Nikotinin ince yapý düzeyinde sýçanlarda beyin frontal korteksine etkisi
|
|
- Göker Koçak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ARAÞTIRMA 5 Nikotinin ince yapý düzeyinde sýçanlarda beyin frontal korteksine etkisi Ahmet Ergun*, E.Oðuzhan Oðuz**, M.Cengiz Güven***, Belgin Can***, Fuat Erten****, Yüksel Saran*** *Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi, Fizyoloji AD, Ankara **Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD ***Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, ****Onkoloji Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi, Beyin Cerrahi Kliniði, Ozet Amaç: Nikotin geliþmekte olan ülkelerde sigara içimiyle yaygýn bir þekilde aktif ya da pasif olarak maruz kalýnan multisistemik etkisi olan bir nöroteratojen ve nörotoksik bir ajandýr. Daha önceleri nikotinin sinir dokusu ve çeþitli dokulara etkileri araþtýrýlmýþtýr. Çalýþmamýzda nikotin maruziyetinin sýçan beyni frontal korteksi ince yapýsý üzerine etkisinin araþtýrýlmasý amaçlandý. Materyal ve Metod:On eriþkin Wistar Albino sýçana 10 gün boyunca günde 0.4mg/kg nikotin damar içi enjekte edildi. Benzer yaþ ve kiloda on kontrol sýçana ayný sürede serum fizyolojik verildi. Elde edilen dokular transmisyon elektron mikroskobu için hazýrlanarak incelendi. Bulgular: Nikotin verilen sýçanlarda kan damarlarýnýn bazal membranlarýnda yer yer kalýnlaþma ve incelme, endotel hücrelerinde dejenerasyonlar, nikotine maruz kalan sinir hücrelerinde lipit damlacýklarýnýn arttýðý ve bol miktarda nörofilaman ve nekroz odaklarý görüldü. Sonuç: Ýncelememizde beynin frontal bölgesinin damar endotelinde ve sinir hücrelerinde nikotinin zararlý etkilerini gösteren deðiþiklikler söz konusuydu. Anahtar kelimeler: nikotin, sýçan, beyin korteksi, ultrastrüktür Abstract The ultrastructural effect of nicotine on rat frontal cortex. Aim: Nicotine which is generally exposed by cigarette smoking is a neuroteratogen and neurotoxic agent. It has multisystemic effects. The effects of nicotine in different systems have been reported previously. In our study, we aimed to investigate the effect of nicotine on adult rat brain frontal cortex. Materials and Methods: Ten rats were injected intravenously with nicotine at a dose of 0,4 mg/kg body weight daily for 10 days; ten control rats matched for age and weight were injected with saline only for the same duration. The tissues were then harvested and examined by transmission electron microscopy. Results: Rats given nicotine showed thickenning and thinning of the basillar membrane of blood vessels and endothelial cellular changes and degeneration. Increased number of lipid droplets and more abundant filaments were seen in nicotine exposed neurons. Conclusion: There were alterations in rats exposed to nicotine that could be attributed to the detrimental effects of nicotine upon vascular endotelium and neural structures of the frontal cortex of the rat brains. Key words: nicotine, rat, brain cortex, ultrastructure Giriþ Nikotin pekçok bitkide özellikle tütünde bulunan doðal kaynaklý bir alkaloittir. Tütün kullanýmý, pasif sigara dumaný alýmý ve nikotin yerine koyma tedavileri nikotin maruziyetinin ana kaynaklarýdýr. Nikotin piridin ve pirrolidin halkalaýndan ibaret bir amindir. Vücutta absorbe edilen nikotinin kolayca biyolojik Yazýþma Adresi: Dr.E.Oðuzhan Oðuz Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji AD Dekanlýk Binasý, Kampüs Kýnýklý Denizli Tel Faks oguzemin@yahoo.com membranlarý ve kan beyin bariyerini geçtiði gösterilmiþtir (1). Nikotinin pek çok metabolik zararlý etkisi damar endotelinde hasar yaratarak kolaylýkla dokulara geçebilmesinden kaynaklanmaktadýr (2). Literatürde nikotinin prenatal, adolesan ve eriþkin çaðda beyine olan etkilerinin incelendiði pek çok çalýþma bildirilmektedir (3-11). Prenatal dönemde
2 6 Ergun, EM de sýçan frontal korteksine nikotinin etkisi nikotine maruz kalmýþ sýçanlarda juvenil ve adolesan hippokampus ve somatosensoryiel kortekste hücre yapýsý ve bölgesel yapý deðerlendirilmiþ ve hücre boyutunda azalma hücre sýklýðýnda artma bulunmuþtur. Prenatal nikotin maruziyetinde nörokimyasal ve fonksiyonel hasarlar ve beyin yapýsýnda uzun süren deðiþikliklere yol açan nöronal maturasyon gösterilmiþtir (11). Nikotinin beynin çeþitli bölümlerine etkileri daha önceleri elektron mikroskopi (EM) düzeyinde çalýþýlmýþtýr (12, 13). Bu çalýþmanýn amacý sýçan beyninin frontal bölgesinin damarsal ve sinirsel ince yapýsý üzerine nikotin uygulamasýnýn etkisini ince yapý düzeyinde araþtýrmaktýr. Gereç ve Yöntem Bu çalýþma 20 eriþkin erkek Wistar sýçaný (4-6 aylýk, gr vücut aðýrlýðýnda) içermektedir. Sýçanlar Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi Deneysel Hayvan Bakýmý Talimatlarýna göre 12 saatlik aydýnlýk/karanlýk siklusunda, sürekli oda sýcaklýðýnda, olaðan diyetle beslendi ve serbestçe su içmelerine izinverildi. Tüm hayvan deneyleri Ulusal Saðlýk enstitüsünün laboratuvar hayvanlarýnýn bakýmý ve kullanýmý rehberine göre (NIH Publications No , revised 1985) yürütüldü. On sýçana 10 gün günlük 0.4mg/kg nikotin damar içi enjekte edildi. Benzer yaþ ve kiloda on kontrol sýçana ayný sürede serum fizyolojik verildi. Onbirinci günde sýçanlar halotanla uyutuldu ve dekapite edildi. Beyin dokusu çýkarýldý, küçük parçalara ayrýldý ve 2-4 saat ph7.2 fosfat tamponunda % 2.5 luk gluteraldehitte tespit edildi ve %1 lik osmium tetroksitte post fikse edildi (9). Daha sonra dokular aþamalý alkollerde dehidrate edilip Araldite CY 212 ye gömüldü. Ultra ince kesitler (50nm) Leica Ultracut R ultramikrotomunda kesildi, uranil asetat ve kurþun siratla boyandý ve LEO 906 E transmisyon elektron mikroskobunda incelendi. Bulgular Kontrol grubunda kan damarlarýnýn lümeni, hücrelerin çekirdek içeren kýsmý dýþýnda ince bir tabaka endotel hücreleri ile çevriliydi (Þekil 1). Buna ilaveten lizozoma benzer yapýlarla birlikte sitoplazma boyunca küçük pinositik veziküller daðýlmýþ durumdaydý. Sinir hücreleri belirgin bir çekirdekçikle oldukça geniþ bir çekirdeðe sahipti. Çekirdek zarýna yakýn kromatin yoðunlaþmasý görülebiliyordu. Çekirdek çevresindeki sitoplazma (perikaryon) paralel kaba endoplazma retikulumu keseleri ve aradaki sitoplazmik matrikste poliribozom demetleri içeriyordu. Mitokondriyon ve Golgi kompleksleri de Þekil1. Kontrol grubunun elektronmikrografý. Ýnce endotel hücreleri tabakasý ince bir bazal membranla çevrili. Uranil Asetat-kurþun sitrat. Bar: 2.60 m yaygýn olarak gözleniyordu. Mitokondriyonlar küçüktü, oldukça homojen daðýlýmlýydý ve yoðun matriks içine giren birkaç kristayla þekilleri yuvarlaktan uzamýþa deðiþiyordu. Sitoplazmada mikrotubuller ve nörofilamanlar boldu. Enine kesitte hemen sinir hücresi gövdesi dýþýnda pekçok sinir lifi görülebiliyordu (Þekil 2). Þekil2. Kontrol grubunun elektronmikrografý. Sinir hücresi çekirdeði (N), mitokondriyonlar (kalýn oklar), granüllü endoplazma retikulumu (ince oklar). Uranil Asetat-kurþun sitrat. Bar: 2.01 m Sinir hücreleri arasýnda aksonlar, nöroglial elementler ve kan damarlarý doluydu. Bu bölgelerde aksonlar genellikle miyelin kýlýftan yoksundu. Ýnce yapý incelemelerinde sinir hücrelerinin akson ve dendritleri ve glia hücrelerinin uzantýlarý fazla miktarda dallanma gösteriyordu. Aksoplazmada mikrotubullerin
3 Ergun, EM de sýçan frontal korteksine nikotinin etkisi 7 Uzunlamasýna görüntüleri nöroflamanlar, uzamýþ mitokondriyonlar ve veziküller görülüyordu (Þekil 3). Þekil3. Kontrol grubunun elektronmikrografý. Sinir hücresi uzantýlarý ve nöroglial elementlerin að þeklinde ultra strüktürel görünümü. Glial uzantýlar (Gi), mitokondriyonlar (ok baþý). Uranil Asetat-kurþun sitrat. Bar: 0.93 m Sinir hücresi gövdesinde soluk görünen büyük bir çekirdek gözleniyordu. Kromatin materyali fazla yoðun deðildi ancak çekirdek zarýnýn iç yüzünde küçük heterokromatin kümeleri gösteriyordu. Çekirdek þekli düzensizdi. Granüllü endoplazma retikulumunda ribozomlarýn degranulasyonu ve sitoplazmik þiþmesi gözlendi. Yassýlaþmýþ sisternalar bazý yerlerde düzgün olmakla beraber bazý yerlerde geniþlemiþti ve düzensizdi. Ribozomlar genelde serbestti ve sitoplazmanýn bütününde ve sisternalar arasýnda daðýlmýþtý. Golgi kompleksi belirgindi. Artmýþ sayýda lipit damlacýklarý görüldü. Orta düzeyde yoðun materyal içeren veya heterojen içeriðe sahip lizozomlar perikaryonda çok sayýdaydý. Mitokondriyonlar bol miktarda krista içeriyordu, bazýlarý bozulmuþtu, orta ve yüksek yoðunlukta matriksli az miktarda pekçok normal görünümlü mitokondri de gözleniyordu. Mitokondriyonlar ile granüllü endoplazma retikulumu yakýn olarak gözlendi (Þekil 5). Nikotin grubunda, kan damarlarý bir endotel tabakasý ve bazal membranla döþeliydi. Endotel sitoplazmasý hafif derecede kalýnlaþmaya sahipti ve hücrenin üst yüzeyinde düzensiz mikrovilluslara benzer uzantýlar vardý. Bazý endotel hücrelerinde sitoplazmada dejenerasyon gözlendi. Bazal membranýn kalýnlýðý ve yoðunluðu bölgeden bölgeye deðiþiyordu (Þekil 4). Þekil5. Nikotin grubunun elektronmikrografý. Nekroz ve adoptozis özellikleri gösteren sinir hücresi. Sinir hücresi nukleusu (N), mitokondriler (kalýn oklar), geniþlemiþ granüllü endoplazma retikulumu (ince oklar) lizozomlarla yakýndan iliþkili lipit damlacýklar (ok baþlarý). Uranil Asetatkurþun sitrat. Bar: 2.01 m Nikotine maruz sinir hücrelerinde normal sinir hücrelerindeki nörofilamanlardan farklý olarak daha yoðun nörofilaman izleniyordu. Sinaps bölgelerinde nöroflamanlar, nörotübüller ve mitokondriyonlarý içeren postsinaptik sitoplazma iyi korunmuþken sonlanma ayaðýndaki mitokondriyonlar ve ipliksi ve tanecik içerikli görünümüyle düzensizdi (Þekil 6). Þekil4. Nikotin grubunun elektronmikrografý. Beyin korteksinden bir damarýn enine kesiti. Yüzey düzensizlikleri, mikrovillus benzeri uzantýlar (ince ok) ve endotelyal hücrenin yoðun lamellar materyalini içeren sitoplazmik dejenerasyonlar(*) ve kalýnlaþmýþ bazal membran (kalýn ok) görülmektedir. Uranil Asetat-kurþun sitrat. Bar: 2.01 m
4 8 Ergun, EM de sýçan frontal korteksine nikotinin etkisi Þekil6. Nikotin grubunun elektronmikrografý. Yoðun matriksli mitokondriyonlar sinir hücrelerinde dejeneratif deðiþiklikleri temsil etmektedir (ince ok). Dilate terminal uzantý, amorf matriks (yýldýz), dentritik tomurcuk (D), pre ve postsinaptik membranlar (kalýn oklar), mitokondriyon (M). Bar: 0.93 m Tartýþma ve sonuç Nikotin in vivo kan beyin bariyeri geçirgenliðini arttýrýr ve serebral mikrovasküler sýký baðlantý kompleksi proteinlerinin yapýsýný bozar. Nikotin organizmaya deðiþik yollardan ve deðiþen miktarlarda verildikten ve kan beyin bariyerini geçtikten sonra eriþkin beyninde hem olumlu hem de olumsuz etkiler oluþturmaktadýr (14). Siniri sistemine olumsuz bir etki olarak örnek verilirse, nikotin uygulanmasýndan sonra hipofiz nöral lobunda nörosekretuar granüllerin azaldýðý ortaya çýkarýlmýþtýr. Nikotin uygulamasýndan sonra bu bezin hormon içerikleri ve ince yapýsý arasýnda kesin paralellik gösterilmiþtir (3). Halbuki nikotinin faydalý görüldüðü çalýþmalarda mevcuttur, kronik nikotin uygulamasý frontoparietal kortekste Sinir Geliþtirme Faktörü benzeri immunoreaktiviteyi ve telensefalonda Basit Fibroblast Büyüme Faktörü nü arttýrmýþ ve Alzheimer lý hastalarýn tedavisinde uygulama alaný bulmuþtur (15-19) Kronik nikotin verilmesi hücre iskeletinde farklý organizasyonlar gösterir ve azalmýþ aksonal transporta neden olur (5) Bu çalýþmamýzda izlenen sinaps bölgelerinde azalmýþ mitokondriyon populasyonuyla paralellik göstermektedir. Çalýþmamýzda, nikotine maruz hayvanlarýn sinir hücreleri sitoplazmalarýnda metabolik aktivitelerinin deprese olmasýndan sorumlu olabilecek lipit benzeri inklüzyon cisimleri ve mitokondriyon matriks ve kristalarýnda deðiþiklikler gözlendi. Nikotine kronik maruziyet uzun süreli biyokimyasal deðiþiklikleri indükleyebilir. Nörofilaman proteinlerinde nikotinle indüklenmiþ etkiler kronik kokain, etanol ve morfin için tanýmlanmýþ etkilere benzerlik göstermekte olduðu belirtilmiþtir (7). Elektrofizyolojik, biyokimyasal ve morfolojik araþtýrmalar kemiricilerde bu benzerlikleri onayladýðý belirlenmiþtir (20,21). Akson sitoplazmasýnýn ince yapýsýnýn analizi nörofibril protein modifikasyonunun sadece nörofibrilin kalitatif deðiþikliði olmadýðýný fakat ayný zamanda fibril demeti kompozisyonununda da olabileceði gösterilmiþtir (22). Nörofilamanlarda bir artýþ dejeneratif bir deðiþikliktir ve endojen ve ekzojen faktörler sorumlu olabilir (7). Bu çalýþmada aksoplazmada filamanlarýn düzensiz birikimi çoðu incelenen kesitlerde gözlendi. Çalýþmamýzdaki bulgularý destekler nitelikte olarak damarsal açýdan, bazý çalýþmalarda nikotin verilmesini takiben damarlarda intimada endotel hasarý, mikrovillus formasyonu, trombosit adhezyonu ve bazý hücrelerin ayrýþmasýndan ibaret sýnýrlý endotel hasarý ayýrt edilmiþtir (2, 23,24). Sonuç olarak, bu çalýþmada nikotine maruz sýçanlarýn beyin frontal bölgelerinde sinir hücresi sitoplazmasýnda lipit damlacýklarý, düzensiz kristalý mitokondriyonlar, geniþlemiþ ve düzensiz granüllü endoplazma retikulumu, endotel hücrelerinin sitoplazma çýkýntýlarý, mikrovillus oluþumlarý ve yüzey düzensizlikleri gibi dejeneratif yapýsal deðiþiklikler gözlenmiþtir. Kaynaklar 1. Yildiz D Nicotine, its metabolism and an overview of its biological effects. Toxicon 2004; 43(6): D Wang T, Gu Y, Wu G Injury effects of nicotine on isolated rat common carotid artery. Zhonghua Yi Xue Za Zhi 1997; 77(2): Maitra SC, Chakraverty K, Shipstone AC, Kar K Ultrastructural changes in the neural lobe of the rat pituatry following nicotine pretreatment. Exp Clin Endocrinol 1983; 82(3): Roy TS, Seidler FJ, Slotkin TA Prenatal nicotine exposure evokes alterations of cell structure in hippocampus and somatosensory cortex. J Pharmacol Exp Ther 2002; 300(1): Sbarbati A, Bunneman B, Cristofori P, Terron A, Chiamulera C, Mergio F, Berati D, Bernardi P, Osculati F Chronic nictoine treatment changes the axonal distribution of 68 kda neurofilaments in the rat ventral tegmental area. Euro J Neurusci 2002; 16: Meshul CK, Kamel D, Moore C, Kay TS, Krentz L Nicotine alters striatal glutamate function and
5 Ergun, EM de sýçan frontal korteksine nikotinin etkisi 9 rotations in 6-OHDA-lesioned rats. Exp Neurol 2002; 175: Bunneman B, Terron A, Zantedeschi V Chronic nicotine treatment decrease neurofilament immunoreactivity in the rat ventral tegmental area. Eur J Pharmacol 2000; 393: Gonzalez CL, Gharbawie OA, Whishaw IQ, Kolb B Nicotine stimulates dendritic arborization in motor cortex and improves concurrent motor skill but impairs subsequent motor learning. Synapse 2005; 55(3): Aramakis VB, Hsieh CY, Leslie FM, Metherate R A critical period for nicotine-induced disruption of synaptic development in rat auditory cortex. J Neurosci 2000; 20(16): Xu Z, Seidler FJ, Ali SF, Slikker W, Slotkin TA Fetal and adolescent nicotine administration effects on CNS serotonergic systems. Brain Res 2001;914(1-2): Roy TS, Sabherwal U Effects of prenatal nicotine exposure on the morphogenesis of somatosensory cortex. Neurotoxicol Teratol 1994; 16(4): Uzum G, Diler AS, Bahcekapili N, Tasyurekli M, Ziylan YZ Nicotine improves learning and memory in rats: morphological evidence for acetylcholine involvement. Int J Neurosci 2004; 114(9): Onal A, Uysal A, Ulker S, Delen Y, Yurtseven ME, Evin A Alterations of brain tissue in fetal rats exposed to nicotine in utero: possible involvement of nitric oxide and catecholamines. Neurotoxicol Teratol, 2004; 26(1): Hawkins BT, Abbruscato TJ, Egleton RD, Brown RC, Huber JD, Campos CR, Davis TP Nicotine increases in vivo blood-brain barrier permeability and alters cerebral microvascular tight junction protein distribution. Brain Res 2004; 1027(1-2): MartÃnez-RodrÃguez R, Toledano A, Alvarez MI, Turà gano L, Colman O, Rosà s P, Gómez de Segura I, De Miguel E Chronic nicotine administration increases NGF-like immunoreactivity in frontoparietal cerebral cortex. J Neurosci Res 2003; 73(5): Cormier A, Morin C, Zini R, Tillement JP, Lagrue G In vitro effects of nicotine on mitochondrial respiration and superoxide anion generation. Brain Res 2001; 900(1): Martinez-Rodriguez R, Toledano A, Alvarez MI, Turiogano L, Colman O, Rosios P,, Gómez de Segura I, Chronic nicotine administration increases Salminen O, Seppà T, Gà ddnã s H, Ahtee L The effects of acute nicotine on the metabolism of dopamine and the expression of Fos protein in striatal and limbic brain areas of rats during chronic nicotine infusion and its withdrawal. J Neurosci 1999; 19(18): Belluardo N, Blum M, Mudo G, Andbjer B, Fuxe K. Acute intermittent nicotine treatment produces regional increases of basic fibroblast growth factor messenger RNA and protein in the tel- and diencephalon of the rat. Neuroscience 1998; Apr;83(3): Altman J, Everitt BJ, Glautier S, Morkou A, Nutt B, Oretti R, Phillips GD The biological, social and clinical bases of drug addiction: commentary and debate. Psychopharmacol 1996; 125: Kreek MJ, Koob GF Drug dependence: stress and dysregulation of brain reward pathways. Drug Alcohol Depend 1998; 51: Xu Z, Dong DL, Cleveland DW Neuronal intermediate filaments: new progress on an old subject. Curr Opin Neurobiol 1994; 4: Zimmerman M, McGeachie J, The effect of nicotine on aortic endothelium. A quantitative ultrastructural study. Atherosclerosis 1987; 63(1): Cucina A, Sapienza P, Borrelli V, Corvino V, Foresi G, Randone B, Cavallaro A, Santoro-D'Angelo L Nicotine reorganizes cytoskeleton of vascular endothelial cell through platelet-derived growth factor BB. J Surg Res 2000; 92(2):
SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
DetaylıSinir Sisteminin Fonksiyonu
SİNİR DOKUSU Sinir Sisteminin Fonksiyonu İç ve dış çevrede yer alan kimyasal ve mekanik değişimlerle üretilen tüm bilgileri algılamak, analiz etmek, birleştirmek ve iletmek. Vücudun birçok fonksiyonunu,
DetaylıSİNİR HÜCRESİ ( NÖRON) PERİFERİK SİNİR
SİNİR HÜCRESİ ( NÖRON) PERİFERİK SİNİR Doç. Dr. Belgin CAN Sinir Dokusunun Hücreleri Nöronlar Nörogliya Hücreleri = Gliya hücreleri NÖRONLAR -Sinir impulslarını almak, ilerletmek ve iletmek, -Belli hücresel
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ. KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk HÜCRE
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk http://histolojiembriyoloji.tripod.com/ HÜCRE HÜCRE-Canlının tüm yaşamsal fonksiyonlarını (beslenme, çoğalma, büyüme, enerji yapımı) taşıyabilen
DetaylıSinir hücrelerine nöron ya da nörosit adı verilir. Çekirdek gövde kısmında ve ortadadır. çekirdek etrafını saran sitoplazmaya da perikaryon denir.
SİNİR DOKUSU https://www.google.com.tr/search?q=sarcoplasmic+reticulum&espv=2&biw=1280&bih=9 18&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiy3KwqrDSAhXkJJoKHaiWDfoQ_AUIBigB#tbm=isch&q=nervous+system&*&imgrc=Pa0OiUxMr
Detaylı1-MSS (Merkezi Sinir Sistemi-CNS) 2-PSS (Perifer Sinir Sistemi-PNS)
1-MSS (Merkezi Sinir Sistemi-CNS) 2-PSS (Perifer Sinir Sistemi-PNS) 1-Sinir Hücresi (Nöron, nörosit) -Sitoplazması:Nöroplazma -Gövdesi(Perikaryon) -Uzantıları: a.dendrit (=ağaç) -Sitoplazması:Dendroplazma
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıSinir Sistemi. Merkezi sinir sistemi(mss): Beyin, Beyincik, Omurilik. Periferik sinir sistemi(pss) : Gangliyonlar, sinirler ve sinapslar
SİNİR DOKU Sinir Sistemi Anatomik yönden iki bölüme ayrılır: Merkezi sinir sistemi(mss): Beyin, Beyincik, Omurilik Periferik sinir sistemi(pss) : Gangliyonlar, sinirler ve sinapslar Sinir Doku Hücreleri
DetaylıBeynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi
Beynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi - Ana Hatlarıyla Merkezi Sinir Sistemi - Sinir Hücrelerinin (Nöronlar) Temel İşleyişi - Hücre Gövdesi, Dendrit, Aksonlar, Sinaptik Ağlar
DetaylıFTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Nörobiyolojik Tanımlar. yrd.doç.dr.emin ulaş erdem
FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Nörobiyolojik Tanımlar yrd.doç.dr.emin ulaş erdem NÖRONUN TANIMI Sinir hücre gövdesi ve tüm uzantılarına verilen isimdir. Nöronlar, uyarıların alınması ve sinir impulsunun
DetaylıKALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde
KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde enine çizgilenme gösterirler. Kalp kası hücreleri interkalar
DetaylıER Golgi Lizozom Yönünde Vezikül Trafiği
ER Golgi Lizozom Yönünde Vezikül Trafiği Salgılama (Sekresyon) Hücrenin üretip dışarı vermek üzere organize olduğu işlemlerin tümü. Protein, lipid, KH ve bileşik moleküller salgılanır. Aktif bir işlem
Detaylı17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri
17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemini SİNİR DOKU oluşturur. Bu dokuda NÖRON (SİNİR HÜCRESİ) ve GLİA (NÖROGLİA) hücreleri bulunur. Sinir doku, uyarıların
DetaylıKAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri
KAS DOKUSU Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri Kasın Fonksiyonu Hareket Solunum Vücut ısısının üretimi İletişim Organların kontraksiyonu
DetaylıDüz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak
Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Düz Kas Mesane Uterus İnce bağırsak Düz Kas İşlevleri İstemsiz kasılma Bazı düz kas hücreleri kollajen, elastin, glikozaminoglikan,
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ
HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal
DetaylıYAŞLANAN OLFAKTOR MUKOZADAKİ DEĞİŞİMLERİN İNCE YAPI DÜZEYİNDE ARAŞTIRILMASI
Gazi Tıp Dergisi / Gazi Medical Journal 2008: Cilt 19: Sayı 1: 19-25 ARAŞTIRMA - RESEARCH ARTICLE YAŞLANAN OLFAKTOR MUKOZADAKİ DEĞİŞİMLERİN İNCE YAPI DÜZEYİNDE ARAŞTIRILMASI Müge YILMAZ, Celal ILGAZ, Deniz
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Başkan Yardımcıları: Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya / Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / / Dersin AKTS
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS
DetaylıMİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015
Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıSİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ. Prof Dr. Faruk ALKAN
SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ Prof Dr. Faruk ALKAN SİNİR DOKUSU SİNİR DOKUSU Fonksiyonu Özellikleri irritabilite konduktivite korelasyon reaksiyon S.S. SINIFLANDIRMA Somatik (Sistema Nervosum Cerebrospinale)
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Hakan Darıcı / Histoloji ve Embriyoloji / Üyeler: Doç. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / Dersin AKTS Kredisi: 9 Kurul Başlangıç Tarihi: 16
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Doç. Dr. İlker
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Doç. Dr. Zafer Çetin / Tıbbi Biyoloji Başkan Yardımcıları: Dr. Öğr. Üyesi Tuba Denkçeken/ Biyofizik Öğr. Gör. Dr. Deniz Mıhçıoğlu / Tıbbi Biyoloji Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı /
DetaylıHücre zarında madde taşınım yolları Sitoplazma ve organeller
Hücre zarında madde taşınım yolları Sitoplazma ve organeller Hücre zarının en önemli görevi hücreyi dış ortamdan ayırmak ve hücreye madde giriş ve çıkışını kontrol etmektir. Böylece maddelerin, özellikle
DetaylıSİNİR SİSTEMİ. Duyusal olarak elde edilen bilgiler beyne (yada tam tersi) nasıl gider?
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Descartes- İnsan vücudu bilimsel olarak (doğal yasalarla) açıklanabilecek bir hayvan makinesidir Bu makineyi araştıran, beyin ve davranış arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim
DetaylıKAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU
KAS DOKUSU Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU 1 Kas dokusu, kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürerek hareketi sağlayan bir dokudur. Toplam vücut ağırlığının Yenidoğanda % 25 Genç erişkin dönemde % 40 ve yaşlılık
DetaylıBütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom
Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL
III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.
DetaylıHipoksi sonrası linoleik asit tedavisinin koruyucu etkileri: Histokimyasal ve Nöron-Spesifik Enolaz (NSE) immünohistokimyasal incelemeler
Hipoksi sonrası linoleik asit tedavisinin koruyucu etkileri: Histokimyasal ve Nöron-Spesifik Enolaz (NSE) immünohistokimyasal incelemeler Yardımoğlu Melda [1], Yazır Yusufhan [1], Basım Berkant [2], Tugay
DetaylıGENÇ ERGİN VE YAŞLI İNSAN DİŞ PULPALARININ YAPISAL ÖZELLİKLERİNİN ELEKTRON MİKROSKOBU DÜZEYİNDE İNCELENMESİ*
G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt V, Sayı 2, Sayfa 55-72, 1988 GENÇ ERGİN VE YAŞLI İNSAN DİŞ PULPALARININ YAPISAL ÖZELLİKLERİNİN ELEKTRON MİKROSKOBU DÜZEYİNDE İNCELENMESİ* Dr. Afitap ANIL** Doç. Dr. Deniz ERDOĞAN***
Detaylı2. Periferik sinir sistemi (PSS): Gangliyonlar, sinirler, sinapslar oluşturur.
Sinir Doku Histolojisi Sinir dokusu, sinir hücreleri (nöron), nöroglia hücreleri ve çok az gevşek bağ dokusunu içeren bir dokudur. Sinir sistemi, morfolojik ve işlevsel olmak üzere iki kısımda incelenebilir.
DetaylıMOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR
MOTOR PROTEİNLER Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre iskeleti, Hücre şeklini ve sitoplazmanın organizasyonunu belirleyen bir yapı iskelesi görevi yapar. Hücre hareketlerinin gerçekleşmesinden sorumludur.
DetaylıABSTRACT ANAHTAR SÖZCÜKLER / KEY WORDS
I ÖZ Bu çalışmada Kepez/AYDIN dan Haziran 2005 tarihinde toplanan 10 yetişkin L. stellio nun (5, 5 ) sindirim kanalının bir bölümünü oluşturan ince barsak ve kalın barsağının genel histolojik yapısı ortaya
DetaylıFizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 8 a
Fizyoloji PSİ 123 Hafta 8 Sinir Sisteminin Organizasyonu Sinir Sistemi Merkezi Sinir Sistemi Beyin Omurilik Periferik Sinir Sistemi Merkezi Sinir Sistemi (MSS) Oluşturan Hücreler Ara nöronlar ve motor
DetaylıBitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir.
HÜCRE: Bitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir. Bitkiler görevleri özel olan milyonlarca hücreden oluşmuştur. Hayvan hücrelerinin aksine, bitki hücreleri
Detaylıİnsan beyni, birbiri ile karmaşık ilişkiler içinde bulunan nöron hücreleri kitlesidir. Tüm aktivitelerimizi kontrol eder, yaradılışın en görkemli ve
YAPAY SİNİRAĞLARI İnsan beyni, birbiri ile karmaşık ilişkiler içinde bulunan nöron hücreleri kitlesidir. Tüm aktivitelerimizi kontrol eder, yaradılışın en görkemli ve gizemli harikalarından biridir. İnsan
DetaylıI. DÖNEM - 2. DERS KURULU ( )
Açıklamalar: I. DÖNEM - 2. DERS KURULU (2014-2015) Kısaltmalar: DK: Ders kurulu, IHU: İyi hekimlik uygulamaları, Mİng: Akademik/Medikal İngilizce, TDE: Türk Dili ve Edebiyatı, Bilgisayar Okur yazarlığı:
DetaylıBÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4
DetaylıOMÜ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM I HAYATIN TEMELİ I HİSTOLOJİ UYGULAMA REHBERİ
UYGULAMANIN ADI: Hücreyi tanıma OMÜ TIP FAKÜLTESİ 2016 2017 DERS YILI DÖNEM I HAYATIN TEMELİ I HİSTOLOJİ UYGULAMA REHBERİ I. AMAÇ: Farklı büyüklük ve şekildeki hücre ve çekirdek tiplerinin ve genel özelliklerinin
Detaylıwww.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Atomların molekülleri,
DetaylıPROJE ÖZETİ. Ayfer Akyağcı, İdil Gözeri, Brian Roy İves, Nuh Can Koçak, Sinan Efe Yazıcı. (Dönem II- Histoloji ve Embriyoloji Çalışma Grubu)
PROJE ÖZETİ Ayfer Akyağcı, İdil Gözeri, Brian Roy İves, Nuh Can Koçak, Sinan Efe Yazıcı Danışman: Attila Dağdeviren (Dönem II- Histoloji ve Embriyoloji Çalışma Grubu) FARKLI HÜCRELERDEKİ MİTOKONDRİYON
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıDÖNEM I HAFTALIK DERS PROGRAMI
TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I HAFTALIK DERS PROGRAMI DÖNEM I. DERS KURULU Eylül Kasım 0 Dekan : Dönem Koordinatörü : Ders Kurulu Başkanı : Prof.Dr. Mustafa SARSILMAZ Doç.Dr. Doç.Dr. KURUL DERSLERİ TEORİK PRATİK
DetaylıHücre Niye Küçük? O2 ve diğerleri difüzyon ile hücreye girer ve CO2 dışarı difüzyon ile atılır. Hacim küçüldükçe difüzyon daha hızlı ve verimli işler
Hücre Cell Hücre Niye Küçük? O2 ve diğerleri difüzyon ile hücreye girer ve CO2 dışarı difüzyon ile atılır. Hacim küçüldükçe difüzyon daha hızlı ve verimli işler Optik Mikroskop ile Hücre Görüntüleri Konfokal
Detaylıskelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça
skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın
DetaylıDİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.
DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Hücre içi kompartıman ve hücre dışı kompartımanın büyük bölümü elektriksel açıdan nötrdür. Hücre içinde
DetaylıHÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi
HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok
Detaylı1.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II
.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II GÜNLER SAATLER 09-0 0- - -3 3-4 4-5 5-6 6-7 6 KASIM BİYOFİZİK BİYOFİZİK TIB.BİY.VE GEN. TIB.BİY.VE GEN. MES.İNG. SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS 7 KASIM
DetaylıSİNİR SİSTEMİ. Santral Sinir Sistemi. Periferik Sinir Sistemi
SİNİR SİSTEMİ Santral Sinir Sistemi Periferik Sinir Sistemi Santral sinir sistemi beyin Spinal kord Periferik sinir sistemi Kranyal sinirler Sipinal sinirler Duysal lifler Motor lifler Somatik sistem (iskelet
DetaylıProf. Dr. Neyhan ERGENE
DEKAN BAŞKOORDİNATÖR BAŞKOORDİNATÖR YARDIMCILARI DÖNEM I KOORDİNATÖRÜ DÖNEM I KOORDİNATÖR YARCIMCILARI Prof. Dr. Neyhan ERGENE Prof. Dr. Taner ZİYLAN Dr. Öğretim Üyesi Şerife ALPA Dr. Öğretim Üyesi Merve
DetaylıDÜŞÜK SICAKLIK STRESİ
DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ Düşük sıcaklık stresi iki kısımda incelenir. Üşüme Stresi Donma stresi Düşük sıcaklık bitkilerde nekrozis, solma, doku yıkımı, esmerleşme, büyüme azalışı ve çimlenme düşüşü gibi etkiler
DetaylıHÜCRE ve HÜCRE YAPISI
HÜCRE ve HÜCRE YAPISI Kimya bilmi için maddelerin temel birimi atom ne ise Biyoloji bilmi için de canlılığın temel birimi Hücre dir. Yani tüm organizmalar hücrelerden oluşur. Hücreler iki şekilde karşımıza
DetaylıSİNİR DOKUNUN BİYOKİMYASAL KOMPOZİSYONU
SİNİR DOKUNUN BİYOKİMYASAL KOMPOZİSYONU Sinir doku hücreleri Sinir doku sinir sistemini oluşturan dokudur. Fonksiyonel açıdan bakıldığında sinir dokuda nöronlar ve glia hücreleri olmak üzere iki önemli
DetaylıHAYVANSAL DOKULAR Doku Histogenez
HAYVANSAL DOKULAR Çokhücreli canlılarda, yapı ve işlev bakımından birbirine benzeyen hücreler ile hücrelerarası maddelerden oluşan yapıya Doku denilmektedir. Bütün doku ve organlar embriyonun ektoderm,
DetaylıBİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2
İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN
DetaylıHücre ve Hücre Organelleri Üniversite Hazırlık Konu Anlatımları
Hücre ve Hücre Organelleri Üniversite Hazırlık Konu Anlatımları Hücre, göze ya da odacık, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikleri gösterebilen en küçük birimidir. Hücre, (İng. Cell); Latince küçük
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM &ÖĞRETİM YILI DÖNEM II
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2017 2018 EĞİTİM &ÖĞRETİM YILI DÖNEM II I. DERS KURULU (5 HAFTA) 1901201 KAS VE PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ DERS KURULU DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM &ÖĞRETİM YILI DÖNEM II
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM &ÖĞRETİM YILI DÖNEM II I. DERS KURULU (5 HAFTA) 1901201 KAS VE PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ DERS KURULU DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR
DetaylıHAYVAN HÜCRESİ BİTKİ HÜCRESİ
HÜCRE Canlıların en küçük yapıtaşı ve en küçük canlıdır. Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir.canlılar ya tek hücrelidir yada çok hücrelidir. Alg ve bakteriler tek hücreliler olup bütün olaylar
DetaylıÝnsan Tuba Uterina Epitelinin Morfometrik ve Ultrastrüktürel Olarak Deðerlendirilmesi
Ýnsan Tuba Uterina Epitelinin Morfometrik ve Ultrastrüktürel Olarak Deðerlendirilmesi MORPHOMETRIC AND ULTRASTRUCTURAL STUDY OF HUMAN FALLOPIAN TUBE EPITHELIUM V. Sevinç ÝNAN*, H. Seda VATANSEVER**, M.
DetaylıPediatrik Nörolojik modeller
Pediatrik Nörolojik modeller Prof. Dr. Semra Hız Kurul Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Çocuk Nörolojisi BD Pediatrik Nörolojik modeller Migren Modeli Epilepsi Modeli
DetaylıER Golgi Lizozom Aksında Vezikül Trafiği
ER Golgi Lizozom Aksında Vezikül Trafiği Prof.Dr. Alp CAN A.Ü. Histoloji- Embriyoloji ABD Salgılama (Sekresyon) Hücrenin ürenp dışarı vermek üzere organize olduğu işlemlerin tümü. Protein, lipid, KH ve
DetaylıSinir Sistemi. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.
Sinir Sistemi Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. İnsan Vücudu Üro-genital sistem Sindirim sistemi Solunum sistemi Kardiyovasküler sistemi Endokrin sistem Sinir sistemi
DetaylıDERİ VE EKLERİ. Doç. Dr. Belgin CAN
DERİ VE EKLERİ Doç. Dr. Belgin CAN DERİ İki tabakadan oluşur Epidermis Gövdenin dış yüzünü örten boynuzlaşan çok katlı yassı epitel dokusudur. Dermis Gevşek ve sıkı bağ dokusundan oluşan kalın bağ dokusudur.
DetaylıPeriferik Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.
Periferik Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv. Kafa çiftleri ve spinal sinirler, beyni ve omuriliği terkettikten sonra çeşitli yerlerde yaralanabilir. Tek
DetaylıHÜCRE. Dicle Aras. Hücre, hücre yapısı ve şekilleri
HÜCRE Dicle Aras Hücre, hücre yapısı ve şekilleri Hücre Canlıların, canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimleridir. 3.9.2015 2 Canlıların Ortak Özellikleri Hücrelerden oluşurlar, Solunum yaparlar,
DetaylıHücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı. İlhan Onaran
Hücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı İlhan Onaran Doku organisazyonu: Hücrelerin bağlanması 1- Hücre-matriks bağlantıları: ekstraselüler matriks tarafından hücrelerin bir arada tutulması 2- Hücre-hücre
DetaylıİLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR
HÜCRE İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR ANLAMINA GELEN HÜCRE DEMİŞTİR.ANCAK HÜCRE BİLİMİNİN
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I 3. DERS KURULU PROGRAMI HÜCRE METABOLİZMASI
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I 3. DERS KURULU PROGRAMI HÜCRE METABOLİZMASI Dönem Koordinatörü Koordinatör Yardımcısı Ders Kurulu Sorumlusu :Prof. Dr. Erkan YURTCU
DetaylıHİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin
HİSTOLOJİ DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ - Canlı vücudunu meydana getiren hücre, doku ve organların çıplak gözle görülemeyen (mikroskopik) yapılarını inceleyen bir bilim koludur. - Histolojinin sözlük anlamı
DetaylıSayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2
İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 6 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 11 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 13 SİSTEMATİK... 34 BİTKİ VE
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıLAKTASYON EVRESİNDEKİ SIÇANLARDA OLUŞTURULAN KISMİ OBSTRÜKSİYONUNUN YENİDOĞAN İNCE BAĞIRSAK ULTRASTRÜKTÜRÜNE ETKİSİ
Gazi Tıp Dergisi / Gazi Medical Journal 2006: Cilt 17: Sayı 4: 204-208 ARAŞTIRMA - RESEARCH ARTICLE LAKTASYON EVRESİNDEKİ SIÇANLARDA OLUŞTURULAN KISMİ OBSTRÜKSİYONUNUN YENİDOĞAN İNCE BAĞIRSAK ULTRASTRÜKTÜRÜNE
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Arzu Keskin Aktan 2. Doğum Tarihi : 29/04/ Unvanı : Doktor Öğretim Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Arzu Keskin Aktan 2. Doğum Tarihi : 29/04/1982 3. Unvanı : Doktor Öğretim Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Hacettepe
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: HİSTOLOJİYE GİRİŞ VE TEMEL HİSTOLOJİ TEKNİKLERİ...1
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: HİSTOLOJİYE GİRİŞ VE TEMEL HİSTOLOJİ TEKNİKLERİ...1 Prof. Dr. Nesrin ÖZFİLİZ IŞIK MİKROSKOPİDE KULLANILAN HİSTOLOJİ TEKNİĞİ...1 Histoloji Tekniğinde Temel Aşamalar...2 Materyalin Alınması...2
DetaylıSİNİR DOKUSUNU İNCELEME YÖNTEMLERİ Sinir dokusu, protein sentezinin yoğun gerçekleştirildiği nöronları içerdiği için bazik boyalarla; uzantılı
SİNİR DOKUSUNU İNCELEME YÖNTEMLERİ Sinir dokusu, protein sentezinin yoğun gerçekleştirildiği nöronları içerdiği için bazik boyalarla; uzantılı hücrelerden oluştukları için uzantıları gösterebilmek için
DetaylıII.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez
II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların
DetaylıHistoloji I. Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK Histoloji I *Mikrocisimcikler *Mitokondriyonlar *İpliksel Organeller *Sitoplazma İnkluzyonları 5-Mikrocisimcikler
Detaylı2017 / 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
2017 / 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 2 (TIP 121) TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II KURUL II KOORDİNATÖRÜ: Yard.Doç.Dr. Bahire Küçükkaya Başlama Tarihi: 13.11.17 Bitiş Tarihi: 05.01.18 KURUL SINAVI
DetaylıARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:10-Sayı/No: 1 : 197-203 (2009) ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE FARE BÖBREĞİNDE METOTRAKSATIN
DetaylıBİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA)
BİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA) Prof.Dr. Yıldız AKA KAÇAR Prof.Dr.Yıldız AKA KAÇAR 1 Hücre canlıların en yapısal ve fonksiyonel ünitesidir. Bütün biyokimyasal reaksiyonlar ya hücre içinde veya hücre organellerinde
DetaylıSİNİR SİSTEMİ. Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER
SİNİR SİSTEMİ Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER 1. Sinir Sistemi Organizasyonu Omurgalılarda sinir sistemi iki kısımda incelenir; bunlar merkezi sinir sistemi [central nervous system, (CNS)] bu bilgiyi
DetaylıHücre canlının en küçük yapı birimidir.
Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen
DetaylıBÖCEKLERDE SİNİR YAPILARI
BÖCEKLERDE SİNİR YAPILARI Merkezi sinir sistemi (Central Nervous System): Başın dorsalinde beyin, ventralinde ise subesophageal ganglionlardan, toraks ve abdomende ise ventralde vücut boyunca uzanan her
DetaylıFizyoloji ve Davranış
Fizyoloji ve Davranış sorular sorular - sorular Farketmeden sıcak sobaya dokunduğunuzda hemen elinizi çekersiniz. Bu kısa sürede vücudunuzda neler olur? Kafein, esrar, alkol v.b.nin vücudunuzda ne tür
DetaylıTAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
TAURİNİN İSKEMİ REPERFÜZYON HASARINDA MMP-2, MMP-9 VE İLİŞKİLİ SİNYAL İLETİ YOLAĞI ÜZERİNE ETKİLERİ CEMRE URAL 1, ZAHİDE ÇAVDAR 1, ASLI ÇELİK 2, ŞEVKİ ARSLAN 3, GÜLSÜM TERZİOĞLU 3, SEDA ÖZBAL 5, BEKİR
DetaylıPRENATAL VE POSTNATAL DÖNEMDE TAVŞAN MİDE FUNDUS UNUN ELEKTRON MİKROSKOBİK OLARAK İNCELENMESİ
F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi 2005, 19(1), 37-42 PRENATAL VE POSTNATAL DÖNEMDE TAVŞAN MİDE FUNDUS UNUN ELEKTRON MİKROSKOBİK OLARAK İNCELENMESİ Mine YAMAN Aydın GİRGİN Fırat Üniversitesi,Veteriner Fakültesi,
DetaylıAtatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı. Histoloji I Hücre. Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Histoloji I Hücre Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK HÜCRE *Organizmanın özel yapı ve fonksiyonuna sahip olan **dış ortamdan aldığı maddeleri
DetaylıAçlıkta Fare Hepatositlerinin İnce Yapısında Gözlenen Değişimler
Açlıkta Fare Hepatositlerinin İnce Yapısında Gözlenen Değişimler THE CHANGES OBSERVED ON THE ULTRASTRUCTURE OF MOUSE HEPATOCYTES IN THE STARVATION Elvan ÖZBEK* * Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi, Tıp
DetaylıENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ. Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli
ENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli Endotel, dolaşım sistemini döşeyen tek katlı yassı epiteldir. Endotel hücreleri, kan damarlarını kan akımı yönünde uzunlamasına döşeyen yassı,
DetaylıHİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANABİLİM DALI. Doç. Dr. Meltem KURUŞ Yrd.Doç. Dr. Aslı ÇETİN
HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANABİLİM DALI Program Yürütücüsü Programın Kadrolu Öğretim Üyeleri : Prof. Dr. Nigar VARDI : Doç. Dr. Mehmet GÜL Doç. Dr. Meltem KURUŞ Yrd.Doç. Dr. Aslı ÇETİN Programa Kabul İçin
DetaylıHücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri Ortamdan ham materyali alırlar Enerji üretirler. Bu enerji iç ortam dengesini sağlamak ve sentez reaksiyonlarını yürütmek
DetaylıKAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.
DetaylıBİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği
DetaylıİNSAN TUBA UTERİNA AMPULLA VE FİMBRİYA BÖLGELERİ MUKOZA EPİTELİNDE MENSTRÜEL SİKLUS SÜRESİNCE MEYDANA GELEN ULTRASTRÜKTÜREL DEĞİŞİKLİKLER*
ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 50, Sayı 4, 1997 181-185 İNSAN TUBA UTERİNA AMPULLA VE FİMBRİYA BÖLGELERİ MUKOZA EPİTELİNDE MENSTRÜEL SİKLUS SÜRESİNCE MEYDANA GELEN ULTRASTRÜKTÜREL DEĞİŞİKLİKLER*
DetaylıBİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1
BİYLJİK MEMBRANLAR Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 MEMBRANLAR MBC-IV.th edition Membranların genel yapısı Non-kovalent etkileşimlerin bir arada tuttuğu lipid ve proteinlerin oluşturduğu ince bir film yapısındadır.
DetaylıEğer 8000 hücre zarını üst üste koyarsak sadece kitaptaki bir sayfa kalınlığına ulaşabiliriz. Vücudumuz her saniye 2 milyon alyuvar hücresi üretir.
HÜCRE YAPISI Eğer 8000 hücre zarını üst üste koyarsak sadece kitaptaki bir sayfa kalınlığına ulaşabiliriz. Vücudumuz her saniye 2 milyon alyuvar hücresi üretir. Bir elektron mikroskop bir toplu iğne başından
Detaylı