ÜNİTE YANMA VE YANGIN İÇİNDEKİLER HEDEFLER YANMA VE YANGIN KAVRAMLARI. Doç. Dr. Kemal ÇOMAKLI
|
|
- Ekin Boz
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YANMA VE YANGIN KAVRAMLARI İÇİNDEKİLER Giriş Yanma Yanma Koşulları Yanma Türleri Gaz Yakıtlar Yakıtlar Yangınla İlgili Kavramlar YANMA VE YANGIN Doç. Dr. Kemal ÇOMAKLI HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Yanma hakkında bilgi edinebilecek, Yakıt türlerini anlayabilecek, Yanmadan kaynaklanan yangınlar ve yangınla ilgili kavramları öğrenebileceksiniz. ÜNİTE 1
2 GİRİŞ Enerji kullanımı günümüzün en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Enerji deyince aklımıza yakıtlar ve yanma gelmektedir. Çünkü kullandığımız enerjinin yaklaşık %70 ini yakıtları yakarak temin etmekteyiz. Ancak yakıtların kullanılması birtakım sorunları beraberinde getirmektedir. Özellikle yanma sonucu açığa çıkan zararlı gazlar gerek çevreye gerekse tüm canlılara zarar vermektedir. Ayrıca yanma sonucu çeşitli yangınlar ve afetler ortaya çıkmaktadır. Bu zararların en aza indirilmesi için yanma ve yangın konusunda yeterince bilgi sahibi olunmalıdır. Bu ünitede yanma ve yangın konusu kısaca ele alınmıştır. Günümüzde şehirlerin büyümesi, insanların daha fazla toplu yaşamaya başlaması birçok riski de beraberinde getirmiştir. Bunlardan en önemlisi de yangınlardır. Yangınlar sonuçları bakımından insanlara en acı veren doğal felaketlerden biridir. Şehirlerde binaların iç içe olması ve toplu yaşam bölgeleri yangı riskini artırmaktadır. Türkiye de yangınlar önemsenmediğinden, yangın ile ilgili düzenlemelerin uygulandığı AB ülkelerine göre daha az yangın olmasına rağmen daha fazla can ve mal kaybı yaşanmaktadır. YANMA Bir yakıtın büyük miktarda enerji vererek oksijenle tepkimeye girmesine yanma denir. Yanma bir kimyasal işlemdir. Amaç kimyasal enerjinin ısı enerjisine dönüştürülmesidir. Yanma; yanıcı maddenin, ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşur. Yanma olayının oluşabilmesi için aşağıdaki yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada bulunması gerekir. Bu olaya Yangın Üçgeni adı verilir. Şekil 1.1 Yanma Üçgeni Bu işlem genel olarak; yyyyyyyyyy + oooooooooooooo yyyyyyyyyy ürrünnnnnnnnnn + ıııııı denklemi ile belirlenir. Yanma işlemi sırasında reaksiyondan önce var olan maddelere yanma işlemine girenler, yanmadan sonra çıkan ürünlere ise yanma sonu ürünleri denir. Genel anlamda yanma işlemi: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2
3 Yavaş yanma Hızlı yanma Patlamalı yanma Kendiliğinden yanma olarak dörde ayrılabilir. Demirin paslanması yavaş yanmaya örnek verilebilir. Yakıtların yanması ise hızlı yanmadır. Gaz yakıtların kontrolsüz yanması patlama şeklinde olur. Kendiliğinden yanmaya en güzel örnek ise kömür ocaklarında veya depolarında kömürün kendiliğinden yanmasıdır. Yanma Koşulları 1. Her üç şart bir arada ve yeter miktardadır. O hâlde yanma olayı vardır. Şekil 1.2 Yanma Üçgeni 2. Yanıcı madde yoktur. Yanma gerçekleşmez. Şekil 1.3 Yanma Üçgeni (Yanıcı Madde eksik) Boş yakıt deposu dolu depoya göre daha tehlikelidir. Yanıcı madde denildiğinde ilk akla gelen yakıtlardır. Güneş enerjisini bünyelerinde depolamış ve havada bulunan oksijen ile yakıldığında enerji veren maddelere yakıt adı verilir. Güneş enerjisi yakıtların içinde fosil ve nükleer şekilde depolanmıştır. Yakıtlar tepkime yoluyla ısı üretirler ve genel olarak hidrokarbon bileşiklerinden oluşurlar. Hidrokarbonlar; Elde edilme yöntemlerine göre; Doğal Yapay Fiziksel durumlarına göre Katı Sıvı Gaz şeklinde sınıflandırılırlar. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3
4 Katı Yakıtlar: Katı yakıtlar için biokütle (odun) ve kömür örnek verilebilir. Katı yakıtların başında kömür gelir. Şekil 1.4 Kömürün yanması Sıvı Yakıtlar: Sıvı yakıtların temeli ham petrole dayanır. Kömür bitkisel örtünün fosilleşmesi sonucunda oluşurken petrol deniz canlılarının çürümesiyle oluşur. Ham petrolün damıtılması ile günlük hayatta kullandığımız sıvı yakıtlar elde edilir. Ham petrolün damıtılması işlemi aslında basit olarak bir ısıtma işlemidir. Damıtma işleminin sonunda benzin, motorin, gaz yağı, fuel-oil, makine yağları gibi ürün grupları elde edilir. Şekil 1.5 Sıvı yakıt pompası Gaz Yakıtlar: Gaz yakıtların çoğu ya fosil yakıttır ya da fosil yakıtların yan ürünüdür. Temel gaz yakıtlar LPG ve doğal gazdır. Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG); esas olarak propan ve bütan içerir. Genellikle petrol rafinerilerinin prosesleri sırasında veya doğal gazın temizlenmesi işlemleri sırasında elde edilir. Normal koşullarda gaz hâlinde bulunan bütan ve propan basınç altında sıvılaştırılarak genellikle ev yakıtı olarak kullanılır. Son zamanlarda benzinli motorlarda yakıt olarak da kullanılmaktadır. Türkiye de kullanılan LPG nin bileşimi : % 30 propan, % 70 bütandan oluşmaktadır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4
5 Doğalgaz; Havaya % 5 ile % 15 arasındaki oranlarda karışırsa patlayıcıdır. Havadan hafiftir. Kapalı ortamlarda üst kısımlarda toplanır, havalandırma bacaları tavana yakın veya tavanlarda yapılır. Şekil 1.6 Bir gaz yakıtın ocakta yanması Doğal Gaz: Fosil kaynaklı bir gaz yakıttır. Doğal gaz kompozisyonunda büyük miktarda metan ve az miktarda da diğer gazlardan bulunur. Doğal gazın bileşimi kaynağa göre değişir. Fakat tipik değerler şöyle verilmektedir; metan, CH 4 (%90-95); etan C 2H 6 (%1-4); propan C 3H 8 (%1-2) ve azot N 2 (%0-4). Doğal gaz sıkıştırılmış hâlde depolanarak (CNG) taşıtlarda kullanılmaktadır. Doğalgaz renksiz, kokusuz, zehirsiz bir gazdır. Teneffüs edilmesi durumunda öldürücü etkisi yoktur. Sadece bir ortamda biriktiği zaman oksijen noksanlığı nedeniyle boğma etkisi vardır. Kokusu olmadığından kullanılmadan önce koku verici maddeler ilave edilir. Bireysel Etkinlik Katı sıvı ve gaz yakıtların yakılmasında nelere dikkat edilmesi gerektiğini düşününüz. 3. Oksijen yoktur veya yeterli miktarda değildir. Yanma da yoktur. Yanma işleminde her mol oksijen için 0,79/0,21=3,76 mol azot bulunur. Şekil 1.7 Yanma Üçgeni (Oksijen eksik) Yanma işlemi için oksijen havadan temin edilir. Saf oksijen sadece kesme ve kaynak işlemlerinde kullanılır. Kuru hava hacim olarak; %20,9 oksijen %78,1 azot %0,9 ve az miktarda karbondioksit, helyum, neon ve hidrojenden oluşur. Ancak normal havada ayrıca nem vardır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5
6 Yanma işleminin iyi anlaşılabilmesi için yanmada kullanılan bazı ifadelerin iyi bilinmesi gerekir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır. Hava yakıt oranı (H/Y): Yanmanın gerçekleşmesi için yanma odasına alınan hava ile yakıtın hacimsel ya da kütlesel miktarlarının oranına denir. Genellikle kütlesel oran olarak alınır. H/Y ile gösterilir. HH YY = mm haaaaaa kkkkkk/kkkkkk mm yyyyyyyyyy Teorik veya Stokiyometrik Hava/Yakıt Oranı: Bu oran yakıtın tamamen yanması için gerekli olan minimum hava miktarını verir. Buna göre kuru-hava için teorik kütlesel hava yakıt oranı aşağıdaki gibi hesaplanır; (HH/YY) = (OO mmmmmm) 0,232 = 1 kkkk yyyyyyyyyyyy yyyyyyyyyyyy iiçiiii gggggggggggggg aaaa aaaa OO 2 kkütttttttttt 0,232 kkkkoo 2 /kkkkkkkkkkkk Burada O min birim kg yakıtın yanması için gerekli minimum oksijen (O 2) miktarıdır ve faktörü ise hava içindeki oksijenin (O 2) kütlesel kesridir. Yani 1kg kuru havada kg oksijen bulunur. Hava Fazlalık Katsayısı: (HFK), Birim miktardaki yakıt için kullanılacak gerçek hava miktarının, Teorik tam yanma için gerekli minimum hava miktarına oranıdır. λ ile gösterilir. Boyutsuz olduğu için kütle ve molar olabilir. HHHHHH = λλ = (HH/YY) ggggggçeeee (HH/YY) tttttttttttt Fazla Hava Yüzdesi: Teorik tam yanma için gerekli minimum hava miktarına göre gerçek hava miktarının fazlalığı veya azlığı % olarak verilebilir. Bu tip verilişler genellikle mol esasına göredir (%150-1,5 misli gibi). Fazla Hava Yüzdesi = 100 (λ 1) 4. Isı yoktur veya yeterli değildir. Yanma yine gerçekleşmez. Şekil 1.8 Yanma Üçgeni (Isı eksik) Bir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel bir etkidir ve sıcaklık farkı nedeniyle aktarılan enerjidir. Farklı sıcaklıklardaki iki cisim yan yana getirildiğinde ısı, daha sıcak cisimden daha soğuk olana doğru akar. Isı, iletim, taşınım ve ışınım yayılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6
7 Isının iletim ile yayılması: Bir metal çubuk bir ucundan ısıtıldığı zaman ısı çubuk boyunca sıcaktan soğuğa doğru ilerler. Bu tip ısı yayılımındaki esas, ısının maddenin atomları arasında transferidir. Yanıcı bir maddenin atomları ısıya maruz kaldıklarında, normalden daha hızlı hareket etmeye başlarlar. Isının taşınım ile yayılması: Taşınım, ısınan hava veya gazlar sonucu transferidir ve ortam sıcaklığını artırır. Yangın büyümeye başladığında, etrafındaki hava da bu yolla ile ısınır. Isınan hava yükselmeye başlar. Isının ışıma yoluyla yayılması: Buna radyasyon da denir. Isının elektromanyetik dalgalar sonucu yayılmasıdır. Cisimlerin tutuşması (yanmaya başlaması) için gerekli olan sıcaklığa yanma sıcaklığı (noktası) denir. Cisimlerin yanma sıcaklıkları farklı farklıdır. Örneğin petrol ürünlerinin yanma sıcaklığı o C dir. Pamuk 400 o C de gazete kâğıdı 230 o C de, tahta o C de tutuşmaktadır. Bu rakamların yüksek olması yanma başlangıcının zor olacağı anlamına gelmemelidir. Mesela kibritin neden olduğu sıcaklık o C arasında yine bir elektrik arkının oluşturabileceği sıcaklık o C civarında olabilir. Reaksiyon Tipine Göre Yanma Türleri Yanma, reaksiyonun tamamlanıp tamamlanmamasına göre de dört grup altında toplanır. Reaksiyon Tamamlanmasına Göre Yanma Teorik Tam Yanma Tam Yanma Eksik Yanma Kısmi Eksik Yanma Şekil 1.9 Reaksiyon tipine göre yanma türleri Eksik yanma ürünü olan (karbonmonoksit) zehirleyici bir gazdır. Kokusuzdur. Havadan ağır olduğundan zeminde toplanır. Teorik Tam Yanma (TTY): Reaksiyona giren yakıt moleküllerinin tamamının yandığı yanma gazları içerisinde sadece CO 2, H2O, SO 2 ve N2 nin bulunduğu ve yanmada minimum miktarda O 2 nin kullanıldığı yanma şeklidir. Yanmış gazlar içerisinde yanıcı bileşen bulunmamaktadır. Hava fazlalık katsayısı (HFK)=λ= 1 dir. Tam Yanma (TY): Yakıtın yanması için gerekli hava miktarı TTY da kullanılan hava miktarından fazladır ve yanma gazları içerisinde CO 2, H 2O, N 2, SO 2 den başka hava fazlalığı nedeniyle O2 de bulunur. HFK=λ > 1 dir. Eksik Yanma (EY): Yetersiz hava kullanılması nedeniyle yanma ürünleri içerisinde CO 2, H2, CO 2, H 2O, SO 2, N 2 nin yanı sıra noksan yanma ürünleri olarak bilinen CO, C nh m (yanmamış hidrokarbon) gibi bileşikler de bulunur. Özellikle içten yanmalı motorlarda, zengin karışım sebebiyle bazen zorunlu olarak karşılaşılır. HFK= λ< 1 dir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7
8 Kısmi Eksik Yanma (KEY): Yeterli oksijen olmasına rağmen yanma odasındaki hava yakıt karışımının yetersiz olması, sıcaklık değişiklikleri ve yakıtın yanma hacmi içerisinde kalış süresindeki yetersizlikler gibi nedenlerden yanma gazları içerisinde CO2, H2O, N2, SO2 den başka O2 ve CO, H2, C gibi eksik yanma ürünleri görülen yanma şeklidir. Bireysel Etkinlik Kış aylarında rastlanan soba zehirlenmelerinin nedenlerini düşününüz. Yanma şekline göre yanma türleri Yavaş yanma Kendi kendine yanma Hızlı yanma Parlama patlama şeklinde yanma Detonasyon Yavaş Yanma: Yavaş yanma şu durumlarda meydana gelir: Yanıcı maddenin bünyesi itibarıyla, yanıcı buhar veya gaz meydana getiremediği hâlde; Yeterli ısının olmaması hâlinde; Yeterli oksijenin olmaması hâlinde; yavaş yanma meydana gelmektedir. Örneğin; demir (Fe), bakır (Cu), gibi metallerin havadaki oksijen ve hava ısısıyla oksitlenmesi olayında olduğu gibi. Yanıcı madde buhar veya gaz çıkaramamakta dolayısıyla demir oksit (FeO) veya bakır oksit (CuO) oluşmaktadır. Yeterli oksijen olmaması durumunda canlıların gerçekleştirdikleri solunum olayı da bir nevi yavaş yanma olayıdır. Kendi Kendine Yanma: Yavaş yanmanın zamanla hızlı yanmaya dönüşmesidir. Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler normal hava ısısı ve oksijeni, içinde kolaylıkla oksitlenmekte ve bu oksitlenme sırasında gittikçe artan ısı bir süre sonra alevlenmeye yetecek dereceyi bularak maddenin kendiliğinden tutuşmasına neden olmaktadır. Bezir yağına bulaştırılmış bez parçasının yanması örnek olarak verilebilir. Hızlı Yanma: Hızlı yanma iki şekilde meydana gelir. Alevli yanma ve korlaşma. a) Alevli Yanma: yanmanın bütün belirtileri (alev, ısı, ışık, korlaşma) ile oluştuğu bir olaydır. Meydana gelen yanıcı buhar ve gazlar oksijenle birleşirken alev meydana getirirler. b) Korlaşma: Katı maddelerde yangının son evresinde meydana gelen yüksek ısıdaki alevsiz yanma şeklidir. Gazı alınmış kok ve odun kömürleri, sigaranın yanışı gibi. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8
9 Parlama Şeklinde Yanma: Düşük sıcaklıklarda buharlaşan maddelerde görülen yanma şeklidir. Benzin buharının alev alması parlama şeklinde yanmadır. Patlama Şeklinde Yanma: Düşük sıcaklıkta buharlaşan sıvılar ile gazların serbest kaldıklarında bulundukları hacmin tamamını kaplamaları neticesinde alt ve üst patlama limitleri arasında, bir ısı kaynağı ile karşılaşmaları hâlinde meydana gelen yanma şeklidir. Bazı durumlarda meydana gelen doğal gaz patlaması bu duruma örnek verilebilir. Şekil 1.10 Bir gaz yakıtın patlaması Detonasyon: Önceden sıkıştırılmış karışımların ses hızının üstünde ve çarpma dalgasıyla meydana gelen birkaç bin m/sn hızla yanabilen alev reaksiyonudur. Buna dinamit patlaması örnek verilebilir. Şekil 1.11 Bir taş ocağında dinamitin patlatılması Yakıtların madde hallerine göre farklı yanma şekilleri vardır. Katı sıvı veya gaz olmasına göre yanma şekilleri tablo 1.1 özet olarak verilmiştir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9
10 Tablo 1.1. Yakıtların yanma şekilleri MADDE HALLERİ YANMA ŞEKLİ MADDE ÖZELLİĞİ GAZ Yalnız alevli Hidrojen, bütan, propan vb. SIVI KATI Gaz haline geldikten sonra yalnız alevli Yalnız korla Yalnız alevle. (Eğer bu maddeler yanmadan önce, ısıtılarak önce sıvı, daha sonrada gaz hâline getirilirse.) Benzin, fuel-oil, eter vb. Alüminyum, sodyum, magnezyum vb. Zift, katı yağlar vb. Alev ve kor hâlinde. Bileşiklerinde parçalanma olur ve gaz üretmeye başlarlarsa) Odun, kömür, kumaş vb. Yanmada Kullanılan Bazı Terimler Adyabatik alev sıcaklığı yanma odasında kullanılan malzemelerin erime sıcaklıkları için önemlidir. Her ne kadar yukarıda anlatıldığı gibi temel üç unsur olması yanmayı başlatsa da İyi bir yanma için aşağıdaki beş şartın sağlanmış olması gerekir. Bunlar; Uygun hava-yakıt karışımı Yeterli miktarda hava Tutuşma sıcaklığının üzerinde bir sıcaklık Reaksiyonun oluşması için yeterli süre Alevin ilerleyebilmesi için uygun reaktant yoğunluğudur. Yanma işlemlerinde kullanılan iki önemli sıcaklık vardır. Bunlar çiğ noktası sıcaklığı ve adyabatik alev sıcaklığı. Çiğ noktası sıcaklığı: Yanma ürünleri sabit basınç altında soğutulurken ürünler içerisindeki su buharının yoğuşmaya başladığı sıcaklıktır. Su baharının kısmi basıncına karşılık gelen sıcaklıktır. Suyun kısmi basıncı P su,ksmi ve mol sayısı n su, ürünlerin toplam basıncı P toplam ve mol sayısı n toplam ise P ssss,kkkkkkkkkk = ( nn ssss )PP nn tttttt tttttt şeklinde hesaplanır. Termodinamik tablolar kullanılarak bu basınca karşılık gelen sıcaklık bulunur. Bu sıcaklık çiğ noktası sıcaklığıdır. Adyabatik alev sıcaklığı: Yanma işleminde ulaşılabilecek maksimum sıcaklığa adyabatik alev sıcaklığı denir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10
11 YANGIN ve KAVRAMLARI Yangın, kontrolümüz dışında gerçekleşen yanma işlemidir. Yanmayı oluşturan üç temel unsurun (yanıcı madde, hava ve yeterli tutuşma sıcaklığı) kontrolsüz bir şekilde bir araya gelmesi sonucunda yangın başlar. Yangınlar sonuçları bakımından insanlara en acı veren doğal felaketlerden biridir. Şehirlerde binaların iç içe olması ve toplu yaşam bölgeleri yangı riskini artırmaktadır. Şekil 1.12 Yangın Yangınlar bir evde, iş yerinde, fabrikada ve tesiste karşılaşılabilecek en ciddi ve boyutları kolay kolay tahmin edilemeyecek olaydır. Her yıl binlerce yangın olayı meydana gelmekte bu yangınlar sonucu ciddi can ve mal kayıplar meydana gelmektedir. Yangınlarla iyi mücadele edebilmek için yukarıda anlatılan yanma olayı iyi anlaşılmalıdır. İnsanlar gerek üretimde gerekse günlük yaşantıda yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler kullanmaktadır. Bunun için yanma olayını ve kontrolünü ile bir yangın durumunda yapılabilecekler iyi bilinmelidir. Genellikle, birçok yangın küçük ihmalle ile çıkmaktadır. Şekil 1.13 Bir binadaki yangın görünümü Yanma Sonucu Ortaya Çıkan Ürünler Yanıcı bir maddenin sonucunda genellikle duman, alev ve ısı açığa çıkar. Bunlar kısaca aşağıda açıklanmıştır. Duman: Duman, katı ya da gaz hâldeki yanma ürünleri için kullanılan genel bir terimdir ve yanmamış parçacıklarla, yanıcıdan kimyasal değişim yoluyla çıkan birtakım gazları birlikte içerir. Yanma sonucu açığa çıkan sıcak karbondioksit, azot, oksijen gibi gaz, su buharı ve içinde bulunan katı ve sıvı hâldeki parçacıklarından oluşan bir karışımdır. Duman içinde bulunan gazlar yanıcı maddeye göre değişiklik gösterir. Duman yanıcı madde ve yanma koşullarına göre renk alır. Tam bir değer olmamakla birlikte katı yanıcı madde yangınlarında beyaz duman, gaz yanıcı maddelerde sarımsı ve mavi duman, sıvı yanıcı maddelerde ise yoğun siyah duman Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11
12 oluşur. Duman rengine göre yanıcıyı değerlendirmek her zaman mümkün olmayabilir. Duman içerisinde en çok hava bulunur. (azot+oksijen). Çünkü ortalama 1 kg yanıcı madde için kg hava kullanılmaktadır. Bu nedenle bir yanma işleminde duman miktarı tahminen hava miktarına yaklaşık eşit olacaktır. Ancak yangınların çoğunda duman üretim miktarını, değişkenlerin çokluğu nedeniyle, kesin biçimde hesaplama olanağı yoktur. Yangının genişledikçe (çevresel uzunluğu arttıkça) duman üretiminin de artacağının bilinmesi yeterlidir. Duman görünüş olarak içerdiği bileşenleri yansıtır ve çok açık renkten koyu isli bir siyah renge doğru değişim gösterir. Dumanın yoğunluğu, hava içinde taşınan yanmamış parçacıkların miktarına bağlıdır. Duman yoğunlaştıkça görüş uzaklığı azalacağından daha çok tehlike yaratır. Dumanı oluşturan gazlar aşağıda açıklanmıştır. Isı: Sıcaklık farkı sonucu ortaya çıkan enerjidir ve bir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel etkidir. Farklı sıcaklıklardaki iki cisim yanyana getirildiğinde, ısı daha sıcak olan cisimden daha soğuk olanına doğru akar. Isı ve sıcaklık arasındaki en önemli ayrım; ısı bir enerji biçimi, sıcaklık ise bir cisimde bulunan ısı enerjisi miktarının ölçüsüdür. Isı bir enerji türü olduğundan birimi de enerji birimi olan Joule (J) dür. Ancak diğer enerji birimi olan kaloride (cal) kullanılmaktadır. Yanma bir ekzotermik reaksiyondur. Yani reaksiyon sonucunda ısı açığa çıkar. Ekzotermik tepkime örnekleri ve bu tepkimeler sırasında açığa çıkan ısı miktarlarına ait bazı örnekler aşağıda verilmiştir. C + O 2 CO 2 + ISI 2CO + O 2 2CO 2 + ISI CH4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2O + ISI 393 kj 564 kj 886 kj Isı, yanma bölgesinden uzaklaştırıldığı anda, maddenin sıcaklığı yanma sıcaklığının altına düşer, daha sonra parlama noktasının altına iner ve ateş yok olur. Bir yangında üretilen ısı miktarı çoğu kez yangın şiddetinin bir ölçüsü sayılır. Isı üretim düzeyini belirleyen etmenlerin anlaşılması bir yapıyı hasara uğratacak yangın potansiyelinin tahminine olanak sağlar. Bir kapalı mekân yangınında yanma hızının, mevcut yanıcı madde miktarı ve havalandırma düzeyine bağlı olduğu bilinmektedir. Bu nedenle üretilecek ısıyı da anılan bu iki ana etmen belirler. Isı çıktısını yalnızca yanıcının doğası ve miktarı etkilemez. Yanıcıların yerleşme düzeni de önemlidir. Temel olarak, etkilenen yüzey alanı büyüdükçe yangının gelişim hızı da artar. Yanıcıların duvarlara ya da tavana yakın oluşu, yüzeyler boyunca yayılımı belirlemede bir başka etmendir. Düzenlemede yanıcılar yoğunlaştıkça yangının tümüyle ısı üretir hâle gelişi zaman alır ve yangın daha uzun sürer. Yanma işleminde hava miktarı, yangının şiddetini ve ısı çıktısını belirlediğinden havanın kesilmesinden doğacak olan ısı kaybı da büyük önem taşır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12
13 Havalandırma miktarı, pencere biçimi ve boyutlarıyla denetlenir. Pencereler küçük olduğu zaman sağlanabilecek oksijen miktarı yoluyla yangının büyüklüğü sınırlandırılabilir Yangının şiddetini ve ısı çıktısını etkileyen son etmen mekânın boyutlarıdır. Geniş alanların daha büyük yanıcı yük içermesi olasılığı var ise de yangının duvarlara ve tavana uzak oluşu başlangıç evrelerinde yangını yavaşlatır. Genel bir anlatımla, alan büyüdükçe yangının gelişim süresi uzar ancak gelişme gerçekleşince yangın daha da şiddetlenir. Isı, bir yapının tamamen göçmesine neden olabilir. Yangın sıcaklığı, yangın yükü ile bağlantılıdır. Tablo 1.2. Yapı Tiplerine Göre Yangın Yükleri Yapı Tipi Konutlar Apartman Daireleri İçinde Kalınan Kuruluşlar (hastane, hapishane...) Oteller ve Ahşap Evler Büro, Ticaret ve Okul Binaları Dükkanlar Toplantı ve Eğlence Yerleri Endüstri Yapıları - Yağ, mobilya ve plastik atl. - Garaj, matbaa, tekstil atl. - Metal işleri, çimento fab. Depolar - Yüksek yakıt riski - Orta yakıt riski - Düşük yakıt riski Otomobil Park Yerleri Yangın Yükü Düşük Orta Düşük Orta Orta Orta Yüksek Çok yüksek Yüksek Orta Çok yüksek Yüksek Orta Düşük Alev: Alev; genellikle hızlı tepkimeye girerek yanan maddelerde ısı, çoğu zamanda ışık yayan gaz kütlesi olarak tanımlanabilir. Yanıcı maddelere göre alev rengi değişiklik gösterse de yangın yeri, yeterli oksijen alıp alamaması, oluşan yanma ürünü gazlar alev rengini de belirler. Yeterli oksijen (O 2) alan bir yangında alev kızıl renktedir. Oksijen zayıfladıkça alev sarımtırak renge dönüşür. Parlayıcı/patlayıcı gazların yoğunlaştığı yerlerde alev maviye doğru renk değiştirir. Özellikle akaryakıt tank/tanker yangınlarında bu renk değişimi önem kazanır. Şöyle ki; dolu tank siyah duman ve kızıl alevle yanar. Tank boşaldıkça (yakıt seviyesi düştükçe) duman kahverengi, alev ise sarıya doğru dönüşür. Tank seviyesi çok düştüğünde patlayıcı gazlar artmış olur ki bu durumda duman kahveden sarı-mor karışımına alev ise maviye doğru döner. Mavi alev o tankın infilak etmek üzere olduğunun işaretidir. Bu nedenle benzeri tank/tankerlerdeki yakıt seviyesi yüksek tutulmaya çalışılmalıdır (Yakıt azaldıkça su basılabilir) (43). Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13
14 Yangınların Sınıflandırılması Yangınların çok farklı kategorilerde sınıflandırılabilmekle birlikte en yaygın ve önleme söndürme çalışmalarında fayda sağlayacak yaklaşım yanan maddenin cinsine göre yapılan sınıflandırmadır. Tanımlanması ve uygulanacak söndürücü ve yöntemlerin de sınıflandırılması amacıyla TS EN 2 de yangınlar 4 (A, B, C, D ) sınıf olarak belirlenmiştir. Bu konu bir sonraki bölümde detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Yangın Nedenleri Yangınlar için birçok neden sıralanabilir. Şekil te Genel kabul gören nedenler aşağıda sıralanmıştır. Korunma önlemlerinin alınmaması Bilgisizlik İhmal Kazalar Sıçrama Sabotaj Doğa olayları Şekil 1.14 Yangın sebepleri Korunma önlemlerinin alınmaması: En önemli nedendir. Yangın, elektrik kontağı, ısıtma sistemleri, LPG tüpleri, parlayıcı patlayıcı maddelerin yeterince korunmaya alınmamasından doğmaktadır. Bilgisizlik: Yangına karşı önlemlerin nasıl alınacağını bilmek gerekir. Yangın çıkabilecek aletlerin doğru kullanımını bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlış yerleştirmek, tavan arasına ve çatıya kolay tutuşabilecek eşyalar koymak, elektrik tesisatını uygun yapmamak yangına sebep olabilir. İhmal: En önemli sebeplerdendir. Yangın konusunda bilgili olunabilir ancak söndürülmeden atılan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayı unuttuğunuz elektrikli çay makinesi, LPG tüpü, ateşi söndürülmemiş ocak, fişi prizde unutulan her türlü elektrikli cihaz; sebebiyle büyük yangınlar çıkabilir. Kazalar: Bazı kaza ve olaylar (kalorifer kazanının patlaması, elektrik kontağı gibi) yangına neden olmaktadır. Ancak bununda temeli ihmale dayanmaktadır. Sıçrama: Kontrol altındaki bir ateşin, kaynak veya metal kesimi yapılırken sıçrayan bir kıvılcımın ihmal veya bilgisizlik sonucu bazı yanıcı maddeleri tutuşturup yakması veyahut patlatması her zaman mümkündür. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14
15 Sabotaj: Terör saldırıları sonucunda veya bazı insanların, çeşitli amaç ve kazanç uğruna kasıtlı olarak yaptıkları işler yangın çıkar. Bu tür olaylara karşı gerekli önlem alınmalıdır. Doğal olaylar: Güneşin bir mercek altında yüksek sıcaklıkta kuru otları tutuşturması veya Rüzgârlı havalarda kuru dalların birbirine sürtmesi sonucu, yıldırım düşmesi, deprem ve benzeri doğa olayları sonucu özellikle orman yangınlarına sebep olabilir. Şekil Doğal olay sonrası orman yangını Ödev Yangın sonucu açığa çıkan ürünlerin zararları ve tehlikeleri konusunda bir çalışma yapınız. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15
16 enerji veren maddelere yakıt denir. Yanma ise kimyasal bir reaksiyondur. Ancak diğer kimyasal reaksiyonlardan farkı büyük miktarda ısı açığa çıkmasıdır. Yanmanın olabilmesi için üç şartın yerine gelmesi gerekir. yakıt Özet Yandığında oksijen yeterli sıcaklık Yangın ise kontrolümüz dışında gerçekleşen yanma işlemidir. Yanmayı oluşturan üç temel unsur kontrolsüz bir şekilde bir araya gelmesi sonucunda yangın başlar. Yangınlar sonuçları bakımından insanlara en acı veren doğal felaketlerden biridir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16
17 DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan Bölüm Sonu Testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi bir yangın nedeni değildir? a) Sigara b) Sabotaj c) Radyasyon d) Teknik arıza e) Hiçbiri 2. Aşağıdakilerden hangisi yanma için gerekli unsurlardan değildir? a) Yanıcı madde b) Hava c) Azot d) Sıcaklık e) Uygun hava yakıt oranı 3. Aşağıdakilerden hangisi sıvı yakıtlardan değildir? a) Benzin b) Mazot c) Gaz yağı d) Fuel-Oil e) Linyit 4. Aşağıdaki yakıtların hangisinde patlama riski vardır? a) Kömür b) Benzin c) Doğal gaz d) Odun e) Fuel-Oil I. Eksik yanma II. Kısmi eksik yanma III. Tam yanma 5. Yukardakilerin hangisi ya da hangilerinde hava fazlalık katsayısı 1 (HFK>1) den büyüktür. a) Yalnız I b) Yalnız II c) Yalnız III d) I ve II e) II ve III Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17
18 6. Aşağıdakilerden hangisi yanma türlerindendir? a) Teorik tam yanma b) Tam yanma c) Eksik yanma d) Kısmi eksik yanma e) Hepsi I. Yalnız korla II. Yalnız alevli III. Alev ve korla 7. Katı yakıtlar yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri yanma şeklinde yanar? a) Yalnız I b) Yalnız II c) Yalnız III d) II ve III e) I, II ve III I. İletimle II. Taşınımla III. Işınımla 8. Bir Yanma olayında ısı yukardakilerden hangisi ya da hangileri vasıtasıyla taşınır. a) Yalnız I b) Yalnız II c) Yalnız III d) II ve III e) I, II ve III 9. Alevlenme noktasındaki yanıcı bir maddeyi; yanma noktasındaki diğer bir yanıcı maddeden ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir? a) Alevlenen maddenin yanmasını sürdürmesi b) Isı kaynağına bağlı olmaksızın yanıp sönmesi c) Isı kaynağı uzaklaştığında sönmesi d) Birbirini ayıran özelliği yoktur e) Hiç bir durumda sönmemesi 10. Demirin paslanması aşağıdakilerden hangisine en iyi örnektir? a) Yavaş yanma b) Kendi Kendine Yanma c) Hızlı Yanma d) Parlama e) Patlama Cevap Anahtarı 1.c, 2.c, 3.e, 4.c, 5.e, 6.e, 7.e, 8.e, 9.c, 10.a Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18
19 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Acaroğlu M., Ünaldı M., Aydoğan H. (2010). Yakıtlar ve Yanma.Yer Nobel yayıncılık Birinci S. A., (2005) Yanma Ve Yangın Bilgisi- I Kocaeli Üniversitesi İzmit Meslek Yüksekokulu İtfaiye Ve Yangın Güvenliği Programı ders notları Çengel Y.A., Boles M.A. (2008). Mühendislik yaklaşımıyla Termodinamik. Yer Güven yayıncılık Güner Y. ; (2002). Yapılarda Yangın Güvenliği. Basılmamış Eğitim Notu; İYEM Gebze; Nisan Kara Y.A. (2008) Yakıtlar ve Yanma Ders Notları. Atatürk Ün. Müh. Fak. (Yayınlanmamış) MEB. (2011) Yangın önleme ve yangınla mücadele. (862ısg007). Ankara Yayınevi Stollard P. (1991).Fire From First Principles.Chapman Hall,London, Telli K.(1984). Yakıtlar ve Yanma. Akdeniz Ü. Isparta Müh. Fak. Yayınları Yıldırım G., Yangın Güvenliği; Basılmamış Ders Notları; Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19
MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG
MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG 3.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2017 YAKITLAR -YANMA Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Özellikle ülkemiz
DetaylıKaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti
Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti YANMA NEDİR? Yanma;Yanıcı maddenin, ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Yanma olayının oluşabilmesi
DetaylıÜNİTE-9 YAKITLAR VE YANMA ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK
ÜNİTE-9 VE YANMA ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK KONU BAŞLIKLARI Giriş Yakıtlar - Katı yakıtlar - Sıvı yakıtlar - Gaz yakıtlar Yanma Yanma çeşitleri GİRİŞ Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının
DetaylıYANMA. Özgür Deniz KOÇ
YANMA Özgür Deniz KOÇ 16360057 1 Yanma Tepkimesi Yanma Çeşitleri İÇİNDEKİLER Yavaş Yanma Hızlı Yanma Parlama ve Parlatma Kendi Kendine Yanma 2 Yanma Sınıfları Yanma Kayıpları 3 Yanma Tepkimesi Nedir Bir
DetaylıT.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ)
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKSEK LİSANSI (İÖ) CEREN ŞAHİN 145148006 İŞSAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE GÜNCEL UYGULAMALAR YANGIN ÇEŞİTLERİ VE KULLANILMASI GEREKEN
DetaylıİÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç
SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı
DetaylıAKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00
AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00 YANMA NEDİR? Maddenin ısı ( sıcaklık ) ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Bir yangının başlayabilmesi için gerekenler : 1- OKSİJEN ( HAVA ) 2- SICAKLIK
DetaylıYANGININ TANIMI ve KAVRAMLAR
YANGIN YANGININ TANIMI ve KAVRAMLAR Yangın (Fire): Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin kontrol dışı yanma olayıdır. Yanma: Yanıcı maddenin tutuşma sıcaklığına ısıtıldığında oksijenle verdiği
DetaylıDokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava
DetaylıISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j
ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ
Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki
DetaylıTAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ
TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme
Detaylı1)Isı ve Sıcaklık farklıdır Sıcak Madde Soğuk Maddeyi İletir
ISI VE SICAKLIK 1)Isı ve Sıcaklık farklıdır Sıcak Madde Soğuk Maddeyi İletir Sıcak bir bardak çay içine çay kaşığı bıraktığımızda bir süre sonra çay kaşığının sıcaklığı artar. Buna göre sıcak maddeler
DetaylıKarbonmonoksit (CO) Oluşumu
Yanma Kaynaklı Emisyonların Oluşum Mekanizmaları Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Karbonmonoksit emisyonlarının ana kaynağı benzinli taşıt motorlarıdır. H/Y oranının CO emisyonu üzerine etkisi çok fazladır.
DetaylıOMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi
OMV Petrol Ofisi A.Ş. Tarım Kredi Kooperatifleri Tanker Şoförleri Patlayıcı Ortamlar Bilgilendirme Eğitimi Amaç Akaryakıt Taşıma Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Emniyetli Sürüş Teknikleri Uyku ve
DetaylıYangın. Yanma Olayı: Yanma Üçgeni
Yangın Yanma Olayı: Yanma, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Yanma olayının oluşabilmesi için madde, ısı ve oksijenin (hava) bir arada olması gerekir. Yanma Üçgeni
DetaylıFOSİL YAKITLARIN YANMASI
Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve
DetaylıÇalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk
Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk değerlendirmesiyle birlikte aşağıdaki sorularla birlikte basitçe değerlendirilebilir.
DetaylıÖrneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2
On5yirmi5.com Madde ve özellikleri Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Yayın Tarihi : 21 Ocak 2014 Salı (oluşturma : 2/9/2016) Kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir.çevremizde
DetaylıBölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu
Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İçerik Motorlu taşıtlarda kirletici maddelerin oluşumu Egzoz gazları
Detaylıİstanbul Sağlık Müdürlüğü. Güvenlik ve Sağlık İşaretlerinin Kullanımı
İstanbul Sağlık Müdürlüğü Güvenlik ve Sağlık İşaretlerinin Kullanımı İkaz ve Uyarı İşaretleri Parlayıcı madde veya yüksek ısı Toksik (Zehirli) madde IŞIKLI İŞARET : Saydam veya yarı saydam malzemeden
DetaylıToz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi
Toz Patlaması ve Tozdan Kaynaklanan Güvenlik Risklerinin Yönetimi Serdar GÜLTEK Makine Müh., FPE, M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Serkan KÜÇÜK Kimya Müh., M.Sc. İş Güvenliği Uzmanı (A) Toz Patlaması Parametreleri
Detaylı1. Doğalgaz nedir? 2. Doğalgaz nasıl oluşur?
1. Doğalgaz nedir? Başta Metan (CH 4 ) ve Etan (C2H6) olmak üzere çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı bir gaz karışımıdır. Doğalgaz renksiz, kokusuz havadan daha hafif bir gazdır. 2. Doğalgaz nasıl
DetaylıBiyogaz Temel Eğitimi
Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI
ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı
DetaylıALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKANLAR Alkanların Fiziksel Özellikleri Alkan bileşikleri apolar yapılı moleküllerden oluşur. Bu yüzden molekülleri arasında zayıf London kuvvetleri bulunmaktadır.
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ HİDROJENİN DEPOLANMASI ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR Hidrojenin en önemli özelliklerinden biri depolanabilir olmasıdır.
DetaylıSEZEN DEMİR MADDE DOĞADA KARIŞIK HALDE BULUNUR
Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan her şey maddedir. Buna göre kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir. Çevremizde gördüğümüz, hava, su, toprak v.s gibi her şey maddedir. Maddeler
DetaylıMALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU
MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. ÜRÜN VE TEDARİKÇİ TANIMLAMA Ürün Adı Üretici : İzocam Ekspande Polistren (EPS) : İzocam Ticaret ve Sanayi A.Ş. 41455 Gebze - Kocaeli TÜRKİYE Telefon Numarası : + 90 262
DetaylıTermal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası
Termal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası Sıcaklık, bir gaz molekülünün kütle merkezi hareketinin ortalama kinetic enerjisinin bir ölçüsüdür. Sıcaklık,
DetaylıIsı ve sıcaklık arasındaki fark : Isı ve sıcaklık birbiriyle bağlantılı fakat aynı olmayan iki kavramdır.
MADDE VE ISI Madde : Belli bir kütlesi, hacmi ve tanecikli yapısı olan her şeye madde denir. Maddeler ısıtıldıkları zaman tanecikleri arasındaki mesafe, hacmi ve hareket enerjisi artar, soğutulduklarında
DetaylıSakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
1 Kaynak için gerekli ısının biri yanıcı, diğeri yakıcı olan gazların yakılmasıyla elde edilen yüksek sıcaklıktaki alev ile yapılan kaynağa "gaz ergitme kaynağı" adı verilir. 1892-1900 yılları arasında
DetaylıMADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI
MADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI MADDE BİLGİSİ Kütlesi hacmi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddenin şekil almış haline cisim denir. Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir. Maddeler doğada
DetaylıMAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU MKE BARUTSAN ROKET VE PATLAYICI FABRİKASI
MAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU MKE BARUTSAN ROKET VE PATLAYICI FABRİKASI Eylül 2013 PARLAYICI, YANICI VE PATLAYICI SIVILARIN DEPO MODELLEMESİ Yelda ALTINCI MKE BARUTSAN ROKET ve PATLAYICI FABRİKASI
DetaylıISININ YAYILMA YOLLARI
ISININ YAYILMA YOLLARI Isı 3 yolla yayılır. 1- İLETİM : Isı katılarda iletim yoluyla yayılır.metal bir telin ucu ısıtıldığında diğer uçtan tutan el ısıyı çok çabuk hisseder.yoğun maddeler ısıyı daha iyi
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI YAĞMURUN OLUŞUMU VE SUYUN UĞRADIĞI DEĞİŞİKLİKLER GÜNEŞ ENERJİSİ VE YERYÜZÜNE ETKİSİ ISI VE SICAKLIK KAVRAMLARI ISINMAK İÇİN KULLANILAN YAKITLAR ISININ MADDE ÜERİNDEKİ ETKİSİ
DetaylıSEMİH AKBAŞ
SEMİH AKBAŞ 16360002 1 KONU BAŞLIKLARI GÜVENİLİR YAKIT HİDROJEN HİDROJEN SİSTEM SEÇİMİ 2 Dünyadaki petrol rezervlerinin aşırı kullanımı sonucu azalması ve buna bağlı olarak fiyatının artması, ayrıca çevreye
DetaylıPATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI - (İşyerinin Unvanı Yazılacaktır) -
GENEL BİLGİLER TABLO İşyeri Unvanı : İşyerinin Adresi : İşveren : İşveren Vekili (Adı, Soyadı, Unvanı) : Faaliyetin Yapıldığı Yerin Adresi* : Tehlike Sınıfı : SGK Sicil No. : Ticaret Sicil No : Vergi No.
DetaylıSıcaklık (Temperature):
Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık tanım olarak bir maddenin yapısındaki molekül veya atomların ortalama kinetik enerjilerinin ölçüm değeridir. Sıcaklık t veya T ile gösterilir. Termometre kullanılarak ölçülür.
DetaylıSICAKLIK NEDİR? Sıcaklık termometre
SICAKLIK NEDİR? Sıcaklık maddedeki moleküllerin hareket hızları ile ilgilidir. Bu maddeler için aynı veya farklı olabilir. Yani; Sıcaklık ortalama hızda hareket eden bir molekülün hareket (kinetik) enerjisidir.
DetaylıÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK İçerik Patlayıcı Ortamlar ATEX Nedir? İlgili Mevzuat Temel Kavramlar Patlamadan Korunma Dokümanı 2 3 ATEX Nedir? ATEX Atmosphères
DetaylıÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI
ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER YASEMĐN KONMAZ 20338575 Çalışma Yaprağı Ders Anlatımı: REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER: 1.Reaktif Maddelerin
DetaylıYANGININ TANIMI ve KAVRAMLAR
YANGIN YANGININ TANIMI ve KAVRAMLAR Yangın (Fire): Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin kontrol dıģı yanma olayıdır. Yanma: Yanıcı maddenin tutuşma sıcaklığına ısıtıldığında oksijenle verdiği
DetaylıISININ YAYILMA YOLLARI
ISININ YAYILMA YOLLARI Isının yayılma yolları ve yayıldıkları ortamlar Isının yayılma yollarını ve yayıldıkları ortamı aşağıda verilen tablodaki gibi özetleyebiliriz. İletim Konveksiyon Işıma İletim Nasıl
DetaylıTEHLİKELİ DURUMLAR (PARLAMA,PATLAMA VE YANGIN), TAHLİYE VE KURTARMA. ZONGULDAK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çevre ve Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
TEHLİKELİ DURUMLAR (PARLAMA,PATLAMA VE YANGIN), TAHLİYE VE KURTARMA ZONGULDAK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çevre ve Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü PARLAMA, PATLAMA, YANGIN VE YANGINDAN KORUNMA YANMA OLAYI Yanıcı
DetaylıKONU: KÜTLENĐN KORUNUMU (8.sınıf) ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI
KONU: KÜTLENĐN KORUNUMU (8.sınıf) ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI Fiziksel ve Kimyasal Olaylar Maddenin şekil, yoğunluk, çözünürlük, genleşme, erime ve kaynama noktaları, sıvı, katı ya da gaz hâlde olması
Detaylı7. Bölüm: Termokimya
7. Bölüm: Termokimya Termokimya: Fiziksel ve kimyasal değişimler sürecindeki enerji (ısı ve iş) değişimlerini inceler. sistem + çevre evren Enerji: İş yapabilme kapasitesi. İş(w): Bir kuvvetin bir cismi
DetaylıISI VE SICAKLIK. Hüseyin SOYLU. Fen ve Teknoloji
Isı ve Sıcaklık Farklıdır Sıcak bir bardak çay içine çay kaşığı bıraktığımızda bir süre sonra çay kaşığının sıcaklığı artar. Buna göre sıcak maddeler kendinden daha soğuk olan maddelere temas ettiklerinde
DetaylıMOLEKÜL HAREKETİ SICAKLIĞIN DEĞİŞMESİNE YOL AÇAR.
I S I ENERJİSİ MOLEKÜL HAREKETİ SICAKLIĞIN DEĞİŞMESİNE YOL AÇAR. BÜTÜN MOLEKÜLLER HAREKETLİDİR MOLEKÜLLERİN ISINDIKÇA HIZLARI ARTAR. KATI CİSİMLERİN MOLEKÜLLERİ ÇOK AZ HAREKET EDERLER. SIVILARIN MOLEKÜLLERİ
DetaylıPatlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi. www. atexegitim.com
Patlama nedir? Tozların, gazların ve patlayıcıların kimyasal enerjisinin ani büyümesi Toz patlaması Toz patlaması Toz patlamasının etkileri çok yıkıcı olabilmektedir. Toz Patlaması - Riskler ve Korunma
DetaylıTürkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi
Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
DetaylıTEHLİKELİ DURUMLAR (PARLAMA,PATLAMA VE YANGIN), TAHLİYE VE KURTARMA
TEHLİKELİ DURUMLAR (PARLAMA,PATLAMA VE YANGIN), TAHLİYE VE KURTARMA Ahmet ASLANCAN A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi 1 PARLAMA,
Detaylıİçindekiler. Kombiler
Kombi Kataloğu 1 İçindekiler Kombiler Kombilerin Artısı Çok! Kombi Faydalı Bilgiler Premix Yoğuşmalı Kombiler Yoğuşmalı Elektronik Kombiler Konvansiyonel Kombiler Şofben 3 Arçelik Kombilerin Artısı Çok
DetaylıKĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL
KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KÜRESEL ISINMA NEDĐR? Đnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi
Detaylı1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL
Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında
DetaylıİDEAL GAZ KARIŞIMLARI
İdeal Gaz Karışımları İdeal gaz karışımları saf ideal gazlar gibi davranırlar. Saf gazlardan n 1, n 2,, n i, mol alınarak hazırlanan bir karışımın toplam basıncı p, toplam hacmi v ve sıcaklığı T olsun.
DetaylıBölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir.
Bölüm 2 Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. *Hidrojen evrende en bol bulunan elementtir (%70). Dünyada ise oksijendir. Tüm yıldızlar ve birçok gezegen çok
DetaylıYrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Temel: 100 mol kuru su gazı. caklık k ve 5 bar basınc
Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar 007 ÖRNEK 5-165 00 0 C sıcakls caklık k ve 5 bar basınc ncında nda olan bir kızgk zgın n buhar, 100 0 C sıcakls caklıkta kta olan kızgk zgın n kok kömürük üzerinden
DetaylıKaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti
Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Yangının Sınıfları A Sınıfı (Odun, kağıt, tekstil ve benzeri maddeler.) B Sınıfı (Yanabilir sıvılar ve sıvılaşabilir katı maddeler)
DetaylıTEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ
TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan Abdurrahman KAR Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) Ferhuniye Mah Mümtaz Koru Sok. Çetinkaya İş Merkezi
Detaylı1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir?
1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? a) Kondüksüyon b) Konveksiyon c) Radyasyon d) Yanma e) Perstüksüyon
DetaylıMaddeyi Oluşturan Tanecikler
Maddeyi Oluşturan Tanecikler a) Saf Madde : Kendine özgü fiziksel ve kimyasal özellikleri olan, ayırt edici özellikleri bulunan ve bu ayırt edici özellikleri sabit olan maddelere saf madde denir. Elementler
DetaylıMaddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir. Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin
Maddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir. Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin titreşim hızı artar. Tanecikleri bir arada tutan kuvvetler
DetaylıSTOKİYOMETRİ. Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi
STOKİYOMETRİ Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi Sülfür oksijen içerisinde yanarak kükürt dioksit oluşturur. Modeller elementel sülfürü (S8), oksijeni ve kükürt dioksit moleküllerini göstermektedir. Her
Detaylı%20 Fazla hava dikkate alınarak yanma denklemi aşağıdaki şekilde yazılır:
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi 2010-2011 Güz Dönemi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 10 Kasım 2010 Çarşamba, 17:00 MAK 411 Yanma Teorisi Arasınav Sorular ve Çözümleri Soru 1 %90 Metan
DetaylıKAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİRSEN BAKIR ELEKTRİK MÜH. ENERJİ YÖNETİCİSİ EVD ENERJİ YÖNETİMİ -1- Kazanlar Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı
DetaylıHİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT
1 HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 HİDROJEN ÜRETİMİ HİDROJEN KAYNAĞI HİDROKARBONLARIN BUHARLA İYİLEŞTİRİMESİ KISMİ OKSİDASYON DOĞAL GAZ İÇİN TERMAL KRAKİNG KÖMÜR GAZLAŞTIRMA BİYOKÜTLE
Detaylı2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.
KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki
DetaylıTIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ
TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 NİÇİN KORUYUCU GAZ KULLANILIR? 1- Ergimiş kaynak banyosunu, havada mevcut olan gazların zararlı etkilerinden
DetaylıYANGINA KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
YANGINA KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Kurum, kuruluş ve iş yerlerinde yangını önleyici tedbirler iki kısımda ele alınır; Yapısal bakımdan yangından korunma: Yapılarda yanmaz veya yanması güç yapı malzemeleri
DetaylıKOK PROSESİ EGZOSTERLERDE PATLAMADAN KORUNMA DÖKÜMANI HAZIRLANMASI
III. TEHLİKELİ KİMYASALLARIN YÖNETİMİ SEMPOZYUMU VE SERGİSİ KOK PROSESİ EGZOSTERLERDE PATLAMADAN KORUNMA DÖKÜMANI HAZIRLANMASI Erdem ÖZDEMİR Kimya Mühendisi İş Güvenliği Bilim Uzmanı KOK PROSESİ EGZOSTERLERDE
DetaylıIsı Cisimleri Hareket Ettirir
Isı Cisimleri Hareket Ettirir Yakıtların oksijenle birleşerek yanması sonucunda oluşan ısı enerjisi harekete dönüşebilir. Yediğimiz besinler enerji verir. Besinlerden sağladığımız bu enerji ısı enerjisidir.
Detaylı1. GAZ ERGİTME KAYNAĞI
1. GAZ ERGİTME KAYNAĞI Oksi-asetilen kaynağı olarak da bilinen gaz kaynağında ısı menbaı olarak bir alev kullanılır. Alevin oluşturulması ve sürdürülmesi için oksijen gibi bir yakıcı gaz gerekir. Alev,
DetaylıTERMAL ve ENERJİ MÜHENDİSLİĞİ. Rıdvan YAKUT
TERMAL ve ENERJİ MÜHENDİSLİĞİ Rıdvan YAKUT Termal ve Enerji Mühendisliği Bu bölümde, içten yanmalı motorlar, uçak itki sistemleri, ısıtma ve soğutma sistemleri, yenilenebilir enerji kaynakları, yenilenemez
Detaylı(91/155/EEC ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esasları Tebliğine ( tarih, RG No:24692 ) göre hazırlanmıştır.
1. MALZEME VE ÜRETİCİ KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER Malzeme Adı : Teknobond 250 Malzemenin Kullanım Amacı : PVC Yapıştırıcı 2. BİLEŞİMİ / İÇİNDEKİLER HAKKINDA GENEL BİLGİ Bileşenlerin Tanımı: Solventsiz, organik
Detaylıİçindekiler. Kombilerin Artısı Çok! Kombi Faydalı Bilgiler Premix Yoğuşmalı Kombiler Konvansiyonel Kombiler Kombi Teknik Bilgiler
Kombi Kataloğu 1 İçindekiler Kombilerin Artısı Çok! Kombi Faydalı Bilgiler Premix Yoğuşmalı Kombiler Konvansiyonel Kombiler Kombi Teknik Bilgiler 4 5 7 9 10 3 Arçelik Kombilerin Artısı Çok 3 Yıldızlı
Detaylı3 )Peroksitlerle deney yapılırken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?
1)Aşağıdakilerden hangisi kuvvetli patlayıcılar sınıfına girer? Dumansız barut Kibrit Roket yakıtı Havai fişek Dinamit** 2) Yanıcı sıvıları parlayıcı sıvılardan ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir?
Detaylı1- İletken : Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Isı iletkenlerini oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler
1- İletken : Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Isı iletkenlerini oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler düzenlidir. Isı iletkenleri kısa sürede büyük miktarda ısı iletirler.
Detaylı3.BÖLÜM: TERMODİNAMİĞİN I. YASASI
3.BÖLÜM: TERMODİNAMİĞİN I. YASASI S (k) + O SO + ısı Reaksiyon sonucunda sistemden ortama verilen ısı, sistemin iç enerjisinin bir kısmının ısı enerjisine dönüşmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Enerji sistemden
DetaylıMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ MADDE Madde kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan her şeydir. Maddenin aynı zamanda kütlesi hacmi vardır. Maddenin üç fiziksel hali vardır: Katı, sıvı, gaz. HACİM Her maddenin
DetaylıENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ BEYZA BAYRAKÇI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ 1 BEYZA BAYRAKÇI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ 2 Mekanik Enerji Isı Enerjisi Kimyasal Enerji Nükleer Enerji Yerçekimi Enerjisi Elektrik Enerjisi 2. ENERJİ DEPOLAMANIN
Detaylımaddelere saf maddeler denir
Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:
DetaylıPATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ
PATLAYICI ORTAMLARIN DENETİMİ 1 GİRİŞ Kimya, petrokimya, doğal gaz, petrol, kimyasal madde depolama tesisleri ve benzeri sektörler gibi yanıcı maddelerin kullanıldığı, depolandığı ve taşındığı işyerlerinde
Detaylıtmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi
tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KAZANLARI Kazan: İçerisinde
DetaylıDENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması
DENEYĐN ADI Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması Deneyin amacı Organik bir bileşikte karbon ve hidrojen elementlerinin nitel olarak tayin etmek. Nicel ve nitel analiz
DetaylıTürkiye de LPG 70 % Bütan 30 % Propan LPG : 30 70 %
LPG nedir? LPG Likit Petrol Gazı kelimelerinin kısaltılmışıdır. Ham petrolün damıtılması sırasında elde edilen Bütan ve Propan gazları esas 2 petrol gazıdır. Bu gazlar sıvılaştırıldıktan sonra belli oranlarda
DetaylıKONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK
KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK Kaynak : İki malzemenin, ısı veya basınç veya her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden birleştirmedir. KAYNAK ÇAŞİTLERİ SOĞUK BASINÇ KAYNAĞI SICAK
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıOREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ
OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ Enerji analizi termodinamiğin birinci kanununu, ekserji analizi ise termodinamiğin ikinci kanununu kullanarak enerjinin maksimum
DetaylıYangın Üçgeninde belirtilen ISI, OKSİJEN ve YANICI MADDE den herhangi birinin olmaması yanma olayının gerçekleşmemesi manasına gelmektedir.
YANMA NEDİR? Yanıcı maddenin oksijen ile ısı altında belirli oranlarda birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal bir reaksiyon olup, yüksek sıcaklık derecelerinde meydana gelir. Yanma olayının gerçekleşebilmesi
DetaylıYANMA. Yanıcı maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Bu üç unsur bir arada olmadığında, yanma olayı meydana gelmez.
YANMA maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Bu üç unsur bir arada olmadığında, yanma olayı meydana gelmez. YANMA YOK YANMA YOK YANMA YOK YANMA VAR Yanmanın Çeşitleri:
DetaylıEndüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr
DetaylıTMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ PATLAYICI ORTAMLAR MURAT YAPICI. Elektrik Mühendisi EMO İzmir Şube murat.yapici@emo.org.
TMMOB PATLAYICI ORTAMLAR YÖNETMELİKLER ÜLKEMİZDEKİ UYGULAMALAR MURAT YAPICI Elektrik Mühendisi EMO İzmir Şube murat.yapici@emo.org.tr Rafineriler, Petrokimya, Boya Kozmetik Kozmetik fabrikasında yangın,
DetaylıÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan Patlamadan Korunma Dokümanı hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz. Her hakkı saklıdır.
İşyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için alınması gerekli önlemleri belirlemek amacıyla hazırlanan ve 6//00 tarih ve 58 sayılı Resmi
DetaylıKimyasal Metalürji (II) (MET312)
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kimyasal Metalürji (II) (MET312) Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Saeid Pournaderi 2016 2017 Eğitim Yılı Bahar Dönemi Flaş-Fırın Mat
DetaylıKatlı oranlar kanunu. 2H 2 + O 2 H 2 O Sabit Oran ( 4 g 32 g 36 g. 2 g 16 g 18 g. 1 g 8 g 9 g. 8 g 64 g 72 g. N 2 + 3H 2 2NH 3 Sabit Oran (
Sabit oranlar kanunu Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında sabit bir oran vardır. Bu sabit oranın varlığı ilk defa 799 tarihinde Praust tarafından bulunmuş ve sabit oranlar kanunu şeklinde
DetaylıEnerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar.
Kinetik ve Potansiyel Enerji Enerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar. Işıma veya Güneş Enerjisi Isı Enerjisi Kimyasal Enerji Nükleer Enerji
DetaylıMADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir.
MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir. Her maddenin bir kütlesi vardır ve bu tartılarak bulunur. Ayrıca her
Detaylı