TOPLU ULAŞIMDA HERKES İÇİN ERİŞİLEBİLİRLİK

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TOPLU ULAŞIMDA HERKES İÇİN ERİŞİLEBİLİRLİK"

Sanaz Deliktaş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TOPLU ULAŞIMDA HERKES İÇİN ERİŞİLEBİLİRLİK Y. Mimar MÜBERRA KAVAK KARA İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ULAŞILABİLİRLİK BÖLGESEL PAYLAŞIM TOPLANTILARI

TOPLU ULAġIM Nüfusun büyük çoğunluğunun Ģehirlerde yaģadığı günümüz dünyasında özellikle metropollerde hayatın akıģı kolay ulaģıma dayalıdır.

2 TOPLU ULAġIM Nüfusun büyük çoğunluğunun Ģehirlerde yaģadığı günümüz dünyasında özellikle metropollerde hayatın akıģı kolay ulaģıma dayalıdır. Metropollerde ulaģım ve hareketliliğin sağlanabilmesi; otomobil kullanımının azaltılıp toplu taģımanın tercih edilmesinin yanısıra, yayalık ve bisiklet kullanımı gibi çevre ve trafik dostu alternatif ulaģımın yaygınlaģmasıyla gerçekleģecektir.

3 Metropollerde otomobil kullanımıyla oluģan trafik yoğunluğu; zaman kaybına, kaynakların boģa harcanmasına, hava ve çevre kirliliğine neden olmaktadır. ġehirlerdeki insan akıģını yönlendirmenin en akılcı ve çevre dostu yolu, toplu ulaģım sistemleri ve toplu taģımacılıktan geçmektedir. Dünyada pek çok metropolde toplu ulaģım yöntemleri toplumun her kesiminden insanın kullanımına hizmet etmekte ve trafik sorununa gerçek bir çözüm sunmaktadır. Kara, deniz ve raylı toplu ulaģım sistemleri; otobüs, metro, tramvay, minibüs, taksi, taksi dolmuģ, tren, deniz araçları gibi çeģitli alternatiflerin tümü yerinde bir planlamayla Ģehirdeki trafik yükünü önemli ölçüde azaltacaktır.

50.000 kiģiyi özel araçla taģımak için 175 m, otobüsle taģımak için 35 m, raylı

4 kiģiyi özel araçla taģımak için 175 m, otobüsle taģımak için 35 m, raylı sistemle taģımak için 9 m geniģliğinde bir yola ihtiyaç duyulmaktadır. * * (UITP, PT Strategy)

5 Herkes yaģama, çalıģma, eğitim alma hakkına eģit derecede sahiptir. Binalar, yollar, ulaģım araçları ve kentsel donatılar, ayrımsız olarak tüm kullanıcı grupları için eriģilebilir ve kullanılabilir olmalıdır. Böylece hareket kısıtlılığı yaģayan bireyler; birlikte yaģama ve sosyal hayata katılma konusunda fırsat eģitliği yakalayacaktır. Bunun sağlanabilmesi için eriģilebilir ve kullanılabilir ulaģım araçları önemli bir iģleve sahiptir.

6 HAYATA KATILABĠLMENĠN YOLU: ERĠġĠLEBĠLĠR ULAġIM SĠSTEMLERĠ Kaynak: UBAK Ulaşımda Erişilebilirlik Sempozyumu ÖZİDA Sunumu

8 KİŞİ EVİNDEN ÇIKIP KALDIRIM, YAYA GEÇİDİ VE ÜSTGEÇİTLERİ KULLANIP DURAĞA ERİŞEBİLMELİDİR

9 DURAKTAKİ TOPLU TAŞIMA ARACINA AĞIMSIZ VE GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE BİNEBİLMELİ ve KOLAYLIKLA YOLCULUK YAPABİLMELİDİR.

10 Kent içinde erişebilirliğin sürekli olması yani hiçbir noktada kesintiye uğramaması gerekmektedir. Herhangi bir kopukluk olması durumunda erişilebilirlik tam olarak sağlanamayacaktır. Bu nedenle erişebilirliğin tüm kente yayılması gerekmektedir. Her fiziksel durumdaki kişi; evinden çıkıp durağa, istasyona, iskeleye ulaşabilmeli, otobüs, metro, vapur vb. ulaşım araçlarını kullanabilmelidir. Bu kapsamda; duraklara erişim, durak ve istasyonların erişilebilirliği, toplu ulaşım araçlarının erişilebilirliği ve kullanılabilirliği, trafik düzenlemeleri ve güvenliği ile farkındalık ve iletişim konuları ele alınacaktır.

11 Toplu ulaģım araçları Durak ve Ġstasyonlar Kaldırımlar ve Yaya Yolları Rampalar, Korkuluklar ve Merdivenler Otoparklar TaĢıttan Binaya EriĢim KavĢaklar ve Yaya Geçitleri Yaya Bölgeleri Yol ÇalıĢmalarında Gerekli Tedbirlerin Alınması Zemin Kaplamaları Trafik düzenlemeleri ve güvenliğinde eriģilebilirlik gözetilmelidir.

12 Toplu ulaģım sistemlerine eriģimin ve kullanımın temeli antropometrik ve ergonomik kurallara dayanmaktadır. EriĢebilirlik ve kullanılabilirliğin sağlanmasında tasarım girdilerine bağlı olarak beģ temel bileģenden söz edilebilmektedir: GeniĢlik: engelsiz ve yeterli geniģlik Alan: engelsiz ve yeterli hareket alanı Yükseklik: engelsiz ve yeterli yükseklik Yüzey: engelsiz ve uygun döģeme yüzeyi BildiriĢim: gerekli yönlendirme ve uyarı iģaretleri (Andaç 1997).

13 Özürlü ve yaģlılar gibi hareket kısıtlılığı yaģayan bireylerin ulaģımı, sağlıklı bireylerle aynı toplu taģıma aracını kullanma esasına dayanmalıdır. Bunun sağlanması için toplu ulaģım sistemlerinde; Özürlülere uygun ölçü ve nitelikte alçak zeminli toplu taģıma araçları olmalı, Durakların yerleri farklı zemin döģemeleri ile belirlenmeli, Herkesin anlayacağı Ģekilde hareket ve güzergâh tarifeleri bulunmalı, Ġstasyon/durak ve araçların içinde sesli ve görsel uyarıcılar bulunmalı, DüĢey hareketlilik için uygun asansör ve yürüyen merdivenler bulunmalı, TaĢıt içinde hareketlilik ve sabit durabilmek için uygun düzenlemeler yapılmalıdır.

14 Tüm mekânlar ve ulaģım sistemleri için bilgilendirme/iģaretleme; Mekân, donanım ve araçların engellilere uygun olduğunun anlaģılması sağlanmalı, Yönlendirmeler uluslararası sembollerle iģaretlenmeli, (tuvalet, rampa, asansör, park yeri, vb.) Yapılı çevrede uyumu sağlayacak bilgilendirme ve yönlendirme yeterli düzeyde yapılmalı Bilgilendirme yazılı olarak yapılmıģsa renklendirme ve boyutlandırma uygun olmalı, gerektiğinde braille [Görme engelli teknolojisi] formatında da uygulanmalı, uyarıcılar gerektiğinde iģitsel olarak da yapılmalı, Kentlerde hizmetlerin yeri, zamanı, nasıl ulaģılabileceği gibi konuları içeren rehberler, engellilerin de yararlanabileceği biçimde açık, kısa ve anlaģılır olarak hazırlanmalıdır.

15 KİŞİ KAMUSAL MEKANDAN ÇIKIP KALDIRIM, YAYA GEÇİDİ VE ÜSTGEÇİTLERİ KULLANIP DURAĞA ERİŞEBİLMELİDİR

16 DÜZGÜN GEOMETRİYLE ERİŞİLEBİLİRLİK MÜMKÜN

17 YEŞİL, ASFALT, KALDIRIM, ÇİZGİLER... HER ŞEY ÖLÇÜLÜ...

18 ŞEHİR : HERKESİN RAHATLIKLA HAYATA KATILABİLDİĞİ YER

19 TÜM KULLANICILARIN ERİŞİMİNE ELVERİŞLİ TASARIMLAR

20 SİNYALİZE KAVŞAK UYGULAMASI

21 YAYA GEÇİDİ İÇİNDEKİ KILAVUZ ÇİZGİLER

23 SESLİ SİNYALE ENTEGRE EDİLMİŞ KABARTMA KAVŞAK TABELASI

24 GÖRME ENGELLİLER İÇİN HİSSEDİLEBİLİR YÜZEY UYGULAMASI

25 KENT MİMARİSİNDEKİ DETAYLAR HERKESİ DİKKATE ALARAK TASARLANMALIDIR.

26 YETERLİ SAYIDA VE STANDARTLARA UYGUN ENGELLİ OTOPARKI

27 ALÇAK TABANLI VE BASAMAKSIZ OTOBÜSLER HERKES ĠÇĠN KOLAY ERĠġĠM SAĞLAR

28 STANDARTLARA UYGUN OTOBÜSLERLE HAYATA KATıLMAK MÜMKÜN

29 EVRENSEL TASARIMA UYGUN BILGILENDIRMELER

30 BAĞIMSIZ VE GÜVENLĠ KULLANIM

31 DETAYLARA DIKKAT EDILMESI ERIġIM VE KULLANıMı SAĞLAR

32 BILGILENDIRME IġARETLERI VE ZıT RENKLI TUTAMAKLAR

33 TAġIT IÇINDE ZIT RENKLENDIRME AZ GÖREN KIġILERE YARDIMCı OLUR EK TUTAMAKLAR DENGE SAĞLAMAYA YARDıMCı OLUR

34 OTOBÜS DURAKLARI TASARIM KRĠTERLERĠ

AKıLLı DURAKLARLA KULLANıCıLARA SAĞLANAN KOLAYLıK Ayrıca akıllı ekranda gösterilen bilgiler, FM radyo frekansı üzerinden sesli olarak da engelli yolcuya okunmaktadır.

36 AKıLLı DURAKLARLA KULLANıCıLARA SAĞLANAN KOLAYLıK Ayrıca akıllı ekranda gösterilen bilgiler, FM radyo frekansı üzerinden sesli olarak da engelli yolcuya okunmaktadır. Durakta bekleyen engelli bir yolcu, akıllı duraklarda bulunan kart okuyucuya kartını okuttuğu takdirde, o duraktan 30 dk. içerisinde geçecek olan otobüslere engelli bir yolcunun beklediği bildirilebilmektedir.

ARAÇ TAKIP VE YOLCU BILGILENDIRME SISTEMI Toplu ulaşım araçlarının konumları/ coğrafi koordinatları (GPS verisi olarak) kayıt altına alınmaktadır. 1.

37 ARAÇ TAKIP VE YOLCU BILGILENDIRME SISTEMI Toplu ulaşım araçlarının konumları/ coğrafi koordinatları (GPS verisi olarak) kayıt altına alınmaktadır. 1. Araç içindeki ve duraklardaki yolcuların aracın konumu hakkında bilgilendirilmesi 2. Sefer görevlendirmelerinde yapılacak değişiklikler yolculara aktarılması. 3. Geçmişte oluşan trafik verisi sayesinde yolculara bekledikleri aracın tahmini geliş süresi bildirilmesi saglanmaktadır. 4. Akıllı duraklarda gösterilen otobüs geliş süreleri, aynı duraktan geçen diğer otobüslerin geliş süreleri ve geç kalıp kalmama durumları göz önünde bulundurularak sürekli olarak güncellenmektedir.

38 ÖZÜRLÜ BĠREYLER ĠÇĠN BĠLGĠLENDĠRME 3n.iett.gov.tr

39 DURAK VE ARACA ERĠġĠM - KULLANIM

41 DURAK VE ĠSTASYONLARA ERĠġĠM ĠÇĠN ASANSÖRLER

42 HAREKET KISITLILIĞI YAŞAYAN BİREYLER İÇİN DİKEY TAŞIYICILAR

43 ASANSÖRLERE ERĠġĠM - ASANSÖR KULLANIMI ĠÇĠN STANDARTLAR SESLI UYARI KUMANDA DÜĞME YÜKSEKLİĞİ TUTUNMA BARLARI KAPI AÇIKLIĞI 1100 mm 1300 mm 900 mm TS EN TS 9111 TS 12127

44 KOT FARKI OLAN YERLERDE ŞARTLAR ELVERİYORSA RAMPA TERCİH EDİLMELİDİR

45 RAYLI SĠSTEM ĠSTASYONLARINDAKĠ DETAYLAR

46 ĠSTASYONLARDA GÖRME ÖZÜRLÜLER ĠÇĠN KABARTMALI HARĠTA

48 TURNĠKE VE GÜVENLĠK KAPILARI

49 ENGELLĠ TUVALETĠ EVRENSEL TASARIM GEREĞĠ FARKLI YÜKSEKLĠKTE TELEFONLAR

54 HERKES İÇİN ERİŞİLEBİLİR DENİZ ULAŞIMI

60 SONUÇ Fizyolojik yapıları ve bedensel yetenekleri ne olursa olsun, kullanıcıların tümünü kapsayan bir tasarım anlayıģı ile kentsel yaģama katılım kullanıcı/insan gereksinmeleri biçiminde ele alınmalı, tasarımın bütünleģtirici, eģitlikçi ve ayrımsız olması ilkeleri benimsenmelidir. Sayısı azımsanmayacak kadar fazla olan kısıtlı hareketliliğe sahip insanların ihtiyaçları dikkate alınarak yapılan uygulamalar herkes için ergonomik olmaktadır. EriĢilebilir açık alanlar, mekânlar ve ulaģım sistemleri ile toplumsal hayata katılımda herkes için fırsat eģitliği sağlanmıģ olacaktır. Kullanıcıların tümünü kapsayan bir tasarım anlayıģı ile herkes için eriģilebilir ve kullanılabilir ulaģım sistemleriyle güvenli, sürdürülebilir ve etkin ulaģım sağlanacaktır.

R L E R хвала thanks pateicība bedankt ačiū merci спасибо gracias grazie

62 谢谢 salamat kiitos grazas ευχαριστώ شكرا dzięki faleminderit ขอบค ณ danke ありがとう hvala tak grazzi mulţumesc díky köszönöm cảm ơn धन यव द T E Ş E K K Ü R L E R хвала thanks pateicība bedankt ačiū merci спасибо gracias grazie vďaka aitäh spas dikim благодарности terima kasih obrigado tack תודה 감사합니다 hvala

Benzer belgeler

Erişilebilir Karayolu Ulaşımı: Kavramlar ve uluslararası iyi uygulama örnekleri

Erişilebilir Karayolu Ulaşımı: Kavramlar ve uluslararası iyi uygulama örnekleri Julie BABINARD Çevre ve Sosyal Kalkınma Uzmanı, Ulaşım, Dünya Bankası Özet 1. Ulaşımda erişilebilirlik niye önemlidir 2.