HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

Transkript

1 HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ / 1 İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem - Müdür izlem.erdem@isbank.com.tr Figen Yılmaz - Müd. Yrd. figen.yilmaz@isbank.com.tr Özgür Demirtaş - İktisat Uzmanı ozgur.demirtas@isbank.com.tr Aslı Göksun Şat - İktisat Uzm. Yrd. goksun.sat@isbank.com.tr İlker Şahin - İktisat Uzm. Yrd. ilker.sahin@isbank.com.tr Özlem Ateş - İktisat Uzm. Yrd. ozlem.ates2@isbank.com.tr Ahmet Aşarkaya - İktisat Uzm. Yrd. ahmet.asarkaya@isbank.com.tr Neden Önemli Reel Kesim Güven Endeksi (MBRKGE) Endeks, TCMB tarafından yürütülen İmalat Sanayi Yönelim Anketi ne verilen cevaplar kullanılarak oluşturulmaktadır. Ekonomide ağırlığı olan özel sektör kuruluşlarının yöneticilerinin ekonomideki mevcut duruma bakışları ve geleceğe ilişkin beklentilerini ortaya koyan anket, üretim, talep, yatırım, satış, istihdam, KKO ve enflasyonla ilgili sorular içermektedir. MBRKGE nin 100 değerini alması, anketin kapsadığı reel kesim temsilcileri tarafından yapılan değerlendirmelere göre ekonomik faaliyetlere ilişkin istikrarlı bir görünüme karşılık gelmektedir. 100 ün üzerindeki değerler, güvenin arttığı iyimser bir görünüme, 100 ün altındaki değerler ise reel kesim temsilcilerinin ekonomik gidişat hakkında kötümser olduğuna işaret etmektedir. Haftaya Bakış Geçtiğimiz hafta yurtdışı piyasalardan Noel tatili nedeniyle fazla bir bilgi akışı yaşanmadı. Buna karşın yurtiçinde TÜİK Kasım ayı dış ticaret rakamlarını, TCMB ise Aralık ayına ait kapasite kullanım oranını (KKO) ve reel kesim güven endeksini açıkladı. TÜİK in açıkladığı Kasım ayı dış ticaret rakamlarına göre ihracat 2010 Kasım ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %6 artışla $9.439 milyon olarak gerçekleşti. Buna göre Ocak-Kasım dönemi ihracatımız $100 milyar eşiğini aşarak $102 milyar değerine ulaştı. Kasım ayı ithalatı ise yurtiçi talebin, yurtdışı talebe göre daha hızlı toparlanmasına bağlı olarak 2009 un aynı ayına göre %35,7 artışla $ milyona yükseldi. Ocak-Kasım dönemi ithalatı ise $165 milyar seviyesine yaklaştı. Böylece, Kasım 2009 da %70,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, Kasım 2010 da %55,1 e geriledi. Kasım ayı dış ticaret rakamları sektörler bazında incelendiğinde en büyük ihracat kalemi olarak motorlu kara taşıtları öne çıkarken, bunu elektrikli makine ve cihazlar, makineler, demir-çelik ve örme giyim eşyası sektörleri izledi. İthalatta ise mineral yakıt ve yağlar ilk sırayı alırken, makineler, motorlu kara taşıtları, elektrikli makine ve cihazlar ile demir-çelik öne çıkan diğer sektörler oldu. TCMB tarafından açıklanan Aralık ayı KKO rakamlarına göre, imalat sanayi genelinde KKO %75,6 düzeyinde gerçekleşti. Önceki yılın aynı ayına göre 7,9 puan arttığı, bir önceki aya göre ise 3 baz puan gerilediği görülen KKO, %75 civarındaki seyrini sürdürüyor. Raporun alt detaylarına bakıldığında aylık bazda özellikle yatırım malları, gıda ve içecekler ile dayanıksız tüketim mallarına ait KKO rakamlarındaki düşüş öne çıkıyor. Geçtiğimiz hafta TCMB tarafından açıklanan bir diğer veri Aralık ayı reel kesim güven endeksi oldu. Temmuz 2010 dan beri izlediği aşağı yönlü seyrini sürdüren reel kesim güven endeksi Aralık ayında da 1,2 puan geriledi. Buna rağmen güven endeksi kritik eşik değer olan 100 ün üzerinde gerçekleşti ve 106,4 değerini aldı. Endeksin alt kalemleri incelendiğinde, mevcut toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, mevcut mamul mal stok miktarı ile gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmelerin endeksi artış yönünde; gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki toplam istihdam, son üç aydaki toplam sipariş miktarı ve genel gidişata ilişkin değerlendirmelerin endeksi azalış yönünde etkilediği görülüyor. Geçtiğimiz hafta yurtdışından gelen birkaç makroekonomik veriden biri ABD Kasım ayı bekleyen konut satışları endeksi oldu. Kasım da bir önceki aya göre %3,5 yükselen endeks, Ekim de aldığı 89,1 değerinden 92,2 ye çıktı. Böylelikle veri, ABD konut piyasasına ilişkin kademeli düzelmenin bir diğer örneğini oluşturdu. Ancak icralar ve zayıf istihdam koşulları konut piyasasına ilişkin risk teşkil etmeye devam ediyor. ABD Aralık ayı tüketici güven endeksi Kasım ayına göre beklenmedik biçimde 1,8 puan gerileyerek 52,5 e indi. Özellikle istihdama ilişkin kalemlerde gözlenen bozulma tüketici güvenindeki gerilemede belirleyici oldu. Japonya da Kasım ayı sanayi üretim verisi açıklandı. Bir önceki yıla göre %5,8 artan üretimin, mevsimsel etkilerden arındırılıp incelendiğinde Ekim ayına göre de %1 yükseldiği görülüyor. Ulaşım araçları ve elektronik ekipmanlara yönelik talepteki artış sanayi üretiminde yaşanan yükselişin başlıca nedeni olarak öne çıkıyor. KAPANIŞ VERİLERİ (31 Aralık) İMKB-100 : / $ : 1,3377 USD : 1,5376 $ / : 81,15 EURO : 2,0551 Petrol ($/varil) : 94,69 Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : %7,08 Altın ($/ons) : 1.419,45

2 Oca.10 Şub.10 Mar.10 Nis.10 May.10 Haz.10 Tem.10 Ağu.10 Eyl.10 Eki.10 Kas.10 Ara.10 Oca.11 Hisse Senedi Piyasaları ENDEKS 24.Ara 31.Ara Değişim İMKB %0,40 İMKB %0,98 Sınai %1,61 Hizmetler %0,76 Mali %0,92 Hacim (milyon TL) Ara 27.Ara 28.Ara 29.Ara 30.Ara 31.Ara İMKB Kaynak: İMKB İşlem Hacmi İMKB-100 Endeksi Geçtiğimiz hafta küresel hisse senedi piyasalarında genel olarak düşük hacimli ve yatay bir seyir izlendi. Yurt içinde gündemin çok yoğun olmadığı yılın son haftasında, İMKB-100 endeksi de dünya piyasalarına paralel hareket etti. Önceki hafta sonunda Çin Merkez Bankası nın bir kez daha faiz artırımına gitmesinin dünya ticaretini ve küresel ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyebileceği endişeleriyle haftanın ilk yarısında küresel borsa endeksleri geriledi. ABD de Kasım da gerileyen tüketici güven endeksi de beklentileri olumsuz etkiledi. Diğer taraftan, haftanın sonuna doğru ABD de konut ve işgücü piyasalarına ilişkin görece olumlu açıklanan verilerin de etkisiyle, piyasalarda daha iyimser bir hava oluşmaya başladı. Yurtiçinde de hisse senetlerine gelen alımların yılsonu kar amaçlı satışlarla dengelenmesiyle dar bir bantta hareket eden İMKB-100 endeksi, haftayı %0,4 düşüşle puandan kapattı. Yeni yılın ilk haftasında küresel borsa endekslerinde yukarı yönlü bir seyir izlenmesini bekliyoruz. Gündemde öne çıkan veri açıklamalarına bakıldığında; yurt içinde enflasyon; ABD de ISM imalat sanayi ve hizmetler endeksleri ile işgücü piyasası verileri; Avrupa da ise Euro Alanı 3.çeyrek büyüme ve işsizlik verileri dikkat çekiyor. Tahvil-Bono Piyasaları TAHVİL-BONO Değişim BİLEŞİK FAİZLERİ (%) 24.Ara 31.Ara (Puan) TRT080812T26 7,28 7,08-0,20 TRT150120T16 8,86 8,59-0,27 TRT020211T11 6,66 6,54-0,12 TRT250112T14 6,84 6,69-0,15 TRB120111T10 6,33 6,51 0,18 İMKB DİBS Fiyat Endeksi 139,93 139,22-0,71 %2,50 %2,00 %1,50 %1,00 %0,50 %0,00 -%0,50 -%1,00 Beklenen Reel Faiz (%) -%0,24 Kaynak: İMKB Geçtiğimiz hafta yurtdışı piyasaların kapalı olması nedeniyle hacimsiz seyreden tahvil-bono piyasasında, faiz oranlarında aşağı yönlü bir seyir hakimdi. Piyasada işlem hacminin çok düşük olduğu ve daha çok yerli yatırımcıların alım yaptığı gözlendi. Faiz oranlarının düşüşünde yıl sonunun bankaların bilanço kapama dönemi olmasının yanı sıra TCMB nin Ocak ayında bir kez daha faiz indirimine gidebileceği yönündeki beklenti de etkili oldu. Perşembe günü, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın, seçimden önce bir not artışı ihtimali olduğunu, ancak hesaplarını notun yükseleceği ve portföy girişlerinin artacağı senaryosu üzerine oturtmadıklarını kaydetmesi de faizlerin aşağı yönlü seyrini destekledi. Bu gelişmeler sonucunda 8 Ağustos 2012 itfa tarihli gösterge tahvilin bileşik faizi haftalık bazda 20 baz puan düştü ve Cuma günü kapanışta %7,08 oldu. 2

3 Ara.09 Oca.10 Şub.10 Mar.10 Nis.10 May.10 Haz.10 Tem.10 Ağu.10 Eyl.10 Eki.10 Kas.10 Ara.10 Ara 09 Döviz Piyasaları DÖVİZ KURLARI 24.Ara 31.Ara Değişim Dolar (¹) 1,5392 1,5376 -%0,10 Euro (¹) 2,0204 2,0551 %1,72 Sepet (²) 3,0949 3,1200 %0,81 /$ Paritesi (³) 1,3115 1,3377 %2,00 $/Yen Paritesi (³) 82,86 81,15 -%2,06 (¹) 15:30'da açıklanan TCMB döviz alış kurudur. (²) 1$ + 0,77 (³) Uluslararası piyasa kapanış verileridir. / $ $ / 1, , , , , ,15 75 / $ $ / Önceki hafta ABD de açıklanan olumlu veriler ve iyimser beklentiler paralelinde yüksek getirili para birimlerine talep arttı. Böylece Dolar geriledi, Doğu Avrupa paraları başta olmak üzere diğer önemli ulusal paraların değeri ise arttı. Haftalık bazda /$ paritesi %2 değer kazanırken, $/Yen paritesi %2,06 geriledi. TL de ise, yabancı yatırımcıların iç piyasadan çıkışına bağlı olarak, diğer gelişmekte olan para birimlerinden farklı olarak, hafta genelinde aşağı yönlü bir seyir izlendi. Haftanın son günlerinde Dolar karşısındaki kayıplarının bir kısmını geri kazanan TL, Euro karşısında değer kaybetmeye devam etti. Cuma günü itibarıyla $/TL paritesi %0,1 azalışla 1,5376 ya gerilerken; /TL paritesi ise %1,72 artışla 2,0551 e yükseldi. Önümüzdeki süreçte ABD ve Euro Alanı na ilişkin önemli veri açıklamalarının piyasalardaki risk algılamasının yönünü belirlemede etkili olacağını düşünüyoruz. Öte yandan, iç piyasada faizlerin düşük seyretmesinin TL den çıkışları desteklemeye devam edebileceğini ancak çıkan fonların bir kısmının hisse senetleri piyasasına yönelimi paralelinde paritede çok sert bir dalgalanmaya sebep olmayacağını tahmin ediyoruz. Eurotahvil Piyasaları EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM Değişim 23.Ara 31.Ara (Puan) EMBI+ Endeks 550,67 551,40 0,73 Spread Türkiye Endeks 383,53 384,05 0,52 Spread Kaynak: JP Morgan VIX Endeksi 17,75 Geçtiğimiz hafta küresel piyasaların Noel tatili nedeniyle kapalı olmasına bağlı olarak eurotahvil piyasasında sakin ve yatay bir seyir izlendi. ABD hazine tahvillerinin faiz oranları gerilerken, gelişmekte olan ülke eurotahvillerinin risk primleri haftanın ve 2010 un son işlem gününde yaşanan yükselişe bağlı olarak haftayı artışla kapattı. Gelişmekte olan ülke ve Türk eurotahvillerinin risk primleri haftalık bazda 7 şer baz puan yükselerek sırasıyla 248 ve 177 değerlerini aldı. Küresel risk algılamasını gösteren VIX endeksi önceki hafta bulunduğu 16,47 seviyesinden 17,75 e yükseldi. 3

4 Ara 09 Ara 09 Emtia Piyasaları Altın Petrol $/ons $/varil 1.500, , , ,45 100,00 95,00 90,00 85,00 94, , , ,00 80,00 75,00 70,00 65,00 900,00 60,00 Geçtiğimiz haftaya yatay seyirle başlayan altın fiyatları, haftanın genelinde Dolar ın zayıf seyri paralelinde yukarı yönlü hareket etti. Dolar daki değer kaybının sürmesiyle, Perşembe gününe kadar artış eğilimini devam ettiren altın fiyatları, ABD işgücü piyasasında iyileşmeye işaret eden işsizlik maaşı başvuruları verisinin açıklanmasının ardından geriledi. Haftanın son işlem gününde ise Dolar ın zayıf seyri paralelinde tekrar yükselen altın fiyatları, haftayı %2,54 artışla $/ons 1419,5 seviyesinden kapattı. Noel tatili dolayısıyla işlem hacminin kısıtlı olduğu geçtiğimiz hafta, petrol fiyatları dalgalı bir seyir izledi. Haftaya 2011 de fiyatların hızlı artacağı ve yılın ilk aylarında talebin yüksek olacağı beklentisiyle artışla başlayan petrol fiyatları, Perşembe günü, ABD petrol stoklarının beklenenden daha az gerilemesi nedeniyle değer kaybetti. Haftanın son işlem gününde ise yatırımcıların yoğun talebi ve Dolar daki değer kaybının etkisiyle petrol fiyatları yükseldi. Brent türü petrolün spot fiyatı, haftayı %1,81 artışla $/varil 94,69 seviyesinden kapattı. Bu Haftanın Gündemi 3 Ocak TÜİK Aralık Ayı Enflasyon Verileri (Gerçekleşme TÜFE: %0,3 Azalış, ÜFE: %1,31 Artış) ABD Aralık Ayı ISM İmalat Sanayi Endeksi (Piyasa Beklentisi: 57,2) 4 Ocak ABD Kasım Ayı Fabrika Siparişleri Verisi (Piyasa Beklentisi: %0,0) 5 Ocak Hazine İç Borç Ödemesi (TL391 Milyon) ABD Aralık Ayı ISM İmalat Dışı Sektörler (Hizmetler) Endeksi (Piyasa Beklentisi: 56) Euro Alanı Kasım Ayı Üretici Fiyat Endeksi (IPP) (Piyasa Beklentisi Yıllık: %4,4) Euro Alanı Ekim Ayı Sanayi Siparişleri Verisi (Piyasa Beklentisi Aylık: %1,5) 6 Ocak TCMB Ocak Ayı I. Dönem Beklenti Anketi Euro Alanı Aralık Ayı Tüketici Güven Endeksi (Piyasa Beklentisi: -%9) 7 Ocak ABD Aralık Ayı Tarım Dışı İstihdam Verisi (Piyasa Beklentisi: 140 bin Kişilik Artış) ABD Aralık Ayı İşsizlik Verisi (Piyasa Beklentisi: %9,7) Euro Alanı 2010 Yılı III. Çeyrek Büyüme Verisi (Piyasa Beklentisi: %0,4) Euro Alanı Kasım Ayı İşsizlik Verisi (Piyasa Beklentisi: %10,1) 4

5 Uyarı Notu: Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş. nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 5