Ulusal Hesaplar National Accounts

Transkript

1 Ulusal Hesaplar National Accounts 23 Sayfa Page Açıklama 346 Explanation 23.1 Gayri safi milli hasıla, geli me hızı ve sektör payları Gross national product, growth rate and sectoral shares 23.2 Milli gelir [Cari fiyatlarla ] National income [At current prices] 23.3 Ki i ba ına gayri safi milli hasıla ve milli gelir Per capita gross national product and national income 23.4 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2003 [Üretici fiyatlarıyla] 23.5 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2004 [Üretici fiyatlarıyla] 23.6 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [Cari fiyatlarla] 23.7 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [1987 fiyatlarıyla] Gross national product by kind of economic activity, 2003 [At producers prices] Gross national product by kind of economic activity, 2004 [At producers prices] Gross domestic product according to expenditure approach [At current prices] Gross domestic product according to expenditure approach [At 1987 prices] 23.8 Gelir yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [Cari fiyatlarla] Cost components of the gross domestic product [At current prices] 23.9 Ekonomik faaliyete göre i gücü ödemeleri [Cari fiyatlarla] Compensation of employees paid by kind of economic activity [At current prices] BBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] Seçilmi ülkelerde toplam ve ki i ba ına gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] Total and per capita gross domestic product in selected countries TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

2 National Accounts ULUSAL HESAPLAR Türkiye için Milli Gelir tahminleri, 1951 yılında statistik Genel Müdürlü ü nün bünyesinde bir Milli Gelir Etüt Grubu olu turulana de in, özel çalı malar halinde yapılmı tır. Bu etüt grubunun kurulu u ile, daha sonra geli tirilen hesaplama metodolojilerine uyularak, 1938 ve yılları için periyodik tahminler yapılmı tır. Böylece, Birle mi Milletler statistik Dairesi nin önerdi i o zamanki ulusal hesaplar sistemi standardına da kısmen uyularak, iktisadi faaliyet kollarına göre milli hasıla, yatırım malı çe itlerine göre sabit sermaye olu umu ve harcama kalemlerine göre milli harcamalar hesaplanmı tır. NATIONAL ACCOUNTS Until the establishment of a National Income Study Group in the General Directorate of Statistics in 1951, the estimates of national income accounts consisted of some private studies. After the establishment of the Study Group, periodical estimates for the years 1938 and were prepared according to the specified methodologies, which were improved from time to time. In this way, national products according to the types of industrial activity, fixed capital formation according to the types of investment goods and national expenditure according to its subitems, were calculated with regard to the former system of national income accounts of the United Nations Statistical Office yılında bir taraftan Devlet Planlama Te kilatı nın ayrı olarak hesapladı ı milli gelir serisi ile Devlet statistik Enstitüsü nün adı geçen serisinin birle tirilmesi, di er taraftan daha geli mi bir metodolojinin ortaya konması ve böylece yapılacak yeni tahminlerin Birle mi Milletler in yeni standardize sistemine uydurulması için yapılan çalı malar sonunda, ortaya yeni bir milli gelir zaman serisi çıkarılmı tır. Enstitümüz Üretim Hesapları ubesince bu yönteme göre 1990 yılına kadar cari ve 1968 yılı fiyatlarıyla olmak üzere yıllık Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) hesaplanmı tır yılından bu yana geçici kaydıyla verilen GSMH hesaplamalarında zamanla, bilgi kaynaklarındaki yetersizliklerden, kapsam ve kullanılan göstergelerdeki de i melerden dolayı, eksiklikler görülmü tür. In 1971, in order to integrate the separate national income series of the State Institute of Statistics and the State Planning Organization, an improved estimation methodology was set up to adapt to the standards of the new U.N. system of national accounts. Certain studies were then carried out with the outcome of a new time series of national income. Until 1990, annual Gross National Product (GNP) was calculated in current and 1968 fixed prices by the Production Account Department of the Institute. In time, due to the changes in content, the indicators used and an inadequacy of information resources, insufficiencies in GNP accounts (that had been given as provisional since 1973) were determined yılında ba latılan çalı malarla GSMH hesapları üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmaya ba lanmı ve 1968 olan temel yıl 1987 yılına kaydırılmı tır. Ayrıca daha önce yapılan yıllık hesaplamalara dahil edilemeyen bazı maddeler ve ekonomik alt sektörler de sisteme katılarak kapsam geni letilmi tir. Bu çalı malarda cari anketlerden elde edilen kesin sonuçlar, kurum ve kurulu lara ait kesin bütçe de erleri, 1968, 1973, 1979, 1985 ve 1990 input-output tablolarından alınan teknik katsayılar ve 1987 yılına ait gösterge ve a ırlıklar kullanılmı tır. Eski GSMH serisi yeni kapsama göre revize edilerek 1968 yılına kadar geriye dönük yeni bir seri elde edilmi tir. Tüm bu seriler 1968 SNA serilerine uygun olarak hazırlanmı tır. ESA 95 (European System of Accounts) tavsiyelerine göre 1998 bazlı Gayri Safi Milli Hasıla revize çalı maları devam etmektedir. With the studies which were initiated in 1990, GNP accounts began to be calculated quarterly and the base year shifted from 1968 to Furthermore, some items and economic subsectors that could not have been included in previous annual GNP accounts were also included in the system and the content was expanded. In these studies, exact results have been provided from the current questionnaires and exact budget values from the establishments and institutions are given. The technical coefficients from the input-output tables of 1968, 1973, 1979, 1985, 1990 and 1987 s indicators and weights have been used. By revising the old GNP series to 1968, a new series has been prepared. These series have been estimated by the recommendation of SNA-68. The estimation of gross national product in 1998 base are carried out by the recommendation of ESA-95. Gayri Safi Yurt çi Hasıla (GSY H), 1993 yılından itibaren Harcama Hesapları ubesince harcamalar yöntemiyle ve 1996 yılından itibaren de Gelir Hesapları ubesince gelir yöntemiyle hesaplanmaya ba lanmı tır. Hesaplamalarda Ulusal Hesaplar Sistemi tanımları esas alınmaktadır. Gross Domestic Product (GDP) has begun to be calculated according to expenditure approach by the division of expenditure accounts since 1993 and income approach by the division of income accounts since In these calculations definitions of United Nations System of National accounts have been used. 346

3 23.1 Gayri safi milli hasıla, geli me hızı ve sektör payları Gross national product, growth rate and sectoral shares GSMH - GNP Cari fiyatlarla (Milyar TL) At current prices (Billion TL) Geli me hızı Growth rate (%) Cari fiyatlarla At current prices ( $) Sabit fiyatlarla 1987 (Milyar TL) Constant prices at 1987 (Billion TL) Geli me hızı Growth rate (%) Ulusal Hesaplar GSMH da sektör payları - Sectoral shares in GNP (1) Cari fiyatlarla - At current prices Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Hizmetler - Services Sabit fiyatlarla Constant prices at 1987 Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Hizmetler - Services (1) zafi banka hizmetleri sektörlere da ılmı tır. (1) Imputed bank service changes are distributed to sectors Milli gelir - National income [Cari fiyatlarla - At current prices] (Milyar TL - Billion TL) Üretim faktörlerinden do an yurt içi gelir Domestic factor income Dı âlemden gelen faktör gelirleri Income received from the rest of the world Dı âleme giden faktör gelirleri Income poid-from the rest of the world Millî gelir, faktör fiyatlarıyla (1+3) National income at factor cost (1+3) Dolaylı vergiler Indirect taxes (Eksi) Sübvansiyonlar (Less) Subsidies Safi hasıla alıcı fiyatlarıyla (4+5-6) National income in purchasers prices (4+5-6) Sabit sermaye tüketimi Consumption fixed capital Gayri safi milli hasıla alıcı fiyatlarıyla (7+8) Gross national product in purchasers' prices (7+8) (1) zafi banka hizmetleri sektörlere da ılmı tır. (1) Imputed bank service changes are distributed to sectors. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

4 National Accounts 23.3 Ki i ba ına gayri safi milli hasıla ve milli gelir Per capita gross national product and national income (000 TL) Ki i ba ına gayri safi milli hasıla Per capita gross national product Cari alıcı fiyatlarıyla - At current purchasers' prices yılı alıcı fiyatlarıyla - At purchasers' prices of Cari faktör fiyatlarıyla - At current factor costs yılı faktör fiyatlarıyla - At factor costs of Ki i ba ına milli gelir Per capita national income Cari faktör fiyatlarıyla - At current factor costs Kiþi baþýna gayri safi milli hasýla- Per capita gross national product [ Cari alýcý fiyatlarýyla - At current purchasers prices] (000TL) Kiþi baþýna milli gelir- Per capita national income [ Cari faktör fiyatlarýyla - At current factor costs] (000TL)

5 23.4 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2003 Gross national product by kind of economic activity, 2003 [Üretici fiyatlarıyla - At producers prices] Cari fiyatlarla Product in current prices 1987 sabit fiyatlarıyla Constant prices at 1987 Sektör Geli me Sektör Geli me De er payları hızı De er payları hızı Value Sector Growth Value Sector Growth USSS, 2.Rev (Milyar TL) share rate (Milyar TL) share rate ISIC, Rev.2 (Billion TL) (%) (Billion TL) (%) Ulusal Hesaplar 1. Tarım - Agriculture Çiftçilik ve hayvancılık Agriculture and livestock production Ormancılık - Forestry Balıkçılık - Fishing Sanayi - Industry Madencilik ve ta ocakçılı ı Mining and quarrying malat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water n aat sanayi - Construction Ticaret - Trade Toptan ve perakende ticaret Wholesale and retail trade Otel, lokanta hizmetleri Hotels, restaurants services Ula tırma ve haberle me Transportation and communication Mali kurulu lar - Financial institutions Konut sahipli i - Ownership of dwelling Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services zafi banka hizmetleri (eksi) (Less) imputed bank service charges Sektörler toplamı (1-9) - Sectoral total (1-9) Devlet hizmetleri - Government services Kâr amacı olmayan özel hizmet kurulu ları Private non-profit institutions Toplam ( ) - Total ( ) thalat vergisi - Import duties GSY H (alıcı fiyatlarıyla) (13+14) GDP (in purchasers' value) (13+14) Dı alem net faktör gelirleri Net factor income from the rest of the world Dı alemden gelen - Income received Dı aleme giden (eksi) - Income paid (less) GSMH (alıcı fiyatlarıyla) (15+16) GNP (in purchasers' value) (15+16) TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

6 National Accounts 23.5 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2004 Gross national product by kind of economic activity, 2004 [Üretici fiyatlarıyla - At producers prices] Cari fiyatlarla Product in current prices 1987 sabit fiyatlarıyla Constant prices at 1987 Sektör Geli me Sektör Geli me De er payları hızı De er payları hızı Value Sector Growth Value Sector Growth USSS, 2.Rev (Milyar TL) share rate (Milyar TL) share rate ISIC, Rev.2 (Billion TL) (%) (Billion TL) (%) 1. Tarım - Agriculture Çiftçilik ve hayvancılık Agriculture and livestock production Ormancılık - Forestry Balıkçılık - Fishing Sanayi - Industry Madencilik ve ta ocakçılı ı Mining and quarrying malat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water n aat sanayi - Construction Ticaret - Trade Toptan ve perakende ticaret Wholesale and retail trade Otel, lokanta hizmetleri Hotels, restaurants services Ula tırma ve haberle me Transportation and communication Mali kurulu lar - Financial institutions Konut sahipli i - Ownership of dwelling Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services zafi banka hizmetleri (eksi) (Less) imputed bank service charges Sektörler toplamı (1-9) - Sectoral total (1-9) Devlet hizmetleri - Government services Kâr amacı olmayan özel hizmet kurulu ları Private non-profit institutions Toplam ( ) - Total ( ) thalat vergisi - Import duties GSY H (alıcı fiyatlarıyla) (13+14) GDP (in purchasers' value) (13+14) Dı alem net faktör gelirleri Net factor income from the rest of the world Dı alemden gelen - Income received Dı aleme giden (eksi) - Income paid (less) GSMH (alıcı fiyatlarıyla) (15+16) GNP (in purchasers' value) (15+16)

7 23.6 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product according to expenditure approach [Cari fiyatlarla - At current prices] Geli me Geli me De er hızı De er hızı Value Pay Growth Value Pay Growth (Milyar TL) Share rate (Milyar TL) Share rate (BillionTL) (%) (BillionTL) (%) Ulusal Hesaplar Özel nihai tüketim harcamaları Private final consumption expenditure Gıda ve içki - Food and beverages Dayanıklı tüketim malları - Durable goods Yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları Semi-durable and non-durable goods Enerji, ula tırma, haberle me Energy, transportation, communication Hizmetler - Services Konut sahipli i - Ownership of dwelling Devletin nihai tüketim harcamaları Government final consumption expenditure Maa, ücret - Compensation of employees Di er cari - Purchases of goods and services Gayri safi sabit sermaye olu umu Gross fixed capital formation Kamu sektörü - Public sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina in aatı - Building construction Bina dı ı in aat - Other construction Özel sektör - Private sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina in aatı - Building construction Stok de i meleri - Change in stocks Mal ve hizmet ihracatı - Exports of goods and services Mal ve hizmet ithalatı (eksi) Imports of goods and services (less) Gayri safi yurt içi hasıla - Gross domestic product statistiki hata - Statistical discrepancy Gayri safi yurt içi hasıla (üretim yoluyla) Gross domestic product (kind of activity) Cari fiyatlarla GSMH GNP at current prices ( Milyar TL - Billion TL) TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, Veri için tablo 23.1 e bakýnýz. For data, see table

8 National Accounts 23.7 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product according to expenditure approach [1987 fiyatlarıyla - At 1987 prices] Geli me Geli me De er hızı De er hızı Value Pay Growth Value Pay Growth (Milyar TL) Share rate (Milyar TL) Share rate (BillionTL) (%) (BillionTL) (%) Özel nihai tüketim harcamaları Private final consumption expenditure Gıda ve içki - Food and beverages Dayanıklı tüketim malları - Durable goods Yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları Semi-durable and non-durable goods Enerji, ula tırma, haberle me Energy, transportation, communication Hizmetler - Services Konut sahipli i - Ownership of dwelling Devletin nihai tüketim harcamaları Government final consumption expenditure Maa, ücret - Compensation of employees Di er cari - Purchases of goods and services Gayri safi sabit sermaye olu umu Gross fixed capital formation Kamu sektörü - Public sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina in aatı - Building construction Bina dı ı in aat - Other construction Özel sektör - Private sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina in aatı - Building construction Stok de i meleri - Change in stocks Mal ve hizmet ihracatı - Exports of goods and services Mal ve hizmet ithalatı (eksi) Imports of goods and services (less) Gayri safi yurt içi hasıla - Gross domestic product statistiki hata - Statistical discrepancy Gayri safi yurt içi hasıla (üretim yoluyla) Gross domestic product (kind of activity) ,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 (%) 1987 Sabit fiyatlarla GSMH geliþme hýzý GNP growth rate, constant prices at , Veri için tablo 23.1 e bakýnýz. For data, see table

9 23.8 Gelir yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla - Cost components of the gross domestic product [Cari fiyatlarla - At current prices] 2002* 2003* Faktör Geli me Faktör Geli me payları hızı payları hızı De er Factor Growth De er Factor Growth Value shares rate Value shares rate ( TL) (%) ( TL) (%) Ulusal Hesaplar Üretim ve ithalat vergileri Taxes on production and imports (net) Üretim ve ithalat vergileri Taxes on production and imports (-) Sübvansiyonlar - (Less) Subsidies Sabit sermaye tüketimi Consumption of fixed capital gücü ödemeleri - Compensation of employees paid by resident producers Kamu - Public Özel - Private letme artı ı - Operating surplus (1) Tarım - Agriculture Di er - Other Gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product (2) (1) Üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurt içi (1) Residual from the gross domestic product by kind of activity. hasıladan artık olarak bulunmu tur. (2) Üretim yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla. (2) Gross domestic product by kind of activity Ekonomik faaliyete göre i gücü ödemeleri Compensation of employees paid by kind of economic activity [Cari fiyatlarla - At current prices] 2002* 2003* De er Pay De er Pay USSS, 2.Rev Value Share Value Share ISIC, Rev.2 ( TL) (%) ( TL) (%) Genel toplam - General total Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Madencilik ve ta ocakçılı ı - Mining and quarrying malat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water n aat sanayi - Construction Ticaret (otel, lokanta hizmetleri dahil) Trade (inc. hotels, restaurants services) Ula tırma ve haberle me Transportation and communication Mali kurulu lar - Financial institutions Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services Devlet hizmetleri - Government services Kâr amacı olmayan özel hizmet kurulu ları Private non-profit institutions TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

10 National Accounts BBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] Ki i ba ına gayri safi De er Bölgelerin payı Geli me hızı yurtiçi hasıla - Per capita BBS - SRE Value Share Growth rate gross domestic product ( TL.) (%) ($) TR Türkiye - Turkey TR1 stanbul TR10 stanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR Tekirda Edirne Kırklareli TR Balıkesir Çanakkale TR3 Ege - Aegean TR zmir TR Aydın Denizli Mu la TR Manisa Afyon Kütahya U ak TR4 Do u Marmara - East Marmara TR Bursa Eski ehir Bilecik TR Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR Ankara TR Konya Karaman

11 23.10 BBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] (devam) Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] (continued) Ki i ba ına gayri safi De er Bölgelerin payı Geli me hızı yurtiçi hasıla - Per capita BBS - SRE Value Share Growth rate gross domestic product ( TL.) (%) ($) TR6 Akdeniz - Mediterranean Ulusal Hesaplar TR Antalya Isparta Burdur TR Adana Mersin ( çel) TR Hatay Kahramanmara Osmaniye TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR Kırıkkale Aksaray Ni de Nev ehir Kır ehir TR Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR Zonguldak Karabük Bartın TR Kastamonu Çankırı Sinop TR Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Do u Karadeniz - East Black Sea TR Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümü hane TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

12 National Accounts BBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] (devam) Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] (continued) Ki i ba ına gayri safi De er Bölgelerin payı Geli me hızı yurtiçi hasıla - Per capita BBS - SRE Value Share Growth rate gross domestic product ( TL.) (%) ($) TRA Kuzeydo u Anadolu North East Anatolia TRA Erzurum Erzincan Bayburt TRA A rı Kars I dır Ardahan TRB Ortado u Anadolu Central East Anatolia TRB Malatya Elazı Bingöl Tunceli TRB Van Mu Bitlis Hakkari TRC Güneydo u Anadolu South East Anatolia TRC Gaziantep Adıyaman Kilis TRC anlıurfa Diyarbakır TRC Mardin Batman ırnak Siirt

13 23.11 Seçilmi ülkelerde toplam ve ki i ba ına gayri safi yurt içi hasıla Total and per capita gross domestic product in selected countries [ Milyon ABD $ cari ve sabit 1990 fiyatlarıyla; ki i ba ına ABD $ gerçek geli me hızı Million US $ at current and constant 1990 prices; per capita US $ real rates of growth] A. Cari fiyatlarla B. Sabit fiyatlarla C. Ki i ba ına D. Geli me hızı A. At current prices B. At constant prices C. Per capita D. Growth rates Ulusal Hesaplar Dünya - World A B C D ABD - USA A B C D Almanya - Germany A B C D Avustralya - Australia A B C D Avusturya - Austria A B C D Belçika - Belgium A B C D Bulgaristan - Bulgaria A B C D Çek Cumhuriyeti A Czech Republic B C D Çin - China A B C D Danimarka - Denmark A B C D Fransa - France A B C D TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI,

14 National Accounts Seçilmi ülkelerde toplam ve ki i ba ına gayri safi yurt içi hasıla (devam) Total and per capita gross domestic product in selected countries (continued) [ Milyon ABD $ cari ve sabit 1990 fiyatlarıyla; ki i ba ına ABD $ gerçek geli me hızı Million US $ at current and constant 1990 prices; per capita US $ real rates of growth] A. Cari fiyatlarla B. Sabit fiyatlarla C. Ki i ba ına D. Geli me hızı A. At current prices B. At constant prices C. Per capita D. Growth rates Hollanda - Netherlands A B C D ngiltere - United Kingdom A B C D ran - Iran A B C D spanya - Spain A B C D srail - Israel A B C D talya - Italy A B C D Japonya - Japan A B C D Kanada - Canada A B C D Lüksemburg - Luxembourg A B C D Rusya Federasyonu A Russian Federation B C D Kaynak - Source: United Nations Statistical Yearbook,