T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ"

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ AG DAĞITIM VE KOMPANZASYON PANOLARI ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iv GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ Alçak Gerilim Panosu Tanımı ve Görevi Yapım Malzemesi Boyutları Özellikleri Alçak Gerilim Pano Malzemeleri Baralar Şalterler Akım Transformatörleri Mesnet İzolatörleri Pano İç İhtiyaç Priz, Lamba ve Sigortası Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...12 UYGULAMA FAALİYETİ...13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...14 ÖĞRENME FAALİYETİ AG DAĞITIM PANOSU MALZEME MONTAJI Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemeleri Standart Boyutları Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzeme Yerleşim Planı Markalama ve Delik Delme Bara İşleme Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemelerinin Yerlerine Montajı Montaj İşlem Sırası Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...19 UYGULAMA FAALİYETİ...20 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...21 ÖĞRENME FAALİYETİ AG DAĞITIM PANO MALZEMELERİNİN BAĞLANTILARI Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemeleri Prensip Şemaları Pano Bağlantı Şeması Malzeme Bağlantıları Bağlantı İşlem Sırası Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...26 UYGULAMA FAALİYETİ...27 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...28 ÖĞRENME FAALİYETİ AG DAĞITIM PANOLARININ YERLERİNE MONTAJI...29 i

4 4.1. Alçak Gerilim Pano Montaj Yerleri Dâhilî Tip Montaj Haricî Tip Montaj Alçak Gerilim Pano Montaj Platform Özelliği Alçak Gerilim Pano Yerine Montajı Yapma Yerine Montaj İşlem Sırası Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Alçak Gerilim Pano Giriş Çıkış Bağlantıları Bağlantı Bara ve Kablo Özellikleri Bağlantı İşlem Sırası Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Alçak Gerilim Pano Malzeme Çalışma ve Test Ayarları Alçak Gerilim Pano Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...34 UYGULAMA FAALİYETİ...35 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...36 ÖĞRENME FAALİYETİ KOMPANZASYON PANO VE MALZEMELERİ Kompanzasyon Panosu Tanımı ve Görevi Yapım Malzemesi Boyutları Özellikleri Kompanzasyon Pano Malzemeleri ve Özellikleri Baralar İletkenler Akım Transformatörleri Şalterler Ampermetre Kondansatörler Sigortalar Kontaktör Voltmetre Komitatörü Voltmetre Kosinüsfimetre Reaktif Güç Rölesi Kablo Pabucu ve Kablo Sipirali Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...50 UYGULAMA FAALİYETİ...51 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...52 ÖĞRENME FAALİYETİ KOMPANZASYON PANO MALZEMELERİNİN MONTAJI Kompanzasyon Pano Malzemeleri Standart Boyutları Kompanzasyon Pano Malzeme Yerleşim Planı Markalama ve Delik Delme...54 ii

5 6.4. Bara İşleme Kompanzasyon Pano Malzemeleri Yerine Montajı Montaj İşlem Sırası Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...56 UYGULAMA FAALİYETİ...57 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...58 ÖĞRENME FAALİYETİ KOMPANZASYON PANO MALZEMELERİNİN BAĞLANTILARI Kompanzasyon Pano Malzemeleri Prensip Şemaları Pano Bağlantı Şeması Malzeme Bağlantıları Bağlantı İşlem Sırası Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...64 UYGULAMA FAALİYETİ...65 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...66 ÖĞRENME FAALİYETİ KOMPANZASYON PANOSUNUN YERİNE MONTAJI Kompanzasyon Panosu Montaj Yerleri Dâhilî Tip Montaj Haricî Tip Montaj Kompanzasyon Pano Montaj Platform Özelliği Kompanzasyon Panosunun Yerine Montajını Yapma Yerine Montaj İşlem Sırası Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Kompanzasyon Panosunun Giriş Çıkış Bağlantıları Bağlantı Bara ve Kablo Özellikleri Bağlantı İşlem Sırası Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Kompanzasyon Panosu Malzeme Çalışma ve Test Ayarları Kompanzasyon Panosu Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Topraklamalar Yönetmeliği...72 UYGULAMA FAALİYETİ...73 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...74 MODÜL DEĞERLENDİRME...75 CEVAP ANAHTARLARI...77 ÖNERİLEN KAYNAKLAR...79 KAYNAKÇA...80 iii

6 AÇIKLAMALAR KOD 523EO0167 ALAN Elektrik Elektronik Teknolojisi DAL/MESLEK Yüksek Gerilim Sistemleri MODÜLÜN ADI AG Dağıtım ve Kompanzasyon Panoları Dağıtım ve kompanzasyon panoları ile ilgili temel MODÜLÜN TANIMI bilgi ve becerilerin kazandırıldığı öğrenim materyalidir. SÜRE 40/32 Kompanzasyon sistemi, endüstriyel sayaçlar, ölçü ÖN KOŞUL transformatörleri ve izolatörler modülünü almış olmak. Dağıtım ve kompanzasyon panolarını tanımak ve YETERLİK panolar için gerekli malzemeleri seçerek montajını yapmak. Genel Amaç Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, standartlar, kuvvetli akım, topraklamalar yönetmeliğine uygun ve hatasız olarak AG dağıtım ve kompanzasyon pano ve malzemelerini seçebilecek, montaj ve bağlantılarını yapabileceksiniz. Amaçlar 1. AG dağıtım pano ve malzemelerini hatasız olarak MODÜLÜN AMACI AÇIKLAMALAR seçebileceksiniz. 2. AG dağıtım pano malzeme montajını hatasız olarak yapabileceksiniz. 3. AG dağıtım pano malzeme bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. 4. AG dağıtım panosunun yerine montaj ve bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. 5. Kompanzasyon pano ve malzemelerini hatasız olarak seçebileceksiniz. 6. Kompanzasyon pano malzeme montajını hatasız olarak yapabileceksiniz. 7. Kompanzasyon pano malzeme bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. 8. Kompanzasyon panosunun yerine montaj ve bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. iv

7 EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Atölye ortamı, AG dağıtım panosu, kompanzasyon panosu, baralar, mesnet izolatörü, ana şalter, çıkış şalteri, pano bağlantı şeması, montaj araç gereçleri, eldiven, el takımları, kablo, kablo soyma pensi, kontaktör, kondansatör, voltmetre, ampermetre, kosinüsfimetre, akım transformatörü, sigorta, iç aydınlatma lambası, baret, platform. Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamalarıyla kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. v

8 vi

9 GİRİŞ Sevgili Öğrenci, GİRİŞ Bu modülde kazanacağınız bilgi ve becerilerle alçak gerilim pano ve kompanzasyon pano malzemelerini tanıyacak, işletme şartlarına göre seçecek ve panoyu tesis edebileceksiniz. Panolar, elektrik tesislerine enerjinin dağıtım ve kontrol merkezleridir. Teknolojinin gelişimi ile panolarda kullanılan malzemelerin çeşitleri artıp fonksiyonları gelişse de temelde yaptıkları iş hep aynı kalmıştır. Günümüzde elektrik panolarında kullanılan kontrol ve koruma malzemelerinde analog yapıdan dijital sistemlere doğru yönelmiştir. Bu gelişmeler panoların beslediği sistemleri ve insan hayatını korumada daha hassas malzemelerin üretilmesine yol açmıştır. Yenilenen sistemler ile birlikte pano sistemlerini tesis ve kontrol edebilecek, teknolojik gelişmeleri takip edebilen ve bunları becerileri ile birleştirip sunabilen teknik elemanlara ihtiyaç doğmuştur. Bu amaca yönelik hazırlanan AG dağıtım ve kompanzasyon panoları modülü sizlere faydalı olacaktır. Resim: AG Dağıtım panosu 1

10 2

11 ÖĞRENME FAALİYETİ -1 ÖĞRENME FAALİYETİ -1 AMAÇ Uygun atölye ortamı ve araç-gereç sağlandığında AG dağıtım pano ve malzemelerini hatasız olarak seçebileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyete başlama öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; AG panolarında kullanılan baraların görevlerini araştırınız. Baraları panoya tespitte kullanılan mesnet izolatörlerinin görevini araştırınız. Araştırma işlemleri için internet ortamını, bu konuda yayımlanmış olan firma kataloglarını inceleyiniz. Ayrıca bu panoların imalat ve bakım işlerini yapan iş yerlerinden ön bilgi edinebilirsiniz. 1. AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ 1.1. Alçak Gerilim Panosu Tanımı ve Görevi AG dağıtım tablolarına enerji panolar aracılığı ile dağıtılır. Fabrika ve atölye gibi yerlere gelen elektrik enerjisi dağıtım panoları aracılığı ile dağıtım tablolarına yönlendirilir. Böylece tüm tesisin enerjisi tek bir panodan kontrol edilebilir. Üzerilerinde bulunan ölçü aletleriyle tesise gelen şebeke gerilimi, tesisin şebekeden çektiği güç ve akım gibi değerlerde bu panolardan okunabilir. 3

12 Yapım Malzemesi Resim 1.1: AG dağıtım panosu ön yüzü İskeletleri profil veya köşebent demirden, sac kısmı ise en az 2 mm kalınlığında köşeleri yuvarlatılmış DKP sacdan yapılır. Pano içi, dışı ve iskeleti bir kat sülyen (anti pas) boya ile boyandıktan sonra iki kat fırınlanmış mat püskürtme boya ile boyanır Boyutları Panolar, yüksekliği 210 cm derinliği 75 cm ve ihtiyaca göre cm olarak imal edilirler. İskelet için 40x40x4 mm köşebent veya benzeri profil demir kullanılır. Panolarda kullanılan DKP sacın kalınlığı en az 2 mm olmalıdır. Pano sacı üzerine mekaniki etki yapacak şalter ve kumanda elemanı yerleştirilecek ise sac kalınlığının 3 mm seçilmesi daha iyi olur. Pano, düz zemin üzerine 10 cm yüksekliğinde beton kaide yapılıp, bu kaide üzerine bağlanır. Pano, arkasında 75 cm genişliğinde geçit bırakılarak duvar kenarına yerleştirilir. Pano arkasındaki bu geçidin iki yanına biri açılıp kapanabilir kilitli olacak şekilde kapı yapılmalıdır. Bu kapı; alt kısımdan itibaren 100 cm yüksekliğinde sac yukarısı ise 3 mm çapında çelik telden 30 mm aralıklarla örülmüş koruyucu kafes olarak yapılır. 4

13 Özellikleri AG Dağıtım Panoları 1600 kva ya kadar standart olarak TS 3367 ve IEC 439 a uygun olarak imal edilirler. Dağıtım panoları, bir atölyenin veya bir tesisin dağıtım tablolarının enerji aldığı ana birimdir. Bu bakımdan; dağıtım panoları tesis veya atölyedeki elektrik enerjisinin tümünü kontrol altında tutar. Herhangi bir bölüme ait dağıtım tablosunun enerjisisiniz kesilmesi gerektiğinde dağıtım panolarının üzerindeki şalter kapatılarak bu işlem kısa sürede gerçekleştirilebilir. Tehlikeli bir durumda tüm birimin enerjisini buradan kesmek mümkündür. Ayrıca üzerinde bulunan ölçü aletleriyle akım ve gerilim bilgilerini de okumak mümkündür Alçak Gerilim Pano Malzemeleri AG pano malzemeleri şunlardır: Baralar Baralar, %99 saf elektrolitik bakırdan yapılırlar Görevi 100 amperden daha fazla akım çeken şalter ve sigortaların bağlantılarının kesinlikle baralarla yapılması gerektiği Dağıtım Panoları Teknik Şartnamesinde belirtilmiştir. Bu bakımdan dağıtım panolarında kullanılması zorunlu ve gereklidir Boyutları Bara ölçüleri; yuvarlak kesitli olanlar için en az 8 mm çaplı, dikdörtgen kesitli olanlar için en az 30x5 mm olmalıdır. Bakır baraların yapımında kullanılan lamaların ölçüleri ve taşıyabilecekleri akım değerleri tablo 1 de verilmiştir. 5

14 Resim 1.2: Bara bağlantıları ve renkleri Boyut Kesit Ağırlık DEVAMLI YÜKLEME AKIMI (mm) (mm2) (kg/m) BOYALI BARA ADEDİ ÇIPLAK BARA ADEDİ I II III IIII I II III IIII 12X2 24 0, X2 30 0, X3 45 0, X2 40 0, X3 60 0, X , X3 75 0, X , X3 90 0, X , X , X , X , X , X , X , X , X , X , X , X , X , X , Tablo 1.1: Bara kesitlerinin taşıyacakları akım değerleri 6

15 Şalterler AG dağıtım panosunda kullanılan şalterler şunlardır: Yük Kesici (Ana Şalter) Resim 1.3 de verilmiştir. Tanımı ve Görevi Ana giriş ve çıkış devre kesicisi olarak kullanılan bu şalterler genellikle dağıtım panosunun ana şalteri olarak ve termik manyetik olarak seçilirler. Günümüzde termik manyetik şalterler ve kompakt özellikteki şalterler üzengili şalterlerin yerini almışlardır. Dağıtım panolarının ana kısmının enerji girişine bağlanırlar ve tüm sistemi kontrol altında tutarlar. Standart Akım Değerleri Termik manyetik şalterlerin standart akım değerleri; Amperdir. Yapısı ve Çalışma Prensibi Termik manyetik şalterlerin kompakt özellikte olanları panolarda daha çok kullanılır. Sadece manyetik ve sadece termik açtırma özelliği olan şalterler, kompakt şalterlerin üretilmesiyle teknolojik ömürlerini tamamlayarak piyasadan çekilmişlerdir. Genel olarak kompakt şalterler normal şartlarda devreyi açma kapamaya kısa devre ve aşırı yük gibi anormal durumlarda da devreyi otomatik olarak açarak devreyi koruyan cihazlardır. Bu şalterler akımın kısa devre boyutlarında olmayan dalgalanmalarına müsaade ederler. Termik özelliği bimetal malzeme ile sağlanmıştır. Bimetal malzeme sayesinde akımın ısı etkisini kullanarak devreyi gecikmeli olarak açarlar Kompakt Şalterler AG panolarında giriş ve çıkış şalteri olarak kullanılır. Tanımı ve görevi Kompakt şalterler, üzerinde termik ve manyetik koruma bulunan alçak gerilim devre kesicileri sınıfına girer. Devre kesiciler normal devre şartlarında devreyi açmaya ve kapamaya, normal olmayan devre şartlarında (kısa devre ve aşırı akım) devreyi kesmeye yarayan mekanik bir koruma düzeneğidir. Enerji dağıtım tablolarının ve bunların nakil hatlarının aşırı akımlara ve ani kısa devrelere karşı korunmasında kullanılan hızlı ve sağlam şalterlerdir. 7

16 Resim 1.3: Kompakt şalterler Standart Akım Değerleri Üretilen kompakt şalterlerin anma akım değerleri şunlardır: Amper. Yapısı ve Çalışma Prensibi Devreyi termik ve manyetik olarak korurlar, termik koruma; bimetal adı verilen sıcaklık karşısında uzama katsayıları farklı iki metalin preslenmesi ile oluşur. Uzama katsayısı fazla olan, uzama katsayısı az olana doğru bükülür ve perdeye temas ederek sistem açtırılır. Böylece devre korunmuş olur. Kısa devre akımlarından korumak için manyetik koruma devreye girer. Kısa devre akımına maruz kalınırsa IEC(uluslar arası elektrik komisyonu) ye göre şalterler 30ms içerisinde devreyi açması gerekir. Kompakt şalterler çok kısa bir zamanda açarak devredeki oluşacak tahribatı minimuma indirir. Kompakt şalterlerin çoğunda sınırlama özelliği mevcuttur bu özellik; Sabit kontağa yatay U formu verilerek yapılır. Böylece sabit kontağın oluşturduğu manyetik alanın yönü ile hareketli kontağın manyetik alanının yönü zıt olur. Böylece hareketli kontak sabit kontaktan daha hızlı ayrılır. Sonuçta kompakt şalterler daha hızlı zamanda açık devre konumuna gelir. Böylece kısa devre açmalarında devreden en az akım geçmiş olur. Sınılama özelliği devreden geçen akımı %75 oranında sınırlar. 8

17 Akım Transformatörleri Tanımı ve Görevi Şekil 1.1: Kompakt şalter iç yapısı Primerden geçen akımı, dönüştürme oranına bağlı olarak sekonder sargısından ölçme amaçlı kullanılan transformatörlerdir. Ampermetre, sayaç ve reaktif güç rölesi gibi güç devresine seri bağlanan sargıları bulunan ölçü aletlerinin içinden çok yüksek akımlar geçirilemez. Devreden çekilen akım ölçü aletinin ölçme sınırını geçiyorsa, alet akım transformatörü ile birlikte bağlanmalıdır. Akım transformatörünün, beslediği ölçü aletinin dönüştürme oranına uyumlu olması gereklidir. Primer uçları K-L sekonder uçları ise k-l harfleriyle gösterilir. Çok sipirli olan sekonder bobininin (k) ucu topraklanarak muhtemel tehlikelere karşı korunmuş olur. İşletme esnasında akım transformatörlerinin sekonder uçlarını boşta bırakmak son derece tehlikelidir. 9

18 Akım transformatörlerinden 200 ampere kadar olanı baralı olarak üretilir 200 amperden daha yüksek akımlı olanları ise, içinden bara geçecek şekilde yapılır Dönüştürme Oranları Resim 1.4: Akım transformatörü ve panodaki bağlama şekli Akım transformatörlerinin sekonderleri 5 Amper olmak üzere primerleri; Amperdir. Örnek: 30/5 akım transformatörü Hata Sınıfları 0,2 sınıfı - 0,5 sınıfı - 1 sınıfı ve 3 sınıfı olarak ayrılırlar. 0,2 sınıfı en hassas olanlarıdır. Laboratuar ölçümlerinde 0,2 sınıfı akım transformatörleri kullanılır. Teknik uygulamada ölçme için 1 sınıfı akım transformatörleri, koruma için 3 sınıfı akım transformatörleri kullanılır Mesnet İzolatörleri Tanımı ve Görevi Panolarda kullanılan mesnet izolatörleri, baraları pano gövdesi üzerine yalıtımlı olarak tutturmaya yararlar. Pano içinde baralar için bir taşıyıcı ayak görevi de üstlenirler. Bunlara bara izolatörleri de denir. 10

19 Yapısı ve Boyutları Resim 1.5: Bara mesnet izolatörleri ve montajı Mesnet izolatörünün alt kısmı metalden yapılmıştır. Panoya bağlantı bu kısımdan yapılır. Gövdesinin üzeri ise porselen, bakalit veya sertleştirilmiş PVC den yapılmıştır. İzolatörlerin üzerinde bara tutturmak için cıvatalı bir bölüm bulunur. Mesnet izolatörlerinin bara tutturma yerleri, baraların boyutlarında yapılır. Alçak gerilimde (1 kv a kadar) kullanılan bara mesnet izolatörleri küçük orta ve büyük olmak üzere üç ebatta üretilir. Cinsi Boyu (mm) Çapı (mm) İzolatör Başı cıvata çapı (mm) Küçük Orta Büyük Tablo 1.2: Bara mesnet izolatörleri ebatları Pano İç İhtiyaç Priz, Lamba ve Sigortası Özellikleri Dağıtım panolarında istenilirse bir fazlı priz bağlantısı ve aydınlatma lambası tesis edilebilir. Pano arkasında yapılacak sigorta değişimi ve benzeri işlemler için aydınlatma yapılması iyi bir uygulamadır. Aydınlatma, pano kafes kapısına konulacak bir siviç anahtarla otomatik olarak yapılabileceği gibi manuel olarak da yapılabilir. Pano içine konulan priz ve lamba hattına ait sigortasının bulunması gerekir. 11

20 1.3. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Uyarma Levhaları Madde 21- Çeşitli yerlere ve tesis bölümlerine, görevlilerin makineler, aygıtlar ve iletkenlerin ne işe yaradığını açıkça anlayabileceği biçimde bozulmaz türden yazı, işaret ve şemalar konulmalıdır. Ayrıca elektrik tesislerinde uygun yerlere aşağıdaki levhalar asılmalıdır: Elektrik akımının neden olduğu kazalarda yapılacak ilk yardımla ilgili yönergeler, Tesisin bağlama şeması, Tesisin işletilmesi sırasında alınması gereken özel önlemlerle ilgili kısa yönerge Topraklamalar Yönetmeliği Madde 8: Alçak gerilim tesislerinde dolaylı temasa karşı koruma. Beslemenin otomatik ayrılması ile koruma. Koruma sınıfı II olan donanım kullanarak veya eşdeğeri yalıtım ile koruma. İletken olmayan mahallerde koruma. Topraklamasız tamamlayıcı yerel eşpotansiyel ile koruma. Elektriksel ayırrma ile koruma. 12

21 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ AG Pano ve malzemelerini seçmek. İşlem Basamakları AG panosunun özelliklerini seçiniz. AG pano malzeme özelliklerini seçiniz. Öneriler AG pano sac özelliğini seçiniz. AG pano boyutlarını seçiniz. AG pano bakır bara özelliklerini seçiniz. AG pano mesnet izolatör özelliklerini seçiniz AG pano ana şalter özelliklerini seçiniz. ( Etiket değerini okuyunuz.) AG pano çıkış şalter özelliklerini seçiniz. ( Etiket değerini okuyunuz.) 13

22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1) ( ) AG dağıtım panoları 2 mm kalınlığında DKP sacdan imal edilirler. 2) ( ) AG dağıtım panolarının iskeletinde kullanılan köşebent 50x150x4 cm ölçüsündedir. 3) ( ) 100 A dan daha büyük akımlı bağlantılar bara ile yapılmalıdır. 4) ( ) Baralar saf çelikten yapılır. 5) ( ) Kompakt şalterler panolarda giriş ve çıkış şalteri olarak kullanılır. 6) ( ) Yüksek akımlı ölçümlerde akım transformatörlerinden yararlanılır. 7) ( ) Akım transformatörü ile bağlanan ölçü aletinin, transformatörün dönüştürme oranına uyumlu olması gerekmez. 8) ( ) 1 sınıfı akım transformatörleri ölçüm işlerinde kullanılır. 9) ( ) Mesnet izolatörleri baraları taşırken gövdeden yalıtma işlemi de yaparlar. 10) ( ) Pano içine aydınlatma ve priz tesisatı yapmak zorunlu bir işlemdir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı, cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 14

23 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ÖĞRENME Uygun atölye ortamı ve araç-gereç sağlandığında; AG dağıtım pano malzeme montajını hatasız olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyete başlamadan önce yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; Pano malzemelerinin boyutları için neden bir standarda ihtiyaç duyulmuştur? Pano içi bara işleme yöntemi hakkında bilgi edininiz. Araştırma işlemleri için; internet ortamını ve AG pano imalatı yapan iş yerlerini ziyaret ederek bilgi toplayınız. Yaptığınız araştırmayı arkadaşlarınıza sununuz. 2. AG DAĞITIM PANOSU MALZEME MONTAJI 2.1. Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemeleri Standart Boyutları Alçak gerilim dağıtım panolarında ölçü aletleri; yuvarlak ise 130 mm çapında kare ise 144x144 mm boyutlarında olduğu gibi günümüzde 96x96 mm ve 72x72 mm ölçülerindeki dijital ölçü aletleri daha çok kullanılmaktadır. Şalterler için TSE 5955 standardının yanında her marka aynı akımlı şalteri farklı ölçülerde üretmektedir. Genelde pano sacında; kompakt şalterler için 140x73 mm, otomatlar için 53x45 mm ölçüsünde (üçlü gurup) pencere açmak yeterlidir Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzeme Yerleşim Planı Ana pano ön kısmında; ana kesici şalter kumandası, voltmetre ve voltmetre komitatörü, her faza ait bir ampermetre, yine her faz (3 faz) için bir adet sinyal lambası bulunur. Sinyal lambaları en üst kısımda olacak şekilde pano ortalanarak dağıtılır. Sinyal lambalarının hemen alt tarafına gelecek şekilde ampermetreler yerleştirilmelidir. Ortadaki ampermetrenin alt kısmına bir adet voltmetre yerleştirilir. Komitatörü ise voltmetrenin altına bağlanır. Ana kesici şalter ise kolay kontrol edilebilecek bir şekilde alta ve pano ortalanarak takılmalıdır. Panoların arka kısmında ise NH sigorta ve altlığı, ana kesici veya devre kesici şalterlerin hemen üst kısmına montaj edilmelidir. Günümüz panolarında termik manyetik ve kompakt özellikli şalterler kullanıldığından NH(bıçaklı) sigortaların kullanımına ihtiyaç azalmıştır. Resim 2.1 deki panoyu dikkatlice inceleyiniz. 15

24 2.3. Markalama ve Delik Delme Resim 2.1: AG dağıtım panosunun yerleşim düzeni Panoların imalatı sırasında yerleşim planına göre malzemelerin kumanda bölümü ön tarafta kalacak şekilde yerleştirilmesi ve tespiti gerekir. Ayrıca sigorta altlıklarının ve bara mesnet izolatörlerinin yerleştirilmesi için kullanılan tespit demirinin malzeme ölçülerine göre delinmesi gereklidir. Malzeme yerleştirme planına ve malzeme ölçülerine göre kesilecek ve delinecek kısımlar sac üzerinde önce işaretlenir. Delinecek kısımlar matkap ucunun kaymaması için noktalanmak suretiyle markalanır. Delme işleminde kullanılan matkap ucu kalınlığının, yerleştirilecek malzemenin vidalama deliklerine uygun olması gerekir. Ölçü aletleri ile diğer kare ve dikdörtgen kesimler için kesilecek kısmın çevresi sivri uçlu metal bir malzemeyle kazımak suretiyle çizilir. Özel sac kesme makineleriyle kesme işlemi yapılır. 16

25 a) Markalama gereçleri b) Sac kesme c) Sac delme Resim 2.2: Markalama gereçleri ve sac delme işlemi 17

26 2.4. Bara İşleme Baraların, panoya montajından önce pano ölçülerine göre kesilerek hazırlanması gerekir. Baraların pano malzemelerine bağlantı amacı ile bükülüp şekillendirilmesi esnasında kesitinin incelmemesine ve çatlamamasına dikkat edilmelidir. Standartlara göre baralar 45 dereceden daha fazla açı yapacak şekilde bükülmemelidir. Baralar pano gövdesine mesnet izolatörleri yardımı ile tutturulur. Bu izolatörlerin bağlantı kısımlarının kullanılan bara kesitine uygunluğunun tespiti önemlidir. Eğer bara mesnet izolatörüne delinerek monte edilecek ise delik çapı izolatör cıvatasına uygun olarak yapılır. Devre kesici şalterlere bağlanacak baralar, malzeme ile birlikte satın alınabilir. Bunlar için ayrıca bara işlemeye gerek yoktur. Baralar üç fazı temsil edecek şekilde kırmızı, mavi ve sarı renklere boyanır. Resim 2.3: Panoya bara işleme 2.5. Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemelerinin Yerlerine Montajı Montaj İşlem Sırası Pano malzemeleri genellikle montaj aparatları ile (vida, cıvata vb.) ile birlikte satılırlar. Malzemelerin yerleştirilecekleri bölümün deliklerinin, bu montaj malzemelerine uygun olarak delinmiş olması gerekir. Malzeme montaj işlemlerini sırayla malzemelere göre inceleyelim. Sinyal lambası, üzerindeki renkli kapak sökülerek pano içinden takılır. Ucu ön kısmından çıkınca renkli kapak çevrilmek suretiyle sıkıştırılır. Ayrıca vidalama işlemine gerek yoktur. Enerji bağlama uçları pano içinde kalır. Ampermetreler ve voltmetre panonun ön kısmında kendileri için açılmış kare pencerelere önden arkaya doğru itilerek takılır. Ölçü aletlerinin gösterge kısımlarındaki çıkıntı, aletin cam bölümünün dışarıda kalmasını sağlar. Bu ölçü aletleri için panoya vidalama işlemi yapılmaz. Aletin pano içinde kalan kısımda pano sacına baskı yapacak şekilde çalışan sıkıştırma vidaları vardır. Ölçü aletleri bu vidalar sayesinde panoya montaj edilir. 18

27 Voltmetre komitatörü ve paket şalterler, panonun arka kısmından kumanda ucu ön tarafta kalacak şekilde takılır. Pano sacında bunlar için milleri genişliğine delik açılması yeterlidir. Malzemelerin gövdeleri pano önünden takılan iki adet vida ile montaj edilir. Konumları belirten durum etiketi, plastik muhafazası ve kavrama plastiği önden şalter mili üzerine geçirilir. Kavrama plastiği şalter mili göbeğine vidalanır. Enerji giriş çıkış uçları pano içinde kalır. Kesici şalterler kumanda kısmı ön tarafta kalacak şekilde monte edilirler. NH sigortaların (bıçaklı) altlıkları, pano gövdesinde ray üzerine tutturulur Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Bütün pano malzemeleri yerleştirilirken, pano gövdesinde kendileri için ayrılan pencere ve deliklere uygun olup olmadıklarına dikkat edilmelidir. Vida ve cıvatalar yavaşça ve yeterince sıkılmalıdır. Acele tavırlar malzeme gövdesinde fazla sıkmadan dolayı çatlaklar oluşturabilir. Ölçü aletlerini pano gövdesine yerleştirme işleminde sert darbelerden kaçınılmalıdır. Paket şalterlerin konumlarını belirten kısımdaki etiketin yanlış yerleşmemesine dikkat edilmelidir. Sinyal lambalarının yerine montajı sırasında renkli kapaklar söküldüğünde iç kısımdaki ampulün düşmemesine dikkat edilmelidir Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Madde 35-4) Arıza etkilerine karşı korunma: Üzerine bağlama aygıtları takılan çerçeveler ve bağlama dolapları yanıcı gereçlerden yapılmamalıdır. Ara bölmeler ve örtüler de güç tutuşabilen ve nem emmeyen (almayan) gereçlerden yapılmalıdır. Yalıtılmış bara uygulamalarında yalıtkanlar burada belirtilen hususlara uygun olmalıdır Topraklamalar Yönetmeliği Madde 9 a)toprağa olan bağlantılar 1) Topraklama tesisleri: Topraklama tesisleri, elektrik tesislerinin gelişimine göre koruma veya işletme amaçları için, birlikte veya ayrı ayrı kullanılabilir. 19

28 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ AG dağıtım pano malzemelerinin montajı İşlem Basamakları Pano bağlantı şemasını okuyunuz. Pano içinde, malzemelerin montaj yerini uygun standartlara göre tespit ediniz. Malzemelerin montaj yerlerini markalayınız ve deliniz. Malzemeleri yerine montaj ediniz. Öneriler Proje ve şemaları okurken sembollere dikkat ediniz. Malzeme montaj yerlerini tespit ederken, yerleştirilecek malzemenin boyutlarını göz önünde bulundurunuz. Montaj yerlerini markalamadan önce ölçülerin tam alındığına emin olunuz. Markalanmış yerlere delik açarken uygun ölçüde matkap ucu kullanınız. El matkabı kullandığınız yerlerde; delici ucun malzemeye dik konumda çalışmasını sağlayınız. Ucun kayarak kazaya sebep olmasını engellemiş olursunuz. Malzemeleri yerine monte etmeden önce ayrılan yerdeki deliklere uygunluğunu kontrol ediniz. Montaj sırasında malzemelere zarar verecek darbelerden kaçınınız. 20

29 ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz. 1) ( ) Panoya yerleştirilecek ölçü aletleri dahili tiplerde pano kapağına monte edilir. 2) ( ) Panoya yerleştirilecek devre kesici şalter kumandaları pano arkasına yerleştirilir. 3) ( ) Panolarda delinip kesilecek yerlerin işaretlenmesine markalama denir. 4) ( ) Standartlara göre baralar 45 dereceden daha fazla bükülmemelidir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 21

30 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 Uygun atölye ortamı ve araç-gereç sağlandığında; AG dağıtım pano malzeme bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırma şunlar olmalıdır; Örnek bir pano bağlantı şemasını sınıf ortamına getirerek arkadaşlarınızla malzeme yerleştirme düzenini ve bağlantılarını inceleyiniz. Bu konuda, pano malzeme montajı yapan iş yerlerinden şema ve bilgi edinebilirsiniz. İnternet ortamındaki arama motorlarından faydalanabilirsiniz. 3. AG DAĞITIM PANO MALZEMELERİNİN BAĞLANTILARI 3.1. Alçak Gerilim Dağıtım Pano Malzemeleri Prensip Şemaları Şekil 3.1: Kompakt şalterin ön ve arka görünüşü 22

31 A Ac 500V 50 HZ 25Amper Şekil 3.2: Dijital ampermetre ön ve arka görünüşü Resim3.1: Dijital voltmetre ve komitatörü Şekil 3.3: Akım transformatörü Resim 3.2: Sinyal lambaları ve bara mesnet izolatörü 23

32 3.2. Pano Bağlantı Şeması Akım trafosu Reaktif rolenin I-K uçlarına Voltmetre komitatörü Ana kesici şalter Termik manyetik şalterler Nötr barası Mesnet izolatörü Enerji girişi Çıkışlar 3.3. Malzeme Bağlantıları Şekil 3.4: AG dağıtım panosu ana ve yardımcı bölümleri Panoda yerlerine tespit edilen malzemelerin kablolama işlemlerinin ve kablo giriş çıkış bağlantılarının tekniğine uygun olarak yapılması gerekir. Şalter sigorta ölçü aletlerinin ve sinyal lambalarının kablo bağlantılarının ve bara bağlantılarının iyi bir şekilde yapılması panonun sağlıklı çalışması için önemlidir. 24

33 Malzemelerin bağlantı özellikleri birbirinden farklıdır. Bara ve kablo kesitlerinin seçimleri belirtilmediği takdirde, kullanılacak şalter akım değerlerine göre tespit edilerek, uygulama yapılır. Panoya montajı yapılan malzemelerin iletkenlerinin bağlanması 100 amperden büyük akımlı panolarda ve daha küçük akımlı panolarda farklılıklar gösterir. Yüksek akımlı panolarda sigorta, ana kesici ve yardımcı pano kesici şalterlerinin(100 amperden büyük ise) bağlantıları bara ile yapılır. Bu malzemelerin akım değerleri 100 amperden küçük ise uygun kesitli kablolarla yapılır. Ölçü aletleri, sinyal lambaları gibi yardımcı eleman bağlantıları kablolarla şekil verilerek düzgün bir formda yapılır Bağlantı İşlem Sırası Ana dağıtım pano bağlantısı; AG dağıtım panosu bara bağlantılı olarak yapılacaksa; öncelikle fazlara ve topraklama hattına ait baraların mesnet izolatörleri yardımı ile panoya tespit edilmiş olması gerekir. Ana dağıtım panolarında enerji giriş bağlantıları NH sigorta altlığına yapılmak üzere boş bırakılır.(kompakt şalterlerde bu işlem yoktur) Şalter çıkış bara veya kabloları akım transformatörlerinin içinden geçerek üst kısımdaki her faza ait baralara bağlanır. Akım transformatörlerinin sekonder uçları ampermetrelere esnek kablolarla bağlanır. İlave dağıtım panolarının bağlantısı ise; Enerji girişi ana panodaki baralardan alınarak NH sigorta altlıklarına bağlanır.(kompaktlarda bu işlem yok) NH sigorta altlıklarının çıkışından alınan bağlantı, ilgili dağıtım tablolarına ait paket veya kompakt şalterlere verilir. Şalter çıkışları tablo çıkış klemenslerine bağlanır veya NYY kablo ile ilgili dağıtım tablosuna bağlanır. Klemense bağlanacak tüm kablolara bağlantı şemasına uygun numara halkası takılır. Sinyal lambalarına ilgili şalterin çıkış fazları bağlanır ve nötr barasından alınan nötr kablosu da paralel olarak dağıtılır. Pano malzemelerinin elektriki olmayan tüm metal aksamları topraklama barasına bağlanır. Topraklama barası da topraklayıcıya bağlanır. 25

34 3.5. Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Bağlantısı yapılacak tüm pano malzemeleri için uygun el takımı seçilmelidir. Malzemelere bağlanacak kabloların yalıtkanları uygun boyutta soyulmalıdır. Malzemelerin kablo bağlantıları yapılırken vidaları yavaşça ve yeterince sıkılmalıdır. Aşırı sıkıştırma kablonun kesilmesine neden olabilir. Gevşek bağlantı elektrik akımına karşı direnç oluşturarak veya ark oluşumuna sebep olarak malzeme kontaklarında aşırı ısınmalar meydana getir ve sistemin arızalanmasına yol açar. Gevşek bağlantı olmamasına dikkat edilmelidir. Klemenslere bağlanan tüm kablolara bağlantı şemasına uygun numara halkası takılmalıdır Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Madde 62- Kuvvetli akım tesislerinde çalışan görevlilere, çalıştığı kuruluş ya da işletme tarafından yapacağı iş ve yükümlülükler konusunda bilgi verilecek ve gerekli açıklamalar yapılacaktır. Geçici olarak ya da gözetim altında tehlikesiz işlerde çalışanlara yapacakları işlere ilişkin yönerge verilmesi gerekir. Yaptırılan iş, sağlık ve yaşam için tehlikeli ise, iş yaptıran, çalışanları gerekli koruyucu malzemelerle donatmak zorundadır. Tesisin uygun noktalarında, kaza durumlarında gerekli olacak ilk yardım malzemeleri ve kurtarma aygıtları her an güvenle kullanılabilir durumda hazır bulundurulacaktır Topraklamalar Yönetmeliği Madde 9 a) Toprağa olan bağlantılar: 2) Topraklama tesisin her bir kısmının (işletme elemanı) seçimi ve kurulması ile ilgili, aşağıdaki hususlar sağlanmalıdır. Topraklayıcının yayılma direnci değeri koruma için gerekli koşullara ve tesisin işletmesine uygun olmalı, ayrıca topraklayıcının fonksiyonu değişmeden kalabilmelidir. Her bir kısım beklenen dış etkilere karşı dayanıklı olmak üzere yeteri kadar sağlam olmalı ve mekanik koruma ile donatılmalıdır. 26

35 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ AG dağıtım malzeme bağlantılarını yapmak. İşlem Basamakları Pano bağlantı şemasını okuyunuz. Bağlantı iletkenlerini hazırlayınız. Malzemelerin bağlantılarını düzgün bir şekilde yapınız. Topraklama bağlantısını yapınız. Bağlantıların doğruluğunu son defa kontrol ediniz. Öneriler Şemaları okurken sembollere dikkat ediniz. Akım yollarını takip ediniz. Bağlantı iletkenlerini uygun boyutta kesiniz. Malzemeler arasındaki bağlantı iletkenlerine şekil verirken 90 dereceden fazla bükmemeye dikkat ediniz. Bağlantının doğruluğunu pano bağlantı şemasından kontrol ediniz. Malzemelerin elektriki olmayan metal kısımlarının topraklama işlemini topraklama barasına yapınız. Topraklama işleminde ve malzeme bağlantılarında gevşek bağlantı olmamasına dikkat ediniz. 27

36 ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz. 1) ( ) Pano bağlantı şeması, pano üzerine asılmalıdır. 2) ( ) Ana sigorta çıkışı ana kesici şaltere bağlanır. 3) ( ) Sinyal lambalarının iki ucu birden nötr barasına bağlanır. 4) ( ) Malzeme bağlantıları standarda uygun kablo ile yapılır. Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 28

37 ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 4 Uygun atölye ortamı ve araç-gereç sağlandığında AG dağıtım panosunun yerine montaj ve bağlantılarını hatasız olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırma şunlar olmalıdır; Panolarda alınan emniyet ve güvenlik tedbirlerini araştırımız. Araştırmanızı arkadaşlarınıza sununuz. Bu konuda, pano imalat ve montajı yapan iş yerlerinden bilgi edinebilirsiniz. İnternet ortamındaki arama motorlarından faydalanarak pano imalat ve montajı ile ilgili firma sitelerini ziyaret edebilir, firmaların iletişim adreslerine elektronik posta yollayabilirsiniz. 4. AG DAĞITIM PANOLARININ YERLERİNE MONTAJI 4.1. Alçak Gerilim Pano Montaj Yerleri Dâhilî Tip Montaj Bina içine veya pano evi içine yapılan montajlardır. Pano için tesis edilmiş 10 cm yüksekliğindeki platform üzerine montaj edilir. Pano önünde en az 90 cm lik boşluk bulunmalıdır Haricî Tip Montaj Açık havada bina veya koruma evi dışına yapılan montajlardır. Buralara montaj edilecek dağıtım panolarının açık hava tipinde imal edilmiş olması gerekir. Bu panolar ayrıca bir sacdan koruyucu dolap içine alınırlar. Koruyucu dış dolap, en az 2 mm kalınlığında sacdan yapılacaktır. Bu dolabın yüzeylerinde 4x40 mm yassı demirden pekiştirme çaprazları ve ön yüzeylerinde açılıp kapanabilir iki kanatlı kilitli kapıları olmalıdır. Koruyucu dolapların üst sacı yağmur ve kar birikmesine karşı arkaya doğru 15 derece eğik olmalıdır. Koruyucu dolabın kablo giriş deliklerinin su girmesine karşı yalıtılması gerekir. 29

38 4.2. Alçak Gerilim Pano Montaj Platform Özelliği Dahili tip panoların oturtulacağı platformlar, düz zemin üzerine 10 cm yükseklikte yapılmış beton kaideden oluşur. Harici tip panoların oturtulacağı platformlar düz zemin üzerine 40 cm yükseklikte yapılmış beton kaideden olur. Harici tip panolara ait platformları kurarken yağmur suyunun birikmeyeceği ve sel, su baskını gibi tehlikelerin olmadığı zeminlerin seçilmesine gayret edilmelidir Alçak Gerilim Pano Yerine Montajı Yapma Yerine Montaj İşlem Sırası Platform üzerine bırakılan bağlantı unsurların pano montaj deliklerine uygun olup olmadıklarına bakılarak pano platform üzerine yerleştirilir. Pano cıvata ve somunları asitsiz vazelin ile vazelinlenerek takılır. Cıvatalar uygun bir darbe ile sıkıştırılır. Topraklama iletkeni pano topraklama barasına bağlanır Montajda Dikkat Edilecek Hususlar Taşıma sırasında panoya monte edilmiş malzemelerin zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Taşıma ve montaj sırasında pano sacının çizilmemesine dikkat edilmelidir. Bu hata sacın paslanmasına ve pano bağlantılarının daha çabuk yıpranmasına neden olur. Platformun üzerinin temiz olmasına bakılıp panonun yerine iyi oturup oturmadığına dikkat edilmelidir. Kullanılan tüm cıvatalar vazelinlenmeli ve somunlar rondela ile birlikte sıkılmalıdır. Tüm işlemler için uygun el takımları kullanılmalıdır. 30

39 4.4. Alçak Gerilim Pano Giriş Çıkış Bağlantıları Bağlantı Bara ve Kablo Özellikleri Pano giriş ve çıkışlarının enerji bağlantılarında genellikle NYY tipi kablolar kullanılır. Bu kablolar bir veya çok telli damarlar V4 plastiğiyle yalıtılmış, her damar farklı renkte yapılmıştır. Ortak dolgu malzemesi yumuşak yapıdadır. Dış kılıf KV5 plastiğinden ve siyah renklidir. Panoların tesis içindeki çıkış bağlantı kablolarının kesitleri 16 mm 2 den büyük ise özel kanallar içinde baralar yardımı ile yapılır Bağlantı İşlem Sırası Kablo pabuçları kullanılan iletken kesitlerine ve giriş yapılacak malzemenin sıkıştırma çeşidine uygun olarak seçiniz. Giriş ve çıkışlara ait iletkenlerin uçların kablo pabuçlarına uyacak şekilde soyunuz. Kablo pabuçlarını iletkenlere takarak kablo pensiyle iyice sıkınız. Giriş kablolarını bağlayınız. Pano çıkış kablolarını bağlantı şemasına uygun olarak bağlayınız Bağlantıda Dikkat Edilecek Hususlar Giriş ve çıkış kabloları bağlantı yerinden sarkmayacak şekilde kısaltılmalıdır. Kablo pabuçları iletken kesitlerine ve giriş yapılacak malzemenin sıkıştırma çeşidine uygun olarak seçilmelidir.. Kablo uçları kablo pabuçlarına uygun boyutta soyulmalıdır. Pabuç sıkıştırma işleminde mutlak suretle kablo pensi kullanılmalıdır Alçak Gerilim Pano Malzeme Çalışma ve Test Ayarları Alçak gerilim panoları işletmeye alınmadan önce bazı testlerden geçirilmesi gerekir. Bunlar panoya, işletme akımı kadar akım yükleyen ve yalıtım değeri kadar gerilim yükleyen cihazlarla yapılır. Panonun dağıtım şalter çıkışları kısa devre edilerek ana şalter girişinden akım test cihazı ile işletme akımı uygulanır ve pano akımın taşıyan malzemelerin işletme akımı şartlarında görev yapıp yapmadıklarına bakılır. 31

40 Yalıtım test cihazı ile, pano ana şalteri üzerinden 1kV değerinde gerilim uygulanır ve pano malzemelerinin yalıtımının sağlamlığı kontrol edilir. Pano gövdesine gerilim atlamaları olup olmadığına bakılır. AG dağıtım pano giriş ve çıkış şalteri ON( açık), OFF( kapalı), TRİP( ortada durumlarına getirilerek denenir. Resim 4.1: Akım test cihazının kontrol ve akım bağlantı kısmı 32

41 Resim 4.2: Gerilim test cihazı 4.6. Alçak Gerilim Pano Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri Ana panoda gerilim taşıyan çıplak kısımlar tesadüfi dokunmaya karşı muhafaza altına alınmalıdır. Gerilim taşıyan kısımlar muhafaza altına alınmamış ise çıplak kısımlar ile oda hududu arasında en az 1 metre mesafe bırakılacaktır. Her iki yanda çıplak kısım mevcut ise ara yerin genişliği 2 metre olmalıdır. Panonun önünde en az 90 cm lik boş bir geçit yeri bırakılmalıdır. Pano üzerine ölüm tehlikesi levhası asılmalıdır. Panonun elektriki olmayan tüm metal aksamları topraklanmalıdır. Pano arkasındaki servis geçidin zemini PVC ile kaplanmalıdır. Yetkisiz kişilerin müdahalesini engellemek için pano kafes kilidi sürekli kilitli tutulmalıdır. 33

42 4.7. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Madde 35 e) Kısa devre etme ve topraklama: Çıkış hatlarının topraklanmasında kullanılan topraklama donatımı hücre içindeki öteki aygıtları topraklamıyorsa, gerektiğinde topraklama ve kısa devre etme düzenlerini bağlamak için hücrede ya da aygıtlar üzerinde sabit bağlantı yapmaya uygun çıplak bölümler bırakılmalıdır. Hücrelere girmeden topraklama sağlanabilmelidir. Hücre kapısı bağlama sırasında açık olabilir Topraklamalar Yönetmeliği Madde 9 b) Topraklayıcı ( topraklama elektrodu) : 1- Topraklayıcı olarak aşağıdaki elemanlar kullanılabilir. Çubuk topraklayıcı (topraklama elektrodu) Şerit veya örgülü illetken topraklayıcı Levha topraklayıcı (kullanılması tavsiye edilmez) Temel topraklayıcı Toprağa gömülü beton içindeki demir donatı Not: Özellikle çelik kafes yapıların tüm metal kısımları iyi bir topraklama etkisi elde edecek şekilde topraklanmalıdır. 34

43 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ AG dağıtım pano yerine montajını yapmak. İşlem Basamakları Alçak gerilim dağıtım pano montaj yerini tespit ediniz. Alçak gerilim dağıtım panosu için betondan platform yapınız. Panoyu platforma oturtunuz. Pano giriş bağlantısını yapınız. Pano çıkış bağlantısını yapınız. Pano topraklamasını yapınız. Pano malzemeleri çalışma testini yapınız. Pano kapaklarını kilitleyiniz. Öneriler Montaj işlemleri süresince iş eldiveni kullanınız. Pano montaj yerini tespit ederken güvenlik kurallarını sağlayacak bir yer olmasına dikkat ediniz. Pano platformunu ölçülere uygun yapınız. Pano montajında uygun anahtar ve montaj takımları kullanınız. Pano test ve ayarını işletme şartlarına uygun yapınız. Elektrik tesislerinde en önemli unsurun insan hayatı olduğunu unutmayarak; emniyet ve güvenlik tedbirlerine uyunuz. 35

44 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME E A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. 1) ( ) Harici tip montaj bina içine yapılan montajdır. 2) ( ) Harici tip montajda platform 15 derece eğik olmalıdır. 3) ( ) Montaj yapıldıktan sonra pano gövdesi topraklanmalıdır. 4) ( ) Bağlantıda kullanılan malzemeler elektriksel yalıtım için vazelinlenir. 5) ( ) Pano giriş kabloları NYY tipi olmalıdır. 6) ( ) Montajda pano önünde en az 90 cm geçit yeri bırakılmalıdır. Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. 36

45 ÖĞRENME FAALİYETİ-5 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ -5 Uygun atölye ortamı ve araç-gereç sağlandığında; kompanzasyon pano ve malzemelerini hatasız olarak seçebileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyete başlamadan önce yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: Kompanzayon pano ve kullanılan malzeme özelliklerini araştırınız. Araştırma işlemleri için internet ortamını, bu konuda yayımlanmış olan firma kataloglarını inceleyiniz. Ayrıca bu panoların imalat ve bakım işlerini yapan iş yerlerinden bilgi edinebilirsiniz. 5. KOMPANZASYON PANO VE MALZEMELERİ 5.1. Kompanzasyon Panosu Tanımı ve Görevi AG şebekelerinde güç katsayısını düzeltmek maksadıyla kullanılan araç ve gereçlerin yerleştirildiği panolardır. Bu panolar, kondansatör bataryalarının ve bunları kontrol etmekle görevli elektronik, elektromanyetik cihazların özel metal korunaklarıdır. 37

46 Yapım Malzemesi Resim 5.1: Kompanzasyon panosu dış ve içinden görünüş Kompanzasyon panoları 2 mm kalınlığındaki DKP sacdan imal edilirler. Bir kat astar iki kat fırın boya ile boyanırlar. Son iki kat boyası genellikle gri renkte olur. Panolarda kullanılan tüm vida, cıvata somun ve rondelalar paslanmaz cinstendir. Harici tiplerde DKP sac soğuk çekilmiş olarak kullanılır Boyutları Kompanzasyon panoları dağıtım panolarının hemen yanında veya onlarla aynı gövdeyi paylaşacak şekilde montaj edildiklerinden genellikle aynı boyda imal edilirler. Kompanzasyon panosu kısa ise montajda dağıtım panosunun üst kısmına hizalanarak platforma oturtulur Özellikleri Bu panolar şebekenin güç katsayısını düzeltmekle görevli kondansatör guruplarının kontrol edildiği birimlerdir. Harici ve dahili tip oluşuna göre yapım şekillerinde farklılıklar vardır. Harici tipler sadece önden kapaklı iken dahili tipler önden ve arkadan kapaklıdırlar. 38

47 5.2. Kompanzasyon Pano Malzemeleri ve Özellikleri Baralar Tanımı ve Görevi % 99 saf elektrolitik bakırdan yapılan yuvarlak ve dikdörtgen kesitli iletkenlerdir. 100amperden büyük sigorta ve şalterlerin bağlantılarında kullanılır. Uygulamada genellikle pano bağlantıları 60 Amperden sonra baralarla yapılır Boyutları Resim 5.2: Kompanzasyon panosunda baralar Baralarla bağlanacak şalter ve sigortaların kontak bağlantı baraları malzeme ile birlikte işlenmiş olarak satılır. Diğer baralar pano genişliğinde ve en az 30x5 mm olmak üzere işlenmelidir. Kompanzasyon panolarında bara seçiminde, çekilen akımın %20 fazlasına göre hesaplama yapılmalıdır İletkenler Dahili ve harici tip kompanzasyon panolarında, kondansatör ile kontaktör arasındaki bağlantılar kablolar ile yapılır. Kesiti 1,5-2, mm 2 tek telli imal edilir.16 mm 2 den yukarısı için baralar kullanılır. Kompanzasyon panosu ile dağıtım panosu arasındaki bağlantı bara veya kablo ile yapılır. Bir veya çok damarlı olarak yapılır. V 4 plastiğiyle yalıtılmıştır. 1x4mm 2 den 1x400mm 2 ye, 2x1,5 mm 2 den 2x240mm 2 ye 3x1,5 mm 2 den 3x400mm 2 ye 4x1,5 mm 2 den 4x240mm 2 ye kadar üretilirler. 39

48 Akım Transformatörleri Görevi Dağıtım panosundan çekilen tesis akımı içinden geçecek şekilde montaj edilmişlerdir. Siteme bağlanan akım transformatörünün sekonder uçları kompanzasyon panosundaki reaktif güç rölesi akım girişlerine bağlanır. Sistemin akımını ölçmek için bağlanmış akım transformatörlerinin her hangi birinin sekonderinden reaktif güç rölesi için paralel alınmamalıdır. Kompanzasyon panosundaki reaktif güç rölesi için dağıtım panosunda ayrı bir akım transformatörü bulundurulur. (Resim 5.3 e bakınız) Hata Sınıfı Resim 5.3: Reaktif röleye ait bir akım transformatörü 0,2 sınıfı 0,5 sınıfı 1 sınıfı ve 3 sınıfı olarak ayrılırlar. 0,2 sınıfı en hassas olanlarıdır. Laboratuvar ölçümlerinde 0,2 sınıfı akım transformatörleri kullanılır. Teknik uygulamada ölçme için 1 sınıfı akım transformatörleri, koruma için 3 sınıfı akım transformatörleri kullanılır Dönüştürme oranı Akım transformatörlerinin sekonderleri 5 amper olmak üzere primerleri; amperdir Şalterler Tanımı ve Görevi Kompanzasyon panolarında şalterler, devre kesici olarak kullanılır. Kompanzasyon sisteminde kullanılan şalterler kumanda ettikleri kondansatör gurubu toplam akımının 1,3 katı değerinde seçilirler. Kompakt veya yük kesici şalterler kullanılır. 40

AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ

AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ AG DAĞITIM PANO VE MALZEMELERİ Ana dağıtım panosu ile tesisin enerjisi tek bir panodan kontrol edilebilir. Fabrika, atölye ve iş yerlerinde elektrik enerjisinin ana dağıtımının yapıldığı panolardır. Trafosuz

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME SOĞUK SU HAZIRLAMA (CHİLLER) GRUBU MONTAJI ANKARA 2008 Milli Eğitim

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ

ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ AALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun atölye ortamında, standartlara ve elektrik iç tesisleri ve topraklamalar yönetmeliğine

Detaylı

12. ÜNİTE AYDINLATMA DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ

12. ÜNİTE AYDINLATMA DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ 12. ÜNİTE AYDINLATMA DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ KONULAR 1. İlgili İç Tesisat Yönetmelik Maddelerinin İncelenmesi 2. Tablo Çeşitleri 3. Tablo Montajında Kullanılan Gereçler 4. Dağıtım Tablo Şemalarının

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC ORTA KAYIT ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun atölye ortamında, standartlara ve elektrik iç tesisleri yönetmeliğine uygun olarak, kablo döşeme malzemelerini

Detaylı

Tesisinizde yapılan ölçüm ve değerlendirmeler sonucu ekteki Elektrik İç Tesisat Muayene Raporu düzenlenmiştir.

Tesisinizde yapılan ölçüm ve değerlendirmeler sonucu ekteki Elektrik İç Tesisat Muayene Raporu düzenlenmiştir. United Industrial Management and Engineering Services 0216 452 89 56-0262 751 45 25 Tarih : Sayı : Konu : Elektrik İç Tesisat Muayene Raporu FİRMA: Sayın, Tesisinizde yapılan ölçüm ve değerlendirmeler

Detaylı

SAĞLIK BAKANLIĞI ALÇAK GERİLİM ELEKTRİK PANO ve TABLOLARI

SAĞLIK BAKANLIĞI ALÇAK GERİLİM ELEKTRİK PANO ve TABLOLARI SAĞLIK BAKANLIĞI ALÇAK GERİLİM ELEKTRİK PANO ve TABLOLARI KONU VE KAPSAM: Alçak gerilim dağıtım panoları, bina içinde kullanılan, zemine montajlı, serbest dikili tip olarak prefabrik standart fonksiyonel

Detaylı

19. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI

19. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI 19. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI KONULAR 1. KUVVET DAĞITIM TABLOSUNDAKİ MALZEMELER VE ÖZELLİKLERİ 2. KUVVET DAĞITIM TABLOSUNDAKİ BAĞLANTILAR 19.1 KUVVET DAĞITIM TABLOSUNDAKİ MALZEMELER VE ÖZELLİKLERİ

Detaylı

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK. Elektrik tesisat kontrolleri

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK. Elektrik tesisat kontrolleri ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK Elektrik tesisat kontrolleri 1 Topraklama ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMALAR YÖNETMELİĞİ (R.G. 21.08.2001 24500) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Alçak Gerilim Tesislerinde Topraklama Topraklama

Detaylı

12. ÜNİTE ELEKTRİK TESİSLERİNDE BAĞLANTI HATLARI DAĞITIM TABLOSU VE SAYAÇ

12. ÜNİTE ELEKTRİK TESİSLERİNDE BAĞLANTI HATLARI DAĞITIM TABLOSU VE SAYAÇ 12. ÜNİTE ELEKTRİK TESİSLERİNDE BAĞLANTI HATLARI DAĞITIM TABLOSU VE SAYAÇ KONULAR 1. ELEKTRİK TESİSLERİNDE BAĞLANTI HATLARI (ANA KOLON, LİNYE, SORTİ) 2. DAĞITIM TABLOSU (AYDINLATMA) VE BAĞLANTISI 3. DAĞITIM

Detaylı

ALÇAK GERİLİM ŞEBEKELERİ TOPRAKLAMALARI TT SİSTEMİ

ALÇAK GERİLİM ŞEBEKELERİ TOPRAKLAMALARI TT SİSTEMİ ALÇAK GERİLİM ŞEBEKELERİ TOPRAKLAMALARI Tesisat yönetmelikleri, alçak gerilim şebekelerinde kullanılmak üzere, temel olarak üç çeşit topraklama bağlantısı bildirmektedir. Bağlantı şekillerini belirleyen

Detaylı

ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ

ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ 1 GENEL 1.1 Alçak Gerilim elektrik panoları montaj edilecek yere uygun, çalışma şartlarına göre izolasyon seviyesi sağlanmış, kısa devre şartlarına elektriksel

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ CAM VE CAM ÇITASI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

YATAY SİGORTALI YÜK AYIRICILAR

YATAY SİGORTALI YÜK AYIRICILAR Giriş VOLTRANO Markalı Yatay Sigortalı yük ayırıcılarda, güvenirlik ve performans sağlamak için en son teknoloji kullanılır. Yatay Sigortalı Yük ayırıcılar TS EN 60647-3 de belirtilen şartlara ve ölçülere

Detaylı

Kusursuz bir onarım ancak cihazın tamamı gerekli olduğu her zaman zarar verilmeden sökülebiliyorsa mümkündür.

Kusursuz bir onarım ancak cihazın tamamı gerekli olduğu her zaman zarar verilmeden sökülebiliyorsa mümkündür. Kurulum yalnızca uzman personel tarafından yapılabilir. Tüm iş adımları sırasıyla eksiksiz olarak uygulanmalı ve kontrol edilmelidir. Geçerlilik kapsamı Bu kurulum kılavuzu aşağıdakiler için geçerlidir:

Detaylı

Y-0056 PANO MONTÖRLÜĞÜ EĞİTİM SETİ

Y-0056 PANO MONTÖRLÜĞÜ EĞİTİM SETİ Pano Montörlüğü Eğitim Seti, elektrik - elektronik alanında, bina iç - dış elektrik tesisatları, zayıf akım, kuvvetli akım, aydınlatma vb. panolarının tasarımı, malzemelerin yerleştirilmesi, bara ve kabloların

Detaylı

Samet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011

Samet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011 Samet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011 1 KompanzasyonSistemlerinde Kullanılan Elemanlar Güç Kondansatörleri ve deşarj dirençleri Kondansatör Kontaktörleri Pano Reaktif Güç Kontrol

Detaylı

Ri4Power ISV dağıtım panosu

Ri4Power ISV dağıtım panosu Ri4Power ISV dağıtım panosu Dikili tip dağıtım panosu Modüler pano sistemi TS 8, bkz. sayfa 75 Sistem panosu SE 8, bkz. sayfa 81 Montaj setleri, bkz. sayfa 298 Duvar tipi dağıtım panosu Temel kompakt kumanda

Detaylı

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEDBİRLERİ

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEDBİRLERİ ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEDBİRLERİ Elektrik Tesisatı cins ve hacmine göre ehliyetli elektrikçiler tarafından tesis edilerek bakım ve işletmesi sağlanmalıdır. Bu hususta Elektrik

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC KEPENK ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

SERTİFİKA NUMARASI ATLT771414

SERTİFİKA NUMARASI ATLT771414 SERTİFİKA NUMARASI ATLT771414 ATLASCert / 1/9_14.04.2017 Tarih 14 Nisan 2017 0:00 Geçerlilik süresi: 14.04.2018 tarihinde yenilenmelidir! Sorumlu personel verileri oda kayıt Ad Soyad Sinan EVKAYA Ünvanı

Detaylı

Elektriği tanıtmak, tehlikelerini belirlemek ve bu tehlikelerden korunma yolları hakkında bilgilendirmek II. Bölüm

Elektriği tanıtmak, tehlikelerini belirlemek ve bu tehlikelerden korunma yolları hakkında bilgilendirmek II. Bölüm 23 29 slayt Nİ1103266 TEKNİK UYGULAMALARDA ELEKTRİK TEHLİKELERİ ve İSG AMAÇ: Elektriği tanıtmak, tehlikelerini belirlemek ve bu tehlikelerden korunma yolları hakkında bilgilendirmek II. Bölüm 2016 GÜZ

Detaylı

TESİSAT BİLGİSİ DERSİ DERS NOTLARI

TESİSAT BİLGİSİ DERSİ DERS NOTLARI TESİSAT BİLGİSİ DERSİ DERS NOTLARI 11.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 3. SIVA ÜSTÜ TESİSAT 3.1. DÜBELLER Dübel, plastikten yapılmış tutturma gerecine denir. Dübeller, beton ve duvar

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ ANKARA, 2009 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve

Detaylı

TOPRAKLAMA VE POTANSİYEL SÜRÜKLENMESİ

TOPRAKLAMA VE POTANSİYEL SÜRÜKLENMESİ TOPRAKLAMA VE POTASİYEL SÜRÜKLEMESİ Genel bilgi Generatör, transformatör, motor, kesici, ayırıcı aydınlatma artmatürü, çamaşır makinası v.b. elektrikli işletme araçlarının, normal işletme anında gerilim

Detaylı

16. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ

16. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ 16. ÜNİTE KUVVET DAĞITIM TABLOLARI YAPIM RESİMLERİ KONULAR 1. Kuvvet Dağıtım Tabloları ve Bağlantı Şemaları 2. Pano ve Tablolarla İlgili Özel ve Teknik Şartnameler 3. Çizilen Projelere Ait Dağıtım Tablolarının

Detaylı

EAE Elektroteknik A.Ş. bu katalog içinde yer alan bilgilerde haber vermeksizin değişiklik yapma hakkını saklı tutar.

EAE Elektroteknik A.Ş. bu katalog içinde yer alan bilgilerde haber vermeksizin değişiklik yapma hakkını saklı tutar. GENEL TANITIM 2 EAE Elektroteknik A.Ş. bu katalog içinde yer alan bilgilerde haber vermeksizin değişiklik yapma hakkını saklı tutar. PanelMaster Tip Testli Alçak Gerilim Kuvvetli Akım Panoları PanelMaster

Detaylı

MANUEL - İLLER BANKASI TİPİ TRAFO/REDRESÖR ÜNİTESİ (0-60 V / 50 A)

MANUEL - İLLER BANKASI TİPİ TRAFO/REDRESÖR ÜNİTESİ (0-60 V / 50 A) MANUEL - İLLER BANKASI TİPİ TRAFO/REDRESÖR ÜNİTESİ (0-60 V / 50 A) Üniteye ait devre şaması ekte verilmiştir. Devre elemanları şöyledir: a1 Otomat, G tipi; 16 A a2 Otomat, L tipi ;2*40 A SP1/SP2 Surge

Detaylı

ĐSTANBUL A ve B STÜDYOLARI TELESKOPĐK ve HOĐST IŞIK ASKI SĐSTEMĐ ĐLE DĐMMER SĐSTEMĐ ELEKTRĐK ve MEKANĐK ALT YAPISI TEKNĐK ŞARTNAMESĐ

ĐSTANBUL A ve B STÜDYOLARI TELESKOPĐK ve HOĐST IŞIK ASKI SĐSTEMĐ ĐLE DĐMMER SĐSTEMĐ ELEKTRĐK ve MEKANĐK ALT YAPISI TEKNĐK ŞARTNAMESĐ ĐSTANBUL A ve B STÜDYOLARI TELESKOPĐK ve HOĐST IŞIK ASKI SĐSTEMĐ ĐLE DĐMMER SĐSTEMĐ ELEKTRĐK ve MEKANĐK ALT YAPISI TEKNĐK ŞARTNAMESĐ 1:TELESKOPĐK ve HOĐST IŞIK ASKI SĐSTEMĐ ĐLE DĐMMER SĐSTEMĐ ELEKTRĐK

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ SAÇLARIN KENARLARINI BÜKME ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ

13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ 13. ÜNİTE AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜLMESİ KONULAR 1. Akım Ölçülmesi-Ampermetreler 2. Gerilim Ölçülmesi-Voltmetreler Ölçü Aleti Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar: Ölçü aletlerinin seçiminde yapılacak ölçmeye

Detaylı

YÜKSEK GERİLİM ELEMANLARI. Prof. Dr. Özcan KALENDERLİ

YÜKSEK GERİLİM ELEMANLARI. Prof. Dr. Özcan KALENDERLİ YÜKSEK GERİLİM ELEMANLARI Prof. Dr. Özcan KALENDERLİ Yüksek Gerilim Elemanları A. Temel Elemanlar; 1. Generatörler 2. Transformatörler 3. Kesiciler 4. Ayırıcılar 5. İletim Hatları 6. Direkler 7. İzolatörler

Detaylı

AKSİYEL FAN HIZ KONTROL ÜNİTESİ

AKSİYEL FAN HIZ KONTROL ÜNİTESİ AKSİYEL FAN & HIZ KONTROL ÜNİTESİ SFW0S 300 BROŞÜR TEKNİK ÖZELLİKLER SALİKS SFW0S 300 Fan yaygın olarak pano ve server odaları, elekrik panoları gibi endüstriyel makine soğutmalarında, aynı zamanda yaşamsal

Detaylı

Elektrik İş Güvenliği ve Mevzuatı

Elektrik İş Güvenliği ve Mevzuatı Elektrik İş Güvenliği ve Mevzuatı TOPRAKLAMA 2017-2018 Güz Dönemi Topraklama Topraklama işletme akımı devresinin bir noktasının veya bir tesisin akım taşımayan iletken kısımları ile toprak arasında iletken

Detaylı

ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ

ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ ALÇAK GERİLİM DAĞITIM PANOLARI TEKNİK ŞARTNEMESİ 1 GENEL 1.1 Alçak Gerilim elektrik panoları montaj edilecek yere uygun, çalışma şartlarına göre izolasyon seviyesi sağlanmış, kısa devre şartlarına elektriksel

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Otomatik Tekrar Kapamalı Kesici. (Recloser)

Otomatik Tekrar Kapamalı Kesici. (Recloser) Otomatik Tekrar Kapamalı Kesici (Recloser) Üç kutuplu iki konumlu (açık - kapalı) Anahtarlama (kesme - kapama) vakum ortamında (vacuum interrupter) da hızlı tekrar kapamaya uygun tasarlanmıştır. Kesiciye

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNGÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNGÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNGÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME EV TİPİ SOĞUTUCULARIN DEVRE BAĞLANTI ŞEMALARI ANKARA 2008 Milli Eğitim

Detaylı

Otomatik Yük Ayırıcı

Otomatik Yük Ayırıcı Otomatik Yük Ayırıcı Teknik Özellikler: IEC standartlarına göre - E3 M2 Anma gerilimi (kv rms) 36 Anma akımı (A) 630 Anma kısa devre akım (ka) 12,5 Anma yalıtım düzeyi kv rms, 50Hz/1 dak. faz - toprak

Detaylı

7.1. Proje çizimlerinde A4 ve A3 kağıtlarına göre dosyalama işlemi

7.1. Proje çizimlerinde A4 ve A3 kağıtlarına göre dosyalama işlemi BÖLÜM 1 PROJE ÖN ÇALIŞMASI 1.Projenin Tanımı 2. Proje planlama 3.Tesisat projeleri 4.Şartnameler 4.1. Teknik şartname 4.2. Özel şartname 5. Proje çizimi ön hazırlıkları 6.Proje çiziminde kullanılan kağıtlar

Detaylı

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ KİLİM DOKUMA-2 Ankara, 2012 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya

Detaylı

FİRMA. Topraklama ölçümü, yıldırımdan korunma tesisat kontrolleri ve elektrik denetlemesi teknik raporları, yazımız ekindedir.

FİRMA. Topraklama ölçümü, yıldırımdan korunma tesisat kontrolleri ve elektrik denetlemesi teknik raporları, yazımız ekindedir. FİRMA. Talebiniz gereği; 01.09.1986 tarihinde Turgut Reis Mah. 4114sk. No :10 adresinde bulunan fabrikanızın topraklama ölçümleri, yıldırımdan korunma tesisat kontrolleri ile elektrik tesisat denetlemesi

Detaylı

ZAYIF AKIM TESİSLERİ VE ELEKTRİK TESİSAT PROJELERİ

ZAYIF AKIM TESİSLERİ VE ELEKTRİK TESİSAT PROJELERİ ZAYIF AKIM TESİSLERİ VE ELEKTRİK TESİSAT PROJELERİ Dersin Modülleri İç Tesisat Döşeme Teknikleri Çağırma Tesisatları Güvenlik Tesisatları Haberleşme ve Bildirim Tesisatları Zayıf Akım Tesisatı Arıza Tespiti

Detaylı

J R04. Montaj kılavuzu. Geçerlilik alanı. Taşıma. Ön Ön. Çarpmaları önlemek için merdiven rulosu kullanın. Ön, baş üstü görüntü.

J R04. Montaj kılavuzu. Geçerlilik alanı. Taşıma. Ön Ön. Çarpmaları önlemek için merdiven rulosu kullanın. Ön, baş üstü görüntü. Kurulum yalnızca uzman personel tarafından yapılabilir. Tüm iş adımları sırasıyla eksiksiz olarak uygulanmalı ve kontrol edilmelidir. Geçerlilik alanı Bu montj kılavuzunun geçerli olduğu model: 1001, 1002

Detaylı

15. ÜNİTE ÖRNEK KUVVET TESİSAT UYGULAMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI

15. ÜNİTE ÖRNEK KUVVET TESİSAT UYGULAMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI 15. ÜNİTE ÖRNEK KUVVET TESİSAT UYGULAMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI KONULAR 1. Küçük Bir Atölyenin Kuvvet Tesisat Projesinin Hazırlanması 2. Asma Katlı Bir İş Yerinin Aydınlatma ve Kuvvet Projesinin Hazırlanması

Detaylı

Resmi Gazete; 01 Aralık 1988; sayı 20006

Resmi Gazete; 01 Aralık 1988; sayı 20006 Resmi Gazete; 01 Aralık 1988; sayı 20006 TEBLİĞLER Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ndan: 16/2/1983 tarihli ve 17961 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olan Bakanlığı mız tebliği aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Detaylı

AŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri

AŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri Koruma Röleleri AŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri Trafolarda meydana gelen arızaların başlıca nedenleri şunlardır: >Transformatör sargılarında aşırı yüklenme

Detaylı

Türkiye'den Dünya'ya PARAFUDR KULLANMA KILAVUZU

Türkiye'den Dünya'ya PARAFUDR KULLANMA KILAVUZU Türkiye'den Dünya'ya PARAFUDR KULLAMA KILAVUZU Yıl içerisinde yıldırım düşme olasılığı sıklığına, yıldırımın nasıl meydana geldiğine, binanızın bulunduğu yere ve korunmasını istediğiniz teçhizatınızın

Detaylı

Elektrikte Güç Faktörünün Düzeltilmesi Esasları. Önerge No: 2227/2010

Elektrikte Güç Faktörünün Düzeltilmesi Esasları. Önerge No: 2227/2010 Bireysel (teke tek) Kompanzasyon: Elektrikte Güç Faktörünün Düzeltilmesi Esasları Önerge No: 2227/2010 Devamlı olarak işletmede bulunan büyük güçlü tüketicilerin reaktif güç ihtiyacını temin etmek için

Detaylı

İLETKEN BAĞLANTILARI. http://www.meslekidenetim.com/ HAZ MUSTAFA ERDİL-ÜMİT AYAZ

İLETKEN BAĞLANTILARI. http://www.meslekidenetim.com/ HAZ MUSTAFA ERDİL-ÜMİT AYAZ İLETKEN BAĞLANTILARI A. TESİSATTA KULLANILAN İLETKENLER a.tanım: Elektrik akımını kolayca taşıyan maddelere iletken denir. Elektrik tesislerinde bakır, alüminyum, kalay, gümüş vb. gibi maddelerden yapılmış

Detaylı

TEDAŞ-MLZ(GES)/2015-060 (TASLAK) TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FOTOVOLTAİK SİSTEMLER İÇİN DC ELEKTRİK KABLOLARI TEKNİK ŞARTNAMESİ

TEDAŞ-MLZ(GES)/2015-060 (TASLAK) TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FOTOVOLTAİK SİSTEMLER İÇİN DC ELEKTRİK KABLOLARI TEKNİK ŞARTNAMESİ TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FOTOVOLTAİK SİSTEMLER İÇİN DC ELEKTRİK KABLOLARI TEKNİK ŞARTNAMESİ.. - 2015 İÇİNDEKİLER 1. GENEL 1.1. Konu ve Kapsam 1.2. Standartlar 1.3. Çalışma Koşulları

Detaylı

1-Proje çizimi; Görsel performans,görsel konfor, enerji sarfiyatı ve maliyet yönünden verimlilik göz önünde bulundurularak aydınlatma yapılmalıdır.

1-Proje çizimi; Görsel performans,görsel konfor, enerji sarfiyatı ve maliyet yönünden verimlilik göz önünde bulundurularak aydınlatma yapılmalıdır. Görsel performans,görsel konfor, enerji sarfiyatı ve maliyet yönünden verimlilik göz önünde bulundurularak aydınlatma yapılmalıdır. Projelerde EMO tarafından belirlenen semboller kullanılacaktır. Liste

Detaylı

Elektrik Tesisatında Kullanılan

Elektrik Tesisatında Kullanılan Elektrik Tesisatında Kullanılan Malzemeler KABLOLAR 0.6/1 kv PVC izoleli, çok damarlı, bakır iletkenli kablolar (NYY) KABLOLAR ANTĐGRON KABLO (NYM) KABLOLAR PVC izoleli, kılıfsız, tek damarlı bakır iletkenli

Detaylı

5SL6 Serisi Otomatik Sigortalar

5SL6 Serisi Otomatik Sigortalar 5SL6 Serisi Otomatik Sigortalar BETA Alçak Gerilim Devre Koruma Yeni 5SL6 serisi otomatik sigortaların kısa devre kesme kapasitesi 6 ka dir. Bu otomatik sigortalar, tüm Siemens otomatik sigortaların göstermiş

Detaylı

Güç Faktörünün İyileştirilmesi Esasları: KOMPANZASYON HAKKINDA GENEL BİLGİ Tüketicilerin normal olarak şebekeden çektikleri endüktif gücün kapasitif yük çekmek suretiyle özel bir reaktif güç üreticisi

Detaylı

ŞEBEKE BAĞLANTILI GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİNDE SAHA DENETİMLERİ

ŞEBEKE BAĞLANTILI GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİNDE SAHA DENETİMLERİ ŞEBEKE BAĞLANTILI GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİNDE SAHA DENETİMLERİ 28.02.2017 1 ŞEBEKE BAĞLANTILI GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİNDE SAHA DENETİMLERİ İçerik 1-TS EN 62446 Genel Bakış 2-TS EN 62446 Kapsamı ve Yardımcı

Detaylı

Sayfa 13-2 Sayfa 13-6

Sayfa 13-2 Sayfa 13-6 Sayfa -2 Sayfa -6 63A KADAR OTOMATİK SİGORTALAR 11P, 1P+N, 2P, 3P ve 4P modeller IEC anma akımı In: 1-63A IEC kısa-devre kapasitesi Icn: 10kA (1P+N için 6kA) Trip özellikli eğri: B, C, D modeller. 80-125A

Detaylı

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel

Detaylı

1. Ana topraklama terminalleri veya çubukları 2. Elektrikli ekipmanların temasa açık iletken kısımları 3. Genel iletken parçalar.

1. Ana topraklama terminalleri veya çubukları 2. Elektrikli ekipmanların temasa açık iletken kısımları 3. Genel iletken parçalar. SAĞLIK BAKANLIĞI TOPRAKLAMA SİSTEMİ KISIM 1 - GENEL İşin Tanımlanması: bu bölüm her enerji kaynağına topraklama tesis etmek ve aşağıdakileri içeren TN-S sistem düzenlemesine dayalı olarak, koruyucu topraklama

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 11. HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 11. HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 11. HAFTA İÇİNDEKİLER Sayaçlar Elektrik Sayaçları ELEKTRİK SAYAÇLARI Elektrik alıcılarının gücünü ölçen aygıt wattmetre, elektrik alıcılarının yaptığı

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ DEMİR VİTRİNLER ANKARA, 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

KAKR VE KABLOLAR. Yapılan araştırmalar 30 ma akım değerinin insan hayatının korunabileceği sınır değeri olduğu anlaşılmıştır.

KAKR VE KABLOLAR. Yapılan araştırmalar 30 ma akım değerinin insan hayatının korunabileceği sınır değeri olduğu anlaşılmıştır. KAÇAK AKIM KORUMA RÖLELERİ (KAKR) KAKR VE KABLOLAR İşletme elemanının aktif bölümlerinden, işletme yalıtkanı üzerinden aktif olmayan bölümlere, örneğin gövdeye işletme sırasında geçen akıma kaçak akım

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KADIN SPOR PANTOLON KALIBI ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

ÇELİK KONSTRÜKSYON PRİZMATİK DEPO YAPILARI

ÇELİK KONSTRÜKSYON PRİZMATİK DEPO YAPILARI ÇELİK KONSTRÜKSYON PRİZMATİK DEPO YAPILARI ÇELİK KONSTRÜKSYON PRİZMATİK DEPO YAPILARI ŞARTNAMELER PREFİ PREFABRİK YAPI ENDÜSTRİ BİLİŞİM VE TİCARET LTD.ŞTİ. 27/200 FORMLU TRAPEZOİDAL

Detaylı

TEKNİK BİLGİLER. www.korkmazmuhendislik.com.tr

TEKNİK BİLGİLER. www.korkmazmuhendislik.com.tr TEKNİK BİLGİLER www.korkmazmuhendislik.com.tr Firmamız, üstün nitelikli ileri teknoloji kullanan, etik değerlere saygılı, çağdaş dünyada multidisipliner çalışmanın önemini bilen, üretici bireylerin bilgi

Detaylı

SCHNEIDER ELECTRIC. Devre Kesiciler. Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu. Multi9 minyatür devre kesiciler

SCHNEIDER ELECTRIC. Devre Kesiciler. Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu. Multi9 minyatür devre kesiciler SCHNEIDER ELECTRIC Devre Kesiciler Türkçe Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Multi9 minyatür devre kesiciler Minyatür Devre Kesici Ürün Özellikleriyle ilgili Bilgiler: Minyatür devre kesici, aşırı yük ya da

Detaylı

Installationsanvisning J Köksfläkt DIPQ10/DIPQ13 Frihängande fläktar Driftsätt: Frånluft/återcirkulation

Installationsanvisning J Köksfläkt DIPQ10/DIPQ13 Frihängande fläktar Driftsätt: Frånluft/återcirkulation Kurulum yalnızca uzman personel tarafından yapılabilir. Tüm iş adımları sırasıyla eksiksiz olarak uygulanmalı ve kontrol edilmelidir. Geçerlilik kapsamı Bu kurulum kılavuzu aşağıdakiler için geçerlidir:

Detaylı

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK. Elektrik tesislerinde güvenlik - 1

ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK. Elektrik tesislerinde güvenlik - 1 ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK Elektrik tesislerinde güvenlik - 1 1 İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ 2.3. Tesisatlar 2.3.1. İlgili standartlarda aksi belirtilmediği

Detaylı

T150 MOTORLU SWG BAKIM VE KULLANIM KILAVUZU

T150 MOTORLU SWG BAKIM VE KULLANIM KILAVUZU T150 MOTORLU SWG BAKIM VE KULLANIM KILAVUZU 1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ TURNİKE GÜVENLİK TALİMATI TURNİKE KULLANIM TALİMATI T150 MOTORLU SWG TURNİKE TEKNİK ÖZELLİLERİ T150 MOTORLU SWG TURNİKE SİSTEM ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Raychem. Uygulama Talimatı EPP-1935-11/11-TR

Raychem. Uygulama Talimatı EPP-1935-11/11-TR Raychem Uygulama Talimatı EPP-1935-11/11-TR 36 kv Tek Damar XLPE İzoleli ve EN 50181 Bushinglere Göre Tasarlanmış 400 A Ekranlı, Ayrılabilir Bağlantı Sistemi Bushing Tipi : B (Fiş Tipi Bushing) Ürün Kodu

Detaylı

T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI I DENEY FÖYLERİ

T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI I DENEY FÖYLERİ T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI I DENEY FÖYLERİ Hazırlayan Arş. Gör. Ahmet NUR DENEY-1 ÖLÇÜ ALETLERİNİN İNCELENMESİ Kapaksız

Detaylı

DUYLAR. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Sertifikası

DUYLAR. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Sertifikası Giriş Elektrik Lamba Duyu, içine vidalanan lamba başlığı aracılığı ile elektrik lambasının beslenmesini ve elektrik devresine bağlanmasını sağlayan içi Edison vidalı düzendir. İlgili Standartlar TS EN

Detaylı

TOPRAKLAMA Topraklama,

TOPRAKLAMA Topraklama, TOPRAKLAMA Elektrik tesislerinde aktif olmayan bölümler ile sıfır iletkenleri ve bunlara bağlı bölümlerin, bir elektrot yardımı ile, toprakla iletken bir şekilde birleştirilmesine Topraklama denilmektedir.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERI BİLGİSAYARDA DÖKÜMAN HAZIRLAMA ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından

Detaylı

ELEKTRĠK TESĠSLERĠNDE DOLAYLI DOKUNMAYA KARġI TOPRAKLAMA

ELEKTRĠK TESĠSLERĠNDE DOLAYLI DOKUNMAYA KARġI TOPRAKLAMA ELEKTRĠK TESĠSLERĠNDE DOLAYLI DOKUNMAYA KARġI TOPRAKLAMA Hazırlayan : Y.Müh. Ġsa ĠLĠSU Ġ.T.Ü. Elektrik-Elektronik Fakültesi Emekli Ögr. Görevlisi Ġ.Ġlisu 1 Ġnsan iç direnci dokunma gerilimine olduğu kadar,

Detaylı

TEMRİN-5- İletkenlerin Klemensle Eklenmesi

TEMRİN-5- İletkenlerin Klemensle Eklenmesi ELEKTRİK-ELEKTRONİK ÖLÇME TESİSAT GRUBU TEMRİN-5- İletkenlerin Klemensle Eklenmesi Amaç: İletkenlerin klemensle eklenmesini kavrar. Giriş: Klemens, kabloların bağlantı ve ek gerecidir. Plastik, porselen

Detaylı

Asenkron motorların bir kumanda merkezinden yıldız/üçgen çalıştırılması için oluşturulacak kumanda ve güç devresini çiziniz.

Asenkron motorların bir kumanda merkezinden yıldız/üçgen çalıştırılması için oluşturulacak kumanda ve güç devresini çiziniz. Kontaktörün Tanımı kısaca yazıp çalışma prensip şemasını çiziniz. Asenkron motorların bir kumanda merkezinden yıldız/üçgen çalıştırılması için oluşturulacak kumanda ve güç devresini çiziniz. Kompanzasyonun

Detaylı

SANAYİ GRUBU ÜRÜNLER Fiyat Listesi / 2014-1

SANAYİ GRUBU ÜRÜNLER Fiyat Listesi / 2014-1 SANAYİ GRUBU ÜRÜNLER Fiyat Listesi / 2014-1 İÇİNDEKİLER SANAYİ GRUBU ÜRÜNLER KAUÇUK FİŞ ve PRİZLER 3-5 CEE NORM FİŞ ve PRİZLER 6-31 YÜKSEK AKIM FİŞ ve PRİZ GRUPLARI 32-39 ALÜMİNYUM BUATLAR 40-41 PLASTİK

Detaylı

ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ PANOYU MONTAJA HAZIRLAMA 522EE0068 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında

Detaylı

(Aydınlatma, Priz, Zayıf Akım Sembolleri Çizimi)

(Aydınlatma, Priz, Zayıf Akım Sembolleri Çizimi) (Aydınlatma, Priz, Zayıf Akım Sembolleri Çizimi) Aydınlatma, priz, zayıf akım sembolleri. Proje Kapağı Projenin en başında projeyi oluşturan mühendis ya da mühendislik firmasınca proje ile ilgili bilgileri

Detaylı

Ek kılavuz. Konnektör Harting HAN 8D. devamlı ölçüm yapan sensörler için. Document ID: 30376

Ek kılavuz. Konnektör Harting HAN 8D. devamlı ölçüm yapan sensörler için. Document ID: 30376 Ek kılavuz Konnektör Harting HAN 8D devamlı ölçüm yapan sensörler için Document ID: 30376 İçindekiler İçindekiler 1 Kendi emniyetiniz için 1.1 Amaca uygun kullanım... 3 1.2 Kullanımına izin verilmiyor...

Detaylı

MD-GK403V GÜÇ KAYNAĞI KILAVUZ

MD-GK403V GÜÇ KAYNAĞI KILAVUZ MD-GK403V GÜÇ KAYNAĞI KILAVUZ 1) TRAFO: Güç kaynağımızın besleme transformatörünün primeri 2 uçlu, sekonderi 3 uçlu şekilde özel olarak sardırılmaktadır. Gücü 25 W, Giriş 220V, Çıkışlar: 2x12V 2) KUTU:

Detaylı

KCT Serisi. Akım Trafoları

KCT Serisi. Akım Trafoları KCT Serisi Akım Trafoları KLEMSAN alçak gerilim akım transformatörleri istenilen güç ve doğruluk değerlerinde 20 A den 5000 A e kadar olan primer akımlarını 1 A veya 5 A değerinde sekonder akıma dönüştürürler.

Detaylı

Bakır. Yalıtım. Akım Taşıma Kapasitesi (A) (Ortam sıcaklığının 20 C olması durumunda) İletkende yükselen sıcaklık değerine göre Kesit (mm 2 )

Bakır. Yalıtım. Akım Taşıma Kapasitesi (A) (Ortam sıcaklığının 20 C olması durumunda) İletkende yükselen sıcaklık değerine göre Kesit (mm 2 ) Flexible Baralar Uzunluk 2000 mm (-0/+5 mm) Şerit Kalınlığı: 0,8 ve 1 mm Şerit Genişlik: 9-100 mm Şerit Sayısı: 2-10 mm Maxiflex ve boyut etiketi (genişlik x kalınlık x levha sayısı) Elektriksel Özellikler

Detaylı

FRİTÖZ KULLANMA KILAVUZU FRİTÖZÜ ÇALIŞTIRMADAN ÖNCE LÜTFEN DİKKATLİCE OKUYUNUZ

FRİTÖZ KULLANMA KILAVUZU FRİTÖZÜ ÇALIŞTIRMADAN ÖNCE LÜTFEN DİKKATLİCE OKUYUNUZ FRİTÖZ KULLANMA KILAVUZU FRİTÖZÜ ÇALIŞTIRMADAN ÖNCE LÜTFEN DİKKATLİCE OKUYUNUZ AEF 490 AEF 890 İÇİNDEKİLER I Fritözün Tanımı ve Kullanım Alanları 3 4 II Genel Uyarılar ve Güvenlik Önlemleri 5 III Teknik

Detaylı

AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ

AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ AHŞAP YAPIM TEKNİKLERİ 2 DERSİ Dersin Modülleri Makinede Rendeleme Makinede Kesme Makinede Delik delme Makinede Şekillendirme Makinede Birleştirme Kazandırılan Yeterlikler Makinede rendeleme yapmak Makinede

Detaylı

ELEKTRİK DAĞITIM SİSTEMİ ELEMANLARI-3 AG VE OG YERALTI KABLOLARI

ELEKTRİK DAĞITIM SİSTEMİ ELEMANLARI-3 AG VE OG YERALTI KABLOLARI ELEKTRİK DAĞITIM SİSTEMİ ELEMANLARI-3 AG VE OG YERALTI KABLOLARI Kablolarda Kullanılan Yalıtkanlar ve Özellikleri (MEGEP Yeraltı Enerji Hatları eğitim notundan) 1 http://www.elektrik.gen.tr/2015/08/kablo-ve-iletken-tipleri/210

Detaylı

Elektronik kireç önleme sistemi

Elektronik kireç önleme sistemi Elektronik kireç önleme sistemi Su yumuşatıcılarına çevreci bir alternatif Tuz yok Kimyasal yok Bakım yok Alman teknolojisi Kesinlikle Manyetizma Kullanılmaz MADE IN GERMANY SSS - Sıkça Sorulan Sorular

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü

Karadeniz Teknik Üniversitesi. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNDE MALZEME Yrd. Doç. Dr. H. İbrahim OKUMUŞ E-mail : okumus@ktu.edu.tr URL : http:// 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi YER ALTI KABLOLARI 2 Genel

Detaylı

Elektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir.

Elektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir. DAĞITIM TRAFOLARI Genel Tanımlar Elektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir. EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ

Detaylı

o t o m a t i k s i g o r t a l a r 1 2 O t o m a t i k S i g o r t a l a r Vikotech 3 VT B - Kesme Kapasitesi 3 = 3kA 4 = 4,5kA 6 = 6kA 10 = 10kA Devre Kesici (Breaker) Kablo giriþi Her tip otomat barasý

Detaylı

Easy9. Alçak gerilim tesisatı için, güvenilir koruma ürünleri.

Easy9. Alçak gerilim tesisatı için, güvenilir koruma ürünleri. Alçak gerilim tesisatı için, güvenilir koruma ürünleri. Easy9 un kalitesi ve güvenilirliği daha üretken olmamı sağladı. Güvendiğiniz markadan yeni, sağlam bir ser... Yeni Easy9 serisi, bir elektrikçi olarak

Detaylı

Doküman No: KK-PS R2-TR CODESEC PS120 GÜÇ KAYNAĞI ÜNİTESİ KURULUM VE KULLANICI KILAVUZU. Doc: KK-PS R2-TR

Doküman No: KK-PS R2-TR CODESEC PS120 GÜÇ KAYNAĞI ÜNİTESİ KURULUM VE KULLANICI KILAVUZU. Doc: KK-PS R2-TR Doküman No: KK-PS120-0117-R2-TR CODESEC PS120 GÜÇ KAYNAĞI ÜNİTESİ KURULUM VE KULLANICI KILAVUZU Doc: KK-PS120-0117-R2-TR DİZİN TEKNİK ÖZELLİKLER... 3 1. GENEL AÇIKLAMA... 4 2. TANIMLAR... 4 3. KURULUM,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 6.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 6. ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 6. HAFTA 1 İçindekiler Oto Trafo Üç Fazlı Transformatörler Ölçü Trafoları

Detaylı

Tantimber Deck UYGULAMA ÖNERİLERİ

Tantimber Deck UYGULAMA ÖNERİLERİ www.tantimber.com Tantimber Deck UYGULAMA ÖNERİLERİ İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ Önce İnsan Çalışmaya başlamadan önce, tüm iş güvenliği önlemlerinin alınması gerektiğini hatırlatırız. Gerekli güvenlik teçhizatlarının

Detaylı

ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ AYDINLATMA PROJELERİ

ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ AYDINLATMA PROJELERİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ AYDINLATMA PROJELERİ Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri) Bilgisayar ortamında çizilecek olan Elektrik Tesisat Projesi, Mimarı Plan esas alınarak çizilir. Gerekli olan

Detaylı

KATODİK KORUMA TRASFORMATÖR/REDRESÖR ÜİTESİ 2KR-12

KATODİK KORUMA TRASFORMATÖR/REDRESÖR ÜİTESİ 2KR-12 KATODİK KORUMA TRASFORMATÖR/REDRESÖR ÜİTESİ 2KR-12 FİHRİST Tek hat şeması 2 Kontrol modülü 3 Ünitenin tanımı 4-5 Çizimler 6-11 Ünitenin devreye alınması 12-19 Olağan çalışma ve periyodik kontrollar 20

Detaylı

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) DENİZ ARAÇLARI YAPIMI FAUNDEYŞIN ÖN İMALATI ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

MOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri

MOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri MOTOR KORUMA RÖLELERİ Motorlar herhangi bir nedenle normal değerlerinin üzerinde akım çektiğinde sargılarının ve devre elemanlarının zarar görmemesi için en kısa sürede enerjilerinin kesilmesi gerekir.

Detaylı