TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR RAPORU

Transkript

1 TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR RAPORU Nisan 1

2 YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık % ini ithalatla karşılayan, bu mamullerde net ithalatçı konumunda bulunan ve gelişmiş batı toplumlarına kıyasla düşük ihraç fiyatları ile yeterli katma değer sağlayamayan bir ülke konumundadır. Plastik sektörü hızla büyürken plastik işleme makineleri üretimi bu hıza paralel olarak gelişmemekte ve sektör başta Çin olmak üzere ucuz makine üretici ülkelerden yapılan ithalat karşısında gelişememektedir. Plastik işleme makineleri sektörüne yönelik bir devlet stratejisinin bulunmaması ve yerli üreticinin yeterince korunmaması nedeniyle Türkiye de plastik işleme makineleri sektöründe üretimin yeterince gelişememesine neden olmaktadır. Plastik sektörü yıllarını kapsayan son 5 yılda, yılda ortalama 821 milyon dolarlık makina ve teçhizat yatırımı gerçekleşmiş olup toplam yatırımın % 37 sini presler ve diğer makinalar % 23 ünü enjeksiyon, % 19 unu ekstrüzyon, % 5 ünü termoform, % 2 sini şişirme ve % 15 ini de aksam ve parçalar oluşturmuştur yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları sektöründe 150 milyon dolar üretim, 164 milyon dolar ithalat, 47 milyon dolar ihracat ve 267 milyon dolar da iç pazar satışları (plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımı) gerçekleşmiştir. Bu dönemde sektör 117 milyon dolar dış ticaret açığı vermiş, iç satışların (sektörün makine teçhizat yatırımının) % 61 i ithalatla karşılanmış ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 29 olarak gerçekleşmiştir. Plastik işleme makinaları sektöründe 2017 yılının Nisan ayında, 2016 yılının eş dönemine kıyasla; üretim % 9 artmış, ithalat % 8 azalmış, ihracat aynı düzeyde kalmış, iç satışlar % 1 gerilemiş ve dış ticaret açığı % 11 azalmıştır. Türkiye plastik işleme makineleri sektörünün katma değeri daha büyük makineler üretip ihraç edebilmesi için temel stratejiler, Makine Sektörü İhracat Strateji Belgesinde de tarif edildiği gibi genel amaç; Plastik İşleme Makina Sektörünün Geliştirilmesi ve Yüksek Teknolojili Ürünlerin İmal Edilmesinin Sağlanması olmalıdır. 2

3 1. ÜRETİM Plastik işleme makinaları üretimi yılları arasında yılda ortalama % 9,4 artış göstermiştir yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makinaları ile aksam ve parçaları üretimi 150 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Üretimin, aynı trend ile sürmesi halinde 2017 sonunda 451 milyon dolara çıkması ve 2016 yılına göre % 1 artması beklenmektedir. Grafik 1: Plastik İşleme Makinaları Üretimi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu gerçekleşmeleri dikkate alındığında 2017 sonunda üretimin şişirme makinaları, presler ve diğer makinalar ve aksam ve parçalar dışındaki tüm kalemlerde önemli ölçüde gerileyeceği tahmin edilmektedir. Makina Grubu /4 2017/T % Artış (T) 2017/2016 Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları 1,0 1,0 3,0 189 Termoform Makinaları Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 1: Plastik İşleme Makineleri Üretimi (Milyon $) 3

4 Bu dönemde plastik işleme makineleri toplam üretimi içinde, enjeksiyon makineleri % 4 ekstrüzyon makineleri % 13, şişirme makinaları % 1, termoform makineleri % 7, presler ve diğer makineler % 38 ve aksam ve parçalar % 37 pay almıştır. Makina Grubu /4 Enjeksiyon Makinaları 5 4 Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları 0 1 Termoform Makinaları 11 7 Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 2: Makinelerin Toplam Üretim İçindeki Payı (%) 2. İTHALAT Grafik 2: Plastik İşleme Makinaları Üretiminin Dağılımı (2017/4) Plastik işleme makinaları ithalatı yılları arasında yılda ortalama % 0,7 düşüş göstermiştir yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makinaları ile aksam ve parçaları ithalatı 164 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, ithalatın aynı trendle sürmesi halinde 2017 yılı sonunda 491 milyon dolara çıkacağı ve 2016 yılına kıyasla % 15 gerileyeceği tahmin edilmektedir. 4

5 Grafik 3: Plastik İşleme Makinaları İthalatı (Milyon$) 2017 yılının Nisan ayı sonu gerçekleşmeleri dikkate alındığında ithalatın 2017 sonunda 2016 yılına kıyasla şişirme makinaları dışındaki tüm kalemlerde önemli ölçüde gerileyeceği tahmin edilmektedir. Makina Grubu /4 2017/T % Artış (T) 2017/2016 Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları Termoform Makinaları Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 3: Plastik İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları İthalatı (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makineleri toplam ithalatı içinde enjeksiyon makinaları % 32, ekstrüzyon makineleri % 19, şişirme makinaları % 6, termoform makinaları % 2, presler ve diğer makinalar % 33, aksam ve parçalar % 8 pay almıştır. Makine Grubu /4 Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları 4 6 Termoform Makinaları 3 2 Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler 7 8 Toplam Tablo 4: Makinelerin Toplam İthalat İçindeki Payı (Milyon $ - %) 5

6 Grafik 4: Plastik İşleme Makinaları İthalatının Dağılımı (2017/4) 3. İHRACAT Plastik işleme makinaları ihracatı yılları arasında yılda ortalama % 4,5 artış göstermiştir yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makinaları ile aksam ve parçalar ihracatı 47 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, ihracatın aynı trendle sürmesi halinde 2017 yılı sonunda 131 milyon dolara çıkacağı ve 2016 yılına kıyasla % 3 gerileyeceği tahmin edilmektedir. Grafik 5: Plastik İşleme Makinaları İhracatı (Milyon $) 6

7 2017 yılı Nisan ayı sonu gerçekleşmesi baz alındığında, 2017 sonunda 2016 yılına kıyasla şişirme makinaları ile presler ve diğer makinalar dışındaki tüm makinalarda ihracatın gerileyeceği tahmin edilmektedir. Makina Grubu /4 2017/T % Artış ( T ) 2017/2016 Enjeksiyon Makinaları 11,3 2,9 8,8-23 Ekstrüder Makinaları 35,3 9,5 28,4-20 Şişirme Makinaları 0,4 0,4 1,2 189 Termoform Makinaları 18,7 4,3 12,8-32 Presler ve Diğer Makinalar 57,4 22,7 68,1 19 Parça ve Komponentler 22,8 7,4 22,1-3 Toplam 146,1 47,1 141,4-3 Tablo 5: Plastik İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları İhracatı (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makineleri toplam ihracatı içinde enjeksiyon makineleri % 6, ekstrüzyon makineleri % 20, şişirme makinaları % 1, termoform makineleri % 9, presler ve diğer makineler % 48, aksam ve parçalar ise % 16 pay almıştır. Makine Grubu /4 Enjeksiyon Makinaları 8 6 Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları - 1 Termoform Makinaları 13 9 Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 6: Makinelerin Toplam İhracat İçindeki Payı (Milyon $ - %) Grafik 6: Plastik İşleme Makinaları İhracatının Dağılımı ( 2017/4) 7

8 4. DIŞ TİCARETTE 10 ÜLKE 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 55 ülkeden plastik işleme makinaları ve aksam ve parçaları ithal edilmiştir. Bu dönemde 10 ülkeden yapılan plastik işleme makineleri ile aksam ve parçalar ithalatı, toplam ithalatın % 93 ünü oluşturmuş ve ithalatımızda ilk 3 sırayı Çin, İtalya ve Almanya almıştır. Bu 3 ülkenin toplam ithalatımızdan aldığı pay % 64 olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 122 ülkeye plastik işleme makinaları ile aksam ve paçaları ihraç edilmiş olup, 10 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın % 48 ini oluşturmuştur. Bu dönemde plastik işleme makineleri ihracatında, Rusya Fed., Romanya ve Cezayir ilk 3 sırayı almıştır. Bu 3 ülkenin toplam ihracattan aldığı pay % 19 düzeyindedir. İthalat İhracat Ülkeler Milyon $ % - Pay Ülkeler Milyon $ % - Pay Çin 42,1 26 Rusya Fed. 3,3 7 İtalya 30,9 19 Romanya 2,9 6 Almanya 30,8 19 Cezayir 2,7 6 Avusturya 15,5 9 İran 2,4 5 Japonya 11,6 7 Bulgaristan 2,3 5 Tayvan 7,8 5 Almanya 2,3 5 İsviçre 6,1 4 Özbekistan 2,3 5 İngiltere 2,7 2 G.Afrika Cum. 2,2 5 ABD 2,0 1 Ukrayna 1,3 3 Kanada 2,0 1 Fransa 1, Ülke Toplam 151, Ülke Toplam 22,9 48 Diğerleri 12,1 7 Diğerleri 24,3 52 Toplam 163,7 100 Toplam 47,1 100 Tablo 7: Plastik İşleme Makineleri ve Aksam ve Parçaları Dış Ticaretinde İlk 10 Ülke (2017/4) 5. BİRİM DIŞ TİCARET FİYATLARI Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçalarının ortalama ithal fiyatı 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 11,8 $/kg olarak gerçekleşmiş olup, 2016 yılına kıyasla % 5 azalmıştır. 8

9 Grafik 7: Plastik İşleme Makinaları Birim Dış Ticaret Fiyatları ($/kg) Bu dönemde ortalama ithal fiyatları enjeksiyon makinaları, presler ve diğer makinalar ve parçalar dışındaki tüm kalemlerde artmıştır. Makine Grubu /4 % Artış Enjeksiyon Makinaları 6,6 6,4-4 Ekstrüder Makinaları 20,2 20,8 3 Şişirme Makinaları 21,0 26,9 28 Termoform Makinaları 15,7 16,3 4 Presler ve Diğer Makinalar 17,7 17,5-1 Parça ve Komponentler 38,6 29,4-24 Toplam 12,4 11,8-5 Tablo 8: Plastik İşleme Makineleri Birim İthal Fiyatları ($/kg) Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçalarının ortalama ihraç fiyatı 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 10,4 $/kg olarak gerçekleşmiş olup, 2016 yılına kıyasla % 4 azalmıştır. Bu dönemde ortalama ihraç birim fiyatları şişirme makinaları ile presler ve diğer makinalar dışındaki diğer makinalarda gerilemiştir. Makine Grubu /4 % Artış Enjeksiyon Makinaları 4,6 3,9-15 Ekstrüder Makinaları 14,0 12,3-12 9

10 Şişirme Makinaları 4,0 5,8 44 Termoform Makinaları 19,0 14,4-24 Presler ve Diğer Makinalar 8,9 10,3 16 Parça ve Komponentler 22,2 16,6-25 Toplam 10,8 10,4-4 Tablo 9: Plastik İşleme Makineleri Birim İhraç Fiyatları ($/kg) Bu dönemde ortalama ihracat birim fiyatları ortalama ithal fiyatlarının yaklaşık % 12 altında gerçekleşmiştir. 6. DIŞ TİCARET AÇIĞI Türkiye, plastik işleme makineleri dış ticaretinde daima dış ticaret açığı vermektedir yılında dış ticaret açığı 589 milyon dolarla en üst düzeye çıkmıştır yılının Nisan ayı sonu itibariyle dış ticaret açığı 117 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup aynı trendle sürmesi halinde 2017 sonunda 350 milyon dolara erişmesi ve 2016 yılına kıyasla % 20 azalması beklenmektedir. Grafik 8: Plastik İşleme Makinaları Dış Ticaret Açığı (Milyon $ ) 2017 yılının Nisan ayı sonu gerçekleşmeleri baz alındığında 2017 sonunda 2016 yılına kıyasla şişirme makinaları dışındaki tüm kalemlerde dış ticaret açığının azalacağı tahmin edilmektedir. Makine Grubu /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları Termoform Makinaları Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 10: Plastik İşleme Makineleri Dış Ticaret Açığı ( Milyon $ ) 10

11 7. İÇ PAZAR SATIŞLARI (PLASTİK SEKTÖRÜNÜN MAKİNE ve TEÇHİZAT YATIRIMI) Plastik sektörü yıllarını kapsayan son 5 yılda, yılda ortalama 821 milyon dolarlık makina ve teçhizat yaırımı gerçekleşmiş olup toplam yatırımın % 37 sini presler ve diğer makinalar, % 23 ünü enjeksiyon, % 19 unu ekstrüzyon, % 5 ünü termoform, % 2 sini şişirme ve % 15 ini de aksam ve parçalar oluşturmuştur. Grafik 9: Sektörün Son 5 Yıllık Makine Yatırımının % Dağılımı Plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımları 2011 yılında 885 milyon dolar ile en üst düzeye çıktıktan sonra gerilemiştir. İç pazar satışları 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 267 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, aynı trendle sürmesi halinde yatırımın 2017 sonunda 801 milyon dolara çıkacağı ve 2016 yılına kıyasla % 9 gerileyeceği tahmin edilmektedir. Grafik 10: Plastik İşleme Makinaları İç Satışları (Milyon $) 11

12 2017 yılının Nisan ayı sonu gerçekleşmeleri baz alındığında 2017 sonunda 2016 yılına kıyasla şişirme makinaları ile aksam ve parçalar dışındaki diğer makine gruplarında yatırımların gerileyeceği tahmin edilmektedir. Makine Grubu /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları Termoform Makinaları Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 11: Plastik İşleme Makineleri İç Pazar Satışları (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik sektörünün makina yatırımlarının % 21 ini enjeksiyon, % 15 ini ekstrüzyon, % 4 ünü şişirme, % 4 ünü termoform, % 33 ünü presler ve diğer makinalar ve % 23 ünü de aksam ve parçalar oluşturmuştur. Makine Grubu /4 Enjeksiyon Makinaları Ekstrüder Makinaları Şişirme Makinaları 3 4 Termoform Makinaları 5 4 Presler ve Diğer Makinalar Parça ve Komponentler Toplam Tablo 12: Plastik İşleme Makineleri İç Pazar Satışları Dağılımı (% - Milyon $) Grafik 11: Plastik sektörünün 2017 Nisan Ayı Sonu İtibariyle Yapmış Olduğu Makina Yatırımının Dağılımı 12

13 8. ARZ TALEP DENGELERİ 8.1. EŞ DÖNEM KIYASLAMASI Plastik işleme makinaları sektöründe 2017 yılının Nisan ayında, 2016 yılının eş dönemine kıyasla; Üretim % 9 artmış, İthalat % 8 azalmış, İhracat aynı düzeyde kalmış, İç satışlar ise % 1 gerilemiş, Dış ticaret açığı % 11 azalmıştır. Bu dönemde, ithalatın iç satışlar içindeki payı % 66 dan % 61 e gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı % 26 dan % 29 a çıkmıştır. 2016/4 2016/4 % Artış Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 13: Plastik İşleme Makinaları Arz ve Talep Dengesi Eş Dönem Kıyaslaması (Milyon $) 8.2. TOPLAM SEKTÖR ARZ TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik işleme makineleri ile aksam ve parçaları sektöründe 150 milyon dolar üretim, 164 milyon dolar ithalat, 47 milyon dolar ihracat ve 267 milyon dolar da iç pazar satışları (plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımı) gerçekleşmiştir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 14: Plastik İşleme Makineleri Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 13

14 Bu dönemde sektör 117 milyon dolar dış ticaret açığı vermiş, iç satışların (sektörün makine teçhizat yatırımının) % 61 i ithalatla karşılanmış ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 29 olarak gerçekleşmiştir PLASTİK ENJEKSİYON MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik enjeksiyon makinelerinde 6 milyon dolar üretim, 53 milyon dolar ithalat, 3 milyon dolar ihracat ve 56 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Plastik enjeksiyon makinalarında bu dönemde dış ticaret açığı 50 milyon dolardır. Bu dönemde plastik enjeksiyon makinelerinde iç satışların (sektörün enjeksiyon makineleri yatırımının) % 95 inin ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 6 olarak gerçekleştiği görülmektedir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 15: Enjeksiyon Makineleri Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 13 ülkeden plastik enjeksiyon makinaları ithalatı yapılmıştır. Toplam ithalattan Çin % 49 pay almıştır. Çin dışında Almanya, Avusturya, Japonya ve İtalya en çok ithalat yapılan diğer ülkeleri oluşturmuştur. Aynı dönemde % 80 i 10 ülkeye olmak üzere 28 ülkeye plastik enjeksiyon makinaları ihraç edilmiş olup, S. Arabistan, İran, Almanya, G. Kore, ve Rusya Fed. plastik enjeksiyon makinaları ihracatımızda yaklaşık % 51 payla ilk 5 büyük pazarımızı oluşturmuştur. İthalat 14 İhracat 1000 $ % - Pay Ülkeler 1000 $ % - Pay Çin S.Arabistan Almanya İran Avusturya Almanya Japonya Güney Kore İtalya Rusya Fed Tayvan Cezayir Kanada Romanya Güney Kore Irak Lüksemburg Bulgaristan Fransa Lübnan Ülke Toplamı Ülke Toplamı

15 Diğerleri Diğerleri Toplam Toplam Tablo 16: Plastik Enjeksiyon Makineleri İthalat ve İhracatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) 8.4. PLASTİK EKSTRÜZYON MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik ekstrüzyon makinelerinde 19 milyon dolar üretim, 32 milyon dolar ithalat, 9 milyon dolar ihracat ve 41 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Plastik ekstrüzyon makinalarında bu dönemde dış ticaret açığı 22 milyon dolardır. Bu dönemde plastik ekstrüzyon makinelerinde iç satışların (sektörün ekstrüzyon makineleri yatırımının) % 77 sinin ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 30 olarak gerçekleştiği görülmektedir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 17: Ekstrüzyon Makineleri Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 12 ülkeden plastik ekstrüzyon makinaları ithal edilmiştir. Bu dönemde İtalya, Çin, Almanya, Avusturya ve İsviçre toplam % 87 payla en çok ithalat yapılan ülkeleri oluşturmuştur. Aynı dönemde 36 ülkeye plastik ekstrüzyon makineleri ihraç edilmiş olup, ihracatın % 69 u 10 ülkeye yönelik olarak yapılmıştır. Özbekistan, Cezayir, Almanya, Yunanistan ve İran plastik ekstrüzyon ihracatımızda yaklaşık % 45 payla ilk 5 büyük pazarımızı oluşturmuştur. İthalat İhracat Ülkeler 1000 $ % - Pay Ülkeler 1000 $ % - Pay İtalya Özbekistan Çin Cezayir Almanya Almanya Avusturya Yunanistan İsviçre İran Tayvan Ukrayna Japonya Rusya Fed İspanya Çin Hindistan K.Kıbrıs T.Cum

16 Irak 95 0 Romanya Ülke Toplam Ülke Toplam Diğerleri 12 0 Diğerleri Toplam Toplam Tablo 18: Plastik Ekstrüzyon Makineleri İthalat ve İhracatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) 8.5. ŞiŞİRME MAKİNELERİ ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik şişirme makinelerinde 1 milyon dolar üretim, 9 milyon dolar ithalat, 1 milyon dolar ihracat 9 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Plastik ekstrüzyon makinalarında bu dönemde dış ticaret açığı 8 milyon dolardır. Bu dönemde plastik şişirme makinelerinde iç satışların (sektörün şişirme makineleri yatırımının) % 94 ünün ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 4 civarında gerçekleştiği görülmektedir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 19: Şişirme Makineleri Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle sadece 4 ülkeden plastik şişirme makinaları ithalatı yapılmış olup, toplam ithalatın % 62 si Almanya dan % 29 u da İtalya dan gerçekleştirilmiştir $ $- % Almanya İtalya Japonya Çin Toplam Tablo 20: Plastik Şişirme Makineleri İthalatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) Bu dönemde sadece 6 ülkeye plastik şişirme makinaları ihracatı yapılmış olup, toplam ihracatın % 54 ü Kayseri Serbest Bölgesinden yapılmıştır. 16

17 1000 $ $- % Kayseri Ser.Bölgesi 214,5 54 Bulgaristan 54,8 14 Tunus 53,4 13 Mısır 25,0 6 Romanya 23,3 6 Norveç 19,0 5 Fas 9,6 2 Toplam 399,6 100 Tablo 21: Plastik Şişirme Makineleri İhracatının Ülkelere Dağılımı ( 2017/4) 8.6. TERMOFORM MAKİNELERi ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle plastik termoform makinelerinde 11 milyon dolar üretim, 3 milyon dolar ithalat, 4 milyon dolar ihracat ve 10 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Plastik termoform makinalarında bu dönemde dış ticaret açığı 1 milyon dolardır. Bu dönemde plastik termoform makinelerinde iç satışların (sektörün termoform makineleri yatırımının) % 35 inin ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 124 olarak gerçekleştiği görülmektedir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016 ) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 22: Termoform Makineleri Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle sadece 8 ülkeden plastik termoform makinaları ithal edilmiş olup, ithalatın % 47 si Almanya dan yapılmıştır. Bu dönemde 26 ülkeye plastik termoform makinaları ihraç edilmiş olup, Rusya Federasyonu, BAE, Ukrayna, İtalya ve Bulgaristan toplam ihracattan % 66 pay almıştır. İthalat İhracat Ülkeler 1000 $ % - Pay Ülkeler 1000 $ % - Pay Almanya Rusya Fed Tayvan BAE Çin Ukrayna İtalya İtalya

18 Slovakya Bulgaristan Çek Cumh Polonya Yunanistan 29 1 Brezilya ABD 1 0 Cezayir Lübnan Gürcistan Ülke Toplamı Diğerleri Toplam Toplam Tablo 23: Termoform Makineleri İthalat ve İhracatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) 8.7. PRESLER ve MAKİNELER ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle presler ve diğer makinalar sektöründe 58 milyon dolar üretim, 54 milyon dolar ithalat, 23 milyon dolar ihracat ve 89 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Presler ve diğer makinalarda bu dönemde dış ticaret açığı 31 milyon dolardır. Bu dönemde presler ve diğer makinalarda iç satışların (sektörün presler ve diğer makineler yatırımının) % 61 inin ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 42 olarak gerçekleştiği görülmektedir /4 2017/T % Artış (T) (2017/2016) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 24: Presler ve Diğer Makineler Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle 10 ülkeden yapılan ithalat toplam presler ve diğer makinalar ithalatının değer bazında % 92 sini oluşturmuştur. İtalya, Almanya, Çin Avusturya ve Japonya toplam pres ithalatından yaklaşık % 73 pay almıştır. Bu dönemde toplam pres ihracatının değer bazında % 55 i 10 ülkeye yönelik olarak yapılmıştır. Güney Afrika Cumhuriyeti, Romanya, İran, Cezayir, ve Rusya Fed. toplam ihracattan % 36 pay almıştır. 18

19 İthalat İhracat Ülkeler 1000 $ % - Pay Ülkeler 1000 $ % - Pay İtalya G.Afrika Cum Almanya Romanya Çin İran Avusturya Cezayir Japonya Rusya Fed İsviçre Bulgaristan İngiltere ABD Tayvan Azerbaycan Tayland Yeni Zelanda ABD Mısır Ülke Toplam Ülke Toplam Diğerleri Diğerleri Toplam Toplam Tablo 25: Presler ve Diğer Makineler İthalat ve İhracatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) 8.8. AKSAM VE PARÇALAR ARZ VE TALEP DENGESİ 2017 yılının Nisan ayı sonu itibariyle aksam ve parçalar sektöründe 56 milyon dolar üretim, 13 milyon dolar ithalat, 7 milyon dolar ihracat ve 62 milyon dolar da iç pazar satışları gerçekleşmiştir. Aksam ve parçalarda bu dönemde dış ticaret açığı 5 milyon dolardır. Bu dönemde aksam ve parçalarda iç satışların (sektörün aksam ve parçalar yatırımının) % 21 inin ithalatla karşılandığı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 58 olarak gerçekleştiği görülmektedir / / T % Artış ( T ) ( 2017/2016 ) Üretim İthalat İhracat İç Satış Dış Ticaret Açığı İthalat / İç Satış ( % ) İhracat / İthalat ( % ) Tablo 26: Aksam ve Parçalarda Genel Arz Talep Dengesi (Milyon $) 2017 yılının Mart ayında 10 ülkeden yapılan aksam ve parçalar ithalatı toplam ithalatın miktar bazında % 90 ını değer bazında da % 92 sini oluşturmuştur. Almanya, Çin ve İtalya toplam parça ithalatından % 63 pay almıştır. Aynı dönemde toplam akşam ve parça ihracatının miktar bazında % 54 ünü ve değer bazında da % 52 sini 10 ülkeye yapılan ihracat oluşturmuştur. Almanya, Rusya Fed, Bulgaristan, Romanya ve BAE toplam ihracattan % 38 pay almıştır. 19

20 İTHALAT İHRACAT Ülkeler 1000 Ton 1000 $ Ton -% $- % Ülkeler 1000 Ton 1000 $ Ton -% $- % Almanya Almanya Çin Rusya Fed İtalya Bulgaristan Japonya Romanya Fransa BAE Avusturya Özbekistan ABD Tunus Lüksemburg İtalya İsviçre Türkmenistan İsrail Belarus Ülke Toplam Ülke Toplam Diğerleri Diğerleri Toplam Toplam Tablo 27: Aksam ve Parçalar İthalat ve İhracatının Ülkelere Dağılımı (2017/4) 9. SONUÇ 9.1. SEKTÖRÜN BAŞLICA SORUNLARI Makine imalat sanayiindeki genel sorunlar, plastik işleme makineleri için de geçerlidir. Bu genel sıkıntılara ek olarak, plastik işleme makinelerine yönelik herhangi bir ulusal stratejinin olmaması ve yerli makine üreticilerinin yeterince korunmaması sektördeki olumsuz tablonun devamındaki en önemli etkenlerden biridir. Türkiye, plastik işleme makinelerine yönelik olarak çok ciddi yatırım yapan plastik sektörüne sahiptir. Dolayısıyla Türkiye, bu alanda dünyanın en önemli pazarlarından biridir. Bu pazarın yüzde 80 ine yakınına ise ithal makineler hakimdir. Türkiye plastik işleme makinaları dış ticaretinde net ithalatçıdır ve ihraç edilen makinaların birim fiyat karşılaştırmaları yüksek katma değer sağlamaktan çok uzaktır. Türkiye plastik işleme makineleri sektörü başta Çin olmak üzere ucuz makine üretici ülkelerden yapılan ithalat karşısında gelişememektedir. Plastik işleme makineleri sektörüne yönelik bir devlet stratejisinin bulunmaması, yerli üreticinin yeterince korunmaması ve plastik mamul üreticilerinin rekabet üstünlüğü sağlamak için ucuz ve ikinci el makine ithalatını tercih etmeleri, Türkiye de plastik işleme makineleri sektöründe üretimin giderek küçülmesine neden olmaktadır. 20

21 Türkiye plastik işleme makinaları sektöründe karşılaşılan en önemli sorunlar şunlardır; Sektörün belirli bir vizyonu yoktur. Firmalar arası yatay ve dikey rekabet öncesi işbirliği mevcut değildir. Sektörde AR-GE, ÜR-GE, endüstriyel tasarım ve ürün geliştirme konularında çalışmalar yetersizdir. Sektörde patent, tescilli marka yatırımları yapılmamakta veya yeterli değildir. Sektörün uluslar arası teknik mevzuata uyumu yetersizdir. Sektördeki firmaların özkaynakları ve işletme sermmayeleri yetersizdir. Enerji maliyetleri yüksektir. Sektörün pazarlama ve müşteri ilişkileri yönetimi konularında gelişime ihtiyacı vardır. Plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları sektöründeki gelişmeler, büyük ölçüde plastik sektörünün büyümesine ve yatırım eğilimlerine paralel bir seyir izlemesine rağmen sektör özellikle Çin ve Uzak doğu ülkelerinden yapılan ucuz ithalat baskısı altındadır. Artan talebin paylaşılmasında ithalat daha çok pay almaktadır. Türkiye, plastik işleme makineleri ile bunların aksam ve parçaları dış ticaretinde net ithalatçı ülke konumundadır ve katma değeri nisbi olarak daha düşük makineler ihraç ederken, pahalı makineleri ithal etmektedir ÖNERİLEN STRATEJİLER Plastik işleme makinalarının da dahil olduğu makina imalat sanayi, sanayi sektörleri içinde yatırım malı üreten temel sektör olup, imalat sanayi içinde özel ve önemli bir yeri vardır. Makina ekipman ve yedek parçalarının imal edildiği, mühendislik sanayileri denilen alt sektörlerin tamamını kapsamaktadır. Tüm gelişmiş ülkelerde büyük önem verilen ve öncelikli sektör olarak tanımlanan bir sanayi dalıdır. Mühendislik ve araştırmanın yoğun ve vazgeçilmez olduğu Makina Sektörünün ekonomide üstlendiği lokomotif rolün önemi şu şekilde özetlenebilmektedir; İmalat sanayinin hemen bütün sektörlerine girdi sağlaması, Sektörlerin itici gücü olması, İmalat sanayinin gelişmesiyle iç içelik sağlaması, Mühendislik disiplininin harekete geçirilmesi ve Yeni ihtiyaç ve taleplere göre gelişme hızının ve üretim kompozisyonlarının belirlenmesi. Makine İmalat Sanayi için hazırlanan Strateji Belgesi nde Makine İmalat Sanayinin Vizyonu; Türkiye nin makina sektöründe teknoloji üretim üssü olması olarak tarif edilmektedir. Bu vizyona erişmekteki temel amaç ise makina sektörünün geliştirilmesi ve yüksek teknolojili ürünlerin imal edilmesinin sağlanması olarak belirlenmektedir. Türkiye nin plastik ihracatında ilk 10 sıraya giren ihracat pazarlarının, dünya plastik işleme makineleri toplam ithalatı içinde % 15 payı olan ülkeler olduğu görülmektedir. Türkiye nin 21

22 plastik işleme makineleri ihracatını arttırması için, dünya plastik işleme makineleri ithalatından % 85 pay alan diğer ülkelere yönelik tanıtım faaliyetlerini arttırması gerekmektedir. Türkiye, ucuz ve yetişmiş insan gücü ile makine üretimindeki deneyim avantajını kullanarak global makine üreticilerini Türkiye de yatırım yapmak için gerekli teşvik altyapısını kurabilir ve global oyuncuların Türkiye de yapacağı plastik işleme makine yatırımlarına özel teşvikler sağlanabilir. Tüm Avrupa ülkelerinde faaliyet gösteren plastik işleme makinaları üretici sayısı civarında olmasına rağmen Türkiye de 600 civarında makine üreticisinin bulunması, firma başına ciro ve karlılığın düşük seviyede seyretmesine neden olmaktadır. Bu gün katma değer sağlayan makinelerin üretimi çok büyük AR-GE harcamaları gerektirmektedir. Tümü KOBİ düzeyinde bulunan çok sayıda yerli makine üreticilerinin ferdi olarak bu ölçeklerde AR-GE harcamaları yaparak batının makineleri düzeyinde teknolojik düzeye erişmeleri mevcut finansal güçlerinin yetersizliği nedeni ile zordur. Bu nedenle Türkiye de ana makine üretimi yerine bu makinelerin aksam ve parçalarının istenilen kalite düzeyinde üretilerek sektörümüzün küresel oyuncuların parça tedarik sistemine girmeleri ve Türkiye nin plastik işleme makineleri aksam ve parçalarında üretim ve ihracat üssü haline getirilmesi izlenebilecek önemli stratejilerden biri olarak değerlendirilmelidir. Türk plastik işleme makineleri sektörünün katma değeri daha büyük makineler üretip ihraç edebilmesi için temel stratejiler, Makine Sektörü İhracat Strateji Belgesinde de tarif edildiği gibi genel amaç Makina Sektörünün Geliştirilmesi ve Yüksek Teknolojili Ürünlerin İmal Edilmesinin Sağlanması olmalıdır. Söz konusu genel amaca erişebilmek için kamu otoritelerince ve sektörce benimsenmesi gereken başlıca hedefler; Katma Değeri ve Marka Değeri yüksek makina sanayine dönüşümü sağlayıcı her türlü düzenlemelerin ve yapısal tedbirlerin hayata geçirilmesi,. Yurt içi ve yurt dışında sürdürülebilir büyümeyi ve ölçek ekonomisinin avantajlarını yakalamak amacıyla sektöre yönelik sağlıklı finansal çözümlerin sağlanması, Sürdürülebilir, yetkinliğini kazanmış, yüksek performansa sahip, teknoloji odaklı, öğrenmeye ve değişime açık her düzeyde insan kaynağının sağlanması, Türkiye plastik işleme makinaları sektörünün kalite, güven ve teknoloji unsurlarının ön plana çıkarılması ve yurt içinde ve yurt dışında etkin bir şekilde tanıtımının yapılarak ihracatın arttırılması, Global düzeyde rekabet edebilen, katma değerleri yüksek makinaların üretilmesini sağlamak için gerekli AR-GE ve inovasyonun yapılması, sektöre yönelik AR-GE, ÜR-GE ve innovasyon desteklerinin arttırılması, Yabancı sermaye yatırımlarının çekilerek, sektörün geleneksel makine üretim yapısından katma değeri daha yüksek makineleri üreten bir yapıya ulaştırılması 22

23 Sektörde global pazarlarda marka yaratacak daha büyük ölçekli enjeksiyon ve ekstrüzyon makine üreticilerinin yaratılması, diğer firmaların ise bu firmalara ve global makine üreticilerine aksam ve parça üreten yan sanayi firmaları olarak organize edilmesi, Sektörün verimliliğini yükseltmek ve sinerji sağlamak için kümelenme faaliyetlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, Sektörün eğitimli ara eleman ihtiyacını karşılayacak ölçüde eğitim alt yapısının oluşturulması, Kayıtdışı üretimin ve haksız rekabetin önlenmesi, Tanıtım ve pazarlama amacıyla potansiyel dış pazarlarda ofislerin açılması, road show ve bileteral toplantıların organize edilmesi. Uzun vadeli ihracat satışlarında ihracatçıya kur ve vade garantisinin getirilmesi, AB standartlarını sağlamayan makinelerin Türkiye ye girmesinin engellenmesi, Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin yeterli düzeye çıkarılması, standardizasyon kontrollerinin tavizsiz gerçekleştirilmesi sağlanması. 10. PAGEV PROJELERİ Türkiye plastik sektörünün Birleştirci Gücü PAGEV, yukarıda özetlenen sorunların çözümüne yönelik değişik projeler geliştirmektedir. Bunlar özetle; PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi ve Uluslararası Bölgesel Plastik Üretim Merkezi dir PAGEV PLASTİK MÜKEMMELİYET MERKEZİ Hayatın her alanında kullanılan plastik malzemeler, üstün özellikleri nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de diğer alternative ürünlerin hızla yerini almaktadır. Tüm sektörlerde kullanımı artan plastikler, 21. Yüzyılın vazgeçilmez malzemesi haline dönüşmektedir. Ülkemizde genç olmasına rağmen en hızlı büyüyen sektörlerden biri olan Türkiye Plastik Endüstrisi, Dünyada 6., Avrupa da 2. sırada yer almaktadır. Avrupa da liderlik hedefiyle büyüyen Türkiye Plastik Sektörü, ürünlerinin sertifikasyon ve katma değerini arttırmayı amaçlıyor. Türkiye Plastik Sektörü nün Birleştirici Gücü PAGEV, bu amacın gerçekleştirilmesi için PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi ile sektöre öncülük etmektedir. PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi nin hedeflenen misyonu, aşağıdaki faaliyetleri içerecektir. Araştırma Geliştirme Test ve Laboratuvar Hizmetleri Sertifikasyon Eğitim Yetkin Danışmanlık Plastik sektörünün ihtiyaç duyduğu test ve laboratuar desteğinin verileceği Mükemmeliyet Merkeziyle; yüksek test maliyetleri, yurt dışına nakliye, gümrükleme, uzun test süreleri gibi zaman ve enerji kaybına yol açan birçok sorun ortadan kaldırılacaktır. 23

24 Sektörde bilgi ve birikim paylaşımını sağlayacak platformlar Merkez tarafından geliştirilecek ve detaylı eğitim programları hazırlanarak sektör yararına sunulacaktır. En yeni teknolojiler üzerinde çalışmalar yaparken sanayi kuruluşları, üniversiteler, araştırma kurumları, mesleki birlikler ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yapacak Mükemmeliyet Merkezi, Ar-Ge ve inovasyona dayalı çalışmalarıyla Türk Plastik Sektörünün dünya lideri olması için çalışacaktır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteği ile kurulmakta olan PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi, Türkiye nin milli projelerinin temelini oluşturacak endüstriyel beceri ve yeteneklerin geliştirilmesini sağlayarak özelde plastik sektörünün, genelde Türkiye ekonomisinin gücüne güç katacaktır. Stratejik iş birliğiyle kurulacak PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi ndeki; izlenebilir hedefleri olan, bilimsel nitelikli, ticarileşme potansiyeli yüksek araştırmalar ile plastik sektörünün daha hızlı büyümesi hedeflenmektedir. Türk Plastik Endüstrisinin, Ar-Ge çalışmalarıyla desteklenen ileri teknolojiyle büyümesi, yüksek katma değer üretmesi ve Dünya ile daha iyi rekabet edebilmesi için Türkiye de ilk kez PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi kuruluyor. Tamamlandığında 30 bin m2 nin üzerinde bir alana sahip olacak Mükemmeliyet Merkezi, İstanbul Küçükçekmece deki PAGEV Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi nin hemen yanı başında yükseliyor. Türkiye yi, Dünyada plastik üretiminin üssü haline getirecek PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi, inovatif projeler yürütecektir. Bunun yanı sıra yurt dışına ihraç edilen ürünlere ilişkin bir kontrol mekanizması oluşturacak Merkez, Türkiye de üretilen plastik ürünlerin uluslararası pazarlardaki güvenirliğinin ve itibarının korunmasına da katkı sağlayacaktır. Diğer taraftan yurt dışından ithal edilen plastik ürünlerin, kesin ithalatı yapılmadan laboratuvarlarda teknik uygunluğunun belirlenmesi ile ülkemize kalitesiz ve standart dışı mal girişi engellenecektir. Üstün bilgi altyapısı ile sektörün ihtiyacı olan önemli belgelendirmeleri daha ekonomik ve hızlı şekilde sektör oyuncularına sunacak Mükemmeliyet Merkezi ayrıca; Ar-Ge çalışmalarıyla sektörün gelişimini hızlandırarak, firmalarımızın rekabet gücünü artıracak ürün ve üretim teknolojilerinin geliştirilmesine odaklanacaktır. Dünya Plastik Sektöründeki gelişmeleri takip ederek inovatif fikirler geliştirecek Mükemmeliyet Merkezi, uygun girdi malzemelerinin belirlenmesinden, üretim proses optimizasyonuna kadar bir çok alanda danışmanlık hizmeti vererek firmalarımızın rekabet gücünü arttıracaktır ULUSLARARASI BÖLGESEL PLASTİK ÜRETİM MERKEZİ Türkiye Plastik Sektörü 9 milyon tona erişen proses kapasitesi ile dünya da 7. Avrupa da ise ikinci büyük plasti üretim potansiyeline sahip olmakla birlikte, ihtyaç duyduğu plastik 24

25 hammaddenin % 85 inden fazlasını ithalatla karşılamaktadır. Türkiye Plastik Sektörünün en önemli avantajlarından biri, petrol ve plastik hammadde üreticisi Orta Doğu ülkeleri ile plastik mamul tüketicisi Avrupa pazarının arasında bulunmasıdır. Bu coğrafi yapısını fırsata çevirmeyi amaçlayan PAGEV, Türkiye nin Güney Doğu Anadolu Bölgesinde kurmayı amaçladığı Uluslararası Bölgesel Plastik Üretim Merkezinde, Ortadoğu ülkelerinini plastik hammadde üretim potansiyeli ile Türkiye Plastik Sektörünün yetkin mamul üretim yeteneğini ve tecrübesini birleştirmeyi hedeflemektedir. Kazan Kazan prensibi ile kurulacak merkezde, hammadde üreticisi ülkeler, büyük hacimli ve güvenilir bir pazara kavuşurken, ucuz ve güvenilir hammadde tedariğine sahp olacak Türkiye Plastik Sektörü, daha büyüyecek üretim kapasitesi ve düşen maliyetleri ile küresel pazarlarda daha büyük rekabet olanaklarına sahip olacaktır. 25