Türkiye de İnanç Turizmi: Bugünkü Durum, Sorunlar ve Gelecek

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye de İnanç Turizmi: Bugünkü Durum, Sorunlar ve Gelecek"

Transkript

1

2 Türkiye de İnanç Turizmi: Bugünkü Durum, Sorunlar ve Gelecek Ayşe Okuyucu *, Mehmet Somuncu ** * Bilecik Şeyh Edebali University Faculty of Science and Arts, Department of Geography, Turkey ayse.okuyucu@bilecik.edu.tr ** Ankara University Faculty of Letters, Department of Geography, Turkey somuncu@ankara.edu.tr Özet Türkiye de turizm faaliyetleri 1980 li yılların başından itibaren özellikle kıyı turizmi ile gelişme göstermeye başlamıştır. Günümüzde; Türkiye de de kıyı turizminin yanı sıra sağlık, kültür, miras ve inanç turizmi gibi alternatif turizm türlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Türkiye de Hristiyanlık, Musevilik ve İslam dinine ait oldukça önemli destinasyonlar bulunmaktadır. Ancak Türkiye de inanç turizmi potansiyelinin yeterince değerlendirilemediği görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye deki inanç turizminin mevcut durumu ve sorunlarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, mevcut literatür gözden geçirilmiş ve önemli inanç turizmi merkezleri sistematik olarak gruplandırılmıştır. ArcGIS 10.1 yazılımında Türkiye deki inanç turizmi merkezlerinin dağılış haritaları hazırlanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu ndan çeşitli istatistiki veriler elde edilmiş ve araştırma amacı kapsamında analiz edilmiştir. Buna göre; Türkiye de inanç turizmi potansiyelinin yeterince değerlendirilemediği, ulaşım, tanıtım ve pazarlama konusunda önemli eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: turizm, inanç turizmi, Türkiye Abstract In Turkey, tourism activities especially coastal tourism has begun to show development since the early 1980s. Nowadays, developing alternative tourism types such as; health, culture, heritage and religious tourism is aimed as well as coastal tourism, in Turkey. There are many important destinations in Turkey; belonging to Christianity, Judaism and Islam. However, it is seen that; the potential of religious tourism in Turkey has not assessed sufficiently. Therefore, this study aimed to evaluate current status and problems of religious tourism in Turkey. In this study, available literature is reviewed and important religious tourism centers are grouped systematically. With the ArcGIS 10.1 software, distribution maps of religious tourism centers in Turkey were prepared. Several statistical data were obtained from Turkish Statistical Institute and it has been analyzed the purpose and scope of the research. According to this, some shortcomings has been identified about religious tourism in Turkey. Among them transportation, promotion and marketing issues are take precedence. Keywords: tourism, religious tourism, Turkey 1. Giriş 1970 li yıllara kadar turizm; deniz, kum, güneşe dayanan geleneksel kitle turizmi olarak algılanmaktaydı li yıllardan itibaren gerek turizmin çevresel etkilerine dikkat çekilmesi, gerek toplumların sosyal, kültürel, ekonomik değerlerinde yaşanan değişimlere bağlı olarak turizmde yeni ürünlere olan talep artmıştır. Böylece ana motivasyonu deniz, kum, güneş olan geleneksel turizm, günümüzde hala yaygınlığını korusa da yaşanan bu gelişmeler alternatif turizm türlerinin gelişmesi için itici bir güç olmuştur. Böylece, kültürel turizm, miras turizmi, inanç turizmi, sağlık turizmi, eko-turizm gibi yeni turizm türleri ortaya çıkmıştır (Reisinger, 2009). Yeni turizm türleri gelecekteki turizm pazarı için büyük bir potansiyel yaratmaktadır 627

3 (McKercher ve Cros, 2002). Özellikle kültür, miras ve inanç turizmi birbirlerinin gelişimleri destekleyerek, yeni turizm türleri içerisinde en hızlı gelişme gösteren turizm formlardır. Turizmle inanç arasında geçmişten günümüze yakın bir ilişki olmuştur. Çünkü erken dönemlerden beri inanç, seyahat için güçlü bir motivasyon kaynağı olmuştur (Henderson, 2002). Hac amaçlı gerçekleştirilen seyahatler tam olarak modern anlamda turizm hareketlerinin başlangıcı olmasa da ilk turizm hareketleri kabul edilir. Turizmin gelişmesinde çok sayıda olgu, durum ve koşul etkili olmaktadır. Bu faktörlerin dışında turizm, gelişimini sayısız psiko-sosyal motivasyonlara borçludur ki, bunlar arasında dini motivasyonlar en önemli olanlardan biridir (Vukonic, 1996). Dini binalar, ritüeller, festivaller, dini törenlerle ilgili olaylar önemli turist çekiciliklerindedir (Henderson, 2002). Geleneksel hac turizminde meydana gelen değişimler sonucunda camiler, tapınaklar, kiliseler gibi ibadet alanlarına olan ilgi artmıştır ve bu alanlar birer turizm çekiciliği haline gelmiştir. Bu alanlara turizm amacı ile yapılan ziyaretler bir çeşit hac yolculuğu olarak görülmemelidir. Kültür turizmi ve inanç alanlarına artan ilgi ve pazarlama sonucu, dini sit alanlarına manevi ziyaretçilerden çok meraklı turistler tarafından sık sık gidilmektedir. Böylece bu alanlar bir yandan da metalaşmış turizm kitlesi için pazarlanmaktadır (Timothy ve Olsen, 2006). Çünkü kültür ve miras turizmindeki genel büyüme ile kutsal alanlara yapılan ziyaretler artmıştır. Hac, güçlü sosyal, ekonomik, politik, kültürel sonuçlara sahiptir ve hatta küresel ticaret ve sağlığı dahi etkileyebilir (Collins Kreiner, 2010). Bu yolculuklar Kudüs, Mekke, Medine, Santiago de Compostela, Vatikan gibi bazı ülkeler ve şehirler için birincil ekonomik faaliyettir. 2 milyondan fazla Müslümanın özel günlerde hac yaptığı tahmin edilmektedir ve İsrail e giden turistlerin dörtte biri dini nedenlerle gitmektedir. Her yıl 5 milyondan fazla hacı Fransa da Lourder e gitmektedir ve 28 milyon Hindu hacı Hindistan a Ganj Nehri ne gitmektedir (Collins Kreiner, 2010). Bu alanlar ve festivaller, sadece inananları tarafından değil, meraklıları tarafından da ziyaret edilmekte ve bu mekânlar tur organizasyonları içerisinde özellikle yer almaktadır (Sargın, 2006). Bu hareketlere bağlı olarak gerçekleşecek ekonomik, politik ve sosyal boyut eğer doğru bir şekilde yönetilirse ülke ve yereldeki alanlar ve insanlar için olumlu katkılar sağlayabilir. Türkiye; Asya ve Avrupa yı birbirine bağlaması açısından stratejik önemi olan bir ülkedir. Ayrıca on bin yıllık, tarihi ve kültürel birikime, olağanüstü doğal güzelliklere sahiptir. Bunların yanı sıra, Müslümanlık, Hristiyanlık ve Musevilik gibi üç büyük dinin önemli merkezlerinin bulunduğu, farklı inançları olan insanların hoşgörü ve anlayış ortamında asırlardır birlikte yaşadıkları dünyanın en ilgi çeken ülkelerinden biridir (Serçek, 2011). Ancak mevcut veriler dikkate alındığında Türkiye ye son on yılda dini-hac amaçlı gelen ziyaretçilerin, toplam ziyaretçi sayısına olan oranın % 0,6 yı geçmediği tespit edilmiştir (TÜİK, 2012a). Bu oran Türkiye de inanç turizminin mevcut potansiyelinin yeterince değerlendirilemediğini göstermektedir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye deki inanç turizminin mevcut durumu ve sorunlarının irdelenmesi ile gelecekteki durum ile ilgili çıkarımlarda bulunulması amaçlanmıştır. İnanç turizmi yalnızca günümüzdeki dinlerle ilgili olmak zorunda değildir. Tarihi boyunca çeşitli medeniyetler arkalarında inandıkları dinlere ait tapınaklar, mabetler, türbeler ve heykeller gibi pek çok kültürel miras bırakmışlardır. Ancak çalışmada Türkiye de inanç turizminin mevcut durumu, İslamiyet, Hristiyanlık ve Musevilik olmak üzere, üç semavi din bakımından değerlendirilecektir. Çalışmada öncelikle mevcut literatür gözden geçirilmiştir. Daha sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı nın web sayfasından, Bakanlığın, İnanç Turizmi Projesi kapsamında 1993 yılında hazırlanmış olduğu, inanç turizmi çekicilikleri envanterine ulaşılmıştır. Bakanlık, inanç turizmi açısından çekicilik oluşturabilecek 316 adet yapı belirlemiştir. Ancak bu yapılar 628

4 belirlenirken, kimi yapılar bir bütün olarak ele alınmış ve cami-külliye, cami-türbe vb. şekilde tek bir yapı gibi tasnif edilmiştir. Çalışmada, bu tip tasnif edilmiş olan yapılar her biri tek bir nokta verisi olarak ArcGIS 10.1 yazılımında oluşturulan veri tabanına girilmiştir. Buna göre toplam 350 yapı ve bunlara ait bilgiler sisteme girilmiştir ve haritalar bu verilere göre oluşturulmuştur. Oluşturulan veri tabanında, her bir yapı için; yapının adı, bulunduğu il, ilçe, köy, hangi dine ait olduğu, yapının türü ve ulaşılabilenler için yapım yılı ile ilgili bilgiler sisteme girilmiştir. Böylece veri tabanında bilgilerin çeşitli sorgulamaların yapılabilmesi ve konu ile ilgili dağılış haritalarının oluşturulması mümkün hale gelmiştir. İnanç turizmi kapsamında çeşitli müze, cami, kilise, katedral, ören yerleri, manevi yönden değer taşıyan dağ-mağara gibi doğal oluşumlar ziyaret edilebilmektedir. Bu nedenle, inanç turizmi ile ilgili doğrudan istatistikler olmadığından, hem miras hem inanç turizmi kapsamında ziyaret edilen, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan 2011 yılı müze ve ören yerleri istatistikleri ve çeşitli yıllara ait istatistikler değerlendirilmiştir. 2. Turizm ve Din İlişkisi: İnanç Turizmi Turistlerin hareketlerine neden olan ve onları motive eden koşullar detaylı olarak analiz edildiğinde, turizm, insanların dinlenmek ve rekreasyon faaliyetlerine katılmak amacıyla ve bu ihtiyaçlarını karşılamak için oturdukları yerlerden geçici olarak ayrılmalarına dayanan bir sosyo-ekonomik fenomendir (Vukonic, 1996). Ancak günümüzde turizm trendinde yaşanan değişimler; turistlerin dinlenmek ve tatil geçirmek dışında; eğitim ve bilgi seviyesini arttırmak, dünya görüşünü geliştirmek, yeni yerler keşfetmek ve onların tarihi, yaşam biçimi ve kültürü hakkında bilgi sahibi olmak, dini gereklerini yerine getirmek, dini alanları ziyaret ederek manevi huzur aramak gibi motivasyonlara bağlı olarak güdülendiklerini göstermektedir. Dini binalar, ritüeller, festivaller, dini törenlerle ilgili olaylar önemli turist çekiciliklerindedir (Henderson, 2002). Camiler, kiliseler, katedraller, hac yolları, kutsal mimari ve metafizik bin yıllık dini çağrışımları gösterdiği gibi, turizm tanıtım literatürde belirgin kullanılır (Timothy ve Olsen, 2006). Din; inanç ve toplum arasında kültürlerin sanat, felsefe, müzik, şiir ve çeşitli sosyal yaşamların oluşmasında aracılık etmektedir (Vukonic, 1996). Bununla birlikte dünya tarihi boyunca pek çok din; tapınaklar, mabetler, türbeler ve heykeller gibi etkileyici eserler ve kültürel mirasın oluşmasında etkili olmuştur. Bu yapılar günümüzde dini nedenlerle kullanıldıkları gibi, sahip oldukları tarihi, estetik, mimari, sanatsal nedenlerden dolayı da oldukça ilgi çekicidirler. Turistlerin kutsal yapılar ile ilgilenmeleri ve onları ziyaret etmeleri, turizm ve inanç arasındaki en göze çarpan bağlantıdır. Turizm ve inanç arasındaki ilişkinin asıl amacı olan dini amaçlardan ziyade, kutsal yapıların tarihi değerlerinden kaynaklanan kültürel kapsam bakımından giderek arttığı görülmektedir (Vukonic, 1996). Bu nedenle inanç turizmi ve hac gezileri en azısından üç perspektiften dolayı miras turizminin bir formu olarak kabul edilmelidir. İlk olarak ziyaret edilen miras alanları; kiliseler, camiler, tapınaklar, sinagoglar, türbeler, kutsal dağ ve mağaraları içermektedir. İkincisi ise; hac yolları hac uygulamalarındaki tarihi rollerinden dolayı miras kaynakları haline gelmişlerdir. Son olarak ibadet ve dini törenlerin yapıldığı kutsal yerler somut olmayan kültürel mirasın bir parçası haline gelmiştir. (Timothy ve Nyaupane, 2009). Buna göre, inanç turizmi miras turizminin en yaygın formlarından biridir. Hac ve inanç turizmi ayrıca kültür ve miras turizmi birbirleri ile iç içe geçmiş gibi görünse de bunların ayırt edilmesinde, kutsal ve manevi destinasyonlara gelen ziyaretçilerin motivasyonları ve algıları etkili olabilmektedir. İnanç turistlerinde kutsal destinasyonlarda bir deneyim yaşamak önemli iken, hac turistlerinde algı farklı olmaktadır; çünkü destinasyon onlar için hac görevini yerine getirebileceği bir alandır. Gün içinde dua etmek, diğer dini ayinlere katılmak, çeşitli törenleri 629

5 kutlamak bu yolculuklarını dini yapan özelliklerdir (Vukonic, 1996). Kültür ve miras turistlerinde ise kutsal alanlara yapılan ziyaret daha çok oralardaki mimari sanatsal, estetik yapıları ziyaret görmek, orada yaşayan halkın yaşam biçin tecrübe etmek şeklinde özetlenebilir (Raj ve Morpeth, 2007). Genellikle inanç ve hac turizmi ile ilgili motivasyonlar birçok araştırmacı bakımından farklı şekillerde ele alınmıştır. Herzberg (1974), inanç ve hac turizmindeki güdüleri iki faktör teorisine göre ele almıştır (Raj ve Morpeth, 2007). İki faktör teorisine göre inanç turistleri için güdülenmeler; inançlarını yerine getirmek, katıldıkları bir dini törende fotoğraf çekmek ve bunları evde arkadaşlarına göstermek ya da hac ve inanç turizmi süresince manevi duyguların artması gibi duyguları yakalamak olabilmektedir (Raj ve Morpeth, 2007). Tablo 1: İnanç ve Hac Turizminde Güdülenme Olarak Uygulanan Herzberg in İki Faktör Teorisi Sağlık Faktörü Hac ve İnanç Turizmi Uygulamaları Güdüleyiciler Ücret İş güvenliği Çalışma koşulları Denetim ve kalite düzeyi Şirket politikası ve idaresi Kişilerarası ilişkiler Seyahat için harcanabilir geliri ve konaklama için işten ayrı zamanı olması Seyahat düzenlemelerinde destinasyonun güvenliği Destinasyon, konaklama ve seyahatin niteliği Rehber, konaklama yönetimi Başarma duygusu Onaylanma, taktir Güvenirlik İşin yapısı İnanç ve hac turizminden etkilenen Kişisel gelişme ve ilerleme prensipler, idari etki Destinasyondaki yerli halk, ziyaretçiler, personel, seyahat firmaları, konaklama tesisleri Kaynak: Raj ve Morpeth, Hac ve İnanç Turizmi Uygulamaları Kişisel tatmin, seyahatin fiziksel güçlüklerinin üstesinden gelebilme Fotoğraf, sertifika, dini törenlere katılım Kendi inançlarımızın ve kutsal alanların sorumluluğunda olmak Kendi dini eserlerimizin sorumluluğunda olmak, törenlere katılım Destinasyon ve rotalarda dini deneyim yaşama Manevi ihtiyaçların tatmini İnanç turizmi, inançla ilgili olarak oluşan tüm güdülenmeleri ve dini destinasyonlardaki tüm turizm çeşitlerini kapsar. Bu destinasyonlar günümüzdeki dinlerle ilgili olmak zorunda değildir. Çünkü dünya tarihi boyunca pek çok din yok olmuştur ve bunların bazıları arkalarında tapınaklar, mabetler, türbeler ve heykeller gibi etkileyici eserler ve kültürel miras bırakmışlardır (Raj ve Morpeth, 2007). Tüm bu çekicilikler inanç turizmi ile ilgili farklı motivasyonların oluşmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle ziyaretçileri bu alanlara neyin güdülediğinin yani çekiciliklerinde sınıflandırılmasında fayda vardır. Dini temelli çekicilikler; Doğa olayları (Kutsal göller, dağlar, adalar, korular) Dini amaçlar için inşa edilmiş binalar Dini olmayan alanlarda düzenlenen, dini öneme sahip olan özel etkinlikler Trajedi ya da politik öneme sahip olaylarla ilişkili, dini olmayan, kutsallaştırılmış alanlar (Örneğin, Robben Adası ndaki Nelson Mandela nın hapishanesi) şeklinde sınıflandırılabilir (Raj ve Morpeth, 2007). Dini ya da dini olamayan amaçlarla yapılan bu seyahatlerde, motivasyon türü ne olursa olsun bu alanlara gelen ziyaretçilerin belli düzeyde hizmet ve temel ihtiyaçlarının sağlanması gerekmektedir. Bu sayede kutsal alanlarda insan ihtiyaçları nedeniyle ticari rekabet bir anlamda turizm yatırımları gelişmektedir. Kültür ve miras turizmindeki genel büyüme ile kutsal alanlara yapılan ziyaretler artmıştır; bu nedenle dini güdülenme ile yapılan seyahatlerdeki artışa bilim adamları, hükümetler ve 630

6 seyahat acenteleri sadece son zamanlarda önem vermeye başlamıştır. Başta inanç turistlerinin ekonomik potansiyeli nedeni ile bu konuya olan ilgi artmıştır. Sonuç olarak bugün kutsal alanlar turizm kaynağı olarak görülmektedir ve bu alanlar ile bu alanlardaki yapılar turizm tanıtımında oldukça önemli rol oynaktadır (Timothy ve Olsen: 2006). 3. Türkiye de İnanç Turizminin Genel Durumu 3.1. Türkiye de İnanç Turizmi Çekicilikleri Türk halkının Anadolu toprakları üzerinde uzun yıllardan bu yana sürdürdüğü yaşam biçimi ve ilgili dönemin özelliklerini yansıtan dini inançları, gelenek ve görenekleri, mimari ve sanat eseri günümüz turizmine önemli birer kaynak oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra ilkçağ uygarlıklarının Anadolu da yaşam bulması, Hristiyanlığın ilk dönemlerindeki Havarilerin, Ortaçağ da ise; Musevilerin bulundukları ülkelerde karşılaştıkları ağır baskı ve yok etme politikalarının sonucu olarak bu topraklara sığınmış olmaları dolayısıyla Anadolu, üç büyük dine (Müslümanlık, Hristiyanlık ve Musevilik) ait birçok kültürün doğduğu, geliştiği ve yayıldığı bir dini merkez konumuna ulaşmıştır (Kozak vd., 2010). Anadolu da inanç turizminin geliştirilmesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı da bir çalışma gerçekleştirmiştir yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı, İnanç Turizmi Projesi adı altında; Türkiye de üç semavi din bakımından inanç turizmi için çekicilik unsuru oluşturan değerlerin enventerini hazırlamıştır. Buna göre; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye de üç semavi din açısından değerlendirilebilecek 316 adet kutsal yerin olduğu belirtilmiştir. (Zengin, 2010). Bu yerlerin, illere göre dağılışı Şekil 1 de verilmiştir. Ancak, Türkiye de inanç turizmi adı altında geniş kapsamlı bazı faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar 1995 yılında başlamıştır yılları arasında çok sayıda tur operatörü, basın mensupları ve konu ile ilgili uzmanların katılımı ile inanç turizmi turları düzenlenmiştir. Bunlara ilave olarak yerel yönetimler ve üniversiteler dahil olmak üzere çeşitli kuruluşların düzenledikleri benzer çalışmalarla konu kamuoyuna tanıtılmaya çalışılmıştır. (Sargın, 2006). 631

7 Şekil 1: Türkiye de Üç Semavi Din Açısından İnanç Turizmi Kapsamında Değerlendirilebilecek Yerlerin İllere Göre Dağılışı Anadolu da tespit edilen 316 eserden 167 si İslam, 129 u Hıristiyan ve 20 tanesi Musevi dinine aittir (Güzel 2010) (Şekil 2). Kültür ve Turizm Bakanlığı, İnanç Turizmi Projesi ile ayrıca üç semavi dinin günümüze kadar ulaşan önemli ziyaret merkezlerinin çevre düzenlemesi, aydınlatma, ulaşım vb. gibi açılardan ele alınarak iyileştirilmesi ve tanıtımının yapılarak ziyaretçi sayısının artırılması hedeflenmektedir (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012a). 632

8 Şekil 2: Dinlere Göre İnanç Turizmi Çekiciliklerinin İllere Göre Dağılışı İnanç turizmi için turizm kaynağı oluşturan bu yapıların her biri önemlidir ve çeşitli değerler taşımaktadır. Ancak turizm hareketlerinin sürdürüldüğü, bunun yanında turizm potansiyeli taşıyan üç semavi din için belli başlı çekim merkezleri oluşturan destinasyonlar her bir din için ilerleyen kısımda ele alınmıştır. Anadolu da VII. yüzyılın sonlarında özellikle Güneydoğu Anadolu da birçok eski kent Müslüman yerleşimlerine sahne olmuştur (Usta, 2005). Ayrıca Türklerin IX. Yüzyıldan itibaren Müslüman olmaları ve Anadolu ya yerleşmeleri bugünkü Türkiye toprakları üzerinde inanç turizmi bakımından önemli çekim merkezleri oluşmasını sağlamıştır. İslami değerler bakımından turizmde çekicilik unsuru oluşturabilecek yapıların başında; cami, türbe, medrese, külliye, kümbet gibi yapılar gelmektedir. Türkiye de Müslüman âlemi için kutsal sayılan yerlerin başında; Ağrı Dağı, Hazreti İbrahim in yaşadığı Urfa ili, kutsal emanetlerin bulunduğu Topkapı Müzesi, Hazreti Muhammed in sancaktarlığını yapmış olan Halid Bin Zeyd in türbesinin bulunduğu İstanbul-Eyüp semti ve Mevlana Hazretlerinin türbesinin bulunduğu Konya yer almaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı 1993 yılında hazırladığı envanterde, Anadolu da 167 yapının İslami değerler için inanç turizmi potansiyeli oluşturabileceğini belirtilmiştir (Şekil 4). İslami değerler bakımından inanç turizminde çekicilik unsuru oluşturabilecek yapılar, en başta; İstanbul, Bursa ve Edirne gibi illerde yer almaktadır (Şekil 4). Bu durum belirtilen illerin geçmişte Osmanlı ya başkentlik yapmış olması ile ilgilidir. İslami yapıların yoğunlaştığı ve İslam kültürünün ön plana çıktığı bir diğer yer de Konya dır. Konya da inanç turizmi çekiciliklerinin yoğunlaşmasında ise buranın geçmişte Anadolu Selçuklu Devleti ne başkentlik yapması etkili olmuştur. 633

9 Şekil 4: İslamiyet Dönemi Yapı Türlerinin İllere Göre Dağılışı Hristiyanlar tarafından kutsal olarak görülen on önemli merkezin 8 i Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindedir (Usta, 2005). Kültür ve Turizm Bakanlığı Hristiyanlık açısından önemli olan dokuz adet merkez belirlemiştir. Bunlar; Hatay-Merkez: St. Pierre Anıt Müzesi Mersin-Tarsus: St. Paul Anıt Müzesi İzmir- Selçuk: Meryem Ana Evi Antalya-Demre: St. Nicola Kilisesi Bursa-İznik: Ayasofya Cami Manisa-Sard: Sard Sinagogu Manisa-Alaşehir: Alaşehir Kilisesi Manisa-Akhisar: Akhisar Kilisesi Isparta-Yalvaç: Pisidia Antik Kenti Nevşehir-Derinkuyu: Ortadoks Kilisesi Denizli-Pamukkale: Laodikya Antik Kenti olarak tespit edilmiştir (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012a). Türkiye toprakları Hıristiyanlık için önemli bir destinasyondur. Anadolu da Hristiyanlığa ait çok sayıda yapı bulunmaktadır. Ancak belirtilen temel merkezler dışında, inanç turizmi için çekicilik oluşturabileceği düşünülen 92 kilise, 1 bazilika, 2 katedral, 15 manastır ve 2 adet şapel yine Bakanlığın İnanç Turizmi Projesi kapsamında envanter kayıtlarına alınmıştır ve bu çekiciliklerin turizmde kullanılabilmesi için birtakım düzenlemeler yapılmıştır (Şekil 3). Bu kiliselerin 17 tanesi Aksaray, 13 tanesi Nevşehir ilinde yer almaktadır (Kütür ve Turizm Bakanlığı, 2012b). Aksaray ve Nevşehir günümüzde peribacaları ve Hristiyanlık dönemi yapılarına bağlı olarak Türkiye de turizmin geliştiği iller arasındadır. Ancak Aksaray daki potansiyel, şüphesiz Nevşehir ilindeki kadar değerlendirilememiştir. Birbirine komşu bu iki 634

10 ilde Hristiyanlık dönemi yapıları bakımından önemli bir potansiyel bulunmaktadır. Hristiyanlık dönemi yapıları İstanbul da da oldukça yaygındır; ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenmiş olan yapılar son kullanım durumlarına göre değerlendirilmişleridir. Belirlenen bu yapılar arasında İstanbul da altı adet kilise, günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Şekil 3: Hristiyanlık Dönemi Yapı Türlerinin İllere Göre Dağılışı Türkiye, Yahudiler için de kutsallığı olan bir ülkedir. Yahudilerin Kutsal Kitabı Tevrat ta da bugün Türkiye sınırları içinde bulunan birçok yerin ismi geçmektedir (Serçek, 2011). Bu yerlerin başında Dicle ve Fırat nehirleri gelmektedir. Tevrat ta ismi geçtiği için bu iki nehrin bulunduğu bölge Yahudiler açısından kutsaldır. Çünkü Tanrı, Mısır daki Nil nehrinden Fırat a kadar olan bu bölgeyi Yahudilere vaat etmiştir Yahudilik açısından önemli diğer bölge, Harran dır. Tevrat a göre Hz. İbrahim bir müddet Harran da yaşamıştır. Daha sonra Hz. Yakup, Harran a gitmiş orada bir süre dayısı Laban ın yanında kalmıştır. Hz. İbrahim ve Hz. Yakup, Yahudilerin büyük atalarındandır. Bu nedenle bugünkü Harran da Yahudi tarihine ait herhangi bir kalıntı bulunmamakla birlikte burası Yahudiler açısından kutsallık taşımaktadır (Usta, 2005). Yahudilik için kutsal sayılan bir diğer yer de Tevrat ta geçmesi nedeniyle Nuh peygamberin üç oğlu ve gelini ile birlikte gemisinin karaya oturduğu iddia edilen Ağrı Dağı dır. Bu değerlere ek olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı İnanç Turizmi Projesi kapsamında İstanbul da sekiz, Bursa da üç, İzmir, Manisa, Ankara, Gaziantep, Edirne de birer adet olmak üzere toplam onaltı sinaog belirlemiştir (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012b) (Şekil 5). 635

11 Şekil 5: Musevilik İçin Çekicilik Yaratan Değerlerin İllere Göre Dağılışı 3.2. Türkiye de İnanç Turizminin Mevcut Durumu Dünya Turizm Örgütü nün tahminlerine göre dünya genelinde her yıl 300 milyon turist inanç merkezli olarak seyahat etmektedir. Bu seyahatlerle 18 milyar $ büyüklüğünde ekonomik bir pazar oluşmaktadır. Bu istatistiklerle, inanç turizmi alternatif bir turistik ürün olarak ülke gelişimi için gelir potansiyeli oluşturacaktır. Ayrıca Dünya Turizm Örgütü yapılan bu araştırmalarla inanç turizminin de içinde bulunduğu turizm hareketlerinin 2020 yılında %20 artacağı öngörülmüştür (Zengin, 2010). Ülkemizde deniz-kum-güneş turizmi potansiyeli aracılığıyla son onbeş yıldan fazla bir süredir turist sayısındaki artışa bağlı olarak inanç turistleri sayısında da artış yaşanmıştır. Ancak inanç turistlerinin toplam ziyaretçi içindeki oranında bu sürede sıra dışı bir artış ortaya çıkmamıştır (Tablo 2). Ülkemize ziyaretçilerin geliş nedeni başta gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler şeklindedir. Tablo 2: Dini-Hac Amaçlı Gelen Ziyaretçi Sayısı ve Toplam Ziyaretçi Sayısına Oranı Yıllar Kişi Sayısı % Toplam Ziyaretçi Kaynak: TÜİK, 2012a Not: TÜİK, Turizm İstatistikleri verilerinden düzenlenmiştir. 636

12 Türkiye 2010 yılında uluslararası turist varışlarında yedinci sırada iken 2011 yılında altıncı sıraya yükselmiştir yılında uluslararası turizm gelirlerinde 10. sırada olan Türkiye 2011 yılında onikinci sıraya gerilemiştir (UNWTO, 2013). Türkiye günümüzde halen dünyada önce gelen turizm destinasyonlarındandır ancak, kitle turizminin yavaş yavaş gerilediği dünyada; kültür, miras, inanç turizmi gibi manevi motivasonlara bağlı turizm türleri giderek rağbet görmeye başlamıştır. Türkiye de bu konudaki girişimlerin artması, giderek fiyatların aşağı çekildiği kitle turizmi kadar gelir getirmese de, şüphesiz fiyatların artması kalitenin arttırılmasına katkıda bulunacaktır. Türkiye de kitle turizmi bir yandan da kültür, miras ve inanç turizmi gibi tarihi ve manevi, dinsel yönden çekiciliği olan alanların turizmde kullanımını arttırmıştır. Türkiye ye dini-hac amaçlı gelen ziyaretçilerin bireysel programlar yerine seyahat acentesi ve tur işletmeleri aracılığı ile gelmeleri bir anlamda kitle turizminin inanç turizmine yaptığı olumlu katkılardandır yılında Türkiye ye dini-hac amaçlı gelen ziyaretçilerin %72.7 si seyahat acenteleri ve tur işletmeleri aracılığı ile gelmiştir (Tablo 3). Kitle turizmi bir diğer yandan kültür ve inanç turizmi alanlarını günübirlik hale getirmesi bakımından buraların turizmde kullanımı olumsuz etkilemektedir. Tablo 3: Dini-Hac Amaçlı Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Seyahatin Organize Şekline Göre Dağılışı Yıllar Bireysel Seyahat Acentesi/ Tur İşletmeleri Toplam Kaynak: TÜİK, 2012a Not: TÜİK, Turizm İstatistikleri verilerinden düzenlenmiştir. İnanç turizmi alanlarının ne kadar aktif olduğunun bir göstergesi de müze ve ören yerlerini ziyaret eden yıllık ziyaretçi sayılarıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye de inanç turizmi değerleri bakımından 43 ilde çeşitli müze ve ören yerleri belirlemiştir. Müze ve ören yerlerinin ziyaretçi sayıları bakımından ilk ona giren iller Şekil 6 da ele alınmıştır. İstanbul Roma, Bizans ve Osmanlı gibi büyük İmparatorlulara başkentlik yapmıştır. Bu zengin geçmişi ile farklı dinleri ve kültürleri ve bunların ürünü olan yapıtların bir araya geldiği bir destinasyon haline gelmiştir. İslamiyet açısından Eyüp Sultan Cami ve Türbesi, Hristiyanlık açısından Ayasofya başta gelmek üzere çeşitli cami, kilise ve katedraller ile adeta bir açık hava müzesi halindedir. İnanç turizmi bakımından ikinci ve üçüncü gelen iller ise kitle turizminin en önde gelen iki ili İzmir ve Antalya dır. İzmir in müze ve ören yeri ziyaretçileri bakımından Antalya nın önünde olmasında, bir anlamda inanç turizmi bakımından ön planda olmasından şüphesiz 1967 yılında Hıristiyanlığın kutsal bir yeri ve hac alanı ilan edilmiş olan Meryem Ana Evi nin etkisi büyüktür. Antalya da ise Hristiyan dünyasında Noel Baba olarak bilinen, Aziz Nicolaus un piskoposluk ettiği ve Aziz Nicolaus Kilisesi önemli bir inanç turizmi destinasyondur. Nevşehir ise Ürgüp-Göreme de doğa anıtları olarak kabul edilen peribacalarının varlığı doğa turizmi içine girmektedir. Ancak; insan eliyle oyulmuş alanlar, yerleşim tarihinin izlerini taşıması açısından kültür turizmin, kilise ve manastırlar inanç turizmi konusu içine girmektedir (Doğaner, 2001). Göreme, özellikle yüzyıllar arasında baskılardan kaçan Hıristiyanların yerleşmesiyle Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. UNESCO Dünya Miras Listesi nde yer alan alanlar içinde, Göreme Milli Parkı, Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Karain Güvercinlikleri, Karlık Kilisesi, Yeşilöz Theodoro Kilisesi ve Soğanlı Arkeolojik Alanı yer almaktadır (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2013). Konya, M.Ö yıllarına uzanan tarihi yerleşim yerlerinden, Hıristiyanlığın ilk 637

13 mabetlerine kadar çok değerli tarihi yapı ve eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Konya da dünyanın ilk yerleşme yerlerinden Çatalhöyük başta olmak üzere, Sille (kiliseleri, manastırları, konutları, camileri), Kilistra, Alaaddin tepesi, Karahöyük, İvriz kabartmaları, antik kentler, Fasıllar ve Eflatunpınar anıtları kültür turizm açısından önemlidir. (Tapur, 2009). Konya daki bir diğer önemli değer de Mevlana Türbesi ve Dergâhı dır. Trabzon ise Ortodoks Hıristiyanları için Anadolu daki kutsal yerlerden biri olarak kabul edilen Sumela (Meryamana) Manastırı, dini özelliğinin yanı sıra orman içerisinde oldukça sarp ve yeşil bir doğanın oluşturduğu coğrafî bir mekânda inşa edilmiş olması sebebiyle oluşturduğu muhteşem manzarasıyla da turistik bir çekim merkezi durumundadır (Zaman, 2010). Türkiye de inanç turizminin geliştiği alanlar, aynı zamanda kitle turizminde de ön plana çıkmış alanlardır. Ancak burada ayrımı yapılması gereken yerler arasında İstanbul, Nevşehir, Konya ve Trabzon dur. Bu alanlar büyük oranda sahip oldukları kültürel miras ve inanç turizmi çekicilikleri bakımından ön plana çıkmış olan destinasyonlardır. Şekil 6: Müze ve Ören Yerlerinin Ziyaretçi Sayıları, 2011 Kaynak: TÜİK, 2012b. Not: TÜİK, Kültür İstatistikleri verilerinden düzenlenmiştir. Müze ve ören yerlerinden elde edilen gelirler de Türkiye de inanç turizminin yapısı ve dağılışı hakkında fikir verebilir. Türkiye de müze ve ören yerlerinden elde edilen toplam gelir TL dir. Buna göre; gelirlerin TL si yani %45.2 si İstanbul dan elde edilmektedir (Şekil 7). Müze ve ören yerleri ziyaretçi sayıları ile, elde edilen gelirler sıralamasında çok fazla bir değişme olmamakla birlikte; elde edilen gelirlerde Denizli beşinci, Trabzon dokuzuncu ve Aksaray onuncu sıraya yükselmiştir (Şekil 7). Şekil 2: Müze ve Ören Yerlerinin Gelirleri, 2011 Kaynak: TÜİK, 2012b. Not: TÜİK, Kültür İstatistikleri verilerinden düzenlenmiştir. 638

14 4. Türkiye de İnanç Turizmindeki Sorunlar Kültür ve Turizm Bakanlığı 43 ilde üç semavi din açısından değerlendirilebilecek 316 adet kutsal yerin olduğu belirtmiş ve bu alanlarda çeşitli turizm altyapısı çalışmaları gerçekleştirmek için girişimlerde bulunmuştur. Ancak inanç turizmi kapsamında ön plana çıkmış olan destinasyonların, kitle turizmi alanları çevresinde olduğu görülmektedir. Buna karşın dünyanın ilk kilisesi olan St. Pierre (Hatay), Hristiyanlık açısından önemli olan St. Paul Kilisesi (Yalvaç), Ortadoks alemi için önemli olan pek çok kilisenin bulunduğu Aksaray inanç ve miras turizmi bakımından yeterli derecede gelişememiştir. Benzer şekilde kitle turizmi alanlarına uzak olduğu için; inanç turizmi bakımından değerlendirilememiş ve yatırımların yetersiz olduğu bir diğer alan Trabzon daki Sumela Manastırı dır. İlde yer alan çeşitli manastır ve kiliseler Hristiyanlık için önem arz etmektedir. Urfa, Mardin, Ağrı gibi illerde de Hristiyanlık, Yahudilik ve İslamiyet için önemli yapı ve değerler yer almaktadır. Bu yapı ve değerler arasında Urfa da Hz. İbrahim'in doğduğu Mağara, Balıklı Göl, Şuyab Şehri; Mardin de Deyr Ul Zaferan Manastırı, Meryem Ana Kilisesi; Ağrı da İshak Paşa Sarayı Cami, Ağrı Dağı yer almaktadır. Mevcut potansiyelin yüksek olduğu bu alanlar turizmde yeterince kullanılamamaktadır. Bu durum üzerinde çeşitli faktörler rol oynamaktadır. Bunlar arasında en başta tanıtım ve organizasyon eksikliği gelmektedir. Bir turizm alanında bu faaliyetin uzun vadeli, sağlıklı ve çevreye zarar vermeden gelişmesi için yapılacaklar 1) planlama, 2) turizm altyapısını oluşturma 3) tanıtım ve pazarlama sıralaması ile olmalıdır (Somuncu, 1997). Buna göre; tespit edilen 316 adet yerden, turizm potansiyeli yüksek olan belirlenebilir ve planlama çalışmaları yapılabilir. Bunun ardından rahat ulaşım, konaklama, yeme içme hizmetleri gibi turizm altyapısının geliştirilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin arttırılması turizm faaliyetlerinin geliştirilmesinde önemli adımlar arasında olabilir. Türkiye de miras ve inanç turizmi önündeki diğer sorunlar ise; terör, doğal afetler ve komşu ülkelerdeki istikrarsızlıklardan kaynaklanmaktadır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri kültürel miras ve inanç turizmi çekicilikleri ile ön plana çıkabilecek alanlar olmasına rağmen bu alanlar terör, çeşitli politik huzursuzluklar, Suriye gibi komşu ülkelerdeki iç karışıklıklar ve deprem gibi çeşitli doğal afetlerden dolayı turizm bakımından oldukça kırılgan bölgelerdir. Turizm, geri kalmış bölgelerin kalkınmasına önemli katkı sağlayabilecek bir ekonomik ve sosyal faaliyet olmasına rağmen, bu durumlar belki de, bölgedeki miras ve inanç turizmi çekiciliklerinin değerlendirilmesi önündeki en önemli engellerdir. Türkiye de miras ve inanç turizminin gelişme gösterdiği destinasyonlar özellikle kitle turizminin geliştiği alanlardır. Bunlar arasında; İzmir de Meryem Ana Evi, Bergama Kilisesi, Antalya da Aziz Nicolaus Kilisesi yer almaktadır. Ayrıca miras ve inanç turizminin büyük boyutlara ulaştığı alanlar arasında İstanbul da Eyüp Sultan Cami ve Türbesi, Süleymaniye Cami ve Külliyesi, Ayasofya Cami, Nevşehir de Tokalı Kilise, Elmalı Kilise ve çeşitli şapeller ve yer almaktadır. İnanç temelli çekiciliklere dayalı olarak gelişme gösteren bu alanlarda da çeşitli sorunlar yaşanabilmektedir. Bu alanlar özellikle yaz aylarında çok sayıda turistin akınına uğramaktadır. Bu nedenle; özellikle yaz aylarında yiyecek kapları, yemek atıkları, sigara izmaritleri, sakızlar, plastik şişeler, alüminyum soda tenekeleri, kağıt ürün atıklar ve hatta bebek bezleri gibi yoğun bir çöp sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Çöpler sadece göz zevkini bozup alana ilgiliyi azaltmakla kalmaz aynı zamanda alanda kimyasal etkilere katkıda bulunabilir. Sakız, içecekler ve diğer yiyecek ürünleri gibi bazı çöpler, kalıcı bir şekilde taş ve seramik yüzeyler üzerinde lekeler yaratabilir (Timothy ve Nyaupane, 2009). Bu destinasyonlar ayrıca taşıtların neden olduğu hava kirliliği gibi sorunlar da yaratabilmektedir. Hava kirliği yapılardaki taş ve diğer malzemelerin zarar görmesine neden olabilmektedir. 639

15 Türkiye de inanç turizmin geliştiği alanlarda bir diğer sorun da ziyaretçilerin alandan hatıra almaları ya da gittikleri yerlerde iz bırakma tutkularından kaynaklanmaktadır. Yapı ve heykel parçalarının kırılması, heykel ve kabartmalar üzerinde sprey boyalar, isim ya da slogan oymak, yakmak gibi bütün bu korkunç davranışlara miras alanlarında şahit olunmaktadır (Timothy ve Nyaupane, 2009). Genel olarak turizmde dört ana paydaş vardır: turistler, yerel halk, girişimciler ve yerel hükümet yetkilileri (Byrd vd., 2009). Bir destinasyonda turizm faaliyetlerinin geliştirilmesinde paydaşlar arasındaki; uyum, işbirliği, görev ve yetki tanımı ve bunların dağılımı konusu oldukça önemlidir. Türkiye de özellikle paydaşların tanımlanmaması, görev ve yetki karmaşası gibi sorunlar inanç turizmi destinasyonlarının doğru yönetilmesi ve destinasyonların geliştirilmesi önünde büyük sorunlar yaratabilmektedir. Bu sorunları minimize etmek için çeşitli paydaşlar arasında işbirliği, uyum ve diyaloğun arttırılması gerekmektedir. Eğer paydaşlar arasında ortak bir zemin sağlanabilirse turizm, kaynakları koruyacak bir şekilde planlanabilir ve geliştirilebilir (Aas vd., 2005). İnanç turizminin gelişebilmesi kaynakların bakımlı olması ve korunmuşluk düzeyi ile de yakından ilgilidir. Çekiciliklerin korunmuş olmaları, alanın cazibesini arttırabilmektedir. Türkiye de kültürel mirasın korunması konusunda uluslararası standartlarda önemli adımlar atılmış olmasına rağmen koruma çalışmaları konusunda çeşitli sorunlar yaşanabilmektedir. Bütçe eksikliği; eserlerin uzman olmayan ekiplere teslim edilmesi ve yanlış restorasyon tekniklerinin uygulanması bu sorunların başında yer almaktadır. Bu nedenle koruma ve restorasyon çalışmalarında yapıların, sosyo-kültürel ve tarihi kimliğini oluşturan öğelerinin ve yapının özgünlüğünün korunması en emel konulardandır. İnanç turizmi alanların bir diğer sorun da ziyaretçiler ve yerel halk arasındaki çeşitli çatışmalardan kaynaklanabilmektedir. Bugün dünyada, önemli derecede turistin ilgi duyduğu tarihi binaların ve yerlerin bir kısmı, manevi göstergelerdir ya da dinsel öneme sahiptir. Dinsel alanlardaki anlaşmazlıklar çeşitli yollarla oluşabilmektedir. İlk olarak destinasyonda yaşayan yerel halk, ziyaretçileri; olumsuz davranışlarda bulunma, kirlilik, kalabalık oluşturma vb. nedenlerden dolayı hor görebilmektedir. İkinci olarak ise, yerel halkın ibadet, dua, şifa ilahi okuma vb. manevi amaçlar için kullandıkları alanlar, inançlı olsun ya da olmasın çok sayıda ziyaretçi akınına uğrayabilmektedir. Bu durumda, yerel halk gürültü, kameraların flaşları, ziyaretçilerin açık elbiseleri, alanda alkollü içeceklerin tüketilmesi gibi davranışlardan rahatsız olabilmektedir. Yerel halk ve ziyaretçiler arasında bu tip nedenlerden doğacak çatışmaların önüne geçilebilmesi için, alanın özelliğine göre makul kuralların getirilmesi faydalı olabilir (Timothy ve Nyaupane, 2009). 5. İnanç Turizminin Geleceği Hakkında Öneriler Son zamanlardaki araştırmalar, dünya nüfusunun yoğun bir şekilde artmasından dolayı, dünyada turizme olan talebin artığını göstermektedir. Buna bağlı olarak inanç ve hac turizmi kitlesinde de ciddi bir artış vardır (Vukonic, 1996). Buna göre; özellikle üç semavi din bakımından önemli çekiciliklere sahip olan Türkiye de inanç turizminin geliştirilmesi beraberinde ekonomik, sosyo-kültürel ve korumacılık anlamında pek çok fayda getirebileceği gibi; eğer kontrolsüz bir gelişim olursa çeşitli zararlara da yol açabilir. Bu nedenle Türkiye de inanç turizminin getireceği faydaların arttırılabilmesi, inanç turizminin planlı bir şekilde geliştirilmesi ile yakından ilgilidir. Ancak; bu planlama belirli alanları turizm merkezi ilan edip kendi kaderine terk etmek şeklinde olmamalıdır. Bu nedenle; inanç turizmi bakımından potansiyel taşıyan alanlarda gerçekçi turizm plan ve politikalarının oluşturulması oldukça önemli bir konudur. Kültürel mirasın bozulmasının en aza indirilmesi, ziyaretçilerin tatmin düzeyinin arttırılması ve destinasyonlar için uzun vadeli ekonomik 640

16 gelişmenin sağlanması gibi konular yapılacak plan ve politika çalışmalarında dikkate alınması elzem konulardandır. Kültürel miras yerel toplumlar için manevi, tarihi, kültürel, ulusal ve hatta ekonomik değer taşımasına rağmen, Türkiye de kültürel mirasın korunmasında yerel halkın katılımı oldukça azdır. Ancak, konunun önemi yeni yeni anlaşılmakla birlikte, miras ve inanç turizminin çeşitli alanlarda gelişmesi yerel toplumların sahip oldukları değerlerden gurur duymasına ve koruma konusundaki farkındalıklarının artmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle yerel halkın koruma, planlama ve turizmle ilgili süreçlerde aktif rol oynaması sağlanmalıdır. Turizm büyük ölçüde özel sektör endüstrisi olarak görülmesine rağmen, turizmin gelişimi ve tanımında hükümet ve çeşitli özel kuruluşlar arasındaki işbirliği nihai başarıda gereklidir (Timothy ve Nyaupane, 2009). Türkiye çeşitli kültürel miras ve inanç çekiciliklerine sahip olmasına rağmen çeşitli bölgelerdeki ulaşım, konaklama gibi turizm olanaklarını arttırması gerekmektedir. Türkiye de özellikle Hristiyanlık bakımından oldukça önem taşıyan Yalvaç, Hatay, Aksaray gibi alanlarda, turizm ve otelcilik sektöründe temel hizmet kalitesinde eksiklikler vardır. Turizm ve otelcilik eğitiminin arttırılması gerekmektedir. Türkiye özellikle İslamiyet ve Hristiyanlık bakımından önemli bir mirasa sahiptir. Türkiye nin çeşitli alanlarından yer alan bu miras ekonomik gelişmede önemli rol oynayabilir. Bu çekiciliklerin turizm amaçlı kullanıma kazandırılmaları bölgesel gelişmenin sağlanması bakımından da faydalı olabilir. Türkiye de özellikle geri kalmış bölgelerin sahip oldukları miras ve inanç turizmi çekicilikleri harekete geçirilebilirse bu bölgeler için ekonomik canlanma ve yoksulluğun kısmen azaltılması sağlanabilir. Çünkü turizm yeni iş alanları yaratabilmekte ve yerel halkın gelirlerini arttırabilmektedir. İnanç temelli turizmin geliştirilmesi aynı zamanda farklı etnik grup ve inanışlardaki insanları bir araya gelmesini sağlayacağından, çeşitli etnik çatışmaların azalmasında da rol oynayabilir. 6. Sonuç Türkiye İslamiyet, Hristiyanlık ve Musevilik için önemli birçok çekiciliğin bulunduğu bir destinasyondur. Ancak, kitle turizminin önemli boyutlara ulaştığı Türkiye de dini ve hac amaçlı gelen ziyaretçilerin oranı son onbeş yıldan fazla bir süredir %0.7 oranını aşamamıştır. Dini ve hac amaçlı gelen ziyaretçi sayısı, kitle turizmi ne bağlı olarak yıllar itibariyle artmış olmasına rağmen, Türkiye ye doğrudan dini ve hac amaçlı gelen ziyaretçilerin oranı oldukça düşük kalmıştır. Bu durum Türkiye nin sahip olduğu inanç temelli çekiciliklerini turizmde yeterinde kullanmadığını göstermektedir. Nitekim bugün Türkiye de inanç turizmin geliştiği alanlar da yine, kitle turizmi alanlarına yakın olan İzmir ve Antalya gibi destinasyonlardır. Bunun yakında inanç turizminin geliştiği, en önemli destinasyon İstanbul dur. Nevşehir yine sahip olduğu peri bacaları gibi doğal değerler ve Hristiyanlığın ilk geliştiği alanlardan olması bakımından inanç turizminde öne çıkmış bir destinasyondur. Ancak Hristiyanlık açısından pek çok değere sahip olan Aksaray inanç turizminde yeterince gelişememiştir. Aynı şekilde Hristiyanlığın yayılmasında en önemli merkezlerden olan Hatay ve Isparta yine inanç turizminden hak ettiği payı alamamaktadır. Türkiye nin doğu ve güneydoğusunda da Hristiyanlık, İslamiyet ve Musevilik bakımından önemli birçok çekicilik bulunmaktadır. Bu alanlarda turizmin gelişmesi önünde terör, komşu ülkelerdeki istikrarsızlıklar, altyapı gibi sorunlar başta gelmektedir. Bu alanlar ayrıca ekonomik açıdan geri kalmış, yoksulluğun göreli olarak fazla olduğu bölgelerdir. Bu alanlarda turizm potansiyeli olan alanların tespit edilip turizme kazandırılması en azından yoksulluğun azaltılmasına ve ekonomik gelişmeye katkı sağlanabilir. Eğer bu alanlardaki miras ve inanç turizmi çekicilikle dikkatli bir şekilde planlanırsa; yerel halk için yeni iş olanaklarının ve diğer ekonomik fırsatların yaratılması sağlanabilir. Bu nedenle ilgili bakanlığın, kurum ve 641

17 kuruluşların yerel değerlerin ve inanç turizmi çekiciliklerinin korunması ve geliştirilmesi konusunda duyarlı davranması gerekmektedir. Türkiye de genel olarak inanç turizminin gelişmesi önünde tanıtım ve organizasyon eksikliği, altyapı sorunu ve pazarlama konusunda yaşanan sorunlar gelmektedir. Türkiye de inanç turizminin geliştirilmesi; Türkiye ye ekonomik gelir sağlayacağı gibi, bu çekiciliklerin manevi, eğitim, bilim, sanat vb. bakımdan taşıdığı değerler ve insanların bu değerleri bilme ve tanıma hakkı olduğu da dikkate alınarak, inanç turizmi konusunda daha fazla çalışma yapılması oldukça önem taşımaktadır. Referanslar Aas, C.-Ladkin, A.-Fletcher, J. (2005). Stakeholder Collaboration and Heritage Management. Annals of Tourism Research, 32,1, pp Byrd, E.T.-Bosley, H.E.-Dronberger, M.G. (2009). Comparisons of Stakeholder Perceptions of Tourism Impacts in Rural Eastern North Carolina. Tourism Management, 30,5, pp Collins Kreiner, N. (2010). The Geography of Pilgrimage and Tourism: Transformations and Implications for Applied Geography. Applied Geography, 30, pp Doğaner, S. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi. Güzel, Ö. (2010). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Yeni Bir Dinamik: İnanç Turizmi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2,2, s Henderson, J.C. (2002). Managing Tourism and Islam in Peninsular Malaysia. Tourism Management 24, pp Kozak, M.A.-Kozak, N.-Kozak, M. (2010). Genel Turizm: İlkeler-Kavramlar. Detay Yayınları. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2012a). İnanç Turizmi, TR,10173/inanc-turizmi.html, [Erişim Tarihi ]. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2012b). Alternatif Turizm Türleri, İnanç Turizmi, [Erişim Tarihi ]. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2013). Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir), [Erişim Tarihi ]. McKercher, B.-Cros, H. (2002). Cultural Tourism The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management. The Haworth Hospitaslity Press. Raj, R.-Morpeth, N.D. (2007). Religious Tourism and Pilgrimage Management: an International Perspective. CABI U.K. Reisinger, Y. (2009). International Cultural Tourism Cultures and Behaviour. Elsevier. Sargın, S. (2006). Yalvaç ta İnanç Turizmi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.16, 2, pp Serçek, S. (2011). Bütünleşik Pazarlama İletişimi Çerçevesinde Türkiye de İnanç Turizminin Geliştirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 642

18 Somuncu, M. (1997). Doğu Karadeniz Bölümünde Yayla-Dağ Turizminin Bugünkü Yapısı, Sorunları ve Geleceği. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6, s Tapur, T. (2009). Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2,9, s Timothy, D.J.-Nyupane G.P. (2009). Cultural Heritage and Tourism in Devoloping World a Regional Perspective. Routledge. Timothy, D.J.-Olsen, D.H. (200). Tourism, Religion and Spiritual Journeys. Routledge. Türkiye İstatistik Kurumu. (2012a). Turizm İstatistikleri, [Erişim Tarihi ]. Türkiye İstatistik Kurumu. (2012b). Kültür İstatistikleri 2011, [Erişim Tarihi ]. UNWTO. (2013). World Tourism Barometer, November 2012, Volume10. [Erişim Tarihi ]. Usta, K.M. (2005). İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından İznik in Değerlendirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. Vukonic, B. (1996). Tourism and Religion. Pergamon Press. Zaman, M. (2010). Türkiye nin Önemli İnanç Turizmi Merkezlerinden Biri: Sumela (Meryemana) Manastırı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, s Zengin, A. (2010). Eyüp Kentsel Sit alanının İnanç Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi ve Yerleşim Dokusunun Korunması Üzerine Bir Araştırma. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 643

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ GÖNEN MESLEK YÜKSEKOKULU TURİZM VE OTELCİLİK BÖLÜMÜ İNANÇ TURİZMİ

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ GÖNEN MESLEK YÜKSEKOKULU TURİZM VE OTELCİLİK BÖLÜMÜ İNANÇ TURİZMİ T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ GÖNEN MESLEK YÜKSEKOKULU TURİZM VE OTELCİLİK BÖLÜMÜ İNANÇ TURİZMİ DANIŞMAN:Özer YILMAZ HAZIRLAYAN: Erşad TAN,Tacettin TOPTAŞ İÇİNDEKİLER GİRİŞ I-İNANÇ TURİZMİ A- İnanç Kavramı

Detaylı

TÜRK TURİZMİ. Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı

TÜRK TURİZMİ. Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı TÜRK TURİZMİ Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı 2 45.000.000,00 40.000.000,00 35.000.000,00 30.000.000,00 25.000.000,00 20.000.000,00 15.000.000,00 10.000.000,00 5.000.000,00 Turizm Gelirleri ve Turist

Detaylı

Turizmde Arz (Tarihsel Çekicilikler)

Turizmde Arz (Tarihsel Çekicilikler) Turizmde Arz (Tarihsel Çekicilikler) TARİH Miras ilişkileri T O P L U M MİRAS K Ü L T Ü R DOĞA ÇEVRE MİRASIN KAPSAMI MİRAS ÇEKİCİLİKLERİ ÇEVRE MEKAN YER İNSAN PEYZAJLAR YAPISAL UNSURLAR ÇALIŞMA ALANLARI

Detaylı

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI

KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI KÜLTÜR VARLIKLARI, ANITSAL YAPILAR, SİTLER vb. ÇEVRE VE PEYZAJ TASARIMI Kültür varlıkları ; tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi

Detaylı

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları. Bilecik Turizm Sektörü Bilgi Notu

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları. Bilecik Turizm Sektörü Bilgi Notu TR41 Bursa Eskişehir Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları Turizm Sektörü Bilgi Notu Türkiye (bin) Turizm Sektörü Türkiye 2012 yılı turizm geliri 29.351 milyon $ (revize edilmiş), kişi başına ortalama harcama

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ Özgür ZEYDAN Öğr. Gör. Dr. Kasım 2014 Ankara Sunum Planı Önceki bildirimlerde Turizm bölümleri İklim Değişikliği

Detaylı

UNESCO DÜNYA MİRAS ALANLARI - TÜRKİYE

UNESCO DÜNYA MİRAS ALANLARI - TÜRKİYE UNESCO DÜNYA MİRAS ALANLARI - TÜRKİYE İÇERİK Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme Dünya Miras Listesi Türkiye nin Dünya Miras Listesi ndeki Yeri Geçici Liste Dünya Miras Listesine

Detaylı

PARK-BAHÇE VE PEYZAJ MİMARİSİ

PARK-BAHÇE VE PEYZAJ MİMARİSİ PARK-BAHÇE VE PEYZAJ MİMARİSİ Yrd.Doç.Dr. Simay KIRCA 2017-2018 Güz Yarıyılı DERS 5 KÜLTÜREL PEYZAJLAR Kültür; toplumların yaşam biçimleri, gelenek ve göreneklerinin, üretim olanaklarının bileşkesi olarak

Detaylı

Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin

Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin Türkiye nin Dünyaya Açılan Kapısı: Yeryüzü Cenneti Mersin 80 81 de taçlandırmaktadır. Nitekim Mersin Serbest Bölgesi; 9 bine yakın istihdamı ve Türkiye de faaliyet gösteren 19 Serbest Bölge içerisinde

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012 de %4 artışla 1,035 milyar

Detaylı

BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 2014-2023 TR41 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU

BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 2014-2023 TR41 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 24-223 TR4 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU , bin Türkiye, milyon Turizm Sektörü Türkiye 223 Turizm Stratejisi nde illerimizin

Detaylı

Dr. Müge ŞANAL. Ziraat Mühendisi Antalya

Dr. Müge ŞANAL. Ziraat Mühendisi Antalya Dr. Müge ŞANAL Ziraat Mühendisi 06.04.2017 Antalya 1 Ülkemiz binlerce yıllık kültürel birikimi ve doğal güzellikleri ile dünyanın önemli kültür ve turizm merkezleri arasında yer almaktadır. 2 Kültür ve

Detaylı

BU YIL İNANCA 2.3 MİLYAR LİRA HARCAYACAĞIZ

BU YIL İNANCA 2.3 MİLYAR LİRA HARCAYACAĞIZ TÜRSAB İNANÇ TURİZMİ 2014 RAPORU BU YIL İNANCA 2.3 MİLYAR LİRA HARCAYACAĞIZ Dünya Turizm Örgütü rakamlarına göre, 2013 yılında dünyada turizm amaçlı seyahat edenlerin sayısı 1 milyarı aştı. Söz konusu

Detaylı

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ

AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ AYA THEKLA YERALTI KİLİSESİ Thekla, genç ve güzel bir kadın... Hem de bakire... Aynı Meryem gibi.. Halk bu yüzden, Thekla nın yaşadığı yeraltı kilisesine, Meryemlik demiş. Thekla nın yaşadığı, sonunda

Detaylı

MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN

MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN Yeşil Yol Güzergâhındaki Kültür-Turizm ve Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN (Kar Amacı Gütmeyen Kurum ve Kuruluşlar için) KAYS Üzerinden Son Başvuru: 26.03.2018 Saat 23:59

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012

Detaylı

Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz

Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz Turistik Ürün; turistin seyahati boyunca yararlandığı konaklama, yeme-içme, ulaştırma, eğlence ve diğer birçok

Detaylı

Türkiye nin 2023 Turizm Stratejisi. Hazırlayan : Ahmet Burak Kargı www.kpsscebimde.com

Türkiye nin 2023 Turizm Stratejisi. Hazırlayan : Ahmet Burak Kargı www.kpsscebimde.com Türkiye nin 2023 Turizm Stratejisi Hazırlayan : Ahmet Burak Kargı www.kpsscebimde.com Türkiye Turizm Stratejisi Eylem planı nedir? Turizm sektörü için bir yol haritası oluşturularak bu yol haritası ile

Detaylı

İzmir den İstanbul a akşamüstü uçağı.

İzmir den İstanbul a akşamüstü uçağı. TUR 10 - TRUVA ve GELĠBOLU (Anzaklar) Sabah erken saatlerde Isparta Kraliçesi güzel Helen ve Truva Prensi Paris zamanından kalan efsanevi Truva Atı ile ünlü Truva Antik Kenti ni ziyaret için yola çıkış.

Detaylı

demir ve bronz çağlarının kalıntılarına ulaşılmış, medeniyetlerin doğup yıkıldığı Mezopotamya toprakları üzerindeki Ürdün de, özellikle Roma ve

demir ve bronz çağlarının kalıntılarına ulaşılmış, medeniyetlerin doğup yıkıldığı Mezopotamya toprakları üzerindeki Ürdün de, özellikle Roma ve İsrail - Ürdün Turu Büyük manzaraları görmek için plan yapın, ancak, sokaklarda dolaşmak ve böylesine eski ve kutsal bir yerin gündelik hayatına kendinizi kaptırmak için biraz zaman ayırın. Tarih : 12-09-2016-16-09-2016

Detaylı

Tablo 37 - İllerdeki Konaklama Tesislerinin Kapasiteleri

Tablo 37 - İllerdeki Konaklama Tesislerinin Kapasiteleri TURİZM Manisa ili tesis sayısı ve yatak kapasitesi bakımından çevresinde bulunan illerin gerisinde kalmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın 2011 yılı konaklama istatistikleri incelendiğinde Manisa ilinin

Detaylı

İSTANBUL 2018 YILI İLK 12 AY TÜRKİYE İSTANBUL 2017 ye Göre

İSTANBUL 2018 YILI İLK 12 AY TÜRKİYE İSTANBUL 2017 ye Göre TÜRKİYE 2018 YILI İLK 12 AY TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI YILLAR % DEĞİŞİM ORANI AYLAR 2016 2017 2018* 2017/2016 2018/2017 OCAK 1 170 333 1 055 474 1 461 570-9,81

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Gürkan AKDAĞ Doğum Tarihi: 14.01.1981 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Seyahat İşletmeciliği Mersin Üniversitesi 2005 Y. Lisans

Detaylı

İçindekiler. İçindekiler

İçindekiler. İçindekiler İçindekiler v İçindekiler 17. Baskıya Önsöz...iii İçindekiler...v Tablolar Listesi...xiii Şekiller Listesi...xiv Haritalar Listesi...xiv Kısaltmalar Listesi...xv 1. BÖLÜM: TURİZM VE TURİST KAVRAMLARI TURİZMİN

Detaylı

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1-Turizm Sosyolojisinin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Genel Çerçevesi

Detaylı

Bir Destinasyon Olarak Edirne ve Durum (Swot) Analizi

Bir Destinasyon Olarak Edirne ve Durum (Swot) Analizi Bir Destinasyon Olarak Edirne ve Durum (Swot) Analizi Planlama Süreci Durum Analizi (SWOT-GFTZ) Vizyon, Misyon, Amaçların Belirlenmesi Stratejilerin Belirlenmesi Uygulanacak Planın Seçimi Denetim ve Düzeltme

Detaylı

AR&GE BÜLTEN. Kültür Turizmi ve İzmir

AR&GE BÜLTEN. Kültür Turizmi ve İzmir Kültür Turizmi ve İzmir Ümit ÇİÇEK Ege Bölgesi, Anadolu nun batısında, tarihin akışı içerisinde birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış, suyun hayat verdiği nehirleri ile bereketli ovalara sahip bir

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm 1.1. ANADOLU ÇAĞLARI... 1 1.1.1. Tarih Öncesi Çağ... 1 1.1.1.1. Yontma Taş Devri (Paleolitik)... 1 1.1.1.2. Orta Taş Devri (Mezolitik)... 2 1.1.1.3. Cilalı Taş Devri (Neolitik)...

Detaylı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi 12.12.12 Atılım Üniversitesi, Ankara Pelin Kihtir Öztürk pelin.kihtir@undp.org UNDP Türkiye üç alanda çalışıyor: 1. Demokratik

Detaylı

Turizm Talebi. Turistler niçin seyahat ederler?

Turizm Talebi. Turistler niçin seyahat ederler? Turizm talebi TALEP Normal olarak ekonomide insan ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan mal ve hizmetlerin üretiminde girişimcilik faaliyetlerini uyaran ihtiyacın yönlendirilmesidir (İçöz, 2005).

Detaylı

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya VAHYE DAYALI DİNLER YAHUDİLİK Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya nispetle verilmiştir. Yahudiler

Detaylı

Diyarbakır Turizm Platformu

Diyarbakır Turizm Platformu Diyarbakır Turizm Platformu Diyarbakır Turizm Stratejisi 2011-2016 Eylem Planı 1 Turizm Yönetişiminde Koordinasyon ve İşbirliğinin Geliştirilmesi Diyarbakır ın Pazar İmajının ve Turizm Talebinin Geliştirilmesi

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Sayfa ÖNSÖZ..

İÇİNDEKİLER. Sayfa ÖNSÖZ.. İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ.. İÇİNDEKİLER. ŞEKİLLER VE TABLOLAR LİSTESİ. GİRİŞ.. Birinci Bölüm TURİZME GİRİŞ 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Mayıs 2013 - Düzce 1

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Mayıs 2013 - Düzce 1 Mayıs 2013 - Düzce 1 İçerik Giriş Kamu Üniversite Sanayi İşbirliğinde En Somut Ara Yüzler: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Ülkemizde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Bölgesel

Detaylı

T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REKLAM FİLMİ İHALESİ BİLGİLENDİRME RAPORU

T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REKLAM FİLMİ İHALESİ BİLGİLENDİRME RAPORU T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REKLAM FİLMİ İHALESİ BİLGİLENDİRME RAPORU TÜRKİYE TURİZMİNİN MEVCUT DURUMU TÜRKİYE TURİZMİNİN MEVCUT DURUMU TURİZM İSTATİSTİKLERİ - 2011 Turist Sayısı

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR 1.1. Turizm Sistemi...1 1.2. Turizm ve Bilimler...5 1.2.1. Turizm ve Ekonomi...5 1.2.2. Turizm ve Coğrafya...6 1.2.3. Turizm ve İşletme...6

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI...3 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ...4 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ

Detaylı

Yerel yönetimler, Kamu ve Sivil toplum kurum/kuruluşları, İşletmeler, Üniversiteler, Kooperatifler, birlikler

Yerel yönetimler, Kamu ve Sivil toplum kurum/kuruluşları, İşletmeler, Üniversiteler, Kooperatifler, birlikler Kalkınma İller Konu Başlığı Uygun Başvuru Sahipleri Son Başvuru Destek Üst Limiti (TL) Destek oranı (%) Ankara Ankara İleri Teknolojili Ürün Ticarileştirme Mali Destek Yerel Ürün Ticarileştirme Mali Destek

Detaylı

SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE. Dünyada sağlık turizminin gelişmesine sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir;

SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE. Dünyada sağlık turizminin gelişmesine sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir; Yrd. Doç Dr. Gonca Güzel Şahin SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE Sağlık Turizmi; insanların tedavi olmak amacıyla yaşadıkları ülkeden, kaliteli ve görece daha ucuz hizmet alabilecekleri başka ülkelere

Detaylı

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI. 2008 Yılı Kurumsal Mali Durum Ve Beklentiler Raporu

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI. 2008 Yılı Kurumsal Mali Durum Ve Beklentiler Raporu KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 2008 Yılı Kurumsal Mali Durum Ve Beklentiler Raporu Temmuz 2008 GİRİŞ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamındaki idarelerin,

Detaylı

T.C. İZNİK KAYMAKAMLIĞI Kılıçaslan İlkokulu Müdürlüğü İLÇEMİZİ TANIYOR, TANITIYORUZ

T.C. İZNİK KAYMAKAMLIĞI Kılıçaslan İlkokulu Müdürlüğü İLÇEMİZİ TANIYOR, TANITIYORUZ T.C. İZNİK KAYMAKAMLIĞI Kılıçaslan İlkokulu Müdürlüğü İLÇEMİZİ TANIYOR, TANITIYORUZ ŞUBAT 2015 1. PROJENİN TANIMI 1 2. PROJENİN İSMİ. 1 3. PROJE ALANI 1 4. PROJENİN AMACI.. 1 5. PROJENİN DAYANAĞI 1 6.

Detaylı

FIT Buenos Aires / ARJANTİN TURİZM FUARI TÜROB FUAR SONUÇ RAPORU

FIT Buenos Aires / ARJANTİN TURİZM FUARI TÜROB FUAR SONUÇ RAPORU FIT Buenos Aires / ARJANTİN TURİZM FUARI TÜROB FUAR SONUÇ RAPORU FIT Arjantin Turizm Fuarı Güney Amerika nın en önemli turizm fuarlarından biri olan FIT Arjantin Turizm Fuarı bu yıl 23. Kez Buenos Aires

Detaylı

Hem Müslüman hem Hıristiyan dünyasının izlerini, ve Flamenko nun doğuşunu sağlayan bir coğrafya...

Hem Müslüman hem Hıristiyan dünyasının izlerini, ve Flamenko nun doğuşunu sağlayan bir coğrafya... Endülüs Hem Müslüman hem Hıristiyan dünyasının izlerini, ve Flamenko nun doğuşunu sağlayan bir coğrafya... Tarih : 25-04-2017-30-04-2017 Şehirler : Cordoba, Granada, Malaga, Sevilla Otel : 4* Ulaşım :

Detaylı

UNESCO Dünya Mirası. http://whc.unesco.org/en/list/

UNESCO Dünya Mirası. http://whc.unesco.org/en/list/ UNESCO Dünya Mirası UNESCO Dünya Miras Listesi, Dünya Miras Komitesi nin üstün evrensel değere sahip olduğunu onayladığı kültürel, doğal ve karma miras alanlarını içermektedir. 802 si kültürel, 197 si

Detaylı

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ Doğu Karadeniz Kültürel Mirasının Turizmde Yeterince Kullanılamaması Sorununa Seyahat Acenteleri Perspektifinden Bir

Detaylı

Sektör paydaşı seçkin bir davetli grubu ile gerçekleştirilen Çalıştayda, aşağıdaki soruların yanıtları aranmıştır:

Sektör paydaşı seçkin bir davetli grubu ile gerçekleştirilen Çalıştayda, aşağıdaki soruların yanıtları aranmıştır: Likya Yolunun Turizme Kazandırılması Projesi, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) 2015 Yılı Proje Teklif Çağrısı Alternatif Turizmin Desteklenmesi Mali Destek Programı kapsamında, TR61/15/TRZMK/0022 sözleşme

Detaylı

Şehir Güzelleştirme ve Turizm Araştırması Raporu Kasım 2012

Şehir Güzelleştirme ve Turizm Araştırması Raporu Kasım 2012 Şehir Güzelleştirme ve Turizm Araştırması Raporu Kasım 2012 AMAÇ & KAPSAM ERA Research & Consultancy tarafından gerçekleştirilen araştırmanın ana amacı, Türkiye de yaşanılan şehirlere ilişkin şehir güzelleştirme

Detaylı

Tanımı. Çalışma Alanları

Tanımı. Çalışma Alanları Tanımı Türk gençliğinin fizîken ve ruhen sağlıklı bir şekilde gelişimini sağlayan, sporu kitlelere yayan ve sevdiren, Türk sporunun ve sporcusunun uluslar arası alanlarda başarılı olmasını sağlayan, aynı

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR)

Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) 1. Dönem İlerlemesi ve 2. Dönem Önerileri Proje neyi hedefledi? Temel vurgu Çoruh vadisinde turizm aracılığıyla yerel ekonomik kalkınmanın sağlanması için

Detaylı

içindekiler Bölüm I Planlama Sürecine İlişkin Öneriler... 15

içindekiler Bölüm I Planlama Sürecine İlişkin Öneriler... 15 içindekiler GEÇMİŞİMİZ İÇİN BİR GELECEK...VII GİRİŞ...IX Bölüm I KÜLTÜREL MİRAS KAVRAMI VE TARİHSEL ÇEVRE KORUMASININ ÖNEMİ Kültürel Miras Kavram ve Tanımları...4 Kültürel Mirasın Korunmasının Önemi...5

Detaylı

CAPPADOCIA ULTRA TRAIL

CAPPADOCIA ULTRA TRAIL CAPPADOCIA ULTRA TRAIL Günümüzden milyonlarca yıl önce Erciyes, Hasandağ ve Güllüdağ ın püskürttüğü lavların doğal etkenlerle aşınması sonucu ortaya çıkan peribacası oluşumlarıyla olağanüstü bir coğrafya

Detaylı

İçindekiler. Birinci Bölüm. Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri

İçindekiler. Birinci Bölüm. Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri İçindekiler Birinci Bölüm Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri 1.1. TURİZM KAVRAMLARI... 1 1.1.1. Turizmin Tanımı... 2 1.1.2. Turizm Olayının Yapısal Özellikleri... 4 1.2. TURİSTİN

Detaylı

Kentsel Planlama Ulaşım Planlaması Raylı Sistemler. Doç. Dr. Emine Yetişkul Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

Kentsel Planlama Ulaşım Planlaması Raylı Sistemler. Doç. Dr. Emine Yetişkul Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Kentsel Planlama Ulaşım Planlaması Raylı Sistemler Doç. Dr. Emine Yetişkul Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Türkiye de Araba Sahipliği Gelişmekte olan ülkelerin 2002-2030 yılları

Detaylı

MANTIKSAL ÇERÇEVE. İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi

MANTIKSAL ÇERÇEVE. İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi MANTIKSAL ÇERÇEVE İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, proje planlaması ve yönetimini desteklemek üzere kullanılan bir analitik süreç ve

Detaylı

Serbest zaman etkinlikleri. Alternatif serbest zaman etkinlikleri. Alternatif Sporlar. Alternatif Turizm... Ekstrem sporlar Yaşam tarzı sporları

Serbest zaman etkinlikleri. Alternatif serbest zaman etkinlikleri. Alternatif Sporlar. Alternatif Turizm... Ekstrem sporlar Yaşam tarzı sporları Serbest zaman etkinlikleri Alternatif serbest zaman etkinlikleri 1 2 Alternatif Sporlar Geleneksel sporlardan farklı olma, onları farklılaştırma Futbol, basketbol, voleybol. Geleneksel sporlara meydan

Detaylı

T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX

T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX AĞUSTOS 2014 DÜZCE TURİZM YATIRIM ALANLARI T.C. DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI

Detaylı

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ

KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ KRONOLOJİK İSLAM MİMARİSİ 1 632-1258 HALİFELER DÖNEMİ (632-661) Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali, her biri İslam ın yayılması için çalışmıştır. Hz. Muhammed in 632 deki vefatından sonra Arap

Detaylı

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TR52 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR?

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TR52 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? KIRSAL KALKINMA, KURAKLIK VE EKOLOJİ: KONYA KARAMAN OVASI TR52 BÖLGESİ ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TR52 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? BÖLGESEL GELIŞME ULUSAL STRATEJISI BGUS Mekansal Gelişme Haritası

Detaylı

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi

Detaylı

T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI NEVŞEHİR KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR

T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI NEVŞEHİR KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR Karar Tarihi ve No : 19/12/2013-995 Nevşehir İli, Avanos İlçesi nde, Nevşehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu nun 08.11.1998 gün ve 953 sayılı kararı ile uygun bulunan, Avanos Çömlekhaneler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ... v İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TURİZM KAVRAMLARI 1. GENEL TURİZM KAVRAMLARI...5

Detaylı

DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM ROGRAMI

DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM ROGRAMI DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM ROGRAMI 4. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI 4.1. DİNLER TARİHİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI Kültürler arası etkileşimin hızlandığı

Detaylı

AYDIN TURİZM ÇALIŞTAYI RAPORU

AYDIN TURİZM ÇALIŞTAYI RAPORU AYDIN TURİZM ÇALIŞTAYI RAPORU 2 Mayıs 2013 tarihli Perşembe günü Kuşadası Korumar Otel de gerçekleştirilen çalıştay saat 10:00 da başlamıştır. Toplantıya Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, ADÜ Turizm

Detaylı

TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu. 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası 4. Katılımcı otellerin sağladığı promosyonlar

TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu. 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası 4. Katılımcı otellerin sağladığı promosyonlar TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 13-16.11.2014 Fuarın Açık Olduğu saatler 11.00 20.00 Dağıtılan Malzemeler 1. Istanbul Guide 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası

Detaylı

2012 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI

2012 ÖSYS TAVAN VE TABAN PUANLARI ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık TM-3 52 52 416,64 463,57 412,35 412,42 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (BOLU) Psikoloji TM-3 62 62 415,67 454,89 408,47 410,20

Detaylı

6.15 TURİZM. 6.15.1 Ana Konular

6.15 TURİZM. 6.15.1 Ana Konular 6.15 TURİZM 6.15 TURİZM 334 6.15 TURİZM Başkent Lefkoşa çeşitli dönemlere ait tarihi, mimari, ve kültürel değerler açısından oldukça zengindir. Ayrıca Başkent olması nedeniyle ülkenin yönetsel, iş ve alışveriş

Detaylı

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız.

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız. TABLO ÜNİVERSİTE Tür ŞEHİR FAKÜLTE/YÜKSOKUL PROGRAM ADI AÇIKLAMA DİL 4 BAKÜ DEVLET ÜNİVERSİTESİ YDevlet BAKU Filoloji Fak. Azerbaycan Dili ve Edebiyatı TS-2 273,082 232,896 10 301.000 4 BAKÜ SLAVYAN ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız.

Tercih yaparken mutlaka ÖSYM Kılavuzunu esas alınız. 4 ANKARA ÜNİVERSİTESİ Devlet ANKARA Dil ve Tarih Coğrafya Fak. Antropoloji TM-3 325,416 283,745 57 218.000 4 MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ Devlet BURDUR Fen-Edebiyat Fak. Antropoloji TM-3 289,322 243,240

Detaylı

Gezi Bilgi Formu - Kapadokya Gezi Adı Öğrenci Grubu Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı (ücretsiz olacaktır) İstanbul Hareket Kapadokya Hareket Konaklama

Gezi Bilgi Formu - Kapadokya Gezi Adı Öğrenci Grubu Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı (ücretsiz olacaktır) İstanbul Hareket Kapadokya Hareket Konaklama Gezi Formu - Kapadokya Kapadokya 10. Sınıflar Öğrenci Sayısı 60 7 (ücretsiz olacaktır) 31 Mart 2017 Cuma Kapadokya Hareket 3 Nisan 2017 Pazartesi Konaklama 4* yada 5* otellerde Yarım Pansiyon 2 gece konaklama

Detaylı

TURİZM FAKÜLTESİ TURİZM İŞLETMECİLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI

TURİZM FAKÜLTESİ TURİZM İŞLETMECİLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI TURİZM FAKÜLTESİ TURİZM İŞLETMECİLİĞİ BÖLÜMÜ 2014-2015 ÖĞRETİM YILI DERS PROGRAMI I. YARIYIL T.U. * Kredisi II. YARIYIL T.U. * Kredisi BİL150 Temel Bilgi Teknolojisi 4+0 5,0 HUK151 Hukukun Temel Kavramları

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...11

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...11 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...11 1. BÖLÜM TURİZM KAVRAMI VE KAPSAMI / Yrd. Doç. Dr. Emine Kale I. TURİZMİN TANIMI VE GENEL ÖZELLİKLERİ...15 A. Turizm Kavramının Tanımı...15 B. Turizmin Özellikleri ve Sınıflandırılması...18

Detaylı

Sürüdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü ve Turizm Kümelenmesi. Doç.Dr. Melih Bulu. 21.Şubat.2012, Mersin

Sürüdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü ve Turizm Kümelenmesi. Doç.Dr. Melih Bulu. 21.Şubat.2012, Mersin Sürüdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü ve Turizm Kümelenmesi Doç.Dr. Melih Bulu 21.Şubat.2012, Mersin URAK İşbirliği Platformu GYTE Boğaziçi Üniversitesi Yapı Kredi Bankası Koç Holding

Detaylı

Değişiklik Paketi : 6

Değişiklik Paketi : 6 Değişiklik Paketi : 6 10 Kasım 2014 Tarihinde Bakanlar Kuruluna Sunulan, 12 Kasım 2014 tarihindeki Bakanlar Kurulu Toplantısında İlk Görüşmesi Yapılan ve 11 Aralık 2014 Tarihinde Planlama Makamına Geri

Detaylı

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR Şubat 216 Hikmet DENİZ i İçindekiler Tablo Listesi... iii Grafik Listesi... iii 1. Giriş... 1 2. Türkiye'de Teşvik Belgesine Bağlı Yatırımlar... 1 3. Yatırımların Bölgesel

Detaylı

MMKD Stratejik İletişim Planı Araştırma Sonuçları

MMKD Stratejik İletişim Planı Araştırma Sonuçları MMKD Stratejik İletişim Planı Araştırma Sonuçları 29 Mayıs 2013 tarihinde MMKD Stratejik İletişim Planı nı oluşturmak amacıyla bir toplantı yapıldı. Toplantının ardından, dernek amaç ve faaliyetlerinin

Detaylı

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 4. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak Arazi Uygulamaları VII dersi kapsamında Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ

TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ Dr. ADNAN ASLAN 27 MART 2013 ANKARA KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM ve İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇERİK 1.Dünyada ve Türkiye de Turizm 2. Türkiye

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ ANTALYA NIN İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 ANTALYA GENEL BİLGİLER Nüfus (2017); Antalya: 2.364.396 Türkiye: 80.810.525 Nüfus

Detaylı

ŞANLIURFA YI GEZELİM

ŞANLIURFA YI GEZELİM ŞANLIURFA YI GEZELİM 3. Gün: URFA NIN KALBİNDEN GÜNEŞİN BATIŞINA GEZİ TÜRKİYE NİN GURURU ATATÜRK BARAJI Türkiye de ki elektrik üretimini artırmak ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ndeki 9 ili kapsayan tarım

Detaylı

TURİZMİ ÇEŞİTLENDİRMEK. Turizmde ilkeli ve planlı bir gelişme için Türkiye nin turizmini planlı ve sürdürülebilir biçimde çeşitlendirmesi şart.

TURİZMİ ÇEŞİTLENDİRMEK. Turizmde ilkeli ve planlı bir gelişme için Türkiye nin turizmini planlı ve sürdürülebilir biçimde çeşitlendirmesi şart. TURİZMİ ÇEŞİTLENDİRMEK Turizm gelişiminde son 20 yıldır büyük başarılara imza atmış Türkiye, son yıllarda sürdürülebilir turizm gelişiminde olumsuz bir trende girmiş bulunuyor. Turizmde ilkeli ve planlı

Detaylı

Vizesiz gidilebilecek 10 popüler ülke

Vizesiz gidilebilecek 10 popüler ülke On5yirmi5.com Vizesiz gidilebilecek 10 popüler ülke İşte vize alma telaşı olmadan sadece pasaportunuzu yanınıza alarak gidebileceğiniz 10 popüler ülke. Yayın Tarihi : 3 Eylül 2015 Perşembe (oluşturma :

Detaylı

Gayri Safi Katma Değer

Gayri Safi Katma Değer Artıyor Ekonomik birimlerin belli bir dönemde bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (çıktı) değerinden, bu üretimde bulunabilmek için kullandıkları mal ve hizmetler

Detaylı

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ Selin ŞEN Eylül 2012 SUNUM PLANI I. SÜT ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM II. ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TURİZM COĞRAFYASI I Ders No : 0050030020 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TURİZM FAKÜLTESİ SEYAHAT İŞLETMECİLİĞİ VE TURİZM REHBERLİĞİ BÖLÜMÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TURİZM FAKÜLTESİ SEYAHAT İŞLETMECİLİĞİ VE TURİZM REHBERLİĞİ BÖLÜMÜ GAZİ ÜNİVERSİTESİ TURİZM FAKÜLTESİ SEYAHAT İŞLETMECİLİĞİ VE TURİZM REHBERLİĞİ BÖLÜMÜ BİRİNCİ YARIYIL Adı TUR 101 Turizme Giriş Z 3 0 3 3 6 TUR 121 Genel Ekonomi Z 3 0 3 3 6 TUR 131 Genel Muhasebe Z 3 0

Detaylı

16 18 EKİM 2014 KAPADOKYA TURU

16 18 EKİM 2014 KAPADOKYA TURU 16 18 EKİM 2014 KAPADOKYA TURU 16 EKİM 2014 Saat 20.00 de Ankara dan Kapadokya ya hareket. Otele varış ve serbest zaman. 17 EKİM 2014 TAM GÜN KAPADOKYA TURU - 08:30 17:00 GÖREME PANORAMA Turdaki ilk yer

Detaylı

Seyitgazi ve Turizm Gürcan Banger

Seyitgazi ve Turizm Gürcan Banger Seyitgazi ve Turizm 31 Ağustos 2013 Seyitgazi 2 Elimizde ne var? Seyitgazi, ağırlıklı potansiyel olarak değerlendirilmeyi bekleyen inanç turizmi, tarih turizmi, doğa ve köy turizmi, dış alan sporları turizmi

Detaylı

İHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI

İHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI İHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI Gizem ERİM Araştırma Raporu Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü KONYA Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü Ağustos, 2017 1 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. DIŞ

Detaylı

ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI

ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI ANTAKYA SAMANDAĞ GEZİSİ I 25 HAZİRAN 2012 MUSA DAĞI SİMON DAĞI Harbiye de kaldığımız Otelde akşam Antakya mezeleri ile özel tavuk yedik, Antakya mezelerini tattık, sabah kahvaltıdan sonra, özel minibüslerle

Detaylı

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI BİRİNCİ HAFTA 2 TURİZM OLAYI VE GELİŞİMİ Turizm kelimesinin Latincede dönmek, etrafını dolaşmak, geri dönmek anlamına gelen tornus kökünden türetildiği

Detaylı

Fethiye Kruvaziyer Limanı Fırsat Analizi Projesi Kruvaziyer Liman Çalıştayı 30 Nisan 2014 Fethiye Kruvaziyer Limanı Fırsat Analizi Projesi

Fethiye Kruvaziyer Limanı Fırsat Analizi Projesi Kruvaziyer Liman Çalıştayı 30 Nisan 2014 Fethiye Kruvaziyer Limanı Fırsat Analizi Projesi Sayın Vali Yardımcısı, Sayın Belediye Başkanları, Deniz Ticaret Odalarının Sayın Temsilcileri; Değerli Konuklar, Kıymetli Basın mensupları, Güney Ege Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen Fethiye Kruvaziyer

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ, KÜLTÜR VE SANAT KÜLTÜREL PEYZAJ VE SINIFLANDIRILMASI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ, KÜLTÜR VE SANAT KÜLTÜREL PEYZAJ VE SINIFLANDIRILMASI ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ, KÜLTÜR VE SANAT KÜLTÜREL PEYZAJ VE SINIFLANDIRILMASI Kültür; toplumların yaşam biçimleri, gelenek ve göreneklerinin, üretim olanaklarının

Detaylı

ULAŞIM. MANİSA www.zafer.org.tr

ULAŞIM. MANİSA www.zafer.org.tr ULAŞIM Kara taşımacılığı 2023 hedeflerinde büyük merkezler otoyollarla bağlanırken, nüfusu nispeten küçük merkezlerin bu otoyollara bölünmüş yollarla entegre edilmesi hedeflenmektedir. Harita 15 ve Harita

Detaylı

Kaynak: KGM, Tesisler ve Bakım Dairesi, 2023 Yılı Bölünmüş Yol Hedefi. Harita 16 - Türkiye 2023 Yılı Bölünmüş Yol Hedefi

Kaynak: KGM, Tesisler ve Bakım Dairesi, 2023 Yılı Bölünmüş Yol Hedefi. Harita 16 - Türkiye 2023 Yılı Bölünmüş Yol Hedefi ULAŞIM Kara taşımacılığı 2023 hedeflerinde büyük merkezler otoyollarla bağlanırken, nüfusu nispeten küçük merkezlerin bu otoyollara bölünmüş yollarla entegre edilmesi hedeflenmektedir. Harita 16 ve Harita

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı

Türkiye ile İlgili Sorular

Türkiye ile İlgili Sorular Bilgi Toplumu İzmir Delfi Anketi 2. Tur Bilgi Toplumu İzmir çalışması ikinci tur Delfi anketine hoş geldiniz. İkinci tur 31 Ağustos 5 Eylül 2012 tarihlerini kapsayacaktır. Bu turda 1. Tur sonuçlarının

Detaylı

Paket 2 Kapadokya Suhan Otel 1 Gece Yarım Pansiyon Konaklama Türk Gecesi Eğlencesi

Paket 2 Kapadokya Suhan Otel 1 Gece Yarım Pansiyon Konaklama Türk Gecesi Eğlencesi SUHAN OTEL KONAKLAMALI PAKETLER Fiyatlar KİŞİ BAŞIDIR Paket 1 Havalimanı Otel Havalimanı Transferleri Paket 2 Türk Gecesi Eğlencesi Paket 3 Kapadokya Bölge Turu (Öğle Yemeği Dahil İçecek Extra) Paket 4

Detaylı

CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) OLMA YOLUNDA İLK ADIM

CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) OLMA YOLUNDA İLK ADIM CITTASLOW (SAKİN ŞEHİR) OLMA YOLUNDA İLK ADIM Yrd. Doç. Dr. Elif ACUNER Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Ardeşen Turizm Fakültesi Öğretim Üyesi elif.acuner@erdogan.edu.tr Celepler Yayıncılık 1. Baskı

Detaylı

MEZOPOTAMYA KALKINMA PROJESİ

MEZOPOTAMYA KALKINMA PROJESİ MEZOPOTAMYA KALKINMA PROJESİ İNSANLIĞIN BAŞLANGIÇ NOKTASI VE İNSANLIĞIN YERLEŞMEYE BAŞLADIĞI, 3 KUTSAL KİTAPTA ADI GEÇEN DÜNYANIN MERKEZİ MEZOPOTAMYA YA HOŞGELDİNİZ TARİHÇE Dünya tarihinin en etkili medeniyeti:

Detaylı