ünite SÖZCÜKTE ANLAM Türkçe

Transkript

1 ünite 1 SÖZCÜKTE ANLAM TEST 1 1. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük temel anlamda kullanılmýþtýr? Türkçe 5. I. Bu işi bitirmek sana düştü. II. Yolumuz Eskişehir'e düştü. III. Elimizdeki kitap yere düştü. IV. Bu işin üstüne çok düştü. V. Paranın değeri iyice düştü. Numaralanmýþ cümlelerde düþmek sözcüðü kaç farklý anlamda kullanýlmýþtýr? A) Ağaçtan düşünce kolunu kırdı. B) Sokağın başındaki eve taşındılar. C) Masanın kırık ayağını yapıştırdım. D) Koltukların yüzü iyice soldu. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 2. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde parlamak sözcüðü öfkelenmek anlamýnda kullanılmýþtýr? A) Son günlerde yıldızı iyice parladı. B) Camlar silinince parladı. C) Konuşmanın ortasında birden parladı. D) Ahmet Altan son yapıtıyla parladı. 6. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi diğerlerine göre daha özel anlamlıdır? A) Çoðu çocuðun aksine Ali, pýrasayý sever. B) Nasýl olur da bir canlýya kýyarsýn! C) Bu yýl sebze yetiþtirmeyi düþünmüyoruz. D) Bitkilere gereken enerjiyi güneþ ýþýðý saðlar. 3. Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi yan anlamda kullanýlmamýþtýr? A) Bu þarkýyý hangi sanatçý okuyor? B) Yediðin yemek dokunmuþ olmasýn? C) Açýk havada dolaþmayý severim. D) Çorba, yarým saate kadar piþer. 4. Tutmak sözcüðü aþaðýdakilerin hangisinde, O güzel bahçeli evi biz tuttuk. cümlesindeki anlamýyla kullanýlmýþtýr? A) O, odasýný her zaman temiz tutar. B) Köyün yolu iki saat tutuyor. C) Son yýllarda iyice yükünü tuttu. D) Çeþme de tuttuðu yazlýk çok güzel. 7. I. Okuyabilmek için kapıdaki ışık yeterli değildi. II. Atatürk'ün ilkeleri bu yolda bize ışık oldu. III. Işığın bir yılda aldığı yola ışık yılı denir. Numaralanmýþ cümlelerdeki ýþýk sözcüðünün anlam özellikleri aþaðýdakilerin hangisinde sýrasýyla verilmiþtir? A) Temel - Mecaz - Terim B) Yan - Temel - Mecaz C) Temel - Terim - Yan D) Mecaz - Yan - Terim 10

2 8. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlý bir sözcük, soyut anlam kazanmýþtýr? A) Atatürk, gençliðe her zaman güvenmiþtir. B) Sanatçýnýn çevresinde bir sevgi yumaðý oluþmuþtu. C) O, ailesini ve iþini çok seven bir kiþidir. D) Onun bu sözleri hepimizi üzdü. 11. Bu yaz, ne pa ha sý na olur sa ol sun, uzun bir ta ti le çý ka caðým. Sibel in cümlesindeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerin hangisinde vardýr? A) Vakit geçirmeden o kitabý alacaðým. B) Bütün gününü hiç çalýþmadan geçirdi. C) Belki yarýn size de uðrarým. D) Bunu yapaný mutlaka bulacaðým. 9. I. Dürbünle bakýnca aðaçlar yanýndaymýþ gibi görünüyor. II. Pencereleri bahçeye bakan bir evde oturuyor. III. Çocuða bakan kadýn evden ayrýldý. IV. Nereye baksam hep ayný yazýyý görüyorum. Bakmak sözcüðü numaralanmýþ cümlelerin hangilerinde ayný anlamda kullanýlmýþtýr? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV 12. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde mecazlý anlatým vardýr? A) Yumuþak baþlý birine benziyordu ama diþli çýktý. B) Kitap okuyarak bilgisini artýrdý. C) Küçük bir çocukken hayat benim için oyun demekti. D) Televizyonda yayýmlanan belgeselleri çok sever. 10. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler temel anlamýnda kullanýlmýþtýr? A) Çocuðun saçlarý sapsarýydý. B) Nedense, dað baþýnda oturuyor. C) Suyun yataðýna kadar gittik. D) Aðacýn kollarý yere deðiyordu. 13. I. Yol çalýþmalarý þehir trafiðini aksatýyor. II. Orhan Veli, þiirimizde bir yol açýcýdýr. III. Karþý köyün yolu bozulmuþ. IV. Baþarýya giden yol çalýþmaktan geçer. Numaralanmýþ cümlelerin hangilerinde yol sözcüðü ayný anlamda kullanýlmýþtýr? A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) III ve IV 11

3 14. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili söz deyim olarak kullanýlmamýþtýr? A) Elindeki para suyunu çekince çalýþmaya baþladý. B) Dolabı açtığı gibi eşyalar üstüne düştü. C) Kazançlý iþlerin kokusunu alýr. D) Onun bilgileri, çalýþmalarýmýza ýþýk tuttu. 15. Aþaðýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerden hangisinin sesteþi yoktur? A) Karþýdaki yol dosdoðru bizim okula gider. B) Sanatýn birçok dalýnda baþarýlý olmuþtur. C) Düþünce, kolu iki yerinden kýrýlmýþ. D) Bahçelerinde renk renk güller vardý. 18. Yazar, eleþtirilerini derli toplu deðerlendirmelerle sunar okuruna. Kerem in cümlesindeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerin hangisinde vardýr? A) Dizelerdeki uyum, þiirin bütünlüðünde de vardýr. B) Örnekleri belli bir düzen içinde yerleþtirmiþ eserlerinde. C) Artýk o þiirlerinde belli bir yetkinliði yakaladý. D) Þiirin bütününe uymayan bölümler de var bu dizelerde. 19. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamlý bir sözcük kullanılmıştır? 16. Baþýboþ kýrlara salar tayýný Elinden düþürmez okla yayýný Ellere býrakýr zafer payýný Memleket yoluna kurban olurlar. Bu dizelerle ilgili aþaðýdaki yargýlardan hangisi yanlýþtýr? A) Kýr sözcüðü sesteþ bir sözcüktür. B) El sözcüðü sesteþ bir sözcüktür. C) Yol sözcüðü gerçek anlamıyla kullanılmıştır. D) Kurban olmak deyimdir. 17. Aþaðýdaki atasözlerinden hangisinde karþýt anlamlý sözcükler birlikte kullanılmıştır? A) Güneþ, balçýkla sývanmaz. B) Her çok, azdan olur. C) Söz gümüþse sükût altýndýr. D) Damlaya damlaya göl olur. A) Öðretmenin geldiðini görünce arkaya saklandý. B) Annem, ilkokul kitaplarýmý saklamýþ. C) Beni görünce hemen kenara çekildi. D) Dedem soðuk bir adamdý doðrusu. 20. Gün geçmiyor ki ülkemizde trafik kazalarýndan ölen olmasýn. Bu cümlede altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam, aþaðýdakilerin hangisinde vardýr? A) Ülkemizde, trafik kazalarý normal karþýlanmaktadýr. B) Ülkemizde neredeyse her gün yaþanan trafik kazalarýnda birçok kiþi ölmektedir. C) Trafik kazalarýnýn çoðu, ölümle sonuçlanmaktadýr. D) Ülkemizde trafik kazalarý her geçen gün artmaktadýr. 12

4 TEST 2 1. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde karþýt anlamlý sözcükler bir arada kullanýlmýþtýr? A) Bu geniþ caddeye açýlan birçok dar sokak vardý. B) Zorlu bir çalýþmanýn sonunda istediðimizi alabildik. C) Sokakta bulduðu küçük kediyi evine almýþ. D) Misafir, beklediðimiz saatte gelmedi. 5. Bir ka le hey be ti var, va ta nýn her ta þýn da. Her iþin ba þýn da o, her iþ onun ba þýn da. Bu cümledeki altý çizili sözcüðün kullanýmýna benzer bir kullaným, aþaðýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerin hangisinde vardýr? A) Makinenin kolunu ters yöne çevirmiþsin. B) Saatin kaç olduðunu söyler misin? C) Çok eðlenceli bir gün geçirdik. D) Yaðmurdan sonra toprak kokusu geldi. 2. Aþaðýdaki cümlelerden hangisinde patlamak sözcüðü mecaz anlamda kullanılmýþtýr? A) Balon patlayýnca küçük kýz aðlamaya baþladý. B) Yol çalýþmalarý nedeniyle daðda dinamit patlatýyorlar. C) Evde yalnýz kalýnca can sýkýntýsýndan patladým. D) Aðaçlarýn tomurcuklarý zamansýz patladý. 6. Aþaðýdakilerin hangisinde deyim, açýklamasýyla birlikte verilmemiþtir? A) Artýk bu iþlerle uðraþmýyor, her þeyden elini eteðini çekti. B) Onu tanýyan herkes, sözünün eri bir kiþi olduðunu söylüyordu. C) Herkes kaza geçirenlere yardýma koþarken o hiçbir iþ yapmamýþ, kýlýný bile kýpýrdatmamýþ. D) Kendisini aramýzda istemediðimizi anlamazlýktan gelerek iþi piþkinliðe vuruyor. 3. Aþaðýdakilerden hangisinde can sözcüðü deyim içinde kullanýlmamýþtýr? A) Orada olmaya can atýyor, ama gitmiyor. B) Bu konular da artýk can sýkmaya baþladý. C) Olayýn can alýcý noktasýný buldu. D) Can çýkmayýnca huy çýkmaz. 7. I. Sen hiç gam çekmedin ki hayatýnda. II. Geç kalmasýnýn tasasý bana düþmüþtü. Numaralanmış cümlelerdeki altý çizili sözcükler arasýndaki anlam iliþkisi aþaðýdakilerden hangisidir? A) Karþýt (zýt) anlamlýlýk B) Mecaz anlamlýlýk C) Eþ anlamlýlýk D) Eþ seslilik 4. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde özelden genele doðru bir anlatým vardýr? A) Kuþlardan en çok serçeyi severim. B) Haftaya buluþabiliriz ama salý günü olmasýn. C) Meyvelerden en çok kayýsýyý severim. D) Define Adasý her yaþtan çocuðun zevkle okuyabileceði bir kitaptýr. 8. Aþaðýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerden hangisi eþ sesli deðildir? A) Yalnýz kalmaktan çok korkarým. B) Arý bal yapan bir böcektir. C) Yaz tatilinde iki kitap okuyabildim. D) Sen buradaki yabani otlarý yol. 13

5 9. Onu karþýsýnda görünce taþ ke sil di. Bu cüm le deki al tý çi zi li sö zün cüm le ye kattý ðý an lam aþa ðý da ki ler den han gi sin de vardýr? A) Emre yi görünce þaþkýnlýktan ne yapacaðýný bilemedi. B) Davranýþlarý hepimizi rahatsýz ediyordu. C) Uzun süredir sevindirici bir haber alamadýk. D) Ýçeri giren genç kýzýn güzelliði herkesi büyülemiþti. 12. Aþa ðý da ki le rin han gi sin de ilk söz cü ðünün kar þýt an lam lý sý kul la nýl mýþ týr? A) Onun düþüncelerini çok önemsiyorum. B) Son günlerde derslerine iyice kayýtsýz kaldý. C) Bana her zaman yardýmcý olur. D) Boþ zamanlarýnda müzikle oyalanýrdý. 13. I. Yemeðinin bir kýsmýný akþama ayýrdý. II. Kediyi yavrularýndan ayýrdýlar. 10. O günlerde bir ünlü ayak bastý Samsun a, III. Elmalarýn saðlamlarýný ayýrdýk. Yürüdü, etrafýna umutlar suna suna... IV. Ona da bu iþ için para ayýrdým. Altý çizili sözün bu dizeye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisinde vardýr? A) Dağın doruğunda karþýlaþtýðým manzara beni çok etkiledi. B) Ne zaman tatile çýkacaðýmýzý soruyorum. C) Evden çýktýktan sonra bir saat içinde okula ulaþtý. D) Eve geldiðimde dolapta yiyecek hiçbir þey yoktu. Numaralanmýþ cümlelerin hangilerinde ayýrmak sözcüðü ayný anlamda kullanýlmýþtýr? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve IV 14. Bir sözcükle karþýlanabilecek bir varlýk ya da kavramýn birden fazla sözcükle karþýlanmasýna dolaylama denir. 11. I. Arkadaþýn seni sokaða çaðýrýyor. II. III. IV. Eve geç kalýnca bir taksi çaðýrdým. Bizi düðüne çaðýrmadý. Annemin bizi eve çaðýrmasýna kýzmýþtýk. Numaralanmýþ cümlelerde çaðýrmak sözcüðü kaç farklý anlamda kullanýlmýþtýr? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 Aþaðýdakilerin hangisinde bu açýklamayı örnekleyecek bir kullaným vardýr? A) Tarihî dönemleri anlatan romanlarý okumayý her zaman sevmiþimdir. B) Karagöz oyunu, her yaþtan insanýn ilgisini çeken bir kültür mirasýmýzdýr. C) Kesin sonuca ulaþmadan hiçbir þeye doðrudur dememeliyiz. D) Ege nin incisi hem turizm hem de tarih açýsýndan önemlidir. 14

6 15. Kalmak sözcüðü aþaðýdaki cümlelerin hangisinde Gezi gelecek haftaya kaldý. cümlesindeki anlamýyla kullanýlmýþtýr? A) Baban yurt dýþýnda uzun süre kaldý. B) Defterim masanýn üstünde kaldý. C) Ýzmir de kaldýðým ev oldukça güzeldi. D) Bugünkü alýþveriþ iþi yarýna kaldý. 16. Aþa ðý da ki le rin han gi sin de otur mak sözcü ðü nün an la mý ve kul la ný mý yan lýþ ve rilmiþ tir? Anlam A) Hiç bir iþ yap madan boþ dur mak Kullaným Sý nýf ta pence re ke - na rýn da otu ru yo rum. B) Uygun gelmek Ten ce re le rin ka pa ðý bir tür lü ye ri ne oturmu yor. C) Benimsen mek, yer leþ mek D) Bi riy le bir lik te ya þa mak Ye ni ku ral lar tam an la mýy la otur ma dý. Uzun yýllar babaannemle oturduk. 18. Aþaðýdakilerin hangisinde deyim ve kullanımı yanlýþ verilmiþtir? 19. Deyim Kullaným A) Çantada keklik Merak etme, bu maç bizim için çantada keklik. B) Bire bin katmak Olayı bire bin katarak tüm gerçekliğiyle anlattı. C) Başının etini yemek Bitmeyen istekleriyle annesinin başının etini yiyor. D) Kuş uçurmamak Görevli, ziyaret saatinde hastanede kuş uçurmuyor. Al bir ata binmiþti Al kat beni sürüne Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu dizelerdeki al sözcüklerinde görülen anlam iliþkisini örnekleyen bir sözcük kullanılmıştır? A) Gülünce yüzünde güller açtý adeta. B) Zümrüt kýyýlarda geziyorduk zümrütün rengine dalarak. C) Kuþlarýn sesi bir tatlý müzik sesiydi sanki. D) Bir ben vardýr bende benden içeri. 17. Çok okuyan çok bilir, yarýný parlak olur. Okuyanýn yarýný her zaman ak olur. Bu dizelerde altý çizili sözcüklerde görülen anlam özelliði aþaðýdakilerden hangisidir? A) Eþ anlamlýlýk B) Eþ seslilik C) Karþýt anlamlýlýk D) Mecaz anlamlýlýk 20. Aþaðýdaki cümlelerden hangisinde deyim kullanýlmamýþtýr? A) Sen de onun baskýlarýna baþ eðmeyeceksin herhâlde. B) Biz çocuklar, bayram günleri çeþme baþýnda toplanýrdýk. C) Annenin ve babanýn baþımızın üstünde yeri var. D) Yaptýðý iyilikleri her fýrsatta baþýna kakmasýna sinirleniyorum. 15