2016 FAALİYET RAPORU Mart 2017

Transkript

1 2016 FAALİYET RAPORU Mart 2017

2 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir. Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer aylık dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBUL-TÜRKİYE İLETİŞİM BİLGİLERİ: STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TEL: (212) FAKS: (212) MART 2017 ISSN:

3 İÇİNDEKİLER BAŞKANIN MESAJI 6 1. KURUMSAL YÖNETİM TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF nin Organizasyon Yapısı TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı İnsan Kaynakları Yönetimi Kurumsal İletişim Yönetimi İç Denetim Kurumsal Risk Yönetimi Finansal Yönetim Kurumsal Bilgi Yönetimi Stratejik Planlama ve Kurumsal Performans Yönetimi MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti Risk Esaslı Prim Sistemi Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler Diğer Uluslararası Faaliyetler ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ Çözümleme Süreci Çözümleme Faaliyetleri Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar Fona Devredilen Bankalar Geri Kazanım Faaliyetleri Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler İştiraklere İlişkin Faaliyetler Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler Fonun Taraf Olduğu Davalar OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER Kayyımlık Faaliyetleri Medya ve Basın Kuruluşlarına İlişkin Faaliyetler Asya Katılım Bankası Nezdindeki Hesap Bilgisi Taleplerine İlişkin Yürütülen Faaliyetler 66 1

4 5. FİNANSAL TABLOLAR TMSF Mali Tabloları Mali Tabloların Denetimi Bağımsız Denetim Raporu 69 - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu 71 - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları EKLER 84 2

5 TABLOLAR Tablo 1: Tablo 2: Tablo 3: Tablo 4: Tablo 5: Tablo 6: Tablo 7: Tablo 8: Tablo 9: Tablo 10: Tablo 11: Tablo 12: Tablo 13: Tablo 14: Tablo 15: Tablo 16: Tablo 17: Tablo 18: Tablo 19: Tablo 20: Tablo 21: Tablo 22: Tablo 23: Tablo 24: Tablo 25: Tablo 26: Tablo 27: Tablo 28: Tablo 29: Tablo 30: Fon Çalışanlarının Unvanlarına Göre Dağılımı Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri Çözümleme Faaliyetleri Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri Risk Faktörleri ve Puanları Prim Kategorileri ve Prim Oranları Toplam ve Sigorta Kapsamındaki Mudi Sayıları Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar Sigortalı Mevduat Ödemeleri Kapsamında Aktarılan Kaynaklar ve İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Geri Ödemeler İmar Bankası DİBS Ödemeleri Offshore Ödemeleri Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı Fonun Takipli Alacaklarından Yapılan Tahsilatlar Banka Hakim Ortaklarından Sağlanan Net Tahsilatlar 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Gayrimenkuller 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Menkuller Satışı Onaylanan Ticari ve İktisadi Bütünlükler İştirakler Genel Çözümleme Tablosu Gayrimenkuller ve Menkuller Genel Çözümleme Tablosu Banka Hakim Ortakları/ Yöneticileri İle İlgili Davalar Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri İle İlgili İcra Takipleri Uluslararası Dava ve Takipler Kurumsal Krediler İle İlgili Davalar Kredi Dışı Davalar Kredi Dışı İcra Takipleri Offshore Davaları Fon Portföyündeki Menkul Kıymetler Devralınan Takipteki Alacaklar Fon Tarafından Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonlarının Kapsam ve Tutarına İlişkin Değişiklikler GRAFİKLER Grafik 1: Grafik 2: Grafik 3: Grafik 4: Grafik 5: Grafik 6: Fon Kurulu Kararlarının Dağılımı Fon Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı TMSF Hakkında Medyada Yer Alan Haberlerin Dağılımı TMSF Hakkında Basında Yer Alan Haberlerin Dağılımı Bilgi Edinme Başvuruları Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları 3

6 Grafik 7: Grafik 8: Grafik 9: Grafik 10: Grafik 11: Grafik 12: Grafik 13: Grafik 14: Grafik 15: Grafik 16: Toplam Mevduat ve Mudi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı Toplam Katılım Fonu ve Katılım Fonu Sahibi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı İştiraklerin Durumu Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğramış Kıymetler Yıllar İtibarıyla Fon Rasyosunun Gelişimi Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve Kredi Riski Oranları Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yabancı Para Dağılımı Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Vade Dağılımı Menkul Kıymetlerin Türlerine Göre Dağılımı ŞEKİLLER Şekil 1: Şekil 2: Şekil 3: Şekil 4: Şekil 5: Şekil 6: Şekil 7: Şekil 8: Şekil 9: Şekil 10: Şekil 11: Şekil 12: Şekil 13: Şekil 14: Şekil 15: Şekil 16: Şekil 17: Şekil 18: TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF nin Fonksiyonları TMSF nin Organizasyon Şeması TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi TMSF nin Kamuoyu İle İletişim Kanalları Stratejik Risk Yönetim Modeli Fonun Kaynakları ve Kaynakların Kullanımı TMSF Dönemi Misyonu, Vizyonu ve İlkeleri TMSF Dönemi Stratejik Amaçları TMSF Dönemi Strateji Haritası TMSF Kurumsal Gelişim Planı TMSF KGP Notlama Çizelgesi Mevduat Sigortasının Kapsam ve Tutarı Prim Tahsil ve Denetim Süreci Banka Çözümleme Süreci Temettü Hariç Ortaklık Hakları Fona Devredilen Bankalar Mudi Bilgilendirme İlanı-1 Mudi Bilgilendirme İlanı-2 RESİMLER Resim 1: IDIC-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni 4

7 KISALTMALAR Asya Katılım Bankası A.Ş. Avrupa Birliği Bakanlar Kurulu Kararı Bank Ekspres A.Ş. Bank Kapital T.A.Ş. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bayındırbank A.Ş. Birleşik Fon Bankası A.Ş. Borsa İstanbul Demirbank T.A.Ş. Devlet Borçlanma Senedi Devlet Dış Borçlanma Senedi Devlet İç Borçlanma Senedi Devlet Planlama Teşkilatı Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş. Egebank A.Ş. Eskişehir Bankası T.A.Ş. Etibank A.Ş. Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi Geri Ödeme Sözleşmesi İktisat Bankası T.A.Ş. İnterbank A.Ş. İstanbul Altın Borsası Kanun Hükmünde Kararname Kentbank A.Ş. Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. Milli Aydın Bankası T.A.Ş. Müflis Marmara Bankası A.Ş. Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş. Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş. Olağanüstü Hal Pamukbank T.A.Ş. Sermaye Piyasası Kurulu Sitebank A.Ş. Sümerbank A.Ş. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Ticari ve İktisadi Bütünlük Toprakbank A.Ş. Türk Ticaret Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş. Ulusalbank T.A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. Bank Asya AB - EU BKK Bank Ekspres Bank Kapital BDDK Bayındırbank Birleşik Fon Bankası BİST Demirbank DBS DDBS DİBS DPT EGS Bank Egebank Esbank Etibank FYYS Protokol İktisat Bankası İnterbank IAB KHK Kentbank Kıbrıs Kredi Bankası Tarişbank Marmara Bank Impexbank TYT Bank OHAL Pamukbank SPK Sitebank Sümerbank TMSF - Fon TİB Toprakbank Türkbank TCMB İmar Bankası Yaşarbank Ulusalbank VOB Yurtbank 5

8 BAŞKANIN MESAJI TMSF, finansal güvenlik ağının önemli bir üyesi olarak 2016 yılında üstlendiği misyon ve sunduğu hizmetler ile ülkenin içinde bulunduğu kritik dönemeçte asli faaliyet konularının yanında bir çok ek göreve de başarı ile imza atmıştır. Yerel ve küresel büyük krizlerin vuku bulduğu bu dönem, bankalar ve mevduat garanti kuruluşları açısından dünyada önemli eşik noktalarından birini temsil etmektedir. Yıllarca konuşulmayan metrik konuların büyük batılı ekonomilerde artık sarsıntı sinyalleri verdiği ve Avrupa ile farklılaşan uygulamalarıyla ABD ekonomisinin daha rahat profil sergilemekte olduğu görülmektedir. Gelişmekte olan ekonomilerin gelecek 30 yıl içinde Avrupa dan Asya-Pasifik kıyılarına taşıyacağı büyüme kaynaklarını hisseden tüm batılı ekonomilerde sarsıntılı seçim sonuçları ve benzeri görülmemiş parasal genişlemeler bir biri ardınca sıralanmaktadır. Ülkemizin sağlam bankacılık yapısı ve mevduat sigorta sisteminin önemi işte bu kritik virajda bir kez daha ön plana çıkmaktadır. Yıllarca temel kural (Maastricht Kriterleri) olarak önümüze konulan kamu borçlanma sınırları Avrupa ekonomilerinde birer birer GSMH nın %100 nü aşarken, Türkiye bu konuda parmakla gösterilecek (%28) bir noktada yer almaktadır. Diğer taraftan ABD nin aksine AB parasal birlik içinde yer alan ülkelerin artan para arzı (MB) ve karşılığında satın alınan kötü aktifler (subprime mortgage vs.) ile rahatlatılan, rehabilite edilen bankacılık sektöründe beklenen seviyede düzelmenin gerçekleşmediği görülmektedir. Fiilen batan bankaların devlet desteği ile yüzdürüldüğü kural koyucu, batılı ekonomilere kıyasen %12 sermaye sınırı altına düşmeyen Türk bankacılık sektörü emsal olabilecek bir noktada (Stand. SYR %15,2) bulunmaktadır. Dış ticaret dengesi ve sermaye ihtiyacında yabancı likidite ihtiyacı halen varlığını sürdürmekle beraber yerel katma değerli ürün arayışında telekom, ulaşım, savunma ve yazılım sektörlerinde kamu dokunuşlu değişimler meyvesini vermeye başlamıştır. Sermaye yeterlilik oranları (SYR) bakımından bankacılık sektöründe küresel gelişmeler incelendiğinde, yaklaşık %17 oranı ile en üst sırada kendine yer bulan AB 19 ülkeleri, üç kat artan para arzı ile fonlanan bankacılık sektöründe hala yaşanan hassasiyetleri çözüp piyasanın ihtiyacı olan likiditeyi sağlamaktan uzaktır. Türkiye, %15,2 standart SYR ile yine 4,5 kat parasal artış yaşayan ABD nin ve geniş desteklere mazhar olan İtalya ile İspanya nın önünde yer almıştır. Beş kat parasal genişleme yaşayan Japonya ile de başa baş noktasındadır. Çin ve Rusya gibi gelişmekte olan ülkelerin lokomotifi sayılan ekonomilerde ise bu oranlar % 13,3 ve % 12,7 ile Türkiye nin hayli gerisinde kalmıştır. 6

9 Diğer taraftan tahsili gecikmiş alacakların oranı (NPL) ise AB 19 da %4,80 seviyesinde yer alırken üyelerden özellikle Yunanistan %36, İtalya %18 ile dikkat çekmiştir. Türkiye ise bir başka önemli gelişmekte olan ülke %4 civarındaki Brezilya nın gerisinde %3,2 NPL oranı ile istikrarlı seyirini muhafaza etmiştir. Mevduat sigortacılığında fırsatlarımız gelişmiş olan sistemimizin emsal olarak gösterilmesi iken, ana tehdit yabancı sermaye kaynaklı şokların ülkemizin tasarruf açığı konusunda sahip olduğu kırılganlığı hedef almasıdır. Ancak bu konuda TMSF, sahip olduğu büyük mevduat sigorta rezervi, gelişmiş yasal düzenlemeleri ve profesyonelleşmiş kriz yönetim tecrübesi ile ülkemizin bir çok ülkeden pozitif ayrışmasını sağlamaktadır. Dünya ya baktığımızda gelişen ve gelişmekte olan ekonomilerin ikinci dünya harbinden beri görülmemiş zorlu bir dönemecin içinde bulunduğu gözlemlenmektedir. Asya-Pasifik ekonomileri iç tüketimi destekleyecek aktiviteleri öne çıkarırken, batılı ekonomilerin ise sahip oldukları sermayeleri ana ülkeye geri döndürme telaşı içinde oldukları dikkat çekmektedir. Yıllarca anlatılan serbest ekonomi ve entegrasyon düşüncelerinin bu sene gerçekleşecek Fransa ve Almanya seçimlerinde öne çıkan adayların profilleri ile uyuşmadığı da görülmektedir. ABD seçimi sonunda ortaya çıkan beklenmedik sonuç orta tabanı teşkil eden geniş halk kitlelerinin tepe yönetici kitle ile kesişmeyen gündemini ortaya koymaktadır. Brexit ise İngiltere nin olmadığı bir Avrupa da genişleme ve bütünleşme çabalarının ne kadar yoksun olduğunu gösteren bir diğer kritik sinyal olarak karşımıza çıkmaktadır. Şimdi önümüzde yaklaşan sıkıntılı Almanya ve Fransa seçimleri bulunmaktadır. Bu seçimlerde de aynı sonuçlar tekerrür ettiği takdirde bir çok AB ülkesinin bankacılık sektörünü fonlayan iki ana aktörden mahrum kalması söz konusu olabilecektir. Böylece, gerçek faiz oranları ve riskler Avrupa da daha belirginleşecektir. Beklentimiz bu süreçlerin ülkemizi etkilemeden atlatılması ve Kurumumuzun mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım alanındaki faaliyetlerini başarılı bir şekilde sürdürmeye devam etmesidir. Mevcut düzenlemelerin uluslararası standartlara tam uyumunun sağlanmasına yönelik hazırlıkların yürütülmesi, uluslararası kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeler ile 2003 sonrası TMSF ye devredilen tek bankanın çözümleme işleminin gerçekleştirilmesi bakımından 2016 yılı TMSF bünyesinde oldukça tempolu bir faaliyet dönemi olmuştur. Ayrıca, TMSF, söz konusu asli görevlerinin yanısıra ülkemize yönelik yurtiçi ve yurtdışı tehditlerin bir sonucu olarak yürürlüğe konulan OHAL düzenlemeleri çerçevesinde, 850 nin üzerinde şirketin/ticari işletmenin yönetiminde yer alarak kayyımlık görevini de üstlenmiştir. TMSF nin çözümleme faaliyetleri kapsamında yaptığı toplam tahsilat itibarıyla, finansal gelirler dahil milyon USD ye ulaşmıştır. TMSF, 2016 yılı içerisinde Hazine Müsteşarlığı na 122 milyon USD aktarımda bulunmuş, bu aktarımla birlikte bugüne kadar Hazine Müsteşarlığı na aktarılan tutar milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Diğer kurum ve kuruluşlara aktarılan tutar ise 2016 yılında 81 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup milyon USD si kamu kurum ve kuruluşlarına olmak üzere bu kapsamda yapılan toplam aktarım tutarı milyon USD olmuştur. 7 Şakir Ercan GÜL Başkan

10 KURUMSAL 1YÖNETİM 1.1. TMSF nin Tarihsel Yolculuğu 1.2. TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları 1.3. TMSF nin Organizasyon Yapısı 1.4. TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı 1.5. İnsan Kaynakları Yönetimi 1.6. Kurumsal İletişim Yönetimi 1.7. İç Denetim 1.8. Kurumsal Risk Yönetimi 1.9. Finansal Yönetim Kurumsal Bilgi Yönetimi Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama 8

11 1.1. TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF, tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf mevduatını sigorta etmek üzere kurulmuştur yılında yaşanan ekonomik kriz sebebiyle TMSF nin yetkileri genişletilmiş, tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi TMSF ye verilmiştir. 90 lı yılların sonunda finans sektörünün ülke sınırlarını da aşarak, daha karmaşık ve daha hızlı işler hale gelmesi, bu sektörü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu kurumların uzmanlaşarak, daha işlevsel ve bağımsız hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Dünyada önceleri Merkez Bankaları ve Bakanlıklarca yürütülen denetim görevinin bağımsız bir kuruma devredilmesi eğilimi Türkiye yi de etkilemiş, 1999 yılında BDDK kurulmuş ve TMSF nin temsil ve idaresi BDDK ya devredilmiştir. BDDK nın kuruluşu ve faaliyetlerine başlaması Türkiye nin yaşadığı ikinci büyük finansal krize denk gelmiştir teki ilk dalgada 4 olan batık banka sayısı 2000 lerin başındaki ikinci dalga ile 25 e yükselmiştir tarihinde TMSF nin karar organının Fon Kurulu olduğu hükme bağlanarak TMSF özerk bir statüye kavuşturulmuştur. Şekil 1: TMSF nin Tarihsel Yolculuğu 2005 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Türk mevduat sigortacılığı sistemi ve TMSF için önemli değişiklikler getirmiştir. Bu Kanun ile TMSF nin yetkileri genişletilmiş, önceki düzenlemelere göre BDDK tarafından belirlenen sigortaya tabi mevduatın kapsamı ve tutarını belirleme yetkisi TMSF ye verilmiştir. Bunun yanı sıra risk esaslı sigorta priminin tarifesini, tahsil zamanını ve şeklini belirleme yetkileri de yine TMSF ye verilmiştir sayılı Bankacılık Kanunu nun getirdiği bir diğer yenilik ise katılım bankaları nezdinde açılan gerçek kişilere ait katılım fonlarının da TMSF nin güvencesi altına alınmasıdır TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF görevlerini, Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde yerine getirmektedir. TMSF nin fonksiyonlarını mevduat sigortacılığı ve çözümleme başlıkları altında değerlendirmek ve şu şekilde özetlemek mümkündür: 9 Şekil 2: TMSF nin Fonksiyonları

12 Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, Fon bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, devri, birleştirilmesi, satışı ve tasfiyesi, TMSF alacaklarının takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması, TMSF varlık ve kaynaklarının yönetilmesi. TMSF, Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve banka riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu nun 130'uncu maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik işlemleri yürütmektedir. Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; TMSF ye devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış bankaları çözümleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca erken uyarı sisteminin kurulması, seri ve maliyet etkinliği yüksek çözümleme yöntemlerinin geliştirilmesi ve bankalara aktarılan kaynakların maksimum düzeyde geri kazanımı için gerçekleştirilen işlemler de çözümleme faaliyeti kapsamında değerlendirilmektedir. TMSF görevini yaparken bağımsızdır. TMSF nin kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Fon Kurulu'nun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez. TMSF nin, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerden, Bankacılık Kanunu kapsamında verilen görevleri ile sınırlı olmak üzere her türlü bilgi ve belge isteme yetkisi bulunmaktadır TMSF nin Organizasyon Yapısı Fon Kurulu, TMSF nin karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı, TMSF nin de başkanı olup TMSF nin genel yönetim ve temsilinden ve Fon Kurulu tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur. Fon Kurulu nun çalışma usul ve esasları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile belirlenmiştir. Fon Kurulu, 2016 yılında toplam 429 adet karar almış olup söz konusu kararların konularına göre dağılımı Grafik 1 de gösterilmektedir Yılı Fon Kurulu Kararlarının Konularına Göre Dağılımı Çözümleme Faaliyetleri Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri Dış İlişkilere İlişkin Faaliyetler İç Düzenlemeye İlişkin Faaliyetler 405 Grafik 1 : Fon Kurulu Kararlarının Dağılımı 10

13 TMSF nin merkezi İstanbul'da olup Ankara'da bir temsilciliği bulunmaktadır. Organizasyon yapısı Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Teşkilat Yönetmeliği nde 2 Başkan Yardımcılığı, 10 Daire Başkanlığı ve 4 Müdürlük olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 15 Başkanlık Müşavirliği kadrosu bulunmaktadır. Mart 2017 tarihi itibarıyla, TMSF nin organizasyon şeması Şekil 3 te gösterilmektedir. Şekil 3: TMSF nin Organizasyon Şeması 1.4. TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı TMSF nin organizasyon yapısı, iş süreçleri ve yönetim stratejileri Bankacılık Kanunu ve bu Kanun uyarınca yapılan alt düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan, TMSF nin tarihsel gelişimi, deneyimleri ve kurumsal kültürü de kurumsal yönetiminin yapılmasında önemli bir yer tutmaktadır. TMSF nin, kurumsal yönetim uygulamaları ile ilgili olarak yürüttüğü faaliyetler aşağıdaki TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi nde gösterilen başlıklar altında toplanmıştır. 11

14 Şekil 4: TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi TMSF kurulduğu günden bugüne kurumsal yönetim sistemleri uygulamaları ile yurt içinde ve yurt dışında pek çok organizasyona örnek teşkil etmiş olup özellikle banka çözümleme, geri kazanım, finansal yönetim ve kurumsal gelişim uygulamaları ile dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır İnsan Kaynakları Yönetimi TMSF tüm faaliyetlerini toplam 348 personel ile yürütmektedir. Ayrıca, Birleşik Fon Bankası nda ve TMSF nin yönetim ve denetiminde bulunan şirketlerde çalışan 93 personel TMSF birimlerinde geçici olarak görevli bulunmaktadır. TMSF personelinin unvanlarına göre dağılımı Tablo 1 de ayrıntılı olarak gösterilmektedir. Statü Unvan Personel Sayısı Başkan Yardımcısı 2 Daire Başkanı 6 Müşavir 12 Müdür 3 Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel Grup Koordinatörü 18 Fon Avukatı 82 Fon Denetçisi 15 Fon Uzmanı 117 Fon Denetçi Yardımcısı 2 Fon Uzman Yardımcısı 13 Şef 21 Doktor 1 İdari Sözleşmeli Personel İdari Şef 1 İdari Personel 42 Destek Personeli 13 Genel Toplam 348 Tablo 1: TMSF Çalışanlarının Unvanlarına Göre Dağılımı 12

15 TMSF çalışanlarının % 90 ı lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına göre personel dağılımı Grafik 2 de gösterilmektedir. Fon Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı Doktora Yüksek Lisans Lisans Ön Lisans Lise Diğer 266 Grafik 2: TMSF Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı TMSF İnsan Kaynakları Yönetmeliği nin 48 inci maddesi kapsamında hazırlanan yıllık eğitim programı çerçevesinde 2016 yılında toplam 20 eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin 8 adedi Fon Uzman Yardımcıları ve Fon Denetçi Yardımcılarının mesleki eğitimlerinden, 12 adedi ise aday memurluk eğitimlerinden oluşmaktadır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yurt Dışına Eğitim, İnceleme ve Araştırma Yapmak Amacıyla Personel Gönderilmesine Dair Usul ve Esaslar kapsamında; 2016 yılı içerisinde yurtdışında lisansüstü eğitim yapmak üzere 1 personel için onay verilmiş olup eğitimi 2017 yılında başlamıştır. TMSF, Yurt İçinde Yabancı Dil Eğitimine Gönderileceklerin Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yabancı dil bilgi düzeylerini geliştirmek isteyen personeli yurtiçinde yabancı dil eğitiminden de yararlandırmaktadır. Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 2016 yılında toplam 20 kişi yabancı dil eğitim imkanından yararlanmıştır. Ayrıca, yurtdışında gerçekleştirilen konferans, çalıştay ve seminerden oluşan toplam 12 etkinliğe 19 Fon personelinin katılımı sağlanmıştır. 13

16 1.6. Kurumsal İletişim Yönetimi TMSF, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna duyurulması, kamuoyunun mevduat sigorta sistemi hakkında bilinçlendirilmesi ve TMSF nin toplumdaki güven ve imajının artırılmasını sağlamak amacıyla çeşitli iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyu ile düzenli bir iletişim ağı oluşturmuştur. TMSF, 2016 yılında en etkili kitle iletişim araçları olan televizyon, gazete ve internet aracılığıyla kamuoyu ile etkin bir iletişim sağlamayı başarmıştır yılında yazılı ve görsel medyada TMSF ile ilgili olarak toplam adet haber yer almış, bu haberlerin adedi gazetelerde ve adedi ise televizyonda yayınlanmıştır. Şekil 5: TMSF nin Kamuoyu ile İletişim Kanalları Diğer taraftan, TMSF ile ilgili olarak 2016 yılında internette adet haber yer almıştır. Ayrıca internette yer alan sosyal medya sitelerinde (Facebook, Twitter vb.) de TMSF nin temsil edilmesi sağlanmaktadır. TMSF Hakkında Medyada Yer Alan Haberlerin Dağılımı 4% 12% Basında Yer Alan Haberlerin Etkisine Göre Dağılımı 6% 84% 94% Tv Gazete İnternet Olumlu Olumsuz Grafik 3: TMSF Hakkında Medyada Yer Alan Haberlerin Dağılımı Grafik 4: TMSF Hakkında Basında Yer Alan Haberlerin Dağılımı 14

17 TMSF, her yıl özellikle gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriğine ilişkin bir etki analizi yaptırmaktadır yılında gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriği incelendiğinde toplamda adet olan haberlerin %94 üne tekabül eden adedinin TMSF nin toplumdaki olumlu algısını destekleyici yönde olduğu belirlenmiştir. TMSF nin kamuoyu ile iletişimde etkin olarak kullandığı bir diğer iletişim kanalı ise TMSF resmi internet sitesidir. İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyu ile mevduat sigorta sistemi hakkında bilgi paylaşımında bulunulmakta, varlık satışları ile borçlulara ve alacaklılara yönelik ilan ve duyurular vasıtasıyla kamuoyu sürekli olarak bilgilendirilmektedir. Mevduat sigorta sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri (Ek:1) ise Türkiye deki tüm banka şubelerinde sergilenmektedir. TMSF, kamuoyu ile iletişimin etkinleştirilmesine yönelik olarak yürüttüğü faaliyetleri kapsamında yıllık ve üç aylık periyotlarda faaliyet raporları hazırlamaktadır. Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında gönderilen bilgi edinme talepleri ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) ve TBMM den yöneltilen soru önergelerine cevap verilmektedir yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında adet bilgi edinme başvurusu, adet BİMER başvurusu ve 27 adet soru önergesine cevap verilmiştir. Yıllar itibarıyla TMSF ye yöneltilen bilgi edinme başvuru adetleri Grafik 5 te yer almaktadır. Bilgi Edinme Başvuruları (Yıllar İtibarıyla, Adet) Grafik 5: Bilgi Edinme Başvuruları 15

18 1.7. İç Denetim Bankacılık Kanunu nun 124'üncü maddesi uyarınca; TMSF nin iç denetimi TMSF tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, dış denetimi ise yıllık gider hesapları ile harcamalarının Sayıştay tarafından incelenmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. TMSF faaliyetlerinin gerektirdiği denetim hizmetlerini sağlamakla görevli Denetim Daire Başkanlığı, 2016 yılı içerisinde; Fon şirketleri nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Fon nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Savcılık soruşturma izni incelemeleri, İç denetim faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Fon şirketleri nezdindeki inceleme ve soruşturma faaliyetleri kapsamında; mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15/7-a ve 15/7-b maddeleri ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi uyarınca, Fona borçlu gruplardan Fon portföyüne alınan veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devrolan şirketler nezdinde inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Fon nezdindeki inceleme ve soruşturma çalışmaları kapsamında; TMSF çözümleme faaliyetlerinden kaynaklanan inceleme ve soruşturmalar ile idari ve personele yönelik inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Çözümlemeye yönelik inceleme ve soruşturmaların büyük bölümünü yönetim ve denetimleri Fona devredilen bankalar nezdinde gerçekleştirilen işlemler ve hisse devir sözleşmelerinden kaynaklanan incelemeler oluşturmaktadır. Savcılık izni verilip verilmemesi ile ilgili incelemeler kapsamında; Fon personeli ile Fonun yönetim ve denetiminde bulunan kuruluşlarda görevli diğer personel hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin olarak yürütülecek soruşturmalar için adli makamlarca Bankacılık Kanunu nun 127 nci maddesi uyarınca Fondan talep edilen soruşturma izinleriyle ilgili bildirimlere dayanak teşkil edecek incelemeler yapılarak raporlar düzenlenmiştir. İç denetim faaliyetleri ile ilgili olarak ise İç Denetim Programı kapsamında yapılan çalışmalara devam edilmiştir. 16

19 1.8. Kurumsal Risk Yönetimi Kurumsal Risk Yönetimi çalışmaları kapsamında; kurumsal performans yönetim modeli ile entegre bir şekilde çalışan ve Fonun stratejik düzeyde risklerini izleyen bir Stratejik Risk Yönetim Modeli, Stratejik Planlama Döneminde uygulanmak üzere tasarlanmış ve 2014 yılında yürürlüğe konulmuştur. Şekil 6: Stratejik Risk Yönetim Modeli Stratejik Risk Yönetimi Modeli ile risk sorumluları tarafından, Fonun stratejik hedefleri kapsamında belirlenen stratejik proje ve faaliyetlere ilişkin risklerin tanımlanması, tespit edilen risklerin olasılık, etki ve önem düzeylerinin belirlenerek kontrol faaliyetlerinin geliştirilmesi çalışmaları yürütülmesi hedeflenmiştir. Böylece, Fonun yıllık bazda performans gelişiminin yanı sıra kurumsal düzeyde stratejik önem taşıyan risklerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması sağlanmaktadır Finansal Yönetim Fonun başlıca gelir kaynakları Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesi ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Kaynakları ile Kaynakların Kullanımına Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Ayrıca Fon, Hazine Müsteşarlığı ndan izin almak kaydıyla piyasadan borçlanabilir. İhtiyaç hasıl olduğunda Fona ikrazen verilmek üzere Hazine Müsteşarlığınca özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmektedir. Fon, BDDK nın görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu Kararı ile bankalardan ileride doğacak prim yükümlülüklerine mahsuben bir önceki yılda ödedikleri sigorta primi toplamına kadar avans alabilmektedir. Olağanüstü hallerde, Fon kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda Fonun talebi üzerine TCMB tarafından Fona avans verilebilmektedir. Fon kendisine tahsis edilen kaynaklarını görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, serbestçe kullanabilmektedir. Fon mevcudunun kullanılış usul ve esasları bahsi geçen Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon giderleri Fon kaynaklarından karşılanmaktadır. 17

20 Şekil 7: Fonun Kaynakları ve Kaynakların Kullanımı Bankacılık Kanunu ile TMSF ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında yapılacak giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının sağlanabilmesi ve gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin bütçe disiplini altında takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2016 yılı Gider Bütçesi nin hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet gelirlerinden karşılanmıştır. TMSF Teşkilat Yönetmeliği ile Fon Kuruluna verilen yetkiler çerçevesinde, Fonun ana stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan 2016 yılı Gider Bütçesi Fon Kurulu Kararı ile uygulamaya konulmuştur yılı Gider Bütçesinde toplam 79,00 milyon TL ödenek öngörülmüş ve 68,98 milyon TL tutarında harcama gerçekleştirilerek %12,69 oranında tasarruf sağlanmıştır. Harcamaların 41,37 milyon TL sini personel giderleri, 17,68 milyon TL sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. Söz konusu ödeneklerin ve harcamaların ana kalemler arasındaki dağılımı Tablo 2 de yer almaktadır. 18

21 2016 Yılı Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı Ödenek Türü 2016 Toplam Ödeneği (TL) Gerçekleşme (TL) Gerçekleşme Oranı (%) Personel Giderleri ,27 90,07 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri Tablo 2: Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı ,54 89,00 Mal ve Hizmet Alım Giderleri ,89 88,64 Cari Transferler ,46 77,94 Sermaye Giderleri ,18 58,14 Toplam ,34 87, Kurumsal Bilgi Yönetimi TMSF nin faaliyetlerine katkıda bulunmak üzere daha hızlı ve daha güvenli işlem yapmak amacıyla Kurum bilgi sistemleri alt yapısına yeni donanım ve güvenlik ürünleri alınmış, ağ ve bilgi sistemleri güvenliği güçlendirilmiş, yeni yazılım güncelleme ve ek geliştirmeleri bilgi sistemlerimize entegre edilmiştir. TMSF de elektronik imza uygulamasını başlatmak, Kurumun tüm evrak yönetim sistemini elektronik ortama taşıyarak kağıt kullanımını asgari seviyeye indirgemek, standart bir dosya planı ile elektronik evrak arşiv sistemini oluşturmak ve kullanıcı taleplerine uygun bir raporlama sistemi kurabilmek amaçlarıyla bir TMSF Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) Projesi gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında, Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik ile Standart Dosya Planı Genelgesi ne uygun olarak tasarlanmış olan EBYS uygulamasına 2016 yılı içinde mobil imza uygulaması da entegre edilerek, e-imza yetkisine sahip yöneticilerin Kurum dışından sisteme ulaşarak evrak imzalaması sağlanmıştır. Ardından, TMSF Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) ile Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) uygulaması entegre edilmiş ve kullanıma başlanmıştır. EBYS - KEP entegrasyonu ile KEP e kayıtlı Kurum ve Kuruluşlarla yazışmalar yapılmaya başlanmıştır. TMSF nin uygulayacağı haciz işlemlerini hızlandırmak ve etkinliğini artırmak amacıyla Elektronik Haciz Projesi (e-haciz) tamamlanarak devreye alınmıştır. Proje kapsamında oluşturulacak teknik alt yapı ile TMSF nin tüm bankalara yapacağı haciz bildirimlerini elektronik ortam üzerinden yapılmakta ve takip edilmektedir. Fon bünyesinde kullanılmakta olan Hukuk Takip Sistemi (HTS) uygulamasının Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) ile entegrasyonu yapılmıştır. Bu sayede dava ve icra dosyalarının duruşma, evrak, safahat, taraf ve tahsilat bilgilerinin anlık görüntülenmesi sağlanmıştır. TMSF dönemi Kurumsal Gelişim Planı kapsamında; 2014 yılında Kurumsal bazda üretilen kurumiçi ve kurumdışı tüm raporların; belirlenecek Kurumsal standartlarda, belirli bir bilgi sistemi alt yapısı ile tek bir birim üzerinden hazırlanmasını ve ilgililere sunulmasını sağlamak amacıyla Kurumsal Raporlama Portalı Projesi ne ilişkin çalışmalara 2016 yılında da devam edilmiştir. Gelinen aşamada; Proje de Kurumsal Raporlama Sistemi ne ilişkin ana süreçler tamamlanmış, kurum ve birim düzeyinde rapor çizelgeleri çıkarılmış, yeni rapor formatları ve veri 19

22 modelleri oluşturulmuş, veri ambarı tasarlanmış ve rapor ekranlarının büyük kısmı elektronik ortamda hazır hale getirilmiştir. Hali hazırda raporlama ekranlarının tamamlanmasına ve test edilmesine ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca, Bank Asya nın çözümlenmesi faaliyetleri kapsamında bilgi sistemleri desteği verilmiş ve sigortalı katılım fonu ile mudi ödemelerinin hesaplanması için gerekli olan çalışmalar yapılarak ihtiyaç olan datalar hazırlanmıştır Stratejik Planlama ve Kurumsal Performans Yönetimi TMSF de stratejik planlama ve kurumsal performans yönetimi çalışmaları Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı nın kurulmasıyla birlikte başlatılmış olup 2005 yılından bu yana tüm Fon birimlerinin aktif katılımlarıyla etkin ve koordineli bir şekilde yürütülmektedir. Stratejik planlama dönemleri üçer yıllık olup her dönem için üst yönetim tarafından TMSF nin stratejik yönü tayin edilmekte, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmektedir. Yıl sonlarında TMSF üst yönetim kadrosunun katılımları ile kurumsal performans değerlendirme toplantıları gerçekleştirilmekte, bu toplantılar aracılığı ile TMSF nin hem kurumsal hem de birim düzeyinde başarısı gözden geçirilerek değerlendirilmektedir. Ayrıca her üç yıllık planlama döneminde, dönemin bitişine denk gelen yılda gerçekleştirilen performans değerlendirme toplantısında bir sonraki üç yıllık dönem için planlama yapılmakta, TMSF nin bir sonraki dönem için vizyonu, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmektedir yılında, bahsi geçen bu yıllık toplantılara kurumsal bir kimlik kazandırılması amacıyla Strateji Zirvesi adı verilmiştir. TMSF de uygulanacak kurumsal performans yönetim modeli Fon birimlerinin görüş ve önerileri alınarak, son tahlilde Fon Kurulunun onayına sunulmak üzere belirlenmektedir. Her stratejik planlama dönemi sonunda uygulanan kurumsal performans yönetim modeline ilişkin bir değerlendirme çalışması yapılarak kullanılan modelin güçlü ve zayıf yönleri belirlenmekte ve bir sonraki dönemde uygulanacak model için geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir Stratejik Planlama Döneminde TMSF nin kurumsal performansı yıllık bazda hazırlanan Kurumsal Gelişim Planı (KGP) ile izlenmektedir Stratejik Planlama Dönemi TMSF nin stratejik planlama dönemine ilişkin planlama çalışmalarının yapıldığı 6. Strateji Zirvesi 14 Aralık 2013 tarihinde gerçekleştirilmiş ve Zirvede TMSF nin dönemi vizyonu, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmiştir. TMSF nin vizyon, ilke, stratejik amaç ve hedeflerini içeren TMSF Dönemi Strateji Haritası Fon Kurulu kararı ile 2014 yılında yürürlüğe girmiştir. 20

23 Şekil 8: TMSF Dönemi Misyonu, Vizyonu ve İlkeleri Zirvede tüm katılımcıların katkıları ile TMSF nin dönemine ilişkin vizyonu; dünyanın herhangi bir yerinde mevduat sigortacılığı, banka ve varlık çözümleme denilince TMSF nin ilk akla gelen isimlerden biri olması hedeflenerek Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak şeklinde belirlenmiştir. TMSF nin dönemi Kurumsal Gelişim Planı (KGP); birer stratejik perspektif gibi değerlendirilen 3 adet Stratejik Amaç altında yapılandırılmış ve TMSF nin Stratejik Hedefleri de bu çerçevede belirlenmiştir. Bu amaçlar; Mevduat Sigortacılığı, Banka Çözümleme ve Kurumsal Gelişim alanlarındaki faaliyetlerinin etkinliğini artırmaktır. Şekil 9: TMSF Dönemi Stratejik Amaçlar Vizyon, ilkeler, stratejik amaç ve hedefler belirlendikten sonra TMSF Dönemi Strateji Haritası oluşturulmuştur. 21

24 Strateji Haritası; vizyondan yola çıkılarak belirlenen yılı stratejik hedeflerini gösteren, bir anlamda TMSF nin stratejik planının özet ve şematik gösterimi olup TMSF Dönemi Strateji Haritası aşağıda sunulmaktadır: Şekil 10: TMSF dönemi Strateji Haritası TMSF Dönemi Strateji Haritası nın Fon Kurulu tarafından onaylanmasını takiben yıllık bazda Kurumsal Gelişim Planı hazırlanarak Fon Başkanlık Makamı nın onayı ile yürürlüğe girmiştir TMSF 2016 Yılı Kurumsal Performans Değerlendirmesi TMSF, 2016 yılı boyunca mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konularındaki faaliyet ve uygulamalarının geliştirilmesinin yanı sıra kurumsal yönetim sistemlerinin de iyileştirilmesine yönelik olarak çeşitli proje çalışmalarını gerçekleştirmiş ve planlanan proje ve faaliyetleri hedeflenen takvime ve çıktı kalitesine uygun şekilde sonuçlandırmıştır. Bunun sonucunda, TMSF nin genel kurumsal performans düzeyi hedeflenen düzeyle uyumlu olarak başarılı bir seviyede gerçekleştirilmiştir. Kurumsal Gelişim Planı nın (KGP) tanımladığı 3 temel stratejik amaç çerçevesinde TMSF nin 2016 yılı faaliyetleri genel olarak değerlendirildiğinde, Fonun bu temel amaçlar ile ilgili olarak mevcut iş süreçlerinin geliştirilmesi ve yönetim sistemlerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik faaliyet ve çalışmalar üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. TMSF tarafından gerçekleştirilen bu çalışmalar neticesinde 2016 yılı KGP performans gerçekleşmeleri Şekil 11 ve notlama aralıkları Şekil 12 de gösterilmektedir. 22

25 TMSF 2016 YILI KURUMSAL GELİŞİM PLANI PERFORMANS ÇİZELGESİ KURUM PERFORMANS NOTU Stratejik Hedefler (H) MEVDUAT SİGORTACILIĞI H.1. Kamuoyunun Farkındalığını Artırmak A (91 Puan) Performans Notu H.2. Mevduat Sigortacılığında Kurumsal Kapasiteyi Güçlendirmek A+ BANKA ÇÖZÜMLEME VE GERİ KAZANIM H.3. Hızlı ve Etkin Çözümleme Stratejileri Geliştirmek A+ H.4. Geri Kazanım Performansını Artırmak A+ KURUMSAL GELİŞİM H.5. Kurumsal Yönetim Sistemlerini Etkinleştirmek H.6. Güçlü İletişim ve İşbirlikleri Kurmak A+ Şekil 11: TMSF Kurumsal Gelişim Planı A A KGP NOTLAMA ÇİZELGESİ Notlar Not Açıklaması Notlama Aralıkları A+ Çok Başarılı (95 ve üzeri) A Başarılı (80-94) B Orta (65-79) C Zayıf (50-64) D Çok Zayıf (50 nin altı) Şekil 12: TMSF KGP Notlama Çizelgesi Mevduat Sigortacılığı Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; 2016 yılında mevduat sigortacılığı uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik olarak, banka ve sektör risklerinin izlenmesi süreçlerinin daha da etkinleştirilmesi için çalışmalar gerçekleştirilmiş olup ayrıca sigortalı mevduat ve katılım fonlarının, zamanında ve doğru bir şekilde hesaplanmasını, standart bir formatta TMSF ye bildirilmesini, Fonun ve mevduat bankalarının olası bir mevduat ödemesi için hazır halde olmasını sağlayacak bilgi sistemleri alt yapısının bankalar ile TMSF nezdinde kurulması sağlanmıştır. Banka Çözümleme Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; çözümlemeye hazırlık ve sonrasındaki süreçlerin Finansal İstikrar Kurulu (FSB), IADI ve AB standartları gözetilerek geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Kurumsal Gelişim Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; özellikle finansal yönetim ve kurumsal raporlamaya yönelik uygulamaların otomasyonunun geliştirilmesi amacıyla başta Kurumsal Raporlama Portalı Projesi olmak üzere çeşitli yazılım projeleri yürütülmüştür. Uluslararası arenadaki faaliyet ve etkinlikler bakımından 2016 yılı Fon açısından verimli bir yıl olmuştur. Bu kapsamda, Fonun mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme uygulamalarına ilişkin tecrübeleri başta IADI olmak üzere çeşitli platformlarda ilgililer ile paylaşılmış, ayrıca özel bilgi edinme ziyaret talepleri karşılanmıştır. TMSF 2016 yılında dördüncü kez IADI İcra Kurulu üyeliğine ve IADI Avrasya Bölgesel Komitesi başkanlığına seçilmiştir. 23

26 TMSF nin mali performansı mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri olarak iki ana bölümde incelenmekte olup 2016 yılı için öngörülen finansal hedefler ve gerçekleşme rakamları ile 2017 yılı için öngörülen hedefler Tablo 3 ve 4 te yer almaktadır. Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri 2016 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) 1 Performans Hedefi Tablo 3: Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri 1. Tabloda yer alan tutarlar Fonun kuruluşundan itibaren nakit olarak, Devlet Borçlanma Senetleri (DBS) ve kira sertifikası ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas alınarak hesaplanmıştır. 2. Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb. kalemlerden oluşmaktadır tarihinde Birleşik Fon Bankası A.Ş. ye kullandırılan Sermaye Benzeri Kredi (SBK) tutarıdır. 4. Asya Katılım Bankası A.Ş. nezdindeki sigortalı katılım fonlarının hak sahiplerine ödenmesi faaliyetleri kapsamında; tarihinde ,12 TL (USD karşılığı ,14) Vakıf Katılım Bankası A.Ş. ye aktarılmıştır. 5. Tabloda yer alan tutarların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir. 6. Mevduat sigortacılığı rezervinin Kira Sertifikası ve DBS lerde değerlendirilen kısmı milyon USD olup Kira Sertifikası, DBS ve mevduatlara ilişkin faiz ve değerleme farkı 360 milyon USD dir. Bu tutar dahil edildiğinde dönem sonu rezervi milyon USD ye ( milyon TL) ulaşmaktadır. (SBK dahil edilmemiştir.) (Mevduat faiz reeskontu dahil edilmiştir.) TMSF, 2016 yılı içerisinde gerçekleştirdiği mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda 2015 yılı sonu itibarıyla milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarını 2016 yılı sonunda milyon USD ye ulaştırmayı hedeflemiştir tarihi itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervi milyon USD olarak gerçekleşmiştir Yılı İtibarıyla Gerçekleşme Gerçekleşme Kümülatif Oranı (%) Gerçekleşme 2016 yılında mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri toplamı 757 milyon USD olup bu tutarın 710 milyon USD sini sigorta prim tahsilatı, 32 milyon USD sini zamanaşımı gelirleri, 15 milyon USD sini ise hisse devir payı, sisteme giriş payı ve idari para cezalarından tahsil olunan tutarlar oluşturmuştur. Mevduat sigortacılığı rezervinin değerlendirilmesi ile 2016 yılında 468 milyon USD finansal gelir sağlanmıştır. Asya Katılım Bankası A.Ş. nezdindeki sigortalı katılım fonlarının hak sahiplerine yapılan ödeme tutarı ise 283 milyon USD olarak gerçekleşmiştir Yılı Performans Hedefi Rezerv (Dönem Başı) Mevduat Sigortacılığı Faaliyet Gelirleri % Finansal Gelirler (faiz vb.) % Mevduat Sigortacılığı Faaliyet Giderleri % Bütçe Giderleri % Kullandırılan Sermaye Benzeri Krediler Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonu Ödemeleri Diğer Giderler -4,5-30 % Çözümleme Faaliyetlerine Aktarılan Evalüasyon ve Değerleme Farkı % Rezerv (Dönem Sonu) %

27 TMSF 2016 yılı içerisinde gerçekleştirdiği çözümleme faaliyetleri sonucunda, 372 milyon USD tutarında çözümleme geliri, çözümleme faaliyetlerine ilişkin rezervin değerlemesinden ise 16 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir. Aynı dönem içerisinde Hazine Müsteşarlığı na 122 milyon USD, diğer kurum ve kuruluşlara ise 81 milyon USD ödeme yapılmıştır. Çözümleme Faaliyetleri 2016 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) 1 Performans Hedefi Yılı Gerçekleşme İtibarıyla Gerçekleşme Kümülatif Oranı (%) Gerçekleşme Yılı Performans Hedefi Rezerv (Dönem Başı) Çözümleme Gelirleri (Brüt) % Takipli Alacaklardan Tahsilatlar % Varlıklardan Tahsilatlar % Fon Bankalarından Tahsilatlar % Emanet Tahsilatlar % Diğer Tahsilatlar 1 1 % Finansal Gelirler (faiz vb.) % Hazine Borçlanması TCMB Avans Kullanımı Mevduat Sigortacılığı Gelirlerinden Aktarılan Bankalara Aktarılan Kaynak Çözümleme Giderleri % Tahsilat İadeleri -8-3 % İlgilisinden Talep ve Tahsil Edilmek Üzere Yapılan Ödemeler % Offshore Ödemeleri % Emanet Hesaplardan Yapılan Ödemeler % Diğer Ödemeler -6-5 % Hazine Borç Ödemeleri % TCMB Avans Ödemeleri Kamu Kurumlarına Yapılan Ödemeler % Diğer Gerçek/Tüzel Kişilere Yapılan Ödemeler % Evalüasyon ve Değerleme Farkı % Rezerv (Dönem Sonu) % Tablo 4: Çözümleme Faaliyetleri Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri 1. Tabloda yer alan tutarlar TMSF nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve işlem tarihinde geçerli kurlar esas alınarak hesaplanmıştır sayılı Kanun kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen TMSF nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar gereğince TMSF tarafından 3 ayda bir hazırlanan nakit projeksiyon tutarları performans hedefi olarak esas alınmıştır. 3. Çözümleme gelirlerinde brüt ve nakdi tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan düşülmemiştir. 4. Tabloda yer alan tutarların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir. 5. Teminat tutarları ile BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin ticari işlemleri ile ilgili olarak Fon emanet hesaplarına yatırılan tutarlar ile bu hesaplardan yapılan ödemeler/iadelerden oluşmaktadır. 6. Söz konusu tutarın 222 milyon USD lik kısmı sıra cetvelleri oluşturulması çalışmaları süren tahsilatlar ile yasal işlemleri devam eden tahsilatların izlendiği bloke hesaplardan oluşmaktadır. Bakiye tutar ise TMSF nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar gereği çözümleme faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesini teminen Fonda tutulan 100 milyon USD tutarındaki ihtiyati rezervin haricindeki rezerv tutarının 20 milyon USD ye ulaşması halinde Hazine ye aktarılabilecektir.

28 2 MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ 2.1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar 2.2. Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti 2.3. Risk Esaslı Prim Sistemi 2.4. Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci 2.5. Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler 2.6. Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri 2.7. Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler 2.8. Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler 2.9. Diğer Uluslararası Faaliyetler 26

29 2.1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Finansal sistemlerin var oluş mekanizması içinde mevduat sigorta kurumları, finansal güvenlik ağındaki diğer otoritelerle birlikte finansal istikrarın sağlanması, ortaya çıkabilecek olası krizlerin önceden tespit edilip önlem alınması ve kriz süreçlerinde finansal istikrarın ve tasarruf sahiplerinin hak ve çıkarlarının korunmasında kritik bir role sahiptir. Mevduat sigorta kurumları yaşanan son küresel krizde aktif olarak süreçte yer almış ve sahip oldukları yetkiler çerçevesinde mevduat sahiplerinin korunması ve banka çözümleme ile kriz yönetimi konularında önemli misyonlar üstlenmiştir. Küresel krizle birlikte G20 önderliğinde Finansal İstikrar Kurulu (FSB) başta olmak üzere diğer uluslararası düzenleyici ve denetleyici kurum ve kuruluşlar aracılığıyla başlatılan finansal düzenlemeler alanındaki köklü reform çalışmaları sonucunda finansal istikrarın korunması yolunda önemli gelişmeler sağlandığı ve küresel finansal sistemin daha sağlıklı işleyişini sağlayacak düzenlemelerle güçlendirildiği görülmektedir. Diğer taraftan, finansal sistemin küresel ölçekte yeniden yapılandırıldığı bu süreçte yürürlüğe konulan düzenlemelerin tam olarak uygulanabilirliğinin sağlanması ve uygulama etkinliğinin ölçülmesine yönelik çalışmalara da ağırlık verildiği görülmektedir. Kriz sonrası dönemde geliştirilen yeni uluslararası standartlara uyum sağlanması hususu ülkemiz için de önemlidir. Bu kapsamda, başta Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) nin Etkin Mevduat Sigortacılığı Temel Prensipleri ile FSB nin Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejiminin Temel Özellikleri ve Avrupa Birliği (AB) nin 2014 yılında yayımladığı mevduat sigortacılığı ve banka kurtarma ve çözümleme konularındaki direktifleri olmak üzere mevcut bankacılık mevzuatını yürürlüğe giren yeni finansal düzenlemelere daha uyumlu hale getirmeye yönelik BDDK ile birlikte yürütülen mevzuat geliştirme çalışmalarına 2016 yılında da devam edilmiştir. TMSF, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması ve finansal istikrarın sağlanması hedefleri doğrultusunda mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım faaliyetlerini 2016 yılında da başarıyla sürdürmüştür. Ayrıca, TMSF, mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme alanında sahip olduğu önemli bilgi ve tecrübelerini başta üyesi bulunduğu IADI ve EFDI olmak üzere çeşitli platformalarda diğer mevduat sigorta kurumları ve ilgili otoriteler ile paylaşmıştır. Bilhassa, IADI tarafından 2017 de yayınlanması planlanan Etkin İslami Mevduat Sigortacılığı Temel Prensipleri kapsamında, oluşturulan çalışma gruplarına aktif katılım sağlanmıştır. Bunun yanısıra, TMSF diğer ülke mevduat sigortacıları ve ilgili mesleki kurum/kuruluşlarıyla mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki iletişim ve işbirliğini geliştirmeye, bilgi ve tecrübe paylaşımını artırmaya yönelik çalışmalarına 2016 yılında da devam etmiştir. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası yetkilileri tarafından her beş yılda bir gerçekleştirilen Finansal Sektör Değerlendirme Programı (FSAP) Türkiye incelemesi çalışmaları Aralık 2016 da tamamlanmıştır. Söz konusu inceleme kapsamında Türkiye deki mevcut finansal sistem, mevduat sigortacılığı, kriz yönetimi ve banka çözümleme, finansal güvenlik ağı ve sistemik riskin gözetimi vb. konularını da kapsayacak şekilde tüm yönleriyle kapsamlı olarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Türkiye de daha önce 2006 ve 2011 yıllarında FSAP incelemesi yapılmıştır. 27

30 Ayrıca, bankaların likidite karşılama oranı hesaplamasında meydana gelen değişiklik uyarınca, Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil olunacak Primlere Dair Yönetmelik te gerekli uyarlama çalışmaları yapılarak, Yönetmeliğe son hali verilmiş ve yeni hesaplamalara Haziran 2016 prim döneminden geçerli olmak üzere başlanılmıştır Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti TMSF nin kuruluş yılı olan 1983 ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarına ilişkin kapsam ve tutar uygulamaları da günün gereklilikleri göz önünde bulundurularak çeşitli değişikliklere uğramıştır (Ek:2). Mevduat sigorta kapsamı ve limiti tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik" ile söz konusu Yönetmelikte değişiklik yapılmış ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları için 5 Temmuz 2004 tarihinden itibaren uygulanmakta olan 50 bin TL tutarındaki sigorta limiti, birikimli enflasyon oranı ile kişi başına tasarruf mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler dikkate alınarak 100 bin TL olarak güncellenmiştir. Buna göre, Türkiye de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının anapara ve ferîleri 100 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamında bulunacaktır. (Şekil 13). Türkiye de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurtiçi şubelerinde; Gerçek Kişiler Adına Açılmış ve Ticari İşleme Konu Olmayan Türk Lirası, Döviz, Kıymetli Maden Cinsinden Tasarruf Mevduatı ve Katılım Fonu Hesaplarının Anapara ve Ferileri 100 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamındadır. Şekil 13: Mevduat Sigortasının Kapsam ve Tutarı Söz konusu Yönetmelik ile; kredi kuruluşlarının yurt dışı şubelerinde açılan mevduat ve katılım fonlarının, kıyı bankacılığı faaliyeti gösteren kredi kuruluşları nezdinde açılan mevduatlar ve katılım fonlarının ve kredi kuruluşlarının tahakkuk ettirdikleri aşırı faizlerin sigorta kapsamı dışında olduğu hüküm altına alınmıştır. 28

31 Kredi kuruluşları nezdindeki sigorta kapsamı dışında kalan tasarruf mevduatı ve katılım fonları ise, Bankacılık Kanunu nun 64 üncü maddesinde sayılmaktadır. Buna göre; İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ile bunların ana, baba, eş ve velayeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile bunların ana, baba, eş ve velâyeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 282 nci maddesindeki suçtan kaynaklanan malvarlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen diğer mevduat, katılım fonu ve hesaplar sigorta kapsamı dışındadır Risk Esaslı Prim Sistemi Kredi kuruluşlarının ödeyecekleri sigorta prim tutarlarının hesaplanması ve tahsili işlemleri halihazırda, Bankacılık Kanunu ile Fona verilen yetki kapsamında düzenlenen ve tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik hükümlerine tabidir. Sigorta primleri, tarihinde yapılan değişiklikle, 2009 yılı başından itibaren yeni risk esaslı sigorta prim tarifesi çerçevesinde hesaplanmaya başlanmıştır. Risk esaslı sigorta prim tarifesi son halini tarihinde yapılan değişiklik ve bu tarihten sonra, , ve tarihlerinde yapılan uyarlamalarla son halini almıştır yılında yapılan uyarlama ile tarifedeki Diğer Bilgiler/Likitide Oranı başlığı altında risk faktörü olarak kullanılan Likitide Karşılama Oranı nın hesaplama biçimi değiştirilmiş ve yeni hesaplama biçimi Haziran 2016 prim döneminden geçerli olmak üzere uygulanmaya başlanmıştır. 29

32 Risk Kriterleri Eşik Değerler Puan 1 Sermaye Yeterliliği 25 Sermaye Yeterlilik Oranı 20 - Konsolide % I. Grup 20 - Solo % II. Grup 13 - Ana sermaye % 8-14 III. Grup 0 Varlık Sermaye Çarpanı Aktif Kalitesi 20 Grup Kredileri Oranı % Takipteki Krediler Oranı % Nakdi Kredi Yoğunluk Oranı % Büyüme Oranı % Karlılık 10 Karlılık Oranı % Etkinlik Oranı % Likidite 10 Mevduatın/Katılım Fonunun Ortalama Vadesi (Gün) Sigortalı Mevduat Oranı % Diğer Risk Faktörleri 35 BDDK nın Derecelendirme Notu Diğer Bilgiler TOPLAM 100 Tablo 5: Risk Faktörleri ve Puanları Tarifeye göre prim tutarları, kredi kuruluşlarının her yıl Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu itibarıyla düzenledikleri mali tabloları esas alınarak hesaplanan sigortalı mevduat ve katılım fonları ile sigorta prim oranlarının çarpılması suretiyle belirlenmektedir. Kredi kuruluşları sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, karlılık, likidite ve diğer risk faktörleri olarak belirlenen beş bölüm altında yer alan toplam 14 adet risk faktörü üzerinden değerlendirilmekte olup, her bir bölüm için belirlenmiş olan eşik değerlere göre en düşük 0 ve en yüksek 100 değer aralığında toplam puan almaktadırlar. Yapılacak hesaplamalar sonucunda, toplam puanlarına göre A, B, C ve D şeklindeki dört prim kategorisinden birisine dahil olan kredi kuruluşları için ilgili prim kategorisine karşılık gelen prim oranları esas alınmaktadır. Prim kategorileri ve prim oranları Tablo 6 da sunulmaktadır. Toplam Puan Prim Kategorisi Prim Oranı (Onbinde) 80 A ve < 80 B ve < 65 C 15 < 50 D 19 Tablo 6: Prim Kategorileri ve Prim Oranları 30

33 Tabloda yer alan prim oranlarına 2016 yılı için büyüklük faktörü milyon TL ve üzeri olan kredi kuruluşları için onbinde 2, büyüklük faktörü milyon TL (dahil) ile milyon TL arasında olan kredi kuruluşları için onbinde 1 prim oranı ilave edilerek sigorta prim oranı belirlenir. Büyüklük faktörü; kredi kuruluşunun bilançosundaki aktif, gayrinakdi kredi ve yükümlülükler ile taahhütlerin (cayılabilir taahhütler hariç) toplamından oluşur. Söz konusu tutarlar her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yıl sonu itibarıyla hesaplanan üretici fiyatları genel endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı oranında artırılır Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci Kredi kuruluşlarınca ödenmekte olan sigorta primlerinin ödeme sürecinin denetimi ve tutarların doğrulanması BDDK ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde gerçekleştirilmektedir. Kredi kuruluşları finansal göstergelerini BDDK tarafından kurulan Bankacılık Veri Transfer Sistemi (BVTS) ne girmektedirler. Diğer yandan, sigorta prim tarifesindeki risk faktörlerine ilişkin değerleri ve sigorta prim matrahını içeren sigorta prim cetvelini ilgili dönemi izleyen 45 inci günün sonuna kadar TMSF ye göndermektedirler. Kredi kuruluşunca hazırlanarak TMSF ye gönderilen sigorta prim cetvelindeki değerlerin doğruluğu, BDDK ile TMSF arasında yapılan bilgi paylaşımı ve işbirliği protokolü çerçevesinde TMSF nin de kullanımına açılan BVTS üzerinden teyit edilmekte ve ilgili kredi kuruluşuna prim oranı ve ödeyeceği prim tutarı TMSF tarafından bildirilmektedir. Kredi kuruluşları, bildirilen tutarı ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son iş gününe kadar TCMB nezdindeki Fon hesaplarına yatırmaktadır. Gerek ödemeye kadar geçen sürede, gerekse ödemeden sonraki dönemde kredi kuruluşlarının ödeyecekleri prim tutarlarını etkileyecek değişiklikler, TMSF tarafından BVTS üzerinden sürekli takip edilmektedir. Prim Tahsilatı ve Denetim Süreci Şekil 14: Prim Tahsil ve Denetim Süreci BDDK tarafından ilgili kredi kuruluşunda yapılan denetimler sonucunda primin eksik ya da fazla yatırıldığının tespiti halinde, gerekli sistemsel iyileştirmelerin yapılması hususunda ilgili kredi kuruluşu yönlendirilmekte, Fon tarafından da ilave tahsilat ya da iade/mahsup işlemleri gerçekleştirilmektedir. 31

34 2.5. Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler Bankacılık sektöründe Aralık 2016 itibarıyla 34 mevduat bankası ile 5 katılım bankası faaliyet göstermekte olup bu bankaların toplam aktif büyüklüğü 2.588,2 milyar TL dir. Bu kredi kuruluşları nezdindeki mevduat ve katılım fonu tutarı 2016 yılı sonu itibarıyla bir önceki yıla göre %16,72 artış göstererek 1.453,7 milyar TL ye ulaşmış ve toplam aktifin %56,16 sını oluşturmuştur. Sigorta kapsamında olan tutarlar da 2015 yılı Aralık ayına göre %12,03 artış göstererek 373,11 milyar TL ye yükselmiş olup toplam mevduat ve katılım fonunun % 25,67 si sigorta kapsamındadır. milyar TL Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları milyar TL Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonu (sağ eksen) Toplam Mevduat ve Katılım Fonu Grafik 6: Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları * Döviz cinsinden sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının TL karşılıklarının hesaplanmasında, yıl sonları itibarıyla geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. ** Sigorta kapsamındaki tutarlara 2005 yılı öncesinde katılım fonları dahil değildir yılı sonu itibarıyla mevduat ve katılım bankalarında sıfır bakiyeli hesaplar hariç 81,2 milyon adet gerçek kişinin mevduat ve katılım fonu hesabı bulunmaktadır. Toplam Mudi Sayısı Sigorta Kapsamındaki Mudi Sayısı Mevduat Bankaları Katılım Bankaları Toplam Tablo 7: Toplam ve Sigorta Kapsamındaki Mudi Sayıları * Birden fazla bankada hesabı bulunan mevduat ve katılım fonu sahipleri her bir bankada ayrı ayrı dikkate alınmaktadır. Diğer taraftan, mevduat bankalarında 2016 yılı sonu itibarıyla mudilerin %98,20 sinin TL aralığında mevduatı bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı toplam mevduatın %18,56 sını oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin %1,83 üne ait olan TL aralığındaki mevduat ise toplam mevduatın %27,18 ine tekabül etmektedir. Hesap sahiplerinin %0,14 üne ait olan TL den büyük mevduatın payı ise %54,26 seviyesindedir. 32

35 %100 %90 %80 %70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 Toplam Mevduat Tutarı ve Mudi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı %90,3 %54,3 %16,1 %11,1 %3,3 %8,5 %6,1 %6,8 %1,7 %1,2 %0,6 %0, bin TL bin TL binTL bin TL bin TL >1.000 bin TL Toplam mevduat içindeki payı Toplam mudi sayısı (net) içindeki payı Grafik 7: Toplam Mevduat ve Mudi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı Katılım bankalarında ise, 2016 yılı sonu itibarıyla hesap sahiplerinin %97,1 inin TL aralığında katılım fonu bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı toplam katılım fonunun %27,38 ini oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin %2,76 sına ait olan TL aralığındaki fonlar ise toplam katılım fonunun %34,84 üne tekabül etmektedir. Hesap sahiplerinin %0,18 ine ait olan TL den büyük fonların payı ise %37,78 seviyesindedir. %100 %90 %80 %70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 %3,6 %83,8 Toplam Katılım Fonu Tutarı ve Katılım Fonu Sahipleri Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı %13,4 %10,4 %37,8 %19,8 %15,1 %10,3 %2,9 %1,9 %0,9 %0, bin TL bin TL bin TL bin TL bin TL >1.000 bin TL Toplam katılım fonu içindeki payı Toplam katılım fonu sahibi sayısı (net) içindeki payı Grafik 8: Toplam Katılım Fonu ve Katılım Fonu Sahibi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı Sigorta kapsamındaki mevduat ve katılım fonlarının Türk Lirası ve döviz olarak dağılımına bakıldığında, Türk Lirası cinsinden sigortalı mevduat ve katılım fonlarının toplam içindeki payının 2016 yılı sonunda %75,26 düzeyinde bulunduğu görülmektedir yılında yurt içi yerleşik kişilere ait mevduat ve katılım fonları 1.358,7 milyar TL ye ulaşırken yurt dışı yerleşiklerde toplam mevduat ve katılım fonu 94,5 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 33

36 2.6. Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri Finansal Güvenlik Ağı nı oluşturan kurum ve kuruluşlar, ilgili kanunlar çerçevesinde oluşturulan çalışma platformları aracılığıyla işbirliği ve bilgi paylaşımında bulunmaktadırlar. Bu platformlardan ilki; sistemik riskin, Finansal Güvenlik Ağı üyesi kurumlar tarafından müştereken tespiti ve alınacak önlemlerin belirlenmesine yönelik tarih ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un ek 4 üncü maddesine istinaden oluşturulan Finansal İstikrar Komitesi dir tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nun 145 inci maddesi gereğince tarih ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un ek 4 üncü maddesi; Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun Finansal İstikrar Komitesi tarafından tespiti halinde, alınacak tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olup ilgili bütün kurum ve kuruluşlar belirlenen bu tedbirleri derhal uygulamakla yetkili ve sorumludur. olarak düzenlenmiştir.1 Buna ilaveten, tarihli Finansal İstikrar Komitesi Sistemik Risk Değerlendirme Grubu Protokolü ile Hazine Müsteşarlığı, BDDK, TCMB, SPK ve TMSF tarafından Sistemik Risk Değerlendirme Grubu (SRDG) oluşturulmuştur. Yıl boyunca çeşitli tarihlerde Hazine Müsteşarlığı nın Ankara daki merkez binasında gerçekleştirilen Finansal İstikrar Kurulu (FİK) toplantılarına iştirak edilmiştir. Finansal İstikrar Komitesi ne bağlı olarak faaliyet gösteren Sistemik Risk Değerlendirme Grubu nun (SRDG) 04 Mayıs 2016, 19 Eylül 2016 ve 16 Aralık 2016 tarihlerinde Ankara'da Hazine Müsteşarlığı'nda düzenlenen SRDG toplantılarına katılım sağlanmıştır. Ayrıca, 16 Aralık 2016 tarihinde düzenlenen toplantı sonrasında SRDG bünyesinde oluşturulan iki alt çalışma grubu ile ilgili usul ve esaslara ilişkin TMSF görüş ve önerileri Hazine Müsteşarlığı'na bildirilmiştir. Kurumlar arası iletişim ve işbirliğine yönelik bir diğer düzenleme, Bankacılık Kanunu nun 98 inci maddesiyle getirilmiştir. Buna göre; BDDK, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, TMSF ve TCMB kendi görev alanlarındaki konularda karşılıklı mütalaa ve bilgi alışverişinde bulunmakta olup BDDK, TCMB ve TMSF veri tabanlarında yer alan bilgiler gizlilik hükümleri çerçevesinde paylaşılmaktadır. Yine Bankacılık Kanunu nun 99 uncu maddesiyle, BDDK, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TCMB, SPK, TMSF, Rekabet Kurumu, Kalkınma Bakanlığı, IAB, BİST, VOB ve kuruluş birlikleri temsilciliklerinin katılımıyla Finansal Sektör Komisyonu oluşturulmuştur. Komisyon, finansal piyasalardaki güven ve istikrar ile gelişmeyi temin etmek üzere, bilgi alışverişini, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ortak politika önerilerinde bulunmak ve finans sektörünün geleceğini ilgilendiren konularda görüş bildirmek üzere yılda en az iki kez toplanmaktadır. 26 Mayıs 2016 ve 13 Aralık 2016 tarihlerinde BDDK nın İstanbul merkez binasında düzenlenen Finansal Sektör Komisyonu (FSK) toplantılarına katılım sağlanmıştır. Bankacılık Kanunu nda yer alan bir diğer platform ise 100'üncü madde hükmü gereğince oluşturulan ve bankacılık sisteminin genel durumu, kredi kuruluşlarının denetimleri sonucunda alınacak önlemler ve risk esaslı sigorta priminin hesaplanmasında kullanılmak üzere kredi 1Aynı zamanda, tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nun 145 inci maddesi gereğince 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun sistemik riskle ilgili 72 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. 34

37 kuruluşları hakkında gerekli bilgilerin paylaşılması konularında işbirliği yapmakla görevli Eşgüdüm Komitesi dir. BDDK Başkan ve Başkan Yardımcıları ile TMSF Başkan ve Başkan Yardımcılarını bir araya getiren Eşgüdüm Komitesi, en az üç ayda bir toplanmaktadır yılında 30 Mart, 29 Haziran, 28 Eylül ve 26 Aralık tarihlerinde gerçekleştirilen Eşgüdüm Komitesi toplantılarına iştirak edilmiştir. Bankacılık sektörünün ve kredi kuruluşlarının risklerinin izlenmesi suretiyle Fonun mevduat sigortacılığından kaynaklanan risklerinin ölçülmesi ve yönetilmesi ile mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi sürecinde, finansal güvenlik ağını oluşturan diğer kurum ve kuruluşlarla yapılacak bilgi paylaşımı ve işbirliği önem kazanmaktadır. Bu kapsamda, 2016 yılında da Eşgüdüm Komitesi başta olmak üzere yukarıda belirtilen finansal güvenlik ağı çalışmalarına TMSF tarafından etkin olarak katılım sağlanmıştır Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler IADI, tarihinde rehberliği ve uluslararası işbirliğini teşvik ederek mevduat sigortacılığı verimliliğini artırabilmek için kurulmuştur. TMSF, halen toplam 83 üyesi olan IADI nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır. Ayrıca, TMSF IADI nin İcra Kurulu üyesi olarak seçilerek de IADI nin en üst düzeyde yürüttüğü stratejik çalışmalara katkı sağlamaktadır. IADI, mevduat sigorta sistemi kurmayı veya mevcut sistemini değiştirmeyi düşünen ülkelere rehberlik yapmak ve uluslararası düzeyde kabul görecek mevduat sigortacılığına ilişkin temel prensipleri belirlemek amacıyla, Basel Bankacılık Denetleme Komitesi (BCBS) ile birlikte yürütülen ortak çalışmalar neticesinde toplam 18 prensipten oluşan Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler (IADI Temel Prensipler) dokümanını hazırlayarak Haziran 2009 da yayımlamıştır. Aralık 2010 da, IADI ve BCBS tarafından; IMF, Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu ve EFDI ile yapılan işbirliği neticesinde, etkin mevduat sigortacılığı için belirlenen temel prensiplere uyumun değerlendirmesinin nasıl yapılacağına ilişkin Etkin Mevduat Sigortacılığı İçin Temel Prensiplere Uyumu Değerlendirme Metodolojisi (IADI Değerlendirme Metodolojisi) yayımlanmıştır. Nisan 2011 de IADI nin temel prensipleri Finansal İstikrar Kurulu (FSB) tarafından oluşturulan temel standartlar külliyatına (Compendium of Standards) dahil edilmiştir. Ancak küresel krizle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar ve getirilen yeni finansal düzenleme ve standartlar çerçevesinde IADI Temel Prensipleri ve bu prensiplere ilişkin IADI Değerlendirme Metodolojisi nde güncelleme yapma ihtiyacı doğmuştur. Bilhassa, FSB tarafından Ekim 2011 de yayımlanan Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri (FSB Temel Özellikler) ile çözümleme alanında getirilen yeni tanımlama ve yetkiler, krize hazırlıklı olma, fonlama konularındaki yeni esaslar ve mevduat sigorta kuruluşlarının kriz yönetimi ve banka çözümleme sürecindeki rol ve önemini artıran unsurlar olarak güncelleme yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Şubat 2013 te IADI tarafından oluşturulan Yönetim Komitesi başkanlığında, IADI, BCBS, Avrupa Komisyonu, EFDI, FSB, IMF ve Dünya Bankası temsilcilerinden meydana gelen ortak bir çalışma grubu tarafından yürütülen güncelleme çalışmaları tamamlanmış ve yenilenen Temel Prensipler 21 Kasım 2014 tarihinde yayımlanmıştır. 35

38 Bu yenileme sonucunda, toplam 18 olan prensip sayısı 16 ya düşürülmüş ve sigortalı mevduat geri ödeme sürecinin hızlandırılması, kapsam, fonlama başta olmak üzere mevduat sigortacısının krize hazırlık, kriz yönetimi ve çözümleme alanındaki rolü ve yetkileri konusunda yapılan değişikliklerle IADI Temel Prensiplerinin FSB Temel Özellikleri ile entegrasyonu sağlanmıştır. Ayrıca, çalışma esnasında önceden iki ayrı metin halinde yer alan IADI Temel Prensipler ve Değerlendirme Metodolojisi tek metin altında birleştirilerek IADI İcra Kurulu nun 21 Ekim 2014 tarihli kararı ile yürürlüğe konulmak üzere FSB ye gönderilmiştir. Bu metine ek olarak mevcut IADI Temel Prensiplere Uyumun Değerlendirilmesi El Kitabı nın güncellenmesi çalışmalarına devam edilmiştir. Bu çalışmalar 2016 yılında tamamlanmıştır. TMSF nin uluslararası standartlarda hizmet veren etkin bir mevduat sigorta kurumu olarak IADI Temel Prensipleri ne uyum düzeyinin artırılması önemlidir. Bu kapsamda; 6-9 Mayıs 2013 tarihlerinde TMSF nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri için Temel Prensiplere Uyumun Değerlendirilmesi konulu Bölgesel Çalıştay sonucunda hazırlanan Değerlendirme Raporu ndaki tespit ve öneriler doğrultusunda mevcut düzenleme ve sistemlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalara devam edilmektedir. TMSF, 2016 yılında IADI tarafından gerçekleştirilen İcra Kurulu (EXCO), Bölgesel ve Daimi Komite Toplantıları, Genel Kurul Toplantısı ile çeşitli konularda düzenlenen çalıştay, seminer ve konferanslara aktif olarak katılım sağlamıştır Şubat 2016 tarihlerinde İtalya Mevduat Sigorta Kuruluşu nun ev sahipliğinde İtalya nın Torino kentinde gerçekleştirilen üyesi olduğumuz IADI Avrupa Bölgesel Komitesi nin (ERC) yıllık toplantısı, Temel Prensiplere Uyumun Değerlendirilmesi El Kitabı: Kapsamlar, Değerlendirmeler ve Mevduat Sigorta Kuruluşları Direktifi Konuları başlıklı ERC Çalıştayı ile Avrupa Bankacılık Birliğinde Banka Krizlerini Önleme ve Çözümleme ve Mudi Koruma başlıklı ERC Uluslararası Konferansı na katılım sağlanmıştır Mart 2016 tarihlerinde İsviçre nin Basel kentinde IADI nin ev sahipliğinde düzenlenen IADI 47. İcra Kurulu Toplantısı, Daimi Komite Toplantıları ve Alt Komite Toplantıları ile "Finansal Kooperatiflerin Çözümlenmesi" konulu çalıştaya katılım sağlanmıştır. IADI nin Fransa Mevduat ve Garanti Fonu nun (FGRD) ev sahipliğinde Mayıs 2016 tarihlerinde Paris te gerçekleştirilen 48. İcra Kurulu Toplantısı ile Daimi Komite ve Alt Komite Toplantılarına katılım sağlanmıştır. Üyesi olduğumuz IADI nin Avrasya Bölgesel Komitesi'nin (EARC) Kırgızistan Mevduat Sigorta Kuruluşu ev sahipliğinde 30 Haziran - 02 Temmuz 2016 tarihleri arasında Bişkek ve Issık Göl kentlerinde gerçekleştirilen EARC Yıllık Toplantısı ile "Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri Kriz Yönetimi" konulu uluslararası seminerine katılım sağlanmış ve TMSF nin Banka Çözümleme ve Geri Kazanım Çalışmaları konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir. 22 Eylül 2016 tarihinde IADI nin İsviçre'nin Basel kentinde düzenlenen 49. İcra Kurulu toplantısına katılımda bulunulmuştur Ekim 2016 tarihlerinde Güney Kore nin Seul şehrinde Kore Mevduat Sigorta Kurumu nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen IADI nin 15. Yıllık Genel Kurul Toplantısı, 50. İcra Kurulu Toplantısı, Bölgesel ve Daimi Komite Toplantıları ile Bir Sonraki Krize Hazırlanmak konulu Konferansa katılım sağlanmıştır. 36

39 2.8. Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler TMSF nin Eylül 2005 te üye olduğu EFDI, Avrupa da mevduat sigortacılığı alanında işbirliğini destekleyerek finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak ve müşterek menfaatler ile ilgi alanlarına yönelik bilgi paylaşımında bulunmak üzere, 2002 yılında Viyana da kurulan gönüllü bir organizasyondur. EFDI nin 56 üyesi bulunmaktadır. Başta IADI olmak üzere AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA), Avrupa Denetim Kuruluşu (SSM), Avrupa Çözümleme Kuruluşu (SRM), Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kuruluşlarla yakın işbirliği içinde faaliyet gösteren EFDI nin çalışmaları içerisinde AB Direktifleri nin uygulanmasına katkıda bulunmak ve direktiflerde yapılması gerekli görülen değişiklikleri tartışmak da yer almaktadır. TMSF tarafından EFDI çalışma ve etkinliklerine de katılım sağlanmaktadır. Bu kapsamda, 5 Şubat 2016 tarihinde İsviçre nin Basel kentinde İsviçre Mevduat Sigorta Kurumu nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen Avrupa Birliği Üyesi Olmayan EFDI Üyeleri İçin Yenilenen EFDI Yönetmelikleri Tartışma Toplantısı na katılım sağlanmıştır. EFDI Halkla İlişkiler Komitesi (PR Committee) Toplantısı 06 Nisan 2016 tarihinde TMSF ev sahipliğinde İstanbul da gerçekleştirilmiştir. EFDI tarafından 28 Eylül - 01 Ekim 2016 tarihlerinde Litvanya'nın Vilnius şehrinde Litvanya Mevduat Kuruluşu ev sahipliğinde düzenlenen EFDI Genel Kurul Toplantısı ve "Uyumlaştırma ya da Merkezileştirme - EFDI nereye gidiyor" konulu konferansa katılım sağlanmıştır Diğer Uluslararası Faaliyetler Çalışma Ziyaretleri ve Mutabakat Zaptı İmzalama Faaliyetleri : TMSF, üyesi bulunduğu IADI ve EFDI platformlarının yanı sıra diğer ülke mevduat sigortacıları ve ilgili mesleki kurum/kuruluşlarıyla mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanında iletişim ve işbirliğini geliştirmeye, bilgi ve tecrübe paylaşımını artırmaya yönelik çalışmalara 2016 yılında da devam etmiştir. Bu kapsamda Ukrayna Mevduat Sigorta Kuruluşu (DGF), Kırgizistan Mevduat Sigorta Kuruluşu (DPA) ve Azerbaycan Mevduat Sigorta Kuruluşu (ADIF) ile TMSF arasında imzalanan mutabakat zabıtları yenilenmiş ve Endonezya Mevduat Sigorta Kuruluşu (IDIC) ile ilk olarak mutabakat zaptı imzalanmıştır. 09 Aralık 2016 tarihinde Azerbaycan Mevduat Sigorta Kuruluşu (ADIF) TMSF nin Risk Esaslı Prim Sistemi ve Sigortalı Mevduatı İzleme Sistemi ile ilgili bilgi almak ve TMSF nin tecrübelerini paylaşmak üzere TMSF ye bir çalışma ziyaretinde bulunmuştur. 37

40 Resim 1 : IDIC-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni. G20 ve FSB Faaliyetleri : Ülkemiz G20 üyesi ve FSB üyesi olması sebebiyle bu platformlarda yürütülmekte olan çalışmalarda aktif olarak yer almakta ve uluslararası düzenleme ve standartların geliştirilmesi konularında katkıda bulunmaktadır. G20 Liderler Zirvesi toplantılarında alınan kararlar doğrultusunda Finansal İstikrar Kurulu (FSB) tarafından kabul edilen uluslararası standartlara ve politikalara uyum sağlama ve bu düzenlemelerin uygulama düzeyi ile etkinliği düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Bu amaçla FSB tarafından ülke bazlı (country peer review) ve konu bazlı (thematic peer review) emsal değerlendirme çalışmaları yapılmakta olup FSB üyesi ülkelerin bu emsal değerlendirmelerden geçme yönünde taahhüdü bulunmaktadır. FSB üyesi ülkelerin yeni çözümleme çerçevesi olarak kabul edilen ve 2011 yılında yürürlüğe konulan Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri (FSB Key Attributes) metninde yer alan temel standartlara uyum seviyesinin değerlendirildiği banka çözümleme konusunda İkinci Tematik Emsal Değerlendirme (Second Thematic Peer Review of Resolution Regimes) çalışmasına TMSF tarafından hem üye sıfatıyla değerlendirme takımında yer alarak hem de değerlendirilen sıfatıyla BDDK ile ortak çalışmalar yürütülmek suretiyle katılım sağlanmıştır. FSB ye üye ülkelerin banka çözümleme sürecindeki görev, yetki ve sorumluluklarının kapsamlı olarak gözden geçirildiği bu değerlendirmeye ilişkin nihai rapor 18 Mart 2016 tarihinde yayımlanmıştır. 38

41 FSAP İncelemesi ve AB Faaliyetleri: Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası yetkilileri tarafından her beş yılda bir gerçekleştirilen Finansal Sektör Değerlendirme Programı (FSAP) kapsamında 2015 yılı son çeyreğinde başlayan üçüncü dönem Türkiye incelemesi çalışmaları 2016 yılında tamamlanmış olup çalışmanın çıktıları olan raporlar nihai hale getirilmiştir. Global kriz sonrası oluşturulan yeni uluslararası standartlara Türkiye nin uyumunu artırmaya yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Bu kapsamda, ülkemizin banka çözümleme çerçevesini AB Direktifleriyle, FSB nin Temel Özellikleriyle ve IADI nin Temel Prensipleriyle daha uyumlu hale getirmek amacıyla BDDK ile birlikte oluşturulan çalışma grubu mevzuat değişikliği çalışmalarına 2016 yılında da devam edilmiştir. 39

42 3 ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ 3.1. Çözümleme Süreci 3.2. Çözümleme Faaliyetleri 3.3. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar 3.4. Fona Devredilen Bankalar 3.5. Geri Kazanım Faaliyetleri 3.6. Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler 3.7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler 3.8. Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler 3.9. Fonun Taraf Olduğu Davalar 40

43 3.1. Çözümleme Süreci Bankacılık Kanunu nun 71 inci maddesi hükümleri çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, sorunlu bir bankanın faaliyet iznini kaldırabilmekte veya bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimini Fona devredebilmektedir (Şekil: 15). BDDK nın Kararı Bankanın Faaliyet İzninin Kaldırılması Sigortalı Mevduat / Katılım Fonunun Ödenmesi Aktif / Sigortalı Mevduat / Katılım Fonu Devri Bankanın Temettü Hariç Ortaklık Hakları ile Yönetim ve Denetiminin Fona Devredilmesi Banka Hisselerinin Devralınması BDDK dan Faaliyet İzninin Kaldırılmasının İstenmesi Banka Faaliyetlerinin Geçici Olarak Durdurulması Banka Hakkında İflas Kararının Verilmesi Tasfiye Süreci Hisse, Varlık ve Yükümlülüklerin Devri veya Başka Bir Banka ile Birleştirilmesi Bankanın Mali Bünyesinin Rehabilitasyonu BDDK dan Faaliyet İzninin Kaldırılmasının İstenmesi Şekil 15: Banka Çözümleme Süreci Devir Birleşme Satış Bir bankanın faaliyet izninin kaldırılması halinde, Bankacılık Kanunu nun 106 ncı maddesi hükümleri gereğince bankanın yönetim ve denetimi Fona intikal etmektedir. Fon, Bankadaki sigortalı mevduat veya sigortalı katılım fonunun tutarını tespit edip hak sahibi mudilere ödeyerek, mudilerin yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını istemektedir. Banka hakkında iflas kararı verilmesi halinde Fon, iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak etmekte ve iflas dairesi, alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye etmektedir. Bir bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin Fona devredilmesi halinde ise Bankacılık Kanunu nun 107 nci maddesi hükümleri çerçevesinde Fon, bankanın; Uygun göreceği aktiflerini, teşkilatını ve personeli ile sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunu başka bir bankaya devretmeye ve akabinde bankanın faaliyet izninin kaldırılmasını BDDK dan istemeye, Hisselerinin çoğunluğuna veya tamamına sahip olmak kaydıyla, banka mali bünyesinin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması için sermaye artırmak, bankaya mevduat koymak, iştirak, gayrimenkul ve diğer aktifleri satın almak gibi tedbirleri almaya, banka hisselerini, varlık ve yükümlülüklerini devretmeye, satmaya ve bankayı başka bir bankayla birleştirmeye, Bankanın doğrudan faaliyet izninin kaldırılmasını BDDK dan istemeye yetkilidir. Fonun, tüm bu yetkilerini mali sistemin güven ve istikrarını koruma, maliyet etkinliği sağlama ilkeleri doğrultusunda kullanması gerekmektedir. 41

44 3.2. Çözümleme Faaliyetleri Türk bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren yaşanan sorunlar ile 1998 ve müteakip yıllarda yaşanan krizler sonucunda, sistemdeki 5 bankanın faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilmiş, 21 bankanın ise temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilmiştir. Fon, banka çözümleme süreçlerini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerinin yanı sıra temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilen bankalar ile faaliyet izni kaldırılarak iflasına karar verilen bankaların tasfiye, çözümleme ve geri kazanım çalışmalarına da etkin bir şekilde devam etmektedir Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izinleri kaldırılarak iflasına karar verilen bankalara ve iflas masalarına ilişkin mevcut durum Tablo 8 de yer almaktadır. Banka Adı Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar Faaliyet İzninin Kaldırıldığı Tarih İflas Karar Tarihi Alacak Kayıt Adedi Kabul Edilen Alacak Kayıt Tutarı 1 (milyon TL) Ödenen Anapara (milyon TL) İflas Tarihinden Sonra Ödenen Yasal Faiz 2 (milyon TL) Marmara Bank ,3 17,0 43,5 TYT Bank ,5 21,1 0,9 Impexbank ,7 41,7 43,8 Kıbrıs Kredi Bankası ,4 0,3 0,28 3 İmar Bankası , ,8 - Tablo 8: Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince, alacak tutarına iflas tarihine kadar işlemiş faizler, kayıtlı alacak tutarları içinde yer almaktadır. İflas tarihinden sonraki döneme ilişkin faiz tutarları ise bu tutarlara dahil değildir sayılı İcra ve İflas Kanunu nun 196 ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir. 3. Müflis Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. nin sıra cetvelinde kayıtlı alacaklardan ödenmeyen anapara tutarına iflas tarihinden ( ) tarihine kadar yasal faiz işletilmek suretiyle hazırlanan aciz vesikaları verilmiştir. 4. Kabul edilen alacak kayıt tutarına, TMSF tarafından Uzan Grubuna ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında satışından elde edilen ve 5472 sayılı Kanunla değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince Maliye Bakanlığı na aktarılan 1.164,1 milyon TL lik tutar dahildir. * Müflis Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. nin İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi nin 2015/969 E., 2015/835 K. sayılı ilamı ile tarihinde iflasının kapatılmasına karar verilmiş ve tarihinde karar kesinleşmiştir. Karar gereği müflis bankanın sicil kaydının tarihinde terkin edildiği hususu tarih ve 9035 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi nde ilan edilmiştir. Söz konusu müflis bankanın geçmişte yapmış olduğu işlemlerin izlenmesi amacıyla tabloda yer verilmiştir. Faaliyet izni kaldırılan bankalardaki sigortalı mevduatla ilgili olarak; Fon tarafından yapılan ödemeler, Fonun iflas masalarına kayıtlı alacak tutarları, söz konusu banka iflas masaları tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacağı Tablo 9 da gösterilmektedir. 42

45 Banka Adı Marmara Bank Fon Tarafından Sigortalı Mevduat Ödemeleri Kapsamında Aktarılan Kaynaklar ile İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Geri Ödemeler ( tarihi itibarıyla) (TL) Fon Tarafından Aktarılan Kaynak Fonun İflas Masalarına Kayıtlı Alacak Tutarı 1 İflas Masaları Tarafından Fona Ödenen Anapara İflas Masaları Tarafından Fona Ödenen Yasal Faiz Fonun İflas Masalarından Kalan Alacağı (Anapara) Fonun İflas Masalarından Kalan Faiz Alacağı (Yasal Faiz) TYT Bank* Impexbank Kıbrıs Kredi Bankası** İmar Bankası*** Toplam Tablo 9: Sigortalı Mevduat Ödemeleri Kapsamında Aktarılan Kaynaklar ve İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Geri Ödemeler sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince Fon tarafından bankaya aktarılan kaynak tutarına iflas tarihine kadar işleyen faizler Fonun iflas masasına kayıtlı alacak tutarına dahil edilmiştir. 2. Fonun iflas masasına kayıtlı alacağına iflas tarihinden sonraki dönemde işleyen faiz tutarları bu sütunda gösterilmektedir sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 196'ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir. 3. Bankanın faaliyet izninin kaldırılmasından sonra tasarruf mevduatı sahiplerine yapılan ödemelere ilişkin olarak, T.Emlak Bankası geçici yönetimi tarafından iflas tarihinden önce toplam ,87 TL'nin Fona geri ödenmesi nedeniyle, bu kısım iflas masasına kaydedilen alacak tutarı içinde yer almamıştır. 4. Müflis Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. nin sıra cetvelinde kayıtlı alacaklarından ödenmeyen anapara tutarına iflas tarihinden ( ) tarihine kadar yasal faiz işletilmek suretiyle hazırlanan aciz vesikaları verilmiştir. 5. Söz konusu tutara ödenen gelir vergisi tutarı dahil edilmiş olup Fondan yapılan toplam kaynak çıkışını (devir sonrası tahakkuk ettirilen TÜFE faiz tutarı hariç) ifade etmektedir. * Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fonun İcra ve İflas Kanunu nun 245 inci maddesine göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam ,32 TL lik mahsuben ödeme dahildir. ** Müflis Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. nin İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/969 E., 2015/835 K. sayılı ilamı ile tarihinde iflasının kapatılmasına karar verilmiş ve tarihinde karar kesinleşmiştir. Karar gereği müflis bankanın sicil kaydının tarihinde terkin edildiği hususu tarih ve 9035 sayılı ticaret sicil gazetesinde ilan edilmiştir. Söz konusu Müflis bankanın geçmişte yapmış olduğu işlemlerin izlenmesi amacıyla tabloda yer verilmiştir. *** Ödenen anapara tutarına, Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu ndan sağlanan tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam ,13 TL lik mahsuben ödeme dahildir yılında İmar Bankası nezdinde ve mevduat sigortası kapsamındaki hesaplar için 39. etapta 1 mudiye yapılan ödeme kapsamında faiz ve vergi dahil toplam ,16-TL kaynak aktarımı yapılmıştır. Ayrıca İmar Bankası bünyesinde, karşılığında DİBS bulunmamasına rağmen, ikincil piyasada DİBS satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine ilişkin 5667 sayılı Kanun tarih ve sayılı Resmi Gazete de; bu Kanun a istinaden çıkarılan tarih ve 2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ise tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri çerçevesinde söz konusu tutarların hak sahiplerine ödenmesi görevi Fona verilmiştir. 43

46 İmar Bankası nezdinde toplam yatırımcının hesapta adet işlemi bulunmakta olup işlem tutarları toplamı 728 milyon TL dir. Bu kapsamda hak sahiplerine ödemelere tarihinde başlanmış olup, tarihine kadar 58 etapta yapılan ödemelere ilişkin bilgiler Tablo 10 da yer almaktadır. İmar Bankası DİBS Ödemeleri ( tarihi itibarıyla) (TL) İşlem Tutarı Net Faiz Gelir Vergisi Toplam Kaynak Çıkışı 2007 Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı , , , ,08 Toplam , , , ,44 Tablo 10: İmar Bankası DİBS ödemeleri 3.4. Fona Devredilen Bankalar Türk bankacılık sisteminde temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilen 21 bankaya ilişkin bilgiler Şekil 16 da yer almaktadır. Birleşik Fon Bankası A.Ş. ve Türk Ticaret Bankası A.Ş. tüzel kişilikleri altında geri kazanım çalışmaları devam etmekte olup 2016 yılı içerisinde Bank Asya nın da temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilmiştir. Birleşik Fon Bankası: Hisselerinin tamamı Fona ait olan bankanın ana faaliyet konusu, bünyesine devredilen varlık ve yükümlülüklerin tasfiyesidir. Bu amaçla Banka, likidasyonun artırılmasına yönelik faaliyetlerini 2016 yılı içerisinde de sürdürmüştür. Bankanın aktif büyüklüğü tarihi itibarıyla 2.936,6 milyon TL ye ulaşmış, özkaynakları (kâr dahil) 600,09 milyon TL ve 2016 yılı karı ise 88,2 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Türkbank: Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni BDDK tarafından kaldırılan Türkbank ın fiziki tasfiyesine fiilen 2003 yılında başlanmıştır. Çözümlemeye yönelik faaliyetler kapsamında hukuki yönden ihtilaflı olunan konular ile birlikte Bankanın zarar üretiminin ortadan kalkmasıyla Bankanın tasfiyesinin kaldırılmasına karar verilmiştir yılında unvanı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak tescil ve ilan edilen Banka, ilgili mevzuat kapsamında Anonim Şirket olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Hisselerinin %98,5 i Fona ait olan Bankanın tarihi itibarıyla aktif büyüklüğü 194,6 milyon TL ve likit değerleri 183 milyon TL ye ulaşırken, özkaynakları 168,8 milyon TL, dönem karı ise 16,4 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 44

47 Bank Asya : BDDK nın tarih ve 6187 sayılı Kararı kapsamında Fon Kurulunun aldığı tarih ve 2015/27 sayılı Kararla, Bankacılık Kanununun 18 inci maddesinin beşinci fıkrasına istinaden Bank Asya nın 123 adet pay sahibine ait imtiyazlı hisselerinin temettü hariç ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasına karar verilmiş ve bu kapsamda Banka yönetimine yeni atamalar yapılmak suretiyle ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasına başlanmıştır. Akabinde BDDK nın tarih ve 6027 sayılı Kararı kapsamında Fon Kurulunun aldığı tarih ve 2015/51 sayılı Kararla ortaklık haklarının kullanımı bir önceki karara istinaden Fon uhdesine geçen 2 pay sahibinin ortaklık haklarının bu sefer Bankacılık Kanununun 18 inci maddesinin yedinci fıkrasına istinaden Fon tarafından kullanılmasına karar verilmiştir. Müteakiben BDDK nın tarih ve 6318 sayılı Kararı ile Bank Asya nın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin, zararın mevcut ortakların sermayesinden indirilmesi kaydıyla, kısmen veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü gereğince Fona devredilmesine karar verilmiş, Fon Kurulunun tarih ve 2015/134 sayılı Kararı ile Bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetim yetkisi bu kapsamda Fon tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bank Asya nın Bankacılık Kanununun 107 nci maddesi kapsamında sürdürülen çözümleme çalışmalarının sonuçlandırılması amacıyla tarihi itibarıyla dolacak dokuz aylık kanuni sürenin Bankacılık Kanununun 107 nci maddesinin son fıkrasına istinaden 3 ay süre ile uzatılması Fon Kurulu tarafından kararlaştırılmıştır. Bank Asya ya ilişkin yürütülen çözümleme çalışmaları kapsamında, Fon Kurulunun tarih ve 2016/95 sayılı Kararı ile Bankanın toplamda adet olan nitelikli (A) grubu hisselerinin % 51 ine tekabül eden adedinin satışa sunulacak asgari miktar olarak belirlenmesine ve satışa sunulmasına karar verilmiştir. Mezkur Fon Kurulu Kararı gereğince Bankanın hisse satış ilanı tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış ve satış süreci başlatılmıştır. İlk ihale tarihi olarak ilan edilen tarihi, katılımcılardan muhtelif gerekçelerle gelen erteleme talepleri nedeniyle ertelenmiş ve nihai olarak ihalenin gerçekleştirileceği tarih olarak belirlenmiştir. Yapılan ihale neticesinde herhangi bir teklif gelmemiş olması nedeniyle, Bankanın satış süreci sonlandırılarak önce Bankanın faaliyetleri tarihi itibarıyla Bankacılık Kanununun 107 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında geçici olarak durdurulmuş, akabinde Fonun talebi üzerine BDDK nın almış olduğu tarih ve 6947 sayılı Kararla Bankanın faaliyet izni kaldırılmıştır. Mezkur karar ile faaliyet izni kaldırılan Bank Asya hakkında Bankacılık Kanununun 106 ncı maddesi kapsamında tasfiyeye yönelik işlemlerin tatbikine başlanmıştır. Bu kapsamda Bank Asya nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki katılım fonlarının tespitine yönelik çalışmalar neticelendirilmiş ve ,79 TL tutarındaki sigortalı katılım fonu ödemelerine tarihi itibarıyla Vakıf Katılım Bankası A.Ş. aracılığıyla başlanmıştır. Diğer taraftan, çözümleme süreci içinde halihazırda mevcut ticari faaliyetlerini devam ettirmekte olan Bank Asya iştirak ve bağlı ortaklıklarının ekonomik sistem içindeki varlıklarını sürdürmeleri ve değerlerini kaybetmeden nakde tahvillerinin sağlanması, bunun yanı sıra sigortaya tabi katılım fonlarının ödenmesi sebebiyle oluşan Fon alacağının güvence altına alınmasını teminen adet hisseden müteşekkil Asya Emeklilik ve Hayat A.Ş. nin ortaklık yapısındaki adet Bank Asya hissesi, tarihinde Banka tarafından yapılan ihale neticesinde TL karşılığında tek katılımcı olan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri 45

48 Merkezi Birliği ne ihale edilmiş, Fon Kurulunun tarih ve 328 sayılı Kararı ile ihale onaylanarak hisse devri işlemleri gerçekleştirilmiştir. Aynı kapsamda, Işık Sigorta A.Ş. ortaklık yapısındaki adet Bank Asya hissesi tarihinde gerçekleştirilen ihaleyle satışa sunulmuş ve tek katılımcı olan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkezi Birliği nin verdiği TL lik teklif Fon Kurulunun tarih ve 2 sayılı Kararı ile onaylanarak devir işlemleri gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, Fon Kurulunun tarih ve 397 sayılı Kararıyla Bankacılık Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Bank Asya nın doğrudan iflasının mahkemeden talep edilmesine karar verilmiş, bu karara istinaden İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/41 E. sayılı dosyasından Bankanın doğrudan iflası talebiyle iflas davası açılmıştır. Offshore Ödemeleri : 2016 yılında, satışı gerçekleştirilen Fon Bankaları ile ilgili offshore alacak davalarına ilişkin yargı kararları çerçevesinde, Yurt Security Offshore Bank Ltd. ye ilişkin 266 kişi için 32 milyon TL, Egebank Offshore Ltd. ye ilişkin 95 kişi için 61,9 milyon TL, Efektif Bank Offshore Ltd. ye ilişkin 58 kişi için 21,7 milyon TL olmak üzere toplamda 419 kişi için 115,7 milyon TL tutarında ödeme yapılmış olup söz konusu ödemelere ilişkin bilgiler Tablo 11 de yer almaktadır. Ayrıca, tarihi itibarıyla offshore davalarına ilişkin toplam ödeme tutarı 366,1 milyon TL (152 milyon USD) olarak gerçekleşmiştir Yılı Offshore Ödemeleri ( TL) ING Bank A.Ş. İcra Dairesi Toplam Egebank Offshore Ltd Efektif Bank Offshore Ltd Yurt Security Offshore Bank Ltd Toplam Tablo 11: Offshore Ödemeleri 46

49 Şekil 16: Temettü Hariç Ortaklık Hakları Fona Devredilen Bankalar * 1997 yılında; Türk Ticaret Bankası, 1998 yılında; Bank Ekspres, 1999 yılında; Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Sümerbank, İnterbank ve Esbank, 2000 yılında; Bank Kapital, Etibank ve Demirbank, 2001 yılında; Ulusalbank, Sitebank, Toprakbank, Bayındırbank, Kentbank, EGS Bank ve İktisat Bankası, 2002 yılında; Tarişbank ve Pamukbank, 2015 yılında ise Bank Asya Fona devrolmuştur. 47

50 Yıllık Tahsilat Tutarı Kümülatif Tahsilat Tutarı TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU YILLIK FAALİYET RAPORU Geri Kazanım Faaliyetleri Bankacılık Kanunu nun ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun un Fona tanımış olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler sonucunda, kamu alacağının etkin bir şekilde tahsilinde çok önemli mesafeler kaydedilmiştir. Fonun tarihi itibarıyla çözümleme gelirlerinden sağladığı toplam tahsilat tutarı finansal gelirler dahil milyon USD ye ulaşmıştır. Bu tutarın 388 milyon USD lik kısmı 2016 yılında gerçekleşmiştir. Fonun bankalara aktarmış olduğu kaynakların geri kazanımını sağlamak üzere çözümleme faaliyetlerinden elde edilen finansal gelirler dahil tahsilatlar yıllar itibarıyla Grafik 9 da gösterilmektedir Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı (milyon USD) Yıllık Tahsilat Tutarları Grafik 9: Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı Kümülatif Tahsilat Tutarı (sağ eksen) 2016 yılında sağlanan çözümleme faaliyet gelirlerinin 320 milyon USD si takipli alacaklardan, 39 milyon USD si iştirakler, gayrimenkul ve menkullerden ve 11 milyon USD si Fon bünyesindeki bankalardan oluşmaktadır. Ayrıca Fonun çözümleme faaliyet rezervinin değerlemesinden sağladığı toplam finansal gelir tarihi itibarıyla 982 milyon USD ye ulaşmış olup bu tutarın 16 milyon USD lik kısmı 2016 yılında gerçekleşmiştir. Söz konusu tahsilat ve gelirlere ilişkin bilgiler Tablo 12 de yer almaktadır. Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı (milyon USD, Brüt) Yılı İtibarıyla Kümülatif Çözümleme Faaliyet Gelirleri (Brüt) Banka Hakim Ortaklarından Yapılan Tahsilatlar Kurumsal ve Bireysel Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tahsilatlar Fon Bünyesindeki Bankalardan Yapılan Tahsilatlar Emanet Tahsilatlar Diğer Tahsilatlar 1 43 Finansal Gelirler Toplam Tablo 12: Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı 1 Tabloda yer alan tutarlar TMSF nin nakit olarak gerçekleştirdiği işlemler esas alınarak hesaplanmıştır. 2 Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan düşülmemiştir. 48

51 3.6. Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler Fon, Bankacılık Kanunu nun kendisine vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde; faaliyet izni kaldırılan veya temettü hariç ortaklık hakları kendisine devredilen bankaların kaynaklarının istismar edilmesinden ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun eksik beyan edilmesinden doğan alacaklar ile temlik almış olduğu alacaklar ve diğer alacakları sebebiyle takip ve tahsil işlemlerini yürütmektedir. Fon alacaklarının takip ve tahsiline ilişkin esas ve usuller tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Alacaklarının Takip ve Tahsiline İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon, kendisine devredilen bankaların çözümlenmesi kapsamında söz konusu bankalardan ve diğer yollarla 2016 yılı sonu itibarıyla 208,1 bin adet ve 8,83 milyar TL tutarında alacak dosyası devir ve temlik almıştır. Takipli alacaklar ile ilgili olarak 2016 yılı içerisinde sağlanan net tahsilat tutarı (söz konusu tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. tutarların düşülmesi ve borçlulardan yapılan ayni tahsilatların ilavesi neticesinde) 119,77 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup tarihi itibarıyla sağlanan toplam net tahsilat 8.957,58 milyon USD dir. Söz konusu tahsilat tutarlarına ilişkin detaylı bilgi Tablo 13 te yer almaktadır. TMSF nin Takipli Alacaklarından 2016 Yılında Yapılan Nakdi ve Ayni Tahsilatlar (milyon USD, Net ) Yılı İtibarıyla Kümülatif Banka Hakim Ortaklarından 112, ,93 Kurumsal Alacak Dosyalarından 7, ,28 Bireysel Alacak Dosyalarından 0,54 128,37 Toplam 119, ,58 Tablo13: Fonun Takipli Alacaklarından Yapılan Tahsilatlar 1 Tabloda yer alan tutarların hesaplanmasında net tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemlerden kaynaklanan tutarlar tahsilatlardan düşülmüştür Banka Hakim Ortaklarına İlişkin Alacaklar Fon, devralmış olduğu hakim ortak alacakları ile hakim ortaklardan banka kaynaklarının istismar edilmesinden kaynaklanan alacaklarını 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde takipler yapılması, söz konusu hakim ortaklar ile protokoller veya FYYS'ler imzalanması ve bankacılık mevzuatının Fona vermiş olduğu diğer yetkilerin kullanılması gibi yollarla tahsil etmektedir. Fon, banka hakim ortakları ile borç tutarı ve geri ödeme şartları üzerinde anlaşmalar yapmakta ve kamu alacağının azami düzeyde tahsilini teminen önemli gelişmeler kaydetmektedir. Bu çerçevede Fonun alacak ilişkisi içerisinde bulunduğu banka hakim ortakları ile imzalanan protokollerin bir kısmı, ödenmek suretiyle kapanmaktadır. Hakim ortakların yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise temerrüde ilişkin yasal yetkiler kullanılmaktadır tarihi itibarıyla banka hakim ortaklarından elde edilen net tahsilat tutarları Tablo 14 te yer almaktadır. 49

52 Banka Adı Banka Hakim Ortaklarından Sağlanan Net Tahsilatlar Hakim Ortak Grubu Net Tahsilat Tutarı (milyon USD) Yılı İtibarıyla Toplam Sitebank Sürmeli Grubu - 12,30 Yaşarbank Yaşar Grubu - 270,69 Kentbank Süzer Grubu - 188,16 Demirbank Cıngıllı Grubu - 103,43 Sümerbank Garipoğlu Grubu 0,00 361,07 Pamukbank Çukurova Grubu İnterbank 2 Çukurova Grubu 44,39 74,53 İnterbank Çağlar Grubu 9,22 570,04 Bank Kapital Ceylan Grubu 0,30 71,70 EGS Bank 7-8 EGS Grubu 2,07 103,31 TYT Bank Lapis Grubu 0,10 3,53 Yurtbank 9 Balkaner Grubu 1,20 328,23 Etibank 3-4 Medya Grubu - 950,92 Esbank 6 Zeytinoğlu Grubu 9,62 407,61 Bayındırbank 5 Bayındır Grubu 5,85 81,05 Toprakbank Toprak Grubu - 395,44 Bank Ekspres Korkmaz Yiğit Grubu 2,14 84,12 İktisat Bankası 3-9 Erol Aksoy Grubu 0,77 233,56 İmar Bankası 10 Uzan Grubu 36,33 993,64 Egebank Demirel Grubu 0,14 177,28 Türkbank 11 TTB Munzam Vakfı 0,03 16,71 Toplam 112, ,93 Tablo 14: Banka Hakim Ortaklarından Sağlanan Net Tahsilatlar 1 Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan iadeler tutarlardan düşülmüştür. 2 İnterbank ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen anaparası 249 milyon USD tutarındaki banka kaynağı ile ilgili olarak Çukurova Grubundan yapılan tahsilat tutarını göstermektedir. 3 Grup şirketlerine yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla Fon tarafından kullandırılan kaynak tutarları toplam tahsilat rakamlarından düşülmüştür (Erol Aksoy Grubu 17,82 milyon USD, Medya Grubu 6,97 milyon USD) tarihinde 1,1 milyar USD bedelle ihale edilen ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü nün satış bedelinden Fon payı çerçevesinde 682,79 milyon USD lik tutar 2011 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir. 5 Grup firmalarına ait varlıklardan oluşturulan ve tarihinde ihale edilen Sagra Ticari ve İktisadi Bütünlüğü nün satış bedeli olan 77,05 milyon USD nin 26 milyon USD lik kısmı Fon payı çerçevesinde Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup (2008 yılında 6 milyon USD, 2011 yılında 12 milyon USD, 2015 yılında 8 milyon USD) Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir. 6 Zeytinoğlu Grubu borçları ile ilgili Eston Deniz, Eston Yapı ve Çatı İnşaat satışıyla ilgili tevzide tutulan 35 milyon USD, 2015 yılında Hazine Müşteşarlığına aktarılmış, bahse konu tutar grubun kümülatif tahsilat tutarına ilave edilmiştir. 7 EGS Grubu borçlarıyla ilgili Denizli AVM TİB satış bedelinin tevzide bekleyen 20 milyon USD lik kısmı 2015 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup bahse konu tutar grubun kümülatif tahsilat tutarına ilave edilmiştir. 8 EGS Grup tahsilatının 1,65 milyon USD lik kısmı Güçbirliği Grubu tahsilatıdır. 9 Erol Aksoy Grubu borçlarıyla ilgili Show Radyo bedelinin tevzi hesapta tutulan 6 milyon USD lik kısmı 2015 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup ilgili grubun kümülatif tahsilat tutarına ilave edilmiştir. 10 Uzan Grubuna ilişkin olarak yürütülen takip ve satışlar neticesinde sağlanan brüt tahsilat tutarı 7.563,19 milyon USD olup bu tutarın 6.556,33 milyon USD lik kısmı üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmış; 13,22 milyon USD lik kısmı ise ihalenin feshi davalarının sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetveli kapsamında aktarılacaktır. Tabloda bakiye tutara yer verilmiştir. 11 Türk Ticaret Bankası ve Tarişbank hakim ortaklarının Fon tarafından temlik alınmış herhangi bir nakit borcu bulunmamaktadır. Tarişbank ın gayrinakdi riskleri ile Türk Ticaret Bankası nın iştiraklerinden kaynaklanan alacakların takibi ise devam etmektedir. 50

53 Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2016 yılı içerisinde yaşanan önemli gelişmeler ve mevcut durum aşağıda özetlenmiştir: Sürmeli Grubu Sitebank : Sürmeli Grubu ile imzalanan protokol ve peşin tahsilatlar çerçevesinde Gruptan olan Fon alacakları 2005 yılında tasfiye edilmiştir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 12,30 milyon USD dir. Yaşar Grubu Yaşarbank : Yaşar Grubu nun protokole konu nakit borcu, 2006 yılında nakden ve defaten tahsil edilerek kapatılmıştır. Grubun gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 270,69 milyon USD dir. Süzer Grubu Kentbank : Süzer Grubu nun protokol kapsamındaki nakit borcu 2007 yılında nakden ve defaten ödenmek suretiyle tasfiye edilmiş olup gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 188,16 milyon USD dir. Cıngıllı Grubu Demirbank : Cıngıllı Grubu nun Fona olan nakit borçları protokol kapsamında yapılan tahsilatlar neticesinde 2007 yılında tasfiye edilmiştir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 103,43 milyon USD dir. Garipoğlu Grubu - Sümerbank : Fonun Garipoğlu Grubu ndan olan nakit alacakları 2010 yılı içerisinde imzalanan iki ek protokol kapsamında tahsil edilmiştir. Gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilen Grubun Fona olan nakit borçlarının tahsilini takiben hisseleri Fon adına tescil edilen veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri Fona devredilen Grup şirketleri iade edilmiştir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 361,07 milyon USD dir. Çukurova Grubu Pamukbank : Fonun Çukurova Grubu ndan olan tarihli Ana Sözleşme konusu nakit alacağı, tarihinde imzalanan Ek Sözleşme ile yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanmış ve tarihinde faiz ve diğer ferîleriyle birlikte tahsil edilmiştir. 51

54 Ana Sözleşmeye bağlı olarak; çözümü mahkeme sonucuna bırakılmış olan borçların Fona ödenmesi ile diğer sorunların çözüme kavuşturulması hususlarını içeren ve tarihinde imzalanan Ek Protokolün tarihli taksit tutarı ile İnterbank ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen 249 milyon USD tutarındaki banka kaynağının tahsili amacıyla Çukurova Grubu ile tarihinde imzalanan protokolün tarihli taksit tutarı, her iki protokolde belirtilen ek süreler sonunda da ödenmemiştir. Bu çerçevede, 27 adet Çukurova Grubu şirketi ile aynı Gruba mensup beş yönetici hakkında daha önce durdurulmuş olan takiplere yeniden başlanmıştır. Ayrıca 23 adet Çukurova Grubu şirketinin yönetimi Fon tarafından devralınmış, bunlardan 21 adedi borçlandırılarak haklarında 6183 sayılı Kanun kapsamında takip işlemlerine başlanmıştır. Takibine devam edilen ve yeni takibe geçilen Grup gerçek ve tüzel kişi borçlularına ait muhtelif menkuller, gayrimenkuller ile hak ve alacaklar haczedilmiştir. İnterbank ın Nergis Grubu na satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen banka kaynağının tahsili amacıyla imzalanan tarihli protokol kapsamında Çukurova Grubu ndan 74,53 milyon USD tahsil edilmiştir. Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş.nin (Digitürk) %99,99 una sahip olan DP Acquisitions B.V. ye ait hisselerin Alıcı bein Media Group a satışına nihai olarak onay verilmiş ve kapanış işlemlerine muvafakat edilmiş olup 2016 yılında toplam 89,36 milyon USD Fon hesaplarına yatırılmıştır. Çukurova Grubu nun, Çukurova Kimya Endüstrisi A.Ş. deki hisselerinin 74,16 milyon TL bedelle KMY Kimya Girişim Danışmanlığı Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye satışına onay verilmiş, tahsil edilen peşin satış bedelinden, Çukurova Holding A.Ş. nin T. İş Bankası A.Ş. ye olan kredi borcunun tarihli taksit ödemesi için 8,31 milyon GBP transfer edilmiştir. Çukurova Grubu şirketlerinin 6552 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılmış kamu borçlarının taksidi için 16,61 milyon TL, ayrıca 6736 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan kamu borcu ödemelerinin gerçekleştirilebilmesi için 197,02 milyon TL ödeme yapılmıştır. Çukurova Grubu firmalarının maliki oldukları Daussan Çukurova Kimya Döküm Refrakter Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. hisselerinin Jgad Finance S.A. ye satışına muvafakat edilmiş, peşinat bedeli 2 milyon TL tahsil edilmiştir. Gruptan 2016 yılında toplam 44,39 milyon tahsil edilmiş olup tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat tutarı milyon USD ye ulaşmıştır. Çağlar Grubu İnterbank : Çağlar Grubu ile protokolün yeniden yapılandırılmasına ilişkin görüşmeler tamamlanarak tarihinde 440,43 milyon USD tutarında protokol imzalanmış ve ödeme vadesi olarak belirlenmiştir. Ancak, Grup yükümlülüklerinin tamamını süresi içerisinde yerine getirememiştir. Diğer taraftan Grubun borçlarının tahsil edilmesi amacıyla TOKİ ile Fon arasında tarihli arsa karşılığı gelir paylaşımı yöntemini içeren bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda çalışmalar devam etmektedir. 52

55 Gruptan olan alacaklara ilişkin olarak 2016 yılında 9,22 milyon USD tahsil edilmiş olup tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 570,04 milyon USD ye ulaşmıştır. Ceylan Grubu - Bank Kapital : Ceylan Grubu ile TMSF ve alacaklı diğer kuruluşlar arasında tarihinde imzalanan FYYS nin yürürlüğü devam etmektedir yılı içerisinde hakim ortak ve bağlantılı firmalardan 299,44 bin USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla toplam tahsilat tutarı 71,70 milyon USD dir. EGS Grubu - EGS Bank : EGS Grubu ile Fon alacağının tahsiline yönelik olarak tarihinde imzalanan protokol kapsamında borçların tahsil ve tasfiye işlemlerine devam edilmektedir yılı içerisinde Gruptan 2,07 milyon USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla toplam tahsilat tutarı 103,31 milyon USD ye ulaşmıştır. Lapis Grubu - TYT Bank : Lapis Grubu ile Fon alacağının tahsiline yönelik olarak 2007 yılında imzalanan protokoller kapsamında borçların tahsil ve tasfiye işlemlerine devam edilmektedir. Dışbank A.Ş. nin Lapis Grubu na satışı sırasında Lapis Grubu tarafından T. İş Bankası A.Ş. ye ödenen 75 milyon USD lik peşinat tutarının 52,65 milyon USD lik kısmının TYT Bank A.Ş. kaynağı olması sebebiyle; TMSF tarafından tahsili amacıyla açılan alacak davası doğrultusunda alınan tarihli Fon Kurulu Kararı kapsamında; ,90 TL lik teminat mektubu aslı T. İş Bankası A.Ş. ye iade edilmiştir. Söz konusu Fon Kurulu Kararı kapsamında yapılan fiili haciz işlemi sonucunda tarihinde T. İş Bankası A.Ş. tarafından ,01 TL ( ,71 USD) Fon hesaplarına yatırılmıştır. T. İş Bankası A.Ş. tarafından Fon lehine haczedilen ,01 TL nin iadesine yönelik dava açılmış olup dava süreci devam etmektedir. İlgili tutar tevzi hesaba aktarılmıştır. Gruptan 2016 yılı içerisinde 98,24 bin USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat tutarı 3,53 milyon USD dir. Balkaner Grubu Yurtbank : Yurtbank hakim ortağı Ali Avni Balkaner tarafından banka kaynağı aktarılan üçüncü şahıs ve şirketlerle ilgili olarak 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15 inci maddesinin 7-b bendi ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi çerçevesinde ilgili şahıs ve şirketlere yapılan takip ve tahsilatlar devam etmektedir. Tekmar Grubu nun Balkaner Grubu firmalarına kefalet borçlarına yönelik olarak Tekmar Grubu ile tarihinde 4,26 milyon USD lik protokol yapılmış ve 2016 yılı içinde 1,15 milyon USD tahsilat sağlanmıştır. 53

56 Balkaner Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından 2016 yılı içerisinde 1,20 milyon USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 328,23 milyon USD dir. Medya Grubu Etibank : TMSF nin Medya Grubu ndan olan alacaklarının tahsilini teminen çalışmalar devam etmektedir. Medya Grubu nun sorumlu tutulduğu bazı borç kalemlerine ilişkin olarak daha önce tahsil edilen 33,85 milyon USD lik tahsilat ise kurumsal alacak tahsilatları içinde izlenmektedir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 950,92 milyon USD dir. Zeytinoğlu Grubu - Esbank : Zeytinoğlu Grubu nun Fona olan borçlarının tasfiyesi amacıyla takip ve tahsil işlemlerine devam edilmektedir. Zeytinoğlu Grubu nun Fona olan borçlarına ilişkin olarak 2016 yılında 9,62 milyon USD tahsil edilmiş olup Gruptan ve Fon iştiraki şirketlerden tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat tutarı 407,61 milyon USD ye ulaşmıştır. Bayındır Grubu - Bayındırbank : Bayındır Grubu ile Fon ve diğer alacaklı 16 banka ve finans kuruluşu arasında tarihinde imzalanan FYYS sorunlu hale gelmiş olup, Fon Kurulu nun tarihli Kararı ile Grup hakkında temerrüt hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir. Fon Kurulu kararına istinaden 6183 sayılı Kanun kapsamında borçlular ve kanuni temsilciler hakkında yasal takip işlemleri devam etmektedir. Büyükhanlı Grubu ile Fon arasında tarihinde imzalanan protokol kapsamında 2016 yılında 2,92 milyon USD tahsilat sağlanmış ve Büyükhanlı Grubu hakkında 6183 sayılı Kanun kapsamında yapılan takip işlemlerine son verilmiştir yılında Bayındır Grubuyla bağlantılı firmalardan toplam 5,84 milyon USD tahsilat sağlanmış olup itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 81,05 milyon USD dir. Toprak Grubu Toprakbank : Toprak Grubu ile TMSF arasında tarihli ana protokol ve tarihli birinci ek protokole ilave olarak tarihinde ikinci ek protokol imzalanmıştır. Söz konusu protokollerde belirlenen borçlar ile bu protokollerden sonra ortaya çıkan kaynak aktarımı ve diğer borçların tasfiyesi sağlanmıştır tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 395,44 milyon USD dir. 54

57 Korkmaz Yiğit Grubu - Bank Ekspres : 2016 yılında Grup ile bağlantılı üçüncü şahıslardan sulh yoluyla 2,14 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmış olup tarihine kadar Gruptan yapılan toplam tahsilat tutarı 84,19 milyon USD ye ulaşmıştır. Grupla bağlantılı bir gerçek kişi borçlunun maliki olduğu taşınmaz satış bedellerinden toplam 12,01 milyon USD 2016 yılı içerisinde Soma Kömür İşletmeleri A.Ş işçilerine ödenmiştir. Erol Aksoy Grubu - İktisat Bankası : 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35 inci maddesi ve 4389 sayılı Kanunun 15-7/b maddesi kapsamında yasal takip işlemleri gerçekleştirilmiştir yılı içerisinde Gruptan 765,43 bin USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat tutarı 233,56 milyon USD ye ulaşmıştır. Uzan Grubu - İmar Bankası : 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen mal, hak ve varlıkların 6183 sayılı Kanun hükümleri ile mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 5354 sayılı Kanun ile değişik 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde takip ve tahsilat işlemlerine devam edilmiştir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan brüt tahsilat 7.563,19 milyon USD olup söz konusu tutardan 5472 sayılı Bankacılık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 134 üncü maddesinin 5 inci fıkrası ile geçici 24 üncü maddesi hükümleri uyarınca toplam 6.556,33 milyon USD üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmıştır. Ayrıca tevzi hesaplarda izlenen 13,22 milyon USD lik tahsilat muhtelif itirazlara bağlı davaların sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetvelleri kapsamında paylaştırılacaktır yılı içerisinde Uzan Grubu ndan 36,33 milyon USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla toplam net tahsilat tutarı 993,64 milyon USD ye ulaşmıştır. Demirel Grubu Egebank : Egebank A.Ş.nin hakim ortağı olan Demirel Grubu nun Fona temlik edilen borçlarına ilişkin olarak gerek hakim ortak grubu gerekse banka kaynağını edinen/edindiren gerçek ve tüzel kişiler hakkında takip ve tahsil süreçleri devam etmekte olup Gruptan 2016 yılı içerisinde 144,91 bin USD tahsilat sağlanmıştır tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 177,28 milyon USD ye ulaşmıştır. TTB Munzam Vakfı - Türk Ticaret Bankası: Türkbank iştiraki olan Tasfiye Halinde Ticaret Factoring Hizmetleri A.Ş. den devir ve temlik alınan borçların tahsil ve tasfiyesine yönelik işlemlere devam edilmekte olup Gruptan banka iştiraki borçlarıyla ilgili olarak 2016 yılında 29,73 bin USD tahsilat sağlanmış ve tarihi itibarıyla elde edilen tahsilat tutarı 16,71 milyon USD ye ulaşmıştır. 55

58 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan İşlemler Kamu idarelerine, kanun kapsamında yer alan alacaklarının tahsili açısından, tahsil sürecini hızlandırıcı ve etkinleştirici bir takım yetkiler tanıyan 6183 sayılı Kanunu uygulama yetkisi, mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15 inci maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 132 nci maddesi ile Fona da tanınmıştır. Fon alacaklarının takip ve tahsilini teminen 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca takip işlemleri yapılabilmekte ve amme borçlusu gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıklar bu Kanun hükümleri uyarınca haczedilerek satılabilmektedir yılında 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkul ve menkullere ilişkin bilgiler sırasıyla Tablo 15 ve 16 da verilmiştir Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Gayrimenkuller Hakim Ortak Grubu Adedi Muhammen Bedeli (TL) Satış Bedeli (TL) Çukurova Grubu Korkmaz Yiğit Grubu Kurumsal Toplam Tablo 15: 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Gayrimenkuller Hakim Ortak Grubu 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Menkuller Adedi Muhammen Bedeli (TL) Satış Bedeli (TL) Uzan Grubu Araç Çukurova Grubu Cinsi Halka açık hisse senedi Kurumsal Şirket hisse payı Toplam Tablo 16: 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Menkuller Kurumsal ve Bireysel Alacaklar Fon nezdinde kurumsal kredi alacakları ile ilgili olarak 2016 yılında 0,27 milyon USD tahsil edilmiştir. RCT Varlık Yönetim A.Ş. (RCT) ye İkinci Alacak Satış İhalesi kapsamında fiziki devir, teslim ve alacak temlik işlemleri gerçekleştirilen alacak dosyaları ile ilgili olarak ise RCT den 6,79 milyon USD tahsil edilmiş ve toplam tahsilat tutarı 7,07 milyon USD olarak gerçekleşmiştir yılında bireysel kredi alacaklarından sağlanan toplam tahsilat tutarı 541,27 bin USD olup dönem içerisinde adet dosyaya ilişkin alacağın sona ermesi ile birlikte tasfiye edilen dosya adedi toplam e ulaşmıştır tarihi itibarıyla, kurumsal ve bireysel alacak dosyalarından yapılan kümülatif tahsilat verileri Tablo 13 te yer almaktadır. 56

59 Ticari ve İktisadi Bütünlükler Fon, Bankacılık Kanunu çerçevesinde ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczettiği gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıkların tamamını veya bir kısmını ticari ve iktisadi bütünlük oluşturmak suretiyle satabilmektedir. Böylece Fon, satışa konu olan ticari işletmelerin faaliyetlerini devam ettirmesini ve yüksek değerle alıcı bulmasını sağlamaktadır. Bankacılık Kanunu gereğince gerçek ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış bedellerinden, söz konusu kişilerin devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir. Bu kapsamda 2016 yılı içerisinde ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin kaydedilen önemli gelişmeler şu şekildedir: 24 milyon TL muhammen bedelle satışa çıkarılan Olay Medya Ticari ve İktisadi Bütünlüğü nün tarihinde gerçekleştirilen ihalesinde katılımcı tarafından 14 milyon TL teklif edilmiş olup Fon Kurulu nun tarihli Kararı ile ihaleye pazarlık usulü ile devam edilmemesine ve ihalenin onaylanmamasına karar verilmiştir. Fon Kurulu nun tarihli Kararı ile Samsun Tekkeköy Gayrimenkulleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur. Fon Kurulu nun tarihli Kararlarıyla Yeşim Tekstil Makineleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ve Aksoy Prodüksiyon Yapımcılık Teknik Hizmetler Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur tarih ve sayılı Resmi Gazete de satış ilanı yayımlanarak satış süreci başlayan Ortaköy Gayrimenkulleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihalesi için başvuruda bulunan olmadığından tarihinde yapılacak olan ihalenin açılmamasına karar verilmiştir. Fon Kurulu nun tarihli Kararı ile oluşturulan, Fon Kurulu nun tarihli Kararı ile muhammen bedeli 60 milyon USD olarak belirlenen ve satış ilanı tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Adabank Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihalesi için başvuruda bulunan olmadığından tarihinde yapılacak olan ihalenin açılmamasına karar verilmiştir. Denizli Alışveriş Merkezi Ticari ve İktisadi Bütünlüğü sıra cetveli, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Söz konusu TİB ile ilgili olarak Fon Kurulu nun tarihli Kararı doğrultusunda borçlu şirketin (EGS Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.) 6736 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapmış olduğu başvuru ile yapılandırılan borçlarının, tarihine kadar ihale bedelinden peşin olarak ödenmesi hususunda gerekli işlemler yapılmıştır. Alınan Fon Kurulu Kararı doğrultusunda Denizli Alışveriş Merkezi Ticari ve İktisadi Bütünlüğü sıra cetvelinin tadil metni hazırlanarak ilan için tarihinde Resmi Gazete ye gönderilmiştir. 57

60 2016 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin detaylı bilgiler Tablo 17 de yer almaktadır Yılında Satışı Onaylanan Ticari ve İktisadi Bütünlükler Adı Ege Dünya Ticaret Merkezi Eskişehir Odunpazarı Gayrimenkulleri Ataşehir Gayrimenkulleri Hakim Ortak Grubu İhale Tarihi Muhammen Bedeli EGS USD Alıcının Unvanı Livamine Madencilik Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. İhale Bedeli USD Zeytinoğlu TL TMSF TL Balkaner USD TMSF USD Trakya Sanayi Garipoğlu USD TMSF USD Tablo 17: Satışı Onaylanan Ticari ve İktisadi Bütünlükler Açıklama İhale bedeli tahsil edilmiş olup her bir pay/bağımsız bölüm üzerine TMSF lehine ipotek tesis edilmesi ve tescil işlemleri tamamlanarak devir ve teslim anlaşması imzalanmıştır. İhalede alıcı çıkmaması sebebiyle alacağa mahsuben Fon tarafından satın alınmış ve Fon adına tescili yapılmıştır. İhalede alıcı çıkmaması sebebiyle alacağa mahsuben Fon tarafından satın alınmış ve Fon adına tescili yapılmıştır. İhalede alıcı çıkmaması sebebiyle alacağa mahsuben Fon tarafından satın alınmış ve Fon adına tescili yapılmıştır. 58

61 3.7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler tarihi itibarıyla, Fona devredilen bankalardan 176 adet, Fona borçlu gruplardan 17 adet ve diğer hisse edinimleriyle 4 adet olmak üzere toplam 197 adet iştirak Fon portföyüne alınmıştır. (Tablo 18) İştirakin Edinme Yolu Fona Devrolan Bankalardan Devralınan İştirakler İştirakler Genel Çözümleme Tablosu ( tarihi itibarıyla) Devralınan (Adet) Satış/İade/ Devir/ Birleştirilen (Adet) Tasfiye/Terkin Edilen / Edilmekte Olan (Adet) Mevcut (Adet) Sağlanan Tahsilatlar 1 (Milyon USD) Fona Borçlu Gruplardan Devralınan İştirakler Diğer İştirakler TOPLAM Tablo 18: İştirakler Genel Çözümleme Tablosu 1 İştiraklerden sağlanan tahsilatlar; hisse satış tahsilatları, tasfiye/terkin gelirleri, temettü ödemeleri ve diğer tahsilat kalemlerinden oluşmaktadır. 2 Bankacılık Kanunu nun 143 üncü maddesinin verdiği yetki çerçevesinde edindiği ve sonraki yıllarda aldığı hisseler neticesinde; RCT Varlık Yönetim A.Ş. nin %100 oranındaki hissesi diğer iştirakler içerisinde gösterilmektedir. 3 Bankacılık Kanunu nun 143 üncü maddesi uyarınca kurulan ve Fonun %100 hissesine sahip olduğu Birleşim Varlık Yönetim A.Ş tarihinde ticaret siciline tescil edilmiş, BDDK nın tarihli ve 6907 sayılı Kararı ile anılan şirkete faaliyet izni verilmiştir. Fon portföyüne alınan 197 adet iştirakin tarihi itibarıyla durumu Grafik 10 da yer almaktadır. Halen Fon portföyünde 17 adet bağlı ortaklık bulunmaktadır. İştiraklerin Durumu ( itibarıyla, adet) Hisse devri gerçekleştirilen Tasfiye edilen Sicilden terkin edilen Tasfiye halinde 137 Mevcut Grafik 10: İştiraklerin Durumu 59

62 3.8. Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler Fon tarafından devralınan toplam adet gayrimenkulün tarihi itibarıyla adedinin çözümlemesi gerçekleştirilmiştir. Bu gayrimenkullerin 23 adedi 2016 yılı içerisinde çözümlenmiş ve 12,62 milyon USD tahsilat sağlanmıştır. Ayrıca tarihi itibarıyla, Fonun elden çıkarılacak menkul portföyünde bulunan toplam adet menkulün adedinin çözümlemesi tamamlanmıştır. Zamanaşımına tabi kıymetlerle ilgili olarak toplam gr 13 santim altının USD karşılığı olarak ,40 USD, 254 adet eserin Arkeoloji Müzesine teslimi ile ilgili olarak ,86 USD ve 20 adet eserin Müzeye teslimi ile ilgili olarak da 1.766,24 USD tahsilat sağlanmıştır. Fon gayrimenkul ve menkul portföyüne ilişkin mevcut durum Tablo 19 da gösterilmektedir. Gayrimenkul ve Menkuller Gayrimenkuller Gayrimenkul ve Menkuller Genel Çözümleme Tablosu ( tarihi itibarıyla) Devralınan (Adet) Satılan/İade Edilen (Adet) Mevcut (Adet) Sağlanan Tahsilatlar 1 (Milyon USD) Bankalardan Devralınan Gayrimenkuller Fona Borçlu Gruplardan Devralınan Gayrimenkuller Diğer Gayrimenkuller TOPLAM Menkuller: Tablo ve Antikalar Kara Taşıtları Deniz Taşıtları Hava Taşıtları TOPLAM Tablo 19: Gayrimenkul ve Menkuller Genel Çözümleme Tablosu 1 Gayrimenkul ve menkullerden sağlanan tahsilatlar; satış tahsilatları kira, ecrimisil, teminat, hasar bedeli, iratlar ve diğer tahsilat kalemlerinden oluşmaktadır Fonun Taraf Olduğu Davalar TMSF nin taraf olduğu dava ve takipler genel olarak 5 ana grupta takip edilmektedir. Dava ve takiplere ilişkin genel bilgiler ile tarihi itibarıyla dava ve takiplerin durumları şu şekildedir: Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Dava ve Takipler Fon tarafından, hisseleri Fona intikal eden bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri aleyhine; Banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullanmaları nedeniyle açılmış olan iade ve tazmin davaları, 60

63 Kanunun ve ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmeyerek, gerçeğe aykırı bilanço, kar ve zarar cetveli düzenleyerek ve bankacılık ilke ve teamüllerine aykırı davranışlarla usulsüz kredi kullandırarak bankayı zarara uğratmaları nedeniyle açılan mali sorumluluk davaları, Kanuna aykırı karar ve işlemleri ile bankanın Fona devrolmasına neden olmaları sebebiyle, bankaya verdikleri zararla sınırlı olarak açılmış bulunan şahsi iflas davaları, Hakim ortaklardan olan alacakların ve/veya hakim ortak dışı kurumsal kredi alacaklarının takip ve tahsili talebi ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca yürütülen takiplere yapılan itirazların kaldırılması talebi ile açılan itirazın iptali davaları, Banka eski hakim ortakları ile yöneticileri aleyhine Türk Ceza Kanunu ve Bankalar Kanunu nun ilgili hükümleri çerçevesinde yapılan suç duyuruları üzerine açılan ceza davaları takip edilmektedir. Ayrıca, Fonun tesis ettiği işlemlere karşı söz konusu bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri ile diğer ilgililer tarafından Fon aleyhine idari davalar açılmıştır. Dava ve icra takiplerinin tarihi itibarıyla durumu Tablo 20 ve 21 de yer almaktadır. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları 74 - Toplam Tablo 20: Banka Hakim Ortakları/ Yöneticileri İle İlgili Davalar 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır sayılı Kanun çerçevesinde açılan davaların 432 adedi Mükerrer 35. Madde kapsamında açılan davalardır. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili İcra Takipleri Takip Sayısı Takip Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 21: Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri İle İlgili İcra Takipleri 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. 61

64 Uluslararası Dava ve Takipler Fonun faaliyet alanı ile bağlantılı dava ve işlerle ilgili olarak; uluslararası düzeyde de dosya takibi yapılmakta olup Fona borçlu hakim ortaklar ve diğer borçlular hakkında takip işlemleri yürütülmektedir tarihi itibarıyla, TMSF tarafından takibi yapılan veya koordinasyonu sağlanan uluslararası dava ve takiplere ilişkin bilgiler Tablo 22 de yer almaktadır. Uluslararası Dava ve Takipler Dava/Takip Sayısı Dava/Takip Tutarı (USD) 1 Fon / Yönetimi Devralınan Şirketler Tarafından Açılan Fon / T.C. Aleyhine Açılan Toplam Tablo 22: Uluslararası Dava ve Takipler 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. 2 Fon/T.C. aleyhine açılan dava ve takiplerin 842 adedi Demirbank Küçük Hissedarları tarafından AHİM de açılan davalardır Kurumsal Kredilerle İlgili Dava ve Takipler Genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış ticari kredilerden kaynaklanan ve 2004 sayılı Kanun kapsamında takibe konu edilmiş/edilmemiş bütün dosyalar bu kapsamda yer almaktadır tarihi itibarıyla, kurumsal krediler ile ilgili dava ve takip bilgileri Tablo 23 te yer almaktadır. Kurumsal Krediler ile İlgili Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları - - Toplam Tablo 23: Kurumsal Krediler İle İlgili Davalar 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır sayılı Kanun çerçevesinde açılan davaların 45 adedi Mükerrer 35. Madde kapsamında açılan davalardır Bireysel Kredilerle İlgili Dava ve Takipler Bireysel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış konut, zirai, oto, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı ve kredi kartları risklerinden kaynaklanan davalar bu kapsamdadır. Devir ve temlik alınan dosya sayısı adet olup yapılan takipler ve kampanyalar neticesinde adet dosya çözümlenmiştir. Kalan adet dosyanın ise takibine devam edilmektedir. 62

65 Kredi Dışı Davalar Fona devredilen bankaların kredi işlemleri dışında kalan hususlarda Fon aleyhine açılmış olan davalar ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların leh veya aleyhine açılan; Alacak davaları (off-shore hesaplarından kaynaklanan mali sorumluluk ve rücu davaları, gayrimenkul mülkiyetinden kaynaklanan kira, ecrimisil vb. alacaklar), İş davaları (kıdem-ihbar tazminatı, izin alacağı, fazla mesai, işe iade, eğitim gideri, cezai şart vb. alacaklar), Gayrimenkul davaları (tapu iptali ve tescil, paydaşlığın giderilmesi, müdahalenin men i, tahliye, kira alacağı, tespit, MASAK tedbirlerinin kaldırılması vb.), İdari davalar (idari işlemin iptali, ödeme emri, vergi ve harç iptali vb.), Ceza davaları (personelin görevi kötüye kullanması, emniyeti suistimal, zimmet vb. fiillerden kaynaklanan davalar ve idari para cezası vb.), Diğer davalar (şikayet, itirazın iptali, menfi tespit, tasarrufun iptali, istirdat vb.) bu kapsamda yer almaktadır. Kredi dışı dava ve icra takiplerinin tarihi itibarıyla durumu Tablo 24 ve 25 te yer almaktadır. Kredi Dışı Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Toplam Tablo 24: Kredi Dışı Davalar 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Kredi Dışı İcra Takipleri Takip Sayısı Takip Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 25: Kredi Dışı İcra Takipleri 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. (*) 3 adet icra emrine konu tutar alacak/itirazın iptaline konu edildiğinden tabloda yer almamaktadır. Offshore Davaları Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fona Karşı Açılan Davalar Tablo 26: Offshore Davaları 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir tarihi itibarıyla, offshore davalarının adedi aleyhimize sonuçlanmış olup adet dava ise devam etmektedir. 63

66 4 FAALİYETLER OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA YÜRÜTÜLEN 4.1. Kayyımlık Faaliyetleri 4.2. Medya ve Basın Kuruluşlarına İlişkin Faaliyetler 4.3. Asya Katılım Bankası Nezdindeki Hesap Bilgisi Taleplerine İlişkin Yürütülen Faaliyetler 64

67 Ülkemizde tarihinde yaşanan darbe teşebbüsü sonrasında, Anayasa nın 120. maddesi kapsamında; tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde tarihinden başlamak üzere olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmiştir. OHAL kapsamında, TMSF tarafından yürütülen faaliyetler, aşağıda 3 ana başlık altında sunulmaktadır: 4.1. Kayyımlık Faaliyetleri Resmi Gazete nin tarih ve 2918 sayılı mükerrer nüshasında yayımlanan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) nın ( tarihli 6758 sayılı Kanun ile kanunlaşmıştır) 19 ve 20. maddeleri kapsamında; FETÖ/PDY terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı nedeniyle Ceza Muhakemesi Kanunu nun 133 üncü maddesi uyarınca kayyım atanan/atanacak olan şirketlerdeki kayyımlık görev ve yetkilerinin TMSF ye devredilmesine karar verilmiş ve aynı KHK ile söz konusu şirket ve varlıkların satış ve tasfiyesine ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Ayrıca, tarihinde yayımlanan 675 sayılı KHK, tarihinde yayımlanan 677 ve 678 sayılı KHK lar ve tarihinde yayımlanan 680 sayılı KHK ile; kayyımlık görevi TMSF ye devredilen veya kayyım olarak TMSF nin atandığı şirketler ve varlıklar ile ilgili ek düzenlemeler yapılmış olup tarihinde de Tarihli 6758 Sayılı Kanunun 19. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmıştır. Bu kapsamda; tarihi itibarıyla, Türkiye nin 43 ilinden toplam 879 adet şirket/ticari işletmenin kayyımlarının yetkileri TMSF ye devredilmiş veya bu şirketlere TMSF kayyım olarak atanmıştır. Söz konusu şirket/ticari işletmelerden derlenen bilgilere göre, 879 adet şirket/ticari işletmenin; Toplam aktif büyüklüğü yaklaşık 40,3 milyar TL, Özkaynak toplamı yaklaşık 18,1 milyar TL, Ciro toplamı yaklaşık 21,3 milyar TL ve Bu işletmelerde istihdam edilen çalışan sayısı yaklaşık kişidir Medya ve Basın Kuruluşlarına İlişkin Faaliyetler tarihinde yürürlüğe giren 668 sayılı KHK nın Kapatılan gazete ve dergiler, yayınevi ve dağıtım kanalları ile özel radyo ve televizyon kuruluşlarına ait olan taşınırlar ve her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrak Hazine ye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır hükmü ile tarihinde yürürlüğe giren 674 sayılı KHK nın devralınan varlıkların satış ve tasfiyesini teminen Maliye Bakanlığınca Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilmesi durumunda da uygulanır hükmü kapsamında ve Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü nün tarihli ve sayılı Olurlarıyla; kapatılan medya ve basın kuruluşlarının devralınan varlıklarının İl KHK İşlemleri Bürolarının koordinatörlüğünde inceleme 65

68 ve Değerleme Komisyonları ve TMSF temsilcileri tarafından belirlenmesi ve düzenlenecek tespit ve devir tutanakları ile satış ve tasfiyesini teminen TMSF ye devredilmesi uygun görülmüştür. Bu çerçevede; Milli Emlak Genel Müdürlüğü nün yazıları ekinde gönderilen listeler ile defterdarlıklardan alınan tutanak ve yazı eklerinde belirtilen; ilgili KHK lar kapsamında kapatılan gazete ve dergiler, yayınevi ve dağıtım kanalları ile özel radyo ve televizyon kuruluşları sayısı tarihi itibarıyla, kapatılma kararları kaldırılanlar 24 adedi hariç toplam 147 adettir. Söz konusu medya ve basın kuruluşunun 38 adedi televizyon, 39 adedi radyo, 70 adedi ise gazete, dergi ve matbaadan oluşmaktadır. Bu kuruluşlardan tarihi itibarıyla, 65 adedinde tespit ve değerleme çalışmaları sonuçlanmış olup diğerleri ile ilgili de tespit ve devralma çalışmalarına devam edilmektedir Asya Katılım Bankası Nezdindeki Hesap Bilgisi Taleplerine İlişkin Yürütülen Faaliyetler tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında; tarihleri arasında adet kamu kurum ve kuruluşundan gelen adet yazıyla adet kamu personeli ile bunların eş ve çocuklarının Asya Katılım Bankası nezdindeki bilgilerine ilişkin talepler cevaplanmıştır. Bununla birlikte Cumhuriyet Başsavcılıklarınca yürütülen soruşturmalar ve Mahkemelerde görülmekte olan davalar kapsamında ise adet yazı ile kişinin Asya Katılım Bankası nezdindeki bilgilerine ilişkin inceleme talimatı cevaplanmıştır. 66

69 5 FİNANSAL TABLOLAR 5.1. TMSF Mali Tabloları 5.2. Mali Tabloların Denetimi 5.3. Bağımsız Denetim Raporu 5.4. Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 5.5. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi 5.6. Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları 67

70 5.1. TMSF Mali Tabloları Fonun muhasebe kayıtları, tarihli Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren TMSF Muhasebe Yönergesi ve tarihli Fon Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren TMSF Hesap Planı ve Açıklaması nda belirtilen muhasebe prensipleri çerçevesinde tutulmaktadır. Fonun bilanço ve gelir tablosu hesap planında yer alan tip bilanço ve gelir tablosuna uygun olarak düzenlenmektedir. Dönem sonu mali tablolarına ilave olarak Mart, Haziran ve Eylül ay sonları itibarıyla düzenlenen ara dönem mali tabloları dönemi izleyen 45 gün içinde Fon Kurulunun bilgisine sunulmakta ve Fonun internet sitesinde yayımlanmaktadır Mali Tabloların Denetimi Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi gereğince, Fonun yıllık gider hesapları ile harcamaları Sayıştay tarafından incelenmektedir. Ayrıca, Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince de denetlenerek bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fonun yıllık bilanço ve gelir tablosunun Türkiye de faaliyette bulunan yetkili bir bağımsız denetim kuruluşuna onaylattırılacağı TMSF Muhasebe Yönergesi ile de hükme bağlanmıştır. Fon, faaliyetlerine ilişkin olarak her yılın Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait kararları, yaptığı düzenlemeler ile bunların ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eden bir faaliyet raporu hazırlamaktadır. Söz konusu yıllık faaliyet raporu, mali tablolar ve bütçe kesin hesabı ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi ne sunulmakta, kesin hesabın bir örneği ise Maliye Bakanlığı na gönderilmektedir. Diğer taraftan, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu nun ilgili hükümleri gereğince TMSF hesapları Sayıştay Başkanlığı nın denetimi kapsamına alınmıştır dönemine ilişkin hesapların incelenmesine devam edilmektedir. Ayrıca, 5787 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un çerçeve 18 inci maddesinde yer alan Geçici 17 nci maddesi gereğince, Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar ın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında... Müsteşarlığa yapılan ödemelerin bu Usul ve Esaslar dahilinde yapıldığını da ihtiva eden bağımsız denetim raporunu her yıl Müsteşarlığa sunar. hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, tarihli mali tablolara ve Müsteşarlığa yapılan ödemelerin söz konusu usul ve esaslar dahilinde yapıldığına ilişkin bağımsız denetim Aksis Uluslararası Bağımsız Denetim A.Ş. firması tarafından gerçekleştirilmiştir. 68

71 5.3. Bağımsız Denetim Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fon Kurulu Başkanlığı na İstanbul Finansal Tablolara İlişkin Rapor Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun ( Fon veya TMSF ) 31 Aralık 2016 tarihli bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablosu ve önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz. Yönetimin Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu Fon yönetimi; finansal tabloların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Muhasebe Yönergesi ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Hesap Planı ve Açıklaması na uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. 69

72 Görüş Görüşümüze göre finansal tablolar, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Muhasebe Yönergesi ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Hesap Planı ve Açıklaması na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır. Diğer Husus TMSF nin 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine finansal tablolarının denetimi başka bir bağımsız denetim şirketi tarafından yapılmış olup söz konusu bağımsız denetim şirketi tarafından hazırlanan 17 Mart 2016 tarihli bağımsız denetim raporunda olumlu görüş bildirilmiştir. Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür: Not 28 de belirtildiği üzere, ilgili Daire Başkanlıkları, 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla TL, ABD Doları, Avro ve İngiliz Sterlini tutarında olmak üzere toplam TL karşılığı TL Fon aleyhine açılan dava bulunduğunu bildirmiştir. Fon yönetimi, nazım hesaplarında takip ettiği bu davaların önemli bölümünün Fon a ilave yükümlülük getirmeyeceğini düşünmekte olup, ekonomik fayda içeren kaynakların Fon dışına çıkma ihtimalinin muhtemel olup olmadığına ilişkin belirsizlik mevcut olması nedeniyle ekteki finansal tablolarda herhangi bir karşılık ayırmamıştır. Fon un Hazine Müşteşarlığı na Yaptığı Ödemelere İlişkin Görüş Fon un Muhasebe Yönergesi ve Hesap Planı ve Açıklamaları (Not 3) kapsamında hazırlanan finansal tablolar dahilinde, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun Hazine Müsteşarlığı na yaptığı aylık ödemeler Not 27 (e) de sunulmuş olup, finansal tabloların bağımsız denetim süreci sırasında denetim prosedürlerine tabi tutulmuştur. Görüşümüze göre, Not 27 (e) de açıklanan bilgiler, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar ına uygunluk arz etmektedir. Tayyip YAŞAR, YMM Sorumlu Denetçi 29 Mart 2017 İstanbul, Türkiye AKSİS ULUSLARARASI BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. 70

73 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu (TL) AKTİF (VARLIKLAR) Yıllık Değişim Yüzde Tutar (%) DÖNEN VARLIKLAR Hazır Değerler A T.C. Merkez Bankası B Yurt İçi Bankalar Menkul Değerler A Devlet Borçlanma Senetleri B Gelire Bağlı Senetler C Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) ( ) ( ) Hazır Değerler ve Menkul Değerler Gelir Tah. Ve Reesk Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Kısa Vadeli Alacaklar Diğer Alacaklar Gelecek Aylara Ait Giderler, Gelir Tahakkuk ve Reeskontları A Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Faiz Gelir Tahakkukları B Sigorta Primi Gelir Reeskontları C Diğer Faiz Gelir Tahakkuk ve Reeskontları Diğer Dönen Varlıklar DURAN VARLIKLAR Takipli Alacaklar A Devralınan Takipteki Alacaklar B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar C Takipteki Diğer Alacaklar D Takipteki Alacaklar Karşılığı (-) ( ) ( ) Uzun Vadeli Kredi Alacakları A Bankalara Verilen Sermaye Benzeri Krediler B Diğer Bağlı Ortaklıklara Verilen Krediler C Yönetim ve Denetimi Devralınan Şirketlere Verilen Krediler Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar A İzni Kaldırılan Bankalara Verilen Avanslar B İflas Masasından Alacaklar C İflas Masasından Alacaklar Karşılığı (-) ( ) ( ) Mali Duran Varlıklar A Bağlı Ortaklıklar B Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler C Mali Duran Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) (60.800) (60.800) 0 0 Maddi Duran Varlıklar A Menkuller B Gayrimaddi Haklar C Birikmiş Amortismanlar (-) ( ) ( ) Elden Çıkarılacak Varlıklar A Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar B Elden Çıkarılacak İştirakler C Elden Çıkarılacak Diğer Bağlı Ortaklıklar D Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar E Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler F Elden Çıkarılacak Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) ( ) ( ) 0 0 Görev Zararı Hesapları A Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler B Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Karşılığı (-) ( ) ( ) 0 0 C Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar D Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Karşılığı (-) ( ) ( ) Diğer Aktifler AKTİF TOPLAMI

74 PASİF (KAYNAKLAR) Tutar Yıllık Değişim KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar A Emanet Tahsilatlar B Mahsup Edilmeyi Bekleyen Tahsilatlar C Blokeli Hesaplar Gelecek Aylara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Ödenecek Vergi ve Fonlar A Ödenecek Vergi ve Fonlar B Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri Diğer Kısa Vadeli Borçlar A Bankalara İade Olacak Paralar B Personele Borçlar C Maliye Bakanlığına Devredilecek Paralar D Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar A Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları A Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılığı Gelecek Yıllara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees A Gelecek Yıllara Ait Gelirler B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ÖZKAYNAKLAR Birikmiş Fonlar A Bankalar Tasfiye Fonu Birikimler B Güvence Fonu Birikimleri C Geçmiş Yıllar Gelir-Gider Farkı Dönem Gelir-Gider Farkı PASİF TOPLAMI Nazım Hesaplar Toplamı BİLANÇO DİPNOTU: (1) Fon bilançosunda yer alan menkul kıymetler TMSF Muhasebe Yönergesinde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlenmiştir tarihi itibarıyla portföyde yer alan Devlet İç Borçlanma Senetleri ve Gelire Bağlı Senetler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmi Gazete de günlük olarak açıkladığı fiyatlar üzerinden, Devlet Dış Borçlanma Senetleri ise rayiç değerleri üzerinden mali tablolara yansıtılmıştır. 21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi nce Devlet İç Borçlanma Senedi Satışı Adı Altında Toplanan Tutarların Ödenmesi Hakkında Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen DİBS ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan senetler olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır. (2) Gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkuk ve reeskontları hesabına, devralınan takipteki alacaklara ait faiz reeskontları dahil değildir. (3) TMSF Muhasebe Yönergesi hükümleri çerçevesinde Fon bilançosunda Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar bakiyesi; ödeme planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi halinde % 25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise % 100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır. Fonun devir ve temlik almış olduğu Devralınan Takipteki Alacaklar; devralındıkları tarihteki defter değerleri ile muhasebeleştirilmiş olup bu alacaklara ilişkin olarak devralındığı bankaca ve Fonca ayrılmış olan değer düşüklüğü karşılıkları Fon bilançosunda Takipteki Alacaklar Karşılığı hesabı altında takip edilmektedir. (4) tarih ve 378 sayılı Fon Kurulu Kararı çerçevesinde Fonun Müflis Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. İflas Masasından olan alacakları ile Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyat alacaklarının tamamı için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır. (5) Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri, Fonun yeniden ödeme planına bağladığı kurumsal alacaklara ilişkin karşılık iptal gelirlerini ve tahsil edilmemiş faiz gelirlerini ifade etmektedir. (6) Fonun maruz kalabileceği risk unsurlarından; bankalar nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki toplam mevduat ve katılım fonu tutarları ile TMSF aleyhine açılmış dava tutarları nazım hesaplarda ayrıca takip edilmektedir. (7) Bilançoda ve tarihlerinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. (8) tarih ve 5787 sayılı Kanun kapsamında, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının Fondan olan toplam ,83 YTL tutarındaki alacağı tarihi itibarıyla terkin edilmiştir. Yüzde (%) 72

75 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu (TL) Yıllık Değişim Tutar Yüzde (%) Faiz Gelirleri Diğer Banka Mevduatlarından Alınan Faizler Katılım Bankalarından Alınan Kar Payları DBS lerden Alınan Faizler Gelire Bağlı Senetlerden Gelirler Ters Repo Faiz Gelirleri Faiz Giderleri (-) Faiz Dışı Gelirler Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Gelirler Sigorta Primi Gelirleri Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri Para Cezası Gelirleri İflas Masası Alacaklarından Alınan Faizler Gecikme Zamları Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri Takipli Alacaklardan Gelirler Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Karları Elden Çıkarılan Varlıklar Gelir ve Karları Sermaye Piyasası İşlemleri Karları Evalüasyon Karları İştiraklerimiz ve Bağlı Ort. Alınan Kar Payı Gelirleri Diğer Olağan Gelir ve Karlar Olağanüstü Gelirler Faiz Dışı Giderler (-) ( ) ( ) Personel Giderleri (-) ( ) ( ) Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri (-) ( ) ( ) Mal ve Hizmet Alım Giderleri (-) ( ) ( ) Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları (-) ( ) ( ) Yolluklar (-) ( ) ( ) Görev Giderleri(-) ( ) ( ) Hizmet Alımları (-) ( ) ( ) Temsil ve Tanıtma Giderleri (-) (45.787) (55.094) Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım Giderleri (-) ( ) ( ) Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri (-) (5.401) (6.590) Tedavi ve Cenaze Giderleri (-) ( ) ( ) Fonun Esas Faal. İlişkin Al. ve Yat. Değer Düşüklüğü Karşılık Giderleri (-) ( ) ( ) Diğer Karşılık Giderleri (-) ( ) ( ) Hazineye Aktarılan Nakit Kaynaklar (-) ( ) ( ) Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Zararları (-) (0) (2.450) Elden Çıkarılan Varlıklar Gider ve Zararları (-) ( ) ( ) Amortisman Giderleri (-) ( ) ( ) Evalüasyon Zararları (-) ( ) ( ) Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları (-) ( ) ( ) Cari Transferler (-) ( ) ( ) Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) ( ) ( ) Olağanüstü Giderler (-) ( ) ( ) Dönem Gelir- Gider Farkı

76 5.4. Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Hazır Değerler Fonun yurt içi bankalar nezdindeki vadesiz ve vadesi bir yıla kadar olan mevduat hesapları ile yoldaki paralardan oluşmaktadır tarihi itibarıyla Fonun TL hazır değeri bulunmaktadır Menkul Değerler Fon portföyünde bulunan menkul kıymetler bu hesap altında elde etme maliyeti üzerinden muhasebeleştirilmektedir tarihi itibarıyla mevcut DİBS ler ve TL cinsi Kira Sertifikaları TCMB nin Resmi Gazete de açıkladığı fiyatlara göre, DDBS ler ve döviz cinsi Kira Sertifikaları ise rayiç değerler esas alınarak değerlenmiştir tarihi itibarıyla Fon portföyünde bulunan menkul kıymetlere ilişkin bilgiler Tablo 27 de yer almaktadır. Fon Portföyünde Bulunan Menkul Kıymetler ( itibarıyla) Nominal Tutar (TL/YP) Maliyeti (TL) Faiz Gelir Reeskontu (TL) (Brüt) Değer Düşüklğü Karşılığı (TL) TCMB Değeri (TL) DİBS TL ( ) Kira Sertifikası TL ( ) DDBS USD ( ) DDBS EUR Kira Sertifikası Toplam TL Karşılığı USD ( ) Tablo 27: Fon Portföyündeki Menkul Kıymetler ( ) * 21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye 24 Mayıs 2007 tarih ve 5667 sayılı Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen DİBS lerdir. Belirtilen DİBS ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan bir senet olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır. Hazır değerler ve menkul kıymetler toplamından oluşan Fon rezervi, yönetsel amaçlarla oluşturulan segment raporlamalar kapsamında mevduat sigortacılığı ve çözümleme rezervi olarak ayrı ayrı takip edilmektedir. Söz konusu rezervlerin yönetimine ilişkin bilgiler 5. Bölümde detaylı olarak anlatılmaktadır Takipli Alacaklar Devralınan Takipteki Alacaklar Bağlı ortaklık bankalardan veya diğer yollarla TMSF bünyesine temlik edilen takipli alacaklar, bağlı ortaklık banka ile TMSF arasındaki temlik sözleşmelerine istinaden, ilgili banka kayıtlarındaki defter değeri ve ilgili bankalarca ayrılmış olan karşılığı ile hesaplara intikal ettirilmiştir. Devralınan takipli alacaklara faiz tahakkuku yapılmamaktadır ve oluşan faiz gelirleri tahsil esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Bağlı ortaklık banka kayıtlarındaki özel karşılık tutarlarına ek olarak Fon tarafından gerekli görülen takipli alacaklar için % 100 oranında karşılık ayrılmıştır. 74

77 Devralınan Takipteki Alacaklar Alacağın Türü (bin TL) Kurumsal Krediler Tazmin Olunan Gayrinakdi Krediler Bireysel Krediler Diğer Toplam Tablo 28: Devralınan Takipteki Alacaklar Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Takipli alacaklardan ödeme planına bağlanan ve borçluların anlaşma hükümleri çerçevesinde ödemelerini aksatmadan gerçekleştirdiği alacaklar bilançonun aktifinde Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar hesabında izlenmektedir. Ödeme planında yer alan borç tutarı ile muhasebe kayıtları arasındaki olumlu fark ile söz konusu alacaklar için ayrılan karşılıklar tahsil edilmedikçe gelirleştirilmemektedir. Tahsil edilmek üzere vadesini bekleyen gelir niteliğini haiz bu tutarlar bilançonun pasifinde Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri hesabında izlenmektedir. Ödeme planına bağlanan alacaklar, ödeme planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi durumunda %25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise %100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır itibarıyla Fon bilançosunda milyon TL tutarında ödeme planına bağlanan alacak bulunmaktadır Fonun Esas Faaliyetine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar Fonun bankacılık işlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankalara verilen avanslar, bu bankaların iflas masalarından olan alacakları (sigortalı mevduat ödemeleri, sigorta prim alacağı, zamanaşımına uğramış mevduat alacağı vb.) ile şahsi iflas masalarından olan alacaklarından oluşmaktadır. Müflis T. İmar Bankası A.Ş. iflas masasından olan alacaklar için %100 oranında karşılık ayrılmış bulunmaktadır Mali Duran Varlıklar Fon tarafından bir işletmeye ortak olmak amacıyla yatırılan sermaye payları ve çeşitli nedenlerle kısa vadede paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan hisse senetleri bu hesapta izlenmektedir. Borsada işlem gören hisse senetleri, bağlı ortaklık ve iştirak payları borsa değerine göre, borsada işlem görmeyenler ise elde etme maliyeti ile değerlenmektedir Maddi Duran Varlıklar Fon faaliyetlerinin sürdürülmesinde kullanılmak üzere edinilen maddi duran varlıklar bu hesaplarda izlenmekte ve elde etme maliyeti ile kayıtlara alınmaktadır. Menkuller ve gayri maddi haklar için % 20 oranında normal amortisman ayrılmaktadır Elden Çıkarılacak Varlıklar Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar Bağlı ortaklık banka hisse senetlerinin tamamının ya da bir bölümünün banka zararının ödenmiş sermayeye tekabül eden tutar kadarının devralınması için, ilgili bankaya aynı tutarda yapılan ödemeler bu hesapta takip edilmektedir tarihi itibarıyla mevcut bakiye Fonun 75

78 Birleşik Fon Bankası ve Türk Ticaret Bankası nezdindeki %100 oranındaki hissesini ifade etmektedir. Elden Çıkarılacak İştirakler ve Diğer Bağlı Ortaklıklar Fon tarafından, bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devralınan bağlı ortaklık ve iştirakler elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilmiştir. Bağlı ortaklık bankalardan devralınan elden çıkarılacak diğer bağlı ortaklık ve iştiraklerin değer düşüklüğü karşılıkları ilgili banka kayıtlarındaki değerleriyle bilançoya yansıtılmıştır. Fona bedelsiz olarak devrolan iştirak ve bağlı ortaklıklar kayıtlı değerleri kadar değer düşüklüğü karşılığı ayrılması suretiyle kayıtlara alınmıştır itibarıyla mevcut bakiye Fon portföyünde 7 adet elden çıkarılacak iştirak ve 15 adet elden çıkarılacak bağlı ortaklık sermaye payından oluşmaktadır. Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar/Haklar Fonun bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devraldığı veya icraen satın aldığı maddi duran varlıkları ve gayrimaddi hakları elde etme maliyeti ile kayıtlara yansıtılmıştır. Söz konusu elden çıkarılacak varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır Görev Zararı Hesapları Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Fonun tasfiye süreci başlayan bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki sermaye payları ve diğer alacakları bu hesapta izlenmektedir. Bakiye, tarihi itibarıyla tasfiyesi devam eden 12 bağlı ortaklık ve iştirake ilişkin sermaye payından oluşmaktadır. Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye ikrazen ihraç edilen DİBS lerden TMSF tarafından bünyesindeki bağlı ortaklık bankalara ihtiyat olarak aktarılan tutarlardan oluşmaktadır. TMSF, Hazine Müsteşarlığı nın TCMB de ilgili ikraz sözleşmelerine istinaden depo ettiği tahviller içerisinden ihtiyaç duyduklarını söz konusu depo hesabından çekilişler olarak kullanmış ve tahvilleri bağlı ortaklık bankalara aktarmıştır. Tahviller kullanım tarihleri itibarıyla ihraç edilmiş sayılmış ve kullanım tarihleri itibarıyla oluşan değerleri ile Fon bilançosuna yansıtılmıştır tarihi itibarıyla mevcut bakiyeyi oluşturan Fonun Birleşik Fon Bankası ndan olan ihtiyat alacaklarının tamamına karşılık ayrılmıştır Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar Elden çıkarılacak varlıklar ile ilgili olarak satış işlemleri tamamlanıncaya kadar yatan tutarlar ile diğer nakdi teminatlar, 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde veya imzalanan protokoller kapsamında ilgililerden yapılan tahsilatlardan henüz gerekli mahsup işlemleri tamamlanmayanlar, teminat niteliğinde yapılan tahsilatlar ile Fon emanet hesaplarına yatırılan tutarlar bu hesapta takip edilmektedir. 76

79 Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler 5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi ve diğer ilgili mevzuat gereğince; gerçek ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış bedellerinden söz konusu kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum, kuruluş ve kişilere olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir. Bu hüküm çerçevesinde, satışı Fon tarafından gerçekleştirilen varlıkların satış bedelleri Fon bilançosunun pasifinde söz konusu ödemelerin yapılmasını teminen bekletilmekte, hukuki süreçlerin tamamlanmasını müteakip ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli ödemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, 2016 yılında diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerin USD karşılığı 81 milyon USD dir tarihi itibarıyla Fon tarafından bu kapsamda yapılan ödemeler toplamı ise milyon USD ye ulaşmıştır Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılıkları Sözleşmeli personel ile ilgili düzenlemeler çerçevesinde işten çıkarma veya emeklilik halinde yapılacak toplu ödemeler nedeni ile oluşacak yükümlülükler için karşılık ayrılmıştır Alacak ve Borçların Değerlemesi Fonun takipli (ödeme planına bağlanan alacaklar dışında) veya tasfiye masalarından olan alacakları bilançoda defter değeri ile gösterilmektedir. Faiz öngörülen mevduat ve diğer alacaklar için ise tespit edilen faiz oranı esas alınmak suretiyle faiz gelir reeskontu hesaplanmıştır Diğer Bilanço Kalemleri Diğer bilanço kalemleri finansal tablolarda kayıtlı değerleri üzerinden yansıtılmışlardır Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Diğer Gelirler Fonun sigorta primlerine ilave olarak; Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesinde belirtilen zamanaşımına uğrayan kıymet gelirleri, bankacılık sistemine giriş payları, hisse devir payları, adli ve idari para cezaları ve diğer gelirleri bulunmaktadır. Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri Bankacılık Kanunu nun 62 nci maddesi gereğince; bankalar nezdindeki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak on yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan her türlü mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar banka tarafından hak sahibine ulaşılamaması halinde, yapılacak ilanı müteakip Fona gelir kaydedilmektedir. Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik gereğince; söz konusu kıymetlere ilişkin listeler bankalar tarafından kendi internet sitelerinden yayınlanmakta ve eş zamanlı olarak Fona gönderilmektedir. Ayrıca, söz konusu listeler Fon tarafından konsolide edilmiş olarak internet sitesinde ( her yıl 1 Şubat-31 Mayıs tarihleri arasında yayımlanmaktadır. Zamanaşımına uğrayan kıymetler ile ilgili olarak 2016 yılında toplam 93,6 milyon TL gelir sağlanmıştır. 77

80 Hesap Sayısı (bin adet) Toplam Gelir (milyon TL) TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU YILLIK FAALİYET RAPORU 2016 Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğramış Kıymetler ,5 601,2 161, , ,6 93, , ,4 94, , ,9 19,2 37,3 42,6 6, Hesap Sayısı Toplam Gelir Grafik 11: Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğramış Kıymetler Para Cezası Gelirleri Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesi çerçevesinde, söz konusu Kanun hükümlerine aykırılık dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının %50 si ile verilecek idari para cezalarının %90 ı Fona gelir kaydedilmektedir. Bu kapsamda 2016 yılında 6,28 milyon TL tutarında para cezası Fona gelir kaydedilmiş olup tahsil olunan para cezalarından 628 bin TL lik kısım ise ilgili mevzuat gereğince T.C. Maliye Bakanlığına aktarılmıştır. Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar Bankacılık Kanunu nun 10 uncu maddesi gereğince BDDK tarafından kurulmasına izin verilen bankanın faaliyete geçebilmesi için banka hissedarları tarafından Kanun un 7 nci maddesinde belirtilen asgari sermayenin %10 u tutarındaki sisteme giriş payının Fon hesaplarına yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2016 yılında Fon tarafından 3 milyon TL tutarında sisteme giriş payı gelir kaydedilmiştir. Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar Bankacılık Kanunu nun 18 inci maddesi gereğince; BDDK iznine tabi tutulan pay devirleri çerçevesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin %1 i oranında devir payının devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2016 yılında Fon tarafından 31,51 milyon TL tutarında hisse devir payı gelir kaydedilmiştir Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren tarih ve 5787 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun a eklenen Geçici 17 nci madde kapsamında, Hazine Müsteşarlığı tarafından Fona tarihine kadar verilen özel tertip Devlet İç Borçlanma Senetlerinden doğmuş ve/veya doğacak toplam TL tutarındaki anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları tarihi itibarıyla terkin edilmiştir. 78

81 Yine aynı Kanun maddesi gereğince Fonun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve denetimi kendisine devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya edeceği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlara yapılması zorunlu ödemeler düşüldükten sonra kalan tutarın Hazine Müsteşarlığı nın ilgili hesaplarına aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Fona gönderilmiştir. Bahsi geçen Usul ve Esaslar çerçevesinde 2016 yılında Hazine Müsteşarlığı na toplam 121,9 milyon USD karşılığı (Türk Lirası karşılığı 361,9 milyon TL) nakit ödeme yapılmıştır. Söz konusu ödemeler ile birlikte Hazine Müsteşarlığı na yapılan toplam ödeme tutarı tarihi itibarıyla 12,1 milyar USD ye ulaşmıştır yılında yapılan ödemelere ilişkin detaylı bilgi Tablo 30 da yer almaktadır Yılında Hazine Müsteşarlığı na Yapılan Ödemeler Ödeme Tarihi Ödemelerin TL Karşılığı Ödemelerin USD Karşılığı 1 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Tablo 29: Fon Tarafından Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler 1 Tutarların USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihindeki TCMB döviz satış kurları kullanılmıştır Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi Fon rezervi Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan TMSF Finansal Varlık Yönetimine Dair Esaslar çerçevesinde değerlendirilmektedir. Finansal varlık yönetiminin belli başlı prensipleri şu şekildedir: Finansal Risk Komitesi; limitlerin belirlenmesi, vade dağılımlarının değerlendirilmesi, rezervin korunmasına ilişkin tedbirler alınması konularında görüş oluşturmaktadır. Rezerv yönetiminde İhale Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetim Sistemi ve Portföy Yönetim Sistemleri kullanılmaktadır. Fon rezervi, tarihinden itibaren Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğine tabi olarak yönetilmekte olup TL ve döviz mevduat ve katılım fonu, repo/ters repo, Hazine Müsteşarlığı nın çıkarmış olduğu kira sertifikası ile iç ve dış borçlanma senetlerinde değerlendirilebilmektedir. Yabancı para cinsinden işlem yapılabilmektedir. Birincil ve ikincil piyasalarda devlet tahvili ve hazine bonosu alım satımı yapılabilmektedir. 79

82 Fonun mevduat ve katılım fonlarını sigortalama görevi çerçevesinde bulundurduğu rezerv Mevduat Sigortacılığı Rezervi ni, çözümleme faaliyetleri neticesinde elde ettiği tutarlar ise Çözümleme Rezervi ni oluşturmaktadır. Fon Kanun Hüknünde Kararnameler ile kendisine verilen görevler nedeniyle yaptığı tahsilatları ve giderlerini Mevduat Sigortacılığı ve Çözümleme Rezervinden ayrı olarak takip etmekte ve değerlendirmektedir. Fon, çözümleme faaliyetlerinden elde ettiği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlarda yapılması zorunlu ödemeleri düştükten sonra kalan tutarları, 5787 sayılı Kanun hükümleri gereğince Hazine Müsteşarlığı na göndermektedir. Çözümleme rezervi genel olarak; Fon hesaplarında muhtemel çözümleme giderlerinin karşılanması amacıyla tutulan tutarlar ile hukuki sorunlar nedeniyle blokeli hesaplarda tutulan tahsilat tutarlarından oluşmaktadır. Bu kapsamda tutulan çözümleme rezervi bankalar nezdinde mevduat olarak değerlendirilmektedir tarihi itibarıyla Fonun Çözümleme Rezervinin TL karşılığı milyon TL dir (342 milyon USD). Bu tutarın 781 milyon TL lik (222 milyon USD) kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için blokeli hesaplarda izlenmektedir. Fonun Mevduat Sigortacılığı Rezervi mevduat, DBS ve Hazine Müsteşarlığı nın çıkardığı kira sertifikalarında değerlendirilmektedir tarihi itibarıyla milyon TL ye (6.968 milyon USD),( Birleşik Fon Bankasına kullandırılan SBK dahil milyon TL) ulaşan mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin; milyon TL lik kısmı DBS ve kira sertifikası olarak, milyon TL lik kısmı ise mevduat olarak bankalarda bulundurulmaktadır. Rezerv tutarı 2016 yılında %17,69 oranında artışla milyon TL den milyon TL ye yükselmiştir. Söz konusu rezerv tutarının tarihi itibarıyla yaklaşık 373 milyar TL olan sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu toplamına oranı (Fon rasyosu) %6,6 dır. Mevduat sigortacılığı rezervinin yeterli düzeyde olması, Fonun Mevduat Sigortacılığında Kurumsal Kapasiteyi Güçlendirmek stratejik hedefine ulaşmasına önemli katkı sağlamaktadır. Yıllar itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin toplam mevduat ve katılım fonu ile sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonuna oranı Grafik 12 de gösterilmektedir. % 8,00 % 7,00 % 6,00 % 5,00 % 4,00 % 3,00 % 2,00 % 1,00 % 0,00 Yıllar İtibarıyla Fon Rasyosunun Gelişimi %7,17 %6,05 %5,61 %6,00 %6,60 %4,24 %4,98 %5,41 %6,28 %3,45 %3,08 %2,68 %0,89 %0,99 %1,08 %1,20 %1,34 %1,34 %1,44 %1,65 %1,56 %1,68 %1,68 %1, Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Toplam Mevduat ve Katılım Fonu Grafik 12: Yıllar İtibarıyla Fon Rasyosunun Gelişimi 80

83 5.6. Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları Fon, kurumsal risk yönetiminin bir parçası olarak mevduat sigortacılığı yatırım stratejilerini de dikkate alarak risk yönetimi politikaları geliştirmektedir. Fon rezervi herhangi bir finansal kurumda olabildiği gibi kredi riski, kur riski, faiz riski, likidite riski ve operasyonel risklere maruz kalabilmektedir. Bu risklerden korunmak amacıyla Fon, portföyün dağılımı ve vade yapısı hususlarında Fon Kurulu ve Finansal Risk Komitesi tarafından belirlenen limitler dahilinde yatırım kararlarını almaktadır. Kredi Riski: Fon rezervinin maruz kaldığı kredi riski esas olarak bankalarda tutulan mevduatlardan kaynaklanmaktadır. Yıllar itibarıyla bankalarda tutulan mevduat tutarları ve tutarın toplam mevduat sigortacılığı rezervine oranına ilişkin bilgi Grafik 13 te yer almaktadır. Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve Kredi Riski Oranları milyon TL %100 % %83 % % % % % %10 0 %2 %1 % Mevduat Tutarı Mevduat/ Mevduat Sigortacılığı Rezervi %100 %90 %80 %70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 Grafik 13: Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve Kredi Riski Oranları Kur Riski: Kurun değerinde yaşanan değişiklikler sonucu Fonun varlıkları ve yükümlülüklerinde meydana gelebilecek değişimler finansal risk yönetimi çerçevesinde takip edilmektedir tarihi itibarıyla sigortalanan mevduat ve katılım fonunun TL, USD ve EUR dağılımı sırasıyla %75,3, %14,9 ve %9,8 dir. Aynı tarih itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervindeki yabancı para dağılımı %79,5, %13,5 ve %7 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibarıyla Fon rezervinin kur riskini ifade eden sigortalanan yabancı para cinsinden mevduat ve katılım fonlarının toplam sigortalı mevduat ve katılım fonlarına oranı Grafik 14 de gösterilmiştir. 81

84 Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yabancı Para Dağılımı %60 %50 %49 %45 %40 %30 %20 %10 %0 %36 %34 %33 %30 % 30 %28 %30 %24 %26 %26 %27 %25 %24 %25 %24 %22 %21 %20 %18 %15 %16 % Mevduat Sigortacılığı Döviz Rezervi/ Toplam Mevduat Sigortacılığı Rezervi Sigortalı Yabancı Para Mevduat ve Katılım Fonu/ Toplam Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu Grafik 14: Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yabancı Para Dağılımı Faiz Oranı Riski: Faiz oranı riski, faiz oranlarındaki değişikliklerin ilerideki nakit akışları veya finansal araçların gerçeğe uygun değerlerini etkileyeceği ihtimalinden doğmaktadır. Finansal risk yönetimi kapsamında Fon, portföyünde yer alan mevduat, katılım fonu ve menkul kıymetlerin vade yapısı ve faiz oranlarını takip etmektedir tarihi itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı rezervinin vade yapısı ve türleri Grafik 15 ve Grafik 16 da gösterilmektedir. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Vade Dağılımı (milyon TL) Ay 3 Ay 6 Ay 9 Ay 12 Ay 1-3 Yıl 3-5 Yıl 5-7 Yıl 7-10 Yıl Yıl Grafik 15 : Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Vade Dağılımı 82

85 Grafik 16: Menkul Kıymetlerin Türlerine Göre Dağılımı Likidite Riski: Likidite riski, nakde ihtiyaç duyulmasını gerektiren finansal yükümlülüklerin ihtiyaç duyulduğu zaman karşılanamamasından kaynaklanır. Likidite riskinin yönetiminde; yatırım araçlarının türü, piyasadaki likiditesi ve vade tarihleri dikkate alınarak yatırım kararları alınmaktadır. Operasyonel Risk: Fon rezervinin yönetilmesinde oluşabilecek operasyonel risklerin önlenmesi amacıyla iç kontrol sistemi ve bilgi işlem alt yapısı güçlendirilmektedir. Operasyonel risklerin minimize edilmesi amacıyla Portföy Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetimi Sistemi ve İhale Yönetim Sistemi yazılımları aracılığıyla işlemler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, rezerv yönetimine ilişkin süreçler iç denetim tarafından denetime tabi tutulmaktadır. 83

86 6 EKLER 84

87 Ek 1: Türkiye deki banka şubelerinde sergilenmekte olan mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri Şekil 17: Mudi Bilgilendirme İlanı-1 85

88 Şekil 18: Mudi Bilgilendirme İlanı-2 86