SAĞLIKLI KAHVALTI, SAĞLIKLI GELECEK HELENA ÇALIŞMASI

Transkript

1 SAĞLIKLI KAHVALTI, SAĞLIKLI GELECEK HELENA ÇALIŞMASI Dyt.Ceren Batmaz Sarı Nestlé Türkiye Beslenme, Sağlık, İyi Yaşam ve İnovasyon & Renovasyon Müdürü

2 KAHVALTININ FAYDALARI Kahvaltı günün en önemli öğünü; Sağlıklı vücut ağırlığını korumaya yardımcı olur: Kahvaltıyı atlayan bireyler fazla kilolu olmaya daha yatkındır (1,2). Kahvaltı etmenin doğru beslenme alışkanlıklarını geliştirdiği ve olası atıştırmalığı azalttığı düşünülmektedir. Fiziksel ve duygusal iyilik halini geliştirir: Kahvaltı eden yetişkinler kendilerini fiziksel ve duygusal olarak daha iyi hissetmektedir (6-13). Besin öğesi gerekesinimini karşılamada kilit rol oynar (3,4): Gün içerisinde diğer öğünlerde karşılanamayan önemli besin ögelerinin alınmasını sağlar (5). 1.Tin et al. (2011) 2. Jodkowska M et al. (2011) 3. Albertson AM et al. (2001) 4. Albertson AM, Anderson GH, Crockett SJ, and Goebel MT. (2003) 5. Gibson & O Sullivan (1995) 6.Powell CA, Walker SP, Chang SM et al (1998) 7. Bellisle F (2004) 8. Wahlstrom and Begalle (1999) 9. Wesnes KA, Pincock C, Richardson D et al (2003) 10. Murphy JM et al (1998) 11.Smith AP (2003) 12. Smith AP (1999) 13. Smith AP (1998)

3 KAHVALTI YAPMAK, GÜNE DAHA İYİ BİR BAŞLANGIÇ YAPMAYI SAĞLAR Kahvaltı yapan çocuklar okulda akademik olarak daha başarılı ve uyanık olmaya yatkındırlar.

4 TAM BIR KAHVALTı AKADEMIK PERFORMANSTA ÖNEMLI BIR ETKEN Endonezya Pediatri Derneği tarafından yapılan lokal bir araştırmaya göre; çocuklarda okul performansı ve kahvaltı etmek-etmemek ve hatta tam bir kahvaltı etmek ve etmemek arasında pozitif bir ilişki bulmuştur. Yapılan çalışma besleyici bir kahvaltı yapan çocukların okulda 4.5 kat daha başarılı olduğunu gösteriyor!

5 TÜRKİYE DE KAHVALTIYI ATLAMA DURUMU Hem yetişkinler hem de çocuklar arasında her 10 kişiden 1 si kahvaltıyı atlıyor! Çocuklar (6-11 yaş): %10.8 Yetişkinler: %14.2 Sağlık Bakanlığı, Türkiye Beslenme Sağlık Araştırması, 2010

6 SAĞLIKLI BİR KAHVALTI HANGİ BESİNLERİ İÇERİR? Farklı ulusal beslenme kaynaklarına göre sağlıklı bir kahvaltının şu besinleri içermesi beklenir. 1 porsiyon tahıl bazlı besin, tercihen tam tahıllı Süt Su 1 porsiyon süt veya süt ürünü En az bir porsiyon meyve Alternatif protein kaynakları Uzmanlar ve ulusal kılavuzlar günlük enerji alımının %20-25 inin kahvaltıdan gelmesini önermektedir.

7 YENİ HABERLER: HARVARD SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI 15 DİLDE Sağlıklı Beslenme Tabağı nın ana mesaji: diyet kalitesine odaklanmak Tam tahılları tercih edin Tabağınızın ¼ `i: Tam tahılların kan glukozu ve insülin üzerindeki etkisi rafine tahıllara göre daha azdır. Beslenmede karbonhidratın türü, miktarından daha önemlidir çünkü sebze, meyve, tam tahıl gibi karbonhidrat türleri diğerlerinden daha sağlıklıdır. 15 dile çevirlerek daha yaygun kullanım Copyright 2011, Harvard University. Harvard School of Public Health and Harvard Health Publications,

8 NE KADAR TAM TAHIL TÜKETMELİYİM? Günde 3 porsiyon* *2010 Dietary Guidelines for Americans

9 TAM TAHILIN PORSİYONU NEDİR? Bir porsiyon tam tahıl 16 gramdır. Bu miktar 30 g tam tahıllı ekmekte bulunan tam tahıla denk gelmektedir.

10 TAM TAHIL MİKTAR ÖNERİSİNDE BULUNAN GLOBAL BİR BESLENME KILAVUZU VAR MI? Ne yazık ki henüz yok. Amerika günde 48 g = 3 porsiyon tam tahıl önerirken, Danimarka: 75 g/gün Kanada: günde 3-4 porsiyon tam tahıl önermektedir. Obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet riskini azaltmak için tam tahıl tüketimini arttırmayı öneriyor.

11 FAKAT DÜNYA GENELİNDE BİR ÇOK İNSAN YETERLİ TAM TAHIL TÜKETMİYOR Günde 3 porsiyon tam tahıl tüketen çocukların yüzdesi 3.Devlin, NF et al (2013) 4.Mann, KD et al (2015) 5. Reicks M, Jonnalagadda S, Albertson AM, Joshi N (2014) 6.Sette, S et al (2015) 7. Bellisle, F et al (2014) 8. AK N, Koo HC, JM HJ, MT MN, Tan SY, Appukutty M, et al. (2015)

12

13 TAM TAHILLARIN FAYDALARI Bazı çalışmalara göre tam tahıl içeren besinlerin tüketimi, Her gün en az 48 gram tam tahıl tüketen bireylerde: Daha sağlıklı vücut ağırlığına sahip olmaya ve kilo almamaya daha yatkın 1-3 Koroner hastalık riskleri %20-30 a kadar azalabiliyor 4-5 %20-30 daha az Tip 2 diyabet riski gelişiyor Harland JI & Garton LE, 2008, 2. Williams P et al, Ye EQ et al Mellen pb et al Grains and Legumes Health Report De Munter JS et al.2007 ile pozitif ilişkili...

14 TAM TAHIL TÜKETİMİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Yazar Sayı Anderson et al, çalışmanın meta analizi, n = 77,002 28% daha az risk Anderson et al, çalışmanın meta analizi, n = 141,041 29% daha az risk Mellen et al, çalışmanın meta analizi, n = 285,376 21% daha az risk Sonuç (en fazla alım ve en az alım arasında karşılaştırma) 3 porsiyon tam tahıl/ gün 28% KKH riski Steffen et al, porsiyon tam tahıl/ gün 36% iskemik felç riski Liu et al, porsiyondan fazla tam tahıl/gün 30-36% iskemik kalp hastalığı riski Jacobs et al, 1999

15 TAM TAHILLAR VE TİP 2 DM Yakın tarihli bir meta-analiz sonucuna göre: Tüketim: ~ 3 porsiyon (45 g/ gün) VS < 1 porsiyon (7.5 g/ gün) Tip 2 diyabet riskini %20 azaltıyor. Chanson-Rolle A. et al. (2015) Systematic Review and Meta-Analysis of Human Studies to Support a Quantitative Recommendation for Whole Grain Intake in Relation to Type 2 Diabetes. PLoS ONE 10(6): e doi: / journal.pone

16 DİYABETİK BİREYLER İÇİN BESLENME REHBERLERİNDE TAM TAHIL ÖNERİLERİ The American Diabetes Association (ADA) Günlük alınan tahılların en az yarısı tam tahıllı olmalıdır (ADA, 2008) Harvard School of Public Health: Tam tahıllardan zengin bir diyet Tip 2 diyabeti önlemeye yardımcı olur Diabetes.co.uk: Diyabetik bireyler pek çok çeşit tam tahıllı besin tüketmelidir The US Dietary Guidelines (2010): Yüksek Tip 2 Diyabet riski taşıyan bireyler yüksek lifli ve tam tahıllı besinler tüketmelidir The British Dietetic Association: Tam tahıllar Tip 2 Diyabeti önlemeye yardımcı olur Coeliac UK: Çölyak hastaları ve Tip 2 diyabetik bireyler glutensiz tam tahıl gevrekleri tüketmelidir

17 PEKİ YA KANSER? Haas et al un yürüttüğü bir meta-analize göre: %6 Yüksek Tam Tahıl Tüketimi Haas et al.bmj 2011;343:d6617 Kolorektal kanser görülme sıklığında azalma* Düşük Tam Tahıl Tüketimi

18 TAM TAHILLAR VE OBEZİTE Epidemiyolojik Çalışmalar Kadınlar; Harvard Nurses Health Study ( kadın, 12 yıl) Sürekli olarak daha fazla tam tahıl tüketen kadınlar, daha az tüketenlere göre daha az vücut ağırlığına sahiptir. Rafine tahıl tüketimi fazla ağırlık ya da obezite riski ile ilişkili bulunmuştur. Yüksek lifli ve tam tahıllı besin tüketimini arttıran kadınların ağırlık artışı riski %49 daha düşük bulunmuştur. Liu et al. AmJClin Nutr. 2003; 78:

19 TAM TAHILLAR VE VÜCUT AĞIRLIĞI 15 çalışma, >119,000 kişi Meta Analiz Sonuçları İngiltere, Amerika, İran, Norveç, İsveç ve Finlandiya dan toplanmış veriler >3 porsiyon/gün ile <1 porsiyon/gün Daha düşük VKİ (0.63kg/m2) Daha az merkezi adipozite (bel:kalça oranı ve bel çevresi baz alınarak hesaplanmıştır) Harland & Garton (2007), Journal of Public Health Nutrition

20 TAM TAHILLAR VE VÜCUT AĞIRLIĞI Barton et al JADA Kahvaltılık gevrek tüketen adölesanlar daha iyi mikro besin öğesi durumuna & daha sağlıklı VKİ ye sahiptir Affenito et al 2005 JADA Kahvaltılık gevrek tüketen adölesanlar daha iyi beslenme durumuna sahiptir ve kilo alımına daha az yatkındır De La Hunty & Ashwell 2007 Düzenli kahvaltılık gevrek tüketimi daha sağlıklı vücut ağırlığı ile ilişkilidir

21 TAM TAHILLAR VE VÜCUT AĞIRLIĞI Kahvaltılık gevrek tüketen çocukların fazla kilolu olma sıklığı daha az Kahvaltılık gevreği daha sık tüketen yetişkinler ve çocukların, daha az tüketenlere göre VKİ daha düşük Kahvaltılık gevrek tüketenler kahvaltı etmeye daha yatkın Kahvaltı; Daha az atıştırma Belirgin ağırlık kaybı sonrası ağırlık korunumu ile ilişkilendirilmiştir. Albertson et al. J Am Diet Assoc. 2003;103: Schlundt et al. Am J Clin Nutr. 1992;55: Ortega et al, Ann Nutri. Metab, 1996: 40: Albertson et al. FASEB. 2000; A983 Eldridge et al. Am J.Clin Nutri. 2000; 75:3635 Wyatt et al. Obesity Research. 2002;10(2):78-82

22 Michels et al. European adolescent ready-to-eat-cereal (RTEC) consumers have a healthier dietary intake and body composition compared with non-rtec consumers. EJN Michels et al. Ready-to-eat-cereal breakfast in European adolescents: nutrient composition and food items. EJN 2015.

23 Temel Bulgular 1 Avrupa`da temel iki kahvaltı trendi var Ekmekli Kahvaltı %39 Kahvaltılık Gevrekli %19.5 Diğer Kahvaltılar %41.5 Kalorili sıcak içecekler %24 %47 %33.8 %29.7 tatlandırılmamış mısır gevreği %16.1 tatlandırılmış mısır gevreği %15 çikolatalı mısır gevreği %20.8 Bisküvi ve kekler %30.4 %19.6 Kahvaltılık gevrekler %9.5 Sadece şekerleme %6 Müsli %15.6 %3.5 sadece sıcak yemek %20.4 %7.9 diğer buğday gevrekleri %4.7 tam tahıllı buğday gevrekleri Sadece meyve ve suyu %1.8

24

25 Günlük kahvaltılık gevrek tüketenler, nadiren tüketen veya tüketmeyenlere kıyasla daha iyi vücut kompozisyonuna sahip Düzenli kahvaltılık gevrekli kahvaltı tüketenler: Anlamlı düzeyde daha iyi VKİ, vücut yağı ve bel çevresine sahiptir %57 oranında fazla kilolu olma olasılığı daha az Kahvaltılık gevrekli kahvaltı tüketimine göre fazla kiloluluk %

26

27 Kahvaltılık gevrek tüketimi daha dengeli kahvaltıyla ilişkilidir Farklı kahvaltı tüketenlere kıyasla kahvaltılık gevrek tüketen adölesanlar kahvaltıda daha sıklıkla süt/yoğurt ve meyve tüketmektedir Kahvaltılık gevrekli, ekmekli ve diğer tüm kahvaltılarda süt/yoğurt ve meyve tüketimi Kahvaltılık gevrekli kahvaltı Ekmekli kahvaltı Tüm diğer kahvaltılar Tüketenlerin yüzdesi Süt veya yoğurt %92.5 %50.4** %60.2** Meyve %13.4 %10.9* %8.0** Alım miktarı Süt veya yoğurt (ml) ** 225** Meyve (g) Kahvaltılık gevreklere kıyasla anlamlı: ** p < 0.001, * p < 0.05

28 Kahvaltıda alım (enerji bazında (g/1000 kcal) Kahvaltıda alım (enerji bazında (g/1000 kcal) Kahvaltılık gevrek tüketimi kahvaltıda besin öğelerinin daha iyi alımı ile ilişkilidir Kahvaltıda daha çok protein Kahvaltıda daha az yağ Kahvaltıda daha fazla lif Kahvaltılık gevrekli kahvaltı günlük lif önerisinin %15 ini karşılamaktadır Kahvaltıda yağ alımı Kahvaltıda lif alımı Kahvaltılık gevrekli kahvaltı 23 Ekmekli kahvaltı 34** Diğer kahvaltılar ,6 7,6** 3,7** 2,4 2,5 0,9** 6,2 5,2** 2,8** Kahvaltılık gevrekli kah. Ekmekli kahvaltı Diğer kahvaltılar 0 **p < 0.001, *p < **p < 0.001, *p < 0.05 Lif Çözünür lif Çözünmez Lif

29 Kahvaltıda alım (enerji bazında (µg/1000 kcal) Kahvaltılık gevrek tüketimi, kahvaltıda daha fazla vitamin, mineral alımıyla ilişkilidir Kahvaltıda daha fazla kalsiyum, magnezyum, demir ve fosfor Kahvaltıda daha fazla C vitamini, D vitamini ve B vitaminleri 5000 Kahvaltılık gevrekli kahvaltı Ekmekli kahvaltı 4000 Diğer kahvaltılar ** ** 2043** 2388** ** 418** 777** 981** ** 438** 0 Vit B1 Vit B2 Vit B3 Vit B5 Vit B6 **p < 0.001, *p < 0.05

30

31 Kahvaltıda alım (enerji bazında (g/1000 kcal) Kahvaltıda alım (enerji bazında (g/1000 kcal) Diğer kahvaltı seçeneklerine kıyasla, kahvaltılık gevrek tüketimi daha az sükroz alımıyla ilişkilidir Kahvaltılık gevrek içeren kahvaltıda daha fazla toplam şeker Daha fazla süt intrinsik şeker (laktoz ve galaktoz) Daha az serbest şeker (sükroz) Kahvaltıda sükroz alımı Kahvaltıda laktoz ve galaktoz alımı **p < 0.001, *p < 0.05 Ekmekli kahvaltıya kıyasla %40 daha az sükroz alımı 14 Kahvaltılık gevrekli kahvaltı 23 ** Ekmekli kahvaltı 42 ** Diğer kahvaltılar **p < 0.001, *p < Kahvaltılık gevrekli kahvaltı 8 ** Ekmekli kahvaltı 14 ** Diğer kahvaltılar

32 NESTLE KAHVALTILIK GEVREKLERDEKİ YEŞİL BANDIN NE ANLAMA GELDİĞİNİ BİLİYOR MUSUNUZ? Yeşil bant taşıyan tüm Nestlé Kahvaltılık Gevrekler: porsiyon başına en az 8 g tam tahıl içeriyor*. *30g

33 KAHVALTILIK GEVREK TAAHÜTÜMÜZ Kahvaltıyı daha iyi bir hale getirmek için her gün çalışıyoruz. Tam tahıl 1 numaralı içerik Vitamin ve mineraller ile zenginleştirme Porsiyon başına daha az şeker Porsiyon başına daha az sodyum

34 TEŞEKKÜRLER