Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi. Prof. Dr. Ç. Hakan KARADAĞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi. Prof. Dr. Ç. Hakan KARADAĞ"

Transkript

1 Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi Prof. Dr. Ç. Hakan KARADAĞ

2 Sinir Sistemi Periferik Santral Eferent Aferent Otonom Somatik Parasempatik Sempatik NANK

3

4

5

6

7

8 hemikolinyum vesamikol botulinum toksini

9 HO CH 2 CH NH 2 Noradrenalin Sentezi tirozin COOH HO tirozin hidroksilaz HO HO CH 2 CH NH 2 HO CH CH 2 NH CH 3 DOPA COOH OH adrenalin (epinefrin) HO DOPA dekarboksilaz HO feniletanolamin-n-metil transferaz (FNMT) HO CH 2 CH 2 NH 2 dopamin ß hidroksilaz HO CH CH 2 NH 2 dopamin OH noradrenalin (norepinefrin)

10 reserpin kokain trisiklik antidepresanlar guanetidin bretilyum glukokortikoidler östrojenler

11 Noradrenalin ve Adrenalinin Metabolizması MAO MAO Noradrenalin DOPGAL Adrenalin Aldehid redüktaz Aldehid dehidrogenaz KOMT DOPEG DOMA KOMT KOMT KOMT Normetanefrin MOPEG VMA Metanefrin Aldehid redüktaz Aldehid dehidrogenaz MAO MOPGAL MAO DOPGAL: 3-4-dihidroksifenilglikolaldehid DOPEG: 3-4-dihidroksifeniletilenglikol DOMA: 3-4-dihidroksimandelik asid MOPEG (MHPG): 3-metoksi-4-hidroksifeniletilenglikol VMA: 3-metoksi-4-hidroksimandelik asid MOPGAL: 3-metoksi-4-hidroksifenilglikolaldehid

12

13 m Otoreseptör m Heteroreseptör Presinaptik reseptörler

14

15

16 Res. Agonist Antagonist Lokalizasyon Etki Aracı sistem Nikotinik Kas tipi (N M ) Nöron tipi (N N ) Muskarinik M 1 Dimetilfenil piperazinyum Oksotremorin McN-A-343 a-bungaratoksin Tubokürarin Heksametonyum Mekamilamin K-bungarotoksin Pirenzepin Telenzepin Nöromusküler kavşak Otonom gangliyonlar Adrenal medulla SSS Depolarizasyon Kanal (Na + ) EPSP (hızlı) Kanal (Na + ) Katekolamin salg. Depolarizasyon Otonom gangl. EPSP (yavaş) PLC SSS Bellek M 2 AF-DX 116 Kalp Yavaşlama AS inh. Presinaptik uç IPSP K + kanal akt. M 3 M 4 M 5 Kolinerjik Reseptörler Feniltrimetilamonyum Heksahidrosiladifenidol Düz kas Kasılma PLC Salgı bezi SSS Nöronları, muhtemelen vagal sinir uçları SSS Nöronları, serebral damarların endoteli Salgılama AS inh. K + kanal akt. PLC

17

18

19 Adrenerjik Reseptörler a 1 a 2 b 1 b 2 Selektif Fenilefrin, Metoksamin, Sirazolin AGONİST Klonidin, Alfametilnoradrenalin, Guanabenz, Guanfasin, Oksimetazolin, Ksilazin Dobutamin, Ksamoterol Terbutalin, Prokaterol, Salbutamol, Salmeterol, Formeterol, Pirbuterol, Bitolterol, Ritodrin, Metaproterenol, Albuterol Selektif olmayan A ³ NA >> I I > A =NA I > A >> NA Selektif Prazosin, Terazosin, Doksazosin, Urapidil, Indoramin, Alfuzosin, Tamsulosin Yohimbin, Efaroksan, Idazoksan, Rovolsin, RX , Atipemazol Atenolol, Praktolol, Betaksolol, Bisoprolol, Metoprolol, Esmolol, Asebutolol Butoksamin, Alfametil-propranolol ANTAGONİST Selektif olmayan Fenoksibenzamin, Fentolamin, Tolazolin Propranolol, Alprenolol, Pindolol, Nadolol, Timolol Sotalol, Penbutolol Karteolol, Levobunolol b 3

20 Adrenerjik Reseptörlerin İkinci Ulakları a 1 (a 1A, a 1B,a 1D ) a 2 (a 2A, a 2B,a 2C ) b 1 b 2 b 3 İkinci Ulak(lar) Fosfolipaz C aktivasyonu IP 3 ve DAG oluşumu, intraselüler Ca 2+ Adenilil siklaz inhibisyonu, K + kanallarının aktivasyonu Adenilil siklaz ve Ca 2+ kanallarının aktivasyonu Adenilil siklaz aktivasyonu Adenilil siklaz aktivasyonu

21 Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi Sempatik ve Parasempatik Aktivasyonla Oluşan Etkiler

22 Sempatik ve Parasempatik Sistemin Uyarılmasıyla Oluşan Etkiler Organ Sempatik Sistem Parasempatik Sistem Göz İris radiyal kası İris sfinkter kası Siliyer kas Aköz hümör oluşumu Aköz hümör drenajı a 1 R Yanıt R Yanıt b 2 b 1; a 2 b 2 ; a 1 Midriyazis (++) Gevşeme (uzağı görme) (+) Artma (++); azalma (+) Artma (++); azalma (+) M 3, M 2 Miyozis (+++) M 3, M 2 Kasılma (yakını görme) (+++) Kalp SA düğüm AV düğüm Ventriküller b 1 >b 2 b 1 >b 2 b 1 >b 2 b 1 >b 2 b 1 >b 2 Kalp hızında (++) İleti hızında (++) Otomatisite (++) Kontraktilite (+++) İleti hızı Otomatisite M 2 >>M 3 M 2 >>M 3 M 2 >>M 3 Kalp hızında (vagal etki) (+++) İleti hızında (AV blok) (+++) Kontraktilitede hafif

23

24 Organ Sempatik Sistem Parasempatik Sistem R. Yanıt R. Yanıt Arteriyol Koroner Deri, Mukoza İskelet kası Tükürük bezleri Beyin Karın viserleri Akciğer Böbrek a 1, a 2; b 2 a 1, a 2 a; b 2 a 1, a 2 a 1 a 1 a 1, a 2 ; b 2 a 1, a 2 ; b 2 Konstriksiyon (+); Dilatasyon (++) Konstriksiyon (+++) Konstriksiyon (++); dilatasyon (++) Konstriksiyon (+++) Konstriksiyon (hafif) Konstriksiyon (+++) Konstriksiyon (++); Dilatasyon (+) Konstriksiyon (++); Dilatasyon (+) - Ven a; Konstriksiyon (++); b 2 dilatasyon (+) - Muskarinik agonistlerin bazı damar yataklarında yaptığı vazodilatasyona endotel kaynaklı gevşetici faktör (EDRF, NO) aracılık eder.

25 Organ Sempatik Sistem Parasempatik Sistem Akciğer (bronşlar) Bronşiyal kaslar Mukoza mukus bezlerinin salgısı Mukoza bezlerinin seröz salgısı Mukosiliyer transport b 2 b 2 a 1 b R Yanıt R Yanıt Gevşeme (+) Salgıda Salgıda Hızlanma Böbrek Renin salgılanması a 1 ; Azalma (+); b 1, b 2 artma (++) Gastrointestinal sistem Motilite Sfinkterler Özofagus alt sfinkteri Genitoüriner sistem Detrusor kası Trigon-sfinkter a 1,a 2,b 1,b 2 a 1 a; b Azalma (+) Kasılma (+) Kasılma (++); gevşeme (+) b 2 a 1 Gevşeme (+) Kasılma (++) M 3 M 3 M 3 M 3 M 3 M 3 Kasılma (++) Salgıda (+++) Salgıda (+++) - - Artma (+++) Gevşeme (+) Kasılma (++) M 3 Kasılma (+++) M 3 Gevşeme (++)

26 Ter bezleri Ekrin Apokrin Organ Sempatik Sistem Parasempatik Sistem R Yanıt R Yanıt M 3 Salgılama (+++) a 1 Salgılama (+) Piloerektör kaslar a 1 Kasılma (++) - Penis a 1 Emisyon Ereksiyon (+++) (VIPerjik ve nitrerjik) Dalak kapsülü a 1 ; b 2 Kasılma (++); gevşeme (+) - Uterus Miyometriyum a 1 ;b 2 b 2 Gebe: Kasılma; gevşeme Gebe olmayanlar: Gevşeme Adipositler (lipoliz) b 1 -b 3 ; a 2 Artma (++); azalma (+) - Karaciğer b 2, a 1 Glikojenoliz, glukoneojenez ve glikojen sentezinin inh. İskelet kası b 2 Glikojenoliz Pankreas İnsülin salgılanması b 2 ; a 2 Artma (+); Azalma (+++) - Trombosit a 2 Agregasyon

27 Konstipasyon Bronkodilatasyon D U M B B L E S Diyare İdrar retansiyonu Ürinasyon Midriyazis Miyozis Taşikardi Bradikardi Ø Eksitasyon Lakrimasyon Bronkokonstriksiyon Vazokonstriksiyon (vazodilatasyon) + İnotrop Etki Glikojenoliz, glukoneojenez Salivasyon SEMPATOMİMETİK PARASEMPATOMİMETİK

28 Ko-transmiter A B Nörotransmiter Nöromodülatör Nöromediyatör

29 NANK ve Kotransmiterler Transmiter Lokalizasyon Fonksiyon Peptid yapıda olmayanlar ATP Postgangiyonik sempatik nöronlar (örneğin kan damarları, vas deferens) Hızlı depolarizasyon/düz kas kasılması GABA, 5-HT Enterik nöronlar Peristaltik refleks Dopamin Bazı sempatik nöronlar (örneğin böbrek) Vazodilatasyon NO Pelvik sinirler Ereksiyon Peptidler Nöropeptid Y (NPY) Vazoaktif intestinal peptid (VIP) Gastrik sinirler Postgangliyonik sempatik nöronlar (örneğin kan damarları) Tükrük bezlerinin parasempatik sinirleri Hava yolu düz kaslarının NANK innervasyonu Gastrik boşalma NA in kasıcı etkisini artırır NA salıverilmesini azaltır Vazodilatasyon ACh in kotransmiteri Bronkodilatasyon GnRH Sempatik gangliyonlar Yavaş depolarizasyon ACh in kotransmiteri P maddesi Sempatik gangliyonlar Enterik nöronlar Yavaş depolarizasyon ACh in kotransmiteri CGRP Miyelinsiz duyusal nöronlar Vazodilatasyon, Vasküler sızıntı Nörojenik inflamasyon

30 Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi Parasempatik Sistem

31 Parasempatomimetikler (Kolinomimetikler) Kolinomimetikler Doğrudan etkili Dolaylı etkili Kolin esterleri Geri dönüşümlü (reversible) Alkaloidler ve sentetik türevleri Geri dönüşümsüz (irreversible)

32 Kolin Esterleri Kolinesteraza Duyarlık Muskarinik Etki KVS GIS Mesane Göz (lokal) Nikotinik Etki Asetilkolin Metakolin Karbakol Betanekol - ± O CH 3 b a H 3 C C O CH 2 CH 2 N + CH 3 Asetilkolin O CH 3 CH 3 H 3 C C O CH CH 2 N + CH 3 CH 3 Metakolin (Asetil b-metil kolin) CH 3 H 2 N O C OH Karbamik asid O CH 3 H 2 N C O CH 2 CH 2 N + CH 3 Karbakol (Karbamilkolin) O CH 3 CH 3 H 2 N C O CH CH 2 N + CH 3 CH 3 Betanekol (Karbamil b-metil kolin) CH 3

33 Alkaloidler ve Sentetik Türevleri Muskarinik Karma Nikotinik Muskarin K, A Pilokarpin A Oksotremorin S Aseklidin S Arekolin A K: Kuvaterner, S: Sentetik, A: Alkaloid Nikotin A Vareniklin S Lobelin A Dimetilfenilpiperazinyum K, S

34 Kolinesteraz İnhibitörleri Geri Dönüşümlü Edrofonyum K Neostigmin K Fizostigmin (Eserin) A Piridostigmin K Ambenonyum K Distigmin K Takrin Donepezil Rivastigmin Galantamin Geri Dönüşümsüz Paration Malation İsoflorofat Ekotiofat Soman Tabun Sarin

35 Asetilkolinesteraz

36

37

38

39 Parasempatomimetiklerin Etkileri m Bradikardi (ufak dozlarda taşikardi), A-V iletimi yavaşlatırlar m Damarlarda gevşeme (endotelden NO salarak). Kan basıncında düşme (direkt etkililer için) (AChEİ ilaçlar, intoksikasyon durumlarının terminal dönemi hariç kan basıncını düşürmezler. Sempatik gangliyonların ve adrenal medullanın uyarılması nedeniyle kan basıncını yükseltirler) m Miyozis, akomodasyon spazmı (uzak görme bozulur) m Ter bezlerinin salgısında artma, lakrimasyon m Hipersalivasyon m Bronkospazm m Gastrointestinal motilitede artma, sfinkterlerde gevşeme m Miksiyon m AChEİ ilaçlar çizgili kaslarda aşırımı kolaylaştırarak çizgili kasları uyarırlar. m SSS etkileri: (Organofosfatlar ve fizostigmin için) İntoksikasyon durumlarında santral stimülasyon, ardından depresyon, konvülsiyonlar, solunum depresyonu, koma

40 Parasempatomimetiklerin Endikasyonları m Postoperatif paralitik ileus ve mesane atonisi Neostigmin Betanekol m Nörojenik (paralitik) mesane bozuklukları Betanekol m Glokom (Dar açılı) Pilokarpin Fizostigmin m Myastenia gravis Edrofonyum (test için) Neostigmin Piridostigmin Ambenonyum Distigmin m Alzheimer hastalığı Takrin (tetrahidroaminoakridin) (hepatotoksik) Donepezil Rivastigmin Galantamin m Kompetitif tipteki nöromusküler bloke edicilerin etkisini sonlandırmak için Neostigmin m Atropin, trisiklik antidepresanlar, fenotiazinler ve benzeri santral antikolinerjik etkisi olan ilaçlarla zehirlenmelerde Fizostigmin m Refluks özofajit Betanekol m Sigarayı bırakma Vareniklin

41 Parasempatolitikler (Antikolinerjikler) m Atropin (Hyosiyamin) = tropin + tropik asid m Skopolamin (Hyosin) = skopin + tropik asid Atropa belladonna Datura stramonium Hyoscyamus niger skopin N CH 3 tropin N CH 3 O HOH 2 C O HOH 2 C C O CH tropik asit C O skopolamin tropik asit CH O atropin

42 Atropa belladonna

43 Datura stramonium

44 Hyoscyamus niger

45 Parasempatolitiklerin Etkileri m Taşikardi (ufak dozlarda bradikardi), A-V iletimi hızlandırır m Midriyazis, siklopleji (yakın görme bozulur) m Ter bezlerinin salgısında azalma, çocuklarda buna bağlı hipertermi (atropin ateşi), ciltte kuruluk (anhidroz) m Ağız kuruluğu m Konstipasyon, antispazmodik etki m İdrar retansiyonu m Flushing m SSS etkileri: Atropinle hafif, skopolaminle belirgin sedatif etki Yüksek dozda atropin: halüsinasyon, deliryum, hipereksitasyon Çok yüksek dozda atropin ve skopolamin: KONVÜLSİYON ardından solunum merkezi depresyonu sonucu ÖLÜM

46 Atropin Atropin düşük dozda bradikardi, normal dozlarda taşikardi yapar ACh ( ) M 1 ACh M 2 SA düğüm hücresi

47 Parasempatolitiklerin Endikasyonları m Peptik ülser Pirenzepin, Telenzepin m GİS spazm ve hipermotilite durumları Hyosin N- Butilbromür m Genitoüriner Endikasyonlar Postoperatif Mesane Spazmı: Oksibutinin, Trospium, Darifenasin, Solifenasin Erişkin Üriner İnkontinensi: Tolterodin, Fesoterodin, Propiverin m Siklopleji ve midriyazis oluşturmak için Tropikamid, Siklopentolat, Homatropin, Ökatropin m Bronkodilatör olarak İpratropium bromür, Oksitropium bromür, Tiotropium bromür m A-V blok Atropin m Preanestezik medikasyon Atropin m Parasempatomimetik aşırı etkinlik oluşturan mantar zehirlenmeleri Atropin m Organofosfatlı insektisidlerle zehirlenmeler Atropin m Parkinson hastalığı Biperiden, Triheksifenidil, Benztropin, Bornaprin, Klorfenoksamin, Etopropazin m Hareket hastalığı (taşıt tutmasına karşı) Skopolamin

48 Mantar Zehirlenmeleri Çabuk Başlayan Zehirlenmeler m Parasempatomimetik aşırı etkinlik oluşturanlar Inocybe ve Clitocybe türleri MUSKARİN e bağlı m Uyku oluşturmaksızın öfori, deliryum ve halüsinasyon oluşturanlar Psilocybe türleri PSİLOSİN ve PSİLOSİBİN e bağlı m Deliryum, eksitasyon veya halüsinasyonlarla birlikte uyku (veya koma) oluşturanlar Amanita muscaria İBOTENİK ASİD e (glutamat benzeri etki) ve MUSİMOL e (GABA agonisti) bağlı m Disülfiram benzeri reaksiyon oluşturanlar Coprinus atramentarius KOPRİN e bağlı (aldehid dehidrojenaz inhibisyonu) m Yalın gastroenterit şeklinde iritasyon yapanlar

49 Amanita muscaria

50 Inocybe gheophylla

51 Mantar Zehirlenmeleri Geç Başlayan Zehirlenmeler m m Amanita phalloides, A. verna, A. virosa ve diğer Galeriana grubu mantarlar Amanita phalloides Amanita verna Amanita virosa Galeriana autumnalis Galeriana marginata Cortinarius grubu mantarlar Nefrotoksik etki FALLOİDİN (akut gastroenterit tablosu) a-amanitin (karaciğer, böbrek, beyin harabiyeti) (RNA polimeraz II inhibisyonu) Zehirlenme 3 dönem gösterir: Başlangıç dönemi: Mantarın yenilmesinden 8-12 saat sonra gastroenterit tablosu şeklinde başlar. Asemptomatik dönem: Yenildikten saat sonra gastroenterit tablosu hafifleyerek kaybolur. Bu dönem 2-6 gün sürer. Üçüncü dönem: Karaciğer nekrozu nedeniyle sarılık, ensefalopati, koagülopati, hipoglisemi Olguların yaklaşık 1/3 ü ilk hafta içinde ölür. Antidot yok. (Yüksek doz penisilin G, silibinin, tioktik asid kullanılabilir) m Gyromitra türleri Hepatotoksik etki

52 Amanita phalloides

53 Galeriana autumnalis

54 Organofosfatlı İnsektisid Zehirlenmeleri O H 5 C 2 O P O C 2 H 5 O NO 2 paraokson Tedavi: m m Parasempatik etkinliğin antagonize edilmesi Atropin Spesifik antidot Enzim Reaktivatörleri ENZİM REAKTİVATÖRLERİ PAM (pralidoksim) Obidoksim DAM (diasetilmonoksim) İlk 36 saat içinde kullanılırlar. Ne kadar geç verilirse etkinlikleri o derece azalır. Eskime (aging) m m m m m Zehir uzaklaştırılır, cilt sodyum bikarbonat (yoksa sabun) ile yıkanır. Zehir içilmişse mide yıkanır. Genel zehirlenme prensipleri uygulanır. Solunum yolları açık tutulur, gerekirse mekanik ventilasyon yapılır. İV atropin (atropin zehirlenme belirtileri görülene kadar) ve varsa enzim reaktivatörleri. Konvülsiyonlar oluşursa İV diazepam

55 Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi Sempatik Sistem

56 Adrenerjik Reseptörlerin İkinci Ulakları a 1 (a 1A, a 1B,a 1D ) a 2 (a 2A, a 2B,a 2C ) b 1 b 2 b 3 İkinci Ulak(lar) Fosfolipaz C aktivasyonu IP 3 ve DAG oluşumu, intraselüler Ca 2+ Adenilil siklaz inhibisyonu, K + kanallarının aktivasyonu Adenilil siklaz ve Ca 2+ kanallarının aktivasyonu Adenilil siklaz aktivasyonu Adenilil siklaz aktivasyonu

57 a 1 a 2 b 1 b 2 b 3 Fenilefrin, Metoksamin, Sirazolin AGONİST ANTAGONİST Selektif Selektif olmayan Selektif Selektif olmayan Klonidin, Alfametilnoradrenalin, Guanabenz, Guanfasin, Oksimetazolin, Ksilazin Dobutamin, Ksamoterol Terbutalin, Prokaterol, Salbutamol, Salmeterol, Formeterol, Pirbuterol, Bitolterol, Ritodrin, Metaproterenol, Albuterol Mirabegron, Solabegron, Amibegron Adrenerjik Reseptörler A ³ NA >> I I > A =NA I > A >> NA Prazosin, Terazosin, Doksazosin, Urapidil, Indoramin, Alfuszosin, Tamsulosin, Terazosin Yohimbin, Efaroksan, Idazoksan, Rovolsin, RX , Atipemazol Atenolol, Praktolol, Betaksolol, Bisoprolol, Metoprolol, Esmolol, Asebutolol Butoksamin, Alfametil-propranolol Fenoksibenzamin, Fentolamin, Tolazolin Propranolol, Alprenolol, Pindolol, Nadolol, Timolol Sotalol, Penbutolol Karteolol, Levobunolol

58 İlaçlar DOĞRUDAN ETKİLİ a. Endojen katekolaminler Adrenalin (Epinefrin) Noradrenalin (Norepinefrin) Dopamin Klinik kullanılış Anafilaktik şok, geniş açılı glokom tedavisi Antihipotansif b. Selektif olmayan a sempatomimetikler Etilefrin Norfenefrin Oksedrin Korbadrin Oktopamin Heptaminol Dipivefrin Kardiyojenik şok tedavisi Antihipotansif Antihipotansif Antihipotansif Lokal anesteziklerle kombinasyon (lokal vazokonstriksiyon) Antihipotansif Antihipotansif Glokom tedavisi

59 İlaçlar Klinik kullanılış c. Selektif a 1 sempatomimetikler Metoksamin Antihipotansif Fenilefrin Nazal dekonjestan (lokal), midriyatik (lokal) d. Selektif a 2 sempatomimetikler Klonidin Antihipertansif Alfametildopa Antihipertansif Guanfasin Antihipertansif Guanabenz Antihipertansif Nafazolin Nazal dekonjestan (lokal) Tetrahidrazolin Nazal dekonjestan (lokal) Ksilometazolin Nazal dekonjestan (lokal) Oksimetazolin Nazal dekonjestan (lokal) e. Selektif olmayan b sempatomimetikler İzoproterenol AV blok Etilnoradrenalin Bronkodilatör Bufenin İsoksuprin

60 İlaçlar f. Selektif b 1 sempatomimetikler Dobutamin Butopamin Ksamoterol Prenalterol g. Selektif b 2 sempatomimetikler Ritodrin Albuterol Orsiprenalin Terbutalin Salmoterol Karbuterol Protokilol İzoetarin Rimiterol Pirbuterol Bitolterol Klinik kullanılış Kardiyak stimülan Kardiyak stimülan Kardiyak stimülan Kardiyak stimülan Uterus gevşetici Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör Bronkodilatör

61 İlaçlar DOLAYLI ETKİLİ Amfetamin Metamfetamin Metilfenidat Pemolin Tiramin Siklopentamin Tuaminoheptan Metilheksamin Propilheksedrin KARMA ETKİLİ Efedrin Metaraminol Mefentermin Psödoefedrin Fenilpropanolamin Klinik kullanılış SSS uyarıcısı SSS uyarıcısı SSS uyarıcısı SSS uyarıcısı Nazal dekonjestan (lokal) Nazal dekonjestan (lokal) Nazal dekonjestan (lokal) Nazal dekonjestan (lokal) Nazal dekonjestan Antihipotansif, Paroksismal atriyal taşikardi Antihipotansif Nazal dekonjestan (sistemik) Nazal dekonjestan (sistemik)

62 NA (a, b 1 ) A 1 (a,b 1,b 2 ) İ (b 1,b 2 ) D (D 1, D 2, a, b) TPD, 0, 2 Kan Akımı Cilt, mukoza İskelet kasları Böbrek, 3 Mezenterik Beyin 0, Koroner Kalp hızı 4 0, 2 Kontraktilite 0, Debi 0, Kan basıncı Ortalama, 0, 2 Sistolik Diyastolik Nabız basıncı 0, 1 Adrenalin için verilen etkiler düşük dozlardaki etkilerdir, yüksek dozlarda etkileri noradrenalininkiler gibidir. 2 Doza bağımlı. 3 Normal kişilerde azaltır, şoklularda artırır. 4 Vagal refleks ile.

63

64

65 NA (a, b 1 ) A 1 (a,b 1,b 2 ) İ (b 1,b 2 ) D (D 1, D 2, a, b) TPD, 0, 2 Kan Akımı Cilt, mukoza İskelet kasları Böbrek, 3 Mezenterik Beyin 0, Koroner Kalp hızı 4 0, 2 Kontraktilite 0, Debi 0, Kan basıncı Ortalama, 0, 2 Sistolik Diyastolik Nabız basıncı 0, 1 Adrenalin için verilen etkiler düşük dozlardaki etkilerdir, yüksek dozlarda etkileri noradrenalininkiler gibidir. 2 Doza bağımlı. 3 Normal kişilerde azaltır, şoklularda artırır. 4 Vagal refleks ile.

66 V = I x R TA = Debi x TPD Debi = Atım Hacmi x Nabız

67

68

69 NA (a, b 1 ) A 1 (a,b 1,b 2 ) İ (b 1,b 2 ) D (D 1, D 2, a, b) TPD, 0, 2 Kan Akımı Cilt, mukoza İskelet kasları Böbrek, 3 Mezenterik Beyin 0, Koroner Kalp hızı 4 0, 2 Kontraktilite 0, Debi 0, Kan basıncı Ortalama, 0, 2 Sistolik Diyastolik Nabız basıncı 0, 1 Adrenalin için verilen etkiler düşük dozlardaki etkilerdir, yüksek dozlarda etkileri noradrenalininkiler gibidir. 2 Doza bağımlı. 3 Normal kişilerde azaltır, şoklularda artırır. 4 Vagal refleks ile.

70 W = V x I W= TA x Debi TA = Debi x TPD W= TPD x Debi x Debi W= TPD x Debi 2 Debi = Atım Hacmi x Nabız W= TPD x Nabız 2

71 Adrenalin etkisinin tersine çevrilmesi

72 Vazopresör ve Kardiyak Stimülan Sempatomimetikler Adrenalin (Epinefrin) Afinite Kullanılış Spesiyalite a 1 =a 2 ; b 1 =b 2 Anafilaksi Ventriküler fibrilasyon Nazal dekonjestan (%1) Lokal anesteziklerle kombinasyon ADRENALİN ADRENALİN GALEN Noradrenalin (Norepinefrin) a 1 =a 2 ; b 1 >>b 2 Şok Hipotansiyon İzoproterenol (İzoprenalin) b 1 = b 2 >>>> a Dopamin D 1 =D 2 >> b >> a Şok Kalp blokları Kardiyojenik şok (M.İ. sonrası) Septik şok Bronkodilatör ASTERAL DOPMİN GİLUDOP Dobutamin b 1 > b 2 >>>> a KKY DOBUTREX

73 a 1 a 2 b 1 b 2 Fenilefrin, Metoksamin, Sirazolin AGONİST ANTAGONİST Selektif Selektif olmayan Selektif Selektif olmayan Klonidin, Alfametilnoradrenalin, Guanabenz, Guanfasin, Oksimetazolin, Ksilazin Dobutamin, Ksamoterol Terbutalin, Prokaterol, Salbutamol, Salmeterol, Formeterol, Pirbuterol, Bitolterol, Ritodrin, Metaproterenol, Albuterol Adrenerjik Reseptörler A ³ NA >> I I > A =NA I > A >> NA Prazosin, Terazosin, Doksazosin, Urapidil, Indoramin, Alfuszosin, Tamsulosin, Terazosin Yohimbin, Efaroksan, Idazoksan, Rovolsin, RX , Atipemazol Atenolol, Praktolol, Betaksolol, Bisoprolol, Metoprolol, Esmolol, Asebutolol Butoksamin, Alfametil-propranolol Fenoksibenzamin, Fentolamin, Tolazolin Propranolol, Alprenolol, Pindolol, Nadolol, Timolol Sotalol, Penbutolol Karteolol, Levobunolol b 3

74 Sempatolitikler m m Adrenerjik Reseptör Blokörleri Alfa blokörler Beta blokörler Adrenerjik Nöron Blokörleri Rezerpin Guanetidin Guanedrel

75 Alfa Blokörler TPD TA (Postural hipotansiyon) Refleks taşikardi (? Anjina) kronik kullanım: Böbrek kan akımı Su tutulması (Kompansasyon)

76 Fenoksibenzamin Fentolamin Alfa Blokörlerin Endikasyonları Afinite Kullanılış Spesiyalite a 1 >a 2 (non-kompetitif) (H 1, M, 5-HT Ant) a 1 =a 2 (H 1, H 2, M Ag) Feokromasitoma (beta blokörlerle birlikte) Feokromasitoma (beta blokörlerle birlikte) Erektil disfonksiyon Prazosin a 1 >>>a 2 Hipertansiyon Terazosin a 1 >>>a 2 Hipertansiyon BPH Doksazosin a 1 >>>a 2 Hipertansiyon BPH APO-PRAZO 2 mg tab MİNİPRESS 1, 2 ve 5 mg tab HYTRİN 2 ve 5 mg tab DOKSURA 2 ve 4 mg tab CARDURA 2 ve 4 mg tab Tamsulosin a 1 (a 1A >a 1B ) BPH FLOMAX MR 0,4 mg kaps Alfuzosin a 1 BPH XATRAL 2,5 mg tab İndoramin a 1 Hipertansiyon Urapidil a 1 (zayıf a 2 Ag, 5-HT 1A Ag ve b 1 Ant) Hipertansiyon BPH

77 Beta Blokörler Etkileri m inotrop (b1) m kronotrop (b1) m A-V iletimi yavaşlatırlar (b1) m Otomatisiteyi azaltırlar (b1) m Kronik kullanım ile kan basıncını düşürürler m GFR Su ve tuz retansiyonu (nadolol ve tertatolol hariç) m Portal ven basıncını (kardiyoselektif olmayanlar) m Bronkokonstriksiyon (b2) m Renin salgısında azalma (b1, b2) m Lipolizin inhibisyonu (b1, b3) m İnsülin enjeksiyonuna bağlı gelişen hipogliseminin normale dönüşünü geciktirirler (b2) Hipogliseminin taşikardi, palpitasyon, titreme gibi ön belirtilerini ortadan kaldırırlar m ÇDDL, DDL-kÆ, YDL-k ATEROJEN m b2 uyarı HİPOKALEMİ Beta blokörler HİPERKALEMİ m Santral etkiler: Uyuşukluk, Bellekte bozulma Dezorientasyon Halusinasyonlar Psikotik depresyon hali

78 Portal Hipertansiyon mportal Venöz Basıncı belirleyen 2 parametre vardır: Portal venlere akış (mesenterik arterioler direnç tarafından belirlenir) Portal venden çıkışa karşı direnç Çıkış (Outflow) Portal Ven Siroz Giriş (İnflow) Beta Blokör Selektif olmayan

79 Seçicilik İSE MSE F (P.O.) t 1/2 (h) H/L Asebutolol ß ,5 3-4 L Atenolol ß ,5-0,6 6-9 H Betaksolol ß , H Bisoprolol ß , H Bopindolol ,5 4-5 Esmolol ß dak. Karteolol ,85 6 H Labetalol - 0 ± 0,3 4-6 Metoprolol ß 1 0 ± 0,5 3-4 L Nadolol ,2-0, H Nebivolol ß 1 Oksprenolol ,2-0, L Penbutolol ,9 5 Pindolol - ++ ± 0,75-1,0 3-4 Propranolol ,25-0, L Seliprolol ß ,3-0, H Sotalol ,9-1, H Tertatolol ,6 3 H Timolol ,5 4-5 L

80 Beta Blokörler Kardiyoselektivite m Daha az bronkokonstriksiyon m Daha az periferik vazokonstriksiyon m İnsuline bağlı hipogliseminin normale dönüşünü daha az geciktirme ve hipogliseminin belirtilerini daha az maskeleme

81 Seçicilik İSE MSE F (P.O.) t 1/2 (h) H/L Asebutolol ß ,5 3-4 L Atenolol ß ,5-0,6 6-9 H Betaksolol ß , H Bisoprolol ß , H Bopindolol ,5 4-5 Esmolol ß dak. Karteolol ,85 6 H Labetalol - 0 ± 0,3 4-6 Metoprolol ß 1 0 ± 0,5 3-4 L Nadolol ,2-0, H Nebivolol ß 1 Oksprenolol ,2-0, L Penbutolol ,9 5 Pindolol - ++ ± 0,75-1,0 3-4 Propranolol ,25-0, L Seliprolol ß ,3-0, H Sotalol ,9-1, H Tertatolol ,6 3 H Timolol ,5 4-5 L

82 Beta Blokörler İntrensek Sempatomimetik Etkinlik (ISE +) m Miyokardı deprese edici, m Kardiyak iletiyi yavaşlatıcı, m Lipid metabolizmasını bozucu, m Bronkokonstriktör etkilerin daha az olması beklenir.

83 Seçicilik İSE MSE F (P.O.) t 1/2 (h) H/L Asebutolol ß ,5 3-4 L Atenolol ß ,5-0,6 6-9 H Betaksolol ß , H Bisoprolol ß , H Bopindolol ,5 4-5 Esmolol ß dak. Karteolol ,85 6 H Labetalol - 0 ± 0,3 4-6 Metoprolol ß 1 0 ± 0,5 3-4 L Nadolol ,2-0, H Nebivolol ß 1 Oksprenolol ,2-0, L Penbutolol ,9 5 Pindolol - ++ ± 0,75-1,0 3-4 Propranolol ,25-0, L Seliprolol ß ,3-0, H Sotalol ,9-1, H Tertatolol ,6 3 H Timolol ,5 4-5 L

84 Beta Blokörler Hidrofillik m Bireyler arası doz değişkenliği fazla değildir. m Böbrekler yoluyla atılma daha fazladır. m Sedatif etki daha azdır. (Kan-beyin engelini aşmaları daha zordur)

85 Seçicilik İSE MSE F (P.O.) t 1/2 (h) H/L Asebutolol ß ,5 3-4 L Atenolol ß ,5-0,6 6-9 H Betaksolol ß , H Bisoprolol ß , H Bopindolol ,5 4-5 Esmolol ß dak. Karteolol ,85 6 H Labetalol - 0 ± 0,3 4-6 Metoprolol ß 1 0 ± 0,5 3-4 L Nadolol ,2-0, H Nebivolol ß 1 Oksprenolol ,2-0, L Penbutolol ,9 5 Pindolol - ++ ± 0,75-1,0 3-4 Propranolol ,25-0, L Seliprolol ß ,3-0, H Sotalol ,9-1, H Tertatolol ,6 3 H Timolol ,5 4-5 L

86 Beta Blokörler Melez (Hibrid) Etkinlik m Labetalol (Pseudohibrid) b1 blokör b2 blokör a1 blokör m Seliprolol b1 blokör b2 agonist a2 blokör m Karvedilol b1 blokör b2 blokör a1 blokör kalsiyum kanal blokajı

87 Beta Blokörler Endikasyonları m Hipertansiyon m Anjina pektoris m Taşiaritmiler m Akut miyokard infarktüsünün tedavisi ve infarktüs sonrası profilaksi m Hipertiroidizm m Hipertrofik obstrüktif kardiyomiyopati (idiyopatik subaortik stenoz) m Feokromositoma (a blokörler ile birlikte) m Migren (profilaktik) m Glokom (kronik açık açılı) m Anksiyete m Portal hipertansiyon (kardiyoselektif olmayanlar) m Bazı konjestif kalp yetmezliği vakaları

88 Beta Blokörler Yan Etkileri m GİS bozuklukları m Bronkokonstriksiyon (b2 mimetiklere yanıt vermez. Teofilin kullanılır) m Kalp yetmezliği m Sinüs bradikardisi, A-V blok m Glukoza dayancın bozulması m Lipid metabolizmasına olumsuz etkiler m Egzersize (atletik) toleransın azalması m Periferik kan akımının azalmasına bağlı bozukluklar m Kesilme sendromu, rebound m SSS depresyonu, belleğin bozulması, halüsinasyonlar, psikotik reaksiyon m İmpotens (uzun süreli kullanım) (%20) m Hiperkalemi m Praktolol: göz-deri sendromu

89 Beta Blokörler Kontrendikasyonları m Düşük debili kalp hastalıkları Ağır bradikardiler Konjestif kalp yetmezliği Aort stenozu, Kardiyojenik şok, Perikardit m 2. ve 3. derecede kalp blokları m Astma (kardiyoselektif bb) m Periferik vasküler hastalık (kardiyoselektif ve ISE (+) olan bb) m Diabetes mellitus (kardiyoselektif bb)

90 Gangliyon Blokörleri m Depolarizasyon ile blok oluşturanlar Nikotin Lobelin DMPP (dimetilfenilpiperazinyum) Tetrametilamonyum m Kompetisyon ile blok oluşturanlar Tetraetilamonyum Heksametonyum (C6) (Nikotinik reseptöre değil, katyon kanalı üzerinde veya içinde bir yere bağlanır) Mekamilamin Trimetafan Pentolinyum

91 Gangliyon Blokörlerinin Etkileri m Göz m KVS m GİS Siklopleji Orta dereceli midriyazis Belirgin hipotansiyon (ortostatik) Orta dereceli taşikardi Konstipasyon m GÜS m SSS Ereksiyon ve ejakulasyonun inhibisyonu Üriner retansiyon Sedasyon ve tremor (mekamilamin dışındakiler SSS ye geçemez)

92 Gangliyon Blokörlerinin Endikasyonları m Kontrollü hipotansiyon Beyin, göz ameliyatları, plastik cerrahide girişim sırasında kanamanın en aza indirilerek sekel oluşmasının önlenmesi için Trimetafan (intravenöz infüzyonla) m Hipertansif kriz Trimetafan (intravenöz infüzyonla)

93 Kolin pompasını inhibe ederek etki gösteren ilaç hangisidir? (1990 Eylül) a) Hemikolinyum b) Fizostigmin c) İmipramin d) Kokain e) Süksinilkolin Aşağıdakilerden hangisi organik fosfor zehirlenmelerinde görülmez? (1987 Eylül) a) Miyozis b) Cilt kuruluğu c) Fasikülasyon d) Salivasyon e) Bradikardi Aşağıdakilerden hangisi antikolinerjiktir? (1991 Eylül) a) Skopolamin b) Asetilkolin c) Pilokarpin d) Metakolin e) Fizostigmin Kolinesteraza dayanıklı, muskarinik ve nikotinik etkileri olan parasempatomimetik ilaç hangisidir? (1994 Eylül) a) Asetilkolin b) Metakolin c) Karbakol d) Betanekol e) Oksotremorin Aşağıdakilerden hangisi atropin zehirlenmesinde görülmez? (1988 Nisan) a) Midriyazis b) Konvülsiyon c) Konstipasyon d) Hipersalivasyon e) Taşikardi Fizostigmin ile neostigmin arasındaki ortak özellik hangisidir? (1991 Nisan) a) Trisiklik antidepresan zehirlenmelerinde kullanılırlar b) Her ikisi de alkaloiddir c) Her ikisi de yarı sentetiktir d) Her ikisinin etkileri atropinle bloke olur e) Her ikisi de kuvaterner yapıdadır

94 Asetilkolini parçalayan enzim hangisidir? (1987 Eylül) a) MAO b) KOMT c) Asetilkolinesteraz d) Kolinasetil transferaz e) Hiçbiri En kısa etki sürel asetilkolinesteraz inhibitörü hangisidir? (1988 Eylül) a) Neostigmin b) Piridostigmin c) Fizostigmin d) Malation e) Edrofonyum Aşağıdakilerden hangisi antikolinesteraz ilaçlar grubunda yer almaz? (1998 Nisan) a) Skopolamin b) Piridostigmin c) Neostigmin d) Edrofonyum e) Fizostigmin Aşağıdakilerden hangisi beta-blokörlerin etkilerinden değildir? (1998 Nisan) a) Anjina pektoris ataklarını azaltmaları b) Renin salgısını inhibe etmeleri c) Kan basıncını düşürmeleri d) İntraoküler basıncı düşürmeleri e) Aritmi yapmaları Aşağıdakilerden hangisi selektif beta-2 agonisttir? (1988 Nisan) a) Terbutalin b) Efedrin c) Tiramin d) Metoksamin e) İzoksuprin Deride vazokonstriksiyon, pozitif inotrop ve pozitif kronotrop etkiler oluşturan hangisidir? (1991 Nisan) a) Atropin b) Adrenalin c) Noradrenalin d) İzoprenalin e) Propranolol

95 Santral alfa2 reseptörleri uyararak antihipertansif etki oluşturan ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (1992 Eylül) a) Rezerpin b) Guanfasin c) Propranolol d) Guanetidin e) Prazosin İntrensek sempatomimetik etkinliği olan betablokör hangisidir? (1993 Nisan) a) Propranolol b) Atenolol c) Labetalol d) Pindolol e) Esmolol Selektif alfa1 blokaj yaparak antihipertansif etki oluşturan ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (1998 Nisan) a) Metoprolol b) Propranolol c) Tolazolin d) Prazosin e) Fenoksibenzamin Aşağıdakilerden hangisi propranololün etkisi değildir? (1990 Nisan) a) Parsiyel agonist etki b) Negatif kronotrop etki c) Negatif inotrop etki d) AV iletimin blokajı e) Hava yollarının direncini artırma Aşağıdakilerden hangisi beta-1 ve beta-2 reseptörleri birlikte etkiler? (1990 Nisan) a) Asebutolol b) Metoprolol c) Pindolol d) Atenolol e) Betaksolol Aşağıdaki beta blokörlerden hangisi karaciğerden ilk geçişi sırasında büyük ölçüde metabolize edilir? (1994 Eylül) a) Nadolol b) Pindolol c) Sotalol d) Asebutolol e) Propranolol

96 Organik fosfatlı insektisid zehirlenmesinde hangisi kullanılır? (2001 Nisan) a) Asetilkolin b) Fizostigmin c) Pralidoksim d) Nalokson e) Morfin En kısa etki süreli beta-blokör hangisidir? (2001 Nisan) a) Propranolol b) Nadolol c) Labetalol d) Timolol e) Esmolol Aşağıdakilerden hangisi noradrenalin reuptake ini inhibe etmez? (2001 Eylül) a) Kokain b) Desipramin c) İmipramin d) Guanetidin e) Nortriptilin Etki spektrumu yönünden noradrenaline benzeyen, ancak etki gücü ondan daha az olan ilaç hangisidir? (2001 Eylül) a) Efedrin b) Etilnoradrenalin c) Fenoterol d) Albuterol e) Terbutalin Aşağıdaki beta blokörlerden hangisinin oral biyoyararlanımı en yüksektir? (2001 Eylül) a) Nadolol b) Metoprolol c) Pindolol d) Labetalol e) Propranolol Aşağıdakilerden hangisinin tokolitik etkisi yoktur? (2000 Nisan) a) Tiramin b) Ritodrin c) Albuterol d) Fenoterol e) Terbutalin

97 Membran stabilize edici ve intrensek sempatomimetik etkilerin olmayan nonselektif beta blokör hangisidir? (2000 Nisan) a) Propranolol b) Nadolol c) Pindolol d) Metoprolol e) Atenolol Bradikardik etkisi en az olan hangisidir? (2000 Eylül) a) Atenolol b) Nadolol c) Metoprolol d) Pindolol e) Esmolol Yüksek dozda asetilkolin, atropinize bir deney hayvanında kan basıncını yükseltir. Bu etki aşağıdakilerden hangisi ile en fazla ve daima bloke edilir? (1999 Nisan) a) Nöromüsküler blokörler b) Gangliyon blokörleri c) Asetilkolinesterazlar d) Beta blokörler e) Alfa-2 agonistler Enzim reaktivatörü olan ve antidot olarak kullanılan hangisidir? (1999 Nisan) a) Pralidoksim b) N-asetilsistein c) Vitamin K d) Piridoksin e) Naltrekson Adrenal medulladan hangi uyarıyla adrenalin ve noradrenalin salınır? (1999 Nisan) a) Alfa1 b) Beta1 c) Beta2 d) Asetilkolin nikotinik e) Asetilkolin muskarinik Aşağıdakilerden hangisinon-selektif beta-1 beta-2 blokördür? (1999 Nisan) a) Metoprolol b) Atenolol c) Esmolol d) Asebutolol e) Pindolol

98 Aşağıdakilerden hangisi siklopleji yapmaksızın midriyazis yapar? (1999 Eylül) a) Atropin b) Homatropin c) Siklopentolat d) Fenilefrin e) Tropikamid Aşağıdaki durumların hangisinde propronolol kullanılmaz? (1999 Eylül) a) Migren ataklarının önlenmesinde b) Hipertansiyon tedavisinde c) Astım tedavisinde d) Glokom tedavisinde e) Hipertroidizmde Kalp yetmezliğinin acil tedavisinde kullanılan dobutamin aşağıdaki reseptörlerden hangisi üzerine uyarıcı etkisi sebebiyle kullanılır? (1999 Eylül) a) Beta adrenerjik reseptörler b) Alfa adrenerjik reseptörler c) Kolinerjik reseptörler d) Dopamin D2 reseptörleri e) VIPerjik reseptörler Prazosin + pindolol kombinasyonu ile aynı etkiye sahip olan ilaç aşağıdakilerden hangisidir? (1999 Eylül) a) Diazoksid b) Frusemid c) Asebutalol d) Metoprolol e) Labetolol Beta bloker zehirlenmesinde hangisi antagonist olarak kullanılabilir? (2002 Nisan) a) Verapamil b) Hidralazin c) Glukagon d) Simetidin e) Piridoksin Hangi ilaç bronkodilatasyona yol açmaz? (2002 Nisan) a) Morfin b) İpratropium c) Etilnoradrenalin d) Atropin e) Efedrin

99 Aşağıdaki reseptörlerden hangisininin uyarılması adenilat siklaz enziminin aktivasyonuna, camp oluşumuna ve renal, mezenterik, koronel vasküler yatakta gevşemeye neden olur? a. a2 adrenerjik b. Serotonin 5-HT3 c. dopamin D1 d. M2 muskarinik e. Histamin H1 (Cevap C) 2003 Nisan Aşağıdakilerden hangisi lokal etkisi nedeniyle şaşılık ve fasiyal spazm durumlarında kullanılır? a. Kolin b. Fizostigmin c. Botulinum toksini d. Neostigmin e. Ambenonyum (Cevap C) 2003 Nisan Aşağıdakilerden hangisi adrenalin ve Noradrenalin verilen kişilerde hangisi aynı yönde etkilenir? a. Çizgili kas kan akımı b. Total periferik rezistans c. Kardiyak output d. Sistolik arter basıncı e. Serebral kan akımı (Cevap D) 2003 Nisan Aşağıdaki nöromusküler bloke edici ilaçlardan hangisinin otonomik ganglionları stimüle edici etkisi de olabilir? a. Atraküryum b. Gallamin c. Süksinilkolin d. Veküronyum e. Tübokürarin (Cevap C) 2003 Nisan

100 Adrenal medulladan katekolamin salıverilmesine yol açan resepetör aşağıdakilerden hangisidir? a. Nöronal nikotinik b. Muskuler nikotinik c. Muskarinik tip 1 (M1) d. Alfa 1 adrenerjik reseptör (a1) e. Muskarinik tip 3 (M3) (Cevap A) 2003 Eylül Aşağıdakilerden hangisi myotik parasempatomimetik ilaçların etkilerinden değildir? a. Geçici myopi oluşturmaları b. Kataraktlı hastada görmeyi bozmaları c. Akut dar açılı glokomun düzeltilmesi d. Siklopleji e. Kornea ödemi (Cevap D) 2003 Eylül Propranolol, aşağıdaki etkilerden hangisini gösterir? a. Feokromasitomada hipertansiyonu arttırır b. Trombositlerin agregasyon yeteneğini artırır. c. Miyokartta implus iletimin hızlandırır d. Renin sekresyonu arttırır e. Kalp debisinin yükseltir. (Cevap A) 2003 Eylül Aşağıdakilerden hangisi beta-adrenerjik reseptör agonistlerine dirençli beta-adrenerjik reseptör blokörleri ile zehirlenmede kullanılan bir antidottur? a. Fentolamin b. Terbutalin c. Pidolol d. Glukagon e. Atropin (Cevap D) 2003 Eylül

101 Aşağıdakilerden hangisi pilokarpinin özelliklerinden biri değildir? A) Kolinerjik muskarinik reseptör agonisti olması B) Glokom krizinde intra okuler basıncı düşürmek için kullanılması C) Göze damlatıldığında pupilde dilatasyona neden olması D) Ter bezinde salgılamayı arttırması E) Mide tonus ve motilitesinde artmaya neden olması (Cevap C) 2004 Nisan Aşağıdaki ilaçlardan hangisi selektif olarak alfa 1 adreno reseptör blokörüdür? A) Propranolol B) Metoproplolol C) Prazosin D) Pindolol E) Esmolol (Cevap C) 2004 Nisan Ter bezleri üzerinde belirgin etkisi olan alkaloit aşağıdakilerden hangisidir? A) Metakolin B) Oksotremorin C) Karbakol D) Betanekol E) Pilokarpin (Cevap E) 2004 Eylül Aşağıdaki sempatomimetik ilaçlardan hangisi sinir uçlarından biyojenik aminlerin salıverilmesine ve santral sinir sisteminde stimülasyona neden olur? A) Fenilefrin B) Amfetamin C) Metoksamin D) Klonidin E) Terbutalin (Cevap B) 2004 Eylül

102 Aşağıdaki ilaçlardan hangisi idrar yollarında organik bir tıkanıklığa bağlı olmayan mesane atonilerinde yararlı olabilir? A) Betanekol B) Trisiklik antidepresanlar C) Efedrin D) Atropin E) Fentolamin (Cevap A) 2004 Eylül Pralidoksim, aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu zehirlenmelerde antidot olarak kullanılır? A) Arsenik B) Trisiklik antidepresanlar C) Nikotin D) Siyanür E) Organofosfatlı insektisitler (Cevap E) 2004 Eylül

Vazoaktif İlaçların Farmakodinamik Etkileri ve Olası Yan Etkileri

Vazoaktif İlaçların Farmakodinamik Etkileri ve Olası Yan Etkileri Vazoaktif İlaçların Farmakodinamik Etkileri ve Olası Yan Etkileri Prof. Dr. Engin Ertürk KTÜ Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD Copy and Paste any of these slides into your existing presentations

Detaylı

ÜNİTE 4 Otonom Sinir Sistemi İlaçları

ÜNİTE 4 Otonom Sinir Sistemi İlaçları ÜNİTE 4 Otonom Sinir Sistemi İlaçları Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Otonom sinir sisteminin fonksiyonlarını, Bu fonksiyonları taklid eden ilaçların etkilerini, Bu fonksiyonları önleyen ilaçların

Detaylı

Otonom Sinir Sistemi - II. Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D.

Otonom Sinir Sistemi - II. Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D. Otonom Sinir Sistemi - II Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D. Nörotransmiter Nöropeptid - Nöromodülatör Sinir sisteminde her nöron bir tür nörotransmiter salgılar Asetil kolin: Kolinerjik nöron Adrenalin/Noradrenalin:

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr Bu Bölümde: Eferent sinir sistemi ve görevleri Yollar, reseptörler ve kullanılan aracı

Detaylı

OTONOM SİNİR SİSTEMİ VE İLAÇLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer ŞEHİRLİ

OTONOM SİNİR SİSTEMİ VE İLAÇLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer ŞEHİRLİ OTONOM SİNİR SİSTEMİ VE İLAÇLARI Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer ŞEHİRLİ OTONOM SİNİR SİSTEMİNE ETKİLİ İLAÇLAR 1) Temel bilgiler/ Genel Özellikler 2) Parasempatik Sinir Sitemi a) Parasempatomimetik İlaçlar (muskarinik,

Detaylı

Vücudumuzda çeşitli fonksiyonları düzenleyen ve kontrol eden sistemler vardır. Sinir sistemi de bunlardan birisidir. Sinir sistemi iki büyük

Vücudumuzda çeşitli fonksiyonları düzenleyen ve kontrol eden sistemler vardır. Sinir sistemi de bunlardan birisidir. Sinir sistemi iki büyük Vücudumuzda çeşitli fonksiyonları düzenleyen ve kontrol eden sistemler vardır. Sinir sistemi de bunlardan birisidir. Sinir sistemi iki büyük fonksiyonel gruba ayrılır. Otonom sinir sistemi (visseral, vejetatif

Detaylı

BETA BLOKER ZEHİRLENMELERİ

BETA BLOKER ZEHİRLENMELERİ GİRİŞ BETA BLOKER ZEHİRLENMELERİ MI Anjina Aritmi Obstrüktif kardiyomyopati Diastolik disfonksiyon Migren Tirotoksikoz Anksiyete Tremor Glokom Hipertansiyon Mehmet AYRANCI Fırat Üniversitesi Hastanesi

Detaylı

OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi)

OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) Otonom sinir sitemi iki alt kısma ayrılır: 1. Sempatik sinir sistemi 2. Parasempatik sinir sistemi Sempatik ve parasempatik sistemin terminal nöronları gangliyonlarda

Detaylı

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Otonom Sinir Sistemi. emin ulaş erdem

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Otonom Sinir Sistemi. emin ulaş erdem FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Otonom Sinir Sistemi emin ulaş erdem Sinir Sistemi Merkezi Sinir Sistemi -Beyin -Omurilik Periferik Sinir Sistemi Somatik somatik duyu, özel duyular iskelet kaslarının istemli

Detaylı

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır?

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? 81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? A) Haloperidol B) Klorpromazin C) Flufenazin D) Tiotiksen E) Klozapin Referans: e-tus İpcucu Serisi Farmakoloji Ders

Detaylı

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı

Detaylı

Nörotransmitter. nörotransmitterler presinaptik. uçta sentezlenir. istisnası peptit transmitterlerdir ve bunlar nöron somasında sentezlenir.

Nörotransmitter. nörotransmitterler presinaptik. uçta sentezlenir. istisnası peptit transmitterlerdir ve bunlar nöron somasında sentezlenir. Nörotransmitter Sentez Genel Metabolizma olarak Salındıktan sonra ya nörotransmitterler presinaptik metabolize olurlar (Kolinesteraz, uçta sentezlenir. MAO enzimleri) yada re-uptake e Bunun istisnası peptit

Detaylı

7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ

7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ 7. Yarıyıl Farmasötik Kimya Prof. Dr. İlkay YILDIZ 2017-2018 Güz Dönemi PERİFER SİNİR SİSTEMİNE ETKİLİ İLAÇLAR Periferdeki organlara yönelik sinirsel iletişimin sağlandığı sisteme, PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ,

Detaylı

ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR 1) BRADİKARDİK İLAÇLAR 2) TAŞİKARDİK İLAÇLAR Kalp, kendi kendine uyarı çıkarma ve iletebilme özelliğine

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

Vazoaktif Ajanlar. Ve Tanrı vazoaktif ajanları yarattı. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O

Vazoaktif Ajanlar. Ve Tanrı vazoaktif ajanları yarattı. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O Vazoaktif Ajanlar Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. 1 Ve Tanrı vazoaktif ajanları yarattı 2 1 Otonom Sinir Sistemi Otonom sinir sistemi; visseral ya da vejetatif sinir sistemi olarak

Detaylı

Hipertansiyon ve Antihipertansif İlaçlar Hipertansiyon nedir?

Hipertansiyon ve Antihipertansif İlaçlar Hipertansiyon nedir? Hipertansiyon ve Antihipertansif İlaçlar Hipertansiyon nedir? En sık görülen kardiyovasküler hastalık Öngörü: 80 yaşında kadın ve erkekler %60-80 olasılıkla hipertansif Kontrol edilmezse böbrekler, kalp

Detaylı

KAS GEVŞETİCİ İLAÇLAR. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS GEVŞETİCİ İLAÇLAR. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS GEVŞETİCİ İLAÇLAR Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Kas Gevşeticiler Myorelaksanlar Nöromuskuler Blokörler 2 Nöromuskuler Blokörler NÖROMÜSKULER KAVŞAK Nöromüsküler kavşak, yapısı ve fonksiyonları bakımından

Detaylı

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir?

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? 100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? A) Karbamazepin B) Lamotrijin C) Lityum karbonat D) Valproik asit E) Duloksetin Referans:

Detaylı

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Kemoterapötiklerden sonra en fazla kullanılan ilaçlar Ağrı kesici, ateş

Detaylı

Farmakoloji bilgileri kullanılarak farmakoloji dışında yanıtlanabilecek olan toplam soru sayısı: 8

Farmakoloji bilgileri kullanılarak farmakoloji dışında yanıtlanabilecek olan toplam soru sayısı: 8 Soruların konulara göre dağılımı: Otonom Sinir Sistemi : 5 Santral Sinir Sistemi : 5 Genel Farmakoloji: 2 Kardiyovaskuler sistem: 3 Otakoid: 2 Endokrin sistem: 2 Antiviral ilaçlar: 1 Konu dağılımı daha

Detaylı

OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com

OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com OTONOM SİNİR SİSTEMİ Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com Otonom Sinir Sistemi: Homeostatik Dengeleme Kontrol ettiği bileşenler: Düz kas ve kalp kası Bezler ve yağ doku Zıt çalışan dallar Parasempatik

Detaylı

Doç. Dr. İsmail Tayfur Haydarpaşa Numune EAH Acil Tıp Kliniği

Doç. Dr. İsmail Tayfur Haydarpaşa Numune EAH Acil Tıp Kliniği Doç. Dr. İsmail Tayfur Haydarpaşa Numune EAH Acil Tıp Kliniği Tanım: Feokromasitoma adrenal medulla kromafin hücrelerinden kaynaklanan ve katekolamin salgılayan tümörlerdir. Tanım: Nöral krest kromafin

Detaylı

Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlara antihipertansif ilaçlar denir. Dünya Sağlık örgütüne göre;sistolik kan basıncının149 mm Hg nın diastolik kan basıncının 90 mm Hg 2nın

Detaylı

Tarihçe. Epidemiyoloji Methamidofos, Diazinon, Diklorvos En sık özkıyım Genç erişkin yaş gurubunda daha sık Mortalite hala yüksek

Tarihçe. Epidemiyoloji Methamidofos, Diazinon, Diklorvos En sık özkıyım Genç erişkin yaş gurubunda daha sık Mortalite hala yüksek Tarihçe Uzm. Dr. Aydın Deniz Karataş Hatay İskenderun Devlet Hastanesi Kıymet Yazıcı Acil Servisi Clermont (1854)- tetraetilpirifosfat Lange, Krueger (1932)- dimetil, dietilfosforofloridat Schrade- parathion,

Detaylı

ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM

ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM Tüm maddeler zehirdir. İlacı zehirden ayıran dozudur. Paraselsus (1493-1541) Zehirlenen Hastaya Acil Yaklaşım İlkeleri Yaşamsal bulguların değerlendirilmesi- TYD Bilinç durumunun

Detaylı

Sunum planı. Beta blokör toksisitesi. epidemiyoloji. Fizyoloji ve farmakoloji. Fizyoloji ve farmakoloji

Sunum planı. Beta blokör toksisitesi. epidemiyoloji. Fizyoloji ve farmakoloji. Fizyoloji ve farmakoloji Beta blokör toksisitesi AÜTF Acil Tıp AD 02.11.2010 Dr.Mehmet Demirbağ Sunum planı Epidemiyoloji Fizyoloji Patofizyoloji Klinik Tedavi 1 2 epidemiyoloji Amerikan zehirlenme kontrol merkezi(2001) 12000

Detaylı

Mantar Zehirlenmeleri. Yard. Doç. Dr. Deniz Oray İzmir Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Nisan 2014 Sunum süresi: 25dk

Mantar Zehirlenmeleri. Yard. Doç. Dr. Deniz Oray İzmir Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Nisan 2014 Sunum süresi: 25dk Olgu 51 yaşında, erkek çiftçi. Göğüs ağrısı, terleme, bulantı ile başvuruyor. Akşam kırda topladığı mantarlardan yemiş, çorba ve bir kadeh rakı içmiş 1 saat sonra bulantı ve çarpıntı şikayetleri başlamış

Detaylı

DROGSAN ATROPİN SÜLFAT 1/2 mg / 1 ml Ampul FORMÜLÜ. Bir ampul, 1 ml de : Atropin sülfat 0.50 mg. Sülfürik asit 0.1 N FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ

DROGSAN ATROPİN SÜLFAT 1/2 mg / 1 ml Ampul FORMÜLÜ. Bir ampul, 1 ml de : Atropin sülfat 0.50 mg. Sülfürik asit 0.1 N FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ DROGSAN ATROPİN SÜLFAT 1/2 mg / 1 ml Ampul FORMÜLÜ Bir ampul, 1 ml de : Atropin sülfat 0.50 mg Sodyum klorür Sülfürik asit 0.1 N Enjeksiyonluk su y.m. 8.753 mg 0.001 ml 1.000 ml içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Detaylı

KAS SİNİR KAVŞAĞI. Oğuz Gözen

KAS SİNİR KAVŞAĞI. Oğuz Gözen KAS SİNİR KAVŞAĞI Oğuz Gözen Kas sinir kavşağı İskelet kası hücresinde aksiyon potansiyeli oluşumunun fizyolojik tek mekanizması, kası innerve eden sinir hücresinde aksiyon potansiyeli oluşmasıdır. İskelet

Detaylı

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU?

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU? KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU? TABİ Kİ HAYIR, HER HASTAYA VERMELİYİZ DR. SABRİ DEMİ RCAN Beta Blokerler Adrenerjik reseptörler katekolaminler tarafından stimüle edilen G-protein

Detaylı

Santral sinir sistemi stimulanları ve psikotomimetik ilaçlar

Santral sinir sistemi stimulanları ve psikotomimetik ilaçlar Santral sinir sistemi stimulanları ve psikotomimetik ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı internet adresi: www.farmakoloji.net

Detaylı

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği TANIM OPİOİD Analjezik, sedatif Afyon NARKOTİK Kanunlar Tıbbi amaçlı kullanımda güvenli, etkili Suistimal, bağımlılık Tanındığında

Detaylı

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin Propiverin HCL Etki Mekanizması Bedreddin Seçkin 24.10.2015 Propiverin Çift Yönlü Etki Mekanizmasına Sahiptir Propiverin nervus pelvicus un eferent nörotransmisyonunu baskılayarak antikolinerjik etki gösterir.

Detaylı

SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli

SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli Santral sinir sistemindeki nöronları direkt olarak veya disinhibisyon suretiyle stimüle eden ilaçlar, somato-motor fonksiyonlar ve ruhsal

Detaylı

Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü. Prof.Dr.Mitat KOZ

Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü. Prof.Dr.Mitat KOZ Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü Prof.Dr.Mitat KOZ DOLAŞIMIN SİNİRSEL KONTROLÜ Doku kan akımının her dokuda ayrı ayrı ayarlanmasında lokal doku kan akımı kontrol mekanizmaları

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI ATROPİN SÜLFAT BİOFARMA 0.5 mg/1 ml ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI ATROPİN SÜLFAT BİOFARMA 0.5 mg/1 ml ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI ATROPİN SÜLFAT BİOFARMA 0.5 mg/1 ml ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Her 1 ml lik ampul; Etkin madde: 0.5 mg atropin sülfat*, Yardımcı maddeler: 9 mg

Detaylı

1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ. Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir.

1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ. Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir. 1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir. Yardımcı maddeler için, Bkz. 6.1 3 FARMASÖTİK FORMU 1 ml lik ampul

Detaylı

KAN AKIMININ KONTROLÜ. 1- Otoregülasyon veya Miyojenik Regülasyon 2- Metabolik Regülasyon KAN AKIMININ LOKAL KONTROLÜ DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ IV

KAN AKIMININ KONTROLÜ. 1- Otoregülasyon veya Miyojenik Regülasyon 2- Metabolik Regülasyon KAN AKIMININ LOKAL KONTROLÜ DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ IV KAN AKIMININ KONTROLÜ Nöronal Humoral Lokal Otonom Sinir Sistemi Plazma Epinefrin, Anjiyotensin II, Vazopressin, İyonlar Akut Kontrol DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ IV Uzun Süreli Kontrol Dr. Nevzat KAHVECİ

Detaylı

ZEHİRLENMELERDE VİTAL BULGULAR. Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

ZEHİRLENMELERDE VİTAL BULGULAR. Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ZEHİRLENMELERDE VİTAL BULGULAR Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi VİTAL BULGULAR Nabız Kan basıncı Solunum Oksijen satürasyonu Vücut sıcaklığı NABIZ BRADİKARDİ TAŞİKARDİ BRADİKARDİ

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. 1. ÜRÜN ADI NORMATİN %0,5 Göz Damlası. 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 1 ml de;

ÜRÜN BİLGİSİ. 1. ÜRÜN ADI NORMATİN %0,5 Göz Damlası. 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 1 ml de; ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI NORMATİN %0,5 Göz Damlası 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 1 ml de; Timolol 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR Yüksek göz içi basıncı (oküler hipertansiyon) Glokom (kronik açık açılı glokomu)

Detaylı

α 2 agonistler Deksmedetomidinin farmakolojisi Dr. Burçak Deniz DEDEOĞLU Prof. Dr. Öner SÜZER

α 2 agonistler Deksmedetomidinin farmakolojisi Dr. Burçak Deniz DEDEOĞLU Prof. Dr. Öner SÜZER Deksmedetomidinin farmakolojisi Dr. Burçak Deniz DEDEOĞLU Prof. Dr. Öner SÜZER Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AbD α 2 agonistler Apraklonidin Klonidin Deksmedetomidin α-metilnoradrenalin

Detaylı

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer Solunum sistemi farmakolojisi Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 Havayolu, damar ve salgı bezlerinin regülasyonu Hava yollarının aferent lifleri İrritan reseptörler ve C lifleri, eksojen kimyasallara,

Detaylı

Bölüm 6.1. Antihipertansif İlaçlar. Sibel Ülker

Bölüm 6.1. Antihipertansif İlaçlar. Sibel Ülker Bölüm 6.1 Antihipertansif İlaçlar Sibel Ülker Hipertansiyon kardiyovasküler hastalıklar içinde en yaygın olanıdır. Arteriyel kan basıncının yükselmesi damar çeperinde patolojik değişikliklere ve sol ventrikülde

Detaylı

Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir.

Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir. Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir. Bu nedenle dolaşım sistemi hastalıkları diğer doku ve organları

Detaylı

ATROPİN SÜLFAT Atropa belladonna A.acuminata kök veya herbası Hyoscyamus muticus

ATROPİN SÜLFAT Atropa belladonna A.acuminata kök veya herbası Hyoscyamus muticus ATROPİN SÜLFAT Atropa belladonna A.acuminata kök veya herbası Hyoscyamus muticus herbası e.e. Antimuskarinik güçleri farklı d- ve l- hiyosiyamin rasemik karışımından oluşan doğal tersiyer amindir. ATROPİN

Detaylı

Olgu. İnsektisid, Herbisid, Rodentisid İntoksikasyonlarıy. İnsektisidler. Organofosfor bileşikler. Organofosfor bileşikler. Organofosfor bileşikler

Olgu. İnsektisid, Herbisid, Rodentisid İntoksikasyonlarıy. İnsektisidler. Organofosfor bileşikler. Organofosfor bileşikler. Organofosfor bileşikler Olgu İnsektisid, Herbisid, Rodentisid İntoksikasyonlarıy Yrd. Doç. Dr. Fırat BEKTAŞ Acil Tıp A.D. 38 yaşında erkek hasta tonik klonik nöbet sebebiyle acil servise getiriliyor. Hasta değişik bir koku var

Detaylı

ATROPİN SÜLFAT Biofarma 0.5 mg/1 ml AMPUL Steril, Apirojen, İ.M./İ.V./S.C.

ATROPİN SÜLFAT Biofarma 0.5 mg/1 ml AMPUL Steril, Apirojen, İ.M./İ.V./S.C. ATROPİN SÜLFAT Biofarma 0.5 mg/1 ml AMPUL Steril, Apirojen, İ.M./İ.V./S.C. FORMÜLÜ : Her 1 ml lik ampul; Atropin Sülfat... 0.5 mg Sodyum klorür... 9.0 mg Enjeksiyonluk su...k.m... 1.0 ml ihtiva eder. FARMAKOLOJİK

Detaylı

Kan Akımı. 5000 ml/dk. Kalp Debisi DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII. Dr. Nevzat KAHVECİ

Kan Akımı. 5000 ml/dk. Kalp Debisi DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII. Dr. Nevzat KAHVECİ MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN İSKEMİK YANITI DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII Dr. Nevzat KAHVECİ Kan basıncı 60 mmhg nın altına düştüğünde uyarılırlar. En fazla kan basıncı 1520 mmhg ya düştüğünde uyarılır.

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ. Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ.

SİNİR SİSTEMİ. Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ. SİNİR SİSTEMİ Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ http://yunus.hacettepe.edu.tr/~ucalis/ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi, organizmanın gerek kendisinde gerekse çevresinde meydana gelen değişikliklere karşı koordine şekilde

Detaylı

ARASEMPATİK SİSTEME ETKİLİ İLAÇLAR

ARASEMPATİK SİSTEME ETKİLİ İLAÇLAR ARASEMPATİK SİSTEME ETKİLİ İLAÇLAR (KOLİNERJİK ve ANTİKOLİNERJİK İLAÇLAR) (PARASEMPATOMİMETİK VE PARASEMPATOLİTİKLER) Prof. Dr. İlkay YILDIZ 7. Yarıyıl Farmasötik Kimya 2017-2018 Güz Dönemi Reseptör Tipleri

Detaylı

Beta-Bloker ve Diüretik Yan Etkileri. Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi

Beta-Bloker ve Diüretik Yan Etkileri. Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi Beta-Bloker ve Diüretik Yan Etkileri Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi Adrenerjik Reseptörler Katekolaminlerin reseptörlere bağlanması sempatik sinir sisteminin uyarılmasına yol açar Sempatik sinir

Detaylı

BRONKAR-A ŞURUP. Klorfeniramin maleat, H1 reseptörlerini bloke ederek histaminin fizyolojik etkilerini antagonize eder.

BRONKAR-A ŞURUP. Klorfeniramin maleat, H1 reseptörlerini bloke ederek histaminin fizyolojik etkilerini antagonize eder. BRONKAR-A ŞURUP FORMÜLÜ Her 5 ml şurup; etken madde olarak 2 mg Klorfeniramin Maleat, 10 mg Dekstrometorfan HBr ve 30 mg Psödoefedrin HCl, koruyucu olarak sodyum benzoat, tatlandırıcı olarak ise sodyum

Detaylı

Gangliyonik blokerlerin etki yeri. Nöromüsküler blokerlerin etki yeri. Antimuskarinik ilaçların etki yeri

Gangliyonik blokerlerin etki yeri. Nöromüsküler blokerlerin etki yeri. Antimuskarinik ilaçların etki yeri II. Kolinerjik aktiviteyi baskılayan ilaçlar (Antikolinerjikler, Parasempatolitikler) B. Nikotinik antagonistler B1. Gangliyon Blokerleri B2. Nöromüsküler Blokerler B2A. Kompetitif Blok Yapanlar B2B. Non-Kompetitif

Detaylı

Plan. Giriş. Farmakokinetik. KKB ler. ZEHİRLENMELER: Kalsiyum Kanal Blokeri Beta Bloker. Kalsiyum Kanal Blokeri Aşırı Alımları

Plan. Giriş. Farmakokinetik. KKB ler. ZEHİRLENMELER: Kalsiyum Kanal Blokeri Beta Bloker. Kalsiyum Kanal Blokeri Aşırı Alımları ZEHİRLENMELER: Kalsiyum Kanal Blokeri Beta Bloker Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Plan CCB BB toksisitelerinin Epidemiyolojisi Farmakolojisi - Patofizyolojisi Kliniği Tanısı si

Detaylı

Teşekkürlerimi Sunuyorum

Teşekkürlerimi Sunuyorum Sempozyum Başkanları Prof. Dr. Başar CANDER Doç. Dr. Yunsur ÇEVİK Sempozyum Genel Sekreterleri Uz. Dr. Seda DAĞAR Yrd. Doç. Dr. Afşin Emre KAYIPMAZ Uz. Dr. Mustafa EKİCİ Teşekkürlerimi Sunuyorum 1 Onur

Detaylı

B. Antiasetilkolinesteraz İlaçlar

B. Antiasetilkolinesteraz İlaçlar B. Antiasetilkolinesteraz İlaçlar Bu grup ilaçlar Asetilkolinesteraz enzimini inhibe ederek bütün kolinerjik kavşak ve sinapslarda asetilkolin birikmesine neden olurlar. Hem nikotinik ve hemde muskarinik

Detaylı

İÇ HASTALIKLARINDA YOĞUN BAKIM Prof. Dr. Sabriye DEMİRCİ

İÇ HASTALIKLARINDA YOĞUN BAKIM Prof. Dr. Sabriye DEMİRCİ İÇ HASTALIKLARINDA YOĞUN BAKIM Prof. Dr. Sabriye DEMİRCİ YOĞUN BAKIM UYGULAMALARININ ÖZGÜN SORUNLARI I- Solunum yetersizliği ve sepsis gibi medikal yoğun bakım ünitelerinde sık görülen olayların prognozunun

Detaylı

BÜYÜK MANTAR ZEHİRLERİ Prof.Dr. Ali BİLGİLİ

BÜYÜK MANTAR ZEHİRLERİ Prof.Dr. Ali BİLGİLİ BÜYÜK MANTAR ZEHİRLERİ Prof.Dr. Ali BİLGİLİ 1 İnsanlar kadar olmasa da, kazara yeme karışmaları veya otlarken yenilmeleri sonucu hayvanlarda da mantarlardan ileri gelen zehirlenmelerle karşılaşılır. İçlerinde

Detaylı

İlaçların hedefleri. Hücreler

İlaçların hedefleri. Hücreler İlaçların hedefleri. Hücreler FARMAKOLOJİYE GİRİŞ 1 Yard. Doç. Dr. M. Kürşat Derici Tıbbi Farmakoloji Ab. Dalı mkursatderici@hitit.edu.tr 2 İlaç; bir hastalığı tedavi etmek için insan vücuduna uygulanan

Detaylı

ENDOKRİN SİSTEM İLAÇLARI VE OTOKOİDLER 40/16

ENDOKRİN SİSTEM İLAÇLARI VE OTOKOİDLER 40/16 FARMOKOLOJİ DERS BİLGİ MODÜL ADI SÜRESİ İLAÇLARA GİRİŞ 40/16 OTONOM SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARI 40/16 SANTRAL SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARI 40/16 DOLAŞIM SİSTEMİ İLAÇLARI 40/16 SOLUNUM SİSTEMİ İLAÇLARI 40/8 SİNDİRİM

Detaylı

* Kemoreseptör *** KEMORESEPTÖR REFLEKS

* Kemoreseptör *** KEMORESEPTÖR REFLEKS KEMORESEPTÖR REFLEKS DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VI Dr. Nevzat KAHVECİ Kemoreseptörler, kimyasal duyarlılığı olan hücrelerdir. Kan basıncı 80 mmhg nin altına düştüğünde uyarılırlar. 1- Oksijen yokluğu

Detaylı

Prent Film Kaplı Tablet

Prent Film Kaplı Tablet Prent Film Kaplı Tablet Formülü: Bir film kaplı tablet 200 mg Asebutolol eşdeğeri 221.65 mg Asebutolol hidroklorür, ayrıca boyar madde olarak titanyum dioksit, aromatizan olarak nane esansı içerir. Farmakolojik

Detaylı

BÜTÜN N BETA BLOKERLER AYNI MIDIR? Dr. Ahmet Kıykım

BÜTÜN N BETA BLOKERLER AYNI MIDIR? Dr. Ahmet Kıykım BÜTÜN N BETA BLOKERLER AYNI MIDIR? Dr. Ahmet Kıykım Mersin Üniversitesi Tıp T p Fakültesi İç Hastalıklar kları A.D., Nefroloji B.D. Sunum Planı Tarihçe Sınıflama Klinik özellikler Diğer antihipertansif

Detaylı

FARMAKOLOJİSİ. Doç Dr Zeynep Ayfer Aytemur. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

FARMAKOLOJİSİ. Doç Dr Zeynep Ayfer Aytemur. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı NİKOTİNİN FARMAKOLOJİSİ Doç Dr Zeynep Ayfer Aytemur İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Nikotini tanıtmak Hekimlerin sigara içenlere bakış açısını değiştirmek MÖ Mısır

Detaylı

RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Resusitasyon, solunumu veya kan dolaşımı durmuş bir kişiye dışarıdan yapılan destekleyici müdahalelerdir. Kardiyopulmoner Resusitasyon (CPR) KARDİYAK

Detaylı

E-TUS FARMAKOLOJİ KAMP SORULARI

E-TUS FARMAKOLOJİ KAMP SORULARI E-TUS FARMAKOLOJİ KAMP SORULARI 1. İstanbul a arabayla yola çikacak olan 42 yaşındaki bir kadın hasta kontrole geliyor. Hareket hastalığından bahseden hasta, bir arkadaşının dinmenhidrinat kullandigını

Detaylı

ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART

ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik bulgular Yönetim/tedavi EPIDEMIYOLOJI İlk organofosfat 1854 yılında üretilmiştir

Detaylı

NEREYE KOŞUYOR. Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

NEREYE KOŞUYOR. Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı 2012 β-blokörler NEREYE KOŞUYOR Doç. Dr. İbrahim İKİZCELİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Adernerjik sistem Tarihçesi 1900-1910 Epinefrin 1940-1950 Norepinefrin α, β-reseptör 1950-1960

Detaylı

NEOSTİGMİNE AMPUL FORMÜLÜ: FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ:

NEOSTİGMİNE AMPUL FORMÜLÜ: FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ: NEOSTİGMİNE AMPUL FORMÜLÜ: 1 mi her bir ampulde : NEOSTĠGMĠN METĠLSULFAT 0.5 mg FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ: NEOSTĠGMĠNE AMPUL, vücuttaki Kolinesteraz'ın etkenliğini engelleyici bir madde olan Neostigmin

Detaylı

Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.

Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kas Gevşeticiler N ö r o m u s k u l e r b l o k e r l e r diye de isimlendirilirler. Analjezik, anestezik

Detaylı

Kombinasyon tedavisi. Prof.Dr.Çetin Erol AÜTF Kardiyoloji ABD

Kombinasyon tedavisi. Prof.Dr.Çetin Erol AÜTF Kardiyoloji ABD Kombinasyon tedavisi Prof.Dr.Çetin Erol AÜTF Kardiyoloji ABD Kan basıncı (KB) kontrolünde güncel yaklaşım: Daha iyi etki mekanizması Tedavide KB kontrolünün ötesi fayda Daha iyi tedavi uyumu (motive hasta,

Detaylı

Multipl Skleroz da semptomatik tedavi

Multipl Skleroz da semptomatik tedavi Multipl Skleroz da semptomatik tedavi Spastisite ve tremorun tedavisi Dr. Muammer KORKMAZ Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği 1 Multipl skleroz (MS) santral sinir

Detaylı

Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon. Dr. Yunus Erdem Hacettepe Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon. Dr. Yunus Erdem Hacettepe Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon Dr. Yunus Erdem Hacettepe Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyonun Belirleyicileri GRA Anjiotensin Diyabet Kallikrein Na-Li countertransport Haptoglobin Eritrosit

Detaylı

İskelet kası gevşeticileri

İskelet kası gevşeticileri İskelet kası gevşeticileri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 İskelet kası gevşeticileri Nöromusküler

Detaylı

DOÇ. DR. SADIK GİRİŞGİN NEÜ MERAM TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP KLİNİĞİ TAKSİM (GOP) EA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ

DOÇ. DR. SADIK GİRİŞGİN NEÜ MERAM TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP KLİNİĞİ TAKSİM (GOP) EA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ DOÇ. DR. SADIK GİRİŞGİN NEÜ MERAM TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP KLİNİĞİ TAKSİM (GOP) EA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ Sistemik perfüzyon bozukluğu ile birlikte hücresel hipoksi ve sonunda organlardaki fonksiyon

Detaylı

Santral sinir sisteminin diğer motor fonksiyon gören parçası da somatik sinir sistemidir ve istemli olarak çalışır. YILLAR

Santral sinir sisteminin diğer motor fonksiyon gören parçası da somatik sinir sistemidir ve istemli olarak çalışır. YILLAR Otonom sinir sistemi, adından anlaşılacağı gibi otonomik (irade dışı, otomatik) çalışan motor (efferent) bir sistemdir (kalp, damarlar, sindirim fonksiyonları vs.) Santral sinir sisteminin diğer motor

Detaylı

Antianjinal ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer

Antianjinal ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Antianjinal ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 2 2 1 Koroner iskemi, anjina, enfarktüs ve antianjinal tedavi Kalp dokusu, oksijene ihtiyacı bakımından vücuttaki pek çok organa göre daha az

Detaylı

Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp AD

Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp AD Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp AD Sunu hedefleri Olgu örneği Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk kriterleri ATOK Ankara Aralık/2013 2 Zehirlenmelerinin tanınması

Detaylı

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örneği Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk

Detaylı

BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ

BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ Yard. Doç.Dr. Nil Hocaoğlu Aksay Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı 28.04.2010 Olgu Sunumu 61 yaşındaki kadın hasta, Acil servise, ajitasyon,

Detaylı

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ HEDEF - AMAÇ Resusitasyonda ve yetersiz kalp debisi tedavisinde kullanılan ilaçlara ait Özellikleri Etki Mekanizmaları Klinik Etkileri Endikasyonları

Detaylı

Opioid analjezik preparatları I

Opioid analjezik preparatları I Opioidler Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 Opioid analjezik preparatları I 2 2/46 1 Opioid analjezik

Detaylı

(0.25 mg Adrenalin baz + % 10. eksez doza ekivalan miktar) Sodyum metabisülfit 0.1 mg. Enjeksiyonluk su y.m.

(0.25 mg Adrenalin baz + % 10. eksez doza ekivalan miktar) Sodyum metabisülfit 0.1 mg. Enjeksiyonluk su y.m. ADRENALİN 1/4 mg / 1 ml AMPUL FORMÜLÜ Bir ampul, 1 ml de : Adrenalin bitartarat 0.495 mg (0.25 mg Adrenalin baz + % 10 eksez doza ekivalan miktar) Sodyum klorür 8.60 mg Sodyum metabisülfit 0.1 mg Enjeksiyonluk

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca

Detaylı

GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ

GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ GELİŞEBİLECEK ARİTMİLERDE OLASI SORUNLAR VE TEDAVİSİ Hasta Stabil mi? -Düşük kalp debisi bulguları -Bilinç bozukluğu -Hipotansiyon -Pulmoner ödem -İskemi bulguları RİTİM BOZUKLUĞU OLAN HASTA STABİL DEĞİLSE

Detaylı

Psikofarmakolojiye giriş

Psikofarmakolojiye giriş Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı

Detaylı

Aşırı Aktif Mesane. Pharmacological treatment. Dr.Kadir Ceylan ELAZIG-2010

Aşırı Aktif Mesane. Pharmacological treatment. Dr.Kadir Ceylan ELAZIG-2010 Aşırı Aktif Mesane Pharmacological treatment Dr.Kadir Ceylan ELAZIG-2010 AAM %17 Yasam kalitesini bozar TUVALET SIRASI ETKI MEKANIZMASI Detrusor kasını stabilize eder Fonksiyonel mesane kapasitesini

Detaylı

Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Her nöron, dentritleri aracılığı ile diğer nöronlardan gelen uyarıları alır ve nöron gövdesine iletir. Bu uyarılar ya inhibitör

Detaylı

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ÜL (İKYD) KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ R VE ELEKTRİKSEL MEDİKAL TEDAVİLER

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ÜL (İKYD) KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ R VE ELEKTRİKSEL MEDİKAL TEDAVİLER İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ÜL (İKYD) KARDİYOVASKÜLER FARMAKOLOJİ R VE ELEKTRİKSEL MEDİKAL TEDAVİLER Vazoaktif İnotrop ajanlar Temel farmakolojik özellikler Dozları ve Klinik endikasyonları Uygulama

Detaylı

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Lilly Konuşmacı: Lundbeck Sunum

Detaylı

Visken 5 mg tablet Prospektüs

Visken 5 mg tablet Prospektüs Visken 5 mg tablet Prospektüs Visken Farmasötik şekli: Tablet Formülü 1 tablet Aktif madde: Pindolol 5 mg Farmakolojik özellikleri: Visken güçlü bir beta adrenoseptör antagonistidir (Beta bloker). ß-bloker

Detaylı

MSS ni Uyaran İlaçlar

MSS ni Uyaran İlaçlar MSS ni Uyaran İlaçlar Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi MSS ve solunum uyarıcıları Baskı altına alınmış solunum merkezini uyarırlar Nefes

Detaylı

İlaçların Veriliş Yerleri. Lokal Uygulama Yerleri. Sistemik Uygulama Yerleri. Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Absorbsiyon.

İlaçların Veriliş Yerleri. Lokal Uygulama Yerleri. Sistemik Uygulama Yerleri. Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Absorbsiyon. İlaçların Veriliş Yerleri Lokal Uygulama Yerleri Sistemik Uygulama Yerleri Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Absorbsiyon Dağılım Metabolizma Atılım İlaçların Vücuttaki Etkisi (Farmakodinamik

Detaylı

BB, ACE-inhibitörü ve ARB ler içinde Sınıf etkisi var (mı) dır!... Dr. Sadi GÜLEÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

BB, ACE-inhibitörü ve ARB ler içinde Sınıf etkisi var (mı) dır!... Dr. Sadi GÜLEÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı BB, ACE-inhibitörü ve ARB ler içinde Sınıf etkisi var (mı) dır!... Dr. Sadi GÜLEÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sınıf nedir?... Aynı veya! Benzer etki ve yan etkilere sahip

Detaylı

BRONKODİLATÖR İLAÇLAR.

BRONKODİLATÖR İLAÇLAR. BRONKODİLATÖR İLAÇLAR www.aciltipuzmanlari.com Kaynaklar http://search.medscape.com/emedicinesearch?newsearch=1&querytext=bron chodilator http://emedicine.medscape.com/article/ 297664-overview http://www.toraks.org.tr/

Detaylı

SERATONİN VE ANTAGONİSTLERİ

SERATONİN VE ANTAGONİSTLERİ SERATONİN VE ANTAGONİSTLERİ Seratonin = 5-HidroksiTriptamin (5-HT) *Yerleşimi: GIS Mukozasında: Büyük kısmı burada Enterokromafin hücrelerde. Enterik Mast Hücrelerinde Az miktarda da ve Seratonerjik Nöronlarda

Detaylı

1. Yağ depolanmasını engellemek (iştahı kesmek, yağ emilimini azaltmak)

1. Yağ depolanmasını engellemek (iştahı kesmek, yağ emilimini azaltmak) İlaç tedavisinde yöntem: 1. Yağ depolanmasını engellemek (iştahı kesmek, yağ emilimini azaltmak) 2. Yağ kullanımını artırmak olmalıdır (termogenezi artırmak, lipolizi artırmak) İştah kesiciler: Hem katokolaminerjik

Detaylı

ORGANOFOSFAT ZEHİRLENMELERİ. Dr. SAMET ÖCEL Ç.Ü.T.F Acil Tıp AD

ORGANOFOSFAT ZEHİRLENMELERİ. Dr. SAMET ÖCEL Ç.Ü.T.F Acil Tıp AD ORGANOFOSFAT ZEHİRLENMELERİ Dr. SAMET ÖCEL Ç.Ü.T.F Acil Tıp AD SUNUM PLANI Etki mekanizmaları Klinik Tanı Tedavi Yer Adana, Ç.Ü.T.F Acil 36 yaşında bayan hasta Geliş şikayeti: Bulantı, kusma, ishal Kısa

Detaylı