ABA (Mg) MOLEKÜLÜNÜN TİTREŞİM FREKANSLARININ TEORİK OLARAK HESAPLANMASI

Transkript

1 T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ABA (Mg) MOLEKÜLÜNÜN TİTREŞİM FREKANSLARININ TEORİK OLARAK HESAPLANMASI YÜKSEK LİSANS TEZİ İsmal YILMAZ Esttü Aablm Dalı : FİZİK Tz Daışmaı : Yrd. Doç. Dr. Yusuf ATALAY HAZİRAN 003

2 T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ABA (Mg) MOLEKÜLÜNÜN TİTREŞİM FREKANSLARININ TEORİK OLARAK HESAPLANMASI YÜKSEK LİSANS TEZİ İsmal YILMAZ Esttü Aablm Dalı : FİZİK Tz Daışmaı : Yrd. Doç. Dr. Yusuf ATALAY Bu tz.../.../003 tarhd aşağıdak jür tarafıda Oybrlğ/Oyçokluğu l kabul dlmştr. Jür Başkaı Jür Üys Jür Üys

3 TEŞEKKÜR Bu çalışmaı sçm, plalaması v yürütülms sürsc dstğ gördüğüm tz daışmaım Yrd. Doç. Dr. Yusuf ATALAY a tşkkürü br borç blrm. Çalışmaı tork kısmı Sakarya Üvrsts Eğtm Fakülts Blgsayar Laboratuvarıda yapılmıştır. Bu çalışmayı yapmama z vr Prof. Dr. Haka POYRAZ v Yrd. Doç. Dr. Yüksl GÜÇLÜ y şükralarımı suarım. Çalışmalarım boyuca baa dstklr srgmy alm tşkkürü borç blrm. Tz yazım aşamasıda baa dstklr srgmy Arş. Gör Mhmt ZOR v Arş. Gör. Mustafa BEKTAŞ şükralarımı suarım. Bu çalışmaı grçklşmsd doğruda vya dolaylı mğ gç hrks tşkkür drm.

4 İÇİNDEKİLER SİMGELER VE KISALTMALAR...v ŞEKİLLERİN LİSTESİ... vııı TABLOLAR LİSTESİ...ıx ÖZET...x SUMMARY...xı BÖLÜM. GİRİŞ... BÖLÜM. MOLEKÜL YÖRÜNGEMSİ TEORİSİ..... Bor Opphmr Yaklaşımı Varyasyo Prsb Atomk Yörügmslr Lr Brlşm ( LCAO )...7 BÖLÜM 3. KIRMIZI ALTI SPEKTROSKOPİSİ Kırmızı Altı Soğurma Spktromtrs Kırmızı altı soğurma ç dpolmomt tklşm klask tors Kırmızı altı soğuması ç dpol momt tklşm kuatum mkaksl tors Molküllr Ttrşm v Döm Harkt...7 BÖLÜM 4. ABA (Mg) MOLEKÜLÜNÜN B3LYP/6 3G VE B3LYP/STO 3G* TEMEL SETLERİ İLE İNCELENMESİ Kuatum Mkaksl Erj İfadlr v Yoğuluk Foksyo Tors (DFT) B3LYP Karma Yoğuluk Foksyo Tors Gomtrk Optmumlaştırma Tml Stlr v STO 3G Yoğuluk Foksyou Torsd Öz Uyumlu Ala Mtodu (DFT SCF)...30

5 4.6 SQM Mtodu...3 BÖLÜM 5. SONUÇ v TARTIŞMALAR...35 KAYNAKLAR...49 ÖZGEÇMİŞ...5 v

6 SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ Bu çalışmada kullaılmış bazı smglr v kısaltmalar, açıklamaları l brlkt aşağıda vrlmştr: XC E karma : Karma dğş tokuş v korlasyo rjs S v : Çakışma matrs : Düzlm ç bükülm X E HF : Hartr-Fock dğş tokuş rjs h KS : Koh-Sham opratörü SQM F j : Ölçklmş kuvvt sabt : sp yoğuluğu : sp yoğuluğu : Tk lktro yörügms rjs E C VWN a XC B LYP 3 : Vosko, Wlk v Nussar korlasyo rjs : Açı bükülms : Asmtrk grlm : Atomk yörügms E 3 : B3LYP dğş tokuş v korlasyo rjs E 3 : B3LYP rjs E B LYP X Bck 88 : Bck 88 dğş tokuş rjs : Burulma S : Çakışma tgral v X E : Dğş tokuş rjs : Dm foksyou v

7 : Düzlm dışı bükülm ( x, ) : Elktro öz foksyou (, ) : Elktro v çkrdk koordatlarıa bağlı dalga foksyou x : Elktro yoğuluğu E t I H F v C E : Erj öz dğr : Eylmszlk momt : Hamltoy opratörü : İdrgmş kütl : Koh-Sham opratörü : Korlasyo rjs C E LYP : LYP korlasyo rjs t s : Öz foksyo : Smtrk grlm : Taba durumu öz foksyou to F j : Tork olarak hsaplamış kuvvt sabt : Ttrşm frkası v : Ttrşm kuatum sayısı T ETF 7 : Thomas-Frm ktk rjs X E LDA : Yrl dğş tokuş rjs XC E DFT : Yoğuluk dğş tokuş v korlasyo rjs ğ (R) : Yük yoğuluk opratörü ABA(Mg) : Mtal tuzlu amo bzok ast B3LYP Tˆ M : LYP korlasyo rjl 3 paramtrl Bck karma mtodu : Çkrdklr ktk rj opratörü DFT SCF : Yoğuluk foksyo torsd öz uyumlu ala mtodu DFT K E : Yoğuluk foksyo tors : Döm kuatum sayısı : Molkülü lktrok rjs v

8 E J Tˆ N : Coulomb rjs : Elktroları ktk rj opratörü U ( ) : Elktrou potasyl rjs E T E V E XC g : Ktk rj : Nüklr çkm rjs : Dğş tokuş v korlasyo rjs : Gaussa foksyoları Gaussa 98: Gaussa 98 pakt programı HF LCAO : Hartr-Fock mtodu : Atomk yörügmslr lr brlşm LCAO MO: Atomk yörügmslr lr brlşmd oluşa molkül M M A m MO r r SCF SQM 0 V P v yörügmslr : Dpol momt : Atomu kütls : Elktrou kütls : Molkül yörügmslr : Halka ttrşm : Molkülü dg uzaklığı : Öz uyumlu ala mtodu : Ölçklm mtodu : Taba durum dalga foksyou : Potasyl rj : Yoğuluk matrs v

9 ŞEKİLLERİN LİSTESİ Şkl 3. Ttrşm türlr... 3 Şkl 4.3. İk atomlu br molküld lktrok rj atomlar arasıdak msafy bağımlılığı... 7 Şkl 4.3. İk boyutta potasyl rj yüzylr... 7 Şkl 5..a ABA (Mg) molkülüü göstrm... 4 Şkl 5..b ABA (Mg) molkülüü göstrm... 4 Şkl 5. ABA (Mg) molkülüü dysl spktrumu Şkl 5.3 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/6 3G l ld dl spktrumu Şkl 5.4 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/STO - 3G* l ld dl spktrumu. 47 Şkl 5.5 ABA (Mg) molkülüü dysl spktrumu v B3LYP/6 3G l ld dl spktrumu karşılaştırılması v

10 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 3. Elktromaytk spktrum... Tablo 3. Kırmızı altı spktrum bölglr... Tablo 3.. Kararlı skz molkül ç ttrşm v döm sabtlr... Tablo 5. ABA (Mg) molkülüü bağ uzulukları (Ǻ) Tablo 5. ABA (Mg) molkülüü bağ açıları (º) Tablo 5.3 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* tml stlr l hsaplaa ttrşm frkasları (cm - ) x

11 ÖZET Aahtar klmlr: Kırmızı altı spktroskop, Frkas, Gaussa 98, p-amo bzok ast. Bu çalışmada ABA (Mg) molkülüü ttrşm frkasları Gaussa 98 pakt programı kullaılarak hsaplamıştır. Ltratürdk çalışmalarda bu molkülü dysl yolla ttrşm frkasları ld dlmş v ttrşm türlr blrlmştr. Eld dl tork souçlarla dysl souçlar karşılaştırılmış v tork olarak molkülü gomtrs blrlmştr. x

12 THEORETICAL CALCULATION OF THE VIBRATIONAL FREQUENCIES OF THE ABA (Mg) MOLECULE SUMMARY Kywords: Gaussa 98, vbrato mod, frard spctra, frqucs, p amobzoc acd I ths study vbratoal frqucs of ABA (Mg) molcul s calculatd usg Gaussa 98 packt programm. I th study of ltratur, vbratoal frqucs of ths molcul ar obtad by xprmts ad typs of t ar dtrmd. Data obtad through xprmts ad th thortcal rsults hav b compard ad gomtry of th molcul s th dtrmd thortcally. x

13 BÖLÜM. GİRİŞ Spktroskop lktromaytk ışıma vya yüklü parçacıkları madd l tklşmsd madd hakkıda blg dm tkğdr. Spktroskop, atomk v molkülr spktroskop olmak üzr gld k kısma ayrılır v hpsd d atomu, çkrdğ vya molkülü yapısıı aydılatmada f lm büyük katkı sağlar. Dysl olarak ld dl spktroskopk souçlar, bazı programlar yardımıyla (Fortra v bzr programlama dllrd yazılmış, Hartr Fock vya L Parr Yag v bzr pakt programlar) tork olarak da ld dlr. Güümüzd, dysl olarak bulua souçları tork olarak ld dblmk ç çok kullaıla programlarda br d Gaussa 98 pakt programıdır. Bu çalışmada, dysl olarak ttrşm frkasları ld dlmş ola ABA(Mg) molkülüü tork olarak ttrşm frkasları v gomtrk yapısı hsaplamıştır. Bu hsaplamada Gaussa 98 pakt programıda B3LYP/STO 3G* v B3LYP/6 3G tml stlr kullaılmıştır. Bu pakt programda sçl tml stlr; molkülü gomtrk olarak optmz drk, molkülü bağ uzulukları v bağ açıları hakkıda blg vrmktdr. Ayrıca program, toplam lktrok rjs v dpol momtlr hakkıda da blglr vrmkl brlkt, tml ttrşm frkasları IR şddtlr v kartzy kuvvt sabtlr d hsaplayablr. Bu çalışma, Sakarya Üvrsts F Edbyat Fakülts Fzk bölümü Yüksk lsas araştırma labaratuvarıda yapılmıştır. Eld dl souçlar, dysl souçlarla uyumu sağlamak ç uyum faktörü l çarpılmıştır. Bu çalışmada sçl tml stlr ç uyum faktörü olarak Gaussa 98 ktabıda B3LYP/STO 3G* ç 0,9550 v B3LYP/6 3G ç 0,9800 dğrlr kullaılmıştır.

14 BÖLÜM. MOLEKÜL YÖRÜNGEMSİ TEORİSİ Atomk olayları uyduğu mkak Kuatum Mkağ vya Dalga Mkağ olarak blr v kuatum mkağd sstm durumuu dalga foksyou (olasılık glğ) tamamıyla blrtr. Klask mkağ gçrl olduğu makroskopk aladak fzksl olaylarda olduğu gb, kuatum mkağ gçrl olduğu atomk olaylarda da parçacıkları potasyl rjlr sıfırda farklı olduğu bağlı durumlarda parçacıklar ç gl hald Hamlto dalga dklm ytrszdr [] v bağlı parçacıkları potasyl rjlr d çr Schrödgr dalga dklm dalga foksyou ç tam olarak çözümlblr. Atomk olaylarda Schrödgr dalga dklm bağlı parçacıklar sstm (molkül) ç potasyl rj zamada bağımsız olduğu durumlarda gl hald, H (.) t E t t formuda yazılarak zamada bağımsız çözümlr oluşturulur (zamaa bağlılığı br çarpa kadardır v t lr yalız koordatlara bağlı olduğu kabul dlrk kararlı durumları rölatvstk olmaya çözümlr oluşturulur). Burada Ĥ Hamlto opratörü, t Hamlto opratörü öz foksyoları v Et rj öz dğrlr göstrmktdr. Dklm., M çkrdk v N lktrou bulua molküllr ç çözülrk ld dl t durumları molkül yörügmslr olarak kabul dlr. Potasyl rjy d çr zamada bağımsız Hamlto opratörü M atom v N lktrou bulua molkül ç,

15 3 H m N M M N A A A M A A 4 0rA Z M M A B A Z 4 A Z 0 B R AB N N 4 r j 0 j (.) şkld yazılablr []. Eştlğ sağ tarafıdak lk trm lktrou ktk rjs, kc trm çkrdğ ktk rjs, üçücü trm lktro çkrdk arasıdak Coulomb potasyl, dördücü trm çkrdk çkrdk arasıdak Coulomb potasyl, bşc trm s lktro lktro arasıdak Coulomb potasyl tmsl tmktdr. Dklm. dk Hamlto opratörü kararlı durumlara gördr. Ayı zamada Hamlto opratörü; Hˆ Tˆ Tˆ V (.3) N M olarak da yazılablr. Burada TˆN TˆM : Elktroları ktk rj opratörü : Çkrdklr ktk rj opratörü V : Sırasıyla lktro çkrdk, çkrdk çkrdk v lktro lktro potasyl rj trmdr. Dklm. d çkrdklr madd parçacık olarak kabul dlmştr. Bu dklmd sp tklşmlr dkkat alımamıştır (Elktroları sp tklşms, çkrdk sp tklşms, lktro-çkrdk sp tklşms). Ayrıca mrkzcl ala yaklaşımı yapılmıştır. Molkül ç dklm. Hamltoy opratörüü dklm. d yr yazılarak çözüm oluşturulması oldukça zor olduğu ç, çözüm yölk yaklaşımlar yapılması grkr v molkül ç ögörül yaklaşımlarda bazıları aşağıda oluşturulacaktır.

16 4. Bor Opphmr Yaklaşımı Gl durum ç vrl t öz foksyou, çkrdk v lktroda oluşa br sstm ç (x, ) olarak yazılır. Buradak, lktrok kuatum sayılarıı v, çkrdk kuatum sayılarıı göstrr. Çkrdklr kütl mrkz gör (x, ) k kısma ayrılır. Bu, formül olarak ( x, ) ( x, ) ( ) (..) şkld yazılır. x lktrok koordatlar olup çkrdğ kütl mrkz koordatlarıa bağlıdır [3]. Dklm.. sağ tarafıa çkrdk ktk rj şlmcs uyguladığıda ( x, ) ( ) ( x, ) ( ) ( ) ( x, ) ( x, ) ( ) (..) yazılablr. Çkrdklr dg dğrlr yakııda (x, ) fads ( ) yaıda hmal dlms Bor Opphmr yaklaşımı olarak blr [4]. Çkrdklr harktsz madd parçacık olarak kabul ttğmzd, zamada bağımsız Schrödgr dklm çkrdğ ktk rj şlmcs T M aşağıdak gb yazılır: y çrmd TN ( x, ) U ( ) V ( x, ) ( x, ) 0 (..3) Bu, lktrok dalga dklm olarak blr. Çözümlrd molkülü lktrok rjlr buluur. U ( ) ı öz dğrlr çkrdklr arası koordatıa dğşk olarak bağlıdır. V (x, ) tüm parçacık çftlr arasıdak Coulomb tklşmdr.

17 5 Çkrdk ç zamada bağımsız Schrödgr dalga dklm d M A M A A, ( ) E, U ( ), ( ) 0 (..4) şkld vrlr. Bu dklm çözümlrd molkülü döm v ttrşm rjlr buluur. Dklm..4 t Bor Opphmr yaklaşımı kullaılmıştır. E, lktrok kuatum umarası v çkrdk kuatum umarası y bağlı, molkülü karaktrstk rjsdr.. Varyasyo Prsb Kararlı durumlar ç Schrödgr ştlğ gl hal ˆ (..) şkld yazılır. Bu dklm glşgüzl br gb yazılır: dm foksyou ç aşağıdak ˆ (..) Bu dklm, sol tarafıda aldığımızda, l çarparak tüm koordatlar üzrd tgral ˆ (..3) [ ] (..4)

18 6 soucu ld dlr. Burada [ ], dm foksyolarıı öz dğrlrdr. Dğr tarafta, ˆ [ ] (..5) ld dlr. dm foksyou öz foksyolarıda br karşılık gl ormalz br foksyo s dklm..4 v..5 t souç, küçük dğşm tklr kullaılarak spat dlblr. [ ] yazılır. Bu dm foksyou, a (..6) şkld yazablrz. foksyouu; öz foksyolarıda br karşılık gldğ kabul drk Dklm..4 d yr yazarsak; a ˆ a [ ] (..7) a a a ˆ [ ] (..8) a a [ ] (..9) a ld dlr. Dklm..8 v..5 t ortaormal özllğ kullaılmıştır. Dklm..9 u hr k yaıda E rjs öz dğrlr ç

19 7 0 sçlp ( 0 olması durumu küçük rj öz dğrdr), Dklm..9 düzlrs [ ] (..0) 0 soucu ld dlr. Dklm..0 u soucu bz glşgüzl sçl ormalz dm foksyou l ld dl rj öz dğrlr taba durum rj dğrlrd küçük olamayacağı soucua götürür. Dklm..8 sağ tarafıdak öz foksyolar ola lr asıl br foksyo olduğu öml dğldr; fzksl durumu blrly kuatum sayılarıdır [5]. Bu grçkt harkt drk dklm..0, dklm..8 d yr yazıldığıda a katsayıları buluur..3 Atomk Yörügmslr Lr Brlşm (LCAO) İk proto, br lktroda oluşa sstm kararlı durumlarıı dalga foksyou, k protou brbrd ytrc uzak olduğu durumda yapıla ölçmlr soucu lktrou A protou vya B protoua bağlı olduğu görülür. Ölçmlr soucu, A protouu taba durumu öz foksyou, B protouu taba durum öz foksyou l blrtls. Bu durumda sstm taba durum dalga foksyou ( 0 ) 0 c c (.3.) şkld yazılır. Burada c v c sabt dğrlrdr. Sstm dalga foksyou kd fazla protou taba durumu ç 0 c m m (.3.) m

20 8 şkld yazılır. Sstm tüm durumları, c (.3.3) şkld yazılır. Dklm.3.3 atomk yörügmslr lr blşm (LCAO) olarak blr. Dklm.3.3 sağ tarafı çakışma tgrallr bağlı olarak aşağıdak gb yazılır: c c S (.3.4) vj v j Dklm.3.4 tk S v ( ) () d ştlğ S v çakışma tgraldr v v şkld yazılır. R koumlu br oktada yük yoğuluğu ( Dklm.3.3 v.3.4 kullaılarak aşağıdak gb yazılır: lktro yoğuluğu) ( R ) ğ( R) ( R) ( R) P ( R) ( R) P S (.3.5) v v v v v v Dklm.3.5 tk ğ (R) y yük yoğuluk opratörü (tk lktro yoğuluk opratörü), P v y s yoğuluk matrslr dr v P c c l vrlr. v v Popl LCAO MO lar ç dysl souçları kullaarak Roothaa dklmlrdk, a a S a a a S j j j j j j (.3.6) Sj jd 0 ( j ) dfrasyl çakışmaı hmal kullaarak MO ları bast br şkld yazılablcğ göstrmştr. Dklm.3.6 da dfrasyl çakışmaı hmal kullaarak aşağıdak ştlklr kolaylıkla yazılablr: c (.3.7)

21 9 c (.3.8) Buradak v lar sp durumlarıı göstrmktdr [6, 7].

22 BÖLÜM 3. KIRMIZI ALTI SPEKTROSKOPİSİ Elktromaytk ışıma sürkl olmayıp, kuatumlarla yayılaır, yayılır v soğurulur. Işıma şddt frkas (vya dalga boyu) dağılımı olarak göstrm vya blrl br kayakta gl ışığı ayırablcğmz tüm mookromatk blşlr ışığı spktrumu dr v Tablo 3. d vrlmştr [8]. Tablo 3. dk 0, μm dalga boyu aralığıda kala spktruma kırmızı altı spktrumu dr v lk kz Sr W. Hrschl (738 8) tarafıda 800 d tspt dlmştr [9]. Spktroskop lktromaytk ışıma vya yüklü parçacıkları madd l tklşmsd madd hakkıda blg dm tkğdr. Spktroskop, atomk v molkülr spktroskop olmak üzr k kısma ayrılır. Atomk v molkülr spktroskop, atomu, molkülü vya çkrdğ yapısı hakkıda blg vrr. Atomk spktroskop, gaz haldk atomları vya gaz haldk tk atomlu yoları soğurma, salma v florsas özllklr üzr kurulmuştur [0]. Molkülr spktroskop s molkülü soğurma, salma v yasıma özllklr üzr kurulmuştur. Molkülr spktroskop, ultravyol v görüür bölg molkülr soğurma, molkülr lümsas, kırmızı altı spkromtr, Rama spktroskops, üklr maytk rzoas v molkülr kütl spktromtrs gb yötmlrl clr. Molkülü ttrşm v döm harktlr sorumlu olduğu lktromaytk dalgalar Tablo 3. d vrl ltromaytk spktrumu kırmızı altı bölgsd yr alır v kırmızı altı spktroskops l clr. Kırmızı altı spktroskop, lktromaytk ışımaı 0, μm dalga boyu aralığıı yakı, orta v uzak bölg olarak üç ayırır v bu bölglrdk ışıma l madd tklşms clr. Bu clmd kırmızı altı salma, soğurma v yasıma spktromtrk yötmlr kullaılır. Kırmızı altı spktral bölglr, Tablo 3. d

23 Tablo 3. Elktromaytk spktrum

24 vrlmştr. Molküllr kırmızı altı soğurma, msyo v yasıma spktrumlarıda, molküllr ttrşm v döm rjlr sorumludur []. Tablo 3. Kırmızı altı spktrum bölglr Dalgaboyu Bölg aralığı, m Dalga sayısı aralığı, cm - Frkas aralığı, Hz Yakı 0,78, ,8 0 4, 0 4 Orta, , 0 4 6,0 0 Uzak ,0 0 3,0 0 Molkülü oluştura atomlar sürkl olarak harkt halddr. Bular, molkülü ötlm harkt, br ks trafıda döm harkt, kmyasal br bağı uzuluğuu pryodk olarak dğşms vya molkülü oluştura atomlar arasıdak açıları pryodk olarak dğşms d ola ttrşm harktlrdr []. Elktromaytk spktrumu kırmızı altı bölg rjs gözl görülür bölg v altıdak bölglr gör daha az olması sbbyl, katı v sıvılarda döm harktlr sıırlı oluşuda, molkülü bu bölgdk spktrumları ayrı ayrı döm v ttrşm spktrumlarıa gör gld braz daha gş ttrşm pklr olarak görülürlr []. Molkülü ttrşmlr, grlm v ğlm ttrşmlr olarak k grupta toplaır. Grlm ttrşm, bağ yapa az k atom arasıda smtrk v asmtrk grlm olarak taımlaır. Eğlm ttrşmlr s, aralarıda bağ yapa az üç atom arasıda makaslama, sallama, salıma v burkulma olarak taımlaır. Bu ttrşm türlr Şkl 3. d göstrlmştr. Eğlm ttrşmlr kuvvt sabtlr grlm ttrşmlr gör daha küçüktür [].

25 Şkl 3. Ttrşm türlr 3

26 4 3. Kırmızı Altı Soğurma Spktromtrs Molkül kararlı rj svysd uyarılarak dğr rj svylr rj alarak gçrs, bu duruma soğurma dr. Kırmızı altı ışıımda, molkülü oluştura atomları döm v ttrşm harktlr sorumlu olduğuda; atomları bu kararlı rj svylrd, uyarılmış rj svylr rj alarak grçklştrdğ gçşlr kırmızı altı soğurma spktromtr yötmyl clr. Molkülü oluştura atomları döm v ttrşm rjlr Dklm 3..6 v 3..7 d görüldüğü gb kuatumludur. Molkülü rj soğurarak uyarılablms kararlı hallr rjlr farkıyla blrlr. Foto soğurmasıı grçklşms ç başka br koşul s, ttrşm harkt sırasıda molküld pryodk br dpol momt dğşms olması zorululuğudur []. Molküllr ttrşm v döm rj durumları arasıdak gçşlr yukarıdak koşullarda sağlayacak fotolar lktromaytk spktrumu kırmızı altı bölgsd yr alırlar. Ttrşm v döm rj düzylr arasıdak gçşlrd yayılaa fotolar da lktromaytk spktrumu kırmızı altı bölgsd yr alırlar. Elktrok gçşlrd olduğu gb döm v ttrşm gçşlr d sçm kuralıa tabdr. Ttrşmd gçşlr aa tolar, vya 3 gb gçşlr s üst tolar dr. Br fotola k ayrı ttrşm brd uyarılmasıa brlşk to vya br ttrşm rjs artırırk dğr rjs azaltılmasıa fark tou dr []. Molkülü ttrşm durumuda dpol momt dğşrs uygu rjl fotolar gödrldğd molkül bu fotoları soğurur; molkülü bu ttrşm durumu kırmızı altı aktf olarak smldrlr. Ttrşm sırasıda dpol momt dğşmyorsa molkül uygu rjl fotolarla tklşs bl, bu fotoları soğuramaz v molkülü bu ttrşm kırmızı altı aktf olmadığı söylr [3, 4].

27 5 3.. Kırmızı altı soğurması ç dpol momt tklşm klask tors Molkül uygu rjl fotolar gödrldğd dpol momt l tklşm clblms ç dpol momt M olarak taımlaırsa, kartzy koordatlarda dpol momt M x, M y, M z gb çkrdk koordatlarıa bağlı üç blş olur. Molkül uygu rjl fotolar gödrldğd dpol momt M vya blşlrd az br bu frkasta ttrşm yapablr. Bularda M x blş, klask tory gör ttrşm şartı aşağıda vrlmştr: 0 M x M x M x M x M x xk yk zk... (3...) x y z k k 0 k 0 k 0 Dklm 3... dk k ds x k, y k, z k lr çkrdğ koordatlarıa bağlı olduğuu göstrr. Kartzy koordatlarda, gl durumda M x ç,,... yazılarak dklm 3... aşağıdak şkld yazılır:, 3 M 0 x M x M x... 0 (3...) Bu ştlklr M y v M z ç d yazılablr. Dklm 3... sağ tarafıdak aşağıdak gb vrlr: 0 cos( t ) (3...3) Dklmdk, molkülü dpol momt M ttrşm frkası v faz farkıdır. Dklm 3... d görüldüğü gb molkülü ttrşm kırmızı altı aktf

28 6 olablms ç dpol momt M x 0, M y 0, M z 0 blşlrd az br sıfırda farklı olması grkr [5] Kırmızı altı soğurması ç dpol momt tklşm kuatum mkaksl tors Kuatum mkağd dpol momt fads * mmd (3...) l vrlr. Dklm 3... dk dpol momt M blşlr s, M x x, y y M, M z z şkld yazılır. Bu ştlklrdk, parçacığı x, y, z koordatlarıdak yüküü tmsl tmktdr. Dklm 3... dk v m durumlarıdak öz foksyolar ( E / h) t m m ( Em / h) t (3...) * m * m ( E / h) t m şkld yazılır. Dpol momt, m gçşlr M m * m Md (3...3)

29 7 şkld yazılır. Molkülü v gb k ttrşm svys arasıda gçşd dpol fotou yayılaır. v ttrşm kuatum sayıları şkld sırasıyla,, 3,... v,, 3,... göstrlrlr. Molkülü öz foksyou r (3...4) şkld yazılır. Dklm ü sağ tarafıdak trmlr sırasıyla lktrok, ttrşm v döm öz foksyolarıdır. Molkülü dpol momt ttrşm gçşlr (ttrşm kuatum sayıları şkld), M * Md (3...5) vrlr. Dklm tk v kararlı durumları ttrşm öz foksyolarıdır. Dklm t d görüldüğü gb molkülü dpol momt ttrşm gçş olablms ç v kararlı durum ttrşm öz foksyolarıı brbrlrd farklı olması grkr. Dğr br dyşl tklşm olablms ç ttrşm dpol momt gçş sıfırda farklı br dğr alma zorululuğu bulumaktadır [5]. 3. Molküllr Ttrşm v Döm Harkt Molkülü ttrşm v döm rjlr, çkrdk ç yazılmış ola zamada bağımsız Schrödgr dalga dklmd yararlaılarak buluur. İk atomlu br molkül ç Dklm..4, ( ), ( x, y, z, x, y, z ) v yazılarak yd düzldğd, M v M v E, U ( r) v 0 (3..)

30 8 şkld yazılır. M v M çkrdklr kütllrdr. Çkrdk kütllr yr drgmş kütl ( M M M M ) kullaılır. Dalga foksyou kürsl koordatlarda ( r,, ) R( r) ( ) ( ) şkld Dklm 3.. d yr yazıldığıda v r s r r r r s r s kürsl koordatlarıdak açılım fads kullaıldığıda, dklm radyal, açılarıa bağlı olmak üzr üç sırada dfrasyl dklm döüşür. v y bağlı kısmı kc drcd br dfrasyl dklm olup çüzümü, m ( ) (3..) olarak buluur. m br sabt olup tam sayı dğrlr alır. ya bağlı dklmd grkl düzlmlr yapıldığıda, m 0 sçlrs Lgdr dklmlr; m 0 sçldğd s yardımcı Lgdr dklm ld dlr. Bzm aradığımız m 0 ola çözümlrdr. Hr ks d tam v dk ola ( ) st l P m ( ) yardımcı Lgdr stlr brlştrrk kürsl harmoklr ld drz [6]. Bular; K (K )( K m )! m m m Y K (, ) PK (cos ) (3..3) 4 ( K m )! şkld yazılırlar. Kürsl harmoklr sağladığı dfrasyl dklm aşağıdak gbdr: s s s m m Y (, ) K( K ) Y (, ) (3..4) K K Dklm 3..4 ü sol tarafıdak köşl paratz çdk fady l çarptığımızda açısal momtum opratörüü kars ld dlr [6, 7]. Bu dklmlrd K= 0,.,... m = - K, - K+,...;K, K olarak vrlr v

31 9 K v m 0 vya dr. Dklm 3..4 l bulduğumuz soucu radyal dklml brlştrp düzldğmzd, d S dr K( K r ) W U ( r) S 0 (3..5) ld drz. Radyal dklmd R( r) S( r) döüşümü yapılmıştır. r Çözümüü aradığımız k atomlu br molkülü dg dğr trafıda pryodk harkt yapıyor olması, bz Dklm 3..5 t vrl U (r) potasyl rjs ç Hook potasyl bzr br yaklaşımda buluablcğmz göstrr. Potasyl U( r) k( r r ) klask bzr dklm 3..5 t yr yazarak bulua çözüm aşağıdak gbdr: E, K 4 K ( K ) v K( K ) (3..6) I 4 I 3 Dklm 3..6 r r taımlaması yapılmıştır. Ayrıca Dklm.3.6 da, r r r 3 r... (3..6.a) sr açılımıı lk üç trm alımıştır. I r ylmszlk momt, B I molkülü döm sabt v k ttrşc doğal frkasıdır. Buradak K lar döm kuatum sayısıdır. Dklm 3..6 d daha y br yaklaşım s, Dklm 3..5 tk potasyl rj fads U (r) yr, P. M. Mors tarafıda örl U ( ) ( r) D a r r

32 0 foksyou yazılarak buluur v aşağıdak gb vrlr (Bu dysl br foksyodur): E K, hc ~ x ~ K(K )B D K (K ) K(K ) (3..7) Dklm 3..7 d ~ a c D x ~ c D B 4 I c D 3 ~ c r 3 4 ~ r D ar a r şkld vrlrlr [3] v bu sabt dğrlr k atomlu kararlı skz molkül ç Tablo 3.. d sayısal olarak fad dlmşlrdr [8]. Dklm 3..6 v dklm 3..7 d sstm döm v ttrşm rjlr kuatumlu olduğu görülmktdr. K,,0,, gçşlr sırasıyla S, R, Q, P v O gçşlr dr [9]. : 0 gçş tml gçş v : 0,3,4,... gçşlr s üst to gçşlr dr [0].

33 Tablo 3.. Kararlı skz molkül ç Ttrşm v döm sabtlr ~, cm - x ~, cm - B, cm -, cm - R, Ǻ D 0, V C C O H H Cl I N O O 6 H

34 BÖLÜM 4. ABA (Mg) MOLEKÜLÜNÜN B3LYP/6 3G VE B3LYP/STO 3G* TEMEL SETLERİ İLE İNCELENMESİ 4. Kuatum Mkaksl Erj İfadlr v Yoğuluk Foksyo Tors (DFT) Br molkülü rjs, Dklm. çözümlrd ld dlblr. Acak vrl bu dklm H gb brkaç molkül dışıda çözümlr oldukça zor olması dyl bazı yaklaşımlar yapılablcğ hususu daha öc blrtlmşt. Çkrdğ harktsz madd parçacık olarak kabul ttğmzd, Bor Opphmr yaklaşımı l molkülü harkt k ayrı kısımda clr. Elktrok dalga dklm olarak bl dklm..3 ü çözümlrd ld dl lktrok rj kapalı formu aşağıdak gbdr: T V J XC E E E E E (4..) Burada T E, lktroları ktk rjs, çftlr arasıdak Coulomb potasyldr. V E, çkrdk lktro çkm v çkrdk J E, lktro lktro tm trm, XC E s, dğş tokuş v korlasyo trm ola lktro lktro tklşmlr gr kala kısmıdır. Dklm 4.. sağ tarafıdak ktk rj trm; 97 yılıda Thomas v Frm tarafıda formül dlrk aşağıdak şkld vrlmştr: E T TF 3 6 / 3 5/ 3 7 ( r ) dr (4..) 0 Dklm 4.. dk çkrdk lktro arasıdak Coulomb tklşm trm E aşağıdak bçmd formül dlr: V

35 3 E V N a Z a r ( r ) dr (4..3) R a Dklm 4..3 tk a, çkrdklr üzrd toplam alımasıı göstrmktdr v (r ), hrhag br oktadak lktro yoğuluğuu göstrr. J E ç br lktrou dğrd bağımsız harkt ttğ varsayarak, br lktrou dğr lktrolarla tklşm rjs aşağıdak bçmd formül dlr: E J ( r ) r r ( r ) drdr (4..4) Hohbrg v Koh tarafıda da fad dldğ üzr, XC E trm, lktro yoğuluğua bağlılığı sp yoğuluklarıı gradtlr şkld vrlblcğ göstrlmştr: E XC 3 ( ) f ( r). ( r). ( r). ( r) d r (4..5) XC E ( ) V ( r) (4..5.a) xc ( r) Dklm 4..5 t, sp yoğuluğuu,, sp yoğuluğuu v toplam lktro yoğuluğuu göstrmktdr. E XC ( ) yu gllkl k kısma ayırablrz: ayı sp tklşmlr karşılık gl dğş tokuş v karışık sp tklşmlr karşılık gl korlasyo rjlr: XC X C E ( ) E ( ) E ( ) (4..6) X X X E ( ) E ( ) E ( ) (4..6.a)

36 4 C C C C E ( ) E ( ) E ( ) E (, ) (4..6.b) Dklm 4..6 ı sağ tarafıdak trmlr açık fadlr dklm da v 4..6.b d vrlmştr. Dklm 4..6 ı sağ tarafıdak lk trm 988 yılıda Bck tarafıda formül dlrk, Dklm 4..7 dk gb vrlmştr: E X Bck88 E X LDA ( 6 x sh 4 / 3 d 3 r x) (4..7) Dklm 4..7 dk X E LDA Drac dğş tokuş rjs olup, E X LDA / 3 4/ 3 d 3 r dr. Dklm 4..6 ı sağ tarafıdak kc trm, 988 d L Yag Parr tarafıda vrl v 989 da Mhlch v arkadaşlarıca sadlştrlmş şkl Dklm 4..8 d vrldğ gbdr: E C LYP a 4 g / 3 ab w / 3 C F 8/ 3 8/ (4..8) Buradak xp c g g c, / 3 /3 r / 3 /3 r w / 3 r, r / 3 r g r 3 0 / 3 C F 3 v a 0,049, b 0, 3, c 0, 53, g 0, 349 l vrl sabtlrdr [0, ].

37 5 4. B3LYP Karma Yoğuluk Foksyo Tors HF tors dğş tokuş rjs ç y souç vrmms v korlasyo rjlr hsaplayamaması, acak ktk rj ç uygu br fad vrms, saf DFT modllr s dğş tokuş v korlasyo rjlr daha y vrms d l saf HF vya saf DFT modllr yr bu modllr hr ks d rj fadlr toplam lktrok rj fadsd kullaılmaları soucu karma (mlz) modllr ürtlmştr. Bu modllr toplam rj, bağ uzulukları, yolaşma rjlr gb brçok büyüklüklr saf modllrd daha y hsaplamaktadır [0]. Bck, dğş tokuş v korlasyo rjs ç, HF v DFT l oluşturula dğş tokuş v korlasyo rjlr brlşmd oluşa karma br modl örmştr: E c E c E (4..) XC karma HF X HF DFT XC DFT Burada c lr sabt dğrlrdr. Bck ördğ LYP korlasyo rjl üç paramtrl karma mtodu B3LYP ç dğş tokuş v korlasyo rjs; XC X X X X C C C E E c E E ) c E E c ( E E ) (4..) B3LYP LDA 0 ( HF LDA X B88 VWN3 C LYP VWN3 fads l vrlmktdr. Burada c 0, c X, v c C katsayıları dysl dğrlrd türtlmş sabtlr, olup dğrlr sırası l 0,0, 0,7 v 0,8 dr []. Br molkülü toplam lktrok rjs s T V J XC EB LYP E E E EB3LYP 3 (4..3) şkld vrlr [0].

38 6 4.3 Gomtrk Optmumlaştırma Molkülr gomtr optmumlaştırması, x m x m,... koumlarıa karşılık gl, mmum rjl oktaları bulmak dmktr [0]. Bu oktalar rj gradytd buluur. Potasyl harmok kısmı ç Hook yasası E Em k( x x m ) (4.3.) şkld yazılır. Dklm 4.3. d k kuvvt sabtdr. Gradyt sıfır olduğu oktalar bz foksyou kstrmum oktalarıı vrdğd, Dklm 4.3. l vrl rj gradyt sıfıra ştlrsk rj ç br mumum dğr ld dlr. Dklm 4.3. atomk koordatlara gör kc türvd s kuvvt sabt buluur. Bu durum molkül ç Hssa matrs şkld aşağıdak gb vrlr v bua kuvvt mtodu dr. E x E x x E x E x x E x x k k k k k E x k Gomtr optmumlaştırması ç gradyt optmumlaştırılır (vya kuvvt mtodu optmz dlr). Molkülü yapısıdak küçük dğşklklr soucuda oluşa rj koordata bağımlılığıa, potasyl rj yüzy dr. Br molkül ç potasyl rj ğrlr vya yüzy blrs, dg durumudak gomtry karşılık gl mmum rj oktaları buluablr. İk atomlu br molküld bağ grlms karşılık gl lktrok rj grafğ Şkl 4.3. dk gbdr. Burada mmum rjl okta E m v r l göstrlmktdr.

39 7 Şkl 4.3.; İk atomlu br molküld, lktrok rj atomlar arasıdak msafy bağımlılığı İkd fazla atom çr molküllr potasyl rj yüzylrd şkl 4.3. d vrldğ gb brçok maksmum v mmumlar görülür. Şkl 4.3. İk boyutta potasyl rj yüzylr Potasyl rj yüzydk mmumular sstm dgd olduğu yrdr. Tk br molkül ç farklı mmumlar farklı koformasyolara vya yapısal zomrlr

40 8 karşılık glr. Gomtr optmumlaştırmaları gllkl potasyl rj yüzydk mmumları araştırır; buu tcsd d molkülr sstmlr dg yapılarıı tahm dr. 4.4 Tml Stlr v STO 3G Tml st atomk yörügmslr matmatksl taımıdır. Dklm.3.3 l vrl LCAO MO lardak atomk yörügmslr ( ) tml foksyolar olarak adladırılır. Tml foksyoları kutupsal koordatlarda k şkld sçblrz: r,, l, m( r,, ) NYl, m(, ) r (4.4.) ( ) r,, l, m( r,, ) NYl, m(, ) r (4.4.) Dklm 4.4. v 4.4. dk N ormallştrm katsayısı, Y, kürsl harmok l m foksyolar, baş kuatum sayısı, l açısal momtum kuatum sayısı v m maytk kuatum sayısıdır. Dklm 4.4. l vrl tml foksyolar Slatr tp yörügmslrdr. Dklm 4.4. l vrl tml foksyolar Gaussa tp yörügmslrdr. Gaussa tp yörügmslr dk koordatlarda aşağıdak gb vrlrlr:, lx, ly, lz ( x, y, z) Nx lx y ly z lz r (4.4.3) Dklm tk l, l, l lr; l l l şartı sağladığıda yörügmslr p x y z x y z tp yörügmslr olarak adladırılır. Gaussa foksyou gl br şkld aşağıdak gb vrlr: m l r g (, r) cx y z (4.4.4)

41 9 Dklm tk c sabt, l, mv lr bağlıdır. Sıırladırılmamış üç s, px v d xy Gaussaları aşağıda vrlmştr: g s (, r) 3/ 4 r 3 / r g (, r) y (4.4.5) y g xy (, r) xy r Sıırladırılmamış bu Gaussalar, tml (lkl) Gaussalar olarak blr. Gaussaları sıırladırılması l tml foksyolar aşağıdak gb vrlr: p d pg p (4.4.6) Dklm l vrl tml foksyodak d p sıırlı sayıda tml st sabtlrdr. LCAO MO ları tml foksyolarda kullaıla Gaussa sıırlamaları l brlkt aşağıdak şkld vrlrlr: c c d g (4.4.7) p p p LCAO yaklaşımı kullaılarak ld dl MO, dklm dk gb yazıldığıda, molküllr ç hsaplamalara mka vrmktdr [, ]. Mmal tml gruplar hr br atom ç grk tml foksyoları mmum sayısıı çrr. Mmal tml guruplarda br d STO 3G tml stdr. N tml

42 30 Gaussalar bakımıda br STO gşlms STO NG olarak göstrlr. Hsaplamalarımızda N=3 sçm yapılarak STO 3G tml st kullaılacaktır. 3G, hr tml foksyoda üç Gaussa tml st kullaıldığıı göstrr. Buula brlkt N 3sçm l d molkülr hsaplamalar yapılablr. Mümkü ola küçük tml st 3G sçm l yapıla STO 3G tml stdr. STO 3G tml st Gaussa yörügmslr l Slatr yörügmslr brbr yaklaştırır. Optmz üstlr ( ) v tml Gaussaları katsayıları molkülr hsaplamalarda, kısıtlamış Gaussa tml stlr ld tmd kullaılır. Kısıtlamış Gaussalar oluşturulurk dağıık prmtf (üstü küçük dğrd ola) kısıtlamamış bırakılır v kala tml stlr hr br sadc br kısıtlamış tml stl göstrlr. Bu kısıtlamış üç tml st l STO 3G lr oluşturulur. STO 3G tml st dğr tml stlrd ayıra öml k fark şulardır: STO 3G optmum yapıyı mmum dğl, gçş yapısı olarak bulur. Dğr tml stlrd s optmum yapıyı mmum olarak bulmaya çalışır. Buu soucu olarak STO 3G l yapıla molkülr hsaplamalardak souçlar dğr tml stlrl molkülr ç yapıla hsaplamalardak souçlara gör daha az kslk çrr. Buula brlkt STO 3G l yapıla hsaplamalar bazı molküllr ç daha y souç vrmktdrlr [, 3] 4. 5 Yoğuluk Foksyou Torsd Öz Uyumlu Ala Mtodu (DFT SCF) Elktrok rj v molkül yörügms hsaplamalarıda kullaıla yötmlrd br d, Koopma tormlr glştrlmş şkl ola Koh Sham dklmdr. Bu dklm gl şkl aşağıda vrlmştr: N h (4.5.) KS j j j Dklm 4.5. öz uyumlu ala yaklaşımı yapılarak aşağıdak gb vrlr: h (4.5.) KS

43 3 Dklm 4.5. açık br şkld yazılışı aşağıdak gbdr: ( r ) V ç( r) dr Vxc( r) r r (4.5.3) Dklm ü sol tarafıdak V ç (r), lktro çkrdk arasıdak Coullomb tklşm trm v V xc (r) s DFT torsdk dklm 4..5.a l vrl dğş tokuş v korlasyo potasyldr. Dklm 4.5. dk Koh Sham opratörü Fock tp br matrs olarak da göstrlblr. Bu durum aşağıda göstrlmştr: N v F S c 0 (4.5.4) v v v Dklm tk Fock tp matrs ola F v aşağıdak şkld vrlr: F H J F (4.5.5) v cor v v xc v Dklm tk H J F trmlr sırasıyla, lktro çkrdk cor v v xc v tklşm, Colulomb matrs v Koh Sham opratörüü dğş tokuş v korlasyo kısmıı tmsl dr, dklm ü sol tarafıdak V xc (r) trmyl özdştr v açık şkl aşağıda vrlmştr: F xc v f v f f. ( ) dr (4.5.6) v Dklm v Dklm l vrl lktrok rjlr, B3LYP l vrl Dklm 4..3 lktrok rj ştlğyl özdştr [0,, 3].

44 3 (Br molkülü rjs v gomtrk paramtrlr) DFT modld SCF yötm kullaılarak yapıla hsaplamalarla aşağıda blrtl yolla buluur: Yaklaşık br molkülr yörügms (LCAO yötmyl) grş dğr olarak tahm dlr. Atomk yörügms olarak STO 3G * v 6 3G tml stlr kullaılmıştır. Elktro yoğuluğu bu tahm molkülr yörügmsd hsaplaır v grş dğr olarak kabul dlr. DFT SCF yötm l rj fadlr hsaplaır. Hsaplaa C lr d lr tkrar hsaplaır. Yukarıda blrtl yollarda br başlagıç dğr hsaplaır v bu souçlarla SCF hsaplamaları tkrar başlar. Hsaplamalarda ld dl büyüklüklr br öck dğr l ld dl so dğr arasıdak fark kabul dlblr br svyy dğd hsaplama şlm durdurulur. 4.6 SQM Mtodu Pulay tarafıda formül dl kuvvt (vya gradyt) mtodu, çok atomlu molküllr kuvvt alaları, rj koordata gör brc türv sıfır olduğu durumda molkülü dg durum gomtrs buluur. Erj koordata gör kc türv s kuvvt sabt vrr. Kuvvt sabtd s molkülü ttrşm sabtlr hsaplaablr. HF modl l yapıla hsaplamalar, kuvvt sabtlr v frkaslarda sstmatk %0-5 hatalı souçlar vrmştr. Ölçül frkas dğrlr l hsaplaa frkas dğrlr arasıdak farkı gdrmk amacı l ölçklm mtodu glştrlmştr. Kuvvt sabtlr grçğd büyük hsaplaması sstmatk olduğu ç

45 33 hsaplaa dğrlr sabt ölçklm faktörlr l çarpılarak grlmlrd %0, bükülmlrd %0 azaltılmış hal gtrlmştr. Pulay v arkadaşları HF/4- G v HF/4- G * ç ölçklmy sstmatk hal gtrmşlr v bu modl HF/4- G v HF/4- G * tabalı SQM modl olarak adladırılmıştır [0]. SQM yötmd, molkülr gomtr doğal ç koordatlarda ld dlr. Doğal ç koordatlar grlm koordatları olarak bağ dğşmlr, dformasyo koordatları s bağ açılarıı v burulmaları dkkat alır. Doğal ç koordatlar grupladırılarak hr br grup ç ölçklm faktörlr blrlmştr. Dk koordatlarda hsaplaa kuvvt sabtlr doğal ç koordatlara çvrlr. Ölçklm doğal koordatlardak kuvvt sabt matrs lmalarıa uygulaışı aşağıda vrldğ gbdr: F SQM j ( s s ) / F (4.6.) j to j Dklm 4.6. dk s, s sırasıyla. v j. Doğal ç koordatlara karşılık gl j ölçklm faktörlrdr [0]. Hsaplamalarda takp dl yol, şlm sırasıa gör aşağıda vrlmştr: İclck molkülü yaklaşık gomtrs vr olarak grlr. Gomtrk optmumlaştırmaı yapılması, hsaplama mtodu v kullaılacak tml st sçlr. Gomtrk optmumlaştırması sçl modl çrçvsd rj brc aaltk türvd hsaplaır. Erj brc aaltk türv gradyt vktörü g y vrr. g sıfır olması molkülr sstm dgd olması dmktr. Bu durumda molkülü yapısı hsaplaır. Molkülü ttrşm frkasıı hsaplaması, gomtr optmumlaştırması l ld dl gomtr vrlrd, rj kc aaltk türv hsaplaır.

46 34 İkc türv bz kuvvt sabtlr vrr. Kuvvt sabtlrd ttrşm frkasları harmok yaklaşımı yapılarak hsaplaır [0]. Gomtrk optmumlaştırma v ttrşm frkaslarıı hsaplaması Gaussa 98 pakt programıda B3LYP/STO - 3G * v B3LYP/6 3G tml stlr kullaılarak grçklştrlmştr.

47 BÖLÜM 5. SONUÇ v TARTIŞMALAR Kmyasal blşklrm özllklr blrlmd dysl ttrşm spktrumları ömldr. Blhassa, y stzl br madd yapısıı blrlmd v çalışmaya yö göstrms bakımıda kırmızı altı spktroskops çok ömldr. Ttrşm frkaslarıı kuatum mkaksl hsaplamaları, çştl ttrşm modlarıı şartlms v spktrumlarıı açıklamasıda yardımcı olur. Buula brlkt harmok potasyllr üstl olması, tork olarak hsaplaa frkasları dysl frkaslarda büyük çıkmasıa d olur. Tork olarak hsaplaa frkasları dysl frkaslarda büyük çıkmasıı dğr br d d, tml stlr taımlamasıda lktro korlasyo tks ksklğdr [4]. So zamalarda mağzyumlu amo bzok astlr ttrşm özllklr dysl olarak kırmızı altı spktroskops l çalışılmıştır [5]. ABA (Mg) (mtal tuzlu amo bzok ast, C 4 H O 4 N Mg) lgad molkülüü ltratürdk çalışmalarda COO v Mg + arasıda br yok bağ oluşturduğu v k amo grubuu çrdğ göstrlmştr. Bu çalışmada Gaussa 98 pakt programıda B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* tml stlr kullaılarak ABA (Mg) molkülüü ttrşm frkasları tork olarak hsaplamış v ld dl souçlar dysl souçlarla karşılaştırılmıştır. Eld dl tork souçlar B3LYP/6 3G ç 0,9800 v B3LYP/STO 3G* ç 0,9550 uyum faktörlr l düzlmştr [6]. Lgad lgad tklşms v lgad mtal tklşmsd dolayı orgak grupları çvrsdk lktrok yapı çok farklı olduğuda mtal tuzları ç ltratürd uyum faktörlr buluamadı [7]. ABA(Mg) molkülüü gomtrk yapısı k farklı tml stl hsaplamıştır (B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* ).

48 36 ABA (Mg) molkülü 33 atom çrr (C 4 H O 4 N Mg ) v C V okta grubuda olduğu tork olarak hsaplamıştır. Bu molkülü 3N 6 bağıtısıa gör 93 ta ttrşm modu vardır. ABA (Mg) molkülüü ltratürd kırmızı altı v Rama aktf badları blrlmştr. ABA (Mg) molkülüü C V okta grubuu karaktr tablosu dkkat alıarak taımlaa modları yölmlr aşağıdak tabloda göstrlmştr [8]. C v E C v (y) v (xy) v (yz) xy(düzlm ç) z (düzlm dışı) ABA (Mg) molkülüü smtr türlr (düzlm ç vaya düzlm dışı) yukarıdak tabloda drgbl göstrmlr kullaılarak bulablrz. a R. ( R). ( R) (5.) g Dklm 5. kullaıldığıda dört çşt smtr türü ç (A, A, B, B ) 93 ttrşm taımlaır. Dklmd a,. Smtrdk oktaları sayısı; g, gurubu drcs; R, drgbl göstrmd matrs karaktr gör (R) v R smtr sayısıdır [8]. Dklm 5. ABA (Mg) ç çözümldğ zama dağılım şöyldr: 3A (IR,R)+4A (R)+3B (IR,R)+6 B (IR) (IR= Kırmızı altı aktf, R= Rama aktf). ABA (Mg) molkülüü hsaplaa gomtrk paramtrlr Tablo 5. v Tablo 5. d vrlmştr. Eld dl souçlar ltratürdk souçlarla uyguluk göstrmktdr [9, 30]. Molkülü X ışıları l aalz yapılmadığıda sadc tork olarak hsaplaa souçları gomtrk yorumu yapılmıştır. ABA (Mg) molkülüü B3LYP/6 3G tml st l ld dl göstrm şkl 5..a v B3LYP/STO 3G* tml st l ld dl göstrm şkl 5..b l

49 37 vrlmştr. Tork çalışma l ld dl molkülü gomtrk yapısıda Mg dört bağı bulumaktadır. Fakat Mg yalız k bağ yaptığı y blmktdr. Bu soucu sadc molkülü oluştura amo grupları mzomrk tksd lr gldğ söylblr. Bu çalışma mzomrk tky taımlamada y br örktr. Bu dlrl molkülü şkl 5..a da vrl göstrmd, Mg oluşturduğu dört bağda yalız ks göstrlmştr. Molkülü gomtrk paramtrlr vrldğ Tablo 5. v Tablo 5. d s molkülü tüm bağ v açı paramtrlr vrlmştr. Tablo 5. ABA(Mg) molkülüü bağ uzulukları (Ǻ) STO 3G* 6 3G C() - C(),3946,385 C() - C(6),430,44 C() - H(7),097,089 C() - C(3),496,407 C() - H(8),0999,0804 C(3) - C(4),439,407 C(4) - C(5),3945,385 O(6) - Mg(7),784,04 Mg(7) - O(8),8737,043 O(8) - C(30),365,348 C(9) - C(0),3986,385 C(30) - O(33),360,349 C(9) - O(6),7800,350 C(9) - C(4),496,407 C(3) - C(4),494,407 C(3) - H(9),0998,0804 C(4) - C(30),50,455 C(4) - H(0),330,0805 C(5) - C(6),430,44 C(5) - H(),0979,089 C(6) - N(),48,3769 C(9) - O(5),346,348 N() - H(3),0455,008 N() - H(4),0455,008 C(9) - H(5),0998,0804 C(0) - C(),469,44 C(0) - H(6),0975,089 C() - C(),469,44 C() - N(7),439,3769 C() - C(3),3985,385 C() - H(8),0975,089 N(7) - H(3),0477,008 N(7) - H(3),0477,008 C(3) - C(9),485,455

50 38 Tablo 5. ABA(Mg) molkülüü bağ açıları (º) STO 3G* 6 3G C() - C() - C(6) 9,907 0,476 C() - C() - H(7) 0,8805 0,08 C(6) - C() - H(7) 9,68 9,447 C() - C() - C(3) 0,6785 0,7637 C() - C() - H(8) 0,656 0,6666 C(3) - C() - H(8) 9,555 8,5696 C() - C(3) - C(4) 9,096 8,867 C() - C(3) - C(9) 8,570 0,566 C(4) - C(3) - C(9),6334 0,57 C(3) - C(4) - C(5) 0,3087 0,7639 C(3) - C(4) - H(0) 5,787 8,579 C(5) - C(4) - H(0) 4,5 0,663 C(4) - C(5) - C(6) 0,5 0,476 C(4) - C(5) - H() 0,895 0,083 C(6) - C(5) - H() 8,9587 9,446 C() - C(6) - C(5) 9,6788 8,6574 C() - C(6) - N() 0,0055 0,67 C(5) - C(6) - N() 0,96 0,674 C() - C(3) - C(4) 0,470 0,7637 C() - C(3) - H(9) 0,799 0,6664 C(4) - C(3) - H(9) 8,7836 8,5700 C(9) - C(4) - C(3) 9,5966 8,8630 C(9) - C(4) - C(30) 0,40 0,5689 C(4) - C(30) - O(33),640,9455 C(3) - C(9) - O(5) 0,4354,959 C(6) - N() - H(3) 4,79,06 C(6) - N() - H(4) 4,379,0 H(3) - N() - H(4),493 7,7783 O(6) - Mg(7)-O(8) 37,500 34,5688 Mg(7)-O(8) - C(30) 84,890 88,868 C(0) - C(9) - C(4) 0,44 0,7635 C(0) - C(9) - H(5) 0,886 0,6665 C(4) - C(9) - H(5) 8,7468 8,5700 C(9) - C(0) - C() 0,0633 0,476 C(9) - C(0) - H(6) 0,5986 0,088 C() - C(0) - H(6) 9,3380 9,44 C(0) - C() - C() 9,453 8,6577 C(0) - C() - N(7) 0,0 0,67 C() - C() - N(7) 0,975 0,67 C() - C() - C(3) 0,0733 0,4760 C() - C() - H(8) 9,333 9,443 C(3) - C() - H(8) 0,594 0,088 C(3) - C(4) - C(30) 0,630 0,568 C() - N(7) - H(3),707,09 C() - N(7) - H(3),764,07 H(3) - N(7) - H(3) 09,9478 7,7784 O(8) - C(30) - C(4),760,957

51 39 Tablo 5. ABA(Mg) molkülüü dhdral bağ açıları (º) STO 3G* 6 3G C(6) - C() - C() - C(3) 0,048-0,000 C(6) - C() - C() - H(8) 79, ,0000 H(7) - C() - C() - C(3) -79, ,9983 H(7) - C() - C() - H(8) -0,0990-0,006 C() - C() - C(6) - C(5) 0,088-0,0007 C() - C() - C(6) - N() 75,988 79,9994 H(7) - C() - C(6) - C(5) 79, ,9990 H(7) - C() - C(6) - N() -4,083 0,0009 C() - C() - C(3) - C(4) -0,059 0,00 C() - C() - C(3) - C(9) 79, ,9970 H(8) - C() - C(3) - C(4) -79, ,9980 H(8) - C() - C(3) - C(9) 0,007 0,006 C() - C(3) - C(4) - C(5) 0,0030-0,0035 C() - C(3) - C(4) - H(0) 79, ,9930 C(9) - C(3) - C(4) - C(5) -79, ,9960 C(9) - C(3) - C(4) - H(0) -0,668 0,006 C() - C(3) - C(9) - O(5) -79,690 0,003 C(4) - C(3) - C(9) - O(5) 0,39-79,9970 C(3) - C(4) - C(5) - C(6) 0,0684 0,007 C(3) - C(4) - C(5) - H() 79, ,9960 H(0) C(4) - C(5) - C(6) -79, ,994 H(0) C(4) - C(5) - H() 0,444-0,0067 C(4) - C(5) - C(6) - C() -0,0848-0,0005 N(7) - C() - C() - C(3) 75,633-79,9980 N(7) - C() - C() - H(8) -4,4980 0,0008 C(0) - C() - N(7) - H(3) -54, ,9980 C(0) - C() - N(7) - H(3) -9,6747 0,0538 C() - C() - N(7) - H(3) 9,74-0,000 C() - C() - N(7) - H(3) 54, ,9480 C() - C() - C(3) - C(4) -0,038-0,0045 C() - C() - C(3) - H(9) 79,76 79,9978 C(9) - C(4) - C(30) - O(33) -0,090-0,03 C(4) - C(5) - C(6) - N() -76, ,9994 H() - C(5) - C(6) - C() -79,900 79,9985 H() - C(5) - C(6) - N() 4,88-0,006 C() - C(6) - N() - H(3) 57,546 79,9686 C() - C(6) - N() - H(4) 7,3630-0,05 C(5) - C(6) - N() - H(3) -6,5370-0,033 C(5) - C(6) - N() - H(4) -56, ,9749 O(6) - Mg(7) - O(8) - C(30) 48, ,09 Mg(7) - O(8) - C(30) - C(4) -78, ,9885 C(4) - C(9) - C(0) - C() 0,040-0,004 C(4) - C(9) - C(0) - H(6) 79, ,9977 H(5) - C(9) - C(0) - C() -79,760 79,9973 H(5) - C(9) - C(0) - H(6) 0,080-0,0009 ( Dvamı var )

52 40 Tablo 5. ABA(Mg) molkülüü dhdral bağ açıları (º) STO 3G* 6 3G C(0) - C(9) - C(4) - C(3) 0,0890-0,000 C(0) - C(9) - C(4) - C(30) -79,770 79,9987 H(5) - C(9) - C(4) - C(3) 79, ,9984 H(5) - C(9) - C(4) - C(30) 0,0790-0,007 C(9) - C(0) - C() - C() -0,675 0,004 C(9) - C(0) - C() - N(7) -75,630-79,9977 H(6) - C(0) - C() - C() 79,966-79,9977 H(6) - C(0) - C() - N(7) 4,5059 0,0005 C(0) - C() - C() - C(3) 0,666 0,000 C(0) - C() - C() - H(8) -79, ,9989 H(8) - C() - C(3) - C(4) -79,950 79,9967 H(8) - C() - C(3) - H(9) -0,59-0,000 C() - C(3) - C(4) - C(9) -0,0900 0,0046 C() - C(3) - C(4) - C(30) 79,754-79,9940 H(9) - C(3) - C(4) - C(9) -79, ,9980 H(9) - C(3) - C(4) - C(30) -0,0780 0,0034 C(9) - C(4) - C(30) - O(8) 79, ,9774 C(3) - C(4) - C(30) - O(8) -0,0096-0,037 C(3) - C(4) - C(30) - O(33) -79, ,9757

53 4 Şkl 5..a ABA (Mg) molkülüü göstrm Şkl 5..b ABA (Mg) molkülüü göstrm

54 4 ABA (Mg) molkülüü hsaplaa ttrşm frkasları, Atalay, Okur v Dmr ld ttğ dysl frkaslarla karşılaştırma yapablm amacıyla tablo 5.3 d vrlmştr. Bu molkülü dysl spktrumu Şkl 5. d vrlmştr. Dysl spktrum [5] t alımıştır. Bu molkül ç tork olarak, B3LYP/6 3G l ld dl spkrum Şkl 5.3 t v B3LYP/STO 3G* l ld dl spktrum s Şkl 5.4 t vrlmştr. Şkl 5.3 v Şkl 5.4 l vrl spktrumlar uyum faktörü l çarpılarak düzlmmştr (B3LYP/6 3G ç 0,9800 v B3LYP/STO 3G* ç 0,9550). Dysl spktrum v B3LYP/6 3G l ld dl spktrumu karşılaştırılması Şkl 5.5 t vrlmştr. Hsaplaa v dysl olarak bulumuş ttrşmlr dkkatlc karşılaştırılmışlardır [5]. Bu çalışmada molkülü smtrsd dolayı ayı ttrşm modlarıı br sçlmştr (sçm ayı cm - dk modlar arasıda yapılmıştır). Bu dl bu çalışmada 3 ttrşm modu dkkat alımıştır. Ölçül v hsaplaa frkasları sapmalarıa gör, DFT mtodu gld ttrşm frkas hsaplamalarıda daha az kullaılır [3]. Bu dl bu çalışmada, B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* tml stlr kullaılmıştır [6]. B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* tml stlr l hsaplaa ttrşm frkasları dysl ttrşm frkasları l daha y uyum göstrmştr. Bu çalışmada ld dl tork souçları, ltratürdk dysl çalışmalarla ld dl souçlar l karşılaştırılması tcsd, hr k soucuda uyumlu olduğu tablo 5.3 t görülmktdr. Bast br tml st ola STO 3G* l ld dl souçlar bl dysl souçlarla y uyum sağlamaktadır. 6 3G tml st STO 3G* y gör daha y br kuatum mkaksl yaklaşıma sahp olduğu ç bu stl ld dl frkaslar dysl frkaslarla daha y uyum göstrr. Buula brlkt IR aktf modları STO 3G* v 6 3G tml stlr l ld ttğmz frkaslar 3000 cm - üstüdk dğrlrd dysl dğrlrl aralarıdak fark 3000 cm - altıdak dğrlrdk farkta daha büyüktür. Dysl ttrşm frkasları; ltratürd Atalay, Okur v Dmr tarafıda [5] 767 cm - kadar vrlmştr; fakat, tork olarak B3LYP/6 3G, B3LYP/STO 3G*

55 43 tml stlr l MgO smtrk v asmtrk grlmlr hsaplaarak 767 cm - d daha düşük dğrlrd olduğu tspt dlmştr. Souç olarak ltratürd yapıla çalışmalar dkkat alıdığıda bu çalışmada ld dl tork souçları dysl souçlarla uyum çd olduğu söylblr [5].

56 44 Tablo 5.3 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/6 3G v B3LYP/STO 3G* srtlr l hsaplaa ttrşm frkasları (cm - ) İşartlms a Dy. b (cm - ) 6-3 G (cm - ) STO-3G* (cm - ) a (NH ) 349 vs s (NH ) 3390 s (r(ch)) 966 s s a (r(ch)) 90 s a (CO) 666 vs (CC) s 60 s (NH ) 596 vs (NH ) 567 w (CN) 434 vs 4 38 (NCO) (NH ) 337 w (NH ) 84 vs (r(ch)) 67 vs (r(ch)) 8 w (NH ) 073 w (r(ch)) 955 vs (CO ) 838 s (r(cc)) 767 s (CO) (r(cc)) a (MgO) (CO) s (MgO) (NH ) (NH ) (C-NH ) (MgO) (MgO) (r(cc)) (MgO) (MgO) - 0 r (MgO) tml a [3], [33], [34], [35] umaralı kayaklarda alımıştır. b [5] umaralı kayakta alımıştır Şddt; vs: çok kuvvtl, s: kuvvtl, w:zayıf a, asmtrk grlm; s, smtrk grlm;, düzlm ç bükülm;, düzlm dışı bükülm;, burulma; r, halka ttrşm;, açı bükülms

57 Şkl 5. ABA (Mg) molkülüü dysl spktrumu (Düşy ks frkas cm - v yatay ks s % gçrglktr). 45

58 Şkl 5.3 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/6 3G l ld dl spktrumu (Düşy ks frkas cm - v yatay ks s gçrglktr). 46

59 Şkl 5.4 ABA (Mg) molkülüü B3LYP/STO - 3G* l ld dl spktrumu (Düşy ks frkas cm - v yatay ks s gçrglktr). 47

60 Şkl 5.5 ABA (Mg) molkülüü dysl spkrumu v B3LYP/6 3G l ld dl spktrumu karşılaştırılması (düşy ks frkas cm - v yatay ks s % gçrglktr). 48

61 KAYNAKLAR [] CANSOY, Ç, Kuvatum Mkağ, Clt No: 3A, İ.Ü.F.F, s. 8, 994 [] HSİAO, Y.W., A Nw Smmprcal Mthod for Elctroc Structur,Ph. D. Thss, Uvrsty Of Florda, s: 5, 999 [3] PAULİNG, L., WİLSON, E. B., Itroducto to Quatum Mchacs, McGraw-Hıll, s: 59-90, 935 [4] BRANSDEN, B. H., JOACHAIN, C. J., Atom v Molkül Fzğ, Blm Yayıcılık, s: , 999 [5] KARAOĞLU, B., Kuatum Mkağ Grş, Blg Tk, s: 98-8, 997 [6] POPLE, J. A., BEVERIDGE, D. L., Approxmat Molcular Orbtal Thory, McGraw-Hıll, s: 4-56, 970 [7] DEWAR, M. J. S., Th Molcular Orbtal Thory of Orgac Chmstry, McGraw-Hıll, s: 8-89, 969 [8] GOCA, N., Optk, Aktf, s: 8-5, Erzurum, 000 [9] HECHT, E., Optcs, Addso-Wsly, s: 74-75, 998 [0] GÜNDÜZ, T., İstrümtal Aalz, Gaz Ktabv, s: 533, Akara, 00 [] SKOOG, D. A., HOLLER, F. J., NİEMAN, T. A., Prcıpls of Istrumtal Aalyss, Harcourt Brac, s: 38, 998 [] YILDIZ, A., GENÇ, Ö., BEKTAŞ, S., Estrümatal Aalz Yötmlr, H. Ü. Yayıları, s: 77-80, 997 [3] NAKAMOTO, K., Ifrard d Rama Spctra of Iorgac ad Coordato Compouds, Part A, Joh Wly-Sos, s: 3-33, 997 [4] HERZBERG, G., Molcular Spctra ad Molcular Structur, Volum II, Krıgr Publshg Compay, 99 [5] HERZBERG, G., Molcular Spctra ad Molcular Structur, Volum III, Krıgr Publshg Compay, s: 40-5, 99

62 50 [6] BAYIN, S. Ş., F v Mühdslk Blmlrd Matmatk Yötmlr, Mtü Prss, s: 7-30, 000 [7] ARFKEN, G. B., WEBER, H. J., Mathmatcal Mthods for Physcsts, Acadmc Prss, s: , 995 [8] McHALE, J. L., Molcular Spctroscopy, Prtc-Hall, s: 65, 999 [9] HERZBERG, G., Molcular Spctra ad Molcular Structur, Volum I, Krıgr Publshg Compay, s: 89, 989 [0] BAHAT, M., Kazol Molkülüü Kuvvt Alaıı DFT B3LYP/6-3G* Tabalı SQM Mtodu l Hsabı v Bazı Hofma-Tp Koplkslr Ttrşmsl Spktroskop l İclms, Doktora Tz, G. Ü. F Blmlr Esttüsü Fzk Aablm Dalı, Akara, Kasım 000 [] FORESMAN, J. B., FRİSCH, E., Explorg Chmstry wth Elctroc Structur Mthods, Gaussa Ic., Pttsburgh PA, s: 97-73, 993 [] JENSEN, F., Itroducto to Computatoal Chmstry, Joh Wly-Sos, s: 50-8, 999 [3] ATKINS, P. W., FRIEDMAN, R. S., Molcular Quatum Mchacs, Oxford Uvrsty Prss, s: , 997 [4] YU, L., SRINIVAS, G.N., SCHWARTZ, M., Scal Factors for C O Vbratoal Frqucs Orgaomtallc Complxs, J. Mol. Struct. (Thochm.), I Prss, s: -6, 003 [5] ATALAY, Y., OKUR, I., DEMIR, Z., A Ifrard Spctroscopc Study o a Dvalt Mtal Salt of p Amobzoc Acd [ABA(Mg)] Ttracyaocklat, Spct. Ltt., 35, s: 9-3, 00 [6] FRİSCH, M.J., TRUCKS, G.W., SCHLEGEL, H.B., SCUSERİA, G.E., ROBB, M.A., CHEESEMAN, J.R., ZAKRZEWSKİ, V.G., MONTGOMERY, Jr. J.A., STRATMANN, R.E., BURANT, J.C., DAPPRİCH, S., MİLLAM, J.M., DANİELS, A.M., KUDİN, K.N., STRAİN, M.C., FARKAS, O., TOMASİ, J., BARONE, V., COSSİ, M., CAMMİ, R., MENNUCCİ, B., POMELLİ,C., ADAMO, C., CLİFFORD, S., OCHTERSKİ, J., PETERSSON, G.A., AYALA, P.Y., CUİ, Q., MOROKUMA, K., MALİCK, D.K., RABUCK, A.D., RAGHAVACHARİ, K., FORESMAN, J.B., CİOSLOWSKİ, J., ORTİZ, J.V., STEFANOV, B.B., LİU, G., LİASHENKO, A., PİSKORZ, P., KOMAROMİ, I., GOMPERTS, R., MARTİN, R.L., FOX, D.J., KEİTH, T., AL-LAHAM, M.A., PENG, C.Y., NANAYAKKARA, A., GONZALEZ, C., CHALLACOMBE, M., GİLL, P.M.W., JOHNSON, B., CHEN, W., WONG, M.W., ANDRES, J.L., GONZALEZ, C., HEAD-GORDON, M., REPLOGLE, E.S., POPLE, J.A., Gaussa 98 (rvso A.), Gaussa, Ic., Pttsburgh, PA, 998.

63 5 [7] COLLMAN, J.P., HEDEDUS, L.S., NORTON, J.R., FINKE, R.G., Prcpls ad Applcatos of Orgaotrasto Mtal Chmstry, Mll Vally, Calf: Uvrsty Scc, s: 80-0, 987 [8] ALBERT, C. F., Chmcal Applcatos of Group Thory, d.dto, Wly Itrscc, Nw York, s: 7-97, 970. [9] YU KOBITSKI, A.., SCHOLZ, R., ZAHN, D.R.T., Thortcal Studs of th Vbratoal Proprts of th 3, 4, 9, 0, - Pryl Ttracarboxylc Dahydrd (PTCDA) molcul, J. Mol. Struct. (Thochm.), xx, s: -8, 003 [30] NANDINI, G., SATHYANARAYANA, D.N., Ab Ito Studs o Gomtry ad Vbratoal Spctra of N Mthyl Formamd ad N - Mthylactamd, J. Mol. Struct. (Thochm.), 579, s: -9, 00 [3] ONG, K.K., JENSEN, J.O., HAMEKA, H.F., Thortcal Studs of th Ifrard ad Rama Spctra, J. Mol. Struct. (Thochm.), 459, s: 3-44, 999 [3] KASAP, E., ÖZÇELIK, S., Vbratoal Spctroscopc Studs o th Hofma Dab Typ Bz Clathrats: M (, 4 Damobuta) N (CN) 4, 5 C6 H6 (M = M, F, Co, N or Cd), J. Icl. Phom, 8 (3), s: 59-67, 997 [33] KASAP, E., KANTARCI, Z., Vbratoal Spctroscopc Studs o th T d - Typ Clathrats: M (Trmthyldam) M ı (CN) 4. C6 H6 (M = M, or Cd, M ı = Cd or Hg), J. Icl. Phom, 8, s: 7-4, 997 [34] SERTBAKAN, T.R., SAĞLAM, S.,KASAP, E., KANTARCI, Z., Vbratoal Spctroscopc Studs o th Hofma DAON Typ Clathrats: M (, 8 Damoocta) N (CN) 4. G (M = Co, N, or Cd; G =.- Dchloro bz or.4-dchlorobz), J. Mol. Struct. (Thochm.), 48, s: 75-79, 999 [35] KASAP, E., ÖZBAY, A., ÖZÇELIK, S., Ifrard ad Rama Spctroscopc Study of th Hofma Typ Clathrats: M (, 7 Damohpta) N (CN) 4.G (M = N or Co; G = Chlorobz, m-xyl or Naphthal), J. Mol. Struct. (Thochm.), 408/409, s: , 997

64 5 ÖZGEÇMİŞ İsmal YILMAZ, 973 Grd doğumlu olup, İlk v Orta öğrm Yçağa da tamamladı. 994 yılıda Çukurova Üvrsts Fzk Bölümüü kazadı. Çukurova Üvrsts Fzk Bölümüd 999 yılıda mzu oldu. 00 yılıda Sakarya Üvrsts F Blmlr Esttüsü Fzk Aablm Dalı Yüksk Lsas programıa kaydoldu. 000 yılıda br Sakarya Üvrsts Eğtm Fakülts İlköğrtm Bölümü F Blgs Eğtm Aablm Dalıda Araştırma Görvls olarak çalışmaktadır.