KAMU HASTANELERİNDE SAĞLIK TURİZMİ VE TURİSTİN SAĞLIĞI UYGULAMA REHBERİ

Transkript

1 KAMU HASTANELERİNDE SAĞLIK TURİZMİ VE TURİSTİN SAĞLIĞI UYGULAMA REHBERİ HAZIRLAYANLAR > Dr. Dursun AYDIN / T.C. Sağlık Bakanlığı (Sağlık Turizmi Koordinatörü) > Süreyya ŞEKER / T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü (Şube Müdürü) > Sultan ŞAHAN / T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü (Veri Kontrol Memuru) ANKARA 2011

2 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 2011 Not: Sağlık Bakanlığı 2011/41 nolu bu kılavuz genelge kapsamında ilgili kişileri bilgilendirme amaçlı hazırlanmış eğitim materyalidir. Diğer özel saglık kurum ve kuruluşlar için geçerli değildir. 2

3 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi SUNUŞ Ülkemize gelen turist sayısı açısından Dünyada 7. Sıradayız. Türkiye ye yaklaşık 30 milyon / yıl turist gelmektedir. Cumhuriyetimizin 100. Yılında 50 milyon turist, 50 milyar USD gelir hedeflenmektedir. Ülkemiz bulunduğu coğrafik, jeopolitik ve stratejik konumu itibari ile bölgesinde her alanda lider konumda olduğu gibi sağlık alanında da lider konuma gelmiştir stratejik eylem planı, 2023 sağlık vizyonu ve hükümet programında da zikir edildiği üzere Türkiye sağlık alanında bölgesinde cazibe merkezi olacak ve sağlık turizminde lider konuma gelecektir. Sağlık turizmi ve turistin sağlığı kapsamında sunulan sağlık hizmetleri her ne kadar özel sağlık sektörün konusu ise de kamu hastaneleri de bu alanda belli sınırlar çerçevesinde hizmet vermeye başlamıştır. Sağlık dönüşüm programı sonrasında kamu hastaneleri de mali açıdan daha özerk bir konuma gelmiş, yüksek kalitede ve ileri teknoloji ile hizmet vermeye başlamıştır. Özellikle 22 şehir hastanesi olarak planlanan sağlık kampusları ile yurt içine ve yurtdışına ileri seviyede sağlık hizmeti sunulacaktır. Bu rehberin amacı; Kamu hastanelerinde sağlık turizmi ve turistin sağlığı kapsamında yabancı uyruklu hastalara sunulacak sağlık hizmetlerinin prosedürleri ve süreçleri hakkında ilgili kişileri bilgilendirmektir. Bu rehber 2011/41 sayılı genelge kapsamında belirlenecek kuralları anlatan ve kamu personelini bu alanda eğitmek için hazırlanmıştır. Ücretlendirmedeki belirlenen fiyatlar tüm kamu hastanelerini (Tıp Fakülteleri dahil) bağlamakta olup yapılanma ve süreçler sadece sağlık bakanlığı hastaneleri için zorunludur. Mevzuat değişiklikleriyle güncellenecek olan bu eğitim materyali ileride gerçek bir kılavuz haline gelecektir. İlgili kişilere bu rehber bilgi amaçlı hazırlanmış olup, güncel mevzuatı ve uygulamaları mutlaka web sitemizden takip edilmesi gerekmektedir. Ekip arkadaşlarıma ve bu projede emeği geçen herkese teşekkür ederim. Saygılarımla. Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmi Koordinatörü 3

4 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 2011 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... REHBERİN AMACI TANIMLAR: Sağlık Turizmi Turistin Sağlığı Turizm Sağlığı Sağlık Turizmi Çeşitleri Yabancı Hasta Grupları SAĞLIK TURİZMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ TEŞKİLAT YAPISI: Bakanlık Merkez Teşkilatı Yapısı Yurtdışı Hasta Çağrı Merkezi Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü Taşra Ekibi Yapısı Yurtdışı Hasta Birimi Olan Hastaneler Yurtdışı Hasta İl Koordinasyon Merkezleri GENELGENİN UYGULANMASI: (2011/41 Nolu Genelge) Genel Uygulanmasında Önemli Noktalar Yurtdışı Hasta İl Koordinasyon Merkezi Görev Tanımları Yurtdışı Hasta Birimi Görev Tanımları Yurtdışı Hasta Çağrı Merkezi ve Görev Tanımları Sağlık Hizmetlerinin Ücretlendirilmesi Uygulaması Aracı Kuruluşlarla Yapılacak Protokol ve Protokol Uygulaması Yurtdışı Acil Hasta Nakil Formunun Düzenlenmesi ve Bildirimi Yurtdışı Hasta Birimi Bildirim Formunun Düzenlenmesi ve Bildirimi Genelge Kapsamındaki İşlerle İlgili Muhasebeleştirme... 4

5 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 4. SAĞLIK HİZMETLERİNİN FATURALANDIRILMASI: Yurtdışından Provizyon (Ödeme Belgesi veya Onayı) Alınması Sağlık Alanında Milletlerarası İkili İşbirliği Anlaşmalar 4.3. Sosyal Güvenlik Alanında İkili Anlaşmalar Sigorta Şirketlerine Gönderilecek Evraklar Hasta Kayıt Sistemi Web Uygulaması İŞAKIŞ ŞEMALARI: İş Akış Şemaları TANITIM: Tanıtım Faaliyetlerinin Planlanması Tanıtım Faaliyetleri Giderlerinin Desteklenmesi Hastane Bünyesinde Yapılacak Tanıtım Faaliyetleri İSTATİSTİKLER: Yıllarında Türkiye ye Gelen Tıp Turistlerinin İstatistikî Verileri Yılı Kamu Hastanelerine Başvuran Yabancı Hastaların İstatistikî Verileri Türkiye ye Gelen Turist Sayıları Sık Sorulan Sorular ve Cevapları FAYDALI KURULUŞLAR İLETİŞİM BİLGİLERİ: Sigorta Şirketleri Asistan Firmalar Seyahat Acenteleri Büyükelçilikler Konsolosluklar FAYDALI KURUMLAR WEB BAĞLANTILARI: T.C. Sağlık Bakanlığı T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı T.C. Dış İşleri Bakanlığı T.C. İç İşleri Bakanlığı SONUÇ:... 5

6 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi TANIMLAR 1.1 SAĞLIK TURİZMİ: İkamet edilen yerden başka bir yere herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için yapılan planlı seyahate Sağlık Turizmi, seyahat edene de sağlık turisti denir. 1.2 TURİSTİN SAĞLIĞI: İkamet edilen yerden başka bir ülkeye tatil amaçlı giden turistlerin seyahat halindeyken acil veya plansız sağlık hizmeti almak zorunda kalmasına Turistin Sağlığı denir. 1.3 TURİZM SAĞLIĞI: Turistin konakladığı ve gezdiği çevrenin sağlığı ve sağlıklı bir ortam olması, turistin çevreye, çevrenin turiste sağlık açısından etkisini kapsar. Çevre sağlığının konusudur. 1.4 SAĞLIK TURİZMİ ÇEŞİTLERİ: Tıp (Medikal) Turizmi; belirli bir hastalığı olan turistlere genellikle 2. ve 3. basamak sağlık kurum ve kuruluşlarında hekimler tarafından planlı olarak yapılan tedavi amaçlı uygulamalardır. (İleri tedaviler - Kardiyovasküler Cerrahi, Radyoterapi, Cyberknife, Transplantasyon, İnfertilite - Tüp Bebek İVF Uygulamaları, Estetik Cerrahi, Göz, Diş, Diyaliz Tedavileri vb.) Termal Turizm ve SPA Welness; hastalık sonrası rehabilitasyon dönemlerinde veya kalıcı hasar bırakan rahatsızlıkların kısmen iyileştirilmesi amacıyla kaplıca ve spa merkezlerinde yardımcı sağlık personeli veya diğer yetkili personel tarafından yapılan tedavi destekleyici veya rehabilite edici uygulamalardır. (Kaplıca Tedavileri, Fizyoterapiler, Talossoterapiler, Hidroterapiler, Balneoterapi, Peloidoterapi, Klimaterapi vb.) İleri Yaş ve Engelli Turizmi; Yaşlı ve engelli turistlerin bakım ve rehabilitasyonu amacıyla Klinik Konukevleri Geriatrik Tedavi Merkezleri - Bakım Evlerinde eğitim almış sertifikalı personel tarafından yapılan uygulamalardır. (Gezi Turları, Meşguliyet Terapileri, Engelli Aktiviteleri vb.) 1.5 YABANCI HASTA GRUPLARI: YABANCILARA SUNULAN SAĞLIK HİZMETLERİ 1. Türkiye de kısa sürede kalan yabancılar (Turistin Sağlığı) Acil Sağlık Hizmetleri Toplantı, Kongre vb. amaçlı günler Ticari amaçlı gelenler Turizm amaçlı gelenler 2. Yurtdışından Tedavi Amaçlı Gelenler (Sağlık Turizmi) Komşu Ülkeler, Orta Asya, Afrika Yurtdışında yaşayan vatandaşlar GSS kapsamına girmeyen ikili sözleşmemizin olmadığı ülkeler (Danimarka, Norveç, İsveç, İngiltere vs.) Gelişmiş Batı Ülkelerinden gelenler (ABD, Avrupa vs.) 3. Türkiye de uzun süre kalan yabancılar (rutin tedavi ve acil durumlar) Konsolosluk çalışanlar Emekli olup yerleşen yabancılar (Alanya, Marmaris vb.) 6

7 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 2. SAĞLIK TURİZMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ TEŞKİLAT YAPISI: Tablo 1: Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü Teşkilat Şeması 2.1 BAKANLIK MERKEZ TEŞKİLATI YAPISI SAĞLIK TURİZMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ: 1. Sağlık turizmi ile ilgili yurtiçinde ve yurtdışında ki gelişmeleri takip etmek, 2. Sağlık turizmi ile ilgili mevzuat çalışmaları ve planlamalar yapmak, standartları belirlemek, 3. Sağlık turizmi ile ilgili bakanlık içinde ve diğer kamu ve özel kurumlar arası koordinasyonu sağlamak, 4. Sağlık Bakanlığı hastanelerinin sağlık turizmi ve turistin sağlığı hizmetleri sunumunu koordine etmek ve planlamak, 5. Bu koordinatörlük bünyesinde Tıp Turizmi, Termal Turizm ve Yaşlı Engelli Turizmi birimleri bulunmakta ve bu alanlarda ayrı ayrı çalışmalar yapmaktadırlar. 7

8 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi TAŞRA EKİBİ: Tablo 2: Taşra Ekibi Teşkilat Şeması YURTDIŞI HASTA İL KOORDİNASYON MERKEZLERİ: Tablo 3: Sağlık Bakanlığı Yurtdışı Hasta İl Koordinasyon Merkezi Olan İller ( ) SIRA NO SAĞLIK BAKANLIĞI YURTDIŞI HASTA İL KOORDİNASYON MERKEZİ OLAN İLLER ( ) İSTANBUL İl Sağlık Müdürlüğü ANKARA İl Sağlık Müdürlüğü İZMİR İl Sağlık Müdürlüğü ANTALYA Antalya EAH AYDIN Kuşadası TSM MUĞLA İl Sağlık Müdürlüğü İLİN ADI İLETİŞİM BİLGİLERİ WEB ADRESİ GAZİANTEP Şehitkamil Devlet Hastanesi Geniş Bilgi İçin: İl KOORDİNASYON SORUMLU MÜDÜR YARDIMCILARI Dr.Cihangir TAYFUR Dr.Murat ÖZTÜRK Dr.Ahmet Murat IŞIL Dr.Cenker ATEŞ Dr.Şenol OKUR Dr.Sumur GAZEZOĞLU Dr.Mehmet AKHAN 8

9 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi YURTDIŞI HASTA BİRİMİ OLAN HASTANELERİMİZ: ( ): Tablo 4: Sağlık Bakanlığına Bağlı Yurtdışı Hasta Birimi Olan Hastaneler ( ) SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI YURTDIŞI HASTA BİRİMİ OLAN HASTANELER ( ) SIRA NO 1 İSTANBUL 2 ANKARA 3 MUĞLA 4 AYDIN İLİN ADI İLETİŞİM BİLGİLERİ HASTANE ADI HASTANE ADI 5 GAZİANTEP SB.M.Ü. Pendik EAH Ümraniye EAH Mehmet Akif Ersoy EAH Dr.Siyami Ersek EAH Fatih Sultan Mehmet EAH (5 hat) Beyoğlu Göz EAH Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Atatürk EAH Keçiören EAH Etlik İhtisas EAH Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağ. Eğitim ve Araştırma Hastanesi Türkiye Yüksek İhtisas EAH Dr. Abdurrahman Yurtarslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenimahalle Devlet Hastanesi Fethiye Dev. Hast Bodrum Dev.Hast Marmaris Dev. Hast Kuşadası Devlet Hastanesi Didim Dev.Has Şehitkamil Dev.Has Gaziantep Çocuk Hastanesi 6 İZMİR Menemen Dev.Has. 7 ANTALYA Antalya Eğt.Arş.Hastanesi Atatürk Devlet Hastanesi Alanya Devlet Hastanesi Manavgat Devlet Hastanesi Serik Devlet Hastanesi Kemer Devlet Hastanesi 8 ADANA Numune EAH 9 MERSİN Mersin Devlet Hastanesi 10 HATAY Hatay Antakya Devlet Has. 11 DENİZLİ Denizli Devlet Hastanesi 12 KAYSERİ Kayseri EAH 13 NEVŞEHİR Dr.Şevki Atasagun Dev.Has. 14 VAN Van EAH 15 BURSA Şevket Yılmaz EAH 16 DİYARBAKIR Diyarbakır EAH 17 ERZURUM Erzurum Bölge EAH 18 EDİRNE Edirne Dev.Hast. Geniş Bilgi İçin: 9

10 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi GENELGENİN UYGULANMASI: 3.1. GENEL UYGULAMASINDA ÖNEMLİ NOKTALAR: 1. Bu genelgedeki fiyat listesi özel sağlık kuruluşu haricindeki tüm kamu hastanelerinde (81 ildeki sağlık bakanlığının tüm hastaneleri ve devlet üniversitelerine bağlı Tıp Fakültelerinde) uygulanması zorunludur. 2. Genelgedeki işleyiş ve yapılanmanın sadece sağlık bakanlığı hastanelerinde uygulanması zorunludur. 3. Genelge GSS kapsamına girmeyen ve yurtdışında oturumu olan kısa süreli Türkiye ye tedavi amaçlı veya tatil amaçlı gelmiş herkesi kapsamaktadır. 4. Sunulan sağlık hizmetinin tahsilâtından, genelge fiyatlarının uygulanmasından hastanedeki idareciler sorumludur. 5. Uygulamanın ve hasta kayıtlarının ve tahsilâtların titizlikle takip edilip genel müdürlüğümüze bildirmeleri zorunlu olup, projenin sürdürebilirliliği için çok önem arz etmektedir. 6. Yurtdışı hasta birimi bulunan hastaneler veya yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi bulunan il sağlık müdürlükleri, yapmayı düşündükleri sağlık turizmi tanıtım faaliyetlerinin etkin ve verimli olabilmesi için Sağlık Turizmi Koordinatörlüğünün ve tavsiyelerine uygun yapmaları verimliliği artıracaktır. 7. Yapılacak tanıtım faaliyetleri giderleri döner sermaye kaynaklarından karşılanmalı, Dış Ticaret Müsteşarlığınca Yayınlanan 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ ve 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğin Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Genelge hükümlerine göre yurtdışı tanıtım faaliyetleri için harcanan tutarın tebliğde belirtilen şekilde başvuru yapılması halinde tebliğde belirtilen oranlardaki kısmının geri ödeneceğinin bilinmesi gerekmektedir. 8. Yurtdışı hasta birimi bulunan hastanelerdeki tüm personellerin yabancı dil seviyelerinin tespit edilerek iletişim bilgileri ile birlikte personel biriminde bulundurul ve gerektiğinde bunlardan faydalanmalıdır. 9. Yurtdışı hasta birimi veya yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi bulunmayan diğer illerdeki hastanelerde; genelge kapsamındaki yabancı hastaların iş ve işlemlerinin hastane başhekimliğince görevlendirilen başhekim yardımcısı ve bir personel tarafından yapılacak, sağlık turizmi hasta takip sistemine ( veri girişi yapılabilmesi için il sağlık müdürlüğünce bu personeller adına kullanıcı hesabı tanımlanması yapılacak, Genelge eki Ek-1 ve Ek-2 formlarının her yılın sonunda bir personel tarafından tanzim edilerek sorumlu başhekim yardımcısı tarafından onaylandıktan sonra Bakanlığa bildirilmek üzere il sağlık müdürlüğü sağlık turizmi il temsilcilerine gönderilecektir. 10. Bu genelge kapsamında ildeki tüm hastanelerde sunulan sağlık hizmetleri karşılığı aylık tahsil edilen tutarların %10 unun, tahsilâtı yapan hastane döner sermayesi tarafından en geç takip eden ayın 10 una kadar il sağlık müdürlüğü döner sermaye hesabına aktarılması gerekmektedir. 11. Hastane web sayfaları modernize edilerek güncel düzenlenmeli, genelge kapsamında sunulacak hizmetlerle ilgili alanların bilgilerini (görsel içerikler ve diğer veriler) içeren veriler yayınlanmalı, Türkçe ve İngilizce hizmet verecek şekilde düzenlenmeli, sağlık turizmi ve turistin sağlığı hizmetleriyle ilgili web bağlantıları eklenmelidir. 12. Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı hizmetlerinden sorumlu başhekim yardımcısı tarafından genelge ve işleyiş ile ilgili Müdürlük il sağlık turizmi temsilciliğinden bilgi alınmalı, genelge hakkında tüm personele belirli aralıklarla hizmet içi eğitim verilmeli, genelgenin ilgili tüm personel tarafından çok iyi şekilde öğrenilmesi sağlanmalı, sorumlu başhekim yardımcısı mevzuat ve diğer konulardaki gelişmeleri Müdürlükten takip etmeli ve ilgili personeli bilgilendirmelidir. Gelişmeler, web sitesinden takip edilmelidir. 10

11 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 13. Yurtdışı hasta birimi veya yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi bulunmayan illerdeki hastanelerde; tercümanlık işleriyle ilgili yetersizlik oluşan durumlarda, Genelge kapsamında sağlık turizmi koordinatörlüğü bünyesinde kurulan Yurtdışı Çağrı Merkezi nden tercümanlık ve işleyişle ilgili olarak yardım talep edilmeli, 14. Genelge kapsamında acil sağlık hizmeti almak için hastaneye başvuru yapan yabancı hastaların herhangi bir ön şart aranmaksızın kabullerinin yapılarak ilk müdahalelerinin yapılması, hastaların durumu stabil hale geldikten sonra ücretlendirmeyle ilgili varsa hastanın sağlık sigortasından provizyon (hastanın tedavi ücretlerinin ödeneceğine dair yazılı beyan) alınması veya hastadan nakit tahsilat yapılması, sağlık sigortası bulunmayan ve nakit ödeme gücü olmayan hastalarla ilgili olarak hastadan durumunu anlatan ödeme gücü olmadığına dair beyanname alınması, hastaların kimlik, ehliyet, pasaport vb. belgelerine el konulmaması ve hastalara senet imzalattırılmaması gerekmektedir. 15. Genelge kapsamında başvuran tüm yabancı hastaların hastanede yaptıracakları tüm işlemlerin girişlerinin yapılabilmesi için hastane otomasyon sistemi içerisinde yabancı hasta giriş ekranı oluşturulmalı ve hasta faturalarının genelge ekindeki fiyat tarifeleri üzerinden alınmasıyla ilgili otomasyon sisteminde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 16. Genelge kapsamındaki işler için, afiş ve tanıtım broşürlerinin hazırlattırılarak hastane içerisindeki, duyuru panolarına ve uygun alanlara asılması ve dağıtılması sağlanmalı, 112 ve 184 telefon hizmetlerinden 4 dilde (Almanca, Arapça, İngilizce, Rusça) hizmet alınabileceği ile ilgili tanıtım ve duyuru faaliyetleri yapılmalıdır. 17. Genelge kapsamındaki işlerle ilgili ihtiyaç duyulacak uluslararası telefon ve faks ihtiyacı İl Sağlık Müdürlüğünden temin edilmeli karşılanmalıdır. (10 ilde sağlık müdürlüğünde uluslararası görüşmeye açık telefon olacak) 18. Genelge kapsamında acil sağlık hizmeti başvurusu yapan tüm yabancı hastaların iş ve işlemlerinin aksaklığa mahal vermeden hızlı bir şekilde yapılabilmesi için hastaneyle 112 komuta kontrol merkezi iletişiminin çok iyi şekilde sağlanmalıdır. 112 ile sürekli iletişim halinde bulunulmalı, hasta transferlerinde ve kabulünde olumsuzluk yaşanmaması için azami özen gösterilmelidir YURTDIŞI HASTA İL KOORDINASYON MERKEZI BİRİMİ VE GÖREVLERİ (YHİKM): 1. En az 3 yardımcı sağlık personeli, 2 tabip ve 2 VHKİ görevlendirilecektir. 2. Hizmet alım usulü ile ileri seviyede yabancı dil bilen tercüman istihdamı veya tercümanlık hizmetini döner sermaye kaynağından temin edilecektir. 3. Her ay ilde tedavisi bitip taburcu olan hastalar, Bakanlığa Ek-1/Ek-2 formları ile bildirilecektir. (web kayıt sistemi tam işlevlik kazanınca ekler iptal edilecek) 4. Hastane bünyesinde kurulsa bile Personelin tüm özlük hakları İl Sağlık Müdürlüğü ndeki personeller gibidir ve Yataklı Tedavi den sorumlu Müdür Yardımcısına bağlıdır. 5. Sunulan tüm acil sağlık hizmetlerini (kara, hava ambulansı) İl Sağlık Müdürlüklerince Ek-2 formu ile her yıl Aralık ayında Bakanlığa bildirmesi gerekmektedir. 6. Tüm veri ve istatistikî bilgileri toplar ve genel müdürlüğe bildirir.,ildeki tüm kayıtlar için web uygulamaları takip eder. 7. Yurtdışı hasta birimini yönlendirir ve danışmanlık verir. 8. Acil hasta nakillerinde 112 komuta merkezine dil ve provizyon almaları hususunda teknik destek verir. 9. Hastanın garanti reddi, oluşacak komplikasyon, malpraktis ( yanlış tedavi, hatalı uygulama ) gibi durumlarda kriz yönetimi oluşturarak olayları çözmeye çalışır. 11

12 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi YURTDIŞI HASTA BİRİMİ VE GÖREVLERİ (YHB): 1. İleri seviyede yabancı dil bilen en az 3 hasta yönlendirme elemanı hizmet alımı yöntemiyle bulundurulacak ve nöbet usulü ile çalıştırılacaktır. 2. YHB, yabancı hastaların tüm kayıt, tercüme, tedavi bedelinin faturalandırılması ile ilgili iş ve işlemlerin takibini yapacaktır. 3. Kullanılan Ek-1/Ek-2 formlarını düzenli olarak her ay İl Koordinasyon Merkezine bildirecektir. 4. Hastaların ilk muayeneleri birimdeki hekim tarafından yapılacak ve gerekirse diğer branşlardan konsültasyon istenecektir. 5. Hastayı sahiplenir, taburcu edilene kadar olan tüm işlemlerini organize eder veya yapar. 6. Hastanın tıbbi işlemleri sırasında hastayı rahatsız etmeden kendisinden veya hasta yakınından gerekli prosedürsel evrakları alır. 7. Tüm evraklar eksiksiz doldurulduktan sonra, eğer hastanın sigortasıyla bir anlaşma yapılmamış ve ilk kez çalışılıyorsa poliçesinde yazan 24 saat açık olan alarm merkezine telefon açılarak ya da mail atılarak ek-3 formuyla provizyon, ödeme garantisi istenir. 8. YHB hastanın epikrizlerini alarak sorumlu doktor eşliğinde İngilizceye çevirir. Daha sonra son medikal rapor ve tedavi faturası veya icmali hazırlanarak sigortaya Ek-4 ile gönderilir, 9. Eğer yurtdışı hasta biriminin olmadığı bir hastaneyse ve yurtdışı il koordinasyon merkezi yoksa hastanın gerekli evraklarını Sağlık Turizmi il temsilcileri tamamlamaya çalışır. 10. Yurtdışı hasta birimi olmayan hastaneler şayet ilde yurtdışı il koordinasyon merkezi var ise Tamamlanan evrakları faksla veya maille garanti mektubunu yurtdışından almak üzere Yurtdışı İl Koordinasyon Merkezine gönderir. (Uluslararasına açık telefon İl müdürlüklerinde bulunmaktadır.) 3.4.YURTDIŞI HASTA ÇAĞRI MERKEZİ VE GÖREVLERİ: 1. Çağrı merkezinde 4 dilde (İngilizce, Almanca, Arapça, Rusça) tercümanlık hizmeti verilmekte olup, hizmet alım usulü ile an 7 kişi 15 Temmuz 2011 den itibaren çalışmaya başlamıştır. (İlerleyen dönemlerde sayı artacak) Sabim hattını yabancı hastaların yabancı dilde araması halinde 3 lü konferans sistemi ile tercümanlık hizmeti veriyor Acil hattını yabancı hastaların yabancı dilde araması halinde 3 lü konferans sistemi ile tercümanlık hizmeti veriyor. 4. Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı kapsamında kamu hastanelerine gelen hastaların rapor, epikriz ve yurtdışından provizyon iş ve işlemlerine yabancı dilde destek veriyor. 5. Koordinatörlüğün çeviri işleri ve yurtdışı iletişiminde yabancı dil açısından teknik destek vermektedirler. 6. Bakanlık merkez veya taşra teşkilatı telefon santrallerine yabancı dilde bir arama gelmesi halinde telekonferans sistemi ile görüşmelerde tercümanlık hizmeti veriyorlar SAĞLIK HİZMETLERİNİN ÜCRETLENDİRİLMESİ UYGULAMASI VE PROTOKOL: Verilecek sağlık hizmetleri için 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu nun 3/C maddesi hükmü uyarınca fiyat tarifesi belirlenmiştir. 12

13 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi Yurtdışı Hasta Birimi ve Yurtdışı Hasta Koordinasyon Merkezi; Yurtdışındaki sigorta şirketleri, Yurt içindeki sigorta temsilcilikleri, Seyahat acenteleri, Asistan kuruluşlar, Danışman ve aracı kurumlar ile Özel Hukuk Tüzel Kişiliğine ait şirketler ve Özel kuruluşlar ile karşılıklı mutabakat sağlamak sureti ile Genelge ekinde bulunan protokol örneğine uygun protokol yapar ve bir örneğini Genel Müdürlüğe gönderir Hastanelerimiz protokol yapmadan da hastaların her müracaatında provizyon olarak veya nakit tahsilatla ödemeleri yapabilir Ücretlerde herhangi bir indirim yapılamaz başka fiyat uygulanamaz Genelgedeki fiyatlar mutlaka hastane otomasyon sistemine kaydedilmeli YABANCI HASTA KABUL İŞLEMLERİ Hastların provizyon işlemleri EK-3 ile yapılır. Hastalar hastaneye yattıklarında EK-5 formu doldurularak yatırılır TURİSTİN SAĞLIĞI İLE İLGİLİ OLARAK UYGULANACAK İŞLEMLER Yurt dışı sigortalarının büyük bir çoğunluğunun Türkiye de temsilciliği veya asistansı vardır. Bir kısmı ise direk çalışmaktadır. Genellikle faturalar TL gönderilir. Yurtdışına gönderilen faturalar ise Euro veya USD olmalıdır. Bu yüzden TL hesabı yanında birde Euro hatta USD hesabı açılmalıdır. Hasta başvuru esnasında hastanın kimlik ve sağlık bilgilerini içeren EK-3 formu doldurulmalı, pasaport fotokopisi, sigorta poliçe fotokopisi acilen sigortasına faks veya e mail ile gönderilip provizyon alınmalıdır. Sigorta ile anlaşmalı olunsa bile çoğu sigorta bunu istemektedir. Eğer sigorta veya temsilcisi hastaneye bir ön garanti göndermişse, hasta çıksa dahi bu garanti kapsamında olduğundan fiyat ödemesi gerçekleştirilir. Ön garantisi yoksa hasta çıkmadan son epikriz ve fiyat EK-3 sigortaya fakslanmalı ve garanti istenmelidir. Ödeme garantisi alınmayanlardan ödeme hastadan peşin alınmalıdır. Bazı sigorta şirketlerinin kendi formları bulunmakta ve hastaya doldurttuktan sonra hastanın imzalamasını istemektedir. Bu formlar anlaşma yapıldıktan sonra veya o sigorta şirketinin hastası çıktıkça çoğaltılarak bir dosya içinde saklanmalı bir sonraki hasta için form beklenmeden hastaya doldurulup gönderildiğinde işlem çabuklaştırılmalıdır. (Bu durumda da EK-3 doldurulmalı) Genellikle hasta başvurduktan sonra öğrenilen sigorta şirketine anlaşma metni gönderilerek anlaşma yolu en basit ve pratik yoldur. Aşağıda bazı sigorta temsilcileri ve asistan şirketlerin telefon ve faksları mevcuttur. Tablo 5: Sigorta Şirketi Asistan Firmalar SİGORTA ŞİRKETİ / ASİSTAN FİRMALAR Sıra No Firma Adı Tel Faks 1 Marm Asistance marm@marm.com.tr 2 ABC Health Services info@abchealthservices.com 3 Remed Assitance alarm@remed.com.tr 4 Euro-Center İnter partner Assistance operations@interpartnerassistance.com 6 ADAC ambulance@adac.de 7 Mondial Assistance antalya@mondial-assistance.com.tr 8 Europ Assistance medical@europ-assistance.com.tr 9 Coris info@coris.com.tr 10 AGİS Medical Asist

14 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 2011 PROVİZYON ALMA İŞLEMİ (EK-3) Hastane Protokol No: Hastanın Adı Soyadı: Pasaport No: Sigorta Poliçe No: Sigortanın Adı: Geldiği Ülke: Konakladığı Adres (Otel/İl): Hasta veya Yakınına Ulaşılabilecek Telefon: Hastaneye Başvuru Tarihi (saat): Türkiye ye Geliş Tarihi (giriş): Hastanenin Adı: Adresi: Telefon: Fax: İlgili Personelin Adı ve Telefon: İlgili Doktorun Adı ve Telefon: Tedavi Yapan Doktor Adı ve Telefon: Medikal Rapor (kısaca): Hastanın Şikâyeti: Hastanın Fizik Bulguları: Hastanın Laboratuar Sonuçları: Hastanın Ön Tanısı: Masraf: Hastanın Tahmini Kalış Süresi: Tedavinin Yaklaşık Maliyeti: Yukarıdaki bilgilerini verdiğimiz hastanızın hastanemizde tedavisine başlanmış olup, tarafımıza ödeme garantisinin gönderilmesini rica ederiz. Hastane Başhekimi 14

15 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi SAĞLIK TURİZMİ İLE İLGİLİ OLARAK: Tedavi amaçlı yurtdışından gelen hastalar genellikle tedavi bedellerini kendileri nakit olarak yapar. Şayet aracı bir kurumda ödeme varsa hasta adına bu kurumda yapabilir. Tedaviden önce hastaya veya aracı kuruma yaklaşık maliyet hakkında bilgi verilmeli, kesin hesap hasta taburcu olunca belirlenip bildirilmeli. (Ek-5) YABANCI UYRUKLU HASTA KABUL FORMU Hastanın Kimlik Bilgileri: Ülkesi: Yurtdışı Adresi: Acil Durumda İletişim Kurulacak Yakının Tel: Pasaport No: Türkiye ye Giriş Tarihi: Hastanın Sağlık Bilgileri: Geçirilmiş Ameliyat ve Hastalık: Kullandığı İlaç ve Alerjik Durum Var mı?: Başvuru Sebebi / Ön tanı: Hastanın Şu anki Sağlık Durumu(Kısaca medikal rapor): Yaklaşık Muhtemel Tedavi Bedeli: Yaklaşık Yatış Süresi: Hastayla İlgilenecek Personelin İletişim Bilgisi: Hastanın Yatacağı Klinik: Yukarıdaki bilgilerin doğruluğunu beyan ederim. Taburcu olduğumda tedavi bedelini sigortam ödemez ise nakten ödeyeceğimi taahhüt ederim. Ayrıca Hastaneye pasaport fotokopisini bıraktım. Pasaportumu teslim aldım. Sağlık bilgilerimi yasalar çerçevesinde ilgili kişilere verilmesini kabul ediyorum. Hasta veya Vekili / /

16 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi YURTDIŞI ACİL HASTA NAKİL BİLDİRİM FORMUNUN DÜZENLENMESİ VE BİLDİRİMİ: Genelge Ek-2 de yer alan yurtdışı acil hasta nakil bildirim formunun, genelgenin 10. maddesi (f) bendi ve 11. maddesi (f ) bendi hükümleri gereği her ayın sonunda görevli personel tarafından doldurularak il sağlık müdürlüklerine bildirilmesi gerekmektedir. Genelgenin 11. maddesi (h) bendi hükmü gereği İl sağlık müdürlükleri her yılın aralık ayı sonunda Genelge Ek-2 de yer alan yurtdışı acil hasta nakil bildirim formunu düzenleyerek Bakanlık Sağlık Turizmi Koordinatörlüğüne bildirir. Genelge Ek-2 de yer alan yurtdışı acil hasta nakil bildirim formunun sadece acile başvuran yabancı hasta kayıtları yapılacaktır. Yurtdışında çalışan GSS kapsamındaki Türk vatandaşlarının kayıtları yapılmayacaktır. Form Tanzimi Uygulama Aşamaları: 1. Ülke kısmına hastaların hangi ülke vatandaşı olduğu bilgisi kaydedilir. 2. Acil Hasta Nakli kısmına hastaların hangi ambulans çeşidiyle (kara/hava) ne kadar ücret karşılığı nakledildiği kaydedilir. 3. Acil Polikliniğine Başvuran Hasta kısmına genelge kapsamına giren hastalardan acil servise girişi yapılanların sayısı ve ücret tutarı kaydedilir. 4. Acilden Başvurup Yatarak Tedavi Gören Hasta kısmına genelge kapsamına giren hastalardan acil servise girişi yapılıp buradaki işlemden sonra yatışı yapılarak tedavi edilen hasta sayısı ve ücret tutarı kaydedilir. 5. Düzenlenen form, formu tanzim eden personel tarafından ve kontrol yetkisine sahip sorumlu başhekim yardımcısı tarafından imzalanarak İl Sağlık Müdürlüklerine bildirilir. 6. İl Sağlık Müdürlükleri her yıl Aralık ayı sonunda il envanterini gösterir Genelge Ek-2 formunu tanzim ederek Bakanlık Sağlık Turizmi Koordinatörlüğüne bildirmekle yükümlüdür. 16

17 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi TC. SAĞLIK BAKANLIĞI... İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ/... HASTANESİ Tablo 6: Yurtdışı Acil Hasta Nakli Bildirim Formu YURTDIŞI ACİL HASTA NAKLİ BİLDİRİM FORMU (Aralık Ayında Yılda bir) EK 2 ÜLKE Kara Ambulansı Acil Hasta Nakli Hava Ambulansı HASTA SAYISI Acil Polikinliğine Başvuran Hasta Acilden Başvurup Yatarak Tedavi Gören Sayı Tutar TL Sayı Tutar TL Sayı Tutar TL Sayı Tutar TL 3.8.YURTDIŞI HASTA BİRİMİ BİLDİRİM FORMUNUN DÜZENLENMESİ VE BİLDİRİMİ: Genelge Ek-1 de yer alan yurtdışı hasta birimi bildirim formunun, genelgenin 10. maddesi (f) bendi hükmü gereği her ayın sonunda görevli personel tarafından doldurularak yurtdışı hasta il koordinasyon merkezine bildirilmesi, ilde yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi bulunmaması halinde her yılın aralık ayı sonunda formun başhekimlikçe görevlendirilen birisi tarafından doldurularak il sağlık müdürlüklerine bildirilmesi gerekmektedir. Genelgenin 10. maddesi (f) bendi hükmü gereği, İl sağlık müdürlükleri hastanelerin her yılın aralık ayı sonunda gönderdikleri Genelge Ek-1 de yer alan yurtdışı hasta birimi bildirim formlarını Bakanlık Sağlık Turizmi Koordinatörlüğüne bildirir. Genelge Ek-1 formu sadece yurtdışı hasta birimleri tarafından doldurulur. Form Tanzimi Uygulama Aşamaları: 1. Ülke kısmına hastaların hangi ülke vatandaşı olduğu bilgisi kaydedilir. 2. Hasta Sayısı Poliklinik Müracaat kısmına bir ülkeden kaç poliklinik müracaatı olduğu bilgisi yazılır. 3. Hasta Sayısı Branş Poliklinik Müracaat kısmına bir ülkeden polikliniğe başvuran hastaların sağlık turizmi için hangi branşlarda başvuru yaptığı bilgisi kaydedilir. 4. Hasta Sayısı Robotik Cerrahi İşlem Sayısı kısmına bir ülkeden robotik cerrahi işlem yaptıran hasta sayısı kaydedilir. 17

18 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi Hasta Sayısı Sağlık Turizmi Tedavi Tutarı kısmına bir ülkeden sağlık turizmi kapsamında hizmet alan hastalardan elde edilen toplam tutar kaydedilir. 6. Toplam Hasta Sayısı kısmına bir ülkeden gelen toplam sağlık turizmi hasta sayısı kaydedilir. 7. Düzenlenen form, formu tanzim eden personel tarafından ve kontrol yetkisine sahip sorumlu başhekim yardımcısı tarafından imzalanarak yurtdışı hasta il koordinasyon merkezine bildirilir. Yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi formu il sağlık müdürlüğüne, il sağlık müdürlüğü de Bakanlık Sağlık Turizmi Koordinatörlüğüne bildirir. 8. Yurtdışı hasta il koordinasyon merkezi bulunmayan iller de hastane başhekimliği tarafından her yıl Aralık ayı sonunda form düzenlenir ve İl Sağlık Müdürlükleri aracılığıyla Bakanlık Sağlık Turizmi Koordinatörlüğüne bil TC. SAĞLIK BAKANLIĞI... İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ/... HASTANESİ Tablo 7: Yurtdışı Hasta Birimi Bildirim Formu ÜLKE HASTA SAYISI YURTDIŞI HASTA BİRİMİ BİLDİRİM FORMU EK 1 POLİKLİNİK MÜRACAAT KARDİYOLOJİ KARDİYOVAS- KÜLER CERRAHİ ORTOPEDİ GÖZ ONKOLOJİ PLASTİK CERRAHİ DİŞ BEYİN CERRAHİ DİĞER ROBOTİK CERRAHİ İŞLEM SAYISI SAĞLIK TURİZMİ (PLANLI TEDAVİ TUTARI TL) TOPLAM HASTA 18

19 2011 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi 3.9. GENELGE KAPSAMINDAKİ İŞLERLE İLGİLİ MUHASEBELEŞTİRME: Sağlık Turizmi ile ilgili Muhasebe Kayıtları Sağlık Turizmi Gelir ve Giderleri Olarak Aşağıdaki tablodaki gibi muntazam bir şekilde kaydedilerek muhasebeleştirilmesi zorunludur DUYURU Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Kapsamında Sunulacak Sağlık Hizmetleri ve Tek Düzen Muhasebe Sisteminde Kurumlar Tarafından Yapılması Gereken İşlemler Bilindiği üzere Bakanlığımız Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Kapsamında Sunulacak Sağlık Hizmetleri konulu 13/06/2011 tarihli ve 41 sayılı genelgesi yayımlanmıştır. Söz konusu genelge hükümlerine göre yapılacak giderler ile elde edilecek gelirlere ilişkin muhasebe kayıtları aşağıda gösterilmiştir. BORÇ ALACAK 1- Hastaneler Yurtdışı Hasta İl Koordinasyon Merkezi, YUrtdışı Hasta Birimleri ve Yurtdışı Hasta Çağrı görevlendirmek üzere yönlendirme elemanı ve tecrüman çalıştırılması ile ilgili giderleri; Yurtdışı Hasta Yönlendirme Elemanı ve Tecrüman Alım Giderleri Gerçek ve Tüzel Kişilere Olan Borçlar 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar XXX XXX XXX 2- Hastaneler bu kapsamda fatura üretirken; Yurtdışı Hastalar için Özel Sİgortalardan Alacaklar 601-Yurtdışı Gelirler Hesabı XXX XXX 3- Hastanelerin, İl Sağlık Müdürlükleri için % 10 pay ayırırken yapmaları gereken muhasebe kaydı; Sağlık Müdürlüğü Turizm Giderleri Payı Sağlık Müdürlüğü Sağlık Turizmi Katkı Payı XXX XXX 4- İl Sağlık Müdürlükleri, Hastanelerden tahsil ettiği % 10 luk payı; 102-Bankalar Sağlık Turizmi ve Turist Hasta Geliri Katkı Payı XXX XXX şeklinde muhasebeleştirmelidir. 19

20 Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi SAĞLIK HİZMETLERİNİN FATURALANDIRILMASI: 4.1.YURTDIŞI PROVIZYON (ÖDEME BELGESI VEYA ONAYI) ALINMASI TURİSTİN SAĞLIĞI KAPSAMINDA; Hastaların sağlık sigortası temsilciliklerine hastalara ait bilgi ve belgeleri kapsayan EK-3, pasaport fotokopisi, sigorta poliçe fotokopisi ön başvuru yapılır. Hastaların durumuyla ilgili detaylı bilgi verilir. Sigorta şirketlerinden cevap beklenir. Gelen cevapta istenilen eksik bilgi ve belge varsa tamamlanarak gönderilir. Sigorta şirketinden ödeme onayı belgesi alınır. Sigorta şirketi veya temsilcisi hastaneye bir ödeme garantisi göndermişse, hasta çıksa dahi hastaya yapılan işlemler garanti kapsamında olduğundan ücret ödemesi gerçekleştirilir. Provizyon alınamayan hastalarda hasta çıkmadan son epikriz ve tedavi ücreti sigortaya iletilmeli ve ödeme garantisi istenmelidir. Aksi takdirde ödeme hastadan peşin alınmalıdır. Genellikle hasta başvurduktan sonra öğrenilen sigorta şirketine, anlaşma metni gönderilerek provizyon alma yolu en basit ve pratik yoldur. Bazı ülke (Romanya, Bulgaristan, Rusya) sigorta şirketlerinden direkt ödeme garantisi alınsa bile ödememe riskinin bulunduğu bilinmelidir TAHSILÂTIN YAPILMASI; Hastaya ait fatura İngilizce veya mümkünse hastanın kendi dilinde düzenlenir. Hastaya yapılan tüm işlemlere ait ücretlendirme kalemleri faturada ayrıntılı olarak belirtilir. Yurtdışı yapılacak ödemeler genellikle Euro veya Amerikan doları para cinsinden yapılacağından günlük Merkez Bankası döviz kurlarına göre işlem yapılır. Hastane yönetimleri kur kaybı yaşamak istememeleri halinde hastane adına Euro veya Amerikan doları cinsinden banka hesabı açabilir. Fatura hastanın sigorta şirketine EK-4 formu ile gönderilir ve sigorta şirketinin belirttiği süre içerisinde ödeme yapılması beklenir. Peşin ödeme yapacak hastalara düzenlenen fatura (İngilizce veya mümkünse hastanın kendi dilinde) hastaya ibraz edilir ve hastane veznesine ödeme yapılması sağlanır. 20