YÜZME HAVUZLARINDA FİLTRELER VE FİLTRASYON

Transkript

1 YÜZME HAVUZLARINDA FİLTRELER VE FİLTRASYON

2

3 NE FARKI VAR? NEDEN FARKLI OLSUNLAR? İÇME SUYU HAVUZ SUYU

4 DOLDURMA SUYU Doldurma suyu TSE a göre içme suyu özellikleri ile yaygın ve genel hijyen şartlarını sağlamak zorundadır. Deniz suyu, mineral sular doğal olarak bünyelerinde bir miktar tuz bulundururlar. Bunlar yüzme havuzları için mahzurlu değildir. Genel olarak havuzu sert su ile doldurmayınız. Temiz Su ve Havuz Suyunun Özellikleri TSE ÇİZELGE 1 de verilmiştir

5

6

7 HAVUZ SUYU NASIL KİRLENİR? Havuza girenler üzerlerindeki organik ve inorganik kirlilikleri havuz suyuna bırakırlar. Bunlar özellikle, saç, kepek, tekstil parçaları, cilt pudrası, sabun parçaları, kozmetik, sümük, tükürük, idrar, dışkı, mikroorganizmalar, virüsler ve yosun sporlarıdır. Açık havuzlarda ilave olarak suyun kirlilik yükü, vücuda sürülen güneş yağları, kum, toprak, ot, yaprak gibi çevresel faktörlerle de artar. Vücudun önceden yıkanmasıyla havuzdaki kirlilik azaltılabilirse de, uzun sürede yeterli derecede ortadan kaldırmaz. Havuz suyuna tasınmış olan yosun ve bakterilerin çoğunun zararsız oldukları düşünülse dahi hastalık yapıcıları daima göz önüne almak gereklidir. Yetersiz su hazırlık tesislerinde mikroorganizmalar, uygun su sıcaklığında hızlı bir şekilde çoğalarak suyu sağlıksız yaparlar. Sıcak masaj havuzlarında ise yüzme havuzundan çok daha az su miktarı yüzücülere hizmet verir.

8 BÖYLE KİRLENİR

9 Dünyanın en kalabalık havuzu

10 KİRLENME RİSK OLUŞTURMA ETKİ GİDERİCİ UYGULAMA Mineral Kökenli Kum Kil Toprak Tehlikesizdir Bulanık su Filtre ile elimine edilir. Organik Yaprak Böcek Polen Yosun Bakteri Mantar Enfeksiyon olarak artış gösterebilirler. Yosun ve mikroorganizmaların gelişimine uygun Şartlar hazırlarlar. Yosun artışı ile bulanmış ve patojen mikroorganizmalar ile enfekte olmuş havuz suyu Filtre ile elimine edilir + kimyasal ajanlarla nötralize edilir Suda eriyik haldeki maddeler Direkt tehlike düşüktür Uzun vadede suyun doğal dengesinin bozulması söz konusudur ve mikroorganizmalara beslenme ortamı oluşur. Kimyasal ajanlarla nötralize edilir. + Kısmi su ilavesi yapılır.

11

12 1. Filtre 2. Pompa 3. Çokyollu vana 4. Skimmer 5. Su seviye regülatörü 6. İnlet nozul 7. Otomatik havuz robotu 8. Merdiven 9. Sualtı lambası 10. Kontrol panosu 11. Hidrospin 12. Isı eşanjörü 13. Klor dispenseri 14. Otomatik havuz örtüsü 15. Güvenlik duvarı 16. Havuz çanağı

13 FİLTRELER Havuz suyunun fiziksel arıtması için kullanılan filtreler çok büyük oranda kum filtreleridir. Kum filtreleri; hemen hemen her tip havuza uygun farklı kapasitelerde kolayca boyutlandırılabilen, dayanıklı ve eskimeyen kapalı filtrelerdir. Filtran maddenin (kuartz kumu veya cam ) değişim süresi ortalama 5 yıldır. Bobin Sargı Kum Filtreleri Filtrasyon sırasında havuzdan gelen kirli su üstten filtreye girer ve difüzörler vasıtası ile filtre içerisine dağıtılır. Pompa basıncı etkisi ile süzülen su, içerisindeki tortu ve pislikleri kum katmanında bırakır ve arındırılmış olarak havuza geri döner.

14 FİLTRELER HAVUZ SİSTEMLERİNDE KULLANILAN DÖRT TİP FİLTRE VARDIR. A-KUM FİLTRELERİ : KENDİ İÇİNDE BEŞE AYRILIR B-ZEOLİT FİLTRELER C-DİATOMİT FİLTRELER D-KARTUŞ FİLTRELER

15 A) KUM FİLTRELERİ Kum filtreleri kendi içinde ikiye ayrılır. 1- AÇIK KUM FİLTRELERİ: Filtreleme Hızı: 0-12 m3/h/m2 süzme kapasitesi:40 mikron 1-2mm tane büyüklüğünde kum ile 1m derinliğinde kum yatağı oluşturulur. Normal bakım ile 0-5 yıl aynı kum kullanılır. Yüzeyde oluşan kirlilik el ile temizlenir. 2- KAPALI KUM FİLTRELER Filtreleme Hızı: 30 m3/h/m² - süzme kapasitesi: 5-10 mikron yatak derinliği 0,5-1mm kum ile 1,5 m. ye çıkartılmıştır. Bu tip filtrelerin tasarımı genellikle m3/h/m2 filtrasyon hızına göre yapılır. Kum yatağında taşlaşmanın önlenmesi için düzenli ters yıkama yapılması gerekir.

16 B) ZEOLİT FİLTRELER Yurt dışında çabuk yaygınlaşan alternatif bir kum filtre minerali olan zeolit, aslında ülkemizde doğal olarak bulunup işlenmektedir.

17 Zeolit, özellikle zeolitin klinoptilolit çeşidi, havuz kum filtrelerinde muhteşem sonuçlar getirir. Normal kuvars kum ile filtre mikrona kadar filtrasyon yapabilir. Zeolit ile 3 mikrona kadar partikülleri tutabilir. Sonucunda saf ve berrak su elde edilir.

18 C) DİATOMİT FİLTRELER (KIZELGUR) Diatomit tarih öncesi çağlarda sularda yaşayan plankton fosilleridir. Eski deniz yataklarında bulunur. (örn.anadolu) Diatomit filitreler ikiye ayrılır A) Basınçlı tip B) Vakum açık tip A) BASINÇLI TİP Filtrasyon Hızı: 5-10 m3/h /m2 süzme kapasitesi: 1-5 mikron En etkin ve verimli havuz filtresidir. Bu tarz filtrelerde filtrasyon maddesi olan diatomun hat üzerinden zaman zaman beslenmesi gerekir. Skimmerli havuzlarda skimmer emişi, üstten taşmalı havuzlarda pompa ön filtresi bu amaçla kullanılır. Filtre alanı başına 0,75 kg diatomit kullanılır. Ters yıkama ile diatomit atılır. Tekrar beslenmesi gerekir. Ters yıkama periyodu iki hafta ile 2 ay arasında değişir. Bu filtrelerin bakteri ve organik maddeleri kısmen tutabilmelerinden ötürü, havuz dezenfeksiyonunda kısmen rahatlama olur. Bu filtrelerde topaklayıcı ajan kullanılmaz. B) VAKUM DİATOMİT Filtrasyon Hızı: 4 m3/h /m² süzme kapasitesi: 1-5 mikron Yapısı açık kum filtreleri gibidir. Kum filtrelerindeki çubuk fıskiye yerine septa denilen diatomiti tutan yapraklar dikey olarak monte edilmiştir.

19

20 D) KARTUŞ FİLİTRELER Filtrasyon Hızı: m³/h/m² süzme kapasitesi: 5-10 mikron (kullanılan kartuş filtreye bağlı) Son derece kompakt ve ekonomik filtrelerdir. Topaklayıcı ajan kullanılmaz. Ters Yıkamaya ihtiyaç yoktur. Kartuşlar basınçlı su ile temizlenir. Su kaybı en az olan filtrelerdir. Filtrasyon Hızı: Suyun iyi filtre edilebilmesi için filtrasyon hızının tanımlanan değerler arasında olması gerekir. Kum filtresinde suyun dairesel süzüldüğü kesit alanına filtrasyon alanı denir. Q: Af x Vf vf:q/af Af:Q/Vf Filtrasyon Su Hızı: birim m²'den saatte geçen su miktarıdır. m³/h/m²' den birim m/h olur. Filtre süzme işini yaparken kirlerin filtre kum kalınlığının ilk cm de tutulması gerekir ki ters yıkama ile bu kirler kabartılarak atılsın. Filtreleme hızının yüksek olması durumunda, kir tanecikleri filtredeki kumun ya dibine saplanır veya filtreden geçer, havuza gider. Dibe saplanan kirlilik ters yıkama ile kabartılarak atılamayacağından, bir müddet sonra filtre görev yapamaz hale gelir.

21

22 Filtre Kapağı Huni Tipi Difüzör Filtre Gövdesi Filtre Su Girişi Filtrelenmiş Su Havuza Dönüş Kollektör Filtre iç aksamı

23 Bobin Sargı Filtre Gövdesini Oluşturan Katmanlar 1. Filtrasyon medyası ile temas eden pürüzsüz iç yüzey (veya ozonlu sisteme karşı kimyasal ile kaplama uygulaması) 2. %65 yüksek reçine oranlı GRP tabaka 3. %45 düşük reçineli ve fiberli GRP tabaka 4. %65 yüksek reçine oranlı GRP tabaka 5. %70 yüksek fiber içerikli enine sarılmış GRP tabaka 6. %70 yüksek fiber içerikli boyuna sarılmış GRP tabaka 7. %70 yüksek fiber içerikli enine sarılmış GRP tabaka 8. UV koruyucu transparan tabaka GRP: Fiberglas ve reçine karışımı

24 Filtre Gövdesi Difüzörler Bağlantı Elemanları Manhole Kollektör Sistemi Nozul Tablası Gözetleme Camı Filtre Bileşenleri

25 ANA FİLTRE BİLEŞENLERİ Su çıkışları Filtre üst su dağıtımı difüzör sistemi (difüzör sayısı seçilen boru çapına göre değişiklik gösterir). PVC malzemeden imal edilmiş boru ve fittingslerin birleşiminden meydana gelmektedir. Çoklu difüzör Su girişi

26 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ Su çıkışı Geniş huni ağızlı merkezi difüzör sistemi. Üstten erişimli filtre modellerinde, kum doldurma işlemi sırasında kolayca sökülebilir ve engel teşkil etmez. Boru sistemi ile birlikte PVC veya FGRP (fiberglas ile güçlendirilmiş reçine) malzemeden imal edilmiştir. Su girişi Huni tipi difüzör

27 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ AISI 316 vida bağlantı elemanlarına ve EPDM contaya sahip olan giriş çıkış bağlantısı filtre gövdesi üzerinde istenilen bölgeye yerleştirilebilir. Giriş-Çıkış Maksimum Çalışma Basıncı Filtre giriş-çıkış bağlantısı

28 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ Nozul Nozul tabla sistemi Farklı model ve kapasiteler için değişebilen PP nozul sayılı, plakalı difüzör.

29 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ PP malzemeden imal edilen kollektör sistemi filtre tabanına yakın bölüme monte edilebilir. Kollektör sistemi ¾ dıştan dişli, 0,3mm deliklere sahip, kollektörü oluşturan ana elemanlardan bir tanesi de kollektör koludur.filtre çapına göre değişik boylarda imal edilir. Kollektör kolu

30 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ AISI 316 vida bağlantı elemanlarına ve EPDM contaya sahip olan gözetleme camı filtre gövdesi üzerinde istenilen bölgeye yerleştirilebilir. Gözetleme camı konfigürasyonu filtre içerisinde akışın olmadığı ölü bölge oluşumundan emin olmanızı sağlar. Maksimum Çalışma Basıncı 4-6 bar Gözetleme camı

31 FİLTRE ANA BİLEŞENLERİ AISI 316 vida bağlantı elemanlarına ve EPDM conta ile filtre gövdesinde istenilen bölgeye yerleştirilebilen güçlendirilmiş fiberglastan mamul Manhole vasıtası ile kum doldurma veya boşaltma işlemi yapılabilir. Doldurma/ Boşaltma Manhole DN 400 Maksimum Çalışma Basıncı 4-6 bar

32 FİLTRE ÜRETİM PROSEDÜRLERİ mevzuat 97/23/CE Avrupa Basınçlı Kaplar Yönergesi,3. Bölüm, 3. Paragrafta açıklandığı şekli ile ya da 2. Bölüm 1.1, 1.2 ve 1.3 kısımlarında belirtilen özelliklere sahip olacak şekilde üretilmeli ve istenen güvenlik standartlarını sağlamalıdır. Aynı zamanda ürün kullanıcı kılavuzuna sahip olmalı ve üretici firmayı gösteren etiketle işaretlenmelidir. Bu ürün CE işaretine sahip olmak zorunda değildir.

33 FİLTRE ÜRETİM PROSEDÜRLERİ prototip testleri Her bir yeni ürün dizaynında, bir prototip özel yaşlandırma testlerine sokulur. 0 bar dan maksimum çalışma basıncına çeşitli basınçlar altında ürün denenir. Bu testler sayesinde olağanüstü şartlar altında ürünün minimum çalışma ömrü görülür. Bu testlerde kabul edilen ömürler, endüstriyel filtrelerde kere yorulma testi, yüzme havuzu filtrelerinde ise yorulma testidir.

34 FİLTRE ÜRETİM PROSEDÜRLERİ üretim sonu testleri Her bir ürün hiçbir istista olmadan üretim hattı sonunda hidrolik basınç testlerine sokulur. Maksimum çalışma basıncı 4 bar olan filtrelerde bu basıncın 1,5 katı, 6 bar olan filtrelerde ise 1,3 katı basınç bu filtrelere uygulanır. Kabul gören testi geçme şartı, teste sokulan filtre üzerinde hiçbir surette kaçak oluşmamasıdır.

35 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 1. Filtre seçerken birlikte kullanılacak pompa grubunun ulaşabileceği maksimum basınç dikkate alınarak seçim yapılmalıdır. Bizim önerimiz; maksimum pompa grubu basıncının %20 fazlası, maksimum filtre çalışma basıncı olacak şekilde filtre seçimi yapmanızdır.

36 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 2. Makine dairesi dizayn ederken, sürekli veya gereksiz basınç değişimlerinden kaçınılmalıdır. Filtre içerisinde bir gün içerisinde meydana gelecek aşırı miktardaki iç basınç değişimleri filtrelerde malzeme yorgunluğuna sebep olabilir.

37 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 3. Nozul plakalı filtrelerde iki bölüm arasında oluşan diferansiyel basınç, plakada kırılmaya sebep olabileceğinden; hiçbir surette maksimum çalışma basıncının %25 ini geçemez.

38 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 4. Her ne kadar kullanılan cıvata ve somun bağlantı elemanları yüksek dayanımlı AISI 316 paslanmaz çelikten imal edilmiş olsa da daima korozyon riski vardır. Özel durumlarda, su ile temas eden kısımlarda metalik malzeme olmayan (fiber kaplı) Endüstriyel modeller tercih edilebilir.

39 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 5. Hava ile yapılan ters yıkama işleminde, seçilen pompa grubunun basıncı, filtre iç basıncının 1 bar üzerine asla çıkmamalıdır. 6. Filtre içerisinde negatif basınçtan daima kaçınılmalıdır. Çünkü filtreler pozitif basınç altında çalışma üzere dizayn edilmişlerdir.

40 Filtrelerle İlgili Dikkate Alınması Gereken 7 Önemli Husus 7. Filtre montajı yapılırken; servis, bakım ve gerektiği durumlarda değişim yapılabilmesi adına makine dairesinde yeterli alan olduğundan emin olunmalıdır.

41 FİLTRASYON

42 FİLTRASYON

43 FİLTRASYON Filtre içerisinde iki farklı filtrasyon çeşidi; Yüzey Filtrasyonu Derin Filtrasyon Yüzey Filtrasyonu: Filtran malzeme yüzeyindeki ince tabakada gerçekleşir ve büyük partikülleri engeller.

44 FİLTRASYON Derin Filtrasyon: Filtran malzeme içerisindeki tabakalarda gerçekleşir ve kısmen daha küçük partikülleri tutar.

45 FİLTRASYON Filtrasyon performansını etkileyen bazı faktörler şunlardır: Filtran madde türü ve derinliği Filtrasyon süresi Filtre edilen suyun kalitesi

46 FİLTRASYON Filtre yatakları; farklı derinliklerdeki farklı medya katmanlarından oluşabilirler. En çok kullanılan ise kum, kum+antrasit veya cam aktif karbon kombinasyonlu filtre medyalarıdır. Genel yatak derinliği 1 ila 1,2m arası olmakla birlikte; bazı durumlarda 1,5 hatta 2m. ye ulaşabilmektedir.

47 FİLTRASYON

48 Kum Fitresinde Su Akışı A. Mekanik Filtrasyon: Partiküller, filtre granüllerine bağlanarak veya aralarına sıkışarak tutulur. B. Sedimentasyon: Partiküller, filtre granülleri üzerine yerleşir ve suyun akışıyla hareket etmez. C. Flokulasyon: Küçük partiküller birleşerek filtre ortamındaki boş alanlara yerleşir.

49 Zeolit Fitresinde Su Akışı D. Fiziksel Adsorpsiyon: Partiküller, düzensiz ve çok geniş yüzey alanına bağlanırlar. E. Elektrostatik Adsorpsiyon: Partiküller yüzey yükleri aracılığıyla zeolitin negatif yüzey yüklerine bağlanırlar. F. İyon-Değişimi: Şok klorlamaya veya rejenerasyona kadar Amonyum gibi toksik iyonlar granüllere kimyasal olarak bağlanır.

50 Ayrıca sorun yaratan metallere, amonyaklara (ter ve idrardan olanları dahil), kireç ve benzeri moleküllere etkisi vardır. Bağlı klor, kireçlenme ve su renk bozuklukları gibi sorunları önleyip çözebilir. Ters yıkamayı yarı yarıya indirir ve kuraklık bölgelerindeki su sıkıntılarını hafifletir.

51 TERS YIKAMA Filtrenin devir-i daimi esnasında tuttuğu madde ve mikro organik kirliliği ters yıkama ile filtre ortamından uzaklaştırmak gereklidir. Suyun sağlık koşullarına uygun olmasını garanti etmek için çalışma zamanından bağımsız olarak en az haftada 2 defa (Açık tesislerde çevre şartları, kullanım yoğunluğu ve diğer etkileyici faktörler ayrıca dikkate alınmalıdır.) ters yıkama yapılmalıdır. Kurallarına uygun bir ters yıkama ile filtre etkinliği artırılarak doğru su kalitesi elde edilir (Kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik açıdan). Düzenli ve yeteri kadar ters yıkama çok önemlidir. Bunun için filtre ters yıkamasının otomatik olması tavsiye edilir. Ters yıkama süreci kesintiye uğramamalı ve tesisat ters yıkama suyunun sistemden tümü ile uzaklaşmasını güvenle sağlamalıdır. Ters yıkama için gerekli su denge deposunda daima hazır bulunmalı ve eksilen kısmın otomatik olarak tamamlanması güvencede olmalıdır.

52

53

54

55

56

57

58

59

60 FİLTRE SEÇİMİ

61

62

63

64 STANDARTLARA UYGUN FİLTRE SEÇİMİ 600m² su alanı ve 1,35m derinliğe sahip Yüzme Havuzu için örnek hesaplama:

65 Hesaplamalar yapılırken UHE talimatları Tablo 3 den; Yüzme Havuzları, >1,35m derinlik için debi formülü Q=222A/k olarak alınmıştır. Burada; A=Havuz Alanı K=yüklenebilme faktörü (0,5m³) Q=222*600/0,5 =266,4m³/h debiye göre seçim yapacağız. Filtrasyon hızını 30m/h alıp,

66 Formülde yerine koyarsak; 266,4m³/h 30m/h GEREKLİ FİLTRASYON YÜZEYİ: 8,88m² bulunur. Her bir filtre çapına göre süzme kapasiteleri değişmektedir. Buna göre;

67 Ø1400 Filtre için 1,54m² Ø1600 Filtre için 2,01m² Ø1800 Filtre için 2,54m² Ø2000 Filtre için 3,14m² Ø2200 Filtre için 3,80m² Ø2350 Filtre için 4,34m² 6 adet 5 adet 4 adet 3 adet 3 adet 2 adet filtre seçimi yapılabilir.

68 STANDARTLARA UYGUN FİLTRE SEÇİMİ 600m² su alanı ve 1,35m derinliğe sahip 2 adet Kaydıraklı Yüzme Havuzu için örnek hesaplama:

69 Hesaplamalar yapılırken UHE talimatları Tablo 3 den; Yüzme Havuzları, >1,35m derinlik için debi formülü Q=370A/k + 70m³/h olarak alınmıştır. Burada; A=Havuz Alanı K=yüklenebilme faktörü (0,5m³) Q=(370*600/0,5) + 70m³/h =514m³/h debiye göre seçim yapacağız. Filtrasyon hızını 30m/h alıp,

70 Formülde yerine koyarsak; 514m³/h 30m/h GEREKLİ FİLTRASYON YÜZEYİ: 17,13m² bulunur. Her bir filtre çapına göre süzme kapasiteleri değişmektedir. Buna göre;

71 Ø1400 Filtre için 1,54m² Ø1600 Filtre için 2,01m² Ø1800 Filtre için 2,54m² Ø2000 Filtre için 3,14m² Ø2200 Filtre için 3,80m² Ø2350 Filtre için 4,34m² 12 adet 9 adet 8 adet 6 adet 5 adet 4 adet filtre seçimi yapılabilir.

72 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER