Vakıfbank. Ekonomik. Raporu. 23 Mart bütçe. dengesi ve. Raporumuzun son. bölümünde. Merkez. tutarındaki. kısmı da döviz 141.

Transkript

1 VakıfBank Haftalık Ekonomi 23 Mart 2122 Bu Haftaki Yazımız... Raporu Şubat ayında bütçe açık verirken, faiz dışı fazla yükseldi... Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Yaşanan küresel krizin ardından özelliklee gelişmiş ülkelerin uyguladıkları politikalar söz konusu ülkelere ciddi mali yükler getirmiş ve çıkış sürecinde bütçe sorunlarıyla karşılaşmalarına neden olmuştur. Gelişmekte olan ülkelerde ise bütçe sorunları öncelikli sorun olarak ele alınmamaktadır. Türkiye ekonomisinde de krizin ardından bütçe açığında artış görülürken, izleyen yıllarda maliye politikalarında istikrar hızla sağlanmıştır. Bu haftaki raporumuzda 211 yılı bütçe dengesi ve borç stokuna ilişkin gelişmeler incelendikten sonra 212 yılı Şubat ayıı gerçekleşmeleri ele alınacaktır. Raporumuzun son bölümünde ise, seçilmişş diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin mali dengeleri kaşrılaştırmalı olarak tartışılacaktır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler.... Merkez Bankasıı Başkanı Erdem Başçı, İstanbul Altın ve Mücevher Zirvesi'nde konuştu... Merkez Bankası'nın altın rezervinin 26 tona ulaştığını ifade eden Merkez Bankası Başkanı Başçı, bunun da değerininn yaklaşık 11 milyar dolar olduğunu dile getirdi. Başçı, "Bunun 87.2 tonu zorunlu karşılıklardan geliyor dedi. Ayrıca Başçı, enflasyon açısından, parasal tarafta sıkılaştırmaya devam edeceklerini bildirdi. Başçı, ''Bu parasal sıkılaştırma ne kadar yapılacak? Parasal sıkılaştırma fiyat istikrarı için gerektiği kadar yapılacak, bu enflasyon % hedefine inenee kadar yapılacak" diye konuştu. Merkezi Yönetim brüt borç stoku 18. milyar lira oldu... Merkezi Yönetim brüt borç stoku, 212 Şubat sonu itibariyle 18. milyar TL oldu. Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, borç stokunun 367 milyar TL tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsinden, 141. milyar TL tutarındaki kısmı da döviz cinsi borçlardan oluştu. Ayrıca merkezi yönetim brüt borç stokunun 141. milyar TL ile %27.3 lük kısmı dış borç, 377 milyar TL ile %72.7 lik kısmı ise iç borç stokundan oluştu. Merkez Bankası Mart ayı 2 dönem beklenti anketini açıkladı... Merkez Bankası Mart ayı 2. dönem beklenti anketinde, yıl sonu yıllık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) beklentisi %7.22'ye yükseldi. Mart ayı 1. dönem anketinde beklenti, %7.2 düzeyindeydi i. Ankete göre, cari ayın TÜFE beklentisi %.7'den %.9'a yükseldi. Gelecek ayın TÜFE beklentisi ise %.64'den %.66'ya yükseldi. Mart ayı 1. dönem anketinde 63 milyar 13.2 milyon dolar düzeyinde olan yıl sonu cari açık beklentisi, 63 milyar 94 milyon dolara yükseldi. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla büyüme beklentisi ise %3. 6 ile aynı seviyede kaldı. ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Şubat ayında bütçe açık verirken, faiz dışı fazla yükseldi Yaşanan küresel krizin ardından özellikle gelişmiş ülkelerin uyguladıkları politikalar söz konusu ülkelere ciddi mali yükler getirmiş ve çıkış sürecinde bütçe sorunlarıyla karşılaşmalarına neden olmuştur. Gelişmekte olan ülkelerde ise bütçe sorunları öncelikli sorun olarak ele alınmamaktadır. Türkiye ekonomisinde de krizin ardından bütçe açığında artış görülürken, izleyen yıllarda maliye politikalarında istikrar hızla sağlanmıştır. Bu haftaki raporumuzda 211 yılı bütçe dengesi ve borç stokuna ilişkin gelişmeler incelendikten sonra 212 yılı Şubat ayı gerçekleşmeleri ele alınacaktır. Raporumuzun son bölümünde ise, seçilmiş diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin mali dengeleri karılaştırmalı olarak tartışılacaktır. Grafik 1 Faiz Dışı Fazla (milyar TL) Bütçe Dengesi (milyar TL) Şubat Kaynak: TCMB Merkezi yönetim bütçesi 211 yılı boyunca oldukça olumlu bir performans sergilemiştir. Küresel krizin hakim olduğu 29 ve 21 yıllarında bütçe açığı sırasıyla 2 ve 39.6 milyar TL düzeyindeyken, 211 yılında 17.4 milyar TL ye gerilemiştir. Böylece 211 yılı bütçesi 211 yılına ait OVP de (Orta Vadeli Program) yer alan 33. milyar TL bütçe açığı hedefinin oldukça altında gerçekleşerek kamu maliyesinde olumlu bir görünüme işaret etmiştir. Ayrıca krizin etkileri ile 29 yılında 986 milyon TL ye kadar gerileyen faiz dışı fazla, 211 yılında ise 24.8 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (Ocak Şubat) Milyar TL Değişim Oranı (%) Reel Değişim Oranı (%) Bütçe Giderleri Faiz Hariç Gid Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Fazla Kaynak: Maliye Bakanlığı, VakıfBank 212 yılının ilk iki ayında gerçekleşen bütçe rakamları bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında bütçenin geçen yıl 1.99 milyar TL fazla verirken, 212 yılında 9 milyon TL açık verdiği görülmektedir. Aynı dönemde faiz dışı fazla ise yıllık bazda %9. oranında artarak 13.1 milyar TL olmuş ve yüksek seyrini sürdürmüştür. Ocak Şubat döneminde bütçe giderleri bir önceki yılın aynı dönemine göre %22.7 oranında artarak 6. milyar TL ye yükselirken, bütçe gelirleri de %1.7 oranında artarak.6 milyar TL ye ulaşmıştır. Bu dönemde faiz giderleri %4 oranında artarken, vergi gelirleri de %13.1 oranında artış göstermiştir. 211 yılında aylık ortalama 2.7 milyar TL olan faiz ödemelerinin Ocak ve Şubat aylarında sırasıyla 4.3 milyar TL ve 7.7 milyar TL olarak gerçekleşmesi faiz giderlerinde yaşanan söz konusu sert artışta temel rol oynamıştır. Gerçekleşen bütçe rakamlarını enflasyondan arındırarak reel artışlarını incelediğimizde, bütçe giderleri %11, bütçe gelirleri ise %4 oranında artış göstermiştir. Faiz giderlerinin artış oranı %27 olurken, faiz dışı fazla ise %.8 oranında azalış göstermiştir. Grafik Kaynak: Maliye Bakanlığı Vergi Gelirleri (milyar TL) 211 Ocak Şubat 212 Ocak Şubat Ocak Şubat döneminde bütçe gelirleri yıllık bazda %1.7 oranında artış göstermiş ve gelirlerin %83.1 i vergi gelirlerinden sağlanmıştır. Tüm vergi kalemlerinin arttığı Ocak Şubat döneminde, vergi gelirleri yıllık bazda %13.1 oranında artış göstermiştir. Bu dönemde faiz hariç bütçe giderlerinin %17.8 ile vergi gelirlerinden daha hızlı artmış olmasının etkisiyle, vergi gelirlerinin faiz hariç bütçe giderlerini karşılama oranı 211 yılındaki %113 seviyesinden %18.7 seviyesine gerilemiştir. Vergi gelirlerine en çok katkıyı sağlayan kalem özel tüketim vergisi olurken, yıllık bazda en çok artışın %3.7 ile banka 2

3 ve sigorta muameleleri vergisinde (BSMV), en az artışın ise %1.1 ile özel tüketim vergisinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu durum yurtiçi tüketimdeki yavaşlamayı yansıtan önemli bir göstergedir. Grafik İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) 17 Şub. Haz. Eki. Şub.6 Haz.6 Eki.6 Şub.7 Haz.7 Eki.7 Şub.8 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Merkezi Yönetim Borç Stoku verileri incelendiğinde, 21 yılsonunda milyar TL olan borç stokunun 211 yıl sonu itibariyle %9.4 lük artışla 18.3 milyar TL ye yükseldiği görülmüştür. Borç stokundaki yükselişte yıllık bazda %23.9 oranında sert bir artış sergileyen dış borç stokunun etkisi büyük olmuştur. 211 yılsonunda milyar TL olarak gerçekleşen iç borç stokunun ise 29 yılında %2.1 seviyesinde olan yıllık artış hızının 211 yılsonunda %4. seviyesine kadar gerilemiş olması dikkat çekmiştir. Öte yandan 28 yılında %3 olan ve 21 da %8.3 seviyesine kadar gerileyen dış borç stoku yıllık artış hızının 211 yılında %23.9 a yükselerek yeniden yukarı yönlü bir trend sergilemesi dikkat çekerken, dış borç stokunun 211 yılsonunda milyar TL seviyesine ulaştığı görülmüştür. Grafik İç Borçlanmanın Faiz Yapısı (toplam iç borçlanma içindeki % pay) Sabit Değişken TÜFE'ye Endeksli Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Ocak İç borç stoku verisinin ayrıntılarına bakıldığında, 28 yılında 21.7 milyar TL olan TÜFE ye endeksli faiz oranıyla iç borçlanmanın 211 yılsonunda 64 milyar TL ye ulaştığı dikkat çekerken, söz konusu borçlanmanın yıllık artış hızında ciddi bir yavaşlama görülmesine karşın 29 ve 21 yıllarına göre toplam iç borç stoku içindeki payının arttığı görülmüştür. Ayrıca, iç borçlanmanın Kasım ayından bu yana tamamen hazine bonosu aracılığıyla gerçekleştiği dikkat çekerken, dış borç stokundaki gerilemenin kredi aracılığıyla gerçekleşen dış borçlanmadaki gerilemeden kaynaklandığı görülmüştür. dış borç stokunun ayrıntılarına bakıldığında ise, hem uluslararası tahvil hem de kredi yoluyla dış borçlanmaların yıllık artış hızlarındaki artış dikkat çekerken, uluslararası tahvil yoluyla borçlanmaların dış borçlanmadaki yıllık artıştaki katkısının daha yüksek olduğu görülmüştür. Merkezi yönetim borç stokunun 212 yılı performansı incelendiğinde ise, Ocak ayında bir miktar gerileyen borç stokunun Şubat ayında aylık bazda %.71, yıllık bazda ise %7.3 artışla 14.8 milyar TL olduğu görülmüştür. Şubat 212 de borç stokunun 377 milyar TL tutarındaki kısmı Türk Lirası, 141. milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi borçlardan oluşmuştur. Ayrıca merkezi yönetim brüt borç stokunun 141. milyar TL ile %27.3 lük kısmı dış borç, 377 milyar TL ile %72.7 lik kısmı ise iç borç stokundan oluşurken, iç borç stokundaki aylık artışa karşın dış borç stokunun bir önceki aya göre %.79 oranında düştüğü ve yıllık artış hızının Kasım 211 den bu yana hızla gerilediği dikkat çekmiştir. 211 yılında finansman programı çerçevesinde Hazine nin toplamda 13 milyar TL iç borç geri ödemesi yapacak olması ve bunu finanse etmek için milyar TL iç borçlanma gerçekleştirecek olması beklentisi doğrultusunda, 211 yılında %88 olarak öngörülen iç borç çevirme rasyosu, 211 yılsonunda milyar TL iç borç geri ödemesi ve milyar TL iç borçlanma ile öngörülenin altında %84. olarak gerçekleşmiştir. İç borç çevirme rasyosunun beklentilerin altında gelmesinde 21 yılındaki güçlü bütçe performansının 211 yılında da devam etmesi ve borçlanma dışı kaynakların artması etkili olmuştur. 3

4 Grafik Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 Birikimli Vade (Ay) Birikimli Maliyet (Yıllık küm.,%) (Sağ Eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı miktar azalması vadelerde artışın devam edebileceğine işaret etmektedir. Aralık ayında %8.7 olan birikimli iç borçlanma maliyetininn Ocak ayındaa %1. seviyesine yükselmesinin ardından Şubat ayında yenidenn gerileme gösterdiği ve %1 olduğu görülmüştür. İç borçlanma maliyetlerindeki düşüşle birlikte vadelerin uzaması iç borç stokun önümüzdeki dönem performansı açısından olumlu bir görünüm sergilemektedir. Küresel Mali Görünüm İç Borçlanmanın Ortalamaa Vadesi ve Maliyeti May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub Gerçekleşen iç borç stokunun yanı sıra, iç borç stokunun ortalama vadesi de borç stokunun sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır. İç borçlanmanın ortalama vadesi gerek ABD ekonomisine ilişkin olumsuz veriler gerekse Avrupa da yaşanan sorunların etkisiyle 211 yılı boyunca düşüş göstermiştir yılında ise yurtdışındaki olumsuz havanın dağılmaya başlamasıyla yatırımcıların risk algılamalarındaki düzelme ortalama vadenin artmasında etkili olmuştur. ABD ekonomisine ilişkin düzelmelerin piyasalarda daha belirgin hissedilmeye başlanması ve Euro Bölgesi nee dair endişelerin bir Grafik Güney Afrika ABD Borç Stoku/GSYİH (%) Brezilya Türkiye İspanya* İrlanda* Kaynak: Bloomberg, Avrupa Komisyonu * Avrupa Komisyonu Tahminleri İngiltere* Almanya* Fransa* Euro Bölgesi* Portekiz* Macaristan* İtalya* Yunanistan* 211 Grafik Almanya* Güney Afrika Türkiye Brezilya Bütçe Dengesi/GSYİH (%) Euro Bölgesi* İtalya* Fransa* Portekiz* Macaristan İspanya* ABD İngiltere* Kaynak: Bloomberg, Avrupa Komisyonu * Avrupa Komisyonu Tahminleri İrlanda* Yunanistan* Türkiye de 23 yılından beri uygulanan sıkı maliye politikası ile bütçe açığında istenen gerileme sağlanmış ve kamununn borçlanma ihtiyacı düşürülerek faiz harcamaları üzerindeki baskı hafifletilmeye çalışılmıştır. Uygulanan sıkı maliye politikaları ile sağlanan güçlü kamu dengeleri ve sürdürülebilir borç görünümü kriz ve ardından yaşanan süreçte Türkiye ye önemli bir politika esnekliği kazandırmıştır. Bu durum ayrıca kriz sonrası hızlı toparlanmanın da en önemli etkenlerinden biri olmuştur. Türkiye dek bu görünüme karşın, diğer ülkeler değerlendirildiğinde, alınan para politikası önlemlerine ek olarak yardım paketleri ile ekonomiyi desteklemeye çalışan başta gelişmiş ülkeler olmak üzere pek çok ülkede bütçe açıkları ciddi boyutlara ulaşarak küresel kriz sonrası dönemde bu ülkelerin yeni bir borç krizi ile karşı karşıya kalmalarını tetiklemiştir. Bu süreçte kamu dengelerindeki bozulmaların süreklilik kazanması söz konusu ülkelerin borç dinamiklerini de olumsuz etkileyerek sorunların derinleşmesine neden olmuştur. Yunanistan ile başlayan borç sorunlarının diğer Avrupa ülkelerinee de yayılması 21 ve 211 yıllarında küresel ölçekte risk oluşturarak tüm dünyayı tehdit eder hale gelmiştir. Avrupa da 211 yılı içinde alınan sıkıı maliye politikası önlemlerine ve birliğin diğer kuruluşlar ve Yunanistan ile borç ilişkisi içinde bulunan kreditörler ile yaptığı anlaşmaya karşın, kamu dengeleri bakımından karanlık tablonun Avrupa da aydınlatılmasının uzun süre alacağı düşünülmektedir. Avrupa nın yanı sıra ABD de görece yüksek kamu borç stoku ve bütçe açığı ile dikkat çekerken, özellikle borçlanma limitine ilişkin endişelerin 4

5 ABD nin mali yapısı bakımından olumsuz bir görünüme işaret ettiği söylenebilir. Gelişmiş ülkelerdeki bozuk mali görünüme karşın, gelişmekte olan ülkelerin gerek kriz sürecinde gerekse kriz sonrası dönemde mali disiplin bakımından daha parlak bir performans sergilediği görülmektedir. Türkiye nin bütçe açığı/gsyih oranının krizin olumsuz etkilerinin hızlanması ile 29 yılında %. seviyelerine dek yükseldiği dikkat çekerken, kriz sonrası süreçte Türkiye önce yerel ardından genel seçim dönemleri atlatmasına karşın bütçe disiplininden taviz vermemiştir. Nitekim 21 ve 211 yıllarında küresel piyasalarda etkili olan risklere karşın bütçe açığının GSYİH ye oranı kademeli bir şekilde geri çekilmiştir. OVP çerçevesinde 212 yılında bütçe açığının/gsyih oranının %1.6 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Sonuç olarak, Türkiye ekonomisi 211 yılında diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere göre daha olumlu bir mali görünüm sergilemiştir. 212 yılının ilk iki ayında ise faiz harcamalarındaki artışın yanı sıra yurtiçi tüketimle birlikte vergi gelirlerindeki ivme kaybına bağlı olarak olumlu bütçe performansının bir miktar yavaşladığı görülmektedir. Faiz harcamalarındaki bu artışların geçici olduğu düşünülürken, faiz dışı fazlada görülen yükselişin kamu dengeleri açısından olumlu bir tablo çizdiği görülmektedir. Yılın devamında ise mali görünümdeki bu geçici bozulmanın yerini daha olumlu rakamlara bırakması beklenmektedir. Kamu dengelerinin bu güçlü görünümün sürmesi ile yurtiçi talepte beklentilerin üzerindeki bir daralma maliye politikası araçlarıyla kompanse edilebilecektir. Bu çerçevede hükümet inşaat sektöründe KDV iadesi ve istisnası gibi teşvik sistemleri üzerinde çalışmaktadır. Gelişmiş ülkelerde ise bütçe ve borç sorunlarının bir süre daha risk unsuru oluşturmaya devam edeceği düşünülmektedir.

6 Haftalık Ekonomi Gündemi (26 Mart 3 Mart 212) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Mart) 72.9 Reel Kesim Güven Endeksi (Mart) 17.3 ABD Chicago FED Endeksi (Şubat).22 Satış Aşamasındaki Konutlar (Şubat, a a) %2 %1.2 Almanya IFO İş Dünyası Güven Endeksi (Mart) İtalya Tüketici Güven Endeksi (Mart) Türkiye PPK Toplantısı (Mart 212) ABD Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (Ocak, y y) %4 %3.6 Conference Board Tüketici Güven Endeksi (Mart) Richmond FED İmalat Endeksi (Mart) 2 Fransa Tüketici Güven Endeksi (Mart) ABD Haftalık Mortgage Verileri Dayanıklı Mal Siparişleri (Şubat, a a) %3.7 %1.9 Euro Bölgesi M3 Para Arzı (Şubat, y y) %2. %2. İtalya İş Dünyası Güven Endeksi (Mart) Fransa GSYİH Revizesi (4.çeyrek, ç ç) %.2 İngiltere Cari işlemler Dengesi (4.çeyrek) 1.23 mlyr GSYİH Revizesi (4.çeyrek, y y) %.7 Japonya Perakende Satışlar (Şubat, y y) % ABD GSYİH Revizesi (4.çeyrek, ç ç) %3 %3 Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 348 bin Euro Bölgesi İş Dünyası Güven Endeksi (Mart).18.8 İngiltere Para Arzı (Şubat, a a) %1.6 Japonya TÜFE (Şubat, y y) %.1 İşsizlik Oranı (Şubat) %4.6 Hanehalkı Harcamaları (Şubat) % Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Şubat) 7 mlyrtl 7. mlyrtl ABD Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Şubat, a a) %.2 Chicago PMI Endeksi (Mart) Michigan Ün. Tük. Güven Endeksi (Mart) Euro Bölgesi TÜFE (Mart, y y) %2.7 %2. İtalya ÜFE (Şubat, y y) %3.3 %3.2 Fransa ÜFE (Şubat, a a) %.6 %.8 6

7 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (y y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y y, %) Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları. IV. I. II.. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma 7

8 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%) 21. Çey 21 IV. Çey 211 I. Çey. 211 II. Çey Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Tem.11 Ara.11 Sanayi Üretim Endeksi (y y, %) 3. Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a a, %) (Sağ Eksen) TCMB İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y y, %) 8

9 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Ara Malı İmalatı (y y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Ocak Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda.9.3 Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları 29.. Elektrikli Teçhizat Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sermaye Malı İmalati (y y, %) Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Oca.8 Ağu.8 Mar.9 Eki.9 May.1 Ara.1 Tem.11 Şub.12 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak: OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 9

10 Kapasite Kullanım Oranı Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları ,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 1

11 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 TÜFE (y y, %) Çekirdek I Endeksi (y y, %) Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 ÜFE (y y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y y, %) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler, Vakıfbank Yıllık Aylık Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 Haz.11 Oca.12 Kaynak: Bloomberg BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

12 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y y,%) Türk İş Gıda Enflasyonu ( a a, %) Kaynak: İTO Kaynak:Türk İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 12

13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Nisan Eylül Şubat 6 Temmuz 6 Aralık 6 Mayıs 7 Ekim 7 Mart 8 Ağustos 8 Ocak 9 Haziran 9 Kasım 9 Nisan 1 Eylül 1 Şubat 11 Temmuz 11 Aralık 11 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı, Vakıfbank İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 28, 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Şub.11 Nis.11 Haz.11 Ağu.11 Eki.11 Ara.11 İşgücü Arzı İşgücü Durumu İstihdam Edilenler Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 İşgücüne Katılma Oranı İşkur İstatistikleri İstihdam Oranı Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Tarım İnşaat Sanayi Hizmetler (Sağ Eksen) Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Şub.8 May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 2 I 26 I 27 I 28 I 29 I 21 I 211 I 211 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 13

14 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, I 26 I 27 I 28 I 29 I 21 I 211 I Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 14

15 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat İthalat Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 1

16 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Reel Hanehalkı Tüketimi (y y, %) CNBC e Güven Endeksleri Krediler CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Bireysel ve Ticari Krediler Kaynak:BDDK Krediler (y y, %) Bireysel Krediler (y y, %) Ticari Krediler (y y, %) Kaynak:BDDK 16

17 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge ,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal y y, %) Vergi Gelirleri (Reel y y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17

18 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nisan 11 Ağustos 11 Aralık 11,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL sağ eksen) 18 Kaynak: TCMB

19 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH* (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya ** Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere **. 29. Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 21 verileridir. **29 Verileri Beklentiler 212 IMF Beklentisi (Ocak 212) Reel Büyüme (y y. %) Enflasyon (y y. %) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

20 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 212 Yılsonu Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) (211, 3Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) (211, 3Ç) 2. Sanayi Üretim Endeksi (y y. %) (Ocak 212) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Şubat 212) İşsizlik Oranı (%) (Aralık 211) Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y y. %) (Şubat 212) 6.6 ÜFE (y y. %) (Şubat 212) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 133,88 148,4 134,48 ( ) M2 87,81 66,642 6,9 ( ) M3 616,21 7, ,2 ( ) Emisyon 44,368 49,347 48,34 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 8,696 78,33 78,877 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1... ( ) TRLIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 47,11 77,89,998 (Ocak 212) 62,1 İthalat 18,44 24,834 17,383 (Ocak 212) İhracat 113, ,971 1,37 (Ocak 212) Dış Ticaret Açığı 71,661 1,88 7,8 (Ocak 212) 8,3 Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 21 Şubat 211 Şubat Bütçe Gelirleri 2,19 24,6 27,18 (Şubat 212) Bütçe Giderleri 22,29 23,68 3,19 (Şubat 212) Bütçe Dengesi 2, ,641 (Şubat 212) Faiz Dışı Denge 2,36 7,19,973 (Şubat 212) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Şubat 212) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Şubat 212) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (211. Çeyrek) 2

21 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Eriş Araştırmacı naimedogan.eris@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar