DERS PLANI-4 Dersin öğretmeni:burcu Ündücü Balkan

Transkript

1 DERS PLANI-4 Dersin öğretmeni:burcu Ündücü Balkan Dersin Adı : Örme Giyim Aksesuarları Konu : Çanta Yapımına Giriş Sınıf Düzeyi: 11. sınıf Öğrenci Tanımlaması: Sınıfımız 4 erkek ve 4 kız öğrenciden oluşan 8 kişilik bir sınıftır. Öğrencilerin hepsinin hedefi var ve ne istediklerini biliyorlar. 12. sınıf olmalarının etkisinden olabilir konulara da hakimler. Boya teknikleri dersini bazıları isteyerek seçmiş bazılarının bir sebebi yok ama hepsi ilgili. Amaçlar : *Bu ders ile evde nasıl çanta yapabileceklerini öğrenecek. Hedef ve Davranışlar : Ders İçeriği ve Süreç : * Çantanın tanımını yapar. *Çanta çeşitlerini yazar. * Çanta ana ve yardımcı malzeme seçimini modele uygun olarak seçer. * Tekniğe uygun çanta kalıbı hazırlar. * Tekniğe uygun çanta kesimi yapar. *Çanta dikimini tekniğe uygun yapar. Süre Açıklama 5 dakika Örme kumaş nedir geçmiş bilgilerin tekrarı yapılır. Çanatanın tanımı yapılır. GİRİŞ 5 dakika Çanta çeşitleri nelerdir onlar üzerind edurulur ve çanta örnekleri incelenir. DERSE GEÇİŞ DERSİ BİTİRİŞ 15 dakika Çanta kalıbı nasıl çıkartılır örnekle açıklanır. Kumaş serme ve kesme işlemi nasıl yapılır nelere dikkat edilir bunlar üzerinde durulur. 10 dakika Çanta dikimi sırasında dikkat edilecek hususlar ve işlem basamakları incelenir. Bir sonraki derste yapılacak çanta dikimi uygulamasında Anadolu kilim motiflerindne yararlılacağı üzerind edurulup mot örnekleri gösterilir. 5 dakika Konu tekrarı yapma Anlaşılmayan yerlerin üzerinden geçme Sorusu olan öğrencilerin sorularını cevaplama 5 dakika Yapılacak uygulamada kullanılacak malzemelerin neler olacağını Bir sonraki derste getirmeleri için bahsedilip ders bitirilir.

2 ÇANTA YAPIMI Giyim aksesuarları, giyime şıklık katması ve giyimi tamamlaması açısından modanın vazgeçilmez unsurları olmuştur. Bu açıdan çanta da giyimi tamamlayan bir aksesuar olarak eskiden bugüne artan bir zevkle ve yaratıcılıkla modanın içindeki yerini korumaktadır. (MEB-MEGEP,Giyim aksesuarları modülü) 1. ÇANTA ANA VE YARDIMCI MALZEMELER 1.1 Çantanın Tanımı ve Çeşitleri Çanta, kösele, meşin, kumaş vb. hafif malzemeden yapılıp büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek vb. koyup taşımaya yarayan kap. ( ) Çanta çeşitleri: Çantalar kullanıldığı yere göre, yapımnda kullanılan malzemeye göre,yapımında kullanılan örgü tekniklerine göre, kullanıldığı zaman göre 4 grupta toplanır: 1) Kullanıldığı yere göre çantalar: -plaj çantaları -Pazar ve alışveriş çantaları -günlük çantalar -seyehat çantaları -Fantezi çantalar 2) Yapımında kullanılan malzemeye göre: - kumaş çantalar -deri çantalar -örgü çantalar Rafyadan yapılan çantalar dokuma kumaş çantalar 3) Yapımında kullanılan örgü tekniklerine göre: -Şiş ile örülen çantalar, -tığ ile örülen çantalar, -Dokuyarak yapılan çantalar -el düğümleri(makrome) çantalar 4) Kullanıldığı zaman göre: -spor çantalar -Fantezi çantalar Spor çanta Deri çanta

3 Fantezi çanta Örgü çanta Resim : Çeşitli çanta örnekleri 1.2 Çantada Kullanılan Ana ve Yardımcı Malzemelerin Özellikleri Çantaların dayanıklılık derecelerini, koruma ve temizleme yöntemlerini bilmek için çantaların yapımında kullanılan malzemelerin yapısal özelliklerini ve içeriklerini bilmek gerekir. -Çanta yapımında kullanılan ana malzemeler : Örme kumaşlar, her çeşit kumaş, çeşitli ipler, deriler çanta yapımında kullanılan ana malzemelerdendir. Çanta yapımında kullanılan bu malzemelerin yüzeylerinin düzgün bir dokuda olması gerekir. Görünüşünü etkileyecek çatlak, kusur ve pürüz olmamalıdır. Örme kumaşlarda kaçıklar ve sökükler bulunmamalıdır. Çanta yapımında kullanılan diğer bir ana malzeme de astarlık kumaştır. Astarlık kumaşlar da çantanın dışında kullanılan malzemeye uygun olarak seçilir. (MEB-MEGEP,Giyim aksesuarları modülü) Resim 2: Ana malzemeler -Yardımcı malzemeler Çanta yapımında ana malzeme kadar çantayı tamamlayan yardımcı malzemelere de ihtiyaç duyulur. Yardımcı malzemeler, çantanın kumaşına ve modeline uygun seçilmelidir. Çanta yapımında kullanılan yardımcı malzemeler şunlardır: Metal aksesuarlar, tokalar, kapatma klipsleri, bağlantı halkaları, çıtçıt, fermuarlar, çanta sertleştirme

4 malzemeleri Resim 3 Yardımcı Çanta Malzemeleri -Çanta süsleme malzemeleri Piyasada farklı birçok malzeme bulunmaktadır. Süsleme malzemeleri seçmek için çantanın ana malzemesinin ve çantanın nerede kullanılacağının bilinmesi gerekir. Bu bilgilere sahip olduktan sonra bunlara uygun değişik malzemeler temin edilebilir. Çanta süslemesinde model özelliğine göre çeşitli fisto, harç, dantel, oya, aplike, kurdele, pul, boncuk, düğme, çeşitli ipler, keçe gibi malzemeler kullanılır. (MEB-MEGEP,Giyim aksesuarları modülü) Bir aksesuara, göze daha hoş görünmesini sağlamak için yapılan ilavelere süsleme denir. Süslemede amaç, çantanın daha güzel ve şık görünmesini sağlamak, hatalı veya ek yerlerini kapatmaktır. (MEB-MEGEP,Giyim aksesuarları modülü) Resim 4 Süsleme malzemeleri Resim5 Süslenmiş çanta örnekleri

5 2.MODEL ANALİZİ VE ÇANTA KALIBI 2.1. MODEL ANALİZİ Çanta kalıbını çıkartmadab önce bu bölümde bir çanta model föyü hazırlamak gerekir. Çanta model föyü nedir? Çanta nın ölçü detaylarının bulunduğu model analizinde kullanılan bir formdur. Bu föye göre çanta ölçüleriyle kalıp çıkartılır ÖRNEK MODEL FÖYÜ ÜRÜN: Çanta Parça listesi 1 Çanta boyu 44 Kumaş Astar SAP 2 çanta eni 37 3 çanta sap uzunluğu 50 4 çanta sap eni 4 5) pens eni boyu cm 4 ön 1 arka 1 ön 1 arka 1 SAP 2 ölçüler cm cinsinden verilmiştir. MODEL RESMİ MODEL ANALİZİ * Model simetriktir. * Ön ve arkadan olmak üzere iki parçadan oluşmaktadır. * Hem önde hem arkada pens mevcuttur. * 1 adet sap bulunmaktadır. * Çantanın astarı için aynı kalıp kullanılmıştır. Tablo 1 Model Föy Örneği

6 2.2. Çanta Kalıbı Çantanın kalıbı modeli tasarlayan modelistin kalıpçı ile birlikte çalışarak parça adedini ve parçaların nasıl dikileceklerini de birlikte kararlaştırarak dikim paylarını da ilave ederek ürünün açılmış resminin kâğıda aktarılması işlemidir. Bazen kalıplar, numune dikimler sonrasında son halini alıncaya kadar birden fazla hazırlanabilir. Resim 6 Çanta Kalıp Örneği 2.3. Çanta Ana Ve Yardımcı Malzeme Hesaplama İşlemleri Çantanın ana ve yardımcı malzemelerinin hesaplama işlemlerini yaparken önce bir çanta için ne kadar malzeme gideceğinin hesabını yapmalısınız. Bir çanta için gereken kumaş, astar kumaşı, sap kumaşı, aksesuarlar, yardımcı malzemeler ve süsleme malzemelerinin miktarlarını çıkarmalısınız. Bu hesaplamaları model föyüne göre yaparız. Daha sonra kaç adet ürün üreteceksek bulduğumuz her malzemenin miktarını üretilecek ürün adedi ile çarparak sonuca ulaşırız. Bu işlem sonunda çeşitli imalat hatalarına karşı % 1-2 oranında fazla malzeme temin edebiliriz. Fazla malzeme temin etmenin amacı imalat sırasında eksiklikten dolayı üretimi durdurmamış oluruz. (MEB-MEGEP,Giyim aksesuarları modülü) 3. ÇANTA KESİMİ 3.3. Kalıbı Kumaşa Yerleştirme ve Kesim İşlemleri

7 Ütüsü yapılarak yüzey gerilimleri alınmış olan kumaş düz bir zemin (masa, pastal masası vs.) üzerine serilir. Daha sonra dikiş paylı kalıp yerleştirilerek sabun kullanılarak kalıbın yanlarından doğru, kalıbı kaydırmadan itinalı bir şekilde çizilir. Çizimde ve kalıp yerleştirmede yapılacak olan bir hata imalatında yanlış olmasına neden olur. Bunun için bu işleme çok dikkat etmeliyiz. Resim 7 Kalıp Yerleştime Örneği 4. ÇANTA DİKİMİ 4.1. Çanta Dikimi Dikim; bir ya da birkaç kat malzemeyi birleştirmek, takviye etmek ya da süslemek için bir ya da birkaç dikiş tipinin uygulanmasıdır. Her giysi tipi için giysiyi oluşturan parçaların birleştirilme sırası için değişik yöntemler kullanılabilir. Kesim işlemi tamamlanan kalıp parçaları ile yardımcı malzemeleri de kullanarak dikim işlemine başlanabilir. Dikim işleminde bazı konulara dikkat etmeniz gerekir; örneğin dikim işlemini içten dışa doğru yapmalısınız. Parçaları birleştirmeden önce üzerlerindeki gerekli süsleme işlemi yapılmalıdır.. Çanta dikimi eğer dolgu mazlemesi kullanılıyorsa önce çantaya dikisldikten sonra astar içine takılır saplar iğnelenir ve düz dikiş makinasında dikişler yapılarak çanta tamamlanır. ( iyona_giris2.pdf.pdf) 5.KİLİM DESENLER ** Çanta yapımı Uygulamamızda kilim motifli kumaşlardan yararlanılacaktır! Kilim Türk el dokuma sanatlarından en önemlilerindendir. Günümüze kadar devamlılığını sürdürebilmiştir. El dokuması kilim denilince akla ilk Türk kilimleri gelmektedir. Bunun sebebi, göçebe Türklerin kilimi her yerde kullanabilmeleri ve dokumasının her yerde yapılabilmesidir. Günümüzde kilime karşı ilgi azalmaktadır. Diğer halılardan çok daha kısa bir süre içinde ve çok daha ucuz üretilir. Anadolu'da yün kilimler elde dokunur. Dünyanın en eski kiliminin, MÖ 5. yüzyıla ait Türk kilimi olduğu saptanmıştır. Kilimin elle yapımı zordur. (

8 Türkiye nin doğal koşullarının değişik farklılığı ve tarih boyunca çeşitli kültürlere ev sahibi olmasından dolayı bu dokumalar, teknikleri ve desenleri bakımından çok çeşitlidir. Ancak bölge özellikleri göstermekte ve geleneksel olarak yapıldıkları için bilhassa desen bakımından çok az değişmektedir. Eski tarihlerden günümüze kalan bu miras, anıları, duyguları, acıları, doğayı taşırlar üzerilerinde. Kilimler dokuyanların yaşadıkları bölge, yaşadıkları doğal afetler, hayvanlar, inanç, kültürel olaylar, istekleri gibi bir çok etkene bağlı motiflere sahiptirler. Kilimlerin renklendirilmesinde ülkemize kimyasal boya girdiği dönemlerden sonrada doğal ürünlerden elde edilen kök boya kullanılmaktadır. Kök boya dışında bazı bitkiler ya da meyveler de kullanılmaktadır. Kilimlerde kullanılan motifler süslü yün çoraplada da tarih boyunca kullanılmıştır. Yani dokumanın yanı sıra bu motif örneklerini örme çorap,kazak,çanta gibi malzemelerinde de sıkça görebiliriz. (Kirkitli Dokumalarda Basit Desen Çizimlerihttp://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/giyim/moduller/temel_dikis _teknikleri.pdf) Çeşitli motif örnekleri: 1. Muska Motifi: Nazar boncuğu kadar sık kullanılan muska, nazar dualarının din adamları tarafından şerit şeklinde bir kâğıt üzerine yazmaları ve bu kâğıdı üçgen şekline getirerek deri ve gümüşten yapılmış bir hazne içersine koymalarından oluşmaktadır. Bazen de kumaşa dikilerek boyna ya da elbisenin iç kısmına takılmaktadır. (Kayabaşı, Nuran; Ayşem Yanar (2013), Türk El Sanatlarında Kullanılan Nazar Motifleri ve Alevilerde Nazar İnancı, Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 2013(65), ) Resim 8 2. Pıtrak motifi: Pıtrak, dikenli tohumları hayvanların kıllarına ve insanların giysilerine takılan bir yıllık

9 otsu bir bitkidir. El sanatlarında kullanılan pıtrak motifi bu bitkinin stilize edilmiş halidir. Pıtrağın dikenli tohumlarının kötü gözünün etkilerinden koruduğuna inanıldığından dolayı el sanatlarında nazar motifi olarak kullanılmaktadır. (Kayabaşı, Nuran; Ayşem Yanar (2013), Türk El Sanatlarında Kullanılan Nazar Motifleri ve Alevilerde Nazar İnancı, Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 2013(65), ) Resim 9 3. El,Parmak ve Tarak motifleri: Fatma ana eli bereketin ve bolluğun ve ayrıca işlerin çabuk bitmesini sağlayan bir sembol haline gelmiştir (Erbek 2002:112). 4. Göz motifi: Resim 10 Ruhun dışa açılan, ışığı alma yetisi olan derin bir anlamı ve etki gücü olan göz, iyi niyetli bir bakışın yanında kötü niyetli nazarı taşıyan bakışı da aktaran görsel algı organıdır. Gözlerden çıkan bir enerji neticesinde nazarın ortaya çıktığı inancından dolayı, gözden gelen tehlikeyi yok etmek için göz resimleri de nazarlık olarak kullanılmaktadır. (Kayabaşı, Nuran; Ayşem Yanar (2013), Türk El Sanatlarında Kullanılan Nazar Motifleri ve Alevilerde Nazar İnancı, Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 2013(65), )

10 Resim Bereket motifi: Birlikte kullanılmış "elibelinde" ve "koç boynuzu" motifleri bir erkek ve bir kadını belirtir. Bereket deseni, dişiyi gösteren iki adet "elibelinde" motifi ve erkeği gösteren iki adet "koç boynuzu" motifinden oluşur. Kompozisyonun ortasındaki göz motifi, aileyi kem gözlere karşı koruması için kullanılmıştır Resim 12 Materyal ve Araçlar : Yöntem : Gösterme Soru sorma Sunuş yolun ile anlatım *video gösterimi

11 Değerlandirme: Adı-Soyadı: Numarası: Sınıf: DEĞERLENDİRME: Tarih: 1-Aşağıdaki cümleleri dikkatlice okuyarak boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü yazınız. (20 puan) i. Çanta model analizinde oluşturulmalıdır. ii. Çanta boyu, çanta eni, pens eni boyu, çanta sap uzunluğu, çanta sap eni çanta. n de çıkartılması gerekir. iii. Kilimler dokuyanların yaşadıkları bölge, yaşadıkları doğal afetler, hayvanlar, inanç, kültürel olaylar, istekleri gibi bir çok etkene bağlı... sahiptirler. iv.. Kilimlerin renklendirilmesinde ülkemize kimyasal boya girdiği dönemlerden sonrada doğal ürünlerden elde edilen... kullanılmaktadır. v...., kösele, meşin, kumaş vb. hafif malzemeden yapılıp büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek vb. koyup taşımaya yarayan kap 2- Örnek olarak verilen çantada model simetriktir ve süsleme tekniği olarak, kullanılmıştır. (10 puan) 3- Bir kilim motifi ismi yazıp anlamını açılayınız. (12 puan) 4-Çanta çeşitlerini yazınız. (12 puan) 5-Çanta kalıbı hazırlarken dikkar edilecek hususları yazınız. (12 puan) 6-Çanta kesimi yapılırken dikkat edilecek hususlar.(12 puan) 7-çanta dikim işlem bazamakları nelerdir? (12 puan)