Değerli Okuyucularımız,

Transkript

1

2 Nisan 2017 Değerli Okuyucularımız, 2017 yılının ilk Borsa Trendleri Raporu olan 20. Sayı ile karşınızdayız. Raporda endeks bazında piyasa değerleri, halka açıklık oranları, işlem hacimleri ile yatırımcı türleri bazında dağılım ve performans detaylı olarak incelenmektedir yılına güçlü bir başlangıç yapan Borsa İstanbul piyasa değeri, işlem hacmi ve net yabancı girişi anlamında olumlu bir çeyreği geride bırakmıştır. Cazip değerlemelerin yanı sıra T.C. Merkez Bankası nın attığı adımlar ve ekonomi yönetiminin aldığı destekleyici kararlar, artan jeopolitik risklere rağmen piyasaları desteklemiştir. İyi okumalar ve bir sonraki rapor dönemine kadar verimli çalışmalar dileriz, MKK Genel Müdürü Ahmet Yılmaz TÜYİD Yatırımcı İlişkileri Derneği Başkanı Nursel İlgen, CFA 2 / 19

3 ENDEKSLERDE GÖRÜLEN ŞİRKET SAYILARINA İLİŞKİN AÇIKLAMA Borsa İstanbul un yaptığı bir düzenlemeye göre BIST Pay Endeksleri Temel Kurallarının "2.9 Kapsam Dışı Paylar" maddesinde yer alan, " C listesinde yer alan paylar ile D listesi'nde yer alan paylardan Gelişen İşletmeler Piyasası'nda işlem görenler BIST KOBİ Sanayi Endeksi hariç BIST Pay Endekslerinin hiçbirine dâhil edilmez" hükmü gereği, tarihinden itibaren C veya D listesine alınan paylar, BIST KOBİ Sanayi Endeksi hariç bulundukları diğer endekslerden çıkartılmıştır. Endekslerden çıkartılacak paylar ve çıkartılacakları endeksler aşağıdaki linkte yer almaktadır. Yasal Uyarı: Borsa İstanbul da işlem gören hisse senetlerine ilişkin önemli istatistikler bulabileceğiniz bu raporda yer alan değerlendirme ve bilgiler MKK tarafından açıklanan veriler esas alınarak hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir ve sermaye piyasasındaki alım satım kararlarınızı destekleyecek yeterli bilgiyi içermeyebilir. Burada yer alan veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm veriler, güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan MKK ve TÜYİD sorumlu değildir. Raporun hazırlanmasını sağlayan Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Veri Depolama ve Raporlama Müdürlüğü Müdürü Özgür Uysal, Servis Yöneticisi Levent Ürgenç, Yetkili Ebru Demircan, TÜYİD Yayın Grubu Başkanı Aslı Selçuk ve TÜYİD Üyeleri Eren Öner ve Işıl Bük e teşekkürlerimizi sunarız. 3 / 19

4 İÇİNDEKİLER 1. BORSA ŞİRKETLERİNİN ENDEKS BAZINDA DAĞILIMI 5 2. HALKA AÇIKLIK ORANLARI 6 3. PİYASA DEĞERLERİ 7 4. İŞLEM HACİMLERİ 9 5. YABANCI İŞLEMLERİ NET GİRİŞ ÇIKIŞLAR UYRUK BAZINDA İŞLEM HACMİ DAĞILIMI UYRUK BAZINDA YATIRIMCI SAYISI VE PİYASA DEĞERİ ENDEKS VE UYRUK BAZINDA YATIRIMCI SAYILARI ENDEKS VE UYRUK BAZINDA PORTFÖY DEĞERLERİ YABANCI YATIRIMCILARIN PORTFÖY DEĞERİ VE YATIRIMCI SAYISI SIRALAMASI MENKUL KIYMET BAZINDA YATIRIMCI SAYISI VE PİYASA DEĞERİ RİSK İŞTAHI ENDEKSİ 18 4 / 19

5 1. Borsa Şirketlerinin Endeks Bazında Dağılımı Yılın ilk çeyreği sonunda BIST Tüm de işlem gören şirket sayısı 297 ye yükselmiştir. Endeks Ç 2016 YS Ç BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM BIST TİCARET BIST HİZMETLER BIST MALİ BIST SINAİ BIST TEKNOLOJİ BIST TÜM Hatırlanacağı üzere SPK nın tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve tarihinde yürürlüğe giren II-27.1 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği Borsa kotundan çıkmayı kolaylaştırıcı bazı düzenlemeler getirmişti. Arzların azaldığı ve kottan çıkmanın kolaylaştığı 2016 yılında BIST Tüm de işlem gören şirket sayısı 292 adede inmişti yılının ilk çeyreğine ise gelişen işletmeler piyasasından geçişlerin etkisiyle bu sayı 297 olmuştur. BIST Sınaî, BIST Ticaret ve BIST Hizmetlere ikişer, BIST Banka endeksine de bir şirket dâhil olmuştur. 5 / 19

6 2. Halka Açıklık Oranları 2016 sonunda %31,28 olan Borsa İstanbul un fiili dolaşım halka açıklık oranı 1.Çeyrek sonunda %30,86 ya gerilemiştir yılının sonunda %31,28 olan Borsa İstanbul fiili dolaşım halka açıklık oranı yılın ilk çeyreğinde %30,86 seviyesinde gerçekleşmiştir. Yıllık olarak incelendiğinde endeksler bazında fiili halka açıklık oranlarında en fazla düşüş BIST Banka endeksinde görülürken, BIST Teknoloji ve BIST Sınaî endekslerinde artış görülmüştür. HALKA AÇIKLIK ORANI ENDEKS XBANK XHOLD XTCRT XU030 XU050 XU100 XUHIZ XUMAL XUSIN XUTEK XUTUM HALKA AÇIKLIK ORANI (FİİLİ DOLAŞIM) 31/03/ /03/ /03/ /03/ % 39.55% 51.37% 39.76% 39.44% 39.67% 36.29% 43.89% 39.49% 25.50% 40.48% 44.11% 37.90% 50.89% 40.43% 39.66% 39.58% 37.43% 42.51% 40.19% 23.90% 40.23% 36.35% 29.61% 38.25% 35.91% 35.15% 33.76% 29.65% 34.12% 30.15% 20.20% 31.62% 33.00% 30.01% 38.55% 35.88% 34.67% 33.40% 28.63% 32.34% 31.01% 21.18% 30.86% 6 / 19

7 3. Piyasa Değerleri Yılın ilk çeyreğinde BIST TUM TL bazında %16 lık artış göstermiştir. En yüksek artış BIST Banka ve BIST Teknoloji Endeksinde görülmüştür. BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM BIST TİCARET BIST 30 BIST 50 BIST ,590 92,886 38, , , , ,491 89,508 31, , , , ,980 99,091 34, , , ,711 Çeyreksel Değişim 24% 11% 11% 14% 14% 15% BIST HİZMETLER BIST MALİ BIST SINAİ BIST TEKNOLOJİ 130, , ,543 13, , , ,499 16, , , ,439 20,887 14% 17% 13% 28% -1% 14% 10% 59% BIST TÜM 610, , ,749 16% 10% Yıllık Değişim -7% -17% -30% -16% -15% MİLYON TL 31/12/ /03/2017 Yıllık Değişim 20% 7% -10% 8% 9% 9% BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM BIST TİCARET BIST 30 BIST 50 53,308 32,881 13, , ,590 41,342 25,434 8, , ,205 49,497 27,251 9, , ,782 Çeyreksel Değişim 20% 7% 7% 10% 11% BIST 100 BIST HİZMETLER BIST MALİ BIST SINAİ BIST TEKNOLOJİ 186,252 46,320 97,251 67,805 4, ,629 32,176 75,877 52,995 4, ,503 35,588 85,809 58,148 5,744 11% 11% 13% 10% 24% -15% -23% -12% -14% 24% BIST TÜM 216, , ,289 12% -14% MİLYON ABD DOLARI Geçen yılın aynı dönemine göre ABD doları bazında artış gösteren tek endeks %24 ile BIST Teknoloji endeksi olmuştur. 31/03/ /03/ /12/ /03/ yılında MSCI World endeksi %7,51, MSCI Emerging Markets endeksi %11,19 artarken, MSCI Türkiye endeksi %8,12 düşmüştür yılına olumsuz ayrışma sonucu gerçekleşen bu derin ıskontoyla başlayan Borsa İstanbul, ilk çeyrekte oldukça güçlü bir performans göstermiştir. Değerlemelerin yanı sıra T.C. Merkez Bankası nın attığı adımlarla TL nin güçlenmesi ve ekonomi yönetiminin aldığı destekleyici kararlar, artan jeopolitik risklere rağmen piyasaları desteklemiştir. MSCI World ve MSCI 7 / 19

8 Emerging Markets endekslerinin sırasıyla %6,38 ve %11,44 arttığı bu dönemde MSCI Türkiye endeksi %10,85 yükselmiştir. BIST TUM piyasa değeri TL ve ABD Doları bazında sırasıyla %16 ve %12 lik yükseliş göstermiştir. Bu artışlarda en yüksek katkıyı TL bazında BIST Banka (%24) ve BIST Teknoloji (%28) yapmıştır yılının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında ABD Doları bazında %24 artan BIST Teknoloji dışındaki tüm endekslerde düşüş yaşanmıştır. 8 / 19

9 4. İşlem Hacimleri Nominal bazda yıllık %24 lük işlem hacmi artışı görülürken, hisse senedi fiyatlarının yükselişiyle birlikte TL bazındaki artış %29 a ulaşmıştır. NOMİNAL DEĞER (Milyon) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyreksel Değişim Yıllık Değişim BIST BANKA 19,079 13,818 16,647 20% -13% BIST HOLDİNG VE YATIRIM 4,632 9,073 10,737 18% 132% BIST TİCARET 758 2,575 2,389-7% 215% BIST 30 34,517 24,945 32,546 30% -6% BIST 50 40,708 30,822 38,100 24% -6% BIST ,410 42,619 51,173 20% 8% BIST HİZMETLER 11,748 10,691 13,457 26% 15% BIST MALİ 28,942 27,182 34,039 25% 18% BIST SINAİ 13,921 16,684 20,082 20% 44% BIST TEKNOLOJİ ,131 35% 75% BIST TÜM 55,259 55,393 68,708 24% 24% MİLYON TL Çeyreksel Yıllık 1. Çeyrek 4.Çeyrek 1. Çeyrek Değişim Değişim BIST BANKA 118,733 89, ,306 31% -1% BIST HOLDİNG VE YATIRIM 18,703 19,651 24,291 24% 30% BIST TİCARET 8,191 8,850 9,095 3% 11% BIST , , ,203 31% -6% BIST , , ,085 32% -1% BIST , , ,476 28% 1% BIST HİZMETLER 65,884 47,277 61,146 29% -7% BIST MALİ 149, , ,085 32% 5% BIST SINAİ 64,391 67,800 80,229 18% 25% BIST TEKNOLOJİ 4,723 5,913 10,154 72% 115% BIST TÜM 284, , ,615 29% 8% MİLYON ABD DOLARI Çeyreksel Yıllık 1. Çeyrek 4.Çeyrek 1. Çeyrek Değişim Değişim BIST BANKA 40,368 27,320 31,668 16% -22% BIST HOLDİNG VE YATIRIM 6,359 6,044 6,568 9% 3% BIST TİCARET 2,790 2,714 2,460-9% -12% BIST 30 73,218 47,601 54,888 15% -25% BIST 50 82,765 55,747 64,849 16% -22% BIST ,135 65,406 73,348 12% -20% BIST HİZMETLER 22,446 14,548 16,532 14% -26% BIST MALİ 50,923 36,316 42,433 17% -17% BIST SINAİ 21,931 20,875 21,678 4% -1% BIST TEKNOLOJİ 1,611 1,817 2,762 52% 71% BIST TÜM 96,911 73,557 83,405 13% -14% 9 / 19

10 Ocak 17 Şubat 17 Mart 17 Borsa İstanbul da nominal işlem hacmi 2017 nin ilk çeyreğinde 2016 nın son çeyreğine göre %24 seviyesinde artmıştır. Hisse senedi fiyatlarında yaşanan artış ile birlikte TL bazında %29 ABD doları bazında %13 lük artış görülmüştür. Borsa İstanbul un seyrini belirleyici endekslerin başında gelen Banka endeksinin işlem hacmi TL bazında %31 artış gösterirken Teknoloji endeksinin artışı %72 ile dikkat çekmektedir. Bu dönem içerisinde nominal işlem hacminde düşüş gösteren tek endeks %7 ile Ticaret endeksi olmuştur BIST BIST / 19

11 5. Yabancı İşlemleri Net Giriş Çıkışlar BIST Tüm de yılın ilk çeyreğinde 925 milyon ABD doları net yabancı girişi olmuştur. ABD DOLARI (Milyon) Çeyrek Çeyrek Çeyrek BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM 154 (47) 91 BIST TİCARET 28 (29) 32 BIST 30 1, BIST 50 1, BIST 100 1, BIST HİZMETLER BIST MALİ 1,114 (71) 572 BIST SINAİ BIST TEKNOLOJİ (8) 18 (28) BIST TÜM 1, yılına güçlü bir başlangıç yapan Borsa İstanbul yılın ilk çeyreğini 925 milyon ABD doları net yabancı alımı ile tamamlamıştır. Net alım geçen yılın aynı dönemine göre daha düşük olmasına rağmen yılın son çeyreğinde görülen 33 milyon ABD doları net girişe kıyasla önemli ölçüde artmıştır. En yüksek artış 527 milyon ABD doları ile BIST in lokomotif endeksi BIST Banka da görülürken, onu 212 milyon ABD doları ile BIST Sınai takip etmiştir. Bu çeyrek yabancıların net satış yaptığı tek endeks 28 milyon ABD doları ile BIST Teknoloji olmuştur. 11 / 19

12 6. Uyruk Bazında İşlem Hacmi Dağılımı 2017 nin ilk çeyreğinde Borsa İstanbul da işlem hacminin %75 i yerli yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmiştir. ENDEKS Çeyrek Çeyrek Çeyrek Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli BIST-TÜM 25% 75% 25% 75% 23% 77% 25% 75% BIST % 66% 32% 68% 31% 69% 30% 70% BIST % 69% 29% 71% 28% 72% 28% 72% BIST % 72% 27% 73% 25% 75% 26% 74% BIST SINAİ 22% 78% 25% 75% 20% 80% 26% 74% BIST HİZMETLER 20% 80% 20% 80% 17% 83% 21% 79% BIST TİCARET 26% 74% 38% 62% 24% 76% 44% 56% BIST MALİ 30% 70% 29% 71% 27% 73% 26% 74% BIST BANKA 31% 69% 28% 72% 28% 72% 26% 74% BIST HOLDİNG VE YATIRIM 30% 70% 36% 64% 29% 71% 38% 62% BIST TEKNOLOJİ 16% 84% 14% 86% 14% 86% 14% 86% Yabancıların en yüksek işlem %34 ile BIST 30 da, en düşük işlem hacmi ise %16 ile daha önceki dönemlerde de olduğu gibi BIST Teknoloji de görülmüştür. Yabancı yatırımcıların BIST TÜM işlem hacmindeki payı ilk çeyrekte ortalama %25 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde BIST TÜM yabancı payı en yüksek seviyesine %26,7 ile Şubat ayında ulaşmıştır. Öte yandan tüm endeksler ve aylar incelendiğinde en yüksek yabancı payı %34,7 ile yine Şubat ayında BIST 30 da gerçekleşmiştir. Yabancı işlem payı geçen yılın son çeyreğine kıyasla tüm endekslerde artarken, yıllık bazda BIST Ticaret, BIST Holding ve Yatırım, BIST Sınai ve BIST Hizmetler de azalmıştır. Mart dışında her ay geçen yılın üzerinde gerçekleşmiştir. Yabancıların payı Temmuz da %30,6 ile yılın en yüksek seviyesine çıkarken, Aralık ayında %21,6 ile en düşük seviyesini görmüştür e kıyasla BIST Hizmetler hariç tüm endekslerde yabancı payı yükselirken en fazla artış 10 puanla BIST Ticaret te meydana gelmiştir. BIST Hizmetler de ise 4 puan azalmıştır. 12 / 19

13 BIST Tüm Yabancı Payı 32,0% 30,0% 28,0% 26,0% 24,0% 22,0% 20,0% 18,0% Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,5% 25,3% 25,3% 24,1% 26,9% 26,6% 30,6% 25,2% 26,4% 22,5% 24,8% 21,6% ,4% 26,7% 24,8% 7. Uyruk Bazında Yatırımcı Sayısı Ve Piyasa Değeri Mart itibarıyla Borsa İstanbul daki 1 milyon 35 bin yatırımcının %99 u yerlidir. İlk çeyrek sonunda Borsa İstanbul daki toplam yatırımcı sayısı 1 milyon 35 bin 210 adet olmuş ve yılsonuna göre adet azalmıştır. Yatırımcı sayısındaki düşüşün önemli kısmı yerli bireysel yatırımcılardan kaynaklanmıştır. Yatırımcı Sayısı Çeyrek 2016 Değişim Yerli Yabancı Kurumsal Bireysel Toplam Kurumsal Bireysel Toplam Toplam Yatırımcıların %99 u yerli, %1 i ise yabancı uyrukludur. 13 / 19

14 Toplam yatırımcı sayısının %1 ini oluşturan yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı %25, piyasa değerindeki payı ise %64 olmuştur. Yerli adet %99 Yatırımcı Sayıları Yabancı adet %1 Ocak-Mart döneminde BIST Tüm işlem hacminde %25 paya sahip olan yabancı yatırımcıların piyasa değerindeki payı %64 olmuştur. Yabancıların elindeki hisse senetlerinin toplam değeri 177 milyar TL dir. Piyasa Değeri Yerli %36 98 milyar TL Yabancı % milyar TL Yerli yatırımcıların %99,5 ini oluşturan bireysel yatırımcılar, yerli portföy değerinin %52 sini elinde bulundurmaktadır. 14 / 19

15 Yerli Yatırımcı Tipleri Gerçek %99, adet Tüzel %0, adet Yabancı yatırımcılar içinde kurumsal yatırımcıların payı %35 ile yerlilere oranla çok daha yüksektir. Bu grup toplam piyasa değerinin %64 ünü, yabancı portföyünün ise tamamına yakınını elde tutmaktadır. Yabancı Yatırımcı Tipleri Gerçek % adet Tüzel % adet 15 / 19

16 8. Endeks ve Uyruk Bazında Yatırımcı Sayıları 2016 yılı boyunca azalan BIST100 deki yabancı yatırımcı sayısı, yılsonuna göre azalmayı sürdürmüş ve Mart ayında adet olmuştur. Yatırımcı Sayısı Mar.17 Ara.16 Mar.16 Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli BIST TÜM BIST BIST BIST BIST SINAİ BIST HİZMETLER BIST MALİ BIST TEKNOLOJİ BIST TİCARET BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM BIST Tüm deki yabancı yatırımcı sayısı Mart ayında adet olmuş ve yılsonuna göre 38 adet azalmıştır yılı boyunca azalan BIST100 deki yabancı yatırımcı sayısı, yılsonuna göre azalarak Mart ayında adet olmuştur. Mart ayında 2016 sonuna göre BIST 30, BIST Mali, BIST Teknoloji ve BIST Holding ve Yatırım endekslerinde yabancı yatırımcı sayısı artış göstermiştir. 9. Endeks ve Uyruk Bazında Portföy Değerleri (Milyar TL) Portföy Değeri Milyar TL Mar.17 Ara.16 Mar.16 Yabancı Yerli Yabancı Yerli Yabancı Yerli BIST TÜM BIST BIST BIST BIST SINAİ BIST HİZMETLER BIST MALİ BIST TEKNOLOJİ BIST TİCARET BIST BANKA BIST HOLDİNG VE YATIRIM / 19

17 İlk çeyrekte hem yerli hem de yabancı yatırımcıların sahip olduğu portföy değerleri 2016 sonuna göre tüm endekslerde artmıştır. Yerli yatırımcıların BIST Banka portföyündeki hafif azalma olmuştur. 10. Yabancı Yatırımcıların Portföy Değeri ve Yatırımcı Sayısı Sıralaması ABD de yerleşik adet yatırımcı toplam yabancı yatırımların %33 üne, ilk iki sırada yer alan ABD ve İngiltere de bulunan yatırımcılar ise %48 ine sahiptir. Adres Ülkesi Portföy Değeri (Milyon $) Payı (%) AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ BİRLEŞİK KRALLIK LÜKSEMBURG HOLLANDA KATAR İRLANDA SİNGAPUR NORVEÇ KANADA İSPANYA DİĞER nin ilk çeyreğinde de Borsa İstanbul da en yüksek portföy değerine sahip ilk üç ülkenin değişmediği ve ABD, İngiltere ve Lüksemburg olduğu görülmektedir. ABD de yerleşik adet yatırımcı toplam yabancı yatırımların %33 üne sahipken, ilk iki sırada yer alan ABD ve İngiltere adresli yatırımcılar toplam portföyün %48 ini elinde tutmaktadır. 11. Menkul Kıymet Bazında Yatırımcı Sayısı ve Piyasa Değeri Menkul Kıymet Türü Yatırımcı Sayısı 2016 Mart 2017 Mart Piyasa Değeri (Milyon TL) Yatırımcı Sayısı Piyasa Değeri (Milyon TL) Borsa Yatırım Fonu Devlet İç Borçlanma Araçları Diğer Menkul Kıymetler Fon Özel Sektör Borçlanma Araçları Pay Senedi Yapılandırılmış Ürünler / 19

18 12. Risk İştahı Endeksi Aşağıda MKK tarafından 2017 yılı ilk çeyrek döneminde açıklanan Yatırımcı Risk İştahı Endeksi (RISE) ile ilgili yorumlar yer almaktadır Ocak-Mart dönemi itibariyle ortalama değer 52 olarak gözlemlenmiş olup, kritik değer olan 50 nin üzerinde olduğu görülmektedir. İlgili dönemde en yüksek değer 10 Şubat 2017 döneminde 66,4 değerinde, en düşük değer ise 13 Ocak 2017 tarihinde 40,8 ile gözlemlenmiştir. RISE değerinin 2017 yılının ilk 3 aydaki trendi izlendiğinde, Ocak sonu itibariyle değerlerin kritik seviye üzerine çıktığı ve bu yüksek seyrin Mart ayının ortalarına kadar devam ettiği görülmektedir. BİST Endeks değerinin de Ocak ayının ikinci haftası itibari ile yükselme eğilimine girdiği göz önüne alındığında, yatırımcıların risk iştahı endeksinin yükselmesi ile bu durumun uyumlu olduğu söylenebilir. Türkiye deki genel ekonomik göstergelerin bu dönem için sonuçlarına bakıldığında ise, ihracat ve bütçe gelirlerinde de Ocak ayında bir artış olduğu görülmekte olup, genel ekonomik görüntü ile benzer bir artışın burada da gerçekleştiği söylenebilir. Özetle, 2017 yılının ilk çeyreği 49 seviyesinden başlamış olup, önce aşağı yönlü sonrasında hareketle kritik değer 50 nin üzerine çıkarak yukarı ve birbirine yakın yönlü hareket etmiş, dönemin son 3 haftasında ise düşüş eğilimine girerek, ilgili dönemi 45 seviyesinden kapatmıştır. 18 / 19

19 19 / 19