25:(1) Araştırma Yazısı

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "25:(1) Araştırma Yazısı"

Transkript

1 Journal of Neurological Sciences [Turkish] 25:(1)# 14; 18-24, Araştırma Yazısı Yeniden Düzenlenmiş Standadize Mini Mental Test'in Toplumda Yaşayan Yaşlılarda Uygulanan Ön Test Sonuçları Pembe KESKİNOĞLU 1, Reyhan UÇKU 2, Görsev YENER 3 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye 2 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye 3 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye Özet Amaç. Sorun oluşturan bazı maddelerinin yeniden düzenlendiği Türkçe'ye çevrilmiş Standardize Mini Mental Test'i (SMMT) toplumdaki yaşlılara ön test olarak uygulamaktır. Yöntem. Zaman ve yer yönelimi, cümle tekrarlama, cümle yapılandırma ve şekil kopyalama gibi bazı maddelerinde eğitimli ve eğitimsiz yaşlıya göre ayrı ayrı değişikliğin yapıldığı yeniden düzenlenmiş SMMT, 65 yaş ve üzerindeki 58 yaşlıya ön test olarak uygulandı. Bulgular. 58 yaşlının 27'si 5 yıl ve üzeri eğitimli, 31'i daha düşük eğitimliydi ve yaş ortalaması 70.8 idi. Hatırlama maddesi hariç testin tüm maddelerinin puan ortalaması eğitimlilerde daha yüksekti. Hatırlama her iki grupta da en düşük puan ortalamasına sahipti. Sonuç. Yeniden düzenlenmiş SMMT'in eğitimli ve düşük eğitimli yaşlılar için daha anlaşılır ve daha kolay uygulanabilir olduğu görüldü. Bununla birlikte bu testin güvenirlik ve geçerliği çalışmasının yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Yeniden düzenlenmiş Türkçe Standardize Mini Mental Test, yaşlı, ön test Pretest Results of The Revised Standardized Mini Mental Examination Test In Community Dwelling Elderly Abstract Aim. To examine the Turkish version of Standardized Mini Mental State Examination (SMMSE) that some items were revised in the community dwelling elderly population as a pretest. Methods. The revised SMMSE that some items such as orientation to time, orientation to place, phrase construction, phrase repeatition and figure copying were changed according to educated and less educated older persons separately, was examined in 58 elderly aged 65 years and over to be pretest. Results. Of the totally 58 elder subjects, 27 were educated 5 years and over, while 31 elderly were less educated, and mean age was 70.8 years. The total score, the scores of orientation to time and attention-calculation were significantly higher in the educated elderly. The score of recall was the lowest in both educated and less educated groups. Conclusion. The revised SMMSE was a more understandable and more simple administrable test for educated and less educated elderly individuals. However, the reliability and validity of the revised test should be done. Keywords: The revised Turkish version of Standardized Mini Mental State Examination, elderly, pretest 18

2 GİRİŞ Demans bilişsel fonksiyonların giderek bozulmasıyla kendini gösteren nöropsikiyatrik bir hastalıktır. Demans prevalansı coğrafik bölgelere, toplumların sosyoekonomik düzeylerine göre değişmekte, yaş, eğitim ve cinsiyet demans oluşumunda belirleyici olmaktadır. İleri yaşlarda ve düşük eğitim düzeyinde demans sıklığı artmaktadır (10,11,15,17-20). Çeşitli ülkelerde yapılan çalışmalarda demansın görülme sıklığı % arasında saptanmıştır. Demansın tanısında altın standart (kesin tanı) klinik incelemedir (3,8,16,21,23). Bununla birlikte bilişsel bozukluğu erken dönemde belirlemede ve epidemiyolojik çalışmalarda bilişsel bozuklukları değerlendirmede sıklıkla tarama testleri kullanılmaktadır. Günümüzde en sık ve yaygın kullanılan tarama testi, Folstein'ın 1975'te geliştirdiği Mini Mental State Examination (MMSE) testidir. Test yönelim, kayıt hafızası, dikkat ve hesaplama, hatırlama ve lisan gibi bilişsel fonksiyonları değerlendirmektedir. Molloy ve ark.nın geliştirdiği Standardize Uygulama Kılavuzu ile bu testin uygulanabilirliği ve güvenirliği arttırılmıştır (Standardized Mini Mental State Examination-SMMSE, Standardize Mini Mental Test- SMMT). Orijinal MMSE testi batı toplumlarına göre hazırlanmış ve sadece eğitimlilerde uygulanmıştır, okur-yazarlık test uygulamasında ön şarttır. Test eğitim ve yaştan etkilenmektedir (4,7). Eğitim ve sosyoekonomik düzeyin daha düşük olduğu gelişmekte olan ülkelerde SMMT'in değiştirilmeden uygulanması hatalı sonuçlara neden olacağından bu ülkelerde sosyokültürel farklılıkların göz önünde bulundurulduğu uyarlanmış SMMT versiyonları kullanılmakta ve uygulanan testlerin geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılmaktadır. Bir çok dilde olduğu gibi SMMT'in Türkçe'ye uyarlanmış şekli de bulunmaktadır. Güngen ve ark.nın (9) SMMT'in Türkçe uyarlamasıyla yaptıkları hastane çalışmasında testin demansı belirlemede yüksek duyarlık (%91) ve özgüllükte (%95) olduğu saptanmıştır. Test en az 5 yıl eğitim görmüş yaşlılarda uygulanmıştır. Aynı çalışma grubunun az eğitimliler için hazırlanmış SMMT versiyonu da bulunmaktadır (6). Ancak okuma-yazma bilmeyen ve beş yıldan daha az süre öğrenim gören yaşlılarda uygulanması için geçerlilik, güvenilirlik araştırmasını ve demans tanısı için belirlenmiş bir kesim noktasını gösteren yayınlanmış herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Ülkemizdeki yaşlıların önemli bir kısmının eğitim düzeyinin düşük olduğu gerçeğinden yola çıkarak, toplum tabanlı epidemiyolojik çalışmalarda bu kişilere göre uyarlanmış, kesim noktalarının az eğitimlilere göre belirlendiği, güvenilirlik ve geçerliliği kanıtlanmış yeni bir SMMT'ine gereksinim olduğu açıktır. Bu çalışmanın amacı, Türkçe'ye çevrilen Standardize Mini Mental Test'in toplumda yaşayan yaşlılarda uygulaması sırasında sorun oluşturan bölümlerinin yeniden düzenlenerek toplumdaki yaşlılara uygulanmasının gözden geçirilmesidir. GEREÇ VE YÖNTEM Araştırma ekibi, Güngen ve ark. (9) çevirdiği test sorularının toplumda yaşayan yaşlılarda uygulaması sırasında bazı sorunlar saptadı. Araştırmacılar kendi deneyimlerinde de farklı ortamlarda benzer sorunları gözlemişlerdir. Sorunlu bölümler eğitimli ve eğitimsiz yaşlılar için araştırma ekibi tarafından tekrar geliştirildi. Olasılıklı olmayan örnekleme ile İzmir İli metropol bölgesinde (toplumda) yaşayan 65 yaş ve üzeri eğitimli ve eğitimsiz toplam 58 yaşlıda bölümleri yeniden düzenlenen bu ölçeğin ön testi yapıldı. Standardize Mini Mental Test'in Yeniden Düzenlenmesi: SMMT'in kliniğe başvuran ve toplumdaki yaşlılarda uygulanması sırasında deneyimli 2 Halk Sağlıkçı ve 2 Nörolog tarafından 19

3 sorunlar belirlendi ve alternatifli olarak test yeniden düzenlendi. A. Eğitimsizler için SMMT'de saptanan sorunlar ve yapılan değişiklikler; 1. Zaman yönelimi: Sorun: Yıl ve ayın kaçı olduğu ve bulunulan mevsimi yanıtlamada sorun yaşandı. Çözüm: Yıl çıkarılmıştır. Düzenlemede, küçük zaman diliminden başlanarak, günün dilimi, gün, ayın dilimi, ay ve mevsim soruldu. Mevsim yanıtlarında bahar tanımında Kışa girdiğimiz bahar, kıştan sonraki bahar ya da yaza girdiğimiz bahar yanıtları da doğru kabul edildi. 2.Yer yönelimi: Sorun: Ülke adı, semt adı, bulunulan kat yüksekliğinin belirtilmesinde sorun yaşandı. Çözüm: En büyük coğrafik yerleşim yeri için, ön testte alternatifli soru sorulmuş, (yaşadığımız ülkenin adı ve ülkenin başbakanının adı soruldu) en çok yanıtlanan soru (başbakanın adı) düzenlenmiş SMMT içine alındı. Yaşanılan semt adı sorusu için verilen yanıtta ilçe, belde, belediye veya mahalle adı doğru kabul edildi. Kaçıncı katta oturduğu sorusunda, tek katlı evlerde hangi odada bulunulduğu sorulmuş, çok katlı evlerde ise giriş katına yaşlının verdiği adlandırmaya göre alınan yanıtlar değerlendirildi. 3. Cümle tekrarlama: Sorun: Eğer ve fakat, hayır istemiyorum cümlesinin yaşlılar tarafından güç algılandığı düşünüldü. Çözüm: Cümle Eğer, fakat, hayır kelimelerini istemiyorum olarak değiştirildi. 4. Cümle yapılandırma: Sorun: Anlamlı bir cümle söylemesi istendiğinde yaşlı ne söyleyeyim diyerek şaşırmakta ve cümlenin ne olduğunu düşünmektedir. Çözüm: Adımı öğrenmek için bana hangi soruyu sorarsınız? şeklinde sorulduğunda doğru cümle kurulacağı öngörülerek cümle bu şekilde değiştirildi. 5. Şekil kopyası: Sorun: Hiç kalem almamış yaşlılar iç içe iki dörtgeni kopyalama zorluğu. Çözüm: Üç farklı şekil hazırlandı; en çok çizilebilen şekile (A) düzenlenmiş SMMT'de yer verildi (Şekil 1). B. Eğitimliler için SMMT'de saptanan sorunlar ve değişiklikler; 1.Zaman yönelimi: Sorun: Ay adlarının bilinme güçlüğü. Çözüm: Düzenlemede ayın adının ya da kaçıncı ay olduğunun bilinmesi doğru olarak kabul edildi. 2.Yer yönelimi: Sorun: Semt adının ve binada kat yüksekliğinin bilinmemesi. Çözüm: Yanıtta semt yerine ilçe, belde, belediye, mahalle yanıtları da doğru kabul edildi. Kat yüksekliği ile ilgili düzenleme eğitimsizlerdeki gibi yapıldı. 3. Dikkat ve hesap yapma: Sorun: 100'de geriye 7 ardışık sayı sayma güçlüğü. Çözüm: 100'den geriye 3'lü çıkarma ve d,ü,n,y,a kelimesi içindeki harflerin tersten söylenmesi istenmiş, her iki şık kullanılarak, hangisinden yüksek puan alındı ise o puan kabul edildi. 4. Cümle tekrarlama: Sorun ve Çözüm: Eğitimsiz bölümünün aynısıdır. 5. Şekil kopyası: Sorun: Kenarları simetrik olmayan iç içe geçmiş iki beşgenin çizilmesi. Çözüm: İki kenarı paralel ve çizen kişilerin iç içe geçmiş ev ya da mektup zarfı olarak adlandırdığı iki beşgenin (B) çizilmesinin daha kolay olduğu saptandı (Şekil 2). 20

4 Şekil 1: Eğitimsiz yaşlılarda şekil kopyalama Şekil 2: Eğitimli yaşlılarda şekil kopyalama BULGULAR Ön teste katılan 58 yaşlının; 27'si 5 yıl ve üzerinde eğitimli, 31'i 5 yıldan az okula gitmiş ya da hiç okula gitmemiş eğitimsiz yaşlılardır. Yaş ortalaması 70.8±6.0'dı, 34'ü(%58.6) kadındı. Örgün eğitim yıl ortalaması 1.2 yıldı. %53.4'ü hiç okula gitmemişti. Toplam skor ortalaması 22.8±3.6'dır. Hatırlama bölümü dışında tüm bölümlerde en az 5 yıl eğitimli olan yaşlılar daha yüksek puan almıştır. Ancak yalnızca toplam puan, zaman yönelimi ve dikkathesap yapma bölümünde eğitimli yaşlıların puan ortalaması anlamlı olarak yüksektir (Tablo 1). Eğitimlilerde hatırlama (%3.7), eğitimsizlerde lisan bölümü (%6.5) en az sıklıkta tam olarak puan alınabilen bölümler olurken, her iki grupta kayıt (sırayla %96.3, %87.1 en yüksek sıklıkta tam puan alınan bölüm olmuştur (Tablo 2). Uygulama sırasındaki gözlemler: Düzenlenmiş SMMT'de senaryolaştırılan bölümlerin anlam ve uygulamayı kolaylaştırdığı görüldü. Örneğin; Kendinizle ilgili anlamlı bir cümle söyleyin yerine eğitimsizlerde Benim adımı öğrenmek için bana hangi soruyu sorarsınız sorusuna kolay ve doğru yanıtlar alındı. 21

5 Tablo 1: Yaşlıların eğitim durumuna göre ön test puan ortalamaları SMMT Bölümü (puan) Eğitimli (n=27) Eğitimsiz (n=27) Ortalama puan ± SS Ortalama puan ± SS p* Toplam skor ± ± 3.92 < Zaman yönelimi 4.50 ± ± 1.33 < Yer yönelimi 4.74 ± ± Kayıt 2.96 ± ± Dikkat ve hesap yapma 4.15 ± ± 1.86 < Hatırlama 0.96 ± ± Lisan 7.33 ± ± *Mann Whitney U testi Tablo 2: Düzenlenmiş SMMT'in bölümlerine göre tam yanıtlanma oranları SMMT Bölümü Eğitimli (n=27) Eğitimsiz (n=31) Toplam % % % Zaman yönelimi Yer yönelimi Kayıt Dikkat ve hesap yapma Hatırlama Lisan TARTIŞMA Araştırma, SMMT sonuçlarının yaşlıların eğitim düzeyine göre farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Hatırlama dışında testin tüm bölümlerinde puan ortalamaları eğitimli yaşlılarda daha yüksek saptanmıştır. Bu saptama gelişmekte olan ülkelerde eğitim düzeyi düşük yaşlılarda yapılan çalışmalarla benzerlik göstermektedir (1,12,24). Toplumda demans taraması için kullanılan MMT'in toplumların eğitim ve kültürel yapılarını dikkate alarak uyarlanması, özellikle eğitim düzeyi düşük yaşlıların yoğun olduğu gelişmekte olan ülkelerde test sorularının anlaşılabilir ve uygulanması kolay olacak şekilde düzenlenmesi ve toplumda uygulanmak için hazırlanan testlerin geçerlilik ve güvenirliklerinin saptanması gerekmektedir. Güngen ve ark.nın (9) hazırladığı testin Türkçe versiyonu eğitimli yaşlılar için düzenlenmiş ve hastaneye başvuranlara uygulanmıştır. Testin en yüksek duyarlık ve özgüllüğün saptandığı kesim değeri (23/24) demans taraması yapılacak eğitimsiz veya düşük eğitimli yaşlılar için oldukça yüksek bir puandır. Gelişmekte olan ülkelerde düşük eğitimli toplumlar için hazırlanan ve ülkelere göre uyarlanmış Standardize Mini Mental Testlerde daha düşük kesim değerleri kullanılmış ve bu değerlere göre demans tanımlaması yapılmıştır. Sri Lanka, Brezilya'da ve Suudi Arabistan'da 19, Çin'de 17 kesim puanın eğitimsizlerde demans varlığı için en duyarlı puan olduğu belirtilmektedir (1,2,5,24). Bu ülkelerde eğitimsiz yaşlılarda özellikle zaman ve yer yöneliminde, hesap yapma, cümle kurma ve şekil kopyalama bölümlerinde toplum 22

6 kültürü dikkate alınarak yaşlıların daha kolay anlayabileceği düzenlemelere gidilmiştir. Eğitimli kişiler için uygulanacak testin de bazı kısımları ülkelere göre düzenlenmiştir. Yeniden düzenlenmiş SMMT ile demanslı olguların toplumdaki sıklığı daha gerçekçi bir oranda belirlenecek, özellikle hafif demanslı olgular daha erken saptanarak gerekli tanısal girişimlerin ve önlemlerin zamanında yapılması sağlanabilecektir. Keskinoğlu ve ark.nın (13) İzmir'in sosyoekonomik düzeyi düşük bir bölgesinde yaptığı bir çalışmada, var olan Türkçe'ye çevrili SMMT çoğunluğu okula gitmemiş yaşlılara eğitim durumuna göre farklı kesim noktaları kullanılarak uygulandığında toplumda %22.9 sıklıkta demans saptanmış ve demansın yaşla arttığı görülmüştür. Güngen ve ark.nın (9) hazırladığı hastaneye başvuran ve en az 5 yıl eğitimli kişiler için hazırladığı, geçerlilik ve güvenirliği belirlenmiş Türkçe SMMT in eğitimsiz yaşlılar için uygulanması testin duyarlık ve özgüllüğünü düşürmektedir. Yaşlılara uygulanan test performansının ev, huzurevi ve hastane ortamlarına göre farklılık gösterdiği bildirilmektedir. Bu nedenle toplum tabanlı çalışmalarla testin geçerlilik ve güvenilirliğinin gösterilmesi gerekmektedir. Yaptığımız araştırmada mevcut testin eğitimli yaşlılarda uygulanması sırasında da test içindeki bazı soruların yeterince anlaşılamayacağı düşünülmüştür. Ay adlarının sayılması, semt adını ve bulunduğu katı bilme, 100 rakamından geriye 7 çıkartılarak sayı sayılması ve iç içe beşgen geçirilmiş şekli kopyalama gibi bazı sorularda güçlüklerle karşılaşıldığından bu bölümler daha basit ve anlaşılır hale getirildi. Aynı çalışma grubunun hazırladığı ancak güvenirlik ve geçerlilik testinin yapılmadığı eğitimsiz kişiler için SMMT içerisindeki bazı bölümlerde benzer güçlüklerle karşılaşılacağı düşünüldüğünden sorular ve şekiller değiştirildi. Toplumların kültür ve eğitim durumları dikkate alınarak yapılan analizlerde, SMMT'nin her maddesinin bilişsel bozukluklar için eşit derecede duyarlı olmadığı görülmüştür. Klein ve ark. DSM- III'e göre demans tanısı alan olgularda yönelim, dikkat ve hafıza bölümlerinin demansı belirlemede daha doğru sonuçlar verdiğini belirtmektedir (14). Wind ve ark. (22) seçilmiş 4 maddeden oluşan puanlamanın toplam maddeleri içeren SMMT puanlamasından daha duyarlı ve özgül sonuç verdiğini (%96.4'e karşı %93.3) bildirmektedir. Bu araştırmada orijinal testte bulunan tüm bölümlere yönelik, bazıları değiştirilmiş ve alternatifli sorular hazırlanmıştır. Ancak gerek eğitimli gerekse eğitimsiz yaşlılarda en düşük yanıt yüzdeleri hafıza ve dikkathesap yapma bölümlerinde saptanmıştır. Ülkemizde yaşlıların eğitim düzeyinin düşük olduğu göz önünde bulundurularak, toplum tabanlı epidemiyolojik çalışmalarda bu kişilere göre uyarlanmış, kesim noktalarının az eğitimlilere göre belirlendiği, güvenilirlik ve geçerliliği kanıtlanmış SMMT'ine gereksinim vardır. Okur-yazar olmayan, düşük eğitimli yaşlılarda geçerli ve güvenilir bir test için yönelim, dikkat ve hesaplama, kopyalama, okuma ve yazma gibi eğitime bağlı bazı bölümlerinin uyarlanması gerekmektedir. Testin tekrarı duyarlılığı arttıracağından tekrar test güvenirliği de ölçülmelidir. Sonuç olarak, ön test sonuçları incelendiğinde daha önce yapılmış ve Türkçe olarak düzenlemiş Standardize Mini Mental Test'in bazı bölümlerinin değiştirilerek düzenlenen yeni şeklinin daha kolay uygulanabileceğine karar verilmiş ve bu testtin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması başlatılmıştır. İletişim: Pembe Keskinoğlu pembe.keskinoglu@gmail.com 23

7 Gönderilme tarihi:06 Aralık 2007 Revizyon Tarihi: 06 Şubat 2008 Kabul Tarihi:06 Şubat 2008 The Online Journal of Neurological Sciences (Turkish) This e-journal is run by Ege University Faculty of Medicine, Dept. of Neurological Surgery, Bornova, Izmir-35100TR as part of the Ege Neurological Surgery World Wide Web service. Comments and feedback: URL: Journal of Neurological Sciences (Turkish) Abbr: J. Neurol. Sci.[Turk] ISSNe KAYNAKLAR 1. Almedia OP. Mini Mental State Examination and diagnosis of dementia in Brazil. Arq Neuropsiquiatr 1998;56: Al-Rajeh S, Ogunniyi A, Awada A, Daif A, Zaidan R. Preliminary Assessment of Arabic Version of the Mini Mental State Examination. Ann Saudi Med 1999;19: American Psychiatric Association (APA). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV), fourth ed. APA Pres, Washington DC, Bravo G, Hebert R. Age and education-specific reference values for the Mini-Mental and modified Mini Mental State Examinations derived from nondemented elderly population. Int J Geriatr Psychiatry 1997;12: de Silva HA, Gunatilake SB. Mini-Mental State Examination in Sinhalese: a sensitive test to screen for dementia in Sri Lanka. Int J Geriatr Psychiatry 2002;17: Ertan T, Eker E, Güngen C, et al. The Standardised Mini Mental State Examination for Illiterate Turkish Elderly Poupulation: SMMSE-E. 2nd International Symposium on Neurophysiological and Neuropsychological Assessment of Mental and Behavioral Disorders. Bursa, Turkey, October 22-24, 1999, P Folstein MF, Folstein S, Mc Hugh PR. Mini Mental State A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res 1975;12: Fountoulakis KN, Tsolaki M, Mohs RC, Kazis A. Epidemiological dementia index: a screning instrument for Alzheimer's disease and other types of dementia suitable for use inpopulations with low education level. Dement Geriatr Cogn Disord 1998;9: Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test'in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Derg 2002;13: Herrera E, Caramelli P, Silveira AS, Nitrini R. Epidemiologic survey of dementia in a community dwelling Brazilian population. Alzheimer Dis Assoc Disord 2002;16: Hofman A, Rocca WA, Brayne C, et al. Eurodem Prevalence Research Group. The prevalence of dementia in Europe: a collaborative study of findings. Int J Epidemiol. 1991;20: Kabir ZN, Herlitz A. The Bangla adaptation of Mini Mental State Examination (BAMSE): an instrument to assess cognitive function in illiterate and literate individuals. Int J Geriatr Psychiatry 2000;15: Keskinoglu P, Giray H, Pıcakcıefe M, Bilgic N, Ucku R. The prevalence and risk factors of dementia in the elderly population in a low socio-economic region of Izmir, Turkey. Arch Gerontol Geriatr 2006;43: Klein GB, Kirby SM, Folstein M. Diagnosing dementia. Univariate and multivariate analysis of the Mental Status Examination. J Am Geriatr Soc 1985;33: Kukull WA, Higdon R, Bowen JD, et al. Dementia and Alzheimer disease: a prospective cohort study. Ach Neurol 2002;59: Launer LJ, Andersen K, Dewey ME, et al. Rates and risk factors for dementia and Alzheimer's disease; results from EURODEM pooled analysis. EUDEM Incidence Research Group and Work Groups. European Studies of Dementia. Neurology 1999;52: Lin RT, Lai CL, Tai CT, Liu CK, Yen YY, Howng SL. Prevalence and subtypes of dementia in southern Taiwan: impact of age, sex, education and urbanization. J Neurol Sci 1998;160: Lobo A, Launer LJ, Fratiglioni L, Andersen K. Prevalence of dementia and major subtypes in Europe: A collaborative study of population-based cohorts. Neurologic Diseases in the Elderly Research Group. Neurology 2000;54(Suppl 5) 4S Prencipe M, Casini AR, Ferretti C, et al. Prevalence of dementia in an elderly rural population: effects of age, sex, and education. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1996;60: Roelands M, Wostyn P, Dom H, Boro F. The prevalence of dementia in Belgium: a population based door-to-door survey in a rural community. Neuroepidemiolgy 1994;13: Vas CJ, Pinto C, Panikker D, et al. Prevalence of dementia in an urban Indian population. Int Psychogeriatr 2001;13: Wind AW, Schellevis FG, van Staveren G, Scholten RP, Jonker C, van Eijk JT. Limitation of the Mini- Mental State Examination in diagnosis in general practices. Int J Geriatr Psychiatry 1997;12: World Health Organization. The ICD-10. International Statistical Classification of Disease and Related Health Problems. Tenth Revision, WHO, Geneva, Zhang MY, Katzman R, Salmon D et al. The prevalence of dementia and Alzheimer's disease in Shanghai, China: impact of age, gender, and education. Ann Neurol 1990;27:

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı

İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 17:94-98/Temmuz/2016 ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE İlimiz Dinar İlçesinde Demans Görülme Sıklığı Prevalence Of Dementia In Dinar Dıstrıct Of Afyonkarahisar

Detaylı

BASKIDA. Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26():

BASKIDA. Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26(): Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26(): Eğitimsizler İçin Modifiye Edilen Mini Mental Testin (MMSE-E) Türk Toplumunda Alzheimer Hastalığı Tanısında Geçerlik ve Güvenilirlilik Çalışması BASKIDA 2 Dr. Gülsen

Detaylı

1992 Hemşirelik Yüksekokulu Y. Lisans Hemşirelikte Öğretim Ege Üniversitesi

1992 Hemşirelik Yüksekokulu Y. Lisans Hemşirelikte Öğretim Ege Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ 1- Adı Soyadı: Nurcan BİLGİÇ 2- Doğum Tarihi: 01.06.1970 3- Unvanı: Yardımcı Doçent Doktor 4- Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Ege Üniversitesi 1992 Hemşirelik Yüksekokulu

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Kurum ve kuruluşla ilişki bildirimi Bulunmamaktadır. Şiddet ve Suç Saldırganlık Şiddet Bireyin

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

T AD. Demans hastalarında bellek testi: mutlaka yapılmalı ARAŞTIRMA. Abdulkadir Koçer 1, Emel Koçer 2, Banu Beyaz 3, Mehmet Eryılmaz 1, Şeyma Özdem 1

T AD. Demans hastalarında bellek testi: mutlaka yapılmalı ARAŞTIRMA. Abdulkadir Koçer 1, Emel Koçer 2, Banu Beyaz 3, Mehmet Eryılmaz 1, Şeyma Özdem 1 Tıp Araştırmaları Dergisi: 2011 :9 (1) : 45-49 T AD ARAŞTIRMA Demans hastalarında bellek testi: mutlaka yapılmalı Abdulkadir Koçer 1, Emel Koçer 2, Banu Beyaz 3, Mehmet Eryılmaz 1, Şeyma Özdem 1 1 Düzce

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ Türk Psikiyatri Dergisi 2018;29(4):238-47

ARAŞTIRMA MAKALESİ Türk Psikiyatri Dergisi 2018;29(4):238-47 ARAŞTIRMA MAKALESİ RESEARCH ARTICLE Türk Psikiyatri Dergisi 2018;29(4):238-47 Modifiye-Mini-Mental Test (3MS) Türkçe Formu nun Standardizasyonu ve Demansla İlişkili Bazı Çevresel Risk Etmenlerinin Tespiti

Detaylı

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1 İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İbrahim Üstünalp Mersin Üniversitesi İngilizce Öğretmen Adaylarının

Detaylı

Determining Factors Affecting the Quality of Life in Elderly Nursing Home Residents

Determining Factors Affecting the Quality of Life in Elderly Nursing Home Residents Determining Factors Affecting the Quality of Life in Elderly Nursing Home Residents Z E L I H A KO C, ASSOCıAT E P RO F E S S O R S E VIL M ASAT, RESEARCH ASSıSTANT Z E YNEP S AĞLAM, L E CTURER Aging is

Detaylı

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI RAPOR BÜLTENİ İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI Tarih: 18/09/2015 Sayı : 11 Dünya Alzheimer Farkındalık Günü 21 Eylül 2015 Hazırlayan Ezel ÖZTÜRK Alzheimer Hastalığı ilerleyici nörodejeneratif

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

PINAR KURT. 2013 : Yrd. Doç., İstanbul Arel Üniversitesi, 2013-2013 : Dekan Yrd., İstanbul Arel Üniversitesi

PINAR KURT. 2013 : Yrd. Doç., İstanbul Arel Üniversitesi, 2013-2013 : Dekan Yrd., İstanbul Arel Üniversitesi KKİİŞŞİİSSEELL Yaş: 41 Medeni durum: Bekar PINAR KURT EEĞĞİİTTİİM Doktora. 2008-2012. Dokuz Eylül Üniversitesi/Saglik Bilimleri Enstitüsü Temel Sinirbilimler Anabilim Dalı (Dr) Tez Başlığı: Hafif kognitif

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ

Detaylı

Demans Hastalarında Yüz İfadelerinden Duyguların Tanınması

Demans Hastalarında Yüz İfadelerinden Duyguların Tanınması Demans Hastalarında Yüz İfadelerinden Duyguların Tanınması Duygu ÇAP (1, 2), Fatma ATKAN (1,3), Sevilay Karahan (5), Esen SAKA (4), Elif BARIŞKIN (1), Yavuz AYHAN (1) (1) Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması

Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Meryem METİNOĞLU Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Giriş Doğum kadın hayatında yaşanılan

Detaylı

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Evliya Çelebi Yerleşkesi (3100) KÜTAHYA Doğum Yeri ve Yılı: Isparta/Yalvaç Cep Telefonu: Telefon:765031-58 E-posta:

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

Association between cognitive status and activities of daily living, life quality and some demographic variables in older than 65

Association between cognitive status and activities of daily living, life quality and some demographic variables in older than 65 1 Diker ve ark. 79 Altmış beş yaş üzerindeki kişilerde bilişsel durumun günlük yaşam aktiviteleri, yaşam kalitesi ve demografik değişkenlerle ilişkisi: Bir alan çalışması Jale DİKER, 2 Nilay ETİLER, 3

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet

Detaylı

Bahar Sempozyumu Psikiyatrik Epidemiyoloji Sempozyumu

Bahar Sempozyumu Psikiyatrik Epidemiyoloji Sempozyumu Türkiye de yaşlı nüfusta psikiyatrik bozukluklar epidemiyolojisi Prof. Dr. İsmet KIRPINAR Atatürk Üniversitesi /ERZURUM Bahar 1 Yaşam koşullarında ve tıbbi bakım düzeylerindeki hızlı ilerlemeler sonucu,

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi *Kenar İ. Ayşe Nur, **Sezai Üstün Aydın, *Alper Zıblak *Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Denizli il merkezinde birinci basamakta çalışan hekimlerin ve Pamukkale Üniversitesi ndeki intörnlerin alzheimer hastalığı hakkındaki bilgi düzeyi

Denizli il merkezinde birinci basamakta çalışan hekimlerin ve Pamukkale Üniversitesi ndeki intörnlerin alzheimer hastalığı hakkındaki bilgi düzeyi TAF Preventive Medicine Bulletin, 2015:14(2) Araştırma / Research Article TAF Prev Med Bull 2015;14(2):131-136 Denizli il merkezinde birinci basamakta çalışan hekimlerin ve Pamukkale Üniversitesi ndeki

Detaylı

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ * Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE

Detaylı

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ AnkilozanSpondilitli hastalarda sigara kullanımı ve radyografik progresyon arasındaki ilişkinin gözden

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE. 2007- sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE

NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE. 2007- sonrası. Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE NADİR HASTALIKLAR VE ORPHANET-TÜRKİYE 2007- sonrası Prof.Dr. Uğur Özbek Orphanet-Türkiye Koordinatörü İstanbul Üniversitesi, DETAE Nadir hastalık ve yetim ilaç tanımı Ülkemizdeki durum Nadir hastalıkların

Detaylı

Yaşlı Bireylerde Sosyodemografik Özellikler ve Kognitif Fonksiyonların Yaşam Kalitesine Etkisi

Yaşlı Bireylerde Sosyodemografik Özellikler ve Kognitif Fonksiyonların Yaşam Kalitesine Etkisi Orijinal Araştırma / Original Investigation DOI: 10.4274/tod.69875 69 Yaşlı Bireylerde Sosyodemografik Özellikler ve Kognitif Fonksiyonların Yaşam Kalitesine Etkisi The Effect of Sociodemographic Characteristics

Detaylı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11; , 2007

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11; , 2007 Journal of Neurological Sciences [Turkish] 24:(2)# 11;115-12, 27 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=15 Araştırma Yazısı İnme Hastalarında Kognitif Fonksiyon ve Fonksiyonel Durum Arasında İlişki Var

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

Demans Hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının Araştırılması

Demans Hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının Araştırılması Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25( ): Demans Hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının Araştırılması BASKIDA Dr. Umut ALTUNÖZ 1, Dr. Erguvan Tuğba ÖZEL KIZIL

Detaylı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2004, 15 (1), 25-38 üniversite ÖGRENCiLERiNiN WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Ş. Nazan KOŞAR*, Ayşe KIN IŞLER** Hacettepe

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students

Detaylı

The International New Issues In SOcial Sciences

The International New Issues In SOcial Sciences Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt

Detaylı

Alzheimer hastalığı olan ve olmayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması

Alzheimer hastalığı olan ve olmayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi / Elderly Issues Research Journal 2010(1):34-43 Alzheimer hastalığı olan ve olmayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması NEVĐN KUZU

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 27:(4)# 25; 446-456, 2010 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=404 Araştırma Yazısı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 27:(4)# 25; 446-456, 2010 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=404 Araştırma Yazısı Journal of Neurological Sciences [Turkish] 27:(4)# 25; 446-456, 2010 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=404 Araştırma Yazısı Hastanede Yatan Yaşlı Bireylerde Demansla İlişkili Olabilecek İşlevsel

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. GÖZDE İNAL KIZILTEPE

Yrd.Doç.Dr. GÖZDE İNAL KIZILTEPE Yrd.Doç.Dr. GÖZDE İNAL KIZILTEPE Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitim Bilgileri Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul 1999-2003 Lisans Hacettepe Üniversitesi Öncesi 2003-2006 Yüksek

Detaylı

Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri*

Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri* Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri* Pembe Keskinoğlu 1, Metin Pıçakçıefe 1, Hatice Giray 1, Nurcan Bilgiç 2, Reyhan Uçku 1, Zeliha Tunca 3 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi 1 Halk Sağlığı

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY

TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY TÜRKİYE DEKİ ÜÇ TIP FAKÜLTESİNİN SON ÜÇ YILDAKİ YAYIN ORANLARI THE THREE-YEAR PUBLICATION RATIO OF THREE MEDICAL FACULTIES IN TURKEY İbrahim Taha Dağlı İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Cerrahpaşa

Detaylı

BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi *

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi * International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) December 2016 : 2 (2) ISSN : 2548-9373 Doi : Field : Education Psychology Type : Research Article Recieved: 10.09.2016 - Corrected: 26.11.2016

Detaylı

Nöropsikoloji Eğitimi IV

Nöropsikoloji Eğitimi IV Nöropsikoloji Eğitimi IV Nöropsikoloji Derneği tarafından düzenlenecek olan ve 3 kurdan oluşan Nöropsikoloji Eğitimi IV seminerlerinin detayları aşağıda yer almaktadır. 1. Kur: Temel Nöropsikoloji Eğitimi

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. AYLA TUZCU

Yrd.Doç.Dr. AYLA TUZCU Yrd.Doç.Dr. AYLA TUZCU ÖZGEÇMİŞ DOSYASI KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yılı : Doğum Yeri : Sabit Telefon : Faks : E-Posta Adresi : Web Adresi : Posta Adresi : 1974 Diğer T: 24231069146914 F: 2422261258 atuzcu@akdeniz.edu.tr

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi

Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi Total Tiroidektomi yapılan hastalarda MSKKM Nomogramının Değerlendirilmesi Op.Dr. Hüseyin Çelik Op.Dr.Sabri Özden Dr.Ahmet Erdoğan Doç.Dr.Barış Saylam Doç.Dr. Mesut Tez Ankara Numune Eğitim Araştırma Hastanesi,

Detaylı

Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients

Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients 1 Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients Variables Results N mean±s.d. Age (years) 45,8±1,3 Gender Female 73 (44%) Male 93(56%) Hand dominance Right 147 (88,6%) Left 19 (11,4%)

Detaylı

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe f. ofsport Sciences 200{ 15 (3), 137-154 HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Ferda GÜRSEL*,

Detaylı

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:

Detaylı

Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ

Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ Kalite standartlarına göre bir eğitim araştırma hastanesinde yatak sayısının %5 i oranında 3.düzey yoğun bakım yatağı ve

Detaylı

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri

Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Metformin Güncelleme Beyin Fonksiyonuna Etkileri Prof.Dr.Mustafa Araz Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 53.Ulusal Diyabet Kongresi, Kıbrıs Diyabet ve Demans Tüm dünyada yaşam süresinin

Detaylı

Yaşlılık Çağı Depresyonu ve Hafif Bilişsel Bozukluğu Olan Hastalarda Öznel Bellek Yakınmaları ile Nesnel Bellek Bozukluklarının Karşılaştırılması 2

Yaşlılık Çağı Depresyonu ve Hafif Bilişsel Bozukluğu Olan Hastalarda Öznel Bellek Yakınmaları ile Nesnel Bellek Bozukluklarının Karşılaştırılması 2 Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26(): Yaşlılık Çağı Depresyonu ve Hafif Bilişsel Bozukluğu Olan Hastalarda Öznel Bellek Yakınmaları ile Nesnel Bellek Bozukluklarının Karşılaştırılması 2 Dr. Berker DUMAN 1,

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

Kronik Fiziksel Hastalıklı Yaşlılarda Yeti Yitimi ve Depresyon

Kronik Fiziksel Hastalıklı Yaşlılarda Yeti Yitimi ve Depresyon Kronik Fiziksel Hastalıklı Yaşlılarda Yeti Yitimi ve Depresyon F.N. Hem. Derg (2014) Cilt 22 - Sayı 2: 69-75 ISSN 2147-4923 Araştırma Yazısı Disability and Depression among The Elderly People with Chronic

Detaylı

Huzurevinde yaşayan yaşlıların bilişsel işlev düzeyi, depresyon ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Huzurevinde yaşayan yaşlıların bilişsel işlev düzeyi, depresyon ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ DERGİSİ TÜRKÇE ÇEVİRİ / TURKISH TRANSLATION DOI: 10.14744/phd.2018.26817 J Psychiatric Nurs 2018;9(3):153-160 Orjinal Makale Huzurevinde yaşayan yaşlıların bilişsel işlev düzeyi,

Detaylı

Is There a Relationship Between Activity Level and Cognitive Functions Among the Elderly People?

Is There a Relationship Between Activity Level and Cognitive Functions Among the Elderly People? Original Article Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care www.tjfmpc.com Is There a Relationship Between Activity Level and Cognitive Functions Among the Elderly People? Yaşlılarda Aktivite Düzeyi

Detaylı

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Fatma GÖLPEK SARI Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar

DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD 7 Ekim 2010 MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI DSM IV Madde bağımlılığı Madde

Detaylı

İLKOKUL ÇOCUKLARI İÇİN UYUMSAL DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ BİR GEÇERLİK - GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI*

İLKOKUL ÇOCUKLARI İÇİN UYUMSAL DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ BİR GEÇERLİK - GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI* İLKOKUL ÇOCUKLARI İÇİN UYUMSAL DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ (AAMDAdaptive Behavior Scale, Public School Version, 1974) BİR GEÇERLİK - GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI* Yrd. Doç. Dr. Handan Asude BAŞAL** Gelişim bir bütündür. Fiziksel,

Detaylı

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ AN INVESTIGATION OF SCIENCE TEACHERS INTERPERSONAL SELF-EFFICACY BELIEFS IN TERMS OF SOME VARIABLES

Detaylı

Standardize Mini Mental Test in Türk Toplumunda Hafif Demans Tan s nda Geçerlik ve Güvenilirliği

Standardize Mini Mental Test in Türk Toplumunda Hafif Demans Tan s nda Geçerlik ve Güvenilirliği Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4):273-281 Standardize Mini Mental Test in Türk Toplumunda Hafif Demans Tan s nda Geçerlik ve Güvenilirliği Dr. Can GÜNGEN 1, Dr. Turan ERTAN 2, Dr. Engin EKER 3, Resmiye

Detaylı

GRAFİK LİSTESİ List of Graphics

GRAFİK LİSTESİ List of Graphics GRAFİK LİSTESİ List of Graphics Grafik Sayfa Page Graphic 1.1 Ya grubuna göre özürlü nüfus oranı 7 1.1 The proportion of disabled population by age group 1.2 Ya grubuna göre süre en hastalı a sahip olan

Detaylı

NİCEL (Quantitative) VERİ TOPLAMA ARAÇLARI

NİCEL (Quantitative) VERİ TOPLAMA ARAÇLARI Amaçlar NİCEL (Quantitative) VERİ TOPLAMA ARAÇLARI Bu bölümde ölçümlerin geçerlilik ve güvenilirliği ile veri toplama teknikleri üzerinde durulacaktır. Araştırmanın amacına göre her bir aracın nasıl uygulanacağı

Detaylı

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY

AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi 19-22 Ekim 2017 Antalya/Türkiye BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Öznur KARA

Detaylı

MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER

MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN 15-49 YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER Dr. Ümit ATMAN CİHAN Dr. Gönül DİNÇ Yük. Hemş. Safiye ÖZVURMAZ Dr.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Pınar KURT 2. Doğum tarihi : 27.06.1974 3. Unvanı : Yard. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Ankara Üniversitesi 1995-1999 Lisansüstü Klinik

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

KANSER İSTATİSTİKLERİ

KANSER İSTATİSTİKLERİ 1 KANSER İSTATİSTİKLERİ Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biridir. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk sağlığı sorunudur. Tanı olanaklarının gelişmesi ve

Detaylı

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİ VE DEPRESYON DÜZEYLERİ

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

FİNANSMAN SORUNLARINA GÖRE KREDİ KULLANIM ORANLARI VE YATIRIMLARDA KREDİLERİN ETKİSİ ÜZERİNE ARAŞTIRMA

FİNANSMAN SORUNLARINA GÖRE KREDİ KULLANIM ORANLARI VE YATIRIMLARDA KREDİLERİN ETKİSİ ÜZERİNE ARAŞTIRMA Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2012 Cilt/Volume: 9 Sayı/Issue: 19, s. 445-449 FİNANSMAN SORUNLARINA

Detaylı

6. SINIF GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERE ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME ÜNİTESİNİN ÖĞRETİMİ

6. SINIF GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERE ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME ÜNİTESİNİN ÖĞRETİMİ 6. SINIF GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERE ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME ÜNİTESİNİN ÖĞRETİMİ Mustafa SÖZBİLİR Fatih YAZICI Şeyda GÜL efe.atauni.edu.tr Bu çalışma TÜBİTAK tarafından 114K725 no lu proje kapsamında desteklenmektedir.

Detaylı

ISSN : 1308-7274 esezgin@akdeniz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Antalya-Turkey

ISSN : 1308-7274 esezgin@akdeniz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Antalya-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2012, Volume: 7, Number: 1, Article Number: 1C0512 NWSA-EDUCATION SCIENCES Hakan Çetin Received: May 2011 Evren Sezgin Accepted: January 2012 Akdeniz

Detaylı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı Evrim Göde Öğüten 1, Gizem Ünveren 2, Emine Soybay 2, Barış Topçular

Detaylı

TÜRKİYE'DE RUH SAĞLIĞI HİZMETLERİNİN BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNE ENTEGRASYONU: BİRİNCİ BASAMAKTA RUH SAĞLIĞI EĞİTİM PROGRAMİ

TÜRKİYE'DE RUH SAĞLIĞI HİZMETLERİNİN BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNE ENTEGRASYONU: BİRİNCİ BASAMAKTA RUH SAĞLIĞI EĞİTİM PROGRAMİ Kriz Dergisi 12(1): 41-45 TÜRKİYE'DE RUH SAĞLIĞI HİZMETLERİNİN BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNE ENTEGRASYONU: BİRİNCİ BASAMAKTA RUH SAĞLIĞI EĞİTİM PROGRAMİ Mehmet Uğurlu*, Tahir Soydal* ÖZET Türkiye'

Detaylı

DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri

DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri Sarıkavak ve ark. 63 Araştırma / Original article DSM-5 Bedensel Belirti Ölçeği ile Düzey 2 Bedensel Belirti Ölçeklerinin Türkçe Formlarının geçerlilik ve güvenilirlikleri Talat SARIKAVAK, 1 Kuzeymen BALIKÇI,

Detaylı

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2002,13 (3), 24-36 ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE YAŞAM DOYUMU Turhan TOROS Hacettepe O.,

Detaylı

Aile hekimliğinin temel prensipleri. Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan

Aile hekimliğinin temel prensipleri. Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan Aile hekimliğinin temel prensipleri Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan Temel yeterlilikler 1. Kapsamlı yaklaşım 2. Kişi merkezli bakım 3. Birinci basamak yönetimi 4. Toplum

Detaylı

Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar. bir sağlık sorunu. Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye

Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar. bir sağlık sorunu. Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye Nadir Hastalıklar-Yetim ilaçlar bir sağlık sorunu Uğur Özbek İstanbul Üniversitesi Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü (DETAE) Orphanet-Türkiye NADİR HASTALIK Prevalansı 1/2000 den az olan hastalıklar NADİR

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Detaylı

K U L L A N I M B İLGİLERİ

K U L L A N I M B İLGİLERİ T Ü R K Ç E C O M P U TER SYSTE M U S A B I L I TY QU E S T I O N N A IRE S H O RT VERSIO N (T- C S U Q - S V ) A N K E Tİ K U L L A N I M B İLGİLERİ DOÇ.DR. OGUZHAN ERDINC I S T A N B U L, 2 0 1 5 GENEL

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ ÖĞR. GÖR. DR. ARZU ÖZKAN CEYLAN. ozkana@hacettepe.edu.tr.

ÖZGEÇMİŞ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ ÖĞR. GÖR. DR. ARZU ÖZKAN CEYLAN. ozkana@hacettepe.edu.tr. ÖĞR. GÖR. DR. ARZU ÖZKAN CEYLAN ÖZGEÇMİŞ E-Posta: ozkana@hacettepe.edu.tr Telefon: Adres: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800 Beytepe Yerleşkesi Çankaya / ANKARA Eğitim Mezuniyet

Detaylı