MIT İLKOKUL YETENEK ve SIRALAMA TESTİ

Transkript

1 MIT İLKOKUL YETENEK ve SIRALAMA TESTİ Ahmet Mehmet En Büyük Yetenek

2 BÖLÜM I: YETENEK ve İLGİ SIRALAMA GRAFİĞİ BÖLÜM II: YETENEK ve İLGİ SIRALAMA TABLOSU YETENEK ALANLARI YETENEK İLGİ Sözde-Dil 5.Sıra 4.Sıra Mantıksal-Matematik 1.Sıra 1.Sıra Görsel-Uzamsal 5.Sıra 5.Sıra İşitsel-Müzikal 5.Sıra 5.Sıra Sosyal-İletişim 2.Sıra 2.Sıra Kişisel-Özedönük 2.Sıra 5.Sıra Bedensel-Kinestetik 2.Sıra 1.Sıra Doğa 4.Sıra 4.Sıra

3 BÖLÜM III: RAPORLAMA SÖZSEL ve DİLSEL YETENEK YETENEK ALANLARI Sesleri ayırdetme, kelime anlamlarını bilme ve zengin kelime hazinesine sahip olma, dinleme ve anlama, dilbilgisi kurallarına uygun cümle kurma, bir konuyu yeterince açıklama, öğrendiklerini hafızasında tutma ve hatırlama, mizah kullanma, konuşarak kendini ifade etme, arkadaşlarını ikna etme, sözel olarak iletişime geçme ve sürdürme, kitaplara ve kitap çalışmalarına ilgi gösterme gibi becerilerden oluşan Sözel/Dil Yeteneğinin 5. SIRADA olduğu görünmektedir. Sözel ve dilsel yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Kitap okuma * Yaşadıklarını anlatma * Sosyal ortamlarda sohbet etme * Türkçe dersini takip etme gibi faaliyetlere duyulan ilginin 4. SIRADA olduğu görünüyor * Dilbilim * Edebiyat * Gazetecilik * Yazarlık * Hukuk gibi alanlarla ilgili BEŞİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Sözel ve dilsel yeteneklere bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Söylenen bir kelimenin aynısını ya da farklısını bulma oyunları oynayın. * Fırsat buldukça, hoşlandığı bir hikayeyi okuyun. * Çocuğun kendisinin fıkra, masal, hikaye vb. anlatmasını isteyin ve dinleyin. * Yarım bırakılmış öykü, masal vb. tamamlamasını isteyin. * Kelime oyunları oynayın. * Yaşına uygun çeşitli konularda düşüncesini sorun. * Yeni ve ilginç kelimeler bulun ve birlikte ne anlama geldiğini araştırın. Konuşmalarda da bu sözcüğü kullanın. * Okulda, sınıfa sunum yapabileceği türden görevler alması için teşvik edin. * Çocuğun yaşına uygun bir dergiye abone olun ve düzenli olarak takip etmesini sağlayın. * Dile dayalı espriler yapın, ilişkilerinizde sık sık mizahı kullanın.

4 MANTIKSAL ve MATEMATİKSEL YETENEK Kavramlar arası ilişkileri farketme, sayıları tanıma, sayılar arasındaki büyük-küçük ilişkileri kurma, olaylar arasında ilişki kurma, varlıkları/olayları/verileri sınıflama, ilişkilendirme, örüntü tamamlama, eşleştirme, grafik okuma, yaşına uygun aritmetik hesaplamaları hızlı ve doğru yapma, yaşına uygun akıldan/zihinden hesaplama yapma, problem çözme, karar verme gibi becerilerden oluşan Mantıksal/ Matematiksel Yeteneğinin 1. SIRADA olduğu görünmektedir. Mantıksal ve matematiksel yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Sayı oyunları * Satranç, monopoly, sudoku, dama vb. strateji oyunları * Matematiksel bulmaca, etkinlik ve oyunları * Matematik dersini takip etme gibi faaliyetlere duyulan ilginin 1. SIRADA olduğu görünüyor. * Matematik * İstatistik * Fen Bilimleri * Mühendislik * Tıp * Genetik * Bilgisayar * Ekonomi * İşletme * Muhasebe gibi alanlarla ilgili BİRİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Matematik ve mantık yeteneklerine bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Çeşitli konular hakkında tartışmalar yapın. * İki nesneyi, varlığı, aracı vb. karşılaştırmasını; aradaki benzerlik ve farklılıkları bulmasını isteyin. * Yaşına uygun projeler hazırlatın. * Çeşitli konularda problemler ortaya atın ve bu problemin nasıl çözülebileceği ile ilgili düşünmesini isteyin. * Çocuk etkinlik kitaplarındaki sınıflama, sıralama, eşleştirme, ilişkilendirme, örüntü tamamlama, grafik okuma gibi çalışmaları yaptırın. * Akıldan hesaplamalar yapmasını sağlayın. * Çeşitli konularda tahmin oyunları oynayın. * Satranç, dama vb. türden oyunları öğretin ve oynaması için teşvik edin. * Strateji oyunlarını ve mantık bulmacalarını öğrenerek oynaması için teşvik edin.

5 GÖRSEL ve UZAMSAL YETENEK Hayal kurma, gördüğü olay, kişi, obje, nesne, şekil vb. zihinde canlandırma, yer ve yön bulma, nesnelerin uzaydaki ilişkileri (yakın-uzak, iç-dış, yukarıda-aşağıda vb.) görme, görsel objeler arasındaki benzerlik ve farklılıkları farketme, görsel materyalleri ayrıntılı açıklama, nesnelerin yerini hatırlayıp bulma, gördüklerini kolay hatırlama, yaratıcı ürünler tasarlama gibi becerilerden oluşan Görsel/Uzamsal Yeteneğinin 5. SIRADA olduğu görünmektedir. Görsel ve uzamsal yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Görsel sanat etkinliklerine katılma * Resim, heykel vb. etkinliklere katılma * Resim sergilerine katılma * Televizyon izleme * Sinema, tiyatro vb. görsel etkinliklere katılma * Resim, fotoğraf, tasarım vb. kurslara katılma * Resim dersine katılma gibi faaliyetlere duyulan ilginin 5. SIRADA olduğu görünüyor. * Görsel Sanatlar * Mimarlık * Ürün Tasarımı * Grafik Tasarım * Dekoratörlük * Sinema ve Televizyon * Sinema ve Tiyatro Oyunculuğu gibi alanlarla ilgili BEŞİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Görsel ve uzamsal yeteneklere bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Boya, kil, renkli ve keçeli kalem vb. estetik araçlar kullanarak duygu ve düşüncelerini estetik yolla ifade edeceği ortamlar yaratın. * Zaman zaman hayali ya da yaratıcı düşünceyi içeren konularda resim yapmasını sağlayın. * Belirli bir resme bir süre baktıktan sonra gözlerini kapatmasını isteyin ve resimle ilgili sorular sorun. * Zaman zaman çeşitli resim, tablo vb. bakarak gördüklerini anlatmasını isteyin. * Nesnelerin mekandaki konumları (yukarı-aşağı, iç-dış, yakın-uzak vb.) ile ilgili etkinlikler yaptırın. * Gizlenmiş resimleri tanıma çalışmaları yaptırın. * Gözlerini kapatmasını isteyin ve masal, hikaye vb. anlatın. Anlatılanla ilgili sorular sorun.

6 MANTIKSAL ve MATEMATİKSEL YETENEK Duyduklarına karşı duyarlı olma, hayvan, araç, doğa vb. seslerini tanıma, ritm algısı, şarkıları öğrenme ve hatırlama, şarkıların melodisi, ses tonu ve ritm kalıbına uygun eşlik etme, verilen ya da dinlediği bir ritm kalıbını tekrarlama, müziğe ve ritme uygun dans etme, dinleyerek kolay öğrenme, dinlediklerini kolay hatırlama gibi becerilerden oluşan İşitsel-Müzikal Yeteneğinin 5. SIRADA olduğu görünmektedir. İşitsel ve müzikal yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Şarkı söyleme * Müzik aleti çalma * Dans etme * Müzik dinleyerek çalışma * Müzikle ilgili faaliyetlere katılma * Bir şarkı duyduğunda eşlik etme * Müzik dersine girme gibi faaliyetlere duyulan ilginin 5. SIRADA olduğu görünüyor. * Bestecilik ve Söz Yazarlığı * Müzik Kompozitörlüğü * Solistlik/Koristlik * Enstrüman Çalma gibi alanlarla ilgili BEŞİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Müzik yeteneklerine bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Farklı türde kaliteli müzikler dinlemesini sağlayın. * Sözlü müziklerin yanında enstrümantal müzikler dinlemesini sağlayın. * Şarkı söylemesini teşvik edin. * Dinlediği bir şarkıya eşlik etmesini teşvik edin. * Bir enstrüman çalması için teşvik edin. * Doğa seslerini (deniz dalgası, şelale, rüzgar, fırtına, hayvan sesleri vb.) içeren kasetler dinletin ve ne sesi olduğunu tahmin ettirin. * Müzik konserlerine birlikte gidin.

7 GÖRSEL ve UZAMSAL YETENEK Sözlü ve sözsüz iletişim kurma, karşısındaki kişileri dinleme ve anlama, arkadaşlarının sorunlarına karşı duyarlı olma, bir grupta uyum ve işbirliği içinde çalışma, arkadaşlarını etkileme, yeni ortamlara girme, iletişim başlatma ve sürdürme, kendini ifade etme gibi becerilerden oluşan Sosyal-İletişim Yeteneğinin 2. SIRADA olduğu görünmektedir. Sosyal ve iletişim yeteneğine bağlı faaliyetlerden; * Yeni insanlar tanıma * Çevresindeki insanların yaşadıklarına karşı duyarlı olma * Arkadaş gruplarıyla paylaşımlarda bulunma * Arkadaşlarının yaşadığı sorunlara ilgi gösterme * Ders çalışırken arkadaşlarıyla birlikte olma * Eğlenceli sosyal ortamlara katılma * Bayram, tören, kutlama vb. faaliyetlere katılma * Kulüp, dernek vb. organizasyonlara üye olup aktif olarak çalışma gibi faaliyetlere duyulan ilginin 2. SIRADA olduğu görünüyor. * Yönetim * Danışmanlık * Psikolojik Hizmetler * Eğitim * Turizm * Siyaset * Satış ve Pazarlama * İnsan Kaynakları gibi alanlarla ilgili BİRİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Sosyal yeteneklere bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Çeşitli projelerde arkadaşlarıyla birlikte ortak çalışmalar yapmasını teşvik edin. * Çevresindeki insanları dikkatle dinlemesi konusunda yönlendirin. * Çeşitli, jest ve mimik ifadelerinden oluşan resimleri göstererek, Ne hissediyor olabilir? diye sorular sorun. * Aynaya bakmasını sağlayarak çeşitli jest-mimikler yaparak eğlenceli ortamlar yaratın. * Arkadaş ziyaretlerine götürün ya da arkadaşlarını evde misafir edin. * Okul gösterilerine katılmasını teşvik edin. * Günlük hayatta arkadaşlarıyla yaşadığı olaylar üzerinde paylaşımlarda bulunun. * Arkadaşlarıyla ortak faaliyetlere katılmasını sağlayın.

8 KİŞİSEL/ÖZEDÖNÜK YETENEK Belirli bir konuya odaklanabilme, kendini tanıma, karar verme, kendi duygu ve düşüncelerinin farkında olma, olumsuz duygularını yönetebilme, hatalarının farkında olma, hatalarını tekrarlamamaya çalışma, bağımsız hareket etme, kendi davranışlarının nedenini açıklayabilme, yapılan faaliyetlerle ilgili güçlü motivasyona sahip olma, kimseden destek istemeden bireysel olarak çalışabilme gibi becerilerden oluşan Kişisel-Özedönük Yeteneğinin 2. SIRADA olduğu görünmektedir. Kişisel ve özedönük yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Kendi başına ders çalışma ya da sorumluluklarını yerine getirme * Kendi başına eğlenceli faaliyetler (bilgisayar, tv, kitap okuma vb.) yapma * Kendine özgü ilgi alanları (kitap okuma, müzik dinleme, spor yapma vb.) geliştirme * Kendine has hobiler (bitki yetiştirme, koleksiyon yapma, fotoğraf çekme vb.) geliştirme gibi faaliyetlere duyulan ilginin 5. SIRADA olduğu görünüyor. * Kişisel Gelişim * Psikoterapi * Liderlik * İş Geliştirme ve Yatırımcılık * Felsefe gibi alanlarla ilgili ÜÇÜNCÜ DERECEDE PLANLAMA yapılabilir. Bu yetenek alanıyla ilgili zaman içinde farkındalık kazandırılabilir. Kişisel yeteneklere bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Çocuğun, kendi duygu, düşünce ve davranışları hakkında zaman zaman konuşmalar yapılmalıdır. * Kendisiyle ve yaşadıklarıyla ilgili konuşmasını teşvik edin. * Bireysel çalışmalar yapmasını destekleyin. * Çiçek yetiştirme, kuş besleme, balık besleme gibi hobiler geliştirmesini destekleyin. * Kendi odasında yalnız oynamak istediğinde engel olmayın. * Çeşitli konularda kişisel fikirler ileri sürdüğünde dinleyin. * Kendi yapmak istediği çalışmalar ile ilgili yaşına uygun düzeyde plan yapma ve hedefler oluşturmasını destekleyin. * Çeşitli konularda Sen ne düşünüyorsun?, Bu konudaki kararın nedir? gibi sorular sorun.

9 BEDENSEL ve KİNESTETİK YETENEK Birden fazla hareketi koordine etme, öğrenilmiş bir bedensel hareketi (bisiklete binme, dans etme gibi) yapma, bedeninde olup bitenlerin (mide ağrıması, baş ağrısı gibi) farkına varma, rol yapma, drama yapma, jest ve mimiklerini etkili kullanma, el-göz koordinasyonu (kalem tutma, makasla kağıt kesme, nesneleri parçalayıp bütünleştirme, bloklarla kule yapma gib) gerektiren faaliyetleri yapma gibi becerilerden oluşan Bedensel-Kinestetik Yeteneğinin 2. SIRADA olduğu görünmektedir. Bedensel ve kinestetik yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Harekete dayalı faaliyetler * Kendini beden diliyle ifade etme * Sportif karşılaşmaları izleme * Enstrüman çalma, resim yapma, yap-boz oynama vb. el becerisi gerektiren çalışmalar * Belirli bir spor dalıyla uğraşma * Arkadaşlarıyla oyunlarda fiziksel mücadeleye girme * Pantomim, taklit yapma, rol yapma * Dans, drama, tiyatro vb. etkinliklere katılma gibi faaliyetlere duyduğu ilgi 1. SIRADA görünüyor. Bedensel ve kinestetik yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Harekete dayalı faaliyetler * Kendini beden diliyle ifade etme * Sportif karşılaşmaları izleme * Enstrüman çalma, resim yapma, yap-boz oynama vb. el becerisi gerektiren çalışmalar * Belirli bir spor dalıyla uğraşma * Arkadaşlarıyla oyunlarda fiziksel mücadeleye girme * Pantomim, taklit yapma, rol yapma * Dans, drama, tiyatro vb. etkinliklere katılma gibi faaliyetlere duyduğu ilgi 1. SIRADA görünüyor. Bedensel ve kinestetik yeteneğe bağlı faaliyetlerden; * Harekete dayalı faaliyetler * Kendini beden diliyle ifade etme * Sportif karşılaşmaları izleme * Enstrüman çalma, resim yapma, yap-boz oynama vb. el becerisi gerektiren çalışmalar * Belirli bir spor dalıyla uğraşma * Arkadaşlarıyla oyunlarda fiziksel mücadeleye girme * Pantomim, taklit yapma, rol yapma * Dans, drama, tiyatro vb. etkinliklere katılma gibi faaliyetlere duyduğu ilgi 1. SIRADA görünüyor.

10 DOĞA YETENEĞİ Doğacı yeteneklere dayalı becerilerden, doğadaki varlıklar hakkında düşünme, doğada olup bitenleri anlamaya çalışma, çevre kirliliği, erozyon, deprem vb. gibi olayların nedenlerini açıklayabilme, doğadaki varlıkları sınıflandırma, bir bitki yetiştirme, hayvanın sorumluluğunu alma isteği duyma, hayvanat bahçesi, müzeler ile ilgili gezilerden heyecan duyma, belirli bir doğa olayı ya da varlığı hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olma gibi becerilerden oluşan Doğa Yeteneğinin 4. SIRADA olduğu görünmektedir. Doğa yeteneğine bağlı faaliyetlerden; * Bitki ve/veya hayvanlara karşı duyarlı olma * Açık havada ve doğa ile iç içe yapılan etkinliklere katılma * Bahçe işlerine katılma * Doğa ve çevre ile ilgili dergi, gazete, belgesel v. izleme * Doğa yürüyüşleri, izcilik, kamp yapma * Doğadaki malzemelerle (yaprak, taş, böcek vb.) koleksiyon yapma * Doğa manzaralarıyla ilgili fotoğraf çekme * Hayvanat bahçesi, sera, doğa müzeleri vb. gezme gibi faaliyetlere duyduğu ilgi 4. SIRADA görünüyor. * Zooloji * Botanik * Jeoloji * Arkeoloji * Meteoroloji gibi alanlarla ilgili BEŞİNCİ DERECEDE planlama yapılabilir. Doğa yeteneklerine bağlı becerileri geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden bazıları şunlardır: * Çocukla birlikte arada sırada doğa yürüyüşleri yapın. * Televizyonda belgeselleri izleyerek, üzerinde konuşmalar yapın. * Hayvanlar, bitkiler ve doğayla ilgili çeşitli sorular sorarak görüşlerini alın. * Bir hayvan (kuş, balık, kaplumbağa vb.), çiçek vb. yetiştirmesine izin verin. * Bir büyüteç alın ve zaman zaman toprağı, çiçeği, yaprağı incelemesini sağlayın. * Hayvan ve bitki isimlerini öğrenmesini teşvik edin. * Açık hava etkinliklerine katılmasını sağlayın. * Seyahatlere fırsat buldukça götürün. * Zaman içinde doğa ve gezi ile ilgili bir dergiye abone olun. * Fotoğraf makinası alarak doğaya ilişkin fotoğraflar çekmesini ve kişisel sergiler açmasını teşvik edin.

11 BÖLÜM IV. SONUÇ ve ÖZET OLASI ETKİNLİK ve ALANLAR Sözel/Dilsel Yetenekler Beşinci Sıra Dilbilim, edebiyat, gazetecilik, yazarlık, hukuk Mantıksal/Matematiksel Yetenekler Birinci Sıra Matematik, istatistik, fen bilimleri, mühendislik, tıp, genetik, bilgisayar, ekonomi, işletme, muhasebe Görsel/Uzamsal Yetenekler Beşinci Sıra Görsel sanatlar, mimarlık, ürün tasarımı, grafik tasarım, dekoratörlük, sinema ve televizyon, sinema ve tiyatro oyunculuğu İşitsel/Müzikal Yetenekler Beşinci Sıra Bestecilik ve söz yazarlığı, müzik kompozitörlüğü, solistlik/ koristlik, enstrüman çalma Sosyal İlişki Yetenekleri Birinci Sıra Yönetim, danışmanlık, psikolojik hizmetler, eğitim, turizm, siyaset, satış ve pazarlama, insan kaynakları Kişisel/Özedönük Yetenekler Üçüncü Sıra Yetenekleri Tanıtılmalıdır Kişisel gelişim, psikoterapi, liderlik, iş geliştirme ve yatırımcılık, felsefe Bedensel/Kinestetik Yetenekler Birinci Sıra Spor, dans, sahne sanatları (tiyatro) Doğa Yetenekleri Beşinci Sıra Zooloji, botanik, çevre bilimleri, jeoloji, arkeoloji, meteoroloji