Markus Deutsch ve Michael Woo

Transkript

1 Zamanlamada Kesin Doğruluk: En yüksek kapasitede mi çalışıyorsunuz? Markus Deutsch ve Michael Woo Giriş Zamanlama ışıkları; atletik gelişim ve araştırma içerisinde, koşu performansının ölçümü için genel olarak kullanılan bir saha sporu test aletidir. Günümüzde bu sistemler ya ticari olarak ya da kurum içerisinde geliştirilmiş olarak mevcuttur. Saniyenin 1/100 kadar hata payı vardır gibi klasik iddialara rağmen, bu günümüz dünyasında gerçeği yansıtmayan bir teknik spekülasyondur. Çoğu atlet özellikle çeviklik ve hız konularında %5 10 kadar performanslarını geliştirmek adına, özellikle hız ve çeviklik alanlarında haftalarca, aylarca, hatta yıllarca bile antrenman yapmaktadırlar. Önemli olan soru şudur; aletleriniz/metotlarınız performansta ki bu değişimleri doğru olarak takip edebilmekte midir? Ve sizi doğru sonuçlara yönlendirebilmekte midir? Ne yazık ki yanıt sıklıkla HAYIRDIR. Günümüzde ki küresel pazarda 3 ana tip spor zamanlama ışığı mevcuttur. 1) Tek ışınlı sistemler 2) Tek işlemcili işlevselliğe sahip tek ışınlı sistemler ve 3) Çiftli ve üçlü ışın sistemleri Çoğu basit ve amatör zaman ölçme sistemleri, zamanı ölçme hususunda doğru olduklarını iddia ederken, bu iddiaların ne kadar sağlıklı olduğu tartışmaya açıktır. Avustralya Spor Enstitüsü, tek ışınlı sistemlerin sürat koşularında, ortalama olarak %5 in üzerinde ki yanılgı payıyla beklentileri tatmin etme hususunda yeterli güveni vermediğini ortaya koymuştur. Peki, bunun yol açtığı olumsuz durum nedir? Eğer sadece bir sporcunuz bile %5 oranında performans artışı gerçekleştirse, zaman ölçme testiniz performansta hiçbir gelişme olmadığını gösterecektir. Ve aynı yanlış

2 değerlendirme, diğer tüm sporcularınız içinde geçerli olacaktır. İşin daha da kötüsü sporcularınızın performanslarında hiçbir şekilde değişim olmadığı halde, yapılan testler performansın %5 geliştiğini ya da gerilediğini de gösterebilir. Eğer bir sporcu koca bir sene boyunca, onca emek harcayıp %5 lik bir performans artışı için antrenmanlar yapıyorsa, o zaman bu şekilde bir test onlara nasıl bir fayda sağlayacaktır? İşin daha da kötüsü sporcular için ortalama olarak %10 hata payı içeren kronometreyle zamanı ölçmek. Sporcunuz gerçekte gittikçe yavaşlayan bir performans gösterirken, ona süratlendiğini söylemek için iyi bir fırsat! Tabii bu işin kara mizahı. Atletler photo beam i geçince (bitiş çizgisinde karşılıklı iki ünite arasında ki kızıl ötesi ışık; zaman ve hız ölçümü için ) önde giden ellere veya ayaklara ve gövdeye, karşılıklı gelecek şekilde birkaç ışık kırılması meydana gelebilir. Hem başlangıç hem de bitiş kapılarında, tek ışınlı sistemler, ilk aksiyon ile harekete geçirilmiş olacaktır ve bundan dolayı bu sistemin kaynağı güvenilir değildir. Örneğin; çıkış kapısı gövde yerine el ile harekete geçirilmiş olup, bundan dolayı önemli derecede daha kötü bir sonuç elde edilebilir. Basit tip zaman ölçme sistemi üreticilerinden birkaçı, ekstra (genelde çiftli veya üçlü ışın) ışınlar ekleyerek güvenilirliği arttırmaya yöneldiler. Bunun arkasında yatan teori, eğer iki ışın aynı zamanda kırılmış olursa, el gibi bir nesne ışınlardan sadece birini kıracağından kapıyı tetiklemeyebilirdi. Çok uzun senelerdir bu metot, dünyanın önde gelen spor bilimi organizasyonlarından olan, Avustralya Spor Ağı Enstitüsü tarafından uygulanan standart uygulamaydı. Çift ışınlı kapıların popülaritesine ve ölçümlerde gösterdikleri güvenilirliğe rağmen, bazı üreticiler (Fusion Sport da dâhil) mikro işlemcili teknolojiye sahip tek ışınlı kapılar üretmeyi tercih ettiler ve ilgili yazılımda eller ve ayaklar gibi yanlış nesneleri ortadan kaldırmayı başardılar.

3 Smartspeed gibi sistemlerde tüm aksiyonlar, sporcunun ışın süzmesinin içinden geçeceği şeklinde yorumlanarak programlanmaktadır ve her zaman için bir numaralı aktivite başlangıcı olarak gövdeyi görür. Bu teknoloji Hatalı Sinyal İşlemi olarak da bilinir. Bu düzeltme metodunu kullanarak, her hangi bir miktarda el kırılmaları, onu takiben ayak kırılmaları vs. olabilir. Mikro işlemci kolaylıkla en büyük aktiviteyi dikkate alacak ve bu aktivitenin başlangıcını o an yani her şeyin başladığı an olarak ele alacaktır. Daha fazla detay için lütfen bu dokümanın sonunda yer alan Daha Çok İnceleme Bölümüne başvurun. Niçin Hata Düzeltici ile Tek Işın Kullanıyoruz? Bunun birkaç tane avantajı vardır. Doğru aktivite ölçümü zamanlama doğru aktivitelere bağlıdır çok-ışınlı demet donanımına sahip çözümler tarafından üretilen birkaç ortalama aktiviteden daha ziyade gövde boşluktaki tek bir noktadan geçer Esneklik ve Yapılandırılabilirlik - ECP yeni bir yazılım olarak, PDA yazılımından kolaylıkla düzenlenebilir. Raketler, toplar, bisiklet ve tekerlekli sandalye tekerleklerini içine alan uygulamalarda, ECP kolaylıkla kapatılabilir ve ilk aktiviteye dönülür. Kullanması Kolay: Ayarlamak için tek ışın demek, daha az kurulma süresi, daha çok pil ömrü ve daha büyük kulvar genişliği demek. Hata Düzeltici Çalışıyor mu? Güncel bir araştırma sporcuların 5,10,20 ve 30 metrelik bölünmüş mesafelerde gerçekleştirdiği 6 tane test aracılığı ile standart çift ışınlı kapılara nazaran Smartspeed in güvenilirliğini açık bir şekilde göstermektedir. Aşağıda ki veriler izin alınarak gösterilmektedir. 1.Şekil iki sistem için Tipik Ölçüm Hatalarını - Typical Error of Measurement (TEM) - (TÖH) göstermektedir. Saniye olarak ölçüldüğünde, bu değişken ölçme hassaslığında ki değişkenlere bağlı olarak olmasını bekleyebileceğimiz Tipik Hatayı gösterir.

4 Şekil 1 TÖH (s.) çeşitli bölünmüş mesafelerde, çift ve tek ışınlı (düzeltilmiş) için zamanlama kapıları. Şekil 1 de gösterildiği gibi, daha büyük mutlak zamana ve testler arasında ki değişiklik olasılığına bağlı olarak, mesafe arttıkça tipik hata da artmakta. Şekil 1 tüm mesafelerde Smartspeed geçitlerinin genellikle daha az tipik hatalar gösterdiğine de işaret etmektedir. İkinci bir güvenilirlik ölçüsü, Belirsizlik Katsayısı (BK %) Şekil de gösterilmektedir. Şekil 2 Çeşitli bölünmüş mesafelerde, çift ve tek ışınlı (düzeltilmiş) kapılar için BK;% değerleri Bu bağımsız araştırma göstermektedir ki tek ışınlı kapılar (hata düzelticili) geleneksel çift ışınlı geçitlerden tüm mesafelerde oldukça daha güvenilirdir. Özellikle bu durum Smartspeed deki hata ölçümlerinin hemen hemen çift ışınlı sistemdekinden yarı yarıya

5 az olduğu ve sporcunun kısa mesafede kendisinden bekleyebileceği gelişim derecesini bilmesi açısından zamanın kesinliğinin önemli olduğu, 5m mesafede kendisini açıkça göstermektedir. Tartışmalar ve Kesin Sonuçlar Avustralya Ulusal Spor Bilimi Kalite Kontrol Programı (AUSBKG), 30 metreye kadar olan sürat koşusu testlerinde, tipik hatanın en fazla 0.05 saniye olmasını gerektirmektedir, bununla birlikte, üst düzey sporcuların testlerinde istenen tipik hata < 0,03 saniyedir. Güncel bir araştırma göstermiştir ki Smartspeed sistemi, AUSBKG standartlarını tüm mesafelerde yerine getirmektedir, ayrıca 30m ve altında ki 5, 10 ve 20 metrelerde de en fazla 0,03 saniye olarak istenen zaman derecesini elde etmiştir. Daha sonra ki sonuçlar göstermiştir ki düzeltme ile tek ışınlı model, inceleme yapılan tüm mesafelerde, çift ışınlı modele göre çok daha üstündür. Çift ışınlı geçitler hiçbir bir mesafede 0.04 s. hatanın altına inememiş ve işin aslında 30 metre mesafede NSSQA nın gerekliliklerini yerine getirememişlerdir. Hız ve çeviklik testlerinde kesin doğruluk ve güvenilirlik, sporculara geçerli geri bilgi akışı temin etmek açısından en önemli husustur. Kronometre kullanarak yüksek standartlarda bir güvenilirlik gerçekleştirmekte ki olanaksızlık veya sporcularınızın performans değerlendirmesini riske atan düzeltilmemiş tek ışınlı sistemler, tüm bunlar sonuç itibarıyla sizlere antrenman programınızı adeta sabote eden geçersiz geri bilgi akışı vermektedir.