KURUMSAL FIRMALARDA ISG AÇıSıNDAN TAŞERON YÖNETIMI SUZAN ALTUNAY İNŞAAT MÜHENDİSİ A SINIFI İSG UZMANI TEKFEN HEPİSTANBUL PROJESİ İSG ŞEFİ

Transkript

1 KURUMSAL FIRMALARDA ISG AÇıSıNDAN TAŞERON YÖNETIMI SUZAN ALTUNAY İNŞAAT MÜHENDİSİ A SINIFI İSG UZMANI TEKFEN HEPİSTANBUL PROJESİ İSG ŞEFİ

2 FİRMALARDA KURUMSALLAŞMA KURUMSALLAŞMA NEDİR? Kurumsallaşma; bir işletmenin, faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapı oluşturması olarak tanımlanabilir. KURUMSALLAŞMANIN AMACI Kurumsallaşmanın temel amacı; kurum, kuruluş ve işletmelerin, patron, lider yönetici ve önemli personele bağımlı olmadan faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde yürütebilmeleri ve geliştirebilmeleridir.

3 FİRMALARDA KURUMSALLAŞMA KURUMSALLAŞMA İÇİN YAPILMASI GEREKENLER 1- İş ve görev tanımları açık seçik yapılmalıdır, 2- İşletme içi kurallar ve yönergeler belirlenmelidir, 3- İşletmedeki(Personel, mali işler, üretim, pazarlama vb. gibi) birimlerin iş akışları tespit edilmelidir, 4- Kurumun kendisine has temel ilkeleri ortaya konmalıdır, 5- Yetki ve sorumluluklar özenle tespit edilmeli ve verilmelidir, 6- Yetki ve sorumluluklar, o yetkiyi veya sorumluluğu taşıyabilecek kişilere verilmelidir. 7- Nihai kararlar istişare ile alınmalıdır

4 BİR DİĞER ADI İLE ALT İŞVEREN TAŞERON Bir işverenden, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluş Asıl işveren İşyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işleri veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işleri diğer işverene veren, asıl işte kendisi de işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluş

5 Asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için; a) Asıl işverenin işyerinde mal veya hizmet üretimi işlerinde çalışan kendi işçileri de bulunmalıdır. b) Alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır. c) Alt işveren, üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini sadece o işyerinde aldığı işte çalıştırmalıdır. ç) Alt işverene verilen iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin bir iş olmalı, asıl işe bağımlı ve asıl iş sürdüğü müddetçe devam eden bir iş olmalıdır. d) Alt işveren, daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kimse olmamalıdır. Ancak daha önce o işyerinde çalıştırılan işçinin bilahare tüzel kişi şirketin ya da adi ortaklığın hissedarı olması, alt işveren ilişkisi kurmasına engel teşkil etmez.

6 İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren iş MADDE 11 (1) İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren iş, mal veya hizmet üretiminin zorunlu unsurlarından olan, işin niteliği gereği işletmenin kendi uzmanlığı dışında ayrı bir uzmanlık gerektiren iştir. (2) İşverenin kendi işçileri ve yönetim organizasyonu ile mal veya hizmet üretimi yapması esastır. (3) Ancak asıl iş; a) İşletmenin ve işin gereği, b) Teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde bölünerek alt işverene verilebilir. (4) Asıl işin bir bölümünde iş alan alt işveren, üstlendiği işi bölerek bir başka işverene veremez

7 Muvazaa: İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesi. Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile kurulan alt işverenlik ilişkisi. Asıl işveren işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesi. Kamusal yükümlülüklerden kaçınmakveya işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek iradelerini gizlemeye yönelik işlemlerdir

8 Muvazaanın incelenmesi MADDE 12 (1) 7 nci madde uyarınca tescili yapılan işyeri için 6 ncı maddede belirtilen belgelerde Kanuna aykırılık veya muvazaa kanaatini oluşturan delillerin bulunması hâlinde, söz konusu belgeler gerekçesi ile birlikte incelenmek üzere bölge müdürlüğünce iş teftiş grup başkanlığına intikal ettirilir. (2) Muvazaanın incelenmesinde özellikle; a) Alt işverene verilen işin, işyerinde asıl işveren tarafından yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin yardımcı işlerinden olup olmadığı, b) Alt işverene verilen işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olup olmadığı, c) Alt işverenin daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kişi olup olmadığı, ç) Alt işverenin işe uygun yeterli ekipman ile tecrübeye sahip olup olmadığı, d) İstihdam edeceği işçilerin niteliklerinin yapılacak işe uygun olup olmadığı

9 (2) Muvazaanın incelenmesinde özellikle; e) Alt işverene verilen işte asıl işveren adına koordinasyon ve denetimle görevlendirilenlerden başka asıl işverenin işçisinin çalışıp çalışmadığı, f) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin iş hukukunun öngördüğü kamusal yükümlülüklerden kaçınmayı amaçlayıp amaçlamadığı, g) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut mevzuattan kaynaklanan bireysel veya kolektif haklarını kısıtlamaya ya da ortadan kaldırmaya yönelik yapılıp yapılmadığı hususları göz önünde bulundurulur

10 ŞANTİYE YÖNETİMİ ŞANTİYE: İnşaat yapım işlerinin yürütüldüğü alana verilen isimdir. İşletme türleri içinde şantiyenin ayrı bir yeri vardır. Kendine özgü ve belirgin olan bu özellikleri kısaca şöyle belirtebiliriz: 1-Şantiye, zaman ile sınırlı bir işletmedir. Süresi sözleşme ile belirlenmiştir. Ancak süre uzatımları ile yapım süresi uzayabilir. 2-Çalışan elemanların önemli bir kısmı vasıfsız işçidir. Her işi yapmaya aday olan kişilerin en kolay iş bulduğu bir sektördür.

11 ŞANTİYE YÖNETİMİ 3 Çalışanların şantiye de o anki psikolojisi ile yaptığı iş arasında büyük bir bağlantı vardır. Bu bağlantı bilindiğine göre yöneticiler ile işçiler arasındaki diyalog her zaman yöneticilerin gündeminin önemli bir maddesini oluşturur.

12 ŞANTIYE YÖNETIMI 4- Kurumsallaşmış firmaların büyük çaplı projelerinde alt işveren sayısı yükselir, alt işveren sayısı yükseldikçe vasıfsız çalışan sayısı ve beyaz yaka çalışan sayısında da büyümeye oranla yükselme görülür. 5-Büyük projelerde görülen alt işveren çokluğu ve çalışan fazlalığını yönetmek için ana işveren yönetim grubu, daha fazla profesyonelce yönetim anlayışına gitmek durumunda kalır. 6-Yönetim, alansal olarak dağılır ve alt işveren de bulunan aynı alanı daha iyi yönetebilmek için yönetim grupları oluşturur. Bunlar yapı sektöründe Kaba İş Yönetim, İnce İş Yönetim, Mekanik Birimi Yönetim, Elektrik Birimi Yönetim, Mali İşler Yönetim, Teknik Birim Yönetim ve İSG Birimi Yönetim gibi daha birkaç alanda yönetimsel dağılım gösterir.

13 ŞANTİYE YÖNETİMİ

14 TAŞERON YÖNETİMİ Taşeron Yönetiminde Yaşanan Sorunlar; Sözleşmesiz işe başlatma Sözleşme belirsizlikleri (Net olmayan bir sözleşme) Yapım metodu ile ilgili belirsizlikler İmalatın kalitesi Personel,ekipman,kaynak eksiklikleri Ödeme gecikmeleri İsg kurallarına uymayış Zamanında işe başlamama AÇIKLARI OLMAYAN NET BİR SÖZLEŞME VE İYİ BİR TAKİP TAŞERON YÖNETİCİLERİ İLE SIK VE DÜZENLİ TOPLANTI SAPMALARIN TAKİBİ YAPILMALI

15 Sorunsuz Bir Taşeron Yönetimi; Taşeron ilişkilerinin iyi yönetilebilmesi için taşeronun makine, ekipman olmadığı karşımızda insan olduğunu unutmamak gerekir. Taşeron sözleşmeleri yapılmadan işe başlatılmamalı, sözleşmede belirtilen tarihlerde alt işverenlerin işe başlaması sağlanmalıdır. Sözleşme ve ekleri net olmalı, yaptırımlar açısından sıkı tutulmalı açık noktalar olmamalıdır. İş yapım süresince iş takibine yönelik istenecek herşey net yazılmalıdır. Alt yüklenicinin kendi personelini kontrol etme yeterliliği kontrol edilmelidir. Çalışacak ekibin cvsi işvermeden istenmelidir. Raporlama ve periyodik toplantılar iş başında kurgulanmalı devamlılığı sağlanmalıdır.

16 Sorunsuz Bir Taşeron Yönetimi; - Eksikleri nasılsa düzeltiriz düşüncesi ile iş bitimine doğru kontroller azalır, hatalar artar. En güzel eğitim hata yapana hata yaptığı anda verilen eğitimdir. - Emir vermek yerine rehberlik, yardım etmeyi denemeliyiz. - Alt işverenden bir şey istediğimizde nedenini açıklamalıyız. İkna yöntemlerini denemeliyiz. Çünkü ile başlayan cümleler karşı tarafın itiraz etme olasılığını düşürür.

17 Taşeron Yönetimi=İnsan Yönetimi - Ezerek, kötü davranarak insan=taşeron yönetilemez, kısa vadede kazanç gibi görünsede uzun vadede ciddi zarar, olumsuz tutum davranış olarak geri döner. - Karşımızdakinin insan olduğunu unutmamalıyız. - Taşeronun üstü değiliz, sadece çalışılan proje için bir rol paylaşımı var. Karşımızdaki de bir işveren unutmamalıyız. - Alt işverene aynı gemide olduğumuz, oluşabilecek her türlü olumsuzlukta birlikte zarar göreceğimiz dolayısıyla yanında olduğumuz aktarılabilmelidir.

18 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NEDİR? İş sağlığı ve güvenliği; işin yapılması sırasında iş yerindeki fiziki çevre şartları sebebiyle işçilerin maruz kaldıkları sağlık sorunları ve mesleki risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması ile ilgilenen bilim dalıdır. Bir kuruluşun gerçekleştirdiği faaliyetlerden etkilenen tüm insanların (çalışanların, geçici işçilerin, alt yüklenici çalışanlarının, ziyaretçilerin, müşterilerin ve işyerindeki herhangi bir kişinin) sağlığına ve güvenliğine etki eden faktörleri ve koşulları inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaktadır.

19 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ Hızlı sanayileşme ve teknolojik gelişmeler ile doğru orantılı olarak özellikle iş yerlerinde çalışan kişilerin güvenliği ile ilgili bazı sorunlar da açığa çıkmıştır. Bu sebeple bir takım önlemleri önceden alarak iş yerlerini güvenli hale getirmek gerekmekte olduğundan iş güvenliği oldukça önem kazanmıştır

20 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI Gerek teknolojik ilerleme gerek yatırımların artması ve firmaların küreselleşmesi de göz önünde bulundurularak yapı sektörü piyasasında alt işveren ve çalışan sayısının artmasıyla, çalışma sahasında görülen düzen, organizasyon ve çalışma şekli bozukluğu fazlasıyla iş kazasını da beraberinde getirmiştir. İş kazalarını önlemek, önleyici güvenlik çalışmaları yapmak, eğitimler vermek, İş güvenliği alanında organizasyon şemaları çıkarmak gereksinim olmaktan çıkıp bir zaman sonra mecburiyet halini almıştır

21 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI sayılı 6331 numaralı Kabul Tarihli İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu sayılı 4857 numaralı Kabul Tarihli İş Kanunu İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARININ KANUN, YÖNETMELİK GİBİ YASAL DAYANAKLARI BULUNMAKTADIR. ÇALIŞMALAR, YASAL GEREKLİLİKLER ÇERÇEVESİNDE ÇİZİLİR VE YAPILIR. ÇALIŞMA ALANIN DA YAPILMASI GEREKEN İSG ÇALIŞMALARI KANUNUN GETİRDİĞİ ZORUNLULUK VE GEREKLİLİKLER İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞ YERİ HEKİMİ, DİĞER SAĞLIK PERSONELİ, İŞVEREN VE ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ VE ÇALIŞANLARCA BİR ÇALIŞMA KONUSU/ORGANİZASYONU HALİNE GETİRİLEREK DÜZENLENİR/YAPILIR

22 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI İSG Çalışmaları Alt işveren İSG personelleri ile Ana işveren İSG personelleri arasında koordineli şekilde yürütülmelidir. Bu koordinasyonun gerekliliği 6331 Sayılı İSG Kanunun da belirtildiği üzere şöyledir; İş sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonu MADDE 23 (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda işverenler; iş hijyeni ile iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanmasında iş birliği yapar, yapılan işin yapısı göz önüne alınarak mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulması çalışmalarını koordinasyon içinde yapar, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirir.

23 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI Tüm işyerleri İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK madde 7 / İŞ YERİ HEKİMLERİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK Madde 18 gereği ile kendi Tehlike sınıfına uygun İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personeli ile bu yönetmeliklerde belirlenen sürelerce anlaşmak ve hizmet almak durumundadır. Bu hizmet, firmanın alt işveren olarak kurumsal bir firmayla anlaşması sürecinde de aynı şekilde devam eder. Kurumsal firma altında iş alan alt işverenler uzmanı, hekimi ve diğer sağlık personelleri, ana işveren uzmanı hekimi ve diğer sağlık personeli ile tüm İSG çalışmalarını koordineli şekilde yürütür.

24 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI İSG koordinasyonu ve yönetimi sürecinde, İSG kanunu ve diğer ilgili kanunların sahada ve tüm çalışma alanlarında yapılmasını öngördüğü yasal çalışmalar, her alt işveren firma içerisinde gerekli sürelerce çalışan İSG personeli tarafından kendi firmasına uygulanır ve ana işveren İSG personellerince denetlenir.

25 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI ŞANTİYE DE ALT İŞVEREN İSG PERSONELİNİN YAPMASI VE ANA İŞVERENE RAPORLAMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR -İş güvenliği ile ilgili mevzuatlara uygun olarak sorumlusu bulunduğu projelerde gerekli çalışmaların yapılmasının sağlanması, -Çalışanlara mevzuata uygun İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin planlanması ve eğitimlerin verilmesi, -Acil durum planlarının hazırlanması, acil durum ekiplerinin oluşturulması, acil durum tatbikatlarını yapılması, -İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakımların plânlanması ve uygulamada gerekli kontrollerin yapılması, -İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için mevzuata uygun çalışmalar yapılması ve gerekli kontrollerin gerçekleştirilmesi -Çalışma ortamı gözetiminin sağlanması vb. İSG Kanunun getirdiği tüm çalışmaların raporlamaları ve fiziksel hareketlilikleri ana işverene sunulmalıdır.

26 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI Koordinasyonu oturan ve İSG çalışmalarının Alt işveren ile ana işveren arasında düzene girdiği şantiyelerde kazalar proaktif hal almaya başlar. Koordinasyonun ve İSG çalışmalarının aksadığı, iletişim kopukluğu yaşandığı, tam organize olunamadığı şantiyelerde kazalar reaktif hal almaya başlar. Kurumsal firmalarda İSG yönetim çalışmaları sık toplantılı, sık raporlamalı, kanunları ve yönetmelikleri tam hazmetmiş, saha da ki çalışmaları tam anlamıyla takip edebilen bir kadro ile yapılmalıdır.

27 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI Ana işveren İSG kadrosu ve yapılanması olarak; Alt işveren İSG çalışmaları ve eğitimleri sürekli takip edilmeli Alt işveren saha personellerinin çalışma durum ve aksiyon tespiti sürekli hale getirilmeli Alt işveren ve işveren vekili İSG bilinci gelişime açık, ekip çalışmasına yatkın olmalı Alt işveren denetimi fazlalaştırılmalı, kanun ve yönetmeliklerin uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilmelidir. Alt işveren kaza profili ve İSG gelişim şeması çıkarılmalıdır. Eksiye düşen Alt işveren uyarılmalı, gelişim için özel İSG çalışmaları ana firmaca sağlanmalıdır. Alt işverenlerden İSG kural ve talimatlarına uymayan, kontrolleri ve eğitimleri aksatan, İSG personeli bulundurmayan ve ana işveren İSG kuralları, emir, talimatlarına uymayanlara ilgili iş sözleşmeleri gereğince yaptırım uygulanmalıdır.

28 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI ALANıNDA TAŞERON YÖNETIMI PROJELERİN BİTME AŞAMASINDA İSG AÇISINDAN İYİ YÖNETİLMİŞ ŞANTİYELERDE KAZA ORANI DÜŞÜK, ÇALIŞMA VERİMİ FAZLA, ÇALIŞANLARIN PSİKOLOJİK DURUMU ÇALIŞMAYA ELVERİŞLİ, İSG KAYIPLARINDAN DOĞAN GİDERLER DÜŞÜK, KAZANÇ İSE FAZLA OLMAKTADIR. KURUMSAL FİRMALARDA İSG AÇISINDAN TAŞERON YÖNETİMİ KAPSAMINDA YÖNETİMİN ALTIN 3 BASAMAĞI -İYİ İLETİŞİM -ÖZVERİLİ İSG ÇALIŞMALARI -KONTROL VE DENETİMDİR

29