TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL SERVİSİ BÖLÜM UYUM EĞİTİMİ REHBERİ. Eğitim Koordinatörlüğü

Transkript

1 TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL SERVİSİ BÖLÜM UYUM EĞİTİMİ REHBERİ Eğitim Koordinatörlüğü

2 İÇİNDEKİLER 1. ÖNSÖZ 2 BÖLÜM YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARI 3 BÖLÜMÜN FAALİYETLERİ VE İŞLEYİŞİ 4 BÖLÜMÜN FİZİKİ YAPISI 5 ÇALIŞANLARIN MESLEKİ KATEGORİLERİNE GÖRE GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI 6 BÖLÜM İLE İLGİLİ YAZILI DÜZENLEMELER 7 HİZMET KALİTE STANDARTLARI 8 ÇALIŞACAĞI BÖLÜM İLE İLGİLİ EĞİTİM a) Yüksek ateşli erişkin hastalarda hemşirelik bakımı b) Girişimler c) Ex olan hastaya hemşirelik yaklaşımı d) Yüksek seviye dezenfektan kullanımı e) Aşı kayıtları

3 ÖNSÖZ Sağlık hizmetlerinin kaliteli sunulması, kaliteli bilgi ve deneyimle gerçekleşmektedir. Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi kuruluşundan bu yana kaliteli hizmeti önemsemiş ve Sağlık Bakanlığının Hizmet Kalite Standartlarını uygulamaya çaba göstermiştir. Her alanda yenilenen eğitim çalışmalarıyla, personel verimi en üst düzeyde tutulmaya çalışılmaktadır. Sağlık kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğini olumsuz etkileyebilecek pek çok faktör bulunmaktadır. Sağlık kuruluşlarının süreçlerdeki basit hataları hastaya zarar verecek şekilde ortaya çıkmasını engelleyecek yeni tasarımlar yapmaları ve hataların hastaya ulaşmadan önce tespit edilmesini ve düzeltilmesini sağlayacak önlemleri almaları gerekmektedir. Bilinmelidir ki yapılan küçük hatalar zamanla alışkanlık haline gelmekte ve hizmet kalitesini düşürmektedir. Ayrıca çağımızda hasta bakım hizmetleri ile ilgili yeni bilgiler üretilmekte ve anlayışlar geliştirilmektedir. Bu ve benzeri sebepler sürekli eğitimi kaçınılmaz kılmaktadır. Hizmet kalitesini önemseyen ve gereğini yapma hassasiyetini sürekli olarak taşıyan hastanemiz tarafından düzenlenen bu rehber kaliteli hizmet verme adına çalışmaya yeni başlayacak olan hastane personelimizin uyumunu sağlamak için hazırlanmıştır. Sağlık hizmetinin odak noktası insandır ve sunulan hizmetlerde gerek hasta ve yakınlarının gerekse çalışanların memnuniyeti esastır. Bu ilke idaresiyle birlikte tüm çalışanlarımızın ilke edineceği temel koşuldur. Başarı dileklerimizle.

4 MİSYONUMUZ Sağlık hizmetinde insan odaklı, güvenilir, çevreye duyarlı, hasta güvenliğini ve hastaların sosyal değer yargılarını önemseyen, personelinin çalışma koşulları ile ilgili taleplerini göz önünde tutan, yenilikçi ve sürekli kendini geliştiren yönetim anlayışını kurum kültürü haline dönüştürmektir. VİZYONUMUZ Sunduğumuz Sağlık Hizmeti Standartlarının yükseltilmesi için, tecrübeli ve uzman eğitim kadromuzla, tıbbi ve teknolojik gelişmeleri takip ederek, elde ettiğimiz bilgi ve deneyimlerimizi, hastalarımızın ve çalışanlarımızın hizmetine sunarak, bilimsel çalışmalarla bölgemizin referans hastanesi olmaktır. POLİTİKAMIZ Sağlık Bakanlığı mevzuatları doğrultusunda Hizmet Kalite Standartlarının şartlarına uyarak etkinlik ve verimliliğin sürekli olmasını sağlamak Çalışan memnuniyetini göz önüne alarak hastaların ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak Kaynaklarımızı en iyi şekilde kullanarak güler yüzlü, yetenekli, bilgili ve deneyimli ekiplerimizle güvenilir sağlık hizmeti vermek Sosyal dayanışma sağlanarak, temiz, güvenli, düzenli ve katılımcı bir çalışma ortamı sağlamak Birimler arasında koordinasyonu sağlamak, personelimizin gelişmesini sürekli kılmak ve motivasyonunu artırmak amacıyla eğitimler düzenlemek. Değişime açık olmak ve sürekli kendimizi geliştirmek.

5 BÖLÜM YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARI Sorumlu Hekim Hekimler Uzm. Dr. Gökhan ÖNER Doç. Dr. Yusuf YÜRÜMEZ Yrd. Doç. Dr. Murat YÜCEL Uzm. Dr. Şebnem KILIÇ Uzm. Dr. Egemen KÜÇÜK Uzm. Dr. Nuray ASLAN Ast. Dr. Aynur ACAR Ast. Dr. Atilla BEŞTEMİR Ast. Dr. Yasemin YILDIZ Ast. Dr. Abidin KARAASLAN Ast. Dr. Fatma Duran MEMİŞ Ast. Dr. Ümit Fikret ONUR Ast. Dr. Mustafa DEMİRÇAR Ast. Dr. Zeynep Münteha POLAT Prt. Dr. Deniz ÖZOD Prt. Dr. Tolunay Banu BUDAK Prt. Dr. Nurettin KAYKAÇ Ast. Dr. Özgür Deniz SADİOĞLU Ast. Dr. Özgür BAYINDIR Ast. Dr. Muzstafa Ercan GÜNER Ast. Dr. Hakan AKSOYDAN Ast. Dr. Murat GEZİCİ Ast. Dr. Halil İlker YENÇİLEK Prt. Dr. Aybüke GÜNALP Prt. Dr. Mehmet ALAÇAM Prt. Dr. Rahmet AKBAŞ Prt. Dr. Metin ÇAR Prt. Dr. Büşra Sultan SOYDAN Prt. Dr. Nuray ÖZTÜRK Prt. Dr. Cihat Murat ALINCA Prt. Dr. Baki ÇANKIRAN Prt. Dr. Burak IŞIK Prt. Dr. İsmail İNAN

6 Sorumlu Hemşire Aysel OKUR Hemşireler Durdiya Necip İSMAİL Yakup GÖK Abdullah GENÇ İrfan ÖZDEMİR Fatma ÇELİK Sefa DAVUTER Cansel GENÇ Fatih ÖRNEK Serpil SEZER Melike TATAR Seda KARAOSMANOĞLU Handan BAKIRTAŞ Taner BİLGİN Hande URUK Süleyman ÖZÇELİK Belkıs Tuğba ÖZBOSTAN Ayşe BAYTAR Serkan ATASOY Latife BAY Meral DÖNER Suat SOY Hüseyin DEMİR Nuriye CAN Selçuk GÜR Gülsün MERCAN Bilgen ŞANAL Ebru BİNAY Erman ŞEKER Sevgi ZEYBEK Muhammet Can KARA Yasin BİLGİN Serpil YEŞİLBAŞ Bilal ATEŞ Fadime TÜRKMEN Canan BEYHAN Sevgi ÖZDEMİR Sağlık Memuru Bedrettin GÜNDOĞDU Mahmut SERDAR Fahri ÇAMURCAN Hasan DURGUT Mustafa ÖZTÜRK Betül GÜNEŞ Halil NACAR Osman BAYRAKTAR İsmet BAHAR Bülent GÜNGÖR Ayhan DURMUŞKAYA Murat YEKTA Mustafa Kadir KAYA Atanur İLHAN Vural SEÇKİN Timur ÇAKMAK Ayhan GEDİKLİ İbrahim YAVUZ Mahmut TOPAL Uğur YETKİN Selim KARABIYIK Ali DUMANLI

7 Tıbbi Sekreter Hilal Sarı Emine Erdem Merve Sayar Uğur Erol Nur Ateş Erhan Turan Nimet Kılıç Asiye Demir Sevilay Koca Elif Savaş Mürüvet Yazıcı Fatih Şen Reyhan Aydoğan Gökhan Zor Emine Akyıldız Hüseyin Ay Burcu Daldal İmran Darcan Gülpembe Kaya Nagihan Yetgin Elvan Yılmaz Temizlik Personeli Halit Baş Sabri Çakmak Ömer Demir İsmail Özsipahi Hüseyin Demir Murat Şahin Veli Nalçak Atilla İğneci Süleyman Örgen Erkan Bodur Abdullah Atalay İrfan Karayel Metin Suda Tuncay Tunç Nurettin Yeşil Ceyhun Genç Yaşar Kurt Selma Oğurcan Zeliha Bostancı Nizamettinvarol Süleyman Yıldız

8 BÖLÜMÜN FAALİYETLERİ VE İŞLEYİŞİ Mesai saatleri 08-17, 16-08, şeklindedir. İmza sabah gelen için 08:00 da-akşam gelen için 16:00 da biter,sabah çıkan için 08:00 da,akşam çıkan için 16:45 te başlar. Nöbet teslimi sabah saat 08, akşam 16 dır. Nöbeti teslim alacak hemşirelerin hepsi geldiğinde nöbet teslim edilir. 16 da teslim eden ekip 16:45 e kadar bölümü düzeltip eksik giderir. Bölüm boş bırakılmaz. Her bölümün malzeme sorumlusu ayrıdır. Malzeme sorumlu listesi her ay başında belirlenir. Nöbetten çıkan ekip ilaç ve malzemeyi sayar, kulanılan ilaç ve sarf malzemelerini tamamlayıp nöbet teslim eder. Şeker stiği kodu kutu üzerindedir. Stik glikometreye takıldığında çıkan sayı ile kutu üzerindeki kod aynı olmalıdır. Eğer aynı değilse C ve M tuşları ile ayarlanmalıdır. Stik azaldığında diğer kutu ile birleştirilmemelidir. Çünkü kutu üzerindeki kodlar değişebilir. Eğer kodsuz kullanılıyorsa bu geçerli değildir. Her bölümde tıbbi atık kovaları bulunur. İğne uçları, lanset,kırık ampul gibi delici kesici aletler küçük sarı kutulara (kesici delici alet kutusu) atılır. Piller acil deposunda bulunan pil atık kutusuna atılır. Nöbet listesi ile ilgili istekler ayın 20 sine kadar yapılır. 20 sinden sonra nöbet listesi yapılacağı için istekler kabul edilmez. (Acil durum dışında) Acil sorumlu hemşiresinin haberi olmadan hemşire kendi arasında nöbet değiştiremez. Nöbet değişimleri mesai saati içindeki izinler sorumlu hemşirenin bilgisi dahilin de yapılır. Nöbet değiştirirken nöbet değişim formu doldurulur. Mesai saati içindeki izinler için saatlik izin formu doldurulur. Mesai saati içerisinde ihtiyaç gidermek, ekip arkadaşların bilgisi dahilin de çalıştığı bölümdeki ekibi ile,işleri aksatmadan olur. Mesai saatleri içinde uyumak kesinlikle yasaktır. Malzemelerin yeri acil durumlar dışında değiştirilmez,eğer değiştirilirse işlem bitince yerine konur. Hasta ex olunca ayak baş parmağına kimliğini gösteren kart takılarak morga gönderilir. Kart üzerini hemşire doldurur. İlaç zayi olduğunda Narkotik ilaç imha-zayi formu, ilaç zayi formu doldurulur. Bu form sekreterde bulunur. Herhangi konuda tutanak tutulacağı zaman tutanak formu doldurulur. Bu form sekreterde bulunur. Dışardan bağış ilaç geldiğinde sorumlu hemşireyle görüşülmeden kabul edilmez. Formlar üzerinde değişiklik yapılmaz. Özellikle bölüm stok seviyeleri sorumludan habersiz değiştirilmez. Bölüm stok seviyeleri yetersiz olduğu zaman sorumluya bildirilir. Oksijen kaplarına musluk suyu konmaz,distile su konur. Distile su depodadır.

9 Personel kimlik kartı takılır. Buzdolabı ve oda sıcaklık nem kaydınıi malzeme sorumlusu yapar. ilaçlar ve sarf hasta bazlı acil eczanesinden müşahade ile alınır. Müşahadeler biriktirilir ve ilaçlar toplu alınır.acil ilaç ve yatışlarda toplu alım beklenmez. Narkotik ilaç sarı, kımızı da acil durum için vardır. Diğer durumlarda eczaneden orderla barkotla gidip kayıt yapılıp alınır.bölümdekini kullanırsa yerine tekrar koyar.resüsitasyonda ise hastaya kullanır,sonra kaydını yapar ve tamamlar. Travma ve yeşil narkotiği direk eczaneden barkot ve orderla alıp eczane narkotik defterine ilaç, sayısı,alan hemşire, yaptıran dr ad soyadı kaydedilir. Acil serviste (24 saatlik mesaide)toplam sorumlu hemşire ile birlikte 10 hemşire,5 doktor,5 sekreter, 5 temizlik personeli çalışır. BÖLÜMÜN FİZİKİ YAPISI Servisimiz hastanenin giriş katında yer almaktadır ve 2 hasta giriş kapısı vardır.biri ayaktan hastaların diğeri ambulansın girdiği kapıdır. Bölümümüz; triyaj, enjeksiyon odası, resüsitasyon odası, kırmızı oda, dahili muayene odası, yeşil oda, travma muayene odası, cerrahi müdahale, tomografi,röntgen, 1 doktor odası, 1 hemşire odası, 1 sağlık memuru odası 1sekreter-arşiv odası Uzm.Dr., Doç.Dr., Nöbetçi Şef, İdari Sorumlu Dr. Odası, Eğitim odası Engellİ ve normal wcler Eczane Bekleme salonundan oluşmaktadır.

10 BÖLÜMLERİN TANITIMI Acil Servis: Triyaj, enjeksiyon odası, resüsitasyon odası, dahili muayene odası, kırmızı oda, yeşil oda, travma muayene odası, cerrahi müdahale, tetkiklerin yapıldığı birimlerden oluşmaktadır. Triyaj ve Enjeksiyon Odası: Ayaktan gelen hastanın anamnezi alınır. Durumuna göre yeşil oda, travma yada dahili muayene odasına (sarı oda) yönlendirilir. Reçetesi olan hastanın enjeksiyonu yapılır. Yeşil Oda: Ayaktan gelen hasta burada muayene edilir. Genel muayenesi ve tedavisi bu odada yapılır. Resüsitasyon Odası: CPR bu odada yapılır. Dahili Muayene Odası: Sedye, tekerlekli sandalye ile yada ayaktan gelen, tansiyon, şeker, kardiyak problemi olan, koah gibi tanısı olan hastalar bu odaya alınır, muayenesi yapılır ve sarı oda gözlemine yada kırmızı oda gözlemine alınır. Kırmızı Oda: İlaç-serum takılan, müşahade altında tutulması gereken, nebul tedavisi alan, kontrol tahlil bekleyen vb. Hastalar gözlem servisine alınır. Travma Odası: Düşme, yanık, ısırılma, darp, trafik kazası vb. nedenlerle gelen hastalar bu odaya alınır. Cerrahi Müdahale: Sütür, alçı, pansuman bu kabinlerde yapılır. Acilde muayene edilen hastaların filmleri acil servisde bulunan birimlerde ( röntgen, tomografi ) çekilir. Kan ve idrar tahlili hasta muayene olduğu birimde alınır ve hastanın tahlilleri, laboratuvara personel tarafından pnömatik ile gönderilir. Sonuçlar danışma bölümünden alınır. Triyaj Odası: 1. Acile gelen hastanın ilk başvurduğu odadır. 2. Hemşire hastanın şikayetini dinler, vitallerini alır ve muayene olacağı birime yönlendirmeyi yapar.

11 Enjeksiyon Odası: 1. Reçetesi olmayan hastanın enjeksiyonu yapılmaz. Eğer hekim yapılsın derse enjeksiyon defterine hekim kaşesi ve imzası attırılır. 2. Allerji yapabilecek özellikle penisilin türevi enjeksiyon yapılırsa hasta 15dk gözlenir,sonra gönderilir. 3. Hastaya enjeksiyon yapılmadan önce herhangibir alerjisinin olup olmadığı sorulur.varsa hekime bildirilir,hekim istemine göre enjeksiyon yapılır saat enjeksiyon yapılır.24 te enjeksiyon odası kapanınca yeşil oda hemşiresi enjeksiyonu yapar. Yeşil Oda: 1. Bölüm teslim alındığında bölümdeki eksik malzemeler tamamlanır,bölüm düzenlenir. 2. Malzeme sorumlusu malzemeleri birebir kontrol ederek teslim eder,arızalı+kırık olan varsa servis sorumlusuna bildirir. 3. Gelen ilaç,malzeme ilaç malzeme takip formuna işaretlenir. 4. Hastanın genel durumuna göre ateş,tansiyon, kan şekeri,saturasyon hekim istemi beklenmeden ölçülür,hekim bilgilendirilir,sekretere defter kaydı yaptırılır. 5. Gözlem kağıdı çıkan,yatışı yapılan hastaya hasta tanıtım bilekliği takılır. Alerjisi varsa kırmızı bileklik takılır.tedavisi yeşil odada yapılır. 6. Yapılan her tedavi ve hasta ile ilgili işlem sekretere kayıt yaptırılır. 7. Yapılan her tedavinin yanına tedaviyi yapan hemşire parafını atar,saati yazar. 8. Gözlem kağıdına order sadece hekim tarafından yazılır.gözlem kağıdı kaşeli ve imzalı olur. 9. Odadanın sıcaklık ve nem kaydını malzeme sorumlusu yapar..oda sıcaklığı 25 derecenin altında tutulur. Resüsitasyon Odası: 1. Bölüm teslim alındığında bölümdeki eksik malzemeler tamamlanır,bölüm düzenlenir. 2. Malzeme sorumlusu malzemeleri birebir kontrol ederek teslim eder,arızalı+kırık olan varsa servis sorumlusuna bildirir. 3. Gelen ilaç,malzeme ilaç malzeme takip formuna işaretlenir. 4. Hastalar gözlem kağıdı ile birlikte birebir teslim edilir. 5. Gözlem kağıdı çıkan,yatışı yapılan hastaya hasta tanıtım bilekliği takılır. Alerjisi varsa kırmızı bileklik takılır. 6. Hastanın genel durumuna göre ateş,tansiyon kan şekeri,saturasyon hekim istemi beklenmeden ölçülür,damaryolu açılır,hekim bilgilendirilir,sekretere defter kaydı yaptırılır. 7. Resüsitasyonda yapılan bütün tedaviler gözleme yazdırılıp sekretere verilip kayıt ettirildikten sonra hastanın gideceği bölüme transferi sağlanır. 8. Yatış yapılan hastanın servise teslimi için hemşire teslim formu doldurulur.

12 9. Yoğun bakıma yatışı yapılan hastanın transferi hemşire eşliğinde yapılır ve hemşire tarafından doldurulan hasta teslim formu ile birlikte teslim edilir. 10. Resüsitasyon gelmişse sarı odada çalışan resüsitasyon hemşiresi resüsitasyona geçer. Gündüz sarıdan 1 kişi yardıma geçer,gece kırmızı odadaki res. 2.kişi geçer. 11. Yapılan her tedavinin yanına tedaviyi yapan hemşire parafını atar. 12. Gözlem kağıdına order sadece hekim tarafından yazılır.gözlem kağıdı kaşeli ve imzalı olur. 13. Narkotik ilaç sayımları barkot ile birlikte kontrol edilip birebir teslim edilip teslim alınır. Teslim alan hemşire narkotik ilaç defterinde mesaisinin başladığı yere ad,soyad,tarih,mesai saatini yazar.16:00 da teslim ederken kutuda kalan sayıyı yazar,08:00 da teslim ederken kutuda kalan sayıyı yazar, imza atar.kullanılan sayıyı eczaneden tamamlayıp teslim eder.ayrıca sarı ve kırmızı odadaki narkotik sayısını deftere yazar. 14. Narkotik ilaç dolabı kilitli tutulur ve anahtar resüsitasyondan sorumlu hemşirede olur. 15. Hastaya enjeksiyon yapılmadan önce herhangibir alerjisinin olup olmadığı sorulur.varsa hekime bildirilir,hekim istemine göre enjeksiyon yapılır. 16. Resüsitasyon ekibi yeterli sayıda değilse resüsitasyon kapısındaki zile basılır.zil sarı oda deskinde çalar.sarı odadan destek ekip resüsitasyona gider. 17. Buzdolabının derecesi 2-8 derece arasında olur.oda sıcaklığı 25 derecenin altında tutulur. Sabah akşam buzdolabı ve oda sıcaklığı sıcaklık ve nem izlem formuna kayıt edilir.sıcaklık yüksek veya düşükse sorumluya iletilir.buzdolabı kapağı kapalı tutulur,ve içinde gıda maddeleri vb. bulundurulmaz. Sarı Oda: 1. Bölüm teslim alındığında bölümdeki eksik malzemeler tamamlanır,bölüm düzenlenir. 2. Malzeme sorumlusu malzemeleri birebir kontrol ederek teslim eder,arızalı+kırık olan varsa servis sorumlusuna bildirir. 3. Gelen ilaç,malzeme ilaç malzeme takip formuna işaretlenir. 4. Hastanın genel durumuna göre ateş,tansiyon, kan şekeri,saturasyon hekim istemi beklenmeden ölçülür,hekim bilgilendirilir,sekretere defter kaydı yaptırılır. 5. Sedyede ve tekerlekli sandalyedeki hastanın damaryolu açılır ve kanları alınır. 6. Gözlem kağıdı çıkan,yatışı yapılan hastaya hasta tanıtım bilekliği takılır. Alerjisi varsa kırmızı bileklik takılır. 7. Yatışı olacak hastanın damaryolu açılır. 8. Yatış yapılan hastanın servise teslimi için hemşire teslim formu doldurulur. 9. Yoğun bakıma yatışı yapılan hastanın transferi hemşire eşliğinde yapılır ve hemşire tarafından doldurulan hasta teslim formu ile birlikte teslim edilir. 10. Gözleme giden hastanın damar yolu açılır, kan alınır EKG istenmişse çekilir. 11. Yapılan her tedavi ve hasta ile ilgili işlem sekretere kayıt yaptırılır. 12. Yapılan her tedavinin yanına tedaviyi yapan hemşire parafını atar. 13. Gözlem kağıdına order sadece hekim tarafından yazılır.gözlem kağıdı kaşeli ve imzalı olur.

13 14. Hastaya enjeksiyon yapılmadan önce herhangibir alerjisinin olup olmadığı sorulur.varsa hekime bildirilir,hekim istemine göre enjeksiyon yapılır. 15. Narkotik ilaç dolabı kilitli tutulur ve anahtar malzemeden sorumlu hemşirede olur. 16. Odadanın sıcaklık ve nem kaydını malzeme sorumlusu yapar..oda sıcaklığı 25 derecenin altında tutulur. Kırmızı Oda: 1. Bölüm teslim alındığında bölümdeki eksik malzemeler tamamlanır,bölüm düzenlenir. 2. Malzeme sorumlusu malzemeleri birebir kontrol ederek teslim eder,arızalı+kırık olan varsa servis sorumlusuna bildirir. 3. Gelen ilaç,malzeme ilaç malzeme takip formuna işaretlenir. 4. Gözlem kağıdı çıkan,yatışı yapılan hastaya hasta tanıtım bilekliği takılır.alerjisi varsa kırmızı bileklik takılır. 5. Yatışı olacak hastanın damaryolu açılır. 6. Yatış yapılan hastanın servise teslimi için hemşire teslim formu doldurulur. 7. Yoğun bakıma yatışı yapılan hastanın transferi hemşire eşliğinde yapılır ve hemşire tarafından doldurulan hasta teslim formu ile birlikte teslim edilir. 8. Yapılan her tedavi ve hasta ile ilgili işlem sekretere kayıt yaptırılır. 9. Yapılan her tedavinin yanına tedaviyi yapan hemşire parafını atar. 10. Gözlem kağıdına order sadece hekim tarafından yazılır.gözlem kağıdı kaşeli ve imzalı olur. 11. Hastaya enjeksiyon yapılmadan önce herhangibir alerjisinin olup olmadığı sorulur.varsa hekime bildirilir,hekim istemine göre enjeksiyon yapılır. 12. Buzdolabının derecesi 2-8 derece arasında olur.oda sıcaklığı 25 derecenin altında tutulur. Sabah akşam buzdolabı ve oda sıcaklığı sıcaklık ve nem izlem formuna kayıt edilir.sıcaklık yüksek veya düşükse sorumluya iletilir.buzdolabı kapağı kapalı tutulur,ve içinde gıda maddeleri vb. bulundurulmaz. 13. Hekim vizit gezerken hemşirede bulunur. 14. Telefonla order alınmaz.gözlem kağıdı hekime gönderilir ve istemi yazılı order etmesi sağlanır. 15. Narkotik ilaç dolabı kilitli tutulur ve anahtar malzemeden sorumlu hemşirede olur. 16. Sarı odadan hasta damaryolu açılmış kanları alınmış ekg çekilmiş olarak gelir. Travma: 1. Bölüm teslim alındığında bölümdeki eksik malzemeler tamamlanır,bölüm düzenlenir. 2. Malzeme sorumlusu malzemeleri birebir kontrol ederek teslim eder,arızalı+kırık olan varsa servis sorumlusuna bildirir. 3. Gelen ilaç,malzeme ilaç malzeme takip formuna işaretlenir. 4. Hastanın genel durumuna göre ateş,tansiyon,kan şekeri,saturasyon hekim istemi beklenmeden ölçülür,hekim bilgilendirilir,sekretere defter kaydı yaptırılır.

14 5. Hastanın damaryolu açılır ve kanları alınır. 6. Gözlem kağıdı çıkan,yatışı yapılan hastaya hasta tanıtım bilekliği takılır. Alerjisi varsa kırmızı bileklik takılır. 7. Yatışı olacak hastanın damaryolu açılır. 8. Yatış yapılan hastanın servise teslimi için hemşire teslim formu doldurulur. 9. Yoğun bakıma yatışı yapılan hastanın transferi hemşire eşliğinde yapılır ve hemşire tarafından doldurulan hasta teslim formu ile birlikte teslim edilir. 10. Gözleme giden hastanın damar yolu açılır, kan alınır EKG istenmişse çekilir. 11. Yapılan her tedavi ve hasta ile ilgili işlem sekretere kayıt yaptırılır. 12. Yapılan her tedavinin yanına tedaviyi yapan hemşire parafını atar. 13. Gözlem kağıdına order sadece hekim tarafından yazılır.gözlem kağıdı kaşeli ve imzalı olur. 14. Bütün kullanılan aşılar bilgisayar üzerinden günlük kontrol edilir. 15. Buzdolabının derecesi 2-8 derece arasında olur.oda sıcaklığı 25 derecenin altında tutulur. Sabah akşam buzdolabı ve oda sıcaklığı sıcaklık ve nem izlem formuna kayıt edilir.sıcaklık yüksek veya düşükse sorumluya iletilir.buzdolabı kapağı kapalı tutulur,ve içinde gıda maddeleri vb. bulundurulmaz. 16. Hastaya enjeksiyon yapılmadan önce herhangibir alerjisinin olup olmadığı sorulur.varsa hekime bildirilir,hekim istemine göre enjeksiyon yapılır. Cerrahi Müdahale: 1. Travmaya gelen hastaların orderına göre sütür,pansuman,alçı,ateli yapılır 2. İşlem yapılan hastanın kayıtları travma sekreteri tarafından kaydedilir. 3. Hastanın durumu kritik ise bu işlemler resüsitasyon odasında yapılır. YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ Servis Şef ve Uzmanlarının Görev ve Yetkileri : Madde 114 Servis şef ve uzmanları: a) Servislere kabul edilen hastaları uzmanlıkları çerçevesinde muayene ve tedavi eder. Kendi servisinin polikliniğini yaparlar. Ayrıca çeşitli uzmanlık dalları bulunmayan küçük yataklı tedavi kurumlarında Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun hükümleri çerçevesinde diğer uzmanlık şubelerine ait hastaları da muayene ve tedavi etmekle yükümlüdür. Ancak ilk tedaviden sonra mutlaka ilgili dal uzmanının görmesi gereken vakaları, gereği yapılmak üzere baştabibe bildirir. Şef ve uzmanlar, hasta müşahade ve tabelalarının düzenli ve usulüne uygun olarak yazılmasından sorumludurlar. b) Her ne zaman olursa olsun şubelerinde çıkan önemli ve acil vakalar nedeniyle kurumca

15 kendilerine yapılan davete gelmek ve gereken muayene ve tedaviyi yapmakla yükümlüdürler. Herhangi bir hasta hakkında konsültasyon için diğer şubelerden gelen davetleri kabul ve görüşlerini bildirmek zorundadırlar. Aynı şubeden birçok uzman bulunan kurumlarda bu çeşit hizmetler baştabibin düzenleyeceği sıraya göre nöbetleşe yapılır. c) Poliklinik ve servislerinde ihbarı mecbur bir bulaşıcı hastalık görüldüğünde, ihbar vesikasıyle durumu baştabibe bildirirler. d) Orijinal çalışmalara esas teşkil edebilecek nadir vakalara rastladıkça, hastane bilimsel konseyine sunulmak üzere bütün belgeleri ile beraber baştabibe verirler. Servis şef ve uzmanları, servis istatistiklerinin düzenlenmesi ve zamanında idareye verilmesi ile servis protokol defterinin usulüne uygun olarak tutulmasından sorumludurlar. e) Kurum içinde yapılacak ameliyatlarda; 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun aşağıda belirtilen 70. maddesine uymaları zorunludur. (Tabipler, diştabipleri ve dişçiler yapacakları her nev i ameliye için hastanın, hasta küçük veya tahtı hacirde ise veli veya vasisinin evvelemirde muvafakıtını alırlar. Büyük ameliyei cerrahiyeler için bu muvafakatın tahriri olması lazımdır. Veli veya vasisi olmadığı veya bulunmadığı veya üzerinde ameliyat yapılacak şahıs ifadeye muktedir olmadığı takdirde muvafakat şart değildir.) Ameliyatı yapan uzman, ameliyatın sonunda yaptığı ameliyatı ameliyat kayıt defterine kaydeder (Ek 52 Form 11) f) Poliklinik ve servislerde geçen önemli fenni ve idari vakaları baştabibe bildirirler. g) Servislerine lüzumlu alet, ilaç ve sıhhi malzeme için örneğine uygun birer istek belgesi (Ek 37 Form 88) düzenleyerek baştabibe havale ettirdikten sonra bunların cinsine göre imza mukabilinde eczane veya depodan alınmasını sağlar. h) Servislerine ait bütün demirbaş eşyanın bakımı, muhafazası ile tüketim maddelerinin yerinde ve ekonomik kullanımından sorumludur. i) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile aile planlaması kursu görmüş diğer tabipler aile planlaması uygulamaları yapmak ve kendi birimleri içinde bu çalışmaları düzenlemekle yükümlüdürler. Servis Sorumlu Hemşirelerinin Görev ve Yetkileri :

16 Madde 131 Hemşire adedi müsait olan kurum ve servislerde, servisler, ameliyathane ve hemşirelik hizmeti bulunan diğer ünitelerdeki hizmetlerin sürekliliğini sağlamak için Baştabiblikçe servis veya bölüm sorumlu hemşirelikleri kurulabilir. Bu servis sorumlu hemşireleri nöbete girmezler. Hafta tatillerini cumartesi, pazar günleri yaparlar. a) Başhemşirenin o servisteki yardımcısı olup, servisinde bulunan bütün hemşire, ebe, hemşire yardımcısı, hasta bakımında çalışan yardımcı hizmetler sınıfı personelinin iş bölümünü yapar, bunların çalışmalarını izler. b) Servis hemşirelerinin hizmette birinci derecede amiri olup servis şef ve uzmanlarının ve baş hemşirenin direktifleri ile hasta tedavi bakımının en iyi şekilde yapılmasıyla ve servisindeki düzen ve disiplini sağlamakla yükümlüdürler. c) Servis demirbaş ve tüketim maddelerini teslim alır. Bunların muhafazasından ve yerinde kullanılmasından sorumludurlar. d) Servisin temizliğini, yatan ve çıkan hastaların işlemlerini, hemşire ve diğer hizmetlilerin görev taksimi ve düzenlenmesini bizzat yapar ve bunların çalışmalarını denetler, yemek dağıtımının, acil ilaç dolabının işlerliğini düzenler. e) Ameliyathane sorumlu hemşiresi, ameliyathane hemşirelerinin birinci derecede amiri olup buradaki hemşirelik hizmetlerinin düzenli yürütülmesinden ameliyathane sorumlusuna ve başhemşireye karşı sorumludur. f) Servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapar veya yaptırır. g) Servis istatistiklerinin idareye zamanında verilmesini sağlar. Hastane Hizmetlilerinin Görevleri : Madde 135 Hastane hizmetlileri, hastanenin temizliği, hastaların laboratuvar vesair yerlere götürülüp getirilmesiyle ilgili her türlü hizmetleri yapan yardımcı hizmetler sınıfı personelidir. Servis sorumlu hemşiresi ve hemşirelerinin direktif ve sorumluluğu altında, servislerin genel temizliklerini yapar ve hasta yemeklerini mutfaktan getirirler, Hemşirelerin dağıttığı yemek servisini yaparlar, hastaları bir yerden bir yere (Laboratuvar, servislere) götürüp getirirler. Laboratuvara gidecek muayene materyelini götürürler ve kendilerine verilen saatte neticelerini alırlar.

17 Bizzat hasta bakımı ve hemşirelik hizmetleriyle ilgili olmamak üzere tabib, çalıştığı servis veya laboratuvarların hemşire, ebe ve tıbbi teknisyeni tarafından verilen emir ve görevleri yerine getirirler. Hastaların istek ve ihtiyaçlarını, servisteki önemli olayları,ağırlaşan hastaların ıstırablarını nöbetçi hemşireye derhal bildirirler, kendilerine teslim edilen hasta ve kurum eşyasından sorumludurlar. Hastane hizmetlilerinin kendilerine verilen görevlere uyumunu ve bu konularda eğitimini ilgili tabib, hemşire ve tıbbi teknisyenler sağlar. BÖLÜM İLE İLGİLİ YAZILI DÜZENLEMELER Genel Cerrahi Ameliyat Onam Formları H.K.S. Dosyası Eğitim Dosyası HİZMET KALİTE STANDARTLARI Sağlıkta Dönüşüm Programının ana hedeflerinden biri de sağlık hizmetlerinde sürekli kalite gelişimini sağlamaktır yılında ülkemize özgü bir uygulama olarak performansa dayalı ek ödeme sistemi geliştirilmiş, ikinci bir aşama olarak da bu sisteme 2005 yılında sağlık hizmet sunumunda kaliteyi esas alan Kurumsal Performans ve Kaliteyi Geliştirme çalışması ile kalite boyutu eklenmiştir. Böylece sağlık hizmetine erişim, hizmet alt yapısı, süreçlerin değerlendirilmesi, hasta memnuniyetinin ölçülmesi ve belirlenen hedeflere ulaşma derecesinin ölçümüne dayalı kapsamlı bir hastane değerlendirme sistemi hayata geçirilmiştir yılında kamu hastanelerinde hayata geçirilen Kurumsal Performans ve Kaliteyi Geliştirme çalışmasının en önemli parametresini kalite kriterleri oluşturmaktadır. 100 sorudan oluşan kalite kriterleri, 2007 yılı başında yapılan revizyonla 150 sorudan oluşan bir set halini almıştır yılında yapılan revizyonda ise 150 sorudan oluşan kalite kriterleri tamamen revize edilerek hem yapısal, hem dizayn hem de metodolojik açıdan yeniden düzenlenmiştir. Kalite kriterleri Hizmet Kalite Standartları adını alarak toplam 354 standart ve yaklaşık 900 alt bileşenden oluşan bir set halini almıştır yılı içinde özel hastane ve üniversite hastanelerine yönelik olarak toplam 388 standart ve yaklaşık 1450 alt bileşenden oluşan Özel Hastane Hizmet Kalite Standartları hazırlanarak yayınlanmıştır. Hizmet Kalite Standartları pek çok uzman tarafından ulusal ve uluslararası kaynaklar doğrul-

18 tusunda farklı kurumsal yapılanmalar, problemli alanlar, ülke koşulları dikkatle alınarak hazırlanmıştır. Değerlendiricilerin, hastane kalite temsilcilerinin, farklı çevrelerden çeşitli uzmanların geri bildirimleri, görüş ve önerileri değerlendirilmekte ve nihayetinde Başkanlık ekibinin bugüne kadar edindiği tecrübe de kullanılarak son derece titiz bir çalışma ile hastanelerimiz için tüm süreçlere ışık tutan bir değerlendirme aracına ulaşılmaktadır. Hizmet Kalite Standartları ve birlikte yayımlanan rehberler, sağlık hizmeti sunanlara uygulamalarında yol göstermek misyonuna sahip olduğu gibi bu uygulamaların yerinde değerlendirilmesi aşamasında da bir çizelge fonksiyonu görmektedir. Bakanlığa biçilen bu rol ve görevler ışığında geliştirilen bu standart ve rehberlerle birlikte hem uygulayıcıların hem de uygulamaları değerlendirecek olan Bakanlık ekiplerinin eğitilmesi sistemin bütüncül anlamda olumlu ve etkin bir yapıya bürünmesini sağlamaktadır. BÖLÜM İLE İLGİLİ HİZMET KALİTE STANDARTLARI Acil sağlık hizmetlerinin sunulduğu alanlara yönelik düzenleme yapılmalıdır. Hastane dışında acil servise ulaşımı kolaylaştırıcı yönlendirici işaretler bulunmalıdır. Acil servis giriş tabelası, hastane dışından görülebilir şekilde olmalıdır. Acil servis girişi diğer girişlerden bağımsız olmalı, ambulans ve diğer araçların kolay ulaşımını sağlayacak bir düzenleme yapılmalıdır. Acil servis girişinin üstü kapalı ve aydınlatılmış olmalıdır. Acil serviste 24 saat boyunca güvenlik personeli bulundurulmalıdır. Resüsitasyon için ayrıbir oda oluşturulmalıdır. Hasta izlemlerinin yapılabileceği monitorize bir alan bulunmalıdır. Hasta kayıt işlemlerinin yapıldığı birime yönelik düzenleme bulunmalıdır. Hasta kayıt işlemlerinin yapıldığı birim bulunmalıdır. Bu birimde, bölümde hizmet veren hekimlerin listesi bulunmalıdır. Birim çalışanlarına eğitim verilmelidir. Eğitim programında; - Hasta memnuniyeti, - Hasta hakları, - İletişim becerileri bulunmalıdır. Birim çalışanlarına her dönem en az bir kez eğitim verilmelidir. Karşılama, danışma ve yönlendirme hizmeti verilmelidir. Karşılama, danışma ve yönlendirme hizmeti sunan birim bulunmalıdır. Bu birimde; hastane bilgi rehberi, tanıtıcı broşür, telefon ve bilgisayar bulunmalıdır.

19 Bu birimde çalışanlar, diğer hastane çalışanlarından ayırt edilebilecek kıyafet giymelidir. Bu birimde çalışanlara eğitim verilmelidir. Eğitim programında; - Hasta memnuniyeti, - Hasta hakları, -İletişim becerileri bulunmalıdır. Bu birimde çalışanlara her dönem en az bir kez eğitim verilmelidir. Acil servis işleyişine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır. Yazılı düzenleme; - Triaj uygulaması, - Hasta kabulü, - Hasta müşahade süreci, - Konsültan hekim çağırılması, - Görüntüleme ve laboratuvar hizmetlerine yönelik süreci, - Hastaların yatışı, - Nöbet süreci, - Hastaların hastane dışına sevk edilmesi konularını kapsamalıdır. Ekipmana yönelik düzenleme bulunmalıdır. Acil serviste sedye ve tekerlekli sandalyeler bulunmalıdır. Acil serviste boyunluk ve travma tahtası bulunmalı, - Her boyda (küçük, orta, büyük) en az üç tane boyunluk ve en az üç tane travma tahtası bulunmalıdır. Gözlem odalarına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Her yatağın başında tıbbi gaz sistemine bağlı hasta başı paneli bulunmalı - Hasta başı panelinin bulunmadığı durumlarda her iki yatağa bir mobil oksijen tüpü ve vakum cihazı bulunmalıdır. Yatak başı bağlantılı hemşire çağrı sistemi bulunmalıdır. Gözlem odaları hastaların sürekli gözetim ve izlenmesine uygun olarak düzenlenmelidir. Çalışanlara yönelik düzenleme yapılmalıdır. Çalışanlar için dinlenme odası bulunmalıdır. Çalışanlar için giyinme dolapları bulunmalıdır. Sağlık çalışanlarına yılda en az bir kez KPR (Kardio Pulmoner Resüsitasyon) eğitimi verilmelidir. Acil serviste göreve yeni başlayan çalışana KPR eğitimi verilmelidir. Çalışanların iletişim bilgileri bulunmalıdır

20 Acil servis çalışanlarının iletişim bilgileri bulunmalıdır. Uzman hekimlerin iletişim bilgileri bulunmalıdır. Hastane afet planıve planda görevli çalışanların iletişim bilgileri bulunmalıdır. Sosyal güvencesi olmayan hastalara yönelik düzenleme yapılmalıdır. Sosyal güvencesi olmayan hastaların; - Muayene, - Tanı, - Tedavi, Bakımı sağlanmalıdır. Sevk edilen hastalar için düzenleme yapılmalıdır. Acil serviste gerçekleştirilen tıbbi müdahaleleri içeren kayıtların bir nüshası hasta ile birlikte nakledilmelidir. Zehirlenme vakalarına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Tüm Zehirlenme vakaları Ulusal Zehir Merkezi kılavuzuna göre takip edilmelidir Tüm vakalar Ulusal Zehir Merkezine bildirilmelidir. İlaç ve kit muhafaza edilen buzdolaplarının sıcaklık takipleri yapılmalıdır. Buzdolaplarının içinde bulunan malzemelere göre sıcaklık takibi yapılmalıdır. Hasta BaşıTest Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidir. HBTC nin kullanıldığ ıbölümlerde sorumlular belirlenmelidir. HBTC nin envanteri tutulmalıdır. HBTC nin bakımı ve temizliği yapılmalıdır. HBTC için kalibrasyon ve kalite kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt altına alınmalı, - Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır. HBTC yi kullanacak çalışanlara; - Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, - Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, - Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir. HBTC de çalışılmış olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir. Hastalara hizmet verilen alanlar iletişime açık bir şekilde düzenlenmelidir. Sonuç alma, numune kabul, kayıt, halkla ilişkiler hizmet noktalarında hasta ve çalışan arasında fiziksel bariyer (camekân, pencere, demir parmaklık, yükseklik) bulunmamalıdır. Hasta kimliğinin doğrulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.

21 Yatışı yapılan her hastada beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. - Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı, - Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı, - Kimlik tanımlayıcıda; protokol numarası, hasta adı soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalı, Tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır. Sağlık çalışanları, hasta kimlik tanımlayıcıların kullanımı ve hasta kimliğinin doğrulanması konusunda eğitilmelidir. İlaçların güvenli uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır Tedavi planı hekim tarafından yazılmalı, kaşelenmeli ve imzalanmalı, - Tedavi planı; ilacın tam adını, uygulama zamanını ve dozunu, uygulama şeklini ve veriliş süresini içermelidir. Hemşire hekimin tedavi planını hemşire gözlem formuna kaydetmelidir. Tedavi sürecindeki ilaçlar hastaya hemşire tarafından uygulanmalı, -Stajyerlerin ilaç uygulamalarıda hemşire gözetiminde olmalıdır. İlaçların karışmasını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır İlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır. H Yazılışı, okunuşu, ambalaj ıbirbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmalı, - Listeler kullanım alanında bulunmalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki yerleşimi ayrı raflarda yapılmalıdır. Pediatrik dozda kullanılacak ilaçlara yönelik tedbirler alınmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların listeleri ilgili bölümlerde bulunmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların dolaplardaki yerleşimi diğer ilaçlardan ayrı raflarda yapılmalıdır. Acil kullanılabilecek pediatrik ilaçların kilograma göre dozları listelenmeli, - Listeler ilgili bölümde bulunmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlara yönelik düzenleme yapılmalıdır Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimi yapılmalıdır. Devir teslim kayıtlarında; - İlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, - İlacın kullanıldığı tarih, - İlacı kimin uyguladığı, - Kime kaç adet ilaç teslim edildiği,

22 Teslim alan ve teslim edenlerin imzaları kayıt edilmelidir Advers Etki Bildirimi ile ilgili düzenleme yapılmalıdır. Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilans sorumlusuna bildirilmelidir. Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır Bölüm bazında kullanılması gereken kişisel koruyucu ekipman belirlenmelidir. Kişisel koruyucu ekipman çalışma alanlarında ulaşılabilir olmalıdır. Kişisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalışanlara eğitim erilmelidir. Acil müdahale seti bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunum alanlarında acil müdahale seti bulunmalıdır. Bölümler acil müdahale setinde bulunması gereken ilaç, malzeme ve cihazları belirlemelidir. İlaç ve malzemelerin minimum ve maksimum stok seviyeleri belirlenmelidir. Minimum ve maksimum stok seviyeleri takip edilmelidir. İlaç ve malzemelerin miat takibi yapılmalıdır. Tıbbi cihazların yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Tıbbi cihazların bölüm bazında envanteri bulunmalıdır. Tıbbi cihazların bakım, onarım, ölçme, ayar ve kalibrasyonlarına yönelik plan bulunmalı, - Plan dahilinde cihazların ölçme, ayar ve kalibrasyonları yapılmalıdır. Kalibrasyonu yapılan cihazların kalibrasyon etiketi bulunmalıdır. Etikette; - Kalibrasyonu yapan firmanın adı, - Kalibrasyon tarihi, - Geçerlilik süresi, - Sertifika numarası bulunmalıdır. Hastanenin temizliğine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Bölüm bazında temizlik planı bulunmalıdır. Risk düzeylerine göre temizlik kuralları belirlenmelidir. Temizlik malzemeleri ve malzemelerin kullanım ıile ilgili kurallar belirlenmelidir. Tüm kapalı ve açık alanların temizlikleri kontrol edilmelidir. - Kontrol aralıkları, - Kontrol sorumluları belirlenmelidir. Kişisel temizlik alanlarına yönelik düzenleme yapılmalıdır.

23 Kişisel temizlik alanlarının kapıları dışarı doğru açılmalıdır. Kişisel temizlik alanlarının temizliği sağlanmalıdır. Kişisel temizlik alanlarında temizlik malzemeleri bulundurulmalı, - Sıvı sabun, kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı ve poşetli çöp kutusu bulundurulmalıdır. Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalı, - Boşalan sabunluk yıkanıp iyice kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır. Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik düzenlemeler bulunmalıdır. Hasta yatakları kullanıma hazır olmalıdır Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfları temiz ve ütülü olmalıdır. Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfı her gün ve gerektiğinde değiştirilmelidir. El hijyenini sağlamaya yönelik malzeme bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunulan alanlarda alkol bazlı el antiseptikleri bulunmalıdır. Her yatak başında alkol bazlı el antiseptik solüsyonları bulunmalıdır. Atıkların kaynağında ayrıştırılmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Her bölüm için atıklar belirlenmelidir. Uygun atık kutuları kullanılmalıdır. ÇALIŞACAĞI BÖLÜM İLE İLGİLİ EĞİTİM A- YÜKSEK ATEŞLİ ERİŞKİN HASTALARDA HEMŞİRELİK BAKIMI Hasta için sakin ve güvenli bir ortam sağlanır. Vücut ısısı ve diğer vital bulgular düzenli aralıklarla takip edilir ve hemşire gözlem çizelgesine kaydedilir. Hastanın sıvı alımı sağlanır, yaşlı yatağa bağımlı ağızdan alamayan hastalara IV destek sağlanır. Aldığı çıkardığı takibi yapılır ve kaydedilir. Soğuğa yakın ılık suyla soğuk uygulama yapılır ve kaydedilir. (Uygulama 10dk. yı geçmemeli, ateş 1 0C derece den fazla düşürülmemeli.) Oda havalandırılır, oda ısısının C derecede olması sağlanır. Gerekli görülen kültürler aseptik koşullarda ve tekniğine uygun olarak alınır. Doktor istemine uygun olarak hastaya antipiretik ilaçlar uygulanır. Hastanın uygulamalara yanıtı mutlaka kaydedilir.

24 B- GİRİŞİMLER 1) ASPİRASYON İLKELERİ Aspirasyon işlemi ihtiyaç duyulduğu oranda yapılmalıdır. Gereksinim hastanın sürekli olarak izlenmesiyle saptanabilir.gereksinim saptandıktan sonra uygun şekilde aspire etmek önemlidir. Aseptik tekniklere uyulmaksızın yapılan Aspirasyon hasta da Enfeksiyon gelişmesine neden olabilirken, yeterince havalandırılmadan ve oksijenlendirilmeden uzun süreli yapılan Aspirasyonlarda Kalp Ritim bozukluklarına ve Kardiak Arreste neden olabilmektedir. Aspirasyon da 4 temel teknik vardır: 1. Oral ve Nazolarengeal Aspirasyon 2. Oral ve Nazotrakeal Aspirasyon 3. Airway ya da E.T.T. ten Aspirasyon 4. Trakeostomi kanülden Aspirasyon Aspirasyonda Uyulması Gereken Kurallar: Aseptik çalışılır. Orafarenks ve Trakea Steril olarak düşünülmeli. Ağız temiz olarak düşünülmeli ve ağızdaki sekresyonlar orafarenks ve trakeanın Aspirasyonundan sonra temizlenmelidir. Her defasında steril nelaton sonda kullanılır. Sekresyonun fazla olduğu durumlarda açık uçlu kateter tercihedilir. Her aspirasyon 15 sn den fazla sürmemeli. Aspirasyonlar arası süre 3 dk. Olmalı ve 3 kezden fazla tekrarlanmamalıdır. Aspiratör basıncı yetişkinde mmhg, Çocukta mmhg, yeni doğanda mmhg olacak şekilde ayarlanır. Aksi takdirde fazla negatif basınç Pnömotoraksa neden olabilir. Oratrakeal ve Nazotrakeal Aspirasyon: Öksürük refleksiyle akciğerlerdeki sekresyonun atılamadığı durumlarda uygulanır. Ağız yada burundan yapılabilir. Ancak öğürme reflexi az olduğu için daha çok burun tercih edilir. Kateter ucu, trakeaya kadar uzatılarak aspire edilir. Hastaya işlem açıklanır. Semi foxler pozisyonu verilir. Oratrakeal Aspirasyon için baş yana çevrilir. Nazotrekeal Aspirasyon için baş Hiperextaniseyona getirilir. Hasta bilinçsiz ise, yüzü hemşireye bakacak şekilde yan yatırılır. Bu şekilde dilin arkaya kaçıp, hava yolunu kapatması ve GiS muhtevasının Aspirasyonu önlenmiş olur. Ayrıca sekresyonun çıkartılması kolay olur. Eller yıkanır. Steril eldiven giyilir. Kateter Aspiratöre takılır. Kateter hastanın kulak memesi ve burun ucu arasındaki mesafe uzunluğunda baş ve işaret parmağı arasında sıkıştırılır. Steril solüsyona (SF yada Distile su)batırılarak nemlenmesi sağlanır. Gi-

25 rerken doku tahriş edilmemiş olur. İşlem öncesi hastaya buhar ve Oksijen uygulaması yapılır. Kateter Oral ve Nazal ilerletildikten sonra Aspiratör açılır. Kateter üzerindeki basınç başparmağı çekerek kaldırır ve kateter parmaklar arasında döndürülerek çıkartılır. Kateter steril sudan geçirilerek içindeki sekresyonun çıkması sağlanır. Bu arada hasta bilinçli ise derin nefes alıp vermesi ve öksürmesi söylenir. Bu sekresyonun daha çabuk atıımasını sağlar. Hastanın Akciğer sesleri dinlenir, solunumu izlenir ve gerekli ise işlem tekrarlanır. İşlem esnasında hastanın ağzındaki ve dil altındaki veya burnundaki sekresyonlar aspire edilerek temizlenir. Hastaya rahat bir pozisyon verilir. Sekresyonun yoğunluk, renk ve miktarı kayıt edilir. 2) NAZOGASTRİK SONDA TAKILMASI : Gastro İntestinal Sistemine yeterli fonksiyon görmediği durumlarda biriken sıvı-gazı boşaltmak, ameliyat sonrası ve travmatik olgularda mide bulanış ve kusmayı gidermek GİS fonksiyonlarını izlemek, ilaç uygulama ve hastayı beslemek amacıyla NG sonda yerleştirilir İşlemlerde hastaya açıklama yapılır. Oturur pozisyon verilir. NG sondanın ucu burun ucundan kulak memesine, oradan ksifoidin alt ucuna kadar uzatılır. Bu nokta işaretlenir. Erişkin birey için bu uzunluk yaklaşık cm, çocuk için ise yaklaşık cm kadardır. Hastaya başın kaldırılması ve hafifçe geriye doğru eğmesi söylenir. Tüp burun deliğinden içeriye, aşağıya ve ileriye ilerletilir. Bu arada hastaya yutkunması söylenir. Işlem sırasında en çok dikkat edilmesi gereken tüpün ilerleyişi esnasında hasta öksürüyor nefes nefese kalıyor ve siyanoza giriyorsa bu tüpün solunum yollarında olduğunu göterir. Tüp çekilir, işleme ara verilir. Tüpün takıldıktan sonra midede olup, olmadığı test edilir. Bunun için tüpün ucuna enjektör takılarak bir miktar mide içeriği Aspire edilir. Yada tüpe cc hava edilir. Aynı anda enjektörle verilen havanın Steteskopla mide üzerinden Oskülte edilir. NG tüp yerleştirildikten sonra buruna tespit edilir. Sorun gelişmezse (tıkanma çıkma gibi)1 hafta takılı kalabilir. 3) NAZOGASTRİK SONDA İLE HASTA BESLEME Ağızdan besin ve sıvı alınamadığı durumlarda bu yöntem (gavaj) kullanılır. Beslenmede dikkat edilecek noktalar : Hastanın başı derece yükseltilerek Semi fowler pozisyonu verilir yada oturulur.

26 Tüpün yerinde olup olmadığı kontrol edilir. Barsak sesleri dinlenir. Alınamıyorsa doktora haber verilir. Besleme yapılmaz Mide içeriği enjektörle yavaşça çekilerek mide içeriğinin miktarı belirlenir. Gavaj besini oda ısısında olmalıdır. Verilecek besin iyice çalkaladıktan sonra enjektörle verilecekse enjektöre, aralıklı damla şeklinde verilecekse Pump setinin torbasına konur. Besin başlangıçta 50cc komplikasyon gelişmediyse (Bulantı, Besin Aspirasyonu... gibi) 75cc ye çıkılır. Giderek her saatte 25cc arttırılarak miktar düzenlenir. Besin verdikten sonra tüpü yıkama, tıkanıklığı önlemek amacıyla cc su verilir. Tüp klemplenir. Beslenmeden 2-3 saat sonra enjektörle mide içeriği çekilir, miktarı ölçülür cc den fazla ise mide boşalımının geç olduğunu gösterir. Doktora haber verilir. Besin maddesi aralıklı damla veya sürekli damla şeklinde infüzyon pompasıyla verilecekse torba içinde konan besin maddesinin cc yi geçmeyecek şekilde konulması ve kullanılan setin 24 saatte bir değiştirilmesi gerekir. Gelişebilicek Komplikasyonlar; (Ağız mukozasında irritasyon. Akut Orta Kulak Iltihabı, Damakta ve burunda iritasyon, Diyare, Bulantı, Distansiyon, Besin Aspirasyonu, tüpün tıkanması... gibi) yönünden sık kontrol edilir. 4) LAVMAN (REKTAL LAVAJ): Belirli amaçlar için Rektum ve Sigmoid Kolona sıvı vermektir. Temel yapılış nedeni bağırsak peristaltizmini uyararak defakasyon sağlanmasıdır. Işlem esnasında hastaya sol lateral pozisyon verilir. Boşaltıcı ve Tedavi edici olarak iki şekilde uygulanır. Boşaltıcı Lavman; musluk suyu, normal tuzlu su, hipertonik tuzlu su ve sabun köpüğü solüsyonlarıyla yapılabilir. Musluk suyu ve tuzlu su için önerilen maximum miktarlar yaşa göre farklıdır. Bebek için cc Çocukta cc Yetişkinde cc

27 Tedavi Edici Lavman; ilaç uygulaması yapılır. Örn: Neomycin solüsyonlarının uygulanması. Amaç, barsaklara uygulanacak cerrahi girişimler öncesi kolondaki bakterilerin azaltılmasıdır. İşlem hastaya açıklanır. Rektal tüpün ucu 3-4cm vazelin likid, pomad yada jel ile kayganlaştırılır. Rektuma yerleştirilirken hastaya ağızdan derin nefes alıp-vermesi söylenir. Amaç, Anal sfinkteri gevşetmektir. Sonda ilerletilirken herhangi bir engelle karşılaşıldığında tüp hemen geri çekilmelidir.zorlanırsa bağırsak perforasyonuna neden olabilir.bu nedenle Rektal tüpün, yerleştirilen kısmı ; Yetişkinde 7,5-10 cm Çocuklarda 5 7,5cm Bebeklerde 2,5 4 cm olmalıdır. Kateter yerleştirildikten sonra klemp açılarak sıvının yavaşça akması sağlanır. Lavman sıvısı 30-45cm yükseklikten akıtılır. Genelde 1 litre sıvı 10 dk. içinde verilir. Hastada gaz sancısı, kramp gibi rahatsızlıklar gelişebilir. Bu durumda sıvı akışı durdurulur. İşlem sonunda sonda klemplenerek çekilir. Hasta bilinçli ise mümkün olduğu kadar içerde tutması söylenir. Bebek ve çocuklarda birkaç dk. için anüs bölgesi elle sıkıştırılır. Bu uygulama, bilinçsiz hastalarda da kullanılabilir ya da kateter içerde bekletilir. Sürgü yardımı ya da tuvalette hastanın dışkılamasına yardımcı olunur. Boşaltım bittikten sonra Anal bölge sabunlu suyla yıkanır yada hastanın yıkamasına yardım edilir. 6) ÜRİNER KATETER TAKMA VE BAKIM AMAÇ Hastane enfeksiyonlarını önlemek amacıyla üriner katater takılması ve bakımı konusunda yöntem belirlemektedir. Üriner Kateter Takılması Eller yıkanıp, kuru Steril alet ile tamponlar tutulup antiseptik solüsyona batırılmalıdır. Eksternal mea çevresi temizlenip hazır kateter takma seti kullanılmıyorsa antiseptik solüsyonu yardımcı vermeli, steril örtü ile uygulama alanı örtülmelidir. Kateter hazırlanmalı ya da hazır kateter takma seti kullanılmıyorsa yardımcı paketi açarak steril kateteri uygulayıcıya vermelidir. Kayganlaştırıcı jel üretraya sıkılıp, kateter üretraya yerleştirilmelidir. Kateterin balonunu şişirmek için kullanılacak olan steril sıvı enjektöre çekilmelidir. Steril idrar toplama kabı hastanın bacakları arasına yerleştirilmeli, steril idrar toplama kabı yoksa steril kapalı drenaj torbası katetere bağlanmalıdır. İdrarın geldiği izlenip, kateterin mesanede olduğu düşünülüyorsa, buna karşılık idrar gel-

28 miyorsa hafif suprapubik bası yaparak idrarın gelip gelmediği kontrol edilmeli, yine idrar gelmiyorsa, mesane steril SF ile irrige edilerek kateter ucunun mesanede olduğu kontrol edilmelidir. Balonlu kateter ise 8-10 ml steril sıvı ile balon şişirilir, kateter yavaşça geri çekilerek mesane boynuna oturtulmalıdır. Steril kaplı drenaj torbası takılmalıdır. Balonsuz kateter ise gelen idrar bittiğinde kateter yavaşça geri çekilerek mesanenin tamamen boşalması sağlanır. İdrar akışı bittiği zaman kateter çekilerek çıkartılmalıdır. Steril örtü kaldırılır, kateter takma sırasında perinede kirlenme olduysa antiseptik solüsyon ile temizlenmelidir. İdrar torbasının ve toplayıcı sistemin mesane düzeyinin altında tutulması gerektiği hatırlatılmalıdır. Hasta kalktığında direnaj sisteminin bükülüp tıkanmadığı kontrol edilmelidir. Üriner kateterler periyodik olarak değiştirilmemelidir. Kateter endikasyonu biter bitmez ürenir kateter çıkarılmalıdır. Üriner Kateter Bakımı Kateterle temastan önce ve sonra eller yıkanmalıdır. İşlemler sırasında eldiven giyilip meatus su ve sabunla temizlenmelidir. Hasta banyo yapacak ise öncesinde torba boşaltılmalı ve bağlantıların kapalı olduğu kontrol edilmelidir. Hastanın transferi sırasında torbanın boş ve bağlantıların kapalı olmalıdır. 7) İNTRAVENÖZ KATETER TAKILMASI: Sıvı ve ilaç infüzyonu nedeniyle I.V. kateter takılır. Uygun ven seçimi önemlidir. Uygun Ven: Kolay bulanabilir, zedelenmemiş olmalı ve eklem üzerinde olmamalıdır. Distalden proksimale doğru seçim yapılır. Bacak ve ayak venleri zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır. Hipertonik solüsyonlar, damar duvarını irrite edici ilaçları içeren solüsyonlar ve hızlıverilmesi gereken solüsyonlar için büyük venler tercih edilmelidir. Vene uygun ölçülerde kateter seçimi numara. İşlem hastaya açıklanır. Tekkullanımlı eldiven giyilir. Turnike, vene girilecek alanın 10-15cm yukarısına bağlanır. Turnike, venöz kan akışını engelleyecek sıklıkta olmalı, Arteriyal kan akışını engellenmelidir. (Radyal Nabzın alınıp alınmadığını kontrol ederek anlaşılabilir.) Alkol ya da Povidon-Iyot solüsyonu ile damar boyunca yukarıdan aşağıya silinir. Damara girilecek alan bir elle sıkıca çekilerek gerdirilir. Bu şekilde ven ve deri iğnenin girişi için sabitleş-

29 miş olur. Vene girerken doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki teknik kullanılır. Büyük venlerde doğrudan vene girme tekniği (deri ve ven aynı anda hızlıca delinerek) kullanılır. Bu teknikte iğnenin açık ağzı C-10 yukarı bakmalı ve deri ile iğne derece bir açı yapılmalıdır. Dolaylı teknik ise iğnenin açık ağzı yukarı bakacak şekilde ve derece açıyla delinir. Deriye giren nokta, vene girmek için belirlenen alanın yaklaşık 1cm altında ve vene paraleldir. Deriye girildikten sonra iğnenin deriyle yaptığı açı 15 dereceye kadar küçültülerek vene girilir. Bu teknik özellikle küçük ve kaygan venlerden kullanılır ve hematom oluşma olasılığı daha azdır. Kan geldiği görüldüğünde kateter, kan akımına doğru ilerletilir ve turnike açılır. Kateterin içindeki çelik iğne çıkartılır. Ven içinde kalacak plastik iğne, kan akımı yönüne doğru ilerletilir ve tamamen ven içine yerleştirilir. Tespit etmeden önce solüsyon gidip gitmediğine bakılır. Sorun yoksa tespit edilir. Kateter, belirli aralarla sadece ilaç uygulaması için takılmış ise Heparin kilidi uygulanır ve kateter steril kapağı ile kapatılır. Günün tarihi ve takan hemşirenin parafı atılmalıdır. 8) POSTÜRAL DRENAJ İŞLEMİ: Hastaya çeşitli pozisyonlar verilerek, yer çekiminin etkisiyle, Akciğerlerin Alt Segmentlerinde birikmiş sekresyonların trakeaya doğru atılmasını sağlamak amacıyla yapılan bir tedavi yöntemidir. Ciddi solunum zorluğu, Kafa İçi Basıncı Artması, Yaşam Bulgularının pozisyon değişikliğinden olumsuz etkileneceği durumlarda uygulanmaz. Drenajın etkili olabilmesi için: Uygun pozisyon, sekresyonun sulandırılması, diyafragma solunumu uygulanması, Perküsyon ve Vibrasyon bitiminde uygun öksürtme önemlidir. Postüral Drenaj, günde 2-4 kez yada ihtiyaca bağlı olarak yapılır. Sabahları yataktan kalkmadan ve uyumadan önce uygulanabilir. Yemeklerden önce veya 2 saat sonra uygulanmamasına dikkat edilmelidir. Her bir seansta uygulama süresi 20 dk. yi geçmemelidir. İşlem hastaya açıklanır. Doktor isteminde- varsa Bronkodilatatör verilir. Eller yıkanır. Tampone ederek vurma hareket. El ayası fincan gibi çukurlaştırılır. Lezyonlu olan üzerine parmak uçlarıyla kısa, ani vuruşlar yapılır. Elin çukurlaştırılması göğüs duvarı ve el ayası arasında bir hava yastığı oluşturduğu için çok önemlidir. Ancak kuvvetli yapılmamalıdır. Vurma akciğerlerde dolaşımı, hücre aktivitelerini ve sekresyon çıkartmayı arttırır. Sarsma - lezyonlu olan, üzerine iki el üst üste konarak hastaya derin nefes alması söylenir, nefesini verirken çabuk ve ard arda titreşimler halinde fibrasyon yapılır. Hasta nefes alırken fibrasyon yapılmaz. Postural Drenajda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar: Uygulama saati, işlem sonunda hastanın öksürerek sekresyon çıkarıp çıkarmadığını,