Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar #

Transkript

1 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: Hastane İnfeksiyonları Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar # Dr. Ömrüm UZUN* * Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi ç Hastal klar Anabilim Dal, nfeksiyon Hastal klar Ünitesi, Ankara. zolasyon uygulamalar, 1975 ve 1983 y llar nda Centers for Disease Control (CDC) taraf ndan iki kez gözden geçirilmifltir. Bu sistemde izolasyon kategorilendirilmektedir y l nda ise Hospital Infection Control Practices Advisory Committee (HICPAC) yeni bir k lavuz yay nlanm flt r. Bu klavuzda en büyük farkl l k, önlemlerin kategoriye göre de il de standart ve bulafl yoluna göre olmak üzere iki ana grupta ele al nmas d r. Bu yeni öneriler Dokuzo uz un zolasyon Uygulamalar bafll kl yaz s nda ayr nt l olarak verilmifltir. Ancak pratik uygulamada kolayl - ve y llar içinde etkinli inin kan tlanm fl olmas nedeniyle kategoriye-özgü izolasyon yöntemlerini de gözden geçirmenin yararl olaca kan - s nday m. # Hastanelerde zolasyon Önlemleri çin Center for Disease Control (CDC) K lavuzu temel al narak haz rlanm flt r. 75

2 Uzun Ö. Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar Kan/ Vücut S v lar Önlemleri 1. Maske gerekli de ildir. 2. Kan veya vücut s v lar yla kontaminasyon olas ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Kan veya vücut s v lar yla temas edilecekse eldiven giyilmelidir. 4. KAN veya VÜCUT SIVILARIYLA KONTAM NE OLMA OLASILI INDA HEMEN ve BAfiKA B R 5. nfektif materyaller, kontamine eflyalar at lmal veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. 6. ne batmas n önlemek için dikkatli olunmal d r. Kullan lan i neler bükülmemeli veya tekrar k l f na yerlefltirilmemeli; bu amaçla gelifltirilmifl olan belirgin flekilde iflaretli ve delinmeye dayan kl bir kutuya konulmal d r. 7. Dökülen kan 1:10 oran nda su ile seyretilmifl % 5.25 lik sodyum hipoklorit solüsyonuyla (çamafl r suyu) hemen temizlenmelidir. Kan/Vücut S v lar Önlemleri Gerektiren Hastal klar* Akkiz immunyetmezlik sendromu (AIDS) Babesiosis Creutzfeldt-Jacob hastal Hepatit B (HBsAg tafl y c lar dahil) Hepatit C Leptospirosis S tma Sifiliz (primer ve deri ve mukozal membran lezyonlar içeren sekonder) * Hasta infektif materyale dokunduktan sonra ellerini y kam yorsa, infektif materyalle çevreyi kontamine ediyorsa ya da kontamine eflyalar n di er hastalarda paylafl yorsa ayr oda gerekir. 76 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2

3 Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar Uzun Ö. Drenaj / Sekresyon Önlemleri 1. Maske gerekli de ildir. 2. Kontaminasyon olas ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Eldiven infektif materyalle temas edilecekse gereklidir. 4. HASTA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R 5. nfektif materyalle, kontamine eflyalar at lmal veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. Drenaj / Sekresyon Önlemleri Gerektiren Hastal klar* Afla daki infeksiyonlar, a) Multipl-dirençli mikroorganizmalarla oluflmam flsa b) Majör (drene olan ve sarg yla kapat lmam fl ya da sarg n n drenaj yeterince engelleyemedi i) deri, yara veya yan k infeksiyonlar de ilse ve Staphylococcus aureus veya grup A Streptococcus ile geliflmemiflse ya da c) Yenido andaki gonokokkal göz infeksiyonlar de ilse bu kategoriye al n r. Abse Dekübitus ülseri Deri infeksiyonu Konjunktivit Yan k infeksiyonu Yara infeksiyonu * Drenaj / Sekresyon Önlemleri için ayr bir oda genellikle gerekli de ildir. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2 77

4 Uzun Ö. Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar Enterik Önlemler 1. Maske gerekli de ildir. 2. Kontaminasyon olas ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Eldiven infektif materyalle temas edilecekse gereklidir. 4. HASTAYA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R 5. nfektif materyalle kontamine eflyalar at lmal veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. Enterik Önlemler Gerektiren Hastal klar* Amipli dizanteri Coxackievirus hastal Diare, infeksiyöz etyoloji flüphesinde Echovirus hastal El, ayak ve a z hastal Ensefalit (enterovirüslerle olufltu u düflünülüyorsa) Enterik atefl (Salmonella typhi) Enterokolit, Clostridium difficile veya S. aureus a ba l Enteroviral infeksiyon Gastroenterit, etkenleri Campylobacter türleri Cryptosporidium türleri Dientamoeba fragilis Escherichia coli (ETEC, EPEC, EHEC, EIEC) Giardia lamblia Salmonella türleri Shigella türleri Vibrio parahaemolyticus Virüsler Yersinia enterocolitica Herpangina Kolera Nekrotizan enterokolit Pleurodynia Poliomyelitis Viral hepatit, tip A Viral menenjit, (enterovirus flüphesi) Viral perikardit, miyokardit veya menenjit (enterovirus flüphesi). * Hasta infektif materyale dokunduktan sonra ellerini y kam yorsa, infektif materyalle çevreyi kontamine ediyorsa ya da kontamine eflyalar n di er hastalarda paylafl yorsa ayr oda gerekir. 78 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2

5 Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar Uzun Ö. ARB zolasyonu 1. Maske sadece hasta öksürürken ve a z n güvenilir tarzda kapatm yorsa gereklidir. 2. Steril gömlek sadece giysinin kaba kontaminasyonunu önlemek için gerekiyorsa endikedir. 3. Eldiven gerekli de ildir. 4. HASTAYA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R 5. nfektif materyalle kontamine eflyalar at lmal, temizlenmeli veya dekontaminasyon için gönderilmelidir. ARB zolasyonu Gerektiren Hastal klar* Bu izolasyon kategorisi, balgam yaymas nda ARB görülen veya akci er grafisindeki bulgular n kuvvetle aktif tüberküloz düflündürdü ü akci er tüberkülozlu hastalar içindir. Laringeal tüberküloz da bu kategoriye girmektedir. Genelde, nadiren öksürdükleri ve bronfl sekresyonlar nda akci er tüberkülozlu eriflkinlere göre az say da ARB bulunan akci er tüberkülozlu bebekler ve küçük çocuklar için izolasyon önlemleri gerekli de ildir. Hastan n kiflisel gizlili ini korumak amac yla bu karta Tüberküloz zolasyonu yerine ARB (asido-rezistanbasil) zolasyonu ad verilmifltir. * ARB zolasyonu için özel havaland rmal ayr bir oda gerekir. Genellikle ayn ektenle infekte olan hastalar ayn oday paylaflabilir. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2 79

6 Uzun Ö. Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar 1. Hastaya yak n temas olanlar maske takmal d r. 2. Steril gömlek gerekli de ildir. 3. Eldiven gerekli de ildir. Solunum zolasyonu 4. HASTAYA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R 5. nfektif materyalle kontamine eflyalar at lmal veya dekontaminasyon için görderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. Solunum zolasyonu Gerektiren Hastal klar* Epiglottitis, Haemophilus influenzae ya ba l Eritema infeksiyozum Kabakulak K zam k Meningokokkal pnömoni Meningokoksemi Menenjit, Hemophilus influenzae veya meningokokkal Pertussis (bo maca) Pnömoni, Haemophilus influenzae ya ba l, * Solunum zolasyonu için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn etkenle infekte olan hastalar ayn oday paylaflabilir. 80 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2

7 Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar Uzun Ö. Temas zolasyonu 1. Hastaya yak n temas olanlar maske takmal d r. 2. Kontaminasyon olas ise steril gömlek giyilmelidir. 3. nfektif materyal ile temas edilecekse eldiven giyilmelidir. 4. HASTAYA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R 5. nfektif materyalle kontamine eflyalar at lmal veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. Temas zolasyonu Gerektiren Hastal klar veya Durumlar Akut solunum yollar infeksiyonlar, bebeklerde ve çocuklarda, Deri, yara, yan k infeksiyonu (drene olan ve sarg yla kapat lmam fl veya sarg n n pürülan materyali kapatamad ), Difteri, kutanöz formu Farenjit, bebeklerde ve küçük çocuklarda Gonokokkal konjunktivit, yenido anda Grup A streptokokkal endometrit, Herpes simplex, yag n veya yenido anda mpetigo nfluenza, bebeklerde ve küçük çocuklarda Kuduz Multipl-dirençli afla daki herhangi bir bakteriyle infeksiyon veya kolonizasyon: 1. Bütün aminoglikozidlere dirençli gram negatif basiller, 2. Metisilin dirençli Staphylococcus aureus 3. Penisiline dirençli pnömokok 4. Ampisilin ve kloramfenikole dirençli Hemophilus influenzae 5. nfeksiyon kontrol ekibince özel klinik ve epidemiyolojik önemi oldu u düflünülen di er dirençli bakteriler. Pedikülosis Pnömoni, Staphylococcus aureus veya Grup A streptokok Rubella, Soyulmufl deri sendromu Stafilokokkal fronkülosis, yenido anda Streptococcus Uyuz Vaccinia, yayg n ekzema vaksinatum Viral pnömoni, bebeklerde ve küçük çocuklarda * Temas zolasyonu için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn etkenle infekte olan hastalar bir oday paylaflabilir. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2 81

8 Uzun Ö. Kategoriye-özgü zolasyon Önlemleri çin Örnek E itici Kartlar 1. Odaya giren herkes maske takmal d r. 2. Odaya giren herkes steril gömlek giymelidir. 3. Odaya giren herkes eldiven giymelidir. Tam zolasyon 4. HASTAYA veya KONTAM NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B R Difteri, faringeal form Tam zolasyon Gerektiren Hastal klar* Lassa atefli ve Marburg virus hastal gibi di er viral hemorajik hastal klar Veba, pnömonik form Çiçek** Varicella (Suçiçe i)** Zoster, immunokompromize hastada lokalize veya dissemine * Tam zolasyon için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn etkenle infekte olan hastalar bir oday paylaflabilir. ** Özel havaland rmal özel bir oda gereklidir. 82 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 2