Boya Sektörü ve Sentetik (Çöktürülmüş) Kalsiyum Karbonat (PCC) Paint Industry and Precipitated Calcium Carbonate (PCC)

Transkript

1 Boya Sektörü ve Sentetik (Çöktürülmüş) Kalsiyum Karbonat (PCC) Paint Industry and Precipitated Calcium Carbonate (PCC) S. Koltka, E. Sabah Afyon Kocatepe Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Afyonkarahisar ÖZET Son 15 yılda değer olarak dolar bazında ihracatı 12 kat artan ve Avrupa nın 6. büyük üreticisi konumuna yükselen ve yıllık 2 milyar dolarlık katma değer yaratan Türk boya sektörü, son yıllarda yüksek katma değerli ürünlerin üretimine geçerek teknolojik yapısını yenilemiş ve sektörde Ar-Ge ye yönelik çalışmalar gittikçe önem kazanmaya başlamıştır. Globalleşen dünyada olduğu gibi Türkiye de de boya talebi gün geçtikçe daha karmaşık, daha özel, daha renkli ve mekanlara özel projelere yönelik bir yapıya doğru gitmektedir. Bu kapsamda aşırı su bazlı ve yüksek katkılı boya türlerindeki Ar-Ge çalışmalarına öncelik verilmektedir. Boya formülasyonunda kullanılan bu katkıların en önemlilerinden biri de dolgu hammaddesidir. Dolgu amaçlı olarak kullanılan mineral maddeler, ucuz olmalarının yanısıra sahip oldukları fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal özellikler ile boyanın kalitesine ve performansına önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Dolgu maddesi olarak kaliteyi arttırıcı ve maliyeti düşürücü özellikleri nedeniyle kalsiyum karbonatlar (CaCO 3 ) boya sektöründe her geçen gün daha yüksek miktarlarda kullanılmaktadır. Günümüz dolgu maddesi pazarında değişik ürün gamlarında satışa sunulan öğütülmüş doğal kalsiyum karbonatlar (GCC) ve sentetik (çöktürülmüş) kalsiyum karbonatlar (PCC), beyazlık ve örtücülük gibi özelliklerinden dolayı formülasyonlarda yüksek miktarda yeralan TiO 2 gibi çok pahalı pigmentlerin daha az kullanılmasını sağlamaktadır. Sentetik (Çöktürülmüş) kalsiyum karbonat (PCC), su ve solvent bazlı boya uygulamalarında boyanın fiziksel özelliklerini geliştirme ve üretim maliyetlerini azaltmanın yanında, boyanın niteliğini arttırıcı ilave özellikler de sağlamaktadır. ABSTRACT The Turkish Paint Industry (TPI), which increased the dollar value of its export by 12 times in the last fifteen years, has become the sixth largest manufacturer in Europe with $2 billion in annual value added. In recent years, TPI has renewed its technology with production of high-value-added products, and Research and Development (R&D) efforts in this sector have started to gain an increasing importance. Total paint demand in Turkey has been increasing as in the globalized world, and is becoming more complex, more specific, more colorful, and moving towards special projects and sites. In this matter, excessive water based and high added paints have been given a significant priority in R&D studies. One of the important additives used in the paint formulation is filler raw material. Mineral matters are also used as a filler raw material in the industry. They are not only cheap, but also improve the quality and performance of color with their physical, chemical, and physico-chemical properties. For example, calcium carbonate (CaCO 3 ) is used in higher amounts as a filler raw material in the paint industry because of its quality improving and cost reducing features. In today s filler market, ground calcium carbonates (GCC) and precipitated calcium carbonates (PCC) have reduced the use of very expensive pigments such as TiO 2 which is used in high amounts in the formulation because of its whiteness and opacity properties. Use of PCC in water and solvent-based paint applications improves the physical properties of paint and reduce production costs, as well as provides additional features to improve the quality of the paint. 47

2 1 GİRİŞ İnsan yaşamının olduğu her yerde istisnasız var olan boya, dekoratif ve koruyucu amaçlarla çeşitli yüzeylere, çeşitli şekillerde uygulanan ve uygulandığı yüzeyde ince bir tabaka oluşturan kimyasalların birleşimi olarak tanımlanmaktadır. Dünyada üretilen boya miktarı 1992 yılında 19,2 milyon ton iken, bu rakam 2002 yılında 24,13 milyon ton a ve 2010 yılına gelindiğinde ise 33 milyon ton a ulaşmış ve tedricen de olsa hep artan bir seyir izlemiştir. (Şekil 1). Büyüklüğü 80 milyar Dolar a olaşan dünya pazarından Türkiye'nin aldığı pay ise %2 civarındadır. bölgedeki bakir pazarlar nedeniyle boya sektörü bakımından önemli bir ülke konumundadır. Şekil 2. Türkiye boya üretimi (BOSAD, 2008; Anonim 1). Şekil 1. Dünya boya üretimi (Roskill, 2005; Anonim 1) lı yılların ilk yarısında Türk boya sektörünün yıllık toplam üretim kapasitesi ton olup, 2010 yılına gelindiğinde bu rakam yıllık ton a ulaşmıştır (Şekil 2). Kapasite kullanım oranı ise %65'ler düzeyindedir. Türkiye'de kişi başı boya tüketimi yaklaşık 7-8 kg olurken gelişmiş ülkelerde bu oran Türkiye'nin 2,5-3 katına ulaşmaktadır (Şekil 3). Ancak; Ortadoğu, Türk Cumhuriyetleri gibi gelişmekte olan pazarlara yakınlığı ve Şekil 3. Kişi başı boya tüketimi (kg) (DYO, 2011). Son 15 yıllık dönemde ihracatı dolar bazında 12 kat artan (Şekil 4) Türk boya sektörü, yıllık 2 milyar dolarlık katma değer yaratan hacmi ile Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve İspanya'nın ardından Avrupa'nın 6. büyük boya üreticisi konumundadır. Önümüzdeki beş yıl içinde Avrupa üçüncüsü olması beklenmektedir (Anonim 1). 48

3 yüksek kalite sağlamak amacıyla kullanılan çok çeşitli maddelerdir. Dolgu maddeleri doğal minarelerden işlenerek veya sentetik olarak üretilen mikronize tozlardır. Bu çalışmada, boyada kullanılan dolgu maddeleri ve sentetik kalsiyum karbonatın (PCC) dolgu maddesi olarak kullanımı ele alınmış, üretim teknolojisi ve ürün özellikleri hakkında detaylı bilgilere yer verilmiştir. Şekil 4. Türkiye boya ihracatı (Bitlis, 2011; Kimya Magazin, 2008a; Kimya Magazin, 2008b; Anomim, 2) Ülkemiz boya sektörünün mevcut kurulu kapasitesinin kullanım alanlarına göre dağılımı, genellikle inşaat boya ve vernikleri, ahşap mobilya boyaları, metal boya ve vernikleri, otomotiv boyaları, toz boyalar, deniz boyaları ve diğer boyalar şeklinde gerçekleşmektedir (Şekil 5). 2 BOYA SANAYİİNDE KULLANILAN DOLGU MADDELERİ Dolgu amaçlı olarak kullanılan mineral maddeler, ucuz olmalarının yanısıra sahip oldukları fiziksel, kimyasal ve fizikokimyasal özellikler ile boyanın kalitesine ve performansına önemli katkılar sağlamaktadır. Nihai boya ürününde dolgu maddelerinin hacim oranı yaklaşık %15'dir Çizelge 1). Kullanım oranı bakımından yüksek miktarda olmasına rağmen, ucuz fiyatı dolayısıyla düşük bir maliyet payına sahiptir. Şekil 5. Türkiye boya pazarı segment dağılımı (DYO, 2011). Boya yapımında kullanılan dört ana madde vardır. Bunlar; bağlayıcı (reçine), pigment, çözücü (solvent), dolgu ve katkı maddeleridir. Pigment, bağlayıcı ve dolgu maddeleri, boyanın oluşturulması için şart olan maddelerdir. Solvent ve özel etkili pigmentler bazı boya üretim metotlarında kullanılır. Katkı maddeleri ise boyaya 49 Çizelge 1. Boyada mineral dolgu maddelerinin miktarı. Malzeme Tipi Miktar (kg/galon) Alüminyum hidroksit Barit Kalsiyum karbonat GCC PCC Kaolin Kalsine Delamine Sulu Mika 2-20 Silika Öğütülmüş Pirojenik 5-25 Talk Dolgu maddelerinin kristal şekilleri, üretim esnasındaki öğütme şekline ve kimyasal yapısına bağlıdır. Özellikleri Çizelge 2 de verilen barit, kalsiyum karbonat, vallastonit, dolomit, sulu veya kalsine kaolin, talk,

4 silisyum, nefelinli siyenit, titanyum dioksit gibi dolgu maddeleri esas olarak boyanın dolgu gücünü arttırmak, akışkanlığını kontrol etmek, parlaklığını ayarlamak için kullanılabilen bunun yanında boyanın sertlik, elastikiyet, yapışma gibi özelliklerine olumlu-olumsuz etkileri olabilen maddelerdir. Bu etkileme dolgu maddesinin tipine ve özelliklerine bağlı olduğu gibi, esas olarak boyadaki miktarına da bağlıdır. Spesifik boyalarda dolgu maddelerinin özel tiplerinin dikkatli seçimi ile boyanın veya kuru boya filminin özelliklerini geliştirmek mümkündür. Dolgu maddelerinin boyaya kazandırdığı özellikler: Daha iyi film oluştururlar, Hava etkilerine karşı dayanıklılığı artırırlar, Gerçek pigment için bir dayanak oluştururlar, Çabuk çökmeyi önlerler, Rutubetin geçiş hızını azaltırlar, Gerçek pigmentlerden daha ucuz olduklarından boyanın maliyetini düşürürler. Çizelge 2. Boya Üretiminde Kullanılan Dolgu Maddelerinin Özellikleri (Roskill, 2005). Mineral Tane Şekli Tane Boyutu (µm) Yağ Emme (g/100 gr) Özgül Ağırlık (gr/cm 3 ) Kırılma İndeksi Barit Yumrulu ,45 1,64 Kalsiyum Karbonat Yumrulu 0, ,65 1,57 Vallastonit İğnemsi ,90 1,63 Sulu Kaolin Yapraksı 0, ,58 1,56 Kalsine Kaolin Şekilsiz 0, ,63 1,62 Talk Düz 2, ,80 1,59 Silis Yumrulu ,65 1,55 Nefelinli Siyenit Yumrulu ,61 1,53 Titanyum Dioksit Yumrulu 0, ,00 2,70 3 BOYA SANAYİİNDE KALSİYUM KARBONAT KULLANIMI 3.1 Öğütülmüş Doğal Kalsiyum Karbonat (GCC) Kalsiyum karbonatlar, temel birçok sanayinin ana maddesi olup titanyum dioksit (TiO 2 ) gibi çok pahalı pigmentlerin daha az kullanılmasını sağladığı için gerek ekonomik gerekse çevre sağlığı açısından boyada kullanımı yaygın bir maddedir. Tüm karbonatlar amorf yapıda (topraksı) olabilir ve inert pigment veya dolgu olarak (GCC) çok sayıda ürünün elde edilmesinde kullanılabilirler. Kullanım alanını doğrudan doğruya hammaddenin özellikleri belirlemektedir (Harben, 1995). Endüstride 50 kullanılan kalsit, metamorfik olmayan kireçtaşı, iri kristalli mermer, kristal kalsit ve tebeşir gibi farklı doğal kaynaklardan üretilebilmektedir. Bu kaynaklardan her birinden üretilen kalsiyum karbonatın özellikleri birbirinden oldukça farklıdır. Mikronize kalsitin karbonat esaslı diğer dolgu maddelerinden farkı; yüksek oranda CaCO 3 içermesi, yüksek sertliği, gözeneksiz yapı ve düşük su emme oranı, renklendirici impüritelerin az miktarda bulunması (yüksek beyazlık) ve suda çözülebilen tuzların düşük miktarda olmasıdır. Çizelge 3, öğütülmüş doğal (GCC) ve sentetik (PCC) kalsiyum karbonatların mineralojik ve fiziksel özelliklerini, Şekil 6 ise, bilhassa yüksek beyazlık, kırılma indeksi ve ince tane boyutu gibi özellikleri nedeniyle tercih

5 edilen öğütülmüş doğal kalsiyum karbonat (GCC), sentetik (çöktürülmüş) kalsiyum karbonat (PCC), tebeşir ve kaolinin beyazlık yüzdelerini göstermektedir. Çizelge 3. Boya Üretiminde Kullanılan Karbonatların Özellikleri (Kogler, 2000; Gruber, 2002). GCC PCC Mineralojik Yapı Kalsit, Tebeşir, Kireçtaşı, Mermer Kalsit, Tebeşir, Kireçtaşı, Mermer Kimyasal Bileşim CaCO 3 CaCO 3 Kristal Yapı rombusal Skalenodrik Sertlik (Mohs) Tebeşir 1 Mermer 3 Tebeşir 1 Mermer 3 Yoğunluk (g/cm 3 ) 2,7 2,7 Yüzey Alanı (m 2 /g) Beyazlık (%) Kırılma Indeksi 1,58 1,56 Boyut Aralığı (µm) 1-5 0,2-0,5 Şekil 6. Dolgu ve kaplama pigmentlerinin beyazlık dereceleri (Laufmann, 1995). Boya sanayinde genellikle 1, 3, 5, 20, 40 µm boyutunda kuru öğütülmüş kalsit kullanılmaktadır (Şekil 7). Boya sektörü en fazla 5 µm boyutunda kalsit tüketmektedir. 2 µm dan küçük malzeme üretmek için genellikle yaş öğütme tercih edilmektedir. Öğütülmüş doğal CaCO 3 ün boyaya kazandırdığı özellikler Çizelge 4 de sunulmuştur. Şekil 7. Doğal CaCO 3 boyut küçültme genel akım şeması. Çizelge 4. Öğütülmüş doğal CaCO 3 ün boyaya sağladığı avantajlar (Toraman ve diğ., 2009). Özellik Avantaj Tane dağılımı Uygun tane boyut dağılım eğrisine sahipse örtücülüğü iyidir. Beyazlık Yüksek beyazlıkta çok parlak beyaz boyalar ve yüzey kaplamaları üretiminde kullanılır, parlak renk tonları sağlar. Tampon (buffer) etkisi Alkali yapısı sayesinde tampon etkisi yaratır, bu yüzden etkin aşınma koruması sağlar. Dispersiyon Pigmentlerin dispersiyonunu kolaylaştırır, böylece boya üretiminde maliyet avantajı sağlar. Hava şartlarına Hava koşullarına karşı dayanım dayanıklı olması yüzey kaplamalarının ömrünü azaltır. Aşındırıcılık Düşük aşındırıcılığa sahip Yağ oranı emme olması yüzey kaplamasının zımparalanma özelliğini iyileştirir, boya üretiminde kullanılan ekipmanın aşınmasını azaltır. Düşük yağ emme oranına sahip olması, yüksek ovalama direncine sahip emülsiyon boyaların ekonomik şartlar altında üretimine imkan sağlar. 51

6 3.2 Sentetik Kalsiyum Karbonat (PCC) PCC (Precipitated Calcium Carbonate), çöktürülmüş kalsiyum karbonat olmakla beraber, aynı zamanda saflaştırılmış, rafine veya sentetik kalsiyum karbonat anlamına da gelmektedir. PCC sahip olduğu bazı temel özellikler nedeniyle mikronize öğütülmüş kalsiyum karbonat (GCC), kaolin, tebeşir ve mermer gibi minerallerden ayrılmaktadır. Kaolin, tebeşir ve mermerin beyazlık yüzdelerinin düşük olmasının nedeni değişen oranlarda renk verici safsızlıklar içermeleridir. PCC çok karmaşık olmayan bir üretim sürecinde kontrollü ve yüksek saflıkta üretilebilmektedir. Kontrollü üretim sayesinde PCC ye istenilen fiziksel (boyut dağılımı, morfoloji, beyazlık) ve fizikokimyasal (yüzey alanı) özellikler kazandırılabilmektedir (Çizelge 5). PCC üretiminin değişik yöntemleri olmasına rağmen en çok tercih edileni, saf kireç taşlarının kalsinasyonu ile üretilendir. 900 C de gerçekleştirilen kalsinasyon sonucu açığa çıkan CaO, suda çözülerek kireç sütü, Ca(OH) 2 oluşturulur. İri tanelerin tasfiye edilmesinden sonra süspansiyona CO 2 şarjı yapılarak çöktürülmüş CaCO 3 (PCC) üretilir (Şekil 8). Malzeme, daha sonra filtre edilir, yıkanır ve boya sektörünün hizmetine kuru (en fazla %1 nem) olarak sunulur. Kullanıcının talebine uygun üretim yapılabilmesi en önemli avantajıdır. PCC; kâğıttan boyaya, plastikten gıdaya, yapı, ilaç ve kozmetiğe vs. birçok alanda kullanım alanı bulmaktadır. Değişik uygulamalar için tercih edilen morfoloji tipleri; skalenohedral, rombohedral, prizmatik ve ortorombik dir (Şekil 9). Kullanılacağı sektöre uygun morfolojide PCC üretmek proses esnasında reaksiyon süresi, sıcaklık, karıştırma, basınç, karbondioksit ilave oranı, ilave kimyasalların miktarı ve ilave sırası vs. gibi parametrelerin düzenlenmesi ile mümkün olmaktadır. Şekil 8. Sentetik (Çöktürülmüş) kalsiyum karbonat (PCC) üretimi akım şeması. Çizelge 5. PCC ve GCC Karşılaştırma (Mineralstech, 2010). Özellikler GCC PCC İri Orta İnce Çok İnce İri İnce Çok İnce Ortalama Tane Boyutu (µm) , ,80 0,07 Üst Tane Boyutu (µm) Yüzey Alanı, (m 2 /g) Yağ emme (g/100g) Beyazlık

7 Sentetik (Çöktürülmüş) kalsiyum karbonat (PCC), su ve solvent bazlı boya uygulamalarında GCC gibi boyanın fiziksel özelliklerini geliştirme ve üretim maliyetlerini azaltmanın yanında, boyanın niteliğini arttırıcı ilave özellikler de sağlamaktadır. PCC; Kuzey Amerika dışında, Avrupa, Güney Amerika ve Asya da dekoratif boyalarda katkı maddesi olarak yaygın bir şekilde kullanım alanı bulmakta, sahip olduğu yüksek saflık ve refraktif indeks (kırılma indeksi) nedeniyle boya sanayinde TiO 2 için etkin bir katkı olarak olarak kullanılmaktadır. Normalde PCC yi TiO 2 ile birlikte kullanmak, ekonomik şartlarda boya üretimi açısından TiO 2 olmaksızın kullanımından çok daha iyi sonuçlar vermektedir (Şekil 10). PCC, dar bir tane boyutu dağılımı sergilediğinden boya emülsiyonunda etkin bir şekilde dağılır ve maksimum ışık saçılımına ulaşmak için TiO 2 nin flokülasyonunu engeller. Çeşitli tipte boya emülsiyonlarında kullanılan PCC oranları, genellikle, iç cephe boyaları için %15-20, cila boya ve dış cephe boyalarında ise %10-15 arasında değişmektedir (Anonim 3). PCC; düşük yoğunluk, skalenohedral yapı, ince ve dar tane boyut dağılımı, yüksek derecede saflık, parlaklık, beyazlık, viskozite vs. gibi kendine has özellikleri nedeniyle (Çizelge 6) boya formülasyonunda hem TiO 2 kullanım oranını düşürmekte hem de boyanın proses kabiliyetini arttırarak ona nitelik kazandırmaktadır (Çizelge 7). SEM Görünümü Morfoloji Skalenohedral Rombohedral Prizmatik Ortorombik Şekil 9. Farklı morfolojide PCC örnekleri. 53

8 Şekil 10. İç cephe boya emülsiyonlarında PCC+TiO 2 karışımının boyanın örtme gücü ve parlaklığına etkisi (SOLVAY,.). En yüksek büyümenin yılda %6 ile boya sektöründe olacağı, Asya da ve özellikle Çin de tüketim rakamlarında büyük bir artış beklenmektedir (Roskill, 2008). Türkiye, karbonatlı kayaçlar açısından oldukça zengin ve kaliteli rezervlere sahip olmasına rağmen, ülkemizde sadece Afyonkarahisar ın Emirdağ ilçesinde 2011 yılı başlarında üretim faaliyetine başlayan Adaçal Endüstriyel Mineraller A.Ş. ye ait ton/yıl kapasiteli bir PCC üretim tesisi bulunmaktadır. Çizelge 6. Boyada kullanılan PCC nin özelikleri (Anonim 4). Fiziksel Özellikleri Yoğunluk (gr/cm 3 ) 2,6-2,9 Yığın yoğunluğu (gr/lt) Ortalama tane boyutu, d 50 (μm) μm üzeri malzeme (%) Max. %0,2 Beyazlık Min. 95 Morfoloji Skalenohedral Su emme (ml/100 gr) Yağ emme (ml/100 gr) o C de kızdırma kaybı (%) 0,5 Kimyasal Özellikleri CaCO 3, Ağırlıkca (%) 98,25 0,25 Kurşun (ppm) Max. 10 Bakır (ppm) Max. 2 Arsenik (ppm) Max. 2 Demir (ppm) Max. 250 Sülfat (%) Max. 0,4 Çözünebilen alkali, Na 2 O gibi (%) Max. 0,25 Kuvars (%) Max. 0,5 HCl de çözünmeyen miktar (%) Max. 0,5 ph (%10 katı oranında) 9,5 ± 0,5 Fosfat (ppm) Max. 20 Klor (ppm) Max. 20 MgO (%) Max. 0,5 Flor (ppm) Max yılı rakamlarına göre dünyada 156 PCC tesisi bulunurken (Roskill, 2005), günümüzde bu rakamın 200 e yaklaştığı tahmin edilmektedir yılı dünya PCC tüketimi 13 milton ton olup, yıllık ortalama %4 lük bir artışla bu rakamın 2012 de 16 milyon ton a ulaşacağı tahmin edilmektedir. 54 Çizelge 7. PCC nin boyaya kazandırdığı nitelikler. Özellik Kazandırdığı Nitelikler Yoğunluk Hacim artışı ve çökmeme özelliği Tane şekli Yüksek opaklık Parlaklık Yüksek beyazlık ve parlaklık sayesinde TiO 2 kullanımında azalma ve ekonomik boya üretimi Tane boyutu Daha iyi opaklık, örtme gücü ve ışık saçılımı; yüksek dispersiyon kabiliyeti Yağ emme Yüksek örtme gücü ve düşük bağlayıcı gereksinimi Viskozite Reolojik özellikleri düzenler, kalınlaştırıcı miktarını düşürür Diğer Anti pas ajanı; ph dengeleyici; yüksek aşınma direnci Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avusturya, Belçika, Brazilya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Çin, Danimarka, Endonezya, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İran, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Macaristan, Malezya, Meksika, Pakistan, Polonya, Portekiz, Rusya, Slovekya, Tayland, Tayvan, Ukrayna ve Venezüella da üretim yapan çok sayıda firmanın ürün standartları, uygulama alanlarına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Ülkemizde, PCC nin kullanım alanlara göre ulusal bir standart

9 bulunmamaktadır. Boya üretiminde dolgu maddesi olarak kullanılan bazı ticari PCC ürünleri ve özellikleri Çizelge 8 de verilmiştir. Çizelge 8. Boya kalite PCC ürünlerinin karşılaştırılması Özellik Solvay Socal P2V (Belçika) AdaCal PCC (Türkiye) 55 Microcoat 101 PCC (Suudi Arabistan) Maadani Hamadan Barin 9020 (İran) Parlaklık (%) 94,32 97, ,22 Kristal yapı Scalenohedral Scalenohedral - Scalenohedral Beyazlık (%) 90, ,18 Yığın yoğunluğu (gr/lt) Akma noktası (ml/15 gr) Yağ emme (gr/100 gr) 45 40, ,92 BET Yüzey alanı (gr/m 2 ) 4, ,78 Ortalama boyut, d 50 (µm) 3,76 2,5 1,9 3,78 ph (%10 katı oranında) 9,5 9,6 9,5 9,5 CaCO 3 (%) - 98, ,50 MgO (%) - 0,26 <0,5 0,40 Kuvars (%) - 0,12 <0,5 0,10 Demir (ppm) - <800 <500 0,05 4 SONUÇLAR Dünyada ve Batı Avrupa da, yıllar itibarıyla boyaya olan talep tedricen artarken ülkemizde boya üretimi özellikle son yıllarda hızlı bir artış trendi göstermiştir. Günümüze gelindiğinde bu talep; dünyada 33 milyon, ülkemizde ise 850 bin tona ulaşmıştır. Son 15 yıllık dönemde ihracatı dolar bazında 12 kat artan Türk boya sektörü, yıllık 2 milyar dolarlık katma değer yaratan hacmi ile Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve İspanya'nın ardından Avrupa'nın 6. büyük boya üreticisi konuma gelmiştir. Fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal özellikleri ile boyanın kalitesine ve performansına önemli katkılar sağlayan dolgu maddelerinin boya emülsiyonlarında kullanım oranı hacimce %15 civarındadır. Temel birçok sanayinin ana maddesi olan kalsiyum karbonatlar, titanyum dioksit (TiO 2 ) gibi çok pahalı pigmentlerin daha az kullanılmasını sağladığı için gerek ekonomik gerekse çevre sağlığı açısından boyada yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Fiziksel özellikleri, bilhassa yüksek beyazlık, kırılma indeksi ve ince tane boyutu vs. gibi özellikleri nedeniyle öğütülmüş doğal (GCC) ve sentetik (PCC) kalsiyum karbonatlar tercih edilmekte ve boyaya, niteliğini arttırıcı bir çok özellik kazandırmaktadır. Boya sektöründe yeni konsept, daha karmaşık, daha özel, daha renkli ve mekanlara özel projelere yönelik ürünlerin geliştirilmesidir. PCC; düşük yoğunluk, skalenohedral yapı, ince ve dar tane boyut dağılımı, yüksek derecede saflık, parlaklık, beyazlık, viskozite vs. gibi kendine has özellikleri nedeniyle boya formülasyonunda hem TiO 2 kullanım oranını düşürmekte hem de boyanın proses kabiliyetini arttırarak ona nitelik kazandırmaktadır. Çeşitli tipte boya emülsiyonlarında kullanılan PCC oranları, genellikle, iç cephe boyaları için %15-20, cila boya ve dış cephe boyalarında ise %10-15 arasında değişmektedir.

10 KAYNAKLAR Anonim 1, 2011, news/51387d49-7ddd f9-5cd1ff229e5c. pdf Anonim 2, boyacilarin-yuzu-ikinci-yarida-gulecek_ html Anonim 3, php?page=role-of-p-c-c-in-paint-application. Anonim 4, /html/paint.htm Bitlis, A.F., BOSAD Yönetim Kurulu Başkanının Kimya Sanayi Platformundaki Açıklaması, milyar-dolar-ihracat-hedefliyor/haber.html? haberid =10589 BOSAD, DYO, Yarıyıl Yatırım Sunumu, DYO Boya Fabrikaları A.Ş., İzmir, 31 s. Gruber, E., Füllstoffe und Streichpigmente; Eigenschaften, Auswirkungen in Papieren, Vorlesung Sommersemester 2002, Fachgebiet Nachwachsende Rohstoffe der Technische Universität Darmstadt, Darmstadt Universität, Harbens, P., Industrial Minerals Handybook, 2nd Edition, Industrial Minerals Information Ltd., London, pp Kimya Magazin, 2008a. Boya Sektörünün Hedefi 2010 Yılında 600 Milyon Dolar İhracat, Kimya Magazin Dergisi, 81, s. 24. Kimya Magazin, 2008a. Boya Sektörünün Hedefi 2010 Yılında 600 Milyon Dolar İhracat, Kimya Magazin Dergisi, 81, s. 24. Kimya Magazin, 2008b. Boya Sektörünün Hedefi 2010 Yılında 600 Milyon Dolar İhracat, Kimya Magazin Dergisi, 82, s. 32. Kogler, W., Streichpigmente unter dem Aspect gegenwärtiger un zukünftier Anwendungen, Streichereifachtagung, Boppart- Deutschland. Laufmann, M., Natural Ground CaCO 3 Filler in Alkaline Woodfree Paper, Alkaline Papermaking Conference, Jakarta-Indonesia. Mineralstech, PCC ve GCC Karşılaştırılması, pload/smi/publications/s-ho-at-pb-57.pdf. Roskill, The Economics of Precipitated Calcium Carbonate, PCC Report, 6th Edition, London, 167 p. Roskill, The Economics of Precipitated Calcium Carbonate, PCC Report, 7th Edition, London, 194 p. SOLVAY,. Chemicals Sector-SBU Advanced Functional Minerals, SOLVAY SA, Belgium, 14 p. Toraman, Ö.Y., Uçurum, M. ve Katırcıoğlu, D., Eş-Boyutlu Kalsitin Boya ve Kağıt Sektöründe Ürün Kalitesine Etkisi, 7. Industrial Minerals Symposium and Exhibition, Ed: U. İpekoğlu, A.H. Deliormanlı, S. Sen, G. Akar, D. Karakuş, Kuşadası-Aydın,