TÜKED Dr. Mehmet Uyar

Transkript

1

2

3 ENTERAL NÜTRİSYON Günlük enerji, protein ve sıvı gereksinimlerini oral yoldan sağlayamayan bir hastaya, besin ögelerinin beslenme tüpü yardımıyla hastanın işlevsel olan gastrointestinal kanalı yoluyla verilmesi

4 Enteral Nütrisyon Erişim Yolları Nazogastrik Orogastrik Mide Duodenum Jejunum Gastrostomi Perkütan endoskopik gastrostomi Jejunostomi

5 Güvenli Enteral Nütrisyon Endikasyon Kontrendikasyon Uygun istem Dikkatli klinik uygulama Monitorizasyon Komplikasyonlar

6 Enteral nütrisyon önceliklidir ASPEN Kanada Rehberi ESPEN Kontrendikasyon olmadıkça yapay nütrisyonda ilk seçenek enteral nütrisyon olmalıdır

7 Enteral nütrisyonun nütrisyonel ve non-nütrisyonel yararları Barsak/akciğer inflamasyon aksını MALT dokusunu korur Epitel sekretuar IgA Kas fonk, mobilite, bazal fonksiyonlara dönüş Makro&mikro besin, antioksidan Yağsız vücut kitlesi korunur Kas ve doku glikozilasyonu Mitokondriyal fonksiyon Barsak bütünlüğü korunur Barsak permeabilitesi Kommensal bakterilere destek Bütirat üretimi İnsülin duyarlılığında Hiperglisemi Oksidatif stres SIRS Adhezyon moleküllerinin modülasyonu ile makrofaj ve nötrofil transendotelyal migrasyonu Absorbsiyon kapasitesi Patojen virülansı Motilite, kontraktilite

8 Enteral Nütrisyonun Yararları Besin sunumunu fizyolojik yoldan sağlar PN un komplikasyonlarından kaçınılır Barsak mukozal bütünlüğü devam ettirilir Enfeksiyon ve sepsis insidansı azalır Tedavi süreleri kısalır Maliyet daha düşüktür

9 ENTERAL NÜTRİSYONUN BAŞLATILMASI Seçilen ürün ile hastanın gereksinimlerini karşılayacak miktar belirlenir Sulandırmadan, ml/saat ile başlanır Sorun çıkmadığı sürece her 8-12 saatte bir infüzyon hızı artırılır Gastrointestinal intolerans gelişirse bir adım geri dönülür, sorun düzeldikten sonra tekrar artırılır Hedef miktara ulaşılıncaya kadar gerekli ilaveler parenteral yolla yapılır

10

11 Kişisel bilgiler Enteral formülün özellikleri Veriliş yolu Uygulama şekli

12 Enteral Nütrisyon İstem Formu Diğer istemler Monitorizasyon

13 Etiketleme

14 Give your patient a fast hug once a day F Feeding Nütrisyon A Analgesia Analjezi S Sedation Sedasyon T Thromboprophylaxis Tromboprofilaksi H Head of bed Yatak başı > 30 0 U Ulcer prevention Ülser profilaksisi G Glucose control Glukoz yönetimi

15 Monitorizasyon Klinik parametreler Antropometrik ölçümler Nütrisyon tarama ve değerlendirme metodları Fonksiyonların değerlendirilmesi Laboratuar

16 Klinik Parametreler Vital bulgular Günlük klinik değerlendirme ödem, dehidratasyon, enfeksiyon, yara iyileşmesi Tüpün lokalizasyonu ve tespiti Tüpün giriş yeri kontrolü

17 Antropometrik ölçümler Günlük ağırlık ölçümü (sıvı dengesi) Haftalık ağırlık ölçümü (uzun dönemde vücut kitlesinde artış ve VKİ değişimleri) Haftalık kol ortası çevresi ve triseps cilt kalınlığı ölçümü (ağırlık ölçümü mümkün değilse)

18 Nütrisyon Tarama ve Değerlendirme Metodları Nütrisyonel Risk Taraması (NRS 2002) Subjektif Global Değerlendirme (SGA)

19 Fonksiyonel değerlendirme El dinamometresi (istemli kas gücü) Tepe ekspiratuar akım hızı (solunum kasları) Ruh hali skorları Yaşam kalitesi skorları Günlük yaşam aktivitesi skorları (yaşlılarda)

20 Laboratuar Biyokimyasal, hematolojik, mikrobiyolojik Biyokimyasal veriler akut hastalarda hergün stabil hastalarda haftada 2-3 kez

21 ENTERAL NÜTRİSYONUN KOMPLİKASYONLARI Mekanik Gastrointestinal Metabolik Enfeksiyöz

22 MEKANİK SORUNLAR İrritasyon Tüpün yerinin değişmesi Tüpün tıkanması Aspirasyon

23 İRRİTASYONUN ÖNLENMESİ Uygun malzeme ve tüp seçilmesi silikon ve poliüretan gibi biyo-uyumlu Tüp çapının doğru saptanması Tüp bakımı Perkütan tüp bakımı Nazal tüpün doğru tespit edilmesi

24 TÜP TIKANMASININ ÖNLENMESİ Tüp sadece nütrisyon solüsyonunu vermek için kullanılmalı Lümen ml su ile yıkanmalı Devamlı beslenmede 2-4 saatte bir Aralıklı beslenmede her seferden sonra

25 ASPİRASYON RİSKİNİN AZALTILMASI Aspirasyon riski yüksek hasta bilinmelidir komatöz, debil, nöromusküler hastalık vb. Riskli hastada pilor sfinkteri ötesinden beslenme tercih edilmelidir Yatağın başı yükseltilmelidir Tüpün yeri kontrol edilmelidir Midedeki rezidü izlenmelidir ( ml)

26 GASTROİNTESTİNAL SORUNLAR Bulantı Kusma Şişkinlik Diyare Konstipasyon

27 GASTROİNTESTİNAL SORUNLAR ENTERAL BESLENMEYE BAĞLI OLMAYAN NEDENLER Kullanılan ilaçlar Antibiyotikler Mg içeren ilaçlar Prokinetikler Sorbitol bazlı maddeler Hipoalbuminemi Primer hastalık İBH, KBS, DM vb. Gİ kanalda kullanılmama atrofisi

28 GASTROİNTESTİNAL SORUNLAR ENTERAL BESLENMEYE BAĞLI NEDENLER Kontaminasyon Formül kompozisyonu Uygulama yöntemi Uygulama hızı Besinlerin sıcaklığı

29 GASTROİNTESTİNAL TOLERANSIN ARTTIRILMASI Hiper-ozmolar formülün yavaş verilmesi veya gerektiğinde izo-ozmolar formüle geçilmesi Laktozsuz ürün kullanılması Lif içeren ürün kullanılması Emilim bozukluğu olan hastalarda oligomerik formül tercih edilmesi

30 METABOLİK KOMPLİKASYONLAR Dehidratasyon Aşırı hidrasyon Hiperglisemi Elektrolit dengesizliği

31 METABOLİK KOMPLİKASYONLARIN NEDENLERİ Primer hastalıkla ilgili nedenler Artan gereksinimlerin karşılanamaması Uygun olmayan formül kullanılması İlaç ve besin etkileşimleri Hiperkalorik/Hipokalorik beslenme

32 ENFEKSİYÖZ KOMPLİKASYONLAR KONTAMİNASYONUN ÖNLENMESİ El yıkamanın ihmal edilmemeli Ürün asılı kalma süresi 8-12 saati geçmemeli Tek kullanımlık steril malzemeler tercih edilmeli Yeni formül eklerken sistem yıkanmalı Kapalı sistemler kullanılmalı İçinde ilave maddeler bulunan hazır solüsyonların askıda kalma süresi 4 saatten az olmalı

33 İLAÇLAR VE ENTERAL NÜTRİSYON Enteral solüsyonlara ilaç karıştırılması doğru değildir İlaçların mutlaka beslenme tüpünden verilmesi gerekiyorsa: Sıvı preparatlar tercih edilmelidir İlaç öncesi ve sonrası tüp 20 ml ılık suyla yıkanmalıdır Tabletler iyice ezilmelidir İlaçların önerilen veriliş şekline (aç, tok) dikkat edilmelidir

34

35

36 Farm Hosp 2006 Pharmaceutical care for patients with enteral nutrition Gago Sanchez et al. Eczacının etkinliği; Enteral nütrisyonun komplikasyonlarının önlenmesi İlaç etkileşmelerinin önlenmesi Beslenme tüpünden ilaç uygulanması

37 Int J Clin Pharm 2012 The role of clinical pharmacist to improve medication administration through enteral feeding tubes by nurses Dasthi-Khavidaki et al. Klinik eczacılık tarafından verilen eğitim sonucu hemşirelerin ; İlaç hazırlanması Tüp yıkanması İlaç-ilaç/ ilaç-besin etkileşimleri Dozaj formlarının özellikleri hakkında bilgileri arttı

38 Doktor Eczacı GÜVENLİ ENTERAL NÜTRİSYON Diyetisyen Hemşire