TEOG 2 - T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK Eğitim ve Kültür Alanında İnkılaplara Kadar

Transkript

1 1- Osmanlı topraklarında, özellikle Balkanlarda meydana gelen ayrılıkçı fikir ve hareketler, Osmanlı aydınlarını yeni çareler aramaya yöneltti. Osmanlı aydınları bu çözülmeyi durdurmak için önce Batıcılık; sonraki değişik tarihlerde Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük gibi düşünceleri ileri sürmeye başladılar. Aydınların bu düşünceleri benimsemelerinin temel amacı, Osmanlı Devleti nin yıkılışını önlemekti. Osmanlı Devleti nin yıkılış döneminde ortaya çıkan bu fikir akımları için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Osmanlı Devleti ni dağılmaktan kurtarmak için ortaya çıkmışlardır. B) Osmanlıcılık fikri sadece Balkanlarda yayılmıştır. C) Fikir akımları Osmanlı Devleti ni parçalanmaktan kurtarmıştır. D) Türkçülük fikri ilk ortaya çıkan akımdır. 2- Mustafa Kemalʼin çocukluk ve gençlik yıllarının bir bölümünün geçtiği bu kent, Osmanlı Devletiʼnin Balkanlarʼdaki en gelişmiş şehirlerinden biriydi. Liman ve demir yolu ile ülkenin ve dünyanın farklı yerleriyle irtibat hâlindeydi. Gelişmiş bir ticaret ve sanayi şehriydi. Ticari önemi nedeniyle çok sayıda yabancı tüccar bu şehri ziyaret ediyordu. Bu nedenle Avrupaʼda basılan gazete, dergi ve kitaplar kolayca temin edilebiliyordu. Yukarıdaki bilgilerde hangi şehirden bahsedilmektedir? A) Sofya B) Selanik C) Manastır D) Şam 4- Vatanını ve milletini çok seven, Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra vatanımızın bir an önce işgalden kurtulması için çeşitli çalışmalara başladı. Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal in işgaller karşısında yaptığı çalışmalardan biri değildir? A) Padişah ve diğer yöneticilerle görüşerek düşüncelerini açıklaması B) İşgale karşı seslerini duyurmak için arkadaşları ile Minber gazetesini çıkarması C) İtilaf Devletleri ile işbirliği yapması D) Şişliʼdeki evinde yakın arkadaşlarıyla toplantılar yapması Anadoluʼnun her yönden en güvenli yeri olan Sivasʼta millî bir kongre toplanacaktır. Her ilden milletin güvenini kazanmış üç delegenin hemen yola çıkarılması gerekmektedir. 5- Amasya Genelgesi nde yer alan bu maddelerle aşağıdakilerden hangisi amaçlanmamıştır? A) Kongrenin toplanacağı yer güvenli olmalıdır. B) Kongrenin tüm yurda mal edilmesi istenmiştir. C) Kongreye katılacakların milli mücadele yanlısı kişiler olması gerekmektedir. D) Amasya kongre için güvenli bir yer değildir. Memet yetim, Memet âşık Potini var delik deşik Anası elinde beşik Memet yatar kar altında Sarıkamış kar altında Memedim kar altında 3- Yukarıdaki şiirde I. Dünya Savaşı için aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz? A) Askerin kış şartlarından yoksun bir donanıma sahip olduğuna B) Kafkas cephesinden bahsedildiğine C) İklim şartlarının elverişsizliğine D) Harekâtın başarılı olduğuna 6- TBMM nin kendisine karşı çıkan isyanları bastırmak için çıkardığı Hıyanet-i Vataniye Kanununa; Ġsyanlara katılmayanlar hakkında kasten suçlamalarda bulunanlar, iddia ettikleri suçun cezası ile cezalandırılırlar. şeklinde bir madde koydurması aşağıdakilerden hangisine yöneliktir? A) Kanunun uygulanmasını kolaylaştırmak B) Haksız suçlamaları önlemek C) Yargılamaları hızlandırmak D) TBMM nin itibarını arttırmak Zeki DOĞAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni Sayfa 1

2 7- Mustafa Kemal, Londra Konferansından bir sonuç alınamayacağını bildiği halde konferansa temsilci göndermiştir. Mustafa Kemal bununla, I-Misak-ı Milliyi dünya kamuoyuna duyurmak II-TBMM nin barış yanlısı olduğunu göstermek III-Hakkımızda yapılan olumsuz propagandaları etkisi hale getirmek IV-İtilaf Devletlerinin gözüne girmek gibi amaçlardan hangisini hedeflemiş olamaz? C) I, II ve III D) Yalnız IV 10- İzmir İktisat Kongresinde kabul edilen Misak-ı iktisadî (Ekonomi Andı), yeni Türk Devletiʼnin başka devletlerin ekonomik denetimine ve boyunduruğuna girmeden, kendi çabası ile ekonomik kaynaklarını değerlendirmesi ve kullanması esasını getiriyordu. Buna göre Misak-ı İktisadi nin kabul edilmesi aşağıdakilerden hangisini sağlama amacına yöneliktir? A) Ekonomik bağımsızlığı B) Siyasi üstünlüğü C) Dışa bağımlılığı D) Uluslararası ilişkilerin geliştirilmesini 8- Mustafa Kemal, Büyük Taarruz un ertelenmesinin nedenlerini şu şekilde anlatmıştır. Ordumuzun kararı taarruzdur. Ama bu taarruzu erteliyoruz. Sebebi, hazırlığımızı iyice tamamlamak için biraz daha zaman gerekmektedir. Yarım hazırlıkla, yarım tedbirle yapılacak taarruz, hiç taarruz etmemekten çok daha kötüdür. Bekleyişimizi, taarruz kararından vazgeçtiğimiz veya bunu başarmaktan ümidimizi kestiğimiz şeklinde yorumlamak yersizdir. Buna göre Büyük Taarruz un ertelenme sebebi Mustafa Kemal in hangi kişisel özelliği ile ilişkilendirilemez? A) Kararlı ve mücadeleci oluşu B) Sabır ve disiplin anlayışı C) Planlı çalışması D) İnkılapçılığı 11- Mustafa Kemal, en iyi yönetim şeklinin millet iradesine dayanan cumhuriyet olduğuna inanan bir liderdi. O, bu konudaki düşüncesini ilk defa Amasya Genelgesi nin maddelerine, ardından da Erzurum Kongresi kararlarına yansıtmıştı. Bununla birlikte zamanlamaya önem veren Mustafa Kemal, Millî Mücadele sürecinde saltanat ve hilafet taraftarlarını karşısına almamak için cumhuriyet sözcüğünü kullanmamaya özen göstermişti. Atatürk ün Cumhuriyetin ilanını bir süre ertelemesi onun hangi kişisel özelliği ile ilgilidir? A) İleri görüşlülüğü B) Vatanseverliği C) Planlı oluşu D) Açık sözlülüğü 9- Lozan antlaşmasında görüşülen konulardan; I- Azınlıklar II- Kapitülasyonlar III- Boğazlar IV- Irak sınırı gibi konuların hangileri Türkiye nin istediği gibi çözümlenmiştir? C) I, II ve IV D) Yalnız IV dünya ekonomik bunalımının etkilerini azaltmak, ekonomik alanda yeni politikalar üretmek, demokrasiyi tüm kurum ve kurallarıyla işletmek, hükümetin uygulamalarının daha iyi denetlenmesini sağlamak için Mustafa Kemal in teşviki ile Fethi Okyar tarafından kurulan siyasi parti aşağıdakilerden A) Milli Kalkınma Partisi B) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası C) Cumhuriyet Halk Partisi D) Serbest Cumhuriyet Fırkası Zeki DOĞAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni Sayfa 2

3 13-20 Ocak 1921 de TBMM de yeni Türk devletinin ilk anayasası kabul edildi. Bu anayasa ile egemenlik hakkı ilk defa millete verildi. Yasaları yapma, uygulama ve yargı yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisine tanındı. TBMM, anayasanın kendisine vermiş olduğu bu yetkiyle gelişen olaylar karşısında hızlı karar verme ve uygulama imkânına sahip oldu anayasasında güçler birliği ilkesinin benimsenmesinin asıl amacı aşağıdakilerden A) Egemenliğin kaynağının belli olmaması B) Yasaları uygulamada sıkıntıların yaşanması C) Olağanüstü şartlar nedeniyle hızlı karar alıp uygulama gereği D) Yargı yetkisinin mahkemelere verilmiş olması 16- Mustafa Kemal, Türk milletine yadigârımdır. dediği Nutuk ta, Türk milletine çağdaşlaşma yolunda yapacakları konusunda yol göstermiş ve onu gelecekte karşılaşabileceği tehlikelere karşı uyarmıştır. Böylece milletinin geçmişi doğru anlayarak geleceğe güvenle bakmasını sağlamak istemiştir. Yukarıdaki bilgilere göre Nutuk için; I- Mustafa Kemal in Türk milletine hatırasıdır. II- Çağdaşlaşma yolunda bir rehber niteliğindedir. III- Geçmişi doğru anlamamızı sağlar. gibi yargılardan hangisi söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III 14-Türk Medeni Kanunu, akla dayanan hukuk kuralları getirmiş, kadınlarla erkeklere eşit haklar sağlamış, eski kanunları ortadan kaldırmıştır. Sadece bu açıklamaya bakılarak Medeni Kanun aşağıdaki ilkelerden hangisi ile ilişkilendirilemez? A) Cumhuriyetçilik B) Laiklik C) Halkçılık D) İnkılapçılık 15-1 Temmuz 1926 da Kabotaj kanununun çıkarılmasındaki temel amaç aşağıdakilerden A) Yabancılara ticaret yasağı getirmek B) Azınlıkların deniz ticareti yapmalarına engel olmak C) Deniz ticaretinde tam egemenlik sağlamak D) Kapitülasyonları kaldırmak 17- Şeyh Sait isyanının kısa sürede yayılması üzerine, Meclis ciddi tedbirler almak zorunda kaldı. İsmet Paşa yeniden başbakan oldu. Bölgede ilan edilen sıkıyönetimin yetersiz olması nedeniyle Takrir-i Sükûn (Huzur ve Güvenliği Sağlama) Kanunu çıkarıldı. Hükûmete geniş yetki veren bu kanun iki yıl süreyle yürürlükte kaldı. Hükûmet bu yetkiye dayanarak askerî önlemlerle ayaklanmayı bastırdı. İsyanda rol oynayan kişiler İstiklal mahkemelerinde yargılandı. Buna göre Şeyh Sait İsyanı ile ilgili olarak; I- Kısa sürede yayılmıştır. II- Hükümet değişikliğine neden olmuştur. III- İsyanı bastırmak için geniş önlemler alınmıştır. IV- Takrir-i Sükun Kanunu süresiz yürürlükte kalmıştır. yorumlarından hangileri yapılabilir? C) I, II ve III D) III ve IV Zeki DOĞAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni Sayfa 3

4 18-23 Aralık 1930 da Derviş Mehmet adlı kişi etrafında topladığı bir grup rejim karşıtı insanla birlikte Din elden gidiyor. diyerek Menemen de isyan çıkarttı. O sırada Menemen de vatani görevini yapan Asteğmen Öğretmen Kubilay, emrindeki askerlerle birlikte olay yerine geldi. Derviş Mehmet ve etrafındaki isyancıların dağılmalarını istedi. Fakat rejim karşıtları Kubilay ın bu isteğini kabul etmediler ve Kubilay ı orada şehit ettiler. Metne göre Menemen Olayı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Rejim karşıtı insanlar tarafından çıkarılmıştır. B) Asteğmen Kubilay duruma müdahale etmek istemiştir. C) İnsanların dini duyguları kullanılmıştır. D) İsyanı bastırmak için isyancılarla anlaşma yoluna gidilmiştir. 20-Türk milletinin dili olan Türkçe uzun yıllar yabancı dillerin istilasına uğramış ve unutulmaya yüz tutmuştu. Bu nedenle millî kimliğe sahip bir toplum olabilmemiz için öncelikle Türkçemizi yabancı dillerin etkisinden kurtarmaya ve dilimizin zenginliklerini ortaya çıkarmaya ihtiyacımız vardı. Buna göre Türk Dil Kurumunun kurulmasında; I- Türkçeyi yabancı dillerin etkisinden kurtarmak II- Dilimizin zenginliğini ortaya çıkarmak III- Milli birliğe sahip bir toplum oluşturmak gibi hedeflerden hangisi etkili olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III 19- Cumhuriyet öncesi dönemde Türklerin tarihi Osmanlı Devleti nin kuruluşu ile başlatılıyor, daha önceki devirler yok sayılıyordu. Bu tarih anlayışı Türk kültürünün gelişimini engellediği gibi Batı da Türkler aleyhine ortaya atılan iddiaların cevapsız kalmasına neden oluyordu. Verilen bilgilere göre Türk Tarih Kurumunun kurulmasının asıl nedeni aşağıdakilerden A) Türk tarihini Cumhuriyet döneminden başlatmak B) Osmanlı tarihini yok saymak C) Türk tarihinin Osmanlı tarihinden ibaret olmadığını göstermek D) Türk kültürünün gelişmesini engelleyen Batı ile ilişkileri kesmek Zeki DOĞAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni Sayfa 4

5 CEVAP ANAHTARI 1-A 2-B 3-D 4-C 5-D 6-B 7-D 8-D 9-B 10-A 11-C 12-D 13-C 14-A 15-C 16-D 17-C 18-D 19-C 20-D NOT: SORULARIN TELİF HAKLARI TARAFIMA AİTTİR. Zeki DOĞAN Sosyal Bilgiler Öğretmeni Sayfa 5