Ergenlikte Gelişim ile İlişkili Uyku Sorunları. Doç. Dr. Devrim AKDEMİR Hacettepe Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.D.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ergenlikte Gelişim ile İlişkili Uyku Sorunları. Doç. Dr. Devrim AKDEMİR Hacettepe Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.D."

Transkript

1 + Ergenlikte Gelişim ile İlişkili Uyku Sorunları Doç. Dr. Devrim AKDEMİR Hacettepe Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.D.

2 + Konular Ergenlerin uyku paterni Ergen gelişimi ve uykunun düzenlenmesi Ergenlerde uykuyu etkileyen psikososyal etkenler Sonuç ve öneriler

3 + Ergenlerin Uyku Paterni Okul günlerinde ve tatillerde farklı yaş arasında okul günlerinde yatış zamanı yaş arttıkça gecikmekte Anne babanın etkisi azalmakta Ödevler artmakta Spor, müzik v.b etkinlikler artmakta Uyarıcı etkinlikler artmakta (T.V, bilgisayar ) Yarı zamanlı işlerde çalışma

4 + Ergenlerin Uyku Paterni Hafta sonlarında yatış zamanı daha geç (ortalama 1-2 saat) Okul günlerinde kalkış zamanı görece sabit Uyandıklarında uykulu, yorgun ve uyanmak için bir erişkine gereksinim Hafta sonlarında kalkış zamanı daha geç (yaş arttıkça artmakta) Yaş arttıkça hafta içi-sonu uyku miktarı farkı Yaz aylarında ve tatillerde yatış ve kalkış zamanları daha geç

5 Pediatr Clin North Am. Author manuscript; available in PMC 20 thor Manuscript NIH-PA Author Manuscript NIH-PA Author Manuscript + Ergenlerin Uyku Paterni Table 1 Sleep Patterns Reported by Adolescent School Children: National Sleep Foundation 2006 Sleep in America Poll 16 Grade in School Sleep Variable Sixth Seventh Eighth Ninth Tenth Eleventh Twelfth School Nights Bedtime (24- Hour) Risetime (24- Hour) Average Sleep (hours) Weekend Nights Bedtime (24- Hour) Risetime (24- Hour) Average Sleep (hours) School Night Weekend Hours Slept Difference National Sleep Foundation Sleep In America Poll Summary Findings.

6 + Ergenlerin Uyku Paterni Yaşla birlikte uyku süresinde azalma (14 dakika/yıl) Ülkeler arası süre farklılığı Okul ve tatil günleri arasında farklılık The relationships between sex, age, geography and time in bed in adolescents: a meta-analysis of data from 23 countries. Olds T, Blunden S, Petkov J, Forchino F. 2009

7 + Ergenlerin Uyku Paterni Hafta içi 5-6. sınıf 7-8. sınıf sınıf sınıf Yatış zamanı 22:42 23:12 24:00 00:54 Kalkış zamanı 7:18 7:00 6:48 6:18 Uyku süresi Hafta sonu Yatış zamanı 23:00 23:30 23:46 23:54 Kalkış zamanı 8:06 8:54 9:30 9:18 Uyku süresi Yang CK, Kim JK, Patel SR, et al. Age-related changes in sleep/wake patterns among Korean teenagers. Pediatrics. 2005; 115(1 Suppl):250 6.

8 + Uyku Gereksinimi Fırsat verilirse yaklaşık 10 saat uyuyacaklarını Hafta içi-sonu fark olmayacağını bildiriyorlar (Carskadon 1990, Iglowstein ve ark. 2003) Yatış süresi 10 saate fikslenirse; yaşındakiler ort. 9 saat 20 dk. uyuyor Küçük yaştakiler daha fazla spontan uyanıyor Daha büyük yaştakiler uykuya biraz daha geç dalmakta ve nadiren spontan uyanmakta Küçük yaştakiler gündüz daha uyanık Pubertal ve post pubertal ergenler daha uykulu (Carskadon ve ark. 1983)

9 + Uyku Gereksinimi Geç çocukluktan ergenliğe geçiş ile birlikte uyku miktarı azalmakta olumsuz sonuçlar Uyku gereksinimi azalmıyor Biyolojik, psikolojik, sosyokültürel etkiler

10 + Ergen Gelişimi ve Uykunun Düzenlenmesi Uykunun biyolojik düzenlenmesi Günlük (circadian) uyku ritmi Hipotalamusun suprakiazmatik nukleusu Beynin merkezi saati uyku ve uyanıklık sistemlerini kontrol ediyor Beyindeki biyolojik saat tarafından geliştirilen ritm, günün saatiyle (sosyal olarak kabul edilen zaman) uyum sağlamaya çalışır. Günün zamanı önemli

11 + Ergen Gelişimi ve Uykunun Düzenlenmesi Uyku-uyanıklık baskısı (homeostatik) sistem Nöroanatomik yeri bilinmiyor Uyanıklık uzayınca uykuyu, uyku uzayınca uyanıklığı başlatıyor Uyku-uyanıklığın süresi önemli, bu süreleri dengelemeye çalışır Uyku baskısı uyanıkken artar, uykuyla çözülür. Bu iki sistem birlikte çalışıyor

12 + Uyku Uyanıklık Döngüsü

13 + Ergen Gelişimi ve Uykunun Düzenlenmesi-Sirkadyen Uyku Sistemi Puberte ile birlikte sirkadyen uyku sisteminde değişiklik ve uyku başlangıcının gecikmesi Maturasyon arttıkça uyku başlangıcı gecikmekte Maturasyon arttıkça melatonin salınımı gecikmekte (Andrade ve ark. 2002; Carskadon ve ark. 1993) Birçok memeli türünde bu gecikme görülmekte İçsel biyolojik bir süreç (Hagenauer ve ark. 2009)

14 + Ergen Gelişimi ve Uykunun Düzenlenmesi-Sirkadyen Uyku Sistemi Ergenlerde sirkadyen period daha uzun olabilir Işığa faz-bağımlı duyarlılıkta değişkenlik Akşam ışığının faz geciktirici etkilerine daha duyarlı Sabah ışığının faz ilerletici etkilerine daha az duyarlı

15 + Uyku-uyanıklık Homeostaz Sistemi Uyku-uyanıklık homeostaz sisteminde de gelişimsel değişiklikler Hayvan ve insan modellerinde uyku EEG sinde yavaş dalga aktivitesi Uyanıklık bir güne ya da daha fazlaya uzarsa yavaş dalga aktivitesinin sıklığı ve genişliği Uyku süresi uzarsa yavaş dalga aktivitesinin sıklığı ve genişliği 9-10 yaştan yaşına kadar olan ergenlerde bu azalma benzer Daha büyük ergenlerde (15-19 yaş) azalma için daha uzun uyku süresine gereksinim oluyor Ergenlerde uyku gereksinimi azalmıyor (Jenni ve Carskadon 2004, Jenni ve ark. 2005)

16 + Uyku-uyanıklık Homeostaz Sistemi Uyanıklık sonunda uyku eğilimi nasıl oluyor? 9-14 yaş, puberte öncesi/erken pubertal ya da postpubertal Daha gelişmiş ergenlerde uyku gereksinimi daha uzun sürede ortaya çıkıyor, uzun süre uyanık kalmak daha kolay (Jenni ve ark. 2005) Uykuya dalma hızı 36 saate kadar uyanıklıktan sonra Daha az matur ergenler daha hızlı uykuya dalmakta (Taylor ve ark. 2005)

17 + Uykunun Biyolojik Düzenlenmesi-Özet Ergenlerde; Sirkadyen sistemde faz gecikmesi görülüyor Uyku baskısındaki çözülme geç ergenliğe kadar değişmiyor, geç ergenlikte yavaşlıyor Uyku baskısındaki birikme yavaşlıyor Sonuç olarak; Uyku gereksinimi stabil hatta artış göstermekte Uyku zamanı gecikmekte Sirkadyen kayma Uyku baskısındaki birikme yavaşlıyor

18 + Ergenlerde Uykuyu Etkileyen Psikososyal Faktörler Birçok faktör faz gecikmesine neden oluyor Birçok alanda (ne zaman yatağa gidileceği dahil) otonomi ve bağımsızlık kazanma dönemi Sirkadyen faz gecikmesi, uyku baskısındaki birikmenin yavaşlaması Yatış zamanını anne baba belirlediğinde; Daha erken yatağa gitme Daha uzun süre uyuma Daha olumlu sonuçlar: Depresif belirtiler, ölüm düşünceleri ve yorgunluğun azalması (Gangwisch ve ark. 2010, Short ve ark. 2011) Davranışsal müdaheleler ışığa maruziyeti azaltarak sirkadyen faz gecikmesini azaltabilir

19 + Ergenlerde Uykuyu Etkileyen Psikososyal Faktörler Teknoloji kullanımı Elektronik müzik aletleri, T.V, elektronik/video oyunları, cep telefonu, bilgisayar, internet Kendi odalarında bulundurma 6. sınıftan (2 adet) 12. sınıfa (4 adet) doğru artmakta Yatmadan önce kullanıldıklarında; Daha kısa, daha geç, daha fazla bölünmüş uyku Gündüz uyku hali, yıkıcı davranışlarda artış Hem uyarılmayı arttırıyorlar, hem de sirkadyen saat mavi spektrum ışığa daha duyarlı (Cain ve Gradisar 2010)

20 + Ergenlerde Uykuyu Etkileyen Psikososyal Faktörler Okul programının etkisi Akşam ödevleri, kurslar Sabah erken kalkma zorunluluğu 9. sınıf, okula başlama 8: sınıf, okula başlama 7:20 (Carskadon ve ark. 1998)

21 + Okul Programının Etkisi Table 3 Sleep, Sleepiness, and Circadian Rhythms at a Transition to Early School Days [mean School Nights Weekend Nights Actigraph Sleep Data 9 th Grade 10 th Grade 9 th Grade 10 th Grade Sleep Onset 2242 (36) 2238 (44) 2338 (56) 2344 (53) Sleep Offset 0626 (28) 0601 (19)* 0828 (69) 0832 (66) Time Slept 429 (47) 410 (42)* 485 (57) 478 (67) Daytime Sleep Latency (6.5) 5.1 (4.1) * (5.9) 9.2 (6.4) (5.5) 9.8 (5.5) (6.1) 11.0 (7.2) Melatonin Onset Time 2024 (57) 2102 (77) * * th th 4

22 + Okul Programının Etkisi Katılanların yarısında 8:30 değerlendirmesinde dk. içinde REM uykusu görülmüş. 10. sınıflarda sabah 8:30 da uykuya geçiş süresi daha kısa olan ve REM uykusu görülenlerde melatonin salınımı başlangıcı daha geç (21:46 ve 20:36) Daha erken kalkmalarına rağmen sirkadyen faz gecikmesi oluyor Okul zamanında, özellikle sabah saatlerinde daha uykulu oluyorlar Okulun erken saatlerde başlaması??

23 + Ergen Gelişimi ve Uyku Page 10 Figure 1. This figure illustrates the timing of sleep from preadolescence through adolescent development highlighting the factors that affect sleep as described in the text. Thus, sleep is relatively long and timed at an early hour for preadolescents, but maturational changes to intrinsic bioregulatory factors the circadian phase delay arising from the circadian timing system and a slowed rise of sleep pressure steming from sleep-wake homeostasis push for

24 + Yetersiz Uykunun Sonuçları Gündüz uykululuk hali Motivasyon eksikliği, yorgunluk Duygudurum değişiklikleri Dikkatsizlik Akademik başarıda düşme, okula gidememe Davranışsal sorunlar Sosyal işlev bozukluğu Madde kullanımı Trafik kazaları Obezite Bağışıklık sisteminde sorunlar

25 + Ne yapılmalı? Ergenleri bilinçli tercihler yapabilmeleri için bilgilendirmek Anne babaları uyku zamanını belirleme ve uygulama konusunda desteklemek Ergenlerin yatmadan önce ışık ve uyarıcı etkinliklerden kaçınmalarını, sabahları ise ışığa maruz kalmalarını sağlamak Uykudan önce rahatlatıcı etkinlikleri kullanabilmeyi öğretmek Eğiticilerin ergenlerde uyku ve sirkadyen ritm gibi konularda bilgi sahibi olmasını sağlamak Ergenlerin okul başlangıç saatlerini geciktirmek için çaba sarf etmek Okulların akşam geç saatlere kadar sürecek etkinliklerini (ödev v.b) azaltmak

26 + Sirkadyen Düzen İle İlgili Uyku- Uyanıklık Bozuklukları A. 24 saatlik düzenle ilgili bir değişikliğe bağlı olarak ya da kişinin içsel 24 saatlik düzeniyle çevre koşullarının ya da toplumsal ya da işle ilgili çalışma düzeninin gerektirdiği uyku-uyanıklık düzeninin birbiriyle örtüşmemesine bağlı, sürekli ya da yineleyici uyku bozukluğu örüntüsü B. Uyku bozukluğu aşırı uykululuğa ya da uykusuzluğa ya da her ikisine birden neden olur. C. Uyku bozukluğu klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili ya da diğer önemli alanlarda işlevsellikte azalmaya neden olur.

27 + Sirkadyen Düzen İle İlgili Uyku- Uyanıklık Bozuklukları Gecikmeli uyku evresi türü (Delayed sleep phase type) Öne kaymış uyku evresi türü Düzensiz uyku-uyanıklık türü 24 saatlik olmayan uyku-uyanıklık türü Vardiyalı iş türü

28 + Gecikmeli Uyku Evresi Bozukluğu Gecikmeli uyuma ve uyanma zamanı örüntüsü, istenen ya da alışılageldik daha erken saatlerde uyuyamama ve uyanamama Tipik olarak ikinci dekatta başlıyor Zamanlama dışında uykuda yapısal bozukluk yok Zamanlama dışında uykuyu başlatma ve sürdürmede sorun yok ancak uyku düzeni sosyal yaşamın gerektirdiği uyku düzenine uymuyor Daha erken kalkmak zorunda olduklarında uyanamama, gündüz uykululuk, uyku süresinin azalması 1:00-6:00 de uyuma, öğleye doğru, öğleden sonra kalkma Genel popülasyonda yaklaşık %0.17, ergenlerde %7

29 + Etiyoloji Sirkadyen fazda gecikme (vücut ısısındaki düşme, melatonin salınımı) Akşam ışığına duyarlılıkta artma Vücut ısısının en düşük olduğu zaman ile uykunun bitişi arasında geçen zamanda uzama, faz ilerlemesinde yavaşlama Daha uzun uyku süresi Uyku kısıtlamasından sonra daha kısa süreli uyku, erken kalkmaya ya da az uyumaya rağmen uykuya dalma güçlüğü, telafi edici mekanizmalarda yetersizlik Sirkadyen sistemde ya da homeostatik sistemde ve iki sistemin ilişkisinde anormallikler Aile öyküsü, sosyal ve davranışsal etkenler, geç saat etkinlikleri, okula gitmeme, teknoloji kullanımı, aile işlevlerindeki bozukluklar da katkıda bulunmakta

30 + Tedavi Uyku hijyeni Kronoterapi Fototerapi Gecenin sonunda, parlak ışık Eksojen melatonin uygulaması Melatonin salınımından birkaç saat önce (uyku başlangıcından 4-6 saat önce) 3-6 mg/gün

31 + Teşekkür ederim

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

UYKU UYANIKLIK DÖNGÜSÜ. Dr.Ezgi Tuna Erdoğan İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D.

UYKU UYANIKLIK DÖNGÜSÜ. Dr.Ezgi Tuna Erdoğan İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D. UYKU UYANIKLIK DÖNGÜSÜ Dr.Ezgi Tuna Erdoğan İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D. Uyku tanımı Uyku Fizyolojisi (uyku evreleri) Sirkadiyen ritim Uyku yoksunluğu İdeal uyku Uyku ile ilgili bazı hastalıklar

Detaylı

vardiyalı çalışma ve uyku bozuklukları

vardiyalı çalışma ve uyku bozuklukları vardiyalı çalışma ve uyku bozuklukları Dr.İbrahim Öztura Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Uyku-uyanıklık ritmi Sirkadiyen ve homeostatik süreçlerin etkileşimi sonucu uyku ve

Detaylı

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Prof. Dr. Hakan Kaynak Uykum Uyku Bozuklukları Merkezi Normal Uyku Uykunun Dönemleri Nasıl Uyuyoruz? Richardson GS: The human circadian system

Detaylı

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Birçok kişi için = Uyku ilacı Uyku hekimi için =??? Kabus 1979 Sınıflaması Diagnostic Classification of Sleep and Arousal Disorders

Detaylı

UYKUSUZ (Uyuma Sorunu Olan) BEBEK

UYKUSUZ (Uyuma Sorunu Olan) BEBEK UYKUSUZ (Uyuma Sorunu Olan) BEBEK Prof.Dr.Elif N.Özmert Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Sosyal Pedaitri BD Gelişimsel Pediatri BD Dün gece herkesi kim uykusuz bıraktı

Detaylı

Çocuklarda Uyku ve İlgili Sorunlar

Çocuklarda Uyku ve İlgili Sorunlar Çocuklarda Uyku ve İlgili Sorunlar Doç. Dr. Osman Sabuncuoğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocukluk ve Uyku elele gider Anne baba ve hekimler

Detaylı

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Dr. Hasan KARADAĞ Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Gündüz aşırı uykululukta genel popülasyonun % 4-6

Detaylı

Sirkadiyen Ritim bozukluklarının Tedavisi. Dr. Ahmet U. Demir

Sirkadiyen Ritim bozukluklarının Tedavisi. Dr. Ahmet U. Demir Sirkadiyen Ritim bozukluklarının Tedavisi Dr. Ahmet U. Demir Kaynak Sleep Med Clin. 2010 December ; 5(4): 701 715. doi:10.1016/j.jsmc.2010.08.001. Uyku Uyanıklık Döngüsü Homeostaz vücut işlevlerinin dengesini

Detaylı

Süt Çocuklarında Uyku. Doç. Dr. Ela Erdem Eralp Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları BD

Süt Çocuklarında Uyku. Doç. Dr. Ela Erdem Eralp Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları BD Süt Çocuklarında Uyku Doç. Dr. Ela Erdem Eralp Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları BD Uykunun Önemi Bütün ekonomik ve sosyal organizasyonumuz, şaşılacak şekilde, dünyanın her dönüşünde çaresizce

Detaylı

Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler

Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler Gündüz Uykuluğunu Değerlendiren Nesnel Yöntemler ÇOKLU UYKU LATANS TESTİ UYANIKLIĞI SÜRDÜRME TESTİ Dr. Sinan YETKİN 1 Amaç ÇOKLU UYKU LATANS TESTİ (Multiple Sleep Latency Test) Doğrudan uykululuk düzeyi

Detaylı

Sirkadiyen Ritim Bozuklukları. Dr. Sinan Yetkin GATA Psikiyatri AD. Başkanlığı

Sirkadiyen Ritim Bozuklukları. Dr. Sinan Yetkin GATA Psikiyatri AD. Başkanlığı Sirkadiyen Ritim Bozuklukları Dr. Sinan Yetkin GATA Psikiyatri AD. Başkanlığı Kısa Nörobiyoloji Uyku ve uyanıklığı sağlayan nöronal sistemler iki ayrı sistem tarafından da yönetilir: (İki süreçli model,

Detaylı

EDA ÖZCAN ÇOCUK GELİŞİMİ ÖĞRETMENİ

EDA ÖZCAN ÇOCUK GELİŞİMİ ÖĞRETMENİ EDA ÖZCAN ÇOCUK GELİŞİMİ ÖĞRETMENİ FARKLI GELİŞENLERDE UYKU SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ www.algiabaterapi.com Uyku karmaşık, beyin işlevi ve psikoloji ile ilgili yaşamsal bir durumdur. Uyku, çocuğun biyolojik

Detaylı

Pediatrik Uyku Evrelemesi Ve Yetişkinle Karşılaştırması

Pediatrik Uyku Evrelemesi Ve Yetişkinle Karşılaştırması Pediatrik Uyku Evrelemesi Ve Yetişkinle Karşılaştırması Doç.Dr.Nalan Kayrak Nöroloji ve Klinik Nörofizyoloji İstanbul Cerrahi Hastanesi Çocuklarda Uyku Yapısı Erişkinlerdekinden Farklıdır REM süresi daha

Detaylı

OKULA HAZIRLANAN ÇOCUĞUN ÖNCE UYKUSUNU DÜZENLEYİN

OKULA HAZIRLANAN ÇOCUĞUN ÖNCE UYKUSUNU DÜZENLEYİN OKULA HAZIRLANAN ÇOCUĞUN ÖNCE UYKUSUNU DÜZENLEYİN OKUL ÇOCUĞU HER GÜN AYNI SAATTE KALKMALI Tatil döneminde geç yatıp geç saatte kalkmaya alışan, okula başlayacak çocukların uyku düzeninin en az bir hafta

Detaylı

Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu

Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu D O K U Z E Y L Ü L Ü N I V E R S I T E S I N Ö R O L O J I A N A B I L I M D A L ı ( D a m l a Ç e l i k, Ö z l e m A k d o ğ a n, N u r h a k D e m i r, U l u

Detaylı

BİLİNÇ FARKLI BİLİNÇ DURUMLARI. PSİ153 Psikolojiye Giriş I- Prof.Dr. Hacer HARLAK

BİLİNÇ FARKLI BİLİNÇ DURUMLARI. PSİ153 Psikolojiye Giriş I- Prof.Dr. Hacer HARLAK BİLİNÇ FARKLI BİLİNÇ DURUMLARI Bilinç durumları Uyku, rüyalar, uyanıklık, hipnoz, meditasyon BİLİNÇ Bilinç= Zihin mi? Bireyin dışsal ve içsel uyaranların - yani çevredeki olayların, bedensel duyuların,

Detaylı

Uyku skorlama-2 (Temel EEG grafo elemanlar)

Uyku skorlama-2 (Temel EEG grafo elemanlar) Uyku skorlama-2 (Temel EEG grafo elemanlar) Dr. Hikmet YILMAZ XVII. Uyku Tıbbı Hekimliği Sertifikasyon Kursu Uyku Tıbbı Teknisyenliği Sertifikasyon Kursu 26 Şubat-2 Mart 2014 Spice Otel, Belek, Antalya

Detaylı

Vardiyalı Çalışma. Dr. Ahmet Uğur Demir Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Vardiyalı Çalışma. Dr. Ahmet Uğur Demir Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Vardiyalı Çalışma Dr. Ahmet Uğur Demir Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Plan Uykunun düzenlenmesi Vardiyalı çalışma ve uyku İş sırasında uyku yoksunluğunun sonuçları Uyku sorunları

Detaylı

ICDS 3 İnsomnia sınıflaması. Dr. Fuat Özgen

ICDS 3 İnsomnia sınıflaması. Dr. Fuat Özgen ICDS 3 İnsomnia sınıflaması Dr. Fuat Özgen Uykusuzluğun Genel Kriterleri: A. Uykuya başlamada güçlük, uykuya devam ettirmede güçlük ya da çok erken uyanma ya da kronik nitelikte dinlendirici olmayan düşük

Detaylı

Gecikmiş Uyku Fazı Tipi Uyku Bozukluğu ve Kronoterapi

Gecikmiş Uyku Fazı Tipi Uyku Bozukluğu ve Kronoterapi Türk Psikiyatri Dergisi 2009; 20(2):183-187 Gecikmiş Uyku Fazı Tipi Uyku Bozukluğu ve Kronoterapi Dr. Feride GÖKBEN HIZLI 1, Dr. Mehmet YÜCEL AĞARGÜN 2 Özet / Abstract Gecikmiş uyku fazı tipi uyku bozukluğu

Detaylı

Uykunun Skorlanması. Prof. Dr. Murat AKSU

Uykunun Skorlanması. Prof. Dr. Murat AKSU Uykunun Skorlanması Prof. Dr. Murat AKSU Evreler: Evre W Evre N1 Evre N2 Evre N3 Evre R Çalışmanın başlangıcından itibaren 30 saniyelik epoklar Her epok= bir evre Bir epokta 2 veya daha fazla uyku evresi

Detaylı

UYKUNUZU NASIL ALIRDINIZ?

UYKUNUZU NASIL ALIRDINIZ? Değerli Ebeveynler, Hızlı akan yaşam tempomuzun içinde, sizlerle iletişimde olmanın verimli yollarından birinin bültenler olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle, her ay bir makale konusuyla birlikte olacağız.

Detaylı

Uykunun Evrelendirilmesi ve. Uykunun Evrelendirilmesi Yöntemleri

Uykunun Evrelendirilmesi ve. Uykunun Evrelendirilmesi Yöntemleri Uykunun Evrelendirilmesi ve Uykunun Evrelendirilmesi Yöntemleri Prof. Murat AKSU Uykunun evrelendirilmesi EEG EOG EMG F4- M1 C4-M1 O2-M1 Çene EMG si: Orta hatta Mandibulanın inferior kenarının 1 cm üstü

Detaylı

Uykusuzluk, Nedenleri ve Çözüm Önerileri. GRUP UYKUSUZLAR Todup D2 Danışman: Prof.Dr. Murat KASAP

Uykusuzluk, Nedenleri ve Çözüm Önerileri. GRUP UYKUSUZLAR Todup D2 Danışman: Prof.Dr. Murat KASAP Uykusuzluk, Nedenleri ve Çözüm Önerileri GRUP UYKUSUZLAR Todup D2 Danışman: Prof.Dr. Murat KASAP Uyku nedir? Vücudumuzun dinlenmesi, beynimizin mola verebilmesi için gerekli olan bir döngüdür. İnsan ömrünün

Detaylı

UYKU EVRELERİNİN SKORLANMASI. Dr. Selda KORKMAZ

UYKU EVRELERİNİN SKORLANMASI. Dr. Selda KORKMAZ UYKU EVRELERİNİN SKORLANMASI Dr. Selda KORKMAZ UYKU EVRELERİ: AASM-2007 a. Evre W b. Evre N1 c. Evre N2 d. Evre N3 e. Evre R EPOKLARIN SKORLANMASI Çalışmanın başlangıcından itibaren 30 saniyelik epoklar

Detaylı

BİLİNÇ. Doç. Dr.Lütfullah Beşiroğlu

BİLİNÇ. Doç. Dr.Lütfullah Beşiroğlu BİLİNÇ Doç. Dr.Lütfullah Beşiroğlu 1 Tanım Belirli bir anda aktif olan düşünce, duygu, algı ve anıların tümüne olan FARKINDALIK hali. İzlenimlerimiz ve eylemlerimiz üzerinde bilgi sahibi olmak Farkındalık

Detaylı

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 20082010 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU VE UYKU Hypnos (Uyku Tanrısı) Nyks (Gece Tanrısı) Hypnos (uyku tanrısı) ve Thanatos (ölüm tanrısı) Morpheus

Detaylı

IŞIK LI ANNE BABA REHBERİ

IŞIK LI ANNE BABA REHBERİ Rehberlik Bilgi Bülteni Ekim 2014 IŞIK LI ANNE BABA REHBERİ İLKOKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA RUHSAL OKUL SÜREÇLERİ KAYGILAR VE SORUMLULUKLAR EYVAH ÖDEVİM VAR! 1 Sevgili Velilerimiz, En değerli varlıklarımız olan

Detaylı

OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞUNDA UYKU SORUNLARI VE ÖNERİLER

OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞUNDA UYKU SORUNLARI VE ÖNERİLER OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞUNDA UYKU SORUNLARI VE ÖNERİLER Uykuyla ilgili sorunlar sadece bebeklik döneminde yaşanmaz.okul öncesi dönemde ki çocuklarda çeşitli uyku sorunu yaşarlar.uykuya dalmada güçlük,gece terörleri

Detaylı

Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya

Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya Modern toplumlarda uykudan alacaklı olmak artık sıradan bir olaydır. Bunun karşılığında

Detaylı

3 Yaş Grubu Uğur Böcekleri Sınıfı Şubat Ayı Bülteni

3 Yaş Grubu Uğur Böcekleri Sınıfı Şubat Ayı Bülteni 3 Yaş Grubu Uğur Böcekleri Sınıfı Şubat Ayı Bülteni Sevgili velilerimiz merhaba, Sene sonuna yaklaştığımız ve içinde bulunduğumuz şubat ayında geçmişte öğrenilen temel pozisyonların, duruşların ve figürlerin

Detaylı

Perakende. Fiyat Listesi

Perakende. Fiyat Listesi Perakende 2016 Fiyat Listesi Neden Yatağımızı Değiştirmeliyiz? Omurga ağrıları ile uyanıyorsanız, Yatağınızda yer yer çökmeler varsa, Uyandığınızda yorgunluk hissi duyuyorsanız, Yatağınızı 5 yılı aşkındır

Detaylı

UYKU: Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal

UYKU: Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal Uyku Bozuklukları UYKU: Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal dinlenme durumu. 24 saatlik endojen

Detaylı

Uykunun Temel Mekanizmaları ve Uyku Nörofizyolojisi..Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi

Uykunun Temel Mekanizmaları ve Uyku Nörofizyolojisi..Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi Uykunun Temel Mekanizmaları ve Uyku Nörofizyolojisi Doç.Dr.Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi Hipokrat Vasküler reorganizasyon teorisi İç organları sıcak tutabilmek

Detaylı

Dr. Nergiz HÜSEYİNOĞLU Kafkas Üniversitesi Nöröloji AD Uyku bozuklukları Birimi

Dr. Nergiz HÜSEYİNOĞLU Kafkas Üniversitesi Nöröloji AD Uyku bozuklukları Birimi Dr. Nergiz HÜSEYİNOĞLU Kafkas Üniversitesi Nöröloji AD Uyku bozuklukları Birimi American Academy of Sleep Medicine (AASM) 2007 N1, N2, N3 ve R evresinde EEG derivasyonlarında ani başlangıçlı, alfa, teta

Detaylı

Çocukluk çağındaki fiziksel ve ruhsal gelişimin uygunluğunu bilecek, Doğru ebeveynlik becerilerinin aile içi ilişkilerde nasıl olması gerektiğini

Çocukluk çağındaki fiziksel ve ruhsal gelişimin uygunluğunu bilecek, Doğru ebeveynlik becerilerinin aile içi ilişkilerde nasıl olması gerektiğini Dönem 1 Dersleri: Konu: Çocuk, Anne ve Aile Amaç: Bu dersin sonunda Dönem I öğrencilerinin aile yapısı, çocukluk çağı psikolojik gelişim süreci ve anne-çocuk ilişkisinin çocuğun ruhsal gelişimi üzerindeki

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

Dr.İbrahim Öztura. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı

Dr.İbrahim Öztura. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Dr.İbrahim Öztura Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı & Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi Uyku Bozuklukları ve Epilepsi İzlem Merkezi Gündüz(asıl) uyanıklık dönemi boyunca ortaya

Detaylı

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD.

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Obezitede Anksiyete Bozuklukları ve Depresyon Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Sanofi Danışman: Teva, BMS Konuşmacı: Lundbeck Obezite giderek artan bir toplum sağlığı

Detaylı

İnsomni Tanımı, İnsomni Tipleri, İnsomni Tedavisi

İnsomni Tanımı, İnsomni Tipleri, İnsomni Tedavisi İnsomni Tanımı, İnsomni Tipleri, İnsomni Tedavisi Fuat Özgen İnsomnia; Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına rağmen, süreğen bir şekilde uykuya başlamada, sürdürmede, konsolide ve kaliteli uyumada

Detaylı

TRSM de Rehabilitasyonun

TRSM de Rehabilitasyonun TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım

Detaylı

Bağımlılık-Bağımsızlık. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN

Bağımlılık-Bağımsızlık. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Bağımlılık-Bağımsızlık Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Yemedim yedirdim, içmedim içirdim, saçımı süpürge ettim Peki iyi mi ettim? Bağımlılık Bağımsızlık Bağlılık Bağımsızlık Herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya

Detaylı

Dr. Oğuzhan Zahmacıoğlu Yeditepe Üni. Tıp Fak. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı

Dr. Oğuzhan Zahmacıoğlu Yeditepe Üni. Tıp Fak. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Dr. Oğuzhan Zahmacıoğlu Yeditepe Üni. Tıp Fak. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Gebe Ergenlerin Kendilik Algıları Gebe ergenlerin puan ortalaması, diğer ergenlere göre daha yüksek tespit edilmiş!

Detaylı

İnsomniada etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN

İnsomniada etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN İnsomniada etiyolojik modeller Dr. Sinan YETKİN İnsomnia(tanım) Uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında, kişilerin yeterli süre ve zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği, yeni bir güne hazır

Detaylı

İnsomnia ve diğer uyku bozukluklarında bilişsel ve davranışcı tedavi

İnsomnia ve diğer uyku bozukluklarında bilişsel ve davranışcı tedavi İnsomnia ve diğer uyku bozukluklarında bilişsel ve davranışcı tedavi Prof. Dr. Hamdullah Aydın Uyku Tıbbı Hekimliği Sertifikasyon Kursu, 2013 www.uyku.gen.tr Kuramsal tanımlama-i Varsayım: Bireyin duygu

Detaylı

Uyku uyanıklık döngüsü/ sirkadyen ritim Sirkadyen ritim bozuklukları ve tedavisinde parlak ışık Işık aydınlatma ve ölçüler

Uyku uyanıklık döngüsü/ sirkadyen ritim Sirkadyen ritim bozuklukları ve tedavisinde parlak ışık Işık aydınlatma ve ölçüler Dr.Ahmet U Demir Uyku uyanıklık döngüsü/ sirkadyen ritim Sirkadyen ritim bozuklukları ve tedavisinde parlak ışık Işık aydınlatma ve ölçüler Uyku uyanıklık döngüsü/ sirkadyen ritim Sirkadyen ritim bozuklukları

Detaylı

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK SPOR KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BİRİMİ VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ PLANLI DERS ÇALIŞMA

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK SPOR KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BİRİMİ VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ PLANLI DERS ÇALIŞMA YAŞAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK SPOR KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BİRİMİ VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ PLANLI DERS ÇALIŞMA Planlı Çalışma Nedir? Amacımıza ulaşmak için hangi dersi ne kadar

Detaylı

BESLENME VE UYKU DÜZENİNİN SINAV İÇİN ÖNEMİ

BESLENME VE UYKU DÜZENİNİN SINAV İÇİN ÖNEMİ BESLENME VE UYKU DÜZENİNİN SINAV İÇİN ÖNEMİ Beslenme ve uyku düzeni ders çalışma süreci ve sınavlar için çok önemlidir. Zihinsel ve bedensel enerjiyi en fazla etkileyen faktörlerden biri yemek yeme biçimidir.

Detaylı

Sütün Biyoaktif Bir Hormonu: Melatonin

Sütün Biyoaktif Bir Hormonu: Melatonin Sütün Biyoaktif Bir Hormonu: Melatonin Elif Ayşe Anlı, Asuman Gürsel, Ayşe Gürsoy Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Süt Teknolojisi Bölümü, Ankara MELATONİN Melatonin memelilerin pineal bezi (beyin

Detaylı

EEG Maturasyonu Ontogenetik Yaklaşım

EEG Maturasyonu Ontogenetik Yaklaşım EEG Maturasyonu Ontogenetik Yaklaşım Dr.Ayşe SERDAROĞLU GÜTF Çocuk Nöroloji 13.Çocuk Nöroloji Kongresi, 24-27 Mayıs 2011, Kapadokya EEG Maturasyonu İki temel kriter -Uyku/uyanıklık düzeyi -Konsepsiyonel

Detaylı

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ SUNUM PLANI: Hareketli çocuk kime denir? Klinik ilgi odağı olması gereken çocuklar hangileridir?

Detaylı

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM uyku iliģkili parasomniler; REM uyku davranıģ bozukluğu Tekrarlayan izole uyku paralizisi Kabus bozukluğu REM UYKU DAVRANIġ BOZUKLUĞU

Detaylı

Uyku Yoksunluğu - Kazalar

Uyku Yoksunluğu - Kazalar TUTD 14.Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Ekim 2013 Hilton Otel-Bodrum Uyku Yoksunluğu - Kazalar Doç.Dr.Sadık Ardıç Acıbadem Ankara Hastanesi, Göğüs Hastalıkları ve Uyku Bozuklukları Kliniği Oran-Ankara

Detaylı

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik

Detaylı

VERİMLİ DERS ÇALIŞMA TEKNİKLERİ. Verimli ders çalışmayı öğrenmek istiyor musunuz?

VERİMLİ DERS ÇALIŞMA TEKNİKLERİ. Verimli ders çalışmayı öğrenmek istiyor musunuz? VERİMLİ DERS ÇALIŞMA TEKNİKLERİ Verimli ders çalışmayı öğrenmek istiyor musunuz? Ders Çalışmanızın Nedenleri ve Sonuçları Verimli Ders Çalışma Yolları Nelerdir? Amaçların ve Önceliklerin Belirlenmesi Her

Detaylı

Bebeklikten Ergenliğe Gelişimsel Psikopatoloji (PSY 319) Ders Detayları

Bebeklikten Ergenliğe Gelişimsel Psikopatoloji (PSY 319) Ders Detayları Bebeklikten Ergenliğe Gelişimsel Psikopatoloji (PSY 319) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Kodu Saati Saati Saati Bebeklikten Ergenliğe Gelişimsel Psikopatoloji PSY

Detaylı

70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları. Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD

70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları. Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD 1943 2013 70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD Açıklama 2012-2013 Araştırmacı: Yok Danışman: Yok Konuşmacı: 2012 Janssen Cilag

Detaylı

PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ

PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ 17.02.2014 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ Yrd. Doç. Dr. Aydoğan: Uykusuzluk Sağlık Sorunlarına Davetiye Çıkarıyor Güzel bir uykunun önemini en iyi uykusuzluk çekenler bilir. Güzel, dinlendirici bir uyku,

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ Arş. Gör. Dr. E. Helin Yaban E-Posta: hyaban@hacettepe.edu.tr Telefon: 312 297 83 25 Adres: Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800 Beytepe/ANKARA Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ A.D. Madde deyince ne anlıyoruz? Alkol Amfetamin gibi uyarıcılar Kafein Esrar ve sentetik kannabinoidler

Detaylı

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Hasan Kalyoncu Üniversitesi 2016 www.gunescocuk.com NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR

Detaylı

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU. Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU. Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD 58. Türkiye Milli Pediatri Kongresi 25 Ekim 2014 TANIM Otizm Spektrum

Detaylı

Uykuda değişmeler. Travma sonrası stress bozukluğu: Uyarılmışlık yoğun. Mani: Kısa ve kompakt uyku, REM ve delta uykusu azalmış

Uykuda değişmeler. Travma sonrası stress bozukluğu: Uyarılmışlık yoğun. Mani: Kısa ve kompakt uyku, REM ve delta uykusu azalmış Uykuda değişmeler Depresyon: REM latensi kısa, delta dalgaları azalmış Travma sonrası stress bozukluğu: Uyarılmışlık yoğun Mani: Kısa ve kompakt uyku, REM ve delta uykusu azalmış Panik: Uykuya dalma güçlüğü,

Detaylı

CANLILIK NEDİR? Fizyolojide Temel Kavramlar

CANLILIK NEDİR? Fizyolojide Temel Kavramlar Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı CANLILIK NEDİR? Fizyolojide Temel Kavramlar Doç. Dr. Turgut GÜLMEZ CALILIK (hayat) NEDİR? FİZYOLOJİ Yaşamın başlangıcı- gelişimi ve ilerlemesini

Detaylı

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI Bilgisayar ve internet kullanımı teknoloji çağı olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde, artık hayatın önemli gereçleri haline gelmiştir. Bilgiye kolay, hızlı, ucuz ve güvenli

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK Prof. Dr. Sirel Karakaş Neurometrika Medikal Tıp Teknololojileri Ltd. Şti Nöropsikoloji ve Psikofizyoloji Derneği Başkanı Uslarası Kıbrıs Üniversitesi

Detaylı

Metabolik hastalıkların tedavisinde sirkadiyen bozukluğun tedavisi önemli midir? Neler yapılmalı, neler yapılmamalıdır?

Metabolik hastalıkların tedavisinde sirkadiyen bozukluğun tedavisi önemli midir? Neler yapılmalı, neler yapılmamalıdır? Metabolik hastalıkların tedavisinde sirkadiyen bozukluğun tedavisi önemli midir? Neler yapılmalı, neler yapılmamalıdır? Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa Neden böyle bir panel konusu seçildi? Metabolik

Detaylı

İnsomnia Tedavisi. Prof. Dr. Fuat Özgen. Bayındır Hastanesi

İnsomnia Tedavisi. Prof. Dr. Fuat Özgen. Bayındır Hastanesi İnsomnia Tedavisi Prof. Dr. Fuat Özgen Bayındır Hastanesi İnsomniyak Hastanın Değerlendirilmesi İlk değerlendirme 1. Hastanın yakınmalarının doğasının belirlenmesi Uykuya başlama ya da devam ettirmede

Detaylı

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER

BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER 0-2 Yaş Süt çocukluğu 2-5 Yaş Oyun çocukluğu veya okul öncesi 6-12,14 Yaş Okul çağı veya büyük çocukluk 4-5 yıl Ergenlik dönemi 23-26 Yaş Gençlik veya ergenlik sonu 2-5 YAŞ

Detaylı

Vardiyalı çalışma ve trafik kazaları. Dr. Hikmet YILMAZ

Vardiyalı çalışma ve trafik kazaları. Dr. Hikmet YILMAZ Vardiyalı çalışma ve trafik kazaları Dr. Hikmet YILMAZ Türkiye de trafik kazalarının nedenlere göre dağılımı Ursavaş A, 2004 Sunum planı Vardiyalı çalışma nedir? Tanım Vardiyalı çalışma sistemi Vardiyalı

Detaylı

Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay

Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay 14. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi, 6-10 Ekim 2013, Bodrum Anlatım Planı Normal (fizyolojik) yaşlanmada değişiklikler uykudaki Demansta (AH tipi) uyku REM Uykusu Davranış

Detaylı

ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI

ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI Beslenme yetersizlikleri ve yetersiz fiziksel aktivite çocuğun sosyal ve akademik başarısını etkileyen

Detaylı

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI SINIFLAMA VE TANIMLAR

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI SINIFLAMA VE TANIMLAR UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI SINIFLAMA VE TANIMLAR Dr. Sibel Özkurt Pamukkale Üniversitesi Tıp T p Fak. Göğüs s Hastalıklar kları Anabilim Dalı Organizmanın çevreyle iletişiminin değişik şiddette uyaranlar

Detaylı

ADÖLESAN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL

ADÖLESAN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL ADÖLESAN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ Prof. Dr. Ayfer TEZEL 1 Birleşmiş Milletler Örgütünün yaptığı tanıma göre adölesan; 15-25 yaşları arasında öğrenim gören, hayatını kazanmak için çalışmayan

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

ERGENDE AİLE KRİZLERİNE MÜDAHALE. Prof. Dr. Emine Zinnur Kılıç

ERGENDE AİLE KRİZLERİNE MÜDAHALE. Prof. Dr. Emine Zinnur Kılıç ERGENDE AİLE KRİZLERİNE MÜDAHALE Prof. Dr. Emine Zinnur Kılıç Aile Krizleri 1. Normal gelişimsel krizler (Yaşam döngüsü aşamaları) 2. Aileye özgü krizler (Ailede hastalıklar, ölümler, boşanmalar, göç,

Detaylı

PARASOMNİ. Prof.Dr.E.Esra OKUYUCU MKÜ Tıp Fak, Hatay

PARASOMNİ. Prof.Dr.E.Esra OKUYUCU MKÜ Tıp Fak, Hatay PARASOMNİ Prof.Dr.E.Esra OKUYUCU MKÜ Tıp Fak, Hatay Sunum Plan: Giriş REM/nREM Nedenler Tedavi Parasomniler Uyku, kısmi uyanıklık ya da uykuya geçiş sırasında yapılan anormal hareket ve davranışlardır

Detaylı

GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA

GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA Gece yatak ıslatma sorunu insanlık tarihinde kayıtları bulunan en eski sağlık problemlerinden biridir. 5 yaşına gelmiş bir çocukta yatak ıslatma normal

Detaylı

Antihipertansif ilaçlar sabah alınmalı

Antihipertansif ilaçlar sabah alınmalı Antihipertansif ilaçlar sabah alınmalı Dr. Ahmet Temizhan Türkiye Yüksek İhtisas EAH Kardiyoloji Kliniği Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD Bir tane antihipertansif ilaç kullanıyorum Bunu

Detaylı

Uykusuz Bebek. Doç. Dr. Perran Boran Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Sosyal Pediatri Bilim Dalı 7.11.

Uykusuz Bebek. Doç. Dr. Perran Boran Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Sosyal Pediatri Bilim Dalı 7.11. Uykusuz Bebek Doç. Dr. Perran Boran Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Sosyal Pediatri Bilim Dalı 7.11.2015 Sunum Planı Çocuklarda uyku fizyolojisi Yetersiz uykunun sağlık

Detaylı

ZAMAN ALGISI. İnci Ayhan, PhD. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü

ZAMAN ALGISI. İnci Ayhan, PhD. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü ZAMAN ALGISI İnci Ayhan, PhD Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü İkinci Bahar Programı, Aralık 2014 Biyolojik sistemler, zamanı farklı ölçeklerde işlemler Mikrosaniye ölçeğinde işlemleme >> saniyenin

Detaylı

Yazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma

Detaylı

GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ

GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ GAZİANTEP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ Konsantrasyon Sorunu Ders çalışmak yerine başka şeyler yapmak istiyorum, Kitabı elime alıyorum fakat kapağını bir türlü açamıyorum diyorsanız konsantrasyon sorununuz

Detaylı

2014

2014 2014 DİKKAT EKSİKLİĞİ BOZUKLUĞU (DEB) ve MentalUP İçerik DEB e Klinik İlgi DEB Nedir? DEB in Belirtileri DEB in Zihinsel Sürece Etkileri DEB in Psikososyal Tedavisi MentalUP tan Faydalanma MentalUP İçeriği

Detaylı

GEBELİK ve DOĞUM SONRASI DÖNEMDE GÖZLENEN UYKU BOZUKLUKLARI

GEBELİK ve DOĞUM SONRASI DÖNEMDE GÖZLENEN UYKU BOZUKLUKLARI GEBELİK ve DOĞUM SONRASI DÖNEMDE GÖZLENEN UYKU BOZUKLUKLARI Doç. Dr. ÇAĞATAY KARŞIDAĞ Acıbadem Altunizade Hastanesi 5 Ekim 2017, Bursa Contergan. İlaç, ilk kez Almanya da 1954 te sentezlendi. 1956 yılında

Detaylı

Yaz aylarının gelmesi ile birlikte çocuklar için uzun bir tatil dönemi başlar. Bu tatili çocukları için verimli hale getirmeyi tüm anne-babalar ister.

Yaz aylarının gelmesi ile birlikte çocuklar için uzun bir tatil dönemi başlar. Bu tatili çocukları için verimli hale getirmeyi tüm anne-babalar ister. Yaz aylarının gelmesi ile birlikte çocuklar için uzun bir tatil dönemi başlar. Bu tatili çocukları için verimli hale getirmeyi tüm anne-babalar ister. Bu dönem iyi bir şekilde değerlendirildiğinde tatil,

Detaylı

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Ass. Dr. Toygun Tok İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği

Detaylı

UYKUNUN FİZYOLOJİSİ VE NÖROBİYOLOJİSİ

UYKUNUN FİZYOLOJİSİ VE NÖROBİYOLOJİSİ UYKUNUN FİZYOLOJİSİ VE NÖROBİYOLOJİSİ Dr. M. Murat DEMET Psikiyatri Profesörü Farmakoloji Bilim Uzmanı Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Salı Manisa Muallim Murat, Mehmet Murat

Detaylı

İYİ Kİ VARIZ SAĞLIKLIYIZ EVLİYİZ VE SAĞLIKLI BİR ÇOCUĞUMUZ VAR

İYİ Kİ VARIZ SAĞLIKLIYIZ EVLİYİZ VE SAĞLIKLI BİR ÇOCUĞUMUZ VAR GÜNDEM MADDELERİ 1. OKULUMUZUN YIL SONU ETKİNLİKLERİ -KERMES VE BİLİM ŞENLİĞİ, OKUL GECESİ 2. ÖĞRENCİLERİN DURUMU 3. DERS ÇALIŞMA ALIŞKANLIKLARI 4. OKULUMUZA GELİŞ GİDİŞLERDE İZLENECEK YOL- ÖĞRETMEN VE

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III Ünite:I Eğitim Psikolojisinde Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri 13 Psikoloji ve Eğitim Psikolojisi 15 Eğitim Psikolojisi ve Bilim 17 Eğitim Psikolojisi ve Bilimsel Araştırma

Detaylı

içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 B Ö L Ü M 2 PUBERTE, SAĞLIK VE BİYOLOJİK TEMELLER 49 B Ö L Ü M 3 BEYİN VE BİLİŞSEL GELİŞİM 86

içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 B Ö L Ü M 2 PUBERTE, SAĞLIK VE BİYOLOJİK TEMELLER 49 B Ö L Ü M 3 BEYİN VE BİLİŞSEL GELİŞİM 86 içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 Tarihsel Bakış Açısı 3 Erken Tarih 3 Yirminci ve Yirmi Birinci Yüzyıllar 3 Ergenliğe İlişkin Kalıpyargılar 6 Ergenliğe Pozitif Bir Bakış Açısı 7 Amerika Birleşik Devletleri

Detaylı

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Dr. Çağlayan Üçpınar Nisan 2005

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Dr. Çağlayan Üçpınar Nisan 2005 Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Dr. Çağlayan Üçpınar Nisan 2005 Travma Nedir? Günlük rutin işleyişi bozan, Aniden beklenmedik bir şekilde gelişen, Dehşet, kaygı ve panik yaratan, Kişinin anlamlandırma

Detaylı

DEHB Erişkinliğe Yansımalar ve Eş Tanı

DEHB Erişkinliğe Yansımalar ve Eş Tanı DEHB Erişkinliğe Yansımalar ve Eş Tanı Doç. Dr. Cengiz TUĞLU 46. Ulusal Psikiyatri Kongresi 08 Ekim 2010, İzmir Açıklama Konuşmacı Araştırma Danışma Kurulu Janssen Cilag X X Eli Lilly X X X BMS X AstraZeneca

Detaylı

BİREYLERE YÖNELİK HİZMETLER

BİREYLERE YÖNELİK HİZMETLER EKİBİMİZ Altis; 1989 yılında Dr. Bülent Madi tarafından nöroloji ve sanat çalışmalarının birlikteliği amacıyla kurulmuştur. İki yıl süren çalışmalarının ardından 1991 yılında diğer bilim dalları ile interdisipliner

Detaylı

Almanya dan Bir Mülteci Ruh Sağlığı Polikliniği Deneyimi Dr. Umut Altunöz

Almanya dan Bir Mülteci Ruh Sağlığı Polikliniği Deneyimi Dr. Umut Altunöz Almanya dan Bir Mülteci Ruh Sağlığı Polikliniği Deneyimi Dr. Umut Altunöz Klinikum Wahrendorff Transkültürel Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi Hannover, Almanya (KES 2017; Antalya-Türkiye) AÇIKLAMA (2013-2016)

Detaylı

Uykunun sirkadyen ritmi ve bunun diğer sirkadyen ritmlere etkisi, sirkadyen saat ve uykunun düzenlenmesinde kronobiyolojik modeller

Uykunun sirkadyen ritmi ve bunun diğer sirkadyen ritmlere etkisi, sirkadyen saat ve uykunun düzenlenmesinde kronobiyolojik modeller Uykunun sirkadyen ritmi ve bunun diğer sirkadyen ritmlere etkisi, sirkadyen saat ve uykunun düzenlenmesinde kronobiyolojik modeller Prof. Dr. Serhan Sevim Mersin Ün. Tıp Fakültesi Nöroloji A. D. TUTD sertifikasyon

Detaylı

Genel Önlemler. Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara

Genel Önlemler. Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara Genel Önlemler Dr. Bülent Çiftçi Sanatoryum Hastanesi Keçiören-Ankara OSAS tedavisinde altın standart tedavi yöntemi PAP tedavisidir. Yaşam tarzı değişikliği Obezite Alkol Sigara Egzersiz(aşırı yorgunluk!!!)

Detaylı