TÜRKYE YANGINDAN KORUMA YÖNETMEL 2002 VE YANGIN ALARM VE ACL DURUM AYDINLATMA SSTEMLER TASARIM VE UYGULAMA GEREKSNMLER SEMNER EMO BURSA UBES

Transkript

1 TÜRKYE YANGINDAN KORUMA YÖNETMEL 2002 VE YANGIN ALARM VE ACL DURUM AYDINLATMA SSTEMLER TASARIM VE UYGULAMA GEREKSNMLER SEMNER EMO BURSA UBES

2 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Türkiye de ilk kez tüm ülke genelinde kamu, özel sektör ya da gerçek kiilere ait tüm binaları kapsamına alıyor lk kez devlet yurttalarının yangına karı can güvenliinin salanmasını güvence altına alıyor Asgari tedbirler belirleniyor Yasal zorunluluk ve yaptırım getiriliyor

3 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Daha Önce yayınlanmı yönetmelik ve talimatlar yürürlükten kalkıyor - Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik - stanbul Büyükehir Belediyesi ve Dier Belediyelerin Yönetmelikleri 10 Kısım ve Ek Tablolar Hem can, hem de mal güvenliini gözetiyor

4 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Görev, Yetki ve Sorumluluk Yapı Ruhsatı: Projeler yönetmelie uygun deilse verilmez Yapı Kullanma zin Belgesi ve/veya Çalıma Ruhsatı: Yönetmelikte öngörülen esaslara göre imalat yapılmadıı tespit edilirse verilmez

5 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından kimler sorumlu? Yatırımcı kurulular, mal sahipleri, iveren temsilcileri, tasarım ekibi, mimar ve mühendisler, uygulayıcı yükleniciler, imalatçılar, müavirler danımanlar, proje kontrol, yapı denetim ve iletme yetkilileri Sigorta irketlerinin sorumluluu: Yangına karı sigorta ettikleri bina tesis ve iletmelerde Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadıını kontrol etmek zorundadırlar

6 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Görev, Yetki ve Sorumluluk Projeler ve proje onayı: Yangın söndürme, algılama ve tahliye projeleri tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanacaktır Projeler, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediyeler, dıında valilikler tarafından onaylanmak artıyla uygulanacaktır Yangın güvenlii sistemlerinin tevik edilmesi için, kamu kurulularınca proje onay hizmetlerinden hiçbir ekilde vize, harç ve benzeri ücret tahsil edilemeyecektir.

7 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Yönetmelie Aykırılık Halleri Soruturma açılması: Hükümlere aykırı hareket edenler hakkında idari emirlere riayet etmemek fiilinden Verilen görevi zamanında yapmayanlar hakkında görevi ihmal veya suistimalden Yürürlükte bulunan imar, yapı ve afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelikler: Bu yönetmelie aykırı olan hükümler uygulanamaz 6 ay içerisinde Yönetmelie uygun hale getirilirler

8 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Geçici Maddeler Mevcut yapılarda durum: Yükseklii 30.50m yi geçen konut harici bütün binalarda, yatak sayısı 200 ü geçen otellerde, kullanım alanı 3000m 2 nin üzerindeki alı veri, elence, ticaret ve toplanma amaçlı yerlerde 3 yıl içerisinde Dier yapılarda 5 yıl içerisinde yönetmelik hükümleri yerine getirilmek zorundadır.

9 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 BENC KISIM Elektrik Tesisatı Acil Durum Aydınlatma ve Yönlendirme Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Periyodik Testler, Bakım ve Denetim

10 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Hükümler Tüm çıkı noktaları ve çıkı noktalarına ulaım yolları: Açıkça belirlenmi, iaretlenmi ve aydınlatma tesisatının kapsamına alınmı olacaktır. Yangın balangıcının kendiliinden tüm binada bulunanlar tarafından fark edilmesi mümkün deilse: Yangını binadaki kiilerin tümüne duyuracak bir yangın alarm tesisatı kurulacaktır

11 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Hükümler Her türlü sistem, cihaz, ekipman ve iletmesi: lgili TSE standartlarına ve tesisat yönetmeliklerine uygun olarak tasarlanacak, tesis edilecek ve onaylanacaktır. Kullanılacak her türlü cihaz ve kablolar, TSE veya TSE tarafından edeerlilii kabul edilen standart veya kalite belgesine sahip olacaklardır.

12 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Hükümler Tüm sistemler: Çalıma süreklilii salanacak ekilde sürekli olarak bakıma tabî tutulacaktır. Kontrol ve onay: Kurulacak elektrik tesisatı, kaçı yolları aydınlatması ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin tasarım ve uygulaması yetkili mercî tarafından kontrol ve onaya tabî olacaktır.

13 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK /4390 Genel Hükümler Periyodik test ve bakım: Tüm sistemler ve cihazlar, yetkili mercî tarafından belirtilen ekilde, bina sahibi veya yöneticisinin gözetiminde test ve bakıma tabî tutulacaktır.

14 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Elektrik iç tesisatı: Yürürlükte olan, Elektrik ç Tesisleri Yönetmelii ne uygun olarak tesis edilecektir. Koruma aygıtları: Tüm binalarda kısa devre, aırı yük, toprak teması ve kaçak akım sonucunda yangın çıkmasını önleyecek koruma düzenleri gerçekletirilecek ve bu amaçla, oluabilecek hata akımlarına karı gerekli koruma aygıtları kullanılacaktır.

15 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Kısa devre hesapları: Bütün bina ve yapılarda, elektrik tesisatında kullanılacak tüm cihaz ve malzemeler kısa devre hesapları yapılarak seçilecektir. Kullanılacak anahtarlama ve koruma düzenleri bu hesap sonuçlarına uygun olacaklardır. Kullanılacak kablo ve bus-bar gibi her türlü akım taıyıcılarda alev iletmeyen tipte yalıtım malzemesi kullanılacaktır.

16 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Yalıtım malzemeleri: Endüstriyel ve depolama amaçlı binaların dıındaki: - Kullanıcı yükü 1000 den fazla olan bütün yapılarda - Bütün salık hizmeti amaçlı yapılarda ve daha fazla odalı otel, motel ve yatakhanelerde - Bütün penceresiz yapılar ve yeraltındaki binalarda - Bütün yüksek binalarda kuvvetli akım besleme ve daıtımı ve aydınlatma tesisatında kullanılacak kablo ve bus-bar gibi her türlü akım taıyıcılarda yalıtım amacıyla kullanılan malzemeler, yangında halojen vb. zehirleyici gaz üretmeyen özellikte olacaktır.

17 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Balantı ve tespit elemanları: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatıyla ilgili her türlü cihaz ve akım taıyıcılarının bina veya yapıya tespiti ve tespit maksadıyla kullanılan askı, mesnet, konsol ve benzeri balantı elemanları oluabilecek deprem kuvvetlerine göre hesaplanarak tasarlanacak ve uygulanacaktır

18 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Uzatma kabloları: Uzatma kabloları sadece taınabilir cihaz ve aydınlatma araçlarının beslenmesi için kullanılacaktır. Uzatma kabloları hiçbir ekilde kalıcı kablolama yerine geçirilmeyecektir. Uzatma kabloları ve esnek kordonlar sabit cisimlerle tutturulmayacak; duvarlar, tavanlar, yer döemelerinden geçirilmeyecek, kapı altlarından ve halı vb. yer döemelerinin altından geçirilmeyecek ve fiziksel darbelere maruz bırakılmayacaktır

19 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Elektrik planları: Her türlü binada, elektrik iç tesisatına ilikin kuvvetli akım kolon eması bulunacak ve ana tabloya en yakın yerde camlı bir dolap içinde muhafaza edilecektir. Kuvvetli akım tesisatı: Bütün binalarda kuvvetli akım tesisatını kuruluu ve iletilmesi yürürlükle olan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisat Yönetmelii ve Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmelii ne uygun olarak yapılacaktır.

20 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Elektrik Tesisatı Yangın bölmelerinden geçiler: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden dier bir yangın bölmesine yatay ve düey geçilerinde yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle yangın ve/veya dumanın geçiini engelleyecek ekilde tüm açıklıklar kapatılacaktır. Yangın bölmeleri kinci Kısım Üçüncü Bölüm de tanımlanan bölmelerdir. Tasarım ve uygulama üretici firmanın spesifikasyonlarına uygun olarak yapılacaktır.

21 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Genel: Kaçı yolları her zaman aydınlatılmı durumda olacaktır. Acil durum aydınlatma ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma üniteleri normal aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte seçildikleri takdirde, normal kaçı yolu aydınlatması kesildiinde otomatik olarak devreye girecek ekilde tesis edileceklerdir.

22 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Çalıma ekilleri: Kesintide Yanan ebeke gerilimi var ebeke gerilimi yok

23 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Çalıma ekilleri: Sürekli Yanan ebeke gerilimi var ebeke gerilimi yok

24 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Çalıma ekilleri: Kombine Kesintide Yanan ebeke gerilimi var ebeke gerilimi yok

25 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Çalıma ekilleri: Kombine Sürekli Yanan ebeke gerilimi var ebeke gerilimi yok

26 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Genel: Kaçı yolları Üçüncü Kısım da belirlenen tüm kaçı yolları ve yangın merdivenleridir. Kaçı yolu: Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokaa kadar olan ve hiçbir ekilde engellenmemi bulunan yolun tamamıdır. Oda ve dier müstakil hacimlerden çıkılar, katlardaki koridor ve benzeri geçiler, kat çıkıları, zemin kata ulaan merdivenler ve bina çıkıına giden yollar bu kapsamdadır.

27 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Kaçı yolları aydınlatması Birden fazla kaçı yolu olan bütün binalarda kaçı yollarında Acil durum aydınlatması Birden fazla kaçı yolu olan bütün binalarda kaçı yollarında ve belirli binalarda özellii olan ilave yerlerde. Acil durum yönlendirmesi Birden fazla kaçı yolu olan bütün binalarda kaçı yollarında.

28 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Kaçı Yolları Aydınlatması: Nerelerde ve nasıl yapılacak? Birden fazla kaçı yolu bulunması gereken bütün binalarda kaçı yollarında aydınlatma, bina veya yapıda kaçı yollarının gerekli olacaı tüm zamanlarda sürekli olarak yapılacaktır. Aydınlatma bina ya da yapının genel aydınlatma sistemine balı aydınlatma tesisatıyla suni aydınlatma eklinde salanacak, doal aydınlatma yeterli kabul edilmeyecektir.

29 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Kaçı Yolları Aydınlatması: Aydınlatma seviyeleri nasıl olacak? Kaçı yollarında tabanlarda, döemelerde ve yürüme yüzeylerinde ölçülen aydınlatma seviyesi en az 10 lux olacaktır. Aydınlatma armatürlerinin yerletirilmesi, herhangi bir armatürün çalıamaz hale gelmesi durumunda kaçı yollarının herhangi bir noktasındaki taban ve döeme aydınlatma seviyesinin en az 2 lux olmasını salayacak ekilde yapılacaktır.

30 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Ne zaman devreye girecek? ehir ebekesi veya benzeri bir dı elektrik beslemesinin kesilmesi Yangın, deprem, vb. nedeniyle bina ya da yapının elektrik enerjisinin güvenlik amacıyla kesilmesi Bir devre kesici veya sigortanın açılması nedeniyle normal aydınlatmanın kesilmesi

31 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Hangi binalarda ve nerelerde uygulanacak? Birden fazla kaçı yolu bulunması gereken bütün bina ve yapılarda bütün kaçı yollarında acil durum aydınlatması yapılması gereklidir (Kullanıcı yükü 50 den fazla olan bütün binalarda, 25 den fazla olan sinema, tiyatro, bar gibi elence yerlerinde ve yüksek riskli mekanlarda en az 2 kaçı yolu bulunmalıdır.) Ayrıca Madde 72 de belirtilen binalarda, özellik taıyan ilave mahallerde de acil durum aydınlatması yapılmalıdır.

32 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Kullanıcı Yükünün Hesaplanması: Kullanıcı yükü herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan bir bölümünde bulunma olasılıı olan toplam insan sayısıdır. Brüt alan aaıdaki katsayıya bölünerek hesaplanır. Konferans salonu, lokanta, bekleme salonları, konser salonları, topluma açık stüdyo, düün salonu, vb, yerlerde 1.0 m 2 /kii Dans salonları, bar, oyun salonları, vb. yerlerin, oturulan kısımları için 1.0 m 2 /kii, ayakta durulan kısımlarda 0.5 m 2 /kii Büro binalarında, yemek merkezlerinde, hastane yatak odalarında 10 m 2 /kii Süpermarketlerde 2 m 2 /kii, alıveri merkezlerinde 7 m 2 /kii Otoparklarda 30 m 2 /kii

33 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Kullanıcı Yükünün Hesaplanması: Örnek, 600 m 2 otopark alanlı ve 2000 m 2 esas kullanım alanı bulunan bir süpermarkette kullanıcı yükü Otopark alanı için 600/30=20 Esas kullanım alanı için 2000/2=1000 olarak hesaplanmalıdır.

34 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Kaçı yolları dıında da acil durum aydınlatması yapılması gereken binalar (Madde 72): Bütün toplanma, salık hizmeti ve ticaret amaçlı binalar,büro binaları ve endüstriyel binalar Kullanıcı yükü 400 den fazla olan bütün yapılar Çıkı seviyesinin altında 50 veya daha çok kullanıcısı olan binalar Tüm penceresiz yapılar ve yer altındaki yapılar Tüm otel, motel ve yatakhaneler Daire sayısı 20 den daha fazla olan apartmanlar Bütün yüksek binalar Tutukevi, cezaevi ve ıslah evlerinin topluma açık bölümleri Sadece gündüz saatleri dıında çalıılan ve kaçı yolları gün ııı ile yeterince aydınlatılmamı olanların dıındaki tüm depolar

35 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Bu binalarda acil durum aydınlatması yapılacak terler: Bütün kaçı yolları Toplanma için kullanılan yeler Asansör ve yürüyen merdivenler Yüksek risk oluturan atölye ve laboratuarlar Elektrik daıtım ve jeneratör odaları Merkezi batarya ünitesi odaları Pompa istasyonları lkyardım ve emniyet ekipmanının bulunduu yerler Yangın uyarı butonları, yangın dolapları, yangın söndürme tüpleri ve dier yangınla mücadele ekipmanının bulunduu yerler Kapalı otoparklar ve benzeri bölümler.

36 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Koridorlar Boyunca

37 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Koridor Kesime Noktaları

38 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Yön Deiimleri

39 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Döeme Seviyesi Deiimleri

40 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Çıkı Kapıları

41 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Çıkı Noktaları Son Çıkı Kapılarının Dıarısı

42 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler Yangın Uyarı Butonları

43 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler Yangın Mücadele Ekipmanı

44 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler Acil Çıkı emaları ve Emniyet Levhaları

45 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler lkyardım Noktaları

46 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler Sabit ve Yürüyen Merdivenler, Asansörler

47 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler Elektrik Odaları

48 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Özel Yerler 8 m 2 den Büyük Tuvaletler,Bebek Bakım Odaları, Engelliler için Ayrılmı Tüm Mahaller

49 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Anti-panik Toplanma Yerleri 60 m 2 den Büyük Toplantı Odaları, Ofisler, Sinema, Tiyatro Salonları, vb.

50 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Yüksek Riskli Mahaller Hareketli Makineler Tehlikeli Maddeler Ameliyat Odaları

51 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Aydınlatma seviyeleri ve yerletirme Acil durum aydınlatma armatürü seçimi ve yerletirmesi, tabanlarda, döemelerde ve yürüme yüzeylerinde, kaçı yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak ekilde yapılacaktır. Acil durum çalıma süresi sonunda bu seviye herhangi bir noktada 0.5 lux den aaıya dümeyecektir Kaçı yolu üzerinde en yüksek ve en düük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 40:1 den fazla olmayacaktır. Hareketli makineler ve kimyevi maddeler gibi tehlike oluturan yüksek riskli mahallerde acil durum aydınlatma seviyesi, normal aydınlatma seviyesinin %10 u kadar ya da en az 15 lux olacaktır.

52 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Kaçı Yolları Kaçı yolunun merkezi hattı üzerinde en az 1 lux Acil durum çalıma süresi sonunda >0.5 lux

53 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Anti-panik Toplanma Yerleri Döeme Seviyesinde Her yerde En az 0.5 lux

54 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yerletirme Gereksinimleri: Yüksek Riskli Mahaller Normal Aydınlatma Seviyesinin %10 u Veya En Az 15 lux

55 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Acil durum çalıma süreleri Acil durum aydınlatması normal aydınlatmanın kesilmesi halinde en az 1 saat süreyle salanacaktır. Acil durum çalıma süresi kullanıcı yükü 100 den fazla olduu takdirde 2 saat, 500 den fazla olduu takdirde 3 saat olacaktır. Aktarma süreleri ehir ebekesi vb. bir enerji kaynaından, statik invertör vb. dier bir enerji kaynaına aktarma süresi 3 saniyeyi geçmeyecektir. Yüksek riskli mahallerde devreye girme süresi en fazla 0.5 saniye (Acil durum aydınlatma amacıyla jeneratör kullanılması uygun deil)

56 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Ne ekilde yapılabilir? Kendi akümülatörü, arj devresi, ebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devresine sahip baımsız aydınlatma armatürleri ile Bir merkezi akümülatör bataryasından doru gerilim, ya da bir invertör devresi aracılııyla alternatif gerilim salayan bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri ile Normal aydınlatma amacıyla kullanılan aydınlatma armatürlerinin dorudan içerisinde veya hemen yakınında monte edilen acil durum dönütürme kriteri ile

57 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kendinden Bataryalı Cihazlar Her aydınlatma armatürünün içinde kendi aküsü, kontrol ve arj devresi bulunur. Merkezi Batarya Sistemleri Özel korumalı kablolarla bir merkezi batarya ünitesinden beslenen armatürlerden oluur.

58 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kendinden Bataryalı Cihazlar AVANTAJLARI Çabuk ve kolay montaj Düük kablo tesisat maliyeti Kolay kapasite arttırımı Baımsız çalıma Daha yüksek güvenilirlik Mimarideki deiikliklerden etkilenmeme Kolay tedarik imkanı

59 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kendinden Bataryalı Cihazlar DEZAVANTAJLARI Çok büyük projelerde daha yüksek maliyet Kullanılabilir ömürleri tamamlandıında akülerin deitirilme gerei (Endüstriyel yüksek sıcaklık tipi Ni-Cd akülerde 5-8 yıl)

60 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Merkezi Batarya Sistemleri AVANTAJLARI Çok uzun ömürlü sulu tip Ni-Cd aküler kullanılabilir Armatürler bir noktadan denetlenebilir Büyük projelerde daha düük maliyet

61 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Merkezi Batarya Sistemleri DEZAVANTAJLARI Deprem bölgelerinde uygun deil Yangın, deprem, vb. durumlarda daha yüksek çalımama riski Küçük bir arıza ile tüm sistem devre dıı kalabilir Mimari proje revizyonlarında deiiklik zorluu Yüksek kablo tesisat maliyeti Daha yüksek montaj maliyeti

62 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kendinden Bataryalı Cihazlar Acil Durum Yönlendirme Üniteleri Acil Durum Aydınlatma Üniteleri Acil Durum Dönütürme Kitleri

63 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Acil Durum Aydınlatma Üniteleri

64 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Acil Durum Dönütürme Kitleri

65 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Aydınlatması: Kablo tesisatı nasıl yapılacak? Merkezi batarya acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile aydınlatma armatürleri arasındaki balantılar en az acil durum aydınlatma süresi kadar yangına dayanacak ekilde metal tesisat boruları içerisinde ve/veya mineral izolasyonlu vb. yangına dayanıklı kablolar ile Kendi balarına acil durum aydınlatması yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak ebeke gerilimi balantıları normal aydınlatmada kullanılan tipte kablolarla Dikkat: 1. ve 2. dereceden deprem bölgelerinde merkezi batarya tipi acil aydınlatma sistemleri kullanılmayacaktır.

66 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kablo Tesisatı Özellikleri Kesintide Yanan (KY) ve Sürekli Yanan (SY) Aydınlatma ve Yönlendirme Armatürleri

67 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kablo Tesisatı Özellikleri Kombine (SY) ve Kombine (KY) Aydınlatma ve Yönlendirme Armatürleri

68 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Kablo Tesisatı Özellikleri Acil Durum Dönütürme Kitleri

69 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Yönlendirmesi: Hangi binalarda uygulanacak? Birden fazla kaçı yolu bulunması gereken bina ve yapılarda kullanıcıların çıkılara kolaylıkla ulaabilmesi için gerekli olan bütün mahallerde ve kaçı yollarında acil durum yönlendirmesi yapılması gereklidir.

70 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Yönlendirmesi: Ne zaman devreye girecek? Nerelerde uygulanacak? Acil durum çalıma süreleri? Aktarma süreleri? Kablo tesisatı nasıl yapılacak? 1.ve 2. deprem bölgelerinde durum? Bu soruların cevabı Acil Durum Aydınlatma ile aynı

71 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Yönlendirmesi: Yönlendirme iaretleri ve yerletirme Yönlendirme iaretleri yeil zemin üzerine beyaz olarak TSE standartları veya TSE tarafından edeerli kabul edilen standart ve yönetmeliklere uygun olacaktır Bir iaretin azami görülebilirlik uzaklıı, iaret boyut yüksekliinin 200 katına eit olacak, bu uzaklıktan daha uzak noktalardan eriim için gerektii kadar yönlendirme iareti ilave edilecektir Kaçı yollarında yönlendirme iaretleri dıında, kaçı yönüyle ilgili tereddüt ve karııklık yaratabilecek, hiçbir ııklı iaret veya nesne bulundurulmayacaktır aretler hem normal aydınlatma, hem de acil durumlarda kaçı yolu üzerinde tüm eriim noktalarından görülebilir olacaktır

72 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil Durum Yönlendirmesi: Yönlendirme aretleri 92/58/EEC aretler Direktifine göre

73 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Görülebilirlik Gereksinimleri çeriden Aydınlatılan Armatürlerde Azami Görülebilir Uzaklık 200xH

74 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Görülebilirlik Gereksinimleri Dıardan Aydınlatılan Armatürlerde Azami Görülebilir Uzaklık 100xH

75 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Görülebilirlik Gereksinimleri aretler hem normal aydınlatma, hem de acil durumlarda kaçı yolu üzerinde tüm eriim noktalarından görülebilir olacaktır. Bu nedenle normal aydınlatmayla yeterince aydınlatılmayan yönlendirme üniteleri Sürekli Yanan tipte seçilmelidir.

76 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Acil Durum Yönlendirme Üniteleri

77 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Alarm Sistemi, Yangın algılama Alarm verme Kontrol Haberleme fonksiyonlarını içerek komple sistemdir. Sistem ayrı bir sigorta üzerinden ve varsa jeneratör veya KGK gibi bir devreden beslenecektir. Bu beslemeninde kesilmesi durumunda sistemin tüm algılama ilevlerini en az 24 saat yerine getirecek ve bu sürenin sonunda 30 dk süreyle alarm verme, kontrol ve haberlemeyi sürdürebilecek tam kapalı sızdırma tip aküler bulunacaktır.

78 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yangın Alarm Sistemi Nedir? - Erken Algılama: Duman, Isı, Alev - Yangın Balangıç Yerini Açık ve Net Olarak Belirleme - Sesli ve Iıklı Alarm Verme - Kontrol ve Haberleme

79 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER

80 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Arıza Denetimi Sistemi oluturan tüm kablolar Uzak kontrol ve denetim merkezlerine giden iletiim kabloları kopukluk, kısa devre ve toprak kaçaı arızalarına karı denetim altında tutulacaktır. Yangın Gözetim Faaliyeti Can güvenliinin esas olduu binalarda yangın alarm sistemi 24 saatlik bir zaman aralıında 4 saatten daha uzun süreyle devre dıı kalırsa, tekrar çalıır duruma getirilinceye kadar, korumasız kalan bölgelerde ek güvenlik personeliyle yangın gözetim turları balatılacaktır.

81 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Algılama ve hbar Tesisatı Bir yangın alarm sisteminin aktivasyonu elle, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminin aktivasyonundan biri veya tamamı ile olacaktır. Yangın Uyarı Butonları Yangın kaçı yollarında ve her kaçı çıkı noktasında Herhangi bir noktadan en fazla 50m yatay eriim uzaklıında Yerden yükseklik 1.1m ile 1.4m arasında

82 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yangın Uyarı Butonları Her kaçı çıkı noktasında

83 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yangın Uyarı Butonları Herhangi bir noktadan en fazla 50m uzaklıkta

84 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yangın Uyarı Butonları - Cam Kırma Tipi - Çekme Tipi (Bütün tesiste aynı tipte buton kullanılmalıdır.) - Standart, Su Geçirmez, Ex-proof

85 ACL DURUM AYDINLATMA VE YÖNLENDRME SSTEMLER Yangın Uyarı Butonları

86 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Algılama ve hbar Tesisatı Duman Algılama Cihazları: Tehlike sınıfı yüksek olan (Madde 19)bütün binalarda Tehlike sınıfı orta olan ve toplam kullanım alanı 1000m2 yi geçen binalarda kamet amaçlı binalar dıındaki tüm yüksek binalarda Yapı yükseklii 51.5m den yüksek olan apartman binalarında Oteller, moteller, yatakhaneler, misafirhaneler, hastaneler, huzurevleri, pansiyonlar vb. tüm yatılan yerlerde. tüm kaçı yollarında ve duman dedektörlerinin hatalı uyarılara neden olmadan kullanılmasına elverili tüm yerleime açık alanlarında, ortak alanlarında ve çalıma alanlarında tesis edileceklerdir.

87 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Algılama ve hbar Tesisatı Duman Algılama Cihazları: Endüstriyel binalarda: Tüm kaçı yollarında Koridor, depolar, tesisat/teçhizet odaları, vb. sürekli insan bulunmayan bölümlerde Otomatik sprinkler tesisatı olmayan bölümlerde tüm ortak alanlarda ve çalıma alanlarında tesis edileceklerdir.

88 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Algılama ve hbar Tesisatı Duman Algılama Cihazları: Otomatik duman algılamanın gerekli görüldüü tüm mahallerde Ana hacimlere çinde yanmaya elverili ve yangın riski taıyan maddeler bulunan ve yükseklii 25cm den fazla olan asma tavan ve yükseltilmi döeme boluklarına(paralel ihbar lambası eklenecektir) Dier benzeri bölmelere Asansör ve merdiven kovalarına tesis edileceklerdir. Tüm dedektörler test ve bakımlar için ulaılabilir olacaktır.

89 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Algılama ve hbar Tesisatı Dier Algılama ve Uyarı Cihazları: Duman algılama cihazlarının uygun ya da yeterli olmadıı mahallerde gerekli olduu takdirde sıcaklık vı/veya alev dedektörleri Sprinkler sistemi varsa su akı anahtarından giriler (bu durumda ayrıca sıcaklık dedektörüne gerek yoktur) Dier otomatik veya elle çalıan sabit söndürme sistemlerinin alarm çıkıları yangın alarm sistemine uyarı vermek için balanacaklardır.

90 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Duman Dedektörleri - zolasyon - Optik - Optik + Sıcaklık - Iın Tipi - Kanal Tipi - Aktif Hava Emmeli

91 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Noktasal Duman Dedektörleri

92 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Iın Tipi Duman Dedektörleri

93 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Kanal Tipi Duman Dedektörleri

94 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Aktif Hava Emmeli Tip Duman Dedektörleri

95 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Aktif hava Emmeli Tip Duman Dedektörleri

96 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Sıcaklık Dedektörleri - Sabit Sıcaklık 60 o C - Sabit Sıcaklık 90 o C, 140 o C - Sıcaklık Artı Hızı - Lineer kablo Tipi

97 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Noktasal Sıcaklık Dedektörleri

98 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Lineer Kablo Tipi Sıcaklık Dedektörleri

99 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Alev Dedektörleri - Infrared - Ultraviyole - UV/IR

100 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri Alev Dedektörleri

101 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Tipleri ve Algılama Özellikleri

102 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri zolasyon veya Optik Tip Kullanılabilecek Yerler Konferans Odaları Bilgi-lem Odaları Büyük maazalar Fabrikalar Elektrik/Mekanik Odaları Yatak Odaları Kütüphaneler Kayıt Stüdyoları Okullar Tiyatro Sahneleri Restoranlar, Yemekhaneler

103 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri zolasyon Tipi Kullanılabilecek Yerler Koridorlar Merdivenler (Kabul Edilebilir) Solvent Depoları (Tercihen)

104 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri Optik Tip Kullanılabilecek Yerler Koridorlar (Tercihen) Merdivenler (Tercihen) Asansör aftları X-Ray Odaları Fotoraf leme Odaları Kargo Yükleme Alanları

105 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri Iın Tipi Kullanılabilecek Yerler Yüksek Hacimli Depolar ve malat Holleri Antriyumlar (Kabul Edilebilir) Sinema, Tiyatro Salonları Koridorlar

106 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri Aktif Hava Emmeli Tip Kullanılabilecek Yerler Yüksek Hacimli Depolar ve malat Holleri Antriyumlar (Tercihen) Telekominikasyon Odaları Bilgi-lem Odaları Tarihi Eserler Souk Hava Depoları Asansör aftları

107 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör?

108 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Sıcaklık Dedektörleri Sabit Sıcaklık 60 o C Kazan daireleri Çay Ocakları Sabit Sıcaklık 90 o C Fırın Alanları Mutfaklar Sıcaklık Artı Hızı Kapalı Otoparklar Yükleme Alanları

109 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Duman Dedektörleri Lineer Kablo Tipi Kullanılabilecek Yerler Genel Alan Koruması Kablo Tüneller Kablo yavanları Transformatörler Motor Gövdeleri

110 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Nerede Hangi Tip Dedektör? Alev Dedektörleri UV Türbinler Patlayıcı malathaneleri Püskürtme Boya Kabinleri IR Petrokimya Endüstriyel Tesisler Hidrokarbon Depoları Tanker Yükleme Alanları UV/IR Uçak Hangarları Proses Odaları

111 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 1 Duman ve sıcak gazlar tavanda toplanır ve dairesel olarak yayılırlar. Dumanın toplanabilmesi için dedektör kapalı bir yüzeyin altına yerletirilmelidir.

112 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 2 Düz tavanda hareketsiz havada - Duman Dedektörleri: Herhangi bir noktadan en fazla 7.5m - Isı Dedektörleri : Herhangi bir noktadan en fazla 5.3m Düz olmayan tavanda ve hava hareketi varsa bu alanlar düürülmelidir - Pratikte Duman: 70-60m 2, Sıcaklık: 30-40m 2 Koridorlarda dedektörlerin arasındaki mesafe, genilie balı olarak arttırılabilir.

113 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 3 Düz Tavanda Hareketsiz Havada ki dedektör arasındaki en fazla uzaklık Duman : 10m Sıcaklık: 7m Dedektörden bir duvara en fazla uzaklık Duman : 5m Sıcaklık: 3,5m

114 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 4 Düz Olmayan Tavanda ve Hava Hareketi Varsa ki dedektör arasındaki uygulanabilir uzaklık Duman : 7,5-9,5m Sıcaklık: 5,5-6,5m Dedektörle duvar arasındaki uzaklık Duman : 5,3-4,5m Sıcaklık: 2,5-3m

115 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 5 Genilii 2m yi Geçmeyen Koridorlarda (Düz tavanda ve hareketsiz tavanda) ki dedektör arasındaki en fazla uzaklık Duman : 15m Sıcaklık: 10,6m Dedektörden bir duvara en fazla uzaklık Duman : 1/3 x Koridor Genilii Sıcaklık: 1/3 x Koridor Genilii

116 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 6 Eimli tavanlarda dedektörler arasındaki uzaklık her 1 o eim için %1 oranında arttırılabilir. Bu artı %25 den fazla olamaz.

117 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 7 Eimli tavanlarda tavanın üst ve alt noktası arasındaki fark, Duman dedektörleri için 60cm Sıcaklık Dedektörleri için 15cm Olduu takdirde tepe noktaya bir dedektör yerletirilmelidir.

118 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 8 a) Dedektörün algılama elemanı tavandan en az 25mm, en fazla 600mm (duman) veya 150mm (sıcaklık) uzaklıkta olmalıdır. b) LED ilk bakıta görülecek konumda monte edilmelidir.

119 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 9 Asma tavan ve yükseltilmi döeme boluklarında dedektörler boluk tavanından en fazla boluk yüksekliinin %10 u ya da 125mm uzaklık içinde kalacak ekilde yerletirilirler. Dedektörler ters monte edilmemelidir.

120 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 10 Bir dedektör herhangi bir duvara en fazla 50cm yakınlatırılabilir.

121 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 11 Duvara montaj mecburiyeti varsa tavandan 15 30cm aaıda takılmalıdır.

122 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 12 h>25cm ise kiri, vb., dumanın geçiini engelleyen öelerden uzaklık en az 50cm olmalıdır. h<25cm ise uzaklık en az 2h olmalıdır.

123 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 13 h>%10 x H Kiriler duvar kabul edilir. h<%10 x H Dedektörlerin arasındaki mesafe 2h kadar azaltılır.

124 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 14 Yerden yükselen bölmeler tavana 30cm veya daha az bir mesafe kadar yaklaıyorsa birer duvar kabul edilir.

125 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 15 Dedektörlerin etrafında her dorultuda en az 50cm uzaklıkta dumanın ya da ısının eriimini engelleyecek bir isim bulunmamalıdır.

126 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 16 Delikli asma tavanlarda: Deliklerin aladı toplam tavan alanının %40 ından fazlaysa ve Her bir deliin herhangi bir dorultudaki boyutu 10mm den fazlaysa ve Asma tavanın kalınlıı her bir deliin en küçük boyutunun 3 katından afzla deilse Asma tavanın üzerindeki bir dedektörasma tavanın altındaki hacmin korunması için kullanılabilir. Aksi takdirde asma tava deliksiz kabul edilir.

127 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 17 Havalandırma Izgaraları Dedektörler hava besleme ızgaralarından en az 1m uzaklıkta monte edilmelidirler.

128 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 18 Eer delikli bir asma tavanın üzerinden aaıya doru hava beslemesi yapılırsa her bir dedektörün etrafında yarıçapı en az 60cm olan deliksiz bir alan oluturulmalıdır.

129 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 19 aftlar Asansör aftları, merdiven kovaları, tesisat aftları gibi birden fazla katı içeren düey bölmelerde kapı, pencere ve kapaklara en fazla 1,5m uzaklıkta duman dedektörü yerletirilmelidir.

130 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 20 Yastıklama Tavanda sıcak hava tabakaları oluabilir. Dedektörler tavandan 30 60cm aaıda monte edilmelidir.

131 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme - 21 Yastıklama Deiik hava artlarında yastıklama olumayabilir.

132 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 22 Iın Tipi Duman Dedektörleri Hiçbir noktanın ıından uzaklıı 7.5m den fazla olamaz. Eimli tavalarda dedektörler arasındaki uzaklık her 1 o eim için %1 oranında arttırılabilir. Bu artı %25 den fazla olamaz.

133 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 23 Iın Tipi Duman Dedektörleri Iının en fazla 3m lik bölümü herhangi bir duvar, kiri, havalandırma kanalı ya da benzeri, dumanın geçiini engelleyecek bir yapısal öeye 50cm den daha fazla yaklaabilir. Iının altında insanların dolama olasılıı en az 2.7m yükseklikte monte edilmelidir. Dedektör Yerletirme 7, 8a, 9, 14, 15, 16 da belirtilen ıın tipi duman dedektörleri için de geçerlidir.

134 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 24 Aktif Hava Emmeli Tip Duman Dedektörleri Her bir örnekleme noktası bir noktasal duman dedektörü gibi ilev görür. Noktasal duman dedektörleri için geçerli kurallar burada da uygulanır.

135 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 25 Kablo Tipi Lineer Sıcaklık Dedektörleri Hiçbir noktanın kablodan uzaklıı 5,3m den fazla olamaz. Eimli tavanlarda dedektörler arasındaki uzaklık her 1 o eim için %1 oranında artırılabilir. Bu artı %25 den fala olamaz.

136 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 26 Kablo Tipi Lineer Sıcaklık Dedektörleri Kablonun en fazla 3m lik bir bölümü herhangi bir duvar, kiri, havalandırma kanalı ya da benzeri, sıcak gazların geçiini engelleyecek bir yapısal öeye 50cm den daha fazla yaklaabilir. Dedektör yerletirme 7, 8a, 9, 14, 15, 16 da belirtilen lineer sıcaklık dedektörleri içinde geçerlidir. eer alan koruma deilde belirli bir nesneyi korumak için kullanılacaksa korunacak cisme olabildiince yakın, temas edecek ekilde ya da hemen üstünde tesis edilmelidir.

137 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme 27 Alev Dedektörü Üretici firma tarafından belirlenen yerletirme limitlerinde kullanılır. Korunacak alanın tümü en az bir dedektörün direkt görü hattı içinde olmalıdır. UV dedektörlerle birlikte duman ve/veya sıcaklık dedektörleride gerekebilir.

138 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Dedektör Yerletirme Tavan Yükseklikleri Noktasal Tip Duman h<10,5m Noktasal Tip Sıcaklık 60 o C Noktasal Tip Sıcaklık 90 o C h<9m h<6m Iın Tipi Duman Hava Emmeli Tip Duman 2,7m<h<25m h<15m

139 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Alarm Verme: Sesli, ııklı olarak veya data iletiimiyle Yangın kontrol merkezlerindeki ana kontrol panelinde Dier izleme noktalarındaki tali kontrol ya da tekrarlayıcı panellerde Binanın kullanılan tüm bölümlerinde yaayanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ııklı uyarı cihazlarıyla Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber verilmesi için sesli ve ııklı uyarı cihazları ve direkt hatlar ya da dier iletiim ortamları üzerinden data iletiimi ile yapılacaktır.

140 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Bölgeleri (Zonları): En büyük haber verme birimi yangın bölgesi Her baımsız kat en az bir yangın bölgesi Bir yangın bölgesi en fazla 2000m 2 Yapını toplam alanı 300m 2 den küçükse çok katlı da olsa tek yangın bölgesi olabilir. Bir yangın bölgesinin uzunluu herhangi bir dorultuda en fazla 100m olabilir. Bir yangın bölgesinin içinde yangın balangıcını görsel olarak saptamak için alınacak uzaklık en fazla 30m olabilir Yangın bölgeleri, yangın bölmeleriyle (Madde 24) uyumlu olmalıdır.

141 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Yangın Nerede? Konveksiyonel Sistemler Yangın Zonları Adreslenebilir Sistemler Noktasal Belirleme, Zonlar

142 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Konveksiyonel Sistemler - Her zona ayrı bir devre - Her devrede dedektör veya buton - Yangın veya arıza uyarısı zon bazında alınıyor - Detay gerekiyorsa zonları arttırmak gerekiyor

143 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Adreslenebilir Sstemler - Bir çevrimde dedektör ve buton - Zonlar çevrimlere balı deil - Zonlar panelde yazılım ile tanımlanıyor - Uyarı veren ya da arızalanan cihaz bireysel olarak fark ediliyor

144 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Arıza Denetimi Konveksiyonel Sistemler Dallanma Yapılmamalıdır Aynı ilke sesli/ııklı alarm cihazları için de geçerlidir.

145 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Arıza Denetimi Adreslenebilir Sistemler Kapalı Çevrim Tesisat Gereksinimi

146 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Arıza Denetimi Adreslenebilir Sistemler Kısa Devre zolatörleri

147 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Arıza Denetimi Adreslenebilir Sistemler Dallanma Yapılmamalıdır

148 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Arıza Denetimi Konveksiyonel ya da Adreslenebilir Sistemler Cihaz Balantıları

149 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Bir zonun kapsadıı toplam alan en fazla 2000m 2 olabilir

150 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Herhangi bir dorultuda uzunluk en fazla 100m

151 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Farklı girilerden ulaılacak ekilde birbirinden ayrılmı bölümler en azından birer ayrı zon olarak belirlenmelidir

152 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Parlayıcı patlayıcı malzemeler gibi özel risk taıyan odalar, bölümler ayrı birer zon olarak belirlenmelidir

153 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Çok kullanıcılı binalarda farklı kullanıcılara ait bölümler aynı zona dahil edilmemelidir

154 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Bir zon iki ayrı yangın bölgesinin kısmi bölümlerini içermemelidir

155 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Toplamla alanı 3000m 2 den küçük ise ve tek bir kullanıcı tarafından kullanılıyor ise tek bir zon olarak kabul edilebilir Toplam alan 300m 2 den büyük ise her kat ayrı bir zon olmalıdır

156 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Taban alanı ne kadar olursa olsun birbirinden ayrı binalar ayrı birer zon olarak tanımlanmalıdır

157 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Merdiven kovaları eer katlardan ayrı baımsız bir hacim oluturuyorsa ayrı bir zon olmalıdırlar. Yüksek binalarda merdiven kovaları birden fazla zona ayrılmalı ve aratırma süresi kısaltılmalıdır.

158 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Yangını Arama Mesafesi 30m yi geçmemelidir.

159 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Bir zon içerisinde balamı bulunan ve bir dedektörü aktive edebilecek büyüklükteki bir yangının yerini gözle görerek belirlemek için kat edilmesi gereken mesafe 30m yi geçmemelidir.

160 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Önlem alınmamısa bu mesafe ilk akla gelenden daha fazla olabilir

161 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Kat en az iki zona ayrılmalıdır

162 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Yangına ulaım mesafesi uzak LED göstergeler (paralel ihbar lambaları) kullanılarak kısaltılabilir

163 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Çok daha kısa bir mesafe kat ederek ve çok daha çabuk tehis imkanı

164 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Zonların Belirlenmesi Bütün kat tek bir zon olarak belirlenebilir

165 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Kontrol Panelleri ve Tekrarlayıcı Panelleri: Nerelere Tesis Edilmeli? Binanın zemin katında ve sürekli olarak personel bulunan bir yerde ana kontrol veya tekrarlayıcı panel Kontrol panelinin tesis edildii yerde sürekli personel bulunmuyorsa bu sürelerde personel bulunan ikinci bir yerde bir kontrol paneli Sistem birden fazla binayı kapsıyorsa 2 veya daha fazla bölge bulunan her binada bir tali kontrol paneli

166 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Kontrol Panelleri ve Tekrarlayıcı Panelleri: Neler Gösterilmeli? Genel yangın alarm ve her yangın bölgesi için ayrı alarm lambası Genel sistem arıza lambası ve bölgesel arızalar bir alfanümerik gösterge ile verilmiyorsa, her bölge için ayrı arıza lambası adreslenebilir sistemlerde ııklı alfanümerik gösterge Sesli uyarı cihazı Tüm bölgesel yangın ve arıza lambalarının yanlarında hangi yangın bölgesine ait olduklarını gösteren etiketler

167 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Yangın Kontrol Panelleri ve Tekrarlayıcı Panelleri: Sprinkler Sistemlerin zlenmesi Ya ayrı bir kontrol paneli ya da ayrı bir bölgesel izleme paneli Hat kesme vanalarının izleme anahtarları ve dier arıza kontakları da bu panelde sürekli olarak denetlenecektir Gazlı Söndürme Sistemlerinin zlenmesi Alarm ve arıza çıkıları yangın kontrol panelinde bölgesel göstergelerle izlenecektir Duman Kontrol ve Basınçlandırma Sistemleri Arıza ve konum deitirme sinyalleri ya ayrı bir bölgesel izleme panelinde, ya da yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluturarak izlenecektir Manuel kontroller ayrı bir kontrol panelinden yapılabilecei gibi yangın alarm sistemi bünyesinde de gerçekletirilebilir.

168 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Göstergeler Konveksiyonel Sistemler

169 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Göstergeler Adreslenebilir Sistemler

170 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Sesli ve Iıklı Alarm Cihazları: Binanın kullanılan tüm bölümlerinde sesli ve ııklı alarm cihazları ile gecikmesiz olarak alarm verilecektir Bazı özel durumlarda, yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak yangın mücadele ekipleri ve yangına müdahale konusunda eitilmi personele ulatırılmak kaydıyla, yangın uyarısının gerçekliinin aratırılabilmesi için bir ön uyarı sistemi uygulanabilir Tehlikeli maddelerin bulundurulduu ve/veya ilendii endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı bina ve yapılarda ön uyarı sistemi uygulanmayacaktır Otomatik ve/veya canlı olarak yayınlanan ses mesajları ile binada bulunanların tahliyesini salamak için sesli tahliye sistemleri kullanılabilecektir

171 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Sesli ve Iıklı Alarm Cihazları: Aaıdaki istisnalar dıında tahliye ikazları hem sesli, hem de ııklı olarak yapılacaktır. itme engelli kiilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ııklı uyarı cihazı zorunlu deildir Salık hizmeti amaçlı binalarda uygun görüldüü takdirde sadece ııklı uyarı kullanılabilir

172 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Sesli ve Iıklı Alarm Cihazları: Aaıdaki istisnalar dıında tahliye alanları binanın tamamında aktive edilecektir. Bütün binanın boaltılmasının uygun olmadıı binalarda balangıçta sadece yangından etkilenecek bölgelerde alarm verilecektir Yalılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik, vb. nedenlerle binadan kendi balarına çıkamayacak kiilerin bulunduu binalarda sadece görevli personele alarm verilebilir

173 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Sesli Uyarı Cihazları: Binanın her yerinde yerden 150cm yükseklikte ölçülecek ses seviyesi, ortalama ortam ses seviyesinin en az 15dBA üzerinde olacak ekilde yerletirilecektir Ses uyarı cihazları 3m uzaklıkta en az 75dBA en çok 120dBA üretecektir Uyuma maksatlı bölümlerde yatak baında ortalama ortam ses seviyesinin 15dBA üzerinde ve en az 75dBA ses seviyesi elde edilecektir Hz arasında sabit frekansta sürekli çalan korna veya zil sesi çok frekanslı, dalgalanan veya alçalıp yükselen siren tonları kullanılmayacaktır. Ön uyarıya izin verilen yerlerde aynı frekansta kesikli uyarı kullanılabilecektir.

174 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Sesli Uyarı Cihazları: Ön uyarı için kesikli çalan sesli uyarı kullanılıyorsa, tahliye uyarısı sesli uyarı cihazlarının sürekli çalması eklinde yapılacaktır yatak sayısı 200 den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde ve yükseklii yi geçen konutlar haricindeki bütün binalarda sesli tahliye sistemleri tesis edilecektir Sesli tahliye sistemleri, yangın alarm sistemleri, yangın alarm sistemi ve dier acil durum (deprem vb.) anonsları öncelik almak ve otomatik olarak dier kullanım amaçlarını devre dıı bırakmak kaydıyla genel anons, fon müzii yayını vb. amaçlarda da kullanılabilirler.

175 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Sesli/Iıklı Uyarı Cihazları Bir yangın alarm sisteminin asıl fonksiyonu alarm vermektir. Doru noktalarda ve yeteri kadar sesli ve ııklı uyarı cihazları tesis edilmelidir Balangıçta, tasarım aamasında düünülmezse, sonradan eklenmesi çok zor, hatta imkansız olabilir.

176 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Sesli Uyarı Cihazları için Duyulabilirlik Tipik bir kapıda 20dB, yangın kapılarında 30dB zayıflama Ses kaynaına uzaklık iki katına çıktıında 6dB zayıflama 1m de 95dB 3m de 95dB 2m de 89dB 6m de 89dB 4m de 83dB 12m de 83dB 8m de 77dB 24m de 77dB

177 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Sesli Uyarı Cihazları için Duyulabilirlik Deiik ortamlardaki ses iddeti seviyeleri 1m de fısıldama 30dB 1m de karılıklı konuma 60dB Hafif sokak gürültüsü 40-70dB Yüksek sokak gürültüsü 60-90dB Ortalama ofis gürültüsü 40-80dB Pres çalıan atölye dB Kazan dairesi gürültüsü dB

178 YANGIN ALGILAMA VE UYARI SSTEMLER Alarm Verme Iıklı Uyarı Cihazları 1. itme engellilerin çalıma, barınma, yolculuk etme gibi nedenlerle sürekli olarak bulunmaları olasılıı olan bütün binalar ve taıtlarda (Min. 15cd.) 2. itme engellilerin tek balarına kalacakları otel odalarında yüksek ıık seviyeleri (Min. 110cd.) 3. Aynı mahalde birden fazla uyarı cihazı varsa senkronizasyon, 1-2Hz

179 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Acil Durum Kontrol lemleri: Yangın alarm sistemi, gerektiinde aaıdakileri yerine getirecektir. Yangın esnasında yangın kapılar ve dier açıklıkları kapatan cihazları tutan elektromanyetik tutucuların serbest bırakılması merdiven kuyularının ve asansör aftlarının basınçlandırılması Durum kontrol ve tahliye sistemlerinin aktivasyonu Acil durum aydınlatma ve kontrol ilemleri Kilitli duran çıkı kapılarının ve turnikelerin açılması Asansörlerin yangın esnasında kullanımının engellenmesi ya da itfaiye ekipleri tarafından kullanılmasının salanması Mahalli itfaiye ve elektrik iletmesi, belediye, polis, jandarma, bina sahibi vb. yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi

180 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Acil Durum Kontrol lemleri: Acil durum kontrol ilemleri yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlüü içerisinde bulunan kontrol birimleri ile gerçekletirilecektir Bu cihazlarla ilikisi bulunan güvenlik sistemleri, bina otomasyon sistemleri gibi dier sistemler yangın kontrol panelinden yapılacak acil durum kontrol ilemlerinin hiçbir ekilde engellemeyeceklerdir.

181 BNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELK Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Kablolar: Bir yangın esnasında uzun süre çalıır durumda kalması gereken, Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ııklı alarm cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine, acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kabloları tfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içinde kalan kısımları Ana ve tali yangın kontrol panelleriyle tarayıcı panellerin birbiri arasındaki haberleme ve besleme kabloları Tüm yangın kontrol panelleri ve tarayıcı panellere enerji salayan besleme kabloları yangına karı en az 60dk dayanabilecek özellikte olacaklardır. Kademeli tahliye uygulaması gibi özel durumlarda yangına daha uzun süre dayanabilecek kablolar gerekli görülebilir.