Moleküler Tıp ve Gen Tedavisine Giriş Kerimi E. GÖKAY, M.D., Ph.D Gökay Biyotek Ltd. Şti. / Medikal Yayın Grubu
|
|
- Ayla Çelik
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Moleküler Tıp ve Gen Tedavisine Giriş Kerimi E. GÖKAY, M.D., Ph.D Gökay Biyotek Ltd. Şti. / Medikal Yayın Grubu Önsöz: Moleküler biyoloji, genetik ve hücre biyolojisi ana dallarını kendine baz alan ilk uygulamalı (klinik) tıp dalı, moleküler tıp, iki ana temel eksen üzerine inşaa edilmiştir; molekuler genetik tanı (bakınız: diğer yayınlarımız ve ve moleküler genetik tedavi. Gen tedavisi, moleküler tıp dalında tedavi veya bir baska deyisle genetik modifikasyon ayağını oluşturan tüm uygulamaları kapsayan genel bir terimdir. Bu eserin amacı konuyla ilgilenen hekim meslekdaşlarımız ve diğer tüm ilgililere Moleküler Tıpta teadvi ayağında gelinen son noktayı yanlızca bugün ile sınırlı kalmadan ileriye dönük bir bakış açısı ile özetlemektir lerin başında moleküler biyolojide rekombinant DNA teknolojisi dalında yaşanan gelişmeler moleküler tıp ve gen tedavisine giden yolda ilk yeşil ışığı yakmıştır. Zira modern DNA mühendisliği bize insan gibi kompleks bir organizmada görev yapan genleri dahi intonlarından ayrılmış mini cdna (komplementer DNA) dizinleri olarak alarak, virüs promoter dizinleri veya bakteri plazmidleri gibi birtakım başka DNA parçaları ile birleştirmek suretiyle yeni sentetik ve fonksiyonel genler inşaa etme imkanını vermektedir. Doğal olarak böyle bir teknoloji genetik hastalıkların tedavisinde bu güne kadar hayal bile edemediğimiz yeni tedavi yöntemleri vaat etmektedir. Dahası genetik modifikasyon veya gen tedavisi her geçen gün ortaya konan yeni uygulamarı ile (DNA bazlı aşılar, DNAzyme fonksiyonel grupları, sirna katologları ve benzeri) tıp biliminde bambaşka bir çağa girdiğimizin bir habercisidir. İlk Gen tedavisi klinik denemesi 1991 yılında bir immün yetmezlik hastalığı olan Adenozin deaminaz (ADA) yetmezliğnin tedavisi amacıyla yanlızca iki hastadan ibaret bir grup üzerinde yapılmıştır. Bu iki hastadan biri tedavi sonrası yanlızca orta derecede iyileşme göstermiştir. Ancak diğer hasta (Ashi DeSilva) en iyi tahminlerinde ötesinde bir düzelme göstererek tıp literatürüne ilk başarılı gen tedavisi olgusu olarak girmiştir larda bu başarının ardından birçok yeni deneme daha gerçekleştirilmiştir. Ancak çok üzücüdür ki, 1998 yılında Pennsylvania Üniversitesinde yapılan bir denemede Jesse Gelsinger isimli hasta dogrudan uygulanan gen tedavisine bağlı bir komplikasyon sonucu kaybedilmştir. Bu olgunun ardından her ne kadar gen tedavisi ciddi olark eleştirilmiş hatta ivme kaybetmiş olsada, gen tedavisi ve kök-hücre terapi yöntemleri konvansiyonel medikal yöntemlerle bu güne kadar tedavi edilmelerinin hatta imkansiz olduğunu düşündüğümüz hastalıklar için yep yeni ve pırıl, pırıl bir ümit vat etmektedir. Unutulmamalıdırki deneysel cerrahi girişimler, kötü cerrahi teknik, ekipman yetersizliği, anestezi veya nakahat dönemi komplikasyonları gibi nedenlerle geçtiğimiz yüzyılda
2 kaybedilen hasta sayısı burada sayamayacağımız kadar çoktur. Jesse Gelsinger olgusu ise her ne kadar üzücü olsa da, bu olgu hastanın doğrudan gen tedavi girişimine bağlı bir komplikasyondan dolayı kaybedildiği dokumante edilmiş tek olgudur. Bu gerçek ileriye yönelik gen tedavisinde risk ve potansiyel başarı analizi yapılırken akılda tutulmalıdır. Moleküler tıpta tedavi uygulamaları endikasyon bakımından iki ana grup hastaya yöneliktir. Birinci grup hastalarda gen tedavisi, özgün bir genetik hastalık taşıdığı saptanmış kişilerde bu hastalığın giderilmesi veya kontrol altına alınması amacıyla uygulanmaktadır. İkinci grup hastalarda ise, hastanın özgün genetik yapısı bilinmemesine veya normal sınırlar içinde olmasına rağmen, (kanser hastalığı veya viral hastalıklar gibi) başlıca çevresel etkenli birtakım hastalıklarda bağışıklanma veya tedavi amacıyla hastaların belli organ yada dokularında bazı gen ürünlerinin yapay yollarla üretilmesi amacına yönelıktir. Bir başka deyişle gen tedavisi uygulamaları yanlızca genetik hastalıkların tedavisi amacıyla sınırlı değildir. Ancak ister özgün bir genetik hastalığın tedavisi, isterse çevresel etkenli bir hastalığın tedavisine yönelik olsun, tüm gen tedavisi uygulamalarında ortak olan unsur tedavide kullanılan anahtar terapötik ajanın doğal yada modifiye bir gen yada yapay moleküer bir genetik modifikasyon aracı olmasıdır (sirna veya DNAzyme benzeri sentetik moleküller gibi). Gen tedavisinde hedef alınan dokunun niteliği bakımından moleküler tıpta tedavi protokollerini başlıca iki gruba ayırabiliriz; Somatik genoterapi ve Germinal genoterapi. Somatik genoterapi uygulamalarında gen tadavisi için hedef alınan doku yanlızca hastanın bünyesel (somatik) dokularıdır. Bu niteliği ile uygulanan ajan veya uygulama yöntemi ne olursa olsun, somatik genoterapi uygulaması yanlizca hasta bireyin kendisine yöneliktir ve kesinlikle bu tedavinin hastanın ileri nesilleri (projenisi) üzerinde hiçbir kalıcı etkisi yoktur. Doğal olarak çevresel hastalıkların tedavisine yönelik gen tedavisi uygulamalarının tümü ve genetik hastalıklara yönelik uygulanan tedavi yöntemlerin büyük çoğunluğu somatik genoterapi grubuna dahildir. Germinal genoterapi amaçlı gen tedavisi yöntemlerinde özgün olarak hedeflenen doku bireyin reprodüktif (germinal) hücreleridir. Yani burada amaç ileri nesilleri etkileyecek kalıcı bir genetik modifikasyon yaratmaktır. Doğal olarak insanlar üzerinde bu tip deneysel uygulamalar birçok ülkede etik komiteler ve kanunlar çerçevesinde yasaklanmıştır. Bu sebeple, ailevi genetik hastalıkların tedavisinde potansiyel bir uygulama yöntemi olmasının dışında germinal dokuya yönelik gen tedavisinin bugün için veya yakın gelecekte hiç bir klinik uygulaması mevzubahis değildir. Ne var ki, germinal genoterapi ve germinal genetik modifikasyon birçok tarım bitkisi ve laboratuvar denek hayvanları üzerinde başarı ile uygulanmış ve halen uygulanmaktadır. Gen tedavisinde kullanılan moleküler genetik terapötik ajanın hastaya uygulanma yöntemi bakımından ise moleküler tıpda tedavi protokollerini ex vivo gen tedavisi, lokalize in vivo gen tedavisi ve sistemik in vivo gen tedavisi olmak üzere başlıca üç ana gruba ayırabiliriz. Kelime kökünden de anlaşılacağı üzere, ex vivo gen tedavisi uygulamalarında terapötik ajanın uygulanacağı hedef hücreler hastadan veya uygun bir
3 donörden temin edilir ve bünye dışında bu hücrelere genetik modifikasyon uygulanır. Ex vivo protokollerde genellikle hedef hücreler gen tedavisi uygulandıktan sonra test edilip yapay ortamlarda çoğaltıldıktan sonra hastaya nakledilir. Bu yöntem kemik iliği veya deri gibi dokulardan elde edilen bilhassa kök hücrelerin hedef alındığı gen tedavisi protokollerinde büyük avantaj ve başarı vaat etmektedir. In vivo gen tedavisi protokollerinde ise genetik modifikasyon yöntemi sistemik yada lokal yollarla dogrudan hastaya uygulanır. Doğal olarak sistemik bir genetik hastalığın nihai tedavisi amaçlamdığında sistemik in vivo gen tedavisi tercih sebebi olabilir. Ancak henüz moleküler tıp protokolleri arasında böylesine geniş kapsamlı, etkin ve güvenilir bir rutin uygulama günümüzde mevcut değildir. Ancak, genetik aşılama, lokal organ ve doku tutulumlarında paliatif ve küratif tedavi ayrıca bazı sistemik hastalıklarda lokalize veya paliatif tedavi uygulamalarında birçok lokalize in vivo gen tedavisi protokolleri geliştirilmiş, bunların bir kısmı üçüncü basamak klinik deneme aşamasına gelmiş ve yakında rutin medikal uygulamalar arasına girmesi beklenen uygulamalardır. Bu sebeple lokalize in vivo gen tedavisi protokolleri bu eserde ağırlıkla ele aldığımız temel konudur. Terapötik moleküler ajanların hedef hücrelere etkin bir şekilde ulaştırılması gen tedavisinde ne yazıkki önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu güne kadar yapılan araştırmalar göstermiştir ki, muhtemelen çizgili kas dokusu haricinde başka hiçbir doku veya organa genetik materyalin doğrudan enjekte edilmesi veya parenteral yolla uygulanması etkin bir gen tedavisi için kesinlikle yeterli değildir. Bu sebeple gen tedavisinde moleküler terapötik ajanların hedef doku ve hücrelere ulaştırılması için bir takım ek biyolojik, kimyasal veya fiziksel yöntemler geliştirilmiştir. Terapötik ajanın hedef doku ve hücrelere ulaştırılmasında kullanılan yönteme göre gen tedavisi protokollerini öncelikle virolojik ve virolojik olmayan yöntemler olmak üzere iki ana gruba ayırıyoruz. Virolojik gen tedavisi protokollerinde hedef doku ve hücrelere ulaştırılmak istenen genler moleküler klonlama yöntemlerile önce biyolojik olarak modifiye edilmiş taşıyıcı bir virüsün genomuna nakledilir ve kendi kendine çoğalma yeteneğini kaybetmiş olan bu taşıyıcı virüsler doku kültürleründe çoğaltılır ve laboratuvar koşullarında arındırılır. Hastaya nakledilmek istenen hedef genleri taşıtan bu virüsler taşıyıcı virüsün tipine göre uygun bir şekilde (parenteral yolla, solunum yoluyla, v.s.) hastaya belli doz ve kürlerde uygulanır. Doğal olarak gen tedavisinde kullanılan virüsler etkinlik bakımından halen elimizde bulunan en etkin gen tedavisi araçları arasındadır. Ne var ki, biyolojik bir ajan olmaları ve yapıları ne olursa olsun sonuçta hücre için bir patojen olmaları nedeniyle modifiye virüslerin kullanıldığı tüm virolojik gen tedavisi protokolleri bir takım ciddi riskler ve istenmeyen bir takım yanetkiler içerebilmektedir. Bunun yanı sıra taşıyıcı virüslerin laboratuvar ortamında yaratılması yoğun bir çaba gerektiren pahalı bir işlemdir. Ayrıca seçilen taşıyıcı virüsün biyolojik ve genetik yapısı çerçevesinde virolojik gen tedavisi protokolleri daima bir takım teknik kısıtlamalara tabidir.
4 Gen tedavisinde virolojik olmayan yöntemleri ise başlıca iki ana alt gruba ayırıyoruz: kimyasal/sentetik taşıyıcılar ve fiziksel/mekanik taşıyıcılar. Gen tedavisinde kullanılan en başlı kimyasal/sentetik taşıyıcılar modifiye yağasitlerinden oluşan katiyonik lipozomlardır. Bilhassa in vitro gen tedavisi protokollerinde lipozomların etkinliği kanıtlanmış ve başarıyla uygulanmaktadır. Öteyandan gen tabancası (özellikle bitkilerde), elektroporasyon ve mekanik gerdirme lokalize in vivo gen tedavisi protokollerinde büyük başarı ve yeni uygulama alanları vaat etmektedir. Başlangıçta söylediğimiz gibi, bu eserin amacı konuyla ilgilenen bireyleri moleküler tıp uygulamaları ve gen tedavisi konusunda bilgilendirmektir. Ancak unutulmamalıdır ki, moleküler tıp ve gen tedavisi henüz modern tıpta yeni ve halen oluşum aşamasında olan bir branştır. Bu nedenle, her ne kadar ileriye yönelik bir perspektif ile ele almış olsak da, bu eserde yer alan bilgilerin güncelliği zaman içerisinde ister istemez değişecektir. Konuyla ilgilenen okurlarımızın yeni gelişimleri takip edebilmeleri amacıyla bu esere dair adendumlara gerek hasıl oldukça Gökay BIOTECH web sitelerinde yer verilecektir. ( ( Tüm okurlarımıza sağlıklı ve bilginin ışığında parlak yarınlar dilerim. Dr. Kerimi Erden GÖKAY, Gökay-BIOTECH Ltd., CEO DİKKAT Moleküler Tıp ve Gen tedavisine giriş başlıklı yayınımızın Önsöz bölümü yukarıda ücretsiz olarak istifadenize sunulmuştur. Bu kitabın devamını okumak veya diğer Gökay-BIOTECH yayınlarından edinmek için lütfen YAZILI OLARAK halkla ilişkiler ofisimize başvurunuz. Tüm yayınlarımız CD-ROM (Windows - Adobe Acrobat formatında) veya kağıt baskı tarzında istenebilir. Başvurularda istenen adet ve formatın belirtilmesi rica olunur. Her hakkı saklıdır.
5 NOT: sitemizden ilgi alıntı aşağıda ek bilgi olarak sunulmuştur. İzinsiz çoğaltılması ve kaynak göstererek dahi alıntı yapılması halinde bu fiilleri işleyen kişi, kurum ve kuruluşlar hakkında telif haklarının ihlali kapsamında hukuki işlem başlatılacaktır. *Genetik tanı yöntemleri ve uygulamaları: Genetik analiz, bir diğer değişle moleküler genetik tanı, bireylerin taşımakta oldukları kalıtsal bozukluklar veya risk faktörlerinin şahıstan ve/veya aile fertlerinden temin edilen DNA, RNA, kromozom, protein veya birtakım biyokimyasal metabolitlerin analizi suretiyle değerlendirilip rapor edilmesidir. Bu anlamda uygulama amacına göre yürütülecek genetik analiz tek bir numune ve tek bir testten ibaret olabileceği gibi, çok sayıda numuneyi ve bir seri farklı testi de içerebilir. Ancak genetik testlerin uygulamada gerektirdiği yüksek teknoloji ve bilgi birikiminden dolayı, yapılan analizlerin amaca uygun ve anlamlı olması kesinlikle testlerin bu konuda özgün eğitim görmüş uzman kadrolarca yapılıp yorumlanmalarını zorunlu kılmaktadır. Genetik analiz kapsamında yapılan testler incelenen materyalin niteliğine veya yapılan analizin türüne göre dört ana guruba ayrılır. Doğrudan testler, şahsın genetik materyalini meydana getiren DNA veya RNA moleküllerinin PCR, RFLP veya sekanslama gibi yöntemlerle doğrudan analizini içerir. İlinti testleri (linkage testing) ise esas hastalığı meydana getiren genetik faktörün yerine incelenmesi daha kolay veya daha az zaman alıcı olan ancak bu hastalık genleri ile beraber kalıtsal geçiş gösterdiği bilinen ilintili işaretlerin analizidir. Biyokimyasal testler ise hastalıklı genler sonucu ortaya çıkan metabolizma bozukluklarının vücut doku veya sıvılarında biriken bazı metabolitlere yada söz konusu gen ürünü olan proteinlere nitelik yada nicelik yönünden bakılması suretiyle yapılan analizdir. Sitogenetik testler ise genetik hastalığa yol açan genetik anomaliyi barındıran kromozom veya kromozomların yapısal, sayısal veya kısmi içerik bakımından incelenmesidir. Genetik analiz diğer rutin laboratuar testleri ile bazı benzer unsurlar içerse de, birçok yönden bu testlerden farklıdır. Genetik analizin en büyük farklılığı diğer rutin testler gibi yalnızca hastada halen semptom veren bir olgunun tanısında değil en geniş anlamı ile hastanın taşımakta olduğu henüz belirgin hale gelmiş veya gelmemiş bütün kalıtsal hastalık ve risk faktörlerini rapor etmesidir. Bu anlamda genetik analiz hekimler için hasta takibinde veya bireyler için çocuk sahibi olmak gibi kişisel kararlar vermede sağlayacağı katkı bakımından bütün diğer test yöntemlerinin çok, çok ötesindedir.
6 Genetik analizi farklı kılan ikinci faktör ise analiz sonuçlarının yalnızca hasta bireyle sınırlı kalmayıp aynı zamanda diğer aile fertlerine de yansımasıdır. Örneğin genetik danışmanlık çerçevesinde istenmiş bir genetik analiz raporu test sonuçlarının yanı sıra mutlak surette kişinin ve ilgili aile fertlerinin elde edilen sonuçlar hakkında bilgilendirilmesi, gerekiyorsa olgunun ailede tıbbi yönden takibi ve durumdan etkilenen bireylere sunulması uygun olacak psikososyal hizmetlere dair önerileri de içermelidir. Bir çok genetik hastalık aslında nadir olmasına nazaran kesin tanı konulması sonuçları bakımından hem bireyler hem de aileleri için göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir. Bu sebeple genetik analiz yalnızca bu konuda uzman belli başlı laboratuarlarca yapılmalıdır. Ne var ki, sağlık sektörü çalışanlarının hastalarına en iyi ve eksiksiz hizmeti verebilmeleri ancak hızla gelişen genetik analiz ve moleküler tıptaki yenilikleri yakından takip etmeleri ile mümkündür. Unutulmamalıdır ki genetik analizden anlamlı ve kesin bir sonuç alınması için bazen farklı metodolojilerin kullanıldığı birden fazla testin yapılması, ailenin diğer fertlerinin de test edilmesi yada bir tıbbi genetik uzmanına konunun danışılması gerekebilir. İnsanlar üzerinde yapılan genetik analizleri uygulama amaçları bakımından üç ana guruba ayırmak mümkündür; 1) Klinik genetik analiz, 2) Araştırmaya yönelik genetik analiz ve 3) Deneysel amaçlı genetik analiz. Klinik genetik analiz uygulamalarında toplanan numuneler bir bireyin ve/veya aile ferdinin klinik yönden takibi, tanı veya tedavisi amacıyla incelenir ve yazılı olarak rapor edilir. Klinik genetik analizin bir diğer uygulaması ise klinik veya adli amaçlı genotipleme, maternite veya paternite testleridir. Amerika Birleşik Devletleri nde klinik genetik analiz testleri yapan merkezlerin CLIA (Clinical Laboratory Improvement Amendments) şartlarına uyması ve CDC (Centers for Disease Control and Prevention) tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. Yurdumuzda buna muadil bir makam olmamakla beraber bu tip uygulamaları yapan merkezler Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmaktadır. Doğaldır ki klinik genetik analiz satın alınan bir hizmet olarak belli bir ücrete tabidir. Ancak bu analizin rapor edilme süresi ve bedeli analizi yapan laboratuara ve analiz kapsamında yapılan testlerin nitelik ve niceliğine göre değişkenlik gösterecektir. Burada tüketiciye tavsiyemiz genel olarak basit ama yeterli sonuç vermeyen yada gereksiz yere vakit kaybettiren aşırı kompleks testlerden mümkün ölçüde kaçınılmasıdır. Araştırmaya yönelik genetik analizde tanısı önceden başka yöntemlerle konmuş özgün bir bireyden veya benzer semptom yada bulgulara haiz bir grup bireyden toplanan numuneler
7 söz konusu tıbbi olguyu daha iyi anlamak veya bu klinik olguya yönelik daha etkin bir klinik genetik analiz metodu saptamak amacıyla incelenirler. Araştırmaya yönelik genetik analizler ruhsatlı standart hizmetler kapsamı dışında ve genellikle merkezlerin kendi öz kaynaklarıyla finanse edilerek yapıldığından çoğunlukla rapor edilmezler. Ancak numuneyi veren bireyin talep etmesi halinde kişi için potansiyel klinik bir anlam taşıyan sonuçlar standart yöntemlerle de doğrulandıkları takdirde resmi bir rapor halinde ilgili bireye duyurulur. Bunun dışında araştırmaya yönelik genetik analiz amacıyla kullanılacak numuneler için bireylerin başka bir takip yada sonuç talebi söz konusu olamaz. Öte yandan analiz sonuçları da araştırmaya katılan bireyleri teşhir edecek şekilde üçüncü şahıslara duyurulamaz. Deneysel amaçlı genetik analiz kapsamında yapılan testler henüz bilimsel olarak geçerliliği kanıtlanmamış veya sonuçları henüz klinik olguların teşhis yada takibinde netlik kazanmamış uygulamalardır. Bu tip testler ileride klinik genetik analiz kapsamına girebileceği gibi terk de edilebilirler. O sebeple bu tip test sonuçlarının bireylere bildirimi bu gerçeği yazılı olarak bildirmek kaydıyla analizi yapan kurumun inisiyatifine bırakılmıştır. Ne var ki, bulguların rapor edilmesi yada kurum tarafından bu tip analizlerin ücret karşılığı hizmet kapsamına alınması durumunda testlerin ruhsat şartlarına uygun olarak yapılması zorunludur. Anlaşılacağı üzere, araştırmaya yönelik veya deneysel amaçlı genetik analizler daha ziyade teknik hizmet üreten merkezlerin ARGE (araştırma-geliştirme) projeleri kapsamında yürüttükleri faaliyetlerdir. Burada öncelikli amacımız klinik genetik analiz uygulamalarının tanıtımı olduğundan araştırmaya yönelik veya deneysel amaçlı genetik analizler konusunda daha fazla detaya girilmeyecektir. Ancak bu tip analizlerin hem bireyler hem de araştırmacı hekimler için sağlayabileceği imkanlar da hiçbir suretle göz ardı edilmemelidir. (Daha fazla bilgi için Gökay-BIOTECH'e başvurunuz.) * Daha ayrıntılı bilgi için diğer Gökay-BIOTECH yayınlarına, sitesine veya doğrudan firmamıza başvurunuz.
Erken Tanı ve Check-up Rehberi Kerimi E. GÖKAY, M.D., Ph.D. 2007 Gökay Biyotek Ltd. Şti. / Medikal Yayın Grubu
Erken Tanı ve Check-up Rehberi Kerimi E. GÖKAY, M.D., Ph.D. 2007 Gökay Biyotek Ltd. Şti. / Medikal Yayın Grubu Önsöz: Modern klinik tıpta tanıya üç ana bilimsel veri tabanının birlikte değerlendirilmesi
DetaylıTıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı. B. Aysin Sermen
Tıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı B. Aysin Sermen Daha güçlü.. Daha atletik.. Daha genç.. Daha huzurlu.. Daha mutlu.. Daha akıllı.. Daha sağlıklı.. Daha akıllı ve sağlıklı
DetaylıİLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA
İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ 961 1. HAFTA İLAÇ Hastalıkların teşhisi, tedavisi, profilaksisi (hastalıktan korunma) cerrahi girişimlerin kolaylaştırılması ve
DetaylıFEN ve TEKNOLOJİ / GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ
GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ 1 Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır. Genetik mühendisleri
DetaylıFarklı Araştırma Türleri Ve Farklı Başvuru Dosyaları
Farklı Araştırma Türleri Ve Farklı Başvuru Dosyaları Uzm. Meral Demir İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Öğretim Üyesi
DetaylıGENETİK HASTALIKLAR. Dr.Taner DURAK. Tıbbi Genetik Uzmanı. Bursa Orman Bölge Müdürlüğü Fikir Bahçesi Konferansı 06.03.2014
GENETİK HASTALIKLAR Dr.Taner DURAK Tıbbi Genetik Uzmanı Bursa Orman Bölge Müdürlüğü Fikir Bahçesi Konferansı 06.03.2014 Dr. Taner DURAK özgeçmişi 1966 Artvin Şavşat doğumlu 1983-1989, Bursa, Uludağ Üniv,Tıp
DetaylıBoğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi
Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi http://lifesci.boun.edu.tr Rana Sanyal rana.sanyal@boun.edu.tr Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri
DetaylıTıbbi Cihaz Klinik Araştırmaları
Tıbbi Cihaz Klinik Araştırmaları Tıbbi Cihaz Onaylanmış Kuruluş ve Klinik araştırmalar Daire Başkanlığı İçerik: Tıbbi cihaz nedir? Neden klinik araştırması yapmak zorundayız? Tıbbi cihaz klinik araştırması
DetaylıTeori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BES114 2. BAHAR 3 0 0 2
TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK Dersin Adı Kodu Yarıyıl TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK Önkoşullar Dersin dili Dersin Türü Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri Dersin sorumlusu(ları) Dersin amacı Dersin öğrenme çıktıları
DetaylıBiyomühendiliğin temel alanları
Biyomühendiliğin temel alanları Genetik mühendisliği: Sentetik biyoloji, gen transferi Hücre ve doku mühendisliği: Doku kültürü, hücre biyolojisi, metabolik mühendislik Biyoproses mühendisliği: Biyoproses
DetaylıDoç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD
BİYOUYUMLULUK (BIO-COMPATIBILITY) 10993-1 Bir materyalin biyo-uyumluluğunun test edilmesi için gerekli testlerin tümünü içerir. (Toksisite, Hemoliz, sitotoksisite, sistemik toksisite,...vs.) Hammaddelerin
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI
12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların genlerine
DetaylıİMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı?
İMMUNİZASYON Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? Canlıya antijen verdikten belli bir süre sonra, o canlıda
DetaylıHücre Transfeksiyonu
1 Hücre Transfeksiyonu Tanımlar Transformasyon: Bakteri ve bitkilere gene/k materyal aktarılması işlemidir. Transdüksiyon: Ökaryo/k hücrelere gene/k materyallerin viral yöntemlerle aktarılması işlemidir.
DetaylıKALITSAL MADDE PROF. DR. SERKAN YILMAZ
KALITSAL MADDE PROF. DR. SERKAN YILMAZ Kalıtsal madde (kalıtsal molekül, genetik materyal) (1) canlının yapı ve işlevlerinin belirlenmesinden, (2) canlının kendine benzer bir canlıyı meydana getirmesinden,
DetaylıHerediter Meme Over Kanseri Sendromunda. Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı
Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı Herediter Meme Over Kanseri (HBOC) %5-10 arası kalıtsaldır Erken başlama
DetaylıFarklı Araştırma Türleri Ve Etik Değerlendirme Açısından Yaklaşım
Farklı Araştırma Türleri Ve Etik Değerlendirme Açısından Yaklaşım ETİK KURULLARIN YAPILANMASI İÇİN STANDARDİZASYON GEREKLİLİKLERİ KURSU Dr. Pınar Saip İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü -Tıbbi Onkoloji
DetaylıZİRAAT MÜHENDİSİ (TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ)
TANIM Tarımsal Biyoteknoloji, bitki, hayvan ve mikrobiyal organizmaların genleri, hücreleri, proteinleri, kültürleri ve dokuları üzerinde çalışarak, tarımsal üretimi, kaliteyi, verimi arttırmayı amaçlayan
DetaylıEczacılıkta Bilimsel Çalışma İlkeleri II (4 1 5)
Eczacılıkta Bilimsel Çalışma İlkeleri II (4 1 5) 1 Çalışmanın organizasyonu 2 Çalışmanın organizasyonu 3 Ön çalışmaların yapılması 4 Ön çalışmaların yapılması 5 Ön çalışmaların yapılması 6 Çalışma ile
DetaylıSAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU
SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU Ezgi Işıl Turhan 1, Nesrin Uğraş 1, Ömer Yerci 1, Seçil Ak 2, Berrin Tunca 2, Ersin Öztürk
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Kürşat Tigen
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Kürşat Tigen İLAÇLAR Hastalıklardan korunma, teşhis, tedavi veya vücudun herhangi bir faaliyetini değiştirmek amacıyla kullanılan kimyasal, bitkisel, biyolojik kaynaklı ürünler
DetaylıBizi çekici kýlan, etrafýmýza karþý ilk imajýmýzý belirleyen, elbetteki saðlýklý bir gülümsemedir. Bu sebeple, doðal diþlerin kaybý, kiþinin kendisini toplumdan izole etmesi ya da toplum içinde tedirgin
DetaylıLENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!
LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen
DetaylıMoleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Haziran 2013
Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Haziran 2013 Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü (MBGB) Güçlü ve çok yönlü bir eğitim programı sunarak, gelişen teknoloji çağında, çok hızlı gelişen alanımızda ileri
DetaylıKök Hücre ve Gene-k Hastalıklar
Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Genetik hastalıkların çoğusunda semptomlar ilerleyen karakterdedir ve şu anda genetik hastalıklar için etkili bir tedavi yöntemi mevcut değildir.
DetaylıBitki Türevli Aşılar. Cüneyt Uçarlı. Moleküler Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı Fen Bilimleri Enstitüsü İstanbul Üniversitesi 2010
Bitki Türevli Aşılar Cüneyt Uçarlı Moleküler Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı Fen Bilimleri Enstitüsü İstanbul Üniversitesi 2010 Bitki Yapımı Aşılar Dünyada her yıl yaklaşık olarak 57 milyon kişi ölmekte
DetaylıKök Hücre ve Doku Mühendisliği
Kök Hücre ve Doku Mühendisliği 22 Mayıs 2000 Time Dergisi Geleceğin en popüler meslekleri; 1. Doku Mühendisleri 2. Gen Programlayıcıları 3. ÇiBçiler 4. Frankenfood takipçileri 5. Bilgi Madencileri (Data
DetaylıT.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER
T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri
DetaylıBİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ
BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ Bölüm Hakkında Biyoteknoloji Bölümü, Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde Yüksek Öğretim Kurumu tarafından 2016 yılı itibari ile açılmış olup, Lisans Programına ilk öğrencilerini
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİKÇİ (MOLEKÜLER BİYOLOG)
TANIM Canlı hücre içindeki malzemeleri (DNA, Protein, Enzim vb.), hücre yapısının işlevini ve hücreler arasındaki etkileşimi laboratuvar ortamında inceleyerek ortaya çıkaran kişidir. A- GÖREVLER - Canlıları
DetaylıECZACILIK FAKÜLTESİ BİYOKİMYA
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Güldal MEHMETÇİK, gmehmetcik@neu.edu.tr YÜKSEK LİSANS DERSLERİ EBM 600 Uzmanlık Alanı Dersi Z 4 0 4 EBM 601 Biyokimya I S 3 0 3 EBM 602 Biyokimya I Laboratuvar S 0 3 1 EBM
DetaylıTamamlayıcı ve Alternatif Tıp günümüzde alışılagelmiş tıbbın içinde sayılmayan farklı sağlık sistemleri ve uygulamalardan oluşan bir grup
DÖNEM I İYİ KLİNİK UYGULAMALAR KAPSAMINDA ALTERNATİF TIP DERSİ DERSİN İÇERİĞİ: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp günümüzde alışılagelmiş tıbbın içinde sayılmayan farklı sağlık sistemleri ve uygulamalardan
DetaylıDENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ. *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ Uzm. Vet. Hekim Tayfun İDE* Uzm. Vet. Hekim A.Sarper BOZKURT* *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DetaylıADIM ADIM YGS LYS. 93. Adım KALITIM -19 MODERN GENETİK UYGULAMALAR
ADIM ADIM YGS LYS 93. Adım KALITIM -19 MODERN GENETİK UYGULAMALAR GEN KLONLAMA Seçilmiş bir genin plazmit ya da bir virüs içerisine yerleştirilerek bir bakteriye aktarılması ve bakteri aracılığı ile birçok
DetaylıNiçin PCR? Dr. Abdullah Tuli
Niçin PCR? Dr. Abdullah Tuli 1980 lerin Başı Bir yöntem düşünün Tepkimeyi gerçekleştirmek kolay mıdır? Bu yöntem çok mu karmaşıktır, yoksa basit mi? Yöntemde kullanılan örnek, saf mı ya da son derece karmaşık
DetaylıAutologous Tissue Regenating Kit
93/42/EEC Kapsamında ClassIIb Tıbbi Cihaz Autologous Tissue Regenating Kit 0476 Saç dış görünüşümüzün ayrılmaz bir parçasıdır, sosyo kültürel bağlamda sembolik anlamları vardır; benlik saygısı, özgüven
DetaylıPREİMPLANTASYON GENETİK TANIDA KULLANILAN YÖNTEMLER ve ÖNEMİ
PREİMPLANTASYON GENETİK TANIDA KULLANILAN YÖNTEMLER ve ÖNEMİ Yrd. Doç. Dr. Hakan GÜRKAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı PGT NEDİR? Gebelik öncesi genetik tanı (PGT) adı verilen
DetaylıBariatrik Metabolik Cerrahi Derneği nden BASIN AÇIKLAMASI
Bariatrik Metabolik Cerrahi Derneği nden BASIN AÇIKLAMASI Son dönemlerde gerek görsel gerek yazılı basında; özel ve tüzel kişi ve kurumların obezite cerrahisi ile ilgili spekülatif açıklamalarının yayınlanması
DetaylıDİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ
Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Asistan Etik Eğitimi 20-21 Şubat 2015 DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ Yrd Doç Dr FUNDA GÜLAY KADIOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp Tarihi
DetaylıREGENERATION INSIDE US
SUCCESSFULL METHOD TO GIVE ENERGY AND BRIGHTNESS TO HAIR REGENERATION INSIDE US PROGRAMMA INNOV ATIVO CONTRO CAL VIZIE E DIRADAMENTI INNOVATIVE PROGRAM TO REDUCE THE FALL OF HAIR 0476 AUTOLOGOUS CELLULAR
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI ( AKADEMİK YILINDAN İTİBAREN)
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2017-2018 AKADEMİK YILINDAN İTİBAREN) BİRİNCİ YIL 1. YARIYIL (GÜZ DÖNEMİ) Dersin kodu Dersin Adı T P K AKTS 2100001012017 Eczacılık Tarihi 1 0 1
DetaylıRSI Yaz Okulu İzlenimleri (Bilge Zeren Aksu)
20.06.09-02.08.09 tarihleri arasında MIT ile CEE sponsorluğunda RSI tarafından organize edilen araştırma programına Türkiye yi temsilen katılan, Ankara Fen Lisesi son sınıf öğrencisi Bilge Zeren Aksu'nun
DetaylıT.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI. Kodu Dersin Adı T U K AKTS
T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI BİRİNCİ SINIF I. YARIYIL PSI 101 Psikolojiye Giriş-I 3 0 3 5 PSI 103 Sosyolojiye Giriş 3
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2014 Girişli öğrenciler için)
BİRİNCİ YIL 1. Yarıyıl (Güz Dönemi) Dersin Dersin Adı T U AKTS kodu 113 Eczacılık Tarihi 1 0 2 Eczacılığa Giriş 1 0 2 107 Genel Kimya I 2 0 4 125 Matematik 2 0 3 129 Fizik 2 0 3 103 Tıbbi Biyoloji 2 0
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI ( AKADEMİK YILINDAN İTİBAREN)
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2017-2018 AKADEMİK YILINDAN İTİBAREN) BİRİNCİ YIL 1. YARIYIL (GÜZ DÖNEMİ) 2100001012017 Eczacılık Tarihi 1 0 2 2100001032017 Eczacılığa Giriş 1 0
DetaylıRekombinant DNA, Klonlama ve kullanımı
Rekombinant DNA, Klonlama ve kullanımı Betül ÖZTAŞ Gamze ÇALIŞKAN Betül ERÇELİK ÖZET GİRİŞ Günümüzde gen klonlaması çalışmaları; gen izolasyonu, gen bankalarının oluşturulması, genlerin güvenlik altına
DetaylıHAYVAN DENEYLERİNDE ETİK KURUL BAŞVURUSU. Doç. Dr. İlyas Onbaşılar
HAYVAN DENEYLERİNDE ETİK KURUL BAŞVURUSU Doç. Dr. Ülkemizde Hayvan Deneyleri İle İlgili Yasal Mevzuat 1 Temmuz 2004 Hayvanları Koruma Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı 16 Mayıs 2006 Deneysel ve Diğer Bilimsel
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2015 Girişli öğrenciler için)
BİRİNCİ YIL 1. Yarıyıl (Güz Dönemi) Dersin Dersin Adı T U AKTS kodu 113 Eczacılık Tarihi 1 0 2 Eczacılığa Giriş 1 0 2 107 Genel Kimya I 2 0 4 125 Matematik 2 0 3 129 Fizik 2 0 3 103 Tıbbi Biyoloji 2 0
DetaylıTedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,
DetaylıYönetmelik. Yeditepe Üniversitesinden. Yeditepe Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Yönergesi
Yönetmelik Yeditepe Üniversitesinden Yeditepe Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Yönergesi AMAÇ Madde 1- Bu yönergenin amacı, Yeditepe Üniversitesi ne bağlı tüm akademik birimlerde insanı temel
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARLARININ STANDARDİZASYONU. Prof. Dr. Hüseyin BALOĞLU
MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARLARININ STANDARDİZASYONU Prof. Dr. Hüseyin BALOĞLU İYİ HABER Akciğer kanserinde yeni ilaç.. Meme kanserinin seyri artık biliniyor Tiroid kanserinde kesin tanı metodu.....
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. V. Ders Kurulu TIP 105 1 121 + 73 9 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam.
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS V. Ders Kurulu TIP 105 1 121 + 73 9 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 25 29 54 Tıbbi Biyokimya 31 2 33 Tıbbi Biyoloji 13-13 Histoloji- Embriyoloji
DetaylıBİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ
BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ Bölüm Hakkında Biyoteknoloji Bölümü, Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde Yüksek Öğretim Kurumu tarafından 2016 yılı itibari ile açılmış olup, Lisans Programına ilk öğrencilerini
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam.
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 22 18 40 Tıbbi Biyokimya 21 4 25 Tıbbi Biyoloji 16 2 18 Histoloji ve Embriyoloji
DetaylıTıpta Kusursuzluğa Doğru Yaklaşım (Precision Medicine)
Tıpta Kusursuzluğa Doğru Yaklaşım (Precision Medicine) İncelikli tıp olarak da tanımlayabileceğimiz Precision Medicine, kişinin genetik yapısı, çevresel faktörler ve yaşam tarzındaki farklılıkları dikkate
DetaylıKan Kanserleri (Lösemiler)
Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci
DetaylıAŞI GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR. Dr.O.Mutlu TOPAL İstanbul 19 Aralık 2013
AŞI GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR Dr.O.Mutlu TOPAL İstanbul 19 Aralık 2013 KEYMEN İLAÇ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. HAKKINDA Ülkemizin aşılar ve serumlar için ana tedarikçilerinden biri olan ve aynı zamanda
Detaylı04.04.2016 Pazartesi İzmir Basın Gündem
04.04.2016 Pazartesi İzmir Basın Gündem İkçü'de Hem Eğitim, Hem Sağlık! Sağlık Bakanlığı ile iş birliği yapan İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, oluşturduğu üç aile sağlığı merkezinde bir taraftan
DetaylıTARIMSAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ
TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ Bitki Doku Kültürü Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TB101 Çiğdem Yamaner (Yrd. Doç. Dr.) 4. Hafta (08.10.2013) ADÜ Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü
DetaylıDersin Kodu Dersin Adı Z/S T U K DPE 603 Fiziksel, psikolojik, sosyal gelişim ve davranış
PEDODONTİ Ders Koordinatörü: Prof. Dr. Serap Çetiner, scetiner@neu.edu.tr DersSorumluları: Prof. Dr. Serap Çetiner, scetiner@neu.edu.tr Prof.Dr. Şaziye Aras, saziye_aras@yahoo.com Prof.Dr. Leyla Durutürk,
DetaylıYÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I MOLEKÜLDEN HÜCREYE DERS KURULU II. (23 Kasım Ocak 2016) ZORUNLU DERSLER
YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 DÖNEM I MOLEKÜLDEN HÜCREYE DERS KURULU II (23 Kasım 2015-04 Ocak 2016) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM TIP DERSLERİ Tıbbi Biyoloji ve Genetik 27 4x4 31
Detaylıw w w. t i t c k. g o v. t r
w w w. t i t c k. g o v. t r ARAŞTIRMA İLACINA KLİNİK ARAŞTIRMA DIŞINDA ERİŞİM Uzm. Dr. Banu BAYAR Akılcı İlaç Kullanımı ve İlaç Tedarik Yönetimi Dairesi İlaç Tedarik ve Onay Birimi 1 2. Ulusal Klinik
DetaylıHEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI
HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMINA GİRİŞ KOŞULLARI Hemşirelik, Ebelik, Sağlık Memurluğu Programlarında Lisans eğitimi alarak Hemşirelik veya herhangi bir programda yüksek lisans yapmış olmak.
DetaylıDoç. Dr. Berna TERZİOĞLU BEBİTOĞLU
Doç. Dr. Berna TERZİOĞLU BEBİTOĞLU Mevzuat Uygun ve güncel başvuru formu İlgili belgeler İmzalar İzin belgeleri Etik kurul: Gönüllülerin hakları, güvenliği ve esenliğinin korunması amacıyla araştırma
DetaylıTüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon)
Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberküloz bütün yaş gruplarında görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastalıktır. Tüberküloz prevalansının yüksek olduğu toplumlarda genellikle çocuk
DetaylıTDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma
TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi
DetaylıDÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016)
DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 07 Aralık Pazartesi Mikrobiyoloji Mikrobiyolojinin tarihçesi ve mikroorganizmalara genel
DetaylıEksternal Kalite Kontrol Programı. Doç. Dr. Mustafa ERTEK RSHMB
Sağlık Bakanlığı Penceresinden Eksternal Kalite Kontrol Programı Doç. Dr. Mustafa ERTEK RSHMB Sunum Planı Laboratuarlarda kalite kavramı Dış kalite değerlendirme programına katılımda gerekli yasal düzenleme
DetaylıTÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE3 (Çalıştay 2013) BİYOLOJİ GRUP TUHAF
TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE3 (Çalıştay 2013) BİYOLOJİ GRUP TUHAF PROJE ÖNERİSİ ADI TUHAF MATERYALLERDEN İZOLE EDİLEN DNA
DetaylıTIBBİ ONKOLOJİ ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
TIBBİ ONKOLOJİ ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1- Tıbbi Onkoloji Yan dal Uzmanlık Eğitimi Yan dal uzmanlık kadrolarının belirlenmesi ve dağıtımında karşılaşılan sorunlar: Kadroların
DetaylıBiyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur:
BİYOLOJİNİN ALT BİLİM DALLARI Biyoloji; Latincede canlı anlamına gelen bio ve bilim anlamına gelen logos kelimesinden oluşur. 1 Biyoloji = Canlı Bilimi Biyoloji tüm canlıların yapı, davranış ve fonksiyonlarını
DetaylıKLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR
KLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR BİYOKİMYA LABORATUVARI Laboratuvarın çoğunlukla en büyük kısmını oluşturan biyokimya bölümü, vücut sıvılarının kimyasal bileşiminin belirlendiği bölümdür. Testlerin çoğunluğu,
DetaylıFanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu
1945 K SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOC Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji
DetaylıMoleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Boğaziçi Üniversitesi
BİYOLOJİDEKİ TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE ÖNCELİKLERİMİZ Dr. Aslı Tolun Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Boğaziçi Üniversitesi KLONLAMA / KOPYALAMA Tanım Yöntem Amaç: Kopya birey yaratma Kök hücre oluşturma
DetaylıNEDEN DENEYSEL ARAŞTIRMALAR?
NEDEN DENEYSEL ARAŞTIRMALAR? ÜLKEMİZDE DENEYSEL ARAŞTIRMALARDA MEVCUT DURUM DOÇ.. DR. ÖNER DİKENSOYD GAZİANTEP ANTEP ÜNİVERSİTESİ GÖĞÜS S HASTALIKLARI AD. İçerik 1. Giriş 2. Araştırma Yöntemleri 3. Türkiye
DetaylıETİK KURUL BAŞVURU DOSYASI
ETİK KURUL BAŞVURU DOSYASI Ülkemizde Hematolojik Kanserlerin Yükü, Coğrafi Dağılımı, Demografik Karakteristiği, İmmünohistokimyasal Özellikleri ve Klinik Davranışı Epidemiyolog Danışman Doç. Dr. Mutlu
DetaylıKLİNİK ARAŞTIRMALAR YÖNETMELİĞİNE TABİ OLMAYAN ARAŞTIRMALARDA ETİK YAKLAŞIM (KAPSAM DIŞI ARAŞTIRMALAR)
KLİNİK ARAŞTIRMALAR YÖNETMELİĞİNE TABİ OLMAYAN ARAŞTIRMALARDA ETİK YAKLAŞIM (KAPSAM DIŞI ARAŞTIRMALAR) PROF.DR. ÜNAL KUZGUN İ.Ü.İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ KLİNİK ARAŞTIRMALAR ETİK KURUL ÜYESİ ŞİŞLİ ETFAL EAH
DetaylıTarih: Sayı: 62. Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Başkanlığı na,
Tarih: 12.11.2015 Sayı: 62 Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Başkanlığı na, S.B. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu nun "Kemoterapi tedavisinin hangi koşullarda, kimler tarafından uygulanabileceği" ile ilgili
DetaylıMühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü. Biyomedikal Anabilim Dalı
Biyomedikal Anabilim Dalı Biyomedikal Mühendislik Nedir? Biyomedikal Mühendislik Nedir? Mühendislik ilkelerinin ve problem çözme tekniklerinin biyoloji ve tıp problemlerini analizine ve sağlık hizmetlerinin
DetaylıBiyomühendislik nedir?
Biyomühendislik nedir? Doç.Dr. Semra HASANÇEBİ Trakya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Biyomühendisliğin tanımı Biyomühendislik = Biological engineering, Biotechnological
DetaylıDoç.Dr.Yeşim Gürol Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji
Doç.Dr.Yeşim Gürol Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında kalite uygulamaları son yıllarda başta ISO 15189 kriterlerinin laboratuvarlarımıza girmesiyle
DetaylıİLAÇ ARAŞTIRMALARINDA SURROGATE MARKERLAR
İLAÇ ARAŞTIRMALARINDA SURROGATE MARKERLAR YENİ GELİŞMELER VE GELECEK DR. BURÇAK KARACA 3.TIBBİ ONKOLOJİ KONGRESİ FARMAKOGENOMİK KURSU 24/MART/2010, ANTALYA Giriş Preklinik çalışmalardan elde edilen temel
DetaylıSAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ
SAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ Uzm. Hem. İlknur Yayla *Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Müdürü, Acıbadem Sağlık Grubu Ameliyathaneler ve MSÜ Koordinatörü Hazırlanma Tarihi: 23 Mart 2016 http://www.haberturk.com/saglik/haber/536313-kanserde-nano-teknoloji-mucizesi
DetaylıTÜBİTAKTAK projesi hazırlama süreci 1001 örneği. Proje. Proje çeşitleri. Bu sunuda: Genel proje süreci. Doç.Dr. Ercan Kurar
TÜBİTAKTAK projesi hazırlama süreci 1001 örneği Doç.Dr. Ercan Kurar Bu sunuda: İ ğ S.Ü.V.F. Genetik Anabilim Dalı İleri Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (İLTEK) Konya 2013 Proje Belirli bir amacı
DetaylıKODU DERSİN ADI T U Kredi AKTS STATÜSÜ
Güvenceler Bilgi formları, uygulama dosyaları ve ders uygulama dosyalarından oluşan ders bilgi paketleri web sitemizde bulunmaktadır. Ders Bilgi paketleri, 2.4.1. Bilgi formları (Ders) Öğrenim gördükleri
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2013 Girişli öğrenciler için)
BİRİNCİ YIL 1. Yarıyıl (Güz Dönemi) Dersin Dersin Adı T U AKTS 113 Eczacılık Tarihi 1 0 2 Eczacılığa Giriş 1 0 2 107 Genel Kimya I 2 0 4 125 Matematik 2 0 3 129 Fizik 2 0 3 103 Tıbbi Biyoloji 2 0 4 191
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS
DetaylıTIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI
TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI MEZUNİYET SONRASI (UZMANLIK) EĞİTİMİ DERS MÜFREDATI DERS KODU BİY 0001 BİY 0002 BİY 0003 BİY 0004 BİY 0005 BİY 0006 BİY 1000 BİY 4000 BİY 5000 KONU ADI Vaka Değerlendirme
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ EĞİTİM PROGRAMI (2016 Girişli öğrenciler için)
BİRİNCİ YIL 1. Yarıyıl (Güz Dönemi) Dersin Dersin Adı T U AKTS kodu 113 Eczacılık Tarihi 1 0 2 Eczacılığa Giriş 1 0 2 107 Genel Kimya I 2 0 4 125 Matematik 2 0 3 129 Fizik 2 0 3 103 Tıbbi Biyoloji 2 0
DetaylıTürk Tıbbi Onkoloji Derneği nin
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Kanser Kontrolü ndeki Rolü DR. PINAR SAİP TÜRK TIBBİ ONKOLOJİ DERNEĞİ BAŞKANI Misyonumuz Ülkemizdeki tıbbi onkologların özlük haklarını savunmak, birlikte çalışma kültürünü
DetaylıKTÜ FEN FAKÜLTESİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ I.YIL
KTÜ FEN FAKÜLTESİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ LİSANS DERSLERİ GÜZ DÖNEMİ (I. YARIYIL) I.YIL AITB1001 Atatürk İlk. ve İnk. Tar. -I 2+0+0 2 Zorunlu MBG1001 Genel Biyoloji-I 4+0+0 5 Zorunlu MBG1003
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Moleküler Biyoloji Lab. Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim(
DetaylıBİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ. Araş. Gör. Dr. Öğünç MERAL
BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ Araş. Gör. Dr. Öğünç MERAL BİYOTEKNOLOJİYE GİRİŞ İlk defa, 1919 yılında, Karl Ereky tarafından kullanılan Biyoteknoloji teriminin o zamanki tanımı, anlamı ve kapsamı, günümüze kadar
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Prof. Dr. Nedime Serakıncı, Yrd. Doç. Dr. Umut Fahrioğlu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü
DetaylıHAYVAN DENEYLERİNDE ETİK KURUL BAŞVURUSU
HAYVAN DENEYLERİNDE ETİK KURUL BAŞVURUSU Doç. Dr. Transgenik Hayvan Teknolojileri UAM Ülkemizde Hayvan Deneyleri İle İlgili Yasal Mevzuat 1 Temmuz 2004 Hayvanları Koruma Kanunu (5199) Çevre ve Orman Bakanlığı
DetaylıHANGİ HASTALIKLAR İÇİN KÖK HÜCRE TEDAVİSİ GEREKİR?
KÖK HÜCRE NEDİR? Yaşam boyu kendi kendini yenileme özelliğine sahip ve tamamen olgun hücrelere dönüşebilme kapasitesi olan hücrelerdir. İhtiyaç olduğu zaman kendilerinden sonraki hücrelere farklılaşarak,
DetaylıÇevremizdeki Sağlık Kuruluşları VE Sağlık Hizmetleri
Çevremizdeki Sağlık Kuruluşları VE Sağlık Hizmetleri Çevremizde bulunan sağlık kuruluşları, herhangi bir sağlık probleminde müdahalede bulunan ve tedavi amacı güden kuruluşlardır. Yaşadığınız çevrede bulunan
Detaylıİlaçla-İlgili Sorunlar için Sınıflandırma
İlaçla-İlgili Sorunlar için Sınıflandırma (14.01.2010 da revize edilmiştir) 2003-2010 Pharmaceutical Care Network Europe Foundation Vakıf, sınıflandırmanın kullanım ve validasyon sonuçları konusunda bilgilendirildiği
DetaylıTIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0
DetaylıGENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU. Yrd. Doç. Dr. Sahra KIRMUSAOĞLU
GENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU Yrd. Doç. Dr. Sahra KIRMUSAOĞLU 2018 GENEL BİYOLOJİ LABORATUVAR KILAVUZU ISBN: 978-605-9160-85-8 Tüm hakları saklıdır. 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası
Detaylı