Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik: Güçlü Devlet Arayışının Kuramsal ve Siyasal Açmazları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik: Güçlü Devlet Arayışının Kuramsal ve Siyasal Açmazları"

Transkript

1 Uluslararası Hukuk ve Politika Cilt: 10, Sayı: 39, ss.27-61, 2014 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik: Güçlü Devlet Arayışının Kuramsal ve Siyasal Açmazları Özlem KAYGUSUZ* Özet Soğuk Savaş ın sona erişinden bu yana, uluslararası müdahaleler ve izleyen devlet inşası uygulamaları, Batı dünyasının küresel Güney deki güvenlik sorunlarına yönelik olarak geliştirdiği temel politikalardır. Başarısız olduğu yaygın olarak tartışılan bu politika, Ocak 2011 den bu yana Arap dünyasını sarsan toplumsal ayaklanmalar ve siyasal krizde de temel perspektif olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, bir güvenlik politikası olarak devlet inşasının düşünsel çerçevesini kuran Üçüncü Dünya güvenliği yaklaşımının, özellikle güvenlik eşittir güçlü devlet anlayışı ve eleştirileri irdelenerek, bu yaklaşımın günümüz siyasetindeki tezahürü olan, devlet inşası paradigma ve uygulamalarının çelişki ve sorunları ortaya konacaktır. Devlet inşası uygulamalarının aslında güçlü devleti kurmayı amaçlamadığı, mevcut neoliberal dönüşüm modelinin de, bu toplumların güvensizlik ikilemini daha da derinleştirdiği vurgulanacaktır. Çalışma, genel olarak, Batı siyasetlerine yön veren, zayıf devlet/ müdahale/ devlet inşası izleğine dayalı söylem ve politikaların kuramsal ve siyasal sorunlarını tartışarak, bu politikanın Arap ayaklanmaları bağlamında da gerçerli olmasının sorunlarına da değinen, eleştirel bir perspektif ortaya koymayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Devlet İnşası, Uluslararası Müdahale, Üçüncü Dünya, Zayıf Devlet, Küresel Güney, Postkolonyal Eleştiri * Yrd. Doç. Dr., Uluslararası İlişkiler Bölümü, Ankara Üniversitesi. kaygusuzozlem@ yahoo.com. 27

2 Ö. Kaygusuz State Building and Security in the Global South: Theoretical and Political Dilemmas of the Search for Strong State Abstract Over the last two decades, liberal interventions and the following state building efforts have dominated Western security discourses and practices towards the global South. The phenomenon of weak state has been defined as the major source of global insecurity especially after the 9/11. However, as the two decades-old experience of interventionism has showed clearly, it is still very problematic to contend that these foreign incursions and military settlements have solved the greater problems of social fragmentation, sectarianism, political disintegration, and regime crisis in weak states. On the contrary, it has been widely argued that as the recent cases of Afghanistan and Iraq have displayed, interventions have exacerbated social tensions and have further weakened state-society relations, which were always fragile in the global South. The ongoing social upheavals in the Arab world since January 2011, have once again brought this unfunctioning global security prescription to the fore. This study focuses on the problems of this security logic of weak state/intervention/state building sequence, which has its intellectual origins in the traditional Third World Security debate. After reviewing this literature and its critiques, the study argues the persistence of this paradigm in the current crisis of the Arab Middle East, which has brought about once again the dilemmas of this logic inasmuch as Western interventionism has faced with a very complicated socio-political situation, as a result of which this security paradigm is under pressure to transform itself. Keywords: State-building, International Intervention, Third World, Weak State, Global South, Postcolonial Critique Giriş Soğuk Savaş ın sona erişinden bu yana, uluslararası müdahaleler ve bunları izleyen devlet inşası uygulamaları, Batı dünyasının Üçüncü Dünya ya da daha yaygın terimle küresel Güney deki güvenlik sorunlarına yönelik olarak geliştirdiği temel politikalardır lar boyunca, Doğu ve Güney Asya, Afrika, Orta Doğu ve Latin Amerika nın çok sayıdaki başarısız devletinin sürüklendiği kanlı iç savaşları durdurmak amacıyla gerçekleştirilen uluslararası müdaha- 28

3 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... leler, tarihte benzeri görülmemiş bir yoğunluğa ulaşmıştı Eylül den sonra ise, daha çok hassas/kırılgan ve bazıları haydut devletler olarak nitelendirilen, siyasal otoriteleri çökmüş ya da çökmekte olan, farklı toplumsal kesimlerin mevcut iktidarla ve birbirleriyle çatıştığı bu yapıların, küresel bir tehdide dönüştükleri fikri, Batı siyasal ve entelektüel çevrelerinde ağırlık kazandı. 2 Bu devletlerin yeniden inşa edilmeleri, bir güvenlik politikası olarak telaffuz edilmeye başlandı. Bu politikanın dayandırıldığı söylem, küresel terörizmden, yasadışı göç ve insan kaçakçılığına, uluslararası suç ağlarından kitle imha silahlarının yayılmasına kadar, birçok güvenlik sorununun kaynağını, başarısız devletler olarak tanımladı. 3 Buna göre, önce (mümkün olduğunda) iç çatışmaların askeri bir müdahale ile durdurulması, sonra da, bu devletlerin güçlü devletler olarak yeniden inşa edilmeleri, artık uluslararası toplumun bir sorumluluğuydu. 4 Gelişmiş Kuzey in güvenliğinin, Güney in sürekli tehdit üreten devletleşememe sorununun çözülmesine bağlı olduğu anlayışı giderek yerleşti. Ancak, son yirmi yıl içindeki uygulamalar, bir güvenlik politikası olarak devlet inşasının başarısız bir politika olduğunu göstermektedir. İnsani müdahale, barışı koruma/yapma operasyonları, kalkınma müdahaleleri gibi adlar altında yürütülen müdahale ve izleyen devlet inşası uygulamaları, sıcak çatışmaları kısmen durdurabilmişse de, toplumsal ve siyasal çözülme sorununu ortadan kaldıramamıştır. 5 Tersine, uluslarararası müdahalelerin zayıf devletlerdeki krizi daha da tırmandırdığı ve zaten sorunlu olan devlet-toplum ilişkilerinin, adeta kopma- 1 Joseph S. Nye, Jr., Understanding International Conflicts: An Introduction to Theory and History (New York: Pearson, 2007), s ; Nicholas J. Wheeler ve Alex J. Bellamy, Humanitarian Intervention in World Politics, içinde John Baylis ve S.Smith, der., The Globalization of World Politics (Oxford: Oxford University Press, 2006), s. 556; Alex J. Bellamy, The Responsibility to Protect, içinde Paul D. Williams, der., Security Studies: An Introduction (London: Routledge, 2008), s Michael E. Smith, International Security: Politics, Policy, Prospects (New York: Palgrave Macmillan, 2010), s Neil Robinson, State-Building and International Politics: The Emergence of A New Problem Agenda, içinde N. Robinson ve Aidan Hehir, der., State-Building: Theory and Practice (Abingdon: Routledge, 2007), s. 1; Daniel Lambach ve Tobias Debiel, State Failure and State Building, içinde Myriam Dunn Cavelty ve Victor Mauer, der., The Routledge Handbook of Security Studies (Oxon: Routledge, 2010), s Uluslarararası Müdahale ve Devlet Egemenliği Komisyonu, Koruma Sorumluluğu Raporu (2001), 5 Milletler Cemiyeti nden bu yana, özellikle 90 lardan itibaren, BM liderliğinde yapılan uluslarararası müdahaleleri inceleyen bir tablo için bakınız, Dominik Zaum, Exit and International Administrations, içinde Richard Kaplan, der., Exit Strategies and Statebuilding (Oxford: Oxford University Press, 2012), s

4 Ö. Kaygusuz sına yol açtığı görülmektedir. 6 Özellikle Irak ve Afganistan daki devlet inşası uygulamaları, bu küresel güvenlik reçetesinin başarısızlığının kanıtıdır. 7 Buna rağmen, 2011 Ocak ayından bu yana, Arap Orta Doğu sunda devam eden siyasal krizle, bu politikanın bir kez daha Batılı devletlerin güvenlik söylemlerinin merkezine yerleştiği görülmektedir. Gerek mevcut rejimlerin uyguladıkları şiddetin, gerekse bu çalkantılı süreçte ortaya çıkan etnik, mezhepsel, dini ve sınıfsal çatışmaların, önce askeri bir müdahale ile durdurulması, 8 sonra da bu devletlerin, büyük güçlerin ve uluslararası örgütlerin gözetiminde yeniden inşa edilmesi, temel bakış açısı olmaya devam etmektedir. 9 Bu çalışmanın amacı, bu politikanın düşünsel/entelektüel arkaplanı olarak tanımlayabileceğimiz Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımını ve bu yaklaşımın güvenlik eşittir güçlü devlet anlayışını, farklı kuramsal eleştirilerden yararlanarak irdelemek ve zayıf devlet/müdahale/devlet inşası izleğine dayalı Batılı güvenlik söylem ve politikalarına karşı, eleştirel bir perspektif geliştirebilmektir. Bu amaçla önce, 1990 lardan itibaren, Batılı devletler ve uluslararası örgütler nezdinde, güvenlikle devlet inşası arasında kurulan ilişki ortaya konacaktır. Ardından, Batı-dışı dünyada güvenlik tartışmalarını, düşünsel ve siyasal açıdan çok etkilemiş, Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımının güçlü devlet eşittir güvenlik anlayışı, bu anlayışa en yetkin eleştiriyi getiren, postkolonyal güvenlik eleştirisi üzerinden tartışılacaktır. Daha sonra, güçlü devlet kurma iddiasındaki devlet inşası uygulamalarının, bu toplumların güvenlik sorunlarını daha da derinleştiren çelişkileri tartışılacaktır. Sonuç bölümünde ise, düşünsel altyapısındaki ve uygulamadaki sorunları ortaya konmuş olan zayıf devlet/müdaha- 6 Michael Barnett ve Christoph Zürcher, The Peacebuilder s Contract: How External Statebuilding Reinforces Weak Statehood, içinde Roland Paris ve Timothy D. Sisk, der., The Dilemmas of Statebuilding: Confronting the Contradictions of Postwar Peace Operations (Oxon: Routledge, 2009), s ; Philiph G. Cerny, Rethinking World Politics (Oxford: Oxford University Press, 2010), s. 226; Mark Duffield, Liberal Interventionism and the Fragile State: Linked by Design?, içinde Mark Duffield ve V. Hewitt, der., Empire, Development and Colonialism (Suffolk: Boydell&Brewer Ltd., 2009), s. 119; Mark Duffield, Development, Security, and Unending War: Governing the World of Peoples (Cambridge: Polity, 2007), s Duffield, 2007, s ; Eric Herring, Neoliberalism versus Peacebuilding in Iraq, içinde M. Pugh vd., der., Whose Peace? Critical Perspectives on the Political Economy of Peace Building (London: Palgrave, 2008), s Libya ya askeri müdahale yapılabilmiştir. Ancak, müdahale edilemeyen Suriye, bu politikanın hangi yöne evrileceğini izleyeceğimiz bir örnek olmaya devam edecektir. 9 G8 ülkelerinin 26 Mayıs 2011 tarihinde açıkladıkları Deauville Zirvesi deklarasyonu bu yaklaşımı açıkça ortaya koymaktadır. Deklarasyonun detayları, çalışmanın sonunda ele alınacaktır. Bakınız,

5 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... le/yeniden inşa politikasının, Arap ayaklanmalarında da geçerli olmasının yaratacağı sorunlar, çalışmada ele alınan farklı kuramsal yaklaşımların sağladığı, temel bazı noktalar üzerinden kısaca tartışılacaktır. Küresel Bir Güvenlik Politikası Olarak Devlet İnşası Soğuk Savaş ın sona erişinden bu yana, uluslararası ve bölgesel örgütler, uluslarararası kuruluşlar ve büyük güçler, iç savaştan çıkmış birçok Güney devletinde barış inşası, 2000 lerden itibaren de devlet inşası süreçlerini yürütmektedirler lar boyunca, Liberya, Sierra Leone, Etiyopya, Kamboçya, Haiti, Namibia, Nikaragua, Angola, El Salvador, Mozambik, Ruanda, Somali, Sudan, Sri Lanka, Tacikistan, Burundi, Kongo, Afganistan, Libya ve Yugoslavya gibi örnekler, siyasal çöküş ve toplumsal çözülme aşamalarını tanımlayan, başarısız, zayıf ve çökmüş devlet gibi kavramların ortaya çıkmasına neden olmuş; barışı koruma/yapma misyonları, insani müdahale ve insani yardım da, gelişmiş dünyanın meseleyi ele alışının araçları haline gelmiştir. 10 İç savaştan çıkan devletlerdeki siyasal yapılandırma süreçlerinin, barış inşasından devlet inşasına dönüşmesi ise, 1990 ların sonu ile 2000 lerin başlarındadır. Artık, her an başarısız devlet durumuna düşebilecek hassas/kırılgan devletlere, daha kalıcı ve dönüştürücü müdahaleler yapılması fikri benimsenmiştir. 11 Bir güvenlik politikası olarak, devlet inşasından ilk kez söz eden belge, 1997 de Dünya Bankası nın yayınladığı Dünya Kalkınma Raporu: Değişen Dünyada Devlet başlıklı rapordur. 12 Rapor, güvenliğin ve kalkınmanın sağlanmasını, güçlü devletin, özerk ve meşru yönetim kurumlarının oluşturulmasına bağlamaktadır. Burada altı çizilmesi gereken husus, Soğuk Savaş ın sona erişinin, uluslararası müdahaleciliği daha önceki dönemlerle kıyaslanmayacak ölçüde artırdığıdır. Zayıf devletin 1990 lar boyunca bir güvenlik sorunu olması, daha yaygın olmasından değil, bu meseleye özellikle ABD ve İngiltere nin yaklaşımlarının değişmesinden kaynaklanmıştır. Devlet otoritesinin ortadan kalktığı kanlı iç savaşlar, Soğuk Savaş döneminde de vardı. Bunlara mutlaka 10 Robert I. Rotberg, Failed States, Collapsed States and Weak States: Causes and Indicators, içinde R. I. Rotberg, der., State Failure and State Weakness in a Time of Terror (Washington D.C.: Brookings Institution Press, 2003), s Duffield, 2009, s Devlet inşası, hızlıca bir hükümetin kurulduğu barış inşası politikasından farklı olarak, uzun vadede, çok daha müdahaleci bir biçimde, devlet kurumlarının inşasını ve ekonomik reformları içerir. 12 David Chandler, Empire in Denial: The Politics of State-Building (London: Pluto Press, 2006), s. 3; Roland Paris ve Timothy D. Sisk, Introduction: Understanding the Contradictions of Postwar Statebuilding, içinde Paris ve Sisk, 2009, s

6 Ö. Kaygusuz müdahale edilmesi gerektiği anlayışı, Soğuk Savaş ın bitişi ile ortaya çıkmıştır Eylül ise, Batı dünyasının bu meseleye bakışında bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren, zayıf/başarısız/hassas, ve artık bazıları haydut, devletlerin küresel güvenliğe yönelttiği tehdit, Batılı uluslararası güvenlik söyleminin bir numaralı maddesi olmuş ve henüz aşağıya inmemiştir tarihli Amerikan Ulusal Güvenlik Stratejisi, 2003 te ilk kez yayımlanan Avrupa Güvenlik Strateji belgesi gibi, 11 Eylül sonrası Batı dünyasının tehdit anlayışını somutlaştıran tüm belgelerde, bunların yeni versiyonlarında, son olarak da, Obama yönetiminin Mayıs 2010 da açıkladığı Strateji Belgesi nde, bu anlayış açıkça görülmektedir. NATO stratejik konseptleri de, son on yıldır, uluslarararası düzeni bu anlayış çerçevesinde kurgulamaktadır. 15 Tüm bu belgeler, Duffield ın liberal güvenlik sorunsalı olarak tanımladığı, azgelişmişliğin güvenlikleştirildiği belgelerdir. 16 Dönemin hakim, neorealist/neoliberal paradigması da, bu politikayı kuramsal düzeyde meşrulaştırmıştır. Fukuyama, 2004 tarihli Devlet İnşası ında, güvenlik ve kalkınma amaçlarını birleştiren devlet inşasının, küresel bir güvenlik politikası ve önleyici bir mekanizma olarak derhal başlatılmasını önermektedir. Büyük devletler, bu devletlerin yeniden inşasını, gerekirse daha büyük bir askeri güçle ve müdahele sonrası dönemde bu devlet topraklarında daha uzun kalarak sağlamalıdırlar lerin ortalarından itibaren, uygulamalardaki başarısızlıklara rağmen, devlet inşasının daha da geliştirilerek, hızla kurumsallaştığı görülmektedir. Örneğin, Ağustos 2004 te, ABD hükümeti tamamen devlet inşası ile ilgili yeni 13 Duffield, 2007, s ; Robinson, 2007, s Duffield, 2009, s ABD nin 2002 Ulusal Güvenlik Stratejisi için bakınız, organization/63562.pdf ; Obama yönetiminin ilk Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi için bakınız, pdf; 2003 tarihli Avrupa Güvenlik Starateji Belgesi için bakınız, europa.eu/uedocs/cmsupload/78367.pdf; Başarısız devletlerden söz eden, 2010 tarihli, Avrupa İç Güvenlik Strateji Taslağı için bakınız, cmsupload/78367.pdf; NATO nun 2009 Stratejik Konsepti ne kaynaklık eden ve özellikle başarısız devletlere vurgu yapan 2006 tarihli, Kapsamlı Siyasal Rehber için bakınız, Kasım 2010 da Lizbon da kabul edilen en son NATO Stratejik Konsepti için bakınız, official_texts_68580.htm?selectedlocale. 16 Duffield, 2007, s Francis Fukuyama, State Building:Governance and World Order in the Twenty-First Century (London: Profile Books, 2004), alıntılayan Chandler, 2010, s

7 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... bir birim oluşturmuştur: Yeniden İnşa ve İstikrarlılaştırma Koordinasyon Bürosu. Şubat 2005 te, İngiltere de hükümete bağlı Strateji Birimi, küresel istikrarın devlet inşasının başarısına bağlı olduğunu vurgulayan bir rapor yayınlamıştır. 18 Aynı dönemde İngiltere Uluslararası Kalkınma Bakanlığı, 46 devletten oluşan bir listeyle, dünya nüfusunun yaklaşık % 14 ünün, hassas/kırılgan devletlerde yaşamakta olduğunu ilan etmiştir. 19 Yine bu dönemde OECD, hassas devletlerle ilgili bazı ilkeleri duyurmuştur. Eylül 2005 teki BM Zirvesi nde, tüm bu faaliyetlerin koordine edileceği Barış İnşası Komisyonu kurulmuştur. Böylelikle, küresel terörizme savaş ilan eden ABD ve İngiltere liderliğindeki gelişmiş ülkeler, devlet inşasını, liberalizmin dış sınırlarını güvenlik altına alacak, tekil bir politikaya dönüştürmüşlerdir. 20 Dolayısıyla, 2000 lerin ortalarından itibaren, hükümetlerarası ve ulusal kalkınma ajansları, AB, OECD ve UNDP, uluslararası sivil toplum örgütleri, ama en önemlisi ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), ki devlet inşası projelerinin en büyük finansörüdür, hazırladıkları binlerce sayfalık raporlarda, yeniden inşa edilmesi gereken devletlerin listesini ve devlet inşasının kapsamını sürekli genişletmişlerdir. Devlet inşası, aralarındaki farklar giderek belirsizleşen, zayıf, başarısız, hassas, haydut ve çökmüş devlet gibi kategorilere keyfice yerleştirilen devletlere yönelik, tekil bir politikaya dönüşmüştür. 21 Bugün devlet inşası, küresel bir güvenlik politikası olmanın da ötesinde, 70 ten fazla devletin yeniden yapılandırıldığı bir dönüştürme ve entegre etme aracıdır. Chandler a göre, bu süreci yürüten devlet ve devlet dışı aktörlerin ulaştığı iktidar düzeyi, yeni bir küresel düzene de referans vermekte, devlet inşası, sadece devletleri değil, uluslararası düzeni de dönüştürmektedir. 22 Peki devlet inşasıyla yaratılmak istenen güçlü devlet nedir ve Güney devletlerindeki güvenlik sorununun, ancak dışardan inşa edilebilecek güçlü devletle çözülebileceği anlayışının düşünsel arkaplanı nedir? 18 Chandler, 2006, s Lambach ve Tobias, 2010, s Duffield, 2009, s Robinson, 2007, s Ayrıca bakınız, Keith Krause ve Jennifer Milliken, State Failure, State Collapse, and State Reconstruction: Concepts, Lessons and Strategies, Development and Change, Cilt. 33, Sayı. 5, 2002, s Chandler, 2006, s

8 Ö. Kaygusuz Devlet İnşasının Arka Planı: Üçüncü Dünya da Devlet Oluşumu ve Güvenlik Devletleş(eme)me sorununun güvenlikle ilişkilendirilmesi, Üçüncü Dünya güvenliği tartışmalarını, başlangıcından bu yana en çok etkileyen perspektiftir. 23 Üçüncü Dünya nın güvenlik sorunlarının, ancak güçlü devletle aşılabileceğini iddia eden bu perspektif ve dayandığı akademik literatür, Batı müdahalelerinin ve devlet inşası politikasının entelektüel arkaplanını oluşturmaktadır. Soğuk Savaş boyunca Üçüncü Dünya güvenliği, gerek siyasal gerekse akademik olarak, iki kutuplu düzenin bir uzantısı olarak ele alınmıştır. Üçüncü Dünya devletleri de, uluslararası sistemin özneleri değil, ABD ve SSCB arasındaki ideolojik ve askeri rekabette kaybolmuş nesnelerdir. 24 Bu ülkelerdeki güvenlik sorunlarını, büyük güçlerin güvenliği bağlamında ele alan realist anlayışı eleştiren ilk alternatif arayışlar, 25 gelişmiş ülkelerin Uluslararası İlişkiler in sadece siyasal düzleminde değil, kuramsal dünyasında da sahip olduğu ayrıcalıklı statüyü, etnikmerkezcilik ve Avrupamerkezlilik kavramlarıyla sorgulamışlardır. 26 Bu dönemde, Soğuk Savaş ın güvenlik anlayışının Batı devletlerinin güvenliğini öncelikli kıldığı, Üçüncü Dünya nın kendine özgü sorunlarını anlamaya elverişli olmadığını dile getiren yazarların başında Muhammed Ayoob gelir lerin ortalarından itibaren bu itiraz, özgün bir Üçüncü Dünya güvenliği tartışmasının neleri içermesi gerektiğine dair katkılarla giderek genişlemiştir Pınar Bilgin ve Adam D. Morton, Historicizing the Representation of Failed States: Beyond the Cold War Annexation of Social Sciences, Third World Quarterly, Cilt. 23, Sayı. 1, 2002, s. 62. Bu perspektif, Soğuk Savaş döneminin Kalkınma ve Siyasal Gelişme literatürünün bir uzantısıdır. Bu literatürün öndegelen yazarı Huntington, Değişen Toplumlarda Siyasal Düzen de, devletin iç tehditler karşısında mutlaka güçlendirilmesini önerir lerde gelişen Üçüncü Dünya da devlet literatürü de, bu yaklaşımı beslemiştir. Bakınız, Joel S. Migdal, Strong Societies and Weak States: State-Society Relations and State Capabilities in the Third World (Princeton: Princeton University Press,1988); Hazem Behlawi ve Giocomo Luciani, der., The Rentier State (London: Croom Helm, 1987). 24 Columba Peoples ve Nick Vaughan-Williams, Critical Security Studies: An Introduction (London: Routledge, 2010), s Bu dönemde, Üçüncü Dünya nın bağımlı konumunu, siyasal alanda Brant, Palme ve Brutland Komisyonu raporları, akademik alanda da Bağımlılık Okulu, Dünya Sistemleri Analizi ve Barış Araştırmaları tartışmaya açtılar. 26 Barry Buzan ve Lene Hansen, The Evolution of Security Studies (Cambridge: Cambridge University Press, 2009), s Mohammed Ayoob, Security in the Third World: The Worm About to Turn?, International Affairs, Cilt. 60, Sayı. 1, , s Bakınız, Edward A. Kolodziej ve Robert E. Havkary, der., Security Policies of Developing Countries (Lexington: Lexington Books, 1982); Udo Steinbach, Sources of Third World 34

9 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... Ancak, aşağıda göreceğimiz gibi, başta Ayoob olmak üzere bu yazarlar, Üçüncü Dünya güvenliğini devlet oluşumu ile ilişkilendirirken, bu süreci tarihsel ve toplumsal bağlamından ayırmış, soyut, Weberyan bir devletleşme izleğini, Batı dışı toplumlar için de bir ideal olarak tanımlayarak, sonuçta Avrupamerkezliliği yeniden üretmişlerdir. Zayıf Devlet ve Güvensizlik İkilemi Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımını, kendisine getirilen eleştirilerle geliştiren Ayoob un çıkış noktası, aslında bu eleştirilerce de benimsenmiş, önemli bir itirazdır. Buna göre, Uluslararası İlişkiler in realist güvenlik kavramı ile Üçüncü Dünya devletlerinin güvenlik sorunları anlaşılamaz ve irdelenemez. 29 Çünkü realist güvenlik, bir devletin ülkesi ve toplumuna yönelebilecek tehditlerin, ancak dışardan gelebileceğini, içerde devletin toplumuyla bir bütün olarak, zaten güvende olduğunu varsayar. Batılı Uluslararası İlişkiler düşüncesi, devletin içiyle, devlet altı siyasal birimlerin, etnik, dini ve mezhepsel grupların, aşiretlerin, kabilelerin ve bireyin güvenliği ile ilgilenmez. 30 Korany de, Soğuk Savaş ın Stratejik Çalışmaları nın, devlet güvenliğini, temel amaç olan hayatta kalma adına öncelikli kıldığını ve bu nedenle güvenlik alanında toplumun basitçe yok olduğunu vurgular. 31 Batılı güvenlik anlayışı, güvenliği sağlanacak ve sağlayacak tek aktörü devlet olarak tanımladığı için devletmerkezli, 32 Üçüncü Dünya nın güvenlik sorunlarıyla, sadece süpergüçlerin güvenlikleri açısından ilgilendiği için de, tam anlamıyla etnikmerkezcidir. 33 Conflict, Adelphi Papers, Sayı. 116,1981, s ; Caroline Thomas, In Search of Security: The Third World in International Relations (Sussex: Wheatsheaf Books, 1987); Abdul-Monem M. Al-Mashat, National Security in the Third World (Boulder: Westview, 1985); Edward E. Azar ve Chung-in Moon, der., National Security in the Third World: The Management of Internal and External Threats (Aldershot: Edward Elgar, 1988); Baghdat Korany vd., The Many Facets of National Security in the Arab World (New York: Saint Martin Press, 1993); Brian L. Job, der., The Insecurity Dilemma: National Security in the Third World States (Boulder: L. Reinner Publishers, 1992); Amitav Acharya, The Periphery as the Core: The Third World and Security Studies, içinde K. Krause ve M. C. Williams, der., Critical Security Studies (London: Routledge, 1997), s Bu çerçevede realizme ilk eleştiri Barry Buzan a aittir. Barry Buzan, People, States and Fear: The National Security Problem in International Relations (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1983), s Ayoob, , s Baghdat Korany, Strategic Studies and the Third World: A Critical Evaluation, International Social Science Journal, Cilt. 38, Sayı. 4, 1986, s Muhammed Ayoob, Inequality and Theorizing in International Relations: The Case for Subaltern Realism International Studies Review, Cilt. 4, Sayı. 3, 2002, s Korany, 1986, s. 549; Ayoob, 2002, s. 28; Thomas, 1987, s. 1. Bir bilim alanında bir grubun, kendisini diğer gruplardan üstün görmesi ve kendi kültürünü yansıtan kavramlar ve 35

10 Ö. Kaygusuz Halbuki, Üçüncü Dünya ya fazlaca derin olmayan bir bakış bile, bu devletlerin güvenlik sorunlarının, dışardan gelen tehditlerle ilgisi olmadığını görmek için yeterlidir. Üçüncü Dünya da devletlere yönelmiş tehditler, sınırlarının dışından değil, içinden gelir. 34 Sürekli darbe ve iç savaş tehlikesi altındaki hükümetler, siyasal ve sosyo-ekonomik sorunları, askeri birer soruna dönüştürürler; bu sorunları dışardan gelen bir tehdide eklemlerler ve dış tehdidi bertaraf etme bahanesiyle, içerdeki muhalefeti yok etmeye çalışırlar. Sürecin sonunda, rejim içerde konsolide olabilir. Ancak orta vadede, iktidar seçkinleriyle farklı toplumsal gruplar arasındaki çatışma daha da kronikleşir, meşruiyet sorunu daha da köklenir. 35 Üçüncü Dünya da güvenliğin farklı bir mesele olmasının nedeni, devlet oluşumunun, Avrupa daki süreçlerden tamamen farklı bir seyir izlemesidir. Burada güvenlik sorunlarının temelinde zayıf devlet ve ona özgü bir durum olan güvensizlik ikilemi yatar. 36 Güvensizlik ikilemine sürüklenmiş devletlerde, devlet/toplum bütünleşmesi sağlanamadığı gibi, toplumun kendisi de, tekil bir kimlik, çıkar ve değerler seti etrafında bütünleşebilmiş değildir. İktidarların güvenlik politikaları, toplumun geniş kesimlerinin güvenlik ihtiyaçlarını karşılamamaktadır ve bu nedenle de meşru görülmez. Bu rejimler açısından, güvenliğe yönelik en büyük tehdit, bu iç unsurlardan gelir. 37 Ancak bu rejimlerin çoğu, farklı güvenlik taleplerinden kaynaklanan çatışmaları engelleyecek ya da bastıracak askeri güce de sahip değildirler. Sonuç olarak güvensizlik ikilemi, farklı toplumsal güçlerin, devleti kontrol eden seçkinler ve birbirleriyle sürekli bir çatışma içinde bulundukları, devletin de bu çatışmaları engelleyememesi nedeniyle içte ve dışta bulunulan kronik güvensizlik halidir. 38 Güvensizlik ikilemi içindeki zayıf devlet nitelemesinin, indirgemeci bir anlayışla Üçüncü Dünya nın tüm devletlerine uygulanması, daha bu ilk dökuramlarla, diğer grupların kimliğini zedelemesi anlamına gelen etnik-merkezcilik, Soğuk Savaş boyunca olduğu gibi bilinçli ve stratejik bir tercih olabilir, ya da sosyal düşünceye nüfuz etmiş, daha tehlikeli bir durum olabilir. Bakınız, James Rosenau, vd., Of Syllabi, Texts, Students, and Scholarship in International Relations, World Politics, Cilt. 29, Sayı. 2, 1977, s , alıntılayan Korany, 1986, s Ayoob, , s. 44; Mohammed Ayoob, The Third World Security Predicament: State Making, Regional Conflict and the International System (Boulder: Lynne Reiner Publishers, 1995), s Ayoob, , s ; Ayoob, 1995, s Job, 1992, s. 17; Buzan, 1991, s ; Ayoob, 1995, s Thomas, 1987, s. 13; Azar ve Moon, 1988, s Job, 1992, s. 18; Azar ve Moon, 1988, s

11 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... nemde eleştirilmiştir. Batılı, endüstrileşmiş, demokratik ulus-devlet formatına uymayan siyasal birimlerin, tekil bir kategori içine hapsedilmemesi gerektiğini vurgulayan Brian Job a göre, özellikle üç yazarın analizleri önemlidir. 39 Bunlardan Caroline Thomas, Mann ın despotik güç/altyapısal güç ayırımını kullanarak, Üçüncü Dünya devletlerinin daha çok despotik yani kaba güce dayandıklarını, karşı karşıya bulundukları iç ve dış tehditler karşısında da sürekli bu gücü artırmaya çalıştıklarını vurgular. Devlet, altyapısal ve hizmet odaklı güç yerine, içerdeki rakiplerine karşı şiddet ve baskıyı artırdıkça, meşruiyet sorunu yani zayıflığı daha da kalıcı hale gelir. Barry Buzan ise zayıflığı, devletin temel unsurları olan kurumsallık ve ülkesellik unsurlarına eklediği devlet fikrinin zayıflığına bağlar. Vatandaşların, iktidarın temsil ettiği devlet fikri ile özdeşleşememeleri, ulusal bir güvenlik anlayışının oluşmasını engellemektedir. Son olarak, Joel Migdal ın analizinde ise, devlet zayıflığının sebebi, toplumun gücüdür. Farklı toplumsal kesimleri, devletin sınırları ve kurumlarına bağlayamayan zayıf devletlerde, aile, aşiret, kabile, tarikat, etnisite ve mezhep bağları, devletten daha güçlü toplumsal otorite odakları ortaya çıkarmaktadır. Job a göre, son tahlilde devlet gücünün dört temel unsuru yoksa, o devlet zayıftır: Kaynakların etkili bir şekilde toplumdan çekilebilmesi ve toplumun harekete geçirilebilmesi; hizmetlerin sağlanabilmesi ve altyapısal kapasite; asker ve polis gücünün iç ve dış tehditlere karşı etkili kullanımı ve tekil bir ulusal kimliğin gerçekleşmesi. 40 Bu eleştiriler, Üçüncü Dünya daki güvenlik analizlerine, meşruiyet, siyasal kapasite, devlet/toplum entegrasyonu gibi meseleleri dahil ederek, bu devletlerin güvenlik sorunlarına dair yeni açılımlar getirdiler. Üçüncü Dünya da güvenliğin farklı bir mesele olmasını, devlet oluşumu sürecindeki farklılığa bağladılar. Ancak Ayoob un analizinin koyduğu genel çerçeveyi değiştirmediler. Esas mesele, Üçüncü Dünya da devlet oluşumunun, Avrupa/Batı devletinden tamamen farklı bir seyir izlemesi olarak kaldı. 41 Tilly nin savaş ve devlet oluşumu arasında kurduğu ilişkiyi temel alan Ayoob, Avrupa da devlet kurucu seçkinlerin, meşru şiddet kullanma erkini tekellerine alma ve yönettikleri kitlelerin bağlılığını elde etme mücadelelerini, esas olarak dış tehditlere karşı güvenliği sağlama, yani savaş sayesinde kazanmalarının önemini vurgular. 42 Avrupa da belirli sınırların içinde, devletin yapısına dair temel uzlaşmaların ve meşruiyetin sağlanması, öncelikle güvenlik ihtiyacının karşılanmasıyla ol- 39 Job, 1992, s Ibid., s Ayoob, , s. 44; Ayoob, 1995, s Ibid., s

12 Ö. Kaygusuz muştur. Üçüncü Dünya devletlerinin, üstelik savaşmadan, bu uzun ve şiddetli iç meşruiyet mücadelesini, birkaç on yıla sığdırmak zorunda kalmaları, onları Batılı devletten ayıran temel farktır. Bu açıdan, birçok Üçüncü Dünya devletinde devlet oluşumu, halen devam eden bir süreçtir. Diğer yandan, Avrupa da siyasal merkezileşme, iktidar elde etmek için adeta gözü dönmüş, dar bir seçkinler grubunun, rakiplerine ve kendilerine direnen kitlelere zor ve şiddetle boyun eğdirdiği bir süreçtir. Ayoob a göre, bu nedenle, Üçüncü Dünya seçkinleri de, dört yüzyıl önceki Avrupalı öncülleri gibi, şiddet kullanmaya mecburdur. 43 Burada temel sorun şudur: Bu devletler, her devletin şiddet uyguladığı tarihsel bir dönemde değil, demokratikleşmenin damgasını vurduğu 20. yüzyılda, şiddet uygulamak zorundadırlar. Devlet kurucu seçkinlerin meşruiyet sorunlarını, demokratik bir çerçevede çözmeye çalışmaları, devleti güçlendirme çabalarıyla çelişir. Çünkü iktidarların denetimindeki siyasal ve askeri kapasite, farklı toplumsal kesimlere boyun eğdirilmesine yetmez; demokratik muhalefete tanınan alan ise, devletin alanını daraltır. Ayoob tercihini, ne olursa olsun güçlenmek için şiddete dayanmak zorunda olan devletten yana yapar. 44 Üçüncü Dünya da devletin zayıf kalmasının bu temel iç nedeninin yanısıra, dışsal, yapısal faktörler de söz konusudur. Bu devletler, uluslararası sistemin, kendi kaderini tayin hakkı, toprak bütünlüğü ve iç işlerine karışmazlık ilkeleri sayesinde, egemenliklerini, devlet içinde uzlaşma aramadan, kolayca elde etmişlerdir. Sömürge sonrası büyük güç siyaseti de bu devletleri koruma altına almıştır. 45 Egemenlikleri uluslararası hukuk tarafından garantiye alınmış, ancak tam da bu yüzden kağıt üzerinde kalmış olan bu devletler, Jackson un ifadesiyle, yarı-devlet dirler. 46 Sonuç olarak, Üçüncü Dünya Güvenliği nin özgün bir çalışma alanı olarak ortaya çıktığı bu ilk dönem tartışmaları, meseleyi olgusal ve kuramsal olarak devletmerkezlilik, etnikmerkezcilik ve Avrupamerkezcilikten kurtarma iddiasına rağmen, sonuçta tam tersi bir noktaya varmıştır. Weberyan, şiddet tekelini elde etmiş devleti, Üçüncü Dünya nın kendi deneyimlerini yok sayarak, ulaşılması gereken bir standart olarak tanımlamıştır. Bu literatür, bir bütün olarak, Üçüncü Dünya da güvenliğin, meşruiyet ve bütünleşme krizi içindeki 43 Ibid., s Ibid., s Ibid., s Robert Jackson, Quasi States: Sovereignty, International Relations and the Third World (Cambridge: Cambridge University Press, 1993), s

13 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... zayıf devletin, mutlaka güçlü devlete dönüştürülmesiyle sağlanabileceği fikrini entellektüel olarak temellendirmiştir. Bu geniş coğrafyadaki güvenlik sorunlarını, ülkesel, egemen, modern devletin kurulamamasına bağlamış, güvenliğin, ancak bu modelin zorla uygulanmasıyla sağlanabileceğini savunmuştur. Her ne kadar devlet içinden kaynaklanan güvenlik sorunları tanımlaması yapsa da, devleti bu iç tehditlerden Soğuk Savaş mantığı ile korumaya çalışan, devlet güvenliğini, toplum güvenliğinin önüne koyan bir anlayışı kurmuştur. Bu yönleriyle, Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımı, Uluslararası İlişkiler in hakim, devletmerkezli ve etnikmerkezci güvenlik anlayışını, siyaseten de güçlendirmiştir. Soğuk Savaş sonrası dönemde de bu yaklaşım, zayıf devletlerin, eninde sonunda güçlü devletlere dönüşmesi gerektiği anlayışını sürdürür. Ayoob, Madun Realizmi adını verdiği bir yaklaşım geliştirerek, devleti ve devlet kurumlarının oluşturulmasını, güvenlik kavramının merkezine daha açık bir şekilde yerleştirir. 47 Sosyolojik Bir Durum Olarak Devlet Zayıflığı 1990 ların ortalarından itibaren, Üçüncü Dünya nın güvenlik sorunlarını, yine devlet oluşumu sürecindeki sorunlara bağlayan, ancak bu sürecin, hem Batı hem de Batı dışı dünya için, Weberyan ideal-tip devletin oluşumu ile özdeşleştirilmesini eleştiren bir yaklaşım ortaya çıkmıştır. Buna göre, güvenlik eşittir güçlü devlet yaklaşımı, bu geniş coğrafyadaki farklılıkları görmemizi engellemekte, toplumsal gerçeklikte karşılığı olmayan, kalıp politikalar üretilmesine neden olmaktadır. Bu kalıp politikaların başında da uluslararası müdahaleler gelmektedir. Bu eleştiriye göre, Üçüncü Dünyada güvenlik yaklaşımının ürettiği bu indirgemeci bakış, büyük güçlerin emperyal nitelikler taşıyan siyasetlerine de, akademik ve entelektüel bir meşruiyet çerçevesi sağlamaktadır. Bu indirgemecilikten kurturmak için, öncelikle Üçüncü Dünya nın devlet oluşumu sorununu, eksiklik/gecikmişlik perspektifinden çıkararak özgünlük/farklılık çerçevesine yerleştirmek gerekir. 48 Ancak bu şekilde bu toplumların gerçek güvenlik sorunları anlaşılabilir. 47 Muhammed Ayoob, Subaltern Realism: International Relations Meets the Third World, içinde Stephanie G. Neumann, der., International Relations Theory and the Third World (New York: Saint Martin s Press, 1998), s ; Ayoob, 2002, s ; Muhammed Ayoob, Security in the Age of Transition: Separating Appeareance from Reality, içinde J. Rosenau ve E. Aydınlı, der., Globalization, Security and the Nation State: Paradigms in Transition (Albany: State University of New York Press, 2005), s Keith Krause, Theorizing Security, State Formation and the Third World in the Post-Cold War, Review of International Studies, Cilt. 24, Sayı. 1, 1998, s. 128; Keith Krause, Insecurity and State Formation in Global Military Order: The Middle Eastern Case, European Journal of International Relations, Cit. 2, Sayı. 3, 1996, s

14 Ö. Kaygusuz Üçüncü Dünya daki devlet oluşumu süreçleri, iki temel nedenden dolayı, Avrupa devletlerinin yaşadığı süreçlerden farklı, ancak bu nedenle de eksik değil, özgündür: 49 Birincisi, bu devletlerin çoğu, zaten savaşların değil, sömürgeci güçlerin dışarıdan dayattıkları antlaşmaların ürünüdür. Bağımsızlık süreçlerinde, bu toplumların farklı kimlik, sınıf ve grupları, birbirleriyle ve emperyal güçlerle mücadelelere girişmişler, birçoğu devlet kurma sürecinin dışında kalmıştır. Bazı örneklerde kimi toplumsal uzlaşmalar oluşsa da, genelde büyük güçlerin tercihleri, zorlamalarla uygulanmıştır. Ortaya çıkan siyasal yapıların çoğunda, devletlerin toplumsal bir tabanı yoktur. Sömürgecilik öncesi siyasal biçimleriyle güçlü süreklilik ilişkilerini koruyan örneklerde bile, devlet oluşumu süreci, dış emperyal baskılar tarafından şekillenmiştir. Bir toplumsal formasyonda ortaya çıkan güvenlik anlayışını ve sorunlarını, devlet oluşumu süreci ile ilişkilendirmek genel olarak doğrudur. 50 Ancak Avrupa da yaşanan siyasal deneyimleri, üstelik tekilleştirerek, tamamen farklı bir siyasal geçmiş ve bağlamdan gelen, başka toplumlar için bir standart olarak tanımlamak yanlıştır. Avrupa deneyimlerinde, devlet/toplum bütünleşmesini sağlayan devletlerarası savaş baskısı, Üçüncü Dünya devletlerinin üzerinde hiç olmamıştır. Ancak bu bir eksiklik değil, devletleşme süreci açısından daha başlangıç itibariyle, varolan bir farklılıktır. Dahası, Üçüncü Dünya devletlerinin her biri, sömürgesizleşme sürecine, o denli farklı tarihsel koşullar altında girmişlerdir ki, bunların devletleşme süreçlerini Avrupa deneyimleri ile paralel düşünmek zaten olanaksızdır. 51 Kendine özgü kurum, gelenek, kural ve değerleri yok edilen bu toplumların, herhangi bir sömürgeleşme deneyimi yaşamamış olan, Avrupa toplumlarının geçirdikleri aşamaları geçirmeleri gerektiğini iddia etmek, oldukça sorunludur. 52 Bu nedenle Üçüncü Dünya devletlerinde zayıflık, verili bir sorun olarak değil, sosyolojik bir durum olarak ele alınmalıdır. İkinci olarak, bu eleştiriye göre de, sömürgeci güçlerin tasarımları olan bu devletleri, uluslararası sistemin eşit üyeleri yapan hukuksal normlar ve siyasal ilkeler, ironik bir şekilde bu devletlerin meşruiyet sorununu daha da pekiştirmiştir. 53 Ancak, bu noktada, Ayoob ve benzeri yazarlardan farklı bir şekilde, 49 Roland Dannreuther, War and Insecurity: Legacies of Northern and Southern State Formation, Review of International Studies, Cilt. 33, Sayı. 2, 2007, s Krause, 1998, s Dannreuther, 2007, s Dannreuther, 2007, s. 318; Krause, 1998, s Krause, 1998, s ; Dannreuther, 2007, s

15 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... zayıflığın dışsal dinamiklerine ve büyük güç siyasetine özel bir vurgu söz konusudur. Bu devletler, sınırları ve kurumlarıyla, büyük güç siyasetinin ürünüdürler ve yine büyük güçlerin denetlediği bir uluslarararası ortamda varolmak zorundadırlar. 54 Peki bu siyasal yapıların devletleşme süreçleri ve güvenlik sorunları, Avrupa deneyimi temel alınmayacaksa, hangi faktörler açısından irdelenmelidir? İlk olarak, bu toplumların sömürge öncesi yapıları ve içinde bulundukları koşullar anlaşılmalıdır. Sömürgeleşme deneyiminin yarattığı tahribat mutlaka irdelenmelidir. Ayrıca, bağımsızlık sürecinde ortaya çıkan yeni toplumsal aktörler, modernleşme sürecinde izlenen yollar ve emperyalizm ve modernleşme baskılarına verilen farklı tepkiler de mutlaka irdelenmelidir. 55 Afrika, Orta Doğu, Orta ve Güney Asya ve Latin Amerika daki farklı siyasal deneyimleri temel alan, bu deneyimlerin ürettiği siyasal ve toplumsal kurum, değer ve ilkeleri tanıyan, yeni bir kavramlar seti üretilmek zorundadır. Bu da, devletmerkezli değil, toplumbilimsel bir bakış açısını gerektirir. Halbuki, Ayoob un temsil ettiği devletmerkezli Üçüncü Dünya Güvenliği anlayışı, devlet güvenliğini savunurken, aslında meşruluğu tartışmalı otoriter seçkinlerin güvenlik anlayışlarını savunmaktadır. Üçüncü Dünya nın güvenlik sorunlarının çözülmesi için tek seçenek, güçlü devletin kurulması haline gelmektedir ki, bu da diğer siyaset seçeneklerini ortadan kaldırmakta, siyaset alanını daraltmaktadır. Krause a göre, bu coğrafyalardaki özgün deneyimlerden beslenebilecek, modern devlet dışındaki siyasal modeller, Batı ve Batı dışındaki federatif seçenekler, bölgeselci ve daha gevşek yönetim seçenekleri mutlaka tartışılmalıdır. 56 Diğer yandan, özellikle içinde bulunduğumuz dönemde bu devletler, küreselleşme baskılarına farklı tepkiler vererek, sadece zayıf devlet kavramıyla açıklanamayacak farklı türlere doğru evrilmişlerdir. Gelişen, başarısız, zayıf, kırılgan devlet, yarı-devlet, rantçı devlet, praetoryen devlet ve küreselleşen devlet gibi birçok farklı devlet tipi tartışılabilir. Her bir devlet tipinde ortaya çıkan güvenlik sorunları, çatışma biçim ve örüntüleri de farklıdır. Örneğin, sömürgesizleşmeden sonra birçok Asya devleti yarı-devletten gerçek devletlere dönüşebilmiştir; ancak Afrika daki çoğu devlet, yarı-devlet olarak kalmış, bazıları tamamen çökmüştür Krause, 1998, s. 131; Dannreuther, 2007, s Ibid., s Krause, 1998, s Dannreuther, 2007, s ; Krause ve Milliken, 2002, s

16 Ö. Kaygusuz Bu eleştirilerle, Batı dünyasının, Batı dışı toplumların güvenlik açmazlarını devletmerkezli bir perspektifle ele almasının ve üretilen politikaların, sorunu daha da derinleştirdiği net bir şekilde görülmektedir. Ayoob ve benzeri yazarların devlet oluşumu-güvenlik analizi, yukarıda değinilen tüm kuramsal sorunlarına rağmen, özellikle 11 Eylül den sonra, Batı söylemlerinin düşünsel kaynağı olmuştur. Tarihsel olarak eksik birer oluşum olan bu devletlerin, ancak dışardan müdahale ile inşa edilebileceği anlayışı, devlet oluşumu süreçlerindeki farklılaşmalar ve özgünlükler yok sayılarak, tekil bir politikaya dönüştürülmüş ve uygulanmaya çalışılmıştır. Zayıf devletin bir veri değil, sosyolojik bir durum olduğunu ortaya koyan bu eleştiri ise, uluslararası müdahaleler ve devlet inşası politikalarının oturduğu çerçevenin ne kadar zayıf olduğunu görmemizi sağlamaktadır. Bu noktada, daha derinlikli bir eleştiriyi ise, güvenlik çalışmalarına postkolonyal tartışmayı taşıyarak, Üçüncü Dünya da güvenliği tamamen farklı bir çerçeveye yerleştiren yazarlar yapmışlardır. 58 Postkolonyal Eleştiri, Toplum Güvenliği ve Küresel Güney in Çatışmaları 1990 lardan itibaren, Güvenlik Çalışmaları nda, Batılı devletin ayrıcalıklı konumunu ve Batı lı akademiyanın epistemik ağırlığını sorgulayan en somut katkıyı, postkolonyal düşünceden etkilenen yazarlar yapmışlardır. Bu yazarlar, (yine) tarihsel sosyoloji, konstrüktivizm, post-yapısalcılık, eleştirel kuram, Marksizm ve uluslararası ekonomi-politik eleştiri gibi birçok perspektif ve kuramdan hem etkilenmişler, hem de onlara katkıda bulunmuşlardır. 59 Sömürgecilikten bu yana Batı yı üstün kılan uluslararası ekonomi-politik ve epistemik düzenin, Üçüncü Dünya yı geri bırakan temel unsur olduğu, Batı ve Batı-dışı dünyanın karşılıklı olarak yapılanması, Batı nın gücünün, ancak Batı-dışı nın 58 Ayoob, devlet-merkezli yaklaşımı nedeniyle postkolonyal eleştirel güvenlik ekolü içinde sayılmamalıdır; ancak, salt Üçüncü Dünya güvenliğini tartıştığı için kimi kaynaklarda bu kategoride değerlendirilmektedir. Bakınız, Buzan ve Hansen, 2009, s ; Peoples ve Vaughan-Williams, 2010, s Postkolonyal güvenlik literatürünün öndegelen yazarları için, bakınız, Roxanne Lynne Doty, Imperial Encounters: The Politics of Representation in North-South Relations (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1996); Jutta Weldes vd., der., Cultures of Insecurity: States, Communities and the Production of Danger (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1999); Arturo Escobar, Encountering Development: The Making and Unmaking of the Third World (Princeton: Princeton University Press, 1995); Caroline Thomas ve Paikiasothy Saravanamuttu, der., Conflict and Consensus in North /South Security (Cambridge: Cambridge University Press, 1989); Sankaran Krishna, Postcolonial Insecurities: India, Sri Lanka and the Question of Nationhood (Minnesota: University of Minnesota Press, 1999); Naeem Inayatullah ve David Blaney, International Relations and the Problem of Difference (New York: Routledge, 2004); L. H. M. Ling, Postcolonial International Relations: Conquest and Desire between Asia and the West (New York: Palgrave, 2002). 42

17 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... zayıflığı ile mümkün olduğu ve güvenliği sağlayacak/sağlanacak yeni, (devlet dışı) özne arayışları, postkolonyal güvenlik eleştirisinin temel argümanlarıdır. Postkolonyal yaklaşım, Üçüncü Dünya terimini, Batı nın toplumsal gerçekliği sabitleştiren, başka toplumlardan yalıtan ve hiyerarşi kuran mantığını yansıtan bir kategorileştirme olarak reddetmekte ve yerine küresel Güney terimini benimsemektedir. Postkolonyal güvenlik eleştirisine göre, Güney devletlerinde güvenliği tehdit altında olan devlet değil, toplumdur. Batı sömürgeciliği küresel Güney de, özellikle Orta Doğu da, modern ülkesel devletleri kurduğundan beri, dış tehditlere karşı güvenliği sağlanacak siyasal toplumun sınırları, çizilen ülkesel sınırlarla çakışmamıştır. 60 Bu çakışmama nedeniyle bu devletler zayıftırlar; ancak bu zayıflık, zaman içinde mutlaka dönüştürülmesi gereken geri bir aşamayı değil, toplumsal bir durumu ifade eder. Postkolonyal bakışa göre, bu zayıflığın kökeninde yatan nedenler, öncelikle bu toplumların tarihsel deneyimleri, açıkça vurgulamak gerekirse sömürge deneyimi, merkeze alınarak irdelenmelidir. Esas sorun, devletin zayıflığı değil, Kimin güvenliği? sorusunun yanıtında ortaya çıkan çatışmadır. Bu çatışmanın gerçek nedeni, bu toplumları modern siyasal biçimlere zorlayan modernleşme ve sömürgesizleştirmeden sonra da devam eden, yeni emperyal müdahale biçimleridir. 61 Postkolonyal yaklaşıma göre de, devlet oluşum sürecindeki farklılık, mevcut çatışma ve güvensizlik biçim ve örüntülerini belirler. Ancak, meseleye devlet tarafından değil, toplum tarafından bakmak gerekir. Toplum güvenliği, sömürge öncesi dönemden beri varolan ve modernleşmeyle dönüşerek yeni nitelikler de kazanan, bölgesel ve yerel kimlik ve aidiyet unsurlarının, modern devletin vatandaşlık çerçevesine girmek istemeyen tüm farklılıkların talep ettiği güvenliktir. Postkolonyal yaklaşım bu çatışmanın, modern/ geleneksel çatışması olarak, dar ve aşağılayıcı bir bakışla tanımlanmasına karşı çıkar. Çünkü modernleşme bu toplumları dönüştürmüş, yeni özneler yaratmıştır. Örneğin, Orta Doğu da, Soğuk Savaş ın ulusal güvenlik mantığına karşı, Batı karşıtlığı temelinde bölgeselci bir güvenlik perspektifi gelişmiştir. Nasır ın Arap milliyetçiliği ve İslamcı hareketlerin bölgeselci güvenlik perspektifleri en güçlü örneklerdir. 62 Bu coğrafyada Kimin güvenliği? sorusuna, egemen devletler, sömürge öncesi ve sonrası toplumsal kimlik ve gruplar, Araplar, müslüman- 60 Steve Niva, Contested Sovereignities and the Post-Colonial Insecurities in the Middle East, içinde Weldes vd., 1999, s Ibid., s Ibid., s

18 Ö. Kaygusuz lar, gayrimüslimler, etnik ve mezhepsel gruplar, yeni muhalif hareketler, kadınlar, çocuklar, alt sınıflar, göçmenler, mülteciler gibi pek çok yanıt vermek mümkündür. Her koşulda, güvenliğin nesnesinin, Batı zorlamaları ve koşullandırmaları dışında tanımlanması gerekir. Bu yeniden tanımlama çabaları da, aşağıda değinilecek postkolonyal yeni özne arayışlarının altyapısını oluşturur. Postkolonyal güvenlik eleştirisinin diğer bir katkısı da şudur: Küresel Güney de devlet, kronik olarak zayıftır; ancak diğer yandan ve daha da önemlisi, zayıf devletin kendisinden çok, söylemi sorundur ların zayıf/başarısız devlet söylemi aslında, 1950 lerin azgelişmişlik söyleminin bir devamıdır. Bu dönemde, Üçüncü Dünya diye adlandırdıkları eski sömürgelerindeki yoksulluğu adeta keşfeden gelişmiş ülkeler, bu toplumların kalkındırılması gerektiğini iddia etmişlerdir. Yoksul ülkeler kalkınmadıkça, gelişmiş dünya için bir tehdit kaynağı olmaya devam edeceklerdir. Kalkınmacılık, yaklaşık kırk yıl boyunca, Batı-dışı toplumların mevcut gerçekliğini, yapı, değer ve kurumlarını yok sayarak, başka bir toplumsal gerçeklik inşa etmeye çalışmış ve başarısız olmuştur. 63 Benzer bir biçimde, 1990 ların zayıf/başarısız devlet söylemi de, bu geniş coğrafyadaki tüm toplumlar için indirgemeci bir söyleme dönüşmüştür. Postkolonyal politik pozisyon, zayıflık ya da başarısızlığın, bu devletlere ve toplumlarına yapıştırılmış kültürel bir yafta haline gelmesine karşı çıkar. Güçlü/zayıf, sömürge/sömürge sonrası, Batı/Batı-dışı ve benzeri kavramsallaştırmalar, bu farklılaşmaların nasıl eşzamanlı olarak oluştuğunu anlamamızı engelleyen kavramsallaştırmalardır. 64 Bu noktada postkolonyal eleştiri post-yapısalcılığın, güvenlik söylemlerinin, nesnel tehditlere değil, öznel yorumlamalara dayandığı saptamasından yararlanır. 65 Buna göre Batı, kendisini güvenliği korunacak olan öncelikli kimlik, Batı dışını ise, güvenliği tehdit eden öteki olarak kurmaktadır. Halbuki, herhangi bir toplumsal ve siyasal bağlamda, devletin içinde ya da küresel ölçekte, özneden bağımsız bir gerçeklik tasavvur edilemez. Gerçek olduğu iddia edilen tehditler, bu tehditlere dair söylemler ve eylemlerle inşa edilirler. 66 Tehdidin ne olduğu değil, bir korku ve hiyerarşi düzeninin nasıl oluştuğunu 63 Escobar, 1998, s Dipesh Chakrabarty, Post-Coloniality and the Artifice of History: Who Speaks for Indian Pasts?, Representations, Cilt. 37,1992, s. 5 ; Rita Abrahamsen, African Studies and the Postcolonial Challenge, African Affairs, Sayı. 102, 2003, s Buzan ve Hansen, 2009, s. 201; Peoples and Vaughan-Williams, 2010, s R. B. J. Walker, The Subject of Security, içinde Krause ve Williams, 1997, s

19 Devlet İnşası ve Küresel Güneyde Güvenlik:... anlamak önemlidir. Güvenlikle ilgili tüm tanım ve yargılar, her zaman bir düşman/ötekini gerektirir. 67 Postkolonyal güvenlik eleştirisine göre, hakim güvenlik söylem ve politikalarında zayıf devlet artık bir ötekidir ve ürettiği tehditler, gelişmiş dünyanın müdahalelerinin meşruiyet zemini ve kendi kimliğinin de ana girdisidir. Soğuk Savaş sonrası dönemdeki tüm Batı müdahaleleri, Üçüncü Dünya nın sürekli çatışma üreten zayıflığına ve bu çatışmaları ancak Batı nın sona erdirebileceği söylemlerine dayandırılarak meşrulaştırılmıştır. 68 Aslında tarih boyunca büyükgüçler, bu müdahaleleri, kendi egemen bütünlüklerini de pekiştiren, ahlaki bir çerçeveye yerleştirmişlerdir. 69 Bu sayede, Üçüncü Dünya nın pek çok kriz ve çatışmasındaki sorumluluklarını örtebilmişlerdir. Burada postkolonyal eleştirinin postyapısalcılıkla ilişkisinin oldukça sorunlu olduğunu bir parantezle belirtmek gerekir. Postkolonyal yazarlar, Foucault, Deleuze ve Lyotard gibi düşünürleri, Batı deneyimini temel almakla ve analizlerini kendi kendini içeren, yalıtılmış bir Batı tasavvuru üzerine kurmakla eleştirirler. 70 Buna rağmen, biopolitika kavramından yararlanırlar. Christine Sylvester, bugünkü küresel siyaset düzeninin, aynı sömürgeci önceli gibi, esas olarak Batılı olmayan beden üzerinde tam siyasal denetimi kurmayı amaçladığını, ırksal ötekileştirmenin, küresel güvenlik ilişkilerinin en önemli dinamiklerinden biri olduğunu vurgulamaktadır. Bugün binlerce Afrikalı, Orta Doğulu, Uzak Doğulu ve Güney Asyalının sürekli ölümle iç içe yaşaması, sıradanlaşmış toplu ölüm ve katliamlar, kimin hayatta kalıp kimin öleceğinin yapısal olarak belirlendiğini ve normalleştirildiğini göstermektedir D. Campbell, Writing Security: United States Foreign Policy and the Politics of Identity (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1992), s , 68-69, lar boyunca Körfez Savaşı, Yugoslavya nın çözülüşü ve Afrika daki iç savaşlara yapılan müdahaleler, postyapısalcı eleştirinin temel konularıydı. Bakınız, Timothy W. Luke, The Discipline of Security Studies and the Codes of Containment: Learning from Kuwait, Alternatives, Cilt. 16, Sayı. 3, 1991, s ; James Der Derian, Antidiplomacy: Spies, Terror, Speed and War (Cambridge: Blackwell, 1992); Lene Hansen, Security as Practice: Discourse Analysis and Bosnian War (New York: Routledge, 2006). 69 Cynthia Weber, Simulating Sovereignty: Intervention, The State and Symbolic Exchange (Cambridge: Cambridge University Press, 1995), s John Hobson, Is Critical Theory Always for the White West and for Western Imperialism? Beyond Westphalian towards A Ppost-Critical IR, Review of International Studies, Cilt. 33, 2007, s Christine Sylvester, Bare Life as A Development/Postcolonial Problematic, Geographical Journal, Cilt. 127, 2006, s. 66; Achille Mbembe, Necropolitics, Public Culture, Cilt. 15, 2003, s

20 Ö. Kaygusuz Postkolonyal eleştiri, bu şekilde Güney devletlerinin güvenliğini, devlet oluşumu çerçevesinden çıkararak, sömürgecili, emperyalizm ve yapısal şiddet çerçevesine yerleştirirken, diğer yandan da, neo-marksist, ekonomi-politik eleştiriden yararlanmaktadır. Güney in yarı-devleti, küresel kapitalist işbölümünün bir sonucudur. Sömürgeleştirmeden itibaren bu işbölümü, bu toplumların kendi toplumsal ve ekonomik evrimlerini kesintiye uğratmış, yerel yapı ve kurumlarını yok etmiş, kaynaklarını kullanmış, onları kendi ekonomik çıkarları doğrultusunda biçimlendirerek, yeni bir bağımlılık düzeninin parçası yapmıştır. 72 Güney in yarı-devleti, bu yapının ortaya çıkmasına neden olan küresel ekonomik süreçler irdelenmeden anlaşılamaz. Sonuç olarak, postkolonyal güvenlik eleştirisine göre, Batı siyasetlerinin düşünsel çerçevesi olan Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımı, Batı-dışı toplumlara dair emperyal temsillerle koşullanmıştır ve ürettiği siyasetler de güvenliğini sağlamak bir yana, mevcut güvensizlikleri daha da derinleştirmektedir. 73 Postkolonyal güvenlik tartışması, böylece gerçek bir Avrupamerkezcilik eleştirisi ortaya koyar. Çünkü, Üçüncü Dünya Güvenliği yaklaşımı, küresel Güney in mevcut dünya düzeni içindeki konumunu sistematik ve bilinçli bir biçimde çarpıtmakta, postkolonyal terimle temsil etmektedir. 74 Hatta, Agathangelou ve Ling e göre, bugünkü dünyanın ulusaşırı olarak yapılanan iktidar ilişkileri, Üçüncü Dünya, Batı gibi kategorileri de anlamsızlaştırmakta, günlük yaşamı ulusaşırı düzlemde militarize etmekte, benlik/öteki ayırımını, mekansız bir güvenlik söylemine dönüştürmektedir. 75 Güvenlik ilişkilerinde de, Batı ve Batı dışının karşılıklı olarak yapılandığını görmek, gerçek bir Avrupamerkezcilik eleştirisinin temel çıkış noktası olmalıdır. Barkawi ve Laffey e göre, gerek küresel Güney de cereyan eden, gerekse Güney den kaynaklandığı iddia edilerek küresel güvenliği (Kuzey in güvenliğini), tehdit ettiği iddia edilen tüm çatışma, savaş, gerilim ve şiddetin kökeninde, Kuzey ve Güney arasında yüzyıllardan beri devam eden mücadele yatmaktadır. 76 Tüm bu şiddet ve sa- 72 Naeem Inayetullah, Beyond the sovereignty Dilemma: Quasi States as Social Constructs, içinde Thomas S. Biersteker ve Cyntia Weber, der., State Sovereignty as Social Construct (Cambridge: Cambridge University Press, 1996), s. 59, Tarak Barkawi ve Mark Laffey, The Post-colonial Moment in Security Studies, Review of International Studies, Cilt. 32, Sayı. 2, 2006, s Tarak Barkawi, On the Pedagogy of Small Wars, International Affairs, Cilt. 80, Sayı. 1, 2004, s Anna L. Agathangelou ve L. H. M. King, Power, Borders, Security, Wealth: Lessons of Violence and Desire from September 11, International Studies Quarterly, Cilt. 48, Sayı. 4, 2004, s. 518, Barkawi ve Laffey, 2006, s

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

5. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-1

5. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-1 5. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-1 Uluslararası İlişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen modern ulus-devletin geleceği tartışmasına geçmeden önce, hepsi temelde Uİ teorileri olmamakla birlikte,

Detaylı

Amerikan Dış Politikası (UI512) Ders Detayları

Amerikan Dış Politikası (UI512) Ders Detayları Amerikan Dış Politikası (UI512) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Amerikan Dış Politikası UI512 Seçmeli 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i - Dersin

Detaylı

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-701 Dış Politika ve Karar Alma Süreçleri

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-701 Dış Politika ve Karar Alma Süreçleri İçerik Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-701 Dış Politika ve Karar Alma Süreçleri 1 3 0 0 3 8 Ön Koşul Derse Kabul Koşulları Dersin Dili Türü Dersin Düzeyi Dersin Amacı İçerik

Detaylı

YBÜ SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Lisans Programı Department of International Relations Undergraduate Curriculum

YBÜ SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Lisans Programı Department of International Relations Undergraduate Curriculum YBÜ SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Lisans Programı Department of International Relations Undergraduate Curriculum INRE First Year/ Fall PSPA101 Siyasete Giriş Introduction to Politics Zorunlu 3 5 PSPA103

Detaylı

Salvador, Guatemala, Kamboçya ve Namibya gibi yerlerde 1990 ların barış anlaşmaları ile ortaya çıkan fırsatları en iyi şekilde kullanabilmek için

Salvador, Guatemala, Kamboçya ve Namibya gibi yerlerde 1990 ların barış anlaşmaları ile ortaya çıkan fırsatları en iyi şekilde kullanabilmek için ÖN SÖZ Barış inşası, Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri Boutros Boutros-Ghali tarafından tekrar çatışmaya dönmeyi önlemek amacıyla barışı sağlamlaştırıp, sürdürülebilir hale getirebilecek çalışmalar

Detaylı

ABD Dış Politikası (IR510) Ders Detayları

ABD Dış Politikası (IR510) Ders Detayları ABD Dış Politikası (IR510) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS ABD Dış Politikası IR510 Seçmeli 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i yok Dersin Dili

Detaylı

6. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-2

6. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-2 6. Hafta: Farklı Devlet Oluşumu Yaklaşımları-2 İktidar Yoğunlaşması Merkezli Yaklaşımlar Tarihsel olarak Avrupa da Orta Çağ sona ererken oluşmaya başlayan ilk merkezi otoritelerin ortaya çıkışı ile ilgili

Detaylı

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji İçerik Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS RI-801 Uluslararası Güvenlik ve Strateji 2 3 0 0 3 8 Ön Koşul Derse Kabul Koşulları Dersin Dili Türü Dersin Düzeyi Dersin Amacı İçerik

Detaylı

ORSAM ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 3 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS 3

ORSAM ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 3 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS 3 KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 3 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS 3 - CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 3 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS

Detaylı

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI

JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI GÜVENLİK VE TERÖRİZM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERSLER VE DAĞILIMLARI 1. ve Terörizm (UGT) Yüksek Lisans (YL) Programında sekiz

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Siyaset Bilimine Giriş PSIR 101 3 3 + 0 3 5. Temel siyasal deyimleri ayırt eder 1,2,3 A,C

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Siyaset Bilimine Giriş PSIR 101 3 3 + 0 3 5. Temel siyasal deyimleri ayırt eder 1,2,3 A,C DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Siyaset Bilimine Giriş PSIR 101 3 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

The Middle East in International Relations: Power, Politic, and Ideology. Fred Halliday, Cambridge Press, 2006, 374 sayfa,

The Middle East in International Relations: Power, Politic, and Ideology. Fred Halliday, Cambridge Press, 2006, 374 sayfa, The Middle East in International Relations: Power, Politic, and Ideology Fred Halliday, Cambridge Press, 2006, 374 sayfa, Hazırlayan: Muharrem EKŞİ Ortadoğu nun Uluslararası İlişkilerinin; devletlerarası

Detaylı

ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ

ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ STRATEJİK VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ Ekonomi, Enerji ve Güvenlik; Yeni Fırsatlar ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel, İstanbul ) Karadeniz - Kafkas coğrafyası, tarih boyunca

Detaylı

Yrd.Doç. Dr. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler Gazi 2001

Yrd.Doç. Dr. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler Gazi 2001 Ünvanı Adı Soyadı Görevi Birimi Bölümü Anabilim Dalı İlgi Alanları Yrd. Doç. Dr. Umut KEDİKLİ Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Uluslararası İlişkiler Uluslararası Hukuk Uluslararası Hukuk, Terörizm,

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

VİZYON BELGESİ (TASLAK)

VİZYON BELGESİ (TASLAK) VİZYON BELGESİ (TASLAK) VİZYON BELGESİ İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI 2016 Devlet Doğasının Değişimi: Güvenliğin Sınırları ( 02-04 Kasım 2016, İstanbul ) Bilindiği üzere ulus-devlet modern bir kavramdır

Detaylı

Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Çalışmaları Bahar 2018 IV. Güvenliğe Eleştirel Yaklaşımlar - II. Aberystwyth ve Paris Ekolleri

Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Çalışmaları Bahar 2018 IV. Güvenliğe Eleştirel Yaklaşımlar - II. Aberystwyth ve Paris Ekolleri Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Çalışmaları Bahar 2018 IV. Güvenliğe Eleştirel Yaklaşımlar - II Aberystwyth ve Paris Ekolleri Aberystwyth Ekolü Aberystwyth Üniversitesi, Galler. En önemli temsilcileri:

Detaylı

5. İİT ÜYESİ ÜLKELER DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU

5. İİT ÜYESİ ÜLKELER DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ - TASLAK ) 5. İİT ÜYESİ ÜLKELER DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU Çeşitlilik İçinde Birlik: Gücün Kaynağı 21-22 Şubat 2014, Bağdat Günümüzde İİT ülkelerinin sosyal, ekonomik ve siyasi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi

Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi Giresun Üniversitesi/Uluslararası İlişkiler Bölümü Adres : İkt.ve İd. Bil. Fak. Uluslararası İlişkiler Bölümü Güre Yerleşkesi Merkez/GİRESUN E-Posta: kemalciftci@hotmail.com

Detaylı

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1

KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 Rapor No: 41, Mart 2011 KARİKATÜRLERİN DİLİNDEN IRAK I ANLAMAK - 1 UNDERSTANDING IRAQ THROUGH CARTOONS Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes mezhepçilik Irak

Detaylı

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ

YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ Yazar : Erdem Denk Yayınevi : Siyasal Kitabevi Baskı : 1. Baskı Kategori : Uluslararası İlişkiler Kapak Tasarımı : Gamze Uçak Kapak

Detaylı

Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları

Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Uluslararası Ekonomi Politik IR502 Seçmeli 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI

EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (18) 2009, 167-171 EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI Yazar : Karen E. Smith Basım : Polity Press, Cambridge, 2008

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Latin Amerika da Toplum ve Siyaset PSIR 453 7-8 3 + 0 3 6

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Latin Amerika da Toplum ve Siyaset PSIR 453 7-8 3 + 0 3 6 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Latin Amerika da Toplum ve Siyaset PSIR 453 7-8 3 + 0 3 6 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Seçmeli Dersin

Detaylı

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Dönemi Zorunlu Dersler Uluslararası İlişkilerde Araştırma

Detaylı

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ

1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... iii KISALTMALAR...xiii TABLOLAR LİSTESİ... xv ŞEKİLLER LİSTESİ... xvii GİRİŞ... 1 1. BÖLÜM ASKERLİKTE ÖZELLEŞTİRMENİN TARİHİ 1.1. ANTİK VE ORTA ÇAĞ... 9 1.1.1. Antik Çağ... 9 1.1.2.

Detaylı

Dış Politika Analizi (IR310) Ders Detayları

Dış Politika Analizi (IR310) Ders Detayları Dış Politika Analizi (IR310) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Dış Politika Analizi IR310 Seçmeli 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i yok Dersin Dili

Detaylı

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1

TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası

SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası STRATEJİK VİZYON BELGESİ SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası Yakın geçmişte yaşanan küresel durgunluklar ve ekonomik krizlerden dünyanın birçok ülkesi ve bölgesi etkilenmiştir. Bu süreçlerde zarar

Detaylı

INTERNATIONAL RELATIONS ACADEMIC YEAR UNDERGRADUATE PROGRAMME FIRST YEAR

INTERNATIONAL RELATIONS ACADEMIC YEAR UNDERGRADUATE PROGRAMME FIRST YEAR INTERNATIONAL RELATIONS UNDERGRADUATE PROGRAMME FIRST YEAR IKT1083.1 İktisat Doç. Dr. Besim Bülent Bali SOS1007.2 Sosyoloji Prof. Dr. Nail Yılmaz ÜA HUK1083.1 Hukukun Temel Kavramları Yrd. Doç. Dr. Gülseven

Detaylı

NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ NAZİLLİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER BÖLÜMÜ(TÜRKÇE) 2016/2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ULU101 Uluslararası İlişkiler (3+0)6 Uluslararası ilişkilerin temel

Detaylı

2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları

2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları 2. Gün: Stratejik Planlamanın Temel Kavramları Virpi Einola-Pekkinen 11.1.2011 1 Strateji Nedir? bir kağıt bir belge bir çalışma planı bir yol bir süreç bir ortak yorumlama ufku? 2 Stratejik Düşünme Nedir?

Detaylı

Yayın ilkeleri, izinler ve abonelik hakkında ayrıntılı bilgi: Web:

Yayın ilkeleri, izinler ve abonelik hakkında ayrıntılı bilgi:   Web: Yayın ilkeleri, izinler ve abonelik hakkında ayrıntılı bilgi: E-mail: bilgi@uidergisi.com.tr Web: www.uidergisi.com.tr KİTAP İNCELEMESİ Burak Gülboy, Mutlak Savaş: Birinci Dünya Savaşı nın Kökenleri Üzerine

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018 DÜŞÜNCE KURULUŞLARI Şubat 2018 Düşünce kuruluşları nedir? Nasıl çalışır? Özellikleri nelerdir? Dünyadaki düşünce kuruluşları Türkiye deki düşünce kuruluşları DÜŞÜNCE KURULUŞLARI NEDİR? DÜŞÜNCE KURULUŞLARI

Detaylı

INTL 101 / SİYASET BİLİMİNE GİRİŞ

INTL 101 / SİYASET BİLİMİNE GİRİŞ INTL 101 / SİYASET BİLİMİNE GİRİŞ Siyaset, siyasal sistemler ve siyaset bilimine ait temel kurum ve kavramlar; öğrencilerin farklı siyasal sistemlerin işleyişlerini anlamalarına yönelik olarak siyaset

Detaylı

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011

2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011 Seri/Sıra No 2000 li Yıllar / 6 Kitabın Adı Türkiye de Dış Politika Editör İbrahim KALIN Yayın Hazırlık Arter Reklam ISBN 978-605-5952-27-3 BBaskı Tarihi Ağustos-2011 Ofset Baskı ve Mücellit Ömür Matbaacılık

Detaylı

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI

YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Bahar Dönemi ZORUNLU DERSLER Uluslararası Ġlişkilerde Araştırma ve Yazma

Detaylı

4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu

4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu BAŞKANIN SONUÇ DEKLARASYONU ( TASLAK ) 4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu Ana teması: İslam İşbirliği Teşkilatı Ülkeleri Arasında Ekonomik Entegrasyon: Beklentiler

Detaylı

Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları

Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Uluslararası Siyasi İktisat IR211 Güz 3 0 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i Yok

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

Dersin İngilizce Adı Dersin Türkçe Adı Kurums al Kredi. Akademik İletişim

Dersin İngilizce Adı Dersin Türkçe Adı Kurums al Kredi. Akademik İletişim MÜFREDAT ADI: Siyaset 2012 Bu program 2012-2013, 2013-2014 ve 2014-2015 akademik yıllarında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin Dersin İngilizce Adı Dersin

Detaylı

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,

Detaylı

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl Z/S T+U Saat Kredi AKTS Çevresel Güvenlik KY/KÇS.602 Bahar Zorunlu Bu ders için ön koşul gerekmemektedir.

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl Z/S T+U Saat Kredi AKTS Çevresel Güvenlik KY/KÇS.602 Bahar Zorunlu Bu ders için ön koşul gerekmemektedir. Ders Planı AKTS Kredileri: 2. Yarıyıl Ders Planı Kodu Ders Z/S T+U Saat Kredi AKTS KY/KÇS.602 Çevresel Güvenlik Zorunlu 3+0 3 15 AKTS Kredisi Toplam 15 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl Z/S T+U Saat Kredi

Detaylı

1980 lerde ve 1990 larda yaşanan siyasi dönüşümler ulusal ve uluslararası güvenlik

1980 lerde ve 1990 larda yaşanan siyasi dönüşümler ulusal ve uluslararası güvenlik 1980 lerde ve 1990 larda yaşanan siyasi dönüşümler ulusal ve uluslararası güvenlik modellerini çarpıcı şekilde etkiledi. Özellikle Soğuk Savaş ın sona ermesinden bu yana akademisyenler güç dengesindeki

Detaylı

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Detaylı

SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ

SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ Bismillairrahmanirrahim 1. Suriye de 20 ayı aşkın bir süredir devam eden kriz ortamı, ülkedeki diğer topluluklar gibi

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI Z ULI5302 ULI5328

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI Z ULI5302 ULI5328 EK: 1/7 SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS PLANLARI ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİLİM DALI / PROGRAMI ULUSLARARASI İLİŞKİLER/ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI I. YARIYIL / GÜZ II. YARIYIL

Detaylı

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN

İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGİN İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI İRAN IN BÖLGESEL FAALİYETLERİ VE GÜÇ UNSURLARI ABDULLAH YEGIN SETA Abdullah YEGİN İstanbul

Detaylı

SİVİL GLOBAL GLOBAL SİVİL DİPLOMASİ İNŞASI PROGRAMI Potansiyelin Keşfi

SİVİL GLOBAL GLOBAL SİVİL DİPLOMASİ İNŞASI PROGRAMI Potansiyelin Keşfi STRATEJİK VİZYON BELGESİ SİVİL GLOBAL 2015-2023-2053 GLOBAL SİVİL DİPLOMASİ İNŞASI PROGRAMI Potansiyelin Keşfi (2015-2023-2053) Globalleşme süreci ülkeleri ekonomik, siyasi ve sosyolojik bakımdan üç temel

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Y. Lisans Uluslararası İlişkiler Orta Doğu Teknik 1995

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Y. Lisans Uluslararası İlişkiler Orta Doğu Teknik 1995 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Özlem Kaygusuz 2. Doğum Tarihi: 07.06.1971. Ünvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

DERS PROFİLİ. POLS 438 Bahar 8 3+0+0 3 6. Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep

DERS PROFİLİ. POLS 438 Bahar 8 3+0+0 3 6. Yrd. Doç. Dr. Ödül Celep DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Türk-Amerikan İlişkileri POLS 438 Bahar 8 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin

Detaylı

Ekonomiye Giriş I Economics I

Ekonomiye Giriş I Economics I MÜFREDAT ADI: Siyaset 2010 Bu program 2010-2011 ve 2011-2012 akademik yıllarında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. Siyaset 2012 müfredatı için tıklayınız Siyaset 2015 müfredatı için tıklayınız

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Medya Çalışmalarında Temel Metinler MES

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Medya Çalışmalarında Temel Metinler MES DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Medya Çalışmalarında Temel Metinler MES 600 2 3 + 0 3 10 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Doktora Zorunlu Dersin

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset 2015 Bu program 2015-2016 akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. Siyaset 2010 müfredatı için tıklayınız Siyaset 2012 müfredatı için tıklayınız

Detaylı

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler 2015 Bu program 2015-2016 akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin Dersin

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016

ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... Şekiller ve Tablolar Listesi... xii 1. BÖLÜM ENTEGRASYON VE ENTEGRASYONUN ETKİLERİ

İÇİNDEKİLER. Önsöz... Şekiller ve Tablolar Listesi... xii 1. BÖLÜM ENTEGRASYON VE ENTEGRASYONUN ETKİLERİ İÇİNDEKİLER Önsöz... Şekiller ve Tablolar Listesi... xii v 1. BÖLÜM ENTEGRASYON VE ENTEGRASYONUN ETKİLERİ 1.EKONOMİK ENTEGRASYONLAR... 1 1.1.Küreselleşme ve Bölgeselleşme... 2 1.1.1. Küreselleşme... 2

Detaylı

Bu program ve akademik yıllarında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program ve akademik yıllarında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler 2010 Bu program 2010-2011 ve 2011-2012 akademik yıllarında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ (Güncelleme: 12 Eylül 2014)

ÖZGEÇMİŞ (Güncelleme: 12 Eylül 2014) 1. Adı Soyadı: Sait YILMAZ 2. Doğum Tarihi: 20.12.1961 3. Ünvanı: Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ (Güncelleme: 12 Eylül 2014) Derece Alan Üniversite Yıl LİSANS İşletme Kara Harp Okulu 1978-1982 YÜKSEK

Detaylı

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır.

Bu program akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. MÜFREDAT ADI: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler 2018 Bu program 2018-2019 akademik yılı ve sonrasında birinci sınıfa başlayan öğrencilere uygulanacaktır. BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL Dersin Dersin

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 112 3 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uluslararası İlişkiler Tarihi II PSIR 2 3 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri PSIR Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar: Kadın Dostu Kentler Projesi İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün ulusal ortağı ve temel paydaşı olduğu Kadın Dostu Kentler Projesi, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu-UNFPA ve Birleşmiş Milletler

Detaylı

Uluslararası İlişkiler Teorisi (UI501) Ders Detayları

Uluslararası İlişkiler Teorisi (UI501) Ders Detayları Uluslararası İlişkiler Teorisi (UI501) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Uluslararası İlişkiler Teorisi UI501 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar İletişim Teknolojileri ve Toplum Dersin Adı İletişim Teknolojileri ve Toplum Düzeyi Lisans Öğretim Elemanı Doçent Dr. Funda Başaran Özdemir Dersin Amaçları Teknolojik gelişmenin getirdiği, başta internet

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ 1. BÖLÜM: DOĞU AFRİKA PANORAMASI: SİYASET-TOPLUM- EKONOMİ-

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ 1. BÖLÜM: DOĞU AFRİKA PANORAMASI: SİYASET-TOPLUM- EKONOMİ- İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ ---------------------------------------------------------------------------------iii 1. BÖLÜM: DOĞU AFRİKA PANORAMASI: SİYASET-TOPLUM- EKONOMİ- Prof. Dr. Ramazan Özey ----------------------------------------

Detaylı

2. Iletisim Adresi : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü,

2. Iletisim Adresi : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, 1. Kisisel Bilgiler (Ad,Soyad) : H. Tülin Öngen (Hoşgör) Doğum yeri ve tarihi: Ankara, 1949 Mezun olduğu okullar: İzmir Kız Lisesi (İzmir, 1964-1967) W. Groves High School (Birmingham, Michigan, A.B.D.

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi

Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi Yrd. Doç. Dr. Kemal Çiftçi Giresun Üniversitesi/Uluslararası İlişkiler Bölümü Adres : İkt.ve İd. Bil. Fak. Uluslararası İlişkiler Bölümü Güre Yerleşkesi Merkez/GİRESUN E-Posta: kemalciftci@hotmail.com

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

DERS PROFİLİ. Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem. Siyasi Değişim ve Modernleşme. POLS 203 Güz Yok.

DERS PROFİLİ. Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem. Siyasi Değişim ve Modernleşme. POLS 203 Güz Yok. DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Siyasi Değişim ve Modernleşme POLS 203 Güz 3 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı

Detaylı

4. ULUSLARARASI ORTA DOĞU KONGRESİ

4. ULUSLARARASI ORTA DOĞU KONGRESİ ( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) 4. ULUSLARARASI ORTA DOĞU KONGRESİ ( 27-29 Nisan 2016, Hatay ) Türkiye nin Arap halklarıyla tarihî, kültürel, sosyal yakınlığı ve bu gelişmelerin doğrudan veya dolaylı etkileri

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Kamu Yönetimi Trakya Üniversitesi 2001

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Kamu Yönetimi Trakya Üniversitesi 2001 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Volkan TATAR 2. Doğum Tarihi : 08.04.1977 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Lisans Kamu Yönetimi Trakya Üniversitesi 2001 Y.Lisans Uluslararası

Detaylı

Kurs Programları Hakkında

Kurs Programları Hakkında Kurs Programları Hakkında Uluslararası ortamda veya uluslararası kuruluşlarda görev yapacak, Askeri eğitim kurumlarında öğrenim görecekler için Türkçe Türkiye de eğitim görecek yabancı personel için İngilizce

Detaylı

ÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER

ÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER ÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER Türkmenistan da Siyasal Rejimin Geleceği: İç ve Dış Dinamikler Açısından Bir Değerlendirme Yazar: Haluk ALKAN Özet: Türkmenistan, çok yönlü özelliklere sahip bir ülkedir. Sahip

Detaylı

Ders Planı - AKTS Kredileri: 2. Yarıyıl Ders Planı Kodu Ders Z/S T+U Saat Kredi AKTS 00 Diplomatik İngilizce V Seçmeli AKTS Kredisi Toplam 5

Ders Planı - AKTS Kredileri: 2. Yarıyıl Ders Planı Kodu Ders Z/S T+U Saat Kredi AKTS 00 Diplomatik İngilizce V Seçmeli AKTS Kredisi Toplam 5 Ders Planı - AKTS Kredileri: 2. Yarıyıl Ders Planı Kodu Ders Z/S T+U Saat Kredi AKTS 00 Diplomatik İngilizce V Seçmeli 3+0 3 5 AKTS Kredisi Toplam 5 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl Z/S T+U Saat Kredi

Detaylı

STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ. Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü

STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ. Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel - İstanbul ) 2. Dünya Savaşı sonunda harap olmuş

Detaylı

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) 6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU İslam Ülkelerinde Çok Boyutlu Güvenlik İnşası ( 06-08 Mart 2015, Serena Hotel - İslamabad ) Güvenlik kavramı durağan değildir.

Detaylı

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup 1- Çalışma ilişkilerinin ve endüstriyel demokrasinin başlangıcı kabul edilen tarih? Cevap: 1879 Fransız ihtilalı 2- Amerika da başlayan işçi işveren ilişkilerinde devletin müdahalesi zorunlu kılan ve kısa

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ 1. Sosyoloji Nedir... 3 2. Sosyolojinin Tanımı ve Konusu... 6 3. Sosyolojinin Temel Kavramları... 9 4. Sosyolojinin Alt Dalları... 14

Detaylı

Siyaset Psikolojisi (KAM 318) Ders Detayları

Siyaset Psikolojisi (KAM 318) Ders Detayları Siyaset Psikolojisi (KAM 318) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Siyaset Psikolojisi KAM 318 Her İkisi 3 0 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili

Detaylı

KAMU POLİTİKASI. Doç. Dr. Nuray E. KESKİN

KAMU POLİTİKASI. Doç. Dr. Nuray E. KESKİN KAMU POLİTİKASI Doç. Dr. Nuray E. KESKİN nekeskin@omu.edu.tr Kamu politikası, kamu hizmetleri ile ilgili toplum taleplerinin ortaya çıkması, bu taleplerin devlete taşınma biçimleri ve siyasal-yönetsel

Detaylı

Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları

Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları Küresel Politikada İnsan Hakları (IR408) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Küresel Politikada İnsan Hakları IR408 Seçmeli 3 0 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

Lisans. Örgün. Türkçe Yok. Yok. Yok

Lisans. Örgün. Türkçe Yok. Yok. Yok Dersin Adı Dersin Kodu DERS ÖĞRETİM LANI Dersin Türü (Zorunlu, Seçmeli) Dersin Seviyesi (Ön Lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Dersin AKTS Kredisi 5 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati Haftalık

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI KURULUŞLAR PSIR 331 5 3 + 0 3 5

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI KURULUŞLAR PSIR 331 5 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI KURULUŞLAR PSIR 331 5 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

DERS PROFİLİ. Uluslararası Örgütler POLS 308 Bahar 6 3+0+0 3 5. Yrd. Doç. Dr. Özlem Kayhan Pusane

DERS PROFİLİ. Uluslararası Örgütler POLS 308 Bahar 6 3+0+0 3 5. Yrd. Doç. Dr. Özlem Kayhan Pusane DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Uluslararası Örgütler POLS 308 Bahar 6 3+0+0 3 5 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin

Detaylı

Uluslararası İlişkilere Giriş PSIR 211 3 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Ön Koşul Dersleri.

Uluslararası İlişkilere Giriş PSIR 211 3 3 + 0 3 5 DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Ön Koşul Dersleri. DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uluslararası İlişkilere Giriş PSIR 211 3 3 + 0 3 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Rus Dış Politikası: Güncel Sorunlar (IR418) Ders Detayları

Rus Dış Politikası: Güncel Sorunlar (IR418) Ders Detayları Rus Dış Politikası: Güncel Sorunlar (IR418) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Rus Dış Politikası: Güncel Sorunlar IR418 Seçmeli 3 0 0 3 5 Ön

Detaylı

İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI 2016 Devlet Doğasının Değişimi: Güvenliğin Sınırları

İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI 2016 Devlet Doğasının Değişimi: Güvenliğin Sınırları - TEBLİĞ ve PANEL ÇAĞRISI - İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI 2016 Devlet Doğasının Değişimi: Güvenliğin Sınırları ( 02-04 Kasım 2016, İstanbul ) Bilindiği üzere ulus-devlet modern bir kavramdır ve Orta Çağ

Detaylı

ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018

ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018 VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI FİLİSTİN ZİRVESİ 2018 Filistin de İsrail Yerleşimi ve Batı Şeria Duvarı ( 13-14 Eylül 2018, İstanbul ) Batı Şeria da İsrail yerleşimi günden güne genişlemekte olup daha önce

Detaylı

IRE1 IRE3 IRE5 IRE7 MONDAY. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ / İşletme Fakültesi H-1 H-2. IRE 3201 Contemporary Political Ideologies. FBA2201 Research Methods

IRE1 IRE3 IRE5 IRE7 MONDAY. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ / İşletme Fakültesi H-1 H-2. IRE 3201 Contemporary Political Ideologies. FBA2201 Research Methods MONDAY FBA1201 Calculus JOSHUA DAVID COWLEY FBA2201 Research Methods IRE 3201 Contemporary Political Ideologies IRE 4201 Turkish Foreign Policy in the Post-Cold War Era MÜGE AKNUR Z-26 FBA1801 Introduction

Detaylı

Doç.Dr. BAHATTİN KARADEMİR

Doç.Dr. BAHATTİN KARADEMİR Doç.Dr. BAHATTİN KARADEMİR ÖZGEÇMİŞ DOSYASI KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yılı : Doğum Yeri : Sabit Telefon : Faks : E-Posta Adresi : Web Adresi : Posta Adresi : 1975 Köln, Almanya. T: 3223387254228 F: 3223387286

Detaylı

TÜRK - ARAP İLİŞKİLERİ ÇOK BOYUTLU GÜVENLİK İNŞASI

TÜRK - ARAP İLİŞKİLERİ ÇOK BOYUTLU GÜVENLİK İNŞASI ( TASLAK VİZYON BELGESİ ) TÜRK - ARAP İLİŞKİLERİ ÇOK BOYUTLU GÜVENLİK İNŞASI ( 2013-2015 ) Türkiye nin Arap halklarıyla tarihî, kültürel, sosyal yakınlığı ve bu gelişmelerin doğrudan veya dolaylı etkileri

Detaylı

İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ

İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ İÇİNDEKİLER EDİTÖR NOTU... İİİ YAZAR LİSTESİ... Xİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ NİN SURİYE KRİZİNDEKİ TUTUMU... 1 Giriş... 1 1. BM Organı Güvenlik Konseyi nin Temel İşlevi ve Karar Alma Sorunu...

Detaylı

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI 1. PROGRAMIN ADI Medya Çalışmaları Doktora Programı 2. LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİNİN GEREKÇESİ İlgili

Detaylı