sahiptir. bir sistematik international trade entering customs territories of has been Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject,800to Kurumumuzdaki oluşturulmuştur. mevcut Diğer karar tüm alma vergilerde sistemi olduğu karardan gibi Turkey etkilenecek and continuing olan with tüm operation tarafların görüşlerinin tahakkuk ve dikkate tahsil aşamaları alınmasını Gümrük sağlar. ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such,826 as Kurumumuzdaki Gümrükler Bu çalıģma, mevcut Genel Celal Müdürlüğü Bayar karar Üniversitesi alma sistemi tarafından, Sosyal karara Gümrük Bilimler ve Enstitüsü kararın Customs Maliye uygulanışına and Economy Anabilim Ministry Dalı ilişkin sorunların Kanunu Programı düzenli hükümlerine Yüksek olarak Lisans uygun çalışanlara Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin iletilmesini KILINÇ tarafından Customs sağlar. hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over Mali according Hukuk,778to Kurumumuzdaki süreci, diğer mevcut vergilerde karar oluşan alma süreçten sistemi farklı çalışanların bir process karar of other hakkında taxes. Customs ilave bilgi ve açıklama yapıya istemelerine sahiptir. Gümrük izin vergisi verir. uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first duty disputes,748 Yöneticimiz Ancak düşüncelerimizi idari aşamada dikkate çözümlenemeyen alır. solved administratively, legal action can be taken.,778 Yöneticimiz taraf tutmaz.,745 Yöneticimiz Anahtar bize Kelimeler: karşı nazik Gümrük, ve anlayışlıdır. Gümrük Vergisi, Disputes,699 Yöneticimiz çalışanların haklarına önem verir.,824 Yöneticimiz işimi ne derece iyi yaptığıma ilişkin geribildirim verir.,802 Yöneticim adil olmak için gerçek bir çaba gösterir.,798 Yöneticim karşılaştığım zorlukları aşmam için destek verir.,792 Uygulanan ödüllendirme sistemine ilişkin görüşlerimi yöneticime aktarabilirim.,695 İşimle ilgili hedef ve planlarımı yöneticimle paylaşabilirim.,706 Yöneticim performansımı en doğru ve gerçekçi bir biçimde değerlendirmeye özen gösterir.,768 45

60 Dağıtımsal Adalet UHPPD Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Üstlendiğim sorumluklar ile aldığım ödüller birbirine uygundur. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI,806 Sahip olduğum deneyimim ile aldığım ödüller birbirine uygundur.,788 Gösterdiğim çabaya ADMINISTRATIVE göre adil bir şekilde SOLUTIONS ödüllendirilmekteyim. TO DISPUTES OVER,88 İyi bir iş yaptığımda hak ettiğim şekilde CUSTOM ödüllendirilmekteyim. DUTIES,875 İşimdeki stres ve gerginliğe göre hak ettiğim şekilde Selin KILINÇ 2 ödüllendirilmekteyim., Hatice YURTSEVER 3,843 Benimle benzer yetenek ve eğitime sahip diğer çalışanları dikkate aldığımda adil 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi bir şekilde ödüllendirildiğimi 3 Celal düşünüyorum. Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü,838 Bu kurumda benimle aynı işi yapan diğer çalışanları dikkate aldığımda adil bir şekilde ödüllendirildiğimi Özet: Gümrük vergisi, düşünüyorum. gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising,827,86 şekilde ödüllendirildiğimi sosyal ve mali fonksiyonlarının düşünüyorum. yanında önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of Açıklanan Toplam türüdür. Varyans Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and 6,926 eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Diğer kurumlarda benimle aynı işi yapan çalışanları from the movement of commercial commodities dikkate aldığımda adil bir KMO ve Bartlett Testi,99 ve,000 Cronbach Alfa Katsayısı vergi türü (genel olmadığından,,974) dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom,926 duties,948,977 Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu KMO the second değeri item of,99 tax procedural ve p değeri law, custom,000 dır. Açıklanan gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 toplam procedures varyansın and practises yüzdesi of custom 6,926 dır. duties are Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Tablo 3 de Örgütsel Adalet Ölçeğinin faktör analizi gösterilmektedir. Söz konusu ölçeğin 46

61 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 4. İş Performansı Ölçeğinin Faktör Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ADMINISTRATIVE Maddeler SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Yaptığım işin miktarını sürdürme performansım CUSTOM DUTIES,86 Yaptığım işin kalitesini sürdürme performansım Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3,84 Sözlü iletişim performansım,829 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Yazılı iletişim performansım,693 Sorumluluk Özet: Gümrük alma vergisi, eyleme gümrüğe geçme tabi olan performansım ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising,882 Mesleki miktarı beceri veya değeri (ustalık) üzerinden ve uygulama alınan, ekonomik, performansım subject to customs which is based on those,842 Kurumun dış ticaret politika ve ekonomi ve politikası prosedürlerine aracı olan uyma bir vergi performansım tariff that is a foreign trade and economic policy,737 İşleri dolaylı planlama bir vergi ve türü örgütleme olan gümrük (düzenleme) vergisi, gelir ve performansım fiscal functions. Since they are not collected on,88 Bana vergi verilen türü yeni olmadığından, veya farklı dış ticarete görevlere konu uyum olan sağlama an indirect performansım tariff on expenditures, custom duties,853 Kurumda olmak üzere çalışan alınmaktadır. diğer kişilerle Gümrük vergileri, geçinme Vergi performansım to foreign trade arrive at the custom. According to,853 Kurum kanun dışındaki kapsamı dışında paydaşlarla tutulmuştur. ilişki Bu başarım nedenle, duties are excluded from this law. Therefore,,887 Çalışanlara sayılı Gümrük nezaret Kanunu nda etme düzenlenmiştir. performansım Bu kanun regulated by customs law numbered 4458.,864 Açıklanan Bölgesine Toplam girişinden Varyans başlayıp, 69,225 eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to KMO: oluşturulmuştur.,936 BARTLETT: Diğer tüm,000 vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Cronbach tahakkuk Alfa ve tahsil Katsayısı aşamaları (genel Gümrük,958) ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Tablo 4 de sunulan İş Performansı Ölçeğinin de KMO ve Bartlett testleri anlamlı çıkmıştır. Ölçeği meydana getiren 2 ifadenin faktör yükleri,693 ile,887 arasında değişmekte olup, açıklanan toplam varyansı 69,225 dir. Güvenilirlik katsayısı ise,958 gibi oldukça yüksek değere sahip bulunmaktadır. Korelasyon ve Regresyon Analizleri Araştırmada kullanılan değişkenler arasındaki ilişkileri değerlendirmek üzere korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Bu maksatla nepotizmin alt boyutları olan terfide kayırmacılık (TERKAY), işlem kayırmacılığı (İŞLKAY), işe alma sürecinde kayırmacılık (İASKAY); örgütsel adaletin alt boyutları olan prosedürel adalet (PA), etkileşimsel adalet (EA), dağıtımsal adalet (DA) ile iş performansı (İŞPER) arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca söz konusu değişkenlerin ortalama ve standart sapma değerlerine bakılarak katılımcıların nepotizm, örgütsel adalet ve iş performansı ile ilgili algı düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Tablodan da anlaşılacağı üzere nepotizmin terfide kayırmacılık alt boyutu ile örgütsel adaletin üç alt boyutu arasında p<0,0 düzeyinde anlamlı F 47

62 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ve ters yönlü bir ilişki belirlenmiştir. Dolayısıyla karşın terfide kayırmacılık ile iş performansı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI işletmelerde çalışanların terfide kayırmacılık arasında istatistiksel anlamda herhangi bir ilişki yapıldığına dair algı düzeyleri arttıkça örgütsel bulunamamıştır. adalet algılarının azaldığı anlaşılmaktadır. CUSTOM Buna DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü TERKAY İŞLKAY İASKAY PA EA DA İŞPER TERKAY eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities İŞLKAY dış ticaret ve,823 ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy İASKAY dolaylı bir vergi,600 türü olan gümrük,56 vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on PA eşyanın gümrüğe -,29 geldiği anda -,74 bir defaya mahsus -,398 ** are collected only once when commodities subject EA Usul Kanunu -,329 (VUK) nun ikinci -,228 maddesine göre -,349 bu the second,79 ** item of tax procedural law, custom DA -,404 sayılı Gümrük Kanunu nda -,265 düzenlenmiştir. -,482 Bu kanun,75 regulated by,78 customs law numbered İŞPER Bölgesine girişinden -,043 başlayıp,,005 eşyaya uygulanacak,042 created -,046 beginning with,070 commodities,029subject to ORT oluşturulmuştur. 3,73 Diğer tüm vergilerde 3,54 olduğu gibi 4,35 Turkey 2,72 and continuing 2,7 with operation 2,35sequence. 4,05 SS tahakkuk ve 2,44 tahsil aşamaları 2,35 Gümrük ve Ticaret 2,36 assessment,,44accrual,43 and collecting,4 are regulated,92 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes **. Correlation is significant at the 0.0 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed). Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, İşlem kayırmacılığı ile prosedürel adalet arasında herhangi bir ilişki bulunamamışken; söz konusu değişkenle etkileşimsel adalet arasında r: -,228 (p<0,05) düzeyinde ve dağıtımsal adalet arasında Tablo 5. Korelasyon Analizi r: -,265 (p<0,0) düzeyinde anlamlı ve ters yönlü bir ilişki bulunmuştur. İşlem kayırmacılığı ile iş performansı arasında bir ilişki bulunamamıştır. Benzer bir şekilde işe alma sürecinde kayırmacılığın örgütsel adaletin alt boyutları ile anlamlı ve ters yönlü (her üçü de p<0,0 düzeyinde) ilişkili olduğu, buna karşın iş performansı ile ilişkisinin bulunmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. 48

63 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 6. Ortalamaları Değerlendirme Aralıkları ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Aralık Aralığın Değeri,00-,80 CUSTOM DUTIES Çok Düşük,8-2,60 Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Düşük 2,6-3,40 Orta 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3,4-4,20 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Yüksek 4,2-5,00 Çok Yüksek kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ileri regular sürmek basis like income mümkündür. tax and corporate tax, as Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. oluşturmaktadır. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Katılımcıların nepotizm ile ilgili algı düzeylerini değerlendirmek üzere ölçeğin ve alt boyutlarının ortalama değerlerine bakılmıştır. Bu bağlamda ortalamalar Tablo 6 da gösterilen aralıklarda değerlendirilmiştir. Çalışanların nepotizm algılarının 3,87 ortalamaya sahip olduğu, dolayısıyla çalışanların yüksek düzeyde nepotizm algısına sahip oldukları görülmektedir. Alt boyutlar açısından incelendiğinde çalışanların 4,35 ortalama ile çok yüksek düzeyde işe alma sürecinde kayırmacılık algısına, 3,73 ortalama ile terfide kayırmacılık algısına ve 3,54 ortalama ile de işlem kayırmacılığı algısına sahip oldukları anlaşılmaktadır. Elde edilen bu bulgular doğrultusunda H: Çalışanların nepotizm boyutları ile ilgili algı düzeyleri yüksektir. Şeklindeki hipotezin kabul edildiğini Tablo 7 de H2 ve H3 ü test etmek üzere kurulan regresyon modelinin sonuçları gösterilmektedir. Modelde prosedürel adalet, etkileşimsel adalet, dağıtımsal adalet ve iş performansı bağımlı değişkenleri oluşturmaktadır. Buna karşın terfide kayırmacılık, işlem kayırmacılığı ve işe alma sürecinde kayırmacılık ise bağımsız değişkenleri 49

64 Bağımsız Değişken (Nepotizm) UHPPD Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 7. Regresyon Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Bağımlı Değişken (Örgütsel Adalet ve Performans) PA EA DA İŞPER ß t p ß CUSTOM t DUTIES p ß t p ß t p Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Sabit 3,838 3,000 Celal Bayar Üniversitesi 3,605 Salihli MYO,,000 DıĢ Ticaret Bölümü 2,994,000 22,099,000 TERKAY -,246 -,229,222 -,309 -,570 Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari,20 -,399-2,86,03,002 Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising,00,992 İŞLKAY eşyanın,70 yer,888 değiştirmesi,377 nedeniyle,,3 bu eşyanın,590,556 from the,24 movement,364 of commercial,76 commodities -,35 -,652,56 İASKAY -,344 sosyal ve -2,872 mali fonksiyonlarının,005 -,227 yanında önemli -,889 bir,062 commodities quantity -,379-3,394 and value.,00 It is are a,7 kind of,898,37 F türüdür. Aynı 6,385 zamanda harcamalar üzerinden 5,626 alınan instrument in addition,522 to its economic, social and,430 R 2 dolaylı bir,72 vergi türü olan gümrük vergisi,,55 gelir ve fiscal functions. Since,273 they are not collected on,04 Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu kabul the second edildiği item of ileri tax procedural sürülebilmektedir. law, custom Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından TARTIŞMA Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek VE process SONUÇ Lisans of Tezinden disputes over yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Nepotizm boyutlarından sadece işe alma sürecinde kayırmacılık ile prosedürel adalet arasında p:,005 düzeyinde anlamlı ve ters yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Buna karşın diğer nepotizm boyutları ile prosedürel adalet arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Benzer bir şekilde işe alma süreci ile etkileşimse adalet arasında da p:,062 önem seviyesinde ve ters yönlü bir ilişki görülmektedir. Çalışanların nepotizm algılarının en fazla etkiye sahip oldukları örgütsel adalet boyutunun dağıtımsal adalet olduğu anlaşılmaktadır. Nepotizm alt boyutlarından hem terfide kayırmacılığın hem de işe alma sürecinde kayırmacılığın dağıtımsal adalet üzerinde anlamlı ve ters yönde bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Bu bulgular doğrultusunda işe alma sürecinde kayırmacılık algı düzeyinin artması halinde çalışanların prosedürel, etkileşimsel ve dağıtımsal adalet ile ilgili algı düzeylerinin azaldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla H2: Nepotizm boyutları çalışanların örgütsel adalet algılarını azaltmaktadır. Hipotezinin kısmen H3: Nepotizm boyutları çalışanların iş performanslarını azaltmaktadır. hipotezi red edilmiştir. Zira nepotizm boyutlarının hiçbiri ile iş performansı arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Bu çalışmada aile işletmelerinde görev yapmakta olan çalışanların nepotizme bakış açıları ve nepotizme maruz kalmalarının sonuçları incelenmiştir. Ayrıca nepotizmin prosedürel, etkileşimsel ve dağıtımsal adalet algıları üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bu amaçla Merzifon Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren 7 aile işletmesinde toplam çalışan üzerinde bir saha araştırması yapılmıştır. Nepotizmin aile işletmelerinde çalışanlar üzerinde olumsuz etkilere yol açtığı görüşü literatürde genel 50

65 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) anlamda destek görmektedir (Asunakutlu ve Avcı, arasında anlamlı ve ters yönlü bir ilişki bulunmuştur. Çalışanların nepotizm algılarının en fazla ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 200; Büte ve Tekarslan, 200; Yıldız vd., 202; Karacaoğlu ve Yörük, 202). Yapılan bu araştırmada etkiye sahip oldukları örgütsel adalet boyutunun da nepotizmin terfide kayırmacılık alt boyutu CUSTOM ile DUTIES dağıtımsal adalet olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. örgütsel adaletin prosedürel, işlemsel ve Selin dağıtımsal KILINÇ 2, Hatice Nepotizm YURTSEVER alt boyutlarından 3 hem terfide kayırmacılığın Hukuk Programı hem de Yüksek işe alma Lisans sürecinde Öğrencisi kayırmacılığın 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü adaletten oluşan üç 2 Celal alt Bayar boyutu Üniversitesi arasında Sosyal Bilimler anlamlı Ens. Mali ve ters yönlü bir ilişki belirlenmiştir. Dolayısıyla dağıtımsal adalet üzerinde anlamlı ve ters yönde çalışanların terfide Özet: kayırmacılık Gümrük vergisi, gümrüğe yapıldığına tabi olan dair ticari bir Abstract: etkiye Custom sahip duty olduğu is a kind görülmüştür. of tariff arising Bu bulgular algı düzeyleri arttıkça miktarı veya örgütsel değeri üzerinden adalet alınan, algılarının ekonomik, doğrultusunda subject to customs işe which alma is sürecinde based on those kayırmacılık algı azaldığı anlaşılmaktadır. dış ticaret ve ekonomi Öte yandan politikası aracı terfide olan bir kayırmacılık ile iş dolaylı performansı bir vergi türü olan arasında gümrük vergisi, herhangi gelir ve etkileşimsel fiscal functions. Since ve dağıtımsal they are not collected adalet on ile ilgili algı vergi düzeyinin tariff that is artması a foreign trade halinde and economic çalışanların policy prosedürel, bir ilişki bulunamamıştır. vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan düzeylerinin an indirect tariff azaldığı on expenditures, anlaşılmaktadır. custom duties Çalışmanın olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ilginç to foreign sonuçlarından trade arrive at the custom. birisi According nepotizm to boyutlarının İşlem kayırmacılığı Usul Kanunu ile prosedürel (VUK) nun ikinci adalet maddesine arasında göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, hiçbiri duties are ile excluded iş performansı from this law. arasında Therefore, herhangi bir da herhangi bir ilişki gümrük bulunamamışken; vergilerinin usul ve uygulama söz esasları konusu 4458 procedures and practises of custom duties are ilişkinin bulunamamış olmasıdır. değişkenle etkileşimsel adalet ve dağıtımsal adalet arasında anlamlı Bölgesine ve ters yönlü girişinden bir başlayıp, ilişki bulunmuştur. eşyaya uygulanacak Şüphesiz created beginning bu çalışmanın with commodities birçok subject kısıtı to bulunmaktadır. İşlem kayırmacılığı oluşturulmuştur. ile iş performansı Diğer tüm vergilerde arasında olduğu bir gibi Öncelikle Turkey and continuing sınırlı bir with örneklem operation sequence. üzerinde yapılan ilişki bulunamamıştır. tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret araştırmadan assessment, accrual elde and edilen collecting bulguların are regulated genelleştirilme Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler problemi Enstitüsü Customs Maliye and çalışmanın Economy Anabilim Ministry geleneksel Dalı Mali according Hukuk kısıtını to oluşturmaktadır. customs Bu duties bağlamda has a different araştırmacılara form from the bundan sonra Benzer bir şekilde Kanunu Programı işe alma hükümlerine Yüksek sürecinde Lisans uygun Öğrencisi olarak kayırmacılığın yürütülmektedir. Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm örgütsel adaletin süreci, alt boyutları diğer vergilerde ile oluşan anlamlı süreçten ve farklı ters bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları yapılacak have to be resolved çalışmaların administratively daha in the geniş first örneklemler yönlü ilişkili olduğu, öncelikle buna idari aşamada karşın çözümlenmek iş performansı zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen üzerinde solved administratively, yapılması legal tavsiyesi, action can be taken. bu kısıtın kısmen ile ilişkisinin bulunmadığı uyuşmazlıklarda yargı sonucuna yoluna başvurulabilmektedir. ulaşılmıştır. de Key olsa words: aşılmasına Custom, Custom katkı Duties, sağlayacaktır. Custom Bir diğer Hipotezleri test etmek amacıyla kurulan regresyon kısıtta çalışmanın sınırlı değişkenler arasında yapılmış olmasıdır. Bu araştırma sadece nepotizm, modelinde nepotizm boyutlarından sadece işe alma sürecinde kayırmacılık ile prosedürel adalet örgütsel adalet ve iş performansı değişkenleri ile arasında p:,005 seviyesinde anlamlı ve negatif bir sınırlı tutulmuştur. Dolayısıyla bu araştırmada ilişki olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Buna karşın kullanılmayan örgütsel vatandaşlık davranışları, diğer nepotizm boyutları ile prosedürel adalet örgütsel sinizm, sabotaj, örgütsel bağlılık ve mobbing gibi olumlu ve olumsuz birçok değişkenle arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Benzer bir şekilde işe alma süreci ile etkileşimsel adalet nepotizmin ilişkisi ele alınmalıdır. 5

66 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Son olarak nepotizmin özellikle aile işletmelerinin Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kurumsallaşma sorunlarıyla karşılaşmalarında Enstitüsü Dergisi, S: 32, 204 Bahar, önemli bir unsur olduğu görülmektedir. Çalışanların kendilerinden beklenilen performans CUSTOM DUTIES ASUNAKUTLU, T., AVCI, U., (200). Aile İşletmelerinde Nepotizm Algısı ve İş Tatmini ve verimliliği gösterebilmelerinde yöneticilerine Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel duydukları güven 2 hayati Celal Bayar bir Üniversitesi eşik konumundadır. Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Üniversitesi DıĢ Ticaret Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Bu eşiğin aşılamaması çalışanlarda güvensizlikten Dergisi,5 (2), kaynaklanan örgütsel Özet: Gümrük adalet vergisi, ile ilgili gümrüğe sorunlara tabi olan yol ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising açmaktadır. Aile miktarı işletmelerinde veya değeri üzerinden yöneticilerin alınan, ekonomik, karar AYKAN, subject to E., customs (2008). which Aile is based İşletmelerinin on those Çatışma verme süreçlerindeki dış ticaret davranışlarına, ve ekonomi politikası örgütsel aracı olan çıktıları paylaştırma ile dolaylı ilgili bir vergi işlemlerine türü olan gümrük ve çalışanlarla vergisi, gelir ve fiscal Kayseri functions. İlinde Since they Bir are Uygulama. not collected on 3. Aile İşletme- bir vergi tariff Nedenleri that is a foreign ve trade Çatışma and economic Yönetimi policy Stratejileri: kurdukları ilişkilerdeki vergi türü olmadığından, eşitliğe duyulan dış ticarete güveni konu olan an indirect leri Kongresi tariff expenditures, Bildiri custom Kitabı, duties İstanbul Kültür ifade eden örgütsel olmak üzere adalet alınmaktadır. kavramına Gümrük vergileri, gereken Vergi to foreign Üniversitesi trade arrive Yayınları, at the custom. According Yayın No: to 78, önemi vermelidirler. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 BAKHSHI, procedures and A., practises KUMAR, of custom K., duties RANI, are E., (2009). KAYNAKLAR Organizational Justice Perceptions as Predictor Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created of Job beginning Satisfaction with commodities and subject Organization to Commitment, and continuing International with operation sequence. Journal of Business AKKOÇ, İ., ÇALIŞKAN, işlemlerin sırasına A., göre TURUNÇ, bir sistematik Ö., international trade entering customs territories of oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey (202). Örgütlerde gümrük vergisinde Gelişim de zorunlu Kültürü aşamalar ve olan Algılanan Örgütsel Bakanlığı na Desteğin bağlı ayrı İş bir Tatmini kuruluş niteliği ve İş olan by General Directorate of Customs as a part of tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, and Management, accrual and collecting 4(9) are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Performansına Kanunu Programı Etkisi: hükümlerine Yüksek Güvenin Lisans uygun Öğrencisi olarak Aracılık yürütülmektedir. Selin Rolü, KILINÇ tarafından BAL, Customs V., hazırlanan Law. (204). Resolution Yüksek Örgütsel process Lisans of Tezinden Adalet disputes over Örgütsel Bağlılık of İlişkisi: other taxes. Manisa daki Customs duty Eğitim disputes Kurumlarında Celal Bayar süreci, Üniversitesi diğer vergilerde Yönetim oluşan ve süreçten Ekonomi farklı bir process yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Dergisi, 9() öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. Bir However, Araştırma, in the case Aksaray of disputes not Üniversitesi being İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(), -9 ALTINKURT, Y., YILMAZ, K., (200). Değerlere Göre Yönetim Gümrük ve Uyuşmazlıkları Örgütsel Adalet İlişkisinin BARIŞ, E., CEYLAN, U., SAYLAN, U., (203). Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Aile İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Göre İncelenmesi, Kuram Ve Uygulamada Bağlılık İlişkisi: Kütahya da Faaliyet Gösteren Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ARSLANER, E., EROL, G., BOYLU, Y., (204). Dergisi, C: XXXII, S: 2, 7-97 Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algısı Üzerine Bir Araştırma, Muğla 52

67 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) BENAVIDES-VELASCO, C.A., QUİNTANA- CIULLA, JOANNE B., (2005). In Praise of ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI GARCÍA, C., F. GUZMÁN-PARRA, V., Nepotism? In Praise of Nepotism: A Natural (203). Trends in Family Business Research, History by Adam Bellow, Business Ethics Small Business Economics, 40, 4-57 CUSTOM DUTIES Quarterly, 5(), BİNGÖL, D., (200). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınevi, 7. Basım, İstanbul Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü BÜTE, M., (20). Kayırmacılık Algısı İle İş Tatmini, Olumsuz Söz Söyleme ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar-20 Cilt:0 Sayı:36 (87-203) olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to foreign Psychology, trade arrive at 86(3) the custom. According to tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, Yüksek accrual Lisans and collecting Tezi are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first BÜTE, M., TEKARSLAN, E., (200). Nepotizm in Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Aile İşletmelerine Yönelik Bir Saha Araştırması, Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi, Bahar, 6(), -2 BÜTE, M., (20). Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri İle İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi: Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(), CHAN, M., (2000). Organizational Justice Theories and Landmark Cases, The International Journal of Organizational Analysis, 8(), CHUA, J.H., CHRISMAN, J.J., SHARMA, P., (999). Defining The Family Business By Behavior, Entrepreneurship Theory And Practice, 23, 9-40 COHEN-CHARASH, Y., SPECTOR, P.E., (200). The Role of Justice in Organizations: A Meta-Analysis, Organizational Behavior And Human Decision Processes, 86(2), COLQUITT, J.A., (200). On The Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure, Journal Of Applied ÇAPKULAÇ, O., (203). Yöneticilerin Duygusal Zeka Düzeylerinin İş Tatmini ve İş Performans Algısı Üzerine Etkisi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış ÇÖL, G., (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(), ÇUHADAR, T., ÖZMEN, H.İ., (2008). Mission Statement in Institutional Family Business: A Content Analysis. In First International Conference On Management And Economics (ICME 08), Tirana, Albenia, DEMİREL, Y., SEÇKİN, Z., (20). Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç 53

68 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, GREENBERG, J., (990). Organizational Justice: ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI BİLİG, 56, 99-9 Yesterday, Today and Tomorrow, Journal of Management, 6(2), DUH, M., (202). Family Businesses: The Extensiveness Of Succession Problems And GÜNEL, R., (2005). Aile İşletmelerinde Yönetimin CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Possible Solutions, Entrepreneurship-Gender, Bir Sonraki Kuşağa Devrinde Karşılaşılan Sorunların DıĢ Ticaret Tespitine Bölümü ve Bu Sorunların Çözümüne 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Geographies And Social 3 Celal Context Bayar Üniversitesi, Salihli MYO, İlişkin Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Family_businesses_the_extensiveness_of_succession_problems_and_possible_solutions.pdf sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities quantity Yüksek Lisans and value. Tezi It is are a kind of eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, eşyanın from Sosyal the movement Bilimler of commercial Enstitüsü, commodities Yayınlanmamış (Erişim Tarihi: türüdür ) Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve GÜNEY, fiscal functions. S., Since (2007). they are Aile not collected İşletmelerinde on İkinci DÜZ, S., (202). vergi Konaklama türü olmadığından, İşletmelerinde dış ticarete Nepotizm ile Örgütsel olmak üzere Bağlılık alınmaktadır. arasındaki Gümrük vergileri, İlişkinin Vergi to foreign şimcilik trade arrive ve Kalkınma at the custom. Dergisi, According to Cilt: 2, konu olan an indirect Nesile tariff Devir on expenditures, Sürecinde custom Başarı duties Koşulları, Giri- İncelenmesi. kanun Afyon kapsamı Kocatepe dışında tutulmuştur. Üniversitesi Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, GÜNVER, A.B., (2004). Aile İşletmelerinin Geleceği,. Aile İşletmeleri Kongresi, Kongre Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created Kitabı, beginning 2. Baskı, with commodities subject to Yüksek Lisans işlemlerin Tezi, sırasına Afyon göre bir sistematik international trade entering customs territories of gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, GÜRKANLAR, Like all other taxes, compalsive E., (200). levels Esnek such as Çalışma Saatlerinin General Directorate Kadın of Çalışanların Customs as a part Sosyal of Rolleri ve GILLILAND, W.S., tahakkuk (993). ve tahsil The aşamaları Perceived Gümrük ve Fairness of Selection Gümrükler Bu çalıģma, Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by Systems: Genel Celal Müdürlüğü Bayar An Üniversitesi Organizational tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs Çalışma hazırlanan Law. Resolution Performansı Yüksek process Lisans of Tezinden Üzerine disputes over Etkileri-Akdeniz of Üniversitesinde other taxes. Customs Bir duty Araştırma, disputes Akdeniz Justice Perpective, Gümrük türetilmiģtir. vergisinden Academy doğan of uyuşmazlıkların Management çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process Review, 8(4), yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. Üniversitesi However, in the Sosyal case of disputes Bilimler not being Enstitüsü Yüksek GREENBERG, uyuşmazlıklarda J., BIES, yargı R.J., yoluna (992). başvurulabilmektedir. Establishing The Role Anahtar of Empirical Kelimeler: Gümrük, Studies Gümrük of Orga- Vergisi, Disputes Lisans Tezi HAYAJENH, F.A., MAGHRABI, S.A., ALnizational Justice in Philosophical Inquiries DABBAGH, H.T., (994). Research Note: into Business Ethics, Journal Of Business Assessing the Effect of Nepotism on Human Ethics,, Resource Managers, International Journal of Manpower, 5(), GREENBERG, J., (987). A Taxonomy Of Organizational Justice Theories, Academy Of Management Review, 2(), 9-22 HULSHF, H., (200). Family Business in The Dutch SME Sector, Definitions And 54

69 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Characteristics, (Erişim Tarihi: İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Temmuz İşletmesi Uygulaması, İŞ, GÜÇ Endüstri ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ) 202, 4(3), CUSTOM DUTIES İNCE, M., GÜL, H., (20). The Effect Of Employees Perceptions of Organizational Justice Sürekliliğinde Kurumsallaşma,. Aile İş- 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi KARPUZOĞLU, E., (2004). Aile Şirketlerinin Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 on Organizational Citizenship 3 Celal Bayar Behavior: Üniversitesi An Salihli MYO, letmeleri DıĢ Ticaret Bölümü Kongresi, Kongre Kitabı 2. Baskı, Application in Turkish Public Institutions, İstanbul, International eşyanın Journal yer değiştirmesi of Business nedeniyle, And bu Management, 6(6) eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, KIECHEL, subject to customs W., which (984). is based How on to those Relate to Nepotism, that is Fortune, a foreign trade February and economic 84, policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff İŞÇİ, E., BAL dolaylı TAŞTAN, bir vergi türü S., olan KOZAL, gümrük vergisi, M.A., gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir KUTANİS, regular basis like Ö.R., income MESCİ, tax and corporate M., tax, (200). as Örgütsel (203). Örgütlerde vergi türü olmadığından, Kurumsallaşma dış ticarete Düzeyinin Nepotizm olmak Üzerine üzere alınmaktadır. Etkisinin Gümrük İncelenmesi: vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are Adaletin collected only once Çalışanların when commodities İş subject Tatminine Etkisi: Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu the Turizm second item Alanında of tax procedural Eğitim law, custom Veren Bir Yükseköğretim Hastane Çalışanları kanun kapsamı Örneği, dışında Siyaset, tutulmuştur. Ekonomi Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises Kurumuna of custom Yönelik duties are Bir Örnek Olay ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, (3), 6-83 Çalışması, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal İYİİŞLEROĞLU, Bölgesine C.S., girişinden (2006). başlayıp, Aile eşyaya Şirketleri: uygulanacak created ve Ekonomik beginning with Araştırmalar commodities subject Dergisi, to (9) Adana ve oluşturulmuştur. Çevresinde Diğer Faaliyet tüm vergilerde Gösteren olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, MORRIS, Like all other M.H., taxes, compalsive WILLIAMS, levels such R.W., as NEL, D., Aile Şirketlerinde tahakkuk ve Nepotizm tahsil aşamaları Uygulamasının Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by (996). General Directorate Factors of Customs Influencing as a part Family of Business Tespitine Yönelik Gümrükler Bu çalıģma, Bir Genel Celal Araştırma, Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Çukurova Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs Succession, hazırlanan Law. Resolution Yüksek International process Lisans of Tezinden disputes Journal over Of Entrepreneurial of other Behaviour taxes. Customs & duty Research, disputes 2(3), 68-8 Üniversitesi Gümrük türetilmiģtir. Sosyal vergisinden Bilimler doğan Enstitüsü, uyuşmazlıkların Adana: çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process Yayınlanmamış yapıya Yüksek sahiptir. Gümrük Lisans vergisi Teziuyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ancak idari aşamada çözümlenemeyen NOWAKOWSKI, solved administratively, legal J.M., action CONLON, can be taken. D.E., (2005). KARABULUT, uyuşmazlıklarda T.A., (2008). yargı Aile yoluna başvurulabilmektedir. İşletmelerinin Key Organizational words: Custom, Custom Justice: Duties, Custom Looking Back, Kurumsallaşmaya Anahtar ve Kelimeler: Yönetim Gümrük, Fonksiyonlarına Gümrük Vergisi, Disputes Looking Forward, International Journal of Conflict Management, 6(), 4-29 İlişkin Sorunları: İstanbul da Tekstil Sektöründe Üretim Yapan Aile İşletmesi Kobiler Üzerinde Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XXV, 2, KARACAOĞLU, K., YÖRÜK, D., (202). Çalışanların Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algılamaları: Orta Anadolu Bölgesinde Bir Aile ÖZDEVECİOĞLU, M., (2003). Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2,

70 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ÖZDEVECİOĞLU, M., (2004). Duygusal Olaylar Teorisi Çerçevesinde Pozitif Ve Negatif Organizational Justice, Organizational Com- SJAHRUDDIN, H., ARMANU, A.S., N., (203). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Duygusallığın Algılanan Örgütsel Adalet mitment And Trust in Manager As Predictor Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik CUSTOM DUTIES Of Organizational Citizenship Behavior, Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Selin Siyasal KILINÇ 2, Hatice Interdisciplinary YURTSEVER 3 Journal of Contemporary 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Bilimler Fakültesi Dergisi, 53(3) Research in Business, 4(2) ÖZER, G., GÜNLÜK, M., (200). Örgütsel 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi, University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 9(2) ÖZLER, H., ÖZLER, D.E., GÜMÜŞTEKİN, G.E., (2007). Aile İşletmelerinde Nepotizmin Gelişim Evreleri Ve Kurumsallaşma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (7) ÖZSEMERCİ, K., (2003). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları Ve Çözüm Önerileri, TC SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi: 27 POLAT, S., CELEP, C., (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, SAUNDERS, M.N., THORNHILL, A., (2003). Organizational Justice, Trust And The Management Of Change: An Exploration, Personnel Review, 32(3), TARKAN, G., TEPECİ, M., (2006). Örgütsel Adalet ve Yönetimde Merkezileşmenin Çalışan Hırsızlığına Etkileri: Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik Yüksekokulu Öğrenci Algılamaları Üzerine Bir Araştırma, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), TAŞ, A., (200). Öğretmenlerin İş Değerlerinin Örgütsel Adalet Algılarına Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, TURUNÇ, Ö., (200). Organizasyonlarda Kontrol Algılamalarının Örgütsel Özdeşleşme Ve İş Performansına Etkisi, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, (), TUTAR, H., (2007). Erzurum da Devlet Ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini Ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), YAVUZ, E., (200). Kamu Ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları 56

71 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması, Doğuş YOLAÇ, S., DOĞAN, E., (20). Küreselleşme ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Üniversitesi Dergisi, (2), Sürecinde Aile İşletmelerinde Yönetim Ve Kurumsallaşma, İktisat Fakültesi Mecmuası, 6(2), 83-0 YELBOĞA, A., (2006). Kişilik Özellikleri ve CUSTOM DUTIES İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan YÜCEL, İ., ÖZKALAN, S.Ö., (202). Aile İş- 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Kaynakları Dergisi, 8(2), Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, letmeleri, DıĢ Ticaret Bölümü Kurumsallaşma Ve Nepotizm. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YILDIZ, G., TUTAR, H., YILMAZER, A., (202). Aile İşletmelerinde Aile Değerleri Kurumsallaşmayı Engeller mi?, Çukurova YÜRÜR, S., (2005). Ödüllendirme Sistemleri İle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkilerin Analizi Dergisi, Haziran, 6(), 9-34 ve Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa YILMAZ, K., (200). Devlet Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 0(), eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from Dergisi, the movement 5(2), of commercial commodities Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 57

72 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED CUSTOM ABSTRACT DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Nepotism is one of the major problems of family businesses which have important place and role at country economies. The aim of this study is defining nepotism perception of employees working for family businesses eşyanın yer and değiştirmesi determining nedeniyle, the bu effects eşyanın of nepotism from the movement on employees of commercial commodities organisational justice and job performance sosyal ve perception. mali fonksiyonlarının For yanında this purpose, önemli bir questionnaire commodities quantity study and value. is carried It is are a kind on of employees working for family türüdür. businesses Aynı zamanda operating harcamalar üzerinden Merzifon alınan Organised instrument in addition Industrial to its economic, Site. Datas social and has collected by using questionnaire kurumlar technique. vergisi gibi Questionnaire belirli aralıklarla alınan form bir consists regular basis of four like income parts. tax and First corporate part tax, is as for determining participants demographic eşyanın gümrüğe characteristics geldiği anda bir defaya such mahsus as age, are gender, collected only marial once when status, commodities income subject level. Nepotism scale consists of Usul 4 Kanunu questions. (VUK) nun There ikinci maddesine are 3 sub göre dimensions bu the second of item the of scale tax procedural and five law, custom questions is about favoritism at promotion, gümrük vergilerinin six question usul ve uygulama is about esasları favoritism 4458 procedures at operation and practises and of the custom rest duties of 3 question are is about favoritism at hiring ile dış process. ticarete konu In olan this eşyanın research, Türkiye Gümrük Organisational Through this Justice law, a Scale systematization consists has been of 25 question is used to measure işlemlerin participants sırasına organisational göre bir sistematik justice perception. international trade The entering scale customs consists territories of 3 of sub dimension and the first seven gümrük statements vergisinde de are zorunlu about aşamalar prosedural olan tarh, justice, Like all next other 0 taxes, statements compalsive levels are such about as transactional tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated justice and the last Bakanlığı na 8 statement bağlı ayrı is bir about kuruluş allocative niteliği olan justice. by General Last Directorate part of the of Customs questionnaire as a part of form consists Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to of 2 statements Kanunu Programı about hükümlerine Yüksek job Lisans performance. uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin Nepotism KILINÇ tarafından and Customs hazırlanan Organisational Law. Resolution Yüksek process Lisans Justice of Tezinden Scales consists of disputes over Likert style questions which are I strongly disagree (), disagree (2), I have no idea (3), I agree and strongly agree (5). yapıya Job sahiptir. performance Gümrük vergisi scale uyuşmazlıkları consists of have statements to be resolved as administratively insufficient in (), the first need to develop (2), adequate (3), Ancak good idari (4) and aşamada excellent çözümlenemeyen (5). The datas solved has administratively, analyzed legal with action SPSS can be for taken. Windows 7.0. Descriptive statistic methods, factor, reliability, correlation Key words: and regression Custom, Custom analysis Duties, Custom has used to analyze datas. It gets generally support in the literature that nepotism has negative effects on employees are working for family businesses. In this research there are significant and inverse relationship between favoritism at promotion which is one of the nepotism sub dimension and prosedural, operational and allocative justice which are organisational justice sub dimensions. Thereby it is shown that while employees level of perception of favoritism at promotion increases, their organisational justice perception is decreases. On the other hand, there is no relationship between favoritism at promotion and job performance. Also there is no relationship between favoritism at operation and prosedural justice but there is significant and negative relationship between favoritism at operation and transactional 58

73 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M54 ID:22 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) and allocative justice. It is found that there is no relationship between favoritism at operation and ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI job performance. Similarly there is significant and negative relationship between favoritism at hiring and sub dimensions of organisational justice. By contrast with this result there is no relationship with job performance. In regression model to CUSTOM test hypotheses, DUTIES it is found that only the favoritism at hiring dimension has a significant and negative Selin relation KILINÇ 2, with Hatice prosedural YURTSEVERjustice. 3 On the other hand there is no relationship between 2 Celal Bayar the Üniversitesi rest of Sosyal nepotism Bilimler Ens. dimensions Mali Hukuk Programı and prosedural Yüksek Lisans justice. Öğrencisi Likewise, there is 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü significant and negative relationship between hiring process and transactional justice. Employees nepotism perception is mostly effects allocative justice sub-dimension of organisational justice. In accordance with these findings, it is shown that while employees level of perception of favoritism at hiring increases, their prosedural, transactional and allocative justice perception is decreases. One of the interesting findings of this research is that there is no significant relationship between job performance and any of nepotism dimensions. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 59

74 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ SAĞLIK TOPLUMSAL ÇALIŞANLARINDA CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE MOBBİNG: KAMU MEDYANIN VE ÖZEL ROLÜ SAĞLIK KURUM ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞTIRMALI TÜRKİYE ÖRNEĞİ THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY MOBBING IN HEALTHCARE STAFF: A COMPARED TURKEY EXAMPLE PUBLIC AND PRIVATE SECTOR HEALTHCARE STAFF Ali Murat KIRIK, Murat KORKMAZ Marmara Murat Üniversitesi SAĞBAŞİletişim 3, Mehmet Fakültesi Naci Radyo EFETelevizyon 2, Cem KARABAL ve Sinema Bölümü 3 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Türk Silahlı Kuvvetleri 9 uncu Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı Sarıkamış/ Kars/Türkiye 2 EKOL Grup A.Ş., Genel Müdür, İstanbul/Türkiye 3 KA Mühendislik A.Ş., Genel Müdür, İstanbul/Türkiye Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal Öz: olarak Bu çalışmada yüklenen özellikle rol ve mobbing sorumluluklar üç farklı boyut kısaca altında toplumsal incelenmiştir. cinsiyet Düşüş, şeklinde yatay ve dikey ifade boyutlar edilmektedir. altında incelen Birey bu araştırmada dünyaya mobbing kavramı karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılanların büyük çoğunluğunu kadınlar oluşturmaktadır. geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini Bunun göstermekte nedeni ise ve son insani yıllarda sağlık ilişkiler sektöründe farklılaşmaktadır. özellikle hemşirelik alanında Ancak kadın günümüzde çalışanların gerek yoğun toplumsal olarak istihdam gerekse edilmesi de ve siyasal kadın feminizmimin fazlalaşması olarak gösterilebilir. Birçok gelişmiş ve gelişmekte açıdan kadın olan dünya ikinci ülkesinde plana kadın atılmakta hemşirelerin ve erkeklerin yaptığı işin nerede gölgesinde ise yarı yaşamaya yarıya olduğu mecbur gerçeği maalesef bırakılmaktadır. Türkiye de halen Kadın-erkek olup, eşitsizliği 5 li likert ölçekten medyanın oluşan farklı iki bölümlü alanlarına bir anket da aktif hale getirilememiş olmasıdır. Araştırmamız uygulamalı bir araştırma kullanılmıştır. yansımakta Kullanılan ve bu durum anket daha eşitsizliği önceden farklı giderek bir araştırmada somut kullanılmış ve güvenirliliği sağlanmış ankettir. Araştırmamız yaklaşık olarak bir düzene ay sürmüştür. oturtmaktadır. Türkiye evereni Teoride ve İstanbul, kadın ve İzmir, erkekler Bursa, Konya, aynı hak Samsun, ve Artvin, yükümlülüklere Trabzon, Edirne, sahipken, Van, Mardin, uygulama Diyarbakır, Antalya, Muğla, Çorum, Aydın, Kayseri ve Niğde illeri örneklemi noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada şeklindedir. Araştırmaya katılanların tamamı basit rassal yöntem kullanılarak yer alan seçilmiştir. programlardan Hiçbir katılımcıdan ve sunulan kendilerini içeriklerden belirleyecek de kimlik açıkça bilgisi anlaşılmaktadır. ile kurum bilgisi Bu istenmemiştir. çalışmada Katılımcıların toplumsal cinsiyet tamamı kendi istekleri doğrultusunda katılarak görüşlerini mevcut anket formuna eşitsizliğinde yansıtmıştır. medyanın Anket formları rolü irdelenmiş katılımcılara ve elden, kadının posta ve medyadaki mail yolu kullanılarak konumlandırılışı ulaştırılmıştır. üzerine Katılımcılara çıkarımlarda gönderilen toplam anket sayımız 3500 adet geri dönen anket sayısı ise 2780 adettir. bulunulmuştur. Bu anketlerin Araştırma sadece (N=782) neticesinde âdeti uygulamaya kadının uygun medyada cinsel SPSS bir obje 8 istatistik olarak kullanıldığı programı kullanılarak ve erkeklerin veriler bulunmuştur. analiz edilmiş ve araştırma sonrasında en fazla mobbingin yatay, kadınların gerisinde birbirlerine yer aldığı daha ortaya fazla çıkmıştır. mobbing uyguladığı Bununla ve birlikte uygulanan elde mobbing edilen sonucunda bulgular mobbing örneklerle uğrayanlarda desteklenmiştir. ruhsal ve sosyal hayatlarında sorunlar yaşadığı saptanmıştır. Bu yaşanan sorunlar çalışanların Anahtar başta Kelimeler: kişisel, sosyal Toplumsal hayat, ruhsal, Cinsiyet, iş verimliği, Kadın-Erkek Eşitsizliği, belirlenmiştir. Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif performans, kişilerarası ilişki ve eşler arası ilişkilerin bozulmasına neden oluşturduğu Anahtar Ayrımcılık, Kelimeler: Medyada Mobbing, Etik Sağlık Kurumu, Çalışan, Hemşire, Doktor, Teknisyen, Laborant Doi: /UHPPD Abstract: Roles and responsibilities socially attributed to women and men in different periods of history, Abstract: different In geographies this study, mobbing and different has been analyzed cultures under are three expressed dimensions. as gender The in notion short. of Gender mobbing appears has been since compara- the different tively evaluated in this study considered under the dimensions of individual is born and human affairs differ. However, downfall, vertical and horizontal. The majority of the participants in women this research are pushed are composed into the of females. background The reason both can socially be that women and politically have been and densely they employed are forced in the to field live of under nursing the in health sector and feminism has increased recently. The fact that female shadow nurses of in men. many developed Gender inequality and developing is world reflected countries to perform different nearly fields half of the media work hasn t and this been condition applied in Turkey increasingly puts of 5-point inequality Likert on scale a has solid been basis. used. The While questionnaire women yet. Our research is an applied research and a two-part questionnaire composed used and has men previously have the been same used in rights another and research responsibilities with confirmed in reliability. The research approximately lasted for months. Turkey is theory, the research it is clearly population understood and the provinces from the of programs İstanbul, İzmir, and Bursa, contents Konya, presented Samsun, Artvin, media Trabzon, that the Edirne, situation Van, Mardin, is the Diyarbakır, Antalya, Muğla, Çorum, Aydın, Kayseri and Niğde right opposite in practice. In this study, the role of are the samples. All participants have been selected with simple random media sampling. gender None inequality of the participants is emphasized have been and required some to give conclusions information have on identity been made and institution. positioning All participants women have in participated in the research on their own free will and reflected their media. opinion Following on the questionnaire. the research, Questionnaires it has been have indicated been conveyed that women to the participants are used in as person, a sexual via post object and . in media A total and of 3500 questionnaires have been sent to the participants and 2780 of they them fall have behind come back. men. Only Moreover, (N=782) of findings these questionnaires obtained have been deemed supported to be appropriate with examples. for application. Data have been analyzed with SPSS 8 statistics program and it has been concluded following the research that horizontal mobbing is the Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, exposed Media, to Positive mobbing suffer Discrimination from mental Ethics problems In and Media the mostly seen one, women apply mobbing to each other more and those problems related to social life. It has been determined that these problems lead to problems in personal, social life, mental state, labor productivity, performance, interpersonal relations and the relationship between spouses. Key Words: Mobbing, Healthcare Institution, Staff, Nurse, Physician, Technician, Laborant () Sorumlu Yazar: Murat SAĞBAŞ, Türk Silahlı Kuvvetleri 9 uncu Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı Sarıkamış/ Kars/Türkiye samuel56@gmail.com Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research - Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee 60

75 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Giriş lisi ise hukuki bir durum olduğunu söylemeden ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI geçemeyiz. Çünkü kişinin mobbing nedeniyle Mobbing özellikle hiyerarşik ADMINISTRATIVE yapılanmış gruplarda SOLUTIONS TO DISPUTES OVER uğradığı olumsuzluk çalışma hayatı başta olmak elinde güç bulunduranın diğer çalışanlar üzerinde CUSTOM DUTIES üzere birçok farklı noktada sorun yaşamasına kurmak istediği hâkimiyet için izlediği hukuki Selin KILINÇ 2, Hatice ruhsal, YURTSEVER fiziksel, 3 ekonomik, sosyal ve kişisel sorunlar Hukuk Programı içerisinde Yüksek savaşmasına Lisans Öğrencisi neden olmaktadır. olmayan yol olarak tanımlanabilir. Mobbing psikolojik olarak uzun süreli ama 3 Celal sistematik Bayar Üniversitesi olarak Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Oluşan olumsuzlar kişinin farklı açılardan zarar uygulanması gereken bir yıldırma politikasıdır. ve ziyan etmesine sebebiyet verdiğinden olayın Mobbing ile ilgili eşyanın olarak yer değiştirmesi bezdirme, nedeniyle, yıpratma, bu eşyanın from the movement of commercial commodities hukuki anlamda ele alınmasını zorunlu kıldığı ezme, ezikleme, sosyal taciz ve mali etme, fonksiyonlarının rahatsız yanında etme, önemli dış-bilama, hakaret ve türüdür. bazı Aynı durumlarda zamanda harcamalar fiziki üzerinden yönden commodities quantity and value. It is are a kind of görülmektedir. Geçmişten günümüze kadar gelişen alınan instrument in addition to its economic, social and eziyet şeklinde kurumlar literatür vergisi bilgisi gibi belirli bulunmaktadır. mobbing kavramı üzerindeki gelişmelere baktığımızda ise artık bu durumun multidisipliner ya da aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as İngilizcenin MOB eşyanın gümrüğe kökünden geldiği gelen anda bir mobbing, defaya mahsus are collected only once when commodities subject uygulayanın uyguladığı Usul Kanunu kişiyi (VUK) nun gözden ikinci maddesine düşürmek disiplinler arası ela alınması gereken önemli bir göre bu the second item of tax procedural law, custom için kullandığı farklı gümrük bir vergilerinin şiddet usul türü ve uygulama olarak esasları da tanımlanmaktadır. ile Aşırı dış ticarete şiddete konu yönelmiş olan eşyanın Türkiye kalabalık yılların başından itibaren bu kavram artık ciddi sorun olduğu gerçeğini ortaya çıkarmasıdır procedures and practises of custom duties are Gümrük Through this law, a systematization has been anlamındaki MOB işlemlerin sözcüğünün sırasına eylem göre bir biçimi sistematik ise olarak bilimsel anlamda ele alınan bir araştırma international trade entering customs territories of MOBBING olarak gümrük literatürdeki vergisinde de zorunlu yerini aşamalar almıştır. konusu haline de gelmiştir. Ülkemizde iş hukuki olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Birçok psikolojik çalışmada mobbing kavramı bakımında ele alınıp idare hukuki açısından fazla Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Psikolojik Terör Kanunu Programı olarak hükümlerine Yüksek nitelendirilmektedir. ele alınmaması da durumun farklı bir hukuki sorun customs oluşturmasına duties has a different sebebiyet form from vermektedir. the Çünkü Lisans uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Gümrük türetilmiģtir. Psikolojideki tanımına vergisinden baktığımızda doğan uyuşmazlıkların ise psikolojik çözüm şiddet, baskı, kuşatma, yapıya sahiptir. taciz, Gümrük rahatsız vergisi etme, uyuşmazlıkları sıkıntı mobbing have to be resolved sadece administratively iş hukuku in değil the first idare hukuku verme ve bezdirme Ancak şeklinde idari ifade aşamada edildiğini çözümlenemeyen görürüz. açısından solved administratively, da değerlendirilmesi legal action can be taken. gereken önemli Uluslararası çalışma örgütünün yaptığı bir takım bir Key hukuk words: sorunudur. Custom, Custom Bu Duties, şekilde Custom görülmesi ve çalışmalarda kullandığı ifadelere bakıldığında değerlendirilmesi gerekmektedir. Genel olarak çalışana intikamcı, acımasız veya kötü niyetli mobbing uygulamalarına bakıldığında ise mobbinge girişimler, adaletsizlik, sürekli negatif tavır ve uğrayanların daha çok kamu alanında yaşandığı gözlenmektedir. Yapılan birçok uygulamalı olumsuz eleştiri nedeniyle psikolojik yıpratma şeklinde belirtildiği dikkat çekmektedir. Mobbing saha çalışmalarında durum bunu açıkça ortaya konusunda yapılan tanımlamalar ve çalışmalar koymaktadır. Fakat kamu sektöründe uygulanan doğrultusunda hareket ettiğimizde aslında bunun mobbing iş ve istihdam alanlarına göre farklılık günümüzün önemli bir sosyal sorun ve en önem- göstermektedir. Araştırmamıza konu olan sağlık 6

76 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) göstermektedir. Kurumlardaki hiyerarşik bir örgüt olarak şiddete uğraması olarak da ifade edilmiştir yapısı çoğu zaman otoriter bir yönetim tarzını da (Polat ve Pakiş, 202: 2). Son yıllarda yönetim beraberinde getirmekte ve bu durum psikolojik ve çalışma psikolojisi alanında çalışma yapan taciz için uygun bir ortam hazırlamaktadır. Günümüzde mobbing kavramının uygulanışını üç psikolojik sorunlar nedeniyle ortaya çıkan bazı bilim adamlarının iş yeri bağlantılı olarak yaşanan farklı boyut altında toplayabiliriz. Düşey Yukarı olumsuzlukları mobbing e bağladıkları görülmektedir. Mobbing psikolojik yıpratmak, yönetimin astlarına yönelik uyguladığı psikolo- kişinin sektörüne baktığımızda ise mobbing kavramının jik şiddet. Dikey Astların üstlerine uyguladığı ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kamu ya da özel olması fark etmemektedir. Çünkü psikolojik şiddet. Yatay Ast üst ve konum fark her iki alanda da oranları birbirine yakın seviyededir. Mobingin en yoğun uygulandığı alan CUSTOM kadın DUTIES rine yönelik uyguladığı psikolojik şiddet etmeksizin her bireyin ya da yöneticinin birbi- olarak çalışanların daha yoğun çalıştığı alanlar olarak gösterilebilir. Bugünün Türkiye sinde artık sağlık Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü sektöründe kadın feminizminin yaygınlaşması nedeniyle kadının kadına uyguladığı mobbing tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret gösterilmektedir. assessment, accrual and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir ARAŞTIRMASI process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first oranı üzerinde oldukça farklılıklar meydana getirmektedir. Mesela sağlık sektöründe gelişmiş ve gelişmekte olan dünya ülkelerine baktığımızda hemşirelik mesleğinin kadın erkek ayrımı olmaksızın ifa edildiği yönündedir. Oysaki ülkemizde halen hemşirelik mesleği bir kadın mesleği gibi görüldüğünden sağlık sektörü içerisinde hemşirelerde yaşanan mobbing diğer sağlık birimlerine göre daha yoğunlaştırmaktadır. Mobbingin uygulanmasında üç farklı neden yine üç başlık altında toplanarak incelenmektedir. Kişisel, sosyal ve kurumsal sebepler. Kişisel sebeplerin daha çok kişiler arası ilişkiler nedeniyle ortaya çıkan çıkar çatışmalarından kaynaklandığını ifade edebiliriz. Sosyal nedenler ise ekonomik, kültürel ve ahlaki norm ve değerleri ile yakından ilgili olduğunu gösterebiliriz. Yapılan birçok araştırmada en fazla mobbing şiddet türünün yatay eksende yaşandığı bunu düşey ve daha sonra dikey mobbing uygulamalarının gerçekleştirdiğine işaret etmesidir. Ekonomik beklentilerin kurumlar açısından önemli bir boyut olduğu günümüzde kamu ya da özel fark etmeksizin mobbing nedeniyle yaşanılan sorunların işletme ile kurumlar başta olmak üzere bireylere ciddi anlamda ekonomik kayıp yaşattığı gerçeğini göz ardı etmememize işaret etmektedir. Çünkü bu durum işletme, kurum ve bireylerin kaybetmeleri karlılık oranlarının düşmesi ve her yönden zarar etmelerinin en önemli nedeni olarak KURAMSAL ÇERÇEVE VE LİTERATÜR Mobbing ilk olarak Heinz Leyman tarafından özetlenen bir kavram olarak tanımlanmıştır. Organizasyonlarda çalışan insanların psikolojik 62

77 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) uzaklaşmasına, özgüven ve kendine olan inancını içerisinde yaşanan olumsuzluklar başta verimlilik ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI yok etmesine yönelik uygulanan günümüzün en olmak üzere kişisel sorunların en yukarıda yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum çatışma önemli psikolojik yıpratma silahlarından birisidir (Tınaz, 2006: ). Kişinin bir işyeri ya da kurumda CUSTOM DUTIES iklimine yol açan önemli sorunların başında sürekli olarak taciz edilmesi, aşağılanması, alay konusu edilmesi, sürekli eleştirilmesi, hakaret ve Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü benzeri durumların birey üzerinde uygulanarak yıpratılmaya çalışılması günümüzde mobbing Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first olarak tanımlanmaktadır (Yıldız ve Yıldız, 2009: 33). Birey yaşamının büyük bir bölümünü iş hayatı içerisinde geçirir. Bu nedenle iş yerinde yaşadığı olumsuzluklar hayatının birçok noktasında olumsuz etkiler yaşamasına neden olur. Mobbing bireyin diğer sosyal hayat içerisinde de farklı noktalarda sorun yaşamasına neden oluşturan önemli bir psikolojik faktördür (Köse ve Uysal: 200: 262). Bazı Avrupa birliği ülkelerinde 2000 yılında yapılan bir araştırmada kamu ile özel sektör çalışanlarının yaklaşık %3 üne yıldırma yani mobbing uygulandığı gözlenmiştir. Mobbing e uğrayan bu bireylerin toplam sayısı ise 3 milyon kişidir (Yücetürk, 2005:254). Bir başka yapılan araştırmada; Avrupa birliği ülkeleri ile Türkiye kapsamlı olarak yürütülen bu gelmektedir. Mobbing e maruz kalan çalışan bireyin diğer çalışan bireylerle çatışması nedeniyle ortaya çıkan sorunlar örgütsel çatışmalara neden oluşturmaktadır (Tetik, 200: 82). Lorenz tarafından 960 lı yıllarda ortaya çıkan mobbing kavramı aslında havyan davranışlarının incelenmesi sırasında saptanan bir bilimsel gerçektir. Bu nedenle mobbing kavramının hayvansal bir davranış olarak nitelendirilmesi de düşünülebilir. Bireyin yıpratılmasına yönelik uygulanan bu psikolojik etki, başta bireyin olumsuzlaşmasına ve çevresindekilerinde olumsuzlaşarak çatışma yaşamasına neden oluşturmaktadır (Geçeci ve Sağkal, 20: 54). İngiltere de yapılan bir bilimsel araştırma sonucunda sağlık kurumlarında görev alan hemşirelerin oldukça fazla mobbing e maruz kaldığını göstermiştir (Hecker, 2007). Türkiye de 2007 yılında Dilman tarafından yapılan bir araştırmada ise hastanelerde sağlık personeline yönelik yapılan mobbing in per- çalışmada en fazla duygusal baskının yaşandığı formansı düşük personel yaratılmasında önemli kamu alanı olarak silahlı kuvvetler geldiği ifade bir etken olduğunu ortaya koymuştur (Dilman, edilmektedir (Çobanoğlu, 2005: ). Yine 2007). Ast, üst ve yatay ilişkiler fark etmeksizin bir araştırma olan lorenz çalışmasında tilkiyi sağlık kurumlarında yaşanan mobbing sorunun kaçıran kazların sergilediği bu olumsuz durum en temelinde taciz ve içsel duyguların tatmin edilememesi nedeniyle uygulanan psikolojik şiddet Mobbing olarak ifade edilmiş ve adlandırılmıştır ( Davenprot, Schwart ve Elliott, 2003: 3). Örgüt olarak tanımlandığını göstermektedir (Yıldırım, 63

78 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) 2007). 980 li yıllardan sonra mesleki anlamda Değişkenlere ilişkin yapılan analizlerde verilere ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI çalışan üzerinde olumsuzluklar meydana getiren mobbign hakkında stres nedenli psikolojik gruplanarak yapılan faktör analizi sonucu detaylı ilk önce faktör analizi uygulanmıştır. Sorular baskı ve yıldırma yöntemi şeklinde tanımlar CUSTOM DUTIES olarak analizin ileriki bölümlerinde incelenmiştir. gerçekleştirilmiştir (Tutar, 2004: 6). Davenport Selin KILINÇ 2, Hatice Faktör YURTSEVER analizinden 3 elde edilen değerler Anova ve arkadaşlarının yaptığı 2 Celal Bayar bir Üniversitesi çalışmada Sosyal mobbing Bilimler Ens. Mali analizine Hukuk Programı alınarak Yüksek analiz Lisans Öğrencisi sonuçları elde edilmiştir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü kişinin kendi rızası olmaksızın karşı tarafın Belirtilen testler PASW Statistic 8 paket programı psikolojik yıldırma Özet: Gümrük şekilleriyle vergisi, gümrüğe bireyin tabi çaresiz olan ticari analiz Abstract: edilmiştir. Custom duty is a kind of tariff arising bırakılmasıdır şeklinde miktarı veya tanımlanmıştır değeri üzerinden alınan, (Yılmaz, ekonomik, subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir Bu commodities quantity araştırmada kullanılan and value. It is anket are a kind daha of önce Bülbül, 2008: 335). Günümüz dış ticaret sağlık ve ekonomi çalışanlarının politikası aracı en olan fazla bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan P.Ö., instrument Ünal, in addition E., Bozaykut, to its economic, T., Korkmaz, social and M., ve Yücel uğradığı sorunların dolaylı başında bir vergi türü psikolojik olan gümrük şiddet vergisi, olan gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir A.S., regular Tarafından basis like income SSTB tax and Uluslararası corporate tax, as Hakemli Spor mobbing gelmektedir vergi türü (Bülbül olmadığından, ve diğ., dış ticarete 203: konu 2). olan an indirect tariff on expenditures, custom duties eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Sağlık are collected ve only Tıp once Bilimleri when commodities Dergisinde subject Sayı: 7 Cilt: Sağlık sektörü çalışanlarının olmak üzere alınmaktadır. uğradığı Gümrük mobbing vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu 3 the Nisan second item Mayıs of tax procedural Haziran law, Aylarını custom içine alacak başta kişisel haklarının kanun kapsamı yok dışında sayılmasına, tutulmuştur. Bu iş nedenle, ve duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 şekilde procedures ss.-2 and practises de kullanılan of custom duties ankettir. are Araştırmamızda Through kullanılan this law, a systematization anket için ilgili has been yazarlardan mail performans verimliliğinin sayılı Gümrük Kanunu nda düşmesine, düzenlenmiştir. işine karşı Bu kanun regulated by customs law numbered ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük saygı ve sahiplenme Bölgesine duygusundan girişinden başlayıp, uzaklaşmasına eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik yolu international ile izin trade alınmış entering customs ve kendilerinin territories of herhangi bir neden oluşturmaktadır oluşturulmuştur. (Bilka, Diğer 2009: tüm vergilerde ). olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, beklentilerinin Like all other taxes, olmadığı compalsive levels sadece such çalışmalarını as bu Amaç, Kapsam, Bakanlığı na Yöntem bağlı ayrı ve Araştırmanın bir kuruluş niteliği olan çalışmada by General Directorate referans of göstermemizin Customs as a part of yeterli olduğu Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Kısıtları Selin KILINÇ tarafından belirtilmiştir. Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek Önceki process Lisans çalışmada of Tezinden elde edilen güvenirlilik kat sayısı Cronbach s Alpha dir. disputes over Bu araştırma uygulamalı süreci, diğer bir vergilerde araştırma oluşan süreçten olup, araştırma çerçevesinde farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları Bizim have to be araştırmamızda resolved administratively bu in sayı the first dir. Arada öncelikle farklı idari departmanlarda aşamada çözümlenmek çalışan zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen oluşan solved administratively, 0.46 puanlık legal action fark can kulladığımız be taken. anketin personel, yönetici uyuşmazlıklarda ve farklı yargı alanlarda yoluna başvurulabilmektedir. görev alan özellikle Key words: demografik Custom, Custom sorularında Duties, Custom iyileştirmeye personele bir anket Anahtar yöneltilmiştir. Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes gidilmiş, bazı ölçekli sorular üzerinde de farklılık Yöneltilen anket 2 bölümden oluşan ve 5 li likertli gerçekleştiriliştir. Bu durum anket güvenirlilik kat sorulardan meydana gelmiş iki bölümlü ölçme sayısı üzerinde farklılık meydana getirmiştir. Fakat aletidir. Bu anket içerisinde yer alan sorular farklı elde edilen yeni güvenirlilik katsayısı da oldukça çalışmalardan kullanılan sorulardan uyarlanarak güvenilir olduğundan yeniden değerlendirmeye yeni ölçek şeklinde geliştirilmiştir. Ortaya çıkan gerek görülmemiştir. Asıl araştırma öncesinde bir yeni ölçme aleti anket öncelikle bir ön teste ön test yapılmış olup, bu ön testten elde edilen tabi tutulmuştur. güvenirlilik kat sayısı Cronbach s Alpha dir. 64

79 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Değeri düşüren bazı yeni ölçekli sorular üzerinde iyileştirmeye gidilerek güvenirliliği düşüren ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Tablo: Güvenirlik analizi Cronbach s Alpha Madde Sayısı sorulardan iki adeti iptal edilmiş ve bir önceki, ölçekli anket sorusuna anket soruları indirilmiştir. CUSTOM DUTIES Araştırmanın kısıtları arasında sadece sağlık kurumlarında ve sektöründe çalışan personel oluşturmasıdır. Sağlık kurumlarının farklı departman ve bölümlerinde çalışan katılımcıların tamamı aktif iş hayatı içerisindedir. Araştırma Türkiye evereni ve İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Samsun, Artvin, Trabzon, Edirne, Van, Mardin, Diyarbakır, Antalya, Muğla, Çorum, Aydın, Kayseri ve Niğde illeri örneklemi şeklinde sınırlandırılmıştır. Verilerin Analizi Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Demografik from the movement İstatistikler: of commercial commodities dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve tabloda fiscal functions. sunulmuştur; Since they are not collected on eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus FAKTÖR are collected only ANALİZİ: once when commodities subject Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan alt by boyuta General Directorate yüklenmiştir of Customs as a part of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Anket uygulaması sonucu elde edilen veri seti PASW Statistic 8 (SPSS-Statistical Package for Social Sciences) paket programında analiz edilmiştir. Analiz kapsamında, güvenilirlik analizi, frekans tabloları, betimleyici istatistikler, faktör analizi ve Anova analizlerinden faydalanılmıştır. Uygulama ve Analizler: Güvenilirlik analizi: Güvenirlik analizi sonuçlarına bakıldığında analize dâhil edilen 45 maddenin çok yüksek güven düzeyinde olduğu bulunmuştur. Katılımcılara ait demografik istatistikler aşağıdaki Katılımcıların verdikleri cevaplar değerlendirilerek faktör analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda aşağıdaki faktörler elde edilmiştir. Mobbing davranışları ile ilgili olarak sorulan toplam 45 madde faktör analizi sonrasında kalan 4 faktörel. Görevle ilgili mobbing davranışları 2. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları 3. Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları 4. Özel hayatla ilgili mobbing davranışları 65

80 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Rotated Component Matrixa ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Component CUSTOM DUTIES Görevle ilgili mobbing davranışları,83 Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Görevle ilgili mobbing davranışları, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Görevle ilgili mobbing davranışları,69 Görevle ilgili Özet: mobbing Gümrük davranışları vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract:,686 Custom duty is a kind of tariff arising Görevle ilgili miktarı mobbing veya değeri davranışları üzerinden alınan, ekonomik, subject to,667 customs which is based on those Görevle ilgili dış mobbing ticaret ve ekonomi davranışları politikası aracı olan bir vergi tariff that,66 is a foreign trade and economic policy Görevle ilgili dolaylı mobbing bir vergi davranışları türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions.,659 Since they are not collected on Görevle ilgili vergi mobbing türü olmadığından, davranışları dış ticarete konu olan an indirect,658 tariff on expenditures, custom duties Görevle ilgili olmak mobbing üzere alınmaktadır. davranışları Gümrük vergileri, Vergi to foreign,657 trade arrive at the custom. According to Görevle ilgili kanun mobbing kapsamı davranışları dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are,653 excluded from this law. Therefore, Görevle ilgili sayılı mobbing Gümrük Kanunu nda davranışları düzenlenmiştir. Bu kanun regulated,653 by customs law numbered Görevle ilgili Bölgesine mobbing girişinden davranışları başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning,583 with commodities subject to Görevle ilgili oluşturulmuştur. mobbing davranışları Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and,563 continuing with operation sequence. Görevle ilgili tahakkuk mobbing ve tahsil davranışları aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment,,546 accrual and collecting are regulated Görevle ilgili Gümrükler mobbing Bu çalıģma, Genel davranışları Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye,546 and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. Fiziksel özelliklerle vergisinden ilgili mobbing doğan uyuşmazlıkların davranışları çözüm customs duties has a different,636 form from the Fiziksel özelliklerle yapıya sahiptir. ilgili mobbing Gümrük vergisi davranışları uyuşmazlıkları have to be resolved administratively,547 in the first Fiziksel özelliklerle Ancak ilgili idari mobbing aşamada davranışları çözümlenemeyen solved administratively, legal,486 action can be taken. Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları Key words: Custom,,433 Custom Duties, Custom Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları,426 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları -,390 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları,359 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları,339 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları,332 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları -,39 Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing davranışları -,289 66

81 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Fiziksel özelliklerle ilgili mobbing ĠDARĠ davranışları AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI -,36 Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları -,552 Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları CUSTOM DUTIES Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3,525 -,59 Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları,408 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları,349 Ruhsal özellikler Özet: ile Gümrük ilgili vergisi, mobbing gümrüğe davranışları tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff,340 arising Ruhsal özellikler miktarı ile veya ilgili değeri mobbing üzerinden davranışları alınan, ekonomik, subject to customs which is based,256 on those Ruhsal özellikler dış ticaret ile ve ilgili ekonomi mobbing politikası davranışları aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic,254 policy Özel hayatla dolaylı ilgili bir mobbing vergi türü davranışları olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on,522 Özel hayatla vergi ilgili türü mobbing olmadığından, davranışları dış ticarete konu olan an indirect tariff on expenditures, custom duties -,458 Özel hayatla olmak ilgili üzere mobbing alınmaktadır. davranışları Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to -,423 Özel hayatla kanun ilgili kapsamı mobbing dışında davranışları tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, -,42 Özel hayatla sayılı ilgili Gümrük mobbing Kanunu nda davranışları düzenlenmiştir. Bu kanun regulated by customs law numbered ,368 Özel hayatla Bölgesine ilgili mobbing girişinden davranışları başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to -,362 Özel hayatla oluşturulmuştur. ilgili mobbing Diğer davranışları tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. -,338 Özel hayatla tahakkuk ilgili mobbing ve tahsil davranışları aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated -,322 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk Özel hayatla ilgili mobbing davranışları to -,39 Gümrük türetilmiģtir. Özel hayatla ilgili mobbing vergisinden davranışları doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the -,38 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first 67

82 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Mobbing faktörleri analizler: Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI davranışları cinsiyete göre farklılaşmaktadır. H: Mobbing faktörleri ADMINISTRATIVE cinsiyete göre farklılaşmaktadır. SOLUTIONS TO DISPUTES OVER Kadınlarda erkeklere göre daha azdır. CUSTOM DUTIES Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Kadınlarda Cinsiyete göre mobbing faktörlerinin Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 farklılaşıp, farklılaşmadığı 2 Celal Bayar belirlenmek Üniversitesi Sosyal istenmiş Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, erkeklere DıĢ Ticaret göre Bölümü daha azdır. ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Özel hayatla ilgili mobbing davranışları Görevle eşyanın ilgili mobbing yer değiştirmesi davranışları nedeniyle, bu cinsiyete göre farklılaşmaktadır. sosyal ve mali fonksiyonlarının Kadınlarda yanında erkeklere önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, cinsiyete subject to customs göre farklılaşmaktadır. which is based on those Erkeklerde kadınlara tariff that göre is a foreign daha trade azdır. and economic policy dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi göre daha azdır. Independent Samples Test Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre 2. bu Fiziksel the özellikler second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında. Görevle tutulmuştur. ilgili mobbing Bu nedenle, ile ilgili mobbing duties dav- are excluded 3. from Ruhsal this özellikler law. Therefore, ile 4. Özel hayatla ilgili usul davranışları ve uygulama esasları ranışları 4458 gümrük vergilerinin procedures and practises ilgili mobbing of custom davranışları duties are mobbing davranışları Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created Equal beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına Equal göre Equal bir vari-sistematiances not olduğu variances gibi Turkey ces not and continuing variances with operation riances not sequence. variances riances not Equal international varian- trade Equal entering customs Equal territories va- Equal of Equal va- oluşturulmuştur. Diğer variances tüm vergilerde assumed assumed assumed assumed assumed assumed assumed assumed Levene s Test F 5,400,247 28,406 4,469 for Equality Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk of Variances Sig.,020,69,000,035 to t-test for t Gümrük türetilmiģtir. vergisinden 5,88 doğan uyuşmazlıkların 5,09 çözüm 4,83 customs 4,209 duties has 2,936 a different 3,30 form from the -3,534-3,473 Equality of Means df yapıya sahiptir. 736 Gümrük vergisi 756,835 uyuşmazlıkları 736 have 82,576 to be resolved 736administratively 024,848 in the first ,03 Sig. (2-tailed) Ancak idari,000 aşamada,000 çözümlenemeyen,000 solved,000 administratively,,003 legal action,00 can be taken.,000,00 Mean Difference, , , , , , ,9983 -,9983 Std. Error Difference Anahtar Kelimeler:, Gümrük,, Gümrük Vergisi,, Disputes, , , , , % Confidence Lower, , , ,205807, , , , Interval of the Difference Upper,386695, , , , , , , H2: Mobbing faktörleri yaşa göre farklılaşmaktadır. Yaşa göre mobbing faktörlerinin farklılaşıp, farklılaşmadığı belirlenmek istenmiş ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. 68

83 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Görevle ilgili mobbing davranışları yaşa göre Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI farklılaşmaktadır. Yaş ortalaması 40 ın altında yaşa göre farklılaşmaktadır. Yaş ortalaması olanlarda, daha yaşlı olanlara göre daha az 40 ın altında olanlarda, daha yaşlı olanlara bulunmuştur. CUSTOM DUTIES göre daha az bulunmuştur. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır. Yaş ortalaması 40 ın altında olanlarda, daha yaşlı olanlara Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Özel hayatla ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır. Yaş ortalaması 40 ın altında olanlarda, daha yaşlı olanlara göre 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü göre daha az eşyanın bulunmuştur. yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from daha the movement az bulunmuştur. of commercial commodities ANOVA eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Sum of are collected only once when Mean commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Squaresto foreign trade df arrive at the Square custom. According F to Sig.. Görevle ilgili kanun kapsamı dışında Between tutulmuştur. Groups Bu nedenle, 7,743duties are 3excluded from 5,94 this law. Therefore, 5,965,000 mobbing davranışları sayılı Gümrük Kanunu nda Within düzenlenmiştir. Groups Bu kanun 79,257 regulated 734 by customs,99 law numbered Total 737, Fiziksel özellikler Between Groups 33,763 3,254,458,000 ile ilgili mobbing Within Groups 703, ,982 davranışları Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Kanunu Programı hükümlerine Yüksek Lisans Total uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ 737,000 tarafından Customs hazırlanan Law. 737 Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over 3. Ruhsal özellikler süreci, diğer vergilerde Between oluşan Groups süreçten farklı 24,078 bir process of 3other taxes. 8,026 Customs duty disputes 8,25,000 ile ilgili mobbing yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada Within çözümlenmek Groups zorundadır. 72,922 place. However, 734 in the case,988 of disputes not being davranışları uyuşmazlıklarda yargı Total yoluna başvurulabilmektedir. 737, Özel hayatla Anahtar ilgili Kelimeler: Between Gümrük, Groups Gümrük Vergisi, 8,884 Disputes 3 2,96 2,97,03 mobbing davranışları Within Groups 728,6 734,997 Total 737, H3: Mobbing faktörleri eğitime göre farklılaşmaktadır. Eğitime göre mobbing faktörlerinin farklılaşıp, farklılaşmadığı belirlenmek istenmiş ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. 69

84 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Görevle ilgili mobbing davranışları eğitime ortalaması lisansın altında olanlarda, lisansın ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI göre farklılaşmaktadır. Eğitim ortalaması üstünde olanlara göre daha fazla bulunmuştur. lisansın altında olanlarda, lisansın üstünde Özel hayatla ilgili mobbing davranışları yaşa olanlara göre daha az bulunmuştur. CUSTOM DUTIES göre farklılaşmaktadır. Eğitim ortalaması Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır. 3 Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Salihli MYO, olanlara DıĢ Ticaret göre Bölümü daha fazla lisansın altında olanlarda, lisansın üstünde 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi bulunmuştur. ANOVA miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, Sum of subject to customs which Mean is based on those dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi Squares tariff that is df a foreign trade Square and economic policy F Sig.. Görevle ilgili dolaylı bir vergi türü Between olan gümrük Groups vergisi, gelir 30,0 ve fiscal functions. 3 Since they 00,367 are not collected 2,204 on,000 mobbing davranışları vergi türü olmadığından, Within dış Groups ticarete konu olan 435,899 an indirect tariff 734 on expenditures,,828 custom duties olmak üzere alınmaktadır. TotalGümrük vergileri, Vergi 737,000 to foreign trade 737 arrive at the custom. According to 2. Fiziksel özellikler kanun kapsamı dışında Between tutulmuştur. Groups Bu nedenle, 23,363duties are excluded 3 from 7,788 this law. Therefore, 7,880,000 ile ilgili mobbing sayılı Gümrük Kanunu nda Within düzenlenmiştir. Groups Bu kanun 73,637 regulated by 734 customs law,988numbered davranışları Bölgesine girişinden Total başlayıp, eşyaya uygulanacak 737,000 created beginning 737 with commodities subject to 3. Ruhsal özellikler oluşturulmuştur. Diğer Between tüm vergilerde Groups olduğu gibi,850 Turkey and 3 continuing with,283 operation sequence.,283,838 ile ilgili mobbing tahakkuk ve tahsil Within aşamaları Groups Gümrük ve Ticaret 736,50 assessment, 734 accrual and collecting,00 are regulated davranışları Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Total Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler 737,000 Enstitüsü Customs Maliye and 737 Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to 4. Özel hayatla Gümrük türetilmiģtir. ilgili vergisinden Between doğan uyuşmazlıkların Groups çözüm 72,290customs duties 3 has a different 24,097 form from 25,00 the,000 mobbing davranışları yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ancak idari Within aşamada Groups çözümlenemeyen 664,70 solved administratively, 734 legal,960 action can be taken. Total 737,000 Key words: 737 Custom, Custom Duties, Custom H4: Mobbing faktörleri branşa göre farklılaşmaktadır. Branşa göre mobbing faktörlerinin farklılaşıp, farklılaşmadığı belirlenmek istenmiş ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Görevle ilgili mobbing davranışları branşa göre farklılaşmaktadır. Dahili ve temel tıp bilimlerinde daha düşüktür. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları branşa göre farklılaşmaktadır. Cerrahi ve tıbbi biyolojik bilimlerde daha düşüktür. 70

85 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI branşa göre farklılaşmaktadır. Tıbbi biyolojik bilimlerde daha düşüktür. CUSTOM DUTIES ANOVA Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Sum Mali of Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Squares. Görevle ilgili Özet: Gümrük vergisi, Between gümrüğe Groups tabi olan ticari 4,664Abstract: Custom 4 duty is a kind 3,666 of tariff arising 3,689,005 mobbing davranışları miktarı veya değeri Within üzerinden Groups alınan, ekonomik, 722,336 subject to customs 733 which,994 is based on those dış ticaret ve ekonomi Total politikası aracı olan bir vergi 737,000 tariff that is a foreign 737 trade and economic policy 2. Fiziksel özellikler dolaylı bir vergi türü Between olan gümrük Groups vergisi, gelir 28,443 ve fiscal functions. 4Since they are 7, not collected 7,23 on,000 ile ilgili mobbing vergi türü olmadığından, Within dış Groups ticarete konu olan 708,557 an indirect tariff 733 on expenditures,,986 custom duties davranışları olmak üzere alınmaktadır. Total Gümrük vergileri, Vergi 737,000 to foreign trade 737 arrive at the custom. According to 3. Ruhsal özellikler Between Groups 25,70 4 6,425 6,507,000 ile ilgili mobbing Within Groups 7, ,987 davranışları Total 737, Özel hayatla gümrük ilgili vergisinde Between de zorunlu aşamalar Groupsolan tarh, 6,679 Like all other 4taxes, compalsive,670 levels such,672 as,54 mobbing davranışları Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Within Bayar Üniversitesi Groups tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler 730,32 Enstitüsü Customs Maliye and 733 Economy Anabilim Ministry Dalı,998 Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. vergisinden Total doğan uyuşmazlıkların çözüm 737,000 customs duties 737 has a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first H5: Mobbing faktörleri pozisyona göre farklılaşmaktadır. Pozisyona göre mobbing faktörlerinin farklılaşıp, farklılaşmadığı belirlenmek istenmiş ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları pozisyona göre farklılaşmaktadır. Hemşire ve sağlık görevlisinde daha düşüktür. df Mean Square F Sig. Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları pozisyona göre farklılaşmaktadır. Hemşire ve hasta bakıcıda daha düşüktür. Özel hayatla ilgili mobbing davranışları pozisyona göre farklılaşmaktadır. ATT uzmanı, hasta bakıcı ve sağlık görevlisinde daha düşüktür. 7

86 ANOVA. Görevle ilgili mobbing davranışları UHPPD Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Sum of Mean Squares df Square F Sig. CUSTOM DUTIES Between Groups 7,255 4,84,87,23 Within Groups Selin KILINÇ 729,745 2, Hatice YURTSEVER 733 3,998 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Total Celal Bayar Üniversitesi Salihli 737,000 MYO, DıĢ Ticaret 737 Bölümü 2. Fiziksel özellikler ile Between Groups 26,27 4 6,532 6,66,000 ilgili mobbing davranışları eşyanın yer değiştirmesi Within nedeniyle, Groupsbu eşyanın 70,873 from the movement 733 of commercial,987 commodities sosyal ve mali fonksiyonlarının Total yanında önemli bir 737,000 commodities quantity 737and value. It is are a kind of 3. Ruhsal özellikler türüdür. Aynı ile zamanda Between harcamalar Groups üzerinden alınan,983instrument in addition 4 to its economic, 2,996 social and 3,00,07 ilgili mobbing davranışları kurumlar vergisi gibi Within belirli aralıklarla Groups alınan bir 725,07 regular basis like 733 income tax and,995 corporate tax, as eşyanın gümrüğe geldiği Total anda bir defaya mahsus 737,000 are collected only 737 once when commodities subject 4. Özel hayatla Usul ilgili Kanunu (VUK) nun Between ikinci maddesine Groups göre bu 9,430the second item 4of tax procedural 4,858law, custom 4,90,00 mobbing davranışları ile dış ticarete konu Within olan eşyanın Groups Türkiye Gümrük 77,570 Through this law, 733 a systematization,99 has been işlemlerin sırasına Total göre bir sistematik 737,000 international trade 737 entering customs territories of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have daha to be düşüktür. resolved administratively in the first H6: Mobbing faktörleri mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. Mobbing davranışını yönelten kişiye göre mobbing faktörlerinin farklılaşıp, farklılaşmadığı belirlenmek istenmiş ve buna göre aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Görevle ilgili mobbing davranışları mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. Ast ve üstün mobbing uygulaması daha düşüktür. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. Ast, üst ve çalışma arkadaşları Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. Ast, üst ve hastalar daha düşüktür. Özel hayatla ilgili mobbing davranışları mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. Yönetici, ast, hasta ve hasta yakınları daha düşüktür. 72

87 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ANOVA ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Sum of Mean Squares df Square F Sig. CUSTOM DUTIES. Görevle ilgili mobbing Between Groups 6, ,293 2,707,000 davranışları Within Selin Groups KILINÇ 2, 675,535 Hatice YURTSEVER 732 3,967 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Total Bayar Üniversitesi Salihli 737,000 MYO, DıĢ Ticaret 737 Bölümü 2. Fiziksel özellikler ile Between Groups 59,803 5,96 2,35,000 ilgili mobbing davranışları eşyanın yer değiştirmesi Within nedeniyle, Groups bu eşyanın 677,97 from the movement 732 of commercial,968 commodities sosyal ve mali fonksiyonlarının Total yanında önemli bir 737,000 commodities quantity 737and value. It is are a kind of 3. Ruhsal özellikler türüdür. Aynı ile zamanda harcamalar Between üzerinden Groupsalınan 62,802 instrument in addition 5 to its economic, 2,560 social 2,994 and,000 ilgili mobbing davranışları kurumlar vergisi gibi belirli Within aralıklarla Groups alınan bir 674,98 regular basis like 732 income tax,967 and corporate tax, as eşyanın gümrüğe geldiği Total anda bir defaya mahsus 737,000 are collected only 737 once when commodities subject 4. Özel hayatla Usul ilgili Kanunu (VUK) nun Between ikinci maddesine Groups göre bu 44,394 the second item 5 of tax procedural 8,879 law, custom 9,086,000 mobbing davranışları ile dış ticarete konu olan Within eşyanın Groups Türkiye Gümrük 692,606 Through this law, 732 a systematization,977 has been işlemlerin sırasına Total göre bir sistematik 737,000 international trade 737 entering customs territories of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs göre Maliye and farklılaşmaktadır. Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to edilmiştir. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first SONUÇ VE DEĞERLENDİRME: Analiz sonucunda aşağıdaki faktörler elde 5. Görevle ilgili mobbing davranışları 6. Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları 7. Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları 8. Özel hayatla ilgili mobbing davranışları Görevle ilgili mobbing davranışları, Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Özel hayatla ilgili mobbing davranışları cinsiyete Görevle ilgili mobbing davranışları, Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır, Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Özel hayatla ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır. Görevle ilgili mobbing davranışları, Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Özel hayatla ilgili mobbing davranışları yaşa göre farklılaşmaktadır. 73

88 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Görevle ilgili mobbing davranışları, Fiziksel DAVENPORT, N.R., et al., (2003). Mobbing ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Ruhsal İşyerinde Duygusal Taciz, Çeviren: Osman özellikler ile ilgili mobbing davranışları branşa Cem Önertoy, Sistem Yayıncılık, İstanbul göre farklılaşmaktadır. CUSTOM DUTIES DİLMAN, T., (2007). Özel Hastanelerde Çalışan Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Hemşirelerin Duygusal Tacize Maruz Kalma 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Ruhsal özellikler ile ilgili 3 mobbing Celal Bayar Üniversitesi davranışları, Özel hayatla ilgili mobbing davranışları sitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Salihli MYO, Durumlarının DıĢ Ticaret Bölümü Belirlenmesi, Marmara Üniver- pozisyona göre farklılaşmaktadır. Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process Dergisi, of other 8/ taxes. s.262 Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Görevle ilgili mobbing davranışları, Fiziksel özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Ruhsal özellikler ile ilgili mobbing davranışları, Özel hayatla ilgili mobbing davranışları mobbing davranışını yönelten kişiye göre farklılaşmaktadır. KAYNAKLAR BÜLBÜL, P.Ö., ÜNAL, E., BOZAYKUT, T., KORMAZ, M., YÜCEL, A.S., (203). Sağlık Çalışanlarında Mobbing: Kamu ve Özel Sağlık Kurum Çalışanlarının Karşılaştırmalı Türkiye Örneği, SSTB Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, Sayı: 7, Cilt: 3 Nisan, Mayıs, Haziran BİLKA (Bilge Kadın Araştırma Merkezi), (2009). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Raporu, Proje Koordinatörü Dilşat ÖZER ÇOBANOĞLU, Ş., (2005). Mobbing İşyeri Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş Yayınları, İstanbul HECKER, T., (2007). Workplace Mobbing: A Discussion For Librarians, The Journal Of Academic Librarianship, 33(4): pp POLAT, O., PAKİŞ, I., (202). Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 4 Ekim, s.2 KÖSE, S., UYSAL, Ş., (200). Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği, Sosyal Bilimler TETİK, S., (200). Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütsel Açıdan Önemi, KMÜ Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2 (8). s.82 TUTAR, H., (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet, BCR Basım ve Matbaa, Ankara, s.6 TINAZ, P., (2006). Mobbing: İş Yerinde Psikolojik Taciz, Çalışma ve Toplum Dergisi (3), s. 74

89 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) YILDIZ, S., YILDIZ, S.E., (2009). Bullying ve YILMAZ, A., ÖZLER, D.E., MERCAN, N., ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Depresyon Arasındaki İlişki: Kars İlinde (2008). Mobbing ve Örgüt İklimi ile İlişkisine Sağlık Çalışanlarında Bir Araştırma, İstanbul Yönelik Ampirik Bir Araştırma, Elektronik Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, CUSTOM DUTIES Sosyal Bilimler Dergisi, V.7, N.26, ss Yıl:8, Sayı: 5, Bahar, ss.33 Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 YÜCETÜRK, E.E., (2005). Örgütlerde Küresel 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi YILDIRIM, A.Y., (2007). Mobbing 3 Celal Bayar Üniversitesi In The Salihli MYO, Bir DıĢ Ticaret Yönetim Bölümü Sorunu: Yıldırma (Mobbing) Workplace By Peers And Managers: Mobbing Experineced By Nurses Working In Dönüşümler, Derleyen Aşkın Keser, Nobel ve Cinsiyetle İlişkisi, Çalışma Yaşamında Helthcare Facilities In Turkey And Its Effect On Nurses, Journal Clinical Nursign, 6(8): pp sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir commodities quantity Yayınları, Ankara and value. It is are a kind of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 75

90 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED CUSTOM ABSTRACT DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü In this study, mobbing has been analyzed under three different dimensions. The notion of mobbing has been comparatively evaluated in this study considered under the dimensions of downfall, vertical and horizontal. The majority of the participants in this research are composed of females. The reason can be that women have been densely employed in the field of nursing in health sector and feminism has increased recently. The fact that female nurses in many developed and developing world countries perform nearly half of the work hasn t been applied in Turkey yet. Our research is an applied research and a two-part questionnaire composed of 5-point Likert scale has been used. The questionnaire used has previously been used in another research with confirmed reliability. The research approximately lasted for months. Turkey is the research population and the provinces of İstanbul, İzmir, Bursa, Konya, Samsun, Artvin, Trabzon, Edirne, Van, Mardin, Diyarbakır, Antalya, Muğla, Çorum, Aydın, Kayseri and Niğde are the samples. All participants have been selected with simple random sampling. None of the participants have been required to give information on identity and institution. All participants have participated in the research on their own free will and reflected their opinion on the questionnaire. Questionnaires have been conveyed to the participants in person, via post and . A total of 3500 questionnaires have been sent to the participants and 2780 of them have come back. Only (N=782) of these questionnaires have been deemed to be appropriate for application. This research is an applied research and a questionnaire has been directed to the staff and managers working in various departments within the framework of research. The questionnaire is a measurement tool composed of two parts and 5-point Likert scaled questions. The questions Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first in this survey have been developed as a new scale by adopting from the questions previously used in various studies. The questionnaire which is the new measurement tool has been exposed to a preliminary test. Firstly a factor analysis has been applied to data in the analyses made regarding the variables. The questions have been grouped and evaluated in next parts of the analysis in detail following the factor analysis. Data obtained from factor analysis have been subject to Anova analysis and the results have been obtained. The tests specified have been analyzed in PASW Statistic 8 package program. Concerning the limitations, the research is composed of the staff only working 76

91 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: M2-M4-M53-M54 ID:23 K:4 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) in healthcare institutions and health sector. All the participants working in different departments ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI and units of healthcare institutions are actively involved in business life. Data have been analyzed with SPSS 8 statistics program and it has been concluded following the research that horizontal mobbing is the mostly seen one, women CUSTOM apply mobbing DUTIES to each other more and those exposed to mobbing suffer from mental problems Selin and KILINÇ the problems 2, Hatice YURTSEVER related to 3 social life. It has been determined that these problems 2 Celal Bayar lead Üniversitesi to problems Sosyal Bilimler in Ens. personal, Mali Hukuk social Programı life, Yüksek mental Lisans state, Öğrencisi labor productivity, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü performance, interpersonal relations and the relationship between spouses. Moreover, eight factors have been obtained following the analysis. It is grouped under eight titles as mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes, mobbing behaviors related to Private life. Mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes, mobbing behaviors related to Private life differ by sex. Mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes and mobbing behaviors related to Private life differ by age. Mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes differ by age. Mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes differ by the branch. Mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes and mobbing behaviors related to Private life differ by the position. Mobbing behaviors related to the Job, mobbing behaviors related to the Physical attributes, mobbing behaviors related to the Mental attributes, mobbing behaviors related to Private life differ by the person who applies mobbing. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 77

92 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ TOPLUMSAL YAŞAM MEMNUNİYETİ CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE ÜZERİNDE ETKİLİ MEDYANIN OLAN ROLÜ SOSYODEMOGRAFİK BİLEŞENLER ÜZERİNE BİR ANALİZ THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY AN ANALYSIS SOCIODEMOGRAPHIC COMPONENTS EFFECTIVE ON LIFE SATISFACTION Ali Murat KIRIK, Murat KORKMAZ Murat KORKMAZ Marmara Üniversitesi, Hatice İletişim Nur GERMİR Fakültesi 2 Radyo, Ali Serdar Televizyon YÜCEL ve Sinema 3, Ayça Bölümü GÜRKAN 4 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Güven grup A.Ş. İstanbul/Türkiye 2 Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Meslek Yüksek Okulu Manisa/Türkiye 3 Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Elazığ/Türkiye 4 Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, Ege Hemşirelik farklı coğrafyalarında Fakültesi Psikiyatri Abstract: Hemşireliği, Roles İzmir/Türkiye and responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are expressed as gender in short. Gender appears since the cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya Öz: geldiği Politika andan yapıcılar itibaren toplumu toplumsal oluşturan bireyleri cinsiyet daha iyi kendisini anlamak Abstract: individual Policy is born makers and have human to specify affairs for whom, differ. where, However, when ve refahı arttırmak amacıyla alınması gereken tedbirleri belirlerken the life is better while determining the precautions need to be taken kimin göstermekte için, nerede, ve ne insani zaman hayatın ilişkiler daha de iyi farklılaşmaktadır. olduğunu belirlemek with women the purpose are pushed of understanding into the background individuals that both constitute socially the durumundadırlar. Ancak günümüzde Bu amaçla gerek TÜİK toplumsal Türkiye de gerekse 2003 yılından de siyasal beri society and politically better and increasing and they welfare. forced For this to purpose, live under TSI has the Yaşam Memnuniyeti Araştırmasını gerçekleştirmektedir. Toplumun açıdan ilerlemesini kadın ikinci de ölçmek plana amacıyla atılmakta yapılan bu ve çalışmalardan erkeklerin Life shadow Satisfaction of men. Index Gender performed inequality by OECD is among reflected which to been conducting Life Satisfaction Survey in Turkey since Türkiye nin gölgesinde yaşamaya aralarında bulunduğu mecbur OECD bırakılmaktadır. Teşkilatı tarafından Kadın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da ingly puts inequality on a solid basis. While women Turkey different also fields ranks conducted of media with and the this purpose condition of measuring increas- the gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Endeksi mutluluk algısı ve development of the society is directed to explaining the cognitive yaşam memnuniyeti arasındaki kognitif ilişkiyi açıklamaya yöneliktir. relation between life satisfaction and happiness perception. General ABD yansımakta tarafından ve gerçekleştirilen bu durum Genel eşitsizliği Sosyal Araştırma/General giderek somut Social and men Survey have conducted the same by USA rights and and Euro-Barometer responsibilities by EU in Social bir düzene Survey oturtmaktadır. ve AB ülkelerinin Teoride yaptığı Euro-Barometre kadın ve erkekler bu countries theory, it are is other clearly comprehensive understood researches. from the This programs study directed and bağlamda bilinen diğer geniş kapsamlı araştırmalardır. Yaşam to the applied analysis of the life satisfaction components with memnuniyeti aynı hak ve bileşenlerinin yükümlülüklere birbirleriyle ilişkisini sahipken, uygulamalı uygulama olarak each contents other has presented been designated in media for the that period the between situation the is years the incelemeye noktasında yönelik durumun olan bu bu çalışma, şekilde olmadığı yılları medyada arasındaki of right 2004 opposite and 204. in Data practice. obtained In following this study, unit root, the role granger of dönem için belirlenmiştir. Birim kök, granger nedensellik ve causality test and regression analysis have been analyzed with regresyon yer alan analizleri programlardan sonucu elde ve edilen sunulan veriler E-Views içeriklerden 8.0 programı açıkça ile anlaşılmaktadır. analiz edilerek yaşam Bu çalışmada memnuniyetini toplumsal en çok etkileyen cinsiyet faction conclusions have been have tried been to be made determined. on positioning It has been women concluded in de E-Views media in 8.0 gender program inequality and the factors is emphasized mostly affecting and life some satis- faktörlerin belirlenmesine çalışılmıştır. Kişisel mutluluk ve aile that there is a causality relation between personal happiness and mutluluğu eşitsizliğinde ile mutluluk medyanın kaynağı, rolü memnuniyet irdelenmiş ve umut ve faktörleri kadının family media. happiness; Following between the source research, of happiness, it has been satisfaction indicated and arasında medyadaki nedensellik konumlandırılışı ilişkisi olduğu, ailenin üzerine genel çıkarımlarda mutluluğunu en factors that women of hope; are services used of as love a sexual and health object affect in media the general and çok sevgi ve sağlık hizmetlerinin etkilediği, ailenin en az başarı happiness status of family most; family is affected from services bulunulmuştur. Araştırma neticesinde kadının medyada çok cinsel para ve bir eğitim obje hizmetlerinin olarak kullanıldığı etkilediğini, ve en az erkeklerin sağlık ve self-happiness have been supported of individuals with most; examples. they are affected from health they fall behind men. Moreover, findings obtained ve asayiş hizmetlerinden etkilendiğini, bireylerin öz mutluluğunu of success and safety least; money and educational services affect en SGK gerisinde hizmetlerinden yer aldığı etkilendikleri, ortaya çıkmıştır. gerek bireyin Bununla gerekse birlikte ailenin and SSI services least; happiness of women are most effective in öz mutluluğunda en çok kadınların mutlu olmasının etkili olduğu self-happiness of both individuals and family. sonucuna elde edilen varılmıştır. bulgular örneklerle desteklenmiştir. Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, Words: Media, Life Positive Satisfaction Discrimination Perception, Subjective Ethics In Welfare, Media Key Anahtar Kelimeler: Yaşam Doyumu Algısı, Öznel Refah, Yaşam Quality of Life. Kalitesi. Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erkek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif Ayrımcılık, Medyada Etik Doi: /UHPPD () Sorumlu Yazar: Hatice Nur GERMİR, Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Meslek Yüksek Okulu Manisa, Türkiye haticenurgermir@gmail.com Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee 78

93 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) GİRİŞ Memnuniyeti Endeksi, Avrupa Birliği ne üye ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 28 ülkede gerçekleştirilen Euro-Barometre ve Yaşam memnuniyeti, ADMINISTRATIVE günümüzde iktisat, psikoloji ve sosyoloji gibi alanlarda sosyal bilimciler SOLUTIONS TO DISPUTES OVER ABD de 972 yılından bu yana yapılan Genel CUSTOM DUTIES Sosyal Araştırma bu çalışmaların dünya çapında tarafından araştırıldığı gibi, tıp biliminin de ilgi Selin KILINÇ 2, Hatice en fazla YURTSEVER bilinen 3 ve geniş kapsamlı olanlarıdır. alanı içine girmektedir. Literatürde beyan edilmiş 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi mutluluk veya öznel refah 3 Celal kavramları Bayar Üniversitesi ile eş Salihli MYO, KAVRAMSAL DıĢ Ticaret Bölümü ÇERÇEVE anlamda kullanılmakta ve kişinin sürdürmekte Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari İktisat Abstract: biliminde Custom duty önemli is a kind of bir tariff parametre arising olan sosyal olduğu hayatı bir eşyanın bütünlük yer değiştirmesi içinde nedeniyle, olumlu olarak bu eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, refahı subject etkileyen to customs bileşenlerin which is based başında on those yaşam memnuniyeti tariff that is gelmektedir. a foreign trade and Filozoflar economic policy ve dini liderler değerlendirmesi sosyal anlamına ve mali fonksiyonlarının gelmektedir yanında (TÜİK, önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 203). dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve tarih fiscal boyunca, functions. Since sevgi, they are bilgelik not collected ve on kabullenmek Yaşam memnuniyeti, vergi türü kişinin olmadığından, hayatında dış ticarete bir bütün konu olan gibi an indirect insan tariff doğasında on expenditures, bulunan custom duties ana unsurlara dair olarak ve/veya özel olmak hayat üzere alınmaktadır. alanlarının Gümrük olduğu vergileri, kognitif bir değerlendirme kanun kapsamı olarak dışında tanımlanmaktadır. tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, Vergi farklı to foreign görüşler trade arrive ileri at the sürmüşlerdir. custom. According to gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları /948 procedures and yılları practises arasında of custom duties etkisini are sürdürmüş (Myers ve Diener, sayılı 995; Gümrük Kanunu nda Huebner düzenlenmiştir. vd, 2005) Bu Bu kanun regulated by customs law numbered ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük olan Through ve this kuruculuğunu law, a systematization Jeremy has been Bentham ın yaptığı international Faydacılık trade entering Akımı customs (utilitarianism) territories of duygusal, kognitif değerlendirme, Bölgesine girişinden insanların başlayıp, yaşamla eşyaya uygulanacak ne created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik kadar ilgili oldukları oluşturulmuştur. üzerine Diğer kurulmaktadır tüm vergilerde olduğu (Paschali ve Tsitsas, 200). Esasen öznel bir durum gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, zihinsel Like all other ve taxes, fiziksel compalsive memnuniyetler levels such as ile bireysel olarak deneyimlenmiş öznel acılara, üzüntülere olan bireyin yaşam Gümrükler Bu çalıģma, kalitesinin Genel Celal Müdürlüğü Bayar değerlendirilmesi, Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından odaklanan Customs hazırlanan entelektüel Law. Resolution Yüksek process Lisans araştırmacıların of Tezinden öncüleri kişinin hayat şartlarını disputes over Gümrük türetilmiģtir. kabul etmesi veya bir vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm olarak customs kabul duties has edilmektedir. a different form from Jeremy the Bentham ın bütün olarak bireylerin süreci, diğer hayata vergilerde dair oluşan ihtiyaçlarının süreçten farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları hazcı have to fayda be resolved adını administratively verdiği fayda in the kavramının first klasik karşılanması anlamına öncelikle idari gelmektedir aşamada çözümlenmek (Sousa zorundadır. ve place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen iktisadın solved administratively, temsilcilerine legal action göre can ölçülemeyeceği be taken. düşünüldüğünden Key words: Custom, yerine Custom deneyimlenen Duties, Custom fayda kavramı Lyubomirsky, 200). Türkiye de Yaşam Gümrük Memnuniyeti Uyuşmazlıkları Araştırması, üretilmiştir. Ölçülme ve ölçülememe hallerine göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından klasik iktisat tarafından kardinal fayda ve ordinal 2003 yılından itibaren bütün ülke sathında, 203 fayda olarak ayrımlanan fayda kavramı, faydanın yılından itibaren de il bazında gerçekleştirilmektedir. Bireylerin yaşam memnuniyetini ölçmek ve bireyin belirli bir zaman diliminde tüketiminde ölçülebileceğini savunan kardinal faydacılara göre diğer bileşenler arasındaki ilişkileri çözümlemek bulunduğu malın tümünden sağladığı toplam fayda adına Türkiye nin de aralarında bulunduğu 4 kavramı ve bireyin belirli bir zaman diliminde ülkede OECD tarafından gerçekleştirilen Yaşam tükettiği bir mala dair malın her biriminden elde 79

94 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ettiği fayda ise marjinal fayda olarak açıklanmıştır. olduğunu Palmore ve Lukart (972), araştırmalarında ortaya koymuşlardır. Yaşlı erişkinlerde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Ordinalistler ise bireyin malların tüketiminden elde ettiği faydanın ölçülemeyeceğini, ancak bireyin genel olarak yaşam doyumuna ulaşılmasının yaş malların tüketiminden sağladığı faydaya göre CUSTOM bir DUTIES almaya pozitif yaklaşılmasıyla ilişkili olduğunu sıralamada bulunabileceğini savunmaktadırlar. Selin KILINÇ 2, Hatice Larson YURTSEVER (978), vurgularken, 3 55 yaş üzeri bireyleri Faydanın ölçülebildiğini 2 Celal Bayar veya Üniversitesi ölçülemediğini Sosyal Bilimler Ens. Mali incelediği Hukuk Programı çalışmasında Yüksek Lisans Ragheb Öğrencisi ve Griffith (982), 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü savunan tüm yaklaşımlarıyla İktisat kuramı, tüketicinin yani bireyin taleplerinin karşılanmasını, zitif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna varmıştır. yaşam memnuniyeti ile boş zaman arasında po- fayda sağlayıp mutlu olmasını amaçlamaktadır Pavot ve Diener (993), kişinin özlemleri ile (Kamilçelebi, 202). içinde bulunduğu koşulları bir referans olarak karşılaştırıp yaşam memnuniyetini tanımlamaya Mutluluk ve yaşam memnuniyeti/kalitesi sübjektif çalışmıştır. Boylamsal analiz ve yatay kesit analiz refah kavramını şekillendiren unsurlar olarak, çok yöntemlerini kullanarak yaşam memnuniyeti ile boyutlu ve karmaşık bir ilişkiler ağına sahiptir. iş tatmini arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarında Judge ve Watanabe (993), boylamsal Yaşam kalitesi sorununa çözüm getirebilmek adına araştırmacı, kendisine bazı hedefler belirlemektedir. Öncelikle yaşam kalitesinin içinde tatmini arasında güçlü bir etkileşim olmasına analiz yönteminde yaşam memnuniyeti ile iş bulunulan, yaşanılan çevre ile kuvvetli bir etkileşimi bulunmaktadır. Yaşam memnuniyetine ile iş tatmini arasındaki ilişkinin oldukça zayıf rağmen yatay kesit analizinde yaşam memnuniyeti dair ilk akademik çalışmalar 925 yılında Fluegel Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. olduğuna dikkat çekmiştir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first tarafından yapılmaya başlanmıştır. Sübjektif refah düzeyinin ölçümüne dair modern çalışmaların öncüsü kabul edilen çalışmalarında Flugel, kişilerin günlük yaşamlarında karşılaştıkları olaylara verdikleri duygusal tepkileri derleyerek ruhsal yaşamlara ilişkin değerlendirmelerde bulunmuş, II. Dünya Savaşı sonrasında yaşam memnuniyeti ile kişilerin mutluluğu arasındaki ilişkiler ağını araştırmıştır (Diener vd, 2009). Organizasyonel etkinlikler, inançsal ve içsel kontrol değişkenlerinin yaşam memnuniyeti üzerine etkili Yaşam memnuniyetine dair yapılmış olan araştırmaların çoğu genetik ve doğuştan gelen özellikleri içeren kişilik faktörleri ile yaşam koşulları, yaşamda maruz kalınan olaylar şeklinde çevresel faktörler olarak iki başlık altında kategorize edilmektedir. Kişinin yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık, atılganlık, empati, kontrol, dışa dönüklük, içe dönüklük ve açıklık gibi kişilik değişkenlerinin arasında önemli bir ilişki olduğu görüşü ileri sürülmektedir (Sousa ve Lyubomirsky, 200). Son dönemde yapılan araştırmalar ise bireyin 80

95 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) proksimal çevre faktörleri denilen içinde bulunulan çevreden etkileşimleri hakkındaki yargısının olan bileşenlerin tespitine yönelik araştırmalarında yaşayan kadınların yaşam memnuniyetinde etkili ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI kısa dönemde yaşam memnuniyeti üzerinde (Jan ve Masood, 2008) yaşam memnuniyeti ile etkili olduğunu ortaya koymaktadır (Sousa CUSTOM ve DUTIES yaş arasında negatif yönlü, yaşam memnuniyeti Lyubomirsky, 200). Selin KILINÇ 2, Hatice ile gelir YURTSEVER arasında 3 ise pozitif yönlü bir korelasyon 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali olduğunu Hukuk Programı tespit Yüksek etmişlerdir. Lisans Öğrencisi 42 ülkeyi kapsayan çalışmasında 3 Celal (Schyns, Bayar Üniversitesi 2002), Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yaşam memnuniyeti ile gelir düzeyi arasındaki Yaşam memnuniyeti, pozitif psikoloji literatüründe ilişkiyi incelemiştir. Bu korelasyon düzeyinin merkezi bir konumdadır. Yaşam memnuniyetine yoksul ülkelerde daha güçlü olduğu sonucuna dair araştırmalar çoğunlukla yetişkinlerin üzerinde ulaşmıştır. (Suldo ve Huebner, 2004) ise herhangi bir ülke veya yoğunlaşmıştır. Çocukların ve ergenlerin yaşam kurumlar toplumda vergisi gibi belirli olumlu aralıklarla gelişme alınan bir doyumu, regular basis son like income zamanlarda tax and corporate araştırmacıların tax, as dikkatini are collected çekmiştir. only once Carmel when commodities ve arkadaşları subject (2009) da anlamında çok önemli eşyanın gümrüğe bir çıkarım geldiği anda olarak bir defaya stres mahsus ve psikopatalojik davranış Usul Kanunu gelişimi (VUK) nun üzerinde ikinci maddesine yaşam göre bu 4 the second genç item üzerinde of tax procedural yaptığı law, yaşam custom memnuniyeti doyumunun tampon gümrük vergilerinin bir etkiye usul sahip ve uygulama olduğunu esasları 4458 araştırmalarında, procedures and practises yaşam of custom doyumunun duties are gençlerin bildirmişlerdir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük çeşitli Through duygusal, this law, a systematization sosyal ve has davranışsal been yapıları işlemlerin sırasına göre bir sistematik ile international nasıl etkilendiğini, trade entering customs pozitif territories yaşam of memnuniyetinin Like all other gençleri taxes, compalsive gelecekle levels ilgili such as teşvik ettiğine Yaşam kalitesi, oluşturulmuştur. genel olarak Diğer toplumda tüm vergilerde refah olduğu ile gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ilgili olarak kullanılan tahakkuk ve bir tahsil kavramdır. aşamaları Gümrük Bununla ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan dair by General tespitlerini Directorate yorumlamışlardır. of Customs as a part of Shucksmith, ve birlikte, akademik Gümrükler Bu ve çalıģma, politika Genel Celal Müdürlüğü söylemleri Bayar Üniversitesi tarafından, arasında Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından arkadaşları Customs hazırlanan (2009) Law. Resolution Yüksek araştırmaları process Lisans of Tezinden sonucunda yaşam disputes over üzerinde mutabık Gümrük türetilmiģtir. kalınan vergisinden bir terminoloji doğan uyuşmazlıkların yerine çözüm customs duties has a different form from the kalitesi kavramının üç ana özelliği bulunduğunu bir eğilim sapması yapıya olduğu sahiptir. dikkat Gümrük vergisi çekmektedir. uyuşmazlıkları ileri have sürmüşlerdir: to be resolved administratively Birincisi, in the bir first ülkenin yaşam Fahey ve arkadaşları Ancak (2005) idari yaptıkları aşamada çözümlenemeyen çalışmalarında refahın sadece bireyin yaşamıyla değil, ve Key onların words: Custom, çevresel Custom olaylardan Duties, Custom etkilenmelerine kalitesinden solved administratively, ziyade legal bireylerin action can be taken. yaşam durumları aynı zamanda içinde bulunduğu çevredeki olup dair algılarını yansıtır; ikincisi barınma koşulları, bitenden nasıl etkilendiğini ve bu olaylar karşısında neler hissettiğini yansıtmakta olduğunu kamu hizmetlerine erişim ve onların etkileşimi eğitim, istihdam, iş-yaşam dengesi, kurumlar ve ileri sürmektedirler. Yaşam memnuniyeti ile gibi çoklu yaşam alanlarını kapsayan çok boyutlu gelir arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalarında bir kavramdır; son olarak, bireyin subjektif görüş Kahneman ve arkadaşları (2006), yaşam memnuniyeti ile gelir arasındaki etkileşimin geçici bilgileri bir araya getirerek toplumun genelindeki ve tutumları ile yaşam koşullarına ilişkin nesnel olduğu sonucuna varmıştır. Kashmir ve Jammu da refahın görüntüsünü sunmaktadır. Batı ve Orta 8

96 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Avrupa daki 8 ülkede (Polonya, Slovenya, Romanya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, nucunda yaşam memnuniyetini en çok etkileyen granger nedensellik ve regresyon analizleri so- ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Bulgaristan ve Makedonya) çoklu regresyon faktörler belirlenmiştir. modeli yardımıyla yaşam memnuniyeti üzerinde CUSTOM DUTIES Araştırmanın hipotezleri: belirleyici olan faktörleri inceleyen çalışmalarında Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Asandului ve Hritcu (202), kişisel ilişkiler ve 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yüksek statünün yaşam memnuniyetini olumlu yönde etkilediği sonucuna varmışlardır. Japonya miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering customs territories of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, in the case of disputes not being ve Hindistan daki yaşlı insanların yaşamlarına dair memnuniyetlerini ölçen çalışmalarında Ramachandran ve Radhika (202), sosyo-ekonomik statülerinin daha düşük olmasına rağmen Hindistan daki insanların yaşam memnuniyetlerinin çok daha yüksek olduğunu bildirmişlerdir. Hindistan da yaşam memnuniyeti ile sosyo-ekonomik statü arasındaki etkileşimi inceleyen çalışmasında Daraei ve Mohajery (203), sosyo-ekonomik statünün yaşam memnuniyeti üzerinde olumlu yönde etkisi olduğunu tespit etmiştir. YÖNTEM Bu araştırma yaşam memnuniyeti faktörlerinin birbirleri ile ilişkisinin uygulamalı olarak incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Değişkenler, mutluluk indeksi, mutluluk kaynağı, memnuniyet endeksleri ve umut endeksi olarak ayrılmıştır. Değişkenler arasındaki dönem için belirlenmiştir. Verilerin Analizi H0: Değişkenlerin hiçbirinde, birim kök bulunmamaktadır. H0: Aile mutluluğu ile mutluluk kaynağı değişkenler arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Kişisel mutluluk ile mutluluk kaynağı değişkenler arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Aile mutluluğu ile memnuniyet değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Kişisel mutluluk ile memnuniyet değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Aile mutluluğu ile umut değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Kişisel mutluluk ile umut değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. H0: Aile mutluluğu ile mutluluk kaynağı değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. H0: Kişinin kendi mutluluğu ile mutluluk kaynağı değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Bu araştırmadan elde edilen veriler E-Views 8.0 programı ile analiz edilmiştir. Yapılan birim kök, H0: Aile mutluluğu ile memnuniyet değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. 82

97 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) H0: Kişinin kendi mutluluğu ile memnuniyet Memnuniyet indeksi: Sosyal Güvenlik ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Kurumu hizmetleri, Sağlık hizmetleri, Eğitim hizmetleri, Adli hizmetler, Asayiş hizmetleri H0: Aile mutluluğu ile umut değişkenleri CUSTOM DUTIES arasında ilişki bulunmamaktadır. Umut indeksi: Toplam, Erkek, Kadın Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 H0: Kişinin kendi mutluluğu ile umut değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu kullanılabilecekleri the second item of tax procedural belirlenmiştir. law, custom Tablo. Değişkenlere İlişkin Grup Birim Kök Testi işlemlerin sırasına göre bir sistematik international trade entering Cross- customs territories of Method gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan Statistic tarh, Like Prob.** all other taxes, sections compalsive levels Obs such as Null: Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Gümrükler Bu çalıģma, Unit root Genel Celal (assumes Müdürlüğü Bayar Üniversitesi common tarafından, Sosyal unit Gümrük Bilimler root by Enstitüsü process) General Directorate of Customs as a part of Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Levin, Gümrük türetilmiģtir. Lin & Chu t* vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties has a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Null: Unit root (assumes individual unit root process) Im, Pesaran and Shin W-stat Key words: Custom, 6 Custom Duties, 57 Custom ADF Gümrük - Uyuşmazlıkları Fisher Chi-square UYGULAMA VE ANALİZLER Değişkenlerin özetleri: Mutluluk indeksi: Tüm aile, Kendisi Mutluluk kaynağı: Sağlık, Sevgi, Başarı, Para, İş H0: Değişkenlerin hiçbirinde, birim kök bulunmamaktadır. Yapılan birim kök testlerine göre; probability değerlerinin 0,05 güven düzeyinden büyük olması sebebiyle H0 hipotezi kabul edilmektedir. Dolayısıyla değişkenlerin hiçbirisinin birim kök içermediği bundan dolayı da ileriki analizlerde PP - Fisher Chi-square ** Probabilities for Fisher tests are computed using an asymptotic Chi-square distribution. All other tests assume asymptotic normality. Granger Nedensellik Testi H0: Aile mutluluğu ile mutluluk kaynağı değişkenler arasında nedensellik bulunmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri incelendiğinde, prob değerlerinin 83

98 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul mutluluğu ile mutluluk kaynağı faktörleri arasında ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla aile nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Tablo 2. Aile Mutluluğu ile Mutluluk Kaynağı Değişkenlerine İlişkin Granger CUSTOM DUTIES Nedensellik Testi Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Null Hypothesis: Obs F-Statistic Prob. SAGLIK does Özet: not Granger Gümrük vergisi, Cause gümrüğe MUTLUA tabi olan ticari Abstract: Custom 9 duty is a kind of tariff arising MUTLUA does miktarı not Granger veya değeri Cause üzerinden SAGLIK alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those SEVGI does not türüdür. Granger Aynı zamanda Cause harcamalar MUTLUA üzerinden alınan instrument in addition 9 to its economic, social and MUTLUA does kurumlar not Granger vergisi gibi Cause belirli SEVGI aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as BASARI does olmak not Granger üzere alınmaktadır. Cause MUTLUA Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive 9 at the custom According to MUTLUA does kanun not kapsamı Granger dışında Cause tutulmuştur. BASARI Bu nedenle, duties are excluded from this law Therefore, PARA does not ile Granger dış ticarete Cause konu olan MUTLUA eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, 9 a systematization has been MUTLUA does işlemlerin not Granger sırasına Cause göre PARA bir sistematik international trade entering customs territories of 0.84 MIS does not tahakkuk Granger ve Cause tahsil aşamaları MUTLUA Gümrük ve Ticaret assessment, accrual 9 and collecting.0784 are regulated MUTLUA does Gümrükler Bu not çalıģma, Granger Genel Celal Müdürlüğü Cause Bayar Üniversitesi MIS tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to SEVGI does not süreci, Granger diğer vergilerde Cause SAGLIK oluşan süreçten farklı bir process of other taxes. 9 Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first SAGLIK does öncelikle not Granger idari aşamada Cause çözümlenmek SEVGI zorundadır. place. However, in the case of disputes not being BASARI does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does Gümrük not Granger Uyuşmazlıkları Cause BASARI PARA does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not Granger Cause PARA MIS does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not Granger Cause MIS BASARI does not Granger Cause SEVGI

99 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) SEVGI does not Granger Cause ĠDARĠ BASARI AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI PARA does not Granger ADMINISTRATIVE Cause SEVGI SOLUTIONS TO DISPUTES 9 OVER SEVGI does not Granger Cause PARA CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 MIS does not Granger Cause SEVGI Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi SEVGI does not Granger Cause 3 Celal MIS Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü PARA does not Özet: Granger Gümrük Cause vergisi, BASARI gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom 9 duty is a kind of tariff arising BASARI does miktarı not Granger veya değeri Cause üzerinden PARA alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those MIS does not türüdür. Granger Aynı Cause zamanda BASARI harcamalar üzerinden alınan instrument in addition 9 to its economic, social and BASARI does kurumlar not Granger vergisi gibi Cause belirli MIS aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate.7855 tax, as MIS does not olmak Granger üzere Cause alınmaktadır. PARA Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive 9 at the custom According to PARA does not kanun Granger kapsamı Cause dışında MIS tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law Therefore, 0.5 Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler ilişkisi Enstitüsü incelenebilmektedir. Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first H0: Kişisel mutluluk ile mutluluk kaynağı değişkenler arasında nedensellik bulunmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri incelendiğinde, prob değerlerinin 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla kişisel mutluluk ile mutluluk kaynağı faktörleri arasında nedensellik 85

100 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 3. Kişisel Mutluluk ile Mutluluk Kaynağı Değişkenlerine İlişkin Granger ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Nedensellik Testi Null Hypothesis: CUSTOM DUTIES Obs F-Statistic Prob. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 SEVGI does not Granger Cause SAGLIK Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi SAGLIK does not Granger Cause 3 Celal SEVGI Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü BASARI does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not Granger Cause BASARI PARA does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not Granger Cause PARA MIS does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not Granger Cause MIS MUTLUK does not Granger Cause SAGLIK SAGLIK does not oluşturulmuştur. Granger Cause Diğer tüm MUTLUK vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence BASARI does not Granger Cause SEVGI Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to SEVGI does not Kanunu Programı Granger hükümlerine Yüksek Cause Lisans uygun BASARI Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over PARA does not yapıya Granger sahiptir. Cause Gümrük SEVGI vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved 9 administratively in the first SEVGI does not Ancak Granger idari Cause aşamada PARA çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken MIS does not Granger Anahtar Cause Kelimeler: SEVGI Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes SEVGI does not Granger Cause MIS MUTLUK does not Granger Cause SEVGI SEVGI does not Granger Cause MUTLUK PARA does not Granger Cause BASARI BASARI does not Granger Cause PARA

101 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) MIS does not Granger Cause BASARI ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI BASARI does not Granger Cause MIS MUTLUK does not Granger Cause BASARI CUSTOM DUTIES BASARI does not Granger Cause MUTLUK Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü MIS does not Granger Cause PARA PARA does not Granger Cause MIS MUTLUK does miktarı not Granger veya değeri Cause üzerinden PARA alınan, ekonomik, subject to customs 9 which is based on those PARA does not dış Granger ticaret ve Cause ekonomi MUTLUK politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy MUTLUK does kurumlar not Granger vergisi Cause gibi belirli MIS aralıklarla alınan bir regular basis like income 9 tax and corporate tax, as MIS does not Granger Cause MUTLUK gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, incelenebilmektedir. Like all other taxes, compalsive levels such as Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Null Hypothesis: öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. However, Obs in the case of F-Statistic disputes not being Prob. SGK does not Granger Cause MUTLUA Key words: Custom, 9 Custom Duties, Custom MUTLUA Gümrük does Uyuşmazlıkları not Granger Cause SGK H0: Aile mutluluğu ile memnuniyet değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri incelendiğinde, prob değerlerinin 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla aile mutluluğu ile memnuniyet faktörleri arasında nedensellik ilişkisi Tablo 4. Aile Mutluluğu ile Memnuniyet Değişkenleri Arasındaki Granger Nedensellik Testi SAGLIKHIZM does not Granger Cause MUTLUA MUTLUA does not Granger Cause SAGLIKHIZM EGITHIZM does not Granger Cause MUTLUA MUTLUA does not Granger Cause EGITHIZM ADLIHIZM does not Granger Cause MUTLUA

102 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) MUTLUA does not Granger Cause ADLIHIZM ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ASAHIZM does ADMINISTRATIVE not Granger Cause MUTLUA SOLUTIONS TO DISPUTES 9 OVER MUTLUA does not Granger Cause ASAHIZM CUSTOM DUTIES SAGLIKHIZM does not Granger Selin Cause KILINÇ SGK 2, Hatice YURTSEVER Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü SGK does not Granger Cause SAGLIKHIZM EGITHIZM Özet: does Gümrük not vergisi, Granger gümrüğe Cause tabi SGK olan ticari Abstract: Custom 9 duty is a kind of tariff arising SGK does eşyanın not Granger yer değiştirmesi Cause nedeniyle, EGITHIZM bu eşyanın from the movement of commercial commodities ADLIHIZM dış ticaret does ve ekonomi not Granger politikası Cause aracı olan SGK bir vergi tariff that is a foreign 9 trade and economic policy SGK does dolaylı not bir Granger vergi türü Cause olan gümrük ADLIHIZM vergisi, gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on ASAHIZM eşyanın does gümrüğe not Granger geldiği anda Cause bir defaya SGK mahsus are collected only once 9 when commodities.756 subject SGK does Usul not Kanunu Granger (VUK) nun Cause ikinci ASAHIZM maddesine göre bu the second item of tax procedural law, custom EGITHIZM sayılı Gümrük does not Kanunu nda Granger düzenlenmiştir. Cause SAGLIKHIZM Bu kanun regulated by customs 9 law numbered SAGLIKHIZM does not Granger Cause EGITHIZM ADLIHIZM does not Granger Cause SAGLIKHIZM SAGLIKHIZM tahakkuk ve does tahsil not aşamaları Granger Gümrük Cause ve ADLIHIZM Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden ASAHIZM does not Granger Cause SAGLIKHIZM disputes over SAGLIKHIZM süreci, diğer does vergilerde not Granger oluşan süreçten Cause farklı ASAHIZM bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first ADLIHIZM Ancak does idari not Granger aşamada Cause çözümlenemeyen EGITHIZM solved administratively, 9 legal action can be taken EGITHIZM does not Granger Cause ADLIHIZM Key words: Custom, Custom Duties, Custom ASAHIZM does not Granger Cause EGITHIZM EGITHIZM does not Granger Cause ASAHIZM ASAHIZM does not Granger Cause ADLIHIZM ADLIHIZM does not Granger Cause ASAHIZM

103 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) H0: Kişisel mutluluk ile memnuniyet değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Değişkenler arasındaki ADMINISTRATIVE nedensellik ilişkileri SOLUTIONS incelendiğinde, TO prob DISPUTES değerlerinin OVER 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul edilmesi gerektiği CUSTOM belirlenmiştir. DUTIES Dolayısıyla kişisel mutluluk ile memnuniyet faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Tablo 5. Kişisel Mutluluk ile Memnuniyet Değişkenleri Arasındaki Granger Nedensellik Testi Null Hypothesis: dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign Obs trade F-Statistic and economic policy Prob. SAGLIKHIZM does not Granger Cause SGK SGK does not Granger Cause SAGLIKHIZM EGITHIZM gümrük does vergilerinin not Granger usul ve uygulama Cause esasları SGK 4458 procedures and practises 9 of custom duties are SGK does ile dış not ticarete Granger konu Cause olan eşyanın EGITHIZM Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been ADLIHIZM oluşturulmuştur. does not Diğer Granger tüm vergilerde Cause SGK olduğu gibi Turkey and continuing 9 with operation.57908sequence SGK does tahakkuk not Granger ve tahsil aşamaları Cause ADLIHIZM Gümrük ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to ASAHIZM Gümrük türetilmiģtir. does vergisinden not Granger doğan uyuşmazlıkların Cause SGK çözüm customs duties has 9 a different.756 form from the SGK does yapıya not sahiptir. Granger Gümrük Cause vergisi ASAHIZM uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first MUTLUK uyuşmazlıklarda does not yargı Granger yoluna Cause başvurulabilmektedir. SGK SGK does Anahtar not Granger Kelimeler: Cause Gümrük, MUTLUK Gümrük Vergisi, Disputes EGITHIZM does not Granger Cause SAGLIKHIZM SAGLIKHIZM does not Granger Cause EGITHIZM ADLIHIZM does not Granger Cause SAGLIKHIZM SAGLIKHIZM does not Granger Cause ADLIHIZM ASAHIZM does not Granger Cause SAGLIKHIZM

104 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) SAGLIKHIZM does not ĠDARĠ Granger AġAMADA Cause ASAHIZM ÇÖZÜM YOLLARI MUTLUK does not Granger Cause SAGLIKHIZM SAGLIKHIZM does not Granger Cause CUSTOM MUTLUK DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 ADLIHIZM 2 Celal does Bayar not Üniversitesi Granger Sosyal Cause Bilimler EGITHIZM Ens. Mali Hukuk Programı 9 Yüksek Lisans Öğrencisi Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü EGITHIZM does not Granger Cause ADLIHIZM ASAHIZM eşyanın does yer not değiştirmesi Granger nedeniyle, Cause EGITHIZM bu eşyanın from the movement 9 of commercial 0.84 commodities EGITHIZM sosyal does ve mali not fonksiyonlarının Granger Cause yanında ASAHIZM önemli bir commodities quantity and value It is are a kind of MUTLUK kurumlar does vergisi not Granger gibi belirli Cause aralıklarla EGITHIZM alınan bir regular basis like income 9 tax and corporate tax, as EGITHIZM eşyanın does gümrüğe not geldiği Granger anda Cause bir defaya MUTLUK mahsus are collected only once when commodities subject ASAHIZM kanun does kapsamı not dışında Granger tutulmuştur. Cause ADLIHIZM Bu nedenle, duties are excluded 9 from this law. Therefore, ADLIHIZM sayılı Gümrük does not Kanunu nda Granger düzenlenmiştir. Cause ASAHIZM Bu kanun regulated by customs law numbered MUTLUK işlemlerin does not sırasına Granger göre Cause bir ADLIHIZM sistematik international trade 9 entering customs territories of ADLIHIZM does not Granger Cause MUTLUK Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to MUTLUK Kanunu Programı does hükümlerine Yüksek not Granger Lisans uygun Öğrencisi olarak Cause yürütülmektedir. Selin ASAHIZM KILINÇ tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution 9 Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over ASAHIZM süreci, does diğer not vergilerde Granger oluşan Cause süreçten MUTLUK farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first edilmesi gerektiği belirlenmiştir. H0: Aile mutluluğu ile umut değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri incelendiğinde, prob değerlerinin 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul Dolayısıyla aile mutluluğu ile umut faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. 90

105 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 6. Aile Mutluluğu ile Umut Değişkenleri Arasındaki Granger Nedensellik Testi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Null Hypothesis: Obs F-Statistic Prob. CUSTOM DUTIES UMUTERK does not Granger Selin Cause KILINÇ MUTLUA 2, Hatice YURTSEVER MUTLUA does not Granger Cause UMUTERK Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü UMUTKAD does not Granger Cause MUTLUA MUTLUA miktarı veya does değeri not Granger üzerinden Cause alınan, UMUTKAD ekonomik, subject to customs which is based on those UMUTKAD türüdür. Aynı does zamanda not Granger harcamalar Cause üzerinden UMUTERK alınan instrument in 9 addition to its economic, social and UMUTERK kurumlar vergisi does not gibi Granger belirli aralıklarla Cause alınan UMUTKAD bir regular basis like income tax and corporate tax, as işlemlerin sırasına göre bir sistematik incelenebilmektedir. international trade entering customs territories of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Null Gümrük türetilmiģtir. Hypothesis: vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs duties Obshas a different F-Statistic form from the Prob. yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first UMUTERK öncelikle idari does aşamada not Granger çözümlenmek Cause zorundadır. MUTLUK place. However, 9 in the case.8887 of disputes not being MUTLUK uyuşmazlıklarda does yargı not Granger yoluna başvurulabilmektedir. Cause UMUTERK UMUTKAD does not Granger Cause MUTLUK H0: Kişisel mutluluk ile umut değişkenleri arasında nedensellik bulunmaktadır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri incelendiğinde, prob değerlerinin 0,05 ten büyük olduğu ve H0 hipotezinin kabul edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla kişisel mutluluk ile umut faktörleri arasında nedensellik ilişkisi Tablo 7. Kişisel Mutluluk ile Umut Değişkenleri Arasındaki Granger Nedensellik Testi MUTLUK does not Granger Cause UMUTKAD UMUTKAD does not Granger Cause UMUTERK UMUTERK does not Granger Cause UMUTKAD

106 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Regresyon Analizi özelliklerin beraber incelendiği regresyon analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI incelendiğinde, ailenin genel mutluluğunu en H0: Aile mutluluğu ile ADMINISTRATIVE mutluluk kaynağı SOLUTIONS değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. TO DISPUTES OVER çok sevgi nin etkilediği, en az ise başarı ile ilgili CUSTOM DUTIES faktörler olduğu belirlenmiştir. Aile mutluluğu ile bireyleri mutlu eden Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Tablo 8. Aile Mutluluğu ile Mutluluk Kaynağı Değişkenleri Arasında Regresyon Analizi eşyanın Variable yer değiştirmesi nedeniyle, Coefficient bu eşyanın Std. from Error the movement t-statistic of commercial commodities Prob. türüdür. SAGLIK Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and kurumlar SEVGI vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir regular basis like income tax and corporate 0.74 tax, as eşyanın BASARI gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject Usul Kanunu PARA(VUK) nun ikinci maddesine göre bu the.2482 second item of tax procedural law, custom gümrük vergilerinin MIS usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are R-squared Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Mean created dependent beginning with var commodities subject to Adjusted oluşturulmuştur. R-squared Diğer tüm vergilerde olduğu gibi S.D. Turkey dependent and continuing var with operation sequence. S.E. tahakkuk of regression ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Akaike assessment, info accrual criterion and collecting are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Sum Customs and Economy Ministry according to Kanunu Programı squared hükümlerine Yüksek resid Lisans uygun Öğrencisi olarak yürütülmektedir. Selin KILINÇ tarafından Schwarz Customs hazırlanan criterion Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over Gümrük türetilmiģtir. Log likelihood vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Hannan-Quinn customs duties has criter. a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Durbin-Watson stat H0: Kişinin kendi mutluluğu ile mutluluk kaynağı değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Kişisel mutluluk ile bireyleri mutlu eden özelliklerin beraber incelendiği regresyon analizi incelendiğinde, bireylerin öz mutluluğunu en çok paranın etkilediği, en az ise sağlık ile ilgili faktörler olduğu belirlenmiştir. 92

107 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 9. Kişinin Kendi Mutluluğu ile Mutluluk Kaynağı Değişkenleri Arasında ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Regresyon Analizi Variable Coefficient CUSTOM DUTIES Std. Error t-statistic Prob. Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 SAGLIK Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü SEVGI Özet: BASARI Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising miktarı PARA veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those dış ticaret MIS ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy R-squared vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an Mean indirect dependent tariff on expenditures, var custom duties Adjusted olmak üzere R-squared alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to S.D. foreign dependent trade arrive at var the custom. According to S.E. kanun of regression kapsamı dışında tutulmuştur Bu nedenle, duties Akaike are info excluded criterion from this law Therefore, Sum sayılı squared Gümrük Kanunu nda resid düzenlenmiştir Bu kanun regulated Schwarz by criterion customs law numbered Log Bölgesine likelihood girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created Hannan-Quinn beginning with criter. commodities subject to Durbin-Watson oluşturulmuştur. Diğer stat tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first H0: Aile mutluluğu ile memnuniyet değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Aile mutluluğu ile memnuniyet değişkenlerinin beraber incelendiği regresyon analizi incelendiğinde, ailenin genel mutluluğunu en çok sağlık hizmetlerinin etkilediği, en az ise asayiş hizmetleri ile ilgili faktörler olduğu belirlenmiştir. 93

108 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 0. Aile Mutluluğu ile Memnuniyet Değişkenleri Arasında Regresyon Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. CUSTOM DUTIES SGK Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER SAGLIKHIZM Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü EGITHIZM Özet: ADLIHIZM Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising miktarı ASAHIZM veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on those R-squared dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal Mean functions. dependent Since they var are not collected on Adjusted vergi türü R-squared olmadığından, dış ticarete konu olan an S.D. indirect dependent tariff on expenditures, var custom duties S.E. olmak of regression üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to Akaike foreign trade info arrive criterion at the custom. According to Sum kanun squared kapsamı resid dışında tutulmuştur Bu nedenle, duties Schwarz are excluded criterion from this law Therefore, Log sayılı likelihood Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir Bu kanun regulated Hannan-Quinn by customs criter. law numbered Durbin-Watson Bölgesine girişinden statbaşlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first H0: Kişinin kendi mutluluğu ile memnuniyet değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Kişisel mutluluk ile memnuniyet değişkenlerinin beraber incelendiği regresyon analizi incelendiğinde, kişilerin öz mutluluğunu en çok eğitim hizmetlerinin etkilediği, en az ise sgk hizmetleri ile ilgili faktörler olduğu belirlenmiştir. 94

109 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo. Kişinin Kendi Mutluluğu ile Memnuniyet Değişkenleri Arasında Regresyon Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. CUSTOM DUTIES SGK Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER SAGLIKHIZM Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü EGITHIZM Özet: ADLIHIZM Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising miktarı ASAHIZM veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject to customs which is based on 0.34 those R-squared dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal Mean functions. dependent Since they var are not collected on Adjusted vergi türü R-squared olmadığından, dış ticarete konu olan an S.D. indirect dependent tariff on expenditures, var custom duties S.E. olmak of regression üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi to Akaike foreign trade info arrive criterion at the custom. According to Sum kanun squared kapsamı resid dışında tutulmuştur Bu nedenle, duties Schwarz are excluded criterion from this law Therefore, Log sayılı likelihood Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir Bu kanun regulated Hannan-Quinn by customs criter. law numbered Durbin-Watson Bölgesine girişinden statbaşlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject to Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları olmasının have to be resolved etkilediği administratively belirlenmiştir. in the first H0: Aile mutluluğu ile umut değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Aile mutluluğu ile umut değişkenlerinin beraber incelendiği regresyon analizi incelendiğinde, ailenin genel mutluluğunu en çok kadınların mutlu 95

110 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 2. Aile Mutluluğu ile Umut Değişkenleri Arasında Regresyon Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. CUSTOM DUTIES UMUTERK Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER UMUTKAD Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü R-squared Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Mean dependent var Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising Adjusted miktarı veya R-squared değeri üzerinden alınan, ekonomik, subject S.D. dependent to customs which var is based on those S.E. dış of ticaret regression ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi tariff Akaike that is info a foreign criterion trade and economic policy Sum dolaylı squared bir vergi resid türü olan gümrük vergisi, gelir ve fiscal Schwarz functions. criterion Since they are not collected on Log vergi likelihood türü olmadığından, dış ticarete konu olan an Hannan-Quinn indirect tariff on expenditures, criter. custom duties Durbin-Watson olmak üzere alınmaktadır. stat Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret olmasının assessment, accrual etkilediği and collecting belirlenmiştir. are regulated Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first H0: Kişinin kendi mutluluğu ile umut değişkenleri arasında ilişki bulunmamaktadır. Kişisel mutluluk ile umut değişkenlerinin beraber incelendiği regresyon analizi incelendiğinde, kişilerin öz mutluluğunu en çok kadınların mutlu 96

111 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Tablo 3. Kişinin Kendi Mutluluğu ile Umut Değişkenleri Arasında Regresyon Analizi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Variable Coefficient Std. Error t-statistic Prob. CUSTOM DUTIES UMUTERK Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER UMUTKAD Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü R-squared Mean dependent var Adjusted miktarı veya R-squared değeri üzerinden alınan, ekonomik, S.D. subject dependent to customs var which is based on those S.E. dış of ticaret regression ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi Akaike tariff that is info a foreign criterion trade and economic policy Sum dolaylı squared bir vergi resid türü olan gümrük vergisi, gelir ve Schwarz fiscal functions. criterion Since they are not collected on Log vergi likelihood türü olmadığından, dış ticarete konu olan Hannan-Quinn indirect tariff on criter. expenditures, custom duties Durbin-Watson olmak üzere alınmaktadır. stat Gümrük vergileri, Vergi to foreign trade arrive at the custom. According to Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs olduğu hazırlanan Law. belirlenmiştir. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first olduğu belirlenmiştir. Disputes SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Değişkenlerin hiçbirisinin birim kök içermediği belirlenmiştir. Aile mutluluğu ile mutluluk kaynağı faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Kişisel mutluluk ile mutluluk kaynağı faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Aile mutluluğu ile memnuniyet faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Kişisel mutluluk ile memnuniyet faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Aile mutluluğu ile umut faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Kişisel mutluluk ile umut faktörleri arasında nedensellik ilişkisi incelenebilmektedir. Ailenin genel mutluluğunu en çok sevgi nin etkilediği, en az ise başarı ile ilgili faktörler Bireylerin öz mutluluğunu en çok paranın etkilediği, en az ise sağlık ile ilgili faktörler Ailenin genel mutluluğunu en çok sağlık hizmetlerinin etkilediği, en az ise asayiş hizmetleri ile ilgili faktörler olduğu belirlenmiştir. Kişilerin öz mutluluğunu en çok eğitim hizmetlerinin etkilediği, en az ise sgk hizmetleri ile ilgili faktörler olduğu belirlenmiştir. 97

112 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) olması, elde ettiği kazanç, korunma ve barınma, eğitim hizmetleri, adli hizmetler, asayiş hizmetleri, sosyal güvenlik kurumu (SGK) hizmetleri, sağlık hizmetleri gibi sosyal hizmetlerinden yararlanabilmesi, fırsat eşitliği başta olmak üzere hepsi ayrı bir anlam yüklenmiş olan ve birinin eksikliğinin zincirin zayıf halkası niteliğinde olumsuz etkile- Ailenin genel mutluluğunu en çok kadınların şimde bulunabildiği dinamik bir kavramdır. Bireyin ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI mutlu olmasının etkilediği belirlenmiştir. kendisi, ailesi ve içinde bulunduğu sosyal yaşama dair sağlık, sevgi, başarı, para, iş, SGK hizmetleri, Kişilerin öz mutluluğunu en çok kadınların CUSTOM DUTIES sağlık hizmetleri, eğitim hizmetleri, adli ve asayiş mutlu olmasının etkilediği belirlenmiştir. Selin KILINÇ 2, Hatice hizmetleri YURTSEVER şeklinde 3 değişkenler yaşam memnuniyetini Hukuk Programı ölçmek Yüksek amacıyla Lisans Öğrencisi yapılan bu çalışmada, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü TARTIŞMA 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali yaşam doyumunun bazı potansiyel belirleyicileri Dünyada çok uzun yıllardan beri ele alınan psikolojik, sosyolojik, eşyanın tıp, iktisat yer değiştirmesi ve hatta nedeniyle, felsefe ilimleri bu eşyanın from the movement of commercial commodities Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari hakkında Abstract: Custom önemli duty tespitlerde is a kind of tariff bulunulmuştur. arising boyutunda incelenmeye sosyal ve mali alınan fonksiyonlarının mutluluk yanında düzeyi önemli ve bir Yaşam commodities quantity memnuniyeti and value. öznel It is are refahın a kind of bilişsel yönünü yaşam memnuniyeti türüdür. kavramları Aynı zamanda harcamalar gelişen üzerinden koşullar alınan temsil instrument eden; in addition bireyin to its kendisi, economic, social çevresindeki and bireyler çerçevesinde farklı kurumlar bir vergisi algı düzeyine gibi belirli aralıklarla oturmuştur. alınan bir ve regular içinde basis bulunduğu like income tax and çevresel corporate koşullar tax, as tarafından vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan indirect tariff on expenditures, custom duties Önceleri bireyin eşyanın maddi/manevi gümrüğe geldiği değerlere anda bir defaya sahip mahsus doğrudan are collected ve only dolaylı once when olarak commodities etkilenen subject birçok sosyoekonomik the second item ve of tax sosyo-demografik procedural law, custom değişkenden olmasının kendisinde Usul Kanunu oluşturduğu (VUK) nun ikinci yaşam maddesine algısı göre bu ele alınırken sonraları gümrük vergilerinin toplumun usul ve takdir uygulama edeceği esasları 4458 beslenen procedures çok and practises boyutlu of bir custom kavramdır. duties are İyi bir sağlık değerlere sahip olması şeklinde yorumlanmıştır. durumu, kariyerindeki yüksek statü ve olumlu Günümüzde ise Bölgesine bireyin girişinden öznel başlayıp, refahı eşyaya olarak uygulanacak değerlendirilen mutluluk oluşturulmuştur. algısı, Diğer bireyin tüm vergilerde kendisini olduğu gibi memnuniyetini Turkey and continuing de with beraberinde operation sequence. getirmektedir. kişisel created ilişkilerin beginning with sağladığı commodities yaşam subject to koşulları yaşam mutlu olarak hissedip tahakkuk hissetmediği ve tahsil aşamaları sorusuna Gümrük ve cevap Ticaret Farklı assessment, ekonomik accrual and durumların collecting are regulated sonucu olan farklı aramaktadır (TÜİK, Gümrükler Bu çalıģma, 203). Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler yaşam Enstitüsü Customs koşulları Maliye and Economy Anabilim bireylerin Ministry Dalı Mali according Hukuk yaşam to memnuniyeti Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm algısını customs farklı duties has yönde a different etkileyecektir. form from the Bireyin kent Çok boyutlu bileşenlerden süreci, diğer vergilerde etkilenen oluşan yaşam süreçten kalitesi, farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ortamında have to be resolved yaşaması, administratively kent ortamının in the first sağladığı imkanlardan solved administratively, olan sağlık legal hizmetleri, action can be taken. eğitim hizmetleri, bireyin kendisini öncelikle saygın idari ve aşamada güvende çözümlenmek hissetmesi, zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen sevgi dolu bir ortamda uyuşmazlıklarda yaşaması, yargı yoluna başvurulabilmektedir. yeterli beslenebilmesi, işindeki Anahtar başarısı, Kelimeler: yaptığı Gümrük, işten Gümrük tatmin Vergisi, Disputes adli Key hizmetler, words: Custom, asayiş Custom hizmetleri, Duties, Custom sosyal güvenlik kurumu hizmetleri gibi yaşam kalitesini dolaylı ve dolaysız etkileyen bu hizmetlerden sağladığı faydanın beklentilerini karşılayıp karşılamadığı durumu da yaşam doyumu algısı üzerinde etkisini gösterecektir. İş dünyasının mihenk taşı konumunda olan bireyin iş tatmin düzeyi yaşam memnuniyeti açısından 98

113 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) son derece önemlidir. Bireyin iş tatmin düzeyi arttıran bir unsurdur. Kişinin eğitim düzeyi arttıkça ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI arttıkça işi severek ve özenle yaptığından, işin kazancı da artacaktır. Bireyin, kazancı, yaşı, sağlığı, kalitesi artacak bu durum bireyin ve içinde bulunduğu medeni durumu ve hane halkı geliri konusundaki örgütün de performansına olumlu CUSTOM bir DUTIES memnuniyeti yaşam memnuniyetini pozitif yönde şekilde yansıyacaktır. Eğitimini aldığı Selin ve idealindeki KILINÇ 2, Hatice etkilemektedir YURTSEVER(Çevik 3 ve Korkmaz, 204). işte çalışan, yaptığı 2 Celal Bayar iş Üniversitesi kendisine Sosyal en Bilimler azından Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Celal Bayar Üniversitesi Salihli İş MYO, ile yaşam DıĢ Ticaret arasındaki Bölümü doyumun tespitine yönelik asgari hayat standardını sağlayabilecek kazancı yapılan ulusal veya uluslararası düzeydeki araştırmalar incelendiğinde, genel olarak bölgesel, belli temin edip ihtiyaçlarını karşılayabilen böylece ekonomik ve sosyal yönden tatmin olan birey, mesleklere yönelik veya zaman içinde belli bir iç huzura kavuştuğundan işindeki tatmin düzeyi dönemi kapsadığı dikkat çekmektedir. yaşam memnuniyetini olumlu yönde etkileyecektir. Yaptığı işin kendisine kazanımlarının kişisel Mesleki eğitim ile iş doyumu arasında anlamlı değerleriyle örtüştüğünü veya örtüşmesine imkan bir korelasyon bulunmaktadır. Tayvan da 343 sağladığını fark eden birey, yine iş doyumuna otel çalışanı üzerinde yapılan araştırmada aldıkları ulaşmış olacaktır. Oysa belirtilenlerin tam aksi eğitime uygun işte çalışmaları ve mesleki eğitimin olarak yaptığı işten mutlu olmayan, ekonomik ve verdiği iş tatmini ile iş performanslarının arttığı sosyal yönden tatmin olmayan ve değer yargılarıyla bunun sonucunda yaşam memnuniyetlerinin de çatışan birey, yaşam doyumunda da eksik kalacağından arttığı gözlenmiştir (Fu vd, 204). Ancak alınan bu olumsuz tavrı yaptığı işin kalitesine eğitime uygun çalışılmasının yanı sıra iş haya- de negatif yönde yansıyacaktır. Yaşamsal alanla tında edinilen tecrübenin de iş doyumu üzerinde ilgili tatmin düzeyi bireyin başka yaşam alanlarına etki düzeyi yüksektir. Türk Voleybol Liginde koç da etkide bulunacaktır. Çalışan bireyin işine karşı olarak görev yapan 20 eğitici üzerinde yapılan duygularının bir tepkimesi olarak ifade edilen iş araştırma, mezuniyetleri lise olanların üniversite doyumu kavramı, bireyin ruhsal ve fiziksel sağlığını mezunlarına göre iş doyum düzeylerinin daha Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first doğrudan etkilemektedir. Bu durum bireyin üretkenliğine ve verimliliğine yansımakta, iş doyumu sağlanmış ise başarılı sonuçlar elde edilmekte, aksi takdirde stres ve uyumsuzluk başta olmak üzere birçok olumsuz durumun ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bireyin kent ortamında yaşayıp kent imkanlarından yararlanması yaşam memnuniyetini yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle yıldan daha fazla iş deneyimi olan eğitmenlerin 5 yıl ve daha az deneyime sahip olanlara nazaran memnuniyet düzeyleri daha yüksek oranlarda ölçülmüştür. Koçun tecrübeli olması nitelikli sporcular yetiştirebilmesi için son derece önemli olarak kabul edilmektedir. Koçun deneyim kazan- 99

114 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ması ile koçluk seviyesi yükseldikçe daha nitelikli nin sınıfsal konumları nedeniyle farklı bölgelerde ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI sporcular yetiştirmesi ve iş tatmin düzeyinin de yoğunlaşma göstermeleri kaçınılmazdır. Sosyoekonomik yönden zayıf olan bireyler genellikle kentin artması şeklinde sonuçlanmaktadır (Sunay, 204). CUSTOM DUTIES yoksul mahallelerinde yaşamaktadır. Herhangi bir Türkiye de iş doyumu üzerine yapılan bir çok ampirik Selin KILINÇ 2, Hatice sağlık YURTSEVER sorunu ile 3 karşılaştığında yoksul mahalledeki çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar genellikle 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali bireylerin Hukuk Programı yüzde Yüksek 52,5 i Lisans sağlık Öğrencisi ocağına, yüzde 33,5 i sağlık sektörü üzerinde yoğunlaşmıştır 3 Celal Bayar Üniversitesi sağlık Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü ise devlet hastanesine başvurmaktadır. Varsıl olan çalışanlarının kaliteli ve etkin çalışma düzeylerini Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari bireylerin Abstract: Custom ise yüzde duty is a kind 0,5 i of tariff üniversite arising hastanesi, incelemektedir. eşyanın Bu araştırma yer değiştirmesi sonuçlarında, nedeniyle, bu sağlık eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, yüzde subject 25 i to customs ise özel which hastane is based ve on muayeneleri those tercih çalışanlarının iş doyumuna sosyal ve mali ulaşmasında fonksiyonlarının yanında ve örgütsel önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi etmektedir. tariff that is a foreign Bireyin trade sosyoekonomik and economic policy durumunun bağlılığın artarak türüdür. çalışan Aynı beklentilerinin zamanda harcamalar üzerinden karşılanmasında birincil kurumlar faktör olan vergisi ücret-maaş gibi belirli aralıklarla dengesinin alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve bir fiscal kimlik functions. kartı Since niteliğinde they are not collected olan içinde on yaşanılan vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan mahalle, an indirect bireyin tariff on expenditures, sınıfsal konumu, custom duties düzenli geliri, yeterince karşılanmadığı eşyanın gümrüğe görüşünde geldiği anda bir oldukları, defaya mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi algıladığı to foreign trade ekonomik arrive at the custom. durumu According ve sağlık to güvencesi bunun yanı sıra Usul iş doyumunu Kanunu (VUK) nun olumsuz ikinci maddesine etkileyen göre bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, gibi duties sağlık are excluded bileşenleriyle from this law. etkileşim Therefore, halindedir. çalışma koşullarının gümrük yetersizliği vergilerinin usul ve ve uygulama uzun çalışma esasları 4458 procedures and practises of custom duties are Sağlık güvencesi olmayan veya geçici sağlık nöbetlerinin de diğer faktörler olarak ifade edildiği güvencesi niteliğinde olan yeşil kart sahiplerinin görülmektedir. İş Bölgesine doyumunu girişinden sağlayamamış başlayıp, eşyaya uygulanacak olan created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik sağlıklı international yaşam trade entering biçimi customs uygulamaları, territories of diğer (SSK, sağlık çalışanlarının, oluşturulmuştur. kendilerine Diğer tüm gelen vergilerde hastalara olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, emekli Like all sandığı other taxes, ve compalsive bağkur) levels sağlık such as güvencesinde yeterince kaliteli tahakkuk hizmet ve sunamayacakları tahsil aşamaları Gümrük ortadadır ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan olan by General bireylerden Directorate çok of Customs daha as düşük a part of seviyede çıkmaktadır. Customs hazırlanan Law. Türkiye de Resolution Yüksek process Lisans SSK, of Tezinden disputes Emekli over Sandığı ve (Korkmaz vd, 205). Gümrükler Bu çalıģma, İşinden Genel Celal memnuniyet Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, düzeyinde Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından sorunları olan sağlık Gümrük türetilmiģtir. sektörü vergisinden çalışanlarının doğan uyuşmazlıkların sağlık çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir BAĞKUR process of other sosyal taxes. güvencesinden Customs duty disputes yararlanabilmek gibi hayati bir yapıya konuda sahiptir. gelen Gümrük hastalar vergisi nezdinde uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. için place. düzenli However, olarak in the case prim of disputes yatırılması not being bunun içinde ne derece memnuniyet Ancak idari oluşturacakları aşamada çözümlenemeyen tartışılır. solved administratively, legal action can be taken. düzenli bir gelir sahibi olunması gerekmektedir. Nitekim bu durumun bir göstergesi olarak sağlık Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 202 Disputes yılından beri gündemde olan genel sağlık sigortası hizmetinden yararlanabilmek için sektöründe karşılaşılan hastanın sağlık personeline kaba kuvvetle muamele etmesi neredeyse sıklıkla ise bazı özel şartlar (gelir testinden geçilmesi karşılaşılan bir hal almıştır. vb) gereklidir. Hanede yaşayan birey sayısının Bireyin/hanenin geliri ile içinde yaşanılan bölgenin artmasının ise bireyin kendi sağlık sorunlarıyla ilişki düzeyi yüksektir. İçinde yaşanılan çevre/ ilgilenmesini ekonomik nedenlerle olumsuz etkilemektedir. Sosyoekonomik durumu ifade eden mahalle makro boyutta bir sosyal değişken olarak alındığında mavi yakalı kesim ile burjuva kesimi- içinde yaşanılan mahalle, ekonomik durum algısı 00

115 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ve sağlık güvencesi bireyin yaşam kalitesi üzerinde Kültürel, iklimsel ve sosyoekonomik yönden gelişmişlik düzeyleri farklı üç ilde (Kocaeli, Adıyaman ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI belirleyici düzeyde etki bırakmaktadır. Sosyoekonomik durumun yoksul olduğu hanelerdeki yaşlı ve Isparta) 2 bin 92 kadın ile yapılan araştırma bireylerin, yaşlanmaya bağlı olarak artan CUSTOM sağlık DUTIES sonuçlarına göre; sağlıkla ilgili kaygıların ilk sırada sorunları ve yetenek kayıpları yaşam Selin kalitelerini KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER yerini aldığı görülmüştür. 3 Kadının mutluluğunu de olumsuz etkilemektedir. 2 Celal Bayar Üniversitesi Cinsiyet Sosyal bazlı Bilimler yaşam Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli etkileyen MYO, DıĢ Ticaret en önemli Bölümü unsur refah seviyesidir. Sağlık kalitesi algısı ölçüldüğünde ise kadınların erkelere masraflarının sosyal sigorta güvencesinden karşılanma durumu, doktora gitme periyodu kadınların nazaran sosyoekonomik durumun olumsuzluklarını daha derinden hissedip yaşamaları, toplumsal yaşam memnuniyeti üzerinde pozitif yönde etkiye olanaklardan yararlanamayışları gibi nedenlerle daha sık sayıda sağlık problemleri yaşamalarına ve yaşam kalite algılarının düşmesine yol açmaktadır Üniversite öğrencileri arasında üniversite yaşam (Koçoğlu ve Akın, 2009). kalitesine dair algılarını ölçen birçok araştırma türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan sahiptir instrument (Kutlar in addition vd, to its 203). economic, social and Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm (Doğanay customs duties ve has Sarı, a different 2006). form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first GSMH nın önemli bir kısmının üretildiği İstanbul ilinde yaşayan bireylerin yaşam kalitesine yönelik algılarının tespiti amacıyla toplam 2 bin 40 bireyle 39 ilçede yapılan yüz yüze anket tarzındaki araştırmada, katılımcılara çevre ve sosyal yaşam, eğitim, sağlık, ekonomi, demografik yapı, ulaşım başlıklarıyla 54 farklı değişkenden oluşan sorular yöneltilmiştir. Katılımcılara göre trafik, nüfus yoğunluğu ve asayiş İstanbul un en önemli sorunları olarak belirtilmiştir. İstanbul da yaşayan bireylerin 0 üzerinden değerlendirildiğinde 6,02 düzeyinde hayatlarından memnun oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcılar için yaşam kalitesini belirleyen unsurlar sırasıyla sağlık ve aile hayatları, güvenlik, eğitim, yaşam alanı ve sosyal hayat şeklindedir. Güvenlik, eğitim kurumları, sağlık kurumları, ulaşım ve sosyal yaşam en fazla yaşam memnuniyeti duyulan alanlardır (Şeker, 20). yapılmıştır. Bu araştırma sonuçlarına göre, kız erkek öğrenci grupları arasında istatistiksel manada anlamlı bir fark olmamakla birlikte kız öğrencilerin (2.9) ile erkek öğrencilerden (2.86) daha yüksek bir okul yaşam kalitesi algısına sahip oldukları bu durumun da başarılarına yansıdığı görülmüştür 2003 yılından bu yana periyodik olarak TÜİK tarafından gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Anketi Toplumsal içerikli olmakla birlikte öznel öğeler de içeren ilk araştırma olması özelliğine sahiptir. Türkiye de yaşayan bireylerin örgün eğitim, sosyal güvenlik, çalışma hayatı, gelir, kişisel güvenlik, öznel mutluluk algılaması, adalet, asayiş, sağlık ve ulaştırma hizmetleri, kişisel gelişim gibi temel yaşam alanlarına dair memnuniyetlerin ölçülmesi ve bu ölçülen değerlerin zaman perspektifindeki 0

116 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) değişimi Yaşam Memnuniyeti Araştırması ile ise, yüzde 59, çok mutlu/mutlu, yüzde 0,8 çok ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI takip edilmektedir. mutsuz/mutsuz şeklindedir. Kadınların yüzde 2,4 ü erkeklerin ise yüzde 2,8 i kendilerini çok mutsuz 203 yılında yapılan araştırma sonuçlarına göre CUSTOM DUTIES hissetmektedir. Medeni durumlarına bakıldığında bireylerin hanehalkı gelirleriyle ilgili verdiği Selin KILINÇ 2, Hatice evli erkeklerin YURTSEVERyüzde 3 57,9 u bayanların ise yüzde yanıtlardan yüzde 3,8 i geçinebilmelerinin zor 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali 64,4 ü Hukuk mutlu, Programı evli Yüksek olmayan Lisans Öğrencisi erkeklerin yüzde 3,7 si olduğunu, yüzde 7, i çok zor 3 Celal olduğunu, Bayar Üniversitesi yüzde Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü mutsuz bayanların ise yüzde 4,2 si mutsuz olarak 2,2 si kolay olduğunu, yüzde,8 lik dilim ise Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari algı Abstract: düzeylerine Custom duty sahiptir. is a kind of Eğitim tariff arising düzeyi arttıkça çok kolay olduğunu eşyanın ifade yer değiştirmesi etmiştir. nedeniyle, 080 TL bu veya eşyanın from the movement of commercial commodities miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, bireylerin subject to customs mutluluk which algı is based düzeyleri on those de artmaktadır. daha az düzeyde sosyal aylık ve hanehalkı mali fonksiyonlarının kazancı yanında olanların önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi Zira tariff eğitim that is a foreign seviyesinin trade and economic artması policy gelirlerinde de yüzde 68,7 si gelirlerinin türüdür. Aynı ihtiyaçlarını zamanda harcamalar karşılamaya üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve artışa fiscal functions. yol açacağı Since they ve are daha not collected iyi yaşam on koşullarına an ulaşacakları indirect tariff on expenditures, beklentisi custom hakimdir. duties Üniversite yetmediğini ve kurumlar bu gelirle vergisi ihtiyaçlarını gibi belirli aralıklarla karşılama alınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan durumlarının çok eşyanın zor gümrüğe veya geldiği zor olduğunu anda bir defaya beyan mahsus are collected only once when commodities subject olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi mezunu to foreign trade bireylerin arrive at the mutluluk custom. According algısı to yüzde 62,5 etmiştir. Hanehalkı Usul Kanunu geliri (VUK) nun aylık olarak ikinci 38 maddesine TL göre ve bu the second item of tax procedural law, custom kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, iken duties bir are okul excluded bitirebilmiş from this law. Therefore, bireylerin mutluluk üzerinde olanlardan gümrük ise vergilerinin yüzde usul 6 sı ve bu uygulama gelirle esasları geçinebilmelerini çok zor ve zor olarak cevaplamıştır procedures and practises of custom duties are algısı yüzde 59,8 de kalmıştır. Sosyal güvenlik kapsamında olan bireyler sağlık vb imkanlara Bireylerin yüzde Bölgesine,9 u girişinden hanehalkı başlayıp, gelirinden eşyaya uygulanacak çok created beginning with commodities subject to işlemlerin sırasına göre bir sistematik kendileri international ve trade yakınları entering customs için territories daha of iyi bir düzeyde memnun olduklarını, oluşturulmuştur. yüzde Diğer 42 si tüm memnun vergilerde olduğu olduklarını, yüzde 29 u tahakkuk memnun ve tahsil olmadıklarını, aşamaları Gümrük yüzde ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, sahip Like olabileceklerinden all other taxes, compalsive yüzde levels such 60,8 as oranında mutluluk by General algısına Directorate sahip of olmuşlardır. Customs as a part Sosyal of güvenlik Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 20, i orta düzeyde Gümrükler Bu çalıģma, memnun Genel Celal Müdürlüğü Bayar olduklarını, Üniversitesi tarafından, Sosyal yüzde Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından imkanına Customs hazırlanan Law. sahip Resolution Yüksek olmayanların process Lisans of Tezinden disputes ise over mutluluk algısı 7,0 ı hiç memnun Gümrük türetilmiģtir. olmadıklarını vergisinden doğan dile uyuşmazlıkların getirmişlerdir. çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yüzde process 50,9 of other düzeyindedir. taxes. Customs duty Bireylere disputes kendilerini en Bu genel toplamlar yapıya cinsiyet sahiptir. bazında Gümrük vergisi mercek uyuşmazlıkları altına have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. çok place. mutlu However, eden in the kişiler case of disputes sorulduğunda not being yüzde 73 ü yatırıldığında; erkeklerin Ancak idari yüzde aşamada 2,3 ü kadınların çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. aile, yüzde 2,9 u çocuklar, yüzde 5,2 si eşler ve yüzde,7 si hanehalkı gelirlerinden çok memnun, Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, yüzde Disputes 2,9 u anne-baba şeklinde yanıtlamışlardır. erkeklerin 4,7 si Gümrük kadınların Uyuşmazlıkları yüzde 42,3 ü memnun, erkeklerin yüzde 9,6 sı kadınların yüzde Kadınların yüzde 7,9 u erkek katılımcıların ise yüzde 7,7 si mutluluk kaynağı olarak çocuklarını 20,6 sı orta düzeyde memnun, erkeklerin yüzde dile getirmişlerdir. Bireylerin mutluluk kaynağı 29,6 sı kadınların ise 28,3 ünün memnun olmadığı, erkeklerin yüzde 6,9 u kadınların ise yüzde olan değerler sıralamasında sağlık yüzde 68 ile öncelik alırken sevgi yüzde 5 düzeyindedir. 7,2 düzeyinde hanehalkı gelirinden hiç memnun Kadınların yüzde 6,4 ü erkeklerin yüzde 4 ü olmadıkları sonucuna varılmıştır. Türkiye de kendilerini en çok sevginin mutlu ettiğini belirtir- yaşayan bireylerin genel mutluluk düzeyi algıları 02

117 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ken, kadınların yüzde 5,7 si erkeklerin ise yüzde yükseköğrenim mezunlarında yüzde 73,4 iken bir ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI,5 i kendilerini en çok başarının mutlu ettiğini okul bitirmiş olanlarda bu oran yüzde 56,2 dir. bildirmiştir. Bireylerin yüzde 72 si genel sağlık 2003 yılından itibaren zaman serisi perspektifinde durumlarından çok memnun/memnun olurken, CUSTOM DUTIES bakıldığında eğitim hizmetlerinden memnuniyet kadınların yüzde 2,7 erkeklerin ise yüzde,3 düzeyinde hiç memnun olmadıkları sonucu elde Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü edilmiştir. Çalışan bireylerin işlerinden yüzde 78,8 i çok memnun/memnun, yüzde 0, orta, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first yüzde, ise memnun değil/hiç memnun değil şeklinde bildirmişlerdir. SGK hizmetlerinden memnuniyet düzeyi sıralamasında yüzde 69,6 (bu oran 2003 yılında 40,2 düzeyindedir) çok memnun/memnun, yüzde 8,3 orta ve yüzde 9,6 hiç memnun değil/memnun değil şeklinde memnuniyet algısına sahiptir. SGK hizmetlerinin sunduğu sağlık hizmetlerinin kalitesini sorun olarak görenlerin yüzdesi 0,6, SGK da çalışan personelin davranışlarını sorun olarak görenler yüzde 6,4, sağlık harcamalarının geri ödenmesiyle ilgili sorun yaşayanlar yüzde 6,2 düzeyindedir. Sağlık hizmetlerinden memnuniyet algısı yüzde 74,7 (bu oran 2003 yılından beri zaman serisi analizinde incelendiğinde en yüksek oran 2007 yılında yüzde 66,5 olarak gerçekleşmiştir) çok düzeyinde en yüksek oran 202 yılında yüzde 64,6 olarak gerçekleşmiştir. Asayişle ilgili mağduriyet yaşadığını bildirenlerin oranı yüzde 3,7 dir. Asayişle ilgili mağduriyet yaşadığını bildirenlerin yüzde 2,3 ü hanesine hırsızın girdiğini, yüzde 2,8 i yankesicilik, hırsızlık ve kapkaç olaylarını dile getirmiştir. Asayişle ilgili yaşadığı mağduriyetten dolayı güvenlik birimlerine yüzde 59,3 (kentte başvuru 58,9; kırsal kesimde 59,9) düzeyinde birey başvurmuştur. Mağduriyet yaşamasına rağmen yüzde 34 düzeyinde bir oran herhangi olumlu bir sonuç alacağını düşünmediğinden güvenlik birimlerine başvurmadığını bildirmiştir. Asayiş hizmetlerinden memnuniyet konusunda yüzde 79,4 çok memnun/memnun olduklarını (20, 202 yıllarında da memnuniyet düzeyi yüzde 79,4 tür), yüzde 22,3 ise hiç memnun/ memnun değil şeklinde beyanda bulunmuşlardır. Asayiş hizmetlerinden memnuniyette kadınlar yüzde 82,4 erkekler ise yüzde 76,4 oranında çok memnun/memnun düzeyinde, yüzde 0,6 orta memnun/memnun olduklarını bildirmişlerdir. ve yüzde 4,7 hiç memnun değil/memnun değil Adli sistemle ilgili hizmetlerden memnuniyet düzeyinde gerçekleşmiştir. Sağlık kuruluşlarından düzeyi sorulduğunda yüzde 52,8 çok memnun/ memnun olduklarını dile getirenlerin yüzde 77,2 si memnun (2003 yılından itibaren incelendiğinde en sağlık ocağını bildirirken, yüzde 64,3 ü özel muayene hizmetlerinden memnun olduklarını beyan 9,6 hiç memnun değil/memnun değil şeklinde yüksek oran 202 yılında yüzde 44,7 dir), yüzde etmiştir. Eğitim hizmetlerinden memnuniyet düzeyi beyan ederken yüzde 3,2 fikri olmadığını beyan 03

118 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first etmiştir. Davaların karara bağlanma süresinin (% 72,8), Uşak (% 72,3), Siirt (% 7,7), Şırnak ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI uzunluğu yüzde 30,3 ile adli hizmetlerle ilgili (%7,4), Balıkesir (% 70,7), Hakkâri (% 70,5), karşılaşılan en büyük sorun olarak bildirilmiştir. Isparta (% 70,3), Bolu (% 70,2), Sakarya (% 69,6), Ulaştırma hizmetlerinden memnuniyet düzeyinde CUSTOM DUTIES Kahramanmaraş (% 68,2), Aksaray (% 67,9), yüzde 76,4 çok memnun/memnun, yüzde Selin KILINÇ 2,6 2, Hatice Kırşehir YURTSEVER (% 67,2), 3 Amasya (% 66), Erzurum (% memnun değil/hiç 2 memnun Celal Bayar Üniversitesi değil şeklinde Sosyal Bilimler beyan Ens. Mali 65,7), Hukuk Programı Giresun Yüksek (% Lisans 65,5) Öğrencisi olarak sıralanmıştır. Bu 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü etmişken, ulaştırma hizmetleri en çok memnun iller mutluluk düzeyinde aynı zamanda Türkiye olunandan daha az memnun olunana doğru ortalamasının da üzerinde algı düzeyine sahiptir. sıralandığında havayolu, denizyolu, demiryolu Umut düzeyi algısı olarak Türkiye ortalaması çok ve karayolu hizmetleri gelmektedir. Gelecekle umutlu/umutlu şeklinde yüzde 77 oranında tespit ilgili beklentilerinde yüzde 39,2 si aynı yüzde edilmiştir. İstanbul, İzmir ve Ankara olmak üzere,2 si daha kötü olacağı algısına sahipken, erkeklerin üç büyük ilimizde yaşayan bireylerin mutluluk yüzde 35,3 ünün kadınların ise yüzde algı düzeyi Türkiye ortalamasının dahi altında 32,3 ünün hayatlarının daha iyi olacağı şeklinde çıkmış ve sırasıyla; yüzde 58,4; 58, ve 56,2 algı düzeyinde oldukları saptanmıştır. Gelecek- olarak gerçekleşmiştir (TÜİK, 203). lerine dair umut algısı yüzde 77 çok umutlu/ umutlu iken (202 de bu oran yüzde 76,6 dır), yüzde 23 düzeyinde hiç umutlu/umutsuz olarak elde edilmiştir. Erkeklerin yüzde 76,5 kadınların ise yüzde 77,5 i gelecekten umutlu olduklarını bildirmişlerdir. Refah düzeyi basamaklı bir merdiven olarak değerlendirildiğinde kendisini 5nci basamakta görenler yüzde 28,2, kendisini nci basamakta algılayan bireylerin oranı ise yüzde 5,4 tür. 203 yılında genel mutluluk düzeyi Türkiye ortalaması yüzde 59, (çok mutlu/mutlu) olarak gerçekleşirken kendisini çok mutlu ve mutlu olarak algılayan vatandaşların yaşadığı iller çoktan azalarak giden şekilde ilk yirmi il Sinop (% 77,7), Bayburt (% 75,9), Kırıkkale (%75,5), Kütahya (% 73,8), Çankırı (% 73,5), Düzce Avrupa Komisyonu Kamuoyu Analizi, 973 yılından başlayarak Üye Devletlerde: genişleme, sosyal durum, sağlık, kültür, bilgi teknolojisi, çevre, Euro, savunma, Avrupa vatandaşlığı gibi önemli konularda karar verme ve iş değerlendirmesine yardımcı olmak üzere hazırladığı anketler ve araştırmalar ile kamuoyunun evrimini takip etmektedir. En son Aralık 204 de 28 üye Devlette 27 bin 80 katılımcı ile evlerinde ve anadillerinde yüz yüze gerçekleştirilen anket sorularıyla elde edilen verilerle hazırlanan rapor 2009 yılı anket sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır. Farklı sosyal ve demografik özelliklere sahip gruplarla yapılan bu görüşmelerde katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim, meslek, hayatlarını nasıl idame ettirdikleri, cinsiyet eşitsizliğinin ülkelerinde yaygın olup olmadığı, 04

119 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ( index_en.htm, ). erkekler ve kadınlar arasındaki eşitliğin temel hayatlarından memnun olduklarını dile getirmişlerdir (Asandului ve Hrıtcu, 202). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI bir hak olduğu, cinsiyet eşitsizliğinin AB nin önceliği olması gibi konularda sorular sorularak CUSTOM DUTIES Nüfusun yaşlanması 2. yüzyılın en önemli küresel gerçekleştirilmektedir. olayların birisidir. Yaşlanma sorunu dünyanın tüm Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Avrupa Komisyonu tarafından periyodik olarak toplumları tarafından yaşanmaktadır. Nüfusun yaşlı 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi yaptırılan Euro-Barometre nin 20 3 Celal Bayar sonuçlarından Üniversitesi Salihli MYO, yüksek DıĢ Ticaret payı Japonya Bölümü ve Hindistan gibi ülkelerde yararlanılarak, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine endişe verici boyuttadır. Yaşam doyumu düzeyini yönelik çeşitli sosyo-demografik eşyanın yer değiştirmesi faktörlere nedeniyle, bu yer eşyanın from the movement of commercial commodities Japonya Hindistan gibi büyük ölçüde farklı verilenlerinin analiziyle sosyal ve mali AB nin fonksiyonlarının bu yanında bölgedeki önemli bir commodities quantity and value. It is are a kind of kültürlere sahip ülkeler arasında, iki ülke yaşlılarının üzerinde etkili olan farklı sosyo-ekonomik vatandaşlarının yaşam türüdür. Aynı doyumu zamanda üzerindeki harcamalar üzerinden algıları alınan instrument addition to its economic, social and üzerinde yoğunlaşılan kurumlar vergisi çalışma gibi sonuçları belirli aralıklarla şöylece alınan bir indikatörler regular basis like income dikkate tax and alınarak corporate tax, yapılan as ampirik özetlenebilir; Katılımcılar eşyanın gümrüğe geldiği yedi anda ülke bir arasında defaya mahsus çalışmada, are collected only Japonların once when commodities Hintlilere subject göre çok daha oldukça eşit bölünmüştür. Usul Kanunu (VUK) nun Katılımcıların ikinci maddesine yüzde göre bu iyi the yaşam second item koşullarına, of tax procedural sosyo-ekonomik law, custom imkanlara kanun kapsamı dışında tutulmuştur. nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, 3 ü Makedonya gümrük Cumhuriyeti, vergilerinin usul ve Bulgaristan uygulama esasları ve 4458 sahip procedures olmasına and practises rağmen of custom Hintli duties yaşlıların are Japon yaşıtlarına Through this göre law, yaşam a systematization memnuniyet has been düzeylerinin çok Slovenya, yüzde ile 2 si dış ticarete Çek konu Cumhuriyeti, olan eşyanın Türkiye Polonya, Gümrük Slovakya, ve Hırvatistan vatandaşıdır. Ankete katılan bireylerin yüzde işlemlerin sırasına göre bir sistematik daha international yüksek trade olduğu entering customs saptanmıştır. territories of Hintli yaşlıların oluşturulmuştur. 49 u hayatlarından Diğer tüm vergilerde memnun olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, mutluluk Like all other düzeylerinin taxes, compalsive yüksek levels such çıkmasında aile olduklarını, yüzde tahakkuk 2 si ve ise tahsil hayatlarından aşamaları Gümrük memnun ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan bağlarının by General Directorate kuvvetli of Customs olması, çocukları a part of ve torunlarıyla Customs beraber Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk olmadıklarını belirtmişlerdir. Bireylerin sağlık to Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Law. Resolution Yüksek olmalarının process Lisans of Tezinden disputes verdiği over enerjinin etkili Gümrük türetilmiģtir. durumlarına ilişkin cevapları vergisinden doğan aynı uyuşmazlıkların oranlardadır. çözüm customs duties has a different form from the süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir olduğu process of sonucu other taxes. ortaya Customs çıkmıştır duty disputes (Ramachandran Kişisel ilişkilerdeki yapıya memnuniyet sahiptir. Gümrük yüzde vergisi 64, uyuşmazlıkları yaşam have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ve place. Radhika, However, in 202). the case of disputes not being koşulları ile ilgili Ancak memnuniyet idari aşamada yüzde 46 çözümlenemeyen olarak solved administratively, legal action can be taken. bildirilmiştir. Medeni durum açısından bakıldığında Birçoklarına Key words: Custom, para Custom her şey Duties, değildir Custom ve zenginler katılanların yüzde Gümrük 64 ü Uyuşmazlıkları evli veya beraber yaşadığı fakirlerden daha mutlu değildir deseler bile yapılan bir arkadaşı olduğunu geri kalanı ise bekar, dul araştırmalar paranın bireyin refahında önemli veya boşanmış olduğunu beyan etmiştir. Yaşam bir yeri olduğunu zira sağlık ve güvenlik başta memnuniyetinin ölçüldüğü bu analizde bireyler, olmak üzere bireyin hayatında hak ettiği birçok ülkelerinde yaşamak, sağlık, kişisel ilişkiler, yaşam güzelliğe ve keyifli deneyimlere para sayesinde koşulları, cinsiyet ve medeni durum ölçütlerinde kavuşabileceğini dolayısıyla gelir ile refah arasında süreklilik arz eden bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalar milyoner olunca 05

120 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) insanların hayatlarında büyük değişiklik olacağına inandıklarını göstermiştir. Yüksek gelirin edebilen, kişilerarası ilişkilerinde başarılı olan dengeli, stresli durumlarda bile sükûnetini muhafaza ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI yaşam doyum algısını yükselteceği tezi yanlış bireylerin mutluluk düzeylerinin yüksek olduğu, dahi olsa, mutlu insanların daha fazla gelir CUSTOM elde DUTIES dışadönük kişilerin öznel iyi oluşa olumlu etkide ettikleri gerçeği kaçınılmazdır. Henüz Selin daha KILINÇ tam 2, Hatice bulunan YURTSEVER duygular 3 yaşamaya meyilli oldukları, olarak çözülemeyen 2 Celal bu Bayar nedensellik Üniversitesi ilişkilerinden Sosyal Bilimler Ens. Mali olumlu Hukuk Programı duyguların Yüksek sıklıkla Lisans Öğrencisi yaşanmasının öznel iyi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü dolayı bu tezin altındaki sebeplerin araştırılması oluşa katkısı olduğu kişilik özelliklerinin mutluluk gerekir. Zengin Özet: olarak Gümrük nitelendirilen vergisi, gümrüğe grup tabi büyük olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising algısında çok büyük önemi olduğu belirtilmektedir. bir örneklem olduğundan miktarı veya değeri bu üzerinden örneklemi alınan, daha ekonomik, subject to customs which is based on those Sabit nokta kuramına göre, bireyin mutluluğunun belirgin hale getirmek dış ticaret ve için ekonomi yılda politikası 200 aracı bin olan Amerikan Dolarının dolaylı üzerinde bir vergi kazancı türü olan olanlar gümrük vergisi, mercek gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy belirleyicisi konumunda olan aileden getirdiği genetik özellikleri ve kişilik özellikleridir. Kişilik altına yatırılarak vergi dikkat türü çekici olmadığından, bir şekilde dış ticarete zengin konu olan özellikleri an indirect tariff yaşam on expenditures, mutluluğunun custom duties algılanma düzeyinde olanların ne kadar olmak mutlu üzere alınmaktadır. oldukları Gümrük araştırılmıştır. vergileri, Vergi to foreign belirleyici trade arrive at konumda the custom. According olmakta, to birey çeşitli Diener, Horwitz kanun ve Emmons kapsamı dışında (985) un tutulmuştur. zengin Bu nedenle, dışsal duties olaylardan are excluded from etkilense this law. dahi Therefore, belli bir süre sonra Amerikalılarla ilgili sayılı Gümrük yaşam Kanunu nda mutluluk düzenlenmiştir. düzeylerini Bu kanun tekrar regulated eski by seviyesine customs law gelmektedir. numbered Lyubomirsky incelemek üzere Bölgesine yaptıkları girişinden araştırma başlayıp, sonuçlarına eşyaya uygulanacak ve created arkadaşları beginning with (2005), commodities sürdürülebilir subject to mutluluğun göre, yaşam memnuniyet oluşturulmuştur. düzeyleri Diğer tüm 0.77 vergilerde çıkmıştır. olduğu gibi elde Turkey edilebilmesi and continuing with için operation genetik sequence. faktörler ile yaşam gümrük vergisinde zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as Diener ve arkadaşları tahakkuk ve son tahsil derece aşamaları zengin Gümrük Amerikalıların orta ve Ticaret koşullarını assessment, accrual öznel and iyi collecting oluşu etkileyen are regulated dışsal faktörler Gümrükler düzey Bu çalıģma, zengin Genel Celal Müdürlüğü Bayar bir Üniversitesi kişiden tarafından, Sosyal daha Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk olarak belirtmekte amaçlı etkinlikleri to ise içsel mutlu olduğunu Gümrük türetilmiģtir. ortaya koymuştur. Zengin ve vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm faktörler customs duties olarak has a different değerlendirerek form from the sürdürülebilir fakir arasındaki süreci, fark diğer psikologların vergilerde oluşan tavsiye süreçten ettiği farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları mutluluğun have to be resolved içsel administratively faktörlerle in the sağlanabileceğini first gibi küçük bir fark öncelikle değildir. idari aşamada Gelir çözümlenmek ile yaşam zorundadır. mutluluk seviyesi arasındaki uyuşmazlıklarda ilişki yargı yoluna boyutu başvurulabilmektedir. artan bir place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen ve solved her administratively, bir kişilik legal özelliğine action can be taken. yönelik etkinlikler ve Key mutluluğu words: Custom, arttırma Custom stratejilerini Duties, Custom önermektedir özellik göstermektedir. Anahtar Araştırmalar Kelimeler: Gümrük, gelir Gümrük seviyesi Vergisi, Disputes (Doğan, 203). yüksek bireylerin fakir ve orta gelir düzeyindeki bireylere göre yaşam mutluluk algılarının çok SONUÇ daha fazla olduğu sonucuna varmıştır (Lucas ve Yaşam doyumu bireyin yaşamını mutlu, kaliteli Schimmack, 2008). ve ideal olarak değerlendirmesine bağlı bir şekilde Yapılan araştırmalarda dışadönüklük özelliğine sahip, sosyal zekası yüksek, kendilerine güvenleri yüksek, kolay kolay öfkelenmeyen, duygusal olarak ortaya çıkan duygusal temeli olan bir kavramdır. Bireyin yaşamına dair beslediği pozitif hisler yaşam doyumunu arttırmaktadır. Birey yaşamına 06

121 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ASANDULUI, L., HRITCU, R.O.S., (202). Logistic Regression Used in Determining Factors that Influence the Perceptions on Life Satisfaction in Central and Eastern Europe, Reproduction of the Human Capi- dair negatif hisler beslerse dolayısıyla yaşam tal Conference, From < ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI doyumu da bu yönde azalma gösterecektir. resources/relik2/sbornik/download/pdf/9- HRITCU-ROXANAOTILIASONIA-paper. Yaşam kalitesi mevcut durumun yanı sıra mevcut CUSTOM DUTIES pdf> (Retrived April 6, 205) duruma dair olan algının yansıtılabilmesi açısından da büyük önem arz etmektedir. Bireyin CARMEL, L.P., LINLEY, P.A., MALTBY, J., 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 biyolojik, fizyolojik ve psikolojik 3 Celal Bayar olmak Üniversitesi üzere Salihli MYO, (2009). DıĢ Ticaret Youth Bölümü Life Satisfaction: A Review of ruhsal ve bedensel sağlık durumu, yaşam tarzı, the Literature, Journal of Happiness Studies, içinde bulunduğu eşyanın sosyal yer değiştirmesi çevre ile nedeniyle, olan ilişkileri bu eşyanın from the movement of commercial commodities 0(5): , doi: 0.007/ ve bu çevrenin niceliksel sosyal ve mali ve fonksiyonlarının niteliksel manada yanında önemli bir bir commodities quantity and value. It is are a kind of From < bütün olarak ifadesi türüdür. yaşam Aynı zamanda kalitesi harcamalar kavramında üzerinden alınan instrument in addition to its economic, social and article/0.007/s > (Retrived kendine vücut bulmaktadır. kurumlar vergisi gibi Bütünsel belirli aralıklarla bir perspektiften bakıldığında eşyanın gümrüğe bireyin, geldiği yaşamın anda bir tüm defaya alan mahsus are collected only once when commodities subject alınan bir regular April basis like 3, income 205) tax and corporate tax, as ve boyutlarıyla Usul üstün Kanunu nitelikli (VUK) nun birlikteliği ikinci maddesine yaşam ÇEVİK, N.K., KORKMAZ, O., (204). Türkiye de göre bu the second item of tax procedural law, custom doyumu algısını gümrük tetiklemektedir. vergilerinin usul Sonuç ve uygulama itibariyle Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Arasındaki esasları 4458 procedures and practises of custom duties are yaşam doyumu algısı ile dış ticarete olarak konu adlandırabileceğimiz İlişkinin İki Değişkenli Sıralı Probit Model olan eşyanın Türkiye Gümrük Through this law, a systematization has been yaşam memnuniyeti, işlemlerin tek sırasına bir boyutun göre göstergesi Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi bir sistematik international trade entering customs territories of olmayıp birçok özel gümrük yaşam vergisinde alanlarının de zorunlu aşamalar da hesaba 7 (): 26-45, From < olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as katılması gereken Bakanlığı na bir konudur. bağlı Yaşam ayrı bir kuruluş memnuniyet ulakbim.gov.tr/niguiibfd/article/viewfile/ / > (Retrived April niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to düzeyini modellemek Kanunu Programı için hükümlerine Yüksek çalışmada Lisans uygun Öğrencisi kullandığımız olarak yürütülmektedir. değişkenler ile yaşam doyum algısı arasındaki 7, 205) ilişki düzeyine yapıya dair ileri sahiptir. sürdüğümüz Gümrük vergisi sonuçlar uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. DARAEI, place. However, M., in the MOHAJERY, case of disputes not being A., (203). The ele alınarak, üzerine Ancak başkaca idari aşamada ek değişkenlerin çözümlenemeyen solved administratively, legal action can be taken. Impact of SocioEconomic Status on Life Satisfaction, Social Indıcators Results Springer, de katılmasıyla bir sonraki adım olarak yaşam memnuniyeti üzerinde yeni çalışmalar yapılabilir. 2: 69-8, doi: 0.007/s x KAYNAKÇA (Retrived April 2, 205) DIENER, E., LUCAS, R.E., OISHI, S., (2009). Subjective Well-Being: The Science of Happiness and Life Satisfaction, Oxfors Handbook of Positive Psychology, Editörler: Charler Snyder, Shane J. Lopez, Newyork: Oxford 07

122 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) University Press,. From <http: //greatergood. and Person-Job Fit, Anthropologist, 7(): ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI berkeley.edu/images/application_uploads/ From < Diener-Subjective_Well-Being> (Retrived com/02-journals/t-anth/anth April 3, 205) CUSTOM DUTIES Web/Anth Abst-PDF/T-ANTH- Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Yang-Hui-O/T-ANTH-7-3 DIENER, E., EMMONS, R.A., HORWITZ, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Yang-Hui-O-Tx%5B8%5D. Programı Yüksek Lisans Öğrencisi J., (985). Happiness of 3 the Celal Very Bayar Üniversitesi Wealthy. Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü pmd.pdf> (Retrived April 2, 205) ial Indicators Research, Vol. 6: , DOI:0.007/BF HUEBNER, E.S., VALOIS, R.F., PAXTON, R.J., DRANE, J.W., (2005). Middle School DOĞAN, T., (203). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş, Doğuş Üniversitesi Students Perceptions of Quality of Life, Journal of Happiness Studies, 6: 5-24 Dergisi, 4 (): JAN, M., MASOOD, T., (2008). An Assessment DOĞANAY, A., SARI, M., (2006). Öğrencilerin of Life Satisfaction Among Women, Stud Üniversitedeki Yaşam Kalitesine İlişkin Algılarının Demokratik Yaşam Kültürü Çerçevesinde Değerlendirilmesi (Çukurova JUDGE, A.T., WATANABE, S., (993). Another Üniversitesi Örneği), Türk Eğitim Bilimleri Look at the Job Satisfaction-Life Satisfaction Dergisi, 4(2): 07-28, From < Relationship, Journal of Applied Psychology, gazi.edu.tr/index.php/tebd/article/view/33/25> (Retrived March 7, 205) KAHNEMAN, D., KRUEGER, A.B., SCHKADE, FAHEY, T., WHELAN, C., MAITRE, B., (2005). D., SCHWARS, N., STONE, A.A., (2006). First European Quality of Life Survey: Income Inequalities and Deprivation, Dublin: A Focusing Illusion, Science, 32: Would You Be Happier If You Were Richer? sayılı Gümrük Kanunu nda düzenlenmiştir. Bu kanun regulated Home by Comm. customs law Sci., numbered 2: Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından 78: hazırlanan Customs Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg FU, H.W., YANG, H.O., CHU, K.L., (204). Correlations among Satisfaction with Educational Training, Job Performance, Job Characteristics, KAMİLÇELEBİ, H., (202). Davranışsal İktisadın Neoklasik İktisat Fayda Teorilerine Eleştirisi ve Davranışsal İktisatta Fayda Mutluluk İlişkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(2): 55-65, ISSN: (Online) From < acikerisim.kirklareli.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/ /48/ html. 08

123 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) pdf?sequence=&isallowed=y> (Retrieved PReprints/Lucas%20Money.pdf>(Retrieved ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI April 7, 205) March 4, 205) KOÇOĞLU, D., AKIN, B., (2009). Sosyoekonomik CUSTOM DUTIES MYERS, D.G., DIENER, E., (995). Who is Eşitsizliklerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi, Dokuz 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali PALMORE, Hukuk Programı E., Yüksek LUKART, Lisans Öğrencisi C., (972). Health and happy? Psychological Science, 6: 0-9 Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Eylül Üniversitesi Hemşirelik 3 Celal Bayar Yüksekokulu Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Social Factors Related to Life Satisfaction, Elektronik Dergisi, 2(4): 45-54, From Journal of Health and Social Behavior, 3: < (Retrieved March 4, 205) işlemlerin sırasına göre bir sistematik international (Retrieved trade entering March customs 6, territories 205) of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first KORKMAZ, M., YÜCEL, A.S., KILIÇ, B., TO- KER, F., GÜMÜŞ, S., AYTAÇ, A., (205). Kamu ve Özel Sağlık Kurumlarında Çalışan Personelin Ücret Beklenti Düzeylerinin Uygulamalı Örneği, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(): KUTLAR, A., IŞIK, T.T., TORUN, P., (203). Kadının Yaşam Memnuniyetini Belirleyen Faktörler: Adıyaman, Isparta, Kocaeli Örneği, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2): LARSON, R., (978). Thirty years of research on the subjective well-being of older Americans. J. Gerontol, 33: LUCAS, R.E., SCHIMMACK, U., (2008). Income and well-being: How big is the gap between the rich and the poor?, Journal of Research in Personality 43 (2009): 75 78, From < PASCHALI, A., TSITSAS, G., (200). Stress and Life Satisfaction Among University Students-A Pilot Study, Annals of General Psychiatry, 9 (S): 96, from < annals-general-psychiatry.com/content/9/ S/S96.>doi:0.86/ X-9-S-S96, PAVOT, W., DIENER, E., (993). Revıew of the Satisfaction with Life Scale. Psychological Assessment, 5: 64-72, from < html> (Retrieved March 6, 205) RAGHEB, M., GRIFFITH, C.A., (982). The Contribution of Leisure Participation and Leisure Satisfaction to Life Satisfaction of Older Persons, Journal of Leisure Research, 4: RAMACHANDRAN, R., RADHIKA, R., (202). SocioEconomic Statüs, Life Satisfaction in Cross Culturel Perspective: The Elderly 09

124 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Japan and India, International Journal of SOUSA, L., LYUBOMIRSKY, S., (200). Life ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Humanities and Social Science, 2(6): 285- Satisfaction, In J. Worell (Ed.), Encylopedia 292, From < of Women and Gender: Sex Similarities and Vol_2_No_6_Special_Issue_August_202/30. CUSTOM DUTIES Differences and The Impact of Society on pdf> (Retrieved March 8, 205) Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Gender, San 3 Diego: CA Academic Press, 2: 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk , Programı Yüksek From Lisans < Öğrencisi SCHYNS, P., (2002). Wealth 3 Celal of Nations Bayar Üniversitesi Indi-Salihlvidual Income and Life Satisfaction in 42 MYO, DıĢ Ticaret Bölümü com/wp-content/themes/sonjalyubomirsky/ papers/sl200.pdf> (Retrived April 4, 205) Countries: A Multilevel Approach, Social Indicators Research, 60: 5-40 ŞEKER, M., (20). İstanbul da Yaşam Kalitesi Araştırması, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, SHUCKSMITH, M., CAMERON, S., MERRI- İstanbul a Yönelik Araştırmalar, , DEW, T., PICHLER, F., (2009). Urban-Rural ISBN , İstanbul:Ekspres Differences in Quality of Life Across the Basımevi From < (Retrived April 5, 205) European Union, Regional Studies, 43(0): , doi:0.080/ (Retrived April 4, 205) TÜİK, (203). Yaşam Memnuniyeti Araştırması. ISBN , Haziran 204, SULDO, S.M., HUEBNER, E.S., (2004). Does Yayın No: 47, Ankara: Türkiye İstatistik Life Satisfaction Moderate The Effects of Kurumu Matbaası, From <file:///c:/users/ Stressful Events on Psychopathological casper/desktop/t%c3%bcik%20memnuniyet%20anketi..pdf> (Retrived April 4, 205) Behaviour During Adolescence? School Psychology Quarterly, 9: Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Ancak idari aşamada çözümlenemeyen İNTERNET solved administratively, KAYNAKLARI legal action can be taken. SUNAY, H., (204). Job Satisfaction of Turkish Volleyball League Trainers, Anthropologist, 8(2): , From< com/02-journals/t-anth/anth Web/Anth Abst-PDF/T-ANTH Sunay-H/T-ANTH Sunay-H-Tx[].pdf> (Retrived April 2, 205) (Retrived April 3, 205) (Retrived April 3, 205) general-social-survey.aspx (Retrived April 3, 205) 0

125 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I-I2-I30 ID:2 K:25 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED ABSTRACT CUSTOM DUTIES Significance and importance: It is important Selin KILINÇ to 2, know Hatice the YURTSEVER life satisfaction 3 levels of individuals and the reasons affecting 2 Celal these Bayar Üniversitesi points in Sosyal order Bilimler for better Ens. Mali recognition Hukuk Programı of Yüksek individuals Lisans Öğrencisi that constitute the society and for increasing level of welfare. For this purpose, TSI has been conducting Life Satisfaction 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Survey in Turkey since Life Satisfaction Index performed by OECD among which Turkey also ranks conducted with the purpose of measuring the development of the society is directed to explaining the cognitive relation between life satisfaction and happiness perception. General Social Survey conducted by USA and Euro-Barometer by EU countries are other comprehensive researches. Purpose: This study is directed to the applied analysis of the life satisfaction components with each other. Scope: This research has been designated for the period between the years of 2004 and 204. Method: Data obtained following unit root, granger causality test and regression analysis have been analyzed with E-Views 8.0 program and the factors mostly affecting life satisfaction have been tried to be determined. Findings: As happiness index, source of happiness, satisfaction index, and hope index don t contain unit root, the causality relation between happiness of family and source of happiness, between personal happiness and source of happiness, between happiness of family and satisfaction, between personal happiness and satisfaction, between happiness of family and hope, between personal happiness and factors of hope can be analyzed. As a result of the regression analysis, it has been established that love affects the general happiness of family most and the factors related to success affect least, money affects the self-happiness of individuals most and the factors related to health affect least. Moreover, healthcare services affect the general happiness of family most and the factors related to the services of safety affect least, educational services affect the self-happiness Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first of individuals most and the factors related to the SSI services affect least, happiness of women affect the general happiness of family most. Conclusion: It has been concluded that there is a causality relation between personal happiness and family happiness; between source of happiness, satisfaction and factors of hope; services of love and health affect the general happiness status of family most; family is affected from services of success and safety least; money and educational services affect self-happiness of individuals most; they are affected from health and SSI services least; happiness of women are most effective in self-happiness of both individuals and family.

126 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ ROMANTİK TOPLUMSAL İLİŞKİLERDE CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE ALGILANAN DEĞİŞİM MEDYANIN ÖLÇEĞİNİN ROLÜ TÜRKÇEYE UYARLANMASI, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY THE VALIDITY AND RELIABILITY STUDY THE PERCEIVED CHANGE Ali Murat IN KIRIK RELATIONSHIPS, Murat KORKMAZ SCALE Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Ahmet AKIN Güven Grup A.Ş., Melek SÜLER 2 Finans Yönetmeni, Halime EKER 3, Gazanfer ANLI Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma ABD Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, Öz: Bu araştırmanın amacı Romantik İlişkilerde Abstract: The aim of the study is to examine the olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are expressed as gender in short. Gender appears since the Algılanan Değişim Ölçeğini (Slotter ve Lucas, 203) validity and reliability of the Turkish Version of the cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya Türkçeye uyarlamak ve geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırma 287 üniversite öğrencisi üzerinde Lucas, 203). Participants were 287 undergraduate Perceived Change in Relationship Scale (Slotter and geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini individual is born and human affairs differ. However, göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. women are pushed into the background both socially yürütülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda students. Results of confirmatory factor analysis Ancak günümüzde gerek toplumsal gerekse de siyasal and politically and they are forced to live under the 0 maddeden ve 2 alt boyuttan (Öz-değişim ve Partner demonstrated (x²= 86.32, df= 32, RMSEA=.077, açıdan kadın ikinci plana atılmakta ve erkeklerin shadow of men. Gender inequality is reflected to değişimi) oluşan modelin iyi uyum verdiği bulunmuştur (x²= 86.32, sd= 32, RMSEA=.077, CFI=.96,.94, SRMR=.046) that the ten items loaded on two CFI=.98, IFI=.98, NFI=.97, NNFI=.97, GFI= gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da ingly puts inequality on a solid basis. While women different fields of media and this condition increas- IFI=.98, NFI=.97, NNFI=.97, GFI=.94, SRMR= factors (self-change and partner-change). Cronbach yansımakta ve bu durum eşitsizliği giderek somut and men have the same rights and responsibilities in.046). Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik alpha internal consistency reliability were.78 for self bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler theory, it is clearly understood from the programs and katsayıları öz-değişim alt boyutu için.78, partner değişimi alt boyutu için.86 olarak bulunmuştur. Ölçeğin corrected item-total correlations ranged from.35 to change subscale,.86 for partner change subscale. The aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama contents presented in media that the situation is the noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada right opposite in practice. In this study, the role of düzeltilmiş madde toplam korelasyonları.35 ile These results demonstrate that this scale is a valid yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de media in gender inequality is emphasized and some arasında sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre ölçeğin and reliable instrument. açıkça anlaşılmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet conclusions have been made on positioning women in Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının Key media. Words: Following Romantic the research, Relationships, it has been Self-Change indicated olduğu söylenebilmektedir. medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda Validity, that women Reliability, are used Confirmatory as a sexual object Factor in Analysis media and Anahtar bulunulmuştur. Kelimeler: Araştırma Romantik neticesinde İlişkiler, kadının Benlik Kavramıyada Öz-Değişim, cinsel bir obje Geçerlik, olarak kullanıldığı Güvenirlik, ve Doğrulayıcı erkeklerin have been supported with examples. med- they fall behind men. Moreover, findings obtained Faktör gerisinde Analizi yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Doi: Kadın-Erkek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif /UHPPD Ayrımcılık, Medyada Etik () Sorumlu Yazar: Ahmet AKIN, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma A.D. Sakarya / Türkiye aakin@sakarya.edu.tr Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee 2

127 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968). GİRİŞ ve özgüvene sahip oldukları görülmüştür (Furman, ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI 2002). Aynı şekilde romantik ilişkinin sağlıksız bir Kadın ve erkek arasında ADMINISTRATIVE geçen tutku ve bağlılık SOLUTIONS TO DISPUTES OVER şekilde yaşanmasının kişiler arası ilişkileri, cinsel gibi kavramları içeren yakın ilişkiler; romantik CUSTOM DUTIES duygularla baş etme gibi durumlarda olumsuz bir ilişki olarak tanımlanmaktadır (Sternberg, 986). Selin KILINÇ 2, Hatice şekilde YURTSEVER etkilediği 3 aynı zamanda bireylerde stresi Demir e (2008) göre romantik ilişki kavramı, 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali arttırdığı Hukuk Programı görülmüştür Yüksek Lisans (Creasey Öğrencisi ve Ladd, 2004; ilk yetişkinlik dönemindeki en 3 Celal önemli Bayar Üniversitesi gelişim Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Zimmer-Gembeck, 2002). görevlerinden biridir ve bireyin yaşamında büyük bir zaman dilimini eşyanın kapsar. yer değiştirmesi Bu bağlamda nedeniyle, ilk bu yetişkinlik döneminde sosyal kendi ve mali kimliği fonksiyonlarının ile bir yanında başkasının önemli bir halindedir. commodities quantity Bu etkileşim and value. It insanın is are a kind toplumsallaşması of eşyanın Bireyler from the movement çevresindeki of commercial insanlarla commodities sürekli iletişim kimliğini bütünleştirmeye türüdür. Aynı zamanda hazır harcamalar olan birey, üzerinden güçlü alınan sürecinde instrument benliğinin addition to its economic, gelişiminde social and de önemli rol bir benlik duygusu kurumlar geliştirmiştir vergisi gibi belirli (Eryılmaz aralıklarla alınan ve bir oynar regular basis bunun like income sonucunda tax and corporate bireyler tax, as diğer insanlarla are iletişime collected only geçtikçe once when commodities benlikleri subject eşsiz bir şekilde Ercan, 200). eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Usul Kanunu (VUK) nun ikinci maddesine göre bu zenginleşir. the second item Özellikle of tax procedural romantik law, custom ilişkilerde, benlik Birey için yaşamın kanun değişik kapsamı dönemlerinde dışında tutulmuştur. romantik Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 değişimi procedures güçlü and practises bir şekilde of custom bir duties diğerinden are etkilenir ilişkiler kavramı sayılı farklı Gümrük biçimde Kanunu nda ortaya düzenlenmiştir. çıkmaktadır. Gözle görünür Bölgesine biçimde girişinden ergenlik başlayıp, eşyaya döneminde uygulanacak created beginning with commodities subject to Bu kanun regulated by customs law numbered ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük (Aron Through ve this Aron, law, a 997; systematization Kumashiro, has been Rusbult, Wolf, işlemlerin sırasına göre bir sistematik ve international Estrada, trade 2006). entering Belirli customs aşamaları territories of olan romantik romantik ilişkiler oluşturulmuştur. yaşanmaya Diğer başlasa tüm vergilerde da deneyim olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ilişki Like all bir other süreç taxes, olarak compalsive değerlendirildiğinde levels such as ilk aşamada tarafların arasında oluşan fizyolojik kökenli edinme üzerine kurulu ve geçici olmaktadır (Feiring, 996). Romantik Bakanlığı na bağlı ayrı kuruluş niteliği olan by General Directorate of Customs as a part of Gümrükler Bu çalıģma, ilişkilerin Genel Celal Müdürlüğü Bayar bireyler Üniversitesi arasında tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından fiziksel Customs hazırlanan görünüme Law. Resolution Yüksek bağlı process Lisans bir of Tezinden çekim yaşandığı daha yakınlık ve bağlılık disputes over Gümrük türetilmiģtir. bakımından ilk yetişkinlik vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm sonra customs kişiler duties has arasında a different paylaşım form from the arttıkça sosyal döneminde diğer süreci, dönemlere diğer vergilerde göre oluşan daha süreçten sağlam farklı bir process of other taxes. Customs duty disputes yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları etkileşimin have to be resolved romantik administratively ilişkiye in the dönüştüğü first görülür bir şekilde geliştiği öncelikle görülmektedir idari aşamada çözümlenmek (Montgomery, zorundadır. place. However, in the case of disputes not being Ancak idari aşamada çözümlenemeyen (Solmuş, solved administratively, 2008). Romantik legal action can ilişkinin be taken. devam ettiği 2005). Genç yetişkinlik uyuşmazlıklarda döneminde yargı yoluna başvurulabilmektedir. bağlılık ve etkileşim Key words: sürecinde Custom, Custom birçok Duties, etmen Custom önemli rol oynamaktadır. Bunlardan biri de ilişki içinde olan yakınlığı tam olarak Anahtar gerçekleştiremeyen Kelimeler: Gümrük, Gümrük bireyler Vergisi, Disputes yalıtılmışlık yaşar (Erikson, 968). Bu anlamda bireylerin süreç içerisinde benliklerinin olumlu ya bireylerde bir başkasına duyulan ihtiyacın aslında da olumsuz yönde gelişim göstermesidir. Diğer yakınlık ihtiyacından kaynaklandığı söylenebilir yakın ilişkilere nazaran romantik ilişkilerde benliğin değişiminin daha fazla olduğu görülmüştür (Atak ve Taştan, 202). Romantik ilişkiler kişilik gelişimi üzerinde de (Aron ve Aron, 997; Slotter ve Gardner, 2009). önemli etkiler bırakmaktadır. Sağlıklı romantik Benlik kavramı; kişinin kendini anlamlandırmasında sosyal yapısı, geçmiş yaşantıları, ilişki yaşayan bireylerin daha yüksek benlik algısı gelecekle 3

128 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ilgili beklenti ve hayalleri gibi boyutları içeren, durumlarda spontan bir şekilde biz, bize, bizim ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI tüm algılama biçimini oluşturan kendine bakış gibi birinci çoğul şahıs zamirlerini kullanırlar, açısıdır (Aydın, 996). Kendilerine ilişkin algılamalarında özsaygıları yüksek olan bireylerin CUSTOM DUTIES ve partnerlerinin benlikleriyle kendi benliklerinin yaşadıkları ilişkiyi yaşamlarının merkezine alırlar kabul görme, onaylandığını hissetme ve Selin değerlilik KILINÇ 2, Hatice birbirine YURTSEVER çok benzediğini 3 belirtirler (Agnew, Van duygularının da yüksek 2 Celal Bayar olduğu Üniversitesi görülmüştür Sosyal Bilimler (Büyükşahin ve Atıcı, 2009). Araştırmalar, romantik Ens. Mali Lange, Hukuk Programı Rusbult, Yüksek ve Lisans Langston, Öğrencisi 998). 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Romantik ilişkilerdeki benliğin esnek oluşu, ilişkinin sağlıklı Özet: bir Gümrük şekilde vergisi, sürmesinin gümrüğe tabi bireyde olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın partnerin from the movement benliğiyle of commercial benzemeye commodities başlaması yakınlık commodities quantity hissinin artması, and value. It doyum is are a kind ve of aşık olma gibi özsaygıyı ve özgüveni miktarı veya arttırdığı, değeri üzerinden yapılan alınan, işe ekonomik, karşı subject to customs which is based on those sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir heyecan kattığı dış ve ticaret yapılan ve ekonomi işte politikası yetkinlik aracı olan hissini bir vergi tariff that is a foreign trade and economic policy türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan bir instrument ilişki in için addition birtakım to its economic, yararlı social and sonuçları ortaya kuvvetlendirdiğini dolaylı göstermiştir bir vergi türü olan (Solmuş, gümrük vergisi, 2008). gelir ve fiscal functions. Since they are not collected on kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir çıkaran regular basis normatif like income tax bir and süreci corporate temsil tax, as eder (Aron, Romantik ilişkilerde eşyanın gümrüğe bireyler geldiği çeşitli anda bir yönlerden defaya mahsus Melinat, are collected Aron, only once Vallone, when commodities ve Bator, subject 997; Aron, kendilerine benzeyen Usul Kanunu kişilerle (VUK) nun birlikte ikinci maddesine olmayı göre bu Paris, the second ve item Aron, of tax 995). procedural Bütün law, custom bu olumlu sonuçlarına procedures rağmen and practises romantik of custom ilişki duties sürecinde are çiftlerin tercih ederler. Başarılı gümrük vergilerinin bir evliliğin usul ve uygulama kendisine esasları 4458 benzeyen bireyle ile dış olduğunda ticarete konu olan gerçekleşeceğine eşyanın Türkiye Gümrük benliklerin Through this law, benzemeye a systematization başlaması has been ve bu şekilde inanılır (Yılmazçoban, işlemlerin 20). sırasına Lewis göre ve Spanier in bir sistematik devam international etmesi trade entering bireylerin customs kimlikleri territories of ve duygusal (979) yaptığı araştırmaya gümrük vergisinde göre de zorunlu romantik aşamalar ilişkide olan tarh, iyi Like oluşları all other taxes, açısından compalsive risk levels oluşturmaktadır; such as partnerlerini kişiler arası benzerlik Bakanlığı na ile bağlı evlilik ayrı kalitesi bir kuruluş arasında niteliği olan by General Directorate kendi benliklerinin of Customs as a part bir of parçası yapma Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to pozitif ilişki olduğu Kanunu Programı görülmüştür. hükümlerine Yüksek Lisans uygun Öğrencisi Kişiler olarak yürütülmektedir. Selin kim KILINÇ tarafından noktasında Customs hazırlanan da Law. Resolution Yüksek ilişki process Lisans sona of Tezinden erer (Slotter ve Gardner, disputes over ve ne olduklarına dair fikirlerini partnerlerinin 202). Bu bağlamda romantik ilişkilerde algılanan özelliklerine göre yapıya birleştirip, sahiptir. Gümrük genişletirler, vergisi uyuşmazlıkları böylece kendi ve partnerlerinin Ancak idari karakterleri aşamada çözümlenemeyen birbirine dalık solved ilişkilerdeki administratively, legal sağlıklı action can etkileşim be taken. ve duygusal değişimin have to be resolved boyutları administratively konusunda in the first oluşacak farkın- benzer (Aron ve Aron, 997; Slotter ve Gardner, zorlukların Key words: Custom, üstesinden Custom gelme Duties, Custom noktasında destek 2009). İlişki sürecinde de bireylerin benlikleri ile sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı Slotter ve romantik ilişki yaşadığı kişinin benliği giderek Lucas (203) tarafından geliştirilen Romantik birbirine benzerlik gösterir (Aron, Aron, Tudor, ve İlişkilerde Algılanan Değişim Ölçeği ni Türkçeye Nelson, 99). Yapılan araştırmalar bu benzerliğin, partnerlerin birlikte çok zaman geçirmesi ve incelemektir. uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini deneyimlerin paylaşılmasından kaynaklandığını göstermiştir (Aron, 2003). Romantik ilişki içinde olduğu partnerine kendini adamış bireyler belirli 4

129 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) 2. YÖNTEM alt boyutu için.82, Partner Değişimi alt boyutu ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI için.86 olarak bulunmuştur. Çalışma Grubu İşlem Araştırma, eğitim-öğretim CUSTOM yılında DUTIES Bülent Ecevit Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Selin KILINÇ 2, Hatice Ölçeğin YURTSEVER Türkçeye 3 uyarlanması sürecinde ölçeği öğrenim gören Celal üniversite Bayar Üniversitesi öğrencisi Sosyal üzerinde Bilimler Ens. Mali geliştirenlerden Hukuk Programı Yüksek birisi Lisans olan Öğrencisi Erica B. Slotter dan 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü yürütülmüştür. ölçeğin uyarlanabileceğine ilişkin izin alınmıştır. Veri toplama araçları İlk aşamada, ölçeğin İngilizce formu iyi düzeyde İngilizce bilen 2 öğretim üyesinden oluşan bir Romantik İlişkilerde Algılanan Değişim Ölçeği komisyon tarafından Türkçeye çevrilmiş ve daha (The Perceived Change in Relationships Scale): sonra bu Türkçe formlar geri tercüme edilerek Bireylerin romantik ilişki yaşadıkları partnerleri ile Türkçe ve İngilizce formlar arasındaki tutarlılık olan ilişkilerindeki kendi öz benliklerine yönelik incelenmiştir. Ardından denemelik Türkçe form, süreç içerisindeki benzerlik ve farklılaşmanın psikolojik danışma ve rehberlik ve ölçme ve ne yönde ve ne ölçüde olduğunu belirlemek ve değerlendirme alanında uzman olan 2 öğretim değerlendirmek amacıyla Slotter ve Lucas (203) üyesine inceletilerek görüşleri doğrultusunda bazı tarafından geliştirilen Romantik İlişkilerde Algılanan değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için Değişim Ölçeği 0 maddeden ve iki alt boyuttan doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin (Öz-değişim ve Partner Değişimi) oluşan bir ölçme güvenirliği iç tutarlık yöntemiyle, madde analizi aracıdır. Ölçek 7 li bir derecelendirmeye sahiptir ise düzeltilmiş madde-toplam korelâsyonuyla ( Kesinlikle Katılmıyorum, 7 Kesinlikle incelenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri Katılıyorum). Ölçek hem alt boyutlara göre hem için LISREL 8.54 ve SPSS 5 paket programları Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first kullanılmıştır. de toplam puan vermektedir. Ölçekte ters kodlanan madde bulunmamaktadır. Yükselen puanlar yüksek düzeyde Romantik İlişkilerdeki Algılanan Değişimi göstermektedir. 2 faktörde toplanan ölçek toplam varyansın %53 ünü açıklamaktadır. Birinci boyutun öz-değeri 4,24, ikinci boyutun öz-değeri 2,26 olarak bulunmuştur. Faktör yükleri.6 ile.84 arasında sıralanmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayıları öz-değişim 3. BULGULAR Madde Analizi ve Güvenirlik Ölçeğin maddelerinin ayırt etme gücünü belirlemek amacıyla madde analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayılarının.35 ile.74 arasında sıralandığı görülmüştür. Ölçeğin 5

130 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayıları alt boyutu için.86 olarak bulunmuştur. Bulgular ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI öz-değişim alt boyutu için.78, partner değişimi Tablo de görülmektedir. Tablo. Yakın İlişkilerde Şiddet Sorumluluğu Algısı Ölçeği Düzeltmiş Madde Toplam CUSTOM DUTIES Korelasyon Katsayıları Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 Faktör Madde No rjx Faktör Madde No rjx Öz Değişim Yapı Geçerliği 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Özet: Gümrük 2 vergisi, gümrüğe tabi.59olan ticari Abstract: Custom duty is a kind 4 of tariff arising.74 miktarı veya 5 değeri üzerinden alınan,.62ekonomik, subject to customs which is based on those Partner 6.74 dış ticaret ve ekonomi 7 politikası aracı olan.6 bir vergi tariff Değişimi that is a foreign trade and economic 8 policy.69 dolaylı bir vergi 9 türü olan gümrük vergisi,.66 gelir ve fiscal functions. Since they are not 0 collected on.5 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, yükleri Like all other Şekil taxes, de compalsive gösterilmiştir. levels such as Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Romantik İlişkilerde Algılanan Değişim Ölçeği nin yapı geçerliği için ölçeğin orijinal formundaki yapısının doğrulanması amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Elde edilen uyum indeksleri (x²= 86.32, sd= 32, RMSEA=.077, CFI=.96, IFI=.96, NFI=.94, NNFI=.94, GFI=.94, SRMR=.046) iki boyutlu Romantik İlişkilerde Algılanan Değişim modelinin iyi uyum verdiğini göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizine ait faktör 6

131 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin Faktör KILINÇ Yükleri tarafından Customs hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Şekil. Romantik İlişkilerde Algılanan Değişim Ölçeği ne İlişkin Path Diagramı ve 4. TARTIŞMA ve SONUÇ Bu çalışmada, Slotter ve Lucas (203) tarafından geliştirilen Romantik ilişkilerde Algılanan Değişim Ölçeğinin Türkçe ye uyarlanması ve Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Sipahi, Yurtkoru ve Çinko ya (2008) göre güvenirlik analizlerinde aranması gereken katsayı oranının.70 olduğu varsayımını çalışmadaki formun karşıladığı görülmüştür. Öte yandan yapılan madde analizi sonucunda, ölçeğin madde-toplam korelasyon katsayılarının.30 ölçütünü de karşıladığı görülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliğinin incelenmesinde doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile model veri uyumuna ilişkin hesaplanan istatistiklerden en sık kullanılanları Ki kare (x²), x²/sd, RMSEA, SRMR, GFI ve AGFI dir. Hesaplanan x²/df oranının 5 ten küçük olması, CFI, IFI, GFI ve AGFI değerlerinin..90 dan yüksek olması, SRMR ve RMSEA de- 7

132 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ğerlerinin ise.05 ten düşük çıkması, çalışmadaki Toplum ve birey yaşantısında ikili duygusal ilişkilerde süreç içerisindeki kimlik, kişilik, benlik ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI model veri uyumunu ifade etmektedir. Bununla birlikte, GFI nin.85 ten, AGFI nin.80 den vb. değişimlerde uygulama sahası olan ve bu büyük çıkması, RMSEA değerlerinin.0 dan CUSTOM DUTIES süreçteki değişimi değerlendirmeye olanak tanıyan düşük çıkması, model veri uyumu için Selin KILINÇ kabul 2, Hatice Romantik YURTSEVER İlişkilerde 3 Algılanan Değişim ölçeğinin edilebilir alt sınırlar 2 Celal olarak Bayar Üniversitesi kabul edilmektedir Sosyal Bilimler Ens. Mali kullanımının Hukuk Programı Yüksek yaygınlaşması Lisans Öğrencisi oldukça önemlidir. 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü (Çokluk, Şekercioğlu, ve Büyüköztürk, 202). Bireyin yalnızlık duygusundan uzaklaşıp duygusal Yapılan doğrulayıcı Özet: Gümrük faktör vergisi, analizi gümrüğe sonucunda tabi olan ticari ve Abstract: romantik Custom anlamda duty is a kind bağlılık of tariff arising geliştirmeleri, hayattaki subject to yaşam customs amaçlarının which is based ve on yaşam those doyumunun elde edilen uyum miktarı indeksleri veya değeri incelendiğinde, üzerinden alınan, ekonomik, iki alt boyutlu modelin dış ticaret iyi ve uyum ekonomi verdiği politikası aracı ve ölçeğin olan bir vergi artmasına tariff that is a veya foreign pozitif trade and economic yönde policy gelişmesine katkı orijinal faktör yapısının dolaylı bir vergi Türkçe türü olan formun gümrük vergisi, faktör gelir ve sağlamaktadır. fiscal functions. Since Dolayısıyla they are not collected bu ölçekten on elde edilen yapısıyla uyumlu vergi olduğu türü olmadığından, görülmüştür dış ticarete (Hu konu ve olan verilere an indirect eş tariff olarak on expenditures, psikoloji, custom psikolojik duties danışma Bentler, 999). olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ve to foreign rehberlik trade arrive disiplinlerinde at the custom. According yapılacak to eğitimler kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, veya duties müdahale are excluded from programları this law. Therefore, sağlıklı bir kişilik Romantik İlişkilerde gümrük vergilerinin Algılanan usul ve Değişim uygulama esasları Ölçeğinin, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları ölçeğin 4458 procedures and practises of custom duties are oluşumuna olumlu yönde etki edecektir. geçerli ve güvenilir Bölgesine biçimde girişinden kullanılabilecek başlayıp, eşyaya uygulanacak bir KAYNAKLAR created beginning with commodities subject to ölçek olduğunu oluşturulmuştur. göstermiştir. Diğer Bunun tüm vergilerde dışındaki olduğu en gibi Turkey and continuing with operation sequence. gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, AGNEW, Like all other C. taxes, R., compalsive VAN LANGE, levels such as P. A. M., RUSönemli sınırlılık tahakkuk öğrencileri ve tahsil ile aşamaları sınırlı Gümrük olmasıdır. ve Ticaret assessment, accrual and collecting are regulated Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by General BULT, Directorate C. E., of VE Customs LANGSTON as a part of C. A., (998). Bu noktada çalışmanın Gümrükler Bu çalıģma, Genel toplum Celal Müdürlüğü Bayar genelini Üniversitesi tarafından, kapsaması ve farklı eğitim, Gümrük türetilmiģtir. sosyo-ekonomik vergisinden doğan uyuşmazlıkların düzeyden çözüm customs duties has a different form from the Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Selin KILINÇ tarafından Customs Cognitive hazırlanan Law. Resolution Yüksek interdependence: process Lisans of Tezinden disputes over Commitment süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir process and of other mental taxes. Customs representation duty disputes of close relationships. However, in the Journal case of disputes of Personality not being and Social gelen bireyler ve yapıya gruplar sahiptir. üzerinde Gümrük vergisi uygulanması uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. daha genellenebilir Ancak veriler idari elde aşamada edilmesini çözümlenemeyen sağlayacaktır. Öte yandan güvenilirlik analizinde solved administratively, legal action can be taken. Psychology, 74, test tekrar-test Gümrük güvenirliğinin Uyuşmazlıkları ölçülmesi testin ARON, A., (2003). Self and close relationships. In M. R. Leary ve J. P. Tangney (Eds.), Handbook of self and identity (s ). New York, NY: Guilford Press uygulanabilirliği ve kullanılabilirliği noktasında katkı sağlayacaktır. Ölçekteki uyum geçerliliğin ölçülmesi ve belirlenmesi noktasında, daha önce geçerlik ve güvenirlik çalışmaları tamamlanmış başka ölçeklerle Romantik İlişkilerde Algılanan Değişim Ölçeği arasındaki ilişkiler incelenebilir. ARON, A., ARON, E., TUDOR, M., VE NELSON, G., (99). Close relationships as in including 8

133 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) other in the self. Journal of Personality and BÜYÜKŞAHIN, ÇEVIK, G., VE ATICI, M., ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Social Psychology, 60, (2008). Lise 3. Sınıf öğrencilerinin benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü ARON, A., VE ARON E. N., (997). Selfexpansion motivation as including the other CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Dergisi, 7(2), in the self. In S. Duck (Ed.), Handbook of 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi personal relationships: 3 Theory, Celal Bayar research, Üniversitesi Salihli MYO, CREASEY, DıĢ Ticaret G., Bölümü VE LADD, A., (2004). Negative and interventions (s ). New York, mood regulation expectancies and conflict NY: Wiley behaviors in late adolescent college student romantic relationships: The moderating role of ARON, A., PARIS, M., VE ARON, E. N. (995). generalized attachment representations. Journal Falling in love: Prospective studies of selfconcept change. Journal of Personality and of Research on Adolescence, 4(2), Social Psychology, 69, 02-2 ÇOKLUK, Ö., ŞEKERCIOĞLU, G., VE BÜYÜ- KÖZTÜRK, Ş., (202). Sosyal bilimler için ARON, A., MELINAT, E., ARON, E. N., VALçok değişkenli SPSS ve LİSREL uygulamaları. LONE, R., VE BATOR, R. J., (997). The experimental generation of interpersonal closeness: A procedure and some preliminary DEMIR, M., (2008). Sweetheart, you really make findings. Personality and Social Psychology me happy: Romantic relationship quality Bulletin, 23, and personality as predictors of happiness among emerging adults. Journal of Happiness ATAK, H., VE TAŞTAN, N., (202). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), ERIKSON, E. H. (968). Identity: Youth and ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Through Ankara: this law, Pegem a systematization A Yayıncılık has been Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have Studies, to be resolved 9, administratively in the first crisis. Newyork: Norton. AYDIN, B., (996). Benlik kavramı ve ben şemaları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri, 8, 4-47 BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (8. Baskı). Ankara: Pegem ERYILMAZ, A., VE ERCAN, L., (200). Beliren yetişkinlikte romantik ilişkileri başlatma: Yakınlığa karşı yalıtılmışlık mı? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik, 4(34), 9-27 FEIRING, C., (996). Concepts of romance in 5-years-olds. Journal of Research on Adolescence, 6,

134 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) FURMAN, W., (2002). The emerging field of SLOTTER, E. B., VE GARDNER, W. L., (2009). ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI adolescent romantic relationships. Current Where do You end and I begin? Preemptive self other inclusion as a motivated Directions in Psychological Science,, CUSTOM DUTIES process. Journal of Personality and Social Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER Psychology, 3 96, 37 5 HU, L. T., VE BENTLER, P. M. (999). Cutoff 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi criteria for fit indexes in covariance 3 Celal Bayar structural Üniversitesi Salihli MYO, SLOTTER, DıĢ Ticaret E. Bölümü B., VE GARDNER, W. L., (202). analysis: Conventional criteria versus new How needing you changes me: The influence of attachment anxiety on self-concept alternatives. Structural Equation Modeling, 6, -55 malleability in romantic relationships. Self türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan instrument and in Identity, addition to (3), its economic, social and and Identity, 2, Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first KUMASHIRO, M., RUSBULT, C. E., WOLF, S. T., VE ESTRADA, M., (2006). The Michelangelo phenomenon: Partner affirmation and self-movement toward one s ideal. In K. D. Vohs ve E. J. Finkel (Eds.), Self and relationships: Connecting intrapersonal and interpersonal processes (s ). New York, NY: Guilford Press LEWIS. R. A., VE SPANIER, G. B., (979). Theorizing about the quality and stability of marriage, contemporary theories about the family. NewYork: The Free Press MONTGOMERY, M. J., (2005). Psychosocial intimacy and identity: From early adolescence to emerging adulthood. Journal of Adolescent Research, 20(3), ÖZDAMAR, K., (2004). Paket Programlar ile İstatistik Veri Analizi. Eskişehir: Kaan SLOTTER E. B., VE LUCAS M. G., (203). Validating a measure of self and partner change in romantic relationships: The Perceived Change in Relationships Scale. Self SOLMUŞ, T., (2008). Bağlanma ve aşkın iki yüzü. İstanbul: Epsilon Yayınevi. STERNBERG, R. J., (986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93(2), 9-35 YILMAZÇOBAN, M., (20). Evlilikte çiftleri etkileyen unsurlar ve arkadaşlık ilkeleri. Yalova Sosyal Bilimler (), ZIMMER-GEMBECK, M. J., (2002). The development of romantic relationships and adaptations in the system of peer relationships. Journal of Adolescent Health, 3,

135 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED CUSTOM ABSTRACT DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Introduction: Romantic relationships are especially likely to influence and change the self-concept (e.g., Agnew & Etcheverry, 2006; Aron & Aron, 997; Slotter & Gardner, 2009) as compared to other relationships. People perceive nontrivial amounts of similarity between their own self-concept and their partner s. This kind of perception of similarity between romantic partners selves is associated with positive relationship outcomes like satisfaction and commitment. The extent to which individuals self-concepts are changed by their relationships on the other hand, is partially determined by individual and motivational differences (Slotter & Lucas, 203). And therefore it is important to measure of individuals perceptions of the extent to which they and their partners generally change in a romantic relationship. The Perceived Change in Relationship Scale (Slotter & Lucas, 203) is a 0- item self-report inventory and each item is rated on 7-Point Likert-type scale ranges from -strongly disagree to 7- strongly agree to report respondents level of agreement with the 0 items. High scores indicate strong agreement. The 0-item scale is composed of two subscales (self-change and partner-change). Slotter and Lucas (203) have found internal reliability of subscales as.82 and.86 for two subscales, respectively. These results demonstrated that Perceived Change in Relationship Scale had fairly high validity and reliability scores. The aim of the study is to examine validity and reliability of the Turkish version of the Perceived Change in Relationship Scale. Method: The sample of the study consisted of 287 university students. Primarily the Perceived Change in Relationship Scale was translated into Turkish by two academicians. After that the Turkish form was back-translated into English and examined the consistency between the Turkish and English forms. Than Turkish Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first form has been reviewed by two academicians from educational sciences department. Finally they discussed the Turkish form and along with some corrections this scale was prepared for validity and reliability analyses. In this study confirmatory factor analysis (CFA) was executed to confirm the original scale s structure in Turkish culture. As reliability analysis internal consistency coefficients and the item-total correlations were examined. Results: The results of confirmatory factor analysis demonstrated that the 0 items loaded on two factors and that the factor structure was harmonized with the factor structure of the original scale (x²= 86.32, df= 32, RMSEA=.077, CFI=.98, IFI= 2

136 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:8 K:29 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968).98, NFI=.97, NNFI=.97, GFI=.94, SRMR=.046). Corrected item total correlations ranged from ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI.35 to.74. The internal consistency reliability coefficients were.78 for self change subscale,.86 for partner change subscale. Discussion: Overall findings proved that the Turkish version of The Perceived Change in Relationship Scale had CUSTOM convenient DUTIES validity and reliability scores and that it may be used as a valid and reliable instrument Selin KILINÇ in order 2, Hatice to YURTSEVER identify perceived 3 change in relationships. Finally, further studies 2 Celal Bayar that Üniversitesi will use Sosyal the Perceived Bilimler Ens. Mali Change Hukuk Programı in Relationship Yüksek Lisans Scale Öğrencisi are important for its 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü psychometric validity and reliability properties. The power of measurement of the Perceived Change in Relationship Scale will be improved by using in different studies. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 22

137 ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ TOPLUMSAL HAYRANLIK CİNSİYET ÖLÇEĞİ EŞİTSİZLİĞİNDE TÜRKÇE FORMU: MEDYANIN ROLÜ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI THE ROLE MEDIA IN GENDER INEQUALITY TURKISH VERSION FANSHIP SCALE (FS): THE STUDY VALIDITY AND RELIABILITY Ali Murat KIRIK, Murat KORKMAZ Ahmet Marmara AKIN Üniversitesi, Abdullah İletişim YALNIZ Fakültesi 2, Gazanfer Radyo Televizyon ANLI 3 ve, Halime Sinema Bölümü EKER 4 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma ABD Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında Abstract: Roles and responsibilities socially attributed farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal to women and men in different periods of history, Öz: Bu araştırmanın amacı Hayranlık Ölçeğini (Reysen & Branscombe, 200) Türkçe ye uyarlamaktır. the validity and reliability of the Turkish version of Abstract: The aim of this research is to examine olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal different geographies and different cultures are expressed as gender in short. Gender appears since the cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya Araştırma 293 üniversite öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinde tek boyutlu Participants were 293 undergreduate students. Fit the Fanship Scale (Reysen & Branscombe, 200). geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini individual is born and human affairs differ. However, göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır. women are pushed into the background both socially modelin iyi uyum verdiği görülmüştür (x²= 09.33, index values of the uni-dimensional Fanship model Ancak günümüzde gerek toplumsal gerekse de siyasal and politically and they are forced to live under the sd= 43, RMSEA=.073, CFI=.97, IFI=.97, GFI= were: x²= 09.33, df= 43, RMSEA=.073, CFI=.97, açıdan kadın ikinci plana atılmakta ve erkeklerin shadow of men. Gender inequality is reflected to.94, SRMR=.050). Ölçeğin madde toplam korelasyon IFI=.94, GFI=.97, SRMR=.050. Corrected itemtotal correlations ranged.37 to.73. Cronbach alpha gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına da ingly puts inequality on a solid basis. While women different fields of media and this condition increas- katsayıları.37 ile.73 arasında sıralanmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık güvenirlik katsayısı.84 internal consistency reliability coefficient of the scale yansımakta ve bu durum eşitsizliği giderek somut and men have the same rights and responsibilities in olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar Hayranlık Ölçeği was.84. Thus Fanship Scale can be used as a valid bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler theory, it is clearly understood from the programs and Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı and reliable instrument. aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama contents presented in media that the situation is the olduğunu göstermektedir. noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada Key right Words: opposite Fanship, in practice. Validity, In Reliability, this study, Confirmatory media Factor in gender Analysis inequality is emphasized and some the role of Anahtar yer alan Kelimeler: programlardan Hayranlık, ve sunulan Geçerlik, içeriklerden Güvenirlik, de Doğrulayıcı açıkça anlaşılmaktadır. Faktör Analizi Bu çalışmada toplumsal cinsiyet conclusions have been made on positioning women in eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının media. Following the research, it has been indicated medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda that women are used as a sexual object in media and Doi: /UHPPD bulunulmuştur. Araştırma neticesinde kadının medyada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin have been supported with examples. they fall behind men. Moreover, findings obtained gerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir. Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erkek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif Ayrımcılık, Medyada Etik () Sorumlu Yazar: Ahmet AKIN, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma A.D. Sakarya / Türkiye aakin@sakarya.edu.tr Geliş Tarihi / Received: Kabul Tarihi/ Accepted: Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee 23

138 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) bağlantısı ise hayran grubunu (fan) ifade etmekte-. GİRİŞ dir. Bir başka deyişle hayranlık nesnenin kendisi ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Psikoloji sahasında hayranlık kavramına ilişkin ile hayran grubu (fan) ise nesnenin diğerleriyle yürütülen güncel araştırmalar, sportif hayranlık ve kurduğu bağlantı ile tanımlanmaktadır (Reysen spor taraftarlığı üzerine yoğunlaşmıştır. Türkiye de CUSTOM DUTIES & Branscombe, 200). Bu bağlamda bireysel özellikle futbol, seyircilik ve taraftarlık Selin üzerine KILINÇ 2, Hatice kimlik YURTSEVER tanımlaması 3 olan hayranlık ile sosyal son yıllarda önemli 2 Celal miktarda Bayar Üniversitesi özgün bir Sosyal literatürün Bilimler Ens. Mali kimlik Hukuk Programı tanımlaması Yüksek Lisans olan Öğrencisi hayran grubu (taraftar, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü hem ülkedeki futbol pratiğiyle ilgili yapıtlarla, fan) arasında ayrım yapılmaktadır (Simon, 2004). hem de çevirilerle oluştuğu belirtilebilir (Aydın Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first vd., 2008: 209). Ancak sportif takım hayranlığı ve spor taraftarlığı dışındaki hayranlık biçimlerini inceleyen çalışmalar, alan yazında az sayıda yer almaktadır. Bireyin ilgi alanları, hayranlık duyduğu unsurlardan oluşur. Örneğin bir futbol takımını çok seven kişi, sürekli o takımı takip eder ve her türlü özelliğiyle ilgilenir. Kişinin ilgilendiği ve hayranlık duyduğu unsurlar; belli bir grup, bir sportif aktivite, bir TV programı, bir aktris, bir yazar, bir film veya bir etkinlik olabilir. Birey, herhangi bir ilgi alanına yönelik heyecanlı, coşkulu ve istikrarlı bir biçimde hayranlık duyuyorsa hayran olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla hayranlık kavramı, yalnızca spor takımlarına ya da ünlülere özgü değil; birçok ilgi alanından herhangi birine adanmış bireyleri tanımlamak için kullanılabilir (Reysen & Branscombe, 200: 77). Bireyin bir spor takımına (veya gruba) olan duygusal bağlılığı hayranlık kavramını; o spor takımının hayranı olan diğer bireylerle arasındaki Sportif aktivitelerde, faaliyetin kendisine veya spor takımına hayranlık duyan bireyler olmaktadır. Örneğin futbol açısından ele alınacak olursa; takımına bağlı olan, onu ya da sporcularını takip eden, onlara olumlu duygular besleyen, onları destekleyen ve futbolla ilgili arzularını bu şekilde karşılayan kişiye taraftar denilmektedir (Arslanoğlu, 2005). Bu bağlamda seyirlik oyunlar arasında en çok ilgiyi gören ve büyük bir hayran kitlesi tarafından takip edilen futbol, toplumun tümünden ilgi görmektedir hatta zaman zaman çeşitli toplumsal olayların meydana gelmesine neden olmaktadır (Türksoy vd., 2003: 94). Taraftar kavramı, bireylerin takip ettikleri takımı sevmeleri, ona duygusal olarak bağlanmaları ve kimliklerini o takıma olan aidiyetleri üzerinden tanımlamaları olarak ifade edilmektedir. Taraftarlar kimi zaman özel yaşamlarındaki hayallerini ve başarıyı tatmaya ilişkin umutlarını tuttukları takımın başarıları ile karşılama amacını taşımaktadır (Yüksel vd., 998). Spor taraftarları (hayranları, fanları) kendilerini karşı takım taraftarına göre konumlandırmakta, 24

139 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) kimliklerini biz ve onlar şeklinde kategorize etmektedir. Bu ayrım bazı durumlarda son (Aycan vd., 2009: 69). olgularından biri olarak karşımıza çıkmaktadır ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI derece keskin bir hal alabilmekte ve belli bir CUSTOM DUTIES Hayranlık kavramıyla ilgili psikoloji literatüründe taraftar grubuna ait olan insanlar, takımlarına olan Türkçe olarak hazırlanmış az sayıda çalışmaya ulaşılabilmektedir ve bu çalışmalar daha 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi desteklerini canım feda olsun sana Selin biçiminde KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 ifade edebilmektedir. Bu durumda taraftarlar, 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, çok sportif DıĢ Ticaret aktiviteler Bölümü kapsamındaki hayranlık diğer taraftar grubuna karşı kendilerini önemli üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak yurtdışında bu bir grup kimliği içerisinde görmektedir. Nitekim herhangi bir ilgi alanına yönelik heyecanlı, konuyla ilgili farklı alanlardaki hayranlık üzerine çalışmalar yapılmakta, bu çalışmalar halen coşkulu ve sadık bir şekilde bağlı olan bir kimse devam etmekte ve psikoloji sahasında çalışmalar hayran olarak kabul edilebilmektedir (Reysen yürüten araştırmacılar tarafından hayranlık ve & Branscombe, 200: 77). hayran psikolojisi kavramları incelenmektedir. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm 2. customs YÖNTEM duties has a different form from the yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 2. place. Araştırma However, in the Grubu case of disputes not being Spor taraftarları ve diğer konuların hayranları (taraftarları) arasındaki benzerlikler ile farklılıkları hayranlık ve hayran gruplarıyla ilişkilendirerek saptamak amacıyla çalışma yürüten Reysen ve Branscombe (200: 86) hayranlık duyulan ilgi alanlarını spor, müzik, medya ve hobiler olmak üzere dört kategoriye ayırmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğunu hayran grupları (fan) oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda erkeklerin grup Bu çalışmanın amacı Türk kültürüne uygun ve Türkiye de kullanılabilecek bir hayranlık ölçeği uyarlayarak, bu ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Bu çalışmanın gelecekte yapılacak araştırmalar için örnek oluşturacağı ve önemli bir boşluğu dolduracağı düşünülmektedir. aidiyetini kadınlara göre daha yüksek düzeyde Ölçeğin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik değerlendirdikleri görülmüştür. Ayrıca hayranlık analizleri, 293 üniversite öğrencisinden edilen ile aidiyet, grup kimliği ve kollektif mutluluk veriler üzerinde yürütülmüştür. Katılımcıların arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Araştırma yaşları 8 ile 29 arasında değişmektedir. kapsamında spor taraftarlığıyla diğer hayranlık 2.2. Ölçme Araçları ve taraftarlık türlerinin benzer özellikler taşıdığı belirlenmiştir. Bu nedenle spor kavramı, 2.2. Hayranlık Ölçeği: Hayranlık Ölçeği Reysen toplum üzerindeki etkisini her geçen gün daha ve Branscombe (200) tarafından geliştirilmiş tek fazla arttırmasıyla günümüzün önemli toplumsal boyutlu bir ölçme aracıdır. maddeden oluşan 25

140 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) bu ölçek, 9 lu likert tipi bir derecelendirmeye ( 3. BULGULAR ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Kesinlikle katılmıyorum 9 Kesinlikle katılıyorum) ADMINISTRATIVE SOLUTIONS 3. Madde TO DISPUTES Analizi OVER ve Güvenirlik sahiptir. Ölçekte 4. madde ters kodlanmaktadır. Yükselen puanlar bireylerin hayranlık düzeyinin CUSTOM DUTIES Hayranlık Ölçeği nin maddelerinin ayırt etme yükseldiğini göstermektedir. Ölçeğin Selin maddesi KILINÇ 2, Hatice gücünü YURTSEVER belirlemek 3 amacıyla madde analizi toplam varyansın %42 sini 2 Celal Bayar açıklamaktadır. Üniversitesi Sosyal Bilimler Ölçeğin Ens. Mali yapılmıştır. Hukuk Programı Yapılan Yüksek Lisans analiz Öğrencisi sonucunda, ölçeğin 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı.90 düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayılarının.37 ile.73 arasında sıralandığı görülmüştür. olarak bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık güvenirlik katsayısı.84 olarak hesaplanmıştır. Bulgular 2.3 İşlem Tablo dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve de fiscal sunulmuştur. functions. Since they are not collected on Madde No rjx Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak created beginning with commodities subject.55 to işlemlerin sırasına göre bir sistematik international 2 trade entering customs territories.57 of 3.37 tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret assessment, 4 accrual and collecting are regulated -.02 Bakanlığı na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan by Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü 5 General Directorate of Customs as a part Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk.43 of Customs and Economy Ministry according to Selin KILINÇ tarafından Customs 6 hazırlanan Law. Resolution Yüksek process Lisans of Tezinden disputes over.68 Gümrük türetilmiģtir. vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm customs 7 duties has a different form from the.57 yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have 8 to be resolved administratively in the first.73 öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. place. 9 However, in the case of disputes not being Key words: Custom, Custom Duties, Custom.57 İlk olarak, ölçeği uyarlamak için elektronik posta yoluyla izin alınmıştır. Öncelikle ölçek 2 öğretim üyesi tarafından önce Türkçeye çevrilmiş, daha sonra tekrar İngilizceye çevrilerek, çeviri ile orijinal form arasındaki tutarlılık incelenmiş ve denemelik Türkçe form elde edilmiştir. Daha sonra Türkçe form eğitim bilimleri anabilim dalında görev yapan 3 öğretim elemanı tarafından tartışılarak düzeltmeler yapılmış ve ölçeğe son şekli verilmiştir. Hayranlık Ölçeği nin yapı geçerliğinin incelenmesi amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Hayranlık Ölçeği nin güvenirliği Cronbach alfa iç tutarlık, madde analizi ise düzeltilmiş madde-toplam korelasyonuyla incelenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri için SPSS 20.0 ve LISREL8.54 (Jöreskog ve Sorbom, 996) programları kullanılmıştır. Tablo. Hayranlık Ölçeği Düzeltilmiş Madde Toplam Korelasyon Katsayıları 3.2 Yapı Geçerliği Hayranlık Ölçeği nin yapı geçerliği için ölçeğin orijinal formunda bulunan faktörlerin doğrulanması amacıyla DFA uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan doğrulayıcı faktör analizinde maddeden oluşan, tek boyutlu Hayranlık Ölçeğinin iyi uyum verdiği görülmüştür (x²= 09.33, sd= 26

141 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) 43, RMSEA=.073, CFI=.97, IFI=.97, GFI=.94, SRMR=.050). Doğrulayıcı faktör analizine ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ait faktör yükleri Şekil de sunulmuştur: CUSTOM DUTIES Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Şekil. Hayranlık Ölçeği ne İlişkin Path Diyagramı ve Faktör Yükleri 4. YORUM/TARTIŞMA Bu çalışmada Reysen ve Branscombe (200) tarafından geliştirilen Hayranlık Ölçeği nin Türkçeye uyarlanması ve Türkçe formun geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yürütüldüğü gruplar sayı bakımından istatistiksel analizlerin gerektirdiği yeterliliktedir (Tabachnick & Fidell, 2007). Hayranlık Ölçeği nin yapı geçerliği DFA ile incelenmiştir. DFA için uyum indeksi sınırları göz önüne alındığında, modelin iyi uyum verdiği ve ölçeğin orijinal faktör yapısının Türkçe formun faktör yapısıyla uyuştuğu görülmektedir. Araştırmalarda kullanılabilecek ölçme araçları için öngörülen güvenirlik düzeyinin.70 olduğu (Tezbaşaran, 996) dikkate alınırsa, ölçeğin güvenirliğini belirlemeye yönelik olarak elde edilen 27

142 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) bulgular ölçeğin yeterli düzeyde güvenilir olduğunu ortaya koymuştur. Madde analizi sonucunda, grubu üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. güvenirlik çalışmalarının yürütüldüğü araştırma ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI ölçeğin madde-toplam korelasyon katsayılarının Dolayısıyla ölçeğin farklı örneklemler üzerinde yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. CUSTOM Ancak DUTIES geçerlik güvenirlik çalışmalarının yapılması yalnızca 4. Maddenin faktör yükü ve Selin madde KILINÇ 2, Hatice yerinde YURTSEVER olacaktır. 3 Ölçeğin dilsel eşdeğerliğinin toplam korelasyon 2 Celal katsayısı Bayar Üniversitesi.30 ölçütüne Sosyal Bilimler göre Ens. Mali incelenmesine Hukuk Programı Yüksek de ihtiyaç Lisans Öğrencisi duyulmaktadır. İleride 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü oldukça düşüktür. yapılacak çalışmalarda, test tekrar test yöntemiyle ölçeğin güvenilirliğinin belirlenmesi önerilebilir. Bunun yanı sıra ölçeğin uyum geçerliğini Ölçeğin yapı geçerliğini incelemek amacıyla uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda tek belirlemek amacıyla hayranlık ile diğer ilişkili boyutlu hayranlık modelinin uyum indekslerine kavramlar arasındaki bağlantılar; geçerliği ve bakıldığında iyi uyum verdiği görülmektedir. güvenirliği kanıtlanmış başka ölçekler aracılığıyla Doğrulayıcı faktör analizi ile model-veri uyumuna ilişkin hesaplanan istatistiklerden en sık kullanılanları Ki-kare (x²), x²/sd, RMSEA, SRMR, GFI ve AGFI dir. Hesaplanan x²/df oranının 5 ten ARSLANOĞLU, K., (2005). Futbolun Psikiyatrisi, küçük olması, GFI ve AGFI değerlerinin.90 dan yüksek olması model-veri uyumunu göstermektedir (Marsh & Hocevar, 988). Bununla birlikte, AYCAN, A., POLAT, E., & UÇAN, Y., (2009). GFI nin.85 ten, AGFI nin.80 den büyük çıkması, Takım Özdeşleşme Düzeyi İle Profesyonel RMSEA değerlerinin.0 dan düşük çıkması, model Futbol Müsabakalarına Seyirci Olarak Katılım veri uyumu için kabul edilebilir alt sınırlar olarak Kararını Etkileyen Değişkenler Arasındaki görülmektedir. Hayranlık Ölçeği nin geçerlik İlişkinin İncelenmesi SPORMETRE Beden ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen tüm Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VII(4) bulgular, bu ölçeğin bireylerin hayranlık düzeyini olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi incelenebilir. to foreign trade arrive at the custom. According to gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 KAYNAKLAR procedures and practises of custom duties are işlemlerin sırasına göre bir sistematik international İthaki trade Yayınları, entering customs İstanbul territories of Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first (69-74) belirlemek amacıyla yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur. 5. ÖNERİLER Hayranlık Ölçeği nin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular çerçevesinde bazı önerilerde bulunulabilir. Ölçeğin geçerlik ve AYDIN, M. B., HATİPOĞLU D., & CEYHAN, Ç., (2008). Endüstriyel Futbol Çağında Taraftarlık. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, (289-36) HU, L. T., & BENTLER, P. M., (999). Cut- Off Criteria for Fit Indexes in Covariance 28

143 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Structure Analysis: Conventional Criteria TEZBAŞARAN. A. A., (996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Türk Psikologlar ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling, 6, (-55) Derneği Yayınları, Ankara. CUSTOM DUTIES JÖRESKOG, K. G., & SORBOM, D., (996). TÜRKSOY, A., ÇİÇEK, M., & BAYANSALDUZ, Selin KILINÇ 2, Hatice YURTSEVER 3 LISREL 8 Reference Guide, Lincolnwood M., (2003). Üç Büyük Kulüp Futbol Taraftarının DıĢ Ticaret Sosyal Bölümü Kimlikleri ve Şiddete Bakış 2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi IL: Scientific Software International 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Açıları. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri MARSH, H. W., & HOCEVAR, D., (988). A New More Powerful Approach To Multitrait Multimethod Analyses: Application Of YÜKSEL, H., DOĞAN, B., MORALI, S., & Second Order Confirmatory Factor Analysis. ACAR, M. F., (998). Futbolda Şiddetin Journal of Applied Psychology, 73, (07 7) Toplumbilimsel Boyutları. Hacettepe Üniversitesi Futbol Bilim ve Teknolojisi Dergisi, REYSEN, S., & BRANSCOMBE, N. R., (200). Fanship and Fandom: Comparisons Between Sport and Non-Sport Fans. Journal of Sport TABACHNICK, B. G., & FIDELL, L. S., Behavior, 33(2), (76-93) (2007). Using Multivariate Statistics, Allyn eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from Dergisi, the movement (3), of commercial (94-99) commodities kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties 5(), are excluded (22-26) from this law. Therefore, oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Turkey and Bacon, continuing Boston with operation sequence. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes SİMON, B., (2004). Identity in Modern Society: A Social Psychological Perspective, Maiden, A: Blackwell Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 29

144 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI EXTENDED ABSTRACT CUSTOM DUTIES Introduction: Fanship is recognition Selin with KILINÇ the object 2, Hatice itself. YURTSEVER The rank 3 of fanship differed by fan interest category. Hobby 2 Celal Bayar and Üniversitesi sport fans Sosyal may Bilimler have Ens. grown Mali Hukuk up Programı with this Yüksek interest, Lisans Öğrencisi while media fans may 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü have recently been introduced to the interest. There have been many studies on fanship in English and other languages but there are few studies in Turkish. In this case appears to be strong need to have a reliable and valid measurement tool to measure Turkish individual s levels of fanship. Fanship Scale (FS; Reysen and Branscombe, 200) may be considered as a helpful tool to fill in this need but there is no study indicating the tool s level of reliability and validity in Turkey. Thus the aim of this research is to translate the Fanship Scale to Turkish and to examine its psychometric properties. Method: Participants were 293 university students. Primarily the FS was translated into Turkish by two academicians. The Turkish form was back-translated into English and the consistency between the Turkish and English forms was examined. Than Turkish form has been reviewed by three academicians. Finally they discussed the Turkish form and along with some corrections the scale was prepared for validity and reliability analyses. Fanship Scale were used as data collecting method in the research. The scale contains items (e.g., I want everyone to know I am connected to my interest ) with each item rated on a 9-point Likert-type scale. Participants voluntarily participated in research. Completion of the scales was anonymous and there was a guarantee of confidentiality. The scales were administered to the students in groups in the classrooms. Prior to administration of measures, all participants were told about purposes of the study. In this study, confirmatory factor analysis (CFA) was executed to confirm the original scale s structure in Turkish culture. As reliability analysis Cronbach alpha internal consistency coefficients and the item-total correlations Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first were calculated. Data were analyzed using LISREL 8.54 and SPSS 20.0 package programs. CFA provide empirical-based evidence for determining whether the Turkish version of FS would yield or construct a similar structure to the original version of FS. Results: The results of confirmatory factor analysis demonstrated that the items loaded on one factor and that the factor structure was harmonized with the factor structure of the original scale. Fit indexes of the scale were: x²= 09.33, df= 43, RMSEA=.073, CFI=.97, IFI=.94, GFI=.97, SRMR=.050. The Cronbach alpha internal consistency reliability coefficient of the scale was.84. The corrected item-total correlations of Fanship 30

145 Mayıs Uluslararası / Temmuz Hakemli / Ağustos BeĢeri ve 205 Akademik Sayı: 03 Bilimler Cilt: 02 Dergisi İlkbahar Yaz Cilt: 4 Sayı: 2 Yıl: 205 May / June / July / August 205 Issue: 03 Volume: 02 Spring Summer April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 2 Year: 205 JEL KODU: I0-I2 ID:7 K:27 ISSN ISSN: (ISO Belge No: 2879 & ISO Belge No: 2880) (ISO ( Belge Marka No: Patent 2879 & Trademark ISO Patent) Belge No: 2880) (205/ GE-8968) Scale ranged from.37 to.73. According to these values it can be said that the structural model of ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI Fanship Scale which consists of one factor was well fit to the Turkish culture. Discussion: Overall findings demonstrated that this scale had high validity and reliability scores and that it may be used as a valid and reliable instrument in order CUSTOM to assess DUTIES the fanship levels of individuals. Nevertheless, further studies that will use Fanship Selin Scale KILINÇ are important 2, Hatice YURTSEVER for its measurement 3 force. As a result, it can be said that Fanship 2 Celal Bayar Scale Üniversitesi is a Sosyal valid Bilimler and Ens. reliable Mali Hukuk instrument Programı Yüksek to measure Lisans Öğrencisi the levels of fanship 3 Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü of Turkish individuals. Fanship Scale useable when necessary in order to get information about the levels of fanship of individuals. In addition, studies that examine the relations between the fanship and variables such as sampling or adoption find answers for many questions. Gümrükler Bu çalıģma, Genel Celal Müdürlüğü Bayar Üniversitesi tarafından, Sosyal Gümrük Bilimler Enstitüsü Customs Maliye and Economy Anabilim Ministry Dalı Mali according Hukuk to yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları have to be resolved administratively in the first Disputes Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 3