DÜZCE İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DÜZCE İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023"

Transkript

1 DÜZCE İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 9. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ DÜZCE

2 DÜZCEİLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI KISALTMALALAR UB DKMPGM KY B İÖİ DÜ OSİ OBM İKTM GSİM İGTHM ÇŞM MEM HEM AFAD M UDGP DDMP KTB GŞTP SŞTA YHGS STK D : Ulaştırma Bakanlığı : Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü : Düzce ilindeki Kaymakamlıklar : Düzce İlindeki Belediyeler : İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği : Düzce Üniversitesi : Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Bölge Müdürlüğü Düzce Şube Müdürlüğü : Orman Bölge Müdürlüğü : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü : Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü : İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü : Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü : Milli Eğitim Müdürlüğü : Halk Eğitim Müdürlüğü : Afet ve Acil Durum Başkanlığı : Muhtarlıklar : Uzun Devreli Gelişme Planı : Düzce Doğa Koruma Milli Parklar : Kurugöl Tabiat Parkı : Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı : Samandere şelalesi Tabiat Anıtı : Yaban Hayatı Geliştirme Sahası : Sivil Toplum Kuruluşları : Dernekler 2

3 SUNUŞ Son yıllarda ekoturizm adıyla sıkça duyduğumuz turizm çeşidi orman kaynaklarına olan talebi artırmıştır. Doğada yapılan turizm çeşitleri toplum içinde doğa bilincini ve saygısını geliştirirken aynı zamanda da iyi bir gelir kaynağı durumuna gelmiştir. Birçok ülke için önemli bir gelir kaynağı olan ekoturizm yerel halkın ekonomik refahını artırmak için fırsat niteliğindedir. Bunun yanında dünyadaki doğal dengeleri ve insan yaşamını bekleyen en büyük tehlikelerden birisi kuşkusuz bilinçsizce tüketilen doğal kaynakların yok olmasıdır. İnsan nüfusunun hızla artması ve doğal kaynakların aynı şekilde tükenmesi nedeniyle doğal kaynaklardan faydalanmanın bir plan dâhilinde yapılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Planlamada bugünün net bir şekilde ortaya konularak geleceğin öngörülmesi çok önemlidir. Planlanacak objelere genel bakış büyük plan olarak karşımıza çıkar. Büyük planda kabaca şablon oturtulur, amaçlar, hedefler ve stratejiler ortaya konur. Bu genel plana master plan adı verilir. Master planda hedefler ve stratejiler doğrultusunda belirlenen alt projeler uygulama aşamasında detaylandırılarak hayata geçirilir. Planlamadaki genel çerçevenin iyi irdelenmesi geçerliliği uzun sürecek alt projelerin oluşturulması bakımından önemlidir. Böylece belirli bir aşamaya gelmiş veya bitmiş proje veya uygulamaların iptal edilmesine, yeniden yapılmasına gerek kalmaz, zaman ve kaynak israfı azalır. Kaynaklarının kullanımını planlayabilen ülkeler geleceğe daha umutla bakabilirler. Ancak, bu durum dünya için bölgesel bir çözümdür. Çünkü dünyanın bir ucundaki dengesizliğin ve plansızlığın diğer ucunu etkilemesi kaçınılmazdır. Bu plan, başta Orman ve Su İşleri Bakanlığının birimleri olmak üzere belediyeler, kaymakamlıklar, doğa dernekleri ve konu ile ilgili kurum ve kuruluşların doğa turizmi ile ilgili yapacakları faaliyetler ve yatırımlar için yol gösterici bir çalışma niteliği taşımaktadır. 3

4 ÖNSÖZ Yayla ve doğa turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olan ilimizin bu zenginliğinin geliştirilmesi, tanıtılması, bu yönde kamu ve özel sektör yatırımlarının arttırılması, teşviklerden yararlanılması ve yapılabilecek iş ve işlemlerin bir plan dahilinde gerçekleştirilmesi amacı ile Orman ve Su işleri Bakanı Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU nun tarihlerinde Düzce ye yapmış olduğu ziyaretleri sırasında İlimizin doğa turizmi çeşitliliğine vurgu yaparak doğa turizmi potansiyelini içine alan bir master plan yapılmasını emirlemiştir. Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU nun emirleri ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürümüz Sayın Ahmet ÖZYANIK ın talimatları doğrultusunda Düzce İli Doğa Turizmi Master Planı hazırlanması çalışmalarına başlanmıştır. Bu doğrultuda, Düzce İli Şube Müdürlüğümüzce ilgili plan hazırlanmıştır. Düzce İli Doğa Turizmi Master Planının hazırlanmasında katkı veren tüm paydaşlarımıza teşekkür ederim. Mehmet Sait KANAR Düzce Şube Müdürü 4

5 ÇALIŞMANIN MAKSADI Bu planla; doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa turizmi potansiyeline sahip olan Düzce de, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne alarak doğal kaynak değerlerin, sürdürülebilirlik, katılımcılık ve çevreye duyarlılık temel ilkeleriyle planlanarak, doğa turizminin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu plan ile Düzce İlinde doğa turizminin geliştirilmesi için amaç, hedef ve stratejiler saptanarak yapılması gereken projeler belirlenmiştir. Bu master plan, Düzce ilinin doğa turizmi konusundaki üst düzey amaç ve hedeflerini açıklamaktadır. Planda yıllarını kapsayan 10 yıllık dönem için toplu bir değerlendirme yapılmaktadır. Bu kapsamda, master plan çerçevesinde daha alt düzeyde detaylı eylem, taktik ve stratejik planları hazırlanabilir. 5

6 İÇİNDEKİLER 1.Giriş Doğal Alanlar, Yöre İnsanının geleneksel Hayatı, Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir Turizm Alternatifi ve Düzce Vilayetinde Sürdürülebilir Doğa Turizmi Doğal Alanlar ve Sürdürülebilir Kalkınma Sürdürülebilir Doğa Turizmi Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Stratejisi Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişimin İlişkin Çalışmalar Kaynak Analizi Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar Turizm Potansiyeli Taşıma Kapasitesi Taşıma Kapasitesinin Elemanları İlgi Grubu Analizi ve Yerel Organizasyon Oluşturulması İlgi Grupları/Paydaşlar İlgi Grubu Kategorileri İlgi Grubu Analizi Toplum Temelli Yaklaşım Yerel Organizasyonun Oluşturulması Tarihçe Düzce İlinin Genel Özellikleri İlin Jeomorfolojik Özellikleri Jeolojik Özellikler İklim Özellikleri Hidrografya Toprak Özellikleri Arazi Varlığı Orman Varlığı Flora-Fauna ve Hassas Yöreler Yerleşim Alanları ve Nüfus Tarım ve Hayvancılık Sanayi ve Teknoloji Altyapı, Ulaşım, Haberleşme ve Konaklama Madencilik Enerji..47 6

7 3.8. İlgi Grubu ve Paydaş Analizi Düzce Doğa Turizmi Arzı Düzce nin Doğa Turizmi Değerleri (Doğa turizmi Arzı) Düzce ilinin Doğa Turizmi (Arzı) Değerleri ve Bilinirlik Değerlendirmesi Düzce İlinde Doğa Turizmi Amaçlı Kullanılan ve Koruma Statülü Alanlar Milli Parklar Tabiat Parkları Tabiat Koruma Alanı Tabiat Anıtları Yaban Hayatı Geliştirme, Yerleştirme, Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Avlaklar Sulak Alanlar ve Ramsar Alanları Doğal Sit alanları Özel Çevre Koruma Alanları Biyosfer Rezerv Alanları Mesire Yerleri Seçkin Özellikli Diğer Sahalar Yaylalar Göl ve Göletler Barajlar Kıyılar Dağlar Şelaleler Şifalı Sular Akarsular Kanyonlar Uçurumlar Seyir noktaları Düzce İlinde Doğa Turizmi Çeşitleri Kuş Gözlemciliği Doğa Yürüyüşü (Trekking) Yayla ve Festival Turizmi Mağara Turizmi Av Turizmi Sualtı Dalış Turizmi

8 4.5.7.Hava Sporları Turizmi Sportif Olta Balıkçılığı Akarsu Turizmi Atlı Doğa Yürüyüşü Bisiklet Turizmi Moto-Kros Off-Road Botanik Turizmi Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği Foto Safari Tarım ve Çiftlik (Agro) Turizmi Kamp Karavan Turizmi Seçkin ve Yüksek Değer Taşıyan () Yıldız Alanların Değerlendirilmesi ve Potansiyelini Geliştirme İmkanlarının Ortaya Konulmasına İlişkin Analizler Düzce İli Sürdürülebilir Doğa Turizmi Staretejileri Gelişme Stratejileri Pazarlama Stratejisi Ziyaretçi Yönetim Stratejisi İzleme ve Değerlendirme Stratejisi (Turizmin etkilerinin ve sürdürülebilirliğin izlenmesi) Sonuç ve Öneriler Kaynaklar

9 ŞEKİL LİSTESİ Şekil 1: Düzce İli, il ve ilçe sınırlarını gösterir haritası..41 Şekil 2.Türkiye turizm strateji kavramsal eylem planı haritası Şekil 3. Düzce İli Doğal ve Kültürel Varlıklar Haritası Şekil 4: Efteni Gölü Sulak Alanı ve Koruma Bölgeleri Haritası Şekil 5: Akçakoca Aktaş Şelalesi Parkuru Haritası..121 Şekil 6:Altınçay - Çayağzı Köyü Parkuru Haritası..123 Şekil 7:Dokuzdeğirmen - Melenağzı Köyü Parkuru Haritası Şekil 8: Çilimli - Kaplandede - Şifalı Su Parkuru Haritası..126 Şekil 9: Yeşilyayla Köyü - Kuyudüzü Göleti Parkuru Haritası Şekil 10:Efteni Gölü - Güzeldere Şelalesi Parkuru Haritası.129 Şekil 11:Güzeldere Şelalesi - Balıklı Yaylası Parkuru Haritası Şekil 12: Aksu Deresi - Kardüz Yaylası Parkuru Haritası 131 Şekil 13:Topuk - Eğrelti - Yeniyurt -Sinekli Yaylaları Abant Parkuru haritası 133 Şekil 14: Kaynaşlı - Sazköy - Tavak -Çakırsayvan - Samandere Şelalesi Parkuru Haritası 134 Şekil 15: Muncurlu - Kurugöl Yörükler Sarıçökek Köyü Parkuru Haritası..135 Şekil 16: Konuralp (Amfi Tiyatro)-Kemerkasım Köyü (Su Kemerleri) Parkuru Haritası..137 Şekil 17: Aydınpınar Köyü Şelaleler Parkuru Haritası 138 Şekil 18: Odayeri - Derebalık Yaylası Parkuru Haritası..139 Şekil 19: Odayeri - Torkul Göleti ve Yaylası Parkuru Haritası Şekil 20: Beyköy - Samandere Şelalesi Parkuru Haritası 141 Şekil 21: Derdin Köyü - Çiçekli - Şehirli Yaylaları Parkuru Haritası.142 Şekil 22: Samandere Şelalesi-Sinekli Yaylası Abant Parkuru Haritası.143 Şekil 23: Hasanlar Köyü-Hasanlar Barajı Parkuru Haritası.144 Şekil 24: Yığılca - Sarıkaya Mağarası Parkuru Haritası Şekil 25: Yığılca - Karakaş - Mengen -Yaylatepe Yedigöller Parkuru Haritası Şekil 26: Yığılca - Hebeler Yağcılar-Saklıkent Şelalesi Parkuru Haritası

10 TABLO LİSTESİ Tablo 1.İl'in Yeraltı Suyu Rezervleri ve Tahsis Miktarları 25 Tablo 2. Düzce İli Sıcak Su Kaynakları.25 Tablo 3. İlçelerde Arazinin Kullanımına Göre Dağılımı (Ha) 28 Tablo 4: Düzce İline Bağlı İlçelerin Ormanlık Durumunu Gösteren Saha Envanteri 29 Tablo 5: IUCN Red Data Book Kategorileri..30 Tablo 6. İlimiz Merkez, İlçe ve Beldelerdeki Nüfus Dağılımı...43 Tablo 7. İlimiz Nüfus Dağılımı ve İstihdam Yapısı 43 Tablo 8. Düzce İli 2011 yılı Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Varlığı...44 Tablo Yılı Kanatlı Hayvan Sayısı..44 Tablo 10. Düzce İli nde Bulunan Doğal Sit Alanları.67 Tablo 11. Düzce İli İçme Suyu Kaynakları

11 1. GİRİŞ 1.1 DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve DÜZCE VİLAYETİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ Tabiatı korumanın geleceği kırsal alanların geleceğine, kırsal hayatın korunmasına ve sağlıklı yürüyen bir kırsal ekonomiye bağlıdır. Kırsal alanlardaki düşük ve dağınık nüfus ile beraber yetersiz gelir söz konusu olduğunda bu alanların turizm köyleri vb. gibi faaliyetler için kullanılması söz konusu olacaktır. Bu tür girişimlerin önemli bir kısmı korunan alanlarda veya dışında yapılmaktadır. Bazı etkinliklerin korunan alanlara ve tabiata çok zarar verdiği de görülmektedir. Bu sebeple tabiatı korumakla görevli olan bizlerin çevremiz ile iyi bir proaktif ilişkiler içinde olmamız gerekmektedir. Proaktif kişi; ilişkilerde ve faaliyetlerde insiyatifi eline alan kişi demektir. Tabiattaki faaliyetlerin kontrolü için Orman ve Su İşleri Bakanlığı taşra kuruluşlarının kırsal sahalarda doğa turizminin geliştirilmesinde öncü olması doğru bir harekettir. Son yıllarda sivil toplum kuruluşları ve diğer kamu kurum ve kuruluşları; statülü korunan alanlar, doğal alanlar, kırsal kalkınma, kalkınma için işbirliği gibi konuları tamamıyla farklı bir bakış açısı ile algılamaya başlamışlardır. Tabiat ve geleneksel kültürler üzerinde turizmin meydana getirdiği olumsuz tesirler ve bunların neticesinde duyulan korkular kitle turizmine karşı alternatif, çevreye duyarlı turizmi ve tabiatı korumayı öne çıkarmıştır. Sürdürülebilir doğa turizmi ve ekoturizm tabiatın korunması için bir umut olarak ortaya çıkmıştır. Algılamadaki bu değişiklik, doğal alanlar, korunan alanlar ve çevresinin bölgesel planlamasında turizme ilişkin proje ve çalışmaların giderek artmasına yol açmıştır. Bu sayede turizm, zaman içinde kırsal alanların kalkınmasında, yoksulluğun azaltılması ve yöresel kültürel zenginliğin korunmasında anahtar bir rol haline gelmiştir. Sürdürülebilir doğa turizmi, kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi, kırsal nüfus için yeni bir bakış açısı meydana getirilmesi, yoksulluğun ve kırsal göçün azaltılmasında önemli seçeneklerden biri olarak görülmektedir. Ancak, turizmin yalnızca yerel ekonomi ile doğru şekilde bütünleştirildiği takdirde beklentileri karşılayabileceği ve yöre halkı ile diğer ilgi gruplarına fayda sağlayacağı unutulmamalıdır. 1.2 DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA 1980 li yıllardan itibaren Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP),çevre konularına ilişkin çalışmaları arttırmış, Bu çalışma giderek artan bir etkinin meydana gelmesini sağlamıştır. 11

12 Dünya Çevre Kalkınma Komisyonu nca 1987 yılında tamamlanan çalışmalar sonunda ortak geleceğimiz adlı bir rapor hazırlanmıştır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, çevre ve kalkınma konularına çok farklı yaklaşılması gerektiği bu raporda vurgulanmıştır. Kalkınmanın ve insanlığın sahip olduğu kaynakların sürdürülebilir olduğuna vurgu yapılmıştır. Raporda ortaya konulan sürdürülebilir kalkınma kavramı, insanların elinde bulundurduğu ve onlara muhtaç olduğu ekolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik kaynakların nadir ve eşsiz olduğu görüşüne varılmıştır. Bir sahanın sahip olduğu kaynaklar, çok farklı maksatlar için kullanılabilmektedir. Örneğin, bir orman, kereste imalatı için kullanılabilirken, üzerindeki ağaçlar kesilerek tarım toprağı olarak kullanılabilmekte ayrıca korunan alan olarak da ayrılabilmektedir. Alanın ve alanda yaşayan yöre halkının özelliklerine bağlı olarak bu seçeneklerden bazıları uygulanabilirken, bazıları ise kesinlikle uygulanamaz. Yalnızca korumacı bir yaklaşım içine girildiğinde doğru görülen seçenek ormanın el değmemiş eski haline bırakılması olsa da, yöre halkı ve diğer iş gruplarının bu kaynakların sürdürülebilir kullanımı hayat kalitelerini yükseltmek için ormandan hak iddia etmeleri mevzubahistir. Bu sebeple yüzde yüz sürdürülebilir kalkınmaya her zaman ulaşılamasa da bu hedef üzerine yoğunlaşmalıdır. Doğal ve korunan kırsal alanlarda, geçmişten günümüze yerel topluluklar ile arazinin beraberliği çok önemlidir. Korunan alan ağı büyüdükçe korunan alan kavramının anlamı da değişmeye ve gelişme göstermeye başlamıştır. Bu gelişme içinde yöre insanlarının varlığı ve faydalanmalarının sürdürülebilirliği de öne çıkmaktadır. Bir doğal alan ve korunan alanın içinde yer aldığı bölgenin sürdürülebilir kullanımı, turizm, ekolojik tarım, hayvancılık, yeni bölgesel ürünler, sürdürülebilir ormancılık, hatta enerji üretimindeki yatırımlarla birlikte düşünüldüğünde daha başarılı olacağı açıktır. Doğal alanlarda faaliyetlerin açıklanmasında Kırsal alan, Kırsal kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma gibi kavramlar değerlendirilmelidir. Bu kavramlara baktığımızda; Kırsal Alan; Şehir diye tabir edilen yerleşme sahalarının dışında kalan tarımla ilgili etkinliklerin yapıldığı alanları da içeren köy, mezra, kom vb. adlarla adlandırılan ve anılan insan yerleşimlerinin var olduğu alanları kırsal alan olarak tanımlayabiliriz. Kırsal Kalkınma Kavramı: Kırsal kalkınma, küçük toplulukların içinde bulundukları ekonomik, toplumsal ve kültürel şartları iyileştirmek amacıyla giriştikleri çabalarının, devletin bu konudaki çabalarıyla birleştirilmesi, bu toplulukların tüm ülke insanlarının tümüyle kaynaştırılması ve ulusal kalkınma çabalarına tam katkıda bulunmalarının sağlanma süreci şeklinde tanımlanmıştır. 12

13 Kırsal Alan Kalkınması; Hem eğitim hem de örgütlenme işi olup, kırsal alan; toplumun ihtiyaçlarının göz önünde tutulması, kırsal alan kalkınma politikası ile ilgili planların alınması sırasında topluma zorla kabul ettirilmemesi gereken bir konudur. Toplum istediklerini elde etmedikçe kırsal alan çalışmalarına katılmayacaktır. Tarımsal çalışmalar, beslenme, eğitim, mesleki önderlik ve öğretim, kooperatifler, el sanatları, küçük sanayiler, sosyal güvenlik çalışmaları, planlama ve sağlık politikaları nitelikleri kırsal alan ve ülke planları ile bir bütünlük içinde olmalıdır. Sürdürülebilir Kalkınma: Ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Burada ekolojik, ekonomik ve sosyo kültürel sürdürülebilirlik şartlarının tamamının sağlanması önemlidir. Kırsal alanlar turizm ve boş zamanların değerlendirilmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Kırsal alan, turistlere sakin ve huzurlu bir seçenek sunmaktadır yılında yapılan bir araştırmada; Fransız vatandaşları tatillerinin, %52 sini ya bir ailenin yanında ya da bir arkadaşının evinde,%26 sı evlerinde geçirdiklerini ve %9 luk bir kısmı ise kırsal alanda ikinci bir eve sahip olduklarını ifade etmişlerdir. Kırsal alanlar doğa için önemli role sahiptir. Tabii kaynakların korunması, biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi, doğal felaketlere karşı koruma, iyi hayat şartlarının korunması ve doğal manzaranın korunması doğal çevre ile ilgili hususlardır. 1.3 SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Sürdürülebilir turizmin gelişimi de sürdürülebilir kalkınma ile bağlantılı bir yaklaşımdır. Sürdürülebilir turizmin gelişiminde turistlerin ve ziyaret edilen yerlerin bugünkü ihtiyaçlarının, gelecekteki fırsatları koruyup geliştirerek ve genişleterek karşılanması amaçlanmaktadır. Bu yaklaşım, ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel bütünlüğün, gerekli ekolojik süreçlerin, biyolojik çeşitliliğin ve kırsal hayatı destekleyen süreçlerin devamını içermektedir. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü nün tanımına göre sürdürülebilir bir turizm gelişimi; Çevresel kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlamalı, Ziyaret edilen toplulukların sosyo-kültürel yapısına, gelenekselliğine saygı göstermeli, Bütün ilgi gruplarına adil bir şekilde dağıtılan sosyo-ekonomik faydalar ile tutarlı ve uzun vadeli ekonomik faaliyetler ortaya koymalıdır. Buna göre sürdürülebilir kırsal/doğa turizminin gelişme ölçütleri; 13

14 a. Biyolojik çeşitliliğin korunması, b. Ekonomik tutarlılık, c. Kültürel zenginlik, d. Yöre halkının refahı, e. İstihdam kalitesi, f. Sosyal eşitlik, g. Ziyaretçi memnuniyeti, h. Yetkinin yerele doğru dağıtılması, i. Toplumun genelinin refah ve mutluluğu, j. Fiziki bütünlük, k. Kaynakların etkin kullanımı, l. Çevre temizliğidir. Korunan alanlar açısından; tabiatın seçkin parçaları olan korunan alanlar ile turizm arasındaki bağ, korunan alanların tarihçesi kadar eskidir. Korunan alanlar turizme, turizm de korunan alanlara ihtiyaç duymaktadır. Turizm korunan alanların kurulması ve yönetiminde göz önüne alınması gereken önemli bileşendir. Turizm; aynı şekilde koruma altında olmayan flora ve faunanın tutunduğu tabiat alanlarına ve insanın yaşadığı sahalardaki yöresel kültüre de bağımlıdır. Bu bağımlılık doğa ve kültürün bozulmaması için tedbirleri gerektirir. Bu tedbirlerin neler olacağının sürdürülebilir kırsal kalkınma ilkeleri çerçevesinde tespiti de zorunludur. Turizmin önemli bir ekonomik faaliyet olması ve tüm göstergelerin bu faaliyetin büyüme eğiliminde olacağı yönünde olması önemli bir husustur. Turizmdeki büyümeyle beraber sürdürülebilir turizm, ekoturizm gibi doğayla ilgili turizme olan talep artmış ve turizm ürünleri ile destinasyonlar çeşitlenmiştir. Turistlerin talepleri de değişmiş ve çeşitlenmiştir. Turistlerin talepleri konaklamada konforun sağlanması yanında, yöreye özgü kültürel değerler hakkında bilgi edinme, yöre halkıyla iletişim, bölgenin flora ve faunası, özel ekosistemler, doğal hayat ve bunların korunması da dahil olmak üzere daha sorumlu bir seyahat deneyimi kazanmak da söz konusudur. Beklenen büyüme ve yeni eğilimler turizmi o kadar stratejik bir konuma taşımıştır ki, turizm eşsiz özellikli doğal veya korunan alanların sürdürülebilirliğinin yanı sıra bu alanların çevresinde yaşayan yöre halkının kalkınma potansiyeline de müspet etki sağlayabilmektedir. Bu durumda turizm, doğal alanların korunması ve yöre halkı ile ziyaretçilerin çevre bilincinin arttırılmasında kullanılabilecek çok önemli bir araçtır. Dolayısıyla turizm sayesinde koruma çalışmaları için gerekli mali kaynakların kazanılmasının yanı sıra ziyaretçiler ile yöre halkına 14

15 yönelik bilinçlendirme ve eğitim programlarının oluşturulması ve uygulanması gibi hedeflere de kolayca ulaşılabilmektedir. En önemli hususta; turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniş kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaşımcı olarak planlaması, sürecin etkin yönetimi ve izlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, bu faaliyetlerin geri dönüşü mümkün olmayan olumsuz etkileri ortaya çıkacak ve turizm bu alanları tahrip eden bir faktör haline gelebilecektir. İşte bu nedenle; SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME (MASTER) PLANI çalışmasına lüzum duyulmuştur. 1.4 SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME STRATEJİSİ Yukarda da bahsedildiği üzere, insan kullanımı bakımından hassas olan sahalarda turizm söz konusu olduğunda turizmin iyi planlanması ve yönetilmesi önemli olmaktadır. Alışılmış turizm stratejileri ile Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Stratejisi arasındaki fark şudur; alışılmış yöntemler yukarıdan aşağıya bakış açısı ile uygulanmaktadır. Yani kararlar merkezden alınmakta ve uygulanması için yerele taşınmaktadır. Yöre halkı katılımcı olamamaktadır. Sürdürülebilir turizm ise aşağıdan yukarıya bir yaklaşım için gayret göstermektedir. Bu yaklaşımda yöre halkının beklentileri ele alınır, yönetime katılmasını sağlayıcı yapı kurulur, yörenin kalkınma potansiyelini bünyesinde barındıran tabii değerlerin korunması için ortak kararlar alınır. Karar almanın yanında uygulama ve izleme aşamalarında da yöre halkının bilgisini, becerilerini, en uygun şekilde kullanmak esastır. Bu yaklaşım yöre halkının, yerel otorite ve organizasyonların yetkilendirilmesine dayanır. -Sürdürülebilir turizm gelişim aşamasında doğa ve çevresinin ortak çıkarları söz konusudur. Konaklama ve diğer turizm altyapıları mümkün olduğunca doğal alan dışında olmalıdır. Bu durum doğaya ve kültüre zararı en aza indirdiği gibi ev pansiyonculuğu gibi faaliyetlerin yapılmasıyla yöreye faydayı arttırabilir. -Yöre halkı ve diğer bölgesel ilgi grupları turizm gelişiminde önemli ortaklardır. Söz konusu gruplar turiste konaklama imkanı sunacaklar, sunacakları ürünün kalitesinin korunmasında da sorumluluk alacaklardır. -Günübirlik ziyaretçiler yerine uzun süreli konaklamaya lüzum duyan turistle hedefleniyorsa, doğal ve kültürel mirasa dayalı çekim noktaları, el sanatları gibi faaliyetler ortaya konmalıdır. -Doğal alanlar genellikle çok hassastır, bu sebeple ekolojik değerler, belirli bir saha ile sınırlı olmayacaktır. Geleneksel hayat, yerel kültür, kırsal, sosyal ekonomik yapılar da aynı zamanda turizmin temel kaynağı olmaktadır. -Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı nın ilimizde/bölgemizde ve ülkemizde doğa turizmine konu olacak sahaların tüm ilgi grupları için anlamlı ve cazip bir bakış açısına dayandırılmasına esas olmalıdır. 15

16 -Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı nda turizm; doğayı koruma, kırsal kalkınma için bir araç olarak ele alındığından, doğa turizmi yönetim planı olarak ele alınmalıdır. Halihazırda olan turizm etkinlikleri de tartışılmalı, değerlendirilmelidir. İlde sürdürülemez olan turizm veya gelir getirici faaliyetler de tanımlanmalıdır. Ayrıca iyi bir yönetim için tehditler ve fırsatlar da ele alınarak bunlardan hareketle ortaya çıkacak fikirler ortaya konmalıdır. -Doğaya dayalı turizm yönetiminin entegre bir anlayışla (alan ve çevresinin sahip olduğu doğal, tarihi ve sosyo-ekonomik kaynakların bütüncül ele alınması) değerlendirilmesi de önemlidir. -Turizm gelişimi genel olarak piyasa talebine göre yönlendirilir. Bir alanın turizm potansiyelinin değerlendirilmesi, rekabetçi özgün ve özellikli bir destinasyon oluşturması için gerçekçi beklentiler ortaya konulmalıdır. Yüksek ekolojik değerlere sahip olan sahalar yüksek turizm değeri içermeyebilir. Turizm, ancak doğru pazar ürünlerini hedeflediği zaman başarılı olabilir. Özellikle hassas tabiat alanlarında taşıma kapasitesi düşük iken, bu alanlardan beklenen faydalar yüksek olmaktadır. Taşıma kapasitesinin düşüklüğü sınırlı sayıda turist demektir. Bu sebeple taşıma kapasitesinin değerlendirilmesi de önemlidir. -Entegre Doğal Alan Yönetimi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı ile doğa ve turizm yönetimi için tüm ilgi gruplarının desteğini almayı hedefler. Tüm ilgi gruplarının etkin desteği önem taşır. Turizm gelişiminin karmaşık yapısı göz önüne alınırsa, ilgi gruplarının etkin işbirliği oldukça önemlidir. Planın herkes tarafından sahiplenilmesi ayrıcalık olacaktır. -Sürdürülebilir kırsal kalkınma için kapsamlı bir vizyon belirlenmesine de ihtiyaç vardır. -Pazarlama Stratejisi; Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı nın bir parçasıdır. Kalkınma ve rekabete açık ürün-pazar kombinasyonu için yaratıcı yaklaşımlar içermelidir. Pazarlar, hedef gruplar, turist sayısı, ürünler, hizmetler, yaratıcı yaklaşımlar bu stratejide yer almalıdır. -Turizm Destinasyonu Yönetimi; Yaygın bir stratejik yaklaşım olup, destinasyonu rekabete açık hale getirir, bir turizm pazarını iyi bir şekilde yönetmek, pazarlamak, bir destinasyonu rekabetçi yapabilmek için gereken tüm unsurları içeren bir yaklaşımdır. -İyi tanımlanmış amaçlar ve göstergelerle mantıksal bir çerçeve kurmak, ayrıntılı bütçe, mali portre ve ilgi gruplarının tümüne açık görev ve sorumluluklar veren bir iş planı hazırlamak gereklidir. -Ziyaretçinin İzlenmesi ve Ziyaretçi Yönetim Planı: Madem ki doğa gibi hassas bir sistemde çalışılıyor, bu durumda turist ziyaretinin ilkelerini belirleyen bir ziyaretçi yönetim 16

17 planı lüzumludur. Aynı zamanda da hem geri bildirim temin etme, hem de taşıma kapasitesinin kontrolü için izleme programı da olmalıdır. Geribildirimler kalitenin arttırılması, sunumların taleplere uygun hale getirilmesi (iyileştirilmesi), hizmetteki aksamaların ve doğadaki değişimlerin takibi için çok önemlidir. Şu unutulmamalıdır ki; turizm, doğanın korunması için ortaya konan ana hedeflere ulaşmak garanti edildiği takdirde teşvik edilmelidir. 2. SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞİMİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR 2.1 KAYNAK ANALİZİ Gelişme planı ve stratejisi için öncelikle kaynak analizi yapılması mecburidir. Bir alanın sahip olduğu kaynaklar, o alanın kalkınması için bir sermaye veya potansiyel oluşturmaktadır. Bu kaynakların analizi de önemli veri ve bilgi oluşturulmasını temin etmektedir. Ekolojik ve kültürel kaynakların yanında sosyo-ekonomik özellikler de turizm gelişimi için önemli bir temel oluşturmaktadır. Örneğin kırsal turizmin, tarımsal faaliyetleri desteklemediği durumlarda kırsal turizmin gerçekleştirildiği bölge hem kendi sermayesini hem de kırsal olma özelliğini kaybedecektir.gerek turizm potansiyeli gerekse taşıma kapasitesi turizm kaynaklarının mevcut durumuna bağlı olduğundan kaynak envanterinin mutlaka yapılması gerekir Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar a. Doğal Kaynaklar: turizmin gelişimi için önemli olan yöreye özgü doğal kaynaklardır. Bu kaynakların halihazırdaki ekonomik kullanımları, korunma durumları, statüleri, iklim gibi turizm gelişimi için potansiyel kaynakların envanterini içermektedir. Seçkin Doğal Kaynaklar: Turizm yalnızca korunan doğa parçaları ile ilgili değildir. Eşsiz manzaralar, dağlar ve nehirler gibi ve korunmayan türler de turizm için ilgi çekici olmaktadırlar. Örneğin; ormandaki ağaçların üzerinde gezinen sincapları, konakladığımız evin penceresinden gözlemlemek son derece çekicidir. Bir orman öncelikli olarak odunculuk amacıyla kullanılsa da dağ bisikleti gibi bir aktivite için ortamı çekici hale getirebilmektedir. Seçkin Doğal Kaynakların Halihazırdaki Ekonomik Kullanımlarının Tanımlanması Doğal kaynakların çok çeşitli kullanımları söz konusudur, ormanların odunculuk, nehirler ve göllerin sportif balıkçılık, su sporları ve enerji üretmek için kullanımları gibi. Bu kullanımlardan bazıları gelenekseldir ve düşük etkilere sahiptir. Bazıları ise sürdürülebilir değildir. Bu sebeple bunlar turizm gelişimi için de uygun değildir. 17

18 Kaynağın Korunma Durumu ve Statüsü: Bazı doğal kaynaklar mevcut kanunlarla korunur. Bunların turizmde kullanımı da bu kanunlara uygun olmalıdır. İklim; mevsimlerin dağılımı, ortalama sıcaklık, nem ve günlük ortalama optimal güneş ışığı saatlerine bağlı olarak iklim analizi yapılmaktadır. Burada önemli olan iklimin farklı mevsimlerde turizm için elverişli olup olmadığıdır. Turizm Gelişimi İçin Potansiyel Doğal Kaynaklar: Potansiyel kaynakların tespiti turizm planlaması için önemli ve özellikle yönlendirici olmaktadır. Tüm bu kaynakların envanter çalışmalarının haritaya aktarılması, turizm ürünleri ve hizmetlerinin gelişmesi ve altyapı ile tesislerin fiziksel planlaması için önemli olmaktadır. b. Kültürel Kaynaklar: Kültürel kaynakların envanteri doğal kaynaklara ilişkin çalışmalara benzerlik göstermektedir. Özellikle doğal ve kültürel kaynaklardan oluşan kombinasyonlar, turistler tarafından yüksek ilgi ile karşılanmaktadır. Kültürel mirasın korunmasının önemi konusunda farkındalık meydana getirilebilirse, sürdürülebilir turizm gelişimine ve doğa korumaya verilen destek artacaktır. c. Sosyo-Ekonomik Kaynaklar: Altyapı, insan kaynakları ve farklı ekonomik sektörlerin bileşimini içermektedir. Bu konuda yapılacak envanter çalışması, birbiri ile bağlantılı birçok farklı unsurlar içermesi ve bu unsurların turizm gelişimi için ilk bakışta kavranamaması mümkündür. Bölgenin kalkınma potansiyelinde, sosyal ve ekonomik rekabet edebilirlik unsurları büyük öneme sahiptir. Yerel nüfusun turizme yaklaşımı, turizm sektöründe çalışma isteği gibi bazı unsurların turizm ile doğrudan ilişkisi bulunmaktadır. Altyapı: Bir bölgenin turizmde rekabet edebilirliği ve kalkınma seviyesinin tespiti için altyapı kalitesi önemli bir göstergedir. Altyapının kalitesi, yerel nüfusun hayat kalitesini ortaya koymanın yanı sıra turizm gelişimi için de zorunlu bir şarttır. Alan, güvenli içme suyu, donanımlı sağlık tesisleri gibi temel unsurları içermiyorsa turizm gelişimi asla başarılı olamayacaktır. Altyapının farklı unsurları için şartlar, kalite ve gelecekteki durum değerlendirilmelidir. Kaynak halihazırda turizm için mi kullanılmaktadır? Sorusu hem kaynağın turizm gelişimi için önemi konusunda hem de kaynak kalitesi hakkında göstergeleri ortaya koyabilmektedir. - Su kaynaklarına yönelik etütler; kaliteli su kaynağının sağlanması, su kaynağının sürdürülebilir kullanımı ve su çıkarmanın çevresel etkisini de içerir. - İletişim ağına yönelik etütler; turistlerin refahı ve turizm gelişimi için önemli olan cep telefonları da olmak üzere telefon ve internet ağlarının kalitesine yönelik etütleri içermektedir. - Sağlık hizmetlerinin; kalite, miktar ve coğrafi dağılımı son derece önemlidir. 18

19 - Güç kaynaklarına yönelik etütler; elektrik şebekesi, ısınma ve yemek pişirme için enerji kaynaklarının varlığı önemlidir. Her ne kadar resmi standartlara göre planlansa ve tehlike içermese de turistler nükleer santrallerin yakınında konaklamamaktadır. - Su ve toprak kirliliği etkisi olan atık su sistemleri önemli olup, bölgeye gelen turistlerin sayısı ile meydana gelecek atık su miktarı da dikkate alınmalıdır. - Katı atıkların düzenli depolaması toplum için olduğu kadar çevre için de önemlidir. Katı atıkların görüntü kirliliğine de yol açması ayrı bir menfi etkisidir. - Yol ağlarının durumu; çoğu turistin tercihlerini yaparken en önemli etkendir. - Güvenlik; kamu güvenliğini ve asayişi sağlamak turist güvenliği gibi unsurlar önemli olmaktadır. Aşırı kar yağışı, kanyon veya dağ kurtarma timlerinin olup olmaması da çok önemlidir. - Politik istikrarsızlık ve suçlar; turist için caydırıcı etki yapmaktadır. İnsan Kaynakları; Bir bölgenin insan sermayesini ifade eden bu unsur, turizm gelişiminde anahtar etmenlerden biridir. İnsan kaynakları hem hizmeti hem de manevi nitelikteki kültür ve kimliği oluşturmaktadır. İnsan kaynaklarına ilişkin etütler aşağıdaki unsurları içermelidir; - Yöre halkının nüfusu, - Göç vb. eğilimler, - Demografik yapı, - Aktif nüfus ve yapısı, eğitim seviyesi, potansiyel bilgi ve beceriler, açık fikirlilik, geleceğe odaklanma, çalışma ahlakı, - Yöreye özgü geleneksel ekonomik faaliyetleri ve yöresel sanatları yapabilme, - Turizm gelişimine ilişkin tutum, misafir severlik duygusu, hizmete yönelim, - Sosyal tutarlılık, esneklik, mevcut sosyal ilişkilerin kalitesi ve aralarındaki işbirliğini içeren sosyal yapı, - Yerel kurumlar, idareler, yönetişim, bürokrasiden kaçınma vb. hususlarla finansal kaynaklar ve yönetimleri, - Alanın kültürü ve kimliği, alanda etkin görev alacak kişilerin ortak değerleri, ilgileri, yaklaşımları, algılama şekilleri, özel ilgi ve becerileri, özgün gelenekler, o topluma ait olma ve o toplumda yaşamaktan onur duyma gibi durumları içerir, - Farklı ekonomik sektörler; söz konusu coğrafi bölgeye ve ile yoğunlaşma durumları, firma sayısı, ölçeği, ortalama karlılık, geleceğe yönelik bakış açısı, pazarları ve dış ilişkileri, sektörler arası işbirliği son derece önemlidir, tüm sektörler turizm sektörü ile ilişkili olabilmektedir. 19

20 Kaynak analizinin sonuçları; sürdürülebilir turizm yönetimi ve kalkınmada sermayeyi oluşturan kullanılabilir kaynaklara genel bir bakışı sağlamakla beraber, bölgenin mevcut kalkınma durumunu ve sürdürülebilirliğini değerlendiremeye yönelik bir resim sunmaktadır. Analiz aynı zamanda; bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına yönelik bir vizyon oluşturulmasını ve turizm gelişiminin diğer sektörlerle bütünleştirilmesini sağlayacaktır. 2.2 TURİZM POTANSİYELİ Yüksek değerlere sahip doğal ekolojik sahalar her zaman yüksek turizm potansiyeli içermezler; - Bazı doğa parçaları araştırma yapan uzmanlara, iyi eğitimli ekoturistlere hitap etmektedir. Bu alanlar sayıca az olduğu için de sınırlı bir turizm potansiyeli içerirler, - Bazı doğal sahalar, erişim, güvenlik gibi nedenlerle turistler için elverişli olmayan yerlerde bulunurlar, - Ekolojik kaynakların kullanımlar karşısındaki duyarlılığı (taşıma kapasitesi), ziyaretçi girişinde kısıtlamalara sebep olmaktadır, Bir sahanın daha fazla turist çekebilmesi için ihtimalleri ortaya koyan turizm potansiyeli önemli bir konudur. Turizm potansiyelinin tespiti için arz ve talebin ortaya konması gerekir. Bu potansiyel sınırlıysa başarılı bir turizm girişimini başlatmak imkanı olmayacaktır. Turizm ekonomik bir faaliyet olduğundan ancak turizm pazarında sürdürülebilirliği için bir talebi karşılaması lüzumludur. Turizme ilişkin motivasyon ve istekler değişkendir, kaynakların değeri aynı kalırken değişen tüketici davranışları turizm potansiyelini etkilemektedir. Dolayısıyla turizm potansiyeli tüketicinin bakış açısı (talebi) ile değerlendirilmelidir. Turizm potansiyeline ilişkin veri toplarken, istatistiki veriler, anketler gibi yöntemlerle veri elde edilebilir, ayrıca derinlemesine görüşmeler, katılımcı gözlemleme, olaylar üzerinde çalışmalar ile veri elde etmek için kullanılan niteliksel araştırma metotları kullanılmaktadır. Turizm potansiyeli için turizm talebi incelemesi aşağıdaki hususların tespiti ile yapılabilir; - Halen yapılan turizm, - Halihazırdaki turist miktarı, - Her bir ziyaretçinin günde harcadığı miktar, 20

21 - Ortalama kalma zamanları, - Turist profili, - Dürtü analizi; hangi temel etmenlerin turistler için rol oynadığı,(doğa, kültür, sağlık, güneş, vb.) - Benzer bir il veya saha ile kıyaslama yapılması, milli veya milletlerarası bir il ile kıyaslama yapılması ve neden o ilin tercih edildiği, - Gelecekte rakip olacak iller hangileridir, nedeni, Turizm arzı incelemesinde ise aşağıdaki hususlar öne çıkmaktadır; - İlimizde bir uluslar arası havaalanı var mıdır veya yakın bir ilden yararlanma imkanı makul müdür? - Alan ulaşım hangi araçlarla olur?(demiryolu, özel taşıt, genel taşımacılık, vd.), bunlara yaklaşım nasıl olmaktadır (kötü, yeterli, iyi gibi), - Alana ulaşma durumu (kolay-rahat, çaba ile, zor ve tehlikeli) - İle gelmek için yabancı turistler ülkemizden vize alıyor mu? - Sahamızın istikrarlı bir yönetimi var mı?, - Güvenlik ve ulaşım açısından ne gibi problemler yaşanabilir? - Alt yapı incelemesi; taşımacılık ağı, yerel yolun durumu(toprak, asfalt), anayolla bağlantısı, demiryolu ağı, yerel genel taşımacılığın yaygınlığı, program, ücretler, hat/duraklar, döngü patikaları, patikalar, yollar, işaret levhaları, genel enformasyon levhaları, araç-otobüs park kapasitesi, bilgi alma, tercüme kolaylıkları, - Yiyecek içecek ve barınma; restoran sayısı, restoranların sınıflandırılması(iyi-sayısı, orta iyi-sayısı vb.) - Hangi standartta yiyecek sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü) - İl ve çevresinde ne tür barınma alanları var? (otel, hotel, yatak kapasitesi, rota üstü barınma kulübeleri, bungalov, parkları, kamp alanı, diğerleri), - Hangi standartlarda barınma sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü), - İlinizin seçkin özellikteki doğal alanlarının özellikleri (sundukları ile tek mi?, biraz farklı mı?, diğer seçkin özellikli yerlere benziyor mu?), - Alan turist gezi rotasına girecek şekilde turistlerin ilgisini çekebilecek diğer sahalara yakın mı? (diğer çekici sahalara yakın, orta derecede potansiyel, düşük veya yakında böyle bir potansiyel bulunmamakta), - İlin alanlarında yaban hayatı; (bayrak tür, ilginç diğer türler, temsil edici yaban hayatı, farklı yaban hayatı izleme aktiviteleri, yürüyerek, botla, gözlem noktası ile vb.), 21

22 - Yaban hayatı izleme de tatmin edicilik durumu (garanti etme, genellikle, şans veya mevsime bağlı), - Bölgedeki önemli yaban hayatının tanımı, - Yardımcı tesislerin durumu (rekreasyonel, spor, diğer; durumu: kötü-yeterli-iyi), Kaynakların turizm potansiyelinin değerlendirilmesi; - doğal değerler: (sahiller, sahil kayalıkları, kumullar, dağlar, ormanlar, korunmuş izole olmuş alanlar, şelaleler, göller, nehirler, mağaralar, yaban hayatı, hayvan-kuş, deniz canlıları, iklim, diğerleri), - kültürel değerler; (tarihi binalar, tarihi yerler, anıtlar, arkeolojik yerler ve koleksiyonlar, folklor ve gelenekler, el işleri, müzeler, sahne sanatları, sanayi mirası vb.) - Toplumun turizm potansiyeli; (insan kaynakları; aktif nüfusun büyüklüğü ve yapısı, eğitim düzeyi ve profesyonel bilgi, beceriler, eğitimler, orijinal-karakteristik ve geleneksel özellikleri, ekonomik faaliyetler-sanatlar profesyonel olmayanlar dahil, resmi olmayan bilgi ve beceriler, turizm gelişimine yaklaşımlar, misafir severlik anlayışı, hizmet eğilimleri, yerel kuruluş ve idareler ile yönetişim, alanın kültürü ve kimliği, - Ekonomik kaynakların turizm potansiyeli; (tarım, ormancılık, balıkçılık, sanayi ve diğer), - Altyapı; (su sistemleri, ulaşım ağları, sağlık imkanları, ulaşım terminalleri, enerji kaynakları, kanalizasyon sistemleri, katı atık ve yok etme sistemi, caddeler/yollar, güvenlik sistemleri vb.) - İş ve hizmet altyapısı; (fırınlar, kasaplar, bakkallar, süpermarketler, doğrudan satış yapan çiftlikler, kiralık araç, servis istasyonları, taksiler, otobüsler, kiralık bisiklet, kiralık spor malzemeleri ve bakımı, postaneler, bankacılık hizmetleri, doktorlar, dişçiler, eczaneler, kafe ve restoranlar, atm ler, bankalar, diğer iş ve hizmetler.) Turizm Talebi; turizmin mevcut durumunun incelenmesi; Ziyaretçi; boş zamanlarını geçirmek için bir yere gelen kişi olarak tanımlanabilir, turist ise alanda bir veya daha fazla gece konaklamaktadır. Her turist bir ziyaretçidir, ancak her ziyaretçi turist değildir. Dolayısı ile turist ve ziyaretçi sayılarının ayrılması gerekmektedir. Ziyaretçi ve turist ayrımı farklı talepleri sebebi ile yapılmak durumunadır, ayrıca her ikisinin de farklı etkileri bulunmaktadır. Bir turistin ortalama harcaması alanda daha fazla zaman geçirdiğinden, konaklamaya, ilave yiyecek ve içeceğe ödeme yaptığından genellikle daha yüksek olmaktadır. 22

23 Turizme ilişkin mevcut durumun ortaya konabilmesi için; - Turist ve ziyaretçileri ayrı ayrı sayısı (yıllık, mevsimlik, aylık, haftalık, günlük), - Son on yılda turistlerin/ziyaretçilerin değişimi, - Ortalama kalış süreleri, konaklama ve ulaşım şekilleri önemlidir. (Sürdürülebilir doğa turizm gelişme planımızda ana unsur turizm olduğundan; turizme ilişkin veri kullanılamaz olduğu hallerde ikinci en iyi seçenek olarak ziyaretçilere ait veriler üzerinden değerlendirme yapılması mecburiyeti doğmaktadır). - Turist başına ortalama harcama, - Grup hacmi ve düzeni, - Turistlerin ağırlıklı yaş grubu, - Yaptıkları faaliyetler, - Ziyaret edecekleri-ettikleri yere ilişkin seçimleri, - Memnuniyeti, deneyimleri ve para harcama şekilleri, - İkinci ziyaretlerin yüzdesi ve sayısı, - Kullanılabilir ilave veriler. Talep incelemesinde ilimizi rakip olarak gördüğümüz veya bizimle rekabet eden benzer il veya illerle karşılaştırmak faydalı ve yerinde olacaktır. Turizm Arzı: Konum Faktörü; Bir ilin başka turizm pazarları ile ilişkili olarak nasıl konumlandığını, bir turistin alana ulaşmak için harcadığı zamanı, parayı/enerjiyi belirtir. Bir saha ne kadar güzel olursa olsun, hedef grup tarafından kolayca ulaşılabilir değilse asla başarılı bir turizm gelişimi sağlanamayacaktır. Yerel nüfusun değil turistin algılama durumu dikkate alınmalıdır. Örneğin bakir alanları ziyaret etmekten zevk alan ve ilkel patika yollarla ulaşılan yerleri ziyaret etmek isteyen turistler için düşünülen uzak mesafeler için alanın sınırlı sayıda turist potansiyeli olacaktır. - Uzun mesafeden gelen turistler için hava alanına uzaklık çok önemlidir, - Tur operatörlerinin çoğu havayolu ulaşımını zorunlu görmektedirler, bu sebeple bağımsız turistler veya tur operatörleri hedeflenebilir, - Tren, otobüs veya özel araçlarla erişim de konum faktörleri içinde önemlidir, - Alana ziyaret iklim şartları açısından da kısıtlı imkanlara neden olabilir, 23

24 - İle özgü yapılan bürokratik işlemlerin bıktırıcılığı da önemlidir, sık sık güvenlik birimleri tarafından kimlik sorulmak, aranmak gibi, - Turizm arzında; işaretlemeler, doğru yönlendirmeler, bilgiye ulaşma kolaylığı da önem arz etmektedir. Haritalar, broşürler, internet imkanı, kılavuz ve rehberler önemli bir arz faktörüdür. - Yiyecek içecek sunumu ve konaklama arzı; Sunumun ürün ve hizmet kalitesi, hijyenik standartlar, özgünlük/otantik, yöresel olması, yer ve ürünlerin çeşitliliği, ortam ve konukseverlik önemlidir. - Restoranların sınıflaması önceden yapılırsa turist için kolaylık olacaktır. - Konaklama tüm türleri içerebilmelidir, ürün ve hizmetlerin kaliteli olması, özellikle hijyenik konaklamada çok önemlidir. Doğal Alanın Kendine Has Özellikleri; Doğal alanların değer yaratması, kırsal kalkınmada rol oynaması beklentisi de son yıllarda öne çıkan bir görüştür. Doğal alanların alternatif kaynak kullanımına dönüştürülmesi için yapılan baskılar sonucu tehdit altında olduğu yerlerde devamlılığını sürdürebilmeleri, diğer alternatif kaynak kullanımları karşısında koruma ve kullanma dengesinin uzun dönemli ekonomik değerinin gösterilebilmesine bağlıdır. Tabiat ve kültürel miras, yaban hayatının gözlemlenmesi, yöreye özgü özellikler ve korunması gereken öncelikli türler, doğa ile ilgili çalışan ve doğanın kıymetini bilen ekoturistler için son derece önemlidir. 2.3 TAŞIMA KAPASİTESİ - Belirli bir sürede ( yıl, ay, hafta, gün, saat ) bir bölgenin alabileceği ziyaretçi sayısı veya bölgenin kaynakları üzerinde istenmeyen veya planlanmamış etkilere sahip olmayan ve sürdürülebilir kalkınmayı tehdit etmeyecek düzeyde bir alanda aynı anda bulunabilecek ziyaretçi sayısı, - Bir bölgenin, hayati önemde olduğu düşünülen değerleri, ekolojik süreç ve koşulları tehlikeye atmadan ve sürdürülebilir kalkınma imkanlarını azaltmadan belirli bir süre boyunca destekleyebileceği insan faaliyetlerinin (ağaç kesimi, avlanma, tarım) ve diğer etmenlerin (örn: iklim değişikliği, kirlenme.vb.) baskısı, - Ziyaret edilen bir alan veya tesisin sahip olduğu kaynaklar üzerinde koruma amaçlarını tehlikeye atmadan, istenmeyen ve planlanmayan etkilere neden olmadan belirli bir süre (yıl, ay, gün, an) boyunca alabileceği ziyaretçi sayısı şeklinde tanımlanmaktadır. Taşıma kapasitesi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planında önemli bir planlama aracıdır. Turizmin gelişimi ve korunmasında önemli bir kavramdır. Taşıma 24

25 kapasitesinin analizi ve izlenmesi, yönetim kararları yönünden girdi sağlayacaktır. Taşıma kapasitesi sayesinde kullanımı sınırlamak, en elverişli ziyaretçi sayısını tamamlayarak müspet etkileri azamiye çıkartmak, olumsuz etkileri en aza indirmek mümkün olabilecektir. Kısaca Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planındaki sürdürülebilirlik taşıma kapasitesinin aşılmaması ile temin edilir. Ziyaretçi sayısı ve etkinin büyüklüğü arasında doğrudan ilişki vardır. Ancak alan içinde tek tehdit unsuru ziyaretçiler değildir. Doğa için önemli olan tehditlerin tümünün birleşik etkisidir Taşıma Kapasitesinin Elemanları; Sosyal Taşıma Kapasitesi, Turizm için yerel tolerans limitleri olarak tanımlanmakta olup yöre halkı üzerindeki olumsuz etkilerinden ve ziyaretçiler ile yöre halkı arasındaki çatışmalardan kaçınılmasını içerir.bu unsurun turizm gelişimi içerisinde anahtar rolü vardır. Yöre halkı turizmi desteklemezse kalkınma asla olmaz. Yerel kabulü belirleyen temel etmenler, sosyal yapı ve kültürün hassaslığı, toplumun değişimin üstesinden gelebilme yeteneği, turizmin algılanışı, yöre halkı ile ziyaretçilerin ilişkileri, kullanıcı grupların davranışları, birbiri ile uyumu ve paydaş olmanın ekonomik ve toplumsal faydalarıdır. Ekonomik Taşıma Kapasitesi; Sürdürülebilir bir turizm gelişiminde turizm, ekonomik yapı ile bütünleşmiştir ve diğer sektörleri de desteklemektedir. Ekonomik taşıma kapasitesi; turizm gelişimini sağlayan bir yerel ekonomi ve yerel ekonominin sürdürülebilirliğini sağlayan bir turizm gelişimi anlamına gelmektedir. Yani temel kıstas; turizm gelişimi ile yerel ekonomi arasındaki sinerjidir. Ekonomik taşıma önemli olan iki unsur; Beklenen faydaları temin etmek için asgari turist sayısı ve ekonominin üstesinden gelebileceği azami turist sayısıdır. Ekolojik Taşıma Kapasitesi; Ekolojik taşıma kapasitesi, ziyaretçilerin/turistlerin ziyaret edilen alandaki ekosistemler, ikamet yerleri ve canlı türleri üzerinde ortaya koyduğu ekolojik zararlardır. Burada, ekolojik değerlerin, ziyaretçi akışlarının ve davranışlarının uzun süreli ve sistematik olarak izlenmesi ve veri toplanması önemli olmaktadır. 25

26 İdari/fiziki Taşıma Kapasitesi; Fiziki taşıma kapasitesi aynı anda ve belirli bir zamanda müşteri olarak alınabilecek ziyaretçi sayısıdır. Bu kapasite, alana uygun insan sayısına, yani alanın büyüklüğü ve diğer fiziki şartlar (doğal, coğrafi koşullar ve hava şartları) ile turizm altyapısının kapasitesine dayanmaktadır. Burada temel göstergeler; kalabalık, kuyruklar ve trafik sıkışıklığıdır. Fiziksel kapasite yönetiminin verimliliği ve etkinliği şu unsurlara bağlıdır; - Organizasyon kaynaklarının kapasitesi (insan ve ekonomik kaynaklar vb. gibi), - Ziyaretçi yönetiminin kapasitesi, Bir sahanın ziyaretçi kullanımına/ turizm gelişimine karşı hassas olan kaynakları: Kırmızı liste ve endemik türlerin habitatları, alanın savunmasız olan diğer kaynakları, göçe hassas türler, Ziyaretçi yönetimi de dahil olmak üzere yönetim amaçları ve hedefleri: Genel bir doğa koruma planı, amaçlar, hedefler ve doğa koruma politikası, tür koruma politikaları, bölgeleme sistemi, izleme sistemi, Ziyaretçiler/turistler, turizm gelişimi ve etkileri üzerine veriler; tüm güzergahlar, tesisler, konaklama ve ziyaretçi/turist için olan etkinlikler ve detaylı haritalar, ziyaretçi sayısı, özellikleri, akımları, ziyaretçi modelleri, etkinlikler ve mevsime bağlı özelliklere ilişkin bilgiler vb., ziyaretçiler tarafından özel olarak gerçekleştirilen faaliyetler, ziyaretçi etkilerine ilişkin veriler, etkilerin izlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin yöntemler, ölçütler ve göstergeler. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri ile bilgilerin gösterilmesi mümkündür. Psikolojik Taşıma Kapasitesi; Psikolojik taşıma kapasitesi bir alanın belirli bir zaman diliminde ziyaretçi deneyimleri üzerinde olumsuz etkilenmeye sebep olmaksızın kaldırabileceği maksimum ziyaretçi sayısıdır. 26

27 3. İLGİ GRUBU ANALİZİ VE YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI 3.1 İLGİ GRUPLARI/PAYDAŞLAR İlgi grupları, belirli bir koruma ve sürdürülebilir kalkınma projesi ile ilgili olarak fayda sağlayan, projenin içinde yer alan veya söz konusu projeden olumlu ya da olumsuz etkilenen bireyler, gruplar veya organizasyonlar olarak tanımlanabilirler. Paydaşlar, bir problemi çözmek için sürdürülebilir doğa turizmi gelişimine ve amaçlarımıza ulaşmak için güvenebileceğimiz kişilerdir. İlgi gruplarının hepsi sürdürülebilir doğa turizmi gelişimine ortak değildir veya olmaları gerekmez. Çünkü bir ortağın projeye olumlu bir bakışı, tutumu olmalıdır ve amaçlara ulaşmak için işbirliği yapmalıdır. Bazen bir ilgi grubu projeye olumsuz bakabilir ve hatta aktif bir tehdit bile olabilir, ilgi gruplarını işbirliği yapılanlar haline getirmek onlara paydaş değeri verilmesi ile mümkün olur. 3.2 İLGİ GRUBU KATEGORİLERİ Turizmde ilgi grupları; - Yöre halkı, kişiler ve kurumlar, - Alana dayalı ilin sorumlu yöneticileri, - Bölgesel yetkililer, - Ulusal yetkililer, - Turizm ofisleri, yerel turizm organizasyonları, konaklama ve hizmet sunanlar, taşımacılar, - Turizmle ilgili sektörler, - Tarım, ormancılık ve balıkçılık gibi farklı ekonomik sektörlerin temsil edildiği ticaret ve sanayi odaları ve el sanatları ile ilgili birimler, - İşçi sendikaları, dernekler, STK lar, - Eğitim ile ilgili birimler, 27

28 3.3 İLGİ GRUBU ANALİZİ İlgi grubu analizi sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının ortaya konması ve uygulamasında yer alan farklı taraflara ilişkin genel bir izlenim sahibi olabilmek, niyet okumak için kullanılan bir araçtır. Yalnızca bir envanter olarak ele alınmamalıdır, sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının planlanmasında potansiyel ortaklarımızın kimler olduğunu ve hangi tarafla çelişkiler yaşayacağımızı bize bildirmektedir. Ayrıca projenin farklı seviyelerinde destek temini için de son derece elverişli bir analizdir. İlgi grupları analizine dayalı olarak sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının yönetiminden sorumlu bir organizasyon oluşturulmalıdır. Sürdürülebilir doğa turizmi gelişimi için, detaylı bir ilgi grubu analizi ilgi gruplarının; - Genel hedeflerini, - Turizmden beklediği faydaları - Turizmdeki rollerini tanımlamalıdır. Bu süreç; şu adımlardan oluşur; 1. İlgi gruplarının tanımlanması, 2. Her ilgi grubunun çıkarlarının, önceliklerinin ve değerlerinin belirlenmesi, 3. Her ilgi grubunun davranışlarının belirlenmesi, 4. İlgi grubunun gücünün ve ilgi grupları arasındaki muhtemel koalisyonlarının gücünün tahmin edilmesi, 5. İlgi gruplarının mevcut ihtiyaçlarının ne düzeyde karşılandığının değerlendirilmesi, 6. İlgi grupları ile birebir iletişimlerin başlatılması ve ilgi gruplarının güveninin kazanılması, 7. Ortak menfaatler, sinerji ve başarı unsurlarının tanımlanması, 8. Paydaşların bir araya getirilmesi, 9. Ortak hedef ve amaçların ve onlara ulaşmak için gerekli olan stratejinin ortaya konması, 10. Organizasyon çerçevesinin oluşturulması, 11. Uygulama (zaman çizelgesinin ve hedeflerin ortaya konması, iletişim organizasyonunun oluşturulması, ilgi gruplarına somut sorumlulukların verilmesi.) 12. İzleme ve geri bildirimin yapılması 28

29 3.4 TOPLUM TEMELLİ YAKLAŞIM Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Planı nın hazırlanmasında toplum temelli yaklaşım uygulanması neticesinde; - Yöre halkı için sürdürülebilir geçim kaynakları ortaya koymak, - Toplulukların kendi yapılarını korumalarını teşvik etmek ve - Doğal alanların koruma hedeflerinde yerel faydayı oluşturmak mümkündür, Toplum temelli turizmin en önemli özelliği, doğal kaynakların kalitesi ile alanın kültürel mirasının bozulmamış ve turizmle güçlendirilmiş olmasıdır. Doğal çevre üzerindeki olumsuz etkiler en aza indirilmeli ve yerel kültür korunmalıdır. Turizm, insanların kendi yerel kültürlerini yaşatma ve değerlendirmeye teşvik etmelidir. 3.5 YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI İlgi grubu analizine dayalı olarak, korunan alan ve çevresi için, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Planını izlemek veya biçimlendirmek amacıyla, korunan alan yönetimi ve tüm ilgi gruplarının resmi işbirliğine dayalı bir organizasyon oluşturulmalıdır. 3.6 TARİHÇE Lacivert ve yeşil rengin hâkim olduğu doğal güzelliklerle bezenmiş Karadeniz Bölgesi nin Batı Karadeniz Bölümünde yer alan Düzce, şirin akarsu ve gölleri, soğuk su kaynakları, şelaleleri, bol otlu yaylaları, eşsiz kumlu plajları, dinlenmek için ideal şirin bir ilimizdir. Düzce İli toprakları, batıdan Sakarya, güney ve güney doğudan Bolu, kuzeydoğudan Zonguldak illeri ile çevrilidir. Kuzeyde Karadeniz de 35 km. uzunlukta bir kıyıya sahiptir. İl topraklarının kapladığı alan Ha dır. Kocaeli ve Sakarya illeri ile aynı enlem üzerinde yer alan Düzce nin en batı ve doğu ucu ı ve ı doğu boylamları arasında olup yaklaşık 88 km. uzunluktadır. İlin en güney ve en kuzey uç noktaları da 40 o. 37 ı ve 41 o. 06 ı kuzey enlemleri arasında yer alıp, Kuzey - Güney uç noktaları arası da yaklaşık olarak 52 km. uzunluktadır. Düzce nin bilinen tarihi M.Ö yılları arasında hüküm sürmüş Eti Medeniyetine kadar uzanmaktadır. Bu zaman içinde yöre, birçok kavimin ve devletin istilasına maruz 29

30 kalmıştır. Bu nedenle, tarih öncesi ve sonrası Frig, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Selçuk ve Osmanlı uygarlıklarının izleri görülmektedir. Tarihçiler Düzce nin dört dönemine dikkat çekiyorlar. 1- Bitinyalılar dönemi, 2- Roma ve Bizans dönemi, 3- Osmanlı dönemi ve 4- Cumhuriyet dönemi. Anadolu nun eski hükümetlerinden olan Pontos un yerleşim alanı olan Bitinya; Karadeniz, Marmara ve İstanbul boğazı arasındaki, doğuda Kızılırmak a kadar uzanan yar almaktaydı. En önemli kentleri Bursa, İzmit, Bolu, Ereğli ve Üskübü (Konuralp) idi. Bu dönemde Düzce, bataklık durumunda bir ova olarak Bitinyalıların oturduğu yerin doğusunda yer almaktaydı. İlk halkı Bibris ler, Hipya denilen bugünkü Melen çayının kenarında Hipya (Hypios) adı ile Üskübü yü kurmuşlardır. Bunlara saldıran Kimriler, Lidyalılar tarafından kovulmuşlardır. Kasaba Kieros olarak anılmaya başlanmıştır. Daha sonra Anadolu yu alan İraniler Bitinya ya hakim olarak 216 yıl ellerinde tutmuşlardır. Bunlardan Ereğlililer (Herakle) Bitinyanın verimli topraklarını alarak, Üskübü ve çevresinde uzun süre kalmışlardır. Düzce ovasının bügünkü Beyköy civarında bulunan Pros Olypum yerleşiminin de Düzce olduğu sanılmaktadır. Kaleler yaptırılmış. Heykeller diktirilmiş, Üskübü, plajlar ve eğlence yerleri ile tam bir eğlence kenti olmuştur. Kentin saldırılardan korunması için çevresinde yapılan kale kalıntıları günümüzde de görülmektedir. Roma ve Bizans döneminde de Bitinya Romalıların vilayeti olunca Düzce ve Üskübü Romalıların idaresinde kalıyor. Bu dönemin özelliklerini taşıyan büyük bir tiyatronun kalıntıları (40 basamaklar), bugün hala Üskübü de bulunuyor. Surlar, su kemerleri, mezar kalıntıları, üç kemerli köprüde bu dönemden kalmıştır. Düzce, M.S. 395 yılında Bizanslıların ele geçirmesi sonucu birden gelişme göstermiştir. Osmanlı döneminde, Orhan Gazi nin komutanı Konur ALP in 1321 yılında Bizanslılardan Prusias ı alarak Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katması sonrası bu bölgeye Üskübü denilmiş, Düzce ye ise Konrapa ismi verilmiştir. İlk ilçe merkezi daha sonra bucak olan Gümüş Abad dır. Sonraki ilçe merkezi ise Üskübü dür. Bu ismin kimin tarafından verildiği belli değilse de halk üç küp ten ya da Eski Bağ dan geldiğini açıklamaktadır. Komutan Konuralp burada camiler, hamamlar, su yapıları yaptırmıştır. Ormanlık ve bataklık ova üzerinde küçük bir yerleşim yeri olan Düzce nin gelişmesi Şemsi Paşa dönemine gelmektedir yılında da merkezin Üskübü den Düzce ye nakledilmesinden sonra artık ismi de Düzce Pazar olmuştur. Evliya Çelebi 1645 yılında Düzce Pazar da Şemsi Bey in 30

31 hayratı olan bir cami ve iki kervansarayın varlığından söz etmektedir. Konrapa, Konuralp Eli olarak anılan Düzce nin ilk yöneticileri Konuralp, Sungurbey, Şemsi Paşa ve Gündüzalp tir. Yine aynı dönemde Düzce Vilayet Nizamnamesi sonucu Akşehir ile birleşerek bucak merkezi olmuş, 1870 yılında ise Göynük ten ayrılarak Bolu Sancağına bağlı bir ilçe durumuna gelmiştir. Yıldırım BEYAZID ın da Düzce, Bolu ve Mudurnu da imar hareketlerinde bulunduğu, cami, hamam, medrese. Köprü yaptırdığı belirtilmektedir. Osmanlı savaşlarında cepheye göçmenler gitmiş, Abdülaziz döneminde başlayan göçler 2. Abdülhamit dönemine kadar sürmüştür. Cumhuriyet döneminde Düzce Türkiye nin en işlek ve zengin ilçesi durumuna gelmiştir. Tarım, ticaret ve endüstri yönünde gelişmelere açık olan Düzce ilçesi bu dönemde bayındırlık hizmetlerinin gelişmesi ile kentsel bir yapıya kavuşmuştur. Kentsel gelişme 1945 ve özellikle 1955 yılından sonra hızlanmıştır. Tarım ürünlerinin piyasada ve destekleme alımları ile sanayiye uygulanan teşvik önlemleri kent gelişmelerini artırmıştır yılında belediye kurulmuş, ilk olarak Mehmet Ağa reislik yapmıştır. Kentin ilk imar planı 1956 yılında hazırlanmak istenmiş, ancak 1963 yılında yürürlüğe girmiştir yılından 1999 yılına kadar Düzce ilçe merkezi olarak kalmıştır. 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 depremlerini yaşayan Düzce tarih ve Sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Resmi Gazetede yayınlanan Bir İl ve iki ilçe kurulması ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki Cetvellerde Değişiklik yapılması Hakkında 584 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İl statüsüne kavuşmuştur. (Yeni Kent Yeni Yaşam-Düzce Kitabı, 2002) 3.7 DÜZCE İLİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ İlin Jeomorfolojik Özellikleri Düzce Havzası veya ovasının, oluşumunun gereği, asıl yapısı kum-silt-kildir. Kumlu ve killi seviyeler sıkça tekrarlanır (Harita A.6) ve bunları yer altı verileri kullanılarak haritalamak çok güçtür. Deprem sonrasında kumlu zemin üzerindeki binalar sıvılaşma olayına, killi zeminlerdeki ise taşıma kapasitesi yenilmesi olayına bağlı olarak yıkılmışlardır. Bu nedenle, örneğin aynı sokak veya caddedeki binalar ayrı şekilde hasar görmüştür. Düzce Havzası nda depremden zarar görmeyen yerleşim yerleri, ya temel kayalar üzerine, ya da havza kenarındaki eski alüvyal tortullar üzerine kurulu olanlardır. Depremden zarar ören 31

32 görmeyen yerlerin karşılaştırılmasından hemen ortaya çıkan gerçek, yeni yerleşmeler için alüvyondan ve/veya ova içi düzlüklerden mümkün olduğunca kaçınmak gerektiğidir. Usulüne uygun biçimde kat adedi, temel tipi seçimi ve yapı malzemesi kullanılması koşuluyla bu tür zeminlerde yerleşilebileceği ortadadır. Bununla birlikte bu tür gevşek zeminler her zaman belirli bir oranda risklidir. Yerleşim yerleri için en büyük tehlike ve tehdit doğal afetlerdir. Deprem, heyelan, su baskınları başta gelir. Olası yerleşim alanları tespit edilirken bu üçlü tehditten uzak yerlerin seçimine dikkat edilmiştir. Zaten depremden zarar gören yerlerin yeni yer ihtiyacı da bundan doğmuştur. Ancak seçilen yerlerin güvenilirlik ölçütü havzadaki diğer yerlere göredir. Örneğin Düzce Havzası bulunduğu yerin jeolojik yapısı gereği her zaman deprem riski altındadır. Önerilen yerlerin jeolojik ve jeoteknik özellikleri ile yapılacak inşaatın kalitesi artırıldığında depremden gelecek zararı önemli ölçüde azaltacaktır. Dağlar:İl topraklarının yaklaşık %61 ini kaplayan dağlar kuzeyden güneye ve batıdan doğuya giderek yükselirler. Batıda da kıyıya paralelliklerini yitirerek seyrekleşirler. Bu sıradağlar arasında vadiler ve ovalar girer. Karadeniz kıyı dağlarının batı kesiminde yer alan Düzce İli nin % 86 sına karşılık gelen yaklaşık km 2 si dağlık ve engebeliktir. Dağlar bir çok yerde derin vadilerle yarılmıştır. Düzce Ovası nın güneyinde Elmacık dağlarının kuzey kesimi, doğusunda da Bolu dağlarının kuzeybatı kesimi Düzce İli sınırları içinde kalır. Elmacık dağları üzerinde yaylaların da yer aldığı doğu-batı yönünde uzanan dorukta, Kardüz yaylasında 1830 m rakımlı tepe İl in en yüksek noktasıdır rakımlı Erenler tepe,1699 rakımlı Mercan tepe ve 1368 rakımlı Yanık tepe İl in diğer yüksek noktalarıdır. Bu zirvelerle rakımı 150 metre civarında olan ova arasındaki 4-5 km lik kısa mesafelerde, yamaç eğimleri büyüktür Jeolojik Özellikler Düzce civarındaki en yaşlı birim Düzce ovasının güney batısında Efteni Gölü ile Çapayakabey köyü arasındaki yüzeylenen Prekambriyen yaşlı metagranotoyitlerdir (PEy). Düzce Fayı bu birimler ile Kuvaterner çökelleri arasındaki sınırı oluşturur. Paleozoyik Yaşlı Formasyonlar Kocatöngel formasyonu (Oko); Kumtaşı ara seviyeli silisli çamurtaşından oluşan bu formasyon Düzce nin kuzeyinde Karacaören-Gürcühüseyinağa köyleri arasında Bolu Masifi temel kayaları üzerine uyumsuz olarak gelir. 32

33 Kurtköy formasyonu (Ok); Çamurtaşı, Silttaşı, Çakıltaşı ara seviyeli kumtaşlarından oluşan bu formasyon Düzce nin güneydoğusunda Kaynaşlı civarında yüzeylenir. Ereğli formasyonu (ODe); Kireçtaşı ara seviyeli Şeyl-Kumtaşından oluşan bu formasyon Kaynaşlı nın kuzeyinde yüzeylenir. Yılanlı formasyonu (DCy); Dolomitik kireçtaşı ve Dolomitten oluşan bu formasyon Çilimli nin kuzeybatısında Dokuzlar köyü civarında çok sınırlı bir alanda gözlenir. Mesozoyik Yaşlı Formasyonlar Çakraz formasyonu (PTrç); Çakıltaşı, Kumtaşı, Çamurtaşından oluşan bu formasyon Düzce nin doğusunda Ereğli formasyonu ile dokanakta görülür. Yemişliçay formasyonu (Ky); Volkanik kumtaşı, kiltaşı, aglomera, andezitik-bazaltik lav, tüfit ve mikritik kireçtaşından oluşan bu formasyon Düzce nin kuzeydoğusunda Yılanlı formasyonu ile birlikte sınırlı yayılımlı olarak bulunur. Akveren formasyonu (KTa); Kiltaşı, Silttaşı ara seviyeli killi kireçtaşı-marn ve resifal kireçtaşlarından oluşan bu formasyon Kaynaşlı nın kuzeyinde Çapayakbey ile Kaynaşlı arasında, kuzeydoğuda Yukarıbayır, Sallar ve Nalbantoğlu köyleri civarında, Ketenciler- Kurtköy arasında ve kuzeybatıda Domuzgölü tepe yöresinde yüzeylenir. Senozoyik Yaşlı Formasyonlar Çaycuma formasyonu (Tç) ve Yığılca Üyesi (Tçy); Kumtaşı-konglomera-marn-tüfit (volkanik kumtaşı) ten oluşan Çaycuma formasyonu Düzce nin kuzeyi ve batısında iyi gözlenir. İçindeki geniş yayılımlı volkanitler Yığılca üyesi olarak ayrılır. Yığılca üyesi başlıca volkanik kumyaşı, tüf / tüfit andezit-bazaltik lavlar ve / veya volkanik breşlerden oluşur ve Düzce nin güneyi ve batısı ve kuzeydoğusunda gözlenir. Karapürçek formasyonu (PlQk); Zayıf tutturulmuş çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşından oluşan Karapürçek formasyonu Düzce nin doğusunda temel kayaların önünde etek düzlükleri teşkil edecek şekilde durur. Genç Çökeller (Q); Düzce ovasını dolduran tümü kırıntılı çökellerin (Geç Pleyistosen- Holosen) depolama yerine bakmaksızın çakıl-kum-silt ve killerden oluştuğu görülür. Havza kenarlarında çok az miktardaki döküntü veya yamaç molozunun dışında alüvyol ve gölsel alanlarda depolanmış oldukları dikkat çeker. Düzce havzasındaki tortul kalınlığı hakkındaki bilgiler sınırlı sayıda sondaj esas itibariyle jeofizik verilere dayanır ve yaklaşık 260 m civarındadır. 33

34 İklim Özellikleri Düzce İli, Marmara iklimi ile batıdan komşu olup; zaman zaman bu iklimin etkilerini almaktadır. İlde aynı iklim tipi alanında yer alan bölümlerde de yine bazı etkenler (Yükselti ve yüzey şekilleri gibi) nedeniyle, farklı özellikler ortaya çıkar. Örneğin Batı Karadeniz iklim tipi içerisinde yer alan Akçakoca, Yığılca ve Düzce birbirinden farklı özellikler göstermektedir. Rüzgar: Rüzgar rejimi incelenmesi sonucunda en hızlı esen rüzgar Aralık ayında güney (S) yönünden 14,3 m/s şiddetindedir. Basınç: Düzce deki basınç incelendiğinde aylar içerisindeki ortalama basıncın değiştiği görülmektedir yılı itibari ile Yıllık ortalama basınç 833,17 olup; 2011 yılındaki En Yüksek Basınç Ocak ayında 1021,1 mb, En Düşük Basınç da 978,1 mb. la Aralık ayında ölçülmüştür. Aylık Basınç ortalamaları Şubat ayında (995,0 mb) en düşük seviyeyi bulurken; Kasım ayında (1001,0 mb.) en düşük seviyede kalmıştır. Nem: İlimiz Meteoroloji Müdürlüğü tarafından ölçülen bağıl (nisbi) nem oranı ortalama %63 ile % 87 arasında değişmektedir. En düşük nem ise % 17 ile Mart ayında ölçülmüştür. Sıcaklık:Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan Düzce, Karadeniz İkliminin az yağışlı katında yer almaktadır. Toplam yağış kayalık alanlar dışında yeşil örtünün sürekli kalmasını sağlamaktadır. Bölgede sonbahar ve kış en yağışlı iki mevsim olup, en kurak mevsim yazdır. Düzce İlinde en düşük sıcaklık 5,9 ºC Ocak ayında, en yüksek sıcaklık ise 37,7 ºC sıcaklık ile Haziran ayında kaydedilmiştir. En soğuk aylar Ocak, Şubat ve Mart ayları olup, en sıcak aylar ise Mayıs, Haziran ve Temmuz ayları olarak ölçülmüştür. Sıcaklık Ocak ayı itibari ile Haziran ayına kadar düzenli olarak artmakta, buna karşın Eylül ayından Ocak ayına kadar da düzenli olarak azalmaktadır Hidrografya Düzce Ovası nı dolduran ve kalındığı 260 m. ye kadar çıkan alüvyon karakter itibarıyla oldukça heterojen olup içerisinde serbest ve basınçlı akiferler gelişmiştir. Geçirimlilikleri farklı malzemelerin ardalanması ile Düzce Ovası nın geniş bir bölümünde birleşik bir hidrolik sistem oluşmuştur. Ayrıca iki farklı seviyede basınçlı akiferlerin bulunduğu tespit edilmiştir. Düzce Ovasında yer altı suyu derinliği oldukça sığ olup genellikle 5.0 ile 6 m. Arasında değişmektedir. Su tablasındaki mevsimsel değişiklikler ise farklı lokasyonlarda 0.8 ile 3.4 m. Arasında değişmektedir. Yeraltı suyu seviyesinin en yüksek olduğu ay Mayıs, en düşük 34

35 olduğu ay ise Ekim ayıdır. Yeraltı su seviyesi yıl boyunca değişken olup bu değişkenlik başta yağış olmak üzere topoğrafya, litoloji, geçirimlilik ve geçirimsiz sınırlara uzaklık ve drenaj sistemi gibi Düzce Havzası nda yeraltı suyu akım yönü havzanın güneybatısındaki Efteni Gölü ne doğru akmakta olup göldeki su Büyük Melen Çayı ile havza dışına boşalmaktadır. Düzce Ovası, büyük ve zengin bir yeraltı suyu havzasıdır. İl in ovadaki güvenli yeraltı suyu rezervi 100 hm 3 /yıldır. Tablo.1. İl in Yeraltı Suyu Rezervleri ve Tahsis Miktarları HAVZA ADI YAS REZERVİ (hm³/yıl) YAS TAHSİSİ (hm³/yıl) Büyük Melen 100, Akçakoca-Kocaali 27, TOPLAM 127, Kaynak: DSİ Düzce 55. Şube Müdürlüğü., 2011 Bu ovalık bölgelerde açılacak m. derinlikteki sondaj kuyuları ile lt / sn. düzeyinde verimler elde edilebilir. Jeotermal Kaynaklar: Düzce ilinde bulunan sıcak su kaynakları, ortalama 3,5 lt/sn debiye sahiptir. Sıcaklıkları ise C arasında değişmektedir. Bu kaynaklar, sıcaklık derecelerine göre yapılan gruplamaya göre düşük entalpili sahalardandır C düşük, C orta, C den yüksek kaynaklar yüksek entalpili olarak sınıflandırılmaktadır (Ergün, 2000:149). Jeotermal kaynakların ısıtma amaçlı kullanılabilmesi için farklı sıcaklık düzeyleri aranmaktadır. Bu kaynaklar doğrudan, 30 0 C de yüzme havuzları ve sağlık amaçlı banyolar, 40 0 C de toprak ısıtma, 50 0 C de mantar yetiştirme, 60 0 C de ahır ve kümes ısıtma, 70 0 C de soğutma (alt sınır), 80 0 C de ev ısıtma, C de buharlaştırma gibi amaçlar için kullanılabilmektedir (Serpen, Satman, 1997:336). Tablo D.2 de Düzce ilindeki jeotermal kaynaklar gösterilmiştir. Tablo 2. Düzce İli Sıcak Su Kaynakları Adı Radyoaktivite Sıcaklık ( 0 C) Debi (lt/sn) Derdin Kaplıcası 2,5 Eman Efteni Kaplıcası 3,9-4,7 Eman ,5 Kaynak: MTA, 1996:

36 Derdin Kaplıcası, Düzce'nin yaklaşık 12 km güneyindedir. Doğal çıkışlı olan kaynağın debisi 4 lt/sn dir. Jeotermal arama ve üretim amaçlı kuyu bulunmamaktadır. Efteni Kaplıcası, Düzce'nin yaklaşık 10 km batısında, Efteni Gölü kıyısındadır. 100m rakıma sahiptir. Kaynak, doğal çıkışlı olup 4 lt/sn lik debiye sahiptir. Jeotermal arama ve üretim amaçlı kuyu mevcut değildir. Her iki kaynak da sodyum bikarbonatlıdır. Efteni ve Derdin'de jeotermal suda demir oranı çok yüksektir. Su, doğal olarak boşaldığı bölgelerde kırmızı renk bırakmaktadır. Suların demirli ve sodyum bikarbonatlı olması nedeniyle büyük oranda volkanik kayaçlar, kil, kumtaşı, silt ve lav-volkano sedimenterlerden süzüldüğü söylenebilir (Orme Jeotermal, 2002:5-6) Toprak Özellikleri Düzce ovasının akarsularının çevresi dışında kalan taban bölümünün tamamı topoğrafik bakımdan geniş ve nispeten az eğimli bir taban arazisi karakterinde olup, I. Yetenek sınıfında bulunan aluviyal topraklar ile kaplıdır. Bunun dışında akarsuların çevresinde kumlu, çakıllı ve molozlu ırmak taşkın yatakları ve koluviyal topraklar, Efteni Gölünün kuzey ve kuzeybatısında ise aluviyal sahil bataklığı yer almaktadır. Devlet Su İşleri tarafından bölgede yapılan çalışmalar sonucu büyük bir bölümü sulanabilir duruma getirilen ova toprakları, tarımsal etkinlikler için uygun ortam oluşturmaktadır. Düzce İlinde Büyük Melen Havzası nda Ova da alüvyal ve kollüviyal topraklar, Efteni Gölü çevresinde hidromorfik alüvyal ve ırmak yatağı toprakları, dağlık alanlarda ise sarı-kırmızı podsolik topraklar ile kireçli ve kireçsiz kahverengi orman toprakları bulunmaktadır. Düzce Ovası hiçbir kısıtlayıcı etmen olmadan yoğun olarak kullanılabilecek 1. Sınıf tarım arazisidir. Toprak-su nun araştırmalarına göre bu nitelikte arazi Türkiye nin sadece % 3 ünü kaplamaktadır. Bugün bu miktar azalmıştır. Büyük Melen havzasında dağlık alanlar ise iklimin uygunluğu nedeniyle çok çeşitli ve gür ormanlarla kaplıdır. Aluviyal Topraklar Ova çevresindeki akarsular tarafından yakın bir geçmişte bulundukları yerlere depolanan ve yaklaşık 336 km2 alan kapsayan bu topraklar, ova tabanında ve dar bir şerit halinde akarsu 36

37 vadilerinde görülmektedir. Toprağı şekillendiren ve toprağa bir özellik veren olaylar için yeterli zaman geçmediğinden, bu genç toprakların profil horizonu yoktur. Akarsulara yakın olan araziler zaman zaman su baskınına uğramakta, ovanın güneyindeki alanlarda ise yüksek taban suyu bulunmaktadır. Alüvyal topraklar, tuzsuz, kireçli, orta derecede organik madde, yüksek fosfor ve fazla potasyum içeren, killi tınlı bünyede ve ph ları nötr olan topraklardır. Düzce Ovasının taban kısmında bulunan alüviyal toprakların tamamına yakını I. Sınıf olduğundan, her çeşit tarıma uygun niteliktedir. Yalnız bu alanların arasında Doğanlı Köyünün kuzeyinde II., Büyük Melen suyunun ovadan çıktığı bölümde III. Derece, batıdaki Aksu deresinin ovaya girdiği bölümde IV. Yetenek sınıflarında araziler bulunmaktadır. 1. Yetenek sınıfındaki arazilerde toprakla ilgili herhangi bir sorun bulunmazken, diğer yetenek sınıflarında bulunan arazilerde drenaj, yüksek taban suyu ve su baskını tehlikesi, Aksu deresinin çevresinde bunlara ek olarak toprak yapısından kaynaklanan sorunlar ortaya çıkmaktadır. Ova tabanındaki I. Sınıf alüviyal topraklar, genel olarak sulu tarım arazilerinden oluşmaktadır. Ancak günümüzde bu alanlar, ulaşım ağlarının ovanın ortasından geçmesi ve eğimin yok denecek kadar az olması nedeniyle yerleşimler ve sanayi tesisleri tarafından işgal edilmektedir. Ova içerisinde küçük alanlarda bulunan, değişik yetenek sınıflarındaki alüviyal topraklardan Doğanlı Köyü kuzeyindeki alan orman, diğerleri ise kuru tarım amaçlı kullanılmaktadır. Kalkersiz Kahverengi Orman Toprakları Düzce Ovası nı çevreleyen Dağların batı ve güney yamaçlarında geniş alanlar kaplayan kalkersiz kahverengi orman topraklarının, ana maddesi miosen ve pliosen e ait kumlu kil taşı, kireçli kumlu killi veya çakıllı depozitlerdir. Yaprağını döken ağaçların altında görülen, kalkersiz kahverengi orman toprakları tınlı bünyede, tuzsuz, kireçli, orta derecede organik madde, orta fosfor ve fazla potasyum içeren, hafif derecede asitli topraklardır Arazi Varlığı ha genişliğindeki İl arazisinin arazi tipleri ve İlçelere göre dağılımı Tablo de gösterilmiştir. Toplam İl arazisinin yüzde 39 u tarım arazisi, yüzde 47 si ormanlık ve fundalık, yüzde 3 ü çayır ve mera, yüzde 10,10 tarım dışı arazidir. 37

38 Tablo 3: İlçelerde Arazinin Kullanımına Göre Dağılımı (Ha) Alan Tarım Alanı Orman ve F. Çayır ve Mera Tarım Dışı İlçeler (Ha) Miktar Yüzde Miktar Yüzde Miktar Yüzde Miktar Yüzde Miktar Yüzde Merkez 101, , , , , ,5 Akçakoca , , , , ,5 Cumayeri , , , , ,4 Çilimli , ,3 5, , , ,2 Gölyaka , , , , ,9 Gümüşova , , ,3 Kaynaşlı* , Yığılca , , , , ,1 TOPLAM Kaynak: Bolu Tarım İl Müdürlüğü Yıllık Faaliyet Raporları (1999 a kadar olan veriler) Orman Varlığı Düzce Orman İşletme Müdürlüğü ormanlık alanları Doğuda Bolu İli ve Yığılca ile Güneyde Mudurnu ve Gölyaka İlçeleri Kuzeyde Karadeniz, batıda ise hendek İlçesi ile sınırları olup Gümüşova, Cumayeri, Çilimli, Kaynaşlı ilçelerini kapsayacak şekilde dağılış göstermektedir. Kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatıdaki ormanlar yapraklı türlerden oluşmaktadır. Ormanlarda asli ağaç türü kayın, meşe, gürgen, kestane ve yapraklı türlerdir. Kuzey ormanların rakımı 250m. den başlayıp 100 m ye kadar çıkabilmektedir. Yetişme muhiti ortamı Karadeniz iklimi karakteristik özellikleri vardır. Bunun yanı sıra güneyde yüksek rakımlara çıkıldıkça yapraklı türlerden ibreli türlere geçilmekte, Göknar ve sarıçam türlerinin hâkim olduğu 1700 m rakıma kadar çıkan ibreli orman bulunmaktadır. Topoğrafik ve hidrolojik yapı olarak; genelde püskürük, tortul ve metaforik kayalardan oluşmaktadır. Şekillerde ortası ova oldukça verimli (tarımsal açıdan) topraklara sahip daha sonra yükselmeye başlayan bir arazi yapısı ve bütün olarak bakıldığında çorak bir yapıya sahiptir. Bu da havzadan hava sirkülasyonunun yok denecek kadar azalması sonucunu getirmektedir. 38

39 Tablo 4: Düzce İline Bağlı İlçelerin Ormanlık Durumunu Gösteren Saha Envanteri KORU BALTALIK Ormanlık Açıklık Toplam İşletmesi Ağaç ürü Alan Alan Alan Normal Bozuk Normal Bozuk Ha Ha Ha Akçakoca Kn.M.Gn Düzce Kn.M.Gn.Çs Gölyaka Kn.M.Gn.Çs Yığılca Kn.M.Gn.Çs Kaynak : Bolu Orman Bölge Müdürlüğü, Flora-Fauna ve Hassas Yöreler Düzce nin Genel Flora ve Vejetasyon Yapısı, Endemik Taksonları ve Tehlike Kategorileri Düzce, kuzeybatı Karadeniz bölgesinde yayılan Euro-Siberian (Euine) flora alanı ile Mediterranean (Akdeniz) Flora alanı etkisinde bulunmaktadır. Düzce bölgesinde Irano-Turan Flora alanı (İç Anadolu) etkisi azdır. Bununla birlikte, Düzce nin güneyi ile Batı Karadeniz bölümünden İç Anadolu Bölgesine açılan Sakarya nehrinin kolu olan Mudurnu Çayı ile Elmacık Dağı nın kuzeyi; Efteni Gölünden doğan Melen Çayı nın Karadeniz sıcak ve nemli etkisini iç taraflara taşımasından dolayı lokal Akdeniz ikliminden kaynaklanan Mediterranean Flora (Batı Ege) etkisi altındadır. Akçakoca ile Düzce arasında kalan Kaplandede Dağı tamamen Euro-Siberian (Euine) flora alanı etkisinde iken, Kaplandede Dağı nın Karadeniz e bakan ön kuzey yamaçları ise Mediterranean Flora (Batı Ege) etkisindedir. Bölgesel bitki geçiş noktalarına sahip olan Düzce, Elmacık Dağı, Efteni Gölü, Kaplandende Dağı, Karanlık Dere Vadisi ve Uğur Suyu Vadisi gibi zengin flora ve vejetasyon ekosistemlerine, nadir ve önemli bitki habitatlarına sahiptir (Aksoy, 2006). Yukarı Sakarya havzasında bulunan Düzce, erozyon eğilimi yüksek olan bir bölgededir. Bundan dolayı bitki habitatlarını etkileyen çeşitli çevresel ve ekolojik faktörler bulunmaktadır. Düzce, zengin kayın (Fagus orientalis), göknar (Abies bournmuellerina), karaçam (Pinus nigra) ve sarıçamın (Pinus sylvestris)hakim olduğu bir orman vejetasyon yapısına sahiptir. Bolu Orman Bölge Müdürlüğü nün içinde yer alan Düzce Orman İşletme Müdürlüğü, Gölyaka, Akçakoca ve Yığılca Orman İşletme Müdürlüğü olarak ormancılık faaliyetlerini sürdürmektedir. Düzce, Yığılca, Akacakoca, Gölyaka Orman İşletme 39

40 Müdürlükleri, ormanlardan odun üretimi (tomruk, yakacak vb.) yapmaktadır. Bunun yanında orman yan ürünü olarak kantaron otu (Hypericum perforatum) ile karakız (Trichaloma caliagtum) ve kanlıca (Lactirus deliciosus) mantarları doğal habitatlarından toplanmaktadır. Bununla birlikte üretimi yasak olan ve doğal alanları koruma altında olması gereken şimşir (Buus sempervirens) bitkisinin odun, dal ve sürgünleri kaçak olarak kesilerek çiçek süsleme, biblo, ev eşyası yapımında kullanılmak amacıyla İstanbul ve Ankara gibi şehirlerde satılmaktadır. Elmacık Dağı nda bulunan Pürenli, Kardüz, Odayeri, Torkul, Sinekli, Çiçekli gibi yaylalarda yerel halk, otlatma ve tarım amacıyla orman içi açıklıkları kullanmaktadır. Düzce ovasına yakın alanlarda orman alanları fındık tarlalarına dönüştürülmüş durumdadır. Alanın erozyon eğilimi dikkate alındığında, alanda yayılış gösteren bitki türlerinin habitatları, burada yapılan ekonomik amaçlı faaliyetlerden olumsuz yönde etkilenmektedir. Güzeldere şelalesi, Kardüz tepesi, Pürenli yaylası, Odayeri yaylası, Torkul yaylası, Sinekli yaylası, Torkul göleti ve Melen çayında dinlenme ve doğa turizmi amaçlı çeşitli aktiviteler yapılmaktadır. Endemik bitkiler, uluslararası IUCN tehlike kategorilerine göre sınıflandırılmıştır (Aksoy, 2006). Tablo 5: IUCN Red Data Book Kategorileri Türkçe Adı Kategoriler Sembolü TÜKENMİŞ EXTINCT EX DOĞADA TÜKENMİŞ EXTINCT IN THE WILD EW ÇOK TEHLİKEDE CRITICALLY ENDANGERED CR TEHLİKEDE ENDANGERED EN ZARAR GÖREBİLİR VULNERABLE VU AZ TEHDİT ALTINDA Koruma Önlemi Gerektiren Tehdit Altına Girebilir En Az Endişe Verici LOWER RISK Conservation Dependent Near Threatened Least Concern LR (cd) (nt) (lc) VERİ YETERSİZ DATA DEFICIENT DD DEĞERLENDİRİLEMEYEN NOT EVALUATED NE Kaynak: Ekim ve diğerleri, 1989, 2000, IUCN,

41 CAMPANULACEAE Campanula latiloba A. DC. subsp. latiloba Düzce, Gölyaka, Kardüz yolu, Kardüz çamlığı, nemli alan, 1260 m., Euine element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Campanula latiloba A. DC. subsp. latiloba (Foto: N. Aksoy) Campanula lyrata Lam. ssp. lyrata Düzce, Elmacık Dağı, Gölyaka, Gölormanı Köyü, Efteni Gölü kenarı, 110 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) CAPRIFOLIACEAE Lonicera caucasica Pallas. ssp. orientalis (Lam.) Chamb. et Long Düzce, Elmacık Dağı, Kardüz yangın kulesi, Konaş yolu, Emeksiz mevkii, Sarıçam altı, taşlık alan, güney bakı, 1036 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) CARYOPHYLLACEAE Dianthus carmelitarum Reut. eboiss. Düzce, Çiçekli Yarma Kaya mevkii, Güney bakı, 150 no lu bölme, Serpantin kayalıkları, kireçtaşı, m. Tehlike Kategorisi: LR (lc). COMPOSITAE (ASTERACEAE) Cirsium boluense Davis & Paris Düzce, Elmacık Dağı, Gölyaka, Balıklı Yaylası, 1350 m. 41

42 Tehlike Kategorisi: VU Helichrysum arenarium (L.)Moench. ssp. aucheri (Boiss.) Davis & Kupicha Düzce, Elmacık Dağı, Pürenli Yaylası, çayırlık alan, 1442 m, kuzey bakı. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Helichrysum arenarium(l.) Moench. ssp.aucheri (Boiss.) Davis & Kupicha (Foto: N. Aksoy) Jurinea alpigena C.Koch Düzce, Çiçekli, Şehirli Yayla arkası, Erenler Kaşı, serpantin kayalıkları, güney bakı, m., Euine element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) CRUCIFERAE (BRASSICACEAE) Thlaspi jaubertii Hedge Düzce, Gölyaka, Kardüz, Maden Ocakları karşısı, Taşkesti zirvesi, kayalık uçurumlar, güney bakı, 1620 m. Tehlike Kategorisi: LR (cd) 42

43 Thlaspijaubertii Hedge meyvesi (Foto: N. Aksoy) EUPHORBIACEA Euphorbia falcata L. ssp. macrostegia (Bornm.) O. Schwarz Düzce, Elmacık Dağı, Konaş tepesi arkası, sarıçam ormanı, güneybatı bakı, 1134 m. Doğu Mediterranean element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) FUMARIACEAE Corydalis wendelboi Lidén ssp.congesta Lidén & Zetterlund Düzce, Elmacık Dağı, Balıklı Yayla, Çayır vejetasyonu 1462 m. Tehlike Kategorisi: EN Corydalis wendelboi Lidén ssp. congesta Lidén & Zetterlund (Foto: N. Aksoy) 43

44 LAMIACEAE ( LABIATAE ) Phlomis russeliana (Sims) Bentham Düzce Gölyaka, Mancar yaylası, açık alan, göknar-kayın, m., Euine element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Phlomisrusseliana (Sims) Bentham (Foto: N. Aksoy) Stachys iberica Bieb. ssp. ibericavar. densipilosa Bhattacharjee Düzce, Çiçekli, Şehirli yayla, açık-çayırlık alan, batı bakı, 1530 m., İran-Turan element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) LEGUMINOSAE ( FABACEAE) Lathyrus undulatus Boiss. Düzce, Elmacık Dağı, Toptepe mevkii, makilik alan, m.,euine element. Tehlike Kategorisi: VU Lathyrusundulatus Boiss. Habitusu (Foto: N. Aksoy) 44

45 Trifolium barbulatum (Freyn & Sint.) Zoh. Düzce, Pürenli Yaylası, Çayır vejatasyonu 1350 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Trifolium pannonicum Jacq. ssp.elengatum (Willd.) Zoh. Düzce, Kızıkyayla, Soğuksu mevkii, güney bakı, 1462 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) LILIACEAE Allium huber-morathii Kollmann, N.Özhatay & Koyuncu Düzce, Elmacık Dağı, Derebalık Hira Yaylaları Arası, Taşkesti sınırı, 1459 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Allium huber-morathii Kollmann, N.Özhatay & Koyuncu (Foto: N. Aksoy) Muscari aucheri (Boiss.) Baker Düzce, Elmacık Dağı, Pürenli Yaylası, çayır vejetasyonu, 1462 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) 45

46 Muscari aucheri (Boiss.) Baker meyvesi (Foto: N. Aksoy) Colchicum bornmuelleri Frey (C. speciosum Steven) Düzce, Gölyaka, Kardüz yaylası, Arapova mevkii, mera, 1602 m., Euine element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Colchicum bornmuelleri Frey (C. speciosum Steven) (Foto: N. Aksoy) LYTHRACEAE Lythrum anatolicum Leblebici &Seçmen Düzce, Efteni Gölü, Orman İşletme Müdürlüğü Deposu karşısı, 114 m., Euine element. Tehlike Kategorisi: CR 46

47 Lythrumanatolicum Leblebici & Seçmen (Foto: N. Aksoy) MALVACEAE Alcea apterocarpa (Fenzl) Boiss. Düzce, Çiçekli Bölgesi, Şehirli Yayla arkası, Erenler Kaşı, güney bakı, 60. No lu bölme, serpantin kayalar, m., Iran-Turan element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Alcea apterocarpa (Fenzl) Boiss (Foto: N. Aksoy) PINACEAE Abies nordmanniananina (Stev ) Spach. ssp. bornmuelleriana (Mattf.) Coode &Cullen Düzce, Elmacık Dağı, Balıklı Yayla, Endemik, Euine element. Tehlike Kategorisi: LR (lc) 47

48 Abies nordmanniananina (Stev ) Spach. ssp. bornmuelleriana (Mattf.) Coode &Cullen Ormanı, Şehirli Yayla Yolu (Foto: N. Aksoy) RANUNCULACEAE Delphinum fissum Waldst. & Kit.ssp. anatolicum Chowdhuri & Davis Düzce, Taşkesti Balıklı Yayla arası, karaçam-serpantin, m., Iran-Turan elementi Tehlike Kategorisi: LR (lc) Delphinum fissumwaldst. & Kit.ssp. anatolicum Chowdhuri & Davis (Foto: N. Aksoy) 48

49 ROSACEAE Crataegus bornmuelleri Zabel Odayeri Bölgesi, İban Doruğu mevkii, açık kayalık alan,serpantin kayalık, güney bakı, 1626 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Crataegus bornmuelleri Zabel (Foto: N. Aksoy) SCROPHULARIACEAE Verbascum cheiranthifolium Boiss. var. asperulum (Boiss.) Murb. Düzce, Güzeldere Şelalesi mevkii, açıklık alan, 635 m. Tehlike Kategorisi: LR (cd) UMBELLIFERAE (APIACEAE) Astrantia maima Pallas ssp.haradjianii(grintz.) Rech. Düzce, Şehirli Yayla mevkii, Koca Yayla arkası, göknar ormanı, batı bakı, 1526 m. Tehlike Kategorisi: LR (lc) Astrantia maima Pallas ssp.haradjianii (Grintz.) Rech. (Foto: N Aksoy) 49

50 Endemik taksonların fitocoğrafik yapıları, habitat ortamları ve tehlike durumları incelenmiştir. Bölgede endemik taksonların çoğu genelde düşük seviyede risk taşıyan, zarar görebilir veya kritik tehlike altında olanlar kategorisine girmektedir. Elmacık Dağı na sınır kuzeyde Efteni Gölü nde lokal yayılışı bulunan Lythrum anatolicum un, populasyon yapısı zengin değildir. Bölgede Efteni Gölü nün kurutulmasıyla, sulak alanlar ve doğal habitatları otlaklara dönüştürülmekte ve bu durum Lythrum anatolicum türünün populasyonlarını tehlike altına sokmaktadır.türkiye nin Nadir ve Tehlike Altındaki Bitki Türleri Kitabına göre tehlike sınıfı, kritik tehlikede (CR) kategorisinde gösterilmektedir. Efteni Gölü nün güneyi ile araştırma alanının kuzeyinde zengin bir populasyonuna rastlanmamıştır. Ancak; birkaç bireye rastlanmıştır. Lythrum anatolicum un populasyonunu etkileyen en önemli etken otlatmadır (Aksoy, 2006). Fauna: Düzce ve yöresinde yaban hayvanları için en geniş alanları ormanlar oluşturmaktadır. Alan olarak küçük olmasına karşın önemli sayıda tür barındıran başta Efteni Gölü ve Karadeniz kıyı şeridi olmak üzere doğal ve yapay sulak alanlar bir diğer yaşam ortamıdır. Tarım alanları ve meralarda yine yaban hayvanlarına ev sahipliği yapan ve yukarıda adı geçen habitat tipleriyle bütünlük arz eden önemli yaşam ortamlarıdır. Yaban hayatının en yoğun olarak bulunduğu alanlar orman kenarları, sulak alanların karayla birleştiği noktada oluşan riperian alanlar ve farklı habitatların birleştiği kısımlardır. Türler ve Popülasyonları: Düzce ve yöresinde günümüze kadar farklı yazarlar tarafından çeşitli çalışmalar sonucunda toplam 433 tür tespit edilmiştir. Karasal Fauna: Düzce İlinde orman yapısının fazla olması ve Efteni Gölü Sulak Alan ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahası yer alması doğal hayatta fauna bakımdan çeşitlilik arz etmektedir. Fauna çeşitliliğinde özellikle ormanlık alanda karaca, geyik, ayı, yaban domuzu gibi yaban hayatı ile karşılaşılmaktadır. Bunların dışında Efteni Gölü ve çevresinde tilki, çakal, orman kartalı, orman faresi, porsuk, ağaç sansarı, gelincik, yaban tavşanı, sülün ayrıca yeşilbaş ördek, patka, bahri, leylek, beyaz balıkçıl, gri balıkçıl, kara batak, sakar meke, macar ördeği gibi sucul kuşlara rastlanmaktadır. Sucul Fauna: Efteni Gölü ve bölgede bulunan Büyük Melen, Aksu, Küçük Melen gibi nehirler, orman içi dereler ile Hasanlar Barajında sucul fauna olarak kadıncık, kızıl göz, sarı balık, turna, çapak balığı, bıyıklı balık, kızıl kanat, yayın, aynalı sazan, kırmızı benekli alabalık gibi balık türleri vardır. 50

51 Yerleşim Alanları ve Nüfus Şekil 1 : Düzce İli, il ve ilçe sınırlarını gösterir haritası Düzce İli nde de nüfusun büyük çoğunluğunu barındıran yerleşimler Düzce Ovası nın gevşek zemini üzerinde kurulmuştur. Düzce Ova dışındaki yerleşimlerde, örneğin Akçakoca ve Yığılca ile dağlık kesimlerdeki köylerde, bazı dere içleri dışında, binaların zeminleri kayalıktır. Beyköy Beldesi arazisinin dağlık kesimi hemen hemen yoktur. Beldenin geneli ova içerisinde kalmaktadır ve engebeli arazi çok fazla bulunmamaktadır yılında Üskübü merkezli kentin merkezinin Düzce ye nakledilmesi ile birlikte bugünkü Düzce oluşmaya başlamıştır. Pazar kenti olarak kurulan Düzce, Cumhuriyet döneminde işlek ve zengin bir ilçe haline gelmiştir. Tarım, ticaret ve endüstri yönünde bulunduğu konum itibarı ile gelişmelere açık olan Düzce, yine bu dönemde bayındırlık hizmetlerinin gelişmesiyle kentsel bir yapıya kavuşmuştur. Kentsel gelişme 1945 ve 1955 yılından sonra hız kazanmıştır. Önemli bir tarım merkezi olan kentin dönem itibarı ile tarım ürünlerinin Türkiye piyasasında iyi fiyat bulması ve destekleme alımları yine Türkiye genelinde yaşanan sanayileşme odağı ile sanayiye uygulanan teşvik önlemleri kentin kentsel gelişmesini artırmıştır. Kent planlı kentleşmeye 1950 yılından itibaren başlamıştır. Düzce kent merkezi 51

52 kentin içinden geçen eski İstanbul Ankara karayolunun çevresine bugün itibari ile Şerefiye ve Burhaniye mahallesi olan alanda başlamış, kentin içinden geçen İstanbul Ankara karayolunun kuzeye kaydırılmasıyla kentsel gelişme yapılan imar planları ile de desteklenen ulaşım bağlantıları çeperinde gelişmeye devam etmiştir. Bu durum 1999 depremleri sonrası Bayındırlık Bakanlığınca İmar planları ve uygulaması yapılan Afetzede Yerleşim Alanları ile yön değiştirmiştir yılında Belediye mücavir sahasına alınan Afetzede Yerleşim Alanları ile merkez alanı arasında bulunan köylerin mahalle olması, Çevre Düzeni Planı Plan kararları kentin gelişme yönünü kuzey-doğuya kaydırmıştır. Düzce İli 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Düzce Merkez ve yakın çevresi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Akçakoca İlçesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Yığılca ilçesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı hazırlanmış, İl Özel İdaresi ve İl Belediyesi tarafından 2008 yılında onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Mevcut imar planına göre konut gelişme alanları Akçakoca Asfaltının her iki yanında yer alan bölgelerdir yılında belediye mücavir sahasına alınan ve plansız olan köyler, mahalle statüsü kazanmışlardır. Bu alanlarda planlama çalışmaları başlatılmış. Ancak İller Bankasınca yapılacak olan planların yapım sürecinin uzaması nedeniyle plansız olan Ağa mahallesi, Darıcı Mahallesi ile Şıralık Mahallesinde İlave imar planları Belediye bünyesinde hazırlanmış ve onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Kentin gelişme yönü kuzey bölgeler olmuştur. Çevre Düzeni Planı Kararları da gelişme alanı olarak bu bölgeleri belirlemiştir. Ancak 07/05/2008 tarih ve 2008/13681 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Çevresindeki Yerleşim Birimlerine İçme,Kullanma ve Endüstri Suyu teminine İlişkin Esaslar kapsamında Melen havzası, İçme Suyu havzası olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Düzce ovasında, İSKİ İçme suyu havzaları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılaşmalarda getirilen kısıtlamalar kentin ve ovanın gelişimi açısından önem arz etmekte iken 16/07/2009 tarih ve 14 sayılı İSKİ Genel kurulu Kararı ile İSKİ İçme Suyu Havzaları Yönetmeliği hükümlerinde değişiklik yapılmış bu değişiklik ile Düzce İli Çevre Düzeni Planları kabul edilmiştir. Çevre Düzeni planları kapsamında Düzce İlinde kentsel gelişme devam etmektedir. Bu gün itibari ile mücavir köylerin tamamı mahalle olmuş ve mahalle sayısı 48 e yükselmiştir. Düzce nüfusunun yarısı köylerde yaşamaktadır. Geri kalan yarısı da, yine birbirine yakın miktarlarda İl merkezi ve ilçe merkezlerinde yaşamaktadırlar. Yerleşim yerlerinde nüfusun dağılımı cinsiyete göre farklılık 52

53 göstermemektedir. İl nüfusunun kent merkezinde yığılma eğiliminde olması nüfusun kır-kent dağılımının giderek bozulması riskini taşımaktadır. İlimiz Merkez ve ilçelerdeki nüfuslar her yerleşim yeri için ayrı ayrı aşağıda verilmiştir. Tablo 6. İlimiz Merkez, İlçe ve Beldelerdeki Nüfus Dağılımı İlçe İl/İlçe Merkezi(Şehir) İlçe İl/İlçe Merkezi(Şehir) Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Merkez Akçakoca Cumayeri Çilimli Gölyaka Gümüşova Kaynaşlı Yığılca Toplam Kaynak: TUİK, 2011 Tablo 7. İlimiz Nüfus Dağılımı ve İstihdam Yapısı 2010 YILI NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI İLÇE ADI KÖY NÜFUSU ŞEHİR NÜFUSU MERKEZ AKÇAKOCA CUMAYERİ ÇİLİMLİ GÖLYAKA GÜMÜŞOVA KAYNAŞLI YIĞILCA TOPLAM Kaynak: TÜİK nüfus verileri TOPLAM NÜFUS Yukarıda da görüldüğü üzere Düzce ilinin köy nüfusunun il merkezine göre fazla olduğu görülmektedir. Toplam nüfusun % 43,12 si köyde yaşamakta %56,88 ise şehirde yaşamaktadır. 53

54 Tarım ve Hayvancılık Düzce ili gerçek alanının çok küçük kısmı I. sınıf tarım arazisidir. Mutlak tarım alanı olarak tanımlanan I, II ve III. sınıf arazi toplamı da arazi varlığının sadece % 15 ine ulaşmaktadır. Bu veriler ışığında çok net olarak tarım topraklarının korunmasına ilişkin çalışmaların Düzce için son derece önem taşıdığını söylemek gerekmektedir. Hayvansal Üretim Tablo 8. Düzce İli 2011 yılı Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Varlığı Cinsi Merkez Akçakoca Cumayeri Çilimli Gölyaka Gümüşova Kaynaşlı Yığılca Toplam B.B.Kültür B.B.Melez B.B.Yerli Küçükbaş Manda TOPLAM Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü, 2011 Kümes Hayvancılığı (Kanatlı Üretimi) İl de sadece, beyaz et üreticisi firmalarla yapılan sözleşmelere bağlı olarak tavuk yetiştiriciliği, ya da kümes işletmeciliği yapılmaktadır. Kesimhane ya da beyaz et entegre tesislerinin il dışında oluşu broiler sayısının sürekli değişimine neden olmaktadır. Tablo Yılı Kanatlı Hayvan Sayısı İşletme Sayısı Broiler Üretimi (Adet) MERKEZ AKÇAKOCA CUMAYERİ ÇİLİMLİ GÖLYAKA GÜMÜŞOVA KAYNAŞLI YIĞILCA TOPLAM Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü,

55 Sanayi ve Teknoloji Düzce I. Organize Sanayi Bölgesi 1995 yılında Bolu Valiliğinin talebi doğrultusunda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın yer seçim yönetmeliği kapsamında Düzce Merkez Beyköy Beldesi nin 173 hektar alan üzerinde yapılan inceleme doğrultusunda kurulmasına izin verilmiştir. Düzce Organize Sanayi Bölgesi 1996 yılında 173 hektar alana kurulmuş ve bunlardan 63 adet sanayi parseli planlanmıştır yılında yapılan ifraz işlemleri sonucu 63 adet parsel 57 adet olarak değişmiştir. Bölgede 262 ada 1 parsel olarak ayrılmış olan arıtma tesisi alanı tarihinde bakanlık onayı ile ifraz yapılarak ikiye ayrılmış ve 9.948,00 m² olan kısmı sanayi parseli olarak ayrılmıştır. Bu sebepten dolayı 57 olan sanayi parsel sayısı 58 olarak değişmiştir. Düzce II. Organize Sanayi Bölgesi 2004 yılında 81 ha alana kurulmuş ve 9 sanayi parseli oluşturulmuştur yılında yapılan ifraz işlemleri sonucu 9 adet parsel 11 adet olarak değişmiştir Altyapı, Ulaşım, Haberleşme ve Konaklama Temiz Su Sistemi: Düzce ilinin içme suyunun tamamı Uğur Suyundan temine edilmektedir. Uğur Suyu ilin 9-10 km. güney-batısında yer almaktadır. Uğur Köyünde kurulan regülatörden alınan su 600 mm lik asbest boru ile cazibeli olarak takriben 6,5 km isale edilerek Beyköy mevkiinde kurulu bulunan içme suyu arıtma tesisine intikal etmektedir. İçme suyu şebekesi 2030 yılı nüfus projeksiyonuna göre projelendirilmiştir. Toplam şebeke uzunluğu 830 km dir. Tesise alınan içme suyunun arıtıldıktan sonra 1000 lik, 600 lük ve 300 lük çelik borularla dağıtımı yapılmaktadır. Atık Su Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi: Düzce ilinde kanalizasyon şebekesi 1968 yılında tamamlanmıştır. Merkez ilçede yağmur suyu ve kanalizasyon ayrı sistemde toplanmaktadır. Yağmur suyu şebekesi kentin ana eksenlerinde oluşturulmuştur ve şebeke toplam 137 km dir. Kanalizasyon şebekesi ise toplam 620 km uzunluğundadır. Düzce kent merkezinin kanalizasyon şebekesi depremlerden sonra hasar görmesine rağmen yapılan 55

56 çalışmalarla işlevini sürdürmektedir. Kent merkezi ve civarındaki yerleşim yerlerinin yaklaşık yüzde 15'i fosseptik kullanmaktadır. Düzce Belediyesi Biolojik Atıksu Arıtma Tesisi mevcut haliyle Düzce nin batısında Melen Deresi yanında 2,7 Ha alan üzerine kurulmuştur ve 1993 yılında hizmete açılmıştır. Atıksu Arıtma Tesisinin kapasitesi deprem sonrası şebekede oluşan deformasyonlar, kaçak yağmur suyu bağlantıları, yer altı suyu sızmaları ve Kalıcı Konutlar bölgesinin de şebekeye bağlanmasından sonra yetersiz kalmıştır. Ayrıca İstanbul a temiz su sağlamak amacıyla hayata geçirilen Melen Projesi ve Havza Koruma çalışmaları kapsamında İSKİ Genel Müdürlüğü Tarafından mevcut sistem revize edilmiş ve ek reaktörlerle kapasite artırımı çalışması gerçekleştirilmiştir tarihinde revizyon çalışmalarına başlanan eski tesisin resmi açılışı tarihinde yapılmıştır. Böylece m3/gün olan arıtma kapasitesi m3/gün ilaveyle m3/gün değerine ulaşmıştır. Tesiste giren atıksular arıtıldıktan sonra Mamure köyü yakınında Küçük Melen deresine deşarj edilmektedir. Doğalgaz Boru Hatları: Düzce-Ereğli-Alaplı-Gülüç-Kaynaşlı-Konuralp Bölgeleri nin Doğalgaz Dağıtım lisansı Aksa Düzce Ereğli Doğalgaz Dağıtım A.Ş. tarafından tarihinde alınmıştır tarihi ile Cumayeri-Gümüşova-Beyköy, tarihinde Çilimli, tarihinde de Akçakoca İl-İlçe-Beldeleri Lisans kapsamına dahil edilmiştir. Adı geçen bölgelerin, Lisans alım tarihinden başlayarak 30 yıl süre ile dağıtım ve işletme çalışmaları Aksa Düzce Ereğli Doğalgaz Dağıtım A.Ş. tarafından üstlenilmiştir. Düzce İli doğalgaz dağıtım çalışmaları tarihinde başlamış ve tarihinde şehre ilk doğalgaz verilmiştir yatırım yıllarında Düzce- Konuralp-Kaynaşlı-Cumayeri-Gümüşova-Beyköy-Çilimli-Akçakoca Bölgeleri nde toplam 802 km (Tablo-1).yatırım yapılmıştır. Tesis edilen doğalgaz şebekesi, Düzce de 1 adet A tipi doğalgaz basınç düşürme istasyonu (RMS-A) ve 22 adet B tipi basınç düşürme istasyonu ile, Akçakoca da ise yine 1 adet A tipi doğalgaz basınç düşürme istasyonu (RMS-A) ve 2 adet B tipi basınç düşürme istasyonu ile desteklenmektedir. Ayrıca, artık sanayi tesislerinin öncelikli tercihleri arasında yer alan doğalgaz, bölgede mevcut ve de hızlıca çoğalmaya başlayan sanayi tesislerinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde bölgeye tesis edilmiş ve yaygınlaştırılmaya devam edilmektedir. 56

57 Karayolları Genel: Düzce İli nde Karayolları 4. Bölge Müdürlüğüne bağlı 41. Şube Şefliği hizmet vermektedir. Bolu 41. Şube Şefliği ne bağlı Düzce ve Akçakoca Bakımevleri bulunmaktadır. Kaynaşlı Otoyol Bakım İşletme Şefliği, Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü ne bağlı olarak görev yapmaktadır. Düzce nin asıl ulaşım ağı karayollarından oluşmaktadır. İstanbul u Anadolu ya ve Avrupa yı Asya ya bağlayan D-100 karayolu ile TEM Otoyolu Düzce den geçmektedir. Bu yollar üzerinde Düzce den İstanbul a 2 saatte, Ankara ya ise 3 saatte ulaşılabilmektedir Madencilik İlimiz genelinde mermer ocağı, kalker ocağı, dolomit ocağı, silisli kiltaşı ocağı, kuvars ocağı, alçıtaşı ocağı, kum çakıl ocağı ve torf ocağı bulunmaktadır Enerji Düzce İlinde bir baraj bulunmaktadır. Bu baraj, Yığılca yakınında Küçük Melen Çayı üzerine yer alan ve 1992 yılında yapımı tamamlanmış olan Hasanlar Barajıdır. Hasanlar barajı, yapım amaçları olan sulama, enerji ve taşkın kontrolü fonksiyonlarına ek olarak rekreasyon turizmi ve su sporlar amacıyla da kullanılabilecek potansiyel taşımaktadır. Çevresi yoğun yeşilliklerle çevrilidir. Düzce-Akçakoca Karayolundan ayrıldıktan sonra sadece 12 km, yani Düzce kent merkezinden itibaren 18 km gidilerek kısa sürede ulaşılabilecek konumdadır. Barajın su potansiyelinin % 6,1 lik kısmı içme ve kullanma suyu olarak tahsis edilmiştir. Barajın yıllık enerji üretimi 40 Gwh ve 9,4 MW kurulu güçte HES dir. Su seviyesi yükseldiği zaman 43 km 2 ye yaklaşan alanı ile bu göl göllerin en büyüğünü teşkil eder. İlimiz sınırları dahilinde Gölyaka İlçesi Saçmalıpınar Köyü Aksu Deresi üzerinde 7.23 MW kapasiteli Defne Regülatörü ve HES, Merkez İlçe Hasanlar Köyü ve Nuhlar Köyü mevkii Küçük Melen Çayı üzerinde 4.67 MW kapasiteli Hasanlar HES, Merkez İlçe Beyköy Beldesi Uğur Köyü mevkiinde 9,60 MW kapasiteli Çınar-1 HES ve Merkez İlçe Beyköy Beldesi Uğur Köyü Fındıklı Mahallesi mevkiinde 8.5 MW kapasiteli Köknar Regülatörü ve HES faaliyettedir. 57

58 3.8. İLGİ GRUBU ve PAYDAŞ ANALİZİ BELEDİYE VE ÖZEL İDARE BELGELİ TESİSLER Değirmen Restoran ve Pansiyon (Beyköy) DÜZCE (0380) Derinoba Yayla Evleri (Beyköy) DÜZCE Kaplanoğlu Bungalov Evleri (Aydınpınar) DÜZCE (0380) Odayeri Yayla Pansiyon (Beyköy) DÜZCE Şelale Restoran ve Pansiyon (Beyköy) DÜZCE (0380) Şimşirlik Pansiyon (Beyköy) DÜZCE (0380) Yaban Orman Dağ Evleri (Beyköy) DÜZCE Alsa Tesisleri Bungalov Evleri AKÇAKOCA (0380) Büyük Melen de Davut un Yeri AKÇAKOCA Dadalı Ekoköy Pansiyonları AKÇAKOCA Kar Bungalov Evleri AKÇAKOCA (0380) Fenerbahçe Sosyal Tesisleri KAYNAŞLI (0380) Saz Köy Tekir Evi KAYNAŞLI (0380) Aydınpınar Alabalık (Aydınpınar Köyü) DÜZCE Binef At Çiftliği DÜZCE Konaklı At Çiftliği DÜZCE Samandere Değirmen Restoran(Beyköy) DÜZCE Samandere Şelale Alabalık (Beyköy) DÜZCE İkizdere Alabalık Kurugöl AKÇAKOCA Rafting Tesisleri (Dokuzdeğirmen Köyü) CUMAYERİ Kartal Yuvası GÖLYAKA Sazköy Tekir Evi KAYNAŞLI Şifalı Alabalık YIĞILCA Off-Road İl Temsilciliği

59 4. DÜZCE DOĞA TURİZMİ ARZI Düzce, çok geniş alanı olmamasına rağmen tabii değer dediğimiz değerlerden ve güzelliklerden fazlası ile nasibini almış bir ildir. Dağ ekosistemleri, denizi, orman peyzajları, yaban hayatı ve bitki çeşitliliği, mağaralar, yaylalar, göller, şelaleler, tabiatla uyumlu kırsal mimari, köylerin kültürel orijinalliği, insanı bunaltmayan sağlıklı soğuk-ılıman iklimi ile turizme doğaya yönelik aktiviteler vb. her türlü faaliyet için imkanı sağlamaktadır. Bu çalışma, kapsam itibariyle doğaya yönelik aktiviteleri detaylı incelemek ve geliştirme startejisini oluşturmak için yapıldığından özellikle sürdürülebilir doğa turizmi gelişimi için uygun yerler ve faaliyetler ele alınacaktır. Düzce ilinde Turizm Bakanlığı Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem Planı'nda herhangi bir planlama alanında yer almamaktadır. Ancak aynı eşdeğer özelliklere sahip Batı Karadeniz deki Kastamonu vb iller ekoturizm odaklı gelişme bölgesi içine alınırken doğal güzellikleri ve potansiyeli fazla ilan ilimizin alınmaması düşündürücüdür. Herhangi bir planlama alanında yer almamanın doğa turizminin gelişmesinde dezavantaj olabileceği düşünülse de mevcut potansiyelleri, ulaşım yolları üzerinde olması ve büyük kentlere yakınlığı ile ilde kısa sürede doğa turizminde ciddi gelişmelerin ve taleplerin olacağı kaçınılmazdır. Mevcut potansiyeller göz önünde bulundurularak master planında yer alan alanlarda gerekli alt ölçekli planlamalar ve yatırımlar bir an önce yapılmalıdır. 59

60 4.1 DÜZCE nin DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ (DOĞA TURİZMİ ARZI) Şekil 2.Türkiye turizm strateji kavramsal eylem planı haritası 60

61 61

62 4.2. Düzce ilinin Doğa Turizmi (Arzı) Değerleri ve Bilinirlik Değerlendirmesi İlde Akçakoca ilçesinde bulunan deniz turizmi Milletlerarası seviyede, Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı, Samandere Şelalesi Tabiat Anıtı, Topuk Yayla Göleti ve Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ülke seviyesinde, diğer alanlarımız ise bölgesel seviyede bilinmektedir. 4.3.Düzce İlinde Doğa Turizmi Amaçlı Kullanılan ve Koruma Statülü Alanlar Milli Parklar Düzce ilinde Milli Park sahası bulunmamaktadır Tabiat Parkları Düzce ilimiz sınırları içerisinde 2 adet Tabiat Parkı bulunmaktadır. Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı; Kurugöl Tabiat Parkı; Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı: Gölyaka İlçesi Güzeldere Köyü Güzeldere Şelalesi Mevkiinde yer almakta olup hektarlık alanı kapsamaktadır. Mesire Yeri olarak yılında Tabiat Parkı olarak yılında tescil edilmiştir. Elmacık Dağları'nın gürül gürül akan sularından biri Güzeldere Şelalesi Bıçkı Düzü mevkiinde 135 metre yükseklikteki kayalardan dökülürken bir şelaleye dönüşüyor. Kayalara çarparak uğuldayan suyun sesi, dev kayın ve gürgen ağaçlarıyla çevrili vadide yankılanıyor. Şelale, düzenlenen üç ayrı patika ve merdivenler sistemiyle gezilebiliyor. Platformların sürekli nemli olmasından dolayı uyarı tabelalarına dikkat etmek gerekiyor. Kışın beyaz yorganını örten, ilkbaharda ise ormangülleriyle canlanan Güzeldere'nin en görkemli zamanı sonbahar 62

63 mevsimidir. Sonbaharın renk cümbüşüne dönüşen tonları bir tabloya benzetiyor bu nadide tabiat köşesini. Deniz seviyesinden yaklaşık 600 metre yükseklikteki şelalenin zeminine doğru yaklaşıldığında hoş bir serinlik yayılıyor havaya. Yaban hayatı yönünden oldukça zengin şelale, özellikle hafta sonları ziyaretçilerin akınına uğramaktadır. Piknik, yürüyüş, manzara seyri, çadır kampı, kır gazinosu, kır kahvesi, büfe v.s. alanda gerçekleştirilebilecek faaliyetlerdir. Alana ulaşım İstanbul tarafından gidenler; TEM otoyolunda Hendek çıkışından sonra Düzce İli sınırları içerisinde Gümüşova-Gölyaka TEM Otoyolundan ayrılarak, Ankara tarafından gelenler için; Düzce İli sınırları içerisinde Kaynaşlı çıkışından sonra Gümüşova-Gölyaka çıkışından sonra TEM Otoyolundan ayrılarak Gölyaka tabelasını takip ederek Gölyaka ya ulaşılır. Gölyaka`nın içinden güney istikametine gidilir ve Açma Köyü sapağından doğu istikametine doğru Hacı Yakup Köyünde güneye doğru sapılarak Güzeldere tabelaları takip edilir. Güzeldere Tabiat Parkı Düzce den 28, Gölyaka dan ise 16 km. uzaklıktadır. Güzeldere Şelalesi ve çevresi alt - orta eosen yaşlı piroklastik kayaç, andezit ve bazalt türü kayaçlardan oluşur. Şelalenin serin suları bazaltlar üzerinden akmaktadır. Bazaltların üzerini yosun kaplamıştır. Bıçkı Dere üzerinde bulunan Güzeldere Şelalesi Hızar dere olarak Efteni Gölü ne buradan da Büyük Melen le birleşerek Karadeniz e ulaşmaktadır. Turistik açıdan yapılabilecek aktiviteler: Trekking, kampçılık, at binme, bisiklet binme ve foto safari yapılabilir. 63

64 Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı 64

65 Güzeldere Şelalesi Tabiat Parkı Şelale İniş Yolu ve Seyir Terası 65

66 Kurugöl Tabiat Parkı: Merkez İlçe ve Kaynaşlı İlçesi sınırlarında yer almakta olup hektarlık alanı kapsamaktadır. Mesire Yeri olarak tarihinde, Tabiat Parkı olarak yılında tescil edilmiştir. Etrafında Orman ağaçlandırma sahası olup ibreli ağaç dikilmiştir. Yörenin tabii ağaçları kayın, meşe ve gürgen vs. yapraklı ağaçlar alt tabakayı oluşturmaktadır. Düzce Merkeze 14 km (son 4 km Stabilize), TEM Düzce çıkışına 23 km (son 4 km Stabilize), TEM Kaynaşlı çıkışına 7 km (son 4 km Stabilize) dir. Yörenin tabii ağaçları kayın, meşe ve gürgen vs. yapraklı ağaçlar alt tabakayı oluşturmaktadır. Ayrıca kuzey doğunda gelen küçük bir derenin kuzey batı kesiminin sedde ile kapatılması sonucu kayın, meşe ve gürgen vs. yapraklı ağaçların arasında 4,87 ha lık gölet mevcuttur. Turistik açıdan yapılabilecek aktiviteler: Yürüyüş, kampçılık, at binme, bisiklet binme, olta balıkçılığı ve foto safari yapılabilir. Kurugöl Tabiat Parkı 66

67 4.3.3 Tabiat Koruma Alanı Düzce İlinde 1 adet Tabiat Koruma Alanı bulunmaktadır. Demirciönü Tabiat Koruma Alanı: Akçakoca ilçesi sınırları içerisindedir. Saha 430 ha olup 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 nolu orman bölmelerini ihtiva eder. 12/04/1994 tarihinde tescil edilmiştir. Tabiatı koruma alanı olarak belirlenen alanda Kayın, Gürgen, Kestane, Meşe türlerinin yer yer saf, yer yer karışık mesçereler oluşturması optimum yayılış alanlarından doğal özellikleri bozulmamış bir örneğini teşkil etmesinin yanı sıra zengin bir alt flora ve fauna potansiyeline sahip bir orman ekosistemi özelliği göstermesidir. Akçakoca-Ereğli karayolunun Akçakoca dan itibaren 10 uncu kilometresinde ve Düzce- Zonguldak il sınırındadır. Tabiatı koruma alanı olarak belirlenen alanda Kayın, Gürgen, Kestane, Meşe türlerinin yer yer saf, yer yer karışık mesçereler oluşturması optimum yayılış alanlarından doğal özellikleri bozulmamış bir örneğini teşkil etmesinin yanı sıra zengin bir alt flora ve fauna potansiyeline sahip bir orman ekosistemi özelliği göstermesidir. Genel Müdürlüğümüzce, bu nadir ekosistemin kaynak özelliklerinin korunarak bilim ve eğitim çalışmalarının hizmetine sunmak ve doğal özelliği bozulmadan korunmasını sağlamanın yanı sıra bu alanların günümüz insanının ve gelecek nesillerin faydalanmasına sunmak amacıyla bu saha Tabiatı Koruma Alanı olarak tesis edilmiştir. Akçakoca-Ereğli karayolunun Akçakoca dan itibaren 10 uncu kilometresinde ve Düzce- Zonguldak il sınırındadır. 67

68 Demirciönü Tabiat Koruma Alanı Tabiat Anıtları Düzce ilimiz sınırları içerisinde 4 adet Tabiat Anıtı bulunmaktadır. Samandere Şelalesi Tabiat Anıtı Sarıkyayla Göknarı Tabiat Anıtı Paşabükü Dişbudak Ağacı Tabiat Anıtı Kayadibi Porsuk Ağacı Tabiat Anıtı Samandere Şelalesi Tabiat Anıtı: Merkez İlçe Samandere Köyü Köyiçi Mevkiindedir. Alanı 10 hektardır tarihinde tescil edilmiştir. Çavlan, çağlayan ve cadı kazanı gibi ilginç jeolojik özellikler ve yer yer anıt ağaçların da var olduğu zengin ve bakir bitki örtüsüne sahiptir. Türkiye nin ilk tescil edilen tabiat anıtıdır. Şelalenin düşüş yüksekliği 20 metredir. Düzce Merkezden Beyköy Beldesine gidilir ve buradan güney doğu istikametinde bulunan Uğur Köyünde Samandere Köyü tabelası yolu izlenerek Samandere Köyü içinde tabiat anıtına 68

69 ulaşılır. Düzce Merkeze 24 km, TEM Düzce çıkışına 36 km, TEM Kaynaşlı çıkışına ise 34 km mesafededir. Samandere Şelalesi nin bulunduğu dere ve çevresi meastrihtiyen - eosen yaşlı killi kireçtaşlarından oluşmuştur. Samandere Şelalesi nin besleme havzası 32 km² lik bir alan olup akan sular Uğur Deresi ile birleşerek Efteni Gölü ne ulaşmakta buradan da Büyük Melen suyu ile Akçakoca İlçesi sınırları içerisinden Karadeniz e dökülmektedir. Turistik açıdan yapılabilecek aktiviteler: Trekking ve foto safari yapılabilir. Samandere Şelalesi Tabiat Anıtı 69

70 Samandere Şelalesi Tabiat Anıtı Sarıkyayla Göknarı Tabiat Anıtı: Merkez İlçe Çınardüzü Köyü Odayeri Bölgesi Sırıkyayla Mevkiinde ormanlık alanda yer almaktadır. Göknar Ağacı (Abies nordmanniana) türü 300 yaşlarında, 70 m boy, 1.36 m çap ve 6 m çevre genişliğine sahiptir m 2 alan Tabiat Anıtı olarak tarihinde tescil edilmiştir. 70

71 Düzce Merkezden Beyköy Beldesine gidilir ve buradan güney doğu istikametinde bulunan Uğur Köyünde Odayeri tabelası yolu izlenir ve Odayeri Yaylası girişine gelmeden yukarı yamaca doğru Sırıkyayla yolu takip edilerek anıt ağaca ulaşılır. Paşabükü Dişbudak Ağacı Tabiat Anıtı: Yığılca İlçesi Kırık Köyü Paşabükü Mevkiinde ormanlık alanda yer almaktadır. Dışbudak Ağacı (Frainus oycarpa) türü, 110 yaşlarında, 46 m boy, 1m çap ve 3 m çevre genişliğine sahiptir m 2 alan Tabiat Anıtı olarak tarihinde tescil edilmiştir. Düzce Merkezden kuzey doğu istikametinde bulunan Yığılca İlçesine doğru yaklaşık 20 km gittikten sonra Kırık Köyü (taş ocağı) sapağından içeri girilir. Yol üzerindeki taş ocağı geçildikten sonra Kırık Köyüne devam edilir. Kırık Köyünün içinden geçilerek orman yolu takip edilir ve Paşabükü orman idaresi binasından sonra yaklaşık 1000 mt mesafe sonra anıt ağaca ulaşılır. Kayadibi Porsuk Ağacı Tabiat Anıtı: Yığılca İlçesi Gökçeağaç Köyü Kaya dibi Mevkiinde ormanlık alanda yer almaktadır. Porsuk Ağacı (Taus baccata) türü, 775 yaşlarında, 27.5 m boy, 1.90 m çap ve 4.80 m çevre genişliğine sahiptir m 2 alan Tabiat Anıtı olarak tarihinde tescil edilmiştir. Düzce Merkezden Kuzey doğu istikametinde bulunan ve Düzce ye 38 km mesafe uzaklıkta olan Yığılca İlçesine gidilir. Yığılca merkezden güney istikametinde Gökçeağaç Köyüne sapılır. 71

72 Yaban Hayatı Geliştirme, Yerleştirme, Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Avlaklar Düzce ilimiz sınırları içerisinde 3 adet Tabiat Yaban Hayatı Geliştirme Sahası (YHGS) bulunmaktadır. Efteni Gölü YHGS; Yedigöller YHGS; (Merkez Bolu) Yeşilöz YHGS; (Merkez Zonguldak) Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: Merkez İlçeye bağlı Gölormanı, Paşakonağı, Kuşaçması ve Ballıca Köyleri ile Gölyaka İlçesine bağlı Hamamüstü ve Hacıyakup Köyleri Mevkiinde yer almaktadır. 764 ha lık alanı kapsamakta olup sedde içindeki göl alanı 158 ha dır. Maksimum su kotu 977 ha, su taşkın alanı ise 3760 ha dır. 14/02/1992 tarihinde "Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası" olarak 580 ha alanlı tesis edilmiş olup, 03/05/1995 tarihli Bakanlık oluru ile 750 ha'a genişletilmiştir. Son olarak Bakanlık emri gereğince saha üzerindeki sınır çalışması yenilenerek koordinatlar belirlenmiş, alanın 764 ha olarak düzeltilmesi 05/07/2005 tarihinde talep edilmiş ve Bakanlar Kurulunun tarih ve 2005/9729 sayılı kararı ile Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak ilan edilmiştir. Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ile İlgili Yönetmeliğin 5. maddesine göre, av ve yaban hayvanlarının muhafazası ve göçmen türlerin göç yollarını güvence altına almak, yaşama ortamlarının korunduğu, geliştirildiği, yaşama ortamlarını iyileştirici tedbirlerin alındığı, av ve yaban hayvanlarının barınma, beslenme ve uygun yaşama koşulları ile doğal peyzaja sahip alanlardan olduğu için tesis edilmiştir. Flora (Bitki) Varlığı: Aksoy (2006) ve Keten (2009) tarafından yapılan çalışmalarda otsu ve odunsu olmak üzere sucul, yarısucul ve karasal 105 tür tespit edilmiştir. Bunlardan Lythrum anatolicum (Leblebici&Secmen), Verbascum bithynicum (Boiss.) ve Campanula lyrata (Lam.) tespit edilen endemik türlerdir. Fauna (Hayvan) Varlığı: Kuş tür (Aves) sayısı 175 olup, 123 adet kuş türü Dünya Doğayı Koruma Birliği nin (IUCN) Kırmızı Listesine göre tehlike altındadır. Ayrıca, 11 balık türü 72

73 (Actinopterygii), 2 çift yaşamlı tür (Amphibia), 6 sürüngen türü (Reptilia), 9 memeli türü (Mammalia), 14 omurgasız türü (Invertebrata) bulunduğu tespit edilmiştir. Göl içerisinde ve çevresinde görülebilecek kuş türleri; Sakar meke, beyaz leylek, kara leylek, beyaz balıkçıl kuşu, angıt, pasbas patka, karabaş patka, dikkuyruk, orman kartalı, çakır kuşu, kırmızı doğan v.s. Göldeki başlıca balık türleri ise; Çapak balığı, turna balığı, kadıncık, tatlı su kefali, kızıl göz balığı, yeşil sazan, yayın balığı, tatlı su levreğidir. Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Sulak Alanı 73

74 Yedigöller Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: tarih ve 2005/9453 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Yedigöller Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak tescil edilmiştir. Yaklaşık ha büyüklüğündeki sahanın batısındaki ha lık kısmı İlimiz, doğusundaki ha lık kısmı ise Bolu ili sınırlarında kalmaktadır. Yedigöller havzası, kayan kütlelerin vadilerin önlerini kapaması sonucu oluşan Büyükgöl, Küçükgöl, Deringöl, Seringöl, Sazlıgöl Nazlıgöl ve İncegöl gibi 7 adet heyelan gölünden meydana gelmektedir. Bu göller Bolu il sınırları dahilindedir. Yeşilöz Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: tarih ve 2005/9453 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak tescil edilmiştir. Bu alanın tamamı ha olup 350 ha lık kısmı İlimiz sınırları içerisinde kalmaktadır Sulak Alanlar ve Ramsar Alanları Efteni Gölü Sulak Alanı Efteni Gölü, Kara Avcılığı Kanunu ve Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği kapsamında Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Sulak Alan statüsüne sahiptir yılında "Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası" olarak 580 ha alanlı tesis edilmiş olup, 1995 yılında ise alan Bakanlık oluru ile 750 ha 'a genişletilmiştir. Son olarak 2005 yılında Bakanlar Kurulunun kararı ile 764 ha alanlı Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak ilan edilmiştir. Ayrıca 2011 yılında Düzce Şube Müdürlüğü tarafından nihai halini alması sağlanan Efteni Gölü için hazırlanan Sulak Alan Yönetim Planı Temmuz 2012 Ulusal Sulak Alan Komisyonu Olağan 1. Toplantısında görüşülerek sulak alanının koruma bölgeleri ile plan hükümleri kabul edilmiştir. Kuş tür (Aves) sayısı 175 olup, 123 adet kuş türü Dünya Doğayı Koruma Birliği nin (IUCN) Kırmızı Listesine göre tehlike altındadır. Ayrıca, 11 balık türü (Actinopterygii), 2 çift yaşamlı tür (Amphibia), 6 sürüngen türü (Reptilia), 9 memeli türü (Mammalia), 14 omurgasız türü (Invertebrata) bulunduğu tespit edilmiştir. Göl içerisinde ve çevresinde görülebilecek kuş türleri; Sakar meke, beyaz leylek, kara leylek, beyaz balıkçıl kuşu, angıt, pasbas patka, karabaş patka, dikkuyruk, orman kartalı, çakır kuşu, kırmızı doğan v.s.. Göldeki başlıca balık 74

75 türleri ise; Çapak balığı, turna balığı, kadıncık, tatlı su kefali, kızıl göz balığı, yeşil sazan, yayın balığı, tatlı su levreğidir. Proje alanında, yapılan gerek arazi çalışmaları gerekse literatür taramaları neticesinde 10 taksonun endemik bitki türü olduğu tespit edilmiştir. Bunlardan bazıları; Alyssum pseudo-mouradicum Hausskn. & Bornm. (LC), Lathyrus undulatus Boiss.(VU), Lythrum anatolicum Leblebici & Seçmen (CR), Lonicera caucasica Pallas. ssp. orientalis (Lam.) Chamb. et Long (LC), Campanula lyrata Lam. ssp. lyrata (LC), Campaluna latiloba A. DC. subsp.latiloba (LC), Verbascum bithynicum Boiss (NT), Verbascum cheiranthifolium Boiss. var. asperulum (Boiss.) Murb. (LC), Centaurea yaltirikii N. Aksoy, H. Duman & A.Efe (CR).(Kaynak :Sulak Alan Yönetim Planı Alt Projesi, 2011). Efteni Gölünün Sedde İçindeki Göl Alanı 158 Ha, Su Maksimum Kotu 977 Ha, Su Taşkın Alanı ise 3760 Ha dır. Koruma Şekil 4: Efteni Gölü Sulak Alanı ve Koruma Bölgeleri Haritası 75

76 Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Sulak Alanı 76

77 Doğal Sit alanları Tablo 10. Düzce İli nde Bulunan Doğal Sit Alanları Sıra Sit Alanının Adı Sit Alanının Sit derecesi ve türü Tescil Karar No Yeri Tarihi ve No 1 Kale Plajı Çevresi - Ceneviz Kalesi Çevresi Akçakoca 1.D.Ark.Sit+ 1.D.Doğ.Sit / Ceneviz Kalesi Çevresi Akçakoca 3.D.Doğ.Sit /473 3.D.Ark.Sit 4 3 Fakıllı Mağarası Akçakoca 1.D.Doğ.Sit / Sarıkaya ve Aksu Mağaraları Yığılca 1.D.Doğ.Sit /767 8 Kaynak: İl Çevre Durum Raporu, Özel Çevre Koruma Alanları Düzce İlinde Özel Çevre Koruma Alanı bulunmamaktadır Biyosfer Rezerv Alanları Dünya yüzeyinde canlıların yaşayabildiği aralığa Biyosfer adı veriliyor. UNESCO nun İnsan ve Biyosfer (MaB, Man and Biosphere) Programı içinde yer alan karasal veya kıyı ekosistemlerine sahip yerler ise Biyosfer Rezervi olarak anılıyor. Biyosfer rezervlerinde, biyolojik çeşitliliğin korunması, ekonomik kalkınma ve kültürel değerlerin devamlılığı arasındaki sorunların, sürdürülebilir bir şekilde çözülmesine dair birçok uygulama geliştiriliyor. Türkiye nin ilk ve tek biyosfer rezervi olan Camili Havzası, Türkiye deki dokuz orman sıcak noktasından biridir. Küre Dağları Milli Parkı nda uygulanan Küresel Çevre Fonu (GEF) destekli projenin yaygınlaştırma alanlarından biri olan Camili Biyosfer Rezervi, son on yılda yapılan uygulamalarla Türkiye nin en önemli ekoturizm noktalarından biri hâline gelmiştir. İlimizde biyosfer rezerv alanı bulunmamaktadır. 77

78 Mesire Yerleri Düzce İli Mesire Yerleri: 1- Kalıcı Konutlar Mesire Yeri: Düzce merkez kalıcı konutlar 3.bolge mevkiinde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 9,03 ha alana sahiptir. İşletmesi Düzce Belediye Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Mesire alanında kullanımda olan 1 adet, kamelya, 1 adet süs havuzu, 1 adet sosyal tesis binası ve 1 adet çocuk oyun parkı bulunmaktadır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 2- Değirmentepe Mesire Yeri: Düzce Kazukoğlu Köyü Mevkiinde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 19,786 ha alana sahiptir. İşletmesi Düzce Belediye Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Mesire alanında kullanımda olan 1 adet sosyal tesis, 1 adet çocuk oyun parkı, 3 adet prefabrik bina, 4 adet seyir terası ve 1 adet çeşme bulunmaktadır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirme uygundur. 3- Torkul Göleti Mesire Yeri: Düzce merkez Uğur Köyü Torkul Yaylası mevkiinde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 7,870 ha alana sahiptir. İşletmesi Uğur Köyü Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi tarafından yapılmaktadır. Mesire alanındaki göl kenarında kullanımda olan 1 adet çeşme ve 3 adet piknik masası bulunmaktadır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 4- Gırgınçayırı Mesire Yeri: Düzce Kaynaşlı İlçesi Eskiköy Mahallesinde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 1,854 ha alana sahiptir. İşletmesi Kaynaşlı Belediye Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 2 adet piknik ünitesi vardır. Ayrıca planda olan diğer tesisler olarak 27 adet piknik ünitesi, 1 adet spor alanı, 1 adet kır gazinosu, 2 adet, 13 adet kamelya, 2 adet çocuk oyun parkı, 1 adet giriş kulübesi, 1 adet otopark ve 1 adet umumi wc vardır. Mesire alanı yürüyüş ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 78

79 5- Bıçkıyanı Köyü Mesire Yeri: Düzce Kaynaşlı İlçesi Bıçkıyanı Köyü Topuk Yaylasında yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 47,531 ha alana sahiptir. İşletmesi Fenerbahçe Spor Kulübü tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 2 adet piknik ünitesi, planda olan diğer tesisler: 4 giriş kontrol kulübesi, 3 adet piknik ünitesi, 4 adet yağmur barınağı, 1 adet kır gazinosu, 6 adet wc, 3 adet kameriye, 3 adet su deposu, 8 adet büfe, 1 adet mini spor sahası, muhtelif patika yol, 5 adet otopark, 2 adet çocuk oyun alanı, 7 adet çeşme, 3 adet seyir terası vardır. Mesire alanı yürüyüş, paintbol, manzara seyri, sportif balık tutma ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 6- Muncurlu Köyü Mesire Yeri: Düzce Merkez İlçesi Muncurlu Köyünde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 14,899 ha alana sahiptir. İşletmesi Muncurlu Köy Tüzel Kişiliği tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: sahada mevcut tesisler: 1 adet yapay gölet, vazıyet planda olan diğer tesisler: 5 adet piknik ünitesi, 1 adet tenis sahası, 1 adet voleybol sahası, 2 adet wc, 2 adet ahşap büfe, 1 adet mini futbol sahası, 2 adet çocuk oyun parkı vardır. Mesire alanı yürüyüş aktivitesini gerçekleştirmeye uygundur. 7- Gümüşpınar Köyü Mesire Yeri: Düzce Merkez İlçesi Gümüşpınar Köyünde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 0,508 ha alana sahiptir. İşletmesi Gümüşpınar Köy Tüzel Kişiliği tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: Sahada tesis bulunmamaktadır. Planda olan diğer tesisler; 1 adet futbol sahası, 1 adet kır gazinosu ( içinde 1 adet büfe, 1 adet pide salonu) ve 1 adet wc vardır. Mesire alanı yürüyüş aktivitesini gerçekleştirmeye uygundur. 8- Yenikent Mesire Yeri: Düzce Merkez İlçesi Nalbantoğlu Kalıcı Konutlar Mevkiinde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber ha alana sahiptir. İşletmesi özel firma tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 1 adet kamelya, 2 adet wc, 1 adet su deposu, 1 adet gözetleme kulesi, 1 adet seyir terası, 1 adet spor alanı, vazıyet planda olan:1 adet kır gazinosu, 6 adet kamelya, 28 piknik ünitesi, 4 adet çocuk oyun parkı, 1 adet wc, 1 adet piknik ocağı, 1 adet giriş kulübesi vardır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 79

80 9- Nalbantoğlu Mesire Yeri: Düzce Merkez İlçesi Nalbantoğlu Kalıcı Konutlar Mevkiinde yer almaktadır. B Tipi mesire yeri olmakla beraber 14,050 ha alana sahiptir. İşletmesi özel firma tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 1 adet giriş kontrol ünitesi, 4 adet kamelya, 3 adet çeşme, 20 adet piknik ocağı, 1adet idari bina, 1 wc, vaziyet planda olan: 1 adet giriş kontrol ünitesi, 4 adet kamelya, 3 adet çeşme, 20 adet piknik ocağı, 1 wc vardır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 10- Düzce Kent Ormanı Mesire Yeri: Düzce Merkez İlçesi Nalbantoğlu Kalıcı Konutlar Mevkiinde yer almaktadır. D Tipi mesire yeri olmakla beraber 117,07 ha alana sahiptir. İşletmesi özel firma tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 1 adet bekçi kulübesi, 4 adet yağmur barınağı, 1 adet su deposu, 34 adet kamelya, 1 adet kır gazinosu, 1 Gözetleme Kulesi adet wc, 1 adet çocuk parkı, 2 adet spor alanı, vaziyet planda olan: 1 adet çocuk oyun parkı, 1 adet futbol sahası, 1 adet gözetleme kulesi, 4 adet yağmur barınağı, 3 adet çeşme, 1 adet spor alanı, 1 adet su deposu vardır. Mesire alanı yürüyüş, manzara seyri ve fotoğrafçılık aktivitelerini gerçekleştirmeye uygundur. 11- Üçköprü Köyü Mesire Yeri: Düzce Kaynaşlı İlçesi Üçköprü Köyünde yer almaktadır. C Tipi mesire yeridir. 12- Darıdere-1 Devlet Ormanı Mesire Yeri: Düzce Akçakoca İlçesi Kalkın Köyü nde yer almaktadır. C Tipi mesire yeri olmakla beraber 3,60 ha alana sahiptir. İşletmesi Kalkın Köyü Köy Tüzel Kişiliği tarafından yapılmaktadır. Sahada mevcut tesisler: 1 80

PROJE YÖNETİCİSİ Emin KARAMAN Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ PROJE EKİBİ

PROJE YÖNETİCİSİ Emin KARAMAN Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ PROJE EKİBİ PROJE YÖNETİCİSİ Emin KARAMAN Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ Mahmut TEMEL Çorum Şube Müdürü PROJE EKİBİ Yüksel ŞİMŞİR, Zekerya DELİCE, Hayri KÖMÜR, Nuray ÜNAL EDİTÖRLER Yüksel ŞİMŞİR Nuray ÜNAL Kapak

Detaylı

RİZE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014 2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

RİZE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014 2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI RİZE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014 2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR 12. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ RİZE 2014 SUNUŞ İlimiz, coğrafyası ve stratejik konumu nedeniyle uluslararası

Detaylı

ISPARTA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

ISPARTA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 ISPARTA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 I s p a r t a İ l i D o ğ a T u r i z m i M a s t e r P l a n ı 2 0 1 3-2 0 2 3 Sayfa 1 ÖNSÖZ Günümüz teknolojilerinde meydana gelen değişimler neticesinde

Detaylı

1.Bölge Müdürlüğü Kırklareli Şube Müdürlüğü KIRKLARELİ İLİ MASTER PLANI (2013-2023) KIRKLARELİ Trakyanın incisi

1.Bölge Müdürlüğü Kırklareli Şube Müdürlüğü KIRKLARELİ İLİ MASTER PLANI (2013-2023) KIRKLARELİ Trakyanın incisi 1.Bölge Müdürlüğü Kırklareli Şube Müdürlüğü KIRKLARELİ İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI (2013-2023) KIRKLARELİ Trakyanın incisi KIRKLARELİ İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 KISALTMALAR CBS :Coğrafi

Detaylı

BİTLİS İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

BİTLİS İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI BİTLİS İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 SUNUŞ Turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniş kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaşımcı olarak planlaması, sürecin etkin yönetimi

Detaylı

BALIKESİR DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

BALIKESİR DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 3. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BALIKESİR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ BALIKESİR DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 Bilim ve teknolojide gerçekleşen

Detaylı

http://bolge5.ormansu.gov.tr

http://bolge5.ormansu.gov.tr T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ V. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ KÜTAHYA İLİ (2013 2023) http://bolge5.ormansu.gov.tr Özellikle son yüzyılda sanayileşmeye bağlı olarak

Detaylı

ANKARA İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 TASLAK

ANKARA İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 TASLAK ANKARA İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 TASLAK i KISALTMALAR UNEP CBS STK IUCN TİGEM AŞTİ ÖDA ÖKA ÖBA İUCN WWF WTO TİES UNEP UDGP THK YHGS MP ODTÜ TİES TBMM TCDD MSB TRT :Birleşmiş Milletler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ... v İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TURİZM KAVRAMLARI 1. GENEL TURİZM KAVRAMLARI...5

Detaylı

Şekiller Listesi 6 Tablo Listesi 6 Grafik Listesi 6. Resimler Listesi 6 Harita Listesi 7 SUNUŞ 8 SUNUŞ 10 1.GİRİŞ 12

Şekiller Listesi 6 Tablo Listesi 6 Grafik Listesi 6. Resimler Listesi 6 Harita Listesi 7 SUNUŞ 8 SUNUŞ 10 1.GİRİŞ 12 1 2 İÇİNDEKİLER Sayfa No Şekiller Listesi 6 Tablo Listesi 6 Grafik Listesi 6 Resimler Listesi 6 Harita Listesi 7 SUNUŞ 8 SUNUŞ 10 1.GİRİŞ 12 1.1. Doğal Alanlar, Yöre İnsanının Geleneksel Hayatı, Kırsal

Detaylı

GAZİANTEP İLİNE AİT TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI ÇALIŞMASI

GAZİANTEP İLİNE AİT TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI ÇALIŞMASI 1 2 GAZİANTEP İLİNE AİT TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI ÇALIŞMASI İçindekiler 1. GİRİŞ... 5 1.1. Tabii Alanlar, Yöre İnsanının Geleneksel Hayatı, Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir Turizm Alternatifi Ve Gaziantep

Detaylı

YALOVA DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

YALOVA DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2012 YALOVA DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI II. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ YALOVA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ PROJE KOORDİNATÖRÜ Gürcan OLCAY Yalova Şube Müdürü PROJE EKİBİ Emre Can ÇELİK Alev BEKLER Fahrettin

Detaylı

İlgi Grupları ve Yerel Organizasyon. Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri

İlgi Grupları ve Yerel Organizasyon. Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri 1 Sürdürülebilir Doğa Turizmi İlgi Grupları ve Yerel Organizasyon Samsun İli Genel Özellikleri Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri Doğa Turizmi Stratejileri Sonuç ve Öneriler 2 Nispeten bozulmamış, dokunulmamış

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R... 2 SUNUŞ... 5 SUNUŞ... 6 1. GİRİŞ...7 1.1. DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve ARTVİNİLİNDE

Detaylı

TOKAT İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

TOKAT İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI TOKAT İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 SUNUŞ Mustafa TAŞKESEN Vali 1 ÖNSÖZ Dünyada her alanda değişim ve gelişmelerin yaşandığı günümüzde, turizm alanında da önemli değişimler yaşanmaktadır. Deniz-kum-güneş

Detaylı

T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX

T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Düzce Yatırım Destek Ofisi Yatırıma Uygun Turizm Alanları Raporu Sektörel Raporlar Serisi IX AĞUSTOS 2014 DÜZCE TURİZM YATIRIM ALANLARI T.C. DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI

Detaylı

TEKIRDAG DOĞA TURİZMİ

TEKIRDAG DOĞA TURİZMİ TEKIRDAG DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI (2013-2023) TEKİRDAĞ İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 KISALTMALAR Bu Master Planda geçen; OSİ: Orman ve Su İşleri Bakanlığı, ÇŞM: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü,

Detaylı

ORDU İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

ORDU İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 ORDU İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 013-03 PROJE YÖNETİCİSİ Emin KARAMAN Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ N.İlksen KANDEMİR Ordu Şube Müdür V. PROJE EKİBİ Taceddin YÜCE Görkem GENÇ İmtiyaz Sahibi: T.C. Orman

Detaylı

Sayın Valimizin Önsözü 4 Önsöz 5

Sayın Valimizin Önsözü 4 Önsöz 5 DİYARBAKIR DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI (2013 2023) ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI MALATYA XV. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ DİYARBAKIR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ (Şubat 2013) I İÇİNDEKİLER Sayın Valimizin Önsözü 4 Önsöz 5 1. GİRİŞ

Detaylı

SAMSUN DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

SAMSUN DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI XI. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI XI. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN-2013 SAMSUN DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

Detaylı

Fotoğraf: Ertan KUDUBAN Gölyanı Obası

Fotoğraf: Ertan KUDUBAN Gölyanı Obası Fotoğraf: Ertan KUDUBAN Gölyanı Obası İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER III Şekiller Listesi V Tablo Listesi V Grafik Listesi V KISALTMALAR VI SUNUŞ VII SUNUŞ 8 1- GİRİŞ 1 1.1 DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL

Detaylı

BOLU TABİAT TURİZMİ GELİŞME PLANI. T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IX. Bölge Müdürlüğü BOLU-2016

BOLU TABİAT TURİZMİ GELİŞME PLANI. T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IX. Bölge Müdürlüğü BOLU-2016 BOLU TABİAT TURİZMİ GELİŞME PLANI 2016 2019 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IX. Bölge Müdürlüğü BOLU-2016 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 1.1 TABİİ ALANLAR, YÖRE İNSANININ

Detaylı

Fotoğraf: Ertan KUDUBAN. Gölyanı Obası

Fotoğraf: Ertan KUDUBAN. Gölyanı Obası Fotoğraf: Ertan KUDUBAN Gölyanı Obası İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER III Şekiller Listesi V Tablo Listesi V Grafik Listesi V KISALTMALAR VI SUNUŞ VII SUNUŞ III 1- GİRİŞ 1 1.1 DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL

Detaylı

PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü. PROJE KOORDİNATÖRÜ Nevzat ALĞAN Kocaeli Şube Müdürü

PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü. PROJE KOORDİNATÖRÜ Nevzat ALĞAN Kocaeli Şube Müdürü PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ Nevzat ALĞAN Kocaeli Şube Müdürü PROJE EKİBİ Biyolog Songül ÇETİN Nilgün AÇIKGÖZ Dilek ADIGÜZEL 2013 İmtiyaz Sahibi: T.C. Orman ve Su İşleri

Detaylı

NEVŞEHİR TURİZMİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİNE YÖNELİK EKO TURİZM EYLEM PLANI 2013-2023

NEVŞEHİR TURİZMİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİNE YÖNELİK EKO TURİZM EYLEM PLANI 2013-2023 NEVŞEHİR TURİZMİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİNE YÖNELİK EKO TURİZM EYLEM PLANI -3 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü Nevşehir Şube Müdürlüğü/NEVŞEHİR Şubat NEVŞEHİR TURİZMİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİNE

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HATAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HATAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HATAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 013 03 1 ÖNSÖZ Teknolojideki gelişmeler, eğitimli insanların artması, yaşam standardındaki

Detaylı

DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 3. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ÇANAKKALE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇANAKKALE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 1.1. DOĞAL

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

http://bolge5.ormansu.gov.tr

http://bolge5.ormansu.gov.tr T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ V. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ AFYONKARAHİSAR İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI (2013 2023) http://bolge5.ormansu.gov.tr Koordinatörler :

Detaylı

ZONGULDAK DOĞA TURİZMİ GELİŞME PLANI

ZONGULDAK DOĞA TURİZMİ GELİŞME PLANI ZONGULDAK DOĞA TURİZMİ GELİŞME PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 10. Bölge Müdürlüğü SİNOP ZONGULDAK DOĞA TURİZMİ GELİŞME PLANI Hazırlayanlar Ercan YENİ

Detaylı

İZMİR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

İZMİR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü IV. Bölge Müdürlüğü İzmir Şube Müdürlüğü İZMİR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI KISALTMALAR AFAD: Afet ve Acil Durum Yönetimi

Detaylı

Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik

Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Yrd.Doç.Dr. Gül GÜNEŞ Atılım Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü İşletme Fakültesi ggunes@atilim.edu.tr

Detaylı

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi

Detaylı

MALATYAİLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

MALATYAİLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI MALATYAİLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 KISALTMALAR SUNUŞ Doğada yapılan turizm çeşitleri toplum içinde doğa bilincini ve saygısını geliştirirken aynı zamanda da iyi bir gelir kaynağı durumuna

Detaylı

OSMANİYE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

OSMANİYE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 OSMANİYE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 ORMAN VE SU İŞLER BAKANLIĞI (DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR) VII. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ÖNSÖZ İnsanoğlu, varoluşundan günümüze kadar doğa ile iç içe bulunmakta ve temel

Detaylı

AKSARAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

AKSARAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 AKSARAY İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI -3 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü Aksaray Şube Müdürlüğü Mart KISALTMALAR UNEP CBS STK D.S.İ. TMO DİE TÜİK OSB KOSGEB Başkanlığı SEK HKD UNESCO SWOT

Detaylı

Türk Dilinin Başkenti DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014-2023

Türk Dilinin Başkenti DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014-2023 KARAMAN İLİ Türk Dilinin Başkenti DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2014-2023 TEMMUZ-2013 Orman ve Su İşleri 8.Bölge Müdürlüğü Karaman Şube Müdürlüğü PROJE YÖNETİCİSİ Mustafa SUNGUR Orman ve Su İşleri Bakanlığı

Detaylı

http://bolge5.ormansu.gov.tr

http://bolge5.ormansu.gov.tr T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ V. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ UŞAK İLİ (2013 2023) http://bolge5.ormansu.gov.tr Kurtuluş Mahallesi İsmetpaşa Caddesi No: 110 / UŞAK Telefon

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ FOÇA SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ FOÇA SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ FOÇA SONUÇ RAPORU Tarih: 12 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 25 Katılımcı listesindeki Sayı: 23 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

BİLECİK DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

BİLECİK DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLECİK DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 20132023 ÇALIŞMANIN MAKSADI 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu ve Milli Parklar Yönetmeliği

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇEŞME SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇEŞME SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇEŞME SONUÇ RAPORU Tarih: 7 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 50 Katılımcı listesindeki Sayı: 46 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 5 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI HAZIRLAMA SÜRECİ VE BÖLGELEME

UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI HAZIRLAMA SÜRECİ VE BÖLGELEME UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI HAZIRLAMA SÜRECİ VE BÖLGELEME DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Milli Parklar Daire Başkanlığı Cihad ÖZTÜRK Orman Yüksek Mühendisi PLANLAMA NEDİR? Planlama, sorun

Detaylı

ANKARA İLİNDE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI

ANKARA İLİNDE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI ANKARA İLİNDE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI 2016 2019 i KISALTMALAR UNEP CBS STK IUCN TİGEM AŞTİ ÖDA ÖKA ÖBA İUCN WWF WTO TİES UNEP UDGP THK YHGS MP ODTÜ TİES TBMM TCDD MSB TRT :Birleşmiş Milletler Çevre

Detaylı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi 12.12.12 Atılım Üniversitesi, Ankara Pelin Kihtir Öztürk pelin.kihtir@undp.org UNDP Türkiye üç alanda çalışıyor: 1. Demokratik

Detaylı

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ Kentsel planlama toplum yararını esas alan güvenli ve sürdürülebilir yaşam çevresi oluşturmaya yönelik bir kamu hizmetidir. Kent planlama, mekan oluşumunun nedenlerini,

Detaylı

Türkiye de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Geleceği

Türkiye de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Geleceği 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği Çalıştayı Türkiye de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Geleceği Dr. Yurdakul SAÇLI Kalkınma Bakanlığı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel

Detaylı

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi Doç.Dr.Tufan BAL Dersin İçeriği Kırsal Kalkınma Kavramının Tarihçesi Kırsal Kalkınmada Temel Amaç Kırsal Alan Kalkınma Politikaları Kırsal

Detaylı

Hedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME

Hedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME Proje, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık

Detaylı

Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar. Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013

Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar. Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013 Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013 Havza Rehabilitasyonu Planlaması İÇERİK Tanımlar (Havza, Yönetim ve Rehabilitasyon)

Detaylı

AB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı

AB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı AB ve Türkiye Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Avrupa Birliği Bakanlığı, Katılım Öncesi AB Mali Yardımı kapsamında finanse edilen diyalog sürecini desteklemeye devam etmektedir. Diyaloğu-IV

Detaylı

Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR)

Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) 1. Dönem İlerlemesi ve 2. Dönem Önerileri Proje neyi hedefledi? Temel vurgu Çoruh vadisinde turizm aracılığıyla yerel ekonomik kalkınmanın sağlanması için

Detaylı

Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur

Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur - Doğa Koruma Mevzuat Tarihçe - Ulusal Mevzuat - Uluslar arası Sözleşmeler - Mevcut Kurumsal Yapı - Öngörülen Kurumsal Yapı - Ulusal

Detaylı

İçindekiler. İçindekiler

İçindekiler. İçindekiler İçindekiler v İçindekiler 17. Baskıya Önsöz...iii İçindekiler...v Tablolar Listesi...xiii Şekiller Listesi...xiv Haritalar Listesi...xiv Kısaltmalar Listesi...xv 1. BÖLÜM: TURİZM VE TURİST KAVRAMLARI TURİZMİN

Detaylı

MERSİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI TASLAK

MERSİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI TASLAK MERSİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 TASLAK SUNUŞ Önümüzdeki yıllarda Mersin ilimizin sadece yerel turizm için değil, uluslararası turizm için de cazip bir turizm üssü haline gelmesi dileğimizdir.

Detaylı

Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi. Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05.

Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi. Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05. Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Kurumsal Risk Yönetimi Mehmet Akif DEMİRTAŞ Stratejik Planlama ve Yönetim Sistemleri Müdürü İGDAŞ 29.05.2013 İÇERİK Risk, Risk Yönetimi Kavramları Kurumsal Risk Yönetimi (KRY)

Detaylı

PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü. PROJE KOORDİNATÖRÜ Dr. Merih USLU İstanbul Şube Müdürü. PROJE EKİBİ Ayşe KUZLU Biyolog

PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü. PROJE KOORDİNATÖRÜ Dr. Merih USLU İstanbul Şube Müdürü. PROJE EKİBİ Ayşe KUZLU Biyolog 1 PROJE YÖNETİCİSİ Haluk ÖZDER Bölge Müdürü PROJE KOORDİNATÖRÜ Dr. Merih USLU İstanbul Şube Müdürü PROJE EKİBİ Ayşe KUZLU Biyolog Özge USAL DÖNMEZ Uzm. Biyolog Şükriye GÜN Orman Mühendisi Kapak Tasarımı:

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IV. BÖLGE MÜDÜRÜLÜĞÜ

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IV. BÖLGE MÜDÜRÜLÜĞÜ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ IV. BÖLGE MÜDÜRÜLÜĞÜ i KISALTMALAR AFAD: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ÇŞM: Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü DKMP :

Detaylı

MARDİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

MARDİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI MARDİN İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 203 2023. GİRİŞ. DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve MARDİN VİLAYETİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ DİKİLİ SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ DİKİLİ SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ DİKİLİ SONUÇ RAPORU Tarih: 11 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 70 Katılımcı listesindeki Sayı: 62 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Bölge Müdürlüğü KIRIKKALE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Bölge Müdürlüğü KIRIKKALE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Bölge Müdürlüğü KIRIKKALE TABİAT TURİZMİ MASTER PLANI 2016-2019 1 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 4 1.1 TABİİ ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR

Detaylı

BURSA DOĞA TURİZMİ EYLEM PLANI 2013-2017

BURSA DOĞA TURİZMİ EYLEM PLANI 2013-2017 F 2013 BURSA DOĞA TURİZMİ EYLEM PLANI 2013-2017 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI (DOĞAKORUMA VE MİLLİ PARKLAR) II. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 1 PROJE YÖNETİCİSİ YAHYA GÜNGÖR BÖLGE MÜDÜRÜ PROJE KOORDİNATÖRÜ ADNAN

Detaylı

MADRID DE STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME. Mariano Oliveros mariano.oliveros@madrid.org Şube Müdürü Çevresel Değerlendirme Genel Müdürlüğü.

MADRID DE STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME. Mariano Oliveros mariano.oliveros@madrid.org Şube Müdürü Çevresel Değerlendirme Genel Müdürlüğü. MADRID DE STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME Mariano Oliveros mariano.oliveros@madrid.org Şube Müdürü Çevresel Değerlendirme Genel Müdürlüğü. Madrid 1 STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME (SÇD) SÇD, sürdürülebilirliğe

Detaylı

YEREL ÇEVRESEL PLANLAMA

YEREL ÇEVRESEL PLANLAMA YEREL ÇEVRESEL PLANLAMA M. SİNAN ÖZDEN 2 AĞUSTOS 2017 İSTANBUL PLAN Plan, yapılacak bir işin tasarıları toplamıdır. Plan, bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimini gösterir. Plan, bir düşünceyi,

Detaylı

BÖLGE PLANI. Hazırlayan : Murat DOĞAN

BÖLGE PLANI. Hazırlayan : Murat DOĞAN BÖLGE PLANI Hazırlayan : Murat DOĞAN İÇERİK 1. Bölge Planlama Nedir? 2. Neden Bölge Planlama? 3. Nasıl bir planlama yaklaşımı? 4. Bölge Planı Örnekleri Bölge planlama, BÖLGE PLANLAMA Bölge Planlama Nedir?

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KİRAZ SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KİRAZ SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KİRAZ SONUÇ RAPORU Tarih: 20 Aralık 2010 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 55 Katılımcı listesindeki Sayı: 50 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

Yaşanabilir Bir Şehir için İzmir Bölge Planı Hedefleri. H.İ.Murat ÇELİK, PMP Birim Başkanı

Yaşanabilir Bir Şehir için İzmir Bölge Planı Hedefleri. H.İ.Murat ÇELİK, PMP Birim Başkanı Yaşanabilir Bir Şehir için İzmir Bölge Planı Hedefleri H.İ.Murat ÇELİK, PMP Birim Başkanı Yaşanabilir Şehirler Sempozyumu 1. İZKA 2. İzmir Bölge Planı 3. Yaşanabilir Şehir Hedefleri İçerik 1.

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 4.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER Kalite Planlaması Kalite Felsefesi KALİTE PLANLAMASI Planlama, bireylerin sınırsız isteklerini en üst düzeyde karşılamak amacıyla kaynakların en uygun

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÖDEMİŞ SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÖDEMİŞ SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÖDEMİŞ SONUÇ RAPORU Tarih: 3 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 75 Katılımcı listesindeki Sayı: 66 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Dr. Osman Orkan Özer SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Sürdürülebilir tarım; Günümüz kuşağının besin gereksinimi

Detaylı

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 1 Adana Gelecek Stratejisi Konferansı Çalışmanın amacı: Adana ilinin ekonomik, ticari ve sosyal gelişmelerinde

Detaylı

T.C. Kalkınma Bakanlığı

T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural

Detaylı

Turizmin anahtarını açacak kilit TOKAT İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM STRATEJİSİ EYLEM PLANI

Turizmin anahtarını açacak kilit TOKAT İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM STRATEJİSİ EYLEM PLANI Turizmin anahtarını açacak kilit TOKAT İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM STRATEJİSİ EYLEM PLANI TOKAT İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM STRATEJİSİ EYLEM PLANI Eylem Planı projesi Tokat İli Sürdürülebilir Turizm Stratejisi

Detaylı

Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Düzenleyici Etki Analizi Ön Çalışma

Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Düzenleyici Etki Analizi Ön Çalışma Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Düzenleyici Etki Analizi Ön Çalışma Yaban Kuşlarının Korunması Direktifi 2009/147/EC İçerik Kuş Direktifi Ön DEA raporu Rapor sonrası yapılanlar İstişare Süreci

Detaylı

Dr. Müge ŞANAL. Ziraat Mühendisi Antalya

Dr. Müge ŞANAL. Ziraat Mühendisi Antalya Dr. Müge ŞANAL Ziraat Mühendisi 06.04.2017 Antalya 1 Ülkemiz binlerce yıllık kültürel birikimi ve doğal güzellikleri ile dünyanın önemli kültür ve turizm merkezleri arasında yer almaktadır. 2 Kültür ve

Detaylı

KONAKLAMA IŞLETMELERİNDE STRATEJİK YÖNETİM. Pazarlama Yönetmeni ve Eğitmen

KONAKLAMA IŞLETMELERİNDE STRATEJİK YÖNETİM. Pazarlama Yönetmeni ve Eğitmen KONAKLAMA IŞLETMELERİNDE STRATEJİK YÖNETİM SEVGİ ÖÇVER Pazarlama Yönetmeni ve Eğitmen 1 Stratejik yönetim, uzun vadeli planlamalar ve kararlar ile konaklama isletmelerinin en üst düzeyde etkin ve verimli

Detaylı

SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR. Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü

SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR. Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Programın Amacı ve Kapsamı-1 2 Tıbbi tedavinin alınması, termal kaynakların kullanılması,

Detaylı

ESKİŞEHİR İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023

ESKİŞEHİR İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013-2023 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENE MÜDÜRLÜĞÜ ESKİŞEHİR İLİ 2013-2023 İÇİNDEKİLER 1. Giriş.. 1 1.1.Doğal Alanlar, Yöre İnsanının Geleneksel Hayatı, Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir

Detaylı

Serbest zaman etkinlikleri. Alternatif serbest zaman etkinlikleri. Alternatif Sporlar. Alternatif Turizm... Ekstrem sporlar Yaşam tarzı sporları

Serbest zaman etkinlikleri. Alternatif serbest zaman etkinlikleri. Alternatif Sporlar. Alternatif Turizm... Ekstrem sporlar Yaşam tarzı sporları Serbest zaman etkinlikleri Alternatif serbest zaman etkinlikleri 1 2 Alternatif Sporlar Geleneksel sporlardan farklı olma, onları farklılaştırma Futbol, basketbol, voleybol. Geleneksel sporlara meydan

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇİĞLİ SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇİĞLİ SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇİĞLİ SONUÇ RAPORU Tarih: 4 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 42 Katılımcı listesindeki Sayı: 31 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

1.2.DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA 1980 li yıllardan itibaren Birleşmiş Milletler Çevre Programının (UNEP)çevre konularına ilişkin

1.2.DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA 1980 li yıllardan itibaren Birleşmiş Milletler Çevre Programının (UNEP)çevre konularına ilişkin ÖNSÖZ Ülkemizde uzun yıllar turizm denince akla hep güneş ve deniz gelmiş, özellikle sahillerde milyarlarca dolarlık yatırımlar yapılmıştır. Oysa dünyanın birçok ülkesinde turistik hiçbir değer taşımayan

Detaylı

ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ

ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ Bayram HOPUR Entegre Projeler Uygulama Şube Müdürü Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü www.cem.gov.tr 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu- 29.04.2013 İstanbul ULUSAL

Detaylı

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 Eyül 2011 Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımlarıyla üretilmiştir. Bu yayının içeriğinin sorumluluğu tamamen The Management Centre ve Dikmen Belediyesi ne

Detaylı

BURDUR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

BURDUR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI BURDUR İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 PROJE YÖNETĠCĠSĠ Adnan YILMAZTÜRK Bölge Müdürü PROJE KOORDĠNATÖRÜ Tamer YILMAZ Burdur ġube Müdürü PROJE EKĠBĠ Ersan BERBEROĞLU Selman ERTAġ Ġmtiyaz Sahibi:

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ

İÇİNDEKİLER. Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ İÇİNDEKİLER Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ SOSYOLOJİNİN TANIMI VE KONUSU... 1 SOSYOLOJİNİN GENEL AMAÇLARI... 3

Detaylı

6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu bölümde araştırma bulgularının değerlendirilmesine yer verilecektir. Yerleşik yabancılara yönelik demografik verilerin ve ev sahibi ülkeye uyum aşamasında gereksinim

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ I. Analitik Çerçeve ve Kapsam, Tanımlamalar ve Sınıflamalar a) Analitik Çerçeve ve Kapsam: Korunan alan istatistikleri; korunan alanlar (milli park, tabiat parkı,

Detaylı

MUĞLA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023

MUĞLA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 MUĞLA İLİ DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 013 03 ÇALIŞMANIN MAKSADI Bu çalışmanın amacı; doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa turizmi potansiyeline sahip olan İzmir de, bugünün ve

Detaylı

TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür

TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR Osman İYİMAYA Genel Müdür Enerji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak başta sanayi, teknoloji,

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı

SİVAS İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

SİVAS İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI SİVAS İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 2013 2023 A-1 Genel Çerçeve Son yıllarda ekoturizm adıyla sıkça duyduğumuz turizm çeşidi orman kaynaklarına olan talebi artırmıştır. Doğada yapılan turizm çeşitleri

Detaylı

BELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ

BELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ Arazi Kullanımı ve Ormancılık 3. ORMAN, MERA, TARIM VE YERLEŞİM GİBİ ARAZİ KULLANIMLARI VE DEĞİŞİMLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMESİNİ SINIRLANDIRMAK 5. 2012 yılında yerleşim alanlarında

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014 Türkiye Cumhuriyeti Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014 Sürdürülebilir Bir Üretim Altyapısı Çevreye Duyarlı VGM Güvenli Verimli BSTB İleri Teknoloji Yüksek Katma Değer 2 20 nün Kuruluşu 17 Ağustos

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇEVRECİ ŞEHİRLERE DOĞRU Kadir DEMİRBOLAT İklim Değişikliği Dairesi Başkanı 7 Temmuz 2012, Gaziantep Çevreci Şehircilik; Yaşam kalitesi yüksek, Çevreye duyarlı, Tarihi ve kültürel

Detaylı

İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları

İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu altında oluşturulan Çalışma Grupları şunlardır: 1. Sera Gazı Emisyon Azaltımı

Detaylı

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden

BALIKESİR de. Yatırım Yapmak İçin 101 Neden BALIKESİR de Yatırım Yapmak İçin 101 Neden Coğrafi Konum 1. Türkiye nin ekonomik hareketliliğinin en yüksek olduğu Marmara Bölgesi nde yer alması, 2. Marmara ve Ege Denizi ne kıyılarının bulunması, 3.

Detaylı

Tarımın Anayasası Çıktı

Tarımın Anayasası Çıktı Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006

Detaylı

MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN

MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN Yeşil Yol Güzergâhındaki Kültür-Turizm ve Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi MALİ DESTEK PROGRAMI SAMSUN (Kar Amacı Gütmeyen Kurum ve Kuruluşlar için) KAYS Üzerinden Son Başvuru: 26.03.2018 Saat 23:59

Detaylı

GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ

GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ PROJENİN GEREKÇESİ VE AMACI Tarım sektörü Türkiye nin Gayri Safi Katma Değerinin yaklaşık %9 unu oluştururken, bu oran

Detaylı