TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ NDE CO 2 EMİSYONU VE GELİR İLİŞKİSİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ NDE CO 2 EMİSYONU VE GELİR İLİŞKİSİ"

Transkript

1 Ekonomik Yaklaşım, Cilt : 20, Sayı : 73, ss TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ NDE CO 2 EMİSYONU VE GELİR İLİŞKİSİ Erdoğan KOTİL * Mehmet ERYİĞİT ** Fatih KONUR *** Özet Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Avrupa Birliği nin bir birim GDP elde edebilmesi için ortaya çıkardıkları CO 2 emisyon verilerini kullanarak ( ) kısa dönem tahminlerini elde etmektir. Dört yıllık bir dönem için CO 2 tahmini yapabilmek amacıyla Grey Model kullanılmıştır. Grey Model, belirsizlik ve bilgi yetersizliğinin bulunduğu ortamlarda, durumsal analiz, tahmin yapmak, karar vermek ve sistemi anlamak üzere kurulmuştur. Analiz sonucunda elde edilen bulgularda emisyon ve büyüme ilişkisi açısından Türkiye ve Avrupa Birliği nde son 35 yıllık dönemde iki bölge arasında tersine bir gelişme olduğu görülmektedir döneminde Türkiye de gelirde yaklaşık %300 lük artış olurken, birim hasıla için emisyon değeri de %50 yükselerek e ulaşmıştır. Avrupa Birliği nde ise, gelirde %157 artış olurken, birim hasıla için emisyon değeri %50 lik bir azalmayla e düşmüştür. Anahtar Kelimeler: Karbondioksit (CO 2 ) Emisyonu, (CO 2 /GSYİH), GSYİH, Grey Modeli CO 2 EMISSIONS AND GDP RELATIONSHIPS IN TURKEY AND EUROPEAN UNION Abstract In this study, short term predictions was made by using data on CO 2 emissions ( ) caused by Turkey and European Union to get one unit of outcome. Grey model was used in order to make a prediction of CO 2 for a four year period. The aim of Grey model is to make contingency analysis, predictions and a * Yrd. Doç. Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, kotil_e@ibu.edu.tr ** Yrd. Doç. Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü, eryigit_m@ibu.edu.tr *** Arş. Gör., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, konur_f@ibu.edu.tr

2 56 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR decision when there is uncertainty and lack of knowledge. The findings of the analysis results in the relationship between emissions and growth in Turkey and the European Union during the last 35 years is seen as a development contrary. Turkey's income in the period increased approximately 300 percent. Emission values rose 50 percent for each product value and reached European Union s income increased 157 percent. Emission values decreased 50 percent for each product value and fell to Keywords: Carbon Dioxide (CO 2 ) Emission, (CO 2 /GDP), GDP, Grey Model GİRİŞ Enerji, üretim sürecinin önemli bir girdisidir. Enerji üretimi çok farklı yollarla yapılabilmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının dışında kalan enerji üretim teknikleri birçok gazın yanında karbondioksitin de (CO 2 ) ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Sera gazları içinde %50 nin üzerinde paya sahip olan CO 2, küresel ısınmada çok etkilidir. Küresel ısınma, insanların çeşitli faaliyetleri sonucunda, yeryüzüne yakın atmosfer tabakaları ile yeryüzü sıcaklığının yapay olarak yükselmesi sürecidir (Doğan, 2005;58). Son 40 yıldaki küresel ortalama sıcaklık artışı C olmuştur. Bu yüzyılın bitişinde ise C sıcaklık artışı olacağı tahmin edilmektedir. Küresel ısınmaya karşı CO 2 emisyonlarında uluslararası düzenlemeler yapmaya yönelik ilk girişim 1997 Kyoto Protokolü olarak görülmektedir. Kyoto Protokolü nde, imza sahibi ülkelerin yılları arasındaki dönem için sera gazı salınımlarını 1990 yılı seviyelerine göre en az yüzde 5 azaltmaları hedeflenmiştir. Protokol çeşitli nedenlerden dolayı uygulanamamıştır. CO 2 emisyon düzeylerindeki artış ile küresel sıcaklıktaki artış sabit oranlı olarak hareket etmemektedir. Ortalama sıcaklıktaki artış hızı giderek yükselmektedir. Birleşmiş Milletler in 2007 yılında Bali de yaptığı iklim değişiklikleri konulu konferansta Kyoto Protokolü ne göre daha kısa vadeli hedefler belirlenmiştir. Bu çerçevede, CO 2 emisyonu ile ısınma arasındaki ilişki, zaman boyutunu içeren dönem tanımlamalarını değiştirmiştir. Küresel ısınmayla birlikte iklim değişikliklerinin hissedilebilir boyutlara ulaşması bilim dünyasının konuya olan ilgisini arttırmıştır. Enerji, ekonomi ve çevre arasındaki ilişki iktisat biliminde Çevresel Kuznets Eğrisi (EKC) hipotezi olarak yerini almıştır. Bu hipoteze göre; ekonomik büyümenin başlangıcında çevresel zarar hızla artar. Belli bir gelir düzeyine ulaşıldıktan sonra, bu trend tersine döner, yüksek gelir düzeyi çevresel zararları azaltır (Grossman ve Krueger, 1991;6). Yüksek gelir düzeyinde üretim faaliyetleri bilgi yoğun endüstri ve hizmetlere kayabilir, çevresel duyarlılık, çevre ile ilgili yasal düzenlemeler, çevresel harcamalar artabilir, çevreye

3 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 57 duyarlı teknolojiler geliştirilebilir. Böylece çevresel zararlar azaltılabilir (Panayotou, 1993;2). Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde (AB) bir birim hasıla yaratmak için ortaya çıkarılan CO 2 emisyonu açısından bir değerlendirme yapılması, Grey tahmin modeli ile de gelecek 4 yıl için CO 2 emisyon değerlerinin tahmin edilmesidir. Çalışmada yıllarını kapsayan döneme ait veriler kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde Grey Modeli nin temel özellikleri ortaya konulmakta, ikinci bölümünde ise Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere ait verilerin Grey Modeli ile çözümleri sonucunda elde edilen bulgular yorumlanmaktadır. I. LİTERATÜR Grey Modeli, tamamlanmamış bilgilerin olduğu sosyal, ekonomik, enerji, hava, deprem, tarım, CO 2 emisyon miktarı ve temel bilimler gibi alanlarda (Chang ve Lin, 1999; Hu ve Yang, 2000; Enea ve Salemi, 2001; Fisher, 2003) uygulanabilir bir yöntemdir. Morita ve arkadaşları (1996) tarafından yapılan çalışmada Grey Modeli Japonya daki güç santrallerinin yükünü tahmin etmek için kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular Grey Modeli nin basit doğrusal regresyon modelinden daha geçerli sonuçlar verdiği yönünde olmuştur. Chang ve Lin (1999) endüstrilerin çevre, ekonomi ve enerji performanslarını ortaya koymak için Tayvan daki 34 endüstriye ait verilerle CO 2 emisyonunu belirleyen faktörleri kullanmışlardır. Bu faktörler üretim, toplam enerji tüketimi, kömür, petrol, gaz ve elektrik kullanımı olarak belirlenmiştir. Tayvan da CO 2 emisyonu arttığı için elektrik tüketimine önem verilmesi gerektiği de çalışmada vurgulanmıştır. Liang (1999) çalışmasında Grey Modeli kullanarak hidroelektrik güç sistemlerinin kısa dönem performanslarını tahmin etmiştir. Grey Modeli ile elde edilen sonuçların diferansiyel dinamik programlama metodu ile elde edilen sonuçlara benzer olduğunu tespit etmiştir. II. MODEL Deng (1982, 1989) tarafından geliştirilen Grey Model (GM 1 ), belirsizliğin ve bilgi yetersizliğinin olduğu durumlarda, durumsal analiz, tahmin, karar verme, sistemin anlaşılması ve yorumlanabilmesi üzerine kurulmuştur. Güçlü yönlerinden 1 Bu metodun felsefesi hakkındaki detaylı bilgi için bkz. Lin, Chen and Liu (2004).

4 58 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR biri, az sayıda veri ile çalışabilmesidir. Model, verilerin rengine göre isimlendirilmiştir. Siyah renk bilgi olmayan, beyaz renk ise sistem hakkında kesin verilerin olduğu durumu ifade etmektedir. Grey yaklaşımı ham verileri öncelikli olarak Kümülatif Hesaplama Operasyonuna (KHO) tabi tutar. KHO ilk veriden başlayarak düşünülen noktaya kadar olan verilerin toplamını gösterir. Grey tahmin modeli, KHO yu diferansiyel denklemlerinin oluşturulmasında kullanır. Lin, Su ve Hsu (2001) tüm ham verilerin pozitif olması durumunda, KHO ile elde edilecek verilerin sürekli olarak artacağını ifade etmektedirler. Çoğunlukla GM (1,1) Grey tahmin modeli kullanılır. GM (1,1) ifadesinin anlamı, GM in tek değişkenle oluşturulması, KHO ile elde edilen verilerin eşleştirilmesinde birinci dereceden diferansiyel denklemin kullanılmasıdır. Çok az veri temin edilebilen her durum için uygulanabilir bir model özelliği taşımaktadır. Modelin aşamaları aşağıdaki gibidir; 1-Geçmiş veriler için (0) satır matrisinin oluşturulması (0) (0) {,..., 0) } (0) = (, (2) ( n) 2-KHO ile satır matrisini oluşturulması {,..., 1) } = (, (2) ( n) (2) k (0) (0) ( k ) = ( i), k = 1,2,..., n (3) i= 1 3- Grey diferansiyel denklem (0) ( ) + a. Z ( k ) = b k = 1,2,3,...,n k (4) kısıt Z ( k ) =. ( k ) + (1-α). ( k 1 α (5)

5 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 59 Bu eşitlik aşağıdaki gibi ifade edilebilir. Y = B a ve n. Z (2) 1 Z (3) 1 B = (6) Z 1 ( n) Y n = (0) 1 (2) (0) 1 (3) 1 (0) ( n) ; a a = b 4- Regresyon metoduyla, a ve b katsayıları aşağıdaki eşitliğin çözümünden elde edilir. a 1 T a = = (B B) B T YN (7) b 5- Grey diferansiyel denkleminden kısıtı kullanılarak aşağıdaki eşitlik elde edilir. = ( 1) (0) ) t (1 + a. = b (8) a parametresi developing katsayısı, b ise grey girdisi olarak isimlendirilir. Kümülatif hesaplama Operasyonu Grey tahmin değeri aşağıdaki gibi elde edilir.

6 60 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR b b ˆ (0) a.( k ) ( k + 1) =. e + a a (9) 9 nolu formülde ^ Grey tahmin değerini ifade etmektedir. 6- Tahmin değerleri aşağıdaki gibi elde edilir. (0) ( k 1) = ( k+ 1) ( k ) + (10) Tahmin edilen değer ise aşağıdaki gibidir. ˆ b a.( k ) + e e (11) a (0) a (0) ( k 1) = (1 ).. Her hangi bir modelin ürettiği tahmin sonuçlarını değerlendirirken çok sayıda performans ölçütü kullanılabilir. Bunlardan birisi de yön İstatistik değeridir. Yön istatistiği, orijinal veriler ile tahmini veriler arasındaki değişimi ölçer. Verilerin hangi oranda aynı yönde hareket ettiklerini gösterir. Yön istatistiği, D stat, aşağıdaki gibi hesaplanır. D = 1 N stat a i N i= 1 (12) a i Burada = 0 olur. a i = 1 eğer ( xt x )( xˆ t xˆ t ) 0, ve diğer durumlarda III. VERİLER Bu çalışmada kullanılan verilerin tümü dünya bankasının web sayfasından ( alınmıştır. CO 2 emisyon miktarı verileri 2003 yılına kadar elde edilebilmiştir. Bu verilerin özet bilgisi Tablo 1 de yer almaktadır. Analizler yılları arasındaki veriler için yıllık veriler bazında yapılmıştır.

7 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 61 Tablo 1: Türkiye ve Avrupa Birliğinde CO 2 Emisyon Miktarları, GDP düzeyleri ve Enerji Kullanımına ilişkin veriler Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDP) Miktarı (USD) CO 2 Emisyon Miktarı Avrupa Birliği Türkiye Avrupa Birliği Türkiye CO 2 / GDP ( *milyon) Avrupa Birliği Tari h Türki ye ,825,575* ,640*10 6 0,798 0, ,322,494* ,065*10 6 0,713 0, ,921,583* ,371*10 6 0,677 0, ,223,118* ,984*10 6 0,572 1, ,991,327* ,202*10 6 0,494 1, ,419,501* ,204*10 6 0,436 1, ,202,045* ,267*10 6 0,392 1, ,316,382* ,333*10 6 0,393 1, ,372,912* ,971*10 6 0,391 1, ,420,989* ,500*10 6 0,395 1,045 Kaynak: World Bank, World Development Indicators. Tablo 1 de bir $ lık hasıla için Avrupa Birliği nde (AB) ve Türkiye de ortaya çıkarılan CO 2 emisyon miktarları görülmektedir yıllarını kapsayan dönemde Türkiye de bir birim hasıla için ortaya çıkarılan CO 2 emisyon miktarının dönem sonunda 1970 yılına göre yaklaşık 5 kat arttığı görülürken, AB de ortaya çıkarılan CO 2 emisyon miktarında önemli bir değişikliğin olmadığı görülmektedir. Türkiye de bir birim hasıla AB ye göre daha yüksek emisyon yaratmaktadır. Bir birim hasıla başına farklı miktarlarda CO 2 oluşmasının çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan bazıları; çıktının bileşimi (Grossman ve Krueger, 1995), nüfus yoğunluğu (Selden ve Song, 1994), ticarete açıklık derecesi ( Hettige ve diğerleri, 1992), çevresel düzenleme, kontroller (Shafik, 1994) ve yakıt fiyatlarıdır (Coondo ve Dinda, 2002). Avrupa Birliği ve Türkiye de yıllar bazında GDP düzeyine karşılık gelen CO 2 emisyon değerleri arasındaki ilişki Şekil 1 ve Şekil 2 de gösterilmiştir. Şekil 1 e bakıldığında Türkiye de yılları arasında GDP düzeyi ile CO 2 emisyon miktarları arasındaki ilişkinin doğrusal olduğu görülmektedir. Aynı zaman

8 62 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR diliminde Avrupa Birliği nde ise bu ilişkinin doğrusal olmadığı görülmektedir. Özellikle 1970 lerde Avrupa Birliği nde ortaya çıkan CO 2 emisyon miktarındaki artışın aynı dönemlerde yaratılan GDP miktarındaki artıştan çok daha fazla olduğu görülmektedir. Şekil 1: Türkiye nin GDP düzeyi ve CO 2 emisyon düzeyinin karşılıklı ilişkisi Şekil 2: Avrupa Birliğinde GDP düzeyi ve CO 2 emisyon düzeyinin karşılıklı ilişkisi GDP miktarı ile CO 2 emisyon miktarları arasındaki ilişkiyi ayrıntılı bir şekilde sırasıyla Şekil 3, 4, 5 ve 6 da görülmektedir. Şekil 3 ve 4 sırasıyla Türkiye nin yılları arasındaki CO 2 emisyon miktarını ve GDP düzeyini göstermektedir. Şekiller incelendiğinde her iki değişkende de yıllar itibariyle düzenli bir artış trendinin olduğu görülmektedir. Özellikle son 20 yılda Türkiye nin GDP düzeyi hızlı bir artış kaydetmiştir. Bu artışın benzer şekilde CO 2 emisyon miktarına da yansıdığı görülmektedir. Şekil 3: Türkiye nin yılları arasındaki CO 2 emisyon miktarı Şekil 4: Türkiye nin yılları arasındaki GDP düzeyi

9 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 63 Şekil 5 ve 6 sırasıyla Avrupa Birliği nde yılları arasındaki CO 2 emisyon miktarı ve GDP miktarlarını göstermektedir. GDP düzeyi bu yıllar arasında düzenli olarak artarken, CO 2 emisyon miktarı 1970 li yıllarda hızlı bir artış ve sonrasında hızlı bir düşüş göstermektedir. Şekil.5: Avrupa Birliğinin yılları arasındaki CO 2 emisyon miktarı Şekil.6: Avrupa Birliğinin yılları arasındaki GDP düzeyi IV. BULGULAR VE YORUM Analizler yılları arasındaki veriler için E-views 5.1 programı ile yıllık veriler kullanılarak yapılmıştır. Burada, tahmin modeli olarak Grey Model kullanılmıştır. Grey modeli ile CO 2 emisyon miktarı ve CO 2 emisyonu / GDP düzeyi tahmin edilmiştir. Tahminlere ilişkin istatistikler tablo 3 de sunulmuştur. Tablo 3: Tahmin değerleri istatistikleri CO2 Emisyon D Stat Sig. Test AB Türkiye CO2 / GDP Düzeyi AB Türkiye

10 64 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR Tablo 3 den de görüleceği gibi, D stat değerleri gerçek veriler ile tahmini verilerin aynı yönde hareket edip etmediklerini ölçen bir göstergedir. Buna göre; CO 2 emisyon tahmini için D stat değerleri AB ve Türkiye de yaklaşık %60 olarak saptanmıştır. Bu D stat değerlerine göre Grey Model, CO 2 emisyon miktarı ve CO 2 /GDP miktarının tahmini için kullanılabilir. Yapılan çalışmada verilerin aynı yönde taşınma değerleri % % arasında değişmektedir. Sig. Test değerleri ise gerçek ve tahmini değerlerin işaretlerinin ne kadar uyuştuğunu göstermektedir. Sonuçlara göre bu oran % olarak saptanmıştır. Gerçek ve tahmini verilerin değerleri % düzeyinde aynı yönlüdür diyebiliriz. Bu değerler de kısa dönemli tahmin için Grey Modelinin kullanılabileceğini göstermektedir. Şekil 7 ve Şekil 8 Türkiye ve Avrupa Birliği nin 1 birim GDP için atmosfere yaydıkları CO 2 emisyon miktarının gerçek ve tahmini verilerinin grafiğini göstermektedir yılları arasındaki CO 2 emisyonu / GDP düzeyi ilişkisine ait gerçek veriler ile tahmini verilerin uyumlu olduğu görülmektedir. 0 gerçek veriler + tahmini veriler 0 gerçek veriler + tahmini veriler Şekil 7: Türkiye nin yılları arasındaki CO 2 emisyonu / GDP düzeyi gerçek ve tahmini veriler Şekil 8: Avrupa Birliğinin yılları arasındaki CO 2 emisyonu / GDP düzeyi gerçek ve tahmini verileri Bu model ile yılları için yapılan tahmin değerleri tablo 4 te görülmektedir. Hem Türkiye de hem de AB de CO 2 emisyonunda yıllarını kapsayan dönemde yıllarını kapsayan döneme göre önemli artışların olmayacağı da tabloda görülmektedir.

11 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 65 Tablo 4: CO 2 ve CO 2 Emisyon / GDP için 2004/2008 yılları tahmini CO2 Emisyon Miktarı CO2 Emisyon / GDP Tarih Avrupa Birliği Türkiye Avrupa Birliği Türkiye x x x x x x x10-4 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde bir birim hasıla yaratmak için ortaya çıkarılan CO 2 emisyonu açısından bir değerlendirme yapılması, Grey tahmin modeli ile de gelecek 4 yıl için CO 2 emisyon değerlerinin tahmin edilmesidir. Çalışmada yıllarını kapsayan döneme ait veriler kullanılmıştır. Çalışmada Grey Modeli nin temel özellikleri ortaya konulmuş, Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere ait verilerin Grey Modeli ile çözümleri sonucunda elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Türkiye ve AB arasında bir birim hasıla için yaratılan CO 2 emisyonu açısından yapılan karşılaştırmada son 35 yıllık dönemde Türkiye ve AB arasında tersine bir gelişme olduğu görülmektedir. Buna göre, belirtilen dönemde Türkiye de gelirde yaklaşık %300 lük artış olurken, birim hasıla için emisyon değeri de %50 yükselerek e ulaşmıştır. AB de ise, gelirde %157 artış olurken birim hasıla için emisyon değeri %50 lik bir azalmayla e düşmüştür. Avrupa daki bu gelişmede çıktının bileşimi, üretim yerlerinin değişmesi, ticarete açıklık derecesi, teknolojik gelişme, kamuoyu duyarlılığı sonucunda yasal düzenleme ve kontroller gibi faktörlerin etkisi vardır. Avrupa Birliği üyesi ülkeler Kyoto Protokolü ne 1998 yılında onay vermişken, Türkiye ancak 2009 yılında onay vermiştir. Bu durum Türkiye deki kamuoyu duyarlılığı ve yasal düzenlemelerin Avrupa Birliği ülkelerinden oldukça farklı olduğunu göstermektedir. Türkiye ve Avrupa Birliği arasında emisyon değerlerindeki farklılığın bir kısmının kaynağının kamuoyu duyarlılığı ve yasal düzenlemeler olduğu düşünülebilir. Küresel ısınmaya karşı önerilen tedbirler mevcut CO 2 düzeyleri dikkate alınarak oluşturulduğundan, gelecekteki CO 2 emisyon düzeylerinin tahmini önem taşımaktadır. Kısa dönem tahminlerde etkin olan Grey Model in, çalışmanın sonuçlarına göre CO 2 emisyon düzeylerinin tahmini için de uygun bir model olduğu saptanmıştır. Grey Model tahminleri, enerji kaynaklarına ve üretim sektörlerine göre de aynı etkinlikte uygulanabileceği için bu tür değerlerin tahmininde uygun bir modeldir.

12 66 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR KAYNAKLAR CHANG, T. C., ve LİN, S. J. (1999), Grey Relation Analysis of Carbon Dioxide Emissions From Industrial Production And Energy Uses In Taiwan, Journal of Environmental Management, 56, COONDO, Dipankor ve DINDA, Soumyananda (2002), Causality Between Income And Emission: A Country Group-Specific Econometric Analysis Ecological Economics, 40. DENG, Julong (1982), Control Problem of Grey System System and Control Letters, 5, DENG, Julong (1989). Introduction to Grey System Theory, The Journal of Grey System, 1, DOĞAN, Seyhun (2005), Türkiye nin Küresel İklim Değişiminde Rolu ve Önleyici Küresel Çabaya Katılım Girişimleri C. U. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:6, Sayı:2, GROSSMAN, Gene. M., ve KRUGER, Alan B. (1991), Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement, National Bureau of Economic Research Working Paper 3914, NBER, Cambridge MA. GROSSMAN, Gene. M., ve KRUGER, Alan B. (1995), Economic Growth and The Environment Quarterly Journal of Economics, 110, HETTIGE, Hemamala, HUQ., Mainul, PARGAL, Sheoli, WHEELER David (1996), Determinants of Pollution Abatement In Developing Countries: Evidence From South And Southeast Asia World Development, 24, HU, Wenbin ve YANG, Changzhi (2000), Grey Model of Direct Solar Radiation Intensity On The Horizontal Plane For Cooling Loads Calculation Building and Environment 35, LİANG, Ruey-Hsun (1999), Application of Grey Relation Analysis to Hydroelectric Generation Scheduling, Electrical Power and Energy Systems 21, LİN, Chan-ben., SU, Shun-feng, HSU, Yen-tseng (2001), High-precision forecast using grey models, International Journal of Systems Science, 32, 2001, LİN, Yi, CHEN, Mian-yun, LİU, Sifeng (2004), Theory of grey systems: capturing uncertainities of grey information. Kybernetes, 33,

13 Türkiye ve Avrupa Birliği nde CO 2 Emisyonu ve Gelir İlişkisi 67 MORİTA, H., KASE, T., TAMURA, Y., IWAMOTO, S., (1996), Interval Prediction of Annual Maximum Demand Using Grey Dynamic Model, Electrical Power and Energy Systems 18, PANAYOTOU, Theodore (1993), Empirical Tests and Policy Analysis of Environmental Degradation at Different Stages of Economic Development. Working Paper WP238, Technology and Employment Programme, International Labour Office, Geneva. SELDEN, Thomas M.ve SONG, Daqing (1994), Environmental Quality and Development: Is There A Kuznets Curve For Air Pollution Emissions? Journal of Environmental Economics Management, 27, SHAFIK, Nemat (1994), Economic Development and Environmental Quality: An Econometric Analysis Oxford Economic Papers, 49,

14 68 Erdoğan KOTİL- Mehmet ERYİĞİT- Fatih KONUR Boş Sayfa

Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler

Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler Türkiye 10. Enerji Kongresi, 27-30 Kasım 2006, İstanbul Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler Prof. Dr. Doğan ALTINBiLEK Uluslararası Su Enerjisi Birliği (IHA) Başkanı Su Enerjisi

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

İnönü Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (1999) Ekonometri Bölümü

İnönü Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (1999) Ekonometri Bölümü Mahmut ZORTUK E-posta : mahmut.zortuk@dpu.edu.tr Telefon : 0274 265 2031-2020 Öğrenim Bilgisi Doktora İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler (2007) Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı Yüksek -Tezli Dumlupınar

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN a, Semra ÖZTÜRK b a Şişli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Elektrik-Elektronik

Detaylı

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Cahit YILMAZ Kültür Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İstanbul c.yilmaz@iku.edu.tr Key words:kredi,büyüme. Özet Banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında

Detaylı

RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler. Tolga YAKAR UNDP Turkey

RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler. Tolga YAKAR UNDP Turkey RIO+20 ışığında KOBİ ler için yenilikçi alternatifler Tolga YAKAR UNDP Turkey Billion people 10 World 8 6 4 2 Africa Asia Europe Latin America and Caribbean Northern America 2050 yılında dünya nüfusunun

Detaylı

İktisat Bölümü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2011.

İktisat Bölümü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2011. 1/5 Ayşen Araç Özgeçmiş (güncelleme, Aralık 2016) Eğitim Doç. Dr. Ayşen Araç Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Beytepe 06800 Ankara/Türkiye Tel:+90(312)2978651/164;

Detaylı

Enerji ve İklim Haritası

Enerji ve İklim Haritası 2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.

Detaylı

Sigma 31, 141-148, 2013 Research Article / Araştırma Makalesi FORECASTING CO 2 EMISSIONS FOR TURKEY BY USING THE GREY PREDICTION METHOD

Sigma 31, 141-148, 2013 Research Article / Araştırma Makalesi FORECASTING CO 2 EMISSIONS FOR TURKEY BY USING THE GREY PREDICTION METHOD Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 31, 141-148, 2013 Research Article / Araştırma Makalesi FORECASTING CO 2 EMISSIONS FOR TURKEY BY USING THE GREY PREDICTION

Detaylı

Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar

Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 2012 15-16 17 Şubat 2012 Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar Prof. Dr. Sermin ONAYGİL İTÜ Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi ve A.B.D. onaygil@itu.edu.tr İTÜ Elektrik

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ RAZİYE SELİM. Telefon : / 2081 Ev : Fax :

ÖZGEÇMİŞ RAZİYE SELİM. Telefon : / 2081 Ev : Fax : ÖZGEÇMİŞ RAZİYE SELİM Adı, Soyadı Yabancı Dili ve Düzeyi Mevcut Görevi ve Ünvanı : Raziye Selim : İngilizce, İyi : Doç. Dr. Telefon : +90-212-2931309 / 2081 Ev : +90-212-2775744 Fax : +90-212-2407260 e-mail

Detaylı

DIŞ TİCARET-ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜMENİN CO2 EMİSYONU ÜZERİNE ETKİSİ

DIŞ TİCARET-ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜMENİN CO2 EMİSYONU ÜZERİNE ETKİSİ Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Eylül 2015, Sayı 9 DIŞ TİCARET-ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜMENİN CO2 EMİSYONU ÜZERİNE ETKİSİ Hayrettin KESGİNGÖZ 1 Hüseyin KARAMELİKLİ

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU EŞDEĞER YAPILACAK DERSLER FAKÜLTE : İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ BÖLÜM : İKTİSAT

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU EŞDEĞER YAPILACAK DERSLER FAKÜLTE : İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ BÖLÜM : İKTİSAT 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU EŞDEĞER YAPILACAK DERSLER FAKÜLTE : BÖLÜM : Kodu 1301001352012-1501001352012 1301001292002-1501001192002 11320201E11677-21520201E11393 11320201E11239-1502002292011

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında

Detaylı

DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ

DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ Dünyanın önemli petrol ve enerji şirketlerinden Exxon Mobil tarafından 2018 Enerji Görünümü ve 2040 yılına dair öngörüleri içeren bir rapor yayınlandı. Rapor, Outlook

Detaylı

Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi

Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Aslı İşler, Enerji Ekonomisi Derneği Filiz Karaosmanoğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi 29 Mayıs 2013 İÇERİK Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Doğalgaz ve

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ Duygu ÖZÇALIK GAYRİMENKUL GELİŞTİRME VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI ANKARA 2018 Her hakkı saklıdır

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: MUHİTTİN KAPLAN Doğum Tarihi: 16 ARALIK 1969 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans İKTİSAT (İNG) MARMARA ÜNİVERSİTESİ 1992 Y. Lisans

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Çalışmanın amacı Türkiye nin 2013-2017 dönemi elektrik

Detaylı

(THE SITUATION OF VALUE ADDED TAX IN THE WORLD IN THE LIGHT OF OECD DATA)

(THE SITUATION OF VALUE ADDED TAX IN THE WORLD IN THE LIGHT OF OECD DATA) H OECD VERİLERİ IŞIĞINDA DÜNYADA KATMA DEĞER VERGİSİNİN DURUMU * (THE SITUATION OF VALUE ADDED TAX IN THE WORLD IN THE LIGHT OF OECD DATA) Yusuf ARTAR (Vergi Müfettişi/Tax Inspector) ÖZ Dünyada ilk olarak

Detaylı

İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR

İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR ÖZET İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR 17.04.014 Ekim Kasım Aralık Ayları. HAZIRLAYAN Prof. Dr. Halis Yunus ERSÖZ İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa DELİCAN İnsan Kaynakları Araştırma

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU EŞDEĞER YAPILACAK DERSLER FAKÜLTE : İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ BÖLÜM : İKTİSAT

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU EŞDEĞER YAPILACAK DERSLER FAKÜLTE : İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ BÖLÜM : İKTİSAT 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YAZ OKULU FAKÜLTE : BÖLÜM : İKTİSAT Dersin Açıldığı Dersin Dersin 1301001322002-1501001152002 COMPUTER COURSE FEN BİYOLOJİ 402001732012 COMPUTER 11320201E11563- GLOBAL MARKETING

Detaylı

Türkiye de Sigara Fiyatları ve Tüketim İlişkisi

Türkiye de Sigara Fiyatları ve Tüketim İlişkisi Türkiye de Sigara Fiyatları ve Tüketim İlişkisi Zeynep Önder Giriş Türkiye dünyadaki en büyük sigara tüketici ülkelerden biridir. A.B.D. Tarım Bakanlığı verilerine göre, 199-1999 yılları arasında dünyadaki

Detaylı

2017 ÖNCESİ NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT NÖ-İÖ BÖLÜMLERİ LİSANS ÖĞRETİM PLANI

2017 ÖNCESİ NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT NÖ-İÖ BÖLÜMLERİ LİSANS ÖĞRETİM PLANI I. YIL İKT101 Z Davranış Bilimleri Behavioral Sciences 3+0-3 3 İKT103 Z Genel Muhasebe I General Accounting I 3+0-3 5 İKT105 Z Matematik I Mathematics I 3+0-3 3 İKT107 Z Hukuka Giriş Introduction to Law

Detaylı

Biliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan

Biliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan Biliyor musunuz? Enerji İklim Değişikliği İle Mücadelede En Kritik Alan Enerji üretimi için kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı sanayileşme devriminden beri artarak devam etmektedir.

Detaylı

DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ. Özet

DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ. Özet 1995-2014 DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ Miraç Yazıcı 1 Özet İki ülke arasındaki ticaretin gelişimini araştırmanın bir yöntemi, iki ülkenin arasındaki ticaret yoğunluğu endeksini hesaplayarak bu

Detaylı

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür

Detaylı

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi TR-06590 Cebeci, Ankara Tel.: (0312) 319 77 20 den 340 Faks: (0312) 319 77 36 E-posta: kibritci@dialup.ankara.edu.tr URL: http://dialup.ankara.edu.tr/~kibritci/

Detaylı

ENERJİDE SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLAR VE TSKB HALİL EROĞLU GENEL MÜDÜR TSKB

ENERJİDE SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLAR VE TSKB HALİL EROĞLU GENEL MÜDÜR TSKB ENERJİDE SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLAR VE TSKB HALİL EROĞLU GENEL MÜDÜR TSKB 21/5/2010 İSTANBUL Kısaca TSKB... Kısaca TSKB Sermaye Yapısı 1950 yılında Dünya Bankası ve TC Merkez Bankası desteğiyle kurulmuş

Detaylı

Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomik Kalkınma ve Nüfusun Karbon Ayak izi Üzerine Etkilerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Analizi

Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomik Kalkınma ve Nüfusun Karbon Ayak izi Üzerine Etkilerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Analizi Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomik Kalkınma ve Nüfusun Karbon Ayak izi Üzerine Etkilerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Analizi Özge Bilget1, Resul Çömert1, Alper Çabuk 1 Anadolu Üniversitesi,

Detaylı

EKOLOJİK EKONOMİ PERSPEKTİFİNDEN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ARIMA YAKLAŞIMI İLE PROJEKSİYONU BRIC ÜLKELERİ VE TÜRKİYE

EKOLOJİK EKONOMİ PERSPEKTİFİNDEN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ARIMA YAKLAŞIMI İLE PROJEKSİYONU BRIC ÜLKELERİ VE TÜRKİYE EKOLOJİK EKONOMİ PERSPEKTİFİNDEN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ARIMA YAKLAŞIMI İLE PROJEKSİYONU BRIC ÜLKELERİ VE TÜRKİYE Arslan Zafer GÜRLER Bekir AYYILDIZ Esra GÜREL Hasan Gökhan DOĞAN zafer.gurler@gop.edu.tr bekir.ayyildiz@gop.edu.tr

Detaylı

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan

Detaylı

Courses Offered in the PhD Program

Courses Offered in the PhD Program Courses Offered in the PhD Program Compulsory Courses Course Code Course Title Dersin Adı PUBF 601 Advanced Topics in Public Finance Kamu Maliyesinde İleri Düzey Konular Elective Courses Course Code Course

Detaylı

ENERJİ YOĞUNLUĞUNDAKİ EĞİLİMLERİN GELİŞMİŞLİK EKSENİNDE İNCELENMESİ

ENERJİ YOĞUNLUĞUNDAKİ EĞİLİMLERİN GELİŞMİŞLİK EKSENİNDE İNCELENMESİ ENERJİ YOĞUNLUĞUNDAKİ EĞİLİMLERİN GELİŞMİŞLİK EKSENİNDE İNCELENMESİ Turhan KARAYEL 1 Nazif Hülâgü SOHTAOĞLU 2 1,2 Elektrik Mühendisliği Bölümü Elektrik-Elektronik Fakültesi İstanbul Teknik Üniversitesi,

Detaylı

DERS KODU DERS ADI ZORUNLU TEORİ UYGULAMA LAB KREDİ AKTS Atatürk İlkeleri ve İnkılap AIT181 Tarihi I Zorunlu 2 0 0 2 2

DERS KODU DERS ADI ZORUNLU TEORİ UYGULAMA LAB KREDİ AKTS Atatürk İlkeleri ve İnkılap AIT181 Tarihi I Zorunlu 2 0 0 2 2 1.YARIYIL LERİ KODU ADI ZORUNLU TEORİ Atatürk İlkeleri ve İnkılap AIT181 Tarihi I Zorunlu 2 0 0 2 2 IKT101 İktisada Giriş I Zorunlu 3 0 0 3 6 IKT103 İktisatçılar İçin Matematik I Zorunlu 3 0 0 3 6 IKT105

Detaylı

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen

Detaylı

Hava Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Zamanla Değişen Panel Nedensellik Analizi. Özet

Hava Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Zamanla Değişen Panel Nedensellik Analizi. Özet Hava Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Zamanla Değişen Panel Nedensellik Analizi Özet Prof.Dr. Ekrem GÜL 1 Arş.Gör. Veysel İNAL 2 Bu çalışmada, insan ihtiyaçlarına paralel olarak artan üretim ve tüketim

Detaylı

ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİNİN SEKTÖREL ANALİZİ: GELİŞMİŞ ÜLKELER ÖRNEĞİ SECTORAL ANALYSIS OF ENVIRONMENTAL KUZNETS CURVES: ADVANCED COUNTIRIES SAMPLE

ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİNİN SEKTÖREL ANALİZİ: GELİŞMİŞ ÜLKELER ÖRNEĞİ SECTORAL ANALYSIS OF ENVIRONMENTAL KUZNETS CURVES: ADVANCED COUNTIRIES SAMPLE JOURNAL OF SOCIAL AND HUMANITIES SCIENCES RESEARCH 2017 Vol:4 / Issue:10 pp.360-369 Economics and Administration, Tourism and Tourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, Fine

Detaylı

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER... İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMADA KARBONDİOKSİT EMİSYONLARI BÜYÜME İLİŞKİSİ: BRICS ÜLKELERİ VE TÜRKİYE

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMADA KARBONDİOKSİT EMİSYONLARI BÜYÜME İLİŞKİSİ: BRICS ÜLKELERİ VE TÜRKİYE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMADA KARBONDİOKSİT EMİSYONLARI BÜYÜME İLİŞKİSİ: BRICS ÜLKELERİ VE TÜRKİYE Sefer UÇAK Balıkesir Üniversitesi, Sındırgı MYO Yrd.Doç.Dr. E-posta: seferucak@yahoo.com Akın USUPBEYLİ Ankara

Detaylı

GELİR VE CO2 EMİSYONU İLİŞKİSİ: PANEL BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ

GELİR VE CO2 EMİSYONU İLİŞKİSİ: PANEL BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt/Vol. XXX, Sayı/No. 2, 2011, pp. 71-83 GELİR VE CO2 EMİSYONU İLİŞKİSİ: PANEL BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ Serkan ÇINAR * Özet Bu

Detaylı

Su Enerjisi: Küresel. Prof. Dr. Doğan Altınbilek

Su Enerjisi: Küresel. Prof. Dr. Doğan Altınbilek Su Enerjisi: Küresel Su Enerjisi Birliği (TURSEB) Başkanı, Uluslararası Su Enerjisi Birliği (IHA), Yönetim Kurulu Üyesi ve Eski Başkanı, AES-IC İçtaş Enerji,Yönetim Kurulu Başkanı, Eski DSİ Genel Müdürü

Detaylı

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ülkelerinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ülkelerinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2017, 4(2), 41-54 Optimum Journal of Economics and Management Sciences, 2017, 4(2), 41-54 Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ülkelerinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik

Detaylı

Küresel İklim Değişikliği ve Emisyon Ticareti: Yeşil Ekonomi Tasarımına Önermeler

Küresel İklim Değişikliği ve Emisyon Ticareti: Yeşil Ekonomi Tasarımına Önermeler Küresel İklim Değişikliği ve Emisyon Ticareti: Yeşil Ekonomi Tasarımına Önermeler Doç. Dr. Ayşe Uyduranoğlu İstanbul Bilgi Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Zahide Eylem Gevrek Konstanz Üniversitesi, Almanya

Detaylı

Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi

Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Bu sunum Greener and Smarter, ICTs, the Environment and Climate Change başlıklı Eylül 2010 tarihli OECD raporundan uyarlanmıştır.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Mustafa Cem KIRANKABEŞ Doğum Tarihi: 19 Aralık 1971 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Marmara

Detaylı

Türkiye Elektrik Arz Eğrisinin Modellenmesi

Türkiye Elektrik Arz Eğrisinin Modellenmesi Türkiye Elektrik Arz Eğrisinin Modellenmesi Barış Sanlı, Mehmet Güler Giriş Enerji sektörüne yatırımcı ilgisi arttıkça, bu yatırımların ekonomik yatırımlar olup olmayacağı konusundaki sorular da artmaktadır.

Detaylı

DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜMENİN SİGORTACILIK SEKTÖRÜNE ETKİSİ

DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜMENİN SİGORTACILIK SEKTÖRÜNE ETKİSİ T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜMENİN SİGORTACILIK SEKTÖRÜNE ETKİSİ Elif ERDOĞAN Yüksek Lisans Tezi Çorum 2013 DÜNYA DA VE TÜRKİYE

Detaylı

Türkiye deki Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Çalışma

Türkiye deki Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Çalışma Türkiye deki Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Çalışma B. Ayyıldız 1, A.Zafer Gürler, D. Ağcadağ, H. Gökhan Doğan, N. Akboğa 1 Araş.Gör. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat

Detaylı

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Neden Sera gazlarını izliyor ve raporluyoruz? Küresel İklim Değişikliği Nedir Küresel İklim Değişikliği

Detaylı

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNÜN ENERJİ TALEBİNİN MODELLENMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNÜN ENERJİ TALEBİNİN MODELLENMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 1. ENERJİ KONGRESİ ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNÜN ENERJİ TALEBİNİN MODELLENMESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR Özgür BAŞKAN, Soner HALDENBİLEN, Halim CEYLAN Pamukkale

Detaylı

BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER

BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER AYŞE YASEMİN ÖRÜCÜ ODTÜ Mezunları Derneği Ankara, 2011 Tespitler Kopenhag-Cancun: İD BM kapsamında çözülebilecek bir konu mu? Kopenhag maliyeti: 1 trilyon $;belirsizlik

Detaylı

DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ UZUN DÖNEMLİ NEDENSELLİK ANALİZİ: 2000-2013 DÖNEMİ

DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ UZUN DÖNEMLİ NEDENSELLİK ANALİZİ: 2000-2013 DÖNEMİ İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi Journal of Economic Policy Researches Cilt/Volume:2, Sayı/Issue:1, Yıl/Year: 2015, 32-38 DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık KORELASYON ve REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Bir değişkenin değerinin diğer değişkendeki veya değişkenlerdeki değişimlere bağlı olarak nasıl etkilendiğinin istatistiksel

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs 2013

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs 2013 EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler Ankara, 24 Mart 2015 Çerçeve Temel endişe: İklim değişikliği

Detaylı

TÜRKĠYE DE ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠ, DIġA AÇIKLIK VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ

TÜRKĠYE DE ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠ, DIġA AÇIKLIK VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ TÜRKĠYE DE ÇEVRE KĠRLĠLĠĞĠ, DIġA AÇIKLIK VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ Doç. Dr. Seyfettin ARTAN * Yrd. Doç. Dr. Pınar HAYALOĞLU** ArĢ. Gör. Burak SEYHAN*** ÖZ Bu çalışmada, ekonomik büyüme ve dışa açıklığın

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller. Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla.

7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller. Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla. 7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla. Kaynak: TÜĐK dönemler gayri safi yurt içi hasıla düzeyi 1987-1 8680793 1987-2 9929354 1987-3 13560135 1987-4

Detaylı

ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ

ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ Gökhan KARHAN 1*, Murat SĠLĠNĠR 2, Mücahit ÇAYIN 1 ve Nihat AYDENĠZ 3 1 Batman Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, Merkez Yerleşkesi, 72100 Batman 2 Batman

Detaylı

Hava Durumu İKLİM İklim Değişiyor Peki Siz Bunun Farkında mısınız? Sera Etkisi Ve İklim Değişikliği En önemli sera gazları Karbon dioksit (CO2) Metan (CH4) Diazot monoksit(n2o) İklim Değişikliğine Sebep

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İktisat Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1991 Yüksek Lisans İktisat Bilkent Üniversitesi 1994

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İktisat Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1991 Yüksek Lisans İktisat Bilkent Üniversitesi 1994 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Sıdıka Başçı 2. Doğum Tarihi: 1 Ocak 1970 3. Unvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İktisat Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1991 Yüksek Lisans

Detaylı

İklim Değişikliği nin Güneş ve Rüzgar Enerjisi Üzerindeki Etkileri. Kıbrıs ve Türkiye Açısından Bakış

İklim Değişikliği nin Güneş ve Rüzgar Enerjisi Üzerindeki Etkileri. Kıbrıs ve Türkiye Açısından Bakış KTMMOB - ULUSLARARASI ENERJİ SEMPOZYUMU (IES 2017) 20-21 Mayıs, 2017 İklim Değişikliği nin Güneş ve Rüzgar Enerjisi Üzerindeki Etkileri Kıbrıs ve Türkiye Açısından Bakış Prof. Dr. Mete TAYANÇ Marmara Üniversitesi

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ. Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ. Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN Günlük hayattan birkaç örnek Gelişim dönemindeki bir çocuğun boyu ile kilosu arasındaki ilişki Bir ailenin tükettiği günlük ekmek sayısı ile ailenin

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Dağıtılmış Gecikmeli Modellerin Analizi ve Firma Verilerine Uygulanması, Prof. Dr. Ali Hakan Büyüklü

ÖZGEÇMİŞ. Dağıtılmış Gecikmeli Modellerin Analizi ve Firma Verilerine Uygulanması, Prof. Dr. Ali Hakan Büyüklü ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Ferda Yerdelen Tatoğlu Doğum Tarihi: 25 07 1978 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ekonometri İstanbul Üniversitesi 1998 Y. Lisans Ekonometri İstanbul Universitesi

Detaylı

TÜRKEYE DE EKONOMİK BÜYÜME İLE ÇEVRE KİRLİLİĞİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

TÜRKEYE DE EKONOMİK BÜYÜME İLE ÇEVRE KİRLİLİĞİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ TÜRKEYE DE EKONOMİK BÜYÜME İLE ÇEVRE KİRLİLİĞİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ Serkan GÜRLÜK1 Feza KARAER2 ÖZET Bu araştırmada, Türkiye de 1975-2000 yıllarına ait C 0 2, S 0 2 ve N 0 2 emisyonları ile kişi başına

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında

Detaylı

Courses Offered in the MSc Program

Courses Offered in the MSc Program Courses Offered in the MSc Program Compulsory Courses Course Code Course Title Dersin Adı PUBF 501 Public Expenditure in Theory and Practice Teori ve Uygulamada Kamu Harcamaları PUBF 502 Public Revenue

Detaylı

Courses Offered in the MsC Program

Courses Offered in the MsC Program Courses Offered in the MsC Program Compulsory Courses Course Code Course Title Dersin Adı PUBF 501 Public Expenditure in Theory and Practice Teori ve Uygulamada Kamu Harcamaları PUBF 502 Public Revenue

Detaylı

TİCARİ AÇIKLIK VE CO2 EMİSYONU: KARŞILAŞTIRMALI ÜLKE ANALİZİ

TİCARİ AÇIKLIK VE CO2 EMİSYONU: KARŞILAŞTIRMALI ÜLKE ANALİZİ The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Volume 6 Issue 1, p. 1611-1621, January 2013 TİCARİ AÇIKLIK VE CO2 EMİSYONU: KARŞILAŞTIRMALI ÜLKE ANALİZİ TRADE OPENNESS

Detaylı

TÜRKİYE NİN UZUN DÖNEM ELEKTRİK TALEBİ VE BUNA BAĞLI CO 2 EMİSYONUNUN TAHMİNİ

TÜRKİYE NİN UZUN DÖNEM ELEKTRİK TALEBİ VE BUNA BAĞLI CO 2 EMİSYONUNUN TAHMİNİ Hava Kirliliği ve Kontrolü Ulusal Sempozyumu 2008, 22 25 Ekim 2008, HATAY TÜRKİYE NİN UZUN DÖNEM ELEKTRİK TALEBİ VE BUNA BAĞLI CO 2 EMİSYONUNUN TAHMİNİ Levent TÜRKER, Merih AYDINALP KÖKSAL ( ) Hacettepe

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

Artan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı

Artan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı Artan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı TEPAV Değerlendirme Notu Temmuz 1 19 191 19 193 19 195 19 197 19 199 199 1991 199 1993 199 1995 199 1997

Detaylı

Yayınlar. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SSCI kapsamında taranan)

Yayınlar. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SSCI kapsamında taranan) Yayınlar Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SSCI kapsamında taranan) Sadullah Çelik ve Yasemin Özerkek, (2009), Panel Cointegration Analysis of Consumer Confidence and Personal Consumption

Detaylı

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE) ISSN:

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE) ISSN: Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE) ISSN:2148-9963 www.asead.com EKONOMİK BÜYÜME, İHRACAT VE C0 2 ARASINDAKİ EŞBÜTÜNLEŞME

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2013

EKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2013 EKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR EKİM 2013 İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)

Detaylı

Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr

Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul 389 390 1-2007, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, www.dpt.gov.tr/docobjects/download/3087/oik691.pdf,

Detaylı

DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ ( ): TÜRKİYE ÖRNEĞİ

DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ ( ): TÜRKİYE ÖRNEĞİ DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ (1968-2003): TÜRKİYE ÖRNEĞİ Bayram GÜNGÖR (*) Serdar KURT (**) Özet: Bu çalışmada, 1968-2003 dönemini kapsayan yıllık verilerle, Türkiye ekonomisinde dışa açıklık ve kalkınma

Detaylı

Yerel Yönetimler İçin Sera Gazı Salım Envanteri (Karbon Ayak İzi) nin Önemi

Yerel Yönetimler İçin Sera Gazı Salım Envanteri (Karbon Ayak İzi) nin Önemi Yerel Yönetimler İçin Sera Gazı Salım Envanteri (Karbon Ayak İzi) nin Önemi Prof. Dr. Cengiz Türe Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi ve Anadolu Üniversitesi Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı

Detaylı

2. yıl Bahar / 4. yarıyıl Prof.Dr. Ertuğrul Deliktaş

2. yıl Bahar / 4. yarıyıl Prof.Dr. Ertuğrul Deliktaş Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 8 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati - Haftalık Laboratuar Saati - Dersin Verildiği Yıl Dersin Verildiği

Detaylı

R ILE ENERJI MODELLEMESI

R ILE ENERJI MODELLEMESI DEPARTMENT OF TECHNOLOGY & OPERATIONS MANAGEMENT R ILE ENERJI MODELLEMESI EZGI AVCI, MSC,PHDC TALEP TAHMIN MODELLERI ELEKTRIK ARZ SISTEMI YONETIMI Elektrik arz sisteminin doğru planlanması ve yönetilmesi

Detaylı

ENDÜSTRİ 4.0 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLİŞKİSİ

ENDÜSTRİ 4.0 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLİŞKİSİ ENDÜSTRİ 4.0 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLİŞKİSİ Sunum Endüstri 4.0- Sürdürülebilirlik Uluslarası Trendler Örnek Uygulamalar Endüstri 4.0-Sürdürülebilirlik ENDÜSTRİ ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EVRİMİ ENDÜSTRİ 4.0 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Detaylı

World Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011

World Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 World Energy Outlook 2011 Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 Bağlam: halihazırda yeterince kaygı verici olan eğilimlere yeni zorluklar ekleniyor Ekonomik kaygılar dikkatleri enerji

Detaylı

TÜRKİYE DE FELDSTEİN HORİOKA HİPOTEZİNİN GEÇERLİLİĞİNİN SINANMASI: ADL EŞİK DEĞERLİ KOENTEGRASYON TESTİ ÖZET

TÜRKİYE DE FELDSTEİN HORİOKA HİPOTEZİNİN GEÇERLİLİĞİNİN SINANMASI: ADL EŞİK DEĞERLİ KOENTEGRASYON TESTİ ÖZET TÜRKİYE DE FELDSTEİN HORİOKA HİPOTEZİNİN GEÇERLİLİĞİNİN SINANMASI: ADL EŞİK DEĞERLİ KOENTEGRASYON TESTİ ÖZET Burak GÜRİŞ 1 Makale, 1968-2012 döneminde Türkiye de Feldstein Horioka hipotezinin geçerliliğini,

Detaylı

TÜRKİYE DE 2013 YILINDA ENFLASYON YEŞİM CAN

TÜRKİYE DE 2013 YILINDA ENFLASYON YEŞİM CAN TÜRKİYE DE 2013 YILINDA ENFLASYON YEŞİM CAN KIRKLARELİ-2014 Kırklareli Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi TÜRKİYE DE 2013 YILINDA ENFLASYON HAZIRLAYAN YEŞİM CAN Adres: Ekonomik ve Sosyal

Detaylı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS 507004832007 KALİTE KONTROLÜ Seçmeli 4 7 3 Dersin Amacı Günümüz sanayisinin rekabet ortamında kalite kontrol gittikçe önem kazanan alanlardan birisi

Detaylı

KAYSERI MODEL UNITED NATIONS CONFERENCE KOMITE: MODEL BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 1. GENEL KURUL- ÇEVRE ENERJİ VE DOĞAL KAYNAKLAR

KAYSERI MODEL UNITED NATIONS CONFERENCE KOMITE: MODEL BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 1. GENEL KURUL- ÇEVRE ENERJİ VE DOĞAL KAYNAKLAR 2015 KɅYMUN KAYSERI MODEL UNITED NATIONS CONFERENCE KOMITE: MODEL BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 1. GENEL KURUL- ÇEVRE ENERJİ VE DOĞAL KAYNAKLAR AJANDA: FOSİL KAYNAK TÜKETİMİNİN YENİLENEBİLİR ENERJİYE OLAN ZARARININ

Detaylı

Zaman Serileri-1. If you have to forecast, forecast often. EDGAR R. FIEDLER, American economist. IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr.

Zaman Serileri-1. If you have to forecast, forecast often. EDGAR R. FIEDLER, American economist. IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Zaman Serileri-1 If you have to forecast, forecast often. EDGAR R. FIEDLER, American economist IENG 481 Tahmin Yöntemleri Dr. Hacer Güner Gören Zaman Serisi nedir? Kronolojik sırayla elde edilen verilere

Detaylı

Enerji Sistemleri Mühendisliğinin Temelleri (ENE 102) Ders Detayları

Enerji Sistemleri Mühendisliğinin Temelleri (ENE 102) Ders Detayları Enerji Sistemleri Mühendisliğinin Temelleri (ENE 102) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Enerji Sistemleri Mühendisliğinin Temelleri ENE 102

Detaylı

Dünya devinin gücünü hissedin

Dünya devinin gücünü hissedin Türkiye Distribütörü Feel the power of world giant Dünya devinin gücünü hissedin Yıllık üretim 110.000 adet Kapalı üretim alanı 7.000 m² 10msn hız İleri teknoloji Çevreci Annual capacity 110.000 pcs Building

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Nisan 2013

EKONOMİK GELİŞMELER Nisan 2013 EKONOMİK GELİŞMELER Nisan 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Bölüm 1 MATEMATİKSEL İKTİSADA GİRİŞ 11 1.1.İktisat Hakkında 12 1.2.İktisatta Grafik ve Matematik Kullanımı 13

İÇİNDEKİLER. Bölüm 1 MATEMATİKSEL İKTİSADA GİRİŞ 11 1.1.İktisat Hakkında 12 1.2.İktisatta Grafik ve Matematik Kullanımı 13 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MATEMATİKSEL İKTİSADA GİRİŞ 11 1.1.İktisat Hakkında 12 1.2.İktisatta Grafik ve Matematik Kullanımı 13 Bölüm 2 STATİK DENGE ANALİZİ 19 2.1 İktisatta Denge Kavramı 20 2.1.1.

Detaylı

ĞİŞİKLİĞİ. Yeni Mücadele ile Yüzleşmek. Kasım 2006

ĞİŞİKLİĞİ. Yeni Mücadele ile Yüzleşmek. Kasım 2006 İKLİM M DEĞİŞİ ĞİŞİKLİĞİ Yeni Mücadele ile Yüzleşmek Kasım 2006 WWF Kimdir? WWF 5 kıtada, 50 den fazla ülkede temsilciliği bulunan dünyanın en büyük ve saygın doğa kuruluşlarındandır. 100 den fazla ülkede

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

KARBON AYAK İZİNİN AZALTILMASINDA YEŞİL LİMAN UYGULAMASININ ROLÜ: MARPORT ÖRNEĞİ

KARBON AYAK İZİNİN AZALTILMASINDA YEŞİL LİMAN UYGULAMASININ ROLÜ: MARPORT ÖRNEĞİ II. Ulusal Liman Kongresi doi: 10.18872/DEU.b.ULK.2015.0020 KARBON AYAK İZİNİN AZALTILMASINDA YEŞİL LİMAN UYGULAMASININ ROLÜ: MARPORT ÖRNEĞİ İlke KOŞAR DANIŞMAN 1 ve A. Gökhan ÖZALP 2 Uluslararası yük

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 7. Yayınlar 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

ÖZGEÇMİŞ. 7. Yayınlar 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Gonca ATICI 2. Doğum Tarihi: 07.05.1975 3. Unvanı: Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İngilizce İktisat İstanbul Üniversitesi 1997 Y. Lisans Para-Banka

Detaylı

SEMPOZYUMU KASIM 2015 ANTALYA. Dr. Yakup UMUCU

SEMPOZYUMU KASIM 2015 ANTALYA. Dr. Yakup UMUCU SEMPOZYUMU 26-27 KASIM 2015 ANTALYA Dr. Yakup UMUCU - ISBN : 978-605-01-0792-0 Tel : Kamel Audio Kaset- : (0 212) 4773580 (pbx) : NKARA Tel : (0.312) 425 10 80 Fax: (0.312) 417 52 90 : www.maden.org.tr

Detaylı

Semester I. PSPA 105 Introductionto Law Hukuka Giriş C 3 5 ECON 101 Introduction to Economics İktisada Giriş I C 3 5

Semester I. PSPA 105 Introductionto Law Hukuka Giriş C 3 5 ECON 101 Introduction to Economics İktisada Giriş I C 3 5 s Offered in the Undergraduate Program Semester I PUBF 101 PSPA 103 Mathematics for Public Mali Matematik C 3 5 Finance I I Introduction to Social Sosyal Bilimlere Giriş C 3 6 Sciences PSPA 105 Introductionto

Detaylı

TÜRKİYE'NİNDIŞ TİCARETİ VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ: ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİ YAKLAŞIMI * Cemal ATICI, Fırat KURT

TÜRKİYE'NİNDIŞ TİCARETİ VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ: ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİ YAKLAŞIMI * Cemal ATICI, Fırat KURT Tarım Ekonomisi Dergisi 007; 13() : 61-69 TÜRKİYE'NİNDIŞ TİCARETİ VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ: ÇEVRESEL KUZNETS EĞRİSİ YAKLAŞIMI * 1 1 Cemal ATICI, Fırat KURT ÖZET Bu çalışmada Türkiye'nin dış ticaretiyle çevre

Detaylı