DÜZEN LABORATUVARLAR GRUBU GENETİK TANI MERKEZİ

Transkript

1 1976 dan beri Reprodüktif Tıp Laboratuvar Uygulamaları DÜZEN LABORATUVARLAR GRUBU GENETİK TANI MERKEZİ Mart 2017 Uluslararası Kalite Güvencesi

2 Baskı Mart, 2017 Bu yayının telif hakları Düzen Laboratuvarlar Grubu na aittir. Bu yayının tümü ya da bir bölümü Düzen Laboratuvarlar Grubu nun yazılı izni olmadan kopya edilemez. Bu yayın Düzen Laboratuvarlar Grubu tarafından tanıtım ve bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup hazırlanma ve basım esnasında metin ya da grafiklerde oluşabilecek her türlü hata ve eksikliklerden Düzen Laboratuvarlar Grubu sorumlu tutulamaz. Kaynak göstermek ve Düzen Laboratuvarlar Grubu ndan yazılı izin almak suretiyle bu yayında alıntı yapılabilir. Düzen Laboratuvarlar Grubu Tunus Cad. No. 95 Kavaklıdere Çankaya Ankara

3 VİZYONUMUZ Hasta haklarına saygılı, bilgilendirmeyi esas alan, testleri en doğru, izlenebilir ve tekrarlanabilir yöntemlerle çalışmak ve en az hatayı esas kabul edip, iç ve dış kalite kontrolleri ile bu kavramın gerçekleştiğini göstermektedir. MİSYONUMUZ Test sonuçları üzerinde laboratuvarmızın sorumluluğu, testin klinik laboratuvarcılık standartları ve iyi laboratuvar uygulamaları sınırları içinde, tüm kontoller yapılarak çalışılması ile sınırlıdır. Test sonuçları klinik bulgular ve diğer tüm yardımcı veriler dikkate alınarak değerlendirilmektedir. AKREDİTASYON Laboratuvarımız 2004 yılında Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından TS EN IS IEC kapsamında akredite edilmiş, 2011 yılından itibaren ise ISO15189 kapsamında akreditasyona hak kazanmıştır. Hasta kayıt, numune alma, raporlama, kurumsal hizmetler ve tüm işletim sistemi akreditasyon kapsamındadır. GÜVENİRLİLİK Laboratuvarımız CLSI programlarına üyedir ve metotlarının takipçisidir. Sonuçların tekrarlanabilirliği, biologie Prospective ve iç (internal) kalite kontrol örnekleriyle, uluslararası uyumluluğu ise başta CAP olmak üzere 7 ayrı kalite kontrol programına katılım ile teyit edilmektedir. GİZLİLİK Laboratuvarımızda çalışılan test sonuçlarının gizliliği tarafımızdan titizlikle sağlanmaktadır. HAKKIMIZDA Düzen laboratuarı olarak hastalıkların tanısında, hasta ve sağlıklı bireylerin takibinde hekime ve hastaya yardımcı olabilmek amacıyla, yaklaşık 800 laboratuvar testiyle, doğru ve güvenilir sonuçlarla hizmetinizdeyiz. Bu sayede tekrarlayan gebelik kayıpları, trombofili, hematolojik malignensiler gibi multidisipliner yaklaşım gerektiren klinik olgularda hastalarınızın tüm tanısal işlemlerini tekelde sonuçlandırabilmekte, çok daha sağlıklı danışmanlık hizmeti verebilmekteyiz. Kurumumuzda kuruluşundan bu yana klinik araştırmalar birimi başta olmak üzere birçok birimimiz tarafından yürütülen çalışma ve araştırmalar Aralık 2008 tarihinden itibaren ARGE birimi adı altında toplanmaya başlanmıştır. ARGE birimi birçok klinik araştırma, yüzlerce tez ve araştırma çalışmasının planlanması ve yapımında yardımcı olmuştur. Laboratuvarımızın yürüttüğü klinik araştırma projelerinde gösterilen performans nedeniyle klinik araştırmalar konusunda Dünya nın en büyük 3 kuruluşundan biri olan Covance Virtual Central Laboratories gerekli incelemeleri yaptıktan sonra Düzen Laboratuvarını Türkiye de stratejik ortak olarak seçmiştir. Başvuru için info@duzen.com.tr adresinden bize ulaşabilirsiniz. Laboratuvar Hizmetlerinde Ulusal ve Uluslararası Kalite Güvencesi

4 İÇİNDEKİLER Reprodüktif Tıp... 4 Reprodüktif Tıp ve Laboratuvar... 4 Amenore... 4 İnfertilite... 5 Habituel Abortus... 7 Maternal Sağlık Taraması... 8 Avidite Testleri... 9 Prenatal Tarama Testleri... 9 Gebelik Sürecinde Laboratuvar Genel Sağlık Durumunun Kontrolü Aşı Geçmişi, Zorunlu Aşıların ve Geçirilmiş Enfeksiyonların Kontrolü Folik Asit Kullanımı Gebeliğe Hazırlık Döneminde Yapılması Önerilen Testler Reprodüktif Genetik Alfa Redüktaz Yetmezliği (Leu55Gln Mutasyonu) Alfa Redüktaz Yetmezliği (Tüm Gen Dizi Analizi) AMH Genetik Analizi AMHR Genetik Analizi Amniyotik Sıvıda Kromozom Analizi Antitrombin III AR (Androjen Reseptör) Geni Analizi Düşük/Küretaj Materyalinde Kromozom Analizi Erken Trizomi Tanı Testi (QF-PCR) Faktor V Leiden Mutasyonu Fetal Kanda Kromozom Analizi Sayfa 2 31

5 FOXL2 Mutasyonu Frajil X Sendromu (PCR) Kallman s Sendromu Kartagener Primer Silier Diskinezi [CILD1 (DNAI1) Geni Dizi Analizi] Kistik Fibrozis CFTR Delta F508 Mutasyonu Konjenital Adrenal Hiperplazi (CYP21A2 Geni) Kan Konjenital Adrenal Hipoplazi Delesyon Konjenital Adrenal Hipoplazi Mutasyon Koryon Villus Biyopsi (CVS) Materyalinde Kromozom Analizi Maternal Kontaminasyon Çalışması Moleküler Karyotipleme MTHFR A1298C Mutasyon Analizi MTHFR C677T Mutasyon Analizi Periferik Kanda Kromozom Analizi Periferik Kanda RhD Genotip Tayini Protrombin (FaktörII) Mutasyon Analizi Rapid FISH ile Anoploidi Taraması Smith-Lemli-Opitz Sendromu SOX9 Mutasyonları Sperm DNA Hasarı Sperm DNA Hasarı ve Genetik Tarama SRY Delesyonu FISH Subtelomerik Delesyon (FISH) Y Kromozom Mikrodelesyon Analizi Prenatal Dönemde Kullanılabilecek Özel Tanı Testleri Sayfa 3 31

6 REPRODÜKTİF TIP Reprodüktif Tıp, üreme ile ilgili sorunların önlenmesi, tanınması ve tedavi edilmesi ile ilgili olan tıp alanıdır. Hedefi, çiftlere planladıkları zamanda sağlıklı çocuk sahibi olma şansını sağlamaktır. Bu hedefe yönelik olarak kişisel reprodüktif sağlıklarının korunması ve iyileştirilmesi için çalışır. Bu tıp disiplini; reprodüktif anatomi, fizyoloji, endokrinoloji, moleküler biyoloji ve genetik, biyokimya ve patoloji biliminden elde edilen bilgiler üzerine kurulmuştur. Uygulamalarında da bu bilimlerle yakın işbirliği içinde çalışır. Reprodüktif Tıp; uygulama alanı olarak cinsel eğitim, puberte, aile planlaması ve doğum kontrolü, infertilite, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve üreme sistemi hastalıkları, cinsel işlev bozukluğu, menstürasyon, ovulasyon, gebelik ve menopoz konularını kapsamaktadır. Reprodüktif Tıp, yukarıda belirtilen içeriği nedeni ile başlıca kadın-doğum ana dalının uygulamalarını kapsamakla birlikte aynı zamanda erişkin ve çocuk endokrinolojisi, androloji, üroloji, genetik ve psikiyatri dalları ile işbirliği içinde çalışır. Bu alanda hizmet verirken, sağlık durumunun kontrolü, hastalıkların saptanması, tedavi izlemi ve özel bir durum olarak gebelik takibinde laboratuvar hizmetleri önem kazanmaktadır. Bu alanda kullanılan saptama yöntemleri; görüntüleme, biyokimyasal testler, mikrobiyolojik testler ve genetik testler olarak özetlenebilir. REPRODÜKTİF TIP VE LABORATUVAR Reprodüktif Tıp alanındaki özel konular olan amenore, infertilite, habitual abortus, maternal sağlık taraması ve prenatal tanı/tarama alanlarında laboratuvar uygulamalarının rolü vazgeçilmezdir ve testlerin güvenirliği, tekrarlanabilirliği ve kalite güvencesi son derece önemlidir Laboratuvarımızda, bu alanlara ilişkin oluşturduğumuz paketlerimiz aşağıda sunulmaktadır. AMENORE Test Kodu Test Adı 218 Beta-HCG (Kan) 370 FSH (Follikul Stimulan Hormon) 360 LH (Luteinize Edici Hormon) 320 E2 (ESTRADIOL ) 211 PROLAKTIN 209 TSH (Tiroid Stimulan Hormon) 203 FT4 (Serbest Tiroksin) 2740 TESTOSTERON (Total) Sayfa 4 31

7 Test Kodu Test Adı 298 TESTOSTERON (Serbest) 413 SHBG (Sex Hormone Binding Globulin) 4554 DHEA-S (Dehydroepiandrosterone Sulfate) 3202 PERİFERİK KANDA KROMOZOM ANALİZİ 2318 Frajil X taşıyıcılığı 3329 AMH GENETİK ANALİZİ 3334 AMHR GENETİK ANALİZİ 4832 CYP21A2 Delesyon Duplikasyon Analizi 3267 KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ (CYP21A2 geni) BETA HİDROKSİLAZ GENİ (CYP11B1) MUTASYONLARI İNFERTİLİTE Test Kodu Test Adı 370 FSH (Follikul Stimulan Hormon) 360 LH (Luteinize Edici Hormon) 320 E2 (ESTRADIOL ) 330 PROGESTERON OH PROGESTERON 2962 ANTI-MULLERIAN HORMON Sayfa 5 31

8 Test Kodu Test Adı 211 PROLAKTIN 1057 MAKROPROLAKTIN 209 TSH (Tiroid Stimulan Hormon) 203 FT4 (Serbest Tiroksin) 2740 TESTOSTERON (Total) 298 TESTOSTERON (Serbest) 3961 TESTOSTERON,Bioavailable Panel,Seru 413 SHBG (Sex Hormone Binding Globulin) 4554 DHEA-S (Dehydroepiandrosterone Sulfate) 359 ANTISPERM ANTIKOR 1144 SPERMIOGRAM 912 SPERM MORFOLOJISI 2729 SPERM DNA HASARI 2730 SPERM DNA HASARI VE GENETİK TARAMA-FISH 790 Y KROMOZOMU MİKRODELESYON ANALIZI (erkek) 3202 PERİFERİK KANDA KROMOZOM ANALİZİ 5810 SUBTELOMERİK DÜZENLENMELER ALFA REDÜKTAZ YETMEZLİĞİ (erkek) 3329 AMH GENETİK ANALİZİ 3334 AMHR GENETİK ANALİZİ 4832 CYP21A2 DELESYON DUPLİKASYON ANALİZİ 3267 KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ (CYP21A2 geni) 3569 AR (Androjen Reseptör) Geni Analizi 4822 AR Delesyon Duplikasyon Analizi Sayfa 6 31

9 HABİTUEL ABORTUS Test Kodu Test Adı 1022 SERVİKAL SIVIDAN KLAMİDYA İNCELEMESİ 1051 SERVİKAL SIVIDAN ÜREAPLASMA VE MYCOPLASMA İNCELEMESİ 391 TOKSOPLAZMA IgM 392 TOKSOPLAZMA IgG 389 CMV IgM 390 CMV IgG 5990 HSV TIP 1 (IgM + IgG) 5991 HSV TIP 2 (IgM + IgG) 827 LUPUS ANTIKOAGULAN TARAMA (LA-DVV) 932 LUPUS ANTIKOAGULAN DOGRULAMA 293 ACA IgM (Antikardiolipin Ant.) 294 ACA IgG (Antikardiolipin Ant.) 3213 BETA-2 GLIKOPROTEIN 1 IgM 3214 BETA-2 GLIKOPROTEIN 1 IgG 4240 BETA-2 GLIKOPROTEIN 1 IgA 5451 AKTIVE PROTEIN C REZISTANSI 753 PROTEIN C ANTIJEN 1061 PROTEIN C AKTIVITESI Sayfa 7 31

10 Test Kodu Test Adı 1372 PROTEIN S ANTIJEN (Serbest) 1062 PROTEIN S AKTIVITESI 869 PROTEIN S ANTIJEN (TOTAL) 710 ANTITROMBIN AKTIVITE 3360 ANTITROMBIN ANTIJEN 585 HOMOSISTEIN 3105 PROTROMBIN (Faktor II)GEN MUTASYONU 3102 FAKTOR V LEİDEN MUTASYONU 3106 MTHFR C677T MUTASYON ANALİZİ 3108 MTHFR A1298C MUTASYON ANALİZİ 4333 Faktör V (G1691A, Faktör V,H1299R, Protrombin (G20210A, Faktör VIII (V34L), Β fibrinojen - 455G>A, PAI 1 4G/6G, HPAI a/b, MTHFR C677T, MTHFR A1298C, ACE I/D, ApoB R3500Q, ApoE) 3202 PERİFERİK KANDA KROMOZOM ANALİZİ 5810 SUBTELOMERİK DÜZENLENMELER MATERNAL SAĞLIK TARAMASI Test Kodu Test Adı 4905 TAM KAN SAYIMI 156 KAN GRUBU 379 COOMBS (Indirekt) 1008 HbA1c 3821 OGTT (Gebelik 75 g) 209 TSH (Tiroid Stimulan Hormon) 203 FT4 (Serbest Tiroksin) 296 TAM IDRAR TAHLILI 111 IDRAR KULTURU 45 HBsAg (Hepatit B Antijeni) 46 ANTI-HBs (Hepatit B Antikoru) 630 ANTI-HCV (Hepatit C Antikoru) 605 HIV 1/2 (Ag/Ab) 129 VDRL 367 TPIHA TESTI 138 RUBELLA IgM 319 RUBELLA IgG 391 TOKSOPLAZMA IgM Sayfa 8 31

11 Test Kodu Test Adı 392 TOKSOPLAZMA IgG 389 CMV IgM 390 CMV IgG 5990 HSV TIP 1 (IgM + IgG) 5991 HSV TIP 2 (IgM + IgG) 1022 CHLAMYDIA PCR AVİDİTE TESTLERİ Test Kodu Test Adı 2319 RUBELLA IgG AVIDITE TESTI 1392 TOKSOPLAZMA IgG AVIDITE TESTI 1390 CMV IgG AVIDITE TESTI PRENATAL TARAMA TESTLERİ Test Kodu Test Adı 5199 BIRINCI TRIMESTER IKILI TARAMA TESTI 5099 IKINCI TRIMESTER ÜÇLÜ TARAMA TESTI 5599 IKINCI TRIMESTER DÖRTLÜ TARAMA TESTI 5174 NIPT+BIRINCI TRIMESTER TARAMA TESTI 5173 NIPT+IKINCI TRIMESTER ÜÇLÜ TARAMA TESTI 5175 NIPT+IKINCI TRIMESTER DORTLU TARAMA 5176 NIPT+BIRLESIK IKILI VE DORTLU TRM NIPT+KROMOZOM ANALIZI 5198 NIPT+MOLEKULER KARYOTIPLEME Sayfa 9 31

12 GEBELİK SÜRECİNDE LABORATUVAR Reprodüktif Tıp uygulamalarının temel hedefi topluma sağlıklı bireylerin kazandırılmasıdır. Bu nedenle, bu alan içinde gebelik süreci özel bir önem taşımaktadır. Sağlıklı bir gebelik, gebeliği planlamakla başlar. Anne ve baba adaylarının sağlıkla ilgili aile öykülerinin birlikte alınması, ailevi hastalıkların irdelenmesi, anne adayının bu gebelik öncesi varsa gebelik, gebelik kaybı ve doğum bilgilerinin eksiksiz sorgulanması, anne ve baba adayına rutin sağlık kontrollerinin yapılması ve gerekiyorsa genetik danışmanlıktan faydalanmaları doğumsal kusurların önlenebilmesindeki ilk adımdır. Bu danışmanlıkta, geçmişteki tekrarlayıcı gebelik kayıpları, ölü doğum, bebeklik çağında ölüm, sakat doğumlar, engelli bireyler ve ailevi hastalıklarla ilgili bilgileri tam olarak öğrenmelidirler. Sağlıklı bir bebeğin dünyaya getirilmesi için sağlıklı bir gebelik sürecinin geçirilmesi ilk adımdır. Bu nedenle bu sürece başlamak ve sürecin sağlıklı sürdürülmesi için bazı göstergeler önem kazanmaktadır. GENEL SAĞLIK DURUMUNUN KONTROLÜ Genetik olarak aktarılabilecek hastalıklar; bu hastalıklarla ilgili önceden saptanabilecek taşıyıcılık durumları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, erkeklerde ürolojik, kadınlarda jinekolojik sorunlar, iç salgı bezlerinin fonksiyon bozuklukları (tiroid, böbreküstü bezi, vb.), şeker hastalığı, hipertansiyon, artrit, sistemik romatizmal hastalıklar, kansızlık, folik asit başta olmak üzere vitamin eksiklikleri, demir ve kalsiyum başta olmak üzere eser elementlerin eksiklikleri, beslenme bozuklukları, kanın normalden fazla pıhtılaşması (hiperkoagulasyon bozuklukları) ve diğer kronik hastalıklar yönünden sağlık kontrollerinin yapılması, üreme sağlığını olumsuz etkileyebilecek; gebeliğe engel veya gebeliğin seyrini zorlayabilecek diğer sağlık durumlarının tespiti; gebelik öncesinde vazgeçilmez bir öneme sahiptir. AŞI GEÇMİŞİ, ZORUNLU AŞILARIN VE GEÇİRİLMİŞ ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ Gebelik öncesi TORCH grubu diye bilinen enfeksiyon etkenleri başta olmak üzere, gebelikte geçirildiğinde bebekte kalıcı hasar bırakabilecek ya da gebeliğin seyrini zorlayabilecek enfeksiyon etkenlerine karşı anne adayının bağışıklık durumunu kan tetkikleriyle saptamak (bkz; laboratuvar testleri) ve buna göre gereken tedbirleri almak; hem anne, hem de bebek sağlığı açısından önemlidir. Gebelik sırasında uygulanması önerilmeyen bazı aşıların (örneğin kızamıkçık aşısı gibi canlı aşılar) gebelik öncesi dönemde uygulanıp bağışıklık kazanılmış olması da özellikle gereklidir. Sayfa 10 31

13 FOLİK ASİT KULLANIMI Gebe kalmadan önce, doktorunuzun önerdiği süre ve miktarda folik asit almaya başlayın ve gebelik sürecinde, yine doktorunuzun takibinde devam edin. Böylelikle özellikle nöral tüp defekti diye bilinen omurga kemiklerinin kapanmamasıyla ilgili riskinizi azaltmış olursunuz. Gebelik öncesi, gebelik boyunca ve gebeliğin hemen sonrasında bu takibe destek vermek üzere önerdiğimiz laboratuvar işlevlerimizi aşağıda bulabilirsiniz. GEBELİĞE HAZIRLIK DÖNEMİNDE YAPILMASI ÖNERİLEN TESTLER Tam Kan Sayımı Kan Grubu (Rh ve Coombs ilave testlere gidilebilir) Rubella Beta-HCG CMV HBsAg HIV Toxo Anti-HCV VDRL Ailevi kalıtsal hastalıklar yönünde tarama 1. Trimesterde Yapılması Önerilen Testler Doğum Öncesi yapılmamışsa Paket I testleri TSH o TSH yüksek hastalara dializ yöntemi ile ft4 çalışması İdrar Analizi (Protein, Glukoz ve Mikroskobik İnceleme) İdrar kültürü haftada anne kanında Serbest fetal DNA (NIPT) haftada 1. trimester tarama testi Bakteriyel vaginosis 2. Trimesterde Yapılması Önerilen Testler Kan şekeri ve tam kan sayımı İdrar Analizi (Protein, Glukoz ve Mikroskobik İnceleme) Üçlü Tarama Testi (NIPT yapılmışsa AFP) o Birleştirilmiş (Entegre) Tartama Testi Ürik Asit Diabet Taraması (24-28 haftalar) o Doktor isteğine göre 50 veya 75 gr. Glukoz ile yükleme 3. Trimesterde Yapılması Önerilen Testler Tam Kan Sayımı İdrar Kültürü, protein taraması o Grup B Streptokok için kültür o Antikor taraması, venerial hastalıklar Sayfa 11 31

14 Yeni Doğanda Uygulanabilecek Testler Yeni Doğan Metabolik Hastalık taraması Hipotiroidizm Biotinidaz eksikliği Kistik fibrozis Galaktozemi Kan Grubu ve Direk Antiglobulin (Coombs) Testi Laboratuvarımızda yapılan yenidoğan dönemi metabolik hastalık taraması içeriğini aşağıda bulabilirsiniz. Aminoasit metabolizması hastalıkları Fenilketonüri (PKU) Hiperglisinemi Hipermethioninemi Hiperornitinemi Homosistinüri Tip I Hipomethioninemi Maple Syrup Urine Disease (MSUD) Tirozinemi (Tirozinemi Tip 1 hariç) Organik Asidemiler 2-Methylbutyryl CoA Dehydrogenase eksikliği (2MBCD) 3-Methylcrotonyl CoA Carboxylase eksikliği(3mcc) 3-Hydroxy 3-Methylglutaryl CoA Lyase eksikliği B-Ketothiolase eksikliği Glutaryl Coa Dehydrogenase eksikliği tip I (GA I) Isovaleryl CoA Dehydrogenase eksikliği (IVA) Methylmalonic asidemi (MMA) Multiple Carboxylase eksikliği (MCD) Propionyl CoA Carboxylase eksikliği (PA) Üre Siklüsü Defektleri Argininemi Argininosüksinik asidüri Sitrüllinemi Yağ Asidi Oksidasyon Defektleri CPT (Carnitine Palmitoyltransferase eksikliği ) GA II (Glutarik asidemi Tip II) LCHAD(Long Chain 3-OH Acyl CoA Dehydrogenase eksikliği) MCAD (Mediım Chain Acyl CoA Dehydrogenase eksikliği) SCAD (Short Chain Acyl CoA Dehydrogenase eksikliğ)i VLCAD (Very Long Chain Acyl CoA Dehydrogenase eksikliği) Sayfa 12 31

15 REPRODÜKTİF GENETİK Bu genel Reprodüktif Tıp yaklaşımında laboratuvar uygulamalarının ardından, özel bazı olgular için yardımcı olabilecek genetik testlerimizin de kapsam ve amaçlarını içeren Reprodüktif Genetik alanına ilişkin testlerimizin tanıtımları aşağıda verilmektedir. 5-ALFA REDÜKTAZ YETMEZLİĞİ (LEU55GLN MUTASYONU) Sinonim: SRD5A2 geni L55Q mutasyonu Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune miktarı: 5-10 ml Çalışma yöntemi: PCR-RFLP Kullanımı: 5a-redüktaz enzim eksikliği, erkek psödohermafroditizminin özel formlarından birisidir. Testosteronun, daha güçlü bir metaboliti olan dihidrotestosterona (DHT) dönüşümünü katalize eden 5a-Redüktaz enziminin sentezindeki yetersizlik nedeni ile gelişir. Otozomal resesif kalıtılan bir hastalıktır.bu hastalık 2 tipte karşımıza çıkar: İlkinde 5a-redüktaz aktivitesinin hiç yoktur, diğerinde ise 5a-redüktaz aktivitesi ölçülebilir fakat kararsızdır.bu hastalıkla doğan çocuklar 46,XY kromozom kuruluşuna sahiptir ve hi-pospadiastan belirgin kuşkulu dış genital yapıya kadar uzanan geniş bir fenotip yelpazesi gösterirler. Pubertede parsiyel maskülinizasyon görülür; kas kitlesi artar, erkek vücut yapısı gelişir, fallus büyüklüğü artar, ereksiyon başlar. Bazı hastalarda sperm yapımı ve fertilite bildirilmiştir Karakteristik endokrin bulgu; serumda artmış testosteron ve düşük DHT seviyeleridir. HCG stimülasyonu sonucu normal kişilerde 5 ila 25 arasında olan Testosteron/DHT oranı bu hastalarda ye kadar çıkabilir. 5a-redüktaz enzimini kodlayan gen (SRD5A2) 2. kromozomun p kolunda (2p23) yer alır. Hastalığa yol açan genellikle nokta mutasyonlardır. Ülkemizde yapılan çalışmalar en sık görülen mutasyonun proteinin 55. pozisyonundaki lösinin glutamin ile yer değiştirmesine yol açan yanlış anlamlı mutasyon olduğunu göstermiştir. Laboratuarımıza 5-alfa redüktaz yetmezliği öntanısı ile gönderilen hastalarda SRD5A2 geni L55Q mutasyonuna bakılmaktadır. Laboratuvar kodu: ALFA REDÜKTAZ YETMEZLİĞİ (TÜM GEN DİZİ ANALİZİ) Sinonim: SRD5A2 Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune miktarı: 5-10 ml Çalışma yöntemi: Dizi analizi Kullanımı: 5a-redüktaz enzim eksikliği, erkek psödohermafroditizminin özel formlarından birisidir. Testosteronun, daha güçlü bir metaboliti olan dihidrotestosterona (DHT) dönüşümünü katalize eden 5a-Redüktaz enziminin sentezindeki yetersizlik nedeni ile gelişir. Otozomal resesif kalıtılan bir hastalıktır.bu hastalık 2 tipte karşımıza çıkar: İlkinde 5a-redüktaz aktivitesinin hiç yoktur, diğerinde ise 5a-redüktaz aktivitesi ölçülebilir fakat kararsızdır.bu hastalıkla doğan Sayfa 13 31

16 çocuklar 46,XY kromozom kuruluşuna sahiptir ve hi-pospadiastan belirgin kuşkulu dış genital yapıya kadar uzanan geniş bir fenotip yelpazesi gösterirler. Pubertede parsiyel maskülinizasyon görülür; kas kitlesi artar, erkek vücut yapısı gelişir, fallus büyüklüğü artar, ereksiyon başlar. Bazı hastalarda sperm yapımı ve fertilite bildirilmiştir Karakteristik endokrin bulgu; serumda artmış testosteron ve düşük DHT seviyeleridir. HCG stimülasyonu sonucu normal kişilerde 5 ila 25 arasında olan Testosteron/DHT oranı bu hastalarda ye kadar çıkabilir. 5a-redüktaz enzimini kodlayan gen (SRD5A2) 2. kromozomun p kolunda (2p23) yer alır. Hastalığa yol açan genellikle nokta mutasyonlardır. Ülkemizde yapılan çalışmalar en sık görülen mutasyonun proteinin 55. pozisyonundaki lösinin glutamin ile yer değiştirmesine yol açan yanlış anlamlı mutasyon olduğunu göstermiştir. Laboratuarımıza 5-alfa redüktaz yetmezliği öntanısı ile gelen ve SRD5A2 geni L55Q mutasyonu bulunmayan hastalarda tüm gen dizi analizi yapılmaktadır. Laboratuvar kodu: 2637 AMH GENETİK ANALİZİ Sinonim: PERSISTAN MULLERIAN KANAL SENDROMU TİP I, ANTIMULLERIAN HORMONE, MULLERIAN-INHIBITING SUBSTANCE; MIS, MULLERIAN-INHIBITING FACTOR; MIF, HERNIA UTERI INGUINALE, PERSISTENT OVIDUCT SYNDROME, FEMALE GENITAL DUCTS IN OTHERWISE NORMAL MALE Sonuç Verme Zamanı: 4 hafta sonra Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Persistan Mullerian Kanal sendromu, AMH veya AMH reseptör geninde yer alan heterozigot mutasyonlar sonucu ortaya çıkar. Mutasyonun bulunduğu gene göre sırasıyla hastalık Tip I ve Tip II olarak sınıflandırılır. Sendromun karakteristiği, mullerian türevlerinin (uterus ve tüpler) persistansı ve diğer açılardan sağlıklı erkek bebeklerde virilizasyondur. Erkek seksüel farklılaşması, fetal testisler tarafından üretilen 2 hormonun uyarısı altındadır: Leydig hücrelerince üretilen testosteron (eksternal genitalyanın virilizasyonu ve prostatik büyümeden sorumlu) ve AMH, Mullerian kanalların regresyonununu sağlar; ki uterus ve tüplerin gelişimi önlenmiş olur. Olguların yarısında ise AMH düzeyleri normal olup, AMH geninde mutasyon yoktur. Bu olgularda hedef organ direnci söz konusudur ve AMH reseptör gen mutasyonları taranmalıdır. Laboratuvarımızda AMH geni, çift primer seti ile dizi analizi ile taranmakta ve kodlayan bölgedeki HGMD mutasyonları rapor edilmektedir. Laboratuvar Kodu: 3329 AMHR GENETİK ANALİZİ Sinonim: PERSISTAN MULLERIAN KANAL SENDROMU TIP II, ANTI-MULLERIAN HORMONE RECEPTOR; AMHR II, MULLERIAN INHIBITING SUBSTANCE TYPE II RECEPTOR; MISR2, PSEUDOHERMAPHRODITISM, MALE INTERNAL, HERNIA UTERI INGUINALE, PERSISTENT OVIDUCT SYNDROME, FEMALE GENITAL DUCTS IN OTHERWISE NORMAL MALE Sonuç Verme Zamanı: 4 hafta sonra Sayfa 14 31

17 Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Persistan Mullerian Kanal sendromu, AMH veya AMH reseptör geninde yer alan heterozigot mutasyonlar sonucu ortaya çıkar. Mutasyonun bulunduğu gene göre sırasıyla hastalık Tip I ve Tip II olarak sınıflandırılır. Sendromun karakteristiği, mullerian türevlerinin (uterus ve tüpler) persistansı ve diğer açılardan sağlıklı erkek bebeklerde virilizasyondur. Erkek seksüel farklılaşması, fetal testisler tarafından üretilen 2 hormonun uyarısı altındadır: Leydig hücrelerince üretilen testosteron (eksternal genitalyanın virilizasyonu ve prostatik büyümeden sorumlu) ve AMH, Mullerian kanalların regresyonununu sağlar; ki uterus ve tüplerin gelişimi önlenmiş olur. Olguların yarısında ise AMH düzeyleri normal olup, AMH geninde mutasyon yoktur. Bu olgularda hedef organ direnci söz konusudur ve AMH reseptör gen mutasyonları taranmalıdır. Laboratuvarımızda AMHR geni, dizi analizi yöntemi ile taranmakta ve kodlayan bölgedeki HGMD mutasyonları rapor edilmektedir. Laboratuvar Kodu: 3334 AMNİYOTİK SIVIDA KROMOZOM ANALİZİ Sinonim: Amniotik mayide Kromozom Analizi, Karyotip analizi (amniotik mayi),konvansiyonel sitogenetik (amniotik mayi), Sitogentik inceleme (amniotik mayi) Sonuç Verme Zamanı: 3 hafta sonra Numune Türü: Amnion mayi Numune miktarı: 20ml Numune Kabı: Steril enjektör içinde Çalışma yöntemi: sitogenetik, uzun süreli hücre kültürü Kullanımı: Gebeliğin haftalarında fetusun kromozomlarındaki sayısal ve yapısal değişikliklerin saptanmasına olanak tanır. Şunlardan herhangi birisinin olması durumunda amniyotik sıvıda kromozom incelemesi yapılmalıdır: anne yaşının 35 yaş üstünde olması, biyokimyasal tarama testinde yüksek risk bulunması, patolojik ultrason bulgusu olması, daha önce kromozom anomalisi olan bir çocuk öyküsü (yaşayan ya da kaybedilmiş) varlığı, ebeveynlerde dengeli kromozom değişikliği olması, kromozomal hastalık riskini arttıracak intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu gibi tıbbi müdahalelerin olması Laboratuvar Kodu: 3201,5470 (QF-PCR hızlı sonuç ile birlikte), 5472 (FISH hızlı sonuç ile birlikte) ANTİTROMBİN III Sinonim: AT geni, Ekzon 1, 2, 3a, 3b, 4, 5, 6, SERPINC1 geni Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune miktarı: 5 ml Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Pıhtılaşma sisteminde bulunan bazı faktörler (II, IX, X, XI, XII) antitrombin III ile etkisiz hale gelir. Bu nedenle antitrombin III eksikliğinde pıhtılaşmayı engelleyen sistem yetersiz kalır ve pıhtı oluşumu kolaylaşır. Düşük antitrombin III aktivitesine neden olan Sayfa 15 31

18 mutasyonlar, venöz tromboz ve miyokardiyal enfarktüs riskinde artış yanısıra preeklampsi ile ilişkilendirilir. Laboratuvar Kodu: 2169 AR (ANDROJEN RESEPTÖR) GENİ ANALİZİ Sinonim: Androjen duyarsızlık sendromu, AIS Sonuç Verme Zamanı: 4 hafta sonra Numune miktarı: 5-10 ml Çalışma yöntemi: PCR-RFLP Kullanımı: Androjenler, androjen reseptörü (AR) üzerinden işlev görerek cinsiyet farklılaşmasını ve erkek fenotip gelişmesini sağlamaktadır. AR geni, X kromozomunun uzun kolunda (Xq11-12) lokalize olan 8 ekzonlu bir gendir. Androjen reseptörü proteini 110-kDa ağırlığında, nükleer reseptör ailesinden bir transkripsiyon faktörüdür. AR geni mutasonları androjen duyarsızlık sendromuna yol açmaktadır. AIS, X e bağlı resesif bir hastalıktır ve de novo olgular dışında anne taşıyıcı durumundadır. AR oluşan mutasyona bağlı olarak, AR proteininde tam veya kısmi fonksiyon kaybına yol açar. Erkek cinsiyet gelişim bozukluklarının en sık sebebidir ve prevalansı 1/ / olarak bildirilmektedir. AIS, tam, kısmi ve hafif tip olmak üzere 3 klinik formda incelenmektedir. Tam AIS da dişi dış genital yapı, kısmi AIS de ise kuşkulu dış genital yapı gelişimi olur. Hafif formunda ise normal erkek dış genital yapı gelişimi gerçekleşir ancak infertilite oluşur. Laboratuarımıza androjen duyarsızlık sendromu ön tanısı ile refere edilen hastalarda tüm gen dizi analizi yapılmaktadır. Laboratuvar Kodu: 3569 DÜŞÜK/KÜRETAJ MATERYALİNDE KROMOZOM ANALİZİ Sinonim: Düşük materyalinde Kromozom Analizi, Küretaj materyalinde Kromozom Analizi, Karyotip analizi (düşük/küretaj materyali),konvansiyonel sitogenetik (düşük/küretaj materyali), Sitogentik inceleme (düşük/küretaj materyali) Sonuç Verme Zamanı: 3-4 hafta sonra Numune Türü: Düşük/ küretaj materyali Numune miktarı: mg Numune Kabı: Transport medium içinde Çalışma yöntemi: sitogenetik, doku kültürü Kullanımı: Habitual abortus (=tekrarlayan gebelik kaybı=düşük) olgularının %50 sine kromozom hastalıklarının yol açtığı bilinmektedir. Düşük materyalinde saptanabilecek kromozom anomalisi daha sonraki gebeliklerin planlanmasında yol gösterici olacaktır. Laboratuvar Kodu: 2273 ERKEN TRİZOMİ TANI TESTİ (QF-PCR) Sinonim: QF-PCR (Amniotik sıvı) Sonuç Verme Zamanı: 2 gün sonra Numune Türü: Amnion mayi Sayfa 16 31

19 Numune miktarı: 5 ml Numune Kabı: Steril enjektör içinde Çalışma yöntemi: QF-PCR Referans aralığı: Kullanımı: Doğum öncesi tanı süreci kültür süresine bağlı olarak 2-3 haftaya uzamaktadır. Ancak, maternal serum tarama testinde yüksek Down Sendromu ya da Trizomi 18 riski olan geç gestasyonal yaştaki (20 hafta ve üzeri), maternal serum tarama testi yapılmamış, ancak ileri maternal (40 yaş ve üzeri) yaşın sözkonusu olduğu ileri gestasyon yaşında ve Trizomi 13, 18, 21 ya da Turner Sendromuna özgü anormal ultrason bulgusu olan fetus olduğu durumlarda hızlı sonuç verilmesi özellikle önerilmektedir. Bu endikasyonlar ve anne stresinin azaltılması amacı ile 13, 18, 21, X ve Y kromozomlarının sayısal düzensizliğini göstermek için hızlı interfaz FISH ya da QF-PCR uygulaması laboratuvarımıza başvuran tüm hastalarda uygulanmaktadır. Laboratuvar Kodu: 3204 FAKTOR V LEİDEN MUTASYONU Sinonim: Faktör V G1691A Mutasyon Analizi Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün saat 18:00 Çalışma yöntemi: Kalitatif real timepcr Kullanımı: Faktör V kan pıhtılaşmasında görev yapan proteinlerden biridir. Faktör V aktive protein C'nin kofaktörüdür. Leiden mutasyonu FV i kodlayan genin pozisyonunda G' nin A' ya dönüşümesi ile ortaya çıkar. Bunun sonunda proteinin 506. pozisyonundaki arjinin yerine glisin geçer. olmasıyla sonuçlanır. Leiden mutasyonu trombofilinin en sik görülen genetik nedenidir. Venöz trombozlarda yaklaşık %95 oranında görülür. Gebelik de pıhtılaşma riskini arttırır. Gebelik dönemindeki tromboz riskini Faktör V Leiden mutasyonu heterozigot ise 7-10 kat, homozigot ise kat arttırmaktadır. Hterozigot Leiden taşıyıcısı olan gebelerde gebeligin ilk trimesterından sonra görülen tekrarlayan gebelik kayıplarının da daha sık olduğu bildirilmektedir. Tekrarlayan, 50 yaşından önce veya gebelikte venöz tromboz geçirenler, ilk trimester sonrası açıklanamayan gebelik kaybı öyküsü olanlar ile50 yaşından önce kalp krizi geçiren ve sigara içen kadınlarda Leiden mutasyonu bakılması önerilmektedir. Laboratuvar Kodu: 3102 FETAL KANDA KROMOZOM ANALİZİ Sinonim: Fetal kanda Kromozom Analizi, Karyotip analizi (fetal kan), Konvansiyonel sitogenetik (fetalkan), Sitogentik inceleme (fetal kan), kordozentez materyalinde kromozom analizi Sonuç Verme Zamanı: 5 gün sonra Numune Türü: Heparinli tam kan Numune Kabı: Yeşil kapaklı tüp Çalışma yöntemi: sitogenetik, 72 saatlik uyarılmış hücre kültürü Sayfa 17 31

20 Kullanımı: Gebeliğin 20. haftasından sonra fetusun kromozomlarındaki sayısal ve yapısal değişikliklerin saptanmasına olanak tanır. Eğer doğum öncesi kromozom analizi endikasyonu yaratan herhangi bir neden [bkz. Kromozom analizi (amniyotik sıvıda)kullanımı] gebeliğin 20.haftasından sonra belirlenmiş ise sonuçların daha erken alınması için fetal kandan kromozom analizi yapılması tercih edilir. Bunun yanında amniyotik sıvıda yapılan kromozom analizinde mozaiklik saptanmış ise mozaikliğin doğrulanması için fetal kandan kromozom analizi yapılabilir. Laboratuvar Kodu: 3203 FOXL2 MUTASYONU Sinonim: Blepharophimosis ptosis epikantus inversus Sendromu, BPES Sendromu Sonuç Verme Zamanı: 7-10 gün sonra Numune miktarı: 5 ml Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Blefarofimozis sendromu (BPES), kozkapağı malformasyonları ile seyreden otozomal dominant kalıtılan bir hastalıktır. İki tip tanımlanmıştır. Tip I de prematür over yetmezliği (POF) gelişirken tip II de POF yoktur. Bir transkripsiyon faktörünü kodlayan FOXL2 geninin mutasyonları hastalığa yol açmaktadır. Mutasyonların %30 u polialanin kuyruk bölgesinde gelişmektedir. Poliadenilasyon mutasyonlarında POF riski yüksektir. Mutasyonların geri kalanı tüm gene dağılmıştır. Bu nedenle, laboratuarımızda BPES öntanısı ile gönderilen materyallerde FOXL2 tüm gen dizi analizi yapılmaktadır. Laboratuvar Kodu: 2167 FRAJİL X SENDROMU (PCR) Sinonim: FMR1 geni CGG tekrar artışı Çalışma Zamanı: Salı Sonuç Verme Zamanı: 1hafta sonra Numune Türü: EDTA lı tam kan Çalışma yöntemi: PCR Kullanımı: Frajil X sendromu tüm toplumlarda mental retardasyonun en önde gelen nedenlerinden olup, erkek çocuklar arasında mental retardasyon nedenlerinde Down sendromundan sonra ikinci sırayı almaktadır. Frajil X sendromlu erkek çocukların %60'ında mental retardasyon, büyük kepçe kulak, tipik yüz görünümü, makroorşidizm izlenmektedir. Bunların yanısıra, konuşma bozuklukları, otistik davranışlar, eklemlerde gevşeklik (=hiperekstansibilite), mitral kapak prolapsusu, aort dilatasyonu ve yenidoğan döneminde konvülsiyonlar da görülmektedir. Bulgular kişiler arasında ve hatta aynı aile içinde değişiklik göstermektedir. Sendromun kesin tanısı genetik çalışma ile belirlenebilmektedir. Moleküler yöntemlerle tekrar dizinlerinin artışının belirlenmesi için inceleme yapılmaktadır. Bunun yanında, otizm nedenleri içinde %1-2 sıklıkta yer aldığı için için başka herhangi bir bulgusu olmasa bile otistik hastalarda da yapılması önerilir.bunun yanısıra Frajil X taşıyıcısı olan kadınlarda POF geliştiği bilinmektedir. Özellikle sekonder amenore, menstrüel siklus Sayfa 18 31

21 bozuklukları ve bununla birlikte gözlenen infertilite olgularında da taşıyıcılık tayini yapılması önerilmektedir. Laboratuvar Kodu: 4803 KALLMAN S SENDROMU Sinonim: Kalman sendromu, KAL1 delesyonu, Xp22.3 delesyonu, Del Xp22.3 Sonuç Verme Zamanı: 1 hafta sonra Numune Türü: Heparinli tam kan Numune Kabı: Yeşil kapaklı tüp Çalışma yöntemi: FISH Kullanımı: Kalman sendromu erkek infertiltesinin önemli nedenlerinden birisidir. Hipogonadotropik hipogonadizm ve anosmia(koku alamama) ile birlikte görülür. Xp22.3 de bulunan KAL1 genindeki kayıp ve değişimler hastalığa neden olur.kalman hastalığından şüphelenilen hastalarda Xp22.3 delesyonunun saptanması için FISH incelemesi yapılır. Laboratuvar Kodu: 6123 KARTAGENER PRİMER SİLİER DİSKİNEZİ [CILD1 (DNAI1) GENİ DİZİ ANALİZİ] Sinonim : DYNEIN, AXONEMAL, INTERMEDIATE CHAIN 1 Sonuç Verme Zamanı: 2-3 hafta sonra Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Primer silier diskinezi, genetik olarak heterojen, otozomal resesif bir bozukluktur. Eskiden immotil silia sendromu olarak da adlandırılan bu durum, situs inversusla birliktelik sergilediği hallerde Kartagener sendromu olarak adlandırılır. DNAI1 geninde homozigot, kompound heterozigot mutasyonların etyolojide rolü mevcut olup, genetik heterojenite nedeniyle diğer olası gen lokus ve mutasyonların da varlığı hatırda tutulmalıdır. Laboratuvarımızda CILD1 (DNAI1)geninin tüm kodlayan bölgeleri dizi analizi ile incelenmektedir. Laboratuvar Kodu: 4008 KİSTİK FİBROZİS CFTR DELTA F508 MUTASYONU Sinonim: Kistik fibrozis F508 mutasyonları, konjenital bilateral vaz deferens agenezisi (CBAVD) Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune miktarı: 5ml Çalışma yöntemi: Strip test Sayfa 19 31

22 Kullanımı: Kistik fibrozis en yaygın tek gen hastalığıdır. Kistik Fibrozis epitel hücrelerinde ortaya çıkar. Sağlıklı epitel hücrelerinden klorid iyonlarının bir artık ürünü olan siklik AMP hücre dışına verilir. Fakat bu hastalarda bu olay gerçekleşmez. Bunun sonunda anormal yoğunluktaki salgılar nedeniyle; terin fazla tuz içermesi, pankreas yetmezliği ve kronik akciğer hastalıkları gelişir. Otozomal resesif kalıtılır. Sorumlu gen 7. kromozomda (7q31) bulunan CFTR genidir.çok farklı mutasyonları tanımlanmıştır. En yaygın mutasyon 10. exonda bulunan 508. kodonun (3 baz) delesyonudur. Bu mutasyon F508 olarak adlandırılır. F508 taşıyıcısı olan erkeklerde başka hiçbir bulgu görülmediği halde infertilite olabilir. Konjenital bilateral vaz deferens agenezisi (CBAVD) olgularının 2/3 ünde kistik fibrozis gen mutasyonu bulunmaktadır. Bu nedenle CBAVD lı infertil erkeklerde F508 mutasyonuna bakılması önerilmektedir. Laboratuvar Kodu: 2671 KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ (CYP21A2 GENİ) KAN Sinonim: CAH, KAH, 21-hidroksilaz geni mutasyonları, 21-hidroksilaz defekti, 21- OHlaz geni mutasyonları, 21-OHlaz defekti, CYP21A2 mutasyonları Test İçeriği: Büyük delesyon, I2A/C656G, 8bplik delesyon, P30L, I172N, V281L, Q318X, R356W, cluster 6 mutasyonları Sonuç Verme Zamanı: 2-3 hafta sonra Çalışma yöntemi: PCR-RFLP Kullanımı: Konjenital adrenal hiperplazi, adrenal bezinde kortizol sentezi için gerekli olan 5 enzimden birinde defekt sonucu ortaya çıkmaktadır. KAH otozomal resesif kalıtılır ve kuşkulu genitalya nın nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. En sık görülen enzim defekti ( %90) 21- hidroksilaz defektidir. Klasik ve Klasik olmayan (=non-classical) olarak iki gruba ayrılır ve klasik formun iki tipi vardır: Tuz kaybettiren formu (%75) ve virilizan formu (%25). Klasik 21- OHD nin farklı populasyonlardaki insidansı her 15,000 canlı doğumda 1 olarak bildirilmiştir. Klasik olmayan formun insidansı daha yüksektir ve populasyonlar arasında farklılık gösterir. New York ta %1 iken, bazı etnik gruplarda örneğin Aşkenazilerde 1/27 ye ulaşmaktadır. 21- OHD in klasik formunda fonksiyon kaybı çok ağırdır. Vakaların 2/3-3/4 ünde adrenal aldosteron, sodyum emilimi için yeterli değildir ve bu hastalar tuz kaybından, kortizol defektinden ve androjen artışından etkilenirler. Yenidoğan bebeklerde beslenme güçlüğü, kilo kaybı, gelişme geriliği, kusma, dehidratasyon, hipotansiyon, hiponatremi ve hiperkalemi adrenal krize (azotemi, vaskular kollaps, şok ve ölüm) neden olur. Adrenal kriz, yaşamın ilk 4 haftasında ortaya çıkar ve erkek çocuklar bunun için daha risklidirler. Çünkü yenidoğan tarama programlarında dış genital yapıları normal olduğundan gözden kaçabilir ama kız çocuklarda kuşkulu dış genital yapı nedeniyle daha erken tanı konulabilir. Bu formda dış genital belirsizliğin şiddeti enzim defekti ile ilgili değildir. İç genital yapı normaldir. Tedavi olmayanlarda, aşırı androjen maruziyeti nedeniyle penis veya klitoral büyüklük, erken puberte ve akne ortaya çıkabilir. Çocukluk döneminde daha hızlı büyüme epifizlerin erken kapanmasına neden olur ve sonucta boy kısalığı ortaya çıkar. Klinik bulguların saptandığı kişilerde, steroid öncüllerin serum konsantrasyonu ölçümleri genellikle tanı koydurucudur. Moleküler genetik çalışmaları da tanı amaçlı kullanılmaktadır. 21-OHD de serumda 17-OHP düzeyine bakılabilir. Normalde 100 ng/dl nin altında olan 17-OHP düzeyi için 800 ng/dl üzerindeki değerler tanı koydurucudur. 17-OHP düzeyi klasik formda 20,000 ng/dl ve non klasikte 2,000-15,000 ng/dl arasında değişir.21 hidroksilaz, mikrozomal sitokrom P450 enzimidir. Enzimi kodlayan Sayfa 20 31

23 CYP21A2 geni 6. kromozomun kısa kolunda (6p21.3) HLA kompleksinin hemen yanındadır. Moleküler çalışmalarda hasta ve taşıyıcı bireylerin %90-95 inde en sık 9 mutasyon ve gen delesyonu saptanmaktadır (bkz tablo) 21-OHD deki mutasyonların sıklığı Sıklık Mutasyon ~ %90-95 %50 A/C659G (intron2 splice mutasyonu), %20 delesyonlar (gen delesyonu ve 3. ekzonda 8bplik delesyon) %20-25 P30L, I172N, Ekzon 6 cluster mutasyonu, V281L, F306+t, Q318X, R356W, P453S ~ %5-10 Diğer aleller Enzim aktivitesine göre hastalar 4 kategoride incelenebilir: 1) Enzim aktivitesi %0 olanlar. 2) Enzim aktivitesi %1 in altında olanlar. 3) Enzim aktivitesi %1-11 arasında değişenler. 4) Enzim aktivitesi %20-50 arasında değişenler Enzim aktivitesine gore CYP21gen mutasyonların sınıflandırılması Enzim aktivitesi Hastalık seyri Mutasyon %0 Gen delesyonu, büyük gen dönüşümü, 3. ekzon da 8bplik delesyon, ekzon 6 Ağır cluster mutasyonu, F306+t, Q318X ve R356W %1 (Klasik) A/C 659G (İntron 2 ayıklanma bölge mutasyonu) (I2G) %1-11 I172N ~%20-50 Orta (Klasik olmayan) P30L V281L P453S Enzim aktivitesine gore hastalığın şekli (fenotip) belirlenmektedir. 21-OHD de Genotip-Fenotip ilişkisi aşağıdaki şekilde belirtilmektedir. 17-OH progesteron taraması ile KAH öntanısı alan hastalarda; kesin tanının koyulabilmesi, moleküler patolojinin belirlenmesi ailede risk altındaki çiftlerin ve bireylerin belirlenmesi endikasyonları ile KAH mutasyon analizi yapılması önerilir. Laboratuvar Kodu: 3267 Sayfa 21 31

24 KONJENİTAL ADRENAL HİPOPLAZİ DELESYON Sinonim Hipogonadotropik Hipogonadizmli Konjenital Adrenal Hipoplazi, X e Bağlı Konjenital Adrenal Hipoplazi, 46,XY Sex Reversal, DAX1 Delesyon Analizi, NROB1 Delesyon Analizi Sonuç Verme Zamanı: 4 hafta sonra Çalışma yöntemi: SNP ARRAY Kullanımı: Konjenital adrenal hipoplazi, esas olarak X kromozomuna bağlı kalıtılan nadir bir antitedir. Primer adrenokortiikal yetmezlik gelişen hastalıkta adrenal bezlerdeki hücre yapılanması anormaldir. NROB1 (geleneksel adıyla DAX1) geni hastalıkla ilişkilendirilmiş olup, hastalıkla ilişkili dizi analizi yöntemiyle tespit edilen birçok nokta mutasyon yayınlanmıştır. Laboratuvarımızda DAX1 geni kodlayan bölgesi dizi analizi yöntemiyle incelenmektedir. Aynı zamanda bölgede tespit edilen delesyonların da hastalıkla ilişkilendirilmiş olduğundan dizi analizi yöntemi ile mutasyon saptanamayan hastalarda array analizi yapılması önerilir. 46,XY sex reversal (46,XYDişi) olan hastalarda da delesyon taraması önerilmektedir. Laboratuvar Kodu: 3371 KONJENİTAL ADRENAL HİPOPLAZİ MUTASYON Sinonim Hipogonadotropik Hipogonadizmli Konjenital Adrenal Hipoplazi, X e Bağlı Konjenital Adrenal Hipoplazi, 46,XY Sex Reversal, DAX1 Gen Analizi, NROB1 Gen Analizi Sonuç Verme Zamanı: 4 hafta sonra Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Konjenital adrenal hipoplazi, esas olarak X kromozomuna bağlı kalıtılan nadir bir antitedir. Primer adrenokortiikal yetmezlik gelişen hastalıkta adrenal bezlerdeki hücre yapılanması anormaldir. NROB1 (geleneksel adıyla DAX1) geni hastalıkla ilişkilendirilmiş olup, hastalıkla ilişkili dizi analizi yöntemiyle tespit edilen birçok nokta mutasyon yayınlanmıştır. Laboratuvarımızda DAX1 geni kodlayan bölgesi dizi analizi yöntemiyle incelenmektedir. Aynı zamanda bölgede tespit edilen delesyonların da hastalıkla ilişkilendirilmiş olduğundan dizi analizi yöntemi ile mutasyon saptanamayan hastalarda array analizi yapılması önerilir. 46,XY sex reversal (46,XYDişi) olan hastalarda da delesyon taraması önerilmektedir. (bkz test kodu: ) Laboratuvar Kodu: 3376 KORYON VİLLUS BİYOPSİ (CVS) MATERYALİNDE KROMOZOM ANALİZİ Sinonim: Koryon villüs materyalinde Kromozom Analizi,Karyotip analizi (koryon villüs materyali),konvansiyonel sitogenetik (koryon villüs materyali), Sitogentik inceleme (koryon villüs materyali) Sonuç Verme Zamanı: 3-4 hafta sonra Numune Türü: Koryon villüs biyopsi materyali Numune miktarı: mg Sayfa 22 31

25 Numune Kabı: Transport medium içinde Çalışma yöntemi: sitogenetik, doku kültürü Kullanımı: Gebeliğin 12. haftasından önce fetusun kromozomlarındaki sayısal ve yapısal değişikliklerin saptanmasına olanak tanır. [Endikasyon için bkz. Kromozom analizi (amniyotik sıvıda)kullanımı] Laboratuvar Kodu: 3205 MATERNAL KONTAMİNASYON ÇALIŞMASI Sonuç Verme Zamanı: 1 hafta sonra Numune Türü: Amnion mayi ve anne baba kanı Çalışma yöntemi: Fragman analizi Kullanımı: Amniyon sıvısı, koryon villus materyali ya da fetal kan örneği alınması sırasında anneye ait doku da çalışılacak fetüs materyaline karışabilir. Bu durumda çalışılan materyalin gerçekten çocuğa ait olduğunun anlaşılması için matarnal kontaminasyon çalışması yapılması önerilir. Laboratuvar Kodu: 3120 MOLEKÜLER KARYOTİPLEME Sonuç Verme Zamanı: 3 hafta sonra Numune miktarı: 5 ml Çalışma yöntemi: Array CGH Kullanımı: Günümüzde uygulanan kromozom inceleme yöntemlerinin ulaştığı en düzey incelemedir. Genetik materyaldeki kayıp ve kazanımlarda, rutin sitogenetik incelemeler göre duyarlılığı 100kat (8x bp) daha yüksektir. Bu nedenle özellikle toplumda %1 in üzerindeki görülme sıklığıyla temel halk sağlığı sorunlarından biri olarak kabul edilen mental retardasyon olgularından nedeni belirlenemeyenlerde uygulanması ile olguların en az %15 inde daha önce uygulanmış yöntemlerle tespit edilememiş anomalilerin saptanması mümkün olabilmektedir. Bunun yanısıra tanı değerinin olduğu diğer bir alan da spontan yada habitual abortus patogenezinin tanımlanabilmesi amacı ile abort materyalleri üzerinde uygulanmasıdır. Laboratuvar Kodu: 3698 MTHFR A1298C MUTASYON ANALİZİ Sinonim: Metilentetrahidrofolat A1298C Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün saat 18:00 Çalışma yöntemi: Kalitatif real timepcr Sayfa 23 31

26 Kullanımı: Metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR), sistein metabolizmasının bir yan ürünü olan homosistein yıkımında önemli rol oynayan bir enzimdir. MTHFR geninin pozisyonunda adenin yerine sitozin geçmesi ikinci sırada sık görülen polimorfizmidir. CC genotipine sahip bireylerde AA genotipine göre azalmış enzim aktivitesi ve artmış homosistein düzeyi bulunmaktadır. Yüksek homosistein seviyeleri, miyokardiyal enfarktüs riskinde artış ve tekrarlayan düşükler ile ilişkilendirilir. Laboratuvar Kodu: 3108 MTHFR C677T MUTASYON ANALİZİ Sinonim: Metilentetrahidrofolat C677T Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün saat 18:00 Çalışma yöntemi: Kalitatif real timepcr Kullanımı: Metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR), sistein metabolizmasının bir yan ürünü olan homosistein yıkımında önemli rol oynayan bir enzimdir. MTHFR geninin 677. pozisyonunda sitozin yerine timin geçmesi en sık görülen polimorfizmidir. TT genotipine sahip bireylerde CC genotipine göre azalmış enzim aktivitesi ve artmış homosistein düzeyi bulunmaktadır. Diğer risklerin varlığında arterial ve vanöz tromboz için yatkınlığa yol açar. Yüksek homosistein seviyeleri, miyokardiyal enfarktüs riskinde artış ve tekrarlayan düşükler ile ilişkilendirilir. Laboratuvar Kodu: 3106 PERİFERİK KANDA KROMOZOM ANALİZİ Sinonim: Periferik kandan kromozom analizi, Karyotip analizi (periferik kan),konvansiyonel sitogenetik (periferik kan), Sitogentik inceleme (periferik kan) Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune Türü: Heparinli tam kan Numune Kabı: yeşil kapaklı tüp Çalışma yöntemi: sitogenetik, 72 saatlik uyarılmış hücre kültürü Kullanımı: Kromozomlardaki sayısal ve yapısal değişikliklerin saptanmasına olanak tanır. Dismorfik bulgu, konjenital malformasyon, büyüme ve gelişme geriliği, mental ve motor retardasyon, infertilite, kötü obstetrik öykü, üç ya da daha fazla gebelik kaybı, ailede kromozom anomalisi varlığı nedenleriyle kromozom analizi yapılır. Laboratuvar Kodu: 3202 Sayfa 24 31

27 PERİFERİK KANDA RHD GENOTİP TAYİNİ Sinonim: Rh heterozigotluk tayini, babada Rh heterozigotluk tayini Çalışma Zamanı: Pazartesi Sonuç Verme Zamanı: 1hafta sonra Numune Türü: EDTA lı tam kan Çalışma yöntemi: Semikantitatif PCR Kullanımı: Rh uygunsuzluğu fetusta hastalık oluşturması ve fetal mortalite (bebeğin kaybedilmesi) açısından önemli bir gebelik sorunudur. Rh uygunsuzluğu annenin Rh(-) ve bebeğin Rh(+)olduğu durumda ortaya çıkmaktadır. Bebeğin Rh(+) olması için babanın bu antijeni sentezleyen geni bebeğe kalıtması gerekir. Babanın genotipine bakarak, fetusun Rh(+) olma olasılığı çıkarılabilir. Eğer baba RhD bölgesi için homozigot ise anne karnındaki bebekte bu bölge için çalışma yapmaya gerek kalmayacaktır. Bu nedenle Rh uygunsuzluğu riski olan çiftlerde babadan RhD genotiptayini yapılmaktadır. Laboratuvar Kodu: 6405 PROTROMBİN (FAKTÖRII) MUTASYON ANALİZİ Sinonim: G20210A, Faktör II G20210A Mutasyon Analizi Sonuç Verme Zamanı: Ertesi gün saat 18:00 Çalışma yöntemi: Kalitatif real time PCR Kullanımı: Kan pıhtılaşma sürecinde görev yapan Protrombin (Faktör II)genindeki G20210A mutasyonu kalıtsal trombofili nedenlerinden birisidir. G20210A mutasyonu; Leiden mutasyonundan sonra trombofilinin en sik görülen ikinci genetik nedenidir. Bu mutasyon kanda protrombin düzeyinin artmasına yol açar ve pıhtılaşmaya eğilim yaratır. Protrombin G20210A mutasyonu için homozigot olanlarda 2-6 kat artmış olan tromboz riski gebelikte kat artmaktadır. Heterozigot bireylerde ise tromboz riski yaklaşık 3 kat artar. Protrombin gen mutasyonu gebelikte tekrarlayan düşükler ve fetal gelişme geriliği riskini de arttırmaktadır. Laboratuvar Kodu: 3105 RAPİD FISH İLE ANOPLOİDİ TARAMASI Sinonim: Aneuvysion FISH, Rapid FISH (Amniotik sıvı) Sonuç Verme Zamanı: 2 gün sonra Numune Türü: Amnion mayi Numune miktarı: 5 ml Numune Kabı: Steril enjektör içinde Çalışma yöntemi: Rapid FISH Kullanımı: Doğum öncesi tanı süreci kültür süresine bağlı olarak 2-3 haftaya uzamaktadır. Ancak, maternal serum tarama testinde yüksek Down Sendromu ya da Trizomi 18 riski olan geç gestasyonal yaştaki (20 hafta ve üzeri), maternal serum tarama testi yapılmamış, ancak ileri Sayfa 25 31

28 maternal (40 yaş ve üzeri) yaşın sözkonusu olduğu ileri gestasyon yaşında ve Trizomi 13, 18, 21 ya da Turner Sendromuna özgü anormal ultrason bulgusu olan fetus olduğu durumlarda hızlı sonuç verilmesi özellikle önerilmektedir. Bu endikasyonlar dahilinde veya aile stresinin azaltılması amacı ile 13, 18, 21, X ve Y kromozomlarının sayısal düzensizliğini göstermek için hızlı interfaz FISH ya da QF-PCR uygulaması laboratuvarımıza başvuran tüm hastalarda uygulanmaktadır. Laboratuvar Kodu: 5803 SMİTH-LEMLİ-OPİTZ SENDROMU Sinonim: SLO, DHCR7 mutasyonları Sonuç Verme Zamanı: 2-3 hafta sonra Çalışma yöntemi: DNA dizi analizi Kullanımı: Smith-Lemli-Opitz (SLO) otozomal ressesif kalıtılan bir metabolik multiple malformasyon sendromudur. Endojen kolesterollerin katalizinde son basamakta görevli olan 7- dehydrocholesterol reductase (DHCR7) nin defekti sonucu gelişir.hastalığın ağırlığı intrauterin letaliteden hafif dismorfik bulgulara kadar değişkenlik gösterir.hafif/orta derecede entellektüel işlevlerde etkilenme olabilir. SLO hastalarında kolesterol düzeyi düşük [<5 mmol/l], 7- dehydrocholesterol (7-DHC) düzeyi ise yüksektir. DHCR7 geni 9 ekzonludur, ancak 1 ve 2. Ekzonu kodlamaz. 125 üzerinde nokta ve küçük insersiyon mutasyonu tanımlanmıştır. Laboratuarımızda DHCR7 geni 3-9. ekzonları ve ekzon/intron bağlantı bölgelerinin dizi analizi yapılmaktadır.bu yöntemle klinik duyarlılık oranı %96 olarak verilmektedir.prenatal tarama testi Laboratuvar Kodu: 3440 SOX9 MUTASYONLARI Sinonim: XY sex reverse, XY female, Kampomelik displazi, Campomelic dysplasia Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune miktarı: 5-10 ml Çalışma yöntemi: Dizi analzi Kullanımı: SOX9, SRY ile ilişkili testis ve kıkırdak dokusu gelişimini kontrol eden bir gen ürünüdür. Gelişim sürecinde, tip II kollajenin de içinde olduğu bir çok proteinin sentezini düzenler.sox9 işlev bozukluklarında; XY karyotipli bireylerde sex revers fenotipi gelişir. Kampomelik displazi; boy kısalığı ve uzun kemiklerde eğrilmenin de içinde olduğu bir çok semptomu gösteren bir sendrom olup, havayolu anomalileri nedeni ile genellikle letal seyirlidir. Moleküler etyolojisi, SOX9 geninin heterozigot mutasyonlarıdır. Laboratuarımızda SOX9 geni tüm mutasyonlarına dizi analizi ile bakılmaktadır. Laboratuvar Kodu: 4030 Sayfa 26 31

29 SPERM DNA HASARI Sinonim: Sperm DNA Fragmantasyon Testi Sonuç Verme Zamanı: 1-2 hafta sonra Numune Türü: Semen mayi Numune miktarı: Spermiyograma uygun kriterlerde Numune Kabı: Taze semen numunesi veya üzerine alkolle basit fisasyon yöntemiyle sperm hazırlanmış en az 2 adet lam Çalışma yöntemi: TUNNEL Kullanımı: Sperm DNA Fragmantasyon Testi; açıklanamayan infertilite, embriyo gelişiminde duraklama olan çiftler, yardımcı üreme yöntemi kullanımında anormal embriyo gelişimi, tekrarlayan tüp bebek ( IVF/ICSI) başarısızlığı ve tekrarlayan gebelik kaybı olan çiftlere önerilmelidir. Ek olarak Enfeksiyon, ateşli hastalıklar, inflamatuar nedenler veya kabakulak sonucu testiküler ısıda artış ve varikosel varlığında tarama amaçlı ve check up programlarının bir parçası olarak rutin test listesine eklenebilir. Laboratuvar Kodu: 2729 SPERM DNA HASARI VE GENETİK TARAMA Sinonim: Sperm FISH Analizi ve Sperm DNA Fragmantasyon Testi Sonuç Verme Zamanı: 2 hafta sonra Numune Türü: Semen mayi Numune miktarı: Spermiyograma uygun kriterlerde Numune Kabı: Taze semen numunesi veya üzerine alkolle basit fisasyon yöntemiyle sperm hazırlanmış en az 2 adet lam Çalışma yöntemi: FISH + TUNNEL Kullanımı: Sperm FISH Testinden Fayda Görmesi Muhtemel Hastalar - Endikasyonlar Sebebi bilinmeyen infertilite Tekrarlayan Tüp bebek (IVF/ICSI) başarısızlığı Tekrarlayan düşük gebelik kaybı Hormon taramalarında hipergonadotropik hipogonadizm Semen anomalisi: Spermiyogramda özellikle oligoasthenoteratozoospermi ve ciddi teratozoospermia tespit edilen hastalar. Bu endikasyonlar dahilinde veya check up amaçlı aşağıdaki hasta grubunda 13, 18, 21, X ve Y kromozomlarının sayısal düzensizliğini göstermek için hızlı interfaz FISH uygulanmaktadır: Sigara İçmek Aşırı kafein tüketimi Aşırı Alkol Tüketimi İlaç kullanım öyküsü: Konuyla ilgili hekiminizden bilgi alınız. Kemoterapi ve radyoterapi öyküsü Çevresel ve mesleki etki: Radyasyon, ağır metal vb. Yaş faktörü. Sayfa 27 31

30 Ek olarak TUNNEL yöntemi ile apopitoz tayini de sperm taramalarına ilave edilebilir: Sperm DNA Fragmantasyon Testi Kimlere Yapılmalı Açıklanamayan İnfertilite Embriyo gelişiminde duraklama olan çiftler Yardımcı üreme yöntemi kullanımında anormal embriyo gelişimi Tekrarlayan Tüp bebek ( IVF/ICSI) başarısızlığı Tekrarlayan Gebelik Kaybı Ek olarak aşağıdaki durumlarda tarama amaçlı ve check up programlarının bir parçası olarak rutin test listesine eklenebilir: Enfeksiyon Ateşli hastalıklar Testiküler ısıda artış: İnflamatuar nedenler, kabakulak. Varikosel Yaş Sigara Çevre Kirliliği Laboratuvar Kodu: 2730 SRY DELESYONU FISH Sinonim: Del SRY Sonuç Verme Zamanı: 1 hafta sonra Numune Türü: Heparinli tam kan Numune Kabı: Yeşil kapaklı tüp Çalışma yöntemi: FISH Referans aralığı: Kullanımı: İnsanlarda cinsiyetin gelişimi X ve Y kromozomları üzerindeki belli bölgelerden başlatılmaktadır. Bu bölgelerden en önemlisi Y kromozomu üzerinde yer alan SRY bölgesidir. Cinsiyet anomalilerinde, özellikle kromozom yapısına ters cinsiyetin geliştiği olgularda (=sex reverse) SRY varlığının araştırılması gerekmektedir. Laboratuvar Kodu: 5798 SUBTELOMERİK DELESYON (FISH) Sinonim: Subtelomerik değişikliklerin saptanması, Telomerik değişikliklerin saptanması, Multiprobe FISH telomer Sonuç Verme Zamanı: 7-10 gün sonra Numune Türü: Heparinli tam kan Numune Kabı: Yeşil kapaklı tüp Çalışma yöntemi: FISH Kullanımı: Motor-mental retardasyon, çoklu konjenital anomali ve habitual abortus olgularında kromozom analizinin normal bulunduğu durumda yapılmalıdır. Laboratuvar Kodu: 5810 Sayfa 28 31

31 Y KROMOZOM MİKRODELESYON ANALİZİ Sinonim: Mikrodelesyon analizi, Y mikrodelesyonu Çalışma Zamanı: Salı Sonuç Verme Zamanı: Cuma 18:00 Çalışma yöntemi: Multipleks PCR Kullanımı: Erkek infertilitesinin nedenlerinin başında sperm üretimi bozuklukları yer almaktadır. Azospermi (sperm üretiminin olmaması) olan erkeklerin %10-15 inde ve oligospermi (sperm üretiminin az olması) olan erkeklerin %5-10 unda the Y kromozomunun AZF bölgesinde kayıp saptanmaktadır. Erkeklerde, infertilitenin nedenini açıklamak üzere laboratuarımızda Y kromozomu üzerinde yer alan- AZFa, AZFb, AZFc and AZFd bölgelerinin kaybı saptanmaktadır. Laboratuvar Kodu: 790 Sayfa 29 31

32 PRENATAL DÖNEMDE KULLANILABİLECEK ÖZEL TANI TESTLERİ Doğum öncesi tanı erken gebelik haftalarında fetüsteki hastalığı saptamak üzere yapılan tanı yöntemlerini içerir ve genellikle Down sendromu gibi kromozomal hastalıklar için yüksek riskli olduğu belirlenen gebeliklerde veya ailede bilinen bir kalıtsal hastalığın olması durumunda uygulanır. Ancak, yukarıda belirtilen testler dışında pek çok kalıtsal hastalık için prenatal tanı koyulması gerekmektedir. Bu tür testler genellikle ailenin bir hastalık için risk taşıdığı durumlarda uygulanmaktadır. Dolayısı ile iyi bir aile öyküsü, çiftlerde genetik inceleme yapılarak mutasyonun tanımlanması prenatal tanı öncesinde gerçekleştirilmelidir. Testin yapılması ve test sonuçlarına göre yapılacak müdahalenin belirlenmesinde de kararın aile tarafından verilmesi görüşü yaygın olarak benimsenmiştir. Ancak, ailenin sağlıklı karar alabilmesi için gereken tüm bilgilerin aileye açıklanması danışmanlığın esasını oluşturmalıdır. Ailede eşlerin taşıyıcılıklarının belirlenmesi otozomal resesif veya cinsiyete bağlı aktarılan kalıtsal hastalıklarda farklı planlanmalıdır. Örneğin Duchenne kas distrofisi için kadınlar taşıyıcıdır ve hastalık belirtilerini genellikle göstermezler. Bu taşıyıcı annelerin kusurlu genini verdiği erkek çocuğunda hastalık tablosu ortaya çıkar. Bu nedenle taşıyıcılığın belirlenmesinin en etkin zamanı çocuk sahibi olmadan önceki dönem olarak düşünülmektedir. Bu tür hastalıkların sık görüldükleri toplumlarda taşıyıcı belirlenmesi tarama programları ile yapılabilmektedir. Toplumumuzda buna örnek olarak sık görülen hemoglobinopatiler verilebilir. Hemoglobin kusurlarının ortaya çıkarılması amacı ile evlilik öncesi hemoglobin elektroforezi ile taşıyıcı taraması yapılmaktadır. Bu tür otozomal resesif aktarılan hastalarda hem anne ve hem de babada genetik inceleme yapılarak fetüste beklenen olası mutasyonlar tanımlanmalıdır. Bu algoritma ile yaklaşım yapıldığı takdirde, ekli listedeki tüm hastalıklar için merkezimizde prenatal tanı yapılması mümkün olmaktadır. Sayfa 30 31

33 ALFA REDÜKTAZ YETMEZLİĞİ (SRD5A2 geni) BETA HİDROKSİLAZ GENİ (CYP11B1) MUTASYONLARI 3631 AARSKOG (FGD1 GENİ) ADRENOLÖKODİSTROFİ (X e Bağlı, ABCD1 geni) Akondroplazi mutasyon analizi ALFA-talasemi mutasyon taraması ANGELMAN SENDROMU 3569 AR (Androjen Reseptör) Geni Analizi AR Delesyon Duplikasyon Analizi ARX MUTASYON ANALİZİ AVPR2 geni dizi analizi Beta talasemi (Beta globin geni) dizi analizi Beta talasemi DELESYON/DUPLİKASYON analizi BİYOTİNİDAZ DEFEKTİ (BTD geni) 3192 BMP4 geni dizi analizi BRUGADO SENDROMU CADASIL HASTALIĞI GEN ANALİZİ (Ekzon 3, 4, 5, 6) CHARCOT MARİE TOOTH 1A (PMP22) 3193 CANAVAN HASTALIĞI GENETİK ANALİZİ (ASPA geni) 1849 CIAS1 GENİ MUTASYONLARI Cilt Biyopsi materyalinden kromozom analizi Coffin Lowry Sendromu (RSK2 Geni) CONNEXIN26 MUTASYONLARI Cri du chat Sendromu (FISH) CYP21A2 Delesyon Duplikasyon Analizi 4026 CYP27A1 GENİ DİZİ ANALİZİ 5788 DiGeorge Sendromu (FISH) DMD/BMD DELESYON ANALİZİ 3734 DMD NOKTA MUTASYONLARI 3636 EKTODERMAL DİSPLAZİ, HİPOHİDROTİK (EDAR GENİ) Familial akdeniz ateşi dizi analizi FAMİLİAL akdeniz ateşi mutasyon analizi FABRY SENDROMU (GLA DİZİ ANALİZİ) 2782 FANCONİ-BİCKEL SENDROMU (SLC2A2 geni) 3370 FENİLKETONÜRİ TÜM GEN DİZİ ANALİZİ (PAH geni) 2142 FGF23 mutasyonları FGFR1 DİZİ ANALİZİ FGFR2 DİZİ ANALİZİ FGFR3 dizi analizi FOXL2 Mutasyonu FRAJİL X SENDROMU tekrar sayısı analizi 3384 Fucosidosis FUCA1 Gen Analizi 4821 GALAKTOZEMİ GENETİK ANALİZİ (GALT GENİ) 4054 GAUCHER GBA GENİ DİZİ ANALİZİ 3872 GCH1 dizi analizi GLIKOJEN DEPO HASTALIĞI TIP1 (G6PC) 3770 GLUTARİK ASİDEMİ TİP I GENETIK TEST 3629 GM1 GANGLİOZİDOZİS (GLB1 geni) 2775 Hemokromatozis HEREDİTER FRUKTOZ İNTOLERANSI (ALDOB geni) 4067 HİPOFOSFATAZYA ALPL geni dizi analizi Hipokondroplazi mutasyon analizi HRAS MUTASYONLARI Holt-Oram TBX5 Geni Dizi Analizi HNPP 3496 HOXA1 GEN ANALİZİ HUNTER IDS GENİ DİZİ ANALİZİ 2930 İZOVALERİK ASİDEMİ GENETİK TESTİ (IVD geni) 5786 İZOLE LİZENSEFALİ SEKANSI (FISH) 4008 KARTAGENER (CILD1 DİZİ ANALİZİ) KCNE1 GEN ANALİZİ KCNH2 GEN ANALİZİ KCNQ1 GEN ANALİZİ KCNQ2 DİZİ ANALİZİ KİSTİK fibrozis (CFTR) tüm gen dizi analizi Kistik fibroz delesyon/duplikasyon analizi KLASİK SİTRÜLİNEMİ GEN ANALİZİ 3267 KONJENİTAL ADRENAL HİPERPLAZİ (CYP21A2 geni) 3371 KONJENİTAL ADRENAL HİPOPLAZİ DELESYON 3376 KONJENİTAL ADRENAL HİPOPLAZİ MUTASYON 3646 KONJENİTAL Glikozilasyon defekti Tip1a 3613 KONJENİTAL NEFROTİK SENDROM TİP I (NPHS1 geni) 3646 KONJENİTAL Glikozilasyon defekti Tip1a LHON GEN ANALİZİ 3264 LIMB GIRDLE 2A (CAPN3 DIZI ANALIZI) 4007 LIMB GIRDLE 2D (SGCA DIZI ANALIZI) 4991 LIMB GIRDLE 2E (SGCB DIZI ANALIZI) 3649 LIMB GIRDLE 2F (SGCD DIZI ANALIZI) 3299 LIMB GIRDLE DELESYON ANALİZİ (SGC) 3632 LMNA DİZİ ANALİZİ (EMERY-DREİFUSS/LİMB GİRDLE ) 4042 LOWE SENDROMU (OCRL geni) MARKER KROMOZOM İDENTİFİKASYONU MC4R DİZİ ANALİZİ MELAS SENDROMU (A3243G) 4624 MELAS (A3243G, T3271C, A3252G) 4625 MELAS (MTTL1 TÜM GEN DIZI) 4626 MERRF SENDROMU (A8344G) 4627 MERRF SENDROMU (A8344G, T8356C, G8363A VE G8361A) ANALİZİ 3442 METAKROMATİK LÖKODİSTROFİ (ARSA1 geni) 2931 METİL MALONİK ASİDEMİ GENETİK TESTİ (MUT geni) 5784 MİLLER-DİEKER SENDROMU (FISH) 4628 MITOKONDRIAL DNA DELESYON ANALİZİ (KS, PEARSON, PEO) 3698 moleküler karyotipleme MSUD (AKÇAAĞAÇ ŞURUBU İDRAR HASTALIĞI BCKDHA geni) 4167 MSUD (AKÇAAĞAÇ ŞURUBU İDRAR HASTALIĞI BCKDHB geni) 4168 MSUD (AKÇAAĞAÇ ŞURUBU İDRAR HASTALIĞI DBT geni) 4662 PAH DELESYON DUPLİKASYON ANALİZİ 4164 PROPİONİK ASİDEMİ GENETİK TESTİ (PCCA geni) 4165 PROPİONİK ASİDEMİ GENETİK TESTİ (PCCB geni) 4811 PRADER-WİLLİ SENDROMU (FISH) 3610 NCL Tip NCL Tip NCL Tip NCL Tip NİEMAN PİCK GENETİK TESTİ (NPC1 geni) 4170 NİEMAN PİCK GENETİK TESTİ (NPC2 geni) 4171 NİEMAN PİCK GENETİK TESTİ (SMPD1 geni) 2425 NIJMEGEN SENDROMU Noonan Sendromu Norrıe hastalığı NÖROFİBROMATOZİS TİP OSTEOGENEZİS İMPERFEKTA (COL1A1 geni) OSTEOKONDRODİSPLAZİ (DYM GENİ) Pürin Nükleosit Fosforilaz Yetmezliği PTEN GENİ DELESYON DUPLİKASYON ANALİZİ RETT SENDROMU 3313 RETT SENDROMU MECP2 DELESYON ANALİZİ 3616 RUBİNSTEİN TAYBİ SENDROMU (CREBBP geni dizi analizi) 3638 RUBİNSTEİN TAYBİ SENDROMU (del 16p13.3) FISH SGCG GENİ DİZİ ANALİZİ 3098 SMA MUTASYON ANALİZİ 3627 SMİTH LEMLİ OPİTZ sendromu SMİTH-MAGENİS SENDROMU (FISH) 3914 SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP SPİNOSEREBELLAR ATAKSİ (SCA) TİP TAY- SACS HASTALIĞI GENETİK TESTİ (HEXA geni) 3800 Tek Kromozom Painting FISH TEK KROMOZOM Subtelomerik FISH TüM KROMOZOM PAINTING FISH(46 KRoMoZom) 5790 VELOCARDİOFACİAL Sendrom (FISH) WAARDENBURG SENDROMU Williams Sendromu (FISH) WİLSON ATP7B geni dizi analizi WISKOTT-ALDRICH SENDROMU (WAS geni) WOLMAN LIPA GENİ DİZİ ANALİZİ 1 Sayfa 31 31

34 ÖZEL DÜZEN GENETİK HASTALIKLAR TANI MERKEZİMİZ Cinnah Cd. Göreme Sk. 1/7 Kavaklıdere/Ankara Tel: (312) / 4000 (4 hat pbx) genetics@duzen.com.tr 1976 dan beri Ankara Merkez ve Şubelerimiz Tunus Caddesi No 95 T: (312) Atatürk Bulvarı No 237/39 T: (312) Mithatpaşa Caddesi No 8/35 T: (312) Düzen Sağlık Grubu Polikliniği Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Mh Sk. No: 3 Çayyolu / Ankara T: (312) İstanbul Cemal Sahir Sokak No:14 Mecidiyeköy T: (212) Adana Reşatbey Mh. Stadyum Cd. 39/C Seyhan T: (322) (322) Mersin İnönü Bulvarı No:160 Çamlıbel T: (324)