GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ EL SANATLARI EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI DEKORATĠF ÜRÜNLER EĞĠTĠMĠ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ EL SANATLARI EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI DEKORATĠF ÜRÜNLER EĞĠTĠMĠ"

Transkript

1 1 GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ EL SANATLARI EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI DEKORATĠF ÜRÜNLER EĞĠTĠMĠ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE DEKORATİF AMAÇLI KULLANILAN İÇ MEKAN BİTKİLERİNİN KULLANIM PARAMETRELERİNİN SAPTANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Tez DanıĢmanları : Prof. Dr. Hüdaver COġKUN Prof. Dr. Murat Ertuğrul YAZGAN Hazırlayan : Parisa ALĠASGHARĠ KHABBAZĠ ANKARA Aralık, 2009

2 2 ÖNSÖZ Yurdumuzda, yüzyılın son çeyreğinde köylerden kentlere aģırı göçler, birçok çarpık kentleģme unsurlarını yaratırken, modern kent yaģamı unsurlarından olan, büyük alıģveriģ merkezleri de, kentin kalabalık nüfusunun, gereksinmelerini karģılayan yerler olarak, doğmuģlardır. Ġnsanlar kentin günlük koģuģturmacası içinde, evle iģleri arasında haftanın günlerini, büyük bir hızla harcarken, ihtiyaçları ve çeģitli alıģveriģ gereksinimlerine ayıracakları zamanın daralmasıyla, tüm ihtiyaçlarını karģıladığı büyük alıģveriģ merkezleri büyük kolaylıklar sağlamıģlardır. Bu yerlerin tekdüze, kitlesel yapılar olmaları ve büyük ziyaretçi kalabalığının ve mağazaların teģhir unsurlarının renk ve ıģık curcunasının insanları sıkıcı bir psikolojik baskı altına aldığı, gerçeğinden hareketle araģtırma konumu seçtim. ÇalıĢmamı oturttuğum temel, çalıģmamı yürüttüğüm alıģveriģ merkezlerinin, dinlenme ve yemek yeme alanlarında, çeģitli dekoratif unsurlardan, tablolar, mobilya, mefruģat, metal ferforjeler yanında, su oyunları, fiskiye havuzları ve mutlak olarakta, bitkilerin var olmasının, ziyaretçilerinde, psikolojik rahatlama sağladığı gözlemlerim olmuģtur. AraĢtırma yaptığımız Ankara, Ġstanbul, Erivan deki alıģveriģ merkezlerinde, bitki çeģidi ve seçimi ile bitkilerin ekolojik isteklerindeki küçük noksanlıkların dıģında, merkezlerin, giriģlerinden katlara, terasları ve dinlenme mahallerine kadar, bitkilerin dekoratif amaçlı kullanılmaları baģarılı olarak gerçekleģtirilmiģtir. AraĢtırma konumun, ilklerden birisi ve orijinal olmasını kılan nedenlerin en baģında, bana bu konuyu veren ve çalıģmam boyunca yüreklendiren, bilgisi ve özel kaynakça materyalleri ile destekleyen, baģta danıģmanlarımdan Prof. Dr. Hüdaver COġKUN a, aynı desteklerle bana çalıģma Ģevki ve zevki veren, Prof. Dr. Murat

3 3 Ertuğrul YAZGAN ve onun değerli araģtırma görevlisi yardımcısı Ömer Lütfü ÇORBACI ya araģtırmamı yaparken en sıkıntılı anlarımda, bana moral desteklerini Ġran dan hemen hergün veren, sabırlarını esirgemeyen sevgili anneme, babama ve kardeģime, arkadaģlarım Esra ÇAY ve Borhan Mirzaei FARD a, yabancı uyruklu bir öğrenci olarak, bana destek veren, sabırla dinleyen, G.Ü.Eğitim Bilimleri Enstitüsü değerli yöneticileri hocalarıma ve öğrenci iģleri sorumlusu Sn.Ceylan KONUK a, çok teģekkür ederim. Saygılarımla, Parisa Aliasghari KHABBAZĠ

4 4 ÖZET ALIġVERĠġ MERKEZLERĠNDE DEKORATĠF AMAÇLI KULLANILAN ĠÇ MEKAN BĠTKĠLERĠNĠN KULLANIM PARAMETRELERĠNĠN SAPTANMASI ÜZERĠNE BĠR ARAġTIRMA Aliasghari KHABBAZĠ, Parisa Yüksek Lisans El Sanatları Eğitimi Anabilim Dalı DanıĢman: Prof. Dr. Hüdaver COġKUN Prof. Dr. Murat Ertuğrul YAZGAN Aralık 2009 Dekorasyonun bir parçası olan iç mekan bitkilerine verilen önem, giderek artmaktadır. Kent yaģamında doğayla özlemi, evlerimizde yetiģtirdiğimiz bitkiler ile gideririz. Kentin unsurlarından olan alıģveriģ merkezlerindeki iç mekan bitkilerininde insanlardaki ruh huzurunu sağladığı açıktır. Bu çalıģmanın amacı, alıģveriģ merkezlerinde kullanılan iç mekan bitkilerinin yetiģme ve geliģme koģulları, kullanılan türler ve bunlara uygulanan bakım tedbirleri ele alınmıģ, yapılan hatalara, karģılaģılan sorunlara ve problem çözmeye yönelik önerilere yer verilmiģtir. Bu araģtırma; 4 ana bölümden oluģmaktadır. I. Bölümde araģtırmanın kapsamı, II. Bölümde araģtırmanın yöntemi ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. III. Bölümde araģtırmanın kavramsal çerçevesi, bilgi formları, bulgular ve yorum konularına yer verilmiģ, IV. Bölümde ise sonuç ve öneriler yer almaktadır. Ġç mekanda yapılacak olan düzenlemelerde peyzaj mimarının rolü bitkilere ait özellikleri ve mekana ait iģlevsel ve yapısal özellikleri dikkate alarak amaca en uygun bitkileri seçmektir. Bitkilerin seçiminde gerekli olan faktörler (ıģık, sıcaklık, nem, toprak vb.) araģtırılmıģtır.

5 5 AlıĢveriĢ merkezlerini ziyaret edenler, iç mekan bitkilerinin dekorasyon amaçlı kullanılmasının, insan sağlığındaki yararlarına ait anketler uygulanmıģtır. AraĢtırma, alıģveriģ merkezlerinde kullanılan iç mekan bitki türleri ile sınırlıdır. Ġç mekanda kullanılan bitki türlerinden 68 örnek araģtırma kapsamına alınmıģtır. AlıĢveriĢ merkezlerinde bulunan bitkisel tasarım ile ilgili 35 örnek sunulmuģtur. Büyük alıģveriģ merkezlerinde dekorasyon amaçlı bitki kullanımının, baģarıyla uygulandığı örnekleriyle ortaya konmuģtur. Gelecekte bu çalıģma, yeni araģtırıcılar için önemli bir baģlangıçtır. AVM lerinde daha fazla bitki türü, doğal kriterler yanında, yapay yetiģtirme ortam kriterlerinin yerine getirilmesiyle kullanılabilecektir. Anahtar Kelimeler: AlıĢveriĢ Merkezi, Ġç Mekan Peyzajı, Ġç Mekan Bitkilendirilmesi, Ġç Mekan Dekoratif Bitkileri, Ekolojik Ġstekler

6 6 ABSTRACT A RESEARCH ON THE DETERMINATION OF PARAMETERS FOR INDOOR PLANTS AS USED FOR DECORATIVE PURPOSE IN SHOPPING CENTERS Aliasghari KHABBAZĠ, Parisa Postgraduate Study in Department of Handicrafts education Consultant: Prof. Dr. Hüdaver COġKUN Prof. Dr. Murat Ertuğrul YAZGAN December 2009 Recently as the most part of the building decorations, the importance of indoor plants continuously have been increasing. As urban life, to satisfy our yearning of nature we growing plants in our homes. Which is one of the elements of urban, shopping centers indoor plants also provide peace of mind that a human soul is clear. The purpose of this study is to examine the development conditions of indoor plants in shopping centers, plants species and the care measures applied to them were discussed. Configuration errors, meeting problems and solution of recommendations are given to the place. This research is composed of 4 main chapters. Chapter I is about scope of the research and Chapter II is about methods applied in the study while the last chapter covers framework of the research, information forms, finding and comments while the last section, III, covers the conceptual framework of the research, information forms, finding and recommendations. The role of Landscape Architect on setting up and applying for most appropriate aimed being functional and structure properties as attention to choosing plants. The factors (light, temperature, humidity, ground, etc.) are examined for the choice of the plants.

7 7 Shopping center visitors, interior decoration purpose of the use of plants, human health benefit of belonging to the questionnaires were administered. The research is limited to indoor plants species in shopping centers. The interior of the plants species used in 68 samples were taken in the including of research. Shopping centers found in 35 samples were presented with floral design. Use of plants for decorative purpose in large shopping centers, have revealed examples of successfully applied. In the future, this work is an important baseline for new investigators. More plants species in shopping centers, natural criteria, as well as the implementation of artifical rearing enviroment can be used criteria. Key Words: Shopping Centers, Interior Landscaping, Interior Plantscaping, Interior Decorative Plants, Ecological Requests

8 8 İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ...iii ÖZET...v ABSTRACT...vii ĠÇĠNDEKĠLER...ix RESĠMLER LĠSTESĠ...xiii ġekġller LĠSTESĠ...xviii TABLOLAR LĠSTESĠ...xx 1.GĠRĠġ 1.1. Problem Amaç Önem Varsayımlar Sınırlılıklar Tanımlar ĠLGĠLĠ ARAġTIRMALAR YÖNTEM 3.1. AraĢtırmanın Modeli Evren ve Örneklem Verilerin Toplanması Verilerin Analizi BULGULAR VE YORUM 4.1. AraĢtırmanın Kavramsal Çerçevesi Bitkilerin Ġç Mekanda Bulunma süreci Ġç Mekan Bitkileri Ġç Mekan Bitkilerinin Tanımı Ġç Mekan Bitkilerin Sınıflandırılması...21

9 Ekolojik Ġsteklere Göre Sınıflandırma Toprak Sıcaklık IĢık Yapay IĢık Nisbi Nem Form Özelliklerine Göre Sınıflandırma Sarılıcı, Tırmanıcı Bitkiler Sarılıcı Tırmanıcı ve Sarkıcı Olanlar Mimari Formlu Olarak Kullanılan Bitkiler Yaprak Özelliklerine Göre Sınıflandırma Çiçek Özelliklerine Göre Sınıflandırma Bitkilerle Tasarımda Yardımcı Ġlkeler Ölçü (norm) Form (biçim) Doku (tekstür) Renk AlıĢveriĢ Merkezlerinde Dekoratif Amaçlı Ġç Mekan Bitkilerin Kullanımı ve Tasarımı AlıĢveriĢ Merkezinin Tanımı AlıĢveriĢ Merkezlerinin GeliĢimi Mekan ve Ġç Mekanın Tanımı Ġç Mekanda Tasarımı Belirleyen ve Etkileyen Etmenler Mekanın Özellikleri Kullanıcı Özellikleri Antropometrik Yapı Duyusal Boyutlar Algısal Boyutlar Ġnsan-Çevre ĠliĢkileri Ġnsanın algısal ve zihinsel boyutu Bitki Etkisi Tasarımcının Etkisi...58

10 ĠĢverenin Etkisi Tasarım Süreci Hazırlık Tasarım Uygulama Ġç Mekanda Bitkisel Tasarım Ġlkeleri Denge Simetrik Denge Asimetrik Denge Uyum Zıtlık Biçimde Zıtlık Yönde Zıtlık Ölçüde Zıtlık Koram Renk Tek Renk Düzeni Yakın Renkler Düzeni Zıt Renkler Düzeni Sıcak ve Soğuk Renkler Tarafsız (Nötr) Renkler Çok Renkli Düzen Ġç Mekanda Bitkisel Tasarım Yöntemleri Tek Soliter Tasarım Grup Tasarımı Bulgular ve Yorum AlıĢveriĢ Merkezleri ve Diğer Ġç Mekanlarda Dekorasyon Amaçlı Kullanılan Bitki Türleri Bilgi Formu AlıĢveriĢ Merkezlerinde Bitki Kullanım Örnekleri Analiz Tabloları SONUÇ VE ÖNERĠLER Sonuç...183

11 Öneriler KAYNAKÇA EKLER Ek 1 Bilgi Formu Örneği Ek 2 Anket Soruları...201

12 12 RESİMLER LİSTESİ Sayfa No Resim No: 1 Syngonium podophyllum...31 Resim No: 2 Scindapsus aureus...31 Resim No: 3 Philodendron scandens...32 Resim No: 4 Ficus pumila...32 Resim No: 5 Araucaria heterophylla...33 Resim No: 6 Chamaedora elegans...33 Resim No: 7 Küçük Yapraklılar, Pilea depressa...34 Resim No: 8 Küçük Yapraklılar, Peperomia rotundifolia...34 Resim No: 9 GeniĢ Yapraklılar, Monstera deliciosa...34 Resim No: 10 Ġnce-Uzun Yapraklılar, Pandanus veitchii...35 Resim No: 11 Ġnce-Uzun Yapraklılar, Isolepsis cernua...35 Resim No: 12 Yaprak Yapısıyla Etkili Olan Bitkiler, Ananas bracteatus...37 Resim No: 13 Yaprak Rengiyle Etkili Olan Bitkiler, Cordyline terminalis...37 Resim No: 14 Yaprak Rengiyle Etkili Olan Bitkiler, Aphelanra sqaurrosa...38 Resim No: 15 Pembe Alacalı Yapraklılar, Oxalis purpurata...39 Resim No: 16 Sarı alacalı Yapraklılar, Sansavieria trifasciata Resim No: 17 Krem alacalı yapraklılar, Acorus gramineus...40 Resim No: 18 Gri-GümüĢi Alacalı Yapraklılar, Pilea cadierei...40 Resim No: 19 Uyum...67 Resim No: 20 Çok Renkli Düzen...75 Resim No: 21 Tek Tasarım...76 Resim No: 22 Grup Tasarımı, Petunias, Geraniums, Lysimachina nummularia...78 Resim No: 23 Mimari Formlu Bitkiler...79 Resim No: 24 Mimari Formlu Bitkiler...79 Resim No: 25 Tırmanıcı Bitkiler. Rhoicissus rhomboidea...80 Resim No: 26 Sarkıcı Bitkiler. Chlorophytum comosum...80 Resim No: 27 Çok Renkli Yapraklı Bitkiler. Begonia rex varieties...81 Resim No: 28 Çiçekli Saksı Bitkileri. Azalea indica...81 Resim No: 29 Abutilion hybridum...82

13 13 Resim No: 30 Acalypha hispida...84 Resim No: 31 Achimenes hybrida...85 Resim No: 32 Achyranthes verschaffeltii...86 Resim No: 33 Adiantum tenerum...87 Resim No: 34 Aechmea fasciata...88 Resim No: 35 Agapanthus africanus Resim No: 36 Aglaonema hybrida...90 Resim No: 37 Allamanda cathartica...92 Resim No: 38 Aloe arborescens Resim No: 39 Ampelopsis brevipedunculata var. Elegans...94 Resim No: 40 Ananas comosus...95 Resim No: 41 Anthurium andreanum...96 Resim No: 42 Aphelandra squarrosa...97 Resim No: 43 Araucaria heterophylla...98 Resim No: 44 Areca lutescens Resim No: 45 Asparagus plumosus Resim No: 46 Asparagus sprengeri Resim No: 47 Aspidistra lurida Resim No: 48 Asplenium Nidus Resim No: 49 Aucuba Japonica var. Variegata Resim No: 50 Begonya rex Resim No: 51 Begonya semperflorens Resim No: 52 Begonya tuberhybrida Resim No: 53 Bilbergia nutans Resim No: 54 Bougainvillea glabra var. Sanderiana Resim No: 55 Caladium Bicolor Resim No: 56 Calathea makoyana Resim No: 57 Calathea triostar Resim No: 58 Calceolaria hybrida Resim No: 59 Chamaedorea elegans Resim No: 60 Chamaerops humilis Resim No: 61 Chlorophytum Comosum...117

14 14 Resim No: 62 Cissus antarctica Resim No: 63 Clivia miniata Resim No: 64 Codıaeum varıegatum Gold Star Resim No: 65 Coleus blumei Resim No: 66 Cordyline fruticosa Resim No: 67 Cyclamen persicum Resim No: 68 Cyperus alternifolius Resim No: 69 Dieffenbachia camilla Resim No: 70 Dizygotheca elegantissima Resim No: 71 Dracaena deremensis Resim No: 72 Euphorbia pulcherrima Resim No: 73 Fatsia japonica Resim No: 74 Ficus lyrata Resim No: 75 Ficus pumila Resim No: 76 Fuchsia hybrida Resim No: 77 Gardenia jasminoides Resim No: 78 Guzmania lingulata Resim No: 79 Helxine soleirolii Resim No: 80 Hoya bella Resim No: 81 Impatiens walleriana Resim No: 82 Kalanchoe blossfeldiana Resim No: 83 Monstera Deliciosa Resim No: 84 Nephrolepsis Exaltata Resim No: 85 Neoregelia carolinae Resim No: 86 Nolina recurvata Resim No: 87 Pelargonium grandiflorum Resim No: 88 Pelargonium zonale Resim No: 89 Peperomia obtusifolia Resim No: 90 Phenix canariensis Resim No: 91 Primula obconica Resim No: 92 Rhododendron simsii Resim No: 93 Saintpaulia İonantha...149

15 15 Resim No: 94 Sansevieria trifasciata Resim No: 95 Schefflera arboricola Resim No: 96 Setcreasea purpurea Resim No: 97 Sinningia speciosa Resim No: 98 Spathiphyllum wallisii Resim No: 99 Tradescantia albiflora Resim No: 100 Vriesea splendens Resim No: 101 Yucca Resim No: 102 Zebrina pendula Resim No: 103 Ankara, Ankamall Resim No: 104 Ankara, Ankamall Resim No: 105 Ankara, Ankamall Resim No: 106 Ankara, Ankamall Resim No: 107 Ankara, Ankamall Resim No: 108 Ankara, Ankamall Resim No: 109 Ankara, Ankamall Resim No: 110 Ankara, Ankamall Resim No: 111 Ankara, Ankamall Resim No: 112 Ankara, Ankamall Resim No: 113 Ankara, Ankamall Resim No: 114 Ġstanbul, Historia Resim No: 115 Ġstanbul, Historia Resim No: 116 Ġstanbul, Historia Resim No: 117 Ankara, Armada Resim No: 118 Ankara, Armada Resim No: 119 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 120 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 121 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 122 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 123 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 124 Ġstanbul, Cevahir Resim No: 125 Ġstanbul, Cevahir...170

16 16 Resim No: 126 Erivan, TaĢir Resim No: 127 Erivan, TaĢir Resim No: 128 Erivan, TaĢir Resim No: 129 Erivan, Plute Resim No: 130 Erivan, Plute Resim No: 131 Erivan, Plute Resim No: 132 Erivan, Plute Resim No: 133 Erivan, Plute Resim No: 134 Erivan, Plute Resim No: 135 Erivan, Golden Resim No: 136 Erivan, Golden Resim No: 137 Erivan, Golden Resim No: 138 Erivan, Golden...176

17 17 ŞEKİLLER LİSTESİ Sayfa No ġekil No: Yılına Ait Sera Örneği...14 ġekil No: 2 Victoria Dönemine Ait Ġç Mekan Bitki Düzenlemesi...18 ġekil No: 3 Bitkiyi saksısı ile birlikte içi nemli kum dolu ikinci bir kaba koymak bitki civarındaki havayı nemlendireceğinden, nem açısından olumlu katkı ağlar...29 ġekil No: 4 Bitkiyi, içi su dolu ikinci bir kaba ters olarak konulmuģ boģ saksı üzerine yerleģtirmek de bu konuda olumlu sonuç verecektir...29 ġekil No: 5 Bir baģka yöntem ise, bitkiyi içi nemli çakıl dolu ikinci bir kaba Koymaktır...30 ġekil No: 6 Bitkinin yapraklarına hergün sabah ya da akģam saatlerinde su püskürtmek sıkca kullanılan bir yöntemdir...30 ġekil No: 7 Bitki Formları...43 ġekil No: 8 Ġç Mekanda Görsel ĠliĢkisi...47 ġekil No: 9 Mekanı Tanımlayan Elemanlar...48 ġekil No: 10 Ġnsanın Ortalama Ölçüleri...53 ġekil No: 11 Sıcaklık...55 ġekil No: 12 Kokusal...55 ġekil No: 13 ĠĢitsel...55 ġekil No: 14 Dokunsal...56 ġekil No: 15 IĢık Yoğunluğu ġeması...61 ġekil No: 16 Simetrik Denge...65 ġekil No: 17 Simetrik Denge...66 ġekil No: 18 Asimetrik Denge...66 ġekil No: 19 Asimetrik Denge...67 ġekil No: 20 Biçimde Zıtlık...68 ġekil No: 21 Yönde Zıtlık...69 ġekil No: 22 Ölçüde Zıtlık...69 ġekil No: 23 Eksensel Koram...70 ġekil No: 24 Renk Çemberi...71 ġekil No: 25 Tek Renk Düzeni...72

18 18 ġekil No: 26 Yakın Renkler...72 ġekil No: 27 Zıt Renkler...73 ġekil No: 28 Soğuk Renkler...73 ġekil No: 29 Sıcak Renkler...74 ġekil No: 30 Tarafsız...74 ġekil No: 31 Tek Tasarım...76 ġekil No: 32 Grup Tasarımı...78 ġekil No: 33 Grup Tasarımı...78

19 19 TABLOLAR LİSTESİ Sayfa No Tablo1. Ankete Katılan Bireylerin Cinsiyetini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo2. Ankete Katılan Bireylerin YaĢ Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo3. Ankete Katılan Bireylerin Medeni Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo4. Ankete Katılan Bireylerin Eğitim Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 5. Ankete Katılan Bireylerin Tesrcih Ettikleri AlıĢveriĢ Merkezini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo6. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezine GidiĢ Sebebini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 7. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezi Seçerken Dikkate Aldıkları Unsurları Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 8. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezlerinde Bitki Bulundurma Gereksinimini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 9. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezinde Bitki Bulundurulmasının Tercih Nedenlerini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 10. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezlerinin Yemek Bölümünde Bitki ve Görsel Eleman Bulundurma Gereksinimini Belirleyen Sayısal ağılım Tablo 11. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezlerinde Gün IĢığı Kullanımı Hakkında Ġsteklerini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 12. Ankete Katılan Bireylerin AlıĢveriĢ Merkezlerinde Ağaç ve Çiçek Türleri ÇeĢitliliği Hakkında GörüĢlerini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 13. AlıĢveriĢ Merkezlerinden Elde edilen Sonuçlar...190

20 20 1. Giriş 1.1. Problem Doğanın bir parçası olan insanın, tarihin ilk çağlarında doğa ile iliģkileri bugünkünden çok farklı idi. Doğanın koymuģ olduğu ilkelere tümüyle uymak zorunda olan ilk insan, toplu yerleģime geçip ilkel yöntemlerle tasarımsal faaliyetlere baģladığı çağlarda dahi çevresinde doğal dengeyi bozmamıģtır (Yazgan,1990, s.1). Çağlar boyunca daha fazla ürün, daha iyi bir yaģam düģüncesinde olan insan; tarımda geliģtirdiği yeni teknikler ve yöntemlerle yavaģ yavaģ çevresini değiģtirmeye, gereksinimleri arttıkça da doğal çevreyi bozan, yıpratan uygulamalara baģlamıģtır (Yazgan,1990, s.1). Özellikle endüstri devriminden sonra fabrikaların kurulması, yeni geniģ yerleģme alanların açılması, bunlara bağlı olarak ulaģım olanaklarının artması, baraj, liman, ve köprülerin yapılması, insanın yaģam düzeyini yükselttiği ölçüde doğadan uzaklaģmasına neden olmuģtur. Doğal çevreden uzaklaģıp sert, soğuk ve cansız malzemeden oluģan modern yerleģme alanlarında yaģamak zorunda kalan insan; yeģile olan özlemi ve doğanın bir parçası olma düģüncesiyle yapay da olsa doğayı yakınına getirme çabasına yönelmiģtir. Bu nedenledir ki, günümüzün modern kentlerinde yeģil in en yoğun olduğu parklar, çocuk oyun alanları, meydanlar ve yollar; taģ, beton ve asfalttan oluģan kentleri güzelleģtiren, yaģanılır hale getiren mekanlardır (Yazgan,1990, s.1). Günümüz insanı bununla da yetinmeyerek bitkiye yaģamının büyük bir bölümünü geçirdiği evin içine, çalıģtığı bürosuna kadar getirmiģtir. Saksı bitkileri veya kesme çiçeklerin bulunduğu vazolarla süslenmiģ bir iç mekan insana bir nebze olsun doğayla bir arada olma ve onun zevkini tatma olanağı vermektedir (Yazgan,1990, s.1). Bitkilerin doğal olarak yaģadıkları ortamdan alınarak kap içerisinde, çeģitli mekanlarda yetiģtirilmesi (konut gibi özel yada otel, alıģveriģ merkezi, havaalanları gibi kurumsal alanlar), Ġç Mekan Bitkisel Tasarım kavramını tam olarak ifade edememektedir. Ġç mekan bitkisel tasarımın belirli ve özel amacı bulunmaktadır.

21 21 Ġç mekan bitkilerle yapılan tasarımın amacı; bitkileri mimari birer eleman gibi değerlendirerek bitkilerin çeģitli özelliklerini kullanmak koģuluyla, bitkiler için yaģanabilir ve insanlar için iģlevsel ve estetik mekanlar düzenlemektedir. Bitkilerle yapılan tasarım; Ġç mekan elemanlarını organize ve koordine eder, Mekana kimlik kazandırır, Ġç mekan elemanları ile insan arasındaki uyumu sağlar, Yapı içindeki mekanları daha yaģanabilir kılar, estetik değerlerini arttırır. Bitkisel materyal, iç mekandaki elemanları organize ederek birbiri ile çakıģan iģlevler için fiziksel ya da görsel bir engel olarak iģlev yapar. Yapı içinde yer alan renkli çiçekli ya da yoğun olarak kullanılan sarkıcı formlu bitkiler mekanın insana yönelik olduğunu adeta vurgular. Yapay olarak sağlanan ve tamamen kontrollü mekanların (aydınlatma, ısıtma, havalandırma ile) bireyler tarafından daha kabul edilebilir yaģama ortamı olarak algılanmasında etkilidir (Yazgan, Uslu ve TanrıvermiĢ, 2003, s.1). Türkiye de süs bitkileri konusunda çalıģan kürsülere sahip üniversitelerimiz vardır. Son yıllarda çiçekçiliğe karģı da geniģ bir ilgi yaygınlaģmak eğilimini göstermektedir. Ancak bütün bu çabalara karģın, gerek amatör ve gerekse profesyonel çiçek yetiģtiricilerine yararlı olabilecek kitapların sayısı yok denecek ölçüde azdır. Bazı ansiklopedi, gazete ve dergilerin verebileceği bilgilerin yeterli olmadığı da bir gerçektir (Öğe, 1997, s.3). Bugün bahçesi olan her yapı ya da apartman bahçelerini süsleyen mevsimlik çiçeklerin giderek çeģitlenmesinin ve ev, apartman dairelerindeki çeģitli çiçek ve süs yapraklarının giderek artmasının bir sonucu olarak, bununla ilgili türlü sorunlar ortaya çıkmıģtır. Bu sorunlar, zararlı böcekler ile mantar bakteri ve virüs kaynaklı hastalıklar tarafından oluģturulmakta, kuruma ya da solmalar ortaya çıkmaktadır. Sonuçlar amatör çiçek meraklılarını üzmekte ve bu sorunlara iliģkin önlemleri bulmakta her zaman zorlukla karģılaģılmaktadır (Öğe, 1997, s.3)

22 22 Gerçi Ġstanbul da ve baģlıca diğer illerimizde Tarım Orman ve KöyiĢleri Bakanlığı Zirai Mücadele AraĢtırma Ġstasyon ve Enstitüleri bulunmaktadır, ama her amatör ya da profesyonel çiçekçinin bunlara kadar giderek karģılaģtığı zorlukları giderebilmesi mümkün olsa bile, bu kolay bir yol değildir. Bu nedenle herkesin evindeki saksısından bahçesindeki çiçeklerine ve süs fidanlarına kadar hemen tüm süs bitkilerinde görülen bazı hastalık ve zararlara karģı yeterince bilgi veren ve kolaylıkla uygulanabilen önlemleri önerebilen kaynaklara ihtiyaç vardır (Öğe, 1997, s.3). nelerdir? Problem Cümlesi AlıĢveriĢ merkezlerinde dekoratif amaçlı iç mekan bitkilerinin kullanım olanakları 1.2. Amaç Bu araģtırmanın genel amacı AlıĢveriĢ Merkezlerinde Dekoratif Amaçlı Ġç Mekan Bitkilerinin Kullanım Parametrelerinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda aģağıdaki sorulara cevap aranmıģtır : Alt Problemler 1. Ġç mekanda bitki kullanımının tarihi süreci nedir? 2. Ġç mekan tasarımında kullanılabilecek iç mekan bitkileri hakkında genel bilgiler nelerdir? 3. Ġç mekan bitkilerinde yetiģme ve geliģmeyi etkileyen etmenler nelerdir? 4. AlıĢveriĢ merkezlerinde kullanılan iç mekan bitkilerin tasarımında karģılaģılan güçlükler nelerdir? 5. AlıĢveriĢ merkezlerinde ortam koģullarına uygun ve istenilen amaca hizmet edecek özellikte olan bitki türleri hangileridir? 6. AlıĢveriĢ merkezlerinde iç mekan bitkilerine iliģkin halkın görüģleri nelerdir?

23 Önem Günümüz insanı, konforun artması ile birlikte yaģama mekanlarını daha kolay ısıtma ve havalandırma sistemleri ile donatmakta, kentsel alanlarda daha fazla alıģveriģ merkezleri ve daha fazla kontrol altına alınmıģ mekanlarda yaģamaktadır. Ġyi koģullarla donatılmıģ mekanlar tüm konforuna karģın dıģ mekandan ve doğadan arıtılmıģ, tamamen yapay çevreler olmak zorundadır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.17). Bitkiler yapay olarak oluģturulmuģ mekanların doğal elemanlardan izler taģımasına yardımcı tasarım elemanlardır. Modern teknolojinin yarattığı çelik yapılar, cam, beton gibi masif yüzeyler arasında, yaģayan ve doğadan yansımaları taģıyan bitkiler, iç mekan organizasyonunda önemli yer tutarlar. Mevsim değiģiklikleri, yıl boyunca canlı olması ve çeģitli renklere bürünmesi gerek mimari formlar gerekse yaprak, çiçek, gövde özellikleri ile mekana hareketlilik kazandırırlar (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.17). Kent yaģamında doğaya özlemin giderilmesinde, yalnızca oturulan mekanlarda dekoratif amaçlı bitkilerin kullanılması değil, kentte paylaģılan tüm alanlarda da uygulanması ruh sağlığı ve huzuru için gereklidir. Bu çalıģmada tüm boyutlarıyla dekoratif amaçlı bitki kullanımının AVM lerindeki hali hazırdaki durumu, örnek büyük alııģveriģ merkezleri seçilerek ele alınmıģtır. Ġç mekanda bitkilere yapılan bir düzenleme ile bitkinin renk, koku, form veya ölçü özelliklerinden yararlanarak mekan daha çekici ve farklı bir atmosfere sahip olur. Cansız malzeme ile de yapılacak bazı iģlevlerin; canlı bir obje ile baģarılması doğal peyzajı kapalı mekanlarda yaģatmaktadır. Mekanın iģlevine bağlı olmakla birlikte; mekanda yönlenmenin sağlanması, istenmeyen objelerin gizlenmesi, keskin hatların yumuģatılması, mekan organizasyonunun sağlanması gibi pek çok iģlevsel özellikleri nedeni ile bitkiler, iç mekan düzenlemede kullanılması gereken elemanlardır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.17). Günümüzde modern iç mimari tasarımında bitkiler özellikle saksı bitkileri iç dekorasyonu tamamlayan, canlılık kazandıran malzeme olmaları yanında insanların doğaya olan özleminin sonucu olarak kullanılmaktadır. Saksı bitkileri

24 24 mekan içinde dekorun bir parçası olarak iģlevsel ve estetik amaca hizmet eder, istenen bazı özellikleri sağlamada yardımcı olurlar. Örneğin sarkıcı türde bitkiler Nephrolepsis (Eğrelti-AĢk Merdiveni) tavan yüksekliği fazla olan bir mekanı daha alçak gösterilebilir. Asparagus glumosus (Tül KuĢkonmaz), Asparagus sprengeri ( Çıtır ) gibi Ģeffaf ve hafif dokulu bitkiler mekanı geniģletirler. Monstera deliciosa (Deve Tabanı) gibi iri yapraklı kaba dokulu bitkiler mekanı daraltırlar. Göze hoģ gelmeyen unsurların örtülmesinde ve birbirine benzer mekanların ayrılmasında kullanılabilir (Çalık, 1996, s.22). Ġç mekanlarda dekorasyonu tamamlayan, bu mekanları kullananların doğa özlemlerini gideren canlı varlıklar olan bitkileri kullanırken kiģisel isteklerimize göre değil; mekana ait özellikleri ile kullanıcı özelliklerine bağlı olarak bitkilerin ekolojik istekleri göz önüne alınarak yerleģtirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, bitkilerin yetiģme ortamı istekleri ile yetiģtirililecekleri mekanın yetiģme ortamı koģulları mümkün olduğunca birbirine yakın olmalıdır. Bitkiler için gerekli yetiģme ortamı koģulları olan ıģık, sıcaklık, hava rutubeti ve havalandırma koģullarına dikkat edilmelidir (Atalay, 2004, s.61). Bu araģtırma iç mekan bitkileri tasarımının incelenmesi, bitkilerin sınıflandırılması, geliģme ve yetiģtirme özellikleri ve alıģveriģ merkezlerinin koģullarına uygun bitkilerin tespiti açısından önem taģımaktadır Varsayımlar Bu araģtırmanın temelinde aģağıdaki sayıltılar yer almaktadır. 1. Anket uygulanan örneklem grubu evreni temsil edecek niteliktedir. 2. Tespit edilen bitkilerin tanıtım formları araģtırmacının bilgi sahibi kiģilerle yaptığı bilgi alıģveriģi ve mesleki gözlemlerine göre hazırlanmıģtır. 3. Veri toplama araçları uzman bilgisine göre hazırlanmıģtır.

25 Sınırlılıklar 1. Bu araģtırma iç mekan bitkileri ile sınırlıdır. 2. AraĢtırma yazılı kaynaklardan ve sanal ortamdan elde edilen görsel bilgiler ile sınırlıdır. 3. AraĢtırmanın çalıģma planı; araģtırmacıya verilen yüksek lisans tezi süresi ile sınırlıdır. 4. AlıĢveriĢ merkezlerinde anket uyguladığımız kiģileri rastgele seçerken, alıģveriģ maksadıyla gelip gelmediklerine bakılmaksızın, tez konumuzdaki dekoratif bitkilerle ilgili çeģitli sorulara çok kiģinin cevap vermekten kaçınması sınırlayıcı faktör olmuģtur. Bazende çiftlerden kadınlar fikirlerini beyan etmekten kaçınmıģ, eģlerine bırakmıģlardır. 5. Bitki seçimi, ekolojik isteklerine göre, kaynakçada belirtilen teknik koģulların bazen yerine getirilmemesiyle sınırlı kalmıģtır. 6. Anket uygulamasının, Erivan (Ermenistan)daki AVM lerinde, anket sorularına Türkçe veya Ġngilizce lisan ortaklığı bulunamadığından, yapılamaması da sınırlayıcı diğer bir faktör olmuģtur.

26 Tanımlar Adentif Kök : Gövde, dal, sürgün veya çeliklerden oluģan köklerdir (Ebcioğlu, 2007, s.165). Almaşık : Bir bitkide yaprak yada çiçeklerin sapı iki yanında karģılıklı değil de aralıklı bir sağda bir solda bitmesi demektir (Ebcioğlu, 2007, s.165). Çelik : Bitkinin kök, gövde, sap, ve dal gibi bölümlerinden kesilen ve yeniden köklenme yeteneği taģıyan canlı parçasıdır. Bu çeliklerin alt kısmını kolay köklenebilmesi için bir yanına doğru eğimli olarak kesilir. Kimi bitkilerde gövde ya da dal çeliklerinin belli boylarda olması da önemlidir (Ebcioğlu, 2007, s.165). Daldırmak : Bitkilerden alınan gövde, sap, dal, yaprak yada kök parçalarının (çeliklerinin) o bitkiye uygun toprağa sokulup bolca sulanarak çoğaltılması denilir. Bu iģlemde gövde, sap ya dal çiçekleri alt kısmının ve yaprağın sapının toprağa daldırması gerekir (Ebcioğlu, 2007, s.165). Dinlenme : Organizmanın bir kısmında veya tümünde; aynı zamanda veya farklı zamanlarda canlılık olaylarının adeta durur derecede yavaģlaması sonucu ortaya çıkan fizyolojik bir olaydır (Oral, 1991, s.173). Enfeksiyon : Konukçu dokusuna giren etmenin orada yerleģerek tutunması ve konukçuyu hastalandırmasıdır (Oral, 1991, s.173). Havalandırmak : Havadar ortamları seven bazı bitkiler sıcak ya da havasız yerde kalınca çiçek ve yaprakları cansızlaģır pörsür gibi olur ve görünüģleri bozulur. Bu durumda böyle bitkilerin çevresindeki pencereler açılarak ya da bitkiler balkon gibi açık yerlere çıkarılıp o bitkiye uygun yerlerde havalandırılmaktan yarar görer (Ebcioğlu, 2007, s.165).

27 27 Kaba Dere Kumu : Suya süzeklik (akıntı) kazandırmak için bitkinin toprağına kaba dere kumu katılır. Bu kum sıva iģlemlerinde kullanılan ince dere kumunu elde etmek için yapılan elemede elek üzerinde kalan irice taneli olan kumlardır. Bitki toprağında kesinlikle kaba deniz kumu kullanılmaz (Ebcioğlu, 2007, s.165). Kompost : Saksı, yastık, kasa vb. yerlerde bitki üretim ve yetiģtirme amacıyla kullanılan tın, turba, yaprak çürüntüsü, kum, perlit vb. materyallerin çeģitli oranlardaki karıģımlarıdır (Oral, 1991, s.173). Orantılı Nem : Belirli bir sıcaklıkta havanın taģıdığı su buharı miktarının, o sıcaklıkta taģıyabileceği en yüksek su buharı miktarına oranı olup, % olarak ifade edilir (Oral, 1991, s.173). Soğuklama Dönemi : Bazı bitkilerin soğanının üretici niteliğini koruması için soğuk yerde bekletilmesine, o soğuk ortamda geçirilmesi gereken süreye denir (Ebcioğlu, 2007, s.165). Sukkulent Gövde : Kurak ortamda yaģayan bir çok bitkilerin gövdeleri küre veya silindir Ģeklini alır ve dokuları arasında bol su depo ederler. Dokuları içinde su topladıklarından dolayı ĢiĢkin olan bu Ģekildeki gövdelere sukkulent (etli) denir (Oral, 1991, s.173). s.165). Sukkulent : Bütün yaprak ve dallarında su biriktiren bitkilerdir (Ebcioğlu, 2007, Terleme : Bitkilerin metabolizmaları gereği olan, enerji değiģiminde rol oynayan unsurlardan yetiģme ortamlarındaki karbondioksid ve oksijen alıģveriģi sırasında ve bazende ortamın sıcaklık koģullarına göre gövde, yaprak açıklıklarını ayarlamak, ortama nem verme olayına terleme (Transpiration) denir (CoĢkun, 2009). Toprak Tekstürü : Topraktaki inorganik primer taneciklerin büyüklük bakımından dağılıģ ve oranlarını ifade eder.yani toprağı oluģturan kum, silt ve kil büyüklüğündeki taneciklerin toprağın katı fazı içerisindeki oranlarını belirler (Oral, 1991, s.173).

28 28 2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ÇALIK, Ebru. (1996), Yapay Aydınlatma Kaynaklarının Ġç Mekan Bitkileri Üzerinde Etkileri, Yüksek Lisans Tezi. Bu çalıģmada, iç mekan bitkilerinin kullanımı, bitkisel tasarım, bitkilerin yetiģme ve geliģmesini etkileyen etmenler ve iç mekan bitkilerinde ıģık özellikleri açıklanmıģtır. ATALAY, Emine. (2004), Ġç Mekan Bitkiler ve Plastik Öğelerin Tasarımınsa IĢık ve Renk,Yüksek Lisans Tezi. Bu çalıģmanın amacı, iç mekan tasarımının öğesi olan iç mekan bitkilerini fonksiyonel ve estetik açıdan incelemektedir. ERTUĞRUL YAZGAN, Murat. (1990), Ġç Mekan Bitkileri adlı ders kitabını yayınlamıģtır. Bitkilerin mekan düzenleme çalıģmaları, iç mekan bitkilerin ekolojik istekleri, bitkilerin geliģmesini etkileyen etmenler, bakım hatalarından kaynaklanan sorunlar ve iç mekan bitkilerinde üretim teknikleri açıklanmıģtır. EROĞLU, Engin. (2004), Düzce Kent Açık ve YeĢil Alanlardaki Bazı Bitki Ve Bitki Gruplarının Mevsimsel değiģim Potansiyelinin Bitkisel Tasarım Yönünden Ġncelenmesi Yüksek Lisans Tezi. Bu çalıģmada, düzce kenti açık ve yeģil alanlarında, yıl boyu bitkilerin mevsimsel değiģiminin, algıdaki farklılaģma ve bu farklılaģmaların psikolojik etkilerinin neler olduğu, algıdaki bu değiģimlerin bitkisel tasarımlarla olan uyumunun ortaya konulması amaçlarıyla yapılan çalıģmada bitki ve bitki grupları belilemiģtir. TURHAN, Emrah. (2007), Mimari Tasaımda Cam Kullanımı ve AVM Merkezlerinde değerlendirilmesi Yüksek Lisans Tezi. Bu tezin amacı, camın yapı ve mekan tasarımını geçmiģten günümüze nasıletkilediğini, mevcut cam teknolojisini, bunun ortaya çıkardığı kullanım biçimlerini belirlemektir. Camın yapıda doğru yerde ve biçimde kullanılmasını sağlamak amacın baģka bir boyutunu yansıtmaktadır. Cam kullanımının alıģveriģ merkezi tasarımını nasıl etkilediğini, alıģveriģ merkezleri üzerinde bir görsel değerlendirme çalıģması yapılarak ortaya çıkarılması, tezin amacına yönelik önemli bir aracı olmaktadır.

29 29 ULUS, Aysel. (1993), Bazı Ġç Mekan Süs Bitkilerinin Kullanım Tekniği Üzerine ÇalıĢmalar Yüksek Lisans Tezi. Bu tezin amacı, iç mekann bitkileri ve genel özellikleri, iç mekan bitkilerinin yetiģme ortamı koģulları, iç mekanda (ofis ve otellerde) tür seçimi ve tasarımı ele alınmıģtır.

30 30 3. YÖNTEM 3.1. Araştırmanın Modeli Bu araģtırma AlıĢveriĢ Merkezlerinde Dekoratif Amaçlı Ġç Mekan Bitkilerinin Kullanım Parametrelerinin Saptanması na yönelik bir çalıģma olduğu için nitel araģtırma yöntemi kullanılmıģtır. Bu araģtırmada, bitkilerin genel istekleri, bakım önlemleri, iç mekanda bitkisel tasarım ve iç mekan bitkilerinin çeģitleri incelenmiģtir. AraĢtırma konusu ile ilgili bilgiye ulaģmak için Ankara, Ġstanbul, ve Tebriz deki kütüphaneler ve tezler araģtırılmıģtır, elektronik ortamdan elde edilen bilgiler incelenmiģtir Evren ve Örneklem Bu araģtırmanın evrenini, öğretim yılı, AlıĢveriĢ Merkezlerinde Dekoratif Amaçlı Ġç Mekan Bitkilerinin Kullanım Parametrelerinin Saptanması na yönelik, kütüphanelerden yapılan araģtırmalar oluģturmuģtur. Örneklemi ise 103 adet iç mekanlarda ve alıģveriģ merkezlerinde kullanılan iç mekan bitkileri örnekleri incelenmiģ envantar bilgileri doğrultusunda bilgi formları düzenlenmiģtir. Ankara da Ankamall, Armada, Ġstanbul da Cevahir, Historia, Erivan da Plute,TaĢir, Golden da çekilen örnek fotoğraflara yer verilmiģtir. Ankara daki AVM lerini ziyaret edenlere, AVM lerde dekoratif amaçlı bitki kullanımı ile ilgili anket uygulanmıģtır. Anket 120 kiģi üzerinde, 12 adet soru ile gerçekleģtirilmiģtir. Anket uygulaması Ankamall da 60 kiģi, Karum da 20 kiģi, Cepa da 20 kiģi ve Armada AVM indeki 20 kiģi üzerinde yapılmıģtır. Anket soru formu, çalıģmada Ek-2 de verilmiģtir Verilerin Toplanması Bu araģtırmada kullanılan veriler, çeģitli kütüphanelerden yazılı kaynaklar taranarak tespit edilmiģtir. Ġlgili kitap, makale ve elektronik ortamda bulunan kaynaklar taranarak, Ankara Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümündeki tezler incelenerek, alıģveriģ merkezlerinde kullanılan iç mekan bitki örnekleri fotoğraflanarak, tespit edilmiģtir. Ġç mekan bitkilerinin

31 31 çeģitleri araģtırılmıģtır, bu alanda çalıģan uzmanların görüģ, bilgi ve deneyimlerine yer verilmiģtir, elde edilen bilgiler derlenerek, fotoğraflar yardımıyla desteklenmiģtir. Anket uygulanan 120 kiģiden alınan sonuçlar, çalıģmanın sonuç ve öneriler kısmında,ayrıntılı olarak irdelenmiģtir Verilerin Analizi AraĢtırmada toplanan veriler; " literatür taraması sonucu elde edilen veriler " ve "yapılan araģtırmalar sonucunda elde edilen bulgular" adı altında baģlıca iki kategoride ele alınmıģtır. Ankamall, Karum, Armada, Cepa alıveriģ merkezlerinden elde edilen veriler (bitki örnekleri); araģtırmanın üçüncü bölümünde (bulgular ve yorum) çözümlenmiģtir. Elde edilen bulgular SPSS 17.0 For Windows programından yararlanılarak gerçekleģtirilmiģtir.

32 32 4. BULGULAR ve YORUMLAR 4.1. Araştırmanın Kavramsal Çerçevesi Bitkilerin İç Mekanda Bulunma Süreci Bitkiler çok eski yıllardan beri sandıklar içinde yetiģtirilmiģlerdir. Fakat iç mekan dekorasyonunda bitki kullanımının yaygınlaģması yeniyeni baģlamıģtır. Bitkilerin iç mekanda ilk belirdiği zamanları tespit etmek zordur. Fakat 3000 yıl önce Çin deki evlerde kullanımının baģladığını söyleyebiliriz. Pompeii Ģehrinin harabeleri, iç mekan bitkilerinin 2000 yıl önce kullandığını göstermektedir. Pompeii deki büyük evlerde bitkiler, sütunlarla çevrelenmiģ avlularda, tuğla rengi kaplarda yer alırken, daha küçük evlerde iyi ıģık alan yerlerde az sayıda saksılar bulunurdu. Bitkilerin kimliğini belirlemek zordur, ama bunların muhtemelen defne ağacı, mersin, limon veya ağaç kavunu ve belki de yaprağını dökmeyen bodur ağac ve yabancı bitkiler olduğu tahmin edilmektedir (Manaker, 1987, s.5). Tabiat, insanoğlunun kullanımına bazı imkanlar sunmuģtur. Ġnsanoğlu öncelikle doğadaki bitkileri kendilerine yarar sağlayacak bir araç olarak görmüģtür. Doyuran, onaran ve yenileyen bir araç... Sonra teknoloji geliģmiģ, bu geliģme insanları doğadan koparmıģ, bir mimarinin içine sokmuģ ve doğaya özlem baģlamıģtır. Bu özlem insanların evlerinde bitki yetiģtirmeye baģlamasıyla bir ölçüde azaltmaya çalıģmıģtır. Günümüzde herkes imkanları nispetinde iç ve dıģ mekanlarda bitki yetiģtirmekte ve bunu da psikolojik bir rahatlama Ģekli olarak değerlendirilmektedir. Tabi ki insanların ihtiyacı olan herģey, teknolojinin bir ürünü olarak insanlara hizmet vermektedir. Bunun bir getirisi de çiçekçilik sektörüdür. YaĢamın her alanına girmeyi baģaran bitkiler insanın her türlü sağlığını, ruhsal ve bedensel olarak etkiler hale geldi ve geçmiģten bugüne inançların Ģekillendirdiği bahçe tiplerinin ortaya çıkmasında temel unsur olmuģtur (Çalık, 1996, s.2).

33 33 Tarihin ilk dönemlerinde yetiģitiricilik yapan çiftçiler, iç mekana bitki getirmemiģlerdir. Ancak çok zengin ya da günlük yaģamın içinde biraz değiģiklik isteyen kiģiler, estetik amaçlı olarak kesme çiçek kullanmıģlardır. Romalılar asma, sebze ya da meyvelerin korunması amacıyla ilk ilkel basit sera yerine geçebilecek bazı yapılar yapmıģlardır. Ġmparatorlarının her gün taze salatalık yeme istekleri, sera tipi yapıların yapılmasına neden olmuģtur. Bu yapılar, çürümüģ gübre ile ısıtılan ve üzerleri Ģeffaf mika kristalleri ile çevrelenmiģ yerlerdir. Ortaçağ da da benzer yapılar yapılmıģtır. Örneğin Avrupa nın en eski botanik bahçesi olan Padua da (Ġtalya) 1550 li yıllarda bazı cam yapılar kullanılmıģtır. Bununla beraber 17.yüzyıla kadar bitkilerin korunaklı mekanlarda yetiģtirilmeleri yaygınlaģmamıģtır. Ancak soğuk mevsimlerde bitki yetiģtirmek ya da meyve üretmek amacı ile yapılan korunaklı mekanlar ya da seraların yapısal geliģim süreçleri, iç mekanda bitki kullanımının yaygınlaģması açısından önemli rol oynamıģtır (ġekil 1 ) (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.3). Şekil 1: 1857 Yılına Ait Sera Örneği (Yazgan, 2003, s.4) 17. yüzyıl boyunca, özellikle Ġngiltere de, zenginlerin arazileri üzerinde bulunan seralarda portakal yetiģtirilirdi. O dönemlerde sera demek; Soğuğa karģı hassas bitkileri

34 34 korumak demekti ve böyle yerler düģük sıcaklıklarda muhafaza edilirdi. William ve Mary (17.yy sonlarında) ısrarla bahçecilik ve çiçekcilikle ilgilendiler. Egzotik bitki kolleksiyoncusuydular ve bunları sergilemek için 3 tane limonluk kurdular. Bu dönemde kurģun ve taģtan yapılan sandıklar popüler hale geldi. Ġtalya da çiçek açan saksı bitkileri villalarda görülmeye baģlandı. Amerika da yaģayanlar iç mekanda bitki yetiģtirmeye çok az zaman bulabiliyorlardı (Çalık, 1996, s.8). 17. yüzyıl, çoğunlukla meyveleri yenilebillir bitkilerin soğuktan korunması ve yetiģtirilmesine yönelik çabaların ön plana alındığı bir dönemdir. Bu yüzyılda Sir Huge Platt tarafından yazılan Flores Paradise adlı eserde, dıģarıda yetiģen kayısı, asma gibi bitkilerin evlerde yetiģtirilebilmesi için tavanlara doğru sardırılması önerilmiģtir. Ġngiltere, Almanya ve Hollanda gibi ülkeler nar, mersin, limon ve asmaların kıģ mevsiminde korunmaları için, bahçivan ve yetiģtiriciler tarafından iç mekanlara alındıkları görülmüģtür. Ayrıca günümüzde ilkel bir yöntem olarak görünse de, bitkilerin keçe gibi malzemelerle tamamen kapatılarak, soğuk havadan donmasını engellemek, bitkilerin soğuktan korunması için kullanılan bir baģka yöntemdir (Manaker, 1987, s.8). 17. yüzyılın sonlarında ısıtma yöntemleri yaygınlaģmaya baģlamıģtır. Hollandalılar, ilk defa mangal yerine bacalı dökme demirsobaları ısıtmada kullanarak, insan ve bitki için tehlike yapan dumanı mekandan uzaklaģtırmıģlar ve bitki yetiģtiriciliği alanında bir yeniliğe öncülük etmiģlerdir. Ancak bu dönemde yetiģtiricilik ve korumaya yönelik olan iç mekanda bitki kullanımı, estetik amaçlı değildir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.3). 18. yüzyıl boyunca, egzotik bitkilere büyük bir ilgi gösterildi ve dönemin ortalarında yaklaģık olarak 5000 tür tanıtıldı. Aristokrasi ye dek, Amerikada 18.yy da egzotik bitkilere ilgi azdı. Dönemin sonlarında ananas, muz ve mimoza gibi tropikal bitkileri de içeren bir sera kuruldu (Manaker, 1987, s.8). 18. yüzyılda çok farklı türlerde bitkilerin keģfedilmesi ile bitki bilimi, bilimsel bir disiplin olarak geliģmeye baģlamıģtır. Yazın dıģarıda yetiģen bitkilerin kıģ mevsiminde

35 35 körüklü sobalarla ısıtılan galerilere alındığı bu dönemde, iç mekanda meyve ve sebze yetiģtirmek, yetiģtirilen ürünlerin konuklara ikram edilmesi sosyal statünün önemli bir göstergesi olmuģtur. Bu nedenle pek çok aile cam evlerde portakal, ananas, nar gibi meyvelerle birlikte koleksiyon amacıyla farklı yerlerden getirilen kaktüs ve bitki türlerini de yetiģtirmiģlerdir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.4). Bu yüzyılda özellikle Ġngiltere de bitki yetiģtiriciliği teģvik edilmiģ ve ahlaki açıdan savunulmuģtur. Kadın iģi olarak görülen bitki üretimi, bakımı ve yetiģtiriciliğinin kadını eve bağlayacağı düģüncesi yaygınlaģmıģtır. Özellikle iç mekan bitkileri ile uğraģmanın tüm gün evde can sıkıntısı çeken ev hanımı için, enerjisini harcama uğraģısı olarak görülmüģtür. Kadın için en uygun yer evidir ve bunu sağlayan araç da bitkidir düģüncesi hakim olmuģtur. Ancak bu düģüncenin aksine, kadınlar edindikleri deneyimleri paylaģmak üzere çeģitli bahçecilik kulüpleri gibi organizasyonlar kurmuģlar ve bu tip organizasyonlarla daha dıģa dönük yaģamaya baģlamıģlardır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.4). 19. yüzyıl ın baģlamasıyla birlikte tropikal bitkiler, serada ve limonluklarda dekoratif aksesuar olarak kullanılmaya baģlandı ve böylece zaman ve parası olan aristokratların merakı ve zevki olarak kaldı. Diğerlerinin bitkilerle, yeteri kadar günlük iliģkisi olduğu için hobi olarak bile evde istemediler nın ilk baģlarında, yapraklarının güzelliği için yetiģtirilen bitkiler iç mekanlarda kullanıldı. 19. yy ın ilk yarısı sona erdiğinde, nadir egzotik bitkileri bulunan seralar, yükselen orta sınıfın zerafetine ve prestijine iģaret eden bir unsur olarak kaldı (Çalık, 1996, s.9). 19. yüzyıla doğru yeni teknolojik olanaklara daha fazla yapı tesis edilerek, geliģmiģ ısıtma sistemleri ile bitkilere iç mekanda daha iyi koģullar sağlanmıģtır. Bitki çeģitliğinin artması, bitkiler arasından seçim yapılmasına ve yanlızca yararları için değil, görünüģlerinin estetik yanı ile de ilgilenilmesine yol açmıģtır. Böylece bitkiler sürekli kalmaları amacı ile olmasa da, iç mekanlarda çiçekli oldukları dönemde geçici dekoratif eleman olarak kullanılmıģtır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.4). Yeni bitkilerin tanınmasında, farklı ülkelere seyahat eden bilimsel amaçlı botanikçiler ve ticari amaçlı bitki toplayıcısı gezginlerin çok önemli rolleri olmuģtur. Bu

36 36 dönemde Güney Afrika, Avustralya gibi uzak yerlerden çok değiģik canlı renklerde çiçekli bitkiler, hatta garp olarak nitelendirilen değiģik formlu bitkiler getirilmiģtir. Limon, nar portakal gibi iç mekanda yer alan ilk bitkilerin yerini zamanla çiçekli ve egzotik türler almıģtır. O dönemde Avrupa da bilinen 600 kadar bitki türünü yetiģtirmek, daha çok hobi amaçlıdır ve adeta modadır. YetiĢtirilen bu bitkiler mimari ve mühendislik iģlevlerinden çok segilenmeleri ve konukları etkilemeleri amacı ile kabul salonlarına ve yaģama mekanlarına getirilmiģlerdir. Çiçekli etkileri geçtiği dönemde ise, bitkiler için en uygun ortam olarak düģünülen cam evlere yani yaģama mekanlarına bitiģik seralara götürülmüģlerdir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). 19. yüzyıl baģlarında, kömürlü sobalardan sonra, buharla ısıtılan seralar da kullanılmaya baģlanmıģtır. Dökme demir ve cam yapımında kullanılan teknolojik olanakların geliģimi, seraların daha büyük ve etkileyici yapılar olmasını sağlamıģtır. Bu dönemde kaplı olarak bitkilerin yetiģtirildiği cam seralar evlere bitiģiktir. Farklı bitki türlerinin getirilmesine devam edilmiģ ve bitkileri çok büyük para karģılığında el değiģtirmiģtir. Orkide türleri, FuĢya, Amarillys gibi kokulu ve çiçekli bitkiler çoğunlukla tercih edilmiģtir. Palmiye, Kamelya, Aspidistra gibi türlere konut ve saraylarda artık sürekli olarak yer verilmiģtir larda Howea forsteriana, Nephrolepsis exaltata gibi türler tüm dünyada ev bitkisi olarak yaygınlaģmıģtır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). 19. yüzyıl ortalarında, lale, sümbül gibi soğanlı bitki yetiģtiriciliği ile Hollanda, hobi amaçlı çiçek yetiģtiriciliğini bir endüstri haline gelmiģtir. 19. yüzyıl sonlarına doğru, Rhododendron, Magnolia gibi çiçekli çalılar Tibet, Çin, Burma gibi ülkelerden getirilerek Avrupa da tanıtılmıģtır lerde ise, botanik bahçeleri, seralar ve fidanlıklar yaygınlaģmaya baģlamıģtır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). 19. yüzyıl ın sonlarında belirlenen Victoria döneminde, Ġngiltere ve Kuzey Amerika da iç mekan çiçekçiliği, popüler, zarif ve zararsız bir zevk unsuruydu. Bitkiler odalara canlılık kattı ve onlara bakan insanlara huzur verdi (ġekil 2). Evlerde, otellerde, tiyatrolarda ve halka açık mekanlarda büyük boyda tropik bitkiler yer aldılar (Çalık, 1996, s.11).

37 37 Şekil 2: Victoria Dönemine Ait Ġç Mekan Bitki Düzenlemesi (Manaker, 1998) II. Dünya SavaĢının bitimi ile birlikte günlük yaģamın pek çok alanında köklü değiģimlerin oluģu, iç mekan bitkilerinin kullanımında da etkili olmuģtur. YaĢamdan beklentilerin değiģimi, kadın ve erkek için eģit iģ ve yaģam koģulları ve refah istekleri ülkelerin genel politikalarını belirlemiģtir. Önceleri lüks olarak değerlendirilen istekler, gereklilik olarak görülmeye baģlamıģtır. Evlerde daha iyi ve rahat yaģam koģullarının sağlanması, merkezi ısıtma, modern tekniklerle aydınlatılan evler, insanlar için olduğu kadar bitkiler için de uygun hale gelmiģtir. Ġç mekanda estetik amaçlı bitki kullanımına olanak verecek mimari tasarımlar geliģtirilmiģtir. Örneğin Ġsveçli mimarlar, soğuk iklim kuģağından gelmelerine karģın, iç mekanda estetik amaçlı bitki kullanımını baģlatan ve bu amaçla geniģ pencereli yaģama mekanları tasarlayan ilk mimarlardır ların sonunda, Amerika ve Avrupa da evlerde pek çok bitkiye yer verilmiģtir. DeğiĢik türler için Philodendron, Peperomia ve Afrika menekģesinin pek çok çeģitleri üretilmiģtir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). Bu dönemde, bitkileri iç mekana taģıyanlar, mimar ve tasarımcılardır. Avrupa da Ġsveçliler savaģ sonrası modern konutlarda geliģmiģ merkezi ısıtma sistemlerini evlerde kullanmak koģuluyla, tropikal bitkilere en fazla yer veren kiģiler olarak bu konuda öncü olmuģlardır. Merkezi ısıtma ve gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının dengelendiği

38 38 evler, bitkilerin sağlıklı kalmalarında önemli bir etmendir. Ayrıca, savaģ sonrası yeniden yapılanma sürecinde, Ġsveç mimar ve tasarımcıların temel felsefesi olan geniģ pencere ve odalar ile basit form ve yalın mobilyaların kullanımı bitkiye daha fazla yer verilmesinde etken olmuģtur. Duvarlarda tırmanıcı olarak Cissus türleri kullanılarak, perdeleme yapılmıģ ve bitkilerin aynı zamanda mimari eleman olarak değerlendirilmesine baģlanmıģtır. Bitkileri kamusal yapılarda da ilk kullanan Ġsveçli mimarlar olmuģtur (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). GeçmiĢte hobi veya sosyal statüyü gösterme amaçlı olarak kullanılan iç mekan bitkileri, artık günümüzde bir sektör tarafından üretilmekte, pazarlanmakta ve konut, ticari yapılar, kamu alanları olamk üzere pek çok farklı iģleve sahip mekanlarda kullanılmaktadır. Amaca uygun olarak kullanılan iyi örnek uygulamalarına karģın, çoğunlukla iç mekan bitkileri konut, alıģveris merkezi, büro gibi mekanlarda rastgele ya da mimari yapının olanak vermediği koģullarda barınmaya çalıģmaktadır. Oysa günümüzde iç mekanda bitki kullanımı, önemle üzerinde durulması gereken bir konudur (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.5). Bahçeçilik 3500 yıl önce, insanların ilk defa toplu olarak yerleģtikleri FIRAT nehri vadisinde ortaya çıkmıģtır. Ġlk mahsüller yenilebilir olanlar, daha sonrakiler ise tedavi edici özelliği olanlardır. Dönemin taģtan oyulmuģ sanat eserleri bitkilerin özellikle meyve ağaçlarının sandıklarda yetiģtiğini gösterir. Süs bahçeciliği daha sonra geliģtirilmiģ olan Ģehir uygarlığının bir ürünüdür. Nebuchadnezzar tarafından M.Ö.605 te tekrar kurulmuģ olan BABĠL in Asma Bahçeleri (M.Ö ), taģtan yapılma tekneleri içinde ve teraslarda yetiģen bitkilere en iyi klasik örnektir (Manaker, 1987, s.9).

39 İç Mekan Bitkileri İç Mekan Bitkilerinin Tanımı Ġç mekan bitkilerinin tanımı yapılırken kaplar içinde ( salon ya da seralarda ) yetiģtirilen bitkiler olarak tanımlansa da, gerçekte iç mekan bitkilerine kesin bir tanımlama yapılamamaktadır. YetiĢme koģullarına göre bitkiler iç ya da dıģ mekanda kullanılabilir. Örneğin; Akdeniz Bölgesi nde doğal ya da park ve bahçede kullanılan bir bitki (Ficus elastica), Ankara gibi farklı bir yetiģme ortamında saksı ya da kap içinde iç mekan bitkisi olarak kullanılabilir. Bahçe çiçeği olarak bilinen lale, nergis gibi soğanlı bitkiler, çakıllarla düzenlenmiģ bir saksı içinde iç mekanda değerlendirilebilir (MEGEP, 2007, s.3 ). Ġç mekan bitkileri; doğal olarak yetiģtikleri ekolojik ortamlardan çıkarılarak saksı veya çeģitli kaplar içerisinde yapay olarak sağlanan, kendi yetiģme ve geliģme ortamlarına benzer iç mekanlarda yaģamlarını sürdürebilen, çiçek veya yaprak veya her ikisine sahip olan bitkilerdir (Ulus, 1993, s.3). Ancak böyle bir tanımlama somut değil, soyut olmaktadır. Gerçekte bitkiler aleminde böyle bir sınıf ve ayrım sözkonusu değildir. Zira dıģ mekanda yani açıkta yetiģen herhangi bir bitki, uygun ortam ve koģullar sağlandığı taktirde iç mekanda da yetiģebilmektedir. ġunuda asla unutmamak gerekir ki, iç mekanda yetiģen bitkiler ile dıģ mekanda yetiģenler arasında yetiģme faktörleri açısından farklılıklar vardır. DıĢ mekanda açıkta yetiģen bitkiler tabiatın doğal gücünden (yağmurundan, güneģ ıģığından, toprakta yenilenebilen besin maddelerinden) faydalanırken, iç mekan bitkilerinin bu ekolojik istekleri bizler tarafından karģılanmazsa, bitkiler kısa sürede öleceklerdir (Ulus, 1993, s.3).

40 İç Mekan Bitkilerin Sınıflandırılması Ekolojik İsteklere Göre Sınıflandırma Toprak Toprak katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerin oluģmuģ üç fazlı bir sistem olarak kabul edilir. Ġyi bir bitki geliģimi için bu üç faz arasında belirli bir denge bulunması gerekir. Toprağın katı kısmı, inorganik maddelerden oluģur. Ġnorganik kısım, kimyasal ve fiziksel olayların etkisiyle ana kayanın parçalanmasından arta kalan maddelerden oluģmuģtur. Bu inorganik kısımların büyüklüğü, çakıl taģı ile aģırı derecede küçük kil, kolloit parçacıkları arasında değiģir ki, toprağın yapısı da farkı büyüklükteki bu parçacıkların oranları nisbetinde değiģir. Toprağın organik kısmı hem canlı, hem de cansız organizmalardan ibarettir. Böcekler, tırtıllar, mantarlar, bakteriler ve bitki kökleri genellikle canlı maddeleri; bozunma olayının çeģitli safhalarındaki hayvan ve bitki kalıntıları, organik maddelerin cansız kısmını oluģturmaktadır. Bozunma kalıntıları genellikle kolloid yapıda olup, su ve besin maddelerinin tutulmasına katkıda bulunur (Çelem, Arslan, 1995, s.14). Toprağın sıvı kısmı (toprak çözeltisi), içinde değiģik miktarlarda erimiģ besin maddelerini ve aynı zamanda oksijen ve karbondioksidi kapsayan sudan oluģmuģtur. Toprağın gaz kısmı, iyi bir bitki büyümesi için önemlidir. Drenajı kötü, su ile iyice doymuģ topraklarda su, toprak havasının yerini alır. Böylece bitki kökleri ve bazı gerekli aerobik mikroorganizmalar, yaģamları için zorunlu olan oksijenden yararlanmaz (Çelem, Arslan, 1995, s.14). Saksı, toprak karıģımı (harç), hava ve sulama suyunun kolaylıkla iģleyebileceği geçirgenlikte olmalıdır. Saksı toprağı sadece tınlı ya da killi nitelikte olması iç mekan bitkilerinin çoğu için yeterli olmamaktadır. Genellikle saksı toprak karıģımı, hafif (kumlu-tınlı) bahçe toprağının, torf (turba) ya da yaprak çürüntüsünden elde edilen kompost, yanmıģ ahır gürbesi ve iri dere kumu ile karıģtırılması ile hazırlanmaktadır. Bu karıģımdaki oranlar bitki türlerine göre değiģmektedir. Örneğin Açelya ve Afrika

41 41 menekģesinde torf ya da yaprak kompostu, kaktüsler de ise kum oranı yüksek tutulur (Yazgan, 1990, s.10). Bazı bitkiler ise topraksız karıģım denen, yanlızca torf ya da yaprak kompostunda yetiģtirilebilmektedir. Turba ya da torf; fazla yağıģlı, düģük sıcaklıktaki ve su birikimi olan yerlerde yetiģen bitkilerin kısmen ayrıģması sonucu oluģan bir çeģit organik topraktır. Turbalar bitki türleri ve bulundukları yüksekliklere göre değiģik asit ya da alkali reaksiyon gösterebilir. OluĢtukarı yerin bitki örtüsüne göre 4 ana grupta toplanabilir. Önem sırasına göre; Sphagnum yosunu, Hypnum yosunu, KamıĢsaz turbası ve orman alt turbası olarak sıralanabilir. Avrupa ve Amerika da en çok kullanılanı Sphagnum yosunudur. Ancak bunlar ülkemizde az olduğu ya da hiç bulunmadığı için pratikte kullanılmaktadır (Yazgan, 1990, s.10). Yaprak kompusu; bazı bitkilerin özellikle ağaçların (akçaağaç, meģe, kayın, çınar, karaağaç gibi )yapraklarının havasız bir ortamda (genellikle toprak altında) amonyum sülfat gibi azotlu bir bileģik kapsayan yapay gürbe ilave edilip çürütülmesinden elde edilen bir organik materyaldır. Hazırlanmasından ay sonra kullanılabilir hale gelmektedir. Ġçerisinde bulunan yabancı ot tohumları, nematodlar, zararlı böcek ya da hastalık mantarlarının yok edilebilmesi için sterilize edilmeden kullanılmamalıdır (Yazgan, 1990, s.10) Sıcaklık Sıcaklık, bitkilerin geliģmesi ve bazı fizyolojik olayların cereyan etmesinde etkili olan klimatik bir faktördür. Bitkilerin faal olmadığı latend devrede bile, organlarındaki bio-kimyasal sürecin devam etmesi sıcaklığa bağlıdır ( Çepel, 1985, s.175). Sıcaklığın fotosentez olayındaki etkisi, ıģığa oranla daha azdır. Ancak buna göre, araģtırmalara bitkilerin fotosentez yapmaya baģlamaları için belirli bir sıcaklık derecesi gerekmektedir. Nitekim, sıcaklığın 30 C ye eriģtiğinde, fotosentezin en yüksek hızına eriģtiği, fotosentez hızının 30 C den itibaren azalmaya baģladığı ve C de sıfıra düģtüğü yapılan araģtırmalardan ortaya çıkmıģtır ( Çepel, 1985, s.175).

42 42 Sıcaklığın fotosentezden çok solunma, bitkinin su ihtiyacına ve transpirasyonuna etkisi vardır. Sıcaklık arttıkça bitki solunumu da hızlanacak ve bitkinin terleme ile su kaybı fazla olacağından su ihtiyacı da buna bağlı olarak artacaktır. Bitkilerdeki transpirasyon olayı, onların yaprak yüzeyleri ile çevrelerindeki havanın sıcaklık farkından ortaya çıkar. Bu fark arttığı oranda transpirasyon hızı da artmaktadır (Ulus, 1993, s.9). Doğadaki sıcaklığın kaynağı güneģ ıģınlarıdır. Ancak iç mekandaki güneģ ıģığına dayıl ısınma, pencere ve duvar hacmine bağlı olduğundan dıģ mekanlardan büyük farklılıklar gösterir. Öte yandan, klima sistemleri de iç mekanlardaki sıcaklıkları arzu edildiği Ģekilde değiģtirebilmektedirler (Ulus, 1993, s.9). Sıcaklık da ıģık gibi iç mekan bitkilerinin dengeli bir büyüme yapabilmeleri için gereklidir. Sıcaklık isteği türlere göre değiģir ve belli derecelerin altına düģerse süs bitkilerinin ölmesi kaçınılmaz olur. Ancak iç mekan bitkilerinin sıcaklık istekleri birbirine göre büyük farklılıklar gösterir. Bazı tropik bitkiler 10 C nin altındaki sıcaklıklardan zarar görurken bazı süs bitkileri 0 C ye kadar olan sıcaklıklardan etkilenmezler (Atalay, 2004, s.72). Sıcaklık altında toplanabilir (Çizelge 1). gereksinimlerine göre, iç mekan süs bitkileri genel olarak üç grup a. Yüksek sıcaklığa gereksinim gösteren bitkiler: Tropikal kökenli olan bu bitkiler, kıģın C yazın ise C sıcaklık, genel olarak % orantılı nem ve çoğunlukla yarı gölge veya gölge yerlerde iyi bir geliģme gösterirler. b. Orta derecede sıcaklığa gereksinim gösteren bitkiler: Bu süs bitkileri, kıģın 8-15 C, yazın ise C veya daha yüsek sıcaklıkta aydınlık ve havadar yerlere gereksinme gösterirler. c. DüĢük sıcaklığa gereksinim duyan bitkiler: Bunlar, kıģın 5-8 C sıcaklıktaki iç mekanlarda, yazın ise bahçelerde yetiģtirilebilen bitkilerdir. Bu bitkiler için en uygun yaz mevsimi sıcaklığı C dir ( Oral, 1991, s.9).

43 43 Çizelge 1. Bazı İç Mekan Süs Bitkilerinin Sıcaklık Gereksinimleri ( C) ( Oral, 1991, s.9). YÜKSEK KıĢın: Yazın: Ananas comosus Anthurium andreanum Aphelandra squarrosa Caladium bicolor Codiaeum variegatum Cordyline fruticosa Dieffenbachia Dracaena Guzmannia lingulata Maranta leuconeura Neoregelia carolinae Phalaenopsis sp. Philodendron erubescens Spathiphyllum wallisii Vriesea splendens ORTA KıĢın: 8-15 Yazın: Begonya rex Chlorophytum comosum Cyclamen persicum Ficus benjamina 'Daniella' Ficus benjamina 'Starlight' Ficus benjamina Ficus elastica Ficus lyrata Ficus pumila Monstera deliciosa Nephrolepsis exaltata Primula obconica Saintpaulia İonantha Sansevieria trifasciata Tredescantia albiflora DÜŞÜK KıĢın: 5-8 Yazın: Aloe arborescens Asparagus plumosus Asparagus sprengeri Bougainvillea glabra var. Sanderiana Fatsia japonica Fuchsia hybrida Helxine soloirolii Işık Ġç mekanda yetiģen süs bitkileri de doğadaki diğer bitkiler gibi özümleme yapabilmeleri, büyüme ve geliģmeleri için ıģığa gereksinim duyarlar. Bu bitkilerin büyük bir kısmının kökeni tropical ormanlara dayanır ve yetersiz ıģık koģullarına uyum gösterirler. Sözgelimi Bromeliadlar, Sansevieria, Philodendron, Eğreltiler, Palmiyeler ve yaprakları için yetiģtirilen diğer bitkiler uzun süre yetersiz ıģık altında yaģayabilir, üstelik iyi bir geliģme bile gösterebilir. Ancak iç mekan bitkilerinin çoğunluğu en iyi Ģekilde ıģıklandırılmıģ yerlere konulmayı gerektirir. Çünkü, iç mekanlardaki ıģık Ģiddeti dıģarıdakine (açıktakine) ve hatta ağaçların altındakine oranla daha azdır (Oral, 1991, s.11).

44 44 IĢık gereksinimi bitkilere göre değiģim gösterebildiği gibi, bir bitkinin ıģığa olan gereksinimi de farklı zamanlarda yine farklı düzeylerde olabilmektedir. Gerçekten bitkiler geliģme dönemlerinde bol ıģığa, buna karģılık dinlenme dönemleri süresince daha az ıģığa gereksinim duyarlar. Bu arada bir bitkinin belirli geliģim evrelerinde (sözgelimi sürgün verme ve çiçeklenme) ıģığa olan gereksinimi çok olduğu gibi, genç ve yaģlı bitkiler arasında ıģığa dayanabilme açısından da farklar bulunmaktadır (Oral, 1991, s.11). Genellikle tüm bitkiler büyüme ve geliģimleri için ıģığa gereksinim duyarlar. Bitkilerin ıģık istekleri bitki çeģidine göre değiģmektedir. Bu durum, özellikle sınırlı ekolojik koģullara sahip iç mekanlarda yetiģecek bitkiler için önem taģır. Çok ıģık isteyen bitkiler, her zaman direkt güneģ ıģığına dayanır anlamına gelmediği gibi, az ıģık ya da gölge isteyen bitkiler de ıģıklı ortamda yetiģebilir. Ama en iyisi bitkinin kendi isteğine uygun yerin seçilmesidir (Yazgan, 1990, s 11). Bir çok bitki için direkt güneģ ıģığı olmaksızın bitkiye nüfus eden ıģık daha uygun olmalıdır. Bu duruma göre iç mekanda bulundurulacak bitkileri ıģık isteklerine göre, güneģli, doğrudan güneģ ıģığı almayan bol ıģıklı, az ıģıklı ya da yarı gölge ve gölge ortam isteyen bitkiler olarak kaba bir sınıflandırma yapılabilir (Yazgan, 1990, s 11). Bu sınıflandırmaya göre iç mekanda ıģık isteği bakımından bitkinin yerleģtirilebileceği yerin seçiminde iç mekanın bulunduğu yön etkili olmaktadır. Yakın bir bina ya da ağaçlıkla kapanmamıģ kuzey bakarlı bir pencere kenarı iç mekanda bitki için uygun yetiģme ortamıdır. Fakat genellikle kuzey bakarlı pencereler komģu binalara baktığından ancak bu koģullara uyabilecek gölge bitkileri yetiģtirilebilir. Doğu ya da batı bakarlı pencereler ise çoğu iç mekan bitkileri için genellikle en iyi koģulları sağlar. Güney bakarlı pencerelerdeyse yanlızca yüksek ıģık Ģiddeti ve gün sıcaklığını seven bitkiler iyi yetiģebilir. Çoğunlukla gölge, direkt güneģ ıģığına göre çiçek saksısı için bir avantajdır. Toprak fazla ısınmadığından kökler yanmaz (Yazgan, 1990, s 11). Bitkiler, vegatif ve generatif geliģmelerini sağlamak için çeģitlere göre belli bir gün uzunluğuna gereksinim duyarlar. IĢıklı dönemlerde karanlık oluģturularak gün

45 45 uzunluğu yapay olarak değiģtirilebilir. Karanlık dönemlerde ıģık ilave edilebilir. Böylece çiçeklenme düzeni sağlanabilir. Buna göre; bazı bitkiler kısa gün bitkisi ( 11 saaten az gün ıģığı isteyen bitkiler ), bazılarıysa uzun gün bitkisi (gece günden kısa olduğundan tomurcuklananlar) olarak sınıflandırılabilir. Örneğin; Poinsettia Pulcherrima kısa gün bitkisidir. Çiçeklenmesi buna bağlıdır. 8 saatlik gün ıģığı yeterli olmaktadır. Aksi halde çiçeklenme olmamaktadır (Yazgan, 1990, s 11) Yapay Işık GüneĢ ıģığının yetersiz olduğu durumda yapay ıģık kullanılması, genellikle baģvuruların bir yoldur. Yapay ıģık, güneģ ıģığına benzerse de, 4-5 saatlik ıģığına eģdeğer bir ıģıklandırma için aynı süre yapay ıģık kullanılması yeterli olmaz. Sağlıklı bitki yetiģtirmek için yaklaģık saat yapay ıģıklandırma yapmak gerekir. Yapay ıģıklandırma genellikle floresans tüplerle yapılır. Bunların tesisi ekonomik olduğu gibi, akkor lambalar kullanıldığında görülen fazla sıcaklık da bunlarda oluģmaz (Oral, 1991, s.13). Yapay ıģıklandırma en iyi geliģen bitkiler Afrika menekģesi, orkideler ve begonyalardır. Diğer birçok bitki de belirli ölçülerde olmak üzere yapay ıģığa iyi uyum gösterebilir. Bunlar arasında yaprakları için yetiģtirilen birçok bitki (özellikle yaprakları alaca renkte olanlar) sayılabilir (Oral, 1991, s.13). Akkorlu lambalar yukarıda değinilen nedenlerden dolayı daha az baģarılı olmalarına karģın, özellikle geniģ alanları ve bahçeleri ıģıklandırmak veya gece belli bir grup bitkiye spot olarak ıģıklandırmak amacıyla daha fazla kullanım alanı bulmuģlardır. Akkorlu lambaların ısıtma dezavantajı, soğuk ıģınlı ampuller kullanılmasıyla ortadan kalkmıģtır. Lambadan belirli bir uzaklıkta (30 cm uzaklıkta) bitkiyi muhafaza etmek koģuluyla herhangi bir masa lambasına takılı 75 watt lık bir ampul ile de bitki geliģimini bir miktar iyileģtirmek olanaklıdır (Oral, 1991, s.13).

46 46 Çizelge 2. Işık İsteklerine Göre İç Mekan Bitkileri (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.13). Tam ışık isteyenler Orta ışık isteyenler Az ışık isteyenler Ananas bracteatus Tricolor Bougainvillea Dania Browallia speciosa White Troll Capsicum annum Capsicum annum Carnival Red Celosia argentae Plumosa Chrysanthemum İndicum Cordyline fruticosa Kiwi Crassula coccinea Crassula socialis Dudleya pulverulenta Hoya carnosa Variegata Nerium oleander Punica granatum var. nana Aglonema Marie Aspidistra elatior Asplenium nidus Begonia Tiger Paws Dracaena cincta Bicolor Dracaena marginata Dracena fragrans Compacta Fatsia japonica Ficus pumila White sonny Fittonia verschaffeltii Janita Hedera helix California Monstera deliciosa Nephrolepsis exaltata Bostoniensis Philodendron Medisa Philodendron erubescens Red Emerald Schlumbergera truncata Adiantum raddianum Aspidistra elatior Milkway Aucuba japonica Crotonifolia Chamaedora elegans Duchesnea İndica Fittonia Bianco Verde Howea forsteriana Philodendron bipinnatifidum Philodendron scandens Schefflera arboricola Luciana Selaginella martensii Soleirolia soleirolii Spathiphyllum Euro Gigant Nisbi Nem Bitki köklerinin suya olan gereksiniminin yanısıra, toprak üstü aksamı da neme gereksinim gösterir. Nem isteği, bitkinin bulundurulduğu yerin nisbi nemine, sıcaklık ve ıģık durumuna, bitkinin cinsine, yaģına, büyüklüğüne, mevsime bitkinin geliģme ya da dinlenme devresinde bulunmasına göre değiģir. Örneğin kaktüs ve sukkulentler kuru havadan rahatsız olmazlar. Buna karģın doğal yaģam ortamında nisbi nemin yüksek olduğu orman bitkiler (Orkide, Eğrelti v.s.) ile pek çok dekoratif bitki yüksek nem ister. Ficus (Kauçuk) türleri gibi derimsi yaprakları olan bitkiler, kuru havaya dayanıklıdır. KıĢ aylarında kalorifer, soba vb. ile ısıtılan yerlerde iç mekan bitkileri daha fazla su ve

47 47 nem ister. Sürgün ve genç yapraklar, yüksek sıcaklıkta oluģmalarına karģın sıcaklık ile nemi birlike isterler (Çelem ve Arslan, 1995, s.12). Bitkilerde solunum ve özümlemenin olabilmesi, hava nisbi neminin ( su buharı miktarı ) düzenli seviyesine bağlıdır. Her bitkinin yaģam olaylarının gerçekleģmesi için gereken bir nisbi nem miktarı vardır. Topraktaki su kadar, havadaki nisbi nem miktarı da büyüme ve geliģmede önem taģır (Yazgan,1990,s.11). Ġç mekanda nem miktarı doğal ortamdakine uymaz. Ancak özel yetiģtirme ortamı olan yerlerde (Örneğin; Seralarda) diğer ekolojik koģullar gibi nisbi nem miktarı da sağlanabilir. Ev ve iģ yeri gibi iç mekanlarda ıģık ve sıcaklık, nemi alıcı özellikte olduğundan bitkilerin transpirasyonlarını (terleme) arttırarak büyük ölçüde zarar görmelerine neden olur. Transpirasyonun hızlanması ile örneğin, Peperomia ve Saintpaulia (Afrika MenekĢesi) gibi bitkilerde genç yapraklar buruģur ve dökülür (Yazgan,1990,s.11). Genellikle, çoğu iç mekan bitkileri için optimum nisbi nem oranı % arasındadır. Nem oranının düģük olması, aģağıda belirtilen pratik yöntemlerle giderilebilir ; - Bir püskürtücü ile bitki yapraklarına kireçsiz ılık su püskürtme, - Çakıl ya da turba v.b. organik materyal dolu bir kaba bitki saksısını oturtma, - Radyatör yanına ya da üzerine içi su dolu bir kap koyma, - Bitkinin yapraklarını yıkama ya da nemli pamuklu bir bezle silme, - Grup halinde bulunan bir kaç saksı çevresine turba sarma gibi pratik çözümler kuru havanın sorun olduğu iç mekanlarda yararlı olabilir (ġekil ) (Yazgan,1990,s.11). Toprağın nem düzeyi mikroorganizmaların iģlerliğini etkilediğinden, bitki geliģimini de dolaylı biçimde etkiler. Son derece düģük ya da son derece yüksek nem düzeylerinde, toprak nitrifikasyon reaksiyonunun oluģunu sağlayan

48 48 mikroorganizmaların iģlerliği önlenir ve bunun sonucu olarak da, toprakta bitkiler için yarayıģlı olan azot oranı azalmıģ olur (Çalık, 1996,s.33). Şekil 3 : Bitkiyi saksısı ile birlikte içi nemli kum dolu ikinci bir kaba koymak bitki civarındaki havayı nemlendireceğinden, nem açısından olumlu katkı sağlar ( Çelem, Arslan, 1995, s.13). Şekil 4 : Bitkiyi, içi su dolu ikinci bir kaba ters olarak konulmuģ boģ saksı üzerine yerleģtirmek de bu konuda olumlu sonuç verecektir ( Çelem, Arslan, 995, s.13). Şekil 5 : Bir baģka yöntem ise, bitkiyi içi nemli çakıl dolu ikinci bir kaba koymaktır (Çelem, Arslan, 1995, s.13).

49 49 Şekil 6 : Bitkinin yapraklarına hergün sabah ya da akģam saatlerinde su püskürtmek sıkca kullanılan bir yöntemdir (Çelem, Arslan, 1995, s.13) Form Özelliklerine Göre Sınıflandırma Ġç mekan bitkileri form özelliklerine göre ; Tırmanıcı, sarkıcı ve mimari formlu olarak üç ana sınıfa ayrılır Sarılıcı, Tırmanıcı Bitkiler Daima dikine büyüyen bitkilerdir. Bazıları destek etrafında dolanır, bazıları ise tutucu organları aracılığıyla desteğe yapıģır. Bu bitkiler destek üzerinde geliģebildikleri gibi duvar boyunca da geliģebilirler. Hatta iç mekanlarda desteklere sardırarak, mekan bölücü olarak kullanılabilir (Resim 1-2)(MEGEP, 2007, s.10).

50 50 Resim 1: Syngonium podophyllum Resim 2: Scindapsus aureus ( e9c0cfae5d22b cdd263aaaa1) Sarılıcı Tırmanıcı ve Sarkıcı Olanlar Tırmanıcı olarak yetiģtirildiklerinde tek bir desteğe tüm gövdenin sarılması tavsiye edilmez. Saksı içinden, gövdenin sarkması ya da birden fazla desteğe tüm gövdelerin bağlanması daha estetik bir görüntü verecektir. Sarkıcı olarak yetiģtirildiklerinde, dağınık geliģmelerini önlemek amacı ile uçlarının alınması gerekebilir. Ficus Pumila, Hedera helix, Philodendron sp., Scindapsus aureus gibi bitkiler hem sarılıcı hem sarkıcı olabilir (MEGEP, 2007, s.10). Sarkıcılar; toprak yüzeyini örtebilir ya da bir yere saksı ile asıldıklarında aģağı doğru geliģirler. Sarkıcı bitkilerin bir kısmı ilginç yaprakları ile, bir kısmı da çiçekleri ile etkilidir. Bu bitkiler askıya alınabilen bir saksıya konulabildiği gibi yüksek sütun Ģeklindeki saksılara da konulabilir (Resim 3-4) (MEGEP, 2007, s.10).

51 51 Resim 3 : Philodendron scandens Resim 4 : Ficus pumila ( ENERGA-DE-LAS-PLANTAS...html) Mimari Forlmlu Olarak Kullanılan Bitkiler Ġç mekanda tek baģına kullanılabilir. Dekoratif etkileri ile odak etkisi oluģturma, vurgulama, yönlendirme gibi iģlevlerine göre geniģ mekanlarda kullanılırlar. Mimari formlu bitkiler kendi içerisinde, sütun fotmlu, ağaç formlu gibi sınıflandırabilirler. Mimari formlu bitkiler tek olarak kullanıldıkları gibi sarkıcı ya da yer örtücü olarak kullanılan bitkilerin yayılcı etkisini azaltmak için birlikte de kullanılabilir (Resim 5-6) (MEGEP, 2007, s.10).

52 52 Resim 5 : Araucaria heterophylla Resim 6 : Chamaedora elegans ( Yaprak Özelliklerine Göre Sınıflandırma Bazı iç mekan bitkileri çiçekleri veya formundan çok yapraklarının güzellikleri nedeni ile tercih edilir. Bunlar renkli veya ilginç yaprakları ile iç mekanlarda ilgi odağı oluģturulabilirler. Yaprak özelliklerinin yanı sıra bitkinin çiçek özelliği ya da çiçek renklerine göresınıflandırma yapılabilir. Yaprağını dökmeyen bitkilerin daha çok tercih edildiği bilinmektedir. Bu bitkilere gerekli bakım yapıldığında yanlızca sağlıklı biçimde yaģar, gerek evlerde gerekse alıģveris merkezlerinde canlı birer dekorasyon oluģturur (Resim ) (MEGEP, 2007, s.11).

53 53 Resim 7: Küçük Yapraklılar, Pilea depressa ( Resim 8 : Küçük Yapraklılar, Peperomia rotundifolia ( Resim 9: GeniĢ Yapraklılar, Monstera deliciosa (

54 54 Resim 10: Ġnce-Uzun Yapraklılar, Pandanus veitchii ( Resim 11: Ġnce-Uzun Yapraklılar, Isolepsis cernua (

55 55 Çizelge 3. Yaprak Formlarına Göre İç Mekan Bitkileri (Yazgan, Uslu ve Özyavuz 2009, s.18). Küçük yapraklılar Geniş yapraklılar İnce-uzun yapraklılar Begonia Callisia repens Eunoymus japonicus Microphyllus Variegatus Ficus pumila Hedera helix Spetchley Peperomia prostrata Peperomia rotundifolia Pilea depressa Punica granatum var.nana Streptocarpus saxorum Tripogandra multiflora Anthurium crystallinum Codiaecum variegatum var. Pictum Cordyline fruticosa Dieffenbachia Compacta Fatsia japonica Ficus elastica Ficus lyrata Monstera deliciosa Philodendron bipinnatifidum Platycerium bifurcatum Yucca elephantipes Acorus gramineus Ogon Carex conica Snowline Codiaeum Goldfinger Cordyline australis Red Star Dracaena cincta Isolepsis cernua Pandanus veitchii Phormium Sundowner Çizelge 4. Yaprak Yapıları ve Renkleri İle Etkili İç Mekan Bitkileri (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.18). Yaprak yapısıyla etkili olan bitkiler Aechuma rhodocyanca Ananas bracteatus Aspidistra- Salon yaprağı Dracaena sp. Guzmania manastrachya Monstrea deliciosa- Deve tabanı Neoregelia carolinae Philodendron- Fil kulağı Syngonium sp. Yaprak rengiyle etkili olan bitkiler Aphelanra sqaurrosa Begonia rex Caladium hybrids Calathea sp. Cocus blumei Codiaeum variegatum Cordyline terminalis Dieffenbachia arvida Hypoestes sanzuinokntu Maranta sp.

56 56 Resim 12: Yaprak Yapısıyla Etkili Olan Bitkiler, Ananas bracteatus ( Resim 13: Yaprak Rengiyle Etkili Olan Bitkiler, Cordyline terminalis (

57 57 Resim 14: Yaprak Rengiyle Etkili Olan Bitkiler, Aphelanra sqaurrosa ( Çizelge 5. Yaprak Renklerine Göre İç Mekan Bitkileri (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.19). Pembe alacalı yapraklılar Sarı alacalı yapraklılar Krem alacalı yapraklılar Gri-gümüşi alacalı yapraklılar Begonia rex Calathea sanderiana Cordyline fruticosa Gynura aurantiaca Hypoestes phyllostachya Splash Hypoestes phyllostachya Vinrod Leea coccinea Burgundy Oxalis purpurata Peperomia obtusifolia Columbiana Solonostemon Volcano Tradescantia zebrina Quadricolor Aucuba japonica Variegata Calathea lubbersiana Codiaeum Gold Star Dieffenbachia Vesuvius Hedera helix Goldchild Impatiens Fanfare Peperomia obtusifolia Sansavieria trifasciata Schefflera arboricıola Yvonette Tradescantia spathacea Variegata Acorus gramineus Aglaonema commutatum Ananas comosus Variegatus Dracaena fragrans Warneekei Fatsia japonica Variegata Ficus benjamin Variegata Ficus elastica Tineke Ficus pumila White Sonny Hedera helix Eva Hypoestes phyllostachya Wit Monstera deliciosa Variegata Syngonium Arrow Aglaonema Silver Queen Begonia Merry Christmas Begonia Silver Begonia maculata Calathea makoyana Ctenanthe Greystar Ctenanthe amabilis Peperomia caperata Teresa Pilea cadierei Piper crocatum Pteris cretica Albolineata Pteris ensiformis Evergemiensis Soleirolia soleirolii

58 58 Resim 15: Pembe Alacalı Yapraklılar, Oxalis purpurata ( Resim 16: Sarı alacalı Yapraklılar, Sansavieria trifasciata (

59 59 Resim 17: Krem alacalı yapraklılar, Acorus gramineus ( /aquarium_plants.htm) Resim 18: Gri-GümüĢi Alacalı Yapraklılar, Pilea cadierei (

60 Çiçek Özelliklerine Göre Sınıflandırma Bu gruba giren bitkilerin çiçekleri kadar çoğu zaman yaprakları da dikkat çeker. Ancak çiçeklenme ve çiçek özellikleri, yapraklarına göre çok daha fazla önem taģıyıp dikkat çektiğinden, çiçekleri için yetiģtirilen bitkiler grubunda yer alır (MEGEP, 2007, s.14). Çizelge 6. Uzun Süreli Çiçekli Kalan İç Mekan Bitkileri (MEGEP, 2007, s.14) İç mekan bitkisi Çiçeklenme süresi Çiçek rengi Achimenes hibridleri Aechmea fasciata Anthurium andraeanum Acropolis Begonia scharffii Cymbidium showgirl/ Orkide Kalanchoe blossfeldiana Debbie Saintpaulia Bright Eyes Yazdan sonbahara kadar Yaz aylarında Sürekli yıllarca Kış ve bahar aylarında Kış ve bahar aylarında Kıştan yaz aylarına haftalarca Uzun süreli aylarca Pembe Pembeden maviye Beyaz Beyaz, pembe Pembe, krem Koyu kırmızı, pembe Mor, pembe tonları Bitkilerle Tasarımda Yardımcı İlkeler Mekana ait iklimsel özelliklerin incelenmesi ve uygun bitki seçiminden sonra, tasarım için bitkinin sanat değeri yönünden kompozisyonda kullanım özellikleri Ģekil, ölçü, doku ve renk ele alınmalıdır. Zira mekanın dar veya geniģ oluģu, yüksek veya alçak tavanlı oluģu mekanın iģlevsel özelliği ve içindeki dekoratif diğer cansız malzemenin bulunuģu tasarım için söz konusu özelliklerin tek tek irdelenmesini gerektiricektir (Çalık, 1993, s.23) Ölçü (norm) Bitkinin yatay ve düģey yönde kazandığı hacim olan ölçü, düzenleme yapılacak mekanın daha büyük veya daha küçük görünmesine neden olur. Büyük ölçüye sahip bir

61 61 bitki mekanı daha küçük gösterecek, oysa aynı mekanda küçük ölçü bitkilerin kullanılmasıyla daha da geniģ bir mekan mekan yaratabilecektir (Powell, 1984, s.67). Bitkiler kendi baģlarına olduğu kadar birbirleri arasında da uyum içinde olmalıdırlar. Bu bir kompozisyon algısında çok önemli yer tutmaktadır. Yaprakların etrafında yapılacak düzenlemelerde yapının boyutu ile yarıģmayacak, ancak onun yanında da küçük kalmayacak bir düzenleme yapılmalıdır. Eğer bir alan büyük ağaçlarla doldurulursa alan olduğundan küçük algılanmaktadır. Aksine küçük bitkilerle doldurulursa olduğundan büyük algılanacaktır. Alanın ölçüsü ile uyumlu ölçüde bitkilendirme uygun kompozisyonları ortaya koyacaktır (Eroğlu, 2004, s.10). Ayrıca iç mekan bitkilerinin çoğunun satın alındıklarındaki ölçüleri ile sonunda eriģecekleri ölçüleri arasında büyük bir fark vardır. Bu yüzden herhangi bir konum için alınacak bir bitkinin geliģtiğinde ne kadar yer kaplayacağının bilinmesi gereklidir. Ġlk baģta çok geliģmiģ iç mekan bitkileri alınması da mümkündür, (örneğin; Ficus, Dieffenbachia gibi) ancak o zaman bitkinin büyüme zamanında harcanan emeğin karģılığı olarak bitki daha pahalı olacaktır. Bu harcama ancak özel durumlarda söz konusu olabilir. Herhangi bir tesisin açılıģında etkili bir görünüm sağlamak amacı ile alınabilir (Powell, 1984, s.68) Form (biçim) Piramit veya sütun formlu bitkiler mekanı yüksek, yuvarlak, horizontal, salkım veya irregüler yani manzara formlu bitkilerde mekanı basık gösterirler. Bunun yanında geometrik forma sahip olan bitkiler insana disiplin, irregüler (manzara) formdakiler de rahatlık, serbestlik duygusu verirler (Yazgan, 1986, s.5). Bitki formları bitki kompozisyonlarında ya da soliter olarak kullanıldıklarında tasarımları etkilemektedir. Ġyi bir tasarım için bitki formlarının bu etkilerininde iyi bilinmesi ve kullanılması gerekmektedir (ġekil 7) (Eroğlu, 2004, s.6).

62 62 Şekil 7 : Bitki Formları (Eroğlu, 2004, s.6) Doku (tekstür) Bir bitkinin doku özelliği, onun yapraklarının Ģekli (yuvarlak, oval, sivri vb.), rengi, ölçüsü, yaprak yüzeylerinin dokusu, dallanmalarının ortaya koyduğu bir sonuçtur. Kaba bir dokuya sahip bitkiler mekanı küçültür, ince dokuya sahip bitkiler ise mekana geniģlik verirler (Eroğlu, 2004, s.7). Bitkilerin doku özelliği, insanlarda psikolojik etki bırakmaktadır. Bitkisel tasarımda kaba dokulu bitkiden, ince dokulu bitkiye doğru bir geliģme, uzaklık ve derinlik duygusu oluģmaktadır. Ġnce dallı ve narin yapraklı bitkiler daha yakında algılanmıģ ve daha güzel olarak algılandıkları belirtilmiģtir. Genel olarak herdemyeģil, koyu renkli bitkiler kaba dokulu bitkiler olarak anılırken, küçük yapraklı ve açık yeģil bitkiler, ince dokulu olarak tanımlanmaktadırlar (Eroğlu, 2004, s.7).

63 Renk Peyzaj sanatında yapı elemanlarının tertip ve kompozisyonunda en önemli unsurlardan biride renktir. Renk ve renk harmonisi titizlikle incelenmesi ve değerlendirilmesi gereken önemli bir faktördür. Tertipte renklerin uygun olarak seçilmesi, kompozisyonun tümüne büyük bir değer ve ifade kazandırır. Renk bir hat veya çizgiye vurgu yaparak tertip in merkezine dikkati çeker ve ona Ģahsiyet kazandırır. Renk hayata canlılık ve gerçeklik getirir. Renksiz hayat soluk ve kasvetli olur (Tanrıverdi, 1987, s.76). Bitkilerin yaprak, çiçek, meyve, gövde kabuğu, dal ve dalcık renkleri kompozisyondaki kullanıģ Ģekillerini etkiler. Koyu renklerin mekan içinde yakınlaģtırıcı açık renklerin ise mekanı uzaklaģtırıcı etkileri vardır. Sarı, turuncu, kırmızı gibi sıcak renklerinde mekanı yakınlaģtırıcı, küçültücü ve ayrıca sıcaklık gibi psikolojik etkileri olduğu dikkate alınmalıdır. Mavi, mor, yeģil gibi soğuk renklerin ise mekanı uzaklaģtırıcı ve serinletici etkileri bilinmektedir. Sıcak renkler az ıģıklı mekanı aydınlık, soğuk renkler ise mekanı daha az aydınlık gösterirler (Yazgan ve diğerleri, 1990, s.6). Genelde bitkilerin renkleri birbiri ve çevre ile uyumlu olacaklardan seçmek mantıklı bir yaklaģımdır. Bu, farklı renkteki bir bitkinin bütün dekoru bozacağı anlamına gelmez. Ancak bahçe düzenlemesinde de olduğu gibi eğer renkler dikkatli seçilirse düzenlemenin genel etkisi daha olumlu olmaktadır. Genel bir kural olarak renk seçimi iç mekan bitkilerini olumsuz etkilemezler. Ancak alacalı ve çok renkli türler kural olarak hiçbir zaman yan yana getirilmemelidir. Çoğu zaman çiçekli bitkiler, duvar kağıdı, perdeler ya da mobilyalarla olumsuz etkiler yaratacak zıtlıklar oluģturabilirler (Powell, 1984, s.97).

64 Alışveriş Merkezlerinde Dekoratif Amaçlı İç Mekan Bitkilerin Kullanımı ve Tasarımı Ġç mekan bitkileri; doğal olarak yetiģtikleri ekolojik ortamlardan çıkarılarak saksı veya çeģitli kaplar içerisinde yapay olarak sağlanan, kendi yetiģme ve geliģme ortamlarına benzer iç mekanlarda yaģamlarını sürdürebilen, çiçek veya yaprak veya her ikisine sahip olan bitkilerdir (Atalay, 2004, s.61). Ancak böyle bir tanımlama somut değil, soyut olmaktadır. Gerçekte bitkiler aleminde böyle sınıf ve ayrım söz konusu değildir. Zira dıģ mekanda yani açıkta yetiģen herhangi bir bitki, uygun ortam ve koģullar sağlandığı taktirde iç mekanda da yetiģebilmektedir. ġunu asla unutmamak gerekir ki, iç mekanda yetiģen bitkiler ile dıģ mekanda yetiģenler arasında farklılıklar vardır. DıĢ mekanda açıkta yetiģen bitkiler tabiatın doğal gücünden (yağmurundan, güneģ ıģığından, toprakta yenilebilen besin maddelerinden) faydalanırken, iç mekan bitkilerinin bu ekolojik istekleri bizler tarafından karģılanmazsa, bitkiler kısa sürede öleceklerdir (Atalay, 2004, s.61) Alışveriş Merkezinin Tanımı AlıĢveriĢ, "çarģı, pazar gezerek belirli gereksinmeleri karģılama, satın alma iģi" olarak tanımlanabilir. BaĢka bir tanıma göre de, alıģveriģ ticari bir eģya veya mala bakmak, incelemek, fiyat öğrenmek, satın almak gibi fiili durumların bileģkesidir (Turhan, 2007, s.107). Ġlk alıģveriģ eylemi insanların üretmiģ oldukları malları takas etmek suretiyle baģlamıģtır. Üretim tekniklerindeki artıģ, teknolojinin geliģimi, takas sistemine sekte vurmuģ ve paranın bulunmasıyla bu sorun çözümlenmiģtir. Ġnsanoğlu yaģamının her alanında varolan değiģim alıģveriģ eylemini de etkilemiģ ve paranın iģlevselliğe geçmesiye bir dönüģüm yaģanmıģtır (Turhan, 2007, s.107).

65 Alışveriş Merkezlerinin Gelişimi GeçmiĢten günümüz alıģveriģ merkezlerine kadar alıģveriģ yapılarında bir değiģim yaģanmıģtır. Bu değiģimi ortaya koymak, günümüz alıģveriģ merkezlerini daha anlaģılır hale getirebilir. Endüstri devrimi ile ortaya çıkan öncü alıģveriģ yapılarından biri arkad olmuģtur. "Arkad, tek dükkanların bir araya toplanması ile oluģmaktadır. Kapitalizmin yükselmesi ile ortaya çıkmıģtır. BaĢarısı iki etkenden kaynaklanır. Bunların birincisi, malların çeģitlenmesi ikincisi ise; kesintisiz yürüyüģ mekanı, vitrin gezme ve ticari ürün sergileme olanağı sunması olmuģtur" (Turhan, 2007, s.107). Diğer taraftan, 19. yüzyılın baģında ortaya çıkan ve kapitalist düģüncenin ürünü olan bir diğer alıģveriģ yapısı da mağazadır. Mağaza, bütün bölümleri aynı binada olan bir alıģveriģ yeridir. DüĢük fiyat - çok satıģ ilkesi ile tasarlandığından kitlelere hitap eder (Turhan, 2007, s.107). Büyük mağazalar, satıģ yöntemlerinin modernleģmesinde ve tüketimin teģvik edilmesinde öncüdür. Yemek tarzından mobilyaya kadar yeni bir yaģam tarzını simgelemekte ve yeni sanayi ürünlerinin pazarlamasında aracı olmaktadırlar. Buna ek olarak; büyük mağazalar çalıģmayan kadınlara, monoton ev hayatından kaçmaları ve arkadaģlarıyla hoģça vakit geçirmeleri için rahat bir ortam sağlamıģtır. Bunun sonucu olarak da, modern kadın toplumun merkezi olmuģtur. Toplum yapısında meydana gelen değiģim ve bunun yansımaları, özellikle büyük mağazalarda dikkat çekmektedir. Büyük mağazalardan sonraki adım olarak alıģveriģ merkezleri ortaya çıkıģı dikkat çekicidir. Ġlk alıģveriģ merkezleri II. Dünya SavaĢı sonrasında Amerika'da ortaya çıkmıģtır (Turhan, 2007, s.107) Mekan ve İç Mekanın Tanımı Mekan, insanın hareket ve davranıģlarına yönelik olarak düzenlenmiģ çevredir. Ġnsanın çevresinde bulunan her türlü nesne ve iletiler doğrultusunda davranıģlarını düzenleyebildiği ve hareket edebildiği; derinlik, geniģlik, yükseklik, aralık ve uzaklık iliģkilerinin bir araya gelmesiyle meydana gelen üç boyutlu bir oluģumdur (Dolatkah, 2008, s.155).

66 66 Mekan, sadece fiziksel varlığımız ve hareketlerimizle değil, tüm duyu organlarımızla algıladıgımız kavramsal bir olgudur. Kendi kapsamındaki tüm elemanların estetik ve duyusal karakteristiklerinin birleģimi ile ortaya çıkar. Bu açıdan, sadece boyutsal ve biçimsel olarak tanımlanmanın ötesinde çok daha geniģ içerikte değerlendirilebilir (Dolatkah, 2008, s.156). Şekil 8 : Ġç Mekanda Görsel ĠliĢkisi ( Bir mekan oluģturmak için, onun mutlaka her yönden, kesin engellerle sınırlanması gerekmez. Sınırlama fiziksel olabileceği gibi, yalnızca görsel de olabilir. Örnegin ıģık, herhangi bir somut engel niteligi taģımadığı halde, bir mekanı belirleyebilir. Mekan yalnızca bir yapının içi olarak düģünülmez. Yapıların tek baģlarına ve diğer yapılarla birlikte oluģturduğu, bir dıģ mekandan da söz edilebilir (Dolatkah, 2008, s.156). Ġç mekan, toplumsal veya kiģisel eylemlerimizin belirlediği, biçimlendirdiği, boyutlarını kıldığı bir çevre olmakla beraber zamana, eylem türlerine uyabilmek üzere değiģken olmaktadır. Bu doğrultuda, zaman kavramı da mekanın dördüncü boyutunu oluģturmaktadır (Dolatkah, 2008, s.156). Bir iç mekan, bilinen öğelerden oluģur ve bu öğelerde duvarlar, tavan ve tabandır. Cam ve kapılar da dıģ-iç arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır. Boyutları, oranları ve

67 67 Ģeklinin tanımlanmasıyla daha anlaģılır bir durum alır. Bu bileģenler mekanın iģlevini de ortaya koymaktadır (Dolatkah, 2008, s.156). Şekil 9 : Mekanı Tanımlayan Elemanlar (Ching, 2002, s.112) Mekan, kullanım amaçlarına göre farklı biçim ve boyutlarda tutulabilir. Ġç mekan ise sürekli değiģen bir unsurdur. Mekan, insan ile çevre arasındaki iliģki sonucu olarak ortaya çıkar ve insan gereksinimlerine ve kiģi mutluluğuna dönük, insan eylemlerine yönelik olarak düzenlenmelidir (Dolatkah, 2008, s.157) İç Mekanda Tasarımı Belirleyen ve Etkileyen Etmenler Ġç mekanda bitkisel tasarım; Mekanın Özellikleri, Kullanıcı özellikleri, Bitkinin istekleri, ĠĢveren Özellikleri, Tasarımcının sitili belirler (Yazgan, 2003, s.29 ).

68 Mekanın Özellikleri Kullanıcı ve bitki için iç mekanda uyugun bir bitkilendirme, mekanın özelliklerine bağlıdır. Mekana iliģkin, Konut, dinlenme, çalıģma, alıģveris, reaksiyon alanı gibi mekanların iģlevleri analiz edilmeli, Kullanım süresi (Mekan hafta sonları mı kullanılıyor ya da kullanıcı mekanda ne kadar zaman geçirecek, yoğunluk hangi sürelerde, olacaktır) analiz edilmeli, Mekanın fiziksel özelliği (dar, geniģ, büyük, küçük) incelenmeli, Ekolojik koģullar (güneģlenme durumu, güneģlenme süresi, aydınlatma koģulları, ısıtma durumu v.b. ) değerlendirilmelidir (Yazgan, 2003, s.29 ). Ġç mekan, insanın her türlü davranıģını düzenleyebildiği, estetik, duyusal ve iģlevsel özelliği ile içerisinde yaģanılan bir tanımlı ortamdır. Ġç mekan tasarımı da, iç mekanda yaģayacak olan kullanıcı için gerekli her türlü ergonomik, fizyolojik ve estetik yaklaģımı sağlama yöntemdir. Ġç mekanlardaki sayısal büyümeye bağlı olarak, mekansal gereksinimlerin türü ve kapasitesi de değiģime uğramaktadır. Bir konut içerisinde oturma, dinlenme, piģirme, yemek yeme, temizlenme, uyuma, çalıģma gibi daha içe kapalı yaģamsal eylemler yer almaktadır. Bu eylemlere göre de giriģ, mutfak, salon, tuvalet, banyo, yatak odası, çalıģma odası, balkon gibi mekansal tanımlar ortaya çıkmaktadır. Bunun yanında, toplu yaģam alanları olan sosyo-kültürel alanlar, ticaret alanları, yönetim yapıları, sağlık yapıları gibi daha büyük kapasiteler için gerekli olan mekansal gereksinimler hem ölçü hem nitelik açısından giderek değiģiklikler göstermektedir (Mitton, 2000, s.142). Ġç mekanda bitkisel tasarım, ortak bir çalıģmayı gerektirir. Ġç mekanın tasarımında peyzaj mimarı için renk, form, doku, denge ve bitki materyallerinin vurgusu önemlidir. Ayrıca toprak, nem, ıģık gibi yaģama koģullarının bitkinin isteğine göre

69 69 uygulanması gerekir. Bir iç mimar için faktörleri önem kazanır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.29). dekorasyon, fiziksel mekan ve güvenlik Ġnsan, temelde beģ duyu organı ile çevresini algılamaktadır. Bunlar; görme, iģitme, tat alma, dokunma ve koku alma organlarıdır. Ġnsan ve çevre arasındaki bağlantıyı oluģturan da, bu duyu organlarıdır. Çevreden ya da nesnelerden gelen görsel, duyusal v.b gibi uyarılar ile duyu organları uyarılıp, mesajlar insan için anlamlı hale gelir. Uyarıdan beyine kadar karmaģık bir dizi iģlem gerçekleģir. Bu iģlemler sonunda algılanan Ģey beyine iletildiğinde deneyimler yoluyla yorumlanır ve algı gerçekleģir. BeĢ duyu organından görme duyumu, mekan ile iliģkide ilk ve en hızlı bağlantıyı sağlayan duyu organıdır. Bu görsel bağ ile kiģi mekan ya da donatıdan aldığı bilgileri kavramsal bir görüģ dünyasına dönüģtürür (Mitton, 2000, s.146). Mekan sadece fiziksel varlıklarla ve hareketlerle değil, tüm duyu organları ile ilgili algılanan kavramsal bir olgudur. Mimarlık sözlüğünde ise mekan Ģöyle tanımlanmıģtır: Mekan, insanı çevreden belli bir ölçüde ayıran ve içinde eylemlerini sürdürmesine elveriģli olan boģluktur. Mimari bir mekan yaratmak, geniģ anlamdaki doğadan veya peyzaj mekanından insanın kavrayabileceği bir bölümü sınırlamaktadır. Kuban (1190), Mimarlık kavramları adlı eserinde, canlı varlığın korunma içgüdüsünün, onu ittiği yapıcılığın, temelde, canlıyı çevreden ayırma istemi olduğu, Ģeklinde konuya yaklaģmaktadır. Bu iģlemin bir yanıtlama olduğuna değinmektedir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.29) Kullanıcı Özellikleri Tasarlanan mekanları kullanacak olan insanın çevreden beklediklerine kullanıcı gereksinimleri denmektedir. Bu gereksinimler, insanın psikolojik ve fizyolojik koģulları ile fiziksel çevre koģullarında verimli olabilmesini sağlayacak toplumsal ve çevresel ihtiyaçlarıdır. Ġnsanın içinde bulunduğu ortamda, eylem ve eylemleri için gerekli, antropometrik, duyusal ve algısal boyutlar, kültür boyutu ile birlikte kullanıcı gereksinimleri ni oluģturmaktadır (Denel, 1973, s.132).

70 70 Kullanıcı gerçek gereksinimleri ve istekleri sorununa değiģik açılardan yaklaģabilir. Her tasarımın ilk aģamalarından, kullanıcıya ulaģıncaya kadar geçen uzun çalıģmalar süresinde, çeģitli zorluklar ve baģarısızlıklarla karģılaģabilir. Bunların her biri ürünü etkileyebilir. Biçim, doku, renk gibi faktörler bu etkilerle geliģir ve ortaya çıkabilir (Denel, 1973, s.132). Mekan tasarımında amaç, insanın konforudur. Ġnsanın boyutu, hareketli ve sabit halde iken vücut ölçüleri mekan ve mekanda yer alan donatı, duvar ve basamak ölçülerini belirler. Burada amaç, insan konforunu ve isteklerini karģılamaktır. Ġnsan gereksinimleri fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik gereksinimler olarak sınıflandırılabilir. Özellikle güvenlik, bireysel (psikolojik) ve sosyal gereksinimlerin karģılanması fiziksel mekanın doğru tasarımı ile gerçekleģir (Denel, 1973, s.132). Kullanıcıya İlişkin, Kullanıcı tipi, Kullanıcı yoğunluğu Kullanıcı zevki (hobileri, bitki bakım bilgisi ve isteği) Kullanıcı yaģam biçimi, Kullanıcının mekandan beklentileri, Ekonomik koģullar belirlenmelidir. Toplum içerisinde insanın temel gereksinimleri genel bir yaklaģımla, basitten karmaģığa doğru Ģöyle düzenlenmiģtir; (Neufert, 2008, s.132). a. Fizyolojik Gereksinimler Beslenme, dinlenme, barınma, giyinme, hareket, üreme, su, hava gereksinimleri gibi insana yaģantısı ile ilgili en temel gerekliliklerdir. Ġnsanın bu tür fizyolojik gereksinimleri; temel yaģama alanları olan mutfak, yatma mekanı, oturma mekanı, tuvalet ve koridorlar gibi mekanlarda ortaya çıkmaktadır (Neufert, 2008, s.133).

71 71 b. Güvenlik Gereksinimleri Korku, baskı, tehlikelerden uzak olma, güven duyma ve huzur içinde yaģama gereksinimleridir. Bu tür emniyet gereksinimleri; pencere ve kapı sayısında bir dengenin koyulması; açıklık ve kapalılıklar arası denge ile giderilebilir (Neufert, 2008, s.133). c. Toplumsal Gereksinimler Beraberlik, ait olma, arkadaģlık, grup içine girebilme gibi toplumsal etkileģim ile ilgili gereklilikler olarak ortaya çıkmaktadır. Ortak yaģama alanlarında iletiģim özelliğinin sağlanması; restoran ve eğlence mekanları ile alıģveris merkezleri gibi toplu alanlarda aidiyet gereksinimi vardır (Neufert, 2008, s.133). d. Benlik Gereksinimleri Öz saygı ve öz beğeni ile kazanılmıģ bilgi ve yeteneklerin tanıtılması gibi beğenilme ve saygı görme ile ilgili gerekliliklerdir. Benlik gereksinimi; resmi veya özel çalıģma mekanları, ofis ve bürolarda daha çok görülmektedir (Neufert, 2008, s.133). e. Gerçekleşme Gereksinimleri Önemli bir iģ baģarma gibi, bireysel potansiyelin gerçekleģmesi ve yaratıcı yeteneklerin kullanımı ile kiģisel doygunluğa eriģme tatmin gereksinimleri olmaktadır. Ġnsan kendini tamamlama-gerçekleģtirme özelliğini herhangi toplumsal ya da özel mekanda kiģisel çalıģma veya davranıģlarını özgürce kullanabilmesi, yarı açık çalıģma alanlarında kiģisel mahremiyetin sağlanması Ģeklinde giderebilmektedir (Neufert, 2008, s.133). Ġnsanların, çevre ve nesne ile fiziksel ilģkisini; antropometrik yapı, duygusal, algısal, insane - çevre iliģkileri, insan algısal ve zihinsel boyutu olarak beģ ana baģlık altında inceleyebileceğimizi belirtmiģtik. Mekan tasarımda bir bütünlük sağlanabilmesi için de bu niteliklerin uyum içinde olması gerekmektedir (Neufert, 2008, s.133).

72 Antropometrik Yapı Antropometri, insan vücudunun bölgesel oranlar ve boyutunun ölçümüdür. Antropometrik boyutlarla aynı zamanda vücut ölçüleri de denmektedir. Antropometrik boyutlar tasarımda temel fiziksel gerekliliktir. Bu boyutlar, fiziksel çevrenin algılanması ve anlaģılmasında da önem taģımaktadır. Bunun için bu boyutların, hem kullanıma dair iletilerin belirlenmesinde, hem de çevreye kodlanmasında göz önünde bulundurulması gerekmektedir (Ching, 1987, s.62). Antropometrik ölçümlere dayanarak, insanın ortak aktiviteleri için minimum veya optimum boyutlarının bilinmesi gerekir (ġekil 10). Oda geniģliği, yüksekliği ve donatılar arası açıklıklar, insanın fiziksel boyutları, ihtiyaçları ve sınırları dikkate alınarak ölçülendirilirken antropometrik verilerin nasıl uygulandığı önemlidir (Ching, 1987, s.62). Şekil 10: Ġnsanın Ortalama Ölçüleri (Ching, 1987, s.62)

73 Duyusal Boyutlar Duygusal boyutlar, insanın beģ duyu organına bağlı görme, iģitme, dokunma, tat alma ve koku alma duyularına iliģkin boyutlardır. Duyusal boyutlar ile çevre iletiģim halindedir. Mekan tasarımında, bu beģ duyu organından görme duyusu baskın olsa da diğer duygularla desteklenir ve etki artar (Ching, 1987, s.59) Algısal Boyutlar Algısal boyutlar, çevremizden duyu organlarımız aracılığıyla aldığımız mesajların algılanması sonucu gösterdiğimiz reaksiyonlarımızdır. Bunun için yaygın olarak kullanılan ölçü reaksiyon süresi zamanlardır. Bu diğer bir tanımlamayla, uyarıcı etkinin insan duyu organlarına ulaģması ile insanın uygun davranıģı seçerek göstermesi arasında geçen süreçtir (Neufert, 2008, s.148). Bir mekanda insana yönelik olumlu bir etki yaratmak isteniyorsa mekan iletilerinin de doğru bir Ģekilde oluģturulması gerekmektedir. Bu iletilerin kabul edilmesi için ön koģuldur (Neufert, 2008, s.148). Algılamanın psikolojik boyutu ele alındığında, kiģinin önceki edindiği bilgiler ve yaģantıları doğrultusunda önceden bilinen unsurlar daha kolay ve çabuk algılanmaktadır. Algılama, kiģiden kiģiye farklılık göstermekle birlikte kiģinin psikolojik durumuna göre de farklılık göstermektedir. Örnek olarak, kiģi eğer kendini rahatsız edecek bir mekanda bulunuyorsa kiģinin algılaması olumsuz yönde olabilir. Yine aynı Ģekilde kiģi, kendini huzurlu ve mutlu eden bir mekanda bulunuyorsa algılaması olumlu yönde olacaktır (ġekil ) (Neufert, 2008, s.148).

74 74 Şekil 11: Sıcaklık (Ching, 1987, s.59) Şekil 12: kokusal (Ching, 1987, s.59) Şekil 13: ĠĢitsel (Ching, 1987, s.59).

75 75 Şekil 14: Dokunsal (Ching, 1987, s.59) İnsan-Çevre İlişkileri Ġnsan kendini doğadan bir kabukla korur. Bu kabuğun içinde konfor koģullarını uygun duruma getirmek için tasarımın birinci amacı fiziksel çevre koģullarını ısı, hava, ıģık, aydınlık, ses, gaz, kir ve benzer etkenler için ayrı ayrı ölçme yolları kullanarak denetim altına almalıdır ( Schittich, 2002, s.34 ). Ġnsan, fizyolojik denge kurmak amacıyla yarattığı fiziksel çevre içinde algılama sürecine girer. Yeryüzünde varlığını sürdürebilmesi, çevresi ile uyumlu bir etkileģim içinde olmasına bağlıdır. Ġnsanın davranıģsal yapısını bu etkileģim sağlanmaktadır. Ġnsan ile sosyal ve fiziksel çevresi, bir alan meydana getirirler. Ġnsan davranıģlarının nedenleri de bu alanın parçaları arasındaki karģılıklı iliģkiler ile açıklanabilir. Ġnsan ile doğal ortamdaki bu iliģki de, insan eylemleri ile insanın toplumsal tanımı, toplum oluģması, Ģekillenmesi ve geliģmesinin dinamiği düzenlenmektedir ( Schittich, 2002, s.34 ). Fiziksel çevre doğal ve yapay ortamları, toplumsal çevre ise yine güçlü nedensonuç iliģkileriyle birbirine bağlı bir altyapı ile (üretim iliģkileri) üstyapı ile olan (örf, adet, kültür, ahlak, hukuk, politika v.b.) oluģur. Bu tanım insanın mikro varlığının çevreye katılması ile tamamlanır. Tüm yaģam iliģkilerini kapsayan dinamik bir dizge (sistem) bütünlüğü kazanır ( Schittich, 2002, s.34 ).

76 İnsanın algısal ve zihinsel boyutu Duyusal organlara bağlı olarak mekanın birey üzerinde yarattiği psikolojik etki ile belirlenir. Bireyin geçmiģi, kültür düzeyi, deneyimleri, beklentileri, onu etkileyen medya, toplum değerleri ya da moda gibi faktörlere bağlı olarak mekanın imaj, hissettirdikleri algısal ve zihinsel boyuttur. Mekanda psikolojik algılamanın niteliği tasarım elemanı olarak kullanılan bitkinin özellikleri, kap, donatı elemanları, döģeme malzemelerinin form ve renkleri, ölçüleri etkiler. Mekanda, neģe hissini hareketli serbest alanlar, akıcı çizgiler, desenler ve parlak renkler verir. DehĢet duygusunu, hapsedilme ve kapalı kalma korkusunu veren koyu, karanlık ve monokromatik renkler verir. Rahatlama duygusunu ise, akıcı çizgiler, beyaz, gri, mavi ve yeģil renkler yaratır. Korku gibi olumsuz duygular ise büyük oranlar, uçan Ģekiller, siyah-beyaz yada kontrast renkler verir. Bitkiler mekanın görsel kalitesinde etkili olduğu gibi duyusal algılar üzerinde de etkilidir (Yazgan ve diğerleri, 2003,s.32). Bununla birlikte, mekanda yer alan kullanıcı da sabit olmayan bir yaģam biçimi içindedir. Mekanın belirlenmesinde etkili olan insan istek ve özellikleri de değiģken, yani hareketlidir. Örneğin, mekanın karakterini belirleyen stil ve insan zevk normları da zamanla yeni deneyimlerin eklenmesi ile değiģebilir. Sosyal bir varlık olan insan, bireysel geliģimleri, sosyal etkileģimleri, radyo-televizyon, reklamlar v.b. medyatik koģullardan etkilenerek yeni deneyim ve zevk edinebilir. Böylece, bireyin mekandan beklentileri zamanla edinilen deneyimlere göre değiģebilir. Tasarımcı, mekanı esnek normlara göre tasarlamalı, mekan zaman içindeki revizyonlara uyum sağlamalıdır (Yazgan ve diğerleri, 2003,s.32) Bitki Etkisi Ġç mekanda bitkisel tasarımda bitkilerin tek tek renk, Ģekil, biçim, ve doku özelliklerinin bilinmesi gerektiği gibi bitkilerin birbiriyle mekanda yer alan duvar, basamak, ve cansız malzeme ile iliģkisi de dikkate alınmalıdır. Bitkilerin sağlıklı yaģayabilmesi için ekolojik isteklerinin, ekolojik toleransının ve renk, doku, ölçü-norm ve biçim-form gibi özelliklerinin değerlendirilmesi gerekir.

77 77 Bitkiye ilişkin, Bitkinin canlı bir organizma olması dikkate alınır, Her bitkinin ekolojik isteklerinin (nem, ıģık, su) farklılığı göz önüne alınmalı, Benzer ve aynı ekolojik isteği olan bitkiler birlikte kullanılmalıdır. Bitkilerin belirgin özellikleri, mekanın büyüklüğü, küçüklüğü, dar ya da geniģ olması, basık ya da yüksek olması gibi mekanın özellikleri ile de iliģkilendirmek kullanılmalıdır (Yazgan, 2003, s.33) Tasarımcının Etkisi Mekan tasarımının öncelikli amacı belirli bir gereksinimi karģılamak, bir aktivite için uygun yer oluģturmaktır. Tasarımcı, kullanıcısının gereksinimlerini karģılama ama aynı zamanda özgün bir tasarım ortaya koyma çabasındadır (Dolatkah, 2007, s.25). Bir tasarımcı, tasarımda tamamen özgün olmakla birlikte, kullanıcıya yönelik fiziksel ve duygusal olarak kabul edilir mekanlar yaratma zorunluluğundadır. Kullanıcıyı tanımalı ve tasarımını kullanıcıya yönelik, gereksinim ve beklentilerini karģılayacak Ģekilde biçimlendirmelidir (Dolatkah, 2008, s.25). Tasarımcı, biçimlendirme kararları alırken kullanıcılarla biçim, doku, boģluk ve benzer tasarım sinyalleri aracılığı ile belirli iģaretler göndermektedir. Bu iģaretlerin kullanıcılar tarafından beğenilip benimsenebilmesi için tasarımcının iģaretler birikimi arasında nitelik bakımından ortak bir ara kesit bölgesinin var olması gerekir. Mimarlık dünyasında çeģitli malzemenin kullanımı sonucunda yapı adı verilen somut ürün ortaya çıkmaktadır; bu somut ürün boģlukları, mekanları ile çevreyi meydana getirmektedir. Ortaya çıkan çevrede insan davranıģlarını etkilemektedir. ġu halde tasarımcı, yeni biçimler önerisi ile estetikçi, görevlere uygun mekanlar önerisi ile örgütleyici, fiziksel ve mekansal çevreyi değiģtiren kararları ile toplum

78 78 reformcusu ve çevre planlayıcısı sorumluluklarını yüklenmektedir (Neufert, 2008, s.125) İşverenin Etkisi Tasarım süreci içinde iģ verenin beklentileri, ekonomik koģulları tasarımın amacını ve tasarımın tipini belirleyen bir diğer etmendir. Tasarımın baģlangıç aģamasında, projenin niteliği, özelliği iģveren ve tasarımcı arasında geçen dialoglara bağlı olarak geliģir, iģverenden gelen teklifler ve istekler doğrultusunda değiģebilir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.34). Bitkisel Tasarımda, Tasarımcının zevki, Doğru yerde doğru bitki seçimi kombinasyonu (Gölge, nem, sıcaklık koģullarına göre ortama uygun bitki), Ekonomik olma durumu, Mekanın iģlevine göre bitki seçimi (Oturma, dinlenme, bekleme mekanları v.b. ), Amaca uygun bitki seçimi ( Odak noktasını iģaret ediyorsa mimari formlu bir bitkinin kullanımı ya da geniģ bir mekan için grup bitki kullanımı gibi ), Uygun kap, saksı kullanımı ( Renk, büyüklük, malzeme özelliklerine göre ), Bitkinin yetiģme koģullarının, fiziksel özelliklerinin iyi tanınması gibi pek çok konunun dikkate alınması gerekir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.34) Tasarım Süreci Bir iç mekan bitkisel tasarımında hedefe ulaģmayı kolaylaģtırmak için karmaģık problemlerin çözümünde bir geliģim süreci izlemek gerekir. Bu süreç bitkilerin mekanda nasıl ve niye kullanıldığı sorularının anlaģılmasında yardımcı olur (Atalay, 2004, s.118).

79 79 Tasarım süreci kullanıcı ve mekan için uygun tasarım geliģtirmede tasarımcı tarafından kullanılan bir dizi problem çözüm aģamasıdır. Tasarımcı bu süreci tasarımın baģlangıcından sonuna kadar yapısal bir iskelet gibi kullanır (Atalay, 2004, s.118). Tasarım süreci düģünce ve bilgileri organize eder, tasarımcıya bilgiyi doğru zamanında ele geçirme ve fikir oluģturmak için uygun Ģekilde kullanma olanağı verir. Ayrıca problemlerin çözümünde düzenli bir yaklaģım sağlar, kullanıcı ihtiyaçları ve belirli olan koģulları için uygun çözümler geliģtirilmesine yardımcı olur (Atalay, 2004, s.118). Ġç mekanda baģarılı bir bitkisel tasarım ve güçlü bir kompozisyon yaratılması için tasarımın bir geliģim süreci izlenerek ortaya konulması gerekmektedir. Bu gereklilik, iç mekan tasarımında yanlızca dekorasyon olmaktan öte bir süreç olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun nedeni ise, her bir bitkinin özel iģlevi yerine getirmesi mekana yeni bir boyut kazandırmasıdır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.53). Tasarım genel olarak üç aşamada gerçekleştirilir ; Hazırlık Tasarım Uygulama Hazırlık Bu aģama tasarımla ilgili bilgilerin ve çevre bitkilerinin bir araya getirilmesini içerir. Burada toplanan bilgilerin kalite ve kapsamı sonraki analiz ve karar verme aģamalarında doğrudan etkilidir. Geçerli olan ve önerilerin çevreyle iliģkili bilgilerin toplanmasına dikkat edilmelidir. Tasarım amacının belirlenmesi Kullanıcı veya kullanıcı grubu bir geliģim planlandığında özel hedeflere sahiptir. Örneğin, bahçe gibi bir alıģveriģ merkezi isteyebilir. Bu yüzden öncelikle kullanıcı ile görüģmeler yapılarak kullanıcının ihtiyaç, istek, problem ve alanın düzenlenmesine ayırdığı bütçe belirlenir. Bunlar doğrultusunda tasarımcı tasarım amacını belirler.

80 80 Mekanın kapasitesinin Saptanması GeliĢim için düģünülen mekan arzu edilen hedefleri mekan kapasitesini karģılayıp karģılamayacağı incelenir. Öncelikle mekanın kaynakları, çevresindekiler, kapasitesi, problemleri, iyi ve kötü özellikleri, yani habitat, diğer bir değiģle bitkilerin büyüme ortamı araģtırır. Üç önemli habitat elemanı ıģık, su ve topraktır. Su ve toprak kaplar içinde kolayca kontrol edilebilir. IĢık ise geniģ bir Ģekilde araģtırılmalıdır. Bununla ilgili ıģık haritası hazırlanabilir (Atalay, 2004, s.119). Bu amaçla, mekandaki ıģık yoğunluğunu gösteren bir Ģemanın hazırlanması gerekir. Bu aģamada, bitkilerin yerlerinin saptanması gerekli olacaktır. Ġç mekandaki ıģık yoğunluğunu ölçmek için ıģıkölçer ya da pozometreli bir fotoğraf makinesine gereksinim vardır. Fotoğraf makinesinin enstansitesi 1/125 e ve 18DIN (50 ASA) ya ayarlanır. Fotoğraf makinesinin 20 cm önüne beyaz bir karton tutulduğunda, enstantane rakamı ortamın güneģli, yarı gölgeli ya da gölgeli olduğunu gösterir. Buna göre; - GüneĢli ortam ise enstantane rakamı (yalaģık lüx) - Yarı gölgeli ortam ise enstantane rakamı 8-11 (yaklaģık lüx), - Gölgeli ortam ise enstantane rakamı 2.8 (5.000 lüx ) i gösterecektir (Yazgan, 2003, s.36), Şekil 15: IĢık Yoğunluğu ġeması (Yazgan, 2003, s.36)

81 81 AraĢtırılacak diğer bir konu ise mekandaki sirkülasyondur. Burada insanlarla mekan iliģkisi söz konusudur. Sirkülasyon içinde bir harita oluģturulabilir. Burada vurgu elemanları, bariyer ve toplanma noktaları için en uygun yerler saptanır. Elde edilen bilgiler analiz edilerek yapılacak tasarım ile alanın pozitif özelliklerinin desteklenmesi, negatif özelliklerinin ise elenmesine çalıģılır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.36). Gelişim Sınırlarının Oluşturulması Tasarım amacına ve mekan kapasitesi araģtırmalarına göre tasarımcı özel geliģim sınırlarını belirlemeli ve projenin hedeflerini elde etmek için alternatifler önermelidir. Bu aģamada üç alternatif göz önüne alınabilir. - Bütün kullanıcı istekleri mekan tarafından karģılanabilir, - Kullanıcı istekleri veya mekan yapısındaki ufak değiģiklerle bir kısmı karģılanabilir, - Kullanıcı isteklerindeki ve yapıdaki büyük değiģimler yüzünden karģılanmaz. Bu aģamada kullanıcı ve/veya tasarımcı projenin devam edip etmeyeceğine karar verir ( Atalay, 2004, s.120) Tasarım Bu aģamada kullanıcı isteklerini yerine getirecek hazırlayıcı tasarım fikirleriyle temel tasarım elemanları bir araya getirilir. Kullanıcı desteğiyle tasarımcı, kesin planın geliģmesi için önemli özel fikirlerini gerçekleģtirmeye baģlar ( Atalay, 2004, s.120). Bitkilendirme Fikirlerinin Oluşması Hedefler doğrultusunda planlanan çevrenin formu kurulur ve mekanın mimari karakterini güçlendirmek için kullanılacak bitkisel materyal seçilir. Bu bitkisel materyalin kullanılacağı yerler, odak noktaları vurgular v.b. grafiksel olarak gösterilebilir ( Atalay, 2004, s.120).

82 82 Bitki materyalinin mekanın mimari karakterlerini destekleyecek biçiminde kullanılmasını sağlayan kriterleri geliģtirir. Tasarımcı, bitkinin fikirksel özelliklerini ( renk, ölçü, doku, biçim ) kullanarak, mekanda olması gereken vurgu, denge gibi ana tasarım ilkelerini belirler. Böylece mimari formların, vistalar, dinlenme alanları gibi alanları yaratacak kullanımları sağlanır. Mekanın nasıl bölüneceği ya da mekanı kullanan kiģilerin nasıl yönlendirilecekleri gibi sorulara bulunan cevaplarla da alan kullanımı belirlenmiģ olur. Bunların grafiksel gösterimleri ise, mekan için önerilen bitkilendirme kriterlerini gösterir, planı oluģturur. Bu aģamada bitkilendirme konsepti hemen hemen tamamlanmıģtır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.38). Kesin Planın Hazırlanması Eğer bütün alternatifler tartıģıldıysa ve bitkilendirme fikirleri hedeflerle uyuģuyorsa kesin bitkilendirme planı tamamlanır, Kullanıcı talimatıyla desteklenir. Bu aģama tasarımın son basamağıdır( Atalay, 2004, s.120) Uygulama Bu aģamada tasarım ürününün hayata aktarımında kullanıcı yardımını ortaya çıkarır. OluĢturulan tasarım hayata geçirilirken ortaya çıkarılabilecek durumların düzeltilmesi gerekebilir (Atalay, 2003, s.120). Dökümanların Hazırlanması Amaç belirleme gerekçesi ile yapılan bir çalıģmadır. Bilgi toplama iģlemi dört safhada oluģmaktadır. Bu safhalar edinilecek bilgi sınıflama, bilgileri toplama, toplanan bilgileri kaydetme ve bilgileri özetleyip kullanılacak hale getirmedir. Bilendirme ve konstrüksiyon detayları, tesisat ve bitkilendirme Ģartnameleri, bakım listeleri geliģtirilir. Tasarım elemanlarının uygunluğu bir kez daha saptanmalıdır (Atalay, 2003, s.120).

83 83 Tesisat Temel tasarım aģamaları tamamlansa da, görünmeyen problemlerin çözümü için değiģiklik gerekebilir. Seçilen ve kullanlan prosedür düzenli olarak gözden geçirilmelidir (Atalay, 2003, s.121). Değerlendirme Seçilen bitkisel materyal ortamında geliģiyor olsa da, büyüyüp geliģtikçe çevreyle iliģkileri değiģir. Tasarımcının görevleri burada da devam eder. Bu değiģimleri inceler ve değerlendirir, seçimde hata olup olmadığını saptar (Atalay, 2003, s.121) İç Mekanda Bitkisel Tasarım İlkeleri Bitkilendirme konseptinin kesin olarak belirlenmiģ olması, tasarımda sağlam bir adımın atılması için ilk Ģarttır. Bitkilerin diğer bitkilerle oluģturduğu kompozisyon, bitkinin mekan ve bitkinin kap ile arasında temel tasar ilkelerine göre bir denge ve uyumun yaratılması gerekir. Ayrıca temel tasar ilkeleri kadar bir diğer etmende ekolojik koģullara göre bitki seçimidir. Tasarımı belirleyen etmenler ve tasarım süreci bölümlerinde de belirtildiği gibi, tasarımın amacına, stiline, mekanın iģlevine, özelliklerine uyugun olarak saptanan bitki türlerine soliter ya da grup halinde alanda yer verilir. Temel tasar ilkeleri olan denge, uyum, birlik, zıtlık, hiyerarģi-koram gibi ilkeler iç mekanda bitkisel tasarımı içinde gererkli ilkelerdir (Yazgan ve diğerleri, 2003, s. 53) Denge Tasarımcının yapıtını düzenlemesinde ve bütünlüğü sağlamasında denge duygusu yaratması önemlidir. Bir düzenlemeye giren biçimlerin renkleri, dokuları, yönleri, aralıkları ve ölçüleri birbirleriyle karģılaģtırma konusu olur. Tasar öğeleri birbirleriyle ortaya koydukları değerler yönünden tartıldıklarında genel bir denge

84 84 hissedilmeli, herhangi bir biçim ya da bir grup ağır basarak tasarımın ağırlık merkezini kendi tarafına kaydırmamalıdır. Ağırlık alanın ortaya yakın yerinde kalabilmelidir. Bir tasarımda dengesizlik hissediliyorsa, ya dengesizlik yaratan bölümlerin yeri, rengi, dokusu, yönü, aralığı, ölçüsü gerektiği oranda değiģtirilmeli ya da diğer boģluklara denge sağlayıcı yeni biçimler eklenmelidir (Scarfone, 2007, s. 57). Her peyzaj kompozisyonunda genellikle bir orta eksen bulmak mümkündür. Bu eksenin her iki tarafında ağırlık, sayı ve kitle bakımından objelerin dağılımında bir eģitlik sağlandığında kompozisyonda dengeden söz edilir. Dengenin esası; formel ve informel, ya da simetrik ve asimetrik dengedir (Seçkin, 2003, s.145) Simetrik Denge Dengeyi sağlamak için öğesel güçler orta eksenin iki tarafında eģit ağılıkta düzenlenir. Bu eksen dikey, yatay veya eğik olabilir. Bu çeģit denge kesin ve kararlıdır. Fakat simetrinin ilgiyi sürdürmek gücü zayıftır. Çok yinelenirse sıkıcılık yaratır (ġekil 16-17) (Booth, 2005, s.219). Şekil 16: Simetrik Denge (Booth, 2005, s.219).

85 85 Şekil 17: Simetrik Denge (Bertauski, 2005, s.159) Asimetrik Denge Eğer bir düzenlemede denge bakıģım yoluyla değil de, cisimlerin serbest bir tarzda yerleģtirilmesi sonucunda elde edilmiģse, bu dengeye bakıģımsız (asimetrik) denge denir (ġekil 18-19) (Booth, 2005, s.219). Şekil 18: Asimetrik Denge (Booth, 2005, s.219).

86 86 Şekil 19: Asimetrik Denge (Bertauski, 2005, s.163) Uyum Seçilen bitkilerin ölçü, renk, doku, form özellikleri birbiri ile uyum içinde olmalıdır. Örneğin vurgu yaratmak ya da hareketlilik kazandırmak için tasarımda zıtlık ilkesi uygulanmalıdır. Ölçü, renk, biçim gibi özellikleri ile benzer ya da aynı olan türlerin tekrar edilerek kullanılması uyumu oluģturabilir ancak tekrarın aģırı uçlarda kullanılması ile monotonluk yaratılacağıda dikkate alınmalıdır (Yazgan, 2003, s.54). Resim 19: Uyum (Cooper, 2003, s.109)

87 Zıtlık Görsel öğeler karģıtlarıyla birlikte kullanır. Tasarımda karģıtlık hareketi ve ritmi güçlendirir, canlılık kazandırır, tekdüzelikten kurtarır. KarĢıtlık biçimde, yönde, ölçüde, dokuda, renkte, değerde ortak ya da yakın nitelikleri bulunmayan öğelerle oluģturulur (Güngör, 1972, s.88) Biçimde Zıtlık Geometrik biçimlerle daha açık örneklenebilir. Karelerin içine yerleģtirilen daireler, dairelerden oluģan bir düzenlemede yer alan üçgen karģıtlık ilkesini vurgular ( ġekil 20) (Güngör, 1972, s.88). Şekil 20: Biçimde Zıtlık (Güngör, 1972, s.88) Yönde Zıtlık Motiflerin yerleģtiriliģindeki yönlerin, birbirine paralel olanlarla, karģıt durumda olanların oluģturduğu etkilerden yararlanılır. Tam yatay bir çizgiye dik gelen (90 derecelik bir açı oluģturan) çizgi birbirine tam karģıt yönde sayılır. Bu açı arasında kalan yönler, birbirine yakın yönlerdir. Bu yönlerin tam simetrisi, karģıt bir yön gibi düģünülürse de dengeyi oluģturduğu için uygun kabul edilebilir ( ġekil 21) (Güngör, 1972, s.88).

88 88 Şekil 21: Yönde Zıtlık (Güngör, 1972, s.88) Ölçüde Zıtlık Benzer ya da ayrı biçimler değiģi büyüklüklerde kullanılarak karģıt etkiler oluģturulabilir. Tasarımda, büyük ve küçük biçimler arasındaki geçiģlerde ara ölçülerde yer verilmemelidir (ġekil 22) (Güngör, 1972, s.88). Şekil 22: Ölçüde Zıtlık (Güngör, 1972, s.88) Koram Koram, tasarımda biçim, yön, ölçü, aralık gibi öğelerin, iki karģıt, ucun birinden diğerine doğru kademeli olarak geçiģini sağlayan düzenlemelerdir. Ġki uç arasında bir düzen içinde geçiģ sağlamak, kolay beğenilen bir dizi ortaya koyar. Örneğin, biçimlerin büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe sıralanması, aralıklarda geniģten dara, dardan geniģe geçiģler düzenli bir uyum oluģturur. Bu geçiģ renklerle açıktan koyuya doğru geçiģlerle sağlanabilir. Biçimlerin bir eksen üzerinde büyükten küçüğe doğru dizilmesi yoluyla yapılan korama eksensel koram denir. Bu sıralama düzgün bir çizgi üzerinde yapılabileceği gibi eğri, kırık çizgiler üzerinde de yapılabilir. Biçimlerin tek merkezden

89 89 dıģa doğru belirli yönlerde, büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralandığı düzenlemelere odaksal koram denir (Aker Alpaslan, 2003, s.153). Yeryüzünde koram ilkesinin çok güzel doğal örnekleri vardır. Bir çiçeğin ortadan dıģa doğru açılan ve küçükten büyüğe doğru sıralanan yapraklar vb. koram grafik sanatlarda, mimarlıkta ve özellikle süsleme sanatlarında çok kullanılır. Koram ilkesinin birliği sağlayıcı özelliği de bulunmaktadır (ġekil 23) (Aker Alpaslan, 2003, s.153). Şekil 23: Eksensel Koram (Aker Alpaslan, 2003, s.153) Renk Düzenlemede, ölçü, denge ve görsel etki açısından istenilen görünümü yaratmak için uygun bitkiler seçilmelidir. Bitki seçiminde renk, temel faktördür. Düzenlemelerin çok renkli olması gerekmez. Tek bir renk tercihi ve ya uyumlu bir karıģım yapılmalıdır. Düzenlemede kullanılan renkler kiģilere göre değiģiklik gösterir. Kimi insan kırmızı, sarı gibi sıcak renkleri, kimiside mavi ya da yeģil gibi soğuk renkleri tercih eder (ġekil 24) (Yazgan ve Diğerleri, 2003, s.57).

90 90 Bunlar; Bitkilerin çiçek ve yaprak renkleri kullanılarak çeģitli düzenlemeler yapabilir. Şekil 24: Renk Çemberi ( Südor, 2006, s.171) Tek Renk Düzeni GüneĢ ıģığı, cam bir prizmadan geçirildiğinde altı renge ayrıģır. Bu renkler bir çembere sırayla dizilince, renk çemberi oluģur.altı renk incelendiğinde üç temel rengin olduğu, diğer üç rengin bunların karıģımlarından oluģtuğu görülür. Ana renkler kırmızı, sarı, mavidir. Hiç bir rengin karıģımından oluģamazlar ama doğadaki tüm diğer renkler bunların karıģımıyla elde edilebilirler. Bu nedenle ana renk adını alırlar. Üç ana rengin eģit oranda karıģımı beyaz oluģturur (Ching, 2004, s.105). Tek renk düzenlemede, bir rengin çeģitli tonları ve gölgeleri kullanılır. Saksı düzenlemesinde, görsel etki bu tarz bitkilendirme ile arttırılabilir. Temel renklerden birinin tonları kullanıldığında, düzenlemede monotonluk olmaz. Örneğin; Pembe Petunya lar, kan kırmızısı Geraniumlar ve viģne çürüğü Anthuriumlar saksı düzenlemesinde bitkide kullanılabilir. Beyaz ve sarı, bu tip düzenlemede çoğunlukla tercih edilen renklerdir. Mavi ise, tonlarının sınırlı olması nedeniyle pek kullanılmaz (ġekil 25) (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.57).

91 91 Şekil 25: Tek Renk Düzeni (Ching, 2005, s.107) Yakın Renkler Düzeni Renk çemberindeki altı rengin yan yana olanlarının ikiģer ikiģer karıģmasıyla altı renk daha ortaya çıkar. Bunlar renk çemberinde karıģtıkları rengin arasında yer alırlar ve ara renkler adı verilir. Ara renkler de tekrar yanındaki renkle karıģtırılarak renk çemberindeki renk dilimleri çoğaltılabilir (ġekil 26). Ara renkler Ģunlardır : Mavi + YeĢil = Mavi yeşil YeĢil + Sarı = Sarı yeşil Turuncu + Sarı = Turuncu sarı Kırmızı + Turuncu = Kırmızı turuncu Mor + Kırmızı = Mor kırmızı Mavi + Mor = Mavi mor Şekil 26: Yakın Renkler (

92 Zıt Renkler Düzeni Renk çemberinde karģılıklı yer alan renklere denir. Yan yana geldiklerinde birbirinin etkisini arttırırlar.tamamlayıcı renkler aynı zamanda birbirine karģıt renklerdir (ġekil 27) ( Südor, 2006, s.173). Şekil 27: Zıt Renkler ( Sıcak ve Soğuk Renkler Sarı ile kırmızı arasındaki tüm renkler sıcak, içinde mavi bulunan renkler ise soğuk renklerdir. YeĢil ve mor daha sıcak ya da daha soğuk olma özelliğine sahiptirler. Ġçinde sarısı çok olan yeģiller sıcak, mavisi çok olan yeģiller soğuk etkilidir. Kırmızısı çok olan mor sıcak, mavisi çok olan mor ise daha soğuk etkilidir (ġekil 28-29) (Tanrıverdi, 1987, s.78). Şekil 28: Soğuk Renkler ( Südor, 2006, s.174)

93 93 Şekil 29: Sıcak Renkler ( Südor, 2006, s.174) Tarafsız (Nötr) Renkler Siyah beyaz ve bunlar arasındaki tüm griler tarafsız renkler olarak nitelendirirler. Bazı kaynaklar saf nötr renkler olarak siyah, beyaz, kahverengini alırlar. Ortak özellikleri renk çemberinde görülmemeleridir. Siyah tüm renklerin yokluğunu, beyaz tüm renklerin birleģimini sembolize eder. Griler, siyah-beyazın, kahverengi ise iki tamamlayıcı rengin eģit oranda karıģımından oluģur. Tarafsız renkler baģka renklere karıģıldığında, rengin özelliğini, Ģiddetini değiģtirir. Zaman zaman renklerin çarpıcı etkisini azaltmak için bu iģlem uygulanır. Resimde buna rengin nötralize edilmesi veya öldürülmesi denir (ġekil 30) ( Südor, 2006, s.175). Şekil 30: Tarafsız (Nötr) Renkler ( Südor, 2006, s.175) Çok Renkli Düzen Çok renkli düzende renk çemberinin tüm renkleri kullanılır. Bu düzen tarzı daha çok asılı sepetlerde, saksılarda, balkonlarda ve pencere önlerinde kullanılır. Düzenlemeler, bulundukları ortama uygun olarak yapılmalıdır. Karanlık bir duvar

94 94 önünde çık renkli bir bitki kullanmak, soğuk mekanlarda sıcak renk tonları seçmek, düzenlemelerde dikkat edilmesi gereken konulardır (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.58). Düzenlemede göz önüne alınan baģka faktörler de vardır. Yapılan düzenlemenin ortamda bir sıkıģıklık yaratılmaması, tehlikeli bir durum oluģturulmaması gerekir. Birden fazla saksı ile yapılan düzenlemelerde, saksıların grup olarak yerleģtirilmesine dikkat edilmelidir. Gruplarda, ölçü ve Ģekil çeģitliliği olabilir. Ancak bitki kullanımında; çok çeģitlilik, karmaģa yaratabileceğinden bazı saksılarda aynı ve ya benzer bitki kullanılmasına özen gösterilmelidir ( Resim 20) (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.58). Resim 20: Çok Renkli Düzen (Orans, 1976, s.46) İç Mekanda Bitkisel Tasarım Yöntemleri Tek Soliter Tasarım Bitkilerle soliter olarak düzenleme yaparken bitkilerin ekolojik isteklerini göz önünde bulundurmak gerekir. Mekanın ıģık, sıcaklık, nem ve havalandırma durumu, bitkinin isteklerine uymalıdır. Aksi halde, bitki yeterince geliģmez, yaprakları sararıp solar, kurur, çiçekleri dökülür, gösteriģsiz bir hal alır ki, çekici olmayan bir görünüm ortaya çıkar.

95 95 Bitkinin ölçü, Ģekil, renk ve doku bakımından mekanın özelliklerine uygun olması gerekir. Bitki mekanın ölçüsüne, Ģekilne, mekanı oluģturan elemanların renk ve dokusuna uygun olarak seçilmeli, ikisi arasında bir uyum sağlanmalıdır. Aksi halde estetikten yoksun ve çok çirkin görünümlü, insanı psikolojik olarak rahatsız eden bir düzenleme yapılmıģ olur (ġekil 31) (Yazgan ve diğerleri, 2003, s.76). Şekil 31: Tek Tasarım (Ching, 2006, s.101) Ġç mekanda, bitki kullanımı ile odak noktası yaratılabilir. Bazen fazla bitki grup halinde kullanılabileceği gibi tek baģına bir bitkide bu etkiyi yaratabilir (Resim 21) (Yazgan, 2003, s.77). Resim 21: Tek Tasarım(Cooper, 2003, s.27)

96 Grup Tasarımı Grup tasarımı değiģik Ģekillerde yapılabilir. Örnek olarak, Bir kap içinde değiģik Ģekillerle grup tasarımı, Bir kaç kap içerisinde değiģik bitkilerle grup tasarımı, Mekanın belirli bir köģesinde yapılmıģ grup tasarımı, Mekanın değiģik köģelerinde yaplımıģ grup tasarımı, Bir bitkinin farklı türleri ile yapılmıģ tasarım, verilebilir. Hangi Ģekilde olursa olsun bitkileri ile düzenleme yaparken belirli noktalara dikkat etmek gerekir. Özellikle değiģik bitki türleri kullanılarak yapılıyorsa her bitkinin ekolojik isteklerinin aynı olması mümkün değildir. Bitkilerin istedikleri sıcaklık, ıģık, nem, toprak ve su miktarı farklı farklıdır. Tasarımda, bir arada yetiģtirilen bitkinin ekolojik isteklerinin birbirine yakın olması gerekir. Bitkiler istekleri açısından birbirlerini tamamlamalıdır. Örneğin, güneģe bakan yönde güneģ seven bir bitki ve bu bitkinin gölgesinde de güneģten hoģlanmayan, gölge isteyen bir bitki kullanılabilir. Bitkilerle grup tasarımı yaparken onların dinlenme periyotlarının bilinmesi gerekir. Bazı bitkiler dinlenmezken, bazıları özellikle çiçekli bitkiler yılın belli dönemlerinde dinlenirler. Bu bilinmezse, tasarım baģarısız olur. Grup tasarımda yapay ıģıklandırma çok önemlidir. IĢık yeterli miktarda ve yeterli yükseklikten bitkiye ulaģılmalıdır. Tamamen bitkiye yöneltilmiģ ve gözle görülmeyen bir lamba ile aydınlatılmalı, bitkiyi yakmaması için lamba yeterli yüksekliğe konulmalıdır (ġekil 32-33, Resim 22) (Yazgan, 2003, s.77).

97 97 Şekil 32: Grup Tasarımı (Wright, 1980, s.131) Şekil 33: Grup Tasarımı (Wright, 1980, s.131) Resim 22: Grup Tasarımı, Petunias, Geraniums, Lysimachina nummularia (Wright, 1980, s.131)

98 98 Bu amaçla tek baģına kullanılabilecek türler Ģunlardır; Mimari Formlu Bitkiler Abutilon striatum thompsonii, Araucaria heterophylla, Beaucarne recurvara, Dieffenbachia sp., Dracaena sp., Fatisa lyrata, Ficus benjamina, Ficus elastica decora, Ficus lyrata, Grevillea robusta, Monstera deliciosa, Philodendron bipinnatifidum, Palmiyeler, Schefflera actinophylla örnek olarak verilebilir (Resim 23-24) (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.230). Resim 23: Mimari Formlu Bitkiler (Wright, 1980, s.37) Resim 24: Mimari Formlu Bitkiler (Wright, 1980, s.37)

99 99 Tırmanıcı Bitkiler Yaprakları ile etkili (Philodendron sp.) ya da çiçekli tırmanıcılar (Hoya sp., Thunbergia sp.) gibi türler ve aģağıdaki örnekler de kullanılabilir: Cissus sp., Monstera sp., Passiflora sp., Philodendron hastatum, Philodendron panduraeforme, Rhoicissus sp., Scindapsus sp., Stephanotis sp. (Resim 25) (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.230). Resim 25: Tırmanıcı Bitkiler. Rhoicissus rhomboidea (Wright, 1980, s.50) Sarkıcı Bitkiler Makrome gibi asılı ya da uzun konsollar üzerinde türlerdir. Örneğin; Chlorophytum sp., Columnea sp., Nephrolepis sp., Zygocactus sp. gibi türler kullanılabilir (Resim 26) (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.231). Resim 26 : Sarkıcı Bitkiler. Chlorophytum comosum (Wright, 1980, s.54)

100 100 Çok Renkli Yapraklı Bitkiler Yapraklı alacalı ya da çok renkli olan bu türler de tek baģına (soliter) olarak kullanılabilir. Örneğin; Begonia rex, Caladium sp., Codiaeum sp., Cordyline terminalis, Nidularium sp., Rhoeo sp. (Resim 27) (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.231). Resim 27 : Çok Renkli Yapraklı Bitkiler. Begonia rex varieties(wright, 1980, s.46) Çiçekli Saksı Bitkileri Çiçekleri ile etkili saksı bitkileri de çiçeklerin; renk, koku gibi özelliklerinden yararlanmak soliter olarak kullanılabilir. Örneğin; Azalea indica, Begonia tuberhybrida, Cyclamen sp., tüm soğanlılar (lale, nergis, sümbül gibi), Gloxinia sp., Hydrangea sp., Pelargonium sp., Poinsettia sp. gibi türler kullanılabilir (Resim 28) (Yazgan ve diğerleri, 2009, s.230). Resim 28: Çiçekli Saksı Bitkileri. Azalea indica (Wright, 1980, s.82)

101 Bulgular ve Yorum Alışveriş Merkezleri ve Diğer İç Mekanlarda Dekorasyon Amaçlı Kullanılan Bitki Türleri Bilgi Formu (Prof. Dr. Murat Ertuğrul YAZGAN) Resim No : 29 Botanik Adı : Abutilion hybridum Türkçe Adı : Güzel Hatmi Familyası : Malvacae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık : YanmıĢ çiftlik gübresi, karıģık yaprak çürüntüsü olan hafif killi bahçe topraği. : Fazla ıģık ve ısı yaprak dökümüne sebep olur, yarı gölgede iyi geliģir.

102 102 BİLGİ FORMU DEVAMI Sıcaklık : 7-18 ºC de korunması uygundur. Fazla ısı ertesi yıl çiçeklenmeyi durdurur. Nisbi Nem : Nemli ortam sever, kuru ortamlarda yaz aylarında, kireçsiz su veya kaynak suyu püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Kuvvetli güneģ alan bitkilerde kırmızı örümcek, havadar olmayan yerlerde ise yaprak bitleri görülür. Mücadelesi için: insektisitler % oranında kullanılır.

103 103 BİLGİ FORMU Resim No : 30 Botanik Adı : Acalypha hispida Türkçe Adı : Kızıl Kedi Kuyruğu Familyası : Euphorbiaceae Ana Vatanı : Burma ve Hindistan Ekolojik İstekleri Toprak Işık : EĢit miktarlarda torf, yanmıģ ahır gübresi, bahçe toprağı ve kum karıģımı olmalıdır. : Doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık : Yazın 30 ºC'deki sıcaklıklardan, kıģında 10 ºC'nin altındaki sıcaklıklardan olumsuz yönde etkilenir. Nisbi Nem : Nem seven bir bitkidir. Mayıs ayından itibaren Ekim'e kadar yapraklara su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Soğuk su bitkide fizyolojik bozukluklara neden olur.

104 104 BİLGİ FORMU Resim No : 31 Botanik Adı : Achimenes hybrida Türkçe Adı : Eğri Tabak Familyası : Gesneriaceae Ana Vatanı : Güney Amerika, Avustralya, Doğu Hindistan Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit miktarda yaprak kompustu, yanmıģ ahır gübresi ve kum karıģımı kullanılmalı, killi topraklara dikimden kaçınılmalıdır. Işık : Aydınlık ve yarı gölge ortamdan hoģlanır. Sıcaklık : KıĢın en düģük sıcaklık 10 ºC altına düģmemelidir. Nisbi Nem : Yazın kuru ve sıcak iç mekanlarda yapraklara su püskürtülmemelidir. Hastalık ve Zararlılar : Belirgin zararlısı yaprak bitleridir. Sıcaklık farkının yüksek olması halinde yaprak dökümü olur. Hafif insektisitler % oranında kullanılır.

105 105 BİLGİ FORMU Resim No : 32 Botanik Adı : Achyranthes verschaffeltii Türkçe Adı : İresin Familyası : Ameranthaceae Ana Vatanı : Güney Amerika, Avusturalya, Doğu Hindistan Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit mikarlarda yaprak kompustu, yanmıģ ahır gübresi ve kum karıģımı kullanılmalı, killi topraklara dikimden kaçınılmalıdır. Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Aydınlık ve yarı gölge ortamdan hoģlanır. : KıĢın en düģük sıcaklık 10ºC altına düģmemelidir. : Yazın kuru ve sıcak iç mekanlarda yapraklara su püskürtülmemelidir. Hastalık ve Zararlılar : Belirgin zararlısı yaprak bitleridir. Sıcaklık farkının yüksek olması halinde yaprak, dökümü olur.

106 106 BİLGİ FORMU Resim No : 33 Botanik Adı : Adiantum tenerum Türkçe Adı : Baldırıka Familyası : Polypodiaceae Ana Vatanı : Tropik bölgeler Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit miktarlarda yaprak kompostu, torf ve kum karıģımı kullanılmalıdır. Işık : Aydınlık iç mekanlar ıģık yönünden uygun olup, doğrudan güneģ ıģığı bitkiye gelmemelidir. Sıcaklık : KıĢın en düģük sıcaklık 10 ºC, en fazla 15 ºC, yazın optimum sıcaklık ºC olmalıdır. Nisbi Nem : Yazın kuru ve sıcak iç mekanlarda yapraklara su püskürtmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Kireçli, killi topraklarda yapraklarda lekeler görülür. KıĢın fazla su kök çürümelerine, yazın susuz kalması yaprak dökülmelerine neden olur.

107 107 BİLGİ FORMU Resim No : 34 Botanik Adı : Aechmea fasciata Türkçe Adı : Eşmeya Familyası : Bromeliaceae Ana Vatanı : Orta ve Güney Amerika Ekolojik İstekleri Toprak : Saksı harcı, hacim olarak eģit miktarlarda yaprak çürüntüsü, funda toprağı, yosun ve kumun karıģımı ile elde edilir. Hafif bünyeli kireçsiz karıģımlarda iyi geliģir. Işık : Bol ıģıklı (ancak doğrudan güneģ ıģığı alan yerlerde bırakıldıklarında hemen zarar görürler). Sıcaklık : GeliĢme döneminde 15-21ºC, kıģın 14-18ºC, (ancak sıcaklık 12 ºc nin altına düģmemelidir). Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (%70-75) civarında, kuru ortam neminden (genellikle olan) oldukça yüksek oranda olmalıdır. Hastalık ve Zararlılar : Thrips ve kabuklu bitler bitkiye zarar verir.

108 108 BİLGİ FORMU Resim No : 35 Botanik Adı : Agapanthus africanus Türkçe Adı : Agapantus, Şefkat Çiçeği Familyası : Liliaceae Ana Vatanı : Güney Afrika Ekolojik İstekleri Toprak : Üç kısım hafif killi bahçe toprağı, 1 kısım yaprak kompostu, 1 kısım yanmıģ ahır gübresi, 1/2 kısım diģli nehir kumu karıģımı bir saksı toprağı ister. Işık : Doğrudan güneģ ıģığı alan yerlerde bulundurulabilir. Sıcaklık : Çok sıcak olmayan yerlerde yetiģebilir. KıĢın serin, dona maruz olmayan yerlerde bulundurulmalıdır. Nisbi Nem : %60-70 oranındaki normal nemli ortam uygundur. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı toprak suyu, özellikle gölge ortamlarda yaprak çürümelerine neden olur.

109 109 BİLGİ FORMU Resim No : 36 Botanik Adı : Aglaonema hybrida Türkçe Adı : Aglaonema Familyası : Araceae Ana Vatanı : Çin Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık : Fazla miktarda diģli nehir kumu, çok az killi toprak, yaprak çürüntüsü olan bahçe ve funda toprağı karıģımı. : Direkt ıģık altında yetiģmezler. DağıtılmıĢ ıģıkta ve gölgede iyi yetiģirler. Kuzey pencere kenarında az ıģıkla iyi yetiģirler. : Fazla kuru havadan örümcek, yaprak bitleri gibi zararlılar görülür. Yapraklarına fazla su püskürtülmesi yapraklarda lekeler oluģmasına yol açar. Ayrıca soğuk yada sert su kullanıldığındada büyüme problemleriyle karģılaģır ve bu ortamlarda geliģme yavaģlar.

110 110 BİLGİ FORMU DEVAMI Nisbi Nem : %25-30 ve üstü nemde iyi yetiģir fakat %10-15 neme kadar toleranslıdır. Hastalık ve Zararlılar : Fazla kuru havadan zarar görür. Örümcek, yaprak bitleri gibi zararlılar görülür. Yapraklarına fazla su püskürtülmesi yapraklarda lekeler oluģmasına yol açar. Ayrıca soğuk yada sert su kullanıldığındada büyüme problemleriyle karģılaģır.

111 111 BİLGİ FORMU Resim No : 37 Botanik Adı : Allamanda cathartica Türkçe Adı : Alamanda Familyası : Apocynaceae Ana Vatanı : Tropik Bölgeler Ekolojik İstekleri Toprak : Killi bahçe toprağı, yaprak kompostu ya da torf, yanmıģ ahır gübresi, dere kumu karıģımı gerekir. Işık : GüneĢli ortam isterse de doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık : KıĢın en az 8-10 ºC sıcaklık olmalıdır. Çiçeklenmenin bol olduğu yaz aylarında ılık ortam gereklidir. Nisbi Nem : Nemli ortam ister. Özellikle çiçeklenme öncesi yapraklara su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Soğukla birlikte aģırı toprak suyu yaprakalrın uçlarında kurumalara neden olur.

112 112 BİLGİ FORMU Resim No : 38 Botanik Adı : Aloe arborescens Türkçe Adı : Sarısabır Familyası : Lilliaceae Ana Vatanı : Güney Afrika Ekolojik İstekleri Toprak : Kaktüslere özel toprak karıģımları kullanılması önerilir. Daha çok kumlu ve killi toprakları tercih eder. Işık : IĢığa oldukça dayanıklı olsada özellikle yazın doğrudan güneģ ıģıklarından korunmalıdır. Sıcaklık : Sıcak- ılık ortam ister, düģük sıcaklıklara veya gölgeye dayanamaz. Yalnızca kıģın daha serin ortamlarda uyum sağlayabilmektedir. Nisbi Nem : Yarı nemli ortamları sever. Hastalık ve Zararlılar : En önemli hastalığı kök çürüklüğü, zararlıalrı ise kabuklu ve unlu bitlerdir.

113 113 BİLGİ FORMU Resim No : 39 Botanik Adı : Ampelopsis brevipedunculata var. Elegans Türkçe Adı : Ampelopsis Familyası : Vitaceae Ana Vatanı : Kuzey- Doğu Asya Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumu karıģtırılmıģ saksı toprağında yetiģir. Işık : Yoğun güneģ ıģığına dayanabilir. Sıcaklık : Fazla sıcaktan hoģlanmaz. Don tehlikesi olmayan normal sıcaklıktaki yerlerde yetiģebilir. Nisbi Nem : Ġç mekanda yazın yapraklara su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Afid ve kırmızı örümcek baģlıca zararlısıdır.

114 114 BİLGİ FORMU Resim No : 40 Botanik Adı : Ananas comosus Türkçe Adı : Ananas Familyası : Bromeliaceae Ana Vatanı : Brezilya, Kolombiya Ekolojik İstekleri Toprak : Saksı toprağı, 2 kısım tınlı toprak, 1 kısım turba ve 1 kısım kum karıģımı ile elde edilir. Işık : Aydınlık ve güneģli yerlerde yetiģirler. Fakat yaz aylarında çok güneģ alan yerlere konulmamalıdır. Aksi taktirde bitkinin yaprakları yanabilir. Sıcaklık : KıĢ aylarında sıcaklığın 15 ºC'nin altına düģmemesi gerekir. Nisbi Nem : Ortalama % Hastalık ve Zararlılar : DüĢük sıcaklık ve aģırı toprak suyu çürümelere yol açar.

115 115 BİLGİ FORMU Resim No : 41 Botanik Adı : Anthurium andreanum Türkçe Adı : Flamingo Çiçeği Familyası : Araceae Ana Vatanı : Tropik Bölgeler ve Güney Amerika, Kolombiya Ekolojik İstekleri Toprak : Saksı toprağı 2 kısım kaba torf, 1 kısım çürümüģ göknar veya kayın yaprağı, 1/2 kısım odun kömürü tozu ve 1/2 kısım kaba kum. Işık : Aydınlık, yarı gölge veya gölge yerlerde iyi geliģirler, bitki direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık : Yazın geliģme döneminde ºC, kıģın dinlenme döneminde ºC sıcaklık ister, en düģük kıģ sıcaklığının 13 ºC olması gereken bitkide çiçek geliģmesi 15 ºC'nin üstünde baģlamaktadır. Nisbi Nem : Ortalama %80-85 nem ister. Hastalık ve Zararlılar : En önemli hastalığı spadixte çürüme veya spathelerde siyah lekeler Ģeklinde kendini gösteren antraknoz hastalığıdır. Zararlıları ise sümüklü böcekler, kırmızı örümcekler, yaprak bitleri, kabuklu ve unlu bitlerdir.

116 116 BİLGİ FORMU Resim No : 42 Botanik Adı : Aphelandra squarrosa Türkçe Adı : Afelanra Familyası : Acanthaleae Ana Vatanı : Güney Amerika Ekolojik İstekleri Toprak : Bitki için humusça zengin bahçe toprağına yaprak çürüntüsü, yanmıģ çiftlik gübresi, kaba dere kumu ve biraz da kil karıģımı eklenmelidir. Işık : Yarı gölge, aydınlık yerleri sever, üzerine doğrudan gelen güneģ ıģığı karģısında bırakılmamalıdır. Sıcaklık : GeliĢme döneminde 22 ºC nisbi sıcaklık isteyen ve daha sonra da ılık ortamları isteyen bitki, kıģın en düģük 10 ºC'ye kadar dayanabilir. Nem : Yüksek orantılı (%75-80) nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Afidler bitki üzerinde etkili olabilir. Kuru ortamlarda yaprakları küçülür.

117 117 BİLGİ FORMU Resim No : 43 Botanik Adı : Araucaria heterophylla Türkçe Adı : Salon Çamı Familyası : Araucariaceae Ana Vatanı : Güney Amerika, Nolfolk Adaları Ekolojik İstekleri Toprak : Hacim olarak eģit miktarlarda torf, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımından oluģan toprak harcı uygundur. Işık : Aydınlık, yarı gölge ve hafif güneģli ortamları sever. Ancak bitkinin doğrudan gelen güneģ ıģınlarına karģı korunması gerekir. Sıcaklık : KıĢın en uygun sıcaklık 10-16º C dolayındadır. Ancak 5º C'nin altına düģmemelidir. Aksi taktirde bitki geliģiminde gerilemeler ve zararlar görülür. Nisbi Nem : %60-70 arası

118 118 BİLGİ FORMU DEVAMI Hastalık ve Zararlılar : En önemli hastalığı kök kanseri, zararlıları ise yaprak bitleri ve kabuklu-unlu bitlerdir. Kök kanseri, süs bitkilerinin toprak yüzeyine yakın kalın kökleri ve kök boğazında baģlangıçta küçük, yumuģak, zamanla irileģen urlar oluģturur. Urlar yaģlandıkça bir yandan büyür ve sertleģir. Bakteri toprakta saprofit olarak yaģar. Yıllarca canlı olarak kalabilir. Bir yarı parazittir. Konukçu bitkiye önceden açılmıģ olan bir yaradan girebilir. Dokuya girdikten sonra orada üreyen bakteri, hücreleri etkileyerek normal hücreler dev hücreler halini alır. Ur oluģumu böylece gerçekleģmiģ olur.

119 119 BİLGİ FORMU Resim No : 44 Botanik Adı : Areca lutescens Türkçe Adı : Areka Palmiyesi Familyası : Araucariaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak : Hacim olarak 3 kısım torf, 3 kısım yaprak çürüntüsü, 2 kısım tınlı toprak, 1 kısım yanmıģ ahır gübresi ve 1 kısım kumun karıģımı uygundur. Işık : Aydınlık veya yarı gölge yerlerde yetiģirler. Sıcaklık : KıĢın ºC'ye gereksinim duyarlar, ancak sıcaklık 7 ºC'nin altına düģmemelidir. Nisbi Nem : %70-80 nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Yazın kireçsiz su ile bolca sulanmılıdır. Yüksek nemli yerleri sevdiğinden yaprakları bolca sulu tutulmalıdır. Ancak direkt güneģ ıģığından korunmalıdır.

120 120 BİLGİ FORMU Resim No : 45 Botanik Adı : Asparagus plumosus Türkçe Adı : Kuşkonmaz Familyası : Asparagaceae Ana Vatanı : Batı ve Güney Afrika Ekolojik İstekleri Toprak : Hacım olarak 2 kısım tınlı toprağa 1 kısım turba, yapak çürüntüsü ve kumun eklenmesiyle elde edilen harç da kullanılabilir. Işık : Aydınlık, doğrudan güneģ ıģığı almayan yerleri sever. Yoğun gölge yerlerde bulundurdukları takdirde dallanmayan uzun sürgünler oluģur. Sıcaklık : KıĢ aylarında en az 7 ºC sıcaklık ister. B 1 sıcaklığın altına düģmemelidir. Nisbi Nem : % nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalığı kök kanseri, zararları ise kırmızı örümcükler, thrips ler ve kabuku bitlerdir.

121 121 BİLGİ FORMU Resim No : 46 Botanik Adı : Asparagus sprengeri Türkçe Adı : Tül Kuşkonmaz Familyası : Liliaceae Ana Vatanı : Batı ve Güney Afrika Ekolojik İstekleri Toprak : Zengin karıģımlı toprak sever. Humusça zengin bahçe toprağına ince dere kumu ve kil karıģtırılarak bitkiye uygun toprak hazırlanır. Işık : Gölge ve havadar yeri sever. Bu bitki, üzerine doğrudan gelen güneģ ıģığı karģısında bırakılmamalı ve zorunlu olmadıkça bitkinin yeri değiģtirilmemelidir. Sıcaklık : KıĢ aylarında en az 7 ºC sıcaklık ister. Bu sıcaklığın altına düģmemelidir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (% 75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalığı kök kanseri, zararlıları ise kırmızı örümcekler, thrips ler ve kabuku bitlerdir.

122 122 BİLGİ FORMU Resim No : 47 Botanik Adı : Aspidistra lurida Türkçe Adı : Yıldız Kalkan Familyası : Liliaceae Ana Vatanı : Japonya Ekolojik İstekleri Toprak : YanmıĢ çiftlik gübresi karıģık bahçe toprağına, yaprak çürüntüsü ve diģli nehir kumu ilave edilmelidir. Işık : Fazla istekli olmamakla birlikte ıģıkta yaprak sapları kısa olur, yarı gölgede iyi geliģir. Sıcaklık : ºC de en iyi geliģmeyi gösterir. Nisbi Nem : %60-70 nisbi nem yeterlidir. Hastalık ve Zararlılar : GüneĢe mağruz kaldığında, yaprak sapları kısa olur. Yüksek sıcaklıkta yapraklarda yanmalar olur.

123 123 BİLGİ FORMU Resim No : 48 Botanik Adı : Asplenium nidus Türkçe Adı : Şeritli Eğrelti Familyası : Asparagaceae Ana Vatanı : Yeni Zeland ve Uzakdoğu Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bitki zengin karıģımlı toprağı sever. Uygun toprak hazırlamak için, humusça zengin bahçe toprağına yanmıģ çiftlik gübresi, yaprak çürüntüsü ve kaba dere kumu karıģtırılır. : Yarı gölge yerleri severler. Üzerine doğrudan gelen ıģığın karģısında bırakılmamalıdır. : Ilık ortamları seven bitki için kıģın en düģük sıcaklık 13 ºC olmalıdır. : Yüksek nisbi nem ister. Yapraklara su püskürtülmesi uygundur. Hastalık ve Zararlılar : Yapraklarda oluģan küçük odunsu kahverengi parçacıklar için metil alkol çözeltisi yararlı olur, fazla soğuk ve aģırı nem yapraklarda kahverengi lekelere neden olur. Kuru havada yaprak uçları kesilebilir.

124 124 BİLGİ FORMU Resim No : 49 Botanik Adı : Aucuba Japonica var. Variegata Türkçe Adı : Japon Akubası Familyası : Cornaceae Ana Vatanı : Japonya Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumu karıģımı saksı toprağı gerekir. Işık : Yarı gölge ve gölge ortamlardan hoģlanır. Doğrudan güneģ ıģınlarından korunmalıdır. Sıcaklık : KıĢın en az 10 ºC gerekir. Nisbi Nem : Yüksek nisbi nem ister, yapraklarına su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Nisbi nem azlığı yapraklarda dökülmelere neden olur. Afidler etkili olabilir.

125 125 BİLGİ FORMU Resim No : 50 Botanik Adı : Begonya rex Türkçe Adı : Yaprak Begonya Familyası : Begoniaceae Ana Vatanı : Kuzeydoğu Hindistan Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Asit nitelikli ve zengin karıģımlı toprağı sever. Bitkiye uygun toprak hazırlamak için humusça zengin bahçe toprağına bir miktar kaba dere kumu ve yaprak çürüntüsü karıģtırılır. : Yarı gölge veya gölge yerlerde iyi yetiģir. Ancak bitkide fazla miktarda yaprak dökülmesi görüldüğünde saksıların daha aydınlık, ama doğrudan güneģ ıģığı almayan yerlere koyulması uygundur. Sıcaklık : En iyi geliģmeyi ºC arasında, kıģın ise 13 ºC'nin altına düģmemelidir. Nisbi Nem : % arası Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararlıları nematodlar, kırmızı örümekler, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

126 126 BİLGİ FORMU Resim No : 51 Botanik Adı : Begonya semperflorens Türkçe Adı Familyası : Çiçek Begonya : Begoniaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Asit karakterli topraklardan hoģlanır. Toprak, diģli nehir kumu, yaprak çürüntüsü, az miktarda bahçe toprağı karıģımı olmalıdır. : Yarı gölge yerlerde iyi geliģirler. Ancak doğrudan güneģ ıģığı alan yerlerde de zarar görmeden bulundurulabilirler. Sıcaklık : En iyi geliģmeyi ºC arası gösterir. KıĢ aylarında sıcaklığın 10 ºC den düģük olmamasına dikkat edilerek muhafaza edilmelidir. Nisbi Nem : % lik optimum nem miktarı gereklidir. Hastalık ve Zararlılar : Begonya ların önemli hastalıkları; virüs, bakteriyel yaprak lekesi, kök çürüklüğü, solgunlık, külleme ve kurģuni küf tür. Zararlıları ise, nematodlar, kırmızı örümcekler, thripsler, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

127 127 BİLGİ FORMU Resim No : 52 Botanik Adı : Begonya tuberhybrida Türkçe Adı : Yumrulu Begonya Familyası : Begoniaceae Ana Vatanı : Melez Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Torf toprağına dikilir. : Uzun süre direk güneģ ıģığı alan pencere önüne konulmalı, yereleri fazlaca değiģtirilmemelidir. Ancak haftada bir, 45 açıyla sürelki aynı yöne döndürülmeli ve böylece düzgün taç oluģumu sağlanmalıdır. : Dinlenme döneminde ºC de muhafaza edilirler, sürmeye baģladıklarında sıcaklık 18 ºC ye yüksetilmelidir. : % lik orantılı nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Begonya ların önemli hastalıkları; virüs, bakteriyel yaprak lekesi, kök çürüklüğü, solgunlık, külleme ve kurģuni küf tür. Zararlıları ise, nematodlar, kırmızı örümcekler, thripsler, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

128 128 BİLGİ FORMU Resim No : 53 Botanik Adı : Bilbergia nutans Türkçe Adı Familyası : Eğik Bilberjia : Bromeliaceae Ana Vatanı : Mekzika, Brezilya, Uruguay Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : EĢit oranlarda kireçsiz bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi yaprak kompostu, torf ve kum karıģımı saksı toprağı gerekir. : Özellikle çiçeklenme döneminde doğrudan güneģ ıģığından etkilenir. : KıĢın en az 12 ºC olmalıdır. Kısa süre soğuk olmak kaydıyla, 2 ºC ye kadar dayanabilir. : Nemli ortam sever. Hastalık ve Zararlılar : Belirgin bir hastalık ve zararlısı yoktur.

129 129 BİLGİ FORMU Resim No : 54 Botanik Adı : Bougainvillea glabra var. Sanderiana Türkçe Adı : Gelin Duvağı Familyası : Nyctaginaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hafif killi bahçe toprağı, yaprak kompostu ve dere kumunun eģit oranlarda karıģımı bir saksı toprağı kullanılır. : Aydınlık, hafif güneģli, yarı gölge ortamlarda yetiģir. : KıĢın en az 8 ºC, ortam sıcaklığı ister. : Yüksek nisbi nem istediğinde yazın yapraklarına su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Havadar olmayan yerlerde çiçek ve yaprakları dökülür.

130 130 BİLGİ FORMU Resim No : 55 Botanik Adı : Caladium Bicolor Türkçe Adı : Kaladyum Familyası : Araceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Saksı harcı, hacim olarak eģit miktarlarda yaprak çürüntüsü, funda toprağı, yosun ve kumun karıģımıyla elde edilir. : Yarı gölge yerleri sever. : Yazın geliģme döneminde ortalama 22 ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. Yumrular için, kıģın dinlenme döneminde saksı içerisinde bırakılmalı ve ortam sıcaklığı, 13 ºC den aģağı düģmemelidir : Yüksek orantılı nem ( %80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : En önemli hastalığı Erwinia caratovora adlı bakteriyel etmen tarafından oluģturulan yumru çürüklüğü'dür. Mücadelesi, saksı toprağının patogen ile bulaģık olmamasına dikkat edilmeli, bulaģma olmuģ ve hastalık görülmüģse, saksılar kaynar su veya çamaģır suyu ile dezenfekte edilmeli ve saksı toprağı, bitki kökleri civarına kadar değiģtirilmeli, bitkilerde kökleri arasındaki toprak tüpüyle, kök bakteri hastalıklarına etkili bakterisid bir ilaç eriyğine 5-6 dakika daldırılmalıdır. Ayrıca saksı toprağı, özellikle kıģ aylarında çok nemli bırakılmamalıdır.

131 131 BİLGİ FORMU Resim No : 56 Botanik Adı : Calathea makoyana Türkçe Adı : Kaletya Familyası : Marantaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : 7 kısım turba, 7 kısım yaprak çürüntüsü, 3 kısım kum ve 1 kısım yanmıģ ahır gübresinin karģımıyla elde edilen harç da kullanılabilir. : Yazın yarı gölge veya gölge, kıģın ise aydınlık yerlerde bulundurulmalı; doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. : GeliĢme döneminde 23 ºC, kıģın ºC ye gereksinim duyarlar, ancak sıcaklık 10 ºC nin altında düģmemelidir. : Yüksek orantılı nem ( %80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : Kurak havalarda yapraklar kıvrılabilir. Oransal nemi düģük yerlerde bulundurulursa yaprak kenarlarında ve uçta kahverengi lekelerle kurumalar ortaya çıkar. Bunun için kuru ortamlarda su püskürtülmelidir.

132 132 BİLGİ FORMU Resim No : 57 Botanik Adı : Calathea triostar Türkçe Adı : Üç Renkli Kaletya Familyası : Marantaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak : Uygun saksı toprağı ağırlıklı olarak torf, az miktarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi ve toprak çürüntüsü karıģımından oluģur. Işık Sıcaklık : Yazın yarı gölge veya gölge, kıģın ise aydınlık yerlerde bulundurulmalı, doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. : GeliĢme döneminde 23 ºC, kıģın ºC ye gereksinim duyarlar, ancak sıcaklık 10 ºC nin altında düģmemelidir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem ( %80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : Tüm kaletyalarda olduğu gibi kuraklığa ne oransal neme duyarlıdır.

133 133 BİLGİ FORMU Resim No : 58 Botanik Adı : Calceolaria hybrida Türkçe Adı : Çanta Çiçeği Familyası : Calceolariaceae Ana Vatanı : Meksika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak 2 kısım kumlu tın toprağı, 1 kısım yaprak çürüntüsü, yanmıģ ahır gübresi ve diģli kumun eklenmesiyle elde edilen karıģım kullanılır. : Aydınlık yarı gölge yerleri sever. : En iyi geliģmeyi ºC ler arasında gösterir. : Özellikle çiçeklenme döneminde nemli ortam ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalıkları virüslerden oluģan hastalıklar,kök çürüklüğü ve solgunluk gibi mantar hastalıklarıdır. Zararlıları ise nematodlar ve thripsler dir.

134 134 BİLGİ FORMU Resim No : 59 Botanik Adı : Chamaedorea elegans Türkçe Adı : Dağ Palmiyesi Familyası : Palmea Ana Vatanı : Meksika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak 2 kısım turba, 1 kısım tınlı toprak ve 1 kısım kumun karıģımıyla elde edilir. : Yarı gölge yerleri sever. Direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. : KıĢ aylarında sıcaklığı ortalama 17 ºC olan yerlerde bulundurulmalı, geceleri 12 ºC den aģağı düģmemelidir. : Yüksek orantılı nem(%75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararları, soluncanlar, kırmızı örümcekler, kabuklu ve unlu bitlerdir. Soluncanlar; S Ģeklinde, kırmızı renkli, ince uzun ve halkalı vücutludur. Bitki geliģmesinde, bu zorluktan dolayı durgunluk görülür ve bitki kuruyarak ölebilir. Mücadelesi icin, solucan öldürücü (helmisid) ilaçlar, ilaç etiket dozuna uygun, bitki sulama suyuna karıģtırılarak verilir ve 2-3 hafta sonra, sulama suyu aynı karıģımla tekrarlanır.

135 135 BİLGİ FORMU Resim No : 60 Botanik Adı : Chamaerops humilis Türkçe Adı Familyası : Dağ Palmiyesi : Palmea Ana Vatanı : Meksika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak 2 kısım turba, 1 kısım tınlı toprak ve 1 kısım kumun karıģımıyla elde edilir. : Yarı gölge yerleri sever. Direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. : KıĢ aylarında sıcaklığı ortalama 17 ºC olan yerlerde bulundurulmalı, geceleri 12 ºC den aģağı düģmemelidir. : Yüksek orantılı nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararları soluncanlar, kırmızı örümcekler, kabuklu ve unlu bitlerdir. Bitki köklerine zarar veren soluncanlar; S Ģeklinde, kırmızı renkli, ince uzun ve halkalı vücutludur. Bitki geliģmesinde, bu zorluktan dolayı durgunluk görülür ve bitki kuruyarak ölebilir. Mücadelesi icin, solucan öldürücü (helmisid) ilaçlar, ilaç etiket dozuna uygun, bitki sulama suyuna karıģtırılarak verilir ve 2-3 hafta sonra, sulama suyu aynı karıģımla tekrarlanır.

136 136 BİLGİ FORMU Resim No : 61 Botanik Adı : Chlorophytum Comosum Türkçe Adı : Kurdele Familyası : Agavaceaea Ana Vatanı : Tropik Afrika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumunu eģit oranda karıģımı bir saksı toprağı ister. : Yazın aydınlık, ama yakıcı güneģ ıģığını doğrudan almayan yerlerde bulundurulmalıdır. KıĢın ısıtılan yerlerde bulundurulmaları halinde aydınlık-güneģli yerleri tercih ederler. : GeliĢme döneminde ºC, kıģın 7 ºC nin üstünde bir sıcaklığa gereksinim gösterir. : KıĢın ortam sıcaklığı en az 7 ºC olmalıdır. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalıkları kök çürüklüğü ve kurģuni küf; zararları ise yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

137 137 BİLGİ FORMU Resim No : 62 Botanik Adı : Cissus antarctica Türkçe Adı : Kanguru Asması Familyası : Vitaceae Ana Vatanı : Avusturalya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : EĢit oranlarda bagçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. : Aydınlık ortam ister. Doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. : KıĢın en az 7 ºC ye kadar dayanır. : % ºC lik nem yeterlidir. Çok sıcak havalarda yapraklarına su püskürtülür. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve ıģık yapraklarda kahverengi lekelere neden olur. Kırmızı örümcek, afidler ve unlu bitler etkili olabilir.

138 138 BİLGİ FORMU Resim No : 63 Botanik Adı : Clivia miniata Türkçe Adı : Klivya Familyası : Amaryllidaceae Ana Vatanı : Güney Afrika nın kurak Arazileri Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarlarda tınlı toprak, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılabilir. : Aydınlık, doğrudan güneģ ıģığı görmeyen yerlerde bulundurulmalıdır. : GeliĢme döneminde C, dinlenme döneminde 8-21 C sıcaklığa gereksinim gösterir. : % ºC lik orantılı nem yeterlidir. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararlıları solucanlar, kırmızı örümcekler ve unlu bitlerdir.

139 139 BİLGİ FORMU Resim No : 64 Botanik Adı : Codiaeum variegatum Gold Star Türkçe Adı : Kroton Familyası : Variegaceae Ana Vatanı : Doğu Hindistan, Malezya, Pasifik Adaları Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık : Topraksız karıģım veya organik maddece zengin bahçe toprağı daha uygun olabilir. : Yazın aydınlık, ama doğrudan güneģ görmeyen yarı gölge yerlerde bulundurulmalı, kıģın ise aydınlık ve güneģli bir yerde muhafaza edilmeli, mümkünse yapay ıģık verilmelidir. : GeliĢme döneminde 21 derecenin üzerinde, kıģın ise derece sıcaklığa gereksinim gösterir. Kısa bir süre için dereceye dayanır. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem ister. (%80-85) Hastalık ve Zararlılar : Yaprak dökülmesi, kurģuni küf hastalıkları kırmızı örümcek zararlılarıdır.

140 140 BİLGİ FORMU Resim No : 65 Botanik Adı : Coleus blumei Türkçe Adı : Kolyoz Familyası : Labiatea Ana Vatanı : Tropik Asya ve Afrika Ekolojik İstekleri Toprak : Hafif killi, Kireçsiz bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumu karıģımı saksı toprağı ister. Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Aydınlık, yarı gölgeli yerlerde iyi geliģir. : Genç bitkiler, kıģın en az 10 dereceye, yaģlı bitkiler ise, 15 derece sıcaklık ister. : % ºC lik orantılı nem yeterlidir. Hastalık ve Zararlılar : Afidler (yaprak bitleri)den etkilenir. Sıcak, nisbi nemi düģük, havasız ortamlarda yaprak dökülmesi görülebilir.

141 141 BİLGİ FORMU Resim No : 66 Botanik Adı : Cordyline fruticosa Türkçe Adı : Kordilin Familyası : Agavaceae Ana Vatanı : Avustralya, Endonezya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak 2 kısım tınlı toprak, 2 kısım torf, 1 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım kumun karıģıyla elde edilen harç kullanılır. : Doğrudan doğruya güneģ ıģığı almayan yarı gölge yerlerde iyi geliģir. : GeliĢme döneminde ºC, kıģın ºC ye gereksinim gösterir. : Yüksek orantılı nem ( %80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : DüĢük sıcaklık ve aģırı nemlilik çürümelere sebep olur.

142 142 BİLGİ FORMU Resim No : 67 Botanik Adı : Cyclamen persicum Türkçe Adı : Sıklamen Familyası : Primulaceae Ana Vatanı : Suriye, Filistin, Kıbrıs, Rodos, Türkiyenin Ege ve Güney Akdeniz Bölgesi Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Hacim olarak 3 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım torfun karıģıyla elde edilen harç kullanılır. : Çiçeklenme döneminde (Aralık- Nisan) aydınlık, hafif gölge yerlerde bulundurulmalıdır. Çiçeklenme bittikten sonra Nisan aylarından, Eylüle kadar yarı gölge ve gölge yerlerde muhafaza edilirler. Sıcaklık Nisbi Nem : GeliĢme döneminde ºC, çiçek oluģumu ve çiçeklenme süresince ºC ye gereksinim gösterir. : Yüksek orantılı nem (enaz %70) ister. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı sıcak ve düģük nemde yapraklar dökülür.

143 143 BİLGİ FORMU Resim No : 68 Botanik Adı : Cyperus alternifolius Türkçe Adı : Japon Şemsiyesi Familyası : Cyperaceae Ana Vatanı : Madagaskar Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı ve diģi dere kumu karıģım bir toprak ister. : GüneĢli ve yarı gölge ortamda bulundurulur. : KıĢın ortam sıcaklığı, en az 10 ºC olmalıdır. : Yüksek nisbi nem(% 75-80) ister Hastalık ve Zararlılar : DüĢük nem ve kireçli yada asidik sulama suyu veya aynı kalitedeki püskürtme suyu, yaprak uçlarında sararmalara neden olur. Zararlıları ise, beyaz sinek ve unlu bitlerdir.

144 144 BİLGİ FORMU Resim No : 69 Botanik Adı : Dieffenbachia camilla Türkçe Adı : Difenbahya Kamilla Familyası : Araceae Ana Vatanı : Güney Amrika, Brezilya, Kolombiya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık : Hacim olarak eģit miktarda tınlı toprak, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılır. : Yarı gögle veya gölge yerlerde yetiģtirilir. : GeliĢme döneminde ºC, kıģın ºC ye gereksinim gösterir. Fakat 13 ºC ye kadar dayanabilir. Kısa bir süre 7 ºC tolerans gösterir. Ancak yapraklarını döker. Nisbi Nem : Yüksek nisbi nem ister (% 80-85). Hastalık ve Zararlılar : Besin noksanlığında yapraklarda kahverengi lekeler oluģabilir.

145 145 BİLGİ FORMU Resim No : 70 Botanik Adı : Dizygotheca elegantissima Türkçe Adı : Parmak Aralya Familyası : Araliaceae Ana Vatanı : Kaledonya ve Güney Denizi Adaları Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarda tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü, kum ve odun kömürünün karıģımıyla elde edilen harç da kullanılır. Bir baģka harç ise, yine hacim olarak 3 kısım tınlı turba, 3 kısım yaprak çürüntüsü, 2 kısım tınlı toprak, 1 kısım yanmıģ ahır gübresi ve 1 kısım kumdan oluģan bir karıģımdır. : Aydınlık yarı gölge yerleri sever. Bitkinin zarar görmemesi için direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. : Dinlenme döneminde sıcaklığın 15 ºC nin üzerinde olduğu yerlerde bulundurulmalıdır. : Yüksek orantılı nem ile muhafaza edilmelidir. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararları yaprak bitleri, kabuklu ve unlu bitlerdir.

146 146 BİLGİ FORMU Resim No : 71 Botanik Adı : Dracaena deremensis Türkçe Adı : Drasenya Familyası : Agavaceae Ana Vatanı : Tropik ve Subtropik Asya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık döker. Nisbi Nem : Hacim olarak 8 kısım torf, 3 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılır. Bir baģka harç ise, hacim kullanılır. Bir baģka harç ise, hacim olarak 4 kısım tınlı toprak, 2 kısım torf, 1 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım kumdan oluģan karıģımdır. : Alaca yapraklı türleri aydınlık, yarı gölge yerleri sever. Çok aydınlık yerlerde bulunduruldukları taktirde alaca renk zamanla kaybolur. : GeliĢme döneminde ºC, dinlenme döneminde ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. Bitki 10 ºC ye de dayanır, ancak yapraklarını : Yüksek orantılı nem (% 80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve düģük sıcaklık bol ıģık alaca özelliğinin oluģmasını engeller.

147 147 BİLGİ FORMU Resim No : 72 Botanik Adı : Euphorbia pulcherrima Türkçe Adı : Atatürk Çiçeği Familyası : Euphorbiaceae Ana Vatanı : Meksika Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Hacim olarak 3 kısım turba, 3 kısım yaprak çürüntüsü, 2 kısım yanmıģ ahır gübresi, 3 kısım kum ve 2 kısım perlitin karıģımıyla elde edilen harç da kullanılabilir. : Yazın aydınlık yarı gölge yerleri sever. Renklenmesi için Eylül den itibaren yoğun ıģık ister. KıĢın çiçeklenme döneminde çok aydınlık yerlerde bulundurulmalıdır. Bitki doğrudan güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık : Asıl çiçeklenme döneminden önce derece, çiçeklenme döneminde derece, çiçeklenme döneminden sonra dereceye gereksinim gösterir. Çiçekli iken 13 derecenin altına düģmemelidir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (% 70-75) ister. Hastalık ve Zararlılar : Kırmızı örümcek etkiler. Nem değiģimleri yaprak dökülmelerine sebep olur.

148 148 BİLGİ FORMU Resim No : 73 Botanik Adı : Fatsia japonica Türkçe Adı : Salon Aralyası, Japon Fatsiyası Familyası : Araliaceae Ana Vatanı : Doğu Asya Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Kumlu-killi bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve dere kumu karıģımı saksı toprağı ister. : Yarı gölge veya gölge yerlerde iyi geliģirler. Direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık : KıĢın dinlenme döneminde sıcaklığı 6-9 ºC olan yerlerde bulundurulması uygundur. Ancak sıcaklık 4 ºC nin altında düģmemelidir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (enaz % 70) ister. Hastalık ve Zararlılar : Kırmızı örümcekten etkilenir.

149 149 BİLGİ FORMU Resim No : 74 Botanik Adı : Ficus lyrata Türkçe Adı : Keman Yapraklı Kauçuk Familyası : Moraceae Ana Vatanı : Doğu Hindistan ve Malay Takıma Adaları Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Ağırklı olarak funda toprağı, bir miktar yaprak çürüntüsü, yanmıģ ahır gübresi ve az miktarda torfun karıģımı ile uygun toprak elde edilir. : Aydınlık ve yarı gölge ortamlarda iyi geliģme gösterir. Doğrudan güneģ ıģığı almamaısna dikkat edilmelidir. Aksi halde, yapraklarında sarıdan kahverengine kadar değiģen, Ģekilsiz yanıklıklar oluģur. : ºC sıcaklık olan ortamda, yetiģtirilmesi uygundur. : Yüksek orantılı nem (% 75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Fazla su yaprakların sararmasına ve dökülmesine neden olur.

150 150 BİLGİ FORMU Resim No : 75 Botanik Adı : Ficus pumila Türkçe Adı : Küçük Yapraklı Kauçuk Familyası : Moraceae Ana Vatanı : Japonya, Çin, Avustralya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı gerekir. : Aydınlık ve yarı gölge ortamlarda bulundurulur. : KıĢın, ortam sıcaklığı en az 15 ºC olmalıdır. : Yüksek nisbi nemden hoģlanır. Sıcakta su püskürtülebilir. Hastalık ve Zararlılar : Kırmızı örümcek etkileyebilir. Nem azlığı kurumalara, aģırı nem, düģük sıcaklık çürümelere neden olur.

151 151 BİLGİ FORMU Resim No : 76 Botanik Adı : Fuchsia hybrida Türkçe Adı : Küpe Çiçeği Familyası : Onagraceae Ana Vatanı : Yeni Zelanda, Tropik Amerika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu, diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı gerekir. : Yarı gölge, gölge ortamdan hoģlanır. : KıĢın an az 5 C'ye düģen ortam sıcaklığına kadar dayanır. : Yüksek nisbi nem ister. Yaz ayları ve ortam neminin %45 altına düģtüğü ortamlarda, yapraklarına su püskürtülür. Hastalık ve Zararlılar : DüĢük nem kurumalara, aģırı nem ve düģük sıcaklık çürümelere ve çiçek dökülmesine neden olur.

152 152 BİLGİ FORMU Resim No : 77 Botanik Adı : Gardenia jasminoides Türkçe Adı : Gardenya, Ful Familyası : Rubiaceae Ana Vatanı : Afrika, Güneydoğu Asya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı, yaprak çürüntüsü, torf yada funda toprağı karıģımı saksı torağı ister. : Aydınlık, hafif güneģli, ancak doğrudan yakıcı güneģ ıģığı olmayan yerlerde iyi geliģir. : KıĢın en az C olmalıdır. : Yüksek orantılı nem (% 75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve düģük sıcaklık yaprak ve çiçklerin dökülmesine sebep olur.

153 153 BİLGİ FORMU Resim No : 78 Botanik Adı : Guzmania lingulata Türkçe Adı : Guzmanya Familyası : Bromeliaceae Ana Vatanı : Batı Hindistan, Bolivya, Brezilya, Ekvator, Kolombiya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : YetiĢtirildiği ortamda, toprağa verilen suyu, tabana iyi geçiren (süzek) ve zengin karıģımlı toprağı sever. Bitkiye uygun toprak hazırlamak için funda toprağına kaba dere kumu karıģtırılmalı, buna biraz da saksı kırığı eklemelidir. : Yarı gölge ve havadar yeri sever. Üzerine doğrudan gelen güneģ ıģığı karģısına konulmamalıdır. : GeliĢme ve çiçeklenme döneminde ºC, kıģın 15 ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. : Yüksek orantılı nem (% 75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararlıları sümüklü böcekler ve kabuklu bitlerdir.

154 154 BİLGİ FORMU Resim No : 79 Botanik Adı : Helxine soleirolii Türkçe Adı : Arap Saçı Familyası : Urticaceae Ana Vatanı : Korsika ve Sardunya Adaları Ekolojik İstekleri Toprak : Boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 3 kat artırılırsa bu karģım bitkiye verilmesi için uygun halde toprak karıģımı olur. Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Yarı gölge ve gölge yerlerden hoģlanır. : Dinlenme döneminde 4-5 ºC sıcaklıkta muhafaza edilmelidir. : Yüksek orantılı nem ister. Hastalık ve Zararlılar : En önemli mantar(fungal) hastalığı kurģuni küftür. Zararlıları ise kabuklu ve unlu bitlerdir.

155 155 BİLGİ FORMU Resim No : 80 Botanik Adı : Hoya bella Türkçe Adı : Mum Çiçeği Familyası : Aselepiadaceae Ana Vatanı : Doğu Asya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarlarda tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılabilir. : Direkt güneģ ıģığından hoģlanmaz. Aydınlık ve havadar yerleri sever. : GeliĢme döneminde en az 16 ºC, kıģın en az 10 ºC sıcsklığa gereksinim gösterir. Kısa süreler 7 ºC'ye kadar düģtüğü durumlara da dayanır. : Yüksek orantılı nem (% 70-75) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararlıları yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

156 156 BİLGİ FORMU Resim No : 81 Botanik Adı : Impatiens walleriana Türkçe Adı : Cam Güzeli Familyası : Balsaminaceae Ana Vatanı : Tropikal Afrika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarlarda tınlı toprak, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılabilir. : Direkt güneģ ıģığından hoģlanmazlar.tam ıģık alan ve yarı gölge ortamlarda yetiģebilir. : Yıl boyunca iyi çiçeklenebilmesi için, kıģın 13 ºC'de bulundurulması gerekir. : Yüksek orantılı nem (en az % 70) ister. Hastalık ve Zararlılar : YeĢil sinek, kırmızı örümcek en büyük zararlılarıdır.

157 157 BİLGİ FORMU Resim No : 82 Botanik Adı : Kalanchoe blossfeldiana Türkçe Adı : Kan Kardeşler Familyası : Crassulaceae Ana Vatanı : Tropik Bölgeler: Madagaskar Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarlarda tınlı toprak, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilen harç kullanılabilir. : Hafif güneģli yerlerde bulundurulmalı ve yakıcı güneģ ıģığından Korunmalıdır. : KıĢın ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. Kısa süreler için 5 ºC ye de dayanır, ancak yapraklarını döker. : Ortamda orta ve üzeri, % lik orantılı nem yeterlidir. Hastalık ve Zararlılar : Toplu formda bitki elde etmek için, saksı değiģtirmeden sonra kuvvetlice budama yapılmalıdır.

158 158 BİLGİ FORMU Resim No : 83 Botanik Adı : Monstera Deliciosa Türkçe Adı : Deve Tabanı Familyası : Aracea Ana Vatanı : Güney-Tropik Asya Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gürbesi, yaprak kompostu ve diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. : Aydınlık, yarı gölge yerlerde iyi geliģir. : KıĢın en az 18 ºC olmalıdır. Daha düģük sıcaklığa dayanabilir. : Yüksek orantılı nem (% 75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Fazla ıģık ile koyu gölge yaprakların bozulmasına, sapların gölge koģullarında, çok uzun olmasına sebep olur. Ayrıca kök çürüklüğü, mantar hastalığı ile sümüklü böcek, unlu ve kabuklu bitler zarar verebilir.

159 159 BİLGİ FORMU Resim No : 84 Botanik Adı : Nephrolepsis Exaltata Türkçe Adı : Aşk Merdiveni Familyası : Polydodiaceae Ana Vatanı : Tropik Bölgeler, Güney Amerika Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Tüm eğrelti otları gibi aģk merdiveni de asit karakterli (ph sı 6.5 ve altı olan) toprağı sever. : Yarı gölge yerleri sever. Üzerine doğrudan gelen güneģ ıģığının karģısında bırakılmamalıdır. Aksi taktirde yaprakları kuruyabilir. Sıcaklık : KıĢın ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. Ancak kesinlikle 10 ºC altına düģmemelidir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (% 80-85) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalıkları mantar etmenli, kurģuni küf ve antraknozdur. zararlıları ise, kabuklu ve unlu bitlerdir.

160 160 BİLGİ FORMU Resim No : 85 Botanik Adı : Neoregelia carolinae Türkçe Adı : Bromeliaceae Familyası : Bromeliaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak : Hacim olarak eģit miktarda kaba kum, çakıl veya yaprak çürüntüsü ve tınlı toprağın karıģımıyla elde edilir. Işık : Yarı gölge yerlerde bulundurulmalı ve direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. Sıcaklık Nisbi Nem : GeliĢme ve çiçeklenme döneminde ºC, kıģın ºC ye gereksinim gösterir. : Yüksek orantılı nem (% 75 ve üzeri) ister Hastalık ve Zararlılar : Önemli zararlıları sümüklü böcekler baģta olmak üzere ve kabuklu bitlerdir. Sümüklü böcekler için, özel yem karıģımı ilaç (mollusid), ilaç ambalajı talimatına göre kullanılır. Kabuklu bitler için yine kabuklu bitlere özel, zararlının kendi yaptığı kabuğun altında geliģmesine devam ederken, onu etkileyen, kabuğunun üzerini kaplayarak, ve havasız bırakarak öldüren ilaçlar, ambalaj etiketindeki talimata uygun kullanılır.

161 161 BİLGİ FORMU Resim No : 86 Botanik Adı : Nolina recurvata Türkçe Adı : Nolina Familyası : Agavaceae Ana Vatanı : Tropik iklim kuşağı Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : YanmıĢ ahır gübresi, funda, torf, kum ve az miktarda bahçe toprağı karıģımından uygun saksı toprağı elde edilebilir. : Direkt güneģ ıģığı almamalıdır. : KıĢın sıcaklık 10 ºC nin altında düģmemelidir. : Nemli ortam uygundur. Hastalık ve Zararlılar : KıĢ mevsiminde verilen su miktarı azaltılır.

162 162 BİLGİ FORMU Resim No : 87 Botanik Adı : Pelargonium grandiflorum Türkçe Adı : Fransız sardunyası, İri çiçekli sardunya Familyası : Geraniaceae Ana Vatanı : Fransa Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve diģli dere kumunun eģit oranda karıģımı bir saksı toprağı kullanılır. : GüneĢli ortam sever. Doğrudan yakıcı direkt güneģ ıģığından korunmalıdır. : KıĢın en az 10 ºC olmalıdır. : Yüksek nisbi nem ister. Sıcakta yapraklarına su püskürtülür. Hastalık ve Zararlılar : Afidler etkileyebilir.

163 163 BİLGİ FORMU Resim No : 88 Botanik Adı : Pelargonium zonale Türkçe Adı : Sardunya Familyası : Geraniaceae Ana Vatanı : Afrika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu, diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. : Aydınlık, yarı gölge ortam ister. : Ortam sıcaklığı, kıģın en az 10 ºC olmalıdır. Ġlkbahar ve yaz aylarında dıģarıda bulundurulabilir. : Yüksek nisbi (% 75 ve üzeri) nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Yaprak bit(afid) leri etkileyebilir. AĢırı sıcak ve düģük nem yapraklarda kurumalara neden olur.virüs etkisi de görülebilir. Sarı lekeler oluģur.

164 164 BİLGİ FORMU Resim No : 89 Botanik Adı : Peperomia obtusifolia Türkçe Adı : Ana yüreği Familyası : Piperaceae Ana Vatanı : Güney Amerika Ekolojik İstekleri Toprak Işık : EĢit oranlarda bahçe toprağı, kum ve funda karıģımından uygun bir saksı toprağı elde edilir. : Aydınlık, ama doğrudan güneģ almayan yerleri sever. Sıcaklık : GeliĢmeleri için en uygun sıcaklık ºC ler arasındaki sıcaklıklardır. KıĢın sıcaklık 10 ºC nin altına düģmemelidir. Nisbi Nem : Oldukça yüksek orantılı nem ister. (% 80-85) Hastalık ve Zararlılar : KıĢın nisbi rutubeti çok düģük ve sıcak salonlarda veya çok serin yerlerde bulundurulmaları halinde bitkilerde yaprak dökümleri görülür.

165 165 BİLGİ FORMU Resim No : 90 Botanik Adı : Phoenix canariensis Türkçe Adı : Hurma Familyası : Palmaceae Ana Vatanı : Afrika, Kanarya Adaları Ekolojik İstekleri Toprak Işık : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. : doğrudangüneģ ıģığından korunmuģ ıģıklı ortamlarda bulundurulur. Sıcaklık : Marttan Eylüle kadar ºC, Eylülden Marta kadar ºC Sıcaklık ister. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nisbi nem ister. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı gölgede kalan bitkilerde yaprakcıklar açılarak bitkide hoģ olmayan çıplak bir görünüm ortaya çıkar. IĢık iyi ayarlanmalıdır.

166 166 BİLGİ FORMU Resim No : 91 Botanik Adı : Primula obconica Türkçe Adı : Onbir ay Çiçeği Familyası : Pirmulaceae Ana Vatanı : Çin Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak 2 kısım turba, 2 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım kumun karıģımıyla elde edilen harç da kullanılır. Bir baģka harç ise, yine hacim olarak eģit miktarlarda yaprak çürüntüsü, yanmıģ ahır gübresi ve kumun karıģımından oluģur. : Aydınlık, ama doğrudan güneģ ıģığı almayan yarı gölge yerlerde bulundurulmalıdır. : KıĢın sıcaklığı ºC olan yerlerde muhafaza edilebilir. Ancak bitkilerin çiçek oluģturmaları isteniyorsa ortam sıcaklığının, ºC yükseltilmesi koģullarının sağlanması gerekir. : Yüksek orantılı(en az %75) nem ister. Hastalık ve Zararlılar : En önemli hastalıkları kloroz, kök çürüklüğü ve kurģuni küf gibi mantar etmenli olanlardır. Virus etmenli hastalıklara da yakalanabilirler. Zararlıları ise, nematodlar, sümüklü böcekler, yaprak bitleri, unlu bitler ve toprak kurtlarıdır. Bu hastalık ve zararlılara karģı, uygun ilaçları ile korunabilirler. Ama en önemlisi, bitkilerin ekolojik isteklerini ideal koģullarda sağlamak ve özellikle de besin maddelerini orantılı ve düzenli vermek, ilaç kullanmadan, birçok bitki çeģidinde olduğu gibi, dekoratif bitkilerin çoğunun da, hastalık ve zararlıların hücumundan korunacağı, bilimsel olarak ispatlanmıģtır.

167 167 BİLGİ FORMU Resim No : 92 Botanik Adı : Rhododendron simsii Türkçe Adı : Açelya Familyası : Ericaceae Ana Vatanı : Kuzey Yarıküre: Çin Sıra Dağları, Japonya, Kuzey Amerika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Hacim olarak eģit miktarda tınlı yaprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kaba kumun karıģımıyla elde edilir. Ayrıca yine hacim olarak 2 kısım kum, 2 kısım tınlı toprak, 2 kısım turba, 1 kısım yaprak çürüntüsü ve ½ kısım yanmıģ ahır gürbesinin karģımıyla elde edilir. : Yazın Mayıs tan Eylül e kadar hafif gölgeli, Eylül - Ekim aylarında ise aydınlık yerler ister. : Dinlenme ve tomurcuk oluģum döneminde sıcaklık ortalama 10 ºC, çiçeklenme döneminde ºC, çiçeklenmeden sonra 6-10 ºC ve vegetatif geliģme döneminde de ºC ortam sıcaklığına, gereksinim gösterir.tomurcuk oluģturması ve çiçek açması için, tomurcuklanma ve çiçek açma döneminde soğuklamaya (dönemine göre, 6-15 C arası kontrollu veya serin yere taģıyarak, sağlanan ortam sıcaklığı ile) gereksinimi olan bitki, sıcak yerlerde bulundurulursa çiçekte kalma süresi kısalır. : Yüksek orantılı (% 75 civarı) nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Kuraklık sonucu yapraklarda dökülme göürülür. Topraklarda kireç varsa yapraklar ve sürgün uçları sararır. kahverengine döner ve sonra bitki giderek dal ve uç kurumaları göstererek, yavaģ yavaģ ölür.

168 168 BİLGİ FORMU Resim No : 93 Botanik Adı : Saintpaulia ionantha Türkçe Adı : Afrika Menekşesi Familyası : Gesneriaceae Ana Vatanı : Kuzey Yarımküre: Çin Sıra Dağları, Japonya, Kuzey Amerika Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Zengin karıģımlı toprağı sevrler. Bitkiye uygun toprak hazırlamak için bahçe toprağına biraz yaprak çürüntüsü, funda yaprağı ve kaba dere kumu karıģtırılır. : Yarı gölge yerleri sever. Üzerine doğrudan gelen güneģ ıģığı karģısında bırakılmamalıdır. : Ilık ortamları isteyen bitki, aģırı sıcak yerde veya sıcak hava akımlarına karģı bırakılırsa bozulur. Bulunduğu yerlerde sıcaklığın 13 derecenin altına düģmemelidir. : Oldukça yüksek oranda, %80-85 lik bir neme ihtiyaç duyarlar. Hastalık ve Zararlılar : Fazla güneģli yerlerdeki bitkilerde yaprak sararmalrı ile birlikte çiçeklenme durur. Saksı kenarlarına değen yaprak sapları çürür. Bunun için saksı kenarlarına kağıt kaplamak gerekir. Önemli hastalıkları arasında tomurcuk dökülmesi, kök çürüklüğü, küllenme ve kurģuni küf zararlıları ve nematodlardır.

169 169 BİLGİ FORMU Resim No : 94 Botanik Adı : Sansevieria trifasciata Türkçe Adı : Paşa Kılıcı Familyası : Liliaceae Ana Vatanı : Tropik Afrika, Afrika Adaları,Arabistan, Doğu Hindistan Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Killi bahçe toprağı, aynmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu, diģli dere kumu karıģımı kullanılır. : Aydınlık, yarı güneģli (doğrudan olmayan) ortamlarda bulundurulur. Az ıģıklı ortamda da yetiģebilir. Gölgede, düz yeģil renkli yapraklı ve kenarı sarı Ģeritli yapraklı olan her iki türde, yaprakları daralır ve Ģeritler halini alır. Kenarı sarı çizgili olanlarda ise, renk solgunlaģır. Sıcaklık Nisbi Nem : KıĢın, ortam sıcaklığı, en az 10 C olmalıdır. : Ortamdaki orta derece ve altı, %60-70 nisbi nem yeterlidir. Kuru ortamlarda bulunabilir. Çok sıcakta yapraklarına su püskürtülmelidir. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve düģük sıcaklık yapraklarda çürümelere neden olur.

170 170 BİLGİ FORMU Resim No : 95 Botanik Adı : Schefflera arboricola Türkçe Adı : Şeflera Familyası : Araliaceae Ana Vatanı : Avusturalya, Yeni Zelanda Ekolojik İstekleri Toprak Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Killi bahçe toprağı, ynmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu, diģli dere kumu karıģımı kullanılır. : Aydınlık, yarı güneģli (doğrudan bitki üzerine gelmeyen) ortamlarda yetiģtirilmelidir. : GeliĢme döneminde ºC, kıģın ºC sıcaklığa gereksinim duyarlar, ancak sıcaklık 7 ºC'nin altına düģmemelidir. : Yüksek orantılı nem (%70-75) isterler. Hastalık ve Zararlılar : Kabuklu bitlere karģı oldukça hassastırlar.

171 171 BİLGİ FORMU Resim No : 96 Botanik Adı : Setcreasea purpurea Türkçe Adı : Mor telgraf, Setresya Familyası : Commelinaceae Ana Vatanı : Florida, Doğu Meksika Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Toprağa uyum sağlayabilmektedir. Kuru topraklara daha uygundur. : GüneĢi seven bir bitkidir.yarı gölge ortamlarda yetiģtirilirse daha gür bir görünüme sahip olur, fakat yine de, özellikle çiçek açması için, biraz da olsa güneģ görmek ister. Sıcaklık Nisbi Nem : Sıcaklığa toleransı yüksek bir çiçektir. Hafif soğuklara da dayanıklıdır, fakat ısı düģtükçe çiçeklenme oranıda düģmektedir. : %70-75 civarı nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Çelikler el ile hazırlanmamalıdır. Makas veya bıçak kullanılmalıdır.

172 172 BİLGİ FORMU Resim No : 97 Botanik Adı : Sinningia speciosa Türkçe Adı : Gloksinya Familyası : Geraniaceaea Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak Işık : Uygun toprak, hacim olarak eģit miktarlarda tınlı toprak, torf, yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımından elde edilir. : Yarı gölge yerleri severler. Özellikle çiçekli halde iken doğrudan güneģ ıģığı alan yerlerde bulundurulmamalıdır. Sıcaklık : Dinlenme döneminde ºC'de muhafaza edilmesi gereken yumrular 21 ºC'de sürmeye baģlarlar. Bitkinin en düģük büyüme sıcaklığı 18 ºC'dir.Yazın en yüksek sıcaklık 23 ºC olabilir. Nisbi Nem : Yüksek orantılı nem (%75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Önemli hastalıkları; virüslerden oluģan bodurluk, cücelik, sararma, Ģekilsiz büyüme, Ģekilsiz ve renk bozukluğu gösteren çiçeklenme hastalıkları yanında, kök çürüklüğü, soğanımsı gövdede çökük çürüklük, külleme ve kurģuni küf gibi mantar etmenli hastalıklara yakalanabilirler. Zararlıları ise kırmızı örümcek türleri, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

173 173 BİLGİ FORMU Resim No : 98 Botanik Adı : Spathiphyllum wallisii Türkçe Adı : Beyaz Yelken Familyası : Araceae Ana Vatanı : Tropik Amerika: Kolombiya, Venezuela Ekolojik İstekleri Toprak : Uygun saksı toprağı, yanmıģ ahır gübresi, bahçe toprağı, torf, funda ve kum karıģımından elde edilir. Işık Sıcaklık Nisbi Nem : Çok aydınlık, fakat direkt güneģ ıģığı almayan köģelerde veya yarı gölge yerlerde yetiģebilirler. Bitkilerin üzerine doğrudan güneģ ıģığı gelmemelidir. : GeliĢme döneminde ºC, kıģın 15 ºC sıcaklığa gereksinim gösterir. : Yüksek orantılı nem(%75-80) ister. Hastalık ve Zararlılar : Bitkiye kesinlikle kireçli su verilmemelidir. Zararlanmalara ve yapraklarda uç kurumalarına ve çiçek açmamaya sebep olur.

174 174 BİLGİ FORMU Resim No : 99 Botanik Adı : Tradescantia albiflora Türkçe Adı : Beyaz çiçekli Telgraf Çiçeği Familyası : Cormelinaceae Ana Vatanı : Tropik Amerika Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu, ve diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. Işık : GüneĢli, yarı gölge ve gölge yerleri severler. Sıcaklık : Ortam sıcaklığı, kıģın en az 10 ºC olmalıdır. Nisbi Nem : Yüksek nisbi nemden hoģlanırlar. Hastalık ve Zararlılar : Yaprak bit (afid) lerinden etkilenirler. AĢırı nem, düģük sıcaklık çürümelere neden olur.

175 175 BİLGİ FORMU Resim No : 100 Botanik Adı : Vriesea splendens Türkçe Adı : Vrezya Familyası : Bromeliaceae Ana Vatanı : Brezilya Ekolojik İstekleri Toprak : Hacim olarak eģit miktarlarda yaprak çürüntüsü ve kumun karıģımıyla elde edilir. Işık : Aydınlık ama doğrudan güneģ ıģığı almayan yerleri sever. Çok ıģıklı yerlerde bulundurulan bitkilerin yapraklarında sararmalar görülür. Sıcaklık : KıĢ aylarında sıcaklık ºC olmalıdır. Ancak, ortam sıcaklığı hiçbir zaman, 12 ºC ve altına düģmemelidir. Nisbi Nem : %70-75 civarı nem ister. Hastalık ve Zararlılar : Çürümelere ve güneģ ıģınlarına karģı, bitkilere aģırı su vermekten kaçınarak, ortam sıcaklığının ideal koģullardan aģağı düģmemesi önlemlerini alarak, bitkiler korunmalıdır.

176 176 BİLGİ FORMU Resim No : 101 Botanik Adı : Yucca sp. Türkçe Adı : Avize çiçeği Familyası : Liliaceae Ana Vatanı : Güney Amerika Ekolojik İstekleri Toprak : YanmıĢ ahır gübresi, funda, torf, kum ve az miktarda bahçe toprağı karıģımında uygun saksı toprağı elde edilir. Işık : GüneĢ ıģığının ve ıģıklanmanın bol olduğu ortamlarda iyi geģilir. Direkt GüneĢ ıģığı almamalıdır. Sıcaklık Nisbi Nem : GeliĢmeleri için ºC'ye gereksinim gösterirler. Dinlenme döneminde sıcaklık ºC olmalıdır. : Az nemli ortam uygundur. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve düģük sıcaklık bitkiyi olumsuz etkiler.

177 177 BİLGİ FORMU Resim No : 102 Botanik Adı : Zebrina pendula Türkçe Adı : Sarkık zebrina Familyası : Commleinaceae Ana Vatanı : Kuzey Amerika'nın Güneyi ve Meksika Ekolojik İstekleri Toprak : EĢit oranlarda bahçe toprağı, yanmıģ ahır gübresi, yaprak kompostu ve diģli dere kumu karıģımı saksı toprağı kullanılır. Işık : Yarı gölge, hafif güneģli ortamlarda bulundurulur. AĢırı güneģ yaprak rengini bozar. Sıcaklık : KıĢın, ortam sıcaklığı en az 10 ºC olmalıdır. Nisbi Nem : Yüksek nisbi nemden hoģlanır. Çok sıcak mevsimde ve kuru ortamlarda, yapraklara su püskürtülür. Hastalık ve Zararlılar : AĢırı nem ve düģük sıcaklık çürümelere neden olur.

178 Alışveriş Merkezlerinde Bitki Kullanım Örnekleri Resim 103: Ankara, Ankamall (Orijinal) Washingtonia robusta, Howeia forsteriana Resim 104: Ankara, Ankamall (Orijinal) Ficus benjamina

179 179 Resim 105: Ankara, Ankamall (Orijinal) Howeia forsteriana, Scindapsus aureus Resim 106: Ankara, Ankamall (Orijinal) Anthurium andreanum, Calathea sp.

180 180 Resim 107: Ankara, Ankamall (Orijinal) Spathiphyllum wallisii Resim 108: Ankara, Ankamall (Orijinal) Washingtonia sp., Scindapsus aureus

181 181 Resim 109: Ankara, Ankamall (Orijinal) Dracaena marginata Resim 110: Ankara, Ankamall (Orijinal) Dracaena faragrans, Scindapsus aureus

182 182 Resim 111: Ankara, Ankamall (Orijinal) Howeia forsteriana Calathea rufibarb, Anthurium andreanum, Calathea picturata Resim 112: Ankara, Ankamall (Orijinal) Howeia forsteriana

183 183 Resim 113: Ankara, Ankamall (Orijinal) Howeia forsteriana Resim 114: Ġstanbul, Historia (Orijinal) Dracaena deremensis (Plastik Malzeme)

184 184 Resim 115: Ġstanbul, Historia (Orijinal) Phoenix canariensis (Plastik Malzeme) Resim 116: Ġstanbul, Historia (Orijinal) Areca sp. (Plastik Malzeme)

185 185 Resim 117: Ankara, Armada (Orijinal) Ficus benjamina Resim 118: Ankara, Armada (Orijinal) Ficus benjamina

186 186 Resim 119: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Phoenix canariensis Resim 120: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Areca sp.

187 187 Resim 121: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Ficus benjamina Resim 122: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Dieffenbachia seguine, Codiaeum variegatum 'Gold Star' Phoenix canariensis

188 188 Resim 123: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Dracena fragrans, Codiaeum variegatum 'Gold Star' Dieffenbachia seguine Resim 124: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Bambus

189 189 Resim 125: Ġstanbul, Cevahir (Orijinal) Howeia forsteriana Resim 126: Erivan, TaĢir (Orijinal) Yucca sp.

190 190 Resim 127: Erivan, Tashir (Orijinal) Yucca sp., Nolina recurvata Resim 128: Erivan, Tashir (Orijinal) Yucca sp., Nolina recurvata

191 191 Resim 129: Erivan, Plute (Orijinal) Spathipyllum Wallisii, Yucca sp., Scindapsus aureus Resim 130: Erivan, Plute (Orijinal) Yucca sp., Scindapsus aureus

192 192 Resim 131 : Erivan, Plute (Orijinal) Hedera helix, Areca sp. Resim 132: Erivan, Plute (Orijinal) Scindapsus aureus, ve Olea europea oleaster (yabani) Olea e. Sativa (kültür formu)

193 193 Resim 133: Erivan, Plute (Orijinal) Scindapsus aureus, Chamaedorea elegans Resim 134: Erivan, Plute (Orijinal) Sansevieria trifasciata

194 194 Resim 135: Erivan, Golden (Orijinal) Calathea rufibarb Resim 136: Erivan, Golden (Orijinal) Caladium sp.

195 195 Resim 137: Erivan, Golden (Orijinal) Stephanotis sp. Resim 138: Erivan, Golden (Orijinal) Maranta sp.

196 Görüşme Formlarından Elde Edilen Bulgular ve Yorumlar Bu bölümde Ankamall AlıĢveriĢ Merkezinde görüģme formlarından elde edilen bilgilerin istatikleri tablolar halinde sunulmuģ ve yorumları yapılmıģtır. Tablo1. Ankete Katılan Bireylerin Cinsiyetini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 1. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %46 sı erkek ve %54 ünün bayan olduğu görulmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğu bayandır. Tablo2. Ankete Katılan Bireylerin Yaş Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 2. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %10 u 19 ve daha küçük, %27 si arası, %43 ü arası ve %20 si 41 ve üzeri yaģ aralığında olduğu görülmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğunun yaģ aralığında olduğu belirlenmiģtir.

197 197 Tablo3. Ankete Katılan Bireylerin Medeni Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 3. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %58 i evli, %42 sinin bekar olduğu görülmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğunun evli olduğu belirlenmiģtir. Tablo4. Ankete Katılan Bireylerin Eğitim Durumunu Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 4. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %4 ü ilköğretim, %9 ü ortaöğretim, %38 i lise, %51 inin üniversite eğitimli olduğu görülmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğunun üniversite eğitimli olduğu belirlenmiģtir. Tablo 5. Ankete Katılan Bireylerin Tesrcih Ettikleri Alışveriş Merkezini Belirleyen Sayısal Dağılım

198 198 Tablo 5. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %47 si Ankamall, %18 i Armada, %14 ü Karum, %12 si Cepa ve %9 unun diğer alıģveriģ merkezlerini tercih ettikleri görülmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğunun Ankamallı tercih ettikleri belirlenmiģtir. Tablo6. Ankete Katılan Bireylerin Alışveriş Merkezine Gidiş Sebebini Belirleyen Sayısal Dağılım Tablo 6. incelendiğinde ankete katılan bireylerin %39 u alıģveriģ, %30 u eğlencebuluģma, 18 i yemek yeme, %13 ünün diğer amaçlar için geldikleri grülmektedir. Buna göre ankete katılan bireylerin çoğunluğunun alıģveriģ yapmak için AVM lere gittikleri belirlenmiģtir. Tablo 7. Ankete Katılan Bireylerin Alışveriş Merkezi Seçerken Dikkate aldıkları Unsurları Belirleyen Sayısal Dağılım

SAKSI BİTKİLERİNE ÖRNEKLER

SAKSI BİTKİLERİNE ÖRNEKLER SAKSI BİTKİLERİNE ÖRNEKLER DRACAENA Marginata Bicolor Hava akımı olmayan nıspi nemi yüksek, aydınlık bir ortam ister. Yazın bol sulanmalı yapraklara ılık su püskürtülmelidir. Sıcaklık isteği 16-22 derecedir.

Detaylı

Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir.

Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir. AECHMEA Kullanılışı: Güzel çiçekli, dekoratif yapraklı bir bitkidir. Toprak: Humusça zengin yada topraksız karışım uygundur. Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir. Sulama:

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Ahmet ÖZKAN tarafından hazırlanan Ġlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin

Detaylı

Bitkilerle Alan Oluşturma -1

Bitkilerle Alan Oluşturma -1 Bitkilerle Alan Oluşturma -1 Peyzaj Mekanlarının 3 Temel Elemanı Yüzey Zemin Düzlemi: Mekanın tabanını oluşturur. Mekanın diğer elemanları bu tabanın üzerinde yer alır.örneğin üstünde hiçbir bitki veya

Detaylı

Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 2014, 64(2): 24-40 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ DERGİSİ

Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 2014, 64(2): 24-40 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ DERGİSİ Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 2014, 64(2): 24-40 JOURNAL OF THE FACULTY OF FORESTRY ISTANBUL UNIVERSITY İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ DERGİSİ Available at http://dergipark.ulakbim.gov.tr/jffiu

Detaylı

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders Saati KONULAR KAZANIMLAR 1 3 İnsan, Doğa ve Çevre A.9.1. Doğa ve insan etkileģimini anlamlandırır. A.9.2. Doğa ve insan etkileģimini ortaya koymada coğrafyanın rolünü algılar.

Detaylı

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY GİRİŞ ÇalıĢmak yaģamın bir parçasıdır. YaĢamak nasıl bir insan hakkı

Detaylı

TARİH: REVIZYON: 0 SAYFA : 1/7 ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 MAYIS MAYIS 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU

TARİH: REVIZYON: 0 SAYFA : 1/7 ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 MAYIS MAYIS 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU SAYFA : 1/7 PROJE ADI KONU ve TARİH ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 MAYIS 2017 30 MAYIS 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU 1. GİRİŞ Ġstanbul ili, Avcılar Ġlçesi, Tahtakale Mahallesi Petunya Sokak üzerinde kurulu

Detaylı

PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ

PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ MĠMARLIĞI MESLEĞĠ VE KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ PEYZAJ MĠMARLIĞI BÖLÜMÜ BU DOSYADA ULAġABĠLECEĞĠNĠZ BĠLGĠLER 1. PEYZAJ MĠMARLIĞI NIN TANIMI 2. PEYZAJ MĠMARLIĞI Ġġ OLANAKLARI VE ÇALIġMA

Detaylı

RELAZZO KOMPOZĠT ZEMĠN KAPLAMASI. www.rehau.com.tr Otomotiv Endüstri

RELAZZO KOMPOZĠT ZEMĠN KAPLAMASI. www.rehau.com.tr Otomotiv Endüstri RELAZZO KOMPOZĠT ZEMĠN KAPLAMASI www.rehau.com.tr Yapı Otomotiv Endüstri WPC REHAU DAN ĠNOVATĠF BĠR ÜRÜN Rehau için, çevrenin korunması ve hammaddelerin çevre bilinciyle ele alınması, en az REHAU ürünlerinin

Detaylı

Bitkisel Tasarım Đlkeleri -2

Bitkisel Tasarım Đlkeleri -2 Bitkisel Tasarım Đlkeleri -2 Zıtlık Uygunluğun tersidir. Objeler arasında herhangi bir açıdan ortak yada yakın etkinliklerin olmamasına zıtlık denir. Yön, ölçü, biçim, renk, aralık ve doku açısından zıtlık

Detaylı

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi ÇOCUK ÇEVRE ĠLIġKISI Ġnsanı saran her Ģey olarak tanımlanan çevre insanı etkilerken, insanda çevreyi etkilemektedir.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ BAHÇECİLİK İÇ MEKAN BİTKİLERİ ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi 4. Pazarlama AraĢtırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Örnekleme Süreci Anakütleyi Tanımlamak Örnek Çerçevesini

Detaylı

YAŞAM ÖYKÜSÜ. Doğum yeri: Doğum Tarihi: 1. Aile Bilgileri Baba: Adı: YaĢı:

YAŞAM ÖYKÜSÜ. Doğum yeri: Doğum Tarihi: 1. Aile Bilgileri Baba: Adı: YaĢı: YAŞAM ÖYKÜSÜ ADI: TARĠH: Doğum yeri: Doğum Tarihi: 1. Aile Bilgileri Baba: Adı: YaĢı: Mesleği: Sağlığı: Eğer vefat etmiģse ölüm yaģı: O zaman siz kaç yaģındaydınız: Ölüm Nedeni: Anne: Adı: YaĢı: Mesleği:

Detaylı

TARİH: REVIZYON: 0 SAYFA : 1/7 ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 NĠSAN NĠSAN 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU

TARİH: REVIZYON: 0 SAYFA : 1/7 ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 NĠSAN NĠSAN 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU SAYFA : 1/7 PROJE ADI KONU ve TARİH ISPARTAKULE KOZA EVLERĠ-2 01 NĠSAN 2017 30 NĠSAN 2017 AYLIK FAALĠYET RAPORU 1. GİRİŞ Ġstanbul ili, Avcılar Ġlçesi, Tahtakale Mahallesi Petunya Sokak üzerinde kurulu

Detaylı

BROMELIACEAE FAMĐLYASI BĐTKĐLERĐ

BROMELIACEAE FAMĐLYASI BĐTKĐLERĐ BROMELIACEAE FAMĐLYASI BĐTKĐLERĐ Yaprakları rozet şeklinde gelişir ve orta kısmı huni şeklindedir. Çiçekleri bu rozetin ortasındaki huniden çıkar. Çiçekleri gösterişli olabilir. Ama kısa ömürlüdür. Brakteler

Detaylı

SU HALDEN HALE GĠRER

SU HALDEN HALE GĠRER SU HALDEN HALE GĠRER SU DÖNGÜSÜ Yeryüzündeki suyun buharlaģıp havaya karıģması, bulutları oluģturması ve yağıģ olarak yeryüzüne dönmesi sürecinde izlediği yola su döngüsü denir. Su buharı soğuduğunda ise

Detaylı

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin de dikkate alınması gerekir. Her bitki ölçü,

Detaylı

2017 YILI HAZİRAN AYI FAALİYET RAPORU

2017 YILI HAZİRAN AYI FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH BEYKONAKLAR 2017 YILI HAZİRAN AYI 1. SİTE TANITIMI, YÖNETİM KURULU VE ORGANİZASYON ŞEMASI Ġstanbul ili, Beylikdüzü Ġlçesi, Cumhuriyet Mahallesi Ali Talip Özdemir Caddesi üzerinde

Detaylı

BROMELIACEAE FAMİLYASI BİTKİLERİ

BROMELIACEAE FAMİLYASI BİTKİLERİ BROMELIACEAE FAMİLYASI BİTKİLERİ Yaprakları rozet şeklinde gelişir ve orta kısmı huni şeklindedir. Çiçekleri bu rozetin ortasındaki huniden çıkar. Çiçekleri gösterişli olabilir. Ama kısa ömürlüdür. Brakteler

Detaylı

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 Sera nedir? Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenlerinin

Detaylı

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU 2012 ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye

Detaylı

PROJE TEKNİĞİ DERSİ. PEYZAJ TASARIM ÖĞELERİ ve TASARIM İLKELERİ. Öğr. Gör. Hande ASLAN

PROJE TEKNİĞİ DERSİ. PEYZAJ TASARIM ÖĞELERİ ve TASARIM İLKELERİ. Öğr. Gör. Hande ASLAN PROJE TEKNİĞİ DERSİ PEYZAJ TASARIM ÖĞELERİ ve TASARIM İLKELERİ Öğr. Gör. Hande ASLAN 1. PEYZAJ TASARIM ÖĞELERİ ÇİZGİ Tüm tasarım oluşumlarının temelidir. Peyzaj tasarımında bütün fikirler bir proje düzeni

Detaylı

2017 YILI MAYIS AYI FAALİYET RAPORU

2017 YILI MAYIS AYI FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH BEYKONAKLAR 2017 YILI MAYIS AYI 1. SİTE TANITIMI, YÖNETİM KURULU VE ORGANİZASYON ŞEMASI Ġstanbul ili, Beylikdüzü Ġlçesi, Cumhuriyet Mahallesi Ali Talip Özdemir Caddesi üzerinde

Detaylı

A. YÜKSEK SICAKLIĞA ihtiyaç gösterenler Yaz aylarında derece/kış aylarında derece % nem/gölge-yarıgölge

A. YÜKSEK SICAKLIĞA ihtiyaç gösterenler Yaz aylarında derece/kış aylarında derece % nem/gölge-yarıgölge GENEL İSTEKLERİ Sıcaklık, nem ve su, ışık, toprak Bu istekler bitkilerin yaşlarına, cinslerine, gelişme dönemlerine, büyüklüklerine göre değişim gösterir. SICAKLIK Salon bitkilerinin bazıları 0 derecenin

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Feyzi ÖZMEN tarafından hazırlanan Aday Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri

Detaylı

DOĞAL VE BEġERĠ UNSURLARIN EKONOMĠYE ETKĠSĠ Dünya üzerinde değiģik ekonomik faaliyetler yürütülmektedir.

DOĞAL VE BEġERĠ UNSURLARIN EKONOMĠYE ETKĠSĠ Dünya üzerinde değiģik ekonomik faaliyetler yürütülmektedir. DOĞAL VE BEġERĠ UNSURLARIN EKONOMĠYE ETKĠSĠ Dünya üzerinde değiģik ekonomik faaliyetler yürütülmektedir. DOĞAL VE BEġERĠ UNSURLARIN EKONOMĠYE ETKĠSĠ Bu faaliyetlerin temelinde ihtiyaçların varlığı ekonomik

Detaylı

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Doç. Dr. Mustafa GÜLER, Dilem KOÇAK DURAK, Fatih ÇATAL, Zeynep GÜRLER YILDIZLI, Özgür Özden YALÇIN ÇalıĢtığı Birim :

Detaylı

Süs bitkileri sektörü, bitkisel üretim içinde önemli bir yere sahip olan, ekonomiye büyük katma değer sağlayan, ciddi ihracat potansiyeli olan, küçük

Süs bitkileri sektörü, bitkisel üretim içinde önemli bir yere sahip olan, ekonomiye büyük katma değer sağlayan, ciddi ihracat potansiyeli olan, küçük SÜS BİTKİLERİ 2018 Süs bitkileri sektörü, bitkisel üretim içinde önemli bir yere sahip olan, ekonomiye büyük katma değer sağlayan, ciddi ihracat potansiyeli olan, küçük veya büyük arazilerde farklı ölçeklerde

Detaylı

Brassica(Süs lahanası) Yapraklar gösterişli ve dekoratiftir. Süs lahanası,tohumla üretilir. Tohumlar,Temmuz-Ağustos aylarında ekilir.

Brassica(Süs lahanası) Yapraklar gösterişli ve dekoratiftir. Süs lahanası,tohumla üretilir. Tohumlar,Temmuz-Ağustos aylarında ekilir. Brassica(Süs lahanası) Yapraklar gösterişli ve dekoratiftir. Süs lahanası,tohumla üretilir. Tohumlar,Temmuz-Ağustos aylarında ekilir. Fideler,20-40cm aralıklarla Ekim-Kasım aylarında dikilir. Hava sıcaklığı

Detaylı

ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ. Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi

ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ. Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi 1 Çevre Koşullarının İnsan Üzerindeki Etkileri Çevre: Bir elemanın dışında çeşitli olayların geçtiği

Detaylı

OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi

OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3 Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi KGRP de 5 Ana Müdahale Doğrudan müdahaleler: 1. Psikolojik danıģma 2. Sınıf rehberliği Dolaylı müdahaleler: 3. Konsültasyon

Detaylı

DOĞAL GAZ SEKTÖRÜNDE PERSONEL BELGELENDĠRMESĠ

DOĞAL GAZ SEKTÖRÜNDE PERSONEL BELGELENDĠRMESĠ Türk Akreditasyon Kurumu Personel Akreditasyon Başkanlığı Akreditasyon Uzmanı 1 Ülkemizde ve dünyada tüm bireylerin iģgücüne katılması ve iģgücü piyasalarında istihdam edilebilmeleri için; bilgiye dayalı

Detaylı

M LYA Y S A I S B ĐTKĐ K LERĐ

M LYA Y S A I S B ĐTKĐ K LERĐ BROMELIACEAE FAMĐLYASI BĐTKĐLERĐ Yaprakları rozet şeklinde gelişir ve orta kısmı huni şeklindedir. Çiçekleri bu rozetin ortasındaki huniden çıkar. Çiçekleri gösterişli olabilir. Ama kısa ömürlüdür. Brakteler

Detaylı

2017 NİSAN AYI YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

2017 NİSAN AYI YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH BEYLĠFE CĠTY KONUTLARI YÖNETĠCĠLĠĞĠ 01 NĠSAN 2017-30 NĠSAN 2017 FAALĠYET RAPORU 1. GİRİŞ Ġstanbul ili, Beylikdüzü Ġlçesi, Cumhuriyet Mahallesi Ali Talip Özdemir Caddesi üzerinde

Detaylı

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL 11.07.2011 Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği A.B.D GĠRĠġ Fen bilimleri derslerinde anlamlı

Detaylı

PMB 102 YAPI MALZEME BİLGİSİ DERS İÇERİĞİ

PMB 102 YAPI MALZEME BİLGİSİ DERS İÇERİĞİ PMB 102 YAPI MALZEME BİLGİSİ DERS İÇERİĞİ Bu dersin amacı, Peyzaj mimarlığı çalışmaları kapsamında yapılan imalat ve inşaat çalışmalarında kullanılan yapı malzemelerinin öğrenciye tanıtılmasıdır. Yapı

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü BAHÇECİLİK ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü BAHÇECİLİK ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü BAHÇECİLİK ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI ANKARA, 2010 GİRİŞ Dünyada her alanda yaşanan bilimsel, teknolojik, kültürel ve ekonomik gelişmeler

Detaylı

PLANLAMA VE TASARIM SAFHASI. Hazırlayan: Raci SELÇUK (Peyzaj Y. Mimarı)

PLANLAMA VE TASARIM SAFHASI. Hazırlayan: Raci SELÇUK (Peyzaj Y. Mimarı) PLANLAMA VE TASARIM SAFHASI Hazırlayan: Raci SELÇUK (Peyzaj Y. Mimarı) ÇİZGİ (Line) DOKU (Texture) TASARIM UNSURLARI (Elements of Art) ŞEKİL-BİÇİM (Form) ÖLÇÜ-ÖLÇEK (Scale) ARALIK (Space) RENK (Color)

Detaylı

02 Nisan 2012. MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA,

02 Nisan 2012. MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA, 02 Nisan 2012 MĠMARLIK BÖLÜM BAġKANLIĞINA, Amasra Teknik Gezisi 12-13 Mart 2012 tarihleri arasında, ARCH 222 - Arhitectural Design 4 dersi için Bir Sanatçı İçin Konut, ARCH 221 - Arhitectural Design 3

Detaylı

2017 TEMMUZ AYI FAALİYET RAPORU

2017 TEMMUZ AYI FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH BEYLİFE CİTY KONUTLARI YÖNETİCİLİĞİ 01 TEMMUZ 2017-31 TEMMUZ 2017 FAALİYET 1. SİTE TANITIMI, YÖNETİM KURULU VE ORGANİZASYON ŞEMASI Ġstanbul ili, Beylikdüzü Ġlçesi, Cumhuriyet Mahallesi

Detaylı

STRÜKTÜR ÇÖZÜMLEME. Doç. Dr. ALİ KOÇAK

STRÜKTÜR ÇÖZÜMLEME. Doç. Dr. ALİ KOÇAK STRÜKTÜR ÇÖZÜMLEME Doç. Dr. ALİ KOÇAK YAPI Tüm canlıların beslenme barınma ve diğer doğal gereksinimlerini sağlamak için çeşitli yapı gereç ve yapım teknikleriyle oluşturulan yeryüzü yeraltı ve sualtı

Detaylı

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU Sayfa No: 1 1. Raporun Dönemi 01.01.2013-31.03.2013 2. Ortaklığın Unvanı HektaĢ Ticaret T.A.ġ. 3. Yönetim Kurulu Üyeleri Türk Ticaret Kanunu ve ilgili düzenlemeler gereğince ġirketimiz Ana SözleĢmesi hükümleri

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BAHÇECİLİK ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BAHÇECİLİK ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BAHÇECİLİK ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI Ankara, 2011 ÖN SÖZ Dünyada tarım alanında kendi kendine yetebilen ender ülkelerden olan Türkiye, hızla gelişen sanayisinin yanında

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve III TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Canan ULUDAĞ tarafından hazırlanan Bağımsız Anaokullarında

Detaylı

T.C. Sağlıklı Kentler Birliği. 2008 Faaliyet Raporu

T.C. Sağlıklı Kentler Birliği. 2008 Faaliyet Raporu T.C. Sağlıklı Kentler Birliği 2008 Faaliyet Raporu SAĞLIKLI KENTLER BİRLİĞİ FAALİYETLERİ MECLĠS TOPLANTILARI EĞĠTĠM ÇALIġMALARI KONFERANSLAR DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA SAĞLIKLI ġehġrler ULUSAL AĞLARI ÇALIġMALARI

Detaylı

TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR. İlknur M. Gönenç

TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR. İlknur M. Gönenç TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR İlknur M. Gönenç Erkek diģi sorulmaz, muhabbetin dilinde, Hak kın yarattığı her Ģey yerli yerinde. Bizim nazarımızda, kadın erkek farkı yok, Noksanlıkla eksiklik, senin

Detaylı

"ÖRNEKTİR" 16.07.2007 Tarihinden 20.07.2007 Tarihine kadar bir haftalık çalıģma

ÖRNEKTİR 16.07.2007 Tarihinden 20.07.2007 Tarihine kadar bir haftalık çalıģma 16.07.2007 Tarihinden 20.07.2007 Tarihine kadar bir haftalık çalıģma Pazartesi ġirket Tanıtımı ve Fabrika Oryantasyonu 1 5 9 Salı Fabrika Bilgileri / YerleĢim Planı 5 7 9 ÇarĢamba Fabrika Bilgileri / Organizasyon

Detaylı

894 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications April, 2011 Antalya-Turkey

894 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications April, 2011 Antalya-Turkey 894 OKUL MÜDÜRLERĠNĠN YETERLĠKLERĠNĠN EĞĠTĠM ÖĞRETĠM SÜRECĠNE ETKĠSĠ Yrd. Doç. Dr. Sevinç PEKER, Yıldız Teknik Üniversitesi, sevpek@gmail.com Öğr.Gör. Gülenaz SELÇUK, Celal Bayar Üniversitesi, gselcuk@hotmail.com

Detaylı

PEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER

PEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER PEYZAJ, PEYZAJ İLE İLGİLİ TANIMLAR, PEYZAJ TASARIMI VE ÖRNEKLER PEYZAJ NEDİR? PEYZAJ SÖZLÜK ANLAMI GÖRÜNÜM, MANZARA OLAN FRANSIZCA PAYSAGE KELİMESİNDEN DİLİMİZE GİRMİŞTİR. İNGİLİZCEDE LANDSCAPE, ALMANCADA

Detaylı

YENĠ NESĠL ORTAM ve YÜZEY DEZENFEKSĠYONU (akacid plus )

YENĠ NESĠL ORTAM ve YÜZEY DEZENFEKSĠYONU (akacid plus ) YENĠ NESĠL ORTAM ve YÜZEY DEZENFEKSĠYONU (akacid plus ) MANTAR, VĠRÜS, KÜF VE BAKTERĠLERĠ YOK EDER, SAĞLIKLI YAġAM ALANLARI OLUġTURUR. % 100 EKOLOJĠK DEZENFEKSĠYONU SAĞLIYOR ve KÖTÜ KOKUKULARA SON VERĠYORUZ

Detaylı

Yukarıdaki kutucuklardan hangilerinde uygulanan kuvvet temas gerektirmeyen kuvvettir? YAKLAġIK GEBELĠK SÜRESĠ (GÜN) Serçe

Yukarıdaki kutucuklardan hangilerinde uygulanan kuvvet temas gerektirmeyen kuvvettir? YAKLAġIK GEBELĠK SÜRESĠ (GÜN) Serçe 1) AĢağıda verilen kutucuklarda çeģitli uygulanan kuvvetler verilmiģtir. Resimleri dikkatle inceleyiniz. Yukarıdaki kutucuklardan hangilerinde uygulanan kuvvet temas gerektirmeyen kuvvettir? A) 1-2-3 B)

Detaylı

FİDAN YETİŞTİRME. kolay temin edilebilmelidir.

FİDAN YETİŞTİRME. kolay temin edilebilmelidir. FİDAN YETİŞTİRME Ġyi bir meyve bahçesi tesis etmek istiyorsak bahçemizi iyi, kaliteli fidanlarla kurmalıyız. Memleketimizde her yıl yaklaģık 10 Milyon civarında meyve fidanı üretilmektedir. Bunlardan 6.5

Detaylı

Gelecek nesilleri yeşille buluşturuyoruz.

Gelecek nesilleri yeşille buluşturuyoruz. Gelecek nesilleri yeşille buluşturuyoruz. Misyonumuz Dört mevsimin yaşandığı, iklim, toprak, ekolojik zenginlikler bakımından bereketli olan ülkemizde; üstlendiğimiz projelerin müşteri memnuniyeti açısından

Detaylı

PEYZAJ TASARIMI TEMEL ELEMANLARI

PEYZAJ TASARIMI TEMEL ELEMANLARI PEYZAJ TASARIMI TEMEL ELEMANLARI DERS 7 YAPISAL ELEMANLAR ALAN KULLANIM-TESVİYE-MERDİVENLER-RAMPALAR-DUVARLAR Yrd.Doç.Dr. Simay Kırca Merdiven Basamaklaryoladikolacakşekildedüzenlenmelidir. Mediven kenar

Detaylı

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Emre ARSLANBAY Unvanı : Uzman Konu : Hollanda ÇalıĢma Ziyareti Görev Yeri : HOLLANDA Görev Tarihi : 05-10.03.2017 RAPOR

Detaylı

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ * Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ Örtüaltında meyve yetiştiriciliği çok eskiden beri yapılmaktadır. İlk uygulamalar Fransa ve İngiltere krallıklarına dayanmaktadır. Soğuğa hassas ağaçların büyük saksılar içerisinde

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ. Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara

TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ. Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara 1. GiriĢ 19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı da tarımın geliştirilmesi için çeģitli önlemler alınırken, Bunları uygulayacak ziraatçılara da ihtiyaç

Detaylı

KAŞ CUMHURİYET MEYDANI, LİKYA ANIT MEZARI VE ÇEVRESİ DÜZENLENMESİ HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

KAŞ CUMHURİYET MEYDANI, LİKYA ANIT MEZARI VE ÇEVRESİ DÜZENLENMESİ HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER KAŞ CUMHURİYET MEYDANI, LİKYA ANIT MEZARI VE ÇEVRESİ DÜZENLENMESİ HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER Prof. Dr. Mehmet Tunçer Şehir ve Bölge Yüksek Plancısı, Tarihi Çevre Koruma ve Kentsel Tasarım Uzmanı 25.11.

Detaylı

BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ. Dilek OLUT

BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ. Dilek OLUT BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ Dilek OLUT Tıp biliminin ilk ve temel prensiplerinden biri Önce Zarar Verme ilkesidir. Bu doğrultuda kurgulanan sağlık

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ SÜS BİTKİLERİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ Yüzyıllar önce estetik amaçlarla kullanılmaya başlanan çiçek, günümüzde kentleşme, doğadan uzaklaşan insanların doğa özleminin giderilmesi,

Detaylı

SÜS BİTKİLERİ SÜS BİTKİLERİ

SÜS BİTKİLERİ SÜS BİTKİLERİ SÜS BİTKİLERİ 2014 SÜS BİTKİLERİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ Süs bitkileri sektörü, bitkisel üretim içinde önemli bir yere sahip olan, ekonomiye büyük katma değer sağlayan, ciddi

Detaylı

ANKET ÇALIġMA ve SONUÇ RAPORU - 2013 ĠÇĠNDEKĠLER :

ANKET ÇALIġMA ve SONUÇ RAPORU - 2013 ĠÇĠNDEKĠLER : BALMED Ġ Z M Ġ R K O L E J Ġ V E B O R N O V A A N A D O L U L Ġ S E S Ġ M E Z U N L A R D E R N E Ğ Ġ ANKET ÇALIġMA VE SONUÇ RAPORU - 2013 YAYIMLANMA TARİHİ : 08.05.2013 1 ANKET ÇALIġMA ve SONUÇ RAPORU

Detaylı

2. İDARİ FAALİYETLER. Asansörlere blok kat daire planları yazıları yaptırılmıģ ve yerlerine konulmuģtur. MART 2017 AYI FAALİYET RAPORU

2. İDARİ FAALİYETLER. Asansörlere blok kat daire planları yazıları yaptırılmıģ ve yerlerine konulmuģtur. MART 2017 AYI FAALİYET RAPORU SAYFA : 1/8 PROJE ADI KONU ve TARİH BEYLİFE CİTY KONUTLARI YÖNETİCİLİĞİ 01 MART 2017-31 MART 2017 1. SİTE TANITIMI, YÖNETİM ORGANİZASYONU VE DOLULUK ORANLARI Ġstanbul ili, Beylikdüzü Ġlçesi, Cumhuriyet

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

2017 TEMMUZ AYI FAALĠYET RAPORU

2017 TEMMUZ AYI FAALĠYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH GÜNEġLĠ PARK GARDENYA SĠTESĠ 2017 TEMMUZ AYI FAALĠYET RAPORU 1. SİTE TANITIMI, YÖNETİM KURULU VE SİTE ORGANİZASYON ŞEMASI Ġstanbul ili, Bağcılar Ġlçesi, Bağlar Mahallesi Mimar Sinan

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ SÜS BİTKİLERİ 2015 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE SÜS BİTKİLERİ ÜRETİM VE TİCARETİ Süs bitkileri sektörü, bitkisel üretim içinde önemli bir yere sahip olan, ekonomiye büyük katma değer sağlayan, ciddi ihracat potansiyeli

Detaylı

UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU

UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU MĠSYON Kuruluş Yılı : 2016 MĠSYON Nahcivan, Ġran ve Ermenistan a komģu, geliģime müsait bir yerleģim yeri olan Iğdır, Uygulamalı bilimler Yüksekokulu nun beklentilerine

Detaylı

Doç.Dr.Reyhan ERDOĞAN

Doç.Dr.Reyhan ERDOĞAN Doç.Dr.Reyhan ERDOĞAN AHŞAP Ahşap, canlı bir organizma olan ağaçtan elde edilen lifli, heterojen, ve anizotrop bir dokuya sahip organik esaslı bir yapı malzemesidir. Ahşap, en eski yapı malzemelerinden

Detaylı

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU OCAK 2012 İçindekiler Bölüm 1 : Sağlık Turizminde Türkiye deki Gelişmeler... 2 Bölüm 2 : Kurumsal Kimlik Çalışmaları ve Yazışmalar... 3 Bölüm 3: Basılı Materyaller... 4 Bölüm4

Detaylı

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU 2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU Kamuda stratejik yönetim anlayıģının temelini oluģturan kaynakların etkili ve verimli bir Ģekilde kullanılması ilkesi çerçevesinde,

Detaylı

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI BAHÇECĠLĠK. ANANAS YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI BAHÇECĠLĠK. ANANAS YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI BAHÇECĠLĠK ANANAS YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Ankara, 2013 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ DERS PLANI Giriş ve temel kavramlar Seraların planlanmasında etkili faktörler Seraların planlanması Sera işletmelerinin tasarımı Seralarda çevre koşullarının denetimi Seralarda

Detaylı

2017 YILI TEMMUZ AYI FAALİYET RAPORU

2017 YILI TEMMUZ AYI FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH ISPARTAKULE KOZA EVLERİ 01 TEMMUZ 2017 31 TEMMUZ 2017 YILLIK FAALİYET 1. GİRİŞ Ġstanbul ili, Avcılar Ġlçesi, Tahtakale Mahallesi Petunya Sokak üzerinde kurulu tekbir toplu yapı

Detaylı

GÜNEŞLİ SU ISITICILARI

GÜNEŞLİ SU ISITICILARI GÜNEŞLİ SU ISITICILARI Amaç: GüneĢli su ısıtıcıları hakkında bilgilendirme. İÇİNDEKİLER GüneĢli Su Isıtıcıları... GüneĢli Su Isıtıcıları Tesisat ġemaları...3 Sıcak Su Gereksiniminin belirlenmesi 4 GüneĢli

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Türkiye Kalkınma Bankası Yayını TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. NİSAN HAZİRAN 2015 Sayı: 76. e-dergi OLARAK YAYINLANMAKTADIR.

İÇİNDEKİLER. Türkiye Kalkınma Bankası Yayını TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. NİSAN HAZİRAN 2015 Sayı: 76. e-dergi OLARAK YAYINLANMAKTADIR. Türkiye Kalkınma Bankası Yayını NİSAN HAZİRAN 2015 Sayı: 76 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Adına Sahibi İÇİNDEKİLER Ahmet BUÇUKOĞLU Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı PAZARLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Oklun Öğrenci Mevcudu

Oklun Öğrenci Mevcudu Oklun Öğrenci Mevcudu Sınıfların mevcutları 34 kiģiden oluģmaktadır. Pansiyon mevcudu 132 kiģiliktir. Okulumuzda 2015 2016 eğitim öğretim yılında Laboratuvar Hizmetleri alanında 96, Hayvan YetiĢtiriciliği

Detaylı

İÇ MEKÂN TASARIMINDA BİTKİ KULLANIMININ BİREY VE MEKÂN ÜZERİNE ETKİLERİ

İÇ MEKÂN TASARIMINDA BİTKİ KULLANIMININ BİREY VE MEKÂN ÜZERİNE ETKİLERİ Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi ATA Planlama ve Tasarım Dergisi Yıl: 2017, Cilt:1, Sayı:1 http://ataptd.atauni.edu.tr İÇ MEKÂN TASARIMINDA BİTKİ KULLANIMININ BİREY VE MEKÂN ÜZERİNE ETKİLERİ

Detaylı

224 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.

224 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte. 224 BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ NECATİBEY EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI NDA MÜZİK DERSİ ALMIŞ/ALMAKTA OLAN ÖĞRENCİLERİN GENEL PROGRAMLARI İÇERİSİNDE MESLEKİ GELİŞİMLERİ AÇISINDAN MÜZİK DERSLERİNİ

Detaylı

2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU

2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU 2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye ĠliĢkin Bilgiler.... 1- Fiziksel

Detaylı

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin

Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin Peyzaj Mimarlığı çalışmalarında bitkisel materyalinin kullanımında, tasarım ilkeleri ile birlikte bitkilerin denrolojik özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin de dikkate alınması gerekir. Her bitki ölçü,

Detaylı

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr 3-TASARIM BİTKİLERİNİN SINIFLANDIRILMASI a) Ömürlerine

Detaylı

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU Sayfa No: 1 1. Raporun Dönemi 01/01/2010-30/06/2010 2. Ortaklığın Unvanı HektaĢ Ticaret T.A.ġ. 3. Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyeleri Türk Ticaret Kanunu ve ilgili düzenlemeler gereğince ġirketimiz Ana

Detaylı

BİTKİ TANIMA II DERSİ

BİTKİ TANIMA II DERSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI BİTKİ TANIMA II DERSİ 5. DERS Latince adı Türkçe adı Familyası Anavatanı Euphorbia pulcherrima Atatürk çiçeği Euphorbiaceae

Detaylı

BAHÇE ÇİÇEKLERİ Perenniyal veya mevsimlik olan çok boylanmayan çiçeklerdir. Yer örtücü işlevi vardır Ağaç veya çalı gibi bitkilerin altında kullanılır

BAHÇE ÇİÇEKLERİ Perenniyal veya mevsimlik olan çok boylanmayan çiçeklerdir. Yer örtücü işlevi vardır Ağaç veya çalı gibi bitkilerin altında kullanılır BİTKİ TANIMA III BAHÇE ÇİÇEKLERİ Perenniyal veya mevsimlik olan çok boylanmayan çiçeklerdir. Yer örtücü işlevi vardır Ağaç veya çalı gibi bitkilerin altında kullanılır SINIFLANDIRILMALARI 1. Perenniyal

Detaylı

DAVLUMBAZ TASARIMI. Hazırlayan Özlem Ebru YILDIZ Danışman Yrd.Doç.Dr. Derya HAROĞLU. Haziran 2017 KAYSERİ

DAVLUMBAZ TASARIMI. Hazırlayan Özlem Ebru YILDIZ Danışman Yrd.Doç.Dr. Derya HAROĞLU. Haziran 2017 KAYSERİ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DAVLUMBAZ TASARIMI Hazırlayan Özlem Ebru YILDIZ 1031410008 Danışman Yrd.Doç.Dr. Derya HAROĞLU Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü Bitirme Ödevi Haziran

Detaylı

2017 YILI MAYIS AYI FAALİYET RAPORU

2017 YILI MAYIS AYI FAALİYET RAPORU PROJE ADI KONU ve TARİH OTOPORT OTOMOBĠL AVM 01 MAYIS 2017 31 MAYIS 2017 FAALĠYET 1. PROJE TANITIMI, YÖNETİM KURULU VE ORGANİZASYON ŞEMASI Ġstanbul Ġli, Esenyurt Ġlçesi,Turgut Özal Mahallesi 68. Sokak

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLİMSEL VE TEKNİK GEZİ RAPORU

BARTIN ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLİMSEL VE TEKNİK GEZİ RAPORU BARTIN ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLİMSEL VE TEKNİK GEZİ RAPORU Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Bilimsel ve Teknik Gezisi 20/05/2013-24/05/2013

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI ANKARA, 2011 SEKTÖR Öğretim programlarının ve modüllerin hazırlanmasının her aģamasında, iģ yaģamının iģ gücüne dönük gereksinimlerinin

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ KONYA ÜNĠVERSĠTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 17.12.2015 1 2 o Evsel, endüstriyel,

Detaylı

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR Suyun insan hayatındaki önemi herkesçe bilinen bir konudur. Ġnsan yaģamı açısından oksijenden

Detaylı

ISSN : 1308-7274 mturhan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazıg-Turkey ÖĞRETĠM ELEMANLARININ ZAMAN YÖNETĠMĠNDE BĠLGĠSAYARI KULLANMA DÜZEYLERĠ

ISSN : 1308-7274 mturhan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazıg-Turkey ÖĞRETĠM ELEMANLARININ ZAMAN YÖNETĠMĠNDE BĠLGĠSAYARI KULLANMA DÜZEYLERĠ ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2012, Volume: 7, Number: 1, Article Number: 1C0480 NWSA-EDUCATION SCIENCES Received: May 2011 Accepted: January 2012 Muhammed Turhan Series : 1C Firat

Detaylı

ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR

ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR Makedonya Tarım, Ormancılık ve Su Ekonomisi Bakanı Sayın Ljupcho DĠMOVSKĠ nin 27-28 Haziran ayında Sayın Bakanımız

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

İÇ MEKÂNLARDA GÜNIŞIĞI KULLANIMI

İÇ MEKÂNLARDA GÜNIŞIĞI KULLANIMI İÇ MEKÂNLARDA GÜNIŞIĞI KULLANIMI İç mekânlarda günışığı kullanımı konusunu ele alırken, günışığının özelliklerini ve iç mekânlardaki aydınlık gereksinimini anımsamak yerinde olur. Günışığı, canlı yani

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ FELSEFESİ,TEMEL İLKELERİ,VİZYONU MEHMET NURİ KAYNAR TÜRKIYE NIN GELECEK VIZYONU TÜRKĠYE NĠN GELECEK VĠZYONU GELECEĞIN MIMARLARı ÖĞRETMENLER Öğretmen, bugünle gelecek arasında

Detaylı