Solunum Fonksiyon Testleri DR. Z. TOROS SELÇUK NISAN 2016

Transkript

1 Solunum Fonksiyon Testleri DR. Z. TOROS SELÇUK NISAN 2016

2 Hedefler SFT kısımlarını öğrenmek İndikasyonlar, kontrindikasyonlar Sık görülen hastalıklardaki paternler SFT nin ayırıcı tanıya katkısı

3 Kollajen vasküler hastalıklara bağlı interstisyel akciğer hastalığında aşağıdaki parametrelerden hangisi izlenmelidir? a) Total akciğer kapasitesi (TLC) b) RV / TLC (RV = Residüel hacim) c) Zorlu vital kapasite (FVC) d) FEV1 (1. saniye zorlu ekspirasyon hacmi) e) Diffüzyon kapasitesi (DLCO)

4 68 y erkek hasta akut başlayan solunum zorluğu ile başvuruyor. Acil servisteki akciğer filminde bilateral pulmoner infiltrasyonlar var. SFT de FEV1 ve FVC azalmış, FEV1/FVC normal, DL CO yüksek bulunuyor. Aşağıdaki tanılardan hangisi doğrudur? a. Pulmoner ödem b. Aspirasyon pnömonisi c. Pulmoner tromboemboli d. Alveoler hemoraji e. Interstisyel akciğer hastalığı

5 SOLUNUM HASTALIKLARI Obstruktif hastalıklar Restriktif hastalıklar Pulmoner vasküler hastalıklar

6 SOLUNUM HASTALIKLARI Obstruktif hastalıklar Restriktif hastalıklar Pulmoner vasküler hastalıklar pulmoner parankimal göğüs duvarı ve plevra nöromüsküler

7 SOLUNUM HASTALIKLARI Obstruktif hastalıklar Malign hastalıkları Restriktif hastalıklar İnfeksiyon hastalıkları Pulmoner vasküler hastalıklar Kritek PA & Choi AMK, 2016

8 Kritek PA & Choi AMK, 2016

9

10 PULMONARY FUNCTION TESTS Spirometry Flow Volume Loop Bronchodilator response Lung volumes Diffusion capacity (DLCO) Bronchoprovocation testing Maximum respiratory pressures Simple and complex cardiopulmonary exercise testing

11

12 İndikasyonlar - Tanısal Pulmoner belirti ve bulguların değerlendirilmesi Nefes darlığı Efor dispnesi Kronik öksürük Göğüs deformiteleri Yüksek riskli toplulukların taranması Anormal laboratuvar sonuçları Akc gr, EKG, AKG, hemoglobin Cerrahi öncesi değerlendirme Pulmoner ilaç toksitesi izlenmesi

13

14 İndikasyonlar Prognostik Hastalık şiddetinin belirlenmesi Tedaviye yanıtın izlenmesi Tedavi hedeflerinin seçilmesi Cerrahi tedavi için seçim Maluliyet belirlenmesi

15

16 Bedside pulmonary function tests RESPIRATORY RATE Essential yet frequently undervalued component of PFT Important evaluator in weaning & extubation protocols - Increased RR muscle fatigue work load weaning fails

17 Bedside pulmonary function tests Sabrasez breath holding test: Ask the patient to take a full but not too deep breath & hold it as long as possible. >25 SEC. NORMAL Cardiopulmonary Reserve (CPR) SEC LIMITED CPR <15 SEC VERY POOR CPR (Contraindication for elective surgery) SEC 3500 ml VC SEC 2000 ml VC SEC 3000 ml VC 5 10 SEC 1500 ml VC SEC 2500 ml VC

18 Bedside pulmonary function tests SCHNEIDER S MATCH BLOWING TEST: Maximum Breathing Capacity. Ask to blow a match stick from a distance of 6 (15 cms) with Mouth wide open Chin rested/supported No purse lipping No head movement No air movement in the room Mouth and match at the same level

19 Bedside pulmonary function tests Can not blow out a match MBC < 60 L/min FEV1 < 1.6L Able to blow out a match MBC > 60 L/min FEV1 > 1.6L MODIFIED MATCH TEST: DISTANCE MBC 9 >150 L/MIN. 6 >60 L/MIN. 3 > 40 L/MIN

20 Bedside pulmonary function tests COUGH TEST: DEEP BREATH F/BY COUGH ABILITY TO COUGH STRENGTH EFFECTIVENESS INADEQUATE COUGH IF: FVC<20 ML/KG FEV1 < 15 ML/KG PEFR < 200 L/MIN. *A wet productive cough / self propagated paraoxysms of coughing patient susceptible for pulmonary complication.

21 Bedside pulmonary function tests FORCED EXPIRATORY TIME: After deep breath, exhale maximally and forcefully & keep stethoscope over trachea & listen. N FET 3 5 SECS. OBS.LUNG DIS. > 6 SEC RES. LUNG DIS. < 3 SEC

22 Bedside pulmonary function tests WRIGHT PEAK FLOW METER: Measures PEFR (Peak Expiratory Flow Rate) MALES L/MIN. FEMALES L/MIN. <200 L/ MIN. INADEQUATE COUGH EFFICIENCY.

23 SPİROMETRİ Fizyolojik bir test İnspirasyon /ekspirasyon sırasında zamana göre hava hacmi Temel ölçüt hacim veya zaman Spirometry is recommended as the gold standard for the diagnosis of obstructive lung disease Tarama testi

24

25

26

27

28

29

30

31

32 SPİROMETRİ FVC, FEV 1, FEV 1 /FVC VC (svc) IC, ERV FVC VC (± 150 ml) Ekspirasyon süresi 4 6 sn

33 SPİROMETRİ FVC, FEV 1 VC (svc) IC, ERV (L) FEV 1 / FVC < % 70 FVC VC (± 150 ml) Ekspirasyon süresi 4 6 sn Obstruktif hastalık

34

35 Normal Spirometry

36 Obstructive Pattern Decreased FEV 1 Decreased FVC Decreased FEV 1 /FVC - <70% predicted FEV 1 used to follow severity in COPD

37 Obstructive Lung Disease Differential Diagnosis Asthma COPD - chronic bronchitis / - emphysema Bronchiectasis Bronchiolitis Upper airway obstruction

38 FEV1 / FVC < % 70 Based on Post-Bronchodilator FEV1 GOLD

39 Typical spirometric tracings Volume Normal Flow FEV 1 Asthma (after BD) Asthma (before BD) Asthma (after BD) Asthma (before BD) Normal Time (seconds) Volume Note: Each FEV 1 represents the highest of three reproducible measurements GINA 2015 Global Initiative for Asthma

40 Reversibily Testing BD response > % 12 and 200 ml sgaw artışı > % 30-40

41 Normal FEV1 / FVC % FEV1 düşük FVC (VC) düşük FEV1 / FVC normal Restriktif patern?? Akciğer hacimleri TLC

42 Restrictive Pattern Decreased FEV 1 Decreased FVC FEV 1 /FVC normal or increased

43

44 Spirometry Patterns

45 Obstructive Pattern Evaluation Spirometry FEV 1, FVC: FEV 1 /FVC: FV Loop decreased decreased (<70% predicted) scooped Lung Volumes TLC, RV: increased Bronchodilator responsiveness

46 Restrictive Pattern Evaluation Spirometry FVC, FEV 1 : FEV 1 /FVC: FV Loop DLCO Lung Volumes TLC, RV: decreased normal or increased witch s hat decreased decreased Muscle pressures may be important

47 Flow Volume Loop

48 Upper Airway Obstruction Variable intrathoracic obstruction Variable extrathoracic obstruction Fixed obstruction

49

50 Upper Airway Obstruction

51 Variable extrathoracic Large airway obstruction Fixed

52 Maximal inspiratory / expiratory pressure ( MIP & MEP) Maximal inspiratory pressure (MIP) is the lowest pressure developed during a forceful inspiration against an occluded airway. Maximal expiratory pressure (MEP) is the highest pressure that can be developed during a forceful expiratory effort against an occluded airway. Reproducibility within 20% or 10 cmh2o, whichever is greater.

53 Maximal inspiratory / expiratory pressure ( MIP & MEP) Maximal inspiratory pressure (MIP) Kadınlarda - 50 cm H 2 O Erkeklerde - 75 cm H 2 O Azalmışssa nöromüsküler hastalıklar diafram, interkostal, yardımcı solunum kasları hiperinflasyon (amfizem) weaning

54 Maximal inspiratory / expiratory pressure ( MIP & MEP) Maximal expiratory pressure (MEP) Kadınlarda 80 cm H 2 O Erkeklerde 100 cm H 2 O Azalmışssa nöromüsküler hastalıklar yüksek RV (amfizem) öksürük yetersizliği

55 Maximal inspiratory / expiratory pressure ( MIP & MEP) Male: Female: MIP LLN: 62 (0.15 x age) 62 (0.50 x age) MEP LLN: 117 (0.83 x age) 95 (0.57 x age)

56 Akciğer hacimleri Pletismografi Helyum dilüsyon Nitrojen washout tekniği VC, IC, ERV FRC TGV RV TLC RV / TLC (N: % 20 35) Raw, Gaw, sgaw

57 Volume-constant body plethysmograph

58 Body box

59 Lung Volumes Patterns Obstructive - TLC > 120% predicted - RV > 120% predicted Restrictive - TLC < 80% predicted - RV < 80% predicted

60 TGV (Thoracic Gas Volume) TLC < % 80 veya LLN Restriktif akciğer hastalığı tanısı Obstruktif hastalıklar TGV > TLC FRC box > FRC gas trapped (hapsolmuş) hava hacmi FRC box / FRC gas LVRS

61 Diffüzyon kapasitesi (DL CO) Alveoler kapiller membrandan gaz (CO) diffüzyonu CO O 2 ye göre hemoglobine 210 kat daha fazla bağlanır. Membranı etkileyen faktörler, Hb, kapiller kan akımı DL CO kişinin akciğer hacmine bağlı olarak değişir (E > K) Normal ml/min/mm Hg. Egzersiz sırasında 2-3 kat artabilir.

62

63 Diffüzyon kapasitesi (DL CO) Etkileyen faktörler * Hb, Htc, COHb * Alveolar P CO2 * Pulmoner kapiller kan hacmi * Vücut pozisyonu * Deniz düzeyine göre yükseklik * Astım ve obesite

64 Diffüzyon kapasitesi (DL CO) DL CO alveolar hacimle (V A ) doğrudan ilişkilidir. DL CO / VA DL CO da azalma Fibrotik / interstisyel akciğer hastalıkları Obstruktif akciğer hastalıkları Alveolitis Pulmoner ödem Hacim kaplayan lezyonlar Pulmoner vasküler hastalıklar

65 Diffusing Capacity Decreased DLCO (<80% predicted) Obstructive lung disease Parenchymal disease Pulmonary vascular disease Anemia Increased DLCO (> % predicted) Asthma (or normal) Pulmonary hemorrhage Polycythemia Left to right shunt

66 DL CO düşük DL CO / V A düşük DL CO / V A değerine bakın Hava yolu obstruksüyonu Artmış ölü boşluk DL CO / V A normal Azalmış akciğer hacimleri Parankimal hastalıklar Pulmoner vasküler hastalıklar Pulmoner hipertansiyon (PAH) DL CO <% 50 DL CO yüksek ek testler: AKG, egzersiz desatürasyon testi artmış pulmoner kan hacmi, hemoraji, soldan sağa şantlar, bronşial astım

67 6 dakika yürüme testi (6MWT) Bir tedavi girişiminden önce ve sonra yanıtı değerlendirme Mortalite ve morbidite Amaç 6 dakikada olabildiğince uzağa yürümedir (m.) Merdiven çıkma testi En az 20 m yüksekliği olan merdivenleri olabildiğince hızlı çıkma amaçlanır. A speed of ascent of 15m/min to an elevation of 20 metres accurately predicted a VO2max 20ml/kg/min.

68

69

70 Stair climbing and 6 minute walk test This is a simple test that is easy to perform with minimal equipment Performance VO2 max(ml/kg/min) Interpretation >5 flight of stairs > 20 Low mortality after pneumonectomy, FEV1>2l >3 flight of stairs Low mortality after lobectomy, FEV1>1.7l <2 flight of stairs Correlates with high mortality <1 flight of stairs <10 6 min walk test <600 m <15

71 İnterstisyel akciğer hastalığı Akciğer hacimlerinde azalma (restriktif patern) Akciğer kompliansında azalma Diffüzyon kapasitesinde azalma Hipoksemi (dinlenme / egzersiz)

72 Bahr J & Furst DE, 2008

73 Bahr J & Furst DE, 2008

74 İnterstisyel akciğer hastalığı FVC ve DL CO en sık kullanılan parametreler FVC tekrarlanabilirliği daha fazladır Klinik anlamlı değişiklikler: FVC de % 10 azalma DL CO da 15 azalma Bahr J & Furst DE, 2008

75 İnterstisyel akciğer hastalığı FVC ve DL CO en sık kullanılan parametreler FVC tekrarlanabilirliği daha fazladır Pulmoner tutulumu belirlemede DL CO daha duyarlıdır Klinik anlamlı değişiklikler: FVC de % 10 azalma DL CO da 15 azalma Bahr J & Furst DE, 2008

76 Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri Akım hacim eğrisi İlk uygulanacak SFT Efor bağımlı Obstruktif patofizyoloji FEV 1 / FVC < % 70 obstruktif Efordan bağımsız Büyük hava yolu obstruksüyonu

77 Solunum Fonksiyon Testleri FEV 1 ve FVC de benzer düşüklük akciğer hacimleri ve DL CO ölçülmeli TLC < % 80 restriktif patofizyoloji pulmoner parankimal göğüs duvarı ve plevra nöromüsküler

78 Solunum Fonksiyon Testleri Restriksiyon & düşük DL CO Normal spirometri, normal akciğer hacimleri, düşük DL CO MEP ve MIP pulmoner parankimal hastalık pulmoner vasküler hastalık Nöromüsküler hastalık

79 Kollajen vasküler hastalıklara bağlı interstisyel akciğer hastalığında aşağıdaki parametrelerden hangisi izlenmelidir? a) Total akciğer kapasitesi (TLC) b) RV / TLC (RV = Residüel hacim) c) Zorlu vital kapasite (FVC) d) FEV1 (1. saniye zorlu ekspirasyon hacmi) e) Diffüzyon kapasitesi (DLCO)

80 68 y erkek hasta akut başlayan solunum zorluğu ile başvuruyor. Acil servisteki akciğer filminde bilateral pulmoner infiltrasyonlar var. SFT de FEV1 ve FVC azalmış, FEV1/FVC normal, DL CO yüksek bulunuyor. Aşağıdaki tanılardan hangisi doğrudur? a. Pulmoner ödem b. Aspirasyon pnömonisi c. Pulmoner tromboemboli d. Alveoler hemoraji e. Interstisyel akciğer hastalığı

81 TEŞEKKÜRLER