Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 11/15, 13

Transkript

1 Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 11/15, 13 Mart 2015) Geçen hafta neler oldu? *** AK Parti den milletvekilliği adayı olmak için MİT Müsteşarlığı görevinden istifa eden Hakan Fidan, adaylığını geri çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ın birçok kez istifasına karşı olduğunu söylediği Fidan yeniden MİT Müsteşarı olarak atandı. Muhalefet ise Fidan ın görevine geri dönmesini hem yasal düzenlemeye hem de siyasi etiğe aykırı buluyor. *** Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan Newroz un çözüm sürecinde önemli bir kilometre taşı olacağını belirterek, tüm çatışmayı, şiddeti, silahı demokrasi ateşinde yakacağız dedi. Buna karşılık KCK Öcalan ın çağrısında yer alan 10 maddeyle ilgili henüz devlet tarafından adım atılmadığını, Kandil de düzenlenecek kongreye bizzat Öcalan katılmadan silahsızlanmayla ilgili bir karar almayacaklarını açıkladı. HDP ise Newroz alanında Öcalan ın mesajının kendi görüntüsüyle yayınlanmasını öneriyor. *** YÖK te rektörlerin katıldığı toplantıda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, paralel yapıyla mücadele ve başkanlık sistemi için üniversitelerden destek istedi. Diğer yandan kişiye özgü bir başkanlık rejiminin inşasına dayalı çalışmalara karşı olduklarını açıklayan akademisyenler Anayasa ya ve demokratik süreçlere saygı başlıklı bir deklarasyon yayımladı. *** Faiz indirimi konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan ın sert eleştirilerine hedef olan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı son ekonomik gelişmelerle ilgili Erdoğan a brifing verdi. Brifing sonrası ortak bir mesaj yayınlanmadı. *** Ak Parti, siyasi partilerin "temelli" kapatılması hükmünün yürürlükten kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu. Muhalefet, bu önerinin tam bir yasaklama olmadığı görüşünde. *** İç Güvenlik Yasa Tasarısının 5 maddesi daha Meclis te kabul edildi. Hükümet, paketin henüz görüşülmeyen maddelerini komisyona çekme kararı aldı. Ancak yasa tasarısında emniyet güçlerine sınırsız yetki veren ve sıkıyönetim getireceği nedeniyle eleştirilen değişiklikler görüşmeleri tamamlanan maddeler içerisinde yer alıyor. *** Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç a suikast girişimi iddiasıyla başlatılan ve Seferberlik Tetkik Kurulu Bölge Başkanlığı nın Kozmik Odası na girilmesine kadar varan soruşturma takipsizlikle sonuçlandı.

2 *** Türk Dil Kurumu nun (TDK) internet sitesindeki sözlükte "müsait" kelimesinin anlamlarından birinin "Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın)" olarak tanımlanması tartışmalara neden oldu. Kadın örgütleri cinsiyetçi vurgunun kaldırılmasını istedi. *** Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından birçok kez gündeme getirilen Gezi Parkı eylemleri sırasında Kabataş ta başörtülü bir kadının eylemcilerinin taciz ve saldırısına uğradığı iddiasıyla ilgili polisin yaptığı incelemelerde olayın yaşandığına dair somut bir delile ulaşılamadı Türkiye cinsiyet geçişinde hak ihlalinden mahkum oldu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bir transseksüelin cinsiyet geçiş ameliyatı için yaptığı başvuruyu reddeden Türkiye nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin (AİHS) özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Ameliyat için Mersin de açılan davada Asliye Hukuk Mahkemesi başvurucunun üreme yeteneği olduğu gerekçesiyle talebi reddetmiş, karar Yargıtay tarafından da onaylanmıştı. AİHM, yerel mahkemedeki sürecin, başvurucunun kendi cinsiyetini belirleme özgürlüğüne müdahale olduğunu vurguladı, cinsiyet geçişinin resmi olarak tanınması konusundaki Avrupa Konseyi kararlarını hatırlatarak, Türkiye yi 7 bin 500 Euro tazminat ödemeye mahkum etti.

3 AYM ye ifade özgürlüğü ödülü Columbia Üniversitesi, Küresel İfade Özgürlüğü Ödülü nü Anayasa Mahkemesi ne (AYM) verdi. Üniversite, AYM nin Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren İnternet Yasası ndaki mevzuat değişiklikleriyle getirilen kısıtlamaları iptal ettiğini ve ayrıca Twitter ve YouTube yasaklarını da kaldırdığını hatırlattı, uluslararası hukuk normlarını teşvik ederek ifade özgürlüğünü güçlendiren yargı kararları nedeniyle ödüle layık görüldüğünü açıkladı. Berkin hep 14 yaşında... Gezi Parkı eylemleri sırasında polis tarafından başından gaz kapsülü ile vurulan ve 269 günlük yaşam mücadelesinin ardından hayatını kaybeden Berkin Elvan'ın ölümünün üzerinden bir yıl geçti. Elvan ın ölüm yıldönümünde ülke genelinde anma etkinlikleri düzenlenirken, polis bir çok kentte yapılan gösterilere müdahale etti, çok sayıda kişi gözaltına alındı. Ankara, İzmir ve İstanbul da Berkin in ölümünü protesto eden lise öğrencileri polisler tarafından darp edildi, polisler sivillere doğrudan silah doğrulttu. Gezi Parkı eylemlerinde devlet şiddeti sonucunda yaşamını yitiren 8'inci isim olan Elvan ın ölümüyle ilgili soruşturmada ise bugüne kadar hiçbir ilerleme kaydedilemedi. Ailenin avukatlarından Aycan Çiçek; "Devletin taraf olduğu dosyalarda sık sık karşımıza çıkan bir durum bu. Cezasızlıkla sonuçlandırarak, katilleri aklamaya çalışıyorlar dedi.

4 Üniversite öğrencisi Erdoğan a hakaretten cezaevinde Kayseri de Erciyes Üniversitesi öğrencisi Aykutalp Avşar, Gezi Parkı eylemleri sırasında yapılan bir gösteride Recep Tayyip Erdoğan a diktatör dediği gerekçesiyle yargılandığı davada bir yıl iki ay hapis cezası aldı. Kayseri 7. Asliye Ceza Mahkemesi nin devlet büyüklerine hakaret suçlamasıyla verdiği hüküm nedeniyle polisler tarafından gözaltına alınan Avşar, Kayseri Merkez Kapalı Cezaevi ne gönderildi. Üniversite den afişe sansür İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kulübü, Sanat Tarihi Merceğinden Güzellik Tarihi başlıklı bir panel için hazırlanan afişte, 16 ncı yüzyılın önemli sanatçılarından İtalyan ressam Tiziano Vecellio nun Amor Sacro e Amor Profano (Kutsal Aşk ve Beşeri Aşk) adlı resmi kullandı. Söz konusu afişi müstehcen bulan Fakülte Genel Sekreteri Aliye Yücel, öğrencilerden kullanılan resmin değiştirilmesini istedi, aksi takdirde afişin sekreterlik tarafından onaylanmayacağı söyledi.

5 Şuna sansür mansür bir şey yapın! cevabını alan öğrenciler Yücel e tepki göstererek etkinliği Sansür tasarımı yapıyoruz sloganıyla duyurdu. AKP yi eleştiren gazeteci Yavuz a ceza! Adana da yaşayan gazeteci Osman Yavuz, Çukurova Plus Haber isimli internet sitesinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle hakkında açılan davada 2 bin 240 lira adli para cezası ödemeye mahkum oldu. AKP li yetkililerin şikayeti üzerine Ceyhan 3. Asliye Ceza Mahkemesi nde açılan davada mahkum olan Yavuz; yazısından dolayı Emniyet Siber Suçlar Şube Müdürlüğü ekiplerinin internet sitesine el koyduğunu ve yayını durdurduklarını hatırlatarak, Yazımda herhangi bir tehdit veya hakaret unsuru yoktu. Sadece eleştiri hakkımı kullandım dedi. Erdoğan'ı eleştiren işçi talimatla işten çıkartıldı Kişisel Facebook adresinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu eleştiren paylaşımlarda bulunan Çanakkale Halk Sağlığı Müdürlüğü çalışanı A.S., Valilik talimatıyla işten çıkarıldı.

6 Müdürlük, A.S. nin çalıştığı taşeron firmaya gönderdiği gizli damgalı resmi yazıyla işçi hakkında gerekli işlemin yapılmasını talep ederken, firma avukat Mehmet Bülent Ötkün'den konu ile ilgili hukuki yardım istedi. Dosyayı inceleyen avukatın talebin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ifade özgürlüğünü düzenleyen hükümlerine ve AİHM'in emsal kararlarına aykırı olduğunu belirtmesi üzerine bu işlemi yerine getirmeyen firma, Valilik tarafından yenilenen ihaleyi kazanamadı. İhaleyi kazanan yeni firma ise A.S. yi işten çıkardı. İzmir de basın açıklaması ve yürüyüş yasağı İzmir Valiliği, kamu güvenliği ve huzuru gerekçesiyle kentte yapılacak basın açıklamalarına, yerlerine ve katılımcı sayısına kısıtlama getirdi. Valiliğin resmi internet sitesinden yayınlanan karara göre, sınırlı sayıda kişinin katıldığı, makul sürede tamamlanan eylemlerin basın açıklaması sayılacağını bildirilirken; siyasi parti, dernek, sendika ve kamu kurumları önünde açıklama yapılması, açıklama öncesinde yürüyüş düzenlenmesi yasaklandı. Kamuoyundan gelen tepkiler üzerine Valilik kararı geri çekmek zorunda kaldı. Emniyet Baran Tursun Vakfı nın kapatılmasını istedi Emniyet Genel Müdürlüğü, İzmir de yedi yıl önce 'dur' ihtarına uymadığı gerekçesiyle polisin tabancasından çıkan kurşunla yaşamını yitiren Baran Tursun adına kurulan ve

7 Türkiye genelinde polisin karıştığı olaylarda yakınlarını kaybeden aileler için çalışmalar yürüten Baransav Vakfı nın kapatılması için Vakıflar Genel Müdürlüğü ne başvurdu. Emniyet, vakfın raporlarıyla Emniyet teşkilatı ve çalışanlarının kamuoyu önünde hedef gösterildiğini ve ahlaka, milli birliğe, milli menfaatlere uygun olmayan yayınlarda bulunulduğunu savundu. Emniyet Genel Müdürlüğü daha önce de vakfın internet sitesi hakkında aynı gerekçelerle suç duyurusunda bulunmuş ancak Karşıyaka Cumhuriyet Savcılığı şikayetle ilgili takipsizlik kararı vermişti. Bakanlık, Vali Mutlu hakkında soruşturma izni vermedi İçişleri Bakanlığı, 2013 yılındaki 1 Mayıs kutlamalarına polisin müdahalesi sırasında biber gazı fişeğiyle başından yaralanan Dilan Alp i yasadışı örgüt üyesi olmakla suçlayan dönemin İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu hakkında soruşturma açılması talebini reddetti. Avukatlar Gülizar Tuncer ve Umut Alkaç; Mutlu nun Alp hakkında, elinde molotof vardı, yasadışı örgüt üyesidir, taş atıyordu, militandır, bizde kayıtları var, marjinal grup üyesidir ve tam bir radikal mensuptur diyerek iftira ettiği, yargısız infazda bulunduğu ve masumiyet karinesini ihlal ettiği gerekçeleriyle suç duyurusunda bulunmuşlardı. Bakanlık, Mutlu nun konuşmasının çarpıtma, dezenformasyon veya iftira amacı taşımadığını, Emniyet tarafından verilen bilgilere göre durumu kamuoyu ile paylaştığını savundu.

8 Gazeteciler Cemiyeti nden ifade ve basın özgürlüğü raporu Merkezi Ankara'da bulunan Gazeteciler Cemiyeti, Özgürlük için Basın projesi kapsamında hazırladığı Şubat ayı ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri raporunu yayımladı. Ülkedeki hoşgörüsüzlük ortamının yoğunlaştığına ve kadına yönelik şiddetteki artışa dikkat çekilen raporda, yılın ilk iki ayında kamu görevlilerine hakaret suçundan 67 kişinin gözaltına alındığı, ağır hapis istemli davalar açıldığı kaydedildi. Cemiyet, Cumhurbaşkanı na hakaret suçundan her ay gazeteci, üniversite öğrencisi, işadamı onlarca kişinin gözaltına alınması artık sıradanlaştı dedi. Raporun tam metnine erişim için; content/uploads/2015/03/%c3%96ib_%c5%9eubat_2015_raporu.pdf Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı başladı Sivil Toplum Kuruluşları için Teknik Destek Projesi (TACSO) tarafından Kaos GL ve IHOP (İnsan Hakları Ortak Platformu) ile işbirliği içinde düzenlenen Avrupa Birliği (AB) Katılım Sürecinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı 12 Mart günü Ankara da başladı.

9 Konferans ile ayrımcılıkla mücadele çerçevesinde uluslararası standartlar ve Türkiye deki uygulamaların tartışılması, AB ülkelerindeki ayrımcılıkla mücadele politikalarının nasıl oluşturulduğu ve uygulandığıyla ilgili deneyimlerin paylaşılması hedefleniyor. DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA *** Düşünce Suçları Müzesi nde bu hafta kadınlar 8 Mart yürüyüşü düzenliyor. Kadınlar eşitlik ve özgürlük talepleriyle kadına yönelik şiddete karşı kadınlar her yerde diyorlar. Ayrıca müzenin avlusunda erkek şiddeti sonucu yaşamını yitiren kadınlar için hazırlanan dijital anıt da yerini aldı yılında öldürülen kadınların sayısı 58 e ulaştı. Ayrıntılar için; DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI İstanbul un Maltepe İlçesi ne bağlı Gülsuyu Mahallesi nde 30 Eylül 2013 te uyuşturucu çetesi tarafından düzenlenen silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren Hasan Ferit Gedik in ölümüyle ilgili 22 si tutuklu 35 sanığın yargılanmasına 9 Mart 2015 te devam edildi. Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi ndeki 16 Mart 2015 e ertelendi. İzmir 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, Kurdî- Der (Kürt Dili Araştırma ve Geliştirme Derneği) İzmir Şubesi hakkında Dernekler Yasası na muhalefet ettiği gerekçesiyle kapatma kararı verdi. İstanbul da Gezi Parkı eylemleri sırasında kamuoyunda kırmızılı kadın olarak tanınan Ceyda Sungur u hedef alarak biber gazı sıkan polis memuru Fatih Zengin hakkında açılan davaya 10 Mart 2015 te devam edildi. İstanbul 73. Asliye Ceza Mahkemesi ndeki duruşmada sanık polis amirlerini, tanık olarak dinlenen amirleri ise sanığı suçladı. Mahkeme hakimi dava dosyasına sunulan bilirkişi raporuna dair sanık avukatının savunmasını hazırlaması için duruşmayı erteledi. İstanbul da 8 Şubat 2015 te düzenlenen AKP il kongresinde Berkin Elvan ın ölümünü protesto ederek pankart açtıkları için tutuklanan iki gencin yargılanmasına 9 Mart 2015 te başlandı. Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi nde davada mahkeme heyeti yasadışı örgütü propagandası yaptıkları iddiasıyla yargılanan sanıkların tutuksuz yargılanmasına karar vererek duruşmayı erteledi.

10 GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI Yalova'da bir kavga esnasında astım hastası olduğunu belirtmesine rağmen polisin biber gazı sıkması neticesinde hayatını kaybeden Çayan Birben davasının 4. duruşması Yalova Ağır Ceza Mahkemesi'nde 19 Mart 2015 tarihinde görülecek. Taksim'de 1 Mayıs 2014'te yapılan eyleme katıldıkları için gözaltına alınan ve haklarında "Mala zarar vermek", "Gösteri Yürüyüş Kanunu'na muhalefet etmek" ve "polise direnmek" iddiasıyla 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası istenen 24 kişi hakkında açılan davanın ikinci duruşması İstanbul 54. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 19 Mart 2015 tarihinde görülecek. İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri ( tr.org/sites.aspx?siteid=21&mod=cat&id=705 ) takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.