Bitki Morfolojisi Dersi Yard. Doç. Dr. Mine KOÇYİĞİT

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bitki Morfolojisi Dersi Yard. Doç. Dr. Mine KOÇYİĞİT"

Transkript

1 Bitki Morfolojisi Dersi Yard. Doç. Dr. Mine KOÇYİĞİT

2 Tür nedir? Hatırlayalım Sabit karakterleri hepsinde aynı olan ve bir tek ferdin dölü olarak kabul edilebilen fertlerin topluluğuna verilen isimdir. Bu toplulukta çok önemli olan iki özellik göze çarpar: (1) Fertlerin karakterleri sabit ve kalıtsaldır, yani fertler hem kendi aralarında birbirlerine benzer, hem atalarına benzer, hem de ileri döllerindeki fertlere benzer, (2) Fertler ancak kendi aralarında döllenebilirler, yani topluluk, üreme bakımından diğer tür topluluklarından tecrit edilmiş durumdadır. Adlandırma 1753 yılında İsveçli botanikçi Carolus Linnaeus, Species Plantarum adlı esrinde, sınıflandırmada çok önemli olan Binomial Sistemi tanıtmıştır. Bu sistemde her türün adı 2 kelime ile belirtilmektedir. Sideritis tmolea P.H. Davis Cins ismi epitet (yer ismi, Tmolus (Bozdağ)

3 Hatırlayalım Hücre Bilimi: Sitoloji 1665 ROBERT HOOKE - şişe mantarı - CELULA hücrenin ilk tanımı 1846 HUGO VON MOHL protoplazma - Biyolojide ilk uygulama 1831 ROBERT BROWN- hücre sıvısı içerisindeki Nukleusun ilk kez gözlenmesi 1839 Mathias Schleiden ve Theodor Schwann Hücre Teorisi Bitki hücresi ile hayvan hücresi arasındaki farklar

4 Plastidler yapı ve fonksiyonlarına göre üçe ayrılırlar: 1- Fotosentez bakımından aktif koromotoforlar: Kloroplast, feoplast ve rodoplastlar. 2- Fotosentez bakımından inaktif kromotoforlar: Kromoplastlar (Karoten, ksantofil veya likopin gibi turuncu, sarı ve kırmızı renk maddeleri taşıyan bu plastidler) 3- Fotosentez bakımından inaktif, renksiz leukoplastlar: Amiloplast, oleioplast, proteinoplast Vakuol Vakuol içinde eriyik halde birçok boyar madde bulunur. Bunlardan antosiyan (antocyan) büyük önem taşır. Hatırlayalım

5 Kristaller Hatırlayalım Kimyasal yapısı kalsiyum oksalat Basit kristaller: İzodiametrik (meyan köyünde -Glycyrrhiza glabra-) Uzun prizmatik (süsen kökünde -Iris-), İğne şeklinde (adasoğanı soğanında -Urgenia maritima): Rafit Çok küçük taneler halinde (güzelavratotu yaprağı -Atropa belladonna-): Kristal Kumu Bileşik kristaller: Druz: yıldız şeklinde kristal (Datura stramonium, Paeonia sp.) İkiz Kristal: Biri diğerini delen iki basit kristalden oluşur (Hyoscyamus sp.) bulunur.

6 Nukleusun Yapısı Hatırlayalım 1- Nukleus zarı (Karyoteka) 2- Nukleus özsuyu (Nukleoplazma, Karyolenf, Karyoplazma) 3- Kromatin materyali: Kromatik iplikçikleri kromozomları meydana getirirler. 4- Kromosentr (Karyosom) = (Yalancı nukleolus): kromozomların spiralleri çözülmeden kalan kısımlarıdır ve bu kısımlar kromatin materyalinin yoğun olduğu heterokromatin kısımlardır ve deoksiriboprotein taşırlar. 5- Nukleoluslar: ribonukleoprotein içerirler.

7 Hatırlayalım KROMOZOM Ardışık hücre bölünmeleri boyunca morfolojisel ve fizyolojisel özelliklerini muhafaza eden ve her tür için sabit sayıda olan, yoğunlaşmış ve şekillenmiş kromatin materyaline KROMOZOM adı verilir. Telosentrik Akrosentrik Submetasentrik Metasentrik Mitozun metafaz safhasında kromozomların sayıları, büyüklükleri, morfolojileri gibi kromozom takımlarının tanınmasında rol oynayan bu karakterlerin tümüne karyotip denir.

8 Hatırlayalım Mitoz ve mayoz bölünme arasındaki farklar:

9 Bitki Morfolojisi 3. Ders Histoloji Temel Doku Koruyucu Doku

10 HİSTOLOJİ Aynı ödevi gören, aynı şekilde farklılaşmış birbiri ile sıkı ilişki gösteren ve aynı kökenden gelmiş hücre topluluklarına doku, dokuların özelliklerini konu eden bilim dalına da Histoloji (doku bilimi) adı verilir. Dokular hücre bölünmesi sonucu meydana gelir.

11 Hücre arası boşlukları: Dokuyu meydana getiren hücreler tek bir sıradan oluşmuş yüzeysel yapılar halinde ise, serbest yüzeyleriyle dış ortamla madde alışverişi yaparlar. Dokuyu meydana getiren hücreler birbirine sıkıca bağlı kitlesel yapılar meydana getiriyorsa gerekli gazların elde edilmesi için dış ortama kadar bağlanan hücrearası boşlukları denen aralıklar meydana gelir.

12 Hücrearası boşlukları üç şekilde meydana gelir. 1) Hücrelerin arasındaki orta lamelin bazı yerlerde özellikle hücrelerin köşelerinde yassılması ve bu noktalarda çeperlerin yüzey geriliminden ötürü birbirinden ayrılmasıyla oluşur (Şizogen hücre arası boşlukları), 2) Hücrelerin eriyerek ortadan kalkmasıyla (Lizigen hücre arası boşlukları), 3) Komşu hücreler arasındaki büyüme farkından ötürü az büyüyen hücrelerin çeperlerinin gerilimi sonucunda koparak parçalanmasıyla oluşan (Reksigen hücre arası boşlukları).

13 Şizogen Şizogen

14 Citrus lizigen lizigen

15 BİTKİSEL DOKULAR Bitkisel Dokuların sınıflandırılması: A- Meristem (bölünür doku) B- Sürekli doku (yetkin doku)

16 Meristem Doku: Meristem doku hücrelerinin özellikleri: Büyük nukleusludur Hücre arası boşlukları yoktur Çok küçük ve çok sayıda vakuole sahiptir. Sık sık bölünerek yeni hücreler meydana getirme özelliğine sahiptir. Bitkide bulundukları yere göre 3 bölüme ayrılırlar: Apikal, Lateral, İnterkalar Kökenlerine göre 2 bölüme ayrılırlar. Primer, Sekonder

17 A) Meristemlerin bitkideki yerine göre sınıflandırılması: Apikal meristem: Kök, gövde veya bunların yan organlarının uçlarında bulunan meristem dokularıdır. Lateral meristem: Organların enine büyümesini sağlayan hücrelerdir.

18 İnterkalar meristem: Sürekli dokular arasında kalan meristemlerdir. Equisetum ve Gramineae de, hem yaprakların çıktığı bölgede hem de yaprakların taban kısmındadır. Apikal ve İnterkalar meristemlerin görevi organların uzunluğuna büyümesini sağlamak hem de bitki yapısının kökenini meydana getirmektir.

19 B) Meristemlerin kökenlerine göre sınıflandırılması: Primer meristem (öncül bölünür doku): Embriyo fazındaki bölünme özelliğini bitki canlı kaldıkça koruyan meristem dokusuna Primer Meristem denir. Primer meristem genellikle kök, gövde ve onların yan organlarının iç kısımlarında bulunur. Sekonder meristem (soncul bölünür doku): Sürekli doku hücrelerinin sonradan meristem özelliğini kazanmasıyla meydana gelen bölünür dokulardır. Örneğin: mantar kambiyumu, kambiyum).

20 Sürekli doku (Daimi): Sürekli Doku Hücrelerinin Özellikleri Bölünme özelliği göstermezler Meristem hücrelerinden daha geniş vakuollere sahiptir. Meristem hücrelerinden daha az protoplazma taşırlar. Meristematik hücrelerden daha kalın çepere sahiptir. 1. Koruyucu doku 2. Temel doku 3. Destek doku 4. İletim dokusu 5. Salgı dokusu

21 Koruyucu doku Bitkilerin iç kısımlarını dış etkilere ve fazla su kaybına karşı koruyan dokudur. İki kısma ayırarak inceleyebiliriz. Epiderma: Bitki organlarının dışını kaplar Bitki organlarını dış etkilerden korur (Tüyler ve emergens) Dış ortamla madde ve gaz alışverişini sağlar (Stoma) Çoğunlukla teksıra hücreden meydana gelir. Bitkilerin fazla su kaybını engeller (Kütikula) Canlı bir dokudur. Bitkilerde toprak üstünde bulunan hemen hemen her tür organın üstünü örter. Hücreler arasında hücrearası boşluklar yoktur. Kloroplast taşımazlar. Hücreler üstten bakılınca düzensiz çeperli, yandan bakılınca dikdörtgen veya oval görünür.

22 epiderma

23 Kütikula: Epiderma hücrelerinin dış çeperlerinde selüloz lamelleri arasına kütin ilavesi ile bir kalınlaşma meydana gelir. Bu tabakaya Kütikula adı verilir. Epidermayı, suyu çok güç geçiren bir hale getirir. epiderma kütikula parenkima

24 Epidermadan türevlenmiş yapılar: 1. Stoma (gözenek), 2. Trikom (tüy), 3. Emergens

25 Stoma Epiderma hücrelerinde dışa doğru geçit yoktur, iç dokularla dış ortam arasındaki ilişki stomalar ile olur. Stoma; gaz ve su buharı alışverişini sağlar, terlemeyi ayarlar. yalnız topraküstü organlarda bulunur (yaprak ve gövde). Stoma hücreleri canlı hücrelerdir, bol kloroplast taşırlar. Fasulye veya böbrek şeklindedir, çift olarak karşılıklı bulunurlar. Bu hücrelerin birbirine bakan çeperleri kalın, komşu hücrelere bakan çeperleri ise incedir. Stoma hücreleri arasında kalan, daralıp genişleyen aralığa por (stoma aralığı), yanlarında bulunan ince çeperli epiderma hücrelerine de komşu hücre adı verilir.

26 Gazların veya su buharının dışarı atılması veya alınması bu boşlukların vasıtası ile olur. Solunum boşluğu Por Stoma komşu hücresi Stoma bekçi hücreleri

27 Stoma hücreleri turgorlarını (iç basınç, çeper basıncı) azaltıp çoğaltma yeteneğindedirler. Dokularda yeterli miktarda su bulunmadığı zaman bu hücreler turgorlarını azaltarak stoma açıklığını daraltır. Aksi durumda ise turgorlarının arttırarak porlarını genişletir ve böylece suyun kaybını ayarlarlar.

28 Yaprak yüzeylerinde stomanın bulunuşlarına göre 3 şekle ayrılırlar, Amfistomatik: Stomalar yaprağın hem alt hem de üst epidermasında bulunur. Örnek: Eucalyptus camaldulensis (sıtma ağacı) Hipostomatik: Stomalar yaprağın sadece alt epidermasında bulunur. Örnek: Laurocerasus officinalis (taflan, karayemiş) Epistomatik: Stomalar yaprağın sadece üst epidermasında bulunur. Örneğin: Nymphaea alba (beyaz nilüfer) 1. Su içinde yaşayan bitkilerde stoma bulunmaz, 2. Nemli yerlerde yetişen bitkilerde stomalar dışarı doğru çıkıntılıdır 3. Normal şartlarda yaşayan bitkilerde, epiderma ile aynı hizadadır 4. Kurak yerlerde yaşayanlarda ise epiderma hizasının altındadır

29 Trikom (tüy) Tüyler bazı epiderma hücrelerinin dışa doğru meydana getirdiği uzantılardır. Görevlerine göre salgı ve örtü tüyleri olmak üzere ikiye ayrılabilir. Örtü tüyleri : Bu tüylerin görevleri, koruyucu olması, ısı ve su kaybını önlemektir. Çeperleri selülozik veya odunlaşmıştır. Kutikula, düz, noktalı veya çizgilidir. Çok çeşitlidirler. Şu şekilde özetleyebiliriz. Tek hücreli tüyler: Bölünmeyen, uzun veya kısa epiderma hücreleridir. Kısa ve konik, dış tüyü uzun ve tüpsü tüyleri meydana getirirler. Çok hücreli tüyler: Basit veya dallanmış olabilirler. Epiderma hücresi tek veya iki sıra halinde bölünmüştür. Bazen özel şekiller gösterirler: kamçı tüy, T tüyü, şamdan tüy, yıldız tüy. Nadiren örtü tüyleri içinde kristal gözlenir. Örneğin: Cannabis sativa.

30

31

32 Salgı tüyleri: Saf su, şekerli, kalkerli, tuzlu su, eterik yağ (uçucu yağ) ve ferment gibi maddeleri salan tüylerdir. Bir salgı tüyü bir sap ve bir baş kısmından yapılmıştır. Hücrelerin çeperi ince ve selüloziktir. Kutikula ince ve düzdür. Salgı maddesi tüyün baş kısmındadır, hücreler ile kutikula arasında toplanır. Bu sebepten kutikula şişkindir. Sap ve baş kısmı bir veya birkaç hücreden yapılmıştır.

33 Cannabis Urtica

34 Emergens: Emergensler epidermadan dışarıya doğru çıkan, tüylerden farklı olarak yalnız epidermadan meydana gelmeyip, epiderma altındaki dokuları da içeren çıkıntılardır. Salgı ve tutunma ödevi görürler. Örneğin: Rosa (gül) ve Rubus (böğürtlen) bitkisindeki dikenler tutunma, Drosera daki dokunaçlar salgı yapan emergenslerdir.

35 Mantarlaşmış koruyucu doku: Yaşlanan ve kalınlaşan bitkilerde, epiderma, sınırlı olan gerileme ve büyüme kabiliyetinden ötürü, parçalanır, onun görevini mantarlaşmış koruyucu doku (kısaca mantar doku) üzerine alır. Bu dokuyu ikiye ayırabiliriz: Primer mantarlaşmış doku Sekonder mantarlaşmış doku Primer mantar doku: Bu dokuya köklerde rastlanır. Yaşlanan köklerde epiderma dokusu bozulur, epiderma altındaki parenkimatik hücrelerden meydana gelen hipoderma adını alan hücrelerin çeperleri mantarlaşır ve eksoderma dokusunu meydana getirir. Sekonder mantar doku : Sekonder mantarlaşmış doku gövdede görülür, yaşlı daimi dokuların meristamatik hale geçmesiyle oluşur. Sekonder mantar doku 2 ye ayrılarak incelenir: 1. Periderma, 2. Lentisel

36 Periderma: Periderma, epiderma ve epiderma altındaki dokuların sekonder olarak meydana getirdiği mantarlaşmış bir dokudur. 3 kısma ayrılır: Fellogen: (Mantar kambiyumu) Sekonder olarak meydana gelir ve enine bölünmelerde dışa doğru (çevreye) mantar dokuyu (Fellem) içe doğru (merkeze) fellodermayı meydana getirir. Fellem: Mantar kambiyumu üzerinde düzenli, kloroplast taşımayan, basık prizmatik hücrelerden meydana gelmiştir. Felloderma: Bir veya birkaç sıra canlı hücrelerden meydana gelen bir tabakadır. Çeperleri mantarlaşmamıştır, kloroplast içerirler. Periderm 1. Fellogen, 2. Fellem, 3. Felloderma

37 Lentisel (Kovucuk): Çok yıllık bitkilerin gövdelerinde, sekonder yapı meydana gelirken; Epiderma Stoma Gövde üzerinde ince yarıklar veya yuvarlak kabartılar şeklindedirler. Stomanın altına rastlayan yerde interselüler boşluklar bulunan parenkimatik bir doku oluşur. Lentisel adını alan bu yapılar gaz alışverişi sağlar. Periderma (Mantarlaşmış doku) Lentisel

38

39 Parenkima dokusu (Temel Doku) Parenkima dokusu, düzenli yapılı, izodiyametrik ve canlı hücrelerden meydana gelmiştir. Çeperler daima ince, plazmaları bol ve nukleusları belirlidir. Hücreler arasında basit geçitler bulunur. Parenkima hücreleri içinde kloroplast, kromo plast ve leukoplastlara bol miktarda rastlanır. 4 kısma ayırarak inceleyebiliriz:

40 Assimleme parenkiması Bu parenkimanın ödevi ışık karşısında taşıdıkları kloroplastlar sayesinde organik madde meydana getirmektir. Bu nedenle assimleme parenkiması, ışık gören ve çok sayıda kloroplast bulunduran organlarda bulunur Assimleme olayı esnasında bazı gazların hücreye girip çıkabilmesini sağlamak için hücre arası boşlukları vardır. Meydana gelen organik maddelerin iletim dokusuna ulaşmasını sağlar. Bu prensiplere en uygun parenkima dokusu yapraklarda bulunur.

41 Assimleme parenkiması Palisad Yanyana dik olarak dizilirler Genellikle silindirik şekilliler Bol kloroplat içeren Aralarında dar interselüler boşluklar bulunur Yaprağın üst epidermasının altında yer alır Sünger Geniş interselüler boşluklara sahiptir. Düzensiz şekil gösterirler.

42 Palisat ve sünger parenkimasının yaprakta bulunuşlarına göre yapraklar 3 grupta sınıflandırılır; Bifasiyal (Dorsiventral) yapraklar: palisat parenkiması bir yüzde, sünger parenkiması diğer yüzde. Ekvifasiyal (İzolateral) yapraklar: Palisat parenkiması her iki yüzde, sünger parenkiması ortada. Unifasiyal (sentrik) yaprak: Alt ve üst yüz ayırt edilmez, mezofil devamlıdır. Dar silindirik yapraklarda görülürler.

43 Depo parenkiması: Bitkilerde besin maddelerinin depo edildiği parenkimatik hücrelerden yapılmıştır. Rizom, yumru, soğan, tohum, gövde ve kökün öz kısımları organik madde bakımından zengin depo parenkiması içerir. Yalnız besin maddesi değil su depo eden organizmalarda da su depo parenkiması bulunur. Gövde ve yapraklarında su depo eden parenkima hücreleri bulunan bitkilere sukkulent adı verilir. Cactus (kaktüs), Sedum (Damkoruğu).

44 İletim parenkiması Bitkilerde iletim işini yapan dokuların etrafında yer alan parenkimatik hücrelerdir. Havalandırma parenkiması (Aerankima) Bataklık ve su bitkilerinde, yani oksijen alma bakımından zorluk çeken bitkilerde geniş hava boşlukarına ihtiyaç vardır. Bu da havalandırma dokusu ile sağlanır. Havalandırma parenkiması (Cyperus papyrus Papirüs)

45

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 4. Hafta: Bitkisel Dokular - devam B. SÜREKLİ DOKULAR (BÖLÜNMEZ DOKULAR)

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 4. Hafta: Bitkisel Dokular - devam B. SÜREKLİ DOKULAR (BÖLÜNMEZ DOKULAR) B. SÜREKLİ DOKULAR (BÖLÜNMEZ DOKULAR) Bölünme özelliğini kaybetmişlerdir. Kofulları büyük ve sitoplâzmaları azdır. Hatta bazen sitoplâzmalarını tamamen kaybetmiş ve ölmüşlerdir. Çeperlerinde sekonder veya

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA KOLONİ VE DOKULAŞMA Yeryüzünde çok sayıda tek hücreli canlı vardır ve bunlar basit yapılıdır. Oysaki çok hücreli olmak gelişmiş canlı olmanın gereklerindendir. Çünkü tek hücreli bir canlı (örneğin Euglena

Detaylı

A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI

A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI Bitkilerin Yapısı Biyoloji Ders Notları A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI Karasal bitkiler iki organ sistemine sahiptir. Toprakların su ve mineral alınmasını sağlayan toprak altı kök sistemi ve gövde,

Detaylı

B İ T K İ B İ Y O L O J İ S İ

B İ T K İ B İ Y O L O J İ S İ B İ T K İ B İ Y O L O J İ S İ *BİTKİSEL DOKULAR www.sanalbiyoloji.com Bitkiler damarsız tohumsuz, damarlı tohumsuz ve tohumlu bitkiler olmak üzere üç grupta incelenir. Damarsız tohumsuz bitkilerde kök,

Detaylı

GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR

GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR Bedri SERDAR 2017 HİSTOLOJİ (DOKU BİLİMİ) Çok hücrelilerde bölünen hücreler, bir arada kalırlar ve gerekli bazı farklılaşmaları gerçekleştirerek Doku ları oluştururlar.

Detaylı

BİTKİSEL DOKULAR (DEVAM)

BİTKİSEL DOKULAR (DEVAM) BİTKİSEL DOKULAR (DEVAM) BÖLÜNMEZ (DEĞİŞMEZ) DOKU : Bölünmez dokular, bölünür doku hücrelerinin bölünme yeteneklerini kaybetmeleri sonucunda oluşur. Bölünmez doku hücreleri, küçük çekirdekli, az sitoplazmalı,

Detaylı

1.Bitkisel dokular 2.Hayvansal dokular

1.Bitkisel dokular 2.Hayvansal dokular Bitkisel Dokular Doku, bitki, hayvan ve insan organlarını meydana getiren, şekil ve yapı bakımından benzer olup, aynı vazifeyi gören, birbirleriyle sıkı alâkaları olan aynı kökten gelen hücrelerin topluluğu.

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) 12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 9 BİTKİSEL DOKULAR MERİSTEM

12. SINIF KONU ANLATIMI 9 BİTKİSEL DOKULAR MERİSTEM 12. SINIF KONU ANLATIMI 9 BİTKİSEL DOKULAR MERİSTEM BİTKİSEL DOKULAR Bitkilerde toprak üstü ve toprak altı olmak üzere iki tane sistem vardır. Toprak üstü organ sistemine SÜRGÜN SİSTEM Toprak altı organ

Detaylı

BİTKİ BİYOLOJİSİ #1 BİTKİSEL DOKULAR MERİSTEM SELİN HOCA

BİTKİ BİYOLOJİSİ #1 BİTKİSEL DOKULAR MERİSTEM SELİN HOCA BİTKİ BİYOLOJİSİ #1 BİTKİSEL DOKULAR SELİN HOCA BİTKİLERİN YAPISI Bitkilerde toprak üstü ve toprak altı olmak üzere iki tane sistem vardır. Toprak üstü organ sistemine SÜRGÜN SİSTEM Toprak altı organ sistemine

Detaylı

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek.

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. 19.11.2014/Çarşamba Lab 6 KONU: Hücre Bölünmesi ve Kromozom Morfolojisi AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. KAZANIMLAR: Ökaryotik hücrelerin nasıl çoğaldıkları

Detaylı

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler Biçimlenmiş ve yoğunlaşmış kromatin materyaline kromozom denir. Kromozomlar Mitoz ve/veya Mayoz bölünmenin Profaz safhasında görülmeye başlar ve Metafaz

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak

Detaylı

MBG 112 GENEL BİYOLOJİ II BİTKİ YAPISI VE BÜYÜME DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN ÇİFTÇİ. Bitkilerde 3 temel organ bulunur. Kök. Gövde.

MBG 112 GENEL BİYOLOJİ II BİTKİ YAPISI VE BÜYÜME DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN ÇİFTÇİ. Bitkilerde 3 temel organ bulunur. Kök. Gövde. MBG 112 GENEL BİYOLOJİ II BİTKİ YAPISI VE BÜYÜME DOÇ. DR. YELDA ÖZDEN ÇİFTÇİ Bitkilerde 3 temel organ bulunur. Kök Gövde Yaprak 1 Anatomik olarak bu organlar monokotil ve dikotiledonlarda farklılık gösterir.

Detaylı

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler Biçimlenmiş ve yoğunlaşmış kromatin materyaline kromozom denir. Kromozomlar Mitoz ve/veya Mayoz bölünmenin Profaz safhasında görülmeye başlar ve Metafaz

Detaylı

Sunum ve Sistematik. Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Sunum ve Sistematik. Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: BİTKİLERİN YAPISI ALIŞTIRMALAR Bu başlık altında her bölüm kazanımlara ayrılmış, kazanımlar tek tek çözümlü temel alıştırmalar ve sorular ile taranmıştır. Özellikle bu kısmın

Detaylı

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi.

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi. KONU 9. HÜCRE BÖLÜNMESİ MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar birçok canlı grubu tarafından gerçekleştirilebilir. Mitoz bölünme sonunda bölünen hücrelerden

Detaylı

BİTKİSEL LAR BİTKİSEL LAR B. BİTKİSEL LAR Dokular; aynı görevi yapmak üzere özelleşmiş hücre topluluklarıdır. -Yüksek yapılı bitkilerde bulunan dokular üstlendikleri görevlere göre meristem, temel, iletim

Detaylı

Bitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir.

Bitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir. HÜCRE: Bitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir. Bitkiler görevleri özel olan milyonlarca hücreden oluşmuştur. Hayvan hücrelerinin aksine, bitki hücreleri

Detaylı

Hücre çekirdeği (nucleus)

Hücre çekirdeği (nucleus) Hücre çekirdeği (nucleus) Toplam hücre hacmının 1/20-1/10'unu kapsar. Değişik hücrelerde mekanik etkilerle, yer ve şekil değiştirebilir, bu nedenle hücrelerde farklı şekillerde görülebilir. Çekirdek, hücre

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

BİTKİLERİN GENEL YAPISI

BİTKİLERİN GENEL YAPISI BİTKİLERİN GENEL YAPISI Bitkiler Organik Maddeleri sentezler, inorganik maddeleri ise hazır olarak dışarıdan alır. Bitkilerin sınıflandırılması şu şekildedir. A.MERİSTEM DOKU (Bölünür Doku) Belirli bir

Detaylı

Hücre canlının en küçük yapı birimidir.

Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 5. Hafta: Bitkisel Dokular - devam DESTEK DOKU (MEKANİK SİSTEM)

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 5. Hafta: Bitkisel Dokular - devam DESTEK DOKU (MEKANİK SİSTEM) DESTEK DOKU (MEKANİK SİSTEM) Bitkiler hayatta kalmak için sabit bir duruşa sahip olmak zorundadır. Fotosentezde ışığın soğurulması, topraktan su ve minerallerin alınması gibi hayati önem taşıyan tüm bu

Detaylı

Destek Dokusu Destek doku Skleranşim hücreleri Kollenşim hücreleri

Destek Dokusu Destek doku Skleranşim hücreleri Kollenşim hücreleri Destek Dokusu Destek doku Skleranşim hücreleri Kollenşim hücreleri Destek doku (Skleranşim ve taş hücreleri) Destek doku (Kollenşim hücreleri) İletim Dokusu 1. Ksilem: Köklerden alınan suyun yapraklara

Detaylı

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı,

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 7. Hafta: Gövde

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 7. Hafta: Gövde GÖVDE Bazı istisnalar sayılmazsa, kormofitlerde kök ile yapraklar arasında kalan kısma gövde denir. Gövde üzerinde yandal veya çiçek tomurcukları bulunur. Tomurcuk taşımak, gövdeyi kökten ayıran en önemli

Detaylı

ÜREME. Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir.

ÜREME. Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir. 1 ÜREME Canlıların kendilerine benzer canlı fertler (yavrular) meydana getirerek neslini devam ettirmesine üreme denir. *Eşeysiz üreme: EŞEYSİZ ÜREME Tek bir ata bireyin, kendisiyle aynı genetik özelliklere

Detaylı

CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler)

CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler) CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler) Bu gruba giren bitkiler, tek hücreli veya koloni halinda yaşayan, bazı üyeleri ipliksi yapıda olan mavi renkli alglerdir. Bir kısmı bakteri kadar küçüktür. Bir hücrede

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 8. Hafta: Yaprak

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 8. Hafta: Yaprak YAPRAK Yapraklar bitkinin fotosentez ve terleme (transpirasyon) organıdır. Gövdeden köken alırlar. Gövde üzerinde düğüm (nod) adı verilen bölgelerden çıkarlar. Kök ve gövdeye göre, ömürleri daha kısadır.

Detaylı

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan

Detaylı

4. SUYUN ALINMASI VE TAŞINMASI

4. SUYUN ALINMASI VE TAŞINMASI 4. SUYUN ALINMASI VE TAŞINMASI Suyun tamamına yakını bitki kökleri ve az bir bölümü de toprak üstü organlarıyla alınır. Su, metabolik enerjiye gereksinim duyulmaksızın temelde osmotik kurallara bağlı olarak

Detaylı

Bitki Morfolojisi Dersi

Bitki Morfolojisi Dersi Bitki Morfolojisi Dersi 12.12.2017 MEYVA Öğrenim Hedefleri Meyve tanımı Meyve sınıflandırması Agregat ve Bileşik Meyve tanımı Basit meyve sınıflandırması Kuru meyve sınıflandırması Açılamayan kuru meyve

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ 9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

Materyal: Rosa sp. (gül; dikotil çiçek) ve Lilium sp. (zambak; monokotil çiçek)

Materyal: Rosa sp. (gül; dikotil çiçek) ve Lilium sp. (zambak; monokotil çiçek) KONU 10. ÜREME VE GELİŞME I. Bitki Hücrelerinde Üreme ve Gelişme: Materyal: Rosa sp. (gül; dikotil çiçek) ve Lilium sp. (zambak; monokotil çiçek) Yöntem: Rosa sp. ve Lilium sp. tam çiçeğinden alınan enine

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi:

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi: HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı büyümesinden dolayı,

Detaylı

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı

Detaylı

Bitkisel Dokular, Bitkinin Kısımları, Meristem Doku

Bitkisel Dokular, Bitkinin Kısımları, Meristem Doku Bitkisel Dokular, Bitkinin Kısımları, Meristem Doku Bitkisel Dokular Doku, ortak bir yapıyı oluşturmak ve bir işlevi yerine getirmek için birlikte çalışan hücrelerin oluşturduğu gruptur. Bitkilerin büyüme

Detaylı

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların

Detaylı

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME Hücre döngüsü uzun bir interfaz ve kısa bir bölünme evresinden oluşur. Hücre bölünmesi tüm canlılarda büyüme, gelişme ve onarım sağlar.

Detaylı

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve

Detaylı

Mayoz Bölünmenin Oluşumu

Mayoz Bölünmenin Oluşumu MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? 03 Ocak 2012, 23:39 Osman BEDEL MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? Kromozom sayılarının nesiller boyu sabit tutulması mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme ile

Detaylı

- Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR

- Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR OTEKOLOJİ SU - Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR ÇİĞ VE KIRAĞI - Toprak yüzeyinin sıcaklığını kaybetmesi - Suyun yoğunlaşması - Çiy

Detaylı

ÖKARYOT CANLILAR Protista alemi

ÖKARYOT CANLILAR Protista alemi ÖKARYOT CANLILAR Protista alemi **Ökaryot canlılar: Çekirdekli hücre taşıyan canlılardır. Zarlı organeller bulunur. DNA' larında histon proteinleri bulunur. Ökaryot canlılar; 1. Protista 2. Bitkiler 3.

Detaylı

Fen Bilimleri Kazanım Defteri

Fen Bilimleri Kazanım Defteri Fen Bilimleri 6 Bir Bakışta Önemli noktalar... Akılda kalıcı özet bilgi alanları... Konu özetleri için ayrılmış bölümler... Konuyu pekiştiren farklı soru tipleri içeren alıştırma sayfaları... 2 Boşluk

Detaylı

BİTKİ MORFOLOJİSİ. Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit Farmasötik Botanik Anabilim Dalı

BİTKİ MORFOLOJİSİ. Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit Farmasötik Botanik Anabilim Dalı BİTKİ MORFOLOJİSİ Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit Farmasötik Botanik Anabilim Dalı Sitoloji Canlıların ve bitkilerin genel özellikleri Botaniğin ana dalları Bitki hücresinin genel yapısı Bitkisel makromoleküller

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 23 HÜCRE 1 - HÜCRENİN KEŞFİ PROKARYOT ÖKARYOT HÜCRE

9. SINIF KONU ANLATIMI 23 HÜCRE 1 - HÜCRENİN KEŞFİ PROKARYOT ÖKARYOT HÜCRE 9. SINIF KONU ANLATIMI 23 HÜCRE 1 - HÜCRENİN KEŞFİ PROKARYOT ÖKARYOT HÜCRE HÜCRE Canlıların en küçük yapı birimi hücredir. Tüm canlılar hücrelerden meydana gelmiştir. Hücrelerin şekilleri ve canlı içindeki

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Bitkilerde Beslenme ve Boşaltım BİTKİLERDE BESLENME VE BOŞALTIM

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Bitkilerde Beslenme ve Boşaltım BİTKİLERDE BESLENME VE BOŞALTIM BİTKİLERDE BESLENME VE BOŞALTIM Difüzyon ve Ozmos Birbiriyle karışabilen iki gaz veya sıvı kapalı bir ortama koyulduğunda, bu iki maddeye ait moleküller çok oldukları yerden az oldukları yere doğru serbest

Detaylı

Çekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph

Çekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #23

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #23 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #23 1) Embriyo Amniyon Sıvısı 2) Bakterilerin ve paramesyumun konjugasyonu sırasında; I. Sitoplazmadaki serbest deoksiribonükleotitlerin azalması II. Kalıtsal çeşitlilik artışı

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 15 BİTKİLERİN YAPISI KÖK

12. SINIF KONU ANLATIMI 15 BİTKİLERİN YAPISI KÖK 12. SINIF KONU ANLATIMI 15 BİTKİLERİN YAPISI KÖK KÖK Kara hayatına uyum sağlamış bitkilerde genellikle toprak altına doğru gelişen KÖK bulunur. Kök sistemi; Bitkiyi toprağa bağlar. Topraktan su ve mineralleri

Detaylı

MORFOLOJİ 1. BÖLÜM HÜCRE BİLİMİ (SİTOLOJİ)

MORFOLOJİ 1. BÖLÜM HÜCRE BİLİMİ (SİTOLOJİ) MORFOLOJİ 1. BÖLÜM HÜCRE BİLİMİ (SİTOLOJİ) Şekillerine göre hücre tipleri Paranşimatik Prosenşimatik Bir bitki hücresinin kısımları Protoplast Protoplazma Sitoplazma Mitokondri Plastid Endoplazmik retikulum

Detaylı

SİTOPLÂZMA HÜCRE ORGANELLERİ. * Maddelerin taşınması için kanal, sentezi yapılmış maddeler için de toplanma bölgeleridir.

SİTOPLÂZMA HÜCRE ORGANELLERİ. * Maddelerin taşınması için kanal, sentezi yapılmış maddeler için de toplanma bölgeleridir. SİTOPLÂZMA Her hücrede sitoplâzma bir ara sıvı ile bu sıvı içine yerleşmiş organellerden oluşur. Sitoplâzma homojen görünümlü, lifli ve boşluklu bir yapıdadır. Çok defa köpüksü ve peteğimsi renksiz sulu

Detaylı

Bitkilerin Adaptasyonu

Bitkilerin Adaptasyonu Bitkilerin Adaptasyonu 1 Bitkiler oldukça ekstrem ekolojik koşullarda hayatta kalabilirler. Bitkilerin bu türden ekstrem koşullarda hayatta kalabilmesi için adaptasyona ihtiyacı vardır. Shelford s Tolerans

Detaylı

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 6 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 11 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 13 SİSTEMATİK... 34 BİTKİ VE

Detaylı

A. SÜRGEN (MERİSTEM) DOKULAR

A. SÜRGEN (MERİSTEM) DOKULAR BİTKİSEL DOKULAR Yüksek yapılı bitkilerdeki dokular; sürgen (meristem) doku ve değişmez doku olmak üzere iki grupta incelenir. A. SÜRGEN (MERİSTEM) DOKULAR Meristem dokunun kökeni embriyodur. Özellikleri

Detaylı

Transpirasyonun fiziksel yönü evaporasyona benzer ve aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir:

Transpirasyonun fiziksel yönü evaporasyona benzer ve aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir: Transpirasyon Transpirasyon Bitkilerin çeşitli dokularından atmosfere buhar halinde su verilmesi olayına transpirasyon denmektedir. Hava, nemli ve kurak oluşuna göre değişen belli bir su buharı emme gücüne

Detaylı

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop:  Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir. Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 10. Sınıf 1) Hücre döngüsünün interfaz evresini yeni tamamlamış bir hücre ile bu hücrenin döngü sonunda oluşturduğu yeni hücrelerde; I. DNA miktarı II. Gen Sayısı III. Gen

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA

12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA 12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA BİTKİLERDE BESLENME Bitkiler inorganik ve organik maddelere ihtiyaç duyarlar. İnorganik maddeleri hazır almalarına rağmen organik maddeleri

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #4

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #4 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #4 1) Bir hücrenin X maddesini difüzyonla almakta olduğu görülmüştür. Bu hücre ve içerisinde bulunduğu ortamla ilgili, I. Ortamdaki X yoğunluğu hücreden daha fazladır. II. X in

Detaylı

ÇİÇEKLİ BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI 12. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 12.3.1. Bitkilerin Yapısı Anahtar Kavramlar fotoperiyodizm, nasti, oksin, tropizma, uç meristem, yanal meristem, yaş halkaları

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR

BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR ÖZEL EGE İLKÖĞRETİM OKULU BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR Hazırlayanlar: Aksel Adnan Yüksel TAN Çağlar BÜYÜKTOPÇU Denizhan ÇAKAR Dorukhan DEMİR Yunus SANCAK Rehber Öğretmen: Münire Savranoğlu Nisan,2002

Detaylı

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN

Detaylı

BİTKİLERDE DOKU TERİMLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ

BİTKİLERDE DOKU TERİMLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ Eurasscience Journals Avrasya Terim Dergisi, 2015, 3 (2): 1-8 BİTKİLERDE DOKU TERİMLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ N. Neslihan Sargın 1 ve Ünal Akkemik 2 1 Çapa Fen Lisesi, Fatih-İstanbul, ileti: nneslihan.acarca@gmail.com

Detaylı

Karbonhidratlar, odunsu bitkilerin en önemli yapı maddeleridir.

Karbonhidratlar, odunsu bitkilerin en önemli yapı maddeleridir. Karbonhidratlar Karbonhidratlar Karbonhidratlar, odunsu bitkilerin en önemli yapı maddeleridir. Bunlar, meristematik dokulara iletildiğinde, bu kısımlarda selüloz, lignin, pektin bileşikleri ve lipitler

Detaylı

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,

Detaylı

BİTKİLERİN YAPISI kök sürgün sistemi vejetatif organlar generatif organlar organ sistemlerini organları bitki dokularını

BİTKİLERİN YAPISI kök sürgün sistemi vejetatif organlar generatif organlar organ sistemlerini organları bitki dokularını BİTKİLERİN YAPISI Tohumlu bitkiler bilinen yaklaşık 280.000 tür ile karasal bitkilerin en çeşitli ve en yaygın grubunu oluşturur. Tüm bitki türleri doğal seçilim sayesinde içinde büyüdükleri ortamda yaşama

Detaylı

SU BİTKİLERİ 11. Prof. Dr. Nilsun DEMİR

SU BİTKİLERİ 11. Prof. Dr. Nilsun DEMİR SU BİTKİLERİ 11 Prof. Dr. Nilsun DEMİR KÖK: BRYOPHYTA KARA YOSUNLARI Sınıf: Gerçek Kara yosunları (Musci) Sınıf: Ciğer Otları (Hepaticeae) - Toprak yüzeyine yatık büyürler, - Gövde yassıdır, yaprak şeklindedir,

Detaylı

PROKARYOT VE ÖKARYOT HÜCRELER

PROKARYOT VE ÖKARYOT HÜCRELER PROKARYOT VE ÖKARYOT HÜCRELER HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikleri gösterebilen en küçük birimidir. Hücre, (İng. Cell); Latince küçük odacık anlamına gelen "cellula" kelimesinden

Detaylı

İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR

İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR HÜCRE İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR ANLAMINA GELEN HÜCRE DEMİŞTİR.ANCAK HÜCRE BİLİMİNİN

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 46. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-6 PROTİSTA ALEMİ

ADIM ADIM YGS-LYS 46. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-6 PROTİSTA ALEMİ ADIM ADIM YGS-LYS 46. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-6 PROTİSTA ALEMİ PROTİSTA ALEMİ Koloni, tek ve çok hücreli ökaryot canlıların bir arada bulunduğu karışık bir gruptur. Protista alemindeki canlılar

Detaylı

Hücre Çeperi. http://www.sigmaaldrich.com/img/assets/22940/plant-cell-wall.jpg

Hücre Çeperi. http://www.sigmaaldrich.com/img/assets/22940/plant-cell-wall.jpg GENEL BOTANİK Hücre Çeperi Bitkisel hücrelerde vakuoller önemli derecede ozmotik bir iç basınç geliştirebildikleri için, bu basınca karşı koyabilecek ve dayanabilecek böyle bir çeperin varlığı zorunludur.

Detaylı

Bitkilerde Eşeyli Üreme

Bitkilerde Eşeyli Üreme Bitkilerde Eşeyli Üreme İki farklı cinsiyete ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle yeni canlılar oluşmasına eşeyli üreme denir. Oluşan yeni canlı, ana canlılardan farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. Bitkiler

Detaylı

Vegetatif (eşeysiz) çoğaltma

Vegetatif (eşeysiz) çoğaltma Vegetatif (eşeysiz) çoğaltma Genel anlamda, bitkilerin değişik yaşlarda gövde ve dal parçaları, büyüme uçlarındaki meristematik dokuları, kökleri, yaprakları yada özelleşmiş veya değişikliğe uğramış gövde

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU 11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan

Detaylı

Farmakognozi I Uygulama

Farmakognozi I Uygulama Farmakognozi I Uygulama Arş.. Gör. Dr. Nilüfer Orhan E-Posta: nsendogdu@gazi.edu.tr Oda no: 316 Arş.. Gör. Dr. Nilüfer ORHAN Arş.. Gör. Uzm. Sezer ŞENOL Arş.. Gör. Uzm. Tuğba GÜNBATAN Arş.. Gör. Fatma

Detaylı

CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK

CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK EN KÜÇÜK OLANINDAN EN BÜYÜK OLANINA KADAR TÜM CANLILARIN YAPISINI OLUŞTURAN BİRİM: HÜCRE Canlıların tüm özelliklerini taşıyan en küçük birimine hücre denir. Canlı bir hücreden

Detaylı

-Kloroplast ve mitokondri bulunmaz fakat bu organellerde bulunan aynı bulunur.

-Kloroplast ve mitokondri bulunmaz fakat bu organellerde bulunan aynı bulunur. BAKTERİLER GENEL ÖZELLİKLERİ: -Prokaryot hücre yapılı, tek hücreli canlılardır. -Halkasal DNA ya sahiptirler. Bazı bakterilerde plazmit bulunur. Plazmit: Küçük ve halka şeklinde DNA parçacıklarıdır. Bakterilerin

Detaylı

Bitki Morfolojisi Lab. 11 Meyve

Bitki Morfolojisi Lab. 11 Meyve Bitki Morfolojisi Lab. 11 Meyve Öğrenim Hedefleri Meyve tanımı ve meyve sınıflandırması, Kuru meyvelerin sınıflandırılması ve tanımları, Etli meyve, bakka ve druppa tanımı, Agregat meyve tanımı, Bileşik

Detaylı

Genel olarak dış görünüşü bakımından kökün gövdeden farkı, yaprak taşıyan düğümlere (nod) ve düğümler arasına (internod) sahip olmaması ve kloroplast

Genel olarak dış görünüşü bakımından kökün gövdeden farkı, yaprak taşıyan düğümlere (nod) ve düğümler arasına (internod) sahip olmaması ve kloroplast KÖK, GÖVDE, YAPRAK KÖK Kök, kara hayatına uymuş olan gelişmiş bitkilerde genel olarak toprak içerisine doğru büyüyen ama nadiren toprak üstünde de bulunan bir organdır. Görevi, bitkiyi toprağa bağlamak,

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme.

HÜCRE BÖLÜNMESİ. 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme. HÜCRE BÖLÜNMESİ 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme. Amitoz Bölünme Önce nukleolus, sonra nukleus, daha sonra sitoplazmanın uzayıp ortadan boğulması ile ikiye

Detaylı

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLERDE TANE

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLERDE TANE YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLERDE TANE Yemeklik tane baklagillerde tane, meyvenin içinde olup, göbek bağı ile bağlıdır. Bitkiye gelen tüm besin maddeleri bu bağ ile taneye taşınır. Taneler; renk, büyüklük ve

Detaylı

Kök :Tohumdan ilk gelişen organdır.

Kök :Tohumdan ilk gelişen organdır. Kök :Tohumdan ilk gelişen organdır. 1.Fonksiyonları toprağa bağlanma su ve inorganik maddelerini emmek bitkinin diğer bölgelerine taşınan bazı hormonların üretimi (meristem olarak) karbonhidrat ve / veya

Detaylı

www.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE

www.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Atomların molekülleri,

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket VÜCUDUMUZDA SISTEMLER Destek ve Hareket DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Vücudun hareket etmesini sağlamak Vücutta bulunan organlara destek sağlamak Destek ve Hareket Sistemi İskelet Sistemi Kaslar Kemikler Eklemler

Detaylı

2.Fotosentez sırasında bitkiler: 1 p./ 4. Karbondioksit havadan bitkinin yaprağına nereden girer? 1 p./

2.Fotosentez sırasında bitkiler: 1 p./ 4. Karbondioksit havadan bitkinin yaprağına nereden girer? 1 p./ 6. iyoloji dersi bölgesel yarışma 23.02.2019 IX sınıf CEVAPLAR 1-12 arası verilen soruların doğru cevabını sarınız. ütün sorularda sadece bir taen doğru cevap vardır. 1. Su bitkinin yaprağına nerden girer?

Detaylı

GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR

GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR Kloroplastlar Kloroplastlarda bulunan yeşil renk maddesi olan klorofiller, güneş enerjisini absorbe eder ve depo ederler. Adenozindifosfat (ADP) ve Fosfat (PO4) ın

Detaylı

ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME ÜNİTE:1 CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME HÜCRE: Canlıları oluşturan en küçük yapı birimine hücre denir.bütün canlılar hücrelerden oluşmuştur. * İnsanlar, hayvanlar, bitkiler, tek hücreli canlıların

Detaylı

Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır.

Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır. Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır. Hücre mitozla bölünmeden önce DNA eşlemesi olur. Hücre mitozla bölünmeye başlamadan

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2

ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2 ADIM ADIM YGS LYS 64. ADIM EŞEYSİZ ÜREME 2 4) Partenogenez Döllenmemiş yumurtadan mitoz bölünmeler ile canlı gelişimine PARTENOGENEZ denir. Arı, karınca, su piresi ve bazı kertenkele gibi canlılarda görülür.

Detaylı

ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir.

ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir. ÜNİTE I HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1.1 HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi canlılar aleminde görülen en önemli biyolojik olaylardan biridir. Hücre büyürken, hücre zan genişler, hacmi artar. Ancak hücrenin

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli

Detaylı

BİYOLOJİ DERSİNDEN 5. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 7.sınıf

BİYOLOJİ DERSİNDEN 5. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 7.sınıf 15.04.2018 BİYOLOJİ DERSİNDEN 5. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 7.sınıf 1. Verilen hastalıklardan hangilerine virüsler neden olur? а) menenjit b) AİDS c) influensa ç) difteri d) frengi e) su çiçeği (3 p.) 2.

Detaylı

Aşağıda mitoz bölünme safhaları karışık olarak verilmiştir.

Aşağıda mitoz bölünme safhaları karışık olarak verilmiştir. 2015/2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖRNEK 8.SINIFLAR 1.DÖNEM 1.YAZILI Adı Soyadı : No: Sınıf: Resimdeki türlerin bazı hücrelerindeki kromozom sayılarını yazınız. (4x2p) Aşağıda mitoz bölünme

Detaylı