İyi Hekimlik İyi İnsan

Transkript

1 İyi Hekimlik İyi İnsan Dr.İskender Sayek Hace3epe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Emekli ÖğreDm Üyesi Koaceli Üniversitesi Tıp Fakültesi

2 Primum Non Nocere Önce Zarar Verme Hipokrat 2

3 Tıp Bilimi Sorunları Bilginin aşırı artması İnsancıl özünü kaybetmesi: aşırı teknik, pahalı ve biyomedikal ağırlığa gidiş Sağlık alanında metalaşma Toplumda eşitsizliklerin derinleşmesi Sağlık politikaları ile eşgüdümün olmaması Kurumlar ve eğiticiler arasındaki heterojenite İnternasyonalizasyon : Serbest dolaşım Aşırı uzmanlaşma

4 Hekim? Arapça : Hakiim Anlamı : Bilge, Hikmet Sahibi, Filozof LaDnce: Medici nae Doc tor (MD) Yayla G Perinatoloji Dergisi 2002: 10:297

5 Tıp eğitimi tıp fakültesine girişle başlayan ve emekliliğe kadar süren yaşam boyu bir eğitimdir Amacı toplum sağlığını en yüksek düzeyde tutacak iyi hekim yetiştirmektir Kök hücre olarak yetişmek

6 İyi İnsan İyi Hekim

7 İyi İnsan? Sosyal yaşamda yasal ve toplumsal kurallara uyan Dürüst, Namuslu, Üretken, Çalışkan Bilgi ve görgüye önem veren Toplumu yaşamdaki eylem ve düşünceleri ile aydınlatan Kendisini toplumun önünde görmeyen EmpaD yapabilen

8 İyi İnsan Dayanışma ve paylaşmayı bilen Bilgiye, değerlere ve ilişkilerine sadakat duyan Alçak gönüllü ve nazik olan Hoşgörülü olan Özgür düşünceye saygılı olan Karşısındakinin haklarına saygılı olan Fırsatçı olmayan

9 İyi İnsan? Sosyo-ekonomik, Sosyal yaşamda yasal ve toplumsal kurallara Günümüz kaotik, sosyo-kültürel uyan rekabetçi, tüketim ve Dürüst, psikolojik Namuslu, etkenler Üretken odaklı, Çalışkan yarı sanal dünya Bilgi ve görgüye önem veren Toplumu yaşamdaki eylem ve düşünceleri ile aydınlatan EmpaD, dayanışma ve paylaşmayı bilen İyi insan olmayı güçleştiriyor. Bilgiye, değerlere ve ilişkilerine sadakat duyan Alçak gönüllü ve nazik olan

10 İyi Hekim? En çok hasta gören Bilgi, becerisi iyi olan Hastaları tara]ndan sevilen En kolay rapor veren... hekim

11 Yetenekli ve Yeterli Hekim: DSÖ (Geleceğin Doktorları) Hizmet Sunucu Karar Verici İle>şimci Toplum Lideri /Sağlık Danışmanı Ekip üyesi/yöne>ci

12 İyi Hekimlik Fedakarlık, Adanmışlık Başkalarını düşünmek Sorumluluk/ Hesap verirlilik Mükemmeliyet Görev sorumluluğu Dürüstlük Diğerlerine saygılı olmak American Board of Internal Medicine

13 İyi Hekimlik:Toplum BeklenDleri Kendinden emin EmpaD yapan İnsancıl Saygılı Çalışkan Bilgili ve zeki İyi iledşimci Ekip çalışanı Bilinçli Yaşam boyu öğrenen

14 İyi hekimlik bir değerler toplamıdır.

15 Değer Anlam yüklediğimiz ve önem verdiğimiz kavramlar, objeler ve yaşam biçimleridir. Bu soyut kavram, tercihlerimiz, eğilimlerimiz ve davranışlarımız olarak somutlaşır. Değerler kişiliği belirlerler ve çevre ile ilişkileri düzenlerler.

16 İyi hekimlik bir değerler toplamıdır. Hekimlikte bu değerler sadece e>k değerler değildir.

17 İyi hekimlik bir değerler toplamıdır. İyi insan için de bu değerler eşanlamlıdır. Hekimlikte bu değerler sadece e>k değerler değildir.

18 Bağlılık Fedakarlık Adanmışlık Profesyonel Mesleki Yeterlilik Ekip çalışması Ahlaklı ve etik davranmak Doğruluk Sorumluluk Profesyonel Değerler sorumluluk Dürüstlük ve namusluluk Özerklik Topluma karşı sorumluluk Mesleğe karşı sorumluluk

19 İyi Hekimlik Nitelikleri 1. Sorumluluk duygusu 2. Sevgi, merhamet ve empad 3. Profesyolen davranış 4. Bilgili 5. Alçak gönülllülük 6. Klinik yeterlik ve adalet 7. İleDşim becerileri ve yatakbaşı davranışları

20 Hekim Olarak iyi İnsan Çıkar gözetmemek Karşılık beklememek Meslek sevgisine sahip olmak Dayanışma içinde olmak Hırslarına gem vurabilmek Değerlere saygılı olmak

21 Hekim Olarak iyi İnsan Çıkar gözetmemek Karşılık beklememek Meslek sevgisine sahip olmak Dayanışma içinde olmak Hırslarına gem vurabilmek Değerlere saygılı olmak Erdem Sahibi olmak Hekim Kimliği

22 Hekim kimliği Zamandan ve yerden bağımsız, değişmez birtakım öğeler taşır Hekimlik kimliği kişisel kimliğin (cinsel, etnik, ulusal, dinsel ve ideolojik) ötesinde bir meslek kimliği dir. Hekimin davranışını belirleyen, mesleki kimliğinin işaret ehği ve güvencesi olduğu değerleri öne çıkarabilmesidir.

23 Hekim Kimliği Oluşması Değerler ortamından etkilenme : Bilinç dışı algılama Tıp eğidminde Hekim gibi düşünme, hekim gibi hissetme ve davranma becerisi aktarılır

24 Tıp eğidminin yoğun bilgi yükü ve uygulanan polidkalar karşısında, hekim adayının giderek mekanikleşen insancıl özelliklerinden de çok şey yidren bir etkinliğin uygulayıcısı olmaya başladığı, hastasını dinlemeyen, ona ve genelde topluma yabancılaşan bir profesyonel olduğu saptanmaktadır.

25 Hekimlik uygulamalarında sadece bilgi ve beceri sahibi olmak yeterli değildir. Ortak değerlerin farkında olmak ve bu değerleri desteklemek sorumluluğunda olduğunu bilmek gerekir. IIME Medical Teacher 2002

26 Tıpta Profesyonellik Hekimlik mesleğinin yürütülmesi için kazanılması ya da gelişdrilmesi gereken tutum, davranış ve değerler bütünlüğü.

27 Tıpta Profesyonellik Profesyonel davranışın temeli ibbın toplum ile olan sözleşmesidir Güven oluşmasına yol açar 3 Genel İlke Hasta yararı Hasta bağımsızlığı/otonomisi Sosyal adalet SSMD Professionalism Charter

28 Profesyonel Sorumluluklar Mesleki yetkinlik Dürüstlük Hasta mahremiyed Uygun hekim- hasta ilişkisi İşbirliği ve bilimsellik Meslektaşlar ve 3. şahıslarla dürüst ilişki

29 Profesyonel Sorumluluklar Toplumun sağlık düzeyini yükseltmek Hizmete erişimi iyileşdrmek Bilimsellik Çıkar çaişması gözetmek Mesleki sorumluluklar

30 Hekim ve hasta arasında güven ve gizliliğe dayanan sağlam bir ilişki Kutsal ve sosyal konumdaki hekimlik mesleği Güven ve ortaklığa Dayanan hekim hasta ilişkisi İyi Hekimlik

31 Hekim ve hasta arasında güven ve gizliliğe dayanan sağlam bir ilişki Hekim, hastanın savunmasız bir durumda olabileceğinin bilincinde olmalı ve bundan yararlanmayı düşünmemelidir. Kutsal ve sosyal konumdaki hekimlik mesleği Güven ve ortaklığa Dayanan hekim hasta ilişkisi İyi Hekimlik

32 Hekim ve hasta arasında güven ve gizliliğe dayanan sağlam bir ilişki İletişim çok önemlidir...

33 Yetkin ancak sınırlarını bilen bir hekim Hastaların hekimlerden iyi standartlarda ibbi hizmet alma hakları vardır. Hekimlerin mesleki yetkinlikleri tam olmalı, hasta ve meslektaşlarıyla iyi ilişki kurabilmeleri ve edk kurallara uygun davranmaları gerekir

34 Hasta kayıtları ve bilgi paylaşımı Açık, doğru ve anlaşılır kayıt tutma Klinik bulgular, alınan kararlar, hastaya verilen bilgiler, öneriler ve uygulanan tedavi Diğer sağlık personelini bilgilendirme

35 Kamu yararını gözetmek bir görev ve sorumluluktur Sağlık hizmednde kaynakları etkin kullanmaya özen gösterilmelidir. Yalnızca hastanın gereksinimi olan tedavileri, ilaçları veya aygıt/araçları reçete etmek ve kullanmak gerekir.

36 Sürekli Eği>m ve Mesleki Gelişim Yaşamı boyunca bilgi ve becerisi güncel tutarak mesleki standartları sürdürür. Sürekli öğrencilik Buna yönelik eğidm sürekli ip eğidmi/sürekli mesleki gelişim etkinliklerinde bulunur. Sağlık hizmednin kalitesini arirmaya yönelik monitorizasyon Kişisel ve Sorumluluk iyileşdrme etkinliklerine kailır.

37 Hekimler, meslek ile ilgili yasaları bilmek durumundadır. Hekimler mesleklerine sahip çıkmalı ve meslek örgütlerindeki çalışmalara destek olmalıdır.

38 Türkiye de İlgili Yasalar Tibbi Deontoloji Tüzüğü (1960) Hekimlik Meslek E>ği Kuralları (TTB 1998) Hasta Hakları Yönetmeliği (1998) İlaç Araştırmaları Yönetmeliği (1993) (2009) İyi Klinik Uygulamalar Kılavuzu İlaç Tanıtım Yönetmeliği (1995) Ve diğerleri

39 Ayrımcılık yapmamak Hekim, hastasını tedavi ederken onun yaşam biçimi, kültürü, inancı, ırkı, rengi, cinsiyed, yaşı, sosyal konumu veya ekonomik durumu hakkında herhangi bir önyargı gelişdrmez. Hekim kendi inançlarının uygulayacağı tedaviyi etkileyebileceğini düşünüyorsa bu durumu hastasına açıklamalı ve hastaya başka bir hekim tara]ndan görülme hakkı olduğunu söylemelidir.

40 Hastalarla özel ilişkiye girme Hekim hastası veya hasta yakınlarıyla mesleki konumunu kullanarak uygun olmayan ilişkilere girmemelidir. Hastalardan çıkar sağlama Hekim hastasına, kendisine veya başkalarına para vermesi veya başka bir çıkar sağlanması için baskıda bulunmaz.

41 Hastaları korumak Hekim hasta haklarını korumakla görevlidir; eğer bir meslektaşının durumunun, performansının veya sağlık durumunun hastayı riske ehğini düşünüyorsa bu duruma ait verileri çalışiğı kurumun idarecilerine veya meslek birliğine bildirir.

42 İnsani ilişki kurma becerisi en kridk görev

43 Hekimlikte Dün /Bugün karşılaşirması Hekimlik uygulamaları bireysel / Hekimlik uygulaması ekip hizmef Hekimin kurumda saygınlığı en üst düzeyde / Hekim karmaşık bir yapılanmanın bir ögesi Hekimlerin çalışma süreleri uzun ve hasta ailesinin önünde / Hekimler insanca yaşama arzusunda ve aileler daha ön planda R Smith

44 Bilgi kaynağı daha çok deneyim görüşü / Bilgi kaynağı kanıjn sistemafk değerlendirmeler Klinik beceriler içselleşdrilmekte / Klinik beceriler denetlenebilir ve yönlendirilebilir özellikte Bilgi daha çok hekimin kendi ha]zasında / Bilgi daha çok bilgisayar hamzasında Hekimin kendini güncellemesi ve yeni beceriler kazanması ikincil planda / Sürekli mesleki gelişim önemli

45 Sağlık hizmednde yararlılık ön planda / Yarar- zarar dengesi düşünülüyor Hekim- hasta ilişkisi hoca- öğrenci ilişkisi / Hasta- hekim ilişkisi ortaklık Hastaların ip bilgisine ulaşması güç / Hastalar hekimler kadar kanıta dayalı bilgiye ulaşmakta Hekim daha akıllı / Sıklıkla hasta daha akıllı

46 Hekim Sorumlulukları Hekim Meslek kurallarına / deontolojiye uygun davranmak, Hasta haklarına özen göstermek, Kötü klinik uygulamalardan (MalprakDs) kaçınmak, Bilgi ve deneyimini sürekli gelişdrmek ve dikkatli olmakla yükümlüdür.

47 Özetle

48 Özetle İyi hekimlik için iyi insan olmak ön koşuldur. İyi hekimlik bir değerler toplamıdır. İyi hekimlik akademik mükemmeliyedn ötesinde bir kavramdır. Değerlerin karşılığı hekimliğin töresi olan beyaz önlüğün temiz tutulmasıdır

49 İyi hekimlik yolunun açık ve aydınlık olmasını dilerim Teşekkür ederim