Transfer Fiyatlandırmasında Özellikli İşlemlere İlişkin Sorunlar ve Tavsiyeler

Transkript

1 Transfer Fiyatlandırmasında Özellikli İşlemlere İlişkin Sorunlar ve Tavsiyeler Çözüm Ortaklığı Platformu

2 Ortak Hizmetler

3 Grup İçi Hizmetler Grup şirketleri için yönetim, koordinasyon ve kontrol işlevlerinin sağlanması durumunda bu hizmetleri sağlamanın maliyeti bu amaç için görevlendirilen bir grup üyesi (grup hizmet merkezi) tarafından üstlenilebilmekte ve hizmet alan şirketlere yansıtılmaktadır. Yönetim hizmetleri Teknik hizmetler Pazarlama ve satış hizmetleri 3

4 Hizmetin Kabul Edilme Şartları ve Kâr Marjları Hizmetin fiilen sağlanması, Hizmeti alan şirketin söz konusu hizmete ihtiyacı olması, Hizmet bedelinin emsallere uygunluk ilkesine uygun olması.!! Mükerrer hizmetler ve ikinci derecede faydalar grup içi hizmet olarak kabul edilmemektedir. Uygulanacak Kâr Marjları OECD/BEPS Aksiyon 10: %2 - %5 AB Birleşik Transfer Fiyatlandırması Forumu: %3 - %10 Türkiye Uygulaması: Ortalama %5 4

5 Ortak Hizmetlerin Yansıtması için Yürütülecek Adımlar Fonksiyon analiz görüşmeleri ile hizmet veren 1 birim tarafından yapılan faaliyetlerin anlaşılması Hizmet olarak nitelendirilemeyecek faaliyetlerin tespiti (Ortaklık faaliyetleri, Mükerrer hizmetler, İkinci derece faydalar) Hangi şirketlerin hizmetlerden yaralandığının/sağlanan faydanın tespiti Verilen hizmete ilişkin olan maliyetlerin belirlenmesi (Direkt maliyetler, Dolaylı maliyetler, Dışarıdan sağlanan maliyetler) Hizmet türlerine uygun olacak şekilde dağıtım anahtarlarının tespiti Hizmetin katma değerine uygun emsal kar marjının belirlenmesi (Yüksek katma değerli hizmetler, Düşük katma değerli hizmetler) Hizmetin tanımlanması Hizmetin sınıflandırılması Hizmeti alanların tespiti Hizmet maliyetinin tespiti Dağıtım anahtarlarının tespiti Kâr marjının belirlenmesi 5

6 Grup İçi Hizmetlerde En Sık Kullanılan Yöntemler ve Gayri Maddi Hak Eleştirisi Maliyet Artı Yöntemi Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Bugüne kadar yapılan vergi incelemelerinde grup içi hizmetlerin hizmeti alan şirket için zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan uzun dönemli bir süreç ve tecrübenin çıktısı olduğu gerekçesi ile yapılan grup içi hizmet ödemelerinin bir teknik bilgi ( know-how ) olduğu iddia edilmektedir. 6

7 Gayri Maddi Varlık İşlemleri

8 Gayri Maddi Varlık Tanımı ve Ödeme Şekilleri Gayri Maddi Varlıklar Nelerdir? Patent Teknik bilgi ve ticari sırlar Ticari markalar, ticari isimler ve markalar Sözleşme ve kamu lisansları altındaki haklar Lisanslar Gayri Maddi Hak Bedeli Ne Şekilde Ödenir? Net satışlar ya da brüt satışlar üzerinden sabit/artan/değişken oranlarda Tek seferlik bir ödeme Tek seferlik bir ödeme ve sabit/artan/değişken oran birlikte Parça başına sabit tutar İdare, taslak 3 no.lu TF Genel Tebliği ile gayri maddi varlık tanımının kapsamını, stopaj amaçlı olarak genişletme eğilimindedir. Bu çerçevede, aşağıdaki konularda öngörülen düzenlemeler dikkat çekicidir: Tecrübeli iş gücü, Grup sinerjileri, Maliyet katkı anlaşmaları. 8

9 Gayri Maddi Varlığın Sahipliği Kullanım Sahiplik Gayri maddi varlığa grup içerisinde hangi şirket sahiptir? Gayri maddi varlık kullanım haklarını kim elinde bulundurmaktadır? Yasal sahiplik: Bir gayri maddi varlığın yasal sahibi olmak, bu gayri maddi varlıktan elde edilen tüm getiri üzerinde hak kazanmak için tek başına yeterli değildir. Ekonomik sahiplik: Gayri maddi varlık ile ilgili önemli fonksiyonlar ve mali riskler üstlenen tarafların, yarattıkları katkı/değer karşılığında emsaline uygun bir bedel almaları gereklidir. Geliştirme Grup içerisinde gayri maddi varlığı kim geliştirmektedir? OECD BEPS Aksiyon 8 e göre; gayri maddi hak bedelini elde edecek grup şirket/şirketlerinin DEMPE* analizi ile tespit edilmesi gereklidir. *development, enhancement, maintenance, protection, exploitation 9

10 Gayri Maddi Varlık İşleminde Emsallere Uygunluk İç emsal varsa; iç emsal verisi 1 kullanılır. İç emsal yoksa; ticari veri tabanları (RoyaltyStat, Royalty Source vb.) üzerinden emsal araştırması yapılır. Gayri Maddi Varlığın Kullanılması/Kullandırılması İç emsal varsa; iç emsal verisi kullanılır. 2 İç emsal yoksa; değerleme çalışması ile satılan ya da satın alınan gayri maddi varlığın değeri tespit edilir. Gayri Maddi Varlığın Satın Alınması/Satılması 10

11 Gayri Maddi Hak Ödemesinin Giderleştirilmesi (1/2) Gayri maddi hak ödemesinin emsaline uygun olması tek başına yeterli midir? Ödeme yapılan gayri maddi varlığın fiilen kullanılması Ödeme yapılan gayri maddi varlığın fayda sağlaması Fayda Testi Sağlanan faydanın ödemenin yapıldığı süre boyunca sürekli olması Sağlanan faydanın rakamsal/finansal olarak gösterilebilir olması 11

12 Gayri Maddi Hak Ödemesinin Giderleştirilmesi (2/2) Dikkat edilmesi gerekenler! Gayri maddi hak ödemeleri ile ilgili vergi incelemeleri çoğunlukla üretici şirketlere yönelik olarak yapılmıştır. Yapılan incelemelerde, vergi inceleme elemanları dış emsal olarak sunulan sözleşmeleri de incelemektedir. Özellikle üretici şirketlerde gayri maddi varlığın sağladığı faydanın gösterilmesi önemlidir. Üretim teknik bilgisi için gayri maddi hak ödemesi yapan şirketin Ar-Ge departmanının olması veya Ar-Ge departmanı yoksa bile dışarıdan bu tür hizmetler alması sorgulanabilir. Marka için gayri maddi hak ödemesi yapan şirket, markanın satışlara sağladığı katkıyı gösterebilmelidir. Şirket teknik bilgi veya marka için gayri maddi hak bedeli öderken, kendi adına tescilli patentinin/faydalı modelinin/endüstriyel tasarımının ya da markasının olması eleştirilebilir. İlişkili kişilere (grup içine) yapılan satışlar üzerinden de gayri maddi hak bedeli hesaplanması halinde, bu durum sorgulanabilir. 12

13 Gayri Maddi Hak Ödemelerine İlişkin İncelemeler Gayri maddi hak ödemelerinin tamamen reddi Uygulanan lisans/royalti oranlarının eleştirilmesi Gayri maddi varlığın kullanımı ile elde edilen faydanın ortaya konulamaması Emsal çalışmaların çeşitli gerekçelerle reddedilmesi (coğrafi kapsam, süre, lisansın niteliği gibi) Yerel ve gizli emsaller kullanarak yeni emsal setinin oluşturulması Gizli emsal kullanımının kabul edilmediği, mükellef lehine olumlu yargı kararları bulunmaktadır. Genellikle yargı yolu değil, uzlaşma usulü tercih edilmektedir. PFA ve KAU başvuruları yapılmıştır. 13

14 Sözleşmeli Üretim İşlemleri

15 Üretici Modelleri Transfer fiyatlandırması analizleri açısından genel olarak üreticiler faaliyetlerini 4 çeşit sınıflandırma altında sürdürebilmektedir: Tam teşekküllü üretici (girişimci üretici), Lisanslı üretici, Sözleşmeli üretici, ve Fason üretici. Kâr Fason Üretici Sözleşmeli Üretici Lisanslı Üretici Tam Teşekküllü Üretici Fonksiyon, Risk ve Varlık Lisans Sahibi Üretim planlama Üretim Maddi Varlıklar Hammadde Satın Alma Hammadde Depolama Stok Riski Pazarlama/Satış Ürün Depolama Piyasa Riski / Stok Riski Tahsilat Riski Gayri Maddi Varlıklar 15

16 Üretici Modelleri - Sözleşmeli Üretici Sözleşmeli üretici şirketler, üretimi yaptıran şirketin belirlediği standart, kalite, miktar ve diğer özelliklere uygun olarak üretim yaparlar. Hammadde Tedarikçisi Mal akışı Fatura Sözleşmeli üretici şirketlerin ürettikleri ürünlere, üretimi talep eden şirket tarafından satın alma garantisi verilmektedir. Bu şirketlerin müşteri ile herhangi bir iletişimi olmayıp, satış fiyatı ve diğer tüm satış koşulları müşteri ile girişimci şirket arasında anlaşılmaktadır. Hammadde/ Yarı Mamul Satışı Sözleşmeli Üretici Ticari Mal Faturası Girişimci Şirket Bazı durumlarda fiziksel olarak malın teslimi sözleşmeli üretici tarafından gerçekleştirilmektedir. Ticari Mal Teslimi Ticari Mal Faturası Müşteriler 16

17 Üretici Modelleri - Sözleşmeli Üretici Sözleşmeli üretim faaliyetlerinden elde edilmesi gereken gelir nasıl belirlenmelidir? *Finansman Maliyeti? *Kaliteden Kaynaklı Maliyetler? *Stok Maliyeti? İç emsal teşkil edebilecek satışlar olduğunda ne yapılmalıdır? *5 Karşılaştırılabilirlik Faktörü *Tecrübeli İş Gücü *Yerel Piyasa Özellikleri *Grup Sinerjileri İç emsal olmadığı durumda dış emsal çalışmalarında neye dikkat edilmelidir? Hammadde Tedarikçisi Sözleşmeli Üretici Ticari Mal Satışı Müşteriler (Grup Dışı) Mal akışı Fatura Müşteriler Girişimci Şirket 17

18 Sözleşmeli Üretici - Özellikli Hususlar Türkiye Yurt Dışı İlişkili işlemin Türkiye de mukim şirketler arasında gerçekleştiği durumlarda nelere dikkat edilmeli? Hammadde Tedarikçisi Sözleşmeli Üretici Sözleşmeli Üretim Anlaşması Girişimci Şirket Ticari Mal Satışı Müşteri Satış Anlaşması Müşteriler (Grup Dışı) Mal akışı Fatura Anlaşmalar 18

19 Köprü Krediler ve Garantörlük

20 Garantörlük ve Köprü Krediler (1/2) Grubu yapılarında grup şirketleri tarafından bankalardan kullanılan kredilerde diğer grup şirketleri ya da Grubu tarafından nakdi/gayrinakdi garantiler vermektedir. Ayrıca grup şirketleri tarafından bankalardan kullanılan krediler aynı şartlar altında grubun diğer şirketlerine kullandırılabilmektedir. Özellikle son 2 yıllık süreçte, inceleme elemanları bu işlemleri sıklıkla incelemekte ve garanti ücreti tahsil edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu incelemelerde vergi inceleme elemanları bazen kredi faiz oranından daha yüksek tutarlarda garanti ücreti tespit ederek hem KV hem de KDV tarhiyatı yapabilmektedir. 20

21 Garantörlük ve Köprü Krediler (2/2) Garantörlükler Köprü Krediler ABC A.Ş. Banka Garantörlük Kredi ABC A.Ş. Banka Kredi Birebir Kredi Devri XYZ A.Ş. Grup Şirketi XYZ A.Ş. Grup Şirleti 21

22 Sorularınız? Özlem Güç Alioğlu Türkiye Şirket Ortağı, Transfer Fiyatlandırması Lideri +90 (212) Canan Aladağ Türkiye Direktör +90 (212) Devrim Aşkın Türkiye Kıdemli Müdür +90 (212) Can Nizamoğlu Türkiye Kıdemli Müdür +90 (212) Seçil Bozdağ Türkiye Müdür +90 (212) Cansu Yalçın Türkiye Müdür +90 (212) Emre Akarkarasu Türkiye Kıdemli Müdür +90 (212) Berk Şeref Türkiye Müdür +90 (212)